PRAWA NAUCZYCIELA I DZIECKA W SYSTEMIE EDUKACJI

mgr Cecylia Borowska

Prawa ucznia a postawy nauczycieli. Prawne i moralne aspekty relacji uczeń-nauczyciel.

Po co uczniom prawa ucznia?

Co jest gwarancją realizacji obowiązków i praw ucznia?

Jakie postawy nauczycieli sprzyjają rozwojowi uczniów?

Prawne aspekty relacji uczeń- nauczyciel

Moralna odpowiedzialność nauczyciela za rozwój i sukces szkolny ucznia

Obowiązki ucznia

Obowiązek nauki zgodny z regulaminem szkoły.

Obowiązek podporządkowywania się zarządzeniom dyrektora szkoły, Rady Pedagogicznej i Samorządu Uczniowskiego.

Obowiązek dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i kolegów, przeciwstawiania się przemocy i agresji.

Obowiązek okazywania szacunku nauczycielom i innym pracownikom szkoły.

Obowiązek noszenia w szkole estetycznego ubioru, a podczas uroczystości stroju galowego.

Obowiązki ucznia – cz.II

Obowiązek dbałości o estetykę i ład w szkole i terenie przyszkolnym.

Obowiązek dbałości o honor Szkoły i współtworzenia jej dobrego wizerunku.

Obowiązek szanowania symboli państwowych i religijnych.

Obowiązek szanowania poglądów i przekonań innych, ich godności oraz niesienia pomocy kolegom.

Obowiązki ucznia – cz.III

Obowiązek dbałości o dobrą atmosferę

w klasie i szkole.

Obowiązek dbałości o mienie szkolne

i przeciwdziałanie dewastacji.

Prawa ucznia

Prawo do nauki (Konstytucja RP art.70; Kopd art.28 i 29)

Prawo do informacji, zapoznawania się z programem, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami (pkt1ustawy o systemie oświaty), prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu (pkt 2 ustawy o systemie oświaty).

Prawo do swobodnej wypowiedzi, do wyrażania poglądów,prawo redagowania i wydawania gazety szkolnej (pkt 4)

Prawo do swobody myśli, sumienia, wyznania.

Wolność od poniżającego traktowania i karania.

Prawo do prywatności.

Prawo do równego traktowania /wolność od dyskryminacji/.

Prawo do składania skarg i wniosków, prawo wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu (pkt 6).

PRAWA UCZNIA OKREŚLA STATUT SZKOŁY.

Prawa ucznia

Cechy dobrego nauczyciela

Według Baleya: Przychylność

Nastawienie na systemowe zajmowanie się młodzieżą

Postawy pedagogiczne

Taktowność

Cierpliwość

Entuzjazm

Zdolności artystyczne

Poznanie i rozumienie młodzieży

Cechy dobrego nauczyciela

Według M.Kielar-Turskiej nauczyciel wspomagający rozwój winien:

Zdobyć orientację o sposobach komunikowania się dzieci.

Być empatycznym, właściwie reagować na emocje dziecka.

Podtrzymywać zapał poznawczy dziecka.

Być dynamicznym w sensie fizycznym i psychicznym.

Być nie dyrektywny, czyli skłonny analizować zachowania, a nie tylko je odrzucać.

Być otwarty na dziecko i na samego siebie, dbać o rozwój.

Cechy dobrego nauczyciela

Według M.Kielar-Turskiej nauczyciel

wspomagający rozwój winien:

Traktować ucznia podmiotowo, pozwolić mu na

zainteresowania i upodobania.

Przyjmować postawę zaciekawienia światem i zarażać nią

dzieci.

Mieć pomysły aby czymś ciekawym zająć ucznia.

Co składa się na pożądaną postawę nauczyciela?

Takt Pedagogiczny: jednolity stosunek

moralno-wychowawczy, rozumna miłość,

uznanie wartości osobowej każdego,

aktywacja samodzielności, pomaganie.

Zrównoważenie w powiązaniu

z bezpośredniością: prostotą, naturalnością,

szczerością, życzliwością.

Takt Nauczyciela - Cechy Osobowości

Uwaga

Spostrzegawczość

Właściwości intelektualne

Postawy emocjonalne

Mowa

Postawy wolicjonalne

Są to psychologiczne przesłanki pedagogicznych

zdolności nauczycieli.

Cechy nauczyciela – typowanie przez uczniów

I grupa II grupa

Cierpliwy Wykształcony

Kreatywny Kontaktowy

Konsekwentny Twórczy

Troskliwy Sprawiedliwy

Kompetentny Tolerancyjny

Empatyczny Opiekuńczy

Odpowiedzialny Charyzmatyczny

Otwarty Sumienny

Asertywny Serdeczny

Nauczyciel kompetentny według W.Strykowskiego

1. Kompetencje merytoryczne – dotyczące treści nauczanego przedmiotu.

2. Kompetencje dydaktyczno-metodyczne – skupiające się na warsztacie pracy nauczyciela i ucznia.

3. Kompetencje wychowawcze – dotyczące różnych sposobów oddziaływania na uczniów.

Pozytywny klimat społeczny w klasie i podmiotowe relacje z uczniem

Pozytywny klimat społeczny w klasie: współpraca,

chęć pomocy, motywacja do nauki.

Tworzenie podmiotowych relacji nauczyciela

z uczniem:posługuję się zawsze imieniem dziecka,

interesuję się nim (nie tylko sprawami szkoły),

rozpoznaję ucznia poza klasą, zwracam uwagę na

ucznia w czasie lekcji i udzielam pomocy, pochwalę,

mówię dobrze o nim w obecności innych dzieci oraz

dorosłych.

Prawne aspekty relacji uczeń-nauczyciel

Rada szkoły ma prawo wnioskowania o ocenę pracy każdego nauczyciela szkoły lub jej dyrektora.

Za uchybienie przeciwko porządkowi pracy wymierza się nauczycielom kary porządkowe

z Kodeksu pracy.

Za uchybienia godności zawodu nauczyciela stosowane są kary dyscyplinarne z art.6 Karty Nauczyciela:nagana, uchylenie, zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania do pracy w okresie 3 lat, wydalenie z zawodu nauczycielskiego.

Moralne aspekty relacji uczeń-nauczyciel

Nauczyciel odpowiada za rozwój ucznia, za

odpowiednią motywację do nauki, odpowiednie

zainteresowanie przedmiotem - stawia wymagania

i usiłuje zainteresować.

Nauczyciel odpowiada za właściwy przebieg procesu

pedagogicznego, tworzy klimat społeczny w klasie,

musi reagować, powstrzymywać przemoc w tym

przemoc psychiczną.

Najczęstsze przypadki łamania praw ucznia

Tendencyjne wystawianie ocen przedmiotowych, faworyzowanie jednych i dyskryminowanie innych uczniów.

Tendencyjne/niejasne dla ucznia wystawianie ocen z zachowania.

Upokarzające traktowanie uczniów, złośliwe komentarze.

Wyzysk ekonomiczny uczniów podczas praktyk.

Zakaz wydawania gazety szkolnej.

Łamanie praw ucznia – cz.II

Obrażanie ucznia, poniżanie, krzyczenie,

bicie, stosowanie odpowiedzialności

zbiorowej i publiczne karanie.

Opieszałość w przyznawaniu uczniom

szczególnie uzdolnionym.

Nauczyciel obowiązany jest: (Art.6 Karta Nauczyciela)

1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym

mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami

szkoły:dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą,

w tym zadania związane z zapewnieniem

bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć

organizowanych przez szkołę;

2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;

3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;

Obowiązki nauczyciela c.d.

4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu

Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji RP,

w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla

każdego człowieka;

5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych

i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju

i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras

i światopoglądów

Dziękuje za uwagę