ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνη Μαργαρίτη

Η ΜΕΗ ΕΠΟΧΗ ΣΟΤ ΧΑΛΚΟΤ – ΓΕΝΙΚΆ ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ ΠΟΤ ΑΝΑΠΣΤΧΘΗΚΑΝ ΚΑΣΆ ΣΗΝ ΠΡΩΪΜΗ ΕΠΟΧΗ ΣΟΤ ΧΑΛΚΟΤ

ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΣΩΝ ΕΠΙ ΜΕΡΟΤ ΠΟΛΙΣΙΜΩΝ

Η ΜΕΗ ΕΠΟΧΗ ΣΟΤ ΧΑΛΚΟΎ ή ΜΕΗ ΧΑΛΚΟΚΡΑΣΙΑ ή ΜΕΟΧΑΛΚΗ ΕΠΟΧΗ (οι αρχαιολογικές θέσεις)

ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΕ ΠΟΛΙΣΙΜΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ

1

Η Μζςη Εποχι του Χαλκοφ ςτον ελλαδικό και Αιγαιακό χϊρο ζχει ςυνδεκεί για πολλζσ δεκαετίεσ με τθν υποτικζμενθ άφιξθ των Ινδοευρωπαίων από το Βορρά και κατ’ επζκταςθ τθν εγκατάςταςθ των πρϊτων ελλθνικϊν φφλων. Πάντωσ οι γλωςςολόγοι εντοπίηουν ςτισ γλωςςικζσ ομάδεσ των ιςτορικϊν χρόνων ςτοιχεία μθ ελλθνικά, των οποίων θ προζλευςθ αποδίδεται ςε προελλθνικά φφλλα (γθγενι) που διζμεναν ςτον αιγαιακό χϊρο πριν από τθν ζλευςθ των ινδοευρωπαϊκϊν φυλϊν.

Οι απόψεισ αυτζσ δεν γίνονται ευρζωσ ςιμερα αποδεκτζσ.

Η μετάβαςθ από τθν Πρϊϊμθ ςτθ Μζςθ εποχι του Χαλκοφ τοποκετείται γφρω ςτα τζλθ τθσ 3θσ χιλιετίασ π.Χ.

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνθ Μαργαρίτθ

2

Κρότη: (ΜΜ=Μεςομινωώκό)

Ηπειρωτικό Ελλϊδα : Μεταβατικό φϊςη από την Πρώώμη ςτη Μϋςη Εποχό του Χαλκού (π.χ. Λϋρνα, Λευκαντύ, Αγ. Στϋφανοσ). Οι ςυγκεκριμϋνεσ θϋςεισ προςφϋρουν πλούςια ςτρωματογραφύα με ςχεδόν πλόρη αλληλουχύα των φϊςεων κατούκηςησ ολόκληρησ τησ περιόδου.

Κυκλϊδεσ : (2000-1550 π.Χ.=> Πρώώμη & Υςτερη φϊςη) Μεταβατικό εποχό από την Πρώώμη ςτη Μϋςη Εποχό του Χαλκού (π.χ. Φυλακωπό Μόλου=«Δεύτερη Πόλη», Αγ. Ειρόνη Κϋασ=περύοδοι IV & V Ακρωτηρύου Θόρασ, Παροικιϊ.)

Νηςιϊ Β.Α. Αιγαύου : Θερμό Λϋςβου εγκαταλεύπεται

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνθ Μαργαρίτθ

3

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνη Μαργαρίτη 4

4. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ (Νηςιϊ του ΒΑ Αιγαύου) – Πολιτιςμικϋσ μεταβολϋσ – Αναταραχϋσ – Εγκατϊλειψη Θερμό Λϋςβου

1. ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Κυκλϊδεσ)(Μεςοκυκλαδικόσ – Πρώώμη και ύςτερη φϊςη) – Σημαντικϋσ τοπικϋσ ιδιαιτερότητεσ (Φυλακωπό-Αγ.Ειρόνη-Ακρωτόρι) – Οικιςμού οχυρωμϋνοι με πυκνό δόμηςη και πολεοδομικό ςχεδιαςμό-Νεκροπόλεισ ϋξω από τουσ οικιςμούσ

2. ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Κρότη)(Μεςομινωώκό εποχό – ΜΜ) – (Παλαιοανακτορικό περύοδοσ Βαθιϋσ μεταβολϋσ : ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ – Εμφϊνιςη του Ανακτορικού ςυςτόματοσ π.χ. Κνωςόσ

3. ΕΛΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Ηπειρωτικό Ελλϊδα) (Μεςοελλαδικό) Φϊςη ςταςιμότητασ – Κώμεσ δύχωσ πολεοδομικό ςχεδιαςμό – Κατοικύεσ ςε ςχόμα πρώώμου μεγϊρου – Νεκροταφεύα μϋςα ςτουσ οικιςμούσ

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνη Μαργαρίτη

5

Περίπου αϋμιςό 2θσ χιλιετίασ π.Χ. ημαντικζσ αρχαιολογικζσ θζςεισ : Κνωςόσ, Φαιςτόσ, Μάλια. Η μινωϊκή τζχνη εξαπλώνεται ςτα νηςιά του Αιγαίου μζχρι τα παράλια τησ Αιγφπτου και τησ υρίασ. Η Κρήτη γίνεται μεγάλη δφναμη ςτην ανατολική Μεςόγειο. Ο Κρητικόσ πολιτιςμόσ θα επηρεάςει τα Δωδεκάνθςα (Σριάντα Ρόδου, Κάλυμνοσ, Κάρπαθοσ, Κάςοσ), τισ Κυκλάδεσ (Ακρωτήρι Θήρασ, Φυλακωπή Μήλου, Αγ. Ειρήνη Κζασ) και τα Κφκθρα (Καςτρί, Αγ. Γεώργιοσςτο Βουνό) αλλά και τη Σαμοκράκθ (Μικρό Βουνί) τη Λιμνο (Κουκονήςι).

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνθ Μαργαρίτθ 6

Παλαιοανακηορική περίοδος : Εκθάληζε ηνπ αλαθηνξηθνύ

ζπζηήκαηνο-Αζηηθνπνίεζε

Σα Αλάθηνξα είλαη πνιπζύλζεηα θηίξηα κε πνιπηειή ζπζηήκαηα

δηακεξηζκάηωλ, αίζνπζεο ππνδνρήο θαη ζεακάηωλ, εξγαζηήξηα όπνπ

εξγάδνληαη νη ηερλίηεο, ηελ παξαγωγή δηαρεηξίδεηαη ην Αλάθηνξν, νη

απνζήθεο ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα θπιάζζζνπλ ην πιεόλαζκα. Σα

Αλάθηνξα θαηέρνπλ πεξίνπηε ζέζε θαη έρνπλ πξόζβαζε ζηε

ζάιαζζα (Μάλια, Χανιά, Φαιζηός, Κνωζός)

Γύξω από ηα Αλάθηνξα νξγαλώλνληαη πόιεηο

Η Κλωζόο είρε θαηνηθεζεί ήδε από ηελ 7ε ρηιηεηία

(Νενιηζηθή επνρή). ύκθωλα κε ηνλ Evans ην αλάθηνξν

Σεο Κλωζνύ ρηίζηεθε ζηα 1900 π.Υ. θαη θαηαζηξάθεθε

δύν θνξέο.

Η εμνπζία ζπγθεληξώλεηαη ζην Αλάθηνξν. Απνθηά ηνλ

έιεγρν ηεο αγξνηηθήο θαη βηνηερληθήο παξαγωγήο

αιιά θαη ηνπ εκπνξίνπ.

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελζνη Μαργαρίτη 7

Νεκροηαθεία : ε ιόθνπο – Πξόδξνκνη ηωλ ζαιακνεηδώλ ηάθωλ.

Ιερά – Λαηρεία : Ιεξά θνξπθήο (Τπαίζξηνη ρώξνη ζε θνξπθέο βνπλώλ ή

ιόθωλ πνπ πεξηβάιινληαη από έλαλ απιό πεξίβνιν)

Με ηελ εκθάληζε ηνπ αλαθηόξνπ έξρνληαη ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηηο κνξθέο

ηεο ζξεζθεπηηθήο δωήο (εκθάληζε ηεξώλ θνξπθήο-εμάπιωζε ιαηξείαο ηωλ

λεθξώλ πηζαλά ζρεηίδεηαη κε ηελ νξγάλωζε επίζεκνπ ηεξαηείνπ θαη

ζενθξαηηθήο δηνίθεζεο ζην πιαίζην ηνπ αλαθηνξηθνύ ζπζηήκαηνο)

Οικονομία – Εμπόριο : πγθέληξωζε εμνπζία ζην αλάθηνξν πνπ ζα είρε

ηνλ έιεγρν ηεο αγξνηηθήο θαη βηνηερληθήο παξαγωγήο αιιά θαη ηνπ

εκπνξίνπ. Σν ζύζηεκα νηθνλνκηθνύ ειέγρνπ απνδεηθλύεηαη από ηα πήιηλα

ζθξαγίζκαηα πνπ βξέζεθαλ ζηελ Κλωζό.

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2 - Επιμ. Ελζνθ Μαργαρίτθ

8

Οξγαλωκέλν ζύζηεκα γξαθήο γηα ηνλ γξαθεηνθξαηηθό

έιεγρν ηεο παξαγωγήο. Η Γξακκηθή Α δελ έρεη

απνθξππηνγξαθεζεί αθόκε.

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελϋνη Μαργαρύτη

9

Στην Κρότη βαθιϋσ οικονομικϋσ και κοινωνικϋσ μεταβολϋσ =

ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ και εμφϊνιςη του Ανακτορικού ςυςτόματοσ που θα διατηρηθεύ ςτο

Αιγαύο μϋχρι το 1700 π.Χ. Στη Κνωςό ϋχουμε το μεγαλύτερο ανϊκτορο (Πολυςύνθετο κτύριο με πολυτελό ςυςτόματα διαμεριςμϊτων).

* Η περύοδοσ των «παλαιών ανακτόρων» θα διαρκϋςει μϋχρι το 1700 π.Χ. οπότε το Ανϊκτορο καταςτρϋφεται.

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.2. - Επιμ. Ελϋνη Μαργαρύτη

10

ΑΣΙΚΟΠΟΙΗΗ

ΕΜΦΑΝΙΗ ΣΟΤ ΑΝΑΚΣΟΡΙΚΟΤ ΤΣΗΜΑΣΟ

(ΑΝΑΚΣΟΡΑ – ΠΟΛΕΙ)

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΕΡΑΡΥΙΑ

ΤΓΚΕΝΣΡΩΗ ΕΞΟΤΙΑ ΣΟ ΑΝΑΚΣΟΡΟ (ζα πξέπεη αλ

είρε ηνλ έιεγρν ηεο αγξνηηθήο θαη ηεο βηνηερληθήο παξαγωγήο

αιιά θαη ηνπ εκπνξίνπ)

ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΤΣΗΜΑ ΓΡΑΦΗ (Γξαθή Γξακκηθή Α) &

ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΣΙΚΟ ΕΛΕΓΥΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ