poziomy abstrakcji w elektronice - w12.pwr.wroc.pl · • liczby zmiennoprzecinkowe zapisywane są...
TRANSCRIPT
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
1
Poziomy abstrakcji w elektronice
prawa fizyki
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
2
Sygnały cyfrowe
Unadajnik odbiornik Unadajnik odbiornik Unadajnik odbiornik
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
3
Bramki logiczne
sumaOR
iloczynAND
suma zanegowanaNOR
iloczyn zanegowanyNAND
bufor
negatorNOT
alternatywa wykluczającasuma mod 2EXOR, XOR
równoważnośćzanegowana alternatywa wykluczająca
EXNOR
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
4
Przykłady konstrukcji bramek
DL – logika diodowa, bramka OR
„1” odpowiada napięciu kilku V, „0” odpowiada napięciu < 0,6V
TTL – Transistor Transistor Logic
Vcc = 5 V. Tylko podanie napięcia około Vcc na A i B spowoduje nasycenie tranzystora wejściowego i stan niski na wyjściu – bramka NAND
CMOS – ComplementaryMOSInwerter zbudowany z tranzystorów PMOS i NMOS. „1” na A powoduje otwarcie NMOS, zatkanie PMOS i „0” na Q
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
5
Algebra Boole'a
• Algebra Boole'a została tak nazwana dla uhonorowania wkładu angielskiego uczonego George'a Boole'a w formalizację i algebraizację logiki
• Algebra Boole'a operuje na dwuwartościowych argumentach, przyjmujących wartości 0 i 1
• Elementarne operacje:– suma logiczna: „”, „+”– iloczyn logiczny: „”, „•”– negacja: „”, „ ”
0 0
0 1
1 0
1 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
6
Algebra Boole'a - własności
• przemienność:
• łączność:
• rozdzielność:
• tożsamość:
• komplementarność:
1
11
0
AA
AAA
A
AA
CABACBA
CBACBA
ABBA
0
1
00
AA
AAA
AA
A
CABACBA
CBACBA
ABBA
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
7
Algebra Boole'a - prawa
• Prawo de Morgana
• Prawo sklejania
• Prawo pochłaniania
BABA BABA
ABABA ABABA
BABBA
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
8
Budowanie układu na podstawie funkcji
0112 xxxxf
OROROR
ANDAND
ANDAND
2x
1x
0x
12 xx
01 xx
0112 xxxx
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
9
Funkcje boolowskie
• Funkcja boolowska to dowolne odwzorowanie f:XY, gdzie B={0,1}, X jest podzbiorem Bn, Y jest podzbiorem Bm.
• Jeżeli funkcja jest określona dla całego zbioru Bn
nazywamy ją funkcją zupełną. W przeciwnym wypadku jest to funkcja niezupełna, nie w pełni określona
• Liczba wszystkich n-argumentowych boolowskich funkcji zupełnych jest równa
n22
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
10
Funkcje boolowskie dwóch zmiennych
• Wśród wszystkich możliwych funkcji boolowskich dwóch zmiennych największe znaczenie mają:– funkcja sumy logicznej OR i jej negacja NOR– funkcja iloczynu logicznego AND i jej negacja NAND– funkcja alternatywy wykluczającej EXOR i jej negacja EXNOR– funkcje stałe 0 i 1– funkcje tożsamości i negacji x0 i x1
0 0 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1
0 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1
1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1
1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1
Wszystkie funkcje boolowskie dwóch zmiennych
0
EXO
R
NAN
D
AN
D
EXN
OR
OR 1
NO
R
x 0 x 0x 1 x 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
11
Sposoby zapisu funkcji boolowskich
• tabela prawdy• zapis algebraiczny (wyrażenie w algebrze Boole’a)
– postać kanoniczna sumy– postać kanoniczna iloczynu
• zapis dziesiętny• mapa Karnaugha
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
12
Tabela prawdy
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
Tabela prawdy
argumenty wartości
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 -
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 -
1 1 1 1
Tabela prawdy funkcji niezupełnej
argumenty funkcji dla których wartość funkcji jest nieokreślona
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
13
Term zupełny
0 0 0
0 0 1
0 1 0
0 1 1
1 0 0
1 0 1
1 1 0
1 1 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
14
Tabela prawdy, postaci kanoniczne
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
Postać kanoniczna sumacyjna
f=
Postać kanoniczna iloczynowa
f=
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
15
Zapis dziesiętny
0 0 0 0 0
1 0 0 1 1
2 0 1 0 1
3 0 1 1 0
4 1 0 0 0
5 1 0 1 1
6 1 1 0 1
7 1 1 1 1
Zapis dziesiętny sumacyjny
f
Zapis dziesiętny iloczynowy
f
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
16
x1x0x2
00 01 11 10
0
1
Mapy Karnaugh
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
17
Mapy Karnaugh
x1x0x2
x1x0x3x2
x0x1
x1x0x4x3x2
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
18
Kody binarne stałoprzecinkowe
Dziesiętny kod pozycyjny:
1
0
10n
i
iiaALx
1
0
2n
i
iiaALxDwójkowy kod pozycyjny:
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
19
Kody binarne stałoprzecinkowe
1
2n
mi
iiaALxKod stałoprzecinkowy:
2
01 21 1
n
i
ia aALx nKod znak – moduł:
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
20
Kody binarne stałoprzecinkowe
2
01
11 221
n
i
inn aaALx
2
01
11 22
n
i
inn aaALx
Kod U1:
Kod U2:
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
21
Kod spolaryzowany i BCD
• Kod spolaryzowany:
1
01 12,,2
n
i
ni NNxaNALx
• Najczęściej polaryzujemy o N=-2n-1:
1
0
111
1 12,2,22n
i
nnin xaALx
• Kod BCD:
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
22
Kod zmiennoprzecinkowy
• Liczbę koduje się jako ciąg trzech słów: słowa znaku S, mantysy M, iwykładnika E
• Mantysa jest normalizowana: 0,5 ≤ M < 1, binarnie 0.1xxxxxx
ELS MLALx 21
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
23
Dodawanie, odejmowanie
• W NKB dodawanie i odejmowanie wykonujemy zgodnie z regułami dla systemów pozycyjnych
A Bprzeniesienie C lub pożyczka
S z bitu młodszegoA+B+C A-B-S
0 0 0 0 0
0 1 0 1 11
1 0 0 1 1
1 1 0 10 0
0 0 1 1 11
0 1 1 10 10
1 0 1 10 0
1 1 1 11 11
przeniesienie do bitu starszego
pożyczka z bitu starszego
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
24
Mnożenie NKB
A. Skorupski, Podstawy Techniki Cyfrowej, WKŁ
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
25
Mnożenie U1
A. Skorupski, Podstawy Techniki Cyfrowej, WKŁ
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
26
Mnożenie U2
A. Skorupski, Podstawy Techniki Cyfrowej, WKŁ
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
27
Dzielenie stałopozycyjne
A. Skorupski, Podstawy Techniki Cyfrowej, WKŁ
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
28
Arytmetyka zmiennoprzecinkowa
• Liczby zmiennoprzecinkowe zapisywane są za pomocą 3 słów:– słowo znaku S (1 bit)– słowo mantysy M, stałoprzecinkowo– słowo wykładnika E, kod spolaryzowany
• Mantysa jest znormalizowana: 0,5 ≤ M < 1,0• Normy - IEEE 754:
– pojedyncza precyzja: 1 bit znaku, 23 bity mantysy, 8 bitów wykładnik, precyzja około 10-7
– podwójna precyzja: 1 bit znaku, 52 bity mantysy, 11 bitów wykładnik, precyzja około 10-15
ELS MLALx 21
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
29
Arytmetyka zmiennoprzecinkowa
• Dodawanie, odejmowanie:– wyrównanie wykładników– dodanie mantys– normalizacja mantysy
• Mnożenie, dzielenie:– mnożenie mantys– zaokrąglenie, normalizacja– dodanie / odjęcie wykładników– korekcja wykładnika w związku z normalizacją
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
30
Twierdzenie Shannona
Twierdzenie Shannona: dla jednoznacznego odtworzenia przebiegu poddanego próbkowaniu częstotliwość próbkowania fs=1/∆t musi być równa lub większa podwojonej częstotliwości najwyższej harmonicznej sygnału.W przeciwnym wypadku wystąpi zjawisko tzw. aliasingu
Tumański S., Technika pomiarowa, WNT 2007
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
31
Kod 1 z n
• Na przykład 1 z 4• Wartości kodowane są na n bitach, przy czym
prawidłowymi słowami w tym kodzie są n-bitowe słowa z dokładnie 1 bitem równym 1.
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
32
Kod Gray'a
n NKB GRAY Modyfikacje0 00001 00012 00103 00114 01005 01016 01107 01118 10009 100110 101011 101112 110013 110114 111015 1111
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
33
Kod Graya - zastosowania
000 001 011010 101100 110 111
000 001 010011 111110 101 100
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
34
Kod Gray'a - zastosowania
tarcza enkodera obrotowego 5-bitowy enkoder 1-ścieżkowy
100001010011100111101101011000010000101001110011110110101100001000010100111101111011000110000101001010011110110101100011000010100111001111011010110001
[Wikipedia]
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
35
Projektowanie układów kombinacyjnych
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
f
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
36
Mapy Karnaugh
x1x0x2
00 01 11 10
0
1
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
37
Mapy Karnaugh
0 0 0 1
1 1 0 1
1 1 0 1
0 0 0 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
38
Mapy Karnaugh
x1x0x2
00 01 11 10
0
1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
39
Mapy Karnaugh – przykłady implikantów
a b
c c
d e
pole implikant implicent
a
b
c
d
e
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
40
Mapy Karnaugh – przykłady implikantów
f
g
h
pole
f
g
h
implikant implicent
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
41
Mapy Karnaugh – przykłady implikantów
• Przy zaznaczaniu implikantów na siatkach o boku 8 należy pamiętać o tym, że implikanty przecinające osie symetrii muszą być względem nich symetryczne
0 0 0 0
0 1 1 1
0 0 0 1
1 0 0 1
1 0 0 1
0 0 0 0
0 1 1 0
0 0 0 0
f023 xxx 023 xxx 0124 xxxx
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
42
Mapy Karnaugh - przykłady
Y1 = f(X) Y2 = f(X)
3
7,6,4,2,0
4
15,13,10,9,7,6,5,2,1
4
15,14,13,12,3,2,1,0
4
15,13,12,10,8,7,5,4,2,0
3
6,5,2,0
3
7,5,3,2,1,0
31
30
6,2,4,0
7,5,3,1
y
y
41
40
13,10,9,8,5,2,1
15,13,7,6,5,4,2,0
y
y
31
30
6,5,4,3,1
4,3,2,1
y
y
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
43
Metoda Quine – McCluskeyPo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
44
Metoda Quine – McCluskey
3
6,5,4,3,2,0f
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
45
Metoda Quine – McCluskey
4
15,14,13,12,10,8,6,5,4,2,0f
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
46
Budowanie układu na podstawie funkcji
0120102012 xxxxxxxxxxf 2x 1x 0x
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
47
Mapy Karnaugh i funkcje niezupełne
0 0 0 0
1 - - 0
1 - - 0
0 0 0 0
1 - 0 0
- - 0 0
- - - 0
- - - -
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
48
EXOR
0 1
1 00 0 0 1
0 1 1 0
1 0 1 0
1 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 1
1 0 1 0
1 0 1 0
1 0
0 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
49
EXOR
0 1 0 1
1 0 1 0
0 1 0 1
0 1 0 1
0 1 0 1
0 1 0 1
0 1 0 1
1 0 1 0
0 1 0 1
1 0 1 0
0 1 0 1
0 1 0 1
1 0 1 0
1 0 1 0
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
50
Układy niskiej skali integracji
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
51
Rodziny układów cyfrowych LSI
* Bipolarneo L - Low power, (ze względu na niską częstotliwość pracy szybko zastąpiona przez LS)o H - High speed (zastąpiona przez AS)o S - Schottky (zastąpiona przez LS i AS)o LS - Low Power Schottky (najważniejsza obecnie seria - wyparła pozostałe)o AS - Advanced Schottkyo ALS - Advanced Low Power Schottkyo F - Fast (zbliżona szybkością do AS)
* BiCMOS - seria CMOS z poziomami na wejściach odpowiadającymi układom bipolarnymo BCT - BiCMOSo ABT - Advanced BiCMOS
* CMOSo C - jak podstawowa seria 4000o HC - High speed CMOS, szybkość i obciążalność wyjść zbiżona do LSo HCT - wersja CMOS ściśle odpowiadająca układom TTL serii LS także nap. zas.o AC - Advanced CMOS, z parametrami między S a Fo AHC - Advanced High-Speed CMOS, trzykrotnie szybsza od HCo FC - Fast CMOS, podobna da Fo G - bardzo szybkie, pracujące przy częstotliwoci do 1.125GHz, napiecie zasilania 1.65V - 3.6V
* Pozostałe:o LCX - o napięciu 3V, toleruje wyższe poziomy sygnałów z układów zasilanych napięciem 5Vo LVQ - Low voltage - napięcie zasilania do 3.3Vo LVX - Low voltage - napięcie zasilania 3.3V, poza tym jak LCXo VHC - Very High Speed CMOS
Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Seria_7400
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
52
Zastępowanie bramek
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
53
Zastępowanie bramekPo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
54
Zastępowanie bramek
A
B
C
D
DCBA
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
55
Zastępowanie bramek
A
B
C
D
)()( DCBA
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
56
Przedziały napięć
Texas Instruments, Selecting the right level-translation solution
VOH –VIH –VT –VIL –VOL –
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
57
Przedziały napięć
• Zestawianie układów z różnych rodzin jest możliwe:– bezpośrednio
• (np. LVTTL z CMOS)• przy użyciu układów tolerujących napięcia wejściowe wyższe od VCC
przy łączeniu TTL z LVTTL– pośrednio z elementami pasywnymi:
• przy użyciu dzielników rezystorowych• przy wykorzystaniu wyjść z otwartym kolektorem
– pośrednio z elementami aktywnymi:• układy na elementach dyskretnych• specjalizowane układy scalone
• Układy pośredniczące pasywne zwykle wprowadzają duże zniekształcenia zboczy sygnału oraz wydłużają czas propagacji
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
58
Parametry czasowe układów cyfrowych
• tr, tf –• tPHL, tPLH –• tTHL, tTLH –
PHILIPS, HCMOS family characteristics
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
59
Obciążalność
0V 1V 2V 3V 4V 5V
-300µA
-200µA
-100µA
0A
50pA
100pA
Charakterystyka wejściowa
0V 1V 2V 3V 4V 5V
0A
10mA
20mA
30mACharakterystyka wyjściowa w stanie LO
V
A
V
A
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
60
Obciążalność – zachowanie dynamiczne
wzr
ost w
artośc
i CL
CL
Pojemność CL jest sumą pojemności wejściowych bramek, które są dołączone do wyjścia oraz pojemności połączeń elektrycznych pomiędzy elementami układu cyfrowego
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
61
HazardPo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
62
Hazard
0 1 0 0
0 1 1 11201 xxxxy
x1
x0
x2
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
63
Hazard
0 1 0 0
0 1 1 1021201 xxxxxxy
x1
x0
x2
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
64
Przerzutnik Schmitta
VT
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
65
Przerzutnik Schmitta
VWE
VWY
VTH
VTL
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
66
Przerzutnik Schmitta
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
67
Wyjście z otwartym kolektorem
SN7400 (Texas Instruments)Bramka NAND z wyjściem zwykłym
SN7403 (Texas Instruments)Bramka NAND z wyjściem z otwartym kolektorem (OC – open collector)
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
68
Wyjście z otwartym kolektorem
VoutObciążenie
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
69
Wyjścia trójstanowe
0 0 0
1 0 1
0 1 Z
1 1 Z
0 0 Z
1 0 Z
0 1 0
1 1 1
OE
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
70
Dekoder NKB → 1 z n
E X y7 y6 y5 y4 y3 y2 y1 y0
1 000
1 001
1 010
1 011
1 100
1 101
1 110
1 111
0 xxx
x2 x1 x0E
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
71
Dekodery
EE
X
3
EE
X
3x0
x1
x2 x3
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
72
Dekoder BCD → wyświetlacz 7 seg.
X
a b c d e f g
VCC
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
73
Dekoder BCD → wyświetlacz 7 seg. 7447Po
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
74
Układy standardowe: kodery
A. Skorupski, Podstawy techniki cyfrowej
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
75
Układy standardowe: kodery
• Koder priorytetowy A. Skorupski, Podstawy techniki cyfrowej
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
76
Multipleksery, demultipleksery
A.
Sko
rups
ki, P
odst
awy
tech
niki
cyf
row
ej
Multiplekser Demultiplekser
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
77
Sumator 1 - bitowy
∑
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
78
Sumator wielobitowy
∑
a0 b0
c0
s0
c1 ∑
a1 b1
s1
c2 ∑
a2 b2
s2
c3 ∑
a3 b3
s3
c4
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
79
Sumator 4 bitowy 7483
∑
A B
c0
∑
c4
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
80
Detektor identyczności – identity comparator
=
A B
E
A=B
74521
symbol komparatora
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
81
Komparator – magnitude comparator
=
A B
E
A=B A>BA<B
symbol komparatora
7485
łączenie kaskadowe komparatorów 7485
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
82
Komparator – magitude comparator
7485
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
83
74181 - ALU
ALU
A B
F
S
Cn
Cn+4
M A=B
G
P
S M=1 – logika M=0 - arytmetyka0000 ̅ 1
0001 ∧ ∧ 1
0010 ̅ ∨ ∧ 1
0011 1 1
0100 ∨ ∨
0101 ∧ ∨
0110 ⨁ 1
0111 ∨ ∨
1000 ̅ ∧ ∨
1001 ⨁
1010 ∧ ∨
1011 ∨ ∨
1100 0 ≪ 1
1101 ∧ ∧
1110 ∧ ∧
1111
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
84
74181 - ALU
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
85
74181 – ALU – łączenie kaskadowe
ALU
A3..0 B3..0
F3..0
S
C0
C4
M
ALU
A7..4 B7..4
F7..4
S
C4
C8
M
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
86
Automat
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
87
Przerzutnik RS
0 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
88
Tabele przejść i wymuszeń przerzutników
QSR
00 01 11 10
0
1
Qn→Qn+1 SR
0→0
0→1
1→0
1→1
QD
0 1
0
1
Qn→Qn+1 D
0→0
0→1
1→0
1→1
QT
0 1
0
1
Qn→Qn+1 T
0→0
0→1
1→0
1→1
QJK
00 01 11 10
0
1
Qn→Qn+1 JK
0→0
0→1
1→0
1→1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
89
Przerzutnik Po
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
90
Zatrzask
D
E
R
S
Q
czas
D
E
Q
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
91
Przerzutnik dwutaktowy D (master-slave)
D
CLK
Q
czas
D
CLK
Q
P
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
92
Rodzaje wejść zegarowych
czas
CLK
���������������������� ������������������������������������������������� ��������!"#$��!%��&'(%%�'�!�)$(*�)$+*�"&($(,�-��.�+&&/0�����.('�."(&'0�&+�*'+!".���(%��-*��!��&0*��)$(*�)$+*-1�2#.��)$(*�)$+*��#-�(3!(4(!"#$.$�#'�#3!�-�&�(3*"&-5�#3!�#$-+�.+6*$�6�3&#'0�7�#3!�7�+"&*"&-183)+'6#&(+3�#&�(3*"&��(-�&'#3-)�''�!�&+�&���7�+"&*"&�+3�&���*+-(&(4��%+(3%�!%��+)�&���.$+./�*"$-�1�9$+./�&'(%%�'(3%�+.."'-�#&�#�4+$&#%��$�4�$�+)�&���.$+./*"$-��#3!�(-�3+&�!('�.&$0�'�$#&�!�&+�&���&'#3-(&(+3�&(6��+)�&���*+-(&(4��%+(3%*"$-�1�:��3�&���.$+./�(3*"&�(-�#&��(&��'�&���;8<;�+'�&����=:�$�4�$5�&����(3*"&-(%3#$��#-�3+��))�.&1����>�������?�@2#.���$(*��$+*ABCDEFBGHIEFJKHLMCNOEFLGHJEFJPHLMQLRPEFJJHGSEFJSH TUEFVHTWEFXH?��������>��Y��� �Z���[���������\��?��� �\� �� � �� ���������\��?��� �� �� � ] ]��&�̂-�&�@9$�#'A_̀3!�&�'6(3�!�+#!�abc�@��&A�+#!�adc�@̂�-�&A �;�;; ;��;; eee�$ ;�;;� �;;�;_f+&��+"&*"&-�g($$�h��;8<;�g�($��h+&����#3!�9�#'���=:5�h"&�&���+"&*"&�-&#&�-�#'��"3*'�!(.&#h$�()���#3!�9�%+�;8<;�-(6"$�+"-$01�8)�&���$�4�$-�#&�&���-�&�#3!�.$�#'�#'��3�#'�i8��6#j(6"6�&��3g��.#33+&�%"#'#3&���&+�6��&�&���6(3(6"6�$�4�$�)+'�i=;1;5���k�;8<;�i+$&#%����4�$�5�8�k��=:�i+$&#%����4�$e�k�+3l&�9#'�(5���@mA�k��+g�'�.#-��$�&&�'-�(3!(.#&��&���-&#&��+)�&���'�)�'�3.�!�(3*"&�@+'�+"&*"&A�+3��-�&�"*�&(6�(5���@mA�k�*'(+'�&+�&���;8<;�&+��=:�.$+./�&'#3-(&(+31 �\nopqo��qo�� ��������������������������������������������r���r����>Z���s�t�� ���u92̂ �v899��2�wx��dy\�� ���uz����899��2�w�w�dwb� bb� b������\���\���?����\�����ee{ 9�'#6(.�����ee z$#-&(.�����ee �=89b� b ��� ���u�=899��2���b��d�����>���?[��|LLE}E~��EJI��GE}E~��E�SP UG TL~ TLGJI W JSJJ VG TL~ TLGJPJK XBG BG
���������������������� ��������������� ������������ ���� ������ !" �#$#�%&%$ '() ��* '#+ �)(&,-- �.//01�,203456 �7�7 78�78�� �89�89 �8��8:� ,�� ;/6<43=>5��?@=6>3��6?/6<43.<6�A4>56 �7�7 B��9 :�:� C:��9 D-E;F ;.3/.3�-.<<6>3�G�F=5H �7I��7 B987 ?�E;� ;.3/.3�-.<<6>3�G��2J �7�7 789K89 ?��L�LM���L�������L���N���������� ����'����������� ���O.>06PP�23H6<J=P6�P/6Q=R=6ST��� !" �#$#�%&%$ �(�(&U �)(& �%U&�L!)V(&(!)U��� !" �#$#�%&%$ '() ��* '#+ �)(& �%U&�L!)V(&(!)U,EF E>/.3�FEWF�,203456 :89 , W.4<4>366S�E>/.3�FEWF�,203456�R2<�00�E>/.3P,E� E>/.3��;X�,203456 �7 98� , W.4<4>366S�E>/.3��;X�,203456�R2<�00�E>/.3P,E� E>/.3��;X�,203456 �7 98K , W.4<4>366S�E>/.3��;X�,203456�R2<�00�E>/.3P,EY E>/.3�-04?/�=2S6�,203456 B98Z� BC8� , ,--�[�\EI�EE�[�BCK�?�,;F ;.3/.3�FEWF�,203456 �7 :8� �8� , ,--�[�\EI�E;F�[�\�]I�,E�[�,EF2<�,E��/6<��<.3H��4@06,;F ;.3/.3�FEWF�,203456 �7 :8� �8� , ,--�[�\EI�E;F�[�\�]I�,E�[�,EF2<�,E��/6<��<.3H��4@06,;� ;.3/.3��;X�,203456 �7I�7 98:� 987 , E;��[�789�?� ,--�[�,--�\EI,E�[�,E��2<�,EF/6<��<.3H��4@06,;� ;.3/.3��;X�,203456 �7 98�� 98� , E;��[�K89�?� ,E�[�,E��2<�,EF/6<��<.3H��4@06EEF E>/.3�F=5H�-.<<6>3434I�-02Q̂�63I�-064< :979 _� ,--�[�\�]I�,E�[�:8��,EEF 434I�-02Q̂�63I�-064< 98C98: ?� ,--�[�\�]I�,E�[��89�,EE� E>/.3��;X�-.<<6>3434I�-02Q̂�63I�-064< B987B98K ?� ,--�[�\�]I�,E�[�987�,E;� ;.3/.3��H2<3�-=<Q.=3�-.<<6>3�O236�CT B:9 BC99 ?� ,--�[�\�]E-- 2̀J6<��.//01�-.<<6>3 K89 ?� ,--�[�\�]236�Ca�23�?2<6�3H4>�2>6�2.3/.3�PH2.0S�@6�PH2<36S�43�4�3=?6I�>2<�R2<�?2<6�3H4>�C�P6Q2>S8�L�LM���L�������L��O���[�:�D-I�,--�[��89�,T��� !" �#$#�%&%$ �(�(&U �)(& �%U&�L!)V(&(!)U��� !" �#$#�%&%$ '() ��* '#+ �)(& �%U&�L!)V(&(!)UR\�] \4b=?.?�-02Q̂��<6c.6>Q1 :� �� \Fd �=5.<6�C ,--�[��89�,-��[�C��/�3̀�F3̀F� -02Q̂I�-064<I��63�32�;.3/.3 C� :� >P �=5.<6�C ,--�[��89�,-��[�C��/�3̀�F3̀F� -02Q̂I�-064<I��63�32�;.3/.3 :� 79 >P �=5.<6�C -��[�C��/��L���������e����'� ���O���[�:�D-T��� !" �#$#�%&%$ �(�(&U �)(& �%U&�L!)V(&(!)U��� !" �#$#�%&%$ '() ��* '#+ �)(& �%U&�L!)V(&(!)U3XOFT -02Q̂ :� >P �=5.<6�C ,--�[��89�,3XO�T -064<I��63 :� >P �=5.<6�: ,--�[��89�,3P 434��63./��=?6�G�FEWF434��63./��=?6�G��;X :9 >P �=5.<6�C ,--�[��89�,3P 434��63./��=?6�G�FEWF434��63./��=?6�G��;X :9 >P �=5.<6�C --�[��89�,3H F20S��=?6 �89 >P �=5.<6�C
���������������������� ����������������������� !�"��#�"$�"�%��&'()�%&"&��"*+$�&,-�.��-�/�0�()���� !�1��(��2�-"3�������4����"�&,-����&��"��#�"$�"�%��&'()��"�&,-����&��1��(��2�-"3(���2�56�#78�9:;<=>? ;<=>? 9:;<=>? ;<=>?;<=>?;<=>?;<=>?;<=>?9@AB 9@BA9@AB9@BACDEFADGHIIJ�KL�MKNOLO�NPLNM�QROQSNTL�UKLR�TKL�QRVWT�QM�VLPXQTTLO�TY�SKNRZL�[YP�VPLOQSTN\]L�YWTVWT�VLP[YPXNRSL̂_`F@II ;<=>? ;<=>? ;<=>?;<=>? ;<=>? ;<=>?;<=>? 9@AB9@BA9@AB 9@BA9abAc9dbAc 9:bBc 9:bAc9dbBc 9abBc;efGg ;<=>?
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
93
Przykład automatuPo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
94
Sekwencyjne układy cyfrowe - automaty
pamięć
Q
UK1funkcje
wzbudzeń
UK2funkcje wyjść
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
95
Ogólna struktura automatu – przerzutniki D
D Q0
CLK
X
Q
CLK
D Q0
CLK
X
Q
CLK
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
96
Synteza automatu synchronicznego
1) Zapis sposobu działania automatu w tabeli przejść - wyjść
StanX
Y0 1
S1
S2
S3
StanX/Y
0 1
S1
S2
S3
S1
S2
S3
01
1
1 0
0
0
0
1
S1
S2
S3
1/0
0/0
1/1
1/0
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
97
Synteza automatu synchronicznego
2) Minimalizacja liczby stanów wewnętrznych
S1
S2
S3
01
1
1
0
0
0
0
1
S4
0
01
StanX
Y0 1
S1 S1 S2 0
S2 S3 S2 0
S3 S1 S4 1
S4 S3 S4 0
StanX
Y0 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
98
Synteza automatu synchronicznego
2) Minimalizacja liczby stanów wewnętrznych – inny przykład
StanX
Y00 01 11 10
a b d c - 0
b a d b - 1
c - d a c 0
d c d d a 1
StanX
Y00 01 11 10
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
99
Synteza automatu synchronicznego
StanX
Y0 1
a b d 0
b a e 0
c b e -
d a c 1
e b d 1
2) Minimalizacja liczby stanów wewnętrznych – jeszcze inny przykład
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
100
Synteza automatu synchronicznego
3) Kodowanie stanów
StanX
Y0 1
S1 S1 S2 0
S2 S3 S2 0
S3 S1 S2 1
QX
Y0 1
Stan Q
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
101
Synteza automatu synchronicznego
4) Zaprojektowanie funkcji wzbudzeń
D1 D0
QX
Y0 1
00 00 01 0
01 10 01 0
10 00 01 1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
102
Synteza automatu synchronicznego
4) Zaprojektowanie funkcji wzbudzeń
J1 K0
Qq1
n→q1n+1 q0
n→q0n+1
x=0 x=1 x-0 x=1
00
01
10
K1 J0
Qn→Qn+1 JK
0→0
0→1
1→0
1→1
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
103
Synteza automatu synchronicznego
5) Zaprojektowanie funkcji wyjść
QX
Y0 1
00 00 01 0
01 10 01 0
10 00 01 1
QX/Y
0 1
00 01/1 00/0
01 01/0 10/1
10 00/1 10/0
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
104
Przykład praktyczny – komparator szeregowy
czas
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
105
Automaty asynchroniczne – graf i tabela przejść
S1
S2
S3
S4
00
0000
01
01
01
10
10
10
10
11
11
11
11
StanX
00 01 11 10
S1 S2 S2 S4 S1
S2 S3 S2 S2 S2
S3 S4 S4 S2 S3
S4 S1 S4 S3 S4
stan stabilny -
generacja -
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
106
Struktura wewnętrzna automatu asynchronicznego
Y
X
Q
Y
R0
S0
R1
S1
Q0
Q1
Y
X
Q
Y
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
107
Hazard
X
Q
R0
S0
Q00 00,01
…
…
x1
x0
R0
S0
czas
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
108
Wyścigi
00
01
10
11
00
00 0001 00
x1
x0
q0
q1
czas
x1
x0
q0
q1
czas
x1
x0
q0
q1
czas
wyścig krytyczny:
wyścig niekrytyczny:
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
109
Wyścigi
StanX
00 01 11 10
a a b - d
b a b c -
c - b c d
d d - c d
a b
c d
Stan Q
a
b
c
d
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
110
Wyścigi
a b
c d
a b
d c
Stan Q
a
b
c
d
a b
d c
StanX
00 01 11 10
a a b - d
b a b c -
c - c c d
d d - c d
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
111
Tabela przejść – wyjść
X
Y
czas
0 1X
Y
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
112
Minimalizacja liczby stanów i dobór kodowania
s1 s2 s3 s4
s2
s3
s4
s5
0 1X
Y
0 1X
Y
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
113
Automat jako układ kombinacyjny ze sprzężeniem zwrotnym
Q1Q0
x0q1q0
0 1
00
01
11
10
x0q1q0
0 1
00
01
11
10
q0q1
0 1
0
1
Y
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
114
Schemat ideowy automatu
xqS 01 xqR 01
xqS 10 xqR 10
01qqY
R QS Q
R QS Q
X Y
Q1 Q0
To ten sam automat tylko zrealizowany jako układ z przerzutnikami prostymiSpróbuj przeprowadzić projekt samodzielnie
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
115
Licznik prosty
0
1
2
3
4
5
6
7
QCLR
CLK
q0
q1
q2
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
116
Licznik prosty szeregowy
wejścia niepodłączone = na stałe „1”
J
K
CLK
q0
q1
q2
J
K
J
K CLK
q0 q1 q2
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
117
Łączenie liczników
q0CLR q1 q2 q3 q0CLR q1 q2 q3
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
118
Licznik szeregowy 7490/7493
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
119
Licznik szeregowy z wpisem równoległym
74197
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
120
Licznik równoległy
74161
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
121
Licznik rewersyjny
0
1
2
3
4
5
6
7 0
0
0
00
0
0
0
1 1
1
1
11
1
1
QCLR
DIR
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
122
Rejestry
D Q D Q D Q D Q
x0 x1 x2 x3
q0 q1 q2 q3
D Q D Q D Q D Qx
q0 q1 q2 q3
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
123
Rejestry
74175
7495
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
124
Programowalne układy logiczne
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
125
Logika diodowaPo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
126
Logika nMOS
Vcc
A
B
A+B A
B AB
Vcc
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
127
Programowalne układy logiczne
• Układ może być skonstruowany w sposób, w którym połączenie diody z linią wejściową lub wyjściową może zachowywać się jak bezpiecznik (fuse)
• Przyłożenie napięcia wyższego, niż przy normalnej pracy, powoduje przepalenie bezpiecznika i zlikwidowanie połączenia
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
128
Bezpiecznik
• Przepływ prądu spowodował przepalenie bezpiecznika w przewężeniu – tam była największa gęstość prądu
• Stosowane są również antybezpieczniki – antyfuse, specjalne połącznia, które zaczynają trwale przewodzić po przyłożeniu do nich napięcia programującego
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
129
Programowalne układy logicznePo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
130
Programowalny układ logiczny
421 xxxY
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
131
PLA (Programmable Logic Array)
AND
OR 01223021
0301020
xxxxxxxy
xxxxxxy
• PLA wykorzystują matryce AND i OR
• Można realizować funkcje boolowskie zapisane w postaci sumy iloczynów
• Ograniczenie na łączną liczbę iloczynów wynika z liczby kolumn pionowych
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
132
matryca OR
mat
ryca
AN
D
Struktura wewnętrzna PLA nMOS
Vccx0
x1
x2
połączenie programowalne
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
133
PAL (Programmable Array Logic)
• Brak ograniczeń na łączną liczbę wyrażeń iloczynowych
• Najpopularniejszy rodzaj PLD do konstrukcji układów kombinacyjnych
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
134
PAL
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
135
GAL (Gate Array Logic)
• Kombinacyjne układy PAL mogą zostać rozbudowane przez dodanie do wyjść tzw. makrokomórkiOLMC – OutputLogic MacroCell
• GAL to rodzina PLD, którą można programować wielokrotnie
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
136
OLMC w GAL
• MakrokomórkiOLMC umożliwiają realizację układu sekwencyjnego (przerzutnik) lub kombinacyjnego, w zależności od wartości bitów konfiguracyjnych ACxx również ustalanej w trakcie programowania
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
137
Przykładowe FPGAPo
dsta
wy
Tech
niki
Cyf
row
ej i
Mik
ropr
oces
orow
ej I
© T
omas
z Pi
asec
ki
138
Przykładowe FPGA
Pods
taw
y Te
chni
ki C
yfro
wej
i M
ikro
proc
esor
owej
I ©
Tom
asz
Pias
ecki
139
Projektowanie PLD i FPGA
• Proces projektowania PLD i FPGA (zwłaszcza FPGA) najczęściej oparty jest o odpowiednie oprogramowanie CAD, które odpowiada za kolejne etapy projektu
• Na podstawie pewnej formy opisu sposobu działania układu generowane są mapy służące do przepalenia bądź zaprogramowania sieci połączeń w układzie programowalnym
• Oprogramowanie takie często umożliwia symulację pracy projektowanego układu, przez co można zdiagnozować ewentualne problemy przed próbnym programowaniem układów.