potrzeby logistyczne w zakresie wyŻywienia …„stwo narodowe... · jednak naukowe podstawy jego...
TRANSCRIPT
2015-06-08
1
LOGISTYKA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH
POTRZEBY LOGISTYCZNE W ZAKRESIE WYŻYWIENIA
LUDNOŚCI POSZKODOWANEJ W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański ( )
R e f l e k s y j n i e
2
Stan bezpieczeństwa nie jest stanem stabilnym - nie jest dobrem danym podmiotowi raz na zawsze. W życiu codziennym występują ciągłe jego zagrożenia, zarówno od sił natury jak i niezamierzonych oraz zamierzonych skutków działalności człowieka. Dla zapewnienia pożądanego poziomu bezpieczeństwa tworzony jest system bezpieczeństwa, którego koherentnym składnikiem jest logistyka.
Andrzej Szymonik
2015-06-08
2
Agenda
�Określanie potrzeb logistycznych ludności poszkodowanej
�Kalkulacja potrzeb logistycznych
� Strategia działań logistycznych
�Normy zaopatrzenia
� Znaczenie zapewnienia dostaw wody
� Zapotrzebowanie na dostawy żywności
�Ustalanie norm żywieniowych *
3Andrzej Marjański ( )
� Jeżeli sytuacja kryzysowa, niezależnie od rodzaju wywołujących ją zagrożeń, powoduje potrzebę wprowadzenia któregoś ze stanów nadzwyczajnych, jest (powinna być) postrzegana jako
zdarzenie o charakterze masowym.
�Okazuje się, że w przypadku konieczności wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, jej skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach.
4Andrzej Marjański ( )
Właściwości określania potrzeb logistycznychi medycznych ludności poszkodowanej
2015-06-08
3
Właściwości określania potrzeb logistycznychi medycznych ludności poszkodowanej
�Natomiast w sytuacji, kiedy zachodzi potrzeba wprowadzenia stanu wyjątkowego lub stanu wojennego mamy do czynienia dodatkowo m.in.:
ze szczególnym zagrożeniem bezpieczeństwa dużej liczby obywateli
lub porządku publicznego na dużym obszarze.
5Andrzej Marjański ( )
Właściwości określania potrzeb logistycznychi medycznych ludności poszkodowanej
� Specyfiką zdarzenia o charakterze masowym jest to, żepomoc dla osób poszkodowanych oraz ochrona mienia iśrodowiska naturalnego, a także obiektów infrastrukturykrytycznej może być skutecznie podjęta tylko przyzastosowaniu nadzwyczajnych środków,
� tzn. zagrożenia (przyczyny powodujące sytuację kryzysową)nie mogą być usunięte przez użycie zwykłych środkówkonstytucyjnych.
6Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
4
Kalkulacja potrzeb logistycznych
�Mając na uwadze powyższe uwarunkowania, wszelkie kalkulacje (prognozy) dotyczące m.in. potrzeb logistycznych i medycznych ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych, powinny być prowadzone w odniesieniu do dużej skali.
�Wymóg ten spełnia liczba nie mniejsza niż 100 (sto). Liczba ta nazywana jest „populacją szacunkową”.
7Andrzej Marjański ( )
Strategia działań logistycznych
� Inna ważna właściwość, która determinuje potrzeby logistyczne medyczne ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych, wynika bezpośrednio ze strategii działań logistycznych prowadzonych na rzecz ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych.
� Ich celem jest ratowanie życia i zdrowia rannych i chorych oraz zapewnienie wszystkim osobom poszkodowanym warunków do przetrwania sytuacji kryzysowej.
� Powoduje to, że wielkości niezbędnie koniecznych dostaw środków zaopatrzenia oraz zakres świadczonych usług logistycznych i usług medycznych mogą być określane nawet według minimalnych norm.
8Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
5
Kształtowanie norm zaopatrzenia
�Normy zaopatrzenia ludzi w artykuły żywnościowe warunkowane są przede wszystkim względami fizjologicznymi, na które ponadto wpływają warunki klimatyczne (pogoda) oraz charakter wykonywanej pracy (skala wysiłku fizycznego).
�W przypadku norm zaopatrzenia w wodę do celów gospodarczych istotnym czynnikiem są względy sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne.
9Andrzej Marjański ( )
Zróżnicowanie kształtowania się norm
�obowiązujące normy zaopatrzenia ludzi w wodę do picia oraz środki żywnościowe przez pewien czas (zwykle przez ok. 3 dni) mogą być zmniejszone nawet o 50%, nie powodując uszczerbku dla zdrowia.
�w sytuacjach szczególnego niedoboru środków zaopatrzenia żywnościowego i wody pitnej, bądź trudności z ich dostarczeniem dla osób poszkodowanych, ustalono (skalkulowano) tzw. minimalnie niezbędne normy (dawki) zaopatrzenia wynikające ze względów życiowych (przeżycia).
10Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
6
Wielkości norm
�W kalkulacjach zapotrzebowania na artykuły żywnościowe i wodę pitną osób poszkodowanych w sytuacjach kryzysowych trzeba i należy przyjmować trzy wielkości norm:
�normalną – odpowiadającą potrzebom fizjologicznym;
�zmniejszoną – ustaloną w wysokości 50% potrzeb
normalnych
�krytyczną – zapewniającą minimalne potrzeby wynikające
ze względów życiowych.
11Andrzej Marjański ( )
Normy świadczenia usług logistycznych
�Normy związane ze świadczeniem usług logistycznych i usług medycznych dla ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych wynikają przede wszystkim z obowiązku przestrzegania:
�przepisów bezpieczeństwa (np. przepisów związanych z przewozem osób środkami transportowymi)
�higieny pracy (np. przepisy obowiązujące podczas organizacji zbiorowego żywienia)
�warunków sanitarnohigienicznych (np. przepisy dotyczące organizacji tymczasowych miejsc zakwaterowania dla osób ewakuowanych);
�warunków przeciwepidemicznych (np. przepisy obowiązujące podczas epidemii chorób zakaźnych).
12Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
7
Uwarunkowania świadczenia usług medycznych
�w sytuacjach kryzysowych mogą wystąpić inne czynniki warunkujące zakres świadczonych usług.
� Szczególnym przypadkiem jest pomoc medyczna, która czasami, ze względu na bardzo dużą liczbę rannych i chorych oraz niedostateczny potencjał medyczny (najczęściej brakuje lekarzy specjalności chirurgicznej i internistycznej) zawężana jest do tzw. „względów życiowych”.
� Pomoc chirurgiczna i internistyczna czasami musi być ograniczona (ze względów czasowych) do niezbędnego minimum – zapewniającego przeżycie pacjenta.
� Personel medyczny może udzielić pomocy lekarskiej zwiększonej liczbie rannych i chorych.
13Andrzej Marjański ( )
Zapotrzebowanie na dostawy wody 14Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
8
�Woda jest składnikiem pożywienia niezbędnym do utrzymania funkcji życiowych organizmu.
� Stanowi podstawowy rozpuszczalnik wielu związków odżywczych, które rozprowadzane są po całym organizmie właśnie w postaci roztworów wodnych
�organizm dorosłego człowieka zawiera około 50 litrów wody, stanowi ona ok. 70% ciężaru ciała
15Andrzej Marjański ( )
Zapotrzebowanie na dostawy wody
Woda w ciele człowieka 16Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
9
Funkcje wody w organizmie człowieka � Jest głównym składnikiem płynów ustrojowych (krew, limfa, płyn
międzykomórkowy); protoplazma każdej komórki jest roztworem koloidalnym
� Ważną funkcją wody, jaką spełnia ona w organizmie człowieka jest regulowanie temperatury ciała, zwłaszcza w okresie upałów. Podczas pocenia się woda paruje z powierzchni skóry i przez to oziębia ją.
� Usunięcie wody z pożywienia człowieka prowadzi w stosunkowo krótkim czasie do poważnych zaburzeń kończących się śmiercią. Dlatego wszystkie straty wody w moczu oraz pocie i wydychanym powietrzu muszą być uzupełniane w pożywieniu.
� Człowiek przez spożycie różnych produktów, szczególnie owoców, warzyw i mleka otrzymuje pewne ilości wody, jednak swoje całkowite zapotrzebowanie na wodę (ok. 2,5 litra dziennie) zaspokaja, spożywając napoje takie jak np. herbata, kawa, kompot, soki pitne itp.
17Andrzej Marjański ( )
Dostawa wody w sytuacji kryzysowej
�Dla ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych organizowane są dostawy wody pitnej oraz wody dla celów gospodarczych
�Wielkość tych dostaw kalkulowana jest na podstawie obowiązujących norm zaopatrzenia
�Woda do picia oraz woda do celów gospodarczych dostarczana ludności poszkodowanej powinna odpowiadać obowiązującym normom czystości.
� Zachowanie tych norm podlega okresowym badaniom laboratoryjnym. Badania te organizuje (zleca) grupa opieki zdrowotnej i pomocy socjalno-bytowej ZZK
18Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
10
Odkażanie wody
�W przypadku korzystania z wody pochodzącej ze źródeł, w których czystość i przydatność wody do spożycia są wątpliwe, należy ją odkażać poddając chlorowaniu.
�Najpraktyczniejszym rozwiązaniem w takich sytuacjach jest użycie tabletek Pantocidu .
� Tabletki te wydaje się indywidualnie ludności poszkodowanej, jednak należy ją poinstruować o sposobach ich stosowania.
19Andrzej Marjański ( )
Normy zużycia wody 20Andrzej Marjański ( )
Źródło: Nowak, s. 39-40
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14
stycznia 2002 r.w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody,
(Dz. U. z 2002 r. Nr 8, poz. 70).
2015-06-08
11
Normy zużycia wody w gospodarstwach domowych na jednego mieszkańca
21Andrzej Marjański ( )
Źródło: Nowak, s. 39-40
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14
stycznia 2002 r.w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody,
(Dz. U. z 2002 r. Nr 8, poz. 70).
Zużycie wody w usługach 22Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
12
Zużycie wody w usługach 23Andrzej Marjański ( )
Zużycie wody w usługach 24Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
13
Zużycie wody w usługach 25Andrzej Marjański ( )
Zużycie wody w usługach 26Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
14
Zużycie wody w usługach 27Andrzej Marjański ( )
Normy dla resortów obrony i spraw wewnętrznych 28Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
15
Zapotrzebowanie na wodę dla ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych
29Andrzej Marjański ( )
Zapotrzebowanie na wodę dla ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych
30Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
16
Zapotrzebowanie na dostawy żywności
� Żywienie człowieka jest nierozerwalnie związane z jego istnieniem.
� Jednak naukowe podstawy jego żywienia zostały opracowane (stworzone) stosunkowo niedawno, pomimo że źródeł wiedzy w tej dziedzinie zalecał poszukiwać w kucharstwie filozof i lekarz grecki Hipokrates (ok. 460–377 p.n.e.).
31Andrzej Marjański ( )
Potrzeby żywnościowe człowieka
�Nowoczesne podejście do problemu żywienia człowieka zastosował dopiero francuski uczony A.L. Lavoisier (1743–1794) przeprowadzając badania i doświadczenia na zwierzętach i ludziach.
32Andrzej Marjański ( )
Antoine Laurent de Lavoisier (ur. 26 sierpnia 1743 w Paryżu, zm. 8 maja 1794 tamże) –francuski fizyk i chemik, stracony na gilotynie w wyniku wyroku Trybunału Rewolucyjnego Republiki Francuskiej.
2015-06-08
17
Uwarunkowania dostaw żywności
� Przyjęte przez organizm pożywienie ulega spaleniu, wydzielając przy tym pewną ilość ciepła.
�Od tego momentu nauka żywienia została zapoczątkowana przede wszystkim jako kalorymetria, tj. od strony wartości kalorycznej pożywienia.
�W kolejnych licznych badaniach nad żywieniem człowieka stwierdzono, że pożywienie składa się z różnych składników o różnej budowie i spełniających wielorakie i ważne dla żywego organizmu funkcje.
� Powoduje to, że do pełnej oceny żywności nie wystarczy określenie jedynie jej wartości kalorycznej.
33Andrzej Marjański ( )
Uwarunkowania dostaw żywności
�Wyjaśnienie składu pożywienia stało się możliwe dzięki rozwojowi chemii i stosowanych przez nią metod analitycznych, natomiast poznanie roli, jaką spełniają poszczególne jego składniki, zawdzięczamy biologii i fizjologii, a przede wszystkim biochemii, która zajmuje się badaniem przemian zachodzących w żywym organizmie.
�w żywym organizmie przebiegają tysiące różnorodnych i bardzo skomplikowanych przemian, które nazywa się przemianą materii.
34Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
18
Uwarunkowania dostaw żywności
�Przemiana materii w organizmie nigdy, nawet podczas snu, nie ustaje. Można ją określić w kaloriach na 1 godz. i na 1 kg masy (wagi) ciała.
�Wielkość przemiany materii (a więc ilość zużytych kalorii) zależy od wielu czynników – m.in. Od:
wagi ciała;
wzrostu;
płci;
klimatu (temperatury otoczenia);
ilości i jakości spożywanej żywności;
rodzaju, charakteru i ilości wykonywanej pracy
itp.
35Andrzej Marjański ( )
Uwarunkowania dostaw żywności
�U człowieka leżącego w łóżku i będącego na czczo przemiana materii w przypadku prawidłowego funkcjonowania organizmu wynosi 1 kcal/ 1 godz./1 kg masy ciała;
� Podczas swobodnego stania przemiana wzrasta do 1,5 kcal,
�przy powolnym spacerze wynosi 2,86 kcal,
� a przy ręcznym piłowaniu drewna aż 6,86 kcal .
36Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
19
Uwarunkowania dostaw żywności
�Na podstawie wielkości przemiany materii możemy obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne poszczególnych ludzi.
�Wobec tego znając zapotrzebowanie kaloryczne organizmu i wartość kaloryczną spożywanej żywności możemy stwierdzić, czy organizm otrzymuje dostateczną (właściwą) liczbę (ilość) kalorii w pożywieniu.
37Andrzej Marjański ( )
38Andrzej Marjański ( )
Dzienne zapotrzebowanie człowieka na poszczególne składniki pożywienia
2015-06-08
20
Ustalanie wielkości zapotrzebowania
�W praktyce żywienia zdrowego (optymalnego), zamiast szczegółowych wielkości (ilości) kalorii podanych w powyższej tabeli, stosuje się wielkości średnie.
�dla ludzi w wieku 18–25 lat – ok. 2200kcal,
� w wieku 26–60 lat – ok. 2100 kcal
�w wieku powyżej 60 lat – ok. 1850 kcal.
�Wielkości te wzrastają w przypadku wykonywania ciężkiej pracy fizycznej do ok. 3000 kcal
39Andrzej Marjański ( )
Dobowa racja żywnościowa
� (przeciętna dobowa racja żywnościowa wynosi ok. 2700 kcal, 70–80g białka, w tym 1/3 białka zwierzęcego),
� Jeżeli praca fizyczna jest wykonywana w warunkach niskich temperatur nawet do ok. 5000 kcal
40Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
21
Zapewnienie proporcji składników
� Pokrycie zapotrzebowania kalorycznego nie wystarcza jednak do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.
�Organizm musi poza kaloriami otrzymywać w pokarmach w odpowiednich ilościach i proporcjach różne niezbędne składniki.
�Należą do nich przede wszystkim:
białka,
węglowodany,
tłuszcze,
witaminy i składniki mineralne.
41Andrzej Marjański ( )
Białka
� Białka to bardzo skomplikowane związki chemiczne
� Odgrywają w organizmie rolę podstawową, są zasadniczym i niezbędnym elementem w budowie każdej komórki.
� Z białka organizm buduje nowe lub odnawia zużyte komórki, hormony, enzymy (inaczej fermenty), ciała odpornościowe itp.
� W skład białka wchodzą takie podstawowe pierwiastki jak: azot, węgiel, tlen, wodór, siarka, fosfor i inne.
� Pierwiastki te tworzą związki chemiczne zwane aminokwasami.
� Organizm ludzki niektóre aminokwasy potrafi sam wytwarzać podczas przemiany materii.
� Są jednak takie, które muszą być dostarczane w pożywieniu.
42Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
22
Białka
�Białka zawierające w odpowiednim stosunku niezbędne organizmowi ludzkiemu aminokwasy nazywane są białkami pełnowartościowymi, a produkty zawierające te białka – produktami wysokowartościowymi. Przeważnie są one pochodzenia zwierzęcego.
� Natomiast białko produktów roślinnych jest mniej wartościowe.
� Pożądane jest, by w pożywieniu człowieka występowały różne produkty, najlepiej pochodzenia roślinnego i pochodzenia zwierzęcego.
� Białko zwierzęce powinno stanowić 1/3 – 1/2 ogólnego zapotrzebowania organizmu na ten składnik.
� W polskich zwyczajach żywieniowych głównymi źródłami białka są: pochodzenia zwierzęcego: mięso, ryby, sery i mleko,
� Z produktów pochodzenia roślinnego głównie nasiona roślin strączkowych.
43Andrzej Marjański ( )
Węglowodany
�Węglowodany występują głównie w produktach roślinnych
�Dla człowieka są głównym źródłem energii.
� Typowym węglowodanem jest skrobia (składnik ziaren zbóż, bulwy ziemniaka – tzw. mąka ziemniaczana).
�Do węglowodanów zalicza się także błonnik. Głównym źródłem węglowodanów w typowej diecie Polaka są ziemniaki, przetwory zbożowe i cukier.
� Zapotrzebowanie dzienne przeciętnego człowieka na węglowodany wynosi ok. 450 gram.
44Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
23
Tłuszcze
� Tłuszcze zaliczają się do składników pożywienia o najwyższej wartości kalorycznej
� Są one traktowane przede wszystkim jako źródło energii.
� Za pomocą tłuszczu można, nie zwiększając zbytnio objętości pożywienia, podnieść jego wartość kaloryczną, co ma istotne znaczenie podczas organizacji wyżywienia dla osób pracujących fizycznie.
�Wbrew różnym opiniom dietetyków, najcenniejszymi biologicznie tłuszczami są tłuszcze pochodzenia zwierzęcego –zwłaszcza masło.
� Są w nich zawarte witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, np. A, D, E.
45Andrzej Marjański ( )
Źródła tłuszczu
�Głównym źródłem tłuszczu w diecie Polaka jest:
�masło,
� smalec,
�oleje jadalne,
�margaryna
� i słonina
46Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
24
Zapotrzebowanie na tłuszcze
�Dzienne zapotrzebowanie przeciętnego człowieka na tłuszcze jest różne i zależy od rodzaju wykonywanej pracy, a także płci, pory roku (klimatu) itp.
� Przeciętnie wynosi ono 70–120 gram dziennie.
� Pożądane jest, by w pożywieniu człowieka występowały zarówno tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, jak i pochodzenia roślinnego.
�W tłuszczach pochodzenia roślinnego występują tzw. nienasycone kwasy tłuszczowe (linolowy, linolenowy i arachidonowy), które są konieczne do normalnego przebiegu procesów życiowych, szczególnie do utrzymania właściwego stanu skóry oraz przemiany wodnej i tłuszczowej (dawniej była to witamina F).
47Andrzej Marjański ( )
Witaminy � Poza białkami, węglowodanami i tłuszczami pożywienie
człowieka powinno zawierać dostateczną ilość witamin.
� Są to związki organiczne o różnej, często skomplikowanej budowie. Są one niezbędne do utrzymania w prawidłowym stanie żywego organizmu.
� Ich brak w pożywieniu objawia się zahamowaniem wzrostu, zmianami w oczach, skórze, nabłonku, w układzie nerwowym itp.
� Schorzenia powstałe na skutek braku witamin nazywane są awitaminozą.
� Nauka obecnie zna kilkadziesiąt witamin. Jednak w normalnym zapotrzebowaniu organizmu człowieka na witaminy uwzględnia się tylko kilka z nich.
� Są to witaminy: A, B1, B2, PP, C i D.
48Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
25
Skład części jadalnych zawartych w 100 g produktu rynkowego niektórych środków spożywczych
49Andrzej Marjański ( )
Skład części jadalnych zawartych w 100 g produktu rynkowego niektórych środków spożywczych
50Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
26
Grupy żywnościowe
�Różne produkty żywnościowe zawierają różne składniki odżywcze i w różnych ilościach.
� Żaden z produktów (za wyjątkiem mleka w żywieniu niemowląt) nie może sam zaspokoić pełnego zapotrzebowania człowieka na poszczególne składniki odżywcze.
�Dla ułatwienia oceny poszczególnych produktów żywnościowych, dzieli się je na grupy.
�W skład każdej takiej grupy wchodzą produkty o zbliżonym składzie chemicznym i podobnych wartościach odżywczych.
�Często dzieląc produkty żywnościowe, wyróżnia się 12 grup.
51Andrzej Marjański ( )
Mleko i jego przetwory �Grupa pierwsza obejmuje mleko i jego przetwory.
� Są źródłem wysokowartościowego
białka,
wapnia,
łatwo przyswajalnego tłuszczu i cukru mlecznego
większości znanych witamin.
�Grupa ta zawiera jednak mało witaminy C i żelaza.
�Nie zawiera błonnika.
52Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
27
Mięso, drób i ryby
�Grupa druga - mięso, ryby i drób.
�Dostarczają one organizmowi przede wszystkim :
pełnowartościowe białko
niektóre witaminy grupy B.
� Produkty te są ubogie w wapń, witaminę C oraz nie zawierają błonnika.
53Andrzej Marjański ( )
Jaja
�Grupa trzecia to jaja.
� Są one źródłem prawie wszystkich składników odżywczych., zwłaszcza wartościowego białka oraz większości witamin i składników mineralnych.
54Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
28
Produkty roślinne
�Grupa czwarta - produkty roślinne.
� Są bogate w karoteny (prowitaminy A).
�Do tej grupy należą m.in.: morele, melony, marchew, sałata, dynia, szpinak, jarmuż i szczypiorek.
55Andrzej Marjański ( )
Owoce i warzywa
�Grupa piąta obejmuje owoce i warzywa
� Źródło witaminy C, np.:
kapusta,
pomidory,
porzeczki,
maliny,
truskawki,
owoce dzikiej róży
cytryny.
56Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
29
Pozostałe owoce i warzywa
�Grupa szósta to tzw. pozostałe owoce i warzywa.
� Zawierają one niewielkie ilości witamin i składników mineralnych.
�Należą do niej przeważnie warzywa korzeniowe.
57Andrzej Marjański ( )
Tłuszcze bogate w witaminy A i D
�Grupa siódma - tłuszcze bogate w witaminy A i D.
�Należą do niej:
masło,
śmietana
witaminizowane margaryny.
� Poza witaminami dostarczają energii.
58Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
30
Przetwory zbożowe
�Grupa ósma obejmuje przetwory zbożowe.
� Poza węglowodanami zawierają one, zależnie od rodzaju przemiału,
witaminy grupy B,
białko,
błonnik
fosfor.
� Są ubogie w wapń i pozostałe witaminy.
�Należą do nich:
mąka,
kasze
płatki owsiane.
59Andrzej Marjański ( )
Cukier i słodycze
�Grupa dziewiąta obejmuje cukier i słodycze.
� Zawierają one głównie węglowodany będące źródłem energii.
60Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
31
Produkty wysokokaloryczne
�Grupa dziesiąta - produkty wysokokaloryczne o dużej zawartości tłuszczu (poza masłem).
�Dostarczają one głównie energii, a niektóre z nich, jak oleje roślinne, niezbędnych kwasów tłuszczowych (linolowy, linolenowy i arachidonowy).
61Andrzej Marjański ( )
Ziemniaki
�Grupa jedenasta to ziemniaki.
� Są źródłem węglowodanów (skrobi), stąd i energii, witaminy C oraz niewielkich ilości witamin z grupy B
� Zawierają mało białka, ale jest ono wysokowartościowe i dobrze uzupełnia inne białka roślinne.
62Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
32
Suche nasiona roślin strączkowych
�Grupa dwunasta - suche nasiona roślin strączkowych.
�Należą do niej m.in. groch, fasola, bób itp. Zawierają one dużo i stosunkowo wysokiej wartości biologicznej białka, składniki mineralne, niektóre witaminy grupy B, a często również tłuszcz.
�Mogą przy odpowiedniej kombinacji z innymi produktami roślinnymi częściowo zastępować białka pochodzenia zwierzęcego.
63Andrzej Marjański ( )
Zróżnicowanie diety
�Układając jadłospis należy w miarę możliwości uwzględniać wszystkie wymienione wyżej grupy produktów żywnościowych w ciągu jednego dnia.
� Ponadto należy pamiętać, że produkty należące do jednej grupy można zamienić, np. mięso można zamienić rybami, smalec – olejem.
64Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
33
Potrzeby żywnościowe ludności poszkodowanej
�Potrzeby żywnościowe (zapotrzebowanie na dostawy środków spożywczych) ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych są w zasadzie takie same jak na co dzień, tzn. w czasie, w którym nie występują zagrożenia (bądź ich skutki) powodujące tę sytuację.
� Jednak ich pełne zaspokojenie zgodne z oczekiwaniem (osób poszkodowanych), bardzo często nie jest możliwe.
65Andrzej Marjański ( )
Problemy z zapewnieniem żywności
�Najczęściej główną przyczyną tego stanu rzeczy jest
duża skala problemu (masowość zjawiska),
brak pełnego zbilansowania potrzeb żywnościowych ludności z posiadanymi zapasami artykułów żywnościowych,
ograniczone możliwości transportowe, trudności z dotarciem z dostawami zaopatrzenia do osób poszkodowanych, ograniczenia czasowe itp.
�Aby zapewnić warunki przetrwania (pod względem żywnościowym) wszystkim poszkodowanym często stosuje się limitowanie dostaw.
66Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
34
Normy zaopatrzenia dostatecznego dla jednego dorosłego człowieka
67Andrzej Marjański ( )
68Andrzej Marjański ( )
Normy zaopatrzenia dostatecznego dla jednego dorosłego człowieka
2015-06-08
35
69Andrzej Marjański ( )
Normy zaopatrzenia dostatecznego dla jednego dorosłego człowieka
Normy zaopatrzenia dostatecznego dla jednego dorosłego człowieka
70Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
36
Normy zaopatrzenia dostatecznego dla jednego dorosłego człowieka
71Andrzej Marjański ( )
Normy zaopatrzenia dostatecznego dla jednego dorosłego człowieka
72Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
37
Zapotrzebowanie na artykuły żywnościowe ludności poszkodowanejw sytuacjach kryzysowych
73Andrzej Marjański ( )
� Z wieloletnich badań i obserwacji, szczególnie dotyczących żywienia w warunkach naturalnego (ekstremalnego) bytowania wynika, że średnie dzienne minimalne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na kalorie wynosi
około 900 kcal
�przy dostarczaniu tylko 500 kcal osoba zdrowa może żyć
przez pewien czas (kilka dni) bez wyraźnie szkodliwych skutków dla jej zdrowia.
74Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
38
Normy zaopatrzenia dostatecznego
� Istotnym warunkiem jest to, by człowiek, któremu do takich wielkości ograniczono wartość kaloryczną wyżywienia, miał zapewnioną odpowiednią ilość wody do picia.
� Ponadto w takich przypadkach należy, w miarę możliwości, unikać zbędnego i nadmiernego wysiłku.
� Planując zaspokojenie potrzeb żywnościowych ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych, w przypadku braku pełnego (wystarczającego) asortymentu artykułów spożywczych, można stosować ich zamienniki, posługując się normami zaopatrzenia dostatecznego
75Andrzej Marjański ( )
Zapotrzebowanie na artykuły żywnościowe ludności poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych
76Andrzej Marjański ( )
2015-06-08
40
� W. NOWAK i E. NOWAK, PODSTAWY LOGISTYKI W SYTUACJACH
KRYZYSOWYCH Z ELEMENTAMI ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO, SWSPiZ, Łódź-Warszawa 2009, rozdział 2.
Literatura do wykładu Literatura do wykładu 79Andrzej Marjański ( )
Andrzej Marjański ( )
Pytania ?Pytania ?
80
www.amarjanski.san.edu.pl
Prawdziwym błędem jest błąd popełnić i nie naprawić go.
Konfucjusz (551–479 p.n.e.) – chiński filozof i myśliciel