postanowienie - circabc.europa.eu · 1. orange polska s.a., 2. polska izba informatyki i...

Warszawa, dnia 7 października 2014 r.

PREZES

URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ

Magdalena Gaj

DART-SMP-6040-2/14 (123)

Orange Polska S.A.

Al. Jerozolimskie 160

02-326 Warszawa

Krajowa Izba Gospodarcza

Informatyki i Telekomunikacji

ul. Stępińska 22/30

00-739 Warszawa

Polska Izba Komunikacji

Elektronicznej

ul. Przemysłowa 30

00-450 Warszawa

POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 1, w związku z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r.

Prawo telekomunikacyjne (tekst jednolity: Dz. U. z 2014, poz. 243), zwanej dalej również

„ustawą Prawo telekomunikacyjne” lub „PT”) w związku z art. 123 ustawy z dnia 14 czerwca

1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 267,

z późn. zm., zwanej dalej także „kpa”) w związku art. 206 ust. 1 PT, po przeprowadzeniu

postępowania w sprawie określenia rynku właściwego, zgodnie z prawem konkurencji,

uwzględniając uwarunkowania krajowe oraz w największym możliwie stopniu zalecenie

Komisji i wytyczne, o których mowa w art. 19 ust. 3, w zakresie wyrobów i usług

telekomunikacyjnych, zwanego dalej „rynkiem właściwym”, ustalenia, czy na rynku

właściwym występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej lub

przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą, w sprawie

wyznaczenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej lub

przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję znaczącą,

w przypadku stwierdzenia, że na rynku właściwym nie występuje skuteczna konkurencja oraz

nałożenia na tego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących

kolektywną pozycję znaczącą obowiązków regulacyjnych oraz w sprawie utrzymania, zmiany

albo uchylenia obowiązków regulacyjnych nałożonych na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego

Urząd Komunikacji Elektronicznej

Warszawa, ul. Kasprzaka 18/20, tel. (22) 53 49 335, faks (22) 53 49 322 2

o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących

kolektywną pozycję znaczącą przed przeprowadzeniem analizy rynku,

I. Określam rynek właściwy, jako rynek świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego, na obszarach gminnych, określonych w pkt 1 Załącznika nr 1 do

niniejszego Postanowienia (zwany dalej również „76 obszarami rynku 5”);.

II. Ustalam, że na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, na

obszarach gminnych, określonych w pkt 1 Załącznika nr 1 do niniejszego Postanowienia,

nie występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej ani

przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą.

III. Stwierdzam, że na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, na

obszarach gminnych, określonych w pkt 1 Załącznika nr 1 do niniejszego Postanowienia,

występuje skuteczna konkurencja.

IV. Orange Polska S.A. obowiązana jest utrzymać na dotychczasowych warunkach dostęp

telekomunikacyjny ustanowiony w celu korzystania z hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego i świadczenia w oparciu o nie detalicznych usług dostępu

szerokopasmowego na rzecz innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych przed dniem

doręczenia niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A., na obszarach gminnych

wskazanych w pkt 1 Załącznika nr 1 do niniejszego Postanowienia, przez okres, na jaki

obowiązują zawarte pomiędzy tymi przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi

a użytkownikami końcowymi, przed dniem doręczenia niniejszego Postanowienia Orange

Polska S.A., umowy detaliczne o świadczenie usług dostępu szerokopasmowego

świadczone w oparciu o przedmiotowy dostęp telekomunikacyjny, jednakże nie dłużej

niż przez 24 miesiące od dnia doręczenia niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A.

V. Załącznik nr 1 – 76 obszarów gminnych na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego – stanowi integralną część niniejszego Postanowienia.

VI. Załącznik nr 2 – Dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa – stanowi integralną część

niniejszego Postanowienia.

VII. Niniejsze Postanowienie podlega natychmiastowemu wykonaniu. Wniesienie zażalenia

nie wstrzymuje jego wykonania.

UZASADNIENIE

1 Przebieg postępowania

1.1. W związku z rozpoczęciem analizy rynku świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego od dnia 11 lutego 2013 roku Prezes Urzędu Komunikacji

Elektronicznej (dalej także „Prezes UKE” lub „Regulator”) zwracał się do

przedsiębiorców telekomunikacyjnych o przekazanie niezbędnych danych i informacji.

Operatorzy przesyłali dane poprzez następujące kanały/źródła danych: System

Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS), CD/DVD. Dane zostały

poddane przetworzeniu oraz zagregowaniu. Do analizy użyto także informacji

udostępnianych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych na oficjalnych stronach

internetowych.

1.2. Po przeprowadzeniu analizy 76 obszarów gminnych rynku świadczenia hurtowych usług

dostępu szerokopasmowego, pismem z dnia 13 maja 2014 r. Prezes UKE zawiadomił



Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (zwaną dalej również „Orange Polska”

lub „OPL”) o wszczęciu postępowania mającego na celu:

a) określenie rynku właściwego, zgodnie z prawem konkurencji, uwzględniając

uwarunkowania krajowe oraz w największym możliwie stopniu zalecenie

Komisji i wytyczne, o których mowa w art. 19 ust. 3, w zakresie wyrobów

i usług telekomunikacyjnych, zwanego dalej „rynkiem właściwym”,

b) ustalenie, czy na rynku właściwym występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny

o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący

kolektywną pozycję znaczącą,

c) wyznaczenie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej

lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję

znaczącą, w przypadku stwierdzenia, że na rynku właściwym nie występuje

skuteczna konkurencja oraz nałożenia na tego przedsiębiorcę lub

przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję

znaczącą obowiązków regulacyjnych,

d) utrzymanie, zmianę albo uchylenie obowiązków regulacyjnych nałożonych na

przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej lub

przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję

znaczącą przed przeprowadzeniem analizy rynku.

1.3. W dniu 19 maja 2014 r. Prezes UKE rozpoczął postępowanie konsultacyjne dotyczące

projektu niniejszego Postanowienia oraz powiadomił Prezesa Urzędu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów (zwanego dalej „Prezesem UOKiK”), o rozpoczęciu

postępowania konsultacyjnego dotyczącego niniejszego Postanowienia.

1.4. W dniu 19 maja 2014 r. Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji (dalej

także „KIGEiT”) złożyła wniosek o dopuszczenie jej do udziału w toczącym się

postępowaniu.

1.5. W dniu 6 czerwca 2014 r. Polska Izba Komunikacji Elektronicznej (dalej także „PIKE”)

złożyła wniosek o dopuszczenie jej do udziału w toczącym się postępowaniu.

1.6. W dniu 10 czerwca 2014 r. Netia S.A. zgłosiła swój udział do postępowania

w charakterze strony.

1.7. W dniu 11 czerwca 2014 r. Prezes UKE wezwał Francuską Izbę Przemysłowo-Handlową,

w trybie art. 64 § 2 kpa do przedłożenia w terminie 7 dni aktualnego pełnomocnictwa dla

Pani Moniki Constant.

1.8. W dniu 17 czerwca 2014 r. Francuska Izba Przemysłowo-Handlowa przedłożyła

pełnomocnictwo dla Pani Moniki Constant.

1.9. W czasie postępowania konsultacyjnego zakończonego w dniu 18 czerwca br. swoje

stanowiska zgłosiły:

1. Orange Polska S.A.,

2. Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji,

3. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,

4. Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji,

5. Konfederacja Lewiatan (przekazała w imieniu członków konfederacji stanowisko

Orange Polska S.A. i UPC Polska sp. z o.o. do którego było załączone stanowisko

Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej),



6. T-Mobile S.A.,

7. 3S S.A.,

8. Polska Izba Komunikacji Elektronicznej,

9. ATEM-Polska sp. z o.o.,

10. Business Centre Club Związek Pracodawców,

11. Francuska Izba Przemysłowo-Handlowa,

12. Elmo S.A.,

13. Eltel Networks S.A.,

14. Emitel sp. z o.o.,

15. Eneva Telecom sp. z o.o.,

16. Katowickie Przedsiębiorstwo Robót Telekomunikacyjnych sp. z o.o.,

17. Netbud sp. z o.o.,

18. Netia S.A.,

19. Sekcja Krajowa Pracowników Telekomunikacji NSZZ „Solidarność”,

20. Spread Strategies Andrzej J. Piotrowski,

21. Sprint Telekom S.A.,

22. TP Teltech sp. z o.o.

23. Pracodawcy RP,

24. Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Telekomunikacyjnych S.A.

1.10. Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2014 r. Prezes UKE dopuścił KIGEiT do udziału

w niniejszym postepowaniu.

1.11. Pismem z dnia 24 czerwca 2014 r. Prezes UKE zawiadomił OPL i KIGEiT o włączeniu

do akt postępowania następujących dokumentów:

Kopia wezwania z dnia 11 lutego 2013 r. DRI-ZIT-613-1/13 wraz listą wzywanych

przedsiębiorców telekomunikacyjnych w wersji elektronicznej;

Kopia pisma Orange Polska S.A. z dnia 31 marca 2014 r. TKRA2/OPL-370/03/14 wraz

z danymi w wersji elektronicznej;

Dane do analizy rynkowej w wersji elektronicznej.

1.12. Postanowieniem z dnia 24 czerwca 2014 r. Prezes UKE ograniczył OPL i KIGEiT prawo

wglądu do materiałów postępowania w zakresie w jakim stanowią one tajemnicę

przedsiębiorstwa.

1.13. W dniu 27 czerwca 2014 r. Prezes UKE wezwał T-Mobile S.A., w trybie art. 64 § 2 kpa

do przedłożenia w terminie 7 dni aktualnego pełnomocnictwa dla Pana Cezarego

Albrechta.

1.14. W dniu 27 czerwca 2014 r. Prezes UKE wezwał Konfederacje Lewiatan, w trybie art. 64

§ 2 kpa do przedłożenia w terminie 7 dni aktualnego pełnomocnictwa dla Pana Jakuba

Wojnarowskiego.

1.15. W dniu 27 czerwca 2014 r. Prezes UKE wezwał Netbud sp. z o.o. w upadłości

likwidacyjnej., w trybie art. 64 § 2 kpa do przedłożenia w terminie 7 dni aktualnego

pełnomocnictwa dla Pana Mariusza Gudela.



1.16. W dniu 27 czerwca 2014 r. Prezes UKE wezwał Emitel sp. z o.o., w trybie art. 64 § 2 kpa

do przedłożenia w terminie 7 dni aktualnego pełnomocnictwa dla Pana Bartłomieja

Naróg.

1.17. Pismem z dnia 1 lipca 2014 r. OPL złożyła stanowisko w sprawie niniejszego

postępowania.

1.18. Pismem z dnia 2 lipca 2014 r. OPL przekazała pismo zawierające dane stanowiące

tajemnicę przedsiębiorstwa.

1.19. Pismem z dnia 3 lipca 2014 r. Prezes UKE notyfikował Komisji Europejskiej, zwanej

dalej także „KE”, projekt rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu.

1.20. W dniu 3 lipca 2014 r. Prezes UKE otrzymał potwierdzenie doręczenia Komisji

Europejskiej wspomnianej notyfikacji.

1.21. Pismem z dnia 4 lipca 2014 r. Emitel sp. z o.o. przedłożyła pełnomocnictwo dla Pana

Bartłomieja Naróg.

1.22. Pismem z dnia 4 lipca 2014 r. T-Mobile S.A. przedłożyła pełnomocnictwo dla Pana

Cezarego Albrechta.

1.23. Postanowieniem z dnia 7 lipca 2014 r. Prezes UKE dopuścił PIKE do udziału

w niniejszym postępowaniu.

1.24. Postanowieniem z dnia 8 lipca 2014 r. Prezes UKE ograniczył PIKE i KIGEiT prawo

wglądu do materiałów postępowania w zakresie, w jakim stanowią one tajemnicę

przedsiębiorstwa.

1.25. Pismem z dnia 9 lipca 2014 r. Prezes UKE zawiadomił Netię S.A. o tym, że nie

przysługuje jej status strony w niniejszym postępowaniu.

1.1. W dniu 9 lipca 2014 r. Komisja Europejska zwróciła się do Prezesa UKE z prośbą

o dodatkowe informacje odnośnie notyfikowanego rozstrzygnięcia. Pytania KE dotyczyły

m.in. aktualności danych użytych do analizy rynku, trendów występujących na rynku,

kryteriów badania konkurencyjności obszarów gminnych, kwestii cen detalicznych, czy

też nałożonego obowiązku kosztowego oraz przyjętej metodologii wyznaczania opłat.

1.26. Pismem z dnia 14 lipca 2014 r. Prezes UKE przekazał pełnomocnikowi Netii S.A. pismo

o tym, że spółce nie przysługuje jej status strony w niniejszym postępowaniu.

1.27. Pismem z dnia 14 lipca 2014 r. Prezes UKE przekazał Komisji Europejskiej żądane

informacje.

1.28. Pismem z dnia 15 lipca 2014 r. KIGEiT złożyła stanowisko w sprawie niniejszego

postępowania.

1.29. W dniu 30 lipca 2014 r. Komisja Europejska wydała decyzję, w której zaakceptowała

notyfikowany projekt rozstrzygnięcia oraz przedstawiła uwagi w trybie art. 7 ust. 3

Dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r.

w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (Dz.U. L

108, 24.4.2002), zwaną dalej także „dyrektywą ramową”. Należy wskazać, że KE

rozpatrzyła łącznie obie notyfikacje Prezesa UKE dotyczące rynku 5 tj. projekt

Postanowienia stwierdzającego skuteczną konkurencję na 76 obszarach gminnych rynku



5 (nr postępowania: DART-SMP-6040-2/14; zwanym dalej także „Postanowieniem”)

i projekt decyzji nakładającej obowiązki regulacyjne na rynku 5 z wyłączeniem 76

obszarów gminnych (nr postępowania: DART-SMP-6040-1/14) poprzez wydanie jednej

decyzji.

1.30. W dniu 18 sierpnia 2014 r. Prezes UKE przekazał Prezesowi UOKiK projekt niniejszego

rozstrzygnięcia celem zajęcia stanowiska.

1.31. Pismem z dnia 18 sierpnia 2014 r. Prezes UKE zawiadomił strony o przekazaniu projektu

niniejszego rozstrzygnięcia Prezesowi UOKiK celem zajęcia stanowiska.

1.32. W dniu 18 sierpnia 2014 r. KIGEiT złożyła stanowisko w sprawie.

1.33. W dniu 27 sierpnia 2014 r. KIGEiT złożyła stanowisko w sprawie.

1.34. W dniu 1 września 2014 r. PIKE złożyła stanowisko w sprawie.

1.35. Postanowieniem z dnia 1 września 2014 r. Prezes UOKiK uznał, że proponowane przez

Prezesa UKE rozstrzygnięcie jest zasadne.

1.36. W dniu 3 września 2014 r. KIGEiT złożyła stanowisko w sprawie.

1.37. Pismem z dnia 4 września 2014 r. Prezes UKE zawiadomił strony o przysługujących im

prawach, o których mowa w art. 10 kpa oraz o włączeniu do akt sprawy następujących

dokumentów:

Kopie cenników detalicznych użytych do przeprowadzenia analizy cen;

Tłumaczenie robocze wytycznych Komisji Europejskiej nr 2002/C165/03 w sprawie

analizy rynku i oceny znaczącej pozycji rynkowej zgodnie z ramami regulacyjnymi

Wspólnoty dotyczącymi sieci i usług łączności elektronicznej (Dz. U. C165/6 z 2002

r.);

Tłumaczenie robocze Noty Wyjaśniającej do Zalecenia Komisji z dnia 17 grudnia 2007

r. (Dz.U. L 344/65 z 28.12.2007 r.);

Kopia informacji prasowej Netii S.A. odnośnie usługi Dropss;

W tym samym piśmie poinformowano strony następujących faktach znanych organowi

z urzędu:

Treść decyzji Prezesa UKE z dnia 14 lutego 2007 r., nr DRTD-SMP-6043-23/05(33);

Treść decyzji Prezesa UKE z dnia 28 kwietnia 2011 r. nr DART-SMP-6040-1/10(47);

Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2012 r.

1.38. Pismem z dnia 4 września 2014 r. Prezes UKE zawiadomił strony o przedłużeniu

załatwienia niniejszej sprawy w terminie do dnia 30 września 2014 r.


1.40. W dniu 11 września 2014 r. KIGEiT złożyła 3 stanowiska w sprawie.


1.42. Pismem z dnia 19 września 2014 r. Prezes UKE ponownie zawiadomił strony

o przysługujących im prawach, o których mowa w art. 10 kpa oraz o włączeniu do akt

sprawy następujących dokumentów:



Kopia raportu z badania substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego;

W tym samym piśmie poinformowano strony o następujących faktach znanych

organowi z urzędu:

Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2013 roku. Raport z badania klientów

indywidualnych;

Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce. Badanie klientów indywidualnych 2012.

Raport;

Decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej w sprawie UK/2010/1123;

Decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej w sprawie AT/2008/0757;

Decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej w sprawie PT/2008/0851;

Decyzja Prezesa UKE z dnia 30 grudnia 2010 r. DART-SMP-6040-2/10 (52).


1.44. W dniu 1 października 2014 r. KIGEiT złożyła stanowisko w sprawie.

1.45. Pismem z dnia 2 października Prezes UKE zawiadomił strony o faktach znanych

organowi z urzędu tj. bazach cen dostępu do Internetu za listopad 2010 r., czerwiec 2011

r., marzec 2012 r. i grudzień 2012 r.

1.46. Postanowieniem z dnia 3 października 2014 r. Prezes UKE odmówił przeprowadzenia

dowodów wnioskowanych przez KIGEiT.


1.48. Pismem z dnia 6 października 2014 r. Prezes UKE zawiadomił strony o faktach znanych

organowi z urzędu tj. bazach o usługach szerokopasmowych na podstawie danych

zebranych w Systemie Informacyjnym o Infrastrukturze Szerokopasmowej za 2010 r.

i 2011 r.

1.49. Postanowieniem z dnia 6 października 2014 r. Prezes UKE ograniczył OPL, PIKE

i KIGEiT prawo wglądu do materiałów postępowania w zakresie, w jakim stanowią one

tajemnicę przedsiębiorstwa.


1.51. Postanowieniem z dnia 7 października 2014 r. Prezes UKE odmówił przeprowadzenia

dowodów wnioskowanych przez KIGEiT.

Biorąc pod uwagę ustalony stan faktyczny Prezes UKE zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 1 PT, jeżeli Prezes UKE ustali, że na rynku właściwym nie

występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy

telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą, wydaje postanowienie, w którym

określa rynek właściwy w sposób określony w art. 22 ust. 1 PT oraz stwierdza, że na tym rynku

właściwym występuje skuteczna konkurencja.

Zgodnie z definicją, określoną w art. 25a ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne,

przedsiębiorca telekomunikacyjny zajmuje znaczącą pozycję rynkową, jeżeli na rynku

właściwym samodzielnie posiada pozycję ekonomiczną odpowiadającą dominacji

w rozumieniu przepisów prawa wspólnotowego. Z kolei zgodnie z art. 25a ust. 2 PT, Prezes



UKE przy ocenie pozycji rynkowej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego na rynku właściwym

bierze pod uwagę kryteria wymienione w wytycznych Komisji Europejskiej w sprawie analizy

rynku i ustalania znaczącej pozycji rynkowej. Zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej nr

2002/C 165/03 w sprawie analizy rynku i oceny znaczącej pozycji rynkowej zgodnie z ramami

regulacyjnymi Wspólnoty dotyczącymi sieci i usług łączności elektronicznej (Dz.U. C165/6

z 2002 r.), zwanymi dalej „Wytycznymi Komisji”, kryteria, z których powinno się korzystać

przy wyznaczaniu udziału danego przedsiębiorstwa w rynku, będą zależały od cech rynku

właściwego. Zgodnie z Wytycznymi Komisji, krajowe organy regulacji mają zdecydować,

które kryteria są najbardziej odpowiednie dla zmierzenia obecności na rynku. Do

przykładowych kryteriów wymienianych przez Wytyczne Komisji, które mogą służyć ocenie

zdolności przedsiębiorstwa do zachowania w znacznym stopniu w sposób niezależny od

konkurencji, klientów i konsumentów, należą m.in.:

1. udział przedsiębiorcy w rynku właściwym,

2. całkowita wielkość przedsiębiorstwa,

3. kontrola infrastruktury, która nie jest łatwa do powielenia,

4. przewaga lub wyższość technologiczna,

5. brak lub niska równoważąca siła nabywcza,

6. łatwy, bądź uprzywilejowany dostęp do rynków kapitałowych/zasobów

finansowych,

7. zróżnicowanie produktów/usług (np. powiązane produkty lub usługi),

8. korzyści skali,

9. korzyści zakresu,

10. pionowa integracja,

11. dobrze rozwinięta sieć dystrybucji i sprzedaży,

12. brak potencjalnej konkurencji,

13. ograniczenia w dalszym rozwoju.

Zgodnie z motywem 79 Wytycznych Komisji źródłem pozycji dominującej może być

kombinacja kryteriów wymienionych powyżej1. Oznacza to, że pozycja dominująca nie musi

opierać się wyłącznie na kryteriach wymienionych w Wytycznych Komisji, ani na stwierdzeniu

łącznego występowania wszystkich kryteriów wymienionych w Wytycznych Komisji.

Jak wskazują Wytyczne Komisji2 właściwe rynki definiowane dla celów regulacji sektorowych

będą zawsze oceniane na zasadzie prognozowania, gdyż krajowe organy regulacyjne

uwzględnią w swej ocenie przyszły rozwój rynku. Podstawą dla przeprowadzenia analizy rynku

1 Wytyczne Komisji (motyw 79): „A dominant position can derive from a combination of the above criteria, which

taken separately may not necessarily be determinative”.

2 Wytyczne Komisji Sekcja 1.3. (motyw 27): „On the other hand, relevant markets defined for the purposes

of sector-specific regulation will always be assessed on a forward looking basis, as the NRA will include

in its assessment an appreciation of the future development of the market. (...) The starting point for carrying out a

market analysis for the purpose of Article 15 of the framework Directive is not the existence of an agreement or

concerted practice within the scope of Article 81 EC Treaty, nor a concentration within the scope of the Merger

Regulation, nor an alleged abuse of dominance within the scope of Article 82 EC Treaty, but is based on an overall

forward-looking assessment of the structure and the functioning of the market under examination”.



powinna być kompleksowa, zorientowana przyszłościowo ocena struktury i funkcjonowania

badanego rynku. Z założenia regulacja ex ante ma doprowadzić do wykreowania

konkurencyjnego rynku telekomunikacyjnego i zapobiegać potencjalnym zniekształceniom

konkurencji w przyszłości.

Stosownie do normy art. 25c pkt 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne, postanowienie, o którym

mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1 PT jest wydawane przez Prezesa UKE po zasięgnięciu opinii

Prezesa UOKiK w formie postanowienia. Natomiast zgodnie z art. 25c pkt 2 PT ww.

postanowienie ogłasza się na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu

Komunikacji Elektronicznej. Zaś w myśl art. 25c pkt 3 PT rozstrzygnięcie to w jak

największym stopniu uwzględnia opinie i wspólne stanowiska przyjmowane przez BEREC.

Szczegółowe uzasadnienie zastosowania wyżej wymienionych przepisów w przedmiotowej

sprawie znajduje się w następnych rozdziałach.

2 Definicja rynku właściwego

2.1 Prawne podstawy dla analizy rynków właściwych

Przez „rynek właściwy” rozumie się, zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.

o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z późn. zm., zwanej dalej

„ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów” lub „ustawą o o.k.i.k”), rynek towarów3, które

ze względu na ich przeznaczenie oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich

nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj

i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice

cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.

Po przeprowadzeniu analizy rynku w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych, Prezes

UKE określa rynek właściwy uwzględniając, stosownie do dyspozycji art. 22 ust. 1 pkt 1 PT,

uwarunkowania krajowe oraz w największym możliwie stopniu zalecenie Komisji i wytyczne,

o których mowa w art. 19 ust. 3 PT, w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych.

Wytyczne Komisji, którymi, zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne,

powinien kierować się Prezes UKE przy analizie rynków właściwych i ustalaniu pozycji

znaczącej, przewidują4, iż na mocy nowych ram regulacyjnych, rynki, które mają być

regulowane, definiuje się zgodnie z zasadami europejskiego prawa konkurencji, tak jak zostały

one przedstawione przez Komisję w zaleceniu dotyczącym właściwych rynków produktów

i usług zgodnie z art. 15 ust. 1 dyrektywy ramowej5.

W dniu 17 grudnia 2007 r. Komisja Europejska wydała Zalecenie Komisji 2007/879/WE

w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej

podlegających regulacji ex ante (Dz.U. L344/65 z 2007 r.), zwane dalej „Zaleceniem Komisji”.

Zgodnie z załącznikiem do ww. Zalecenia Komisji, rynek właściwy, stanowiący przedmiot

niniejszej analizy, jest oznaczony numerem 5 i jego nazwa brzmi: hurtowe usługi dostępu

szerokopasmowego. Rynek ten znajduje się w dół łańcucha dostaw względem fizycznego

dostępu objętego rynkiem hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej w stałej

lokalizacji, a dostęp szerokopasmowy może być realizowany przy wykorzystaniu tych zasobów

w połączeniu z innymi elementami.

3 Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, pod pojęciem towarów rozumie się:

rzeczy, jak również energię, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi, a także roboty budowlane.

4 Wytyczne Komisji (pkt 1.1.4)

5 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2002L0021:20090702:PL:HTML.

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2002L0021:20090702:PL:HTML



Niniejszy rynek obejmuje niefizyczny lub wirtualny dostęp sieciowy, w tym dostęp

do „strumienia bitów” w stałej lokalizacji, który może być realizowany przy wykorzystaniu

zasobów stacjonarnej infrastruktury sieciowej w połączeniu z innymi elementami. Takie

podejście do niniejszego rynku przemawia za bardziej ogólnym i spójnym jego definiowaniem

z rynkiem hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej w stałej lokalizacji.

Dzięki temu określenie tego rynku zostało zaktualizowane i dostosowane do obecnego

wykorzystania dostępu szerokopasmowego m.in. do świadczenia usług internetowej transmisji

programów radiofonicznych lub telewizyjnych w celu dostarczania treści radiofonicznych lub

telewizyjnych użytkownikom końcowym.

Zgodnie z pkt 34 Wytycznych Komisji użycie terminu „rynek właściwy” oznacza opis

produktów lub usług, które tworzą ten rynek oraz ustalenie geograficznego zasięgu rynku

(terminy: „produkty” i „usługi” są używane zamiennie w niniejszym tekście)6. Rynek składa się

zatem z produktów lub usług, przy czym pojęcia te są stosowane zamiennie. Z uwagi na

powyższe oraz uwzględniając praktykę obrotu gospodarczego na rynku telekomunikacyjnym

pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi (na którym działalność telekomunikacyjna

polega co do zasady na świadczeniu usług), Prezes UKE zdecydował się określić analizowany

i objęty niniejszym Postanowieniem rynek jako rynek świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego (zwany dalej również „rynkiem 5”), na określonych obszarach gminnych.

Przy czym, biorąc pod uwagę ww. argumentację, należy podkreślić, że jest to ten sam rynek,

który został określony w pkt 5 załącznika do Zalecenia Komisji, ograniczony pod względem

geograficznym do 76 określonych obszarów gminnych.

Zgodnie z Zaleceniem Komisji Europejskiej z dnia 17 grudnia 2007 r. „punktem wyjścia dla

definicji i określenia rynków jest scharakteryzowanie rynków detalicznych w perspektywie

czasowej z uwzględnieniem substytucji po stronie popytu i po stronie podaży.

Po scharakteryzowaniu i określeniu rynków detalicznych, czyli rynków, na których odbywa się

gra podaży i popytu użytkowników końcowych, należy określić właściwe rynki hurtowe, czyli

rynki, na których odbywa się gra popytu i podaży produktów dla osób trzecich zaopatrujących

użytkowników końcowych”.7

Mając na względzie powyższe, Prezes UKE uznał za celowe przeanalizowanie

w szczególności, jakie usługi i produkty wchodzą w skład rynku świadczenia usług hurtowego

dostępu szerokopasmowego, objętego niniejszym Postanowieniem, zarówno na poziomie

detalicznym, jak i hurtowym.

2.2 Rynek produktowy na szczeblu detalicznym

Produktowym odpowiednikiem na szczeblu detalicznym na 76 obszarach rynku 5 są detaliczne

usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu.

6 Wytyczne Komisji (pkt 34): The use of the term ‘relevant market’ implies the description of the products or

services that make up the market and the assessment of the geographical scope of that market (the terms ‘products’

and ‘services’ are used interchangeably throughout this text).

7 Nota wyjaśniająca do Zalecenia Komisji (ust. 3.1): „The starting point for the identification of markets

susceptible to ex ante regulation is the definition of retail markets over a given time horizon, taking into account

demand-side and supply-side substitutability. Having defined retail markets, which are markets involving the

supply and demand of end-users, it is then appropriate to identify the corresponding wholesale markets which are

markets involving the demand and supply of products to a third party wishing to supply end-users”.



2.2.1 Technologie wykorzystywane do świadczenia detalicznych usług dostępu

do Internetu na terenie 76 obszarów rynku 5

Na rynku detalicznym szerokopasmowe usługi transmisji danych są dostarczane przez

operatorów telekomunikacyjnych z wykorzystaniem następujących technologii lub mediów

transmisyjnych:

skrętki miedzianej w sieciach PSTN8 (usługi POTS9, ISDN10, xDSL11),

kabla koncentrycznego w sieciach TVK12 (usługi telewizji analogowej i cyfrowej,

szerokopasmowy dostęp do Internetu, telefonia VoIP13),

dostępu radiowego (WiMax14, CDMA15, FWA16, łącze satelitarne),

technologii LAN17/WLAN18,

sieci mobilnych (GSM19/UMTS20/LTE21),

FTTx22.

Dostawcami usług szerokopasmowego dostępu do Internetu na 76 obszarach rynku 5 są

operatorzy sieci stacjonarnych oraz operatorzy sieci ruchomych GSM/UMTS/LTE. Do

operatorów sieci stacjonarnych zaliczają się operatorzy sieci PSTN, TVK, LAN, FTTx oraz

operatorzy sieci bezprzewodowych dostarczających usługi za pośrednictwem sygnału

radiowego z wykorzystaniem technologii takich jak: WiMax, CDMA, WLAN, FWA oraz łączy

satelitarnych. Do operatorów sieci mobilnych należą operatorzy, którzy świadczą usługi

dostępu do Internetu za pośrednictwem technologii GSM/UMTS/LTE. Na koniec roku 2012 r.

byli to: T-Mobile Polska S.A., Orange Polska S.A., P4 sp z o.o. oraz Polkomtel sp. z o.o.

8 PSTN – ang. Public Switched Telephon Network; publiczna komutowana sieć telefoniczna.

9 POTS – ang. Plain Old Telephone Service); podstawowa usługa telefoniczna, umożliwiająca analogowy przekaz

głosu przez komutowane łącza telefoniczne.

10 ISDN – ang. Integrated Services Digital Network; sieć cyfrowa z integracją usług.

11 xDSL - ang. x Digital Subscriber Line; cyfrowa linia abonencka; tu: technologia szerokopasmowej transmisji

danych przez skrętkę miedzianą.

12 TVK – sieć telewizji kablowej wykorzystująca tradycyjnie technologię HFC (ang. Hybrid Fibre-Coaxial).

13 VoIP – ang. Voice over Internet Protocol; trnamisja głosu przez sieć oparta na protokole tranmisyjnym IP.

14 WiMax – ang. Worldwide Interoperability for Microwave Access) to technologia bezprzewodowej, radiowej

transmisji danych.

15 CDMA (ang. Code Division Multiple Access) – metoda dostępu do medium transmisyjnego polegająca na

przypisaniu poszczególnym użytkownikom korzystającym z tego samego kanału do przesyłania danych, sekwencji

rozpraszających, dzięki którym, odbiornik jednoznacznie zidentyfikuje przeznaczoną dla niego transmisję.

16 FWA – ang. Fixed Wireless Access; stacjonarny dosep do usługi realizowany przez sieć bezprzewodową.

17 LAN – ang. Local Area Network; najmniej rozległa postać sieci komputerowej.

18 WLAN – ang. Wireless Local Area Network; najmniej rozległa postać sieci komputerowej z realizowanej za

pomocą dostępu bezprzewodowego.

19 GSM – ang. Global System for Mobile Communication; sieć telefonii komórkowej.

20 UMTS – ang. Universal Mobile Telecommunications System; Uniwersalny System Telekomunikacji Ruchomej.

21 LTE – ang. Long Time Evolution – standard bezprzewodowego przesyłu danych

22 FTTx – ang. Fiber to the x; dosłownie światłowód do punktu „x”; zespół technik szerokopasmowej transmisji

danych oparta na doprowadzeniu włókna światłowodowego bezpośrednio do danego punktu w sieci dostępowej,

w tym m.in. lokalu użytkownika.



Analizując detaliczny rynek szerokopasmowego dostępu do Internetu Prezes UKE postanowił

włączyć do zakresu rynku produktowego na poziomie detalicznym usługi dostępu do Internetu

świadczone w następujących technologiach: xDSL, FTTx, HFC, Ethernet, łącza dzierżawione.

Przeprowadzona poniżej charakterystyka produktowa pod kątem określenia substytucji

produktowej wykazała, że usługi te stanowią zamienniki na poziomie detalicznym na 76

obszarach rynku 5. Z kolei dostęp do Internetu mobilnego został wyłączony z zakresu rynku

produktowego na poziomie detalicznym z przyczyn opisanych w pkt 2.3.6. Główne powody

wyłączenia tego dostępu to: istnienie barier w postaci limitów transferów w ramach

abonamentu, ograniczających możliwość ściągania treści multimedialnych oraz brak pokrycia

całej powierzchni kraju technologią UMTS/LTE. Z uwagi na powyższe oraz wyniki

wykonanego badania substytucyjności Internetu stacjonarnego vs mobilny, w ocenie Prezesa

UKE dostępu mobilnego nie można traktować jako substytutu stacjonarnego

szerokopasmowego dostępu do Internetu.

2.2.2 Charakterystyka produktowa 76 obszarów rynku 5 oraz określenie substytucji po

stronie popytowej i podażowej

Dane poniżej przedstawiają preferencje konsumentów w zakresie wyboru pakietów, prędkości,

oraz technologii szerokopasmowego dostępu do Internetu w podziale na 76 obszarów rynku 5

i obszary gminne sąsiadujące z 76 obszarami gminnymi rynku 5.

2.2.2.1 76 obszarów rynku 5

Najpopularnieszymi usługami wybieranymi przez klientów na 76 obszarach rynku 5 były

Internet z telewizją i usługą telefoniczną oraz Internet w postaci pojedynczej usługi. Stanowią

one 80% spośród wszystich zidentyfikowanych najpopularnieszych pakietów usług na tych

obszarach. Biorąc pod uwagę fakt, że na 76 obszarach rynku 5 klienci mają duży wybór

pomiędzy operatorami oraz ich ofertami, można stwierdzić że rozkład ten odzwierciedla

rzeczywiste potrzeby abonentów.

Wykres 1. Rozkład pakietów usług na 76 obszarach gminnych rynku 5w 2012 roku

Źródło: UKE.



Najpopularniesze prędkości na 76 obszarach gminnych pochodzą z przedziałów

od 2 do 10 Mbit/s oraz powyżej 10 Mbit/s do 30 Mbit/s. Na tych obszarach, rośnie również

udział prędkości powyżej 10 Mbit/s, co może wskazywać na zainteresowanie użytkowników

korzystaniem z bardziej zaaawansowanych usług. Analizując prędkości świadczonych usług

pomiędzy 76 obszarami gminnymi i obszarami z nimi sąsiadującymi (Wykres 5), należy

stwierdzić że występują mniejsze różnice w przypadku tego wskaźnika (zbliżony udział usług

o prędkościach powyżej. 2 Mbit/s do 10 Mbit/s), co wynika głównie z preferencji

użytkowników.

Wykres 2. Rozkład prędkości usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu na 76 obszarach gminnych rynku 5

w 2012 roku

Źródło: UKE.

Najczęściej wykorzystywaną technologią dostępową na 76 obszarach gminnych jest

technologia HFC. Rozwój tej technologii, na konkurencyjcnych obszarach, wynika przede

wszystkim z faktu, że operatorzy kablowi (korzystający z technologii HFC do świadzcenia

usług szerokopasmowych) są bardziej skłonni do inwestycji na terenach wysoko

zurbanizowanych, na których można uzyskać dostęp do większej liczby potecjanych klientów

i szybszy zwrot z inwestycji.



Wykres 3. Rozkład technologii szerokopasmowego dostępu do Internetu na 76 obszarach gminnych rynku 5 w

2012 roku

Źródło: UKE.

2.2.2.2 Obszary gminne sąsiadujące z 76 obszarami rynku 5

W celu dokładnego określenia substytucji po stronie popytowej i podażowej analizie została

również poddana sytuacja panująca na obszarach bezpośrednio sąsiadujących z 76 obszarami

rynku 5.

Na obszarach sąsiadujących z 76 obszarami gminnymi najczęściej nabywaną przez

użytkowników usługą jest szerokopasmowy dostęp do Internetu. Jej udział, pośród pozostałych

usług, w tym pakietów, wynosi prawie 51%. Popularność tej usługi wynika z faktu, że

użytkownicy w podejmowaniu decyzji o wyborze oferty kierują się przede wszystkim

indywidualnymi preferencjami (najczęsciej decyduje cena i prędkość łącza).



Wykres 4. Rozkład pakietów na obszarach sąsiadujących z 76 obszarami rynku 5 w 2012 roku

Źródło: UKE.

Najpopularniejsze prędkości na obszarach sąsiadujących z 76 obszarami gminnymi należą do

przedziałów: do 2 Mbit/s oraz powyżej 2 Mbit/s do 10 Mbit/s. Jest to spowodowane brakiem

infrastruktury telekomunikacyjnej zapewniającej możliwość świadczenia wyższych

przepustowści, co w konsekwencji oznacza brak wystarczającej liczby konkurencyjnych ofert.

Na analizowanych obszarach występuje również ograniczony zasięg infrastruktury operatorów

alternatywnych.

Wykres 5. Rozkład prędkości usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu na obszarach sąsiadujących z 76

obszarami rynku 5 w 2012 roku

Źródło: UKE.

Na obszarach sąsiadujących z obszarami konkurencyjnymi technologia xDSL jest

najpopularniejszą formą dostępu wykorzystywaną do świadczenia usługi szerokopasmowego

Internetu. Wynika to z faktu, że w tych miejscach Orange Polska dysponuje rozbudowaną



własną siecią i może zaoferować jako jeden z nielicznych przedsiębiorców usługę dostępu do

Internetu. Średni udział operatora pod względem liczby klientów na obszarach sąsiadujacych

z obszarami konkurencyjnymi wynosi 44%.

Wykres 6. Rozkład technologii szerokopasmowego dostępu do Internetu na obszarach sąsiadujących z 76

obszarami rynku 5 w 2012 roku

Źródło: UKE.

Uwagi: ETHERNET: technologia przewodowa LAN-Ethernet

Porównując, 76 obszarów rynku 5 i obszary z nimi sąsiadujące, należy stwierdzić znaczące

różnice w strukturze rynku na tych obszarach. Na obszarach konkurencyjnych dominuje

technologia HFC, wyższe prędkości, wybór pomiędzy ofertami kilku dostawców oraz pakiet

usług Internet+TV+Telefon. Z kolei na obszarach sąsiadujących z 76 obszarami gminnymi

przeważa infrastruktura w technologii xDSL, niższe prędkości, a użytkownicy najczęściej

wybierają pojedynczą usługę dostępu do Internetu.

2.2.3 Ceny detalicznego szerokopasmowego dostępu do Internetu

Rynek hurtowego szerokopasmowego dostępu do Internetu jest bezpośrednio powiązany

z rynkiem detalicznym. Jest to związane z faktem, że OA najpierw natrafiają na popyt na usługi

na rynku detalicznym. Następnie, aby zrównoważyć popyt ze strony konsumentów swoją

podażą, zgłaszają zapotrzebowanie na usługę dostępu do strumienia danych na rynku

hurtowym. Zatem popyt na rynku hurtowym na usługę BSA bezpośrednio zależy od popytu na

rynku detalicznym. Jeżeli ceny detaliczne za usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu

będą zbyt wysokie dla klienta, a jednocześnie oferta mniej atrakcyjna od innych dostępnych

ofert, to w pierwszej kolejności będzie on szukał innego dostawcy usług z bardziej atrakcyjną

cenowo ofertą. Przy zbyt wysokich cenach detalicznych za usługę szerokopasmowego dostępu

do Internetu oferowanych przez operatora zasiedziałego, którego infrastruktura sieciowa

obejmuje obszar prawie całego kraju, można zauważyć tendencję przechodzenia klientów do

operatorów alternatywnych. W przypadku, gdy infrastruktura telekomunikacyjna tych

operatorów ma ograniczony zasięg mogą być oni również zainteresowani korzystaniem z usług

hurtowych świadczonych przez Orange Polska S.A.

Z tego powodu przeanalizowane zostały ceny usług szerokopasmowego dostępu do Internetu

oferowane przez operatorów telekomunikacyjnych klientom indywidualnym. Analiza cen

została przeprowadzona na podstawie cenników aktualnych w dniach 31.01 - 03.02.2014 r.



W analizie pod uwagę zostały wzięte ceny dostępu do Internetu w technologii xDSL oraz

kablowej opartych na infrastrukturze własnej operatorów. Przyjętym założeniem była chęć

posiadania przez hipotetycznego klienta wyłącznie usługi szerokopasmowego dostępu do

Internetu. Klient natomiast nie posiadał abonamentu telefonicznego ani telewizyjnego. Poniżej

przedstawione zostało w formie wykresów porównanie cen dostępu do Internetu oferowanych

przez operatorów TVK (HFC), operatorów alternatywnych dostarczających usługi

w technologii xDSL oraz Orange Polska S.A.

Wykres 7. Średni miesięczny koszt korzystania z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w ciągu całego

trwania umowy dla prędkości do 1 Mbit/s [włącznie]

Źródło: UKE na podstawie cenników operatorów.



Wykres 8. Średni miesięczny koszt korzystania z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w ciągu całego

czasu trwania umowy dla prędkości powyżej 1 Mbit/s do 10 Mbit/s [włącznie]


Wykres 9 Średni miesięczny koszt korzystania z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w ciągu całego

czasu trwania umowy dla prędkości powyżej 10 Mbit/s do 30 Mbit/s [włącznie]


Cena za usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu oferowana przez Orange Polska S.A.

jest istotnie wyższa od cen oferowanych przez innych operatorów telekomunikacyjnych, w tym

operatorów lokalnych działających na 76 obszarach rynku 5.



Dla prędkości z przedziału do 1 Mbit/s cena oferowana przez Orange jest ponad dwukrotnie

wyższa od ofert operatorów alternatywnych xDSL oraz prawie o 20% wyższa od oferty

prezentowanej przez operatorów kablowych.

Podobna sytuacja zachodzi dla prędkości z przedziału powyżej 1 Mbit/s do 10 Mbit/s, gdzie

cena proponowana przez Orange Polska S.A. jest ponad dwukrotnie wyższa od cen zarówno

innych operatorów xDSL jak i operatorów kablowych. W przedziale prędkości powyżej 10 do

30 Mbit/s oferta Orange Polska S.A. jest około 50% wyższa od cen operatorów alternatywnych

działających w oparciu o technologię xDSL. Atrakcyjną cenowo ofertę w zakresie wyższych

prędkości mogą też klientom zaproponować operatorzy TVK (HFC), których oferty stanowią

bardzo konkurencyjną propozycję w stosunku do pozostałych graczy na rynku. Operatorzy ci

często stosują promocje ofertowe dodatkowo zwiększając atrakcyjność swoich usług.

Ponadto, analizie zostały poddane średnie ceny usługi dostępu do Internetu na 76 obszarach

gminnych oraz w pozostałej części kraju.

W zestawieniach uwzględniono operatorów, którzy mieli największe udziały rynkowe pod

względem liczby klientów odpowiednio na 76 obszarach gminnych oraz na pozostałym

obszarze kraju.

Wykres 10 Porównanie średnich cen detalicznych usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu występujących

w 76 obszarach gminnych oraz pozostałej części kraju w przedziale prędkości do 1 Mb/s włącznie





w 76 obszarach gminnych oraz pozostałej części kraju w przedziale prędkości powyżej 1 Mb/s do 10 Mb/s

włącznie



w 76 obszarach gminnych oraz pozostałej części kraju w przedziale prędkości powyżej 10 Mb/s do30 Mb/s

włącznie


W przypadku łączy o prędkości do 1 Mb/s włącznie, średnia cena detaliczna na 76 obszarach

gminnych jest prawie o 11 % niższa od średniej ceny detalicznej na pozostałym obszarze kraju.

Dla łączy z przedziału prędkości powyżej 1 Mb/s do 10 Mb/s włącznie, różnica ta wynosi już

ponad 37 % na korzyść 76 obszarów gminnych.

Jeżeli chodzi o przedział prędkości powyżej 10 Mb/s do 30 Mb/s włącznie, różnica pomiędzy

średnią ceną na terenie 76 obszarów gminnych, a średnią ceną na pozostałym obszarze kraju

jest nieco mniejsza niż w przypadku prędkości z przedziału od 1 do 10 Mb/s i wynosi nieco

ponad 24 %.



W każdym analizowanym przedziale prędkości klient uzyskuje bardziej atrakcyjne cenowo

oferty na 76 obszarach gminnych niż na pozostałym obszarze kraju.

76 obszarów gminnych, w przeciwieństwie do reszty kraju, charakteryzuje się dużą liczbą

operatorów oraz wysoką duplikacją sieci, co zostało szczegółowo przedstawione poniżej w pkt

3.3.2. Oznacza to, że klient posiada wybór pomiędzy ofertami kilku lokalnych przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, którzy (poza pewnymi miejscowościami) nie działają na pozostałym

obszarze kraju. Klienci przy wyborze operatora sugerują się przede wszystkim ceną usługi oraz

promocjami pozwalającymi obniżyć jej koszt. Na konkurencyjnych 76 obszarach gminnych

przekłada się to na dwie rzeczy: udziały największych operatorów alternatywnych tam

działających są bardziej wyrównane oraz Orange Polska posiada słabszą pozycję. Na obszarach

konkurencyjnych najczęściej wybierane przez użytkowników prędkości są wyższe

w porównaniu z pozostałymi obszarami kraju oraz obszarami przyległymi.

Odwrotna sytuacja zachodzi na pozostałych obszarach kraju, w tym również na obszarach

przyległych do 76 obszarów gminnych. Klienci mają ograniczoną swobodę wyboru operatora,

co sprawia, że często Orange Polska jest głównym, bądź jedynym operatorem, który świadczy

usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu.

Podsumowując, 76 obszarów gminnych na poziomie detalicznym charakteryzuje się niższymi

kosztami za korzystanie z usługi dostępu do Internetu na skutek działania na tych obszarach

operatorów lokalnych świadczących usługi po niższych cenach od operatorów krajowych. Jest

to spowodowane obecnością alternatywnych operatorów xDSL oraz operatorów TVK (HFC)

posiadających wysokie udziały na 76 obszarach rynku 5, w sprzedaży detalicznej

szerokopasmowego dostępu do Internetu. Z kolei dla klienta oznacza to możliwość wyboru

oferty spośród ofert większej liczby operatorów oraz znalezienie propozycji najbardziej

atrakcyjnej cenowo. Jednocześnie, co zostało przedstawione poniżej w pkt 2.3.4, w przypadku

mniej atrakcyjnej oferty Orange, zarówno pod względem ceny, jak i prędkości łącza (na skutek

przestarzałej infrastruktury), klienci hurtowi nie wykazują też zainteresowania dostępem

do infrastruktury i usług hurtowych Orange, ponieważ nie mogliby na ich bazie stworzyć

wystarczająco atrakcyjnych ofert detalicznych, które skłoniłyby użytkowników końcowych na

76 obszarach rynku 5 do wyboru tych właśnie ofert zamiast tańszych i korzystniejszych ofert

operatorów alternatywnych, w tym głównie TVK.

2.2.4 Podsumowanie

Na 76 obszarach gminnych użytkownicy preferowali usługi jednego z trzech operatorów,

spośród: UPC, Orange Polska, bądź Multimedia Polska, co zostało szczegółowo przedstawione

poniżej w pkt 3.3.2.

Najpopularniejszymi ofertami był dostęp do Internetu z telewizją i usługą telefoniczną oraz

dostęp do Internetu jako pojedyncza usługa, z których korzystało łącznie ponad 80%

użytkowników. Każdy z pakietów usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu wraz

z usługą telewizyjną oraz dostęp do Internetu z telefonem, telewizją i z usługą VoIP wybrało po

10% klientów.

Prawie jedna trzecia użytkowników wybrała usługę dostępu do Internetu z prędkością większą

niż 2 Mbit/s oraz mniejszą lub równą 10 Mbit/s. Podobny odsetek użytkowników wybrał

usługę o prędkościach większych niż 10 Mbit/s oraz mniejszą lub równą 30 Mbit/s. Na 76

obszarach gminnych najpopularniejszą technologią dostępową jest technologia HFC, która

posiada 55% udział. Z technologii xDSL korzysta 31% użytkowników. Należy tutaj zaznaczyć,

że tak wysoki udział dostępowej technologii kablowej wynikał z faktu, że spośród trzech

największych operatorów pod względem liczby użytkowników, dwóch z nich to operatorzy

kablowi. Operatorzy telewizji kablowej mogli zaoferować szeroką gamę usług wiązanych przy



znacznie lepszych warunkach cenowych. Klienci na 76 konkurencyjnych obszarach mieli

więcej możliwości wyboru bądź zmiany operatora, co potwierdza stopień duplikacji sieci23.

Podsumowując powyższe rozważania, należy stwierdzić, że obszary konkurencyjne

charakteryzują się dużą elastycznością popytu, czyli wrażliwością popytu na możliwie zmiany

cen i ofert oraz zamiennością analizowanych powyżej technologii dostępowych. W sytuacji

istniejącej na badanych rynkach duplikacji infrastruktury telekomunikacyjnej, skutkującej

możliwością wyboru innego dostawcy usług, konsumenci nie mają istotnych przeszkód zmiany

dostawcy dostępu do Internetu w przypadku zmian cen lub parametrów usług, w tym

zaoferowania warunków promocyjnych.

Na pozostałych obszarach gminnych połowa konsumentów korzysta z usług Orange Polska.

Przekłada się to na wysoki udział technologii xDSL (61%). Niska konkurencja

infrastrukturalna wpływa na niskie prędkości wybierane przez klientów na sąsiadujących

obszarach niekonkurencyjnych (33% z nich korzysta z prędkości nie większych niż 2 Mbit/s)

oraz brak możliwości swobodnego wyboru innego operatora. Zwiększenie ceny usługi dostępu

do Internetu oferowanej przez Orange Polska, nie wpłynie na odejście klientów, gdyż nie mają

oni realnej możliwości zmiany operatora. Wynika z tego fakt, że pozostałe obszary gminne

kraju (z wyłączeniem konkurencyjnych obszarów) charakteryzują się niską elastycznością

popytu.

Analiza kryteriów powyżej świadczy o odmiennych zachowaniach i preferencjach

konsumentów w zakresie wyboru i korzystania z usług szerokopasmowego dostępu do

Internetu na 76 obszarach rynku 5. Większość klientów korzysta na tych obszarach z usług

w technologii HFC. Natomiast zarówno na 76 obszarach rynku 5, jak i na pozostałych

obszarach kraju technologie HFC, xDSL oraz Ethernet wykazują wzajemną substytucję, która

jednak ma silniejszy charakter na 76 obszarach rynku 5 z uwagi na wysokie wskaźniki

duplikacji infrastruktury telekomunikacyjnej. Skutkuje to łatwą dostępnością klientów do

podobnych usług świadczonych przez różnych operatorów w różnych technologiach

dostępowych, oraz jednoznacznie wskazuje, że w sytuacji, gdy klienci na 76 obszarach rynku 5

mają dostęp i wybór alternatywnego dostawcy oferującego szybsze łącze w niższej cenie, lub

korzystniejszy pakiet usług, to wybierają właśnie takie usługi (w większości są to oferty

operatorów TVK).

2.3 Rynek produktowy na szczeblu hurtowym

Zalecenie Komisji opiera się na Dyrektywie 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności

elektronicznej (Dz.U. L 108, 24.4.2002), zwanej dalej „dyrektywą ramową” i ma na celu

określenie tych rynków produktów i usług, na których regulację ex ante można uznać za

uzasadnioną zgodnie z art. 15 ust. 1 dyrektywy ramowej Zalecenie Komisji odróżnia

następujące rynki hurtowe powiązane z omówionym wyżej rynkiem detalicznym:

rynek hurtowego dostępu do infrastruktury,

rynek hurtowego dostępu szerokopasmowego. Rozdzielność rynków właściwych

Zalecenie Komisji odróżnia rynek hurtowego dostępu szerokopasmowego od hurtowego rynku

dostępu do infrastruktury pomimo powiązania tych dwóch rynków z jednym rynkiem

detalicznym usług szerokopasmowych. Zgodnie z Zaleceniem Komisji, „operator korzystający

z uwolnionych pętli lokalnych (lub równoważnej usługi wejściowej opartej na infrastrukturze)

23 Patrz punkt 3.3.2



zazwyczaj nie uważałby hurtowego dostępu szerokopasmowego za substytut, nawet jeżeli

usługa świadczona przez dostawcę hurtowego dostępu szerokopasmowego umożliwiałaby

świadczenie tych samych usług detalicznych, które były oferowane z wykorzystaniem

uwolnionych pętli. Jednak skłonność do przejścia z jednej usługi wejściowej na drugą może

zależeć od ceny oraz innych warunków (np. długości okresu kontraktu), a także od czynników

takich jak dwa wymienione powyżej, tzn. lokalizacji dostępu oraz oferowanej przez usługę

wejściową swobody w dostarczaniu szeregu różnych produktów detalicznych. Gdy operator

zainwestował już w uwolnienie pętli lokalnej, jego gotowość na przejście na hurtowy dostęp

szerokopasmowy może zależeć także od poczynionych już inwestycji oraz możliwości ich

łatwego przystosowania lub cofnięcia.”24

Komisja w Zaleceniu Komisji przedstawiła zasadniczą różnicę występującą między tymi

rynkami z technicznego punktu widzenia: „Przykładowo dwie usługi, dostęp do uwolnionych

pętli oraz hurtowy dostęp szerokopasmowy często można rozróżnić na podstawie oferowanej

przez nie elastyczności świadczenia usługi detalicznej lub ze względu na miejsce uzyskania

dostępu. Dlatego też uwolnione pętle zazwyczaj oferują większą elastyczność oraz kontrolę nad

detaliczną usługą szerokopasmową proponowaną użytkownikowi końcowemu, oraz zazwyczaj

są zapewniane w głównej przełącznicy (PG). W przeciwieństwie do tego, hurtowy dostęp

szerokopasmowy w postaci usługi szerokopasmowej transmisji danych (tzw. bit-stream)

zazwyczaj oferuje mniejszą elastyczność usługi detalicznej, oraz może być zapewniony

w wyższych punktach sieci (takich jak regionalne punkty styku) lub w głównej przełącznicy

PG.”25

Zalecenie Komisji rozgranicza rynek hurtowych usług dostępu szerokopasmowego od rynku

hurtowego dostępu do infrastruktury sieciowej w stałej lokalizacji. Jednak z punktu widzenia

popytu dostęp szerokopasmowy wydaje się być substytucyjny względem LLU jedynie

w przypadku posiadania przez nabywcę wszelkiej niezbędnej infrastruktury sieciowej

do świadczenia równoważnej usługi hurtowej. Jak wynika z Zalecenia Komisji, „podobnie,

wątpliwe jest, aby podmiot wchodzący na rynek, wykorzystujący hurtowy dostęp

szerokopasmowy w celu świadczenia detalicznych usług szerokopasmowych dla użytkownika

końcowego mógł z łatwością przejść na korzystanie z uwolnionych pętli lokalnych dla

świadczenia równoważnej usługi. Z perspektywy popytu, dostawca detaliczny wykorzystujący

hurtowy dostęp szerokopasmowy będzie traktował uwolnione pętle lokalne jako substytut tylko

24 COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT, EXPLANATORY NOTE, Brussels, 13/11/2007,

https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/sec_2007_1483_2_0.pdf, str. 33: “An operator using

unbundled local loops (or an equivalent infrastructure-based input) would not normally consider wholesale

broadband access to be a substitute even if the service provided by the wholesale broadband access provider

allowed the supply of the same retail services that were provided over the unbundled loops. However, the

propensity to switch between the two inputs could be expected to depend on the relative price and other terms

(such as contract length), and on factors such as the two noted above, i.e. the location of access, and the latitude

that the input confers in supplying a range of different retail products. Once an operator has invested in local loop

unbundling, its preparedness to switch to wholesale broadband access could also depend on the investments that it

has already made and whether they can easily be adapted or reversed”. 25 COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT, EXPLANATORY NOTE, Brussels, 13/11/2007, str. 32:

“For example, the two services, access to unbundled loops and wholesale broadband access, can frequently be

distinguished on the basis of the flexibility they give in supplying the retail service, or by means of the location at

which access is obtained. Hence, unbundled loops typically give greater flexibility and control over the retail

broadband service offered to the end-user and have typically been supplied at the main distribution frame (MDF).

In contrast, wholesale broadband access in the form of a bit-stream service typically gives less flexibility over the

retail service, and may be supplied at higher points in the network (such as regional interconnection points), as

well as at the MDF”.



jeżeli będzie posiadał wszystkie inne elementy sieci potrzebne do samodzielnego świadczenia

równoważnej usługi hurtowej. Możliwości substytucji podaży są uzależnione od tego samego

warunku. Dlatego też uwolnione pętle lokalne oraz hurtowy dostęp szerokopasmowy stanowią

osobne rynki.

Rynek pętli lokalnej znajduje się na górze łańcucha dostaw w stosunku do rynku hurtowego

dostępu szerokopasmowego, a regulacja rynku lokalnej pętli może ułatwić wejście na rynek

hurtowego dostępu szerokopasmowego.”26

Aktualnie rynki usług BSA i LLU są osobnymi rynkami, a usługi te nie mają cech substytutów.

Rozwój usługi LLU będzie miał prawdopodobnie wpływ na wielkość rynku BSA i WLR27

(wzorem innych krajów europejskich), wypierając w ten sposób świadczenie usług

szerokopasmowego dostępu. Wspomniane elementy sieci niezbędne do samodzielnego

świadczenia równoważnej usługi hurtowej to inwestycje operatorów alternatywnych, które

umożliwią wejście rynku telekomunikacyjnego na kolejny szczebel drabiny inwestycyjnej.

Usługi hurtowe WLR i BSA wprowadzają mechanizmy konkurencji cenowej, natomiast usługa

LLU, bazująca na infrastrukturze uruchamia mechanizmy konkurencji, opartej również

o innowacyjność. Kolejne etapy rozwoju rynku usług hurtowych od prostej odsprzedaży,

poprzez BSA, LLU i SLU (ang. sub local loop – podpętla lokalna) aż do posiadania własnej

infrastruktury są przedstawione na poniższym rysunku zgodnie z koncepcją drabiny

inwestycyjnej:

Rysunek 1. Usługa BSA w koncepcji drabiny inwestycyjnej

26 COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT, EXPLANATORY NOTE, Brussels, 13/11/2007, str. 33:

”Likewise, it is questionable whether an entrant using wholesale broadband access to deliver retail broadband

services to the final user market could easily switch to using unbundled local loops to provide an equivalent

service. From a demand perspective, a retail provider using wholesale broadband access will only consider

unbundled local loops a substitute if it has all the other network elements needed to self-provide an equivalent

wholesale service. The supply substitution possibilities depend on the same condition. Therefore, unbundled local

loops and wholesale broadband access constitute distinct markets. The local loop market is situated upstream from

the wholesale broadband access market and regulation on the local loop market may facilitate market entry on the

wholesale broadband access market”. 27

WLR (ang. Wholesale Line Rental) – oferowanie na warunkach hurtowych przez OPL dla przedsiębiorców

telekomunikacyjnych usług głosowych świadczonych w Sieci OPL.



Źródło: UKE na podstawie Opinii ERG dotyczącej zasad regulacyjnych dostępu do sieci następnej generacji.

Rozwój sieci NGN (ang. Next Generation Network, sieć nowej generacji) oraz sieci NGA (ang.

Next Generation Access, dostęp nowej generacji) ma znaczący wpływ na infrastrukturę sieci

dostępowej. Poniżej przedstawione są kolejne etapy rozwoju rynku usług hurtowych zgodnie

z koncepcją drabiny inwestycyjnej w kontekście rozwoju sieci dostępowych nowej generacji

NGA od prostej odsprzedaży usług do własnej infrastruktury operatora alternatywnego.

Nowymi usługami hurtowymi umożliwiającymi konkurowanie operatorom alternatywnym

w środowisku sieci NGA są: uwolnienie sieci FTTC oraz zapewnienie usług backhaul28,

pozwalającej na przyłączenie szafy dostępowej operatora alternatywnego do jego sieci

rdzeniowej z wykorzystaniem infrastruktury operatora zasiedziałego. Ważnym elementem jest

również współdzielenie instalacji wewnątrzbudynkowych i kanalizacji kablowej oraz dostęp do

ciemnych włókien światłowodowych.

Rysunek 2. Usługi hurtowe w kontekście NGA

Źródło: UKE na podstawie Opinii ERG dotyczącej zasad regulacyjnych dostępu do sieci następnej generacji.

Prezes UKE, wpisując się w koncepcję drabiny inwestycyjnej, uznaje LLU za kluczową usługę

hurtową, poprzedzającą przejście na własną infrastrukturę przez OA29. Usługa ta w relacji do

usługi BSA znajduje się w fazie rozwoju, niemniej jednak w ostatnim czasie obserwuje się

stopniowe wytracanie tempa przyrostu linii BSA na rzecz uwalnianych pętli w trybie LLU.

28

Usługa backhaul polega na zapewnieniu operatorowi korzystającemu dostępu do lokalnej pętli lub podpętli

abonenckiej (w tym punktów dostępowych lub węzłów sieci telekomunikacyjnej) poprzez udostępnienie

infrastruktury telekomunikacyjnej oraz urządzeń przez operatora o znaczącej pozycji rynkowej w celu zestawienia

transmisji danych na potrzeby uzyskiwania dostępu telekomunikacyjnego (w tym usług hurtowego dostępu

szerokopasmowego) przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych lub poprzez zestawienie dla operatora

korzystającego transmisji danych od urządzenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, zlokalizowanego w miejscu

posadowienia MDF, ODF, OLT, ONU (lub innego równoważnego urządzenia stanowiącego punkt dostępu do

lokalnej pętli lub podpętli abonenckiej) należącego do OPL (budynek centrali, szafa dostępowa lub inna

lokalizacja), do urządzenia tego przedsiębiorcy zlokalizowanego w obiekcie, w którym realizowany jest fizyczny

punkt styku sieci przedsiębiorcy telekomunikacyjnego i OPL. Zgodnie z Zaleceniem Komisji z dnia 20 września

2010 r. w sprawie regulowanego dostępu do sieci dostępu nowej generacji (Dz.U. L 251/35 z 25.9.2010 r.) usługa

backhaul tłumaczona jest jako „dosył” i opisywana jako środek uzupełniający lub pomocniczy w zakresie dostępu

do lokalnych pętli lub podpętli abonenckich: http://eur-

lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32010H0572:PL:HTML.

29 OA – Operator alternatywny czyli przedsiębiorca telekomunikacyjny inny niż Orange, który konkuruje z Orange

na rynku detalicznym oraz korzysta lub może korzystać z usług hurtowych świadczonych przez Orange.



Polski rynek telekomunikacyjny, pomimo rozwoju usług LLU, zatrzymał się na poziomie

szczebla BSA, chociaż widoczne są stopniowe tendencje sprzyjające zmianie tej sytuacji.

Podczas gdy na większości rynków europejskich usługa LLU dochodzi do etapu wysokiego

stopnia dojrzałości, skłaniającego rynek do przejścia na kolejny szczebel drabiny

inwestycyjnej, w Polsce nadal, zapewne przez kilka lat, trzeba będzie poczekać na podobne

zmiany. Jednakże na 76 obszarach rynku 5 warunki strukturalne, takie jak udziały

przedsiębiorców oraz duplikacja infrastruktury, a także udział ofert detalicznych świadczonych

w oparciu o BSA, wskazują na znikome znaczenie usługi BSA dla poziomu i rozwoju

skutecznej konkurencji na tych obszarach, co zostało przedstawione poniżej.

2.3.2 Struktura podmiotowa i geograficzna rynku właściwego

Dostawcami usługi na analizowanym rynku są przedsiębiorcy telekomunikacyjni, którzy

posiadają sieci telekomunikacyjne i kontrolują infrastrukturę umożliwiającą dostęp

szerokopasmowy do użytkowników końcowych i zapewniającą szerokopasmową transmisję

danych. Instalują oni łącza dostępowe wysokiej prędkości do lokalu konsumenta, a następnie

zapewniają dostęp do punktu połączeń międzyoperatorskich przedsiębiorcom

telekomunikacyjnym wchodzącym na rynek, dzięki czemu podmioty te mogą dostarczać usługi

dostępu do sieci Internet.

Klientami na tym rynku są przedsiębiorcy telekomunikacyjni, którzy chcą świadczyć usługi

szerokopasmowe, w tym usługi szerokopasmowej transmisji danych, użytkownikom

końcowym nie podłączonym bezpośrednio do ich własnej sieci telekomunikacyjnej. Jak

stwierdza Komisja w Zaleceniu Komisji, „aby zapewnić, by pakiety danych wysyłane przez

użytkowników końcowych docierały do celu i by otrzymywali oni dane przychodzące,

przedsiębiorstwa muszą zawrzeć niezbędne porozumienia zezwalające na łączność ze

wszystkimi innymi użytkownikami końcowymi Internetu lub przynajmniej z sieciami, z których

oni korzystają.

W 2013 roku Prezes UKE przeprowadził analizę hurtowego rynku usług szerokopasmowych

na poszczególnych obszarach gminnych. W tym celu zostały zebrane od przedsiębiorców

telekomunikacyjnych informacje na temat:

stopnia duplikacji lokalnych sieci dostępowych przez poszczególnych przedsiębiorców

w różnych technologiach ze szczególnym uwzględnieniem sieci szerokopasmowych30

na obszarach gminnych,

stopnia konkurencji infrastrukturalnej na obszarach gminnych,

stopnia konkurencji na obszarach gminnych,

stopnia popularności poszczególnych usług szerokopasmowych i ich łączenia z innymi

usługami lub substytucyjności usług na obszarach gminnych.

Dane dotyczące własności sieci, technologii dostępu, rodzaju pakietu usług (pojedyncza usługa,

double play, triple play, itp.), prędkości łącza, liczby klientów danego operatora w budynku

zostały zebrane od około 2000 przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Informacje pozyskane

od operatorów posłużyły do zbadania stopnia konkurencji infrastrukturalnej na poszczególnych

obszarach gminnych oraz określenia stopnia duplikacji sieci.

30 sieć szerokopasmowa, to sieć zapewniająca możliwość świadczenia usług wchodzących w zakres produktowy

rynku właściwego zdefiniowanego w niniejszym postanowieniu.



2.3.3 Charakterystyka przedsiębiorców telekomunikacyjnych wpływających na rynek

Kryterium wyboru przedsiębiorców telekomunikacyjnych wpływających na rynek

W niniejszym rozdziale zawarto rozważania w zakresie możliwości zaoferowania przez

operatorów telekomunikacyjnych usługi szerokopasmowego dostępu BSA w oparciu o ich

własną infrastrukturę telekomunikacyjną na warunkach hurtowych. W związku z tym,

iż technologia TVK nie została uznana za substytucyjną w stosunku do technologii xDSL

i FTTx oraz ponieważ istnieją duże bariery technologiczne we współdzieleniu usług

szerokopasmowych w sieciach TVK (kwestia opisana szczegółowo w rozdziale 2.3.6.

Techniczne możliwości świadczenia usług hurtowych BSA), analiza ta pomija operatorów tych

sieci.

Analiza obejmuje stronę podażową usług szerokopasmowych na bazie technologii xDSL

i FTTx, reprezentowaną obecnie przez jednego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, którym

jest Orange Polska S.A. oraz stronę popytową rynku, na którą składają się operatorzy

telekomunikacyjni posiadający własną sieć telekomunikacyjną lub korzystający z usługi

dostępu do lokalnej pętli lub podpętli abonenckiej oraz dostarczający detaliczną usługę

szerokopasmowego dostępu do Internetu w technologiach: xDSL, FTTx, TVK, Ethernet, łącza

dzierżawione.

Strona podażowa – charakterystyka podmiotu

Orange Polska S.A. jest największym operatorem telekomunikacyjnym w Polsce, zarówno

jeśli chodzi o bazę klientów, jak i również o przychody. W dniu 31 grudnia 2013 roku nastąpiło

połączenie spółek Telekomunikacja Polska S.A. (TP, TP S.A.) oraz Polska Telefonia

Komórkowa Centertel sp. z o.o. (PTK Centertel, PTK Centertel sp. z o.o.) w jedną spółkę

Orange Polska S.A. Posiada ona rozbudowaną infrastrukturę telekomunikacyjną obejmującą

swoim zasięgiem teren niemal całego kraju. Operator świadczy detaliczne usługi głosowe,

dostępu do Internetu oraz telewizyjne, zarówno na sieci stacjonarnej jak i mobilnej. Dodatkowo

Orange Polska świadczy usługi hurtowe. Jest jedynym operatorem działającym na rynku

hurtowego dostępu szerokopasmowego. Na koniec roku 2012, z usług Orange Polska

korzystało ponad 20 mln klientów różnych usług (telefonii komórkowej, telefonii

stacjonarnej, usług szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz usług telewizyjnych) .

Na potrzeby niniejszej analizy wszelkie dane TP i PTK Centertel, również historyczne, są

traktowane łącznie.

Strona popytowa – charakterystyka największych podmiotów

Netia S.A.31 jest operatorem telefonii przewodowej w Polsce. Świadczy usługi na bazie własnej

światłowodowej sieci szkieletowej, obejmującej swoim zasięgiem największe polskie miasta,

oraz na bazie lokalnych sieci dostępowych. Netia S.A. (Netia) dostarcza stacjonarne usługi

telekomunikacyjne, w tym telefoniczne usługi głosowe, usługi transmisji danych i dostępu do

Internetu oraz sieciowe usługi hurtowe. W chwili obecnej Netia S.A. jest największym

klientem Orange Polska na rynku hurtowym. Pod koniec 2011 roku w skład Grupy Netia

weszła firma Telefonia Dialog S.A. oraz Crowley Data Poland sp. z o.o.

T-Mobile Polska S.A. jest operatorem ruchomej publicznej sieci telefonicznej. T-Mobile

w Polsce. T-Mobile Polska jest drugim po Grupie Netia operatorem pod względem

wykorzystania łączy na bazie BSA.

31 www.netia.pl



2.3.4 Udziały i popularność rynkowa usługi BSA w Polsce

Dostęp szerokopasmowy na szczeblu hurtowym polega na zapewnieniu środków technicznych

przez operatora oferującego tę usługę hurtową w sposób, który umożliwia operatorom

alternatywnym uzyskanie dostępu do konsumenta bez konieczności budowy własnej sieci

dostępowej oraz bez potrzeby instalowania urządzeń telekomunikacyjnych dostarczających

usługi od strony węzła w stronę abonenta. W zależności od wybranego modelu usługi hurtowej

operator alternatywny może całkowicie zminimalizować potrzebę inwestycji w sieć rdzeniową,

umożliwiającą świadczenie usług dostępu do Internetu. W ten sposób operator alternatywny

może zaoferować konsumentom ofertę dostępu do Internetu konkurencyjną wobec usługi

oferowanej przez operatora zasiedziałego.

Popularność rynkowa usługi BSA zależy jednak głównie od stopnia, z jakim operator

korzystający z tej usługi jest w stanie uzyskać zainteresowanie wśród potencjalnych nabywców

detalicznych, co jest jednak wyraźnie utrudnione w sytuacji, gdy istnieje dostępność

konkurencyjnych i bardziej atrakcyjnych ofert od alternatywnych dostawców, nie

korzystających z produktów hurtowych BSA, lecz głównie z własnej infrastruktury.

2.3.4.1 76 obszarów rynku 5

Na 76 obszarach gminnych rynku 5 usługa BSA posiada niewielki udział w rynku. Zaledwie

2% użytkowników korzysta z szerokopasmowego dostępu do Internetu świadczonego

w oparciu o hurtową usługę BSA. Niski udział ofert detalicznych opartych na usłudze BSA

wynika z wysokiej duplikacji sieci operatorów alternatywnych na tych obszarach, ich

atrakcyjnych ofert oraz skutecznego marketingu sprzedaży. Przedsiębiorcy działający na 76

obszarach gminnych rynku 5 w większości przypadków mogą dotrzeć do klienta z usługami

z wykorzystaniem własnej infrastruktury, stąd niewielkie zainteresowanie hurtową usługą

BSA.

Wykres 13 Rozkład własności łączy wykorzystywanych do świadczenia usługi szerokopasmowego dostępu do

Internetu na 76 obszarach rynku 5 w roku 2012

Źródło: UKE.



2.3.4.2 Obszary gminne sąsiadujące z 76 obszarami rynku 5

Na obszarach przyległych do 76 obszarów objętych niniejszym Postanowieniem udział usług

opartych na BSA jest prawie czterokrotnie wyższy niż na 76 obszarach gminnych.

Wykres 14 Rozkład własności łączy wykorzystywanych do świadczenia usługi szerokopasmowego dostępu do

Internetu na obszarach sąsiadujących z 76 obszarami w roku 2012

Źródło: UKE.

Powyższe ukazuje, iż popularność usługi BSA wymaga, aby na jej bazie dostawca usług

detalicznych, uwzględniając swoją marżę, mógł stworzyć atrakcyjną dla klienta ofertę,

skłaniającą go poprzez jej cenę, parametry ilościowe i jakościowe, do wyboru tej właśnie oferty

zamiast oferty konkurenta działającego na własnej nowoczesnej infrastrukturze, jak np. TVK.

W warunkach, w których występuje wysoka duplikacja i konkurencja pochodząca od

alternatywnych operatorów działających na własnych infrastrukturach, a jednocześnie sieć

operatora zasiedziałego nie jest wystarczająco nowoczesna, usługa BSA nie cieszy się

zainteresowaniem gdyż nie jest w stanie sprostać ww. konkurencji.

2.3.5 Definicja rynku hurtowego dostępu szerokopasmowego

Stosownie do art. 19 ust. 3 PT, Prezes UKE, definiując rynek, uwzględnia w największym

możliwie stopniu aktualne zalecenie Komisji Europejskiej w sprawie właściwych rynków

produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej.

Zalecenie Komisji wyodrębniło na poziomie hurtowym rynek o nazwie: hurtowe usługi

dostępu szerokopasmowego. Nota Wyjaśniająca z dnia 13 listopada 2007 r. do Zalecenia

Komisji32 (zwana dalej „Notą Wyjaśniającą”) przedstawia wskazany rynek produktowy

w następujący sposób: Rynek ten obejmuje niefizyczny lub wirtualny dostęp sieciowy, w tym

dostęp do „strumienia bitów” w stałej lokalizacji. Rynek ten znajduje się w dół łańcucha

dostaw względem fizycznego dostępu objętego wyżej wymienionym rynkiem 4, ponieważ dostęp

32 COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT, EXPLANATORY NOTE, Brussels, 13/11/2007:

https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/sec_2007_1483_2_0.pdf.



szerokopasmowy można zrealizować przy wykorzystaniu tych zasobów w połączeniu z innymi

elementami.

W związku z powyższym zdefiniowany w niniejszym Postanowieniu rynek produktowy na

poziomie hurtowym obejmuje hurtowe usługi dostępu szerokopasmowego (zarówno

w stałej lokalizacji, jak i wirtualnego) umożliwiające świadczenie detalicznych usług

stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu (w tym również usług

detalicznych opartych na protokole IP, takich jak np. VoIP, IPTV, VoD).

Do rynku hurtowego dostępu szerokopasmowego do Internetu na 76 obszarach gminnych

określonych w Załączniku nr 1, Prezes UKE zaliczył dwie technologie dostępowe: xDSL

i FTTx. Szerokopasmowy dostęp do Internetu może być zatem świadczony zarówno na skrętce

miedzianej, jak i na kablu światłowodowym.

Po stronie popytu usługi świadczone na skrętce miedzianej i kablu światłowodowym są

substytucyjne względem siebie. Technologie ADSL, jak i FTTH PON cechują się

asymetrycznością pasma w górę i w dół, tj. oferują zazwyczaj większą przepływność do

abonenta i mniejszą od abonenta do sieci. Technologie VDSL2 i FTTH AON mogą oferować

natomiast usługi z symetryczną transmisją danych zarówno od i do abonenta oraz

przepływności, które ze sporym zapasem zaspokajają obecne zapotrzebowanie na pasmo przy

jednoczesnym korzystaniu z kilku usług.

Po stronie podaży usługi świadczone przy wykorzystaniu sieci opartych na skrętce miedzianej

i światłowodzie są również substytucyjne względem siebie. W obydwu przypadkach

występują:

znaczne koszty związane z budową kanalizacji kablowej dla doprowadzenia

okablowania do klienta i w górę sieci;

znaczny czas niezbędny na realizacje inwestycji szczególnie w terenach

zurbanizowanych;

podobna topologia sieci dostępowej z tym, że odcinki skrętki miedzianej pomiędzy,

urządzeniem aktywnym a abonentem, z uwagi na ograniczenia fizyczne skrętki,

są krótsze niż w przypadku światłowodu;

wykorzystywanie kabli światłowodowych jako medium dla zapewnienia transmisji

od szafy dostępowej w górę sieci;

możliwość wykorzystania konwergentnych platform usługowych dla świadczenia usług

z wykorzystaniem IP (Internet, VoIP, DTV, VoD).

Wielousługowe węzły dostępowe (ang. MSAN- Multi Service Access Node) mogą obsługiwać

jednocześnie zarówno klientów przyłączonych z wykorzystaniem skrętki miedzianej, jak

i światłowodu, i są połączone do sieci szkieletowej z wykorzystaniem łączy światłowodowych

i protokołów z rodziny Gigabit Ethernet (tj. z zestawu standardów transmisji ramek

Ethernetowych z prędkością 1Gbit/s zarówno z wykorzystaniem zarówno światłowodu, jak

i skrętki miedzianej).

Z kolei sieci TVK cechują się po stronie podaży innymi właściwościami niż sieci oparte

o skrętkę miedzianą i posiadają inną topologię sieci. Z uwagi na odmienną technologię i inny

czas wejścia na rynek sieci kablowe rozwinęły się głównie na terenach wysoko

zurbanizowanych i blokach mieszkaniowych oraz z uwagi na koszty implementacji wątpliwe

jest, aby sieci te dynamicznie rozwinęły się w najbliższej przyszłości na tereny o niższej

gęstości zaludnienia. Ponadto zgodnie z Notą Wyjaśniającą uwolnienie sieci telewizji

kablowych TVK nie wydaje się możliwe z technologicznego punktu widzenia ani też

uzasadnione ekonomicznie z uwagi na topologię sieci TVK, co zostało szerzej opisane poniżej



(Technologia przewodowa TVK (DOCSIS)). Wobec powyższego usługa hurtowego dostępu do

Internetu nie może być obecnie oferowana w sieciach telewizji kablowych TVK33.

Nota Wyjaśniająca zakłada również, że obecnie skala występowania bezprzewodowych pętli

lokalnych jest niewielka i w związku z tym nie należy tego rodzaju technologii włączać

do rynku produktowego. W Polsce usługi dostępu radiowego pokrywają znaczny teren kraju

jednak charakteryzują się one szeregiem ograniczeń szerzej przedstawionych w rozdziale 2.3.6.

Z uwagi na ograniczenia technologii radiowych, ich niską popularność, jak również

ograniczenia wynikające ze współużytkowania pasma radiowego, niższą niezawodność

i dostępność, nie zostały one na obecnym etapie uznane za ekwiwalentne technologie dostępu

w stosunku do pętli miedzianej. Zakłada się brak substytucyjności po stronie popytu pomiędzy

miedzianymi pętlami lokalnymi a bezprzewodowymi pętlami lokalnymi z powodów

potencjalnie mniejszej maksymalnej przepływności w technologii bezprzewodowej

w przeliczeniu na jednego użytkownika, niższych oferowanych parametrach jakości

i dostępności usługi oraz ograniczonej dostępności pomimo znacznego oficjalnego zasięgu

geograficznego. Właściwości techniczne lokalnej pętli abonenckiej bezprzewodowej

i miedzianej są różne i nie mogą być traktowane jako substytuty. W technologii miedzianej

odcinek pomiędzy lokalem klienta, a najbliższym obiektem operatora jest dobrze

wyodrębniony i może być traktowany jako niezależny element sieci, do której (lub do dowolnej

jej części) może być zapewniony wyłączny dostęp. W technologiach dostępu radiowego ten

odcinek to obszar obsługi stacji bazowej. Cechą tych technologii jest to, że wszystkie elementy

łącza muszą ze sobą ściśle współpracować i nie jest praktycznie uzasadnione ani możliwe

niezależne wykorzystanie poszczególnych jego części i ich wydzielenie dla wyłącznego użytku

operatora korzystającego.

Podsumowując, biorąc pod uwagę uwarunkowania występujące na 76 obszarach rynku 5,

dostępne rozwiązania alternatywne zarówno w technologiach przewodowych (dostęp kablowy

za pomocą kablowej sieci telewizyjnej TVK, Ethernet), jak i bezprzewodowych (WiMax,

bezprzewodowy dostęp radiowy WLL, dostęp satelitarny), nie stanowią substytutu usługi

szerokopasmowego dostępu do Internetu. Substytutu usługi hurtowego dostępu

szerokopasmowego do Internetu nie stanowią zatem:

dostęp kablowy za pomocą kablowej sieci telewizyjnej TVK,

dostęp kablowy za pomocą sieci lokalnych LAN Ethernet,

dostęp bezprzewodowy WiMax, CDMA, WLAN,

dostęp bezprzewodowy radiowy,

dostęp mobilny GSM/UMTS/LTE.

W dalszej części analizy zostały przedstawione szczegółowe opisy poszczególnych technologii

przewodowych i bezprzewodowych oraz przesłanki za ich włączeniem lub wyłączeniem do

zakresu rynku produktowego na poziomie hurtowym.

2.3.6 Techniczne możliwości świadczenia usług hurtowych BSA

Zdaniem Prezesa UKE, prawidłowa ocena rynku hurtowej szerokopasmowej transmisji danych

musi opierać się nie tylko na analizie liczby użytkowników korzystających z dostępu

szerokopasmowego dostarczanego na rynku detalicznym, ale również powinna opierać się na

analizie technicznych aspektów możliwości hurtowego świadczenia usług szerokopasmowej

33 Nota Wyjaśniająca.



transmisji danych w oparciu o powszechnie wykorzystywane przez operatorów

telekomunikacyjnych technologie dostępowe, których na 76 obszarach rynku 5 jest kilka.

Ponadto, w ocenie Prezesa UKE, równie istotnym wskaźnikiem warunkującym możliwość

dostarczania usługi hurtowej transmisji danych jest również jakość i ciągłość usług

dostarczanych konsumentom za pośrednictwem tych technologii.

Operatorzy działający na 76 obszarach rynku 5 świadczą usługi szerokopasmowej transmisji

danych za pomocą dwóch technik transmisyjnych: techniki bezprzewodowej oraz techniki

przewodowej. Każdy rodzaj techniki transmisyjnej jest nacechowany charakterystycznymi

parametrami, które ściśle determinują jakość oraz szybkość świadczonej usługi oraz

możliwości wykorzystania jej jako podstawy hurtowej usługi dostępowej. Usługa ta jest

uzależniona przede wszystkim od jakości łącza telekomunikacyjnego zestawionego pomiędzy

konsumentem a dostawcą usług internetowych. Niewątpliwe najlepszej jakości usługi są

dostarczane za pomocą łączy przewodowych, co wynika w dużej mierze ze stosunkowo dużej

stabilności tego rodzaju nośnika oraz zarazem mniejszej podatności na zakłócenia w procesie

transmisji danych. Łącza zestawiane w trybie bezprzewodowym charakteryzuje znacznie

większa niepewność w procesie transmisji danych uzależniona między innymi od: ilości

użytkowników będących w zasięgu danej stacji bazowej oraz warunków technicznych

i środowiskowych jakie napotyka sygnał radiowy na drodze pomiędzy stacją bazową

a terminalem konsumenta. Poniżej przedstawiono charakterystykę technologii dostępowych

wykorzystywanych przez operatorów telekomunikacyjnych na 76 obszarach rynku 5 oraz

uzasadnienie co do celowości włączania poszczególnych technologii do rynku

szerokopasmowej transmisji danych.

Technika bezprzewodowa

Bezprzewodowa technologia GSM/UMTS

Technologia UMTS, zwana również telefonią mobilną trzeciej generacji 3G, z uwagi

na założenia koncepcyjne i rozwiązania techniczne wymaga od operatorów

telekomunikacyjnych telefonii ruchomej budowy całkowicie nowej infrastruktury radiowej.

Przy planowaniu struktury sieci radiowej UMTS, operatorzy mogą tylko częściowo

wykorzystać maszty używane w systemie telefonii GSM, ponieważ zasięg komórki

w standardzie UMTS jest znacznie mniejszy niż w przypadku komórki GSM. Oznacza to

konieczność budowania od podstaw nowej sieci masztów i nadajników o znacznie większym

stopniu zagęszczenia. Z kolei konieczność zwiększenia zagęszczenia pokrycia przez maszty

i zespoły nadawczo-odbiorcze stałaby się bezpośrednią przyczyną wzrostu całkowitych

kosztów poniesionych przez operatorów na budowę sieci UMTS na terenie całego kraju.

W związku z powyższym operatorzy telekomunikacyjni działający na terenie Polski

zdecydowali się na inwestycje w sieć UMTS tylko w tych rejonach kraju, w których nowo

wybudowana sieć obsłuży możliwe największą ilość abonentów, co przełoży się na wzrost

sprzedanych modemów UMTS. Największe zagęszczenie populacji występuje w rejonach

dużych aglomeracji miejskich lub miast, z czym mamy do czynienia na większości spośród 76

obszarów rynku 5.

Istotnym szczegółem określającym możliwą substytucyjność usług szerokopasmowego dostępu

do Internetu w sieciach mobilnych względem usług szerokopasmowych dostarczanych

za pomocą sieci przewodowych jest szybkość zestawionej sesji (łącza), jakość oraz ciągłość

trwania usługi.

W celu zwiększenia pojemności systemu UMTS oraz zwiększenia maksymalnej przepływności

oferowanej użytkownikowi sieci UMTS, wynoszącej początkowo od i do konsumenta

2048/384 kbit/s, zostały opracowane dwie technologie transmisji danych, które skutecznie



zwiększyły nie tylko pojemność systemu UMTS, ale również jego zdolność do transmisji

większej ilości danych w jednostce czasu od i do użytkownika. Technologia HSDPA (High

Speed Downlink Packet Access) umożliwiła przesyłanie danych z sieci w stronę terminala

(konsumenta) z teoretyczną przepływnością 21,6 Mbit/s. Technologia HSUPA (High Speed

Uplink Packet Access) umożliwiła przesyłanie danych z terminala (od konsumenta) do sieci

z przepływnością 5,76 Mbit/s (jest to wartość maksymalna, dostępna w niektórych sieciach

w których zaimplementowano tę technologię). Stosowane razem obie technologie określono

terminem HSPA+ (Evolved High Speed Packet Access), której ewolucyjnym rozwinięciem jest

DC HSPA+ (Dual Carrier Evolved High Speed Packet Access) zapewniająca mobilny dostęp

do internetu z szybkością dosyłową do 42 Mbit/s oraz wysyłanie do 11 Mbit/s.

Na terenie 76 obszarów rynku 5 operatorzy telefonii ruchomej świadczą usługi mobilnego

dostępu do Internetu z limitami ilości przesyłanych danych. Prędkości jakie użytkownik może

osiągnąć w przypadku usług mobilnych są teoretyczne, ponieważ rzeczywista szybkość

transmisji jest ograniczana co najmniej kilkoma czynnikami:

jakością połączenia radiowego zależną od odległości pomiędzy terminalem

użytkownika a zespołem nadawczo-odbiorczym oraz od przeszkód terenowych

pomiędzy nimi,

ilością użytkowników będących w zasięgu tej samej stacji nadawczo-odbiorczej,

ilością danych wysyłanych i odbieranych przez użytkowników,

warunkami atmosferycznymi,

lokalizacją użytkownika w sieci mobilnej operatora.

Nie bez znaczenia pozostają również kwestie limitów transferu, jakie operatorzy sieci

GSM/UMTS powszechnie narzucają abonentom przy podpisywaniu umów na świadczenie

usług telekomunikacyjnych. W chwili przekroczenia limitu drastycznie spada transfer od

użytkownika w stronę sieci Internet, a w części przypadków uzależnionych od wybranego

rodzaju abonamentu lub systemu przedpłaty za usługi, konsument jest zobowiązany wnosić za

każdą jednostkę przesłanych danych opłatę zgodną z cennikiem usług telekomunikacyjnych

operatora.

Zdaniem Prezesa UKE, ograniczenia wynikające z braku pewności transferu pomiędzy

użytkownikiem a siecią mobilną oraz praktyka stosowania limitów w transferze danych przez

operatorów sieci mobilnych GSM/UMTS stanowią wystarczające przesłanki do stwierdzenia,

iż dostęp szerokopasmowy realizowany przez sieci mobilne GSM/UMTS należy wyłączyć

z rynku hurtowych usług szerokopasmowych. Większa ilość czynników wpływających na

jakość transmisji danych w sieciach mobilnych skutkuje ich znacznie gorszymi wskaźnikami

opóźnień lub utraty pakietów danych, które świadczą o rzeczywistej przepływności łącza

i możliwości jego wykorzystania.

Bezprzewodowa technologia LTE/4G

Skrót LTE (Long Term Evolution) oznacza długoterminową ewolucję. Technologia LTE

powstała w celu sprostania rosnącym wymaganiom użytkowników. Standard ten jest następcą

systemu UMTS/HSPA. Ruch pakietowy w tym systemie oparty jest całkowicie na protokole

IP34. Organizacja ITU zaliczyła system LTE do kategorii rozwiązań 4G. Olbrzymią przewagą

tego systemu nad pozostałymi technologiami mobilnymi jest dużo większa maksymalna

34 IP – Internet Protocol, protokół komunikacyjny używany powszechnie w Internecie i sieciach lokalnych.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Mbit

http://pl.wikipedia.org/wiki/Przep%C5%82ywno%C5%9B%C4%87

http://pl.wikipedia.org/wiki/Mbit



prędkość przesyłania danych, dochodząca w teorii nawet do 150 Mbit/s. Dzięki temu

użytkownik ma możliwość korzystania z usług, które wymagają dużej prędkości przesyłu

danych. Standard LTE dzięki swoim zaletom oraz możliwościom może stać się w przyszłości

podstawowym systemem komunikacji mobilnej.

Ponadto, zgodnie z motywem 4 Zalecenia Komisji, punktem wyjścia dla określenia rynków

w niniejszym Zaleceniu jest zdefiniowanie rynków detalicznych z perspektywy przyszłości,

przy uwzględnieniu zastępowalności po stronie popytu i podaży. W związku z tym Prezes UKE

będzie monitorował sytuację i zmiany na rynku usług mobilnych szerokopasmowego dostępu

do Internetu, związanych obecnie z rozwojem sieci 4G w technologii LTE.

Badanie substytucyjności Internetu stacjonarnego vs Internet mobilny

Należy nadmienić, że w 2013 roku Urząd Komunikacji Elektronicznej wykonał badanie

substytucyjności Internetu stacjonarnego vs Internet mobilny, które dodatkowo potwierdziło

słuszność wykluczenia technologii mobilnych i bezprzewodowych z zakresu rynku

produktowego na poziomie hurtowym wobec stwierdzenia braku substytucji między dostępem

stacjonarnym i mobilnym.

Na podstawie wyników uzyskanych z badania uprawnione jest stwierdzenie, że w Polsce

istnieje pewien poziom substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego. Jednak jego

skala jest ograniczona w szczególności ze względu na cenę oraz aspekty techniczne usług

mobilnych. Badani nabywając ofertę dostępu do Internetu próbują wybrać taką, która z ich

punktu widzenia jest optymalna zarówno pod względem parametrów technicznych jak

i cenowym. Oznacza to, że zwykle nabywają taką usługę, która spełnia ich potrzeby. Dlatego

też w sytuacji ponownego wyboru większość respondentów (76% w przypadku Internetu

stacjonarnego i 87% w przypadku Internetu mobilnego) wskazywała ofertę taką samą lub

zbliżoną do obecnie posiadanej. Zatem aktualnie posiadana oferta determinuje to, jaką usługę

wybraliby badani, gdyby mogli to uczynić jeszcze raz. Jedynie część respondentów deklaruje

chęć wyboru innej technologii, przy czym w większym stopniu dotyczy to aktualnych

posiadaczy usługi stacjonarnej. Takie postępowanie wynika z faktu, że proces decyzyjny jest

bardzo złożony i na wybór konkretnej oferty z pewnością wpływa wiele innych czynników (np.

dostępność na danym terenie, warunki terenowe wpływające na złą propagację fal radiowych,

brak urządzenia mobilnego, na którym można by korzystać z Internetu mobilnego poza

domem) niż tylko te objęte badaniem (rodzaj dostępu do Internetu, maksymalna prędkość

łącza, limit transferu danych, długość umowy, gadżety, cena Internetu).

Oprócz czynników ściśle definiujących ofertę takich jak cena czy parametry techniczne

związek z wyborem danej opcji mają czynniki demograficzne (płeć, wielkość miejscowości,

wykształcenie, dochody, częstotliwość korzystania z Internetu).

Na podstawie zebranych informacji stwierdzono, że aktualnie posiadana oferta kształtuje

preferencje dotyczące kształtu dostępu do Internetu.

Wyniki badania potwierdzają słuszność wyłączenia technologii mobilnych z zakresu rynku

produktowego na poziomie hurtowym, ponieważ wykazują one brak zainteresowania ze strony

odbiorców usług hurtowych nabywaniem hurtowego dostępu do infrastruktury mobilnej jako

usługi zamiennej w stosunku do oferty BSA w technologiach xDSL i FTTx.

Bezprzewodowa technologia CDMA

Na terenie 76 obszarów rynku 5 działa trzech przedsiębiorców telekomunikacyjnych

oferujących szerokopasmowy dostęp do Internetu w technologii CDMA (Code Division

Multiple Access). Każdy z nich z powodu ograniczeń technologicznych może zaoferować

teoretyczną prędkość od sieci do użytkownika na poziomie do 3,1 Mbit/s. Technologia CDMA



powszechnie wykorzystywana w wersji rozszerzonej w telefonii trzeciej generacji UMTS

posiada podobne do niej ograniczenia, wynikające ze specyfiki transmisji danych przez eter

radiowy. Zaliczyć do nich należy jakość połączenia radiowego zależną od:

odległości pomiędzy terminalem użytkownika a zespołem nadawczo-odbiorczym oraz

przeszkód terenowych pomiędzy nimi,

ilości użytkowników będących w zasięgu tej samej stacji nadawczo-odbiorczej,

ilości danych wysyłanych i odbieranych przez użytkowników,

warunków atmosferycznych.

W szczególności znaczący wpływ na średnią prędkość uzyskiwaną przez użytkownika ma

liczba aktywnych terminali będących w zasięgu danego nadajnika. W CDMA wszystkie

wąskopasmowe kanały transmisyjne każdego z użytkowników są równomiernie rozpraszane po

całym, dostępnym paśmie. W ten sposób uzyskuje się rozproszone widmo wąskopasmowego

sygnału wejściowego na tle bardzo szerokiego, wspólnego dla wszystkich użytkowników,

kanału częstotliwościowego. Charakterystyczną cechą technologii CDMA jest wyjściowa

pojemność, zasięg i jakość dostarczanej użytkownikowi usługi. Wypadkowa trzech

wymienionych cech stanowi o skalowalności systemu dostępowego w technologii CDMA.

Zwiększenie pojemności systemu jednocześnie zmniejsza zasięg i/lub wpływa na pogorszenie

jakości dostarczanych usług. Z kolei zbyt duża aktywność klientów w szczególności

podyktowana korzystaniem przez nich z usług strumieniowego odbioru danych (np. video na

życzenie) powoduje znaczące zawłaszczenie przepływności całkowitej przypadającej na jeden

zespół nadawczo-odbiorczy. W rezultacie oznacza to spadek średniej przepływności dla

wszystkich klientów będących w zasięgu nadmiernie obciążonej stacji nadawczo-odbiorczej.

Aby przeciwdziałać zjawisku nadmiernego obciążenia stacji nadawczo-odbiorczych,

operatorzy telekomunikacyjni działający na terenie 76 obszarów rynku 5, jak i pozostałych

obszarów Polski zdecydowali się wprowadzić daleko idące ograniczenia dla swoich klientów,

ograniczające ich aktywność w eterze. Cel ten został osiągnięty poprzez wprowadzenie

restrykcyjnych miesięcznych limitów transferów przypadających na użytkownika oraz

maksymalnych przepływności osiąganych przez jednego użytkownika. Należy jednak

podkreślić, iż limit przepływności nie jest równoznaczny z gwarancją osiągnięcia minimalnej

przepływności.

Zdaniem Prezesa UKE brak gwarancji jakości usługi oraz znaczące ograniczenia w limitach

i transmisji danych powodują, iż bezprzewodowy dostęp w technologii CDMA należy

wykluczyć spod rozważań włączenia technologii CDMA do hurtowego rynku usług

szerokopasmowej transmisji danych na 76 obszarach gminnych Polski.

Bezprzewodowa technologia WiMax, FWA

Technologia WiMax (Worldwide Interoperability for Microwave Access) została

zaprojektowana i wdrożona na rynku w celu dostarczenia szerokopasmowych usług dostępu do

Internetu na terenach o słabym pokryciu innymi technologiami dostępowymi bądź na terenach,

na których budowa sieci kablowych byłaby nieuzasadniona ekonomicznie.

Cechą charakterystyczną technologii dostępowej WiMax jest współdzielenie zasobów

dostarczanych przez stację bazową WiMax przez wszystkich użytkowników przebywających

w zasięgu tej stacji bazowej. Oznacza to, że im więcej użytkowników objętych zasięgiem stacji

bazowej będzie jednocześnie aktywnych w eterze, tym większy będzie stopień współdzielenia

ograniczonych zasobów przepływności dystrybuowanych przez daną stację bazową.

Według różnych źródeł teoretyczna przepływność dostarczana przez stację bazową może

wahać się w granicach od 20-70 Mbit/s. Jest ona ściśle uzależniona nie tylko od standardu



WiMax, ale również od platformy technicznej wykorzystywanej przez operatora

telekomunikacyjnego. Ponadto, równie istotnym parametrem wpływającym na szybkość

transmisji danych w nawiązanej sesji szerokopasmowej jest odległość terminala użytkownika

od stacji bazowej WiMax oraz koncentracja przeszkód naturalnych i sztucznych na drodze

propagacji fal radiowych pomiędzy terminalem użytkownika a stacją bazową. Wraz ze

wzrostem odległości oferowana klientom jednostkowa przepływność maleje.

W opinii Prezesa UKE dostęp szerokopasmowy realizowany w technologii WiMax z uwagi na

wielość czynników wpływających negatywnie na jakość i ciągłość świadczenia usługi

powinien być wyłączony z rozważań dotyczących zakresu produktowego rynku na 76

obszarach rynku 5. Przesłanką przemawiającą za wyłączeniem tej technologii jest również fakt,

że stanowi ona niewielki udział w ogólnej liczbie łączy z usługami szerokopasmowymi.

Bezprzewodowa technologia WLAN

Technologia WLAN jest wykorzystywana jako nośnik usług szerokopasmowej transmisji

danych przede wszystkim przez małych operatorów telekomunikacyjnych o zasięgu najczęściej

lokalnym, co wynika z dwóch powodów: potencjalnej konieczności budowy sieci szkieletowej

w celu pozyskania nowych grup konsumentów oraz stosunkowo niskiego zasięgu sieci WLAN

opartych na technice WiFi, co w sposób szczególnie uciążliwy wpływa na jakość usług na

terenach miast. Medium to jest wykorzystywane przez sporą grupę operatorów

telekomunikacyjnych liczonych w setkach podmiotów gospodarczych. Dodać do tego należy,

że z uwagi na łatwość aranżacji i utrzymania, sieci WLAN często dublują infrastrukturę innych

operatorów telekomunikacyjnych świadczących usługi za pośrednictwem medium kablowego.

Podobnie jak w przypadku innych technik bezprzewodowej transmisji danych podstawowym

problemem w sieciach WLAN jest tryb pracy sieci WiFi typu punkt-wielopunkt, co przekłada

się na znaczący spadek jednostkowej przepływności użytkownika, w przypadku gdy w zasięgu

danej stacji bazowej nagle wzrasta natężenie ruchu generowanego przez znacznie

aktywniejszych użytkowników lub też gdy operator nie zarządza w sposób optymalny ilością

użytkowników względem pojedynczej stacji bazowej WiFi i stopniowo sumaryczny ruch

generowany przez wszystkich użytkowników będących w jej zasięgu powoduje, iż średnie

jednostkowe transfery maleją.

W opinii Prezesa UKE nieuzasadnionym jest więc włączanie do hurtowego rynku usług

szerokopasmowych na 76 obszarach rynku 5 technologii WLAN, z powodu niższej jakości

usług działających w oparciu o uwolnione pasmo radiowe w stosunku do usług opartych

o łącza przewodowe lub pasma licencjonowane.

Bezprzewodowa technologia transmisji danych przez łącze satelitarne

Na rynku polskim, w tym 76 obszarach rynku 5, działają również operatorzy świadczący usługi

szerokopasmowej transmisji danych za pośrednictwem dwukierunkowego łącza satelitarnego.

Jednak w związku z wysokimi jednostkowymi kosztami terminali abonenckich oraz

stosunkowo wysoką ceną usługi połączoną ze znaczącymi limitami w ilości przesłanych

danych w skali jednego okresu rozliczeniowego, usługa ta zyskała akceptację tylko

u kilkudziesięciu konsumentów w skali całego kraju. Z tej formy dostępu do Internetu

korzystają przede wszystkim konsumenci, którzy w żaden inny sposób, wliczając w to sieć

mobilną operatorów GSM, nie zdołali uzyskać dostępu do Internetu w swoim miejscu

zamieszkania bądź w siedzibie działalności gospodarczej.

Technika przewodowaZ danych zebranych przez Prezesa UKE na koniec 2012 r. wynika, że

szerokopasmowa transmisja danych w technice przewodowej jest realizowana na obszarze

całego kraju (w tym także na 76 obszarach rynku 5) za pomocą technologii dostępowych takich

jak: skrętka miedziana (technologia xDSL), sieci telewizji kablowych (technologia DOCSIS),



sieci komputerowych LAN Ethernet oraz za pośrednictwem technologii FTTx. Z dostępu do

usług szerokopasmowej transmisji danych przez wymienione technologie korzysta ogółem ok.

5,42 mln użytkowników na terenie całego kraju.

Technologia przewodowa TVK (DOCSIS)

Sieci telewizji kablowych rozpoczęły dostarczanie usług szerokopasmowych do Internetu

z chwilą upowszechnienia technologii transmisyjnej DOCSIS. Technologia ta jednak posiada

wiele ograniczeń, które powodują, iż uwolnienie takiego łącza na rynku hurtowym nie jest

możliwe. Argumentem za wyłączeniem technologii TVK z zakresu rynku produktowego na

poziomie hurtowym jest struktura budowy tej sieci. Polega ona na doprowadzeniu do dużej

liczby przyłączy klientów w danej skrzynce TAP (skrzynka przyłączeniowa) pojedynczego

kabla koncentrycznego. Problemem zatem byłoby uwolnienie takich łączy tak, aby jedni

klienci mogli korzystać z alternatywnego operatora na podstawie oferty ramowej BSA,

a pozostali nadal byli klientami operatora uwalniającego odcinek sieci od skrzynki TAP do

CMTS wraz z CMTS.

Rysunek 3. Schemat budowy sieci w technologii TVK oraz zakładane możliwe punkty dostępu do usługi (zgodnie z

obowiązującą ofertą ramową BSA)

Źródło: UKE na podstawie ERG Common Position ERG (03) 33rev2.

W technologii TVK występuje kilka możliwych poziomów dostępu do infrastruktury. Poziom

IP ([3]) poprzez dostęp do routera szkieletowego umożliwia wykorzystanie przez operatora

korzystającego systemów zarządzania i monitoringu operatora udostępniającego. Kolejny

poziom znajduje się w punkcie agregującym sygnał [2]. Poziom ten pozwala już na większą

dowolność jeśli chodzi o sprzęt jaki operator alternatywny musiałby zainstalować. Ostatnim

punktem jest CMTS35[1], od którego rozpoczyna się część dostępowa infrastruktury. Dostęp na

35 CMTS ang. Cabel Modem Termination System System; Transmisji poprzez Modem Kablowy.

Stacja

czołowa

Dostęp

CMTS

Warstwa

L2/L3

Warstwa

IP/MPLS

Dostęp

Sieć dostępowa Sieć strukturalna Sieć publiczna

Sieć światłowodowo-

kablowa

Zarządzanie

i kierowanie

serwerami

Potencjalne punkty dostępu do sieci

Modem

kablowy

Publiczna sieć

internetowa

Lokal użytkownika

Agregacja

(np. switch

w warstwie 3)



tym poziomie wydaje się być atrakcyjny, lecz wiąże się z szeregiem ograniczeń wynikających

z zastosowanej technologii, gdyż:

o ile podział pasma odbierania danych (downstream) może być zrealizowany poprzez

podział częstotliwości to pasmo wysyłania danych (upstream) jest ograniczone, co może

prowadzić do ograniczania liczby dopuszczonych operatorów korzystających,

modemy różnych dostawców będą się po włączeniu/restarcie próbowały zalogować

do pierwszego zidentyfikowanego CMTS. W efekcie wymagałoby to zmian

w oprogramowaniu modemów lub zmian w oprogramowaniu CMTS, tak aby

wskazywały właściwy CMTS dla modemów innych operatorów. Takie rozwiązanie

wymagałoby wprowadzania niestandardowych zmian i wiąże się z wyższymi kosztami.

Dostęp do infrastruktury na poziomie IP umożliwia świadczenie usług szerokopasmowych

w zależności od konfiguracji parametrów łącza przez operatora udostępniającego, a co za tym

idzie stanowi usługę BSA rozumianą raczej jako tzw. odsprzedaż.

Poniżej zostały przedstawione dwa schematy dotyczące uwolnienia łącza TVK. Rozwiązania te

bazują na możliwości zmiany parametrów usługi przez operatora korzystającego. Pierwsze

z nich polega na postawieniu wirtualnego routera przed CMTS na poziomie sieci szkieletowej.

Głównym urządzeniem w tym rozwiązaniu jest SSG (ang. Service Selection Gateway),

pozwalający na identyfikację klienta oraz zmianę parametrów usługi.

Rysunek 4. Schemat uwolnienia linii TVK, wariant SSG


Rozwiązanie to wiąże się jednak z kilkoma wadami, które powodują jego nieatrakcyjność:

wdrożenie takiego rozwiązania jest drogie,

konieczność zainstalowania oprogramowania na komputerze klienta lub innym

urządzeniu końcowym, co skutkuje koniecznością zalogowania się dla każdej z nowo

nawiązanych sesji przez co likwiduje zaletę modemów kablowych polegającą na ciągłej

ich gotowości do pracy,

zastosowanie tunelowania transmisji danych powoduje ograniczenie przepływności

w efekcie przesyłania dodatkowych nagłówków,

brak możliwości monitorowania ruchu abonentów innych operatorów przez operatora

udostępniającego, a przez to brak możliwości zapewnienia odpowiedniego QoS dla

poszczególnych usług,

brak możliwości zastosowania rozwiązania w przypadku gdy CMTS jest urządzeniem

odpowiadającym poziomowi routera.

Użytkownik

ISP B

Użytkownik

ISP A

Modem

kablowy

Modem

kablowy

Sieć

świat.-kabl.

Stacja czołowa

CMTS

Warstwa 2

Brama

usługowa

Wirtualne

routery

Agregacja

(np. switch

w warstwie 3)

Tunele

Core

router

Router

ISP B

Router

ISP A

Publiczna sieć internetowa



Drugi wariant zakłada postawienie wirtualnego routera na CMTS. Z technicznego punktu

widzenia rozwiązanie to wydaje się być najlepiej technicznie dostosowane do potrzeb

operatorów korzystających, lecz wiąże się z:

koniecznością niejednokrotnej zamiany istniejących CMTS na modele spełniające

wymagania stawiane nowym CMTS zarówno pod względem mocy obliczeniowej jak

i pamięci,

wzrostem zużycia mocy obliczeniowej i pamięci routerów na skutek zastosowania

złożonych reguł kierowania ruchem,

koniecznością precyzyjniejszego monitorowania obciążenia elementów sieci w celu

zapobieżenia degradacji usług.

Rysunek 5. Schemat uwolnienia linii TVK, wariant CMTS


Należy zatem stwierdzić, że choć teoretycznie możliwe jest uwolnienie łącza przez operatora

telewizji kablowej to w przypadku rynku polskiego jest to mało prawdopodobne z uwagi na to

iż:

w chwili obecnej brak jest ofert hurtowego dostępu bitstream do sieci telewizji

kablowych, a jedyną usługą hurtowego dostępu bitstream jest usługa BSA oferowana

przez Orange Polska S.A. na skrętce miedzianej,

koszt dostosowania systemów operatorów TVK do wymagań świadczenia usług

bitstream byłby znaczący z uwagi na:

o obecne niedostosowanie systemów operatorów TVK do świadczenia usług przez

więcej niż jednego operatora, a co za tym idzie konieczność ewentualnego

dostosowania standardu EuroDOCSIS do nowych wymagań, a następnie jego

implementacji,

o konieczność przebudowy segmentów sieci dla zapewnienia dostępu kolejnym

operatorom korzystającym na skutek wyczerpania się dostępnych pasm na

współdzielonym przez wszystkich operatorów kablu, co i tak nie gwarantuje

niedyskryminującego traktowania kolejnych operatorów,

o konieczność zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń przed wzajemnym

negatywnym wpływem modemów należących do różnych operatorów

współdzielących dany segment sieci.

technologia sieci telewizji kablowych nie zapewnia efektywnego i niedyskryminującego

traktowania operatorów korzystających, gdyż:

Użytkownik

ISP B

Użytkownik

ISP A

Modem

kablowy

Modem

kablowy

Sieć

świat.-kabl.

Stacja czołowa

CMTS

Warstwa 3

Wirtualne

routery

Agregacja

(np. switch

w warstwie 3)

Core

router

Router

ISP B

Router

ISP A

Publiczna sieć internetowa



o z uwagi na ograniczenia pasma występować może efekt dyskryminacji

kolejnych operatorów korzystających. Polegać może ona na odmowie dostępu

do warstwy transportowej zarówno dla nowych operatorów korzystających, jak

i nowych abonentów operatorów korzystających z sieci (w przypadku, gdy

zostali już uprzednio przyłączeni do sieci),

o zniesienie ograniczeń wynikających z współdzielenia pasma przez wielu

operatorów nie jest technicznie możliwe,

o ewentualne wydzielenie pasm w segmencie sieci dla poszczególnych operatorów

korzystających znacząco zmniejsza efektywność wykorzystania całego pasma

w segmencie, gdyż dla osiągnięcia efektu skali wymagana jest obsługa znacznej

liczby użytkowników końcowych przez danego operatora na jednej nośnej,

o ewentualne współdzielenie CMTS wiąże się z narzutami na tunelowanie

transmisji i uniemożliwia odpowiedni poziom QoS36.

brak jest potencjalnego zainteresowania operatorów alternatywnych korzystaniem

z usług hurtowych świadczonych przez sieci kablowe, gdyż:

o operatorzy alternatywni zainwestowali już w dostosowanie się do usług

oferowanych przez Orange Polska S.A. w ramach oferty BSA i koszt zmiany lub

rozszerzenia dostawcy jest nieuzasadniony ekonomicznie;

o sieci kablowe jedynie częściowo duplikują infrastrukturę Orange Polska S.A.

oferując dostęp jedynie do części gospodarstw domowych na terenie

aglomeracji miejskich (głównie budynków wielomieszkaniowych), podczas gdy

Orange Polska S.A. obejmuje swoim zasięgiem obszar całego kraju niezależnie

od rodzaju miejscowości i typu zabudowy. Jest więc rzeczą mało

prawdopodobną, aby operatorzy kablowi obsługiwali znaczną liczbę

gospodarstw domowych niedostępnych poprzez sieć operatora zasiedziałego, co

uzasadniałoby ewentualne korzystanie z ich sieci;

o w przypadku operatorów TVK nie występuje efekt skali podobny jak w sieci

Orange Polska S.A., gdyż największe sieci TVK są co najmniej kilka razy

mniejsze od sieci Orange Polska S.A. pod względem liczby łączy gotowych do

świadczenia usług;

o abonenci indywidualni posiadający modemy xDSL nie mogą z nich skorzystać

w sieciach TVK.

W związku z powyższym na 76 obszarach hurtowego rynku 5 technologia TVK nie została

uznana za substytucyjną w stosunku do technologii xDSL, a co za tym idzie na łączach tego

typu nie można świadczyć zamiennych usług na hurtowym rynku szerokopasmowym.

Technologia przewodowa LAN - Ethernet

Czwartą technologią w Polsce pod względem liczby łączy w 2012 roku jest LAN - Ethernet

posiadająca ok. 5,5% udziału pod względem kablowych stacjonarnych łączy

wykorzystywanych do świadczenia usług szerokopasmowych. Są to jednak przede wszystkim

sieci lokalne, które zasięgiem obejmują bardzo niewielki obszar działania. Dostęp LAN oferuje

ponad 1000 przedsiębiorców zapewniając ok. 0,67 mln łączy LAN – Ethernet, co daje średnią

573 abonentów na przedsiębiorcę oferującego tę usługę.

36 QoS – ang. Quality of service; jakość usługi.



Sieci lokalne są sieciami obejmującymi zasięgiem pojedynczy budynek lub grupę budynków

w obszarze o średnicy do kilku kilometrów. Sieci te są powszechnie używane do łączenia

komputerów osobistych i w celu wymiany informacji. Sieci LAN mają ograniczone rozmiary,

co oznacza, że czas przesyłu w najgorszym przypadku jest ograniczony i znany z góry.

Tradycyjne sieci LAN charakteryzują się szybkością przesyłu od 10 Mbit/s do 100 Mbit/s,

niskim opóźnieniem w transmisji i bardzo niskim poziomem błędów. Z uwagi na niskie koszty

uruchomienia sieci LAN Ethernet oraz stosunkowo niskie wymagania konieczne do utrzymania

i zarządzania tego typu siecią, wielu niewielkich operatorów telekomunikacyjnych

posiadających od kilkudziesięciu do kilku tysięcy konsumentów zdecydowało się na wybór

technologii LAN Ethernet do świadczenia usług dostępu do Internetu.

Mimo wysokich osiąganych przepływności, ograniczenia wynikające z technologii LAN

Ethernet takie jak: niewielka rozległość sieci, konieczność stosowania zaawansowanych

mechanizmów, współdzielenie pasma w stosunku do wszystkich użytkowników końcowych,

sprawiają, że uwolnienie łącza ethernetowego byłoby nieuzasadnione ekonomicznie.

W związku z powyższym również i ta technologia nie jest substytutem do produktów

zdefiniowanych na rynku hurtowym szerokopasmowego dostępu do Internetu (xDSL, FTTx)

i dlatego została wyłączona z tego rynku..

Sporym wyzwaniem logistycznym i ekonomicznym dla operatorów świadczących usługi

szerokopasmowe w oparciu o technologię LAN Ethernet byłoby dostosowanie

i zmodyfikowanie istniejących warstw transportowych sieci Ethernet do postaci, która

umożliwiłaby współdzielenie zasobów sieci Ethernet pomiędzy własnymi klientami i klientami

pozyskanymi przez operatorów alternatywnych w tej sieci LAN. Ważnym elementem tak

skonstruowanej hybrydy byłoby również wdrożenie systemu zasad utrzymania i nadzoru

administracyjnego klientów operatorów alternatywnych oraz zasad rozliczeń pomiędzy

właścicielem sieci LAN Ethernet a operatorami alternatywnymi. Kwestią wymagającą

szczegółowej analizy byłaby również zasadność inwestycji przez operatorów w infrastrukturę

niezbędną do świadczenia usług szerokopasmowych z wykorzystaniem sieci dostępowych

operatorów działających na małych sieciach lokalnych. Biorąc powyższe pod uwagę Prezes

UKE wyłączył technologię LAN Ethernet z zakresu produktowego 76 obszarów gminnych

rynku 5.

Technologia xDSL

Technologią mogącą zapewnić hurtowy dostęp do usług szerokopasmowych jest technologia

dostępu poprzez miedziane lokalne pętle abonenckie. Termin xDSL (x Digital Subscriber Line)

jest terminem zbiorowym dla wszystkich technologii cyfrowych linii abonenckich,

wykorzystujących wiele schematów modulacji w transmisji danych przez symetryczne linie

miedziane. W skład technologii xDSL wchodzą takie technologie jak: IDSL37, HDSL38, SDSL39,

SHDSL40, ADSL41, VDSL42. Spośród wymienionych technologii najpopularniejszą w Polsce

technologią dostępową jest technologia ADSL. Technologia ta charakteryzuję się

asymetrycznym podziałem przepustowości kanałów w górę i w dół.

37 IDSL - ISDN Digital Subscriber Link.

38 HDSL - High bit rate Digital Subscriber Line.

39 SDSL - Single line Digital Subsrciber Line.

40 SHDSL - Single pair High speed Digital Subsrciber Line.

41 ADSL - Asymmetric Digital Subsrciber Line.

42 VDSL - Very high speed Digital Subsrciber Line.



Łącza miedziane są w chwili obecnej powszechnie wykorzystywanym medium, do świadczenia

usług hurtowego dostępu szerokopasmowego. Dostęp do tych usług jest realizowany poprzez

strumień bitów. Główne elementy definiujące dostęp do strumienia bitów to:

szerokopasmowe łącze dostępowe pomiędzy pomieszczeniem klienta dostarczane przez

operatora dominującego a punktem styku sieci;

zdolność transmisyjna dla danych szerokopasmowych w obu kierunkach pozwalająca

nowym operatorom na rynku na oferowanie swoich własnych usług o wartości dodanej

użytkownikom końcowym;

nowi operatorzy na rynku mają możliwość odróżnienia swoich usług poprzez zmianę

(bezpośrednio lub pośrednio) charakterystyk technicznych i/lub wykorzystanie swojej

własnej sieci;

dostęp do strumienia bitów jest produktem hurtowym składającym się z części DSL

(połączenie dostępowe) i usługi „backhaul”.

Dostęp do strumienia bitów jest zatem definiowany jako produkt hurtowy odpowiadający

usługom xDSL (usługi o wysokiej prędkości).

Rysunek 6. Schemat przedstawiający podstawowe punkty dostępu (przekazania ruchu) do usługi w technologii

xDSL

Źródło: UKE na podstawie „Dostęp do strumienia bitów” - dokument tymczasowy ERG, 20/21 listopad 2003 r.

Dostęp do strumienia bitów w technologii xDSL może odbywać się na czterech poziomach.

Pierwszym jest poziom DSLAM [1], gdzie jest zapewniona transmisja danych pomiędzy

DSLAM a punktem dostępu do usługi dla poziomu ATM w sieci ATM i dla poziomu IP

w sieci ATM i IP. Na drugim poziomie ATM [2] pomiędzy danym punktem dostępu do usługi

a obsługiwanym przez niego urządzeniem DSLAM zestawiane są maksymalnie 4 VP (Virtual

Path) Wirtualne Ścieżki w czterech klasach ruchu:

CBR (ang. Constant Bit Rate) - jedna z czterech klas usług zarządzania ruchem

na przełączniku ATM. Jest to usługa o stałej szybkości bitowej.

DSLAM

Modem xDSL

POTS/ISDN (*opcjonalnie)

(x)DSL - Dostęp Transport ruchu – sieć szkieletowa

ATM WWW

(Internet)

2

Punkty dostępu do

usługi

3

Sieć

szkieletowa,

zarządzane IP

BRAS

Poziom ATM Poziom IP

(zarządzany)

MDF

Poziom DSLAM

1

Poziom IP

(niezarządzany)

4



VBR rt., (ang. Real-TimeVariable Bit Rate) - jedna z czterech klas usług w sieciach

ATM. Usługa o zmiennej szybkości bitowej, wymagająca gwarantowanego poziomu

jakości usługi oraz obsługi w czasie rzeczywistym.

VBR nrt., (ang. Non Real-Time Variable Bit Rate) – jedna z czterech klas usług

zarządzania ruchem na przełączniku ATM. Usługa o zmiennej szybkości bitowej,

wymagająca gwarantowanego poziomu jakości usługi, lecz nie wymagająca

synchronizacji czasowej w przekazie informacji pomiędzy źródłem a odbiornikiem.

UBR (ang. Unspecified Bit Rate) – jedna z czterech klas usług zarządzania ruchem

na przełączniku ATM. Dostarcza usługi o niezdefiniowanej szybkości bitowej.

Trzecim rodzajem dostępu jest dostęp na poziomie IP Zarządzanym[3], który jest realizowany

w oparciu o protokół tunelowania.

Ostatni poziom IP Niezarządzany [4] jest realizowany jako odsprzedaż usług detalicznych

świadczonych przez operatora udostępniającego, tj. Orange Polska S.A. Operator alternatywny

nie musi posiadać własnej infrastruktury sieciowej ani fizycznego połączenia sieci

z operatorem udostępniającym.

Obecnie sieć dostępowa oparta o skrętkę miedzianą dostępna jest na terenie całej Polski i jest

podstawowym medium wykorzystywanym dla dostarczenia usług szerokopasmowych.

W przypadku 76 obszarów gminnych jest to druga technologia pod względem popularności po

technologii TVK. Prezes UKE uznał za zasadne włączenie do rynku 5 technologii xDSL.

Technologia FTTx

Zgodnie z Zaleceniem Komisji z dnia 20 września 2010 r. w sprawie regulowanego dostępu do

sieci dostępu nowej generacji (Dz.U. L 251/35 z 25.9.2010 r.)43, zwanym dalej „Zaleceniem

NGA”, „Sieci dostępu nowej generacji” (NGA) oznaczają przewodowe sieci dostępowe

składające się w całości lub w części z elementów światłowodowych i mogące zapewnić

świadczenie usług dostępu szerokopasmowego o wyższych parametrach (takich jak wyższa

przepustowość) w porównaniu z usługami świadczonymi za pomocą istniejących sieci

miedzianych. W większości przypadków sieci dostępu nowej generacji są wynikiem

modernizacji już istniejącej sieci dostępowej z przewodów miedzianych lub koncentrycznych.

Definicja sieci nowych generacji (wykorzystujących różne modele FTTx) z Zalecenia NGA

wyraźnie wskazuje na substytucję technologii xDSL i FTTx nie tylko na rynku hurtowej

szerokopasmowej transmisji danych, ale również na rynku hurtowego dostępu do

infrastruktury. Wykorzystywanie technologii światłowodowej do dostarczania hurtowej usługi

dostępu szerokopasmowego będzie coraz powszechniejsze, przede wszystkim ze względu na

konieczność modernizacji dotychczasowych sieci opartych o skrętkę miedzianą do standardu

FTTx w obliczu rosnących potrzeb konsumentów.

Wyróżnia się kilka wariantów sieci FTTx (Fiber to the x) gdzie x określa miejsce zakończenia

części światłowodowej sieci po stronie abonenta. Najczęściej rozpatruje się trzy warianty.

Pierwszy, określany jako FTTC (Fiber to the Curb) polega na doprowadzeniu światłowodu do

szafki rozdzielczej, gdzie następuje styk z podpętlą miedzianą prowadzącą do obiektu

użytkownika. Skraca się w ten sposób miedzianą pętlę abonencką od 300 do 1000 m.

W zależności od długości odcinka miedzianego można osiągnąć przepływność do 15 Mbit/s

(Asymetric Digital Subscriber Line – ADSL2+) lub do ok. 50 Mbit/s (Very High Speed DSL –

43 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32010H0572:PL:HTML.

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32010H0572:PL:HTML



VDSL). Zastosowanie wariantu FTTC w szerszej skali i uzyskanie odpowiednich

przepływności jest bezpośrednio uzależnione od przeciętnej długości podpętli lokalnej.

Celowość podejmowania znaczących inwestycji w wariancie FTTC jest podważana ze względu

na przewidywane zmiany w zapotrzebowaniu na przepływność.

Drugi wariant oznaczany skrótem FTTB (Fiber to the Building), polega na doprowadzeniu

światłowodu do budynku i wykorzystaniu istniejącej w budynku sieci miedzianej. Odcinki sieci

miedzianej nie powinny być dłuższe niż 100 m, co umożliwia osiąganie przepływności do 100

Mbit/s. W budynku lub w jego pobliżu jest lokalizowany punkt koncentracji.

Kable światłowodowe znajdują szerokie zastosowanie w modelu FTTC i FTTB, w których

dzięki zamianie kabli miedzianych na światłowód możliwe jest skrócenie długości pętli

miedzianej.

Zasięg geograficzny występowania technologii FTTC/B jest zgodny z zasięgiem

geograficznym występowania miedzianej sieci dostępowej i obejmuje teren 76 obszarów

rynku 5.

Trzeci wariant określany, jako FTTH (Fiber to the Home) polega na doprowadzeniu

światłowodu do lokalu użytkownika, co oznacza wyeliminowanie sieci miedzianej. Sieć

w pełni światłowodowa jest wariantem najbardziej kosztownym w fazie inwestycyjnej,

natomiast wykazuje wiele zalet podczas eksploatacji oraz zapewnia niemal nieograniczone

możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych usług.

Rozwiązania FTTC/B, polegające na doprowadzaniu kabla światłowodowego do szafy

dostępowej, znacząco ograniczają długość skrętki miedzianej, lecz jej nie eliminują

z ostatniego odcinka pętli lokalnej. Natomiast rozwiązania FTTH, polegające

na doprowadzeniu kabla światłowodowego do lokalu użytkownika końcowego, nie są w Polsce

jeszcze popularne, co również ma swoje odzwierciedlenie w skali lokalnej 76 obszarów

rynku 5.

Choć technologia światłowodowa oferuje wyższe przepływności niż rozwiązania bazujące

na skrętce miedzianej i xDSL, to rozwiązania FTTH można traktować jako substytut dostępu

szerokopasmowego do Internetu przy wykorzystaniu skrętki i xDSL z uwagi na:

podobną topologię sieci;

prędkości oferowane przez zarówno FTTH jak i VDSL2, które wystarczają dla

zaspokojenia nawet dość wysokich oczekiwań klientów końcowych (np. 2 kanały

HDTV (1080p) w MPEG2 + Internet to ok. 50 Mbit/s);

możliwość wydzielenia dedykowanego elementu sieci dla poszczególnego

użytkownika:

o od użytkownika do ODF przed urządzeniem aktywnym w przypadku AON,

o od użytkownika do najbliższego splittera optycznego w przypadku PON;

koszty związane z budową infrastruktury teletechnicznej, co stanowi znaczny udział

w kosztach całkowitych inwestycji zarówno w przypadku sieci miedzianej, jak

i światłowodowej. Jednocześnie koszty ułożenia sieci światłowodowej są wyższe niż

sieci miedzianej m.in. z uwagi na wyższy koszt złączy i konieczność wydzielania

dedykowany duktów dla światłowodów. Fakt ten nie wpływa jednak znacząco na

substytucyjność technologii miedzianych i FTTH.



Obecnie zasięg geograficzny FTTH, nie licząc dedykowanych światłowodów

do poszczególnych firm lub budynków biurowych, ogranicza się do kilku osiedli

mieszkaniowych na terenie całej Polski.

W przypadku posiadania istniejącej dostępowej sieci miedzianej operatorzy decydować się

będą na rozwiązania bazujące na technologii xDSL, a nie na instalację nowej sieci

światłowodowej duplikującej istniejącą sieć. W przypadku planowania sieci stacjonarnej dla

nowych osiedli operatorzy stoją przed wyborem alternatywnych wzajemnie substytucyjnych

technologii dostępowych. Mogą oni zdecydować się na:

instalacje sieci dostępowej bazującej na krótkich przyłączach abonenckich (kilkaset

metrów) z użyciem skrętki miedzianej lub

instalację sieci dostępowej w oparciu o technologie światłowodowe.

Biorąc pod uwagę obecny poziom występowania technologii FTTC/FTTB i FTTH, Prezes

UKE stoi na stanowisku iż:

zasadne jest włączenie infrastruktury światłowodowej używanej w modelu FTTC/FTTB

do 76 obszarów rynku 5;

zasadne jest włączenie infrastruktury światłowodowej używanej w modelu FTTH do 76

obszarów rynku 5;

zasadne jest włączenie do rynku właściwego kabli i infrastruktury sieciowej używanych na

odcinku należącym do obwodu łączącego zakończenie sieci z punktem dostępu do

stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej, w szczególności przełącznicą główną,

koncentratorem lub równoważnym urządzeniem dla zastosowań FTTx, z uwagi na

substytucyjność tych rozwiązań do rozwiązań bazujących na technologii xDSL;

korzystanie z uwolnionych kabli światłowodowych w modelu FTTC nie wyklucza

możliwości korzystania z kabli światłowodowych w modelu FTTH, jak również

korzystanie z uwolnionych kabli w sieci FTTH nie wyklucza korzystania z kabli w modelu

FTTC;

modele AON lub PON mogą być stosowane we wszystkich rozwiązaniach FTTx.

Prezes UKE uznał hurtowy dostęp szerokopasmowy za pomocą łączy światłowodowych jako

zamiennik strukturalny dla istniejącego hurtowego dostępu szerokopasmowego za

pośrednictwem wyłącznie miedzianych pętli abonenckich. Taka jest też rekomendacja Komisji

zawarta w Zaleceniu NGA. W obliczu zachodzących zmian na rynku detalicznym (Internet

rozwija się dynamicznie wymagając zwiększania przepustowości i elastyczności

infrastruktury), konieczne jest zapewnienie usługi hurtowego szerokopasmowego dostępu do

Internetu w technologii światłowodowej.

Analiza technologii wykorzystywanych do świadczenia usług dostępu do Internetu klientom

indywidualnym wykazała, że do produktowego rynku hurtowego dostępu szerokopasmowego

możliwe jest włączenie tylko dwóch technologii: xDSL, która jako medium fizyczne

wykorzystuje skrętkę miedzianą oraz FTTx.

2.4 Rynek geograficzny

Zgodnie z Wytycznymi Komisji „właściwy rynek geograficzny obejmuje obszar, na którym

dane przedsiębiorstwa są zaangażowane w proces popytu i podaży właściwych produktów

i usług, na którym to obszarze warunki konkurencji są podobne lub wystarczająco jednorodne

i który to obszar można odróżnić od obszarów sąsiadujących, gdzie przeważające warunki

konkurencji są znacząco różne.” Podobną definicję rynku geograficznego zawiera art. 4 pkt 9



ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, określający pojęcie rynku właściwego, do

której odsyła art. 24 pkt 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Zgodnie z ww. definicją rynek

geograficzny oznacza obszar, na którym, ze względu na rodzaj i właściwości towarów,

istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty

transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.

Na określenie rynku geograficznego mają przede wszystkim wpływ czynniki leżące

w naturalnych cechach badanego towaru lub usługi. One bowiem bezpośrednio oddziałują na

możliwość transportu tego towaru i na to, jak wysoki będzie udział tych kosztów w jego

wartości. Na granice rynku geograficznego mogą mieć również wpływ czynniki natury

prawnej. Chodzi tu w szczególności o wszelkiego rodzaju bariery dostępu do rynku, takie jak:

monopol prawny na prowadzenie określonej działalności gospodarczej, limity ilościowe, cła,

istotne różnice podatkowe czy bariery pozataryfowe w postaci różnego rodzaju atestów lub

świadectw bezpieczeństwa, które mają istotne znaczenie w obrocie międzynarodowym.

W Nocie Wyjaśniającej do Zalecenia Komisji Europejskiej z dnia 17 grudnia 2007 r.44

stwierdzono, że: „inwestycje w alternatywną infrastrukturę nie znajdują się na równym

poziomie na obszarze danego państwa członkowskiego, a w wielu krajach występują obecnie

konkurujące infrastruktury w różnych częściach kraju, zwłaszcza w obszarach miejskich.

W takich przypadkach krajowe organy regulacyjne mogłyby zasadniczo znaleźć sub-krajowe

rynki geograficzne”. Zdaniem Komisji, aby wyznaczyć tego typu rynki „Krajowe organy

regulacyjne musiałyby wyznaczyć konkurentów potencjalnych podmiotów o znaczącej pozycji

rynkowej i dokonać oceny obszaru dostaw takich konkurentów. [...] Należy uwzględnić

świadectwa substytucyjności po stronie popytu i podaży występujące na właściwym rynku.[...]

Ponadto powinny zostać przedstawione dowody na to, że presja wprowadzenia regionalnych

różnic w cenach pochodzi od konsumentów i konkurentów, a nie jest jedynie odzwierciedleniem

zmian kosztów świadczenia usługi. W sytuacji braku rynków sub-krajowych „występowanie

ograniczeń geograficznych nakładanych na podmioty o znaczącej pozycji rynkowej prowadzące

działalność na terenie całego kraju, np. różnych poziomów konkurencyjności infrastruktury

w różnych częściach terytorium, może być brane pod uwagę w kontekście środków

zaradczych”.45

Za jednostkę geograficzną analizy rynku Prezes UKE przyjął obszar gminny, co zostało

szczegółowo uzasadnione poniżej w pkt 3.3.2.

Analiza przeprowadzona przez Prezesa UKE wykazała 76 obszarów gminnych46, na których, ze

względu na:

rodzaj i właściwości hurtowych usług dostępu szerokopasmowego,

44 https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/sec_2007_1483_2_0.pdf.

45 Nota wyjaśniająca (pkt 2.4). Tekst oryginalny: Investment in alternative infrastructure is often uneven across

the territory of a Member State, and in many countries there are now competing infrastructures in parts of the

country, typically in urban areas. Where this is the case, an NRA could in principle find sub-national geographic

markets. The NRA would need to identify the competitors of the potential SMP operator(s) and assess the area of

supply of these competitors. […]. Further evidence relating to demand-side and supply-side substitutability on the

relevant market will have to be considered. […] Moreover, there should be evidence that the pressure for regional

price differences comes from customers and competitors and is not merely reflecting variations in the underlying

costs. In the absence of sub-national markets, the existence of geographically differentiated constraints on a SMP

operator who operates nationally, such as different levels of infrastructure competition in different parts of the

territory, could be taken into account in the context of remedies. 46 Obszarami gminnymi są: gmina miejska, gmina wiejska, miasto w gminie miejsko-wiejskiej oraz obszar wiejski

w gminie miejsko-wiejskiej.



istnienie barier dostępu do rynku,

preferencje konsumentów,

znaczące różnice cen i koszty transportu,

panują zbliżone warunki konkurencji. Tym samym na 76 obszarach gminnych określonych

w Załączniku nr 1 niniejszego Postanowienia występują podobne i wystarczająco jednorodne

warunki konkurencji.

Jednocześnie warunki konkurencji na 76 obszarach rynku 5 są jednolite i trwałe oraz znacząco

różne od warunków panujących na innych obszarach kraju, co potwierdzają wyniki analizy

czynników związanych z substytucją produktową i geograficzną po stronie popytu i podaży na

poziomie detalicznym i hurtowym przedstawione powyżej w pkt 2.2 oraz poniżej w pkt 3.3.

Głównym czynnikiem wyróżniającym określone w niniejszym Postanowieniu 76 obszarów

rynku 5 od pozostałych obszarów kraju jest brak występowania przedsiębiorców

telekomunikacyjnych posiadających samodzielną lub kolektywną pozycję ekonomiczną

równoważną dominacji, co Prezes UKE stwierdził poniżej w rozdziale 3 w wyniku

przeprowadzonej analizy.

Okoliczność powyższa sprawia, że warunki konkurencji na wyróżnionych 76 obszarach

konkurencyjnych, zarówno na poziomie hurtowym, jak i detalicznym, istotnie różnią się od

warunków na pozostałych obszarach kraju, ponieważ na 76 obszarach gminnych konkurenci

mogą rozwijać i prowadzić swoją działalność na zasadach rynkowych, bez barier i utrudnień

dla rozwoju rynku, jakie powstają w sytuacji występowania dominacji na tym rynku.

W wyniku tego na konkurencyjnych obszarach rynku 5 panują odmienne warunki popytu

i podaży na poziomie detalicznym, ponieważ konsumenci mają znaczną swobodę wyboru

konkurujących ze sobą dostawców usług, przez co oferowane im usługi detaliczne są bardziej

atrakcyjne pod względem cenowym i jakościowym (ceny ofert operatorów lokalnych na 76

obszarach rynku 5 są istotnie niższe od cen usług stosowanych w całym kraju przez Orange

Polska S.A.). Potwierdzają to również inne czynniki, jak np. preferencje konsumentów, którzy

w znacznej mierze częściej wybierają innych dostawców dostępu do Internetu niż Orange

Polska S.A. Jakiekolwiek bariery dostępu do rynku wynikają tu z występowania prawidłowych

mechanizmów rynkowych, a nie z niedoskonałości (patologii) rynku wynikających z obecnego

na nim monopolu. Silna presja konkurencyjna skutkuje również zróżnicowaniem cenowym

i poszukiwaniem najtańszych dostawców, aby sprostać popytowi w warunkach zwiększonej

konkurencji. Bardziej zaawansowana i nierzadko zduplikowana infrastruktura

telekomunikacyjna (np. sieć hybrydowa HFC lub xPON o wysokich przepustowościach

stosowana przez operatorów TVK) sprawia, że na analizowanych 76 obszarach rynku 5 panują

inne warunki infrastrukturalne prowadzenia działalności telekomunikacyjnej, skutkujące

większymi możliwościami zarówno dla dostawców usług hurtowych, jak i detalicznych.

Efektem tego jest możliwość świadczenia większości mieszkańcom ww. obszarów dostępu do

Internetu o znacznie wyższych i lepszych parametrach za tę samą lub wręcz niższą cenę, niż

cena łączy o gorszych parametrach na pozostałych obszarach kraju. Z uwagi na fakt, że

konkurencja na analizowanych 76 obszarach opiera się na bazie infrastruktury i znacznego

zaangażowania inwestycyjnego przedsiębiorców (a nie na produktach dostępowych typu BSA),

należy ją uznać za trwałą.

Następujące czynniki strukturalne i behawioralne świadczą o tym, że 76 obszarów rynku 5

stanowi odrębny rynek geograficzny:

udziały Orange na rynku detalicznym nie przekraczają 40%;

wysoki poziom duplikacji sieci wynoszący średnio 73,2%;



odmienne zachowania i preferencje konsumentów w zakresie wyboru usług

i dostawców, przejawiające się głównie w wyborze tańszych i szybszych usług dostępu

do Internetu świadczonych w technologii TVK;

odmienna charakterystyka świadczonych usług (dominują usługi w technologii TVK,

o wysokich parametrach przepływności łączy);

stosowanie niższych cen detalicznych przez operatorów lokalnych;

istotnie mniejsze bariery i utrudnienia dla rozwoju rynku od występujących na

pozostałych, niekonkurencyjnych obszarach rynku 5 – szerzej opisane w pkt 3.4

(o wejściu i rozwoju na 76 obszarach rynku 5 decydują przede wszystkim prawidłowe

mechanizmy wolnorynkowe oraz odmienne uwarunkowania rynkowe, np. wysoka

gęstość zaludnienia);

elastyczność popytu przejawiająca się wysokim wpływem czynników kształtujących

popyt (np. zmiany warunków i ofert świadczonych usług) na zachowania popytu, m.in.

poprzez łatwą możliwość zmiany dostawcy usług, w przypadku zmian cen, jakości

usług lub zaoferowania warunków promocyjnych, w tym obejmujących oferty wiązane.

3 Analiza znaczącej pozycji rynkowej podmiotu działającego na rynku

3.1 Prawne podstawy ustalenia czy na rynku właściwym występuje przedsiębiorca lub

przedsiębiorcy telekomunikacyjni o znaczącej pozycji rynkowej

Zgodnie z art. 21 ustawy Prawo telekomunikacyjne Prezes UKE przeprowadza analizę rynków

właściwych w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych. Po przeprowadzeniu analizy

stosownie do art. 22 PT, Prezes UKE przeprowadza postępowanie w celu: określenia rynku

właściwego, ustalenia czy na rynku właściwym występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny

o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną

pozycję znaczącą, wyznaczenia przedsiębiorcy o znaczącej pozycji rynkowej lub

przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną pozycję znaczącą w przypadku

stwierdzenia, że na rynku właściwym nie występuje skuteczna konkurencja oraz nałożenia,

utrzymania, zmiany lub uchylenia obowiązków regulacyjnych. Jeżeli Prezes UKE ustali, że na

rynku właściwym występuje przedsiębiorca lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni o znaczącej

pozycji rynkowej, wydaje decyzję przewidzianą w ustawie (art. 24 PT). Natomiast, jeżeli po

przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 22 PT Prezes UKE ustali, że na rynku

właściwym nie występuje przedsiębiorca lub przedsiębiorcy o znaczącej pozycji rynkowej,

Prezes UKE wydaje postanowienie lub decyzję, w których określa rynek właściwy, w sposób

określony w art. 22 ust. 1 pkt 1 PT, oraz stwierdza, że na tym rynku właściwym występuje

skuteczna konkurencja (art. 23 ust. 1 pkt 1 i 2 PT).

Ustawa Prawo telekomunikacyjne zawiera definicje pozycji znaczącej oraz kolektywnej

pozycji znaczącej. Zgodnie z art. 25a ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne: „przedsiębiorca

telekomunikacyjny zajmuje znaczącą pozycje rynkową, jeżeli na rynku właściwym samodzielnie

posiada pozycję ekonomiczną odpowiadającą dominacji w rozumieniu przepisów prawa

wspólnotowego”. Z kolei art. 25a ust. 3 PT stwierdza, że „dwóch lub więcej przedsiębiorców

telekomunikacyjnych zajmuje kolektywną pozycję znaczącą, jeżeli nawet przy braku powiązań

organizacyjnych lub innych związków między nimi posiadają na rynku właściwym pozycję

ekonomiczną odpowiadającą dominacji w rozumieniu przepisów prawa wspólnotowego”.

Powyższe regulacje są zgodne z przepisami prawa wspólnotowego w kwestiach związanych

z pojęciem dominacji, o której mowa w art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

zwanego dalej także „TFUE” (tekst skonsolidowany, uwzględniający zmiany wprowadzone

Traktatem z Lizbony, Dziennik Urzędowy UE C 115 z 9 maja 2008 r.). Jak wynika



z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości47, „pozycja dominująca, o której

mowa w tym artykule [82 dawnego Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, zwanego

dalej także „TWE”, obecnie art. 102 TFUE], oznacza pozycję siły ekonomicznej posiadanej

przez danego przedsiębiorcę, która umożliwia mu powstrzymanie skutecznej konkurencji na

danym rynku poprzez swobodę zachowania się w dużej mierze niezależnie od konkurentów,

klientów (dostawców) i w końcu konsumentów”. W punkcie 5 Wytycznych Komisji, stwierdza

się, że Komisja oraz krajowe organy regulacyjne, zwane dalej NRA (ang. National Regulatory

Authority), muszą: „opierać się na zasadach prawa konkurencji i metodologiach służących

definiowaniu rynków, podlegających regulacji ex-ante oraz określeniu czy przedsiębiorstwo

posiada znaczącą pozycję rynkową na tych rynkach”.

Zgodnie z art. 25a ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne Prezes UKE, przy ocenie pozycji

rynkowej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego na rynku właściwym, bierze pod uwagę kryteria

wymienione w Wytycznych Komisji. Zgodnie z pkt 77 Wytycznych Komisji, to krajowe

organy regulacyjne mają zdecydować, które kryteria są najbardziej odpowiednie dla zmierzenia

obecności na rynku. Wymienione w Wytycznych Komisji kryteria mają więc pomagać

Regulatorowi w dokonaniu całościowej analizy rynku, są one przykładowe i stanowią katalog

otwarty.

Oznacza to więc, że Prezes UKE może posłużyć się innymi kryteriami, które w jego ocenie

decydują o uznaniu, że na określonym rynku właściwym dany przedsiębiorca ma znaczącą

pozycję rynkową (SMP) lub że rynek ten jest skutecznie konkurencyjny i nikt nie posiada na

nim pozycji SMP, dostosowując jednocześnie te kryteria i ich wybór do sytuacji panującej na

różnych obszarach geograficznych rynku właściwego.

Zgodnie z Wytycznymi Komisji przy regulacji ex ante siłę rynkową przedsiębiorcy należy

mierzyć w odniesieniu do:

możliwości, z jaką dany przedsiębiorca jest w stanie podnosić ceny ograniczając

produkcję, bez ponoszenia znaczących strat z tytułu sprzedaży lub przychodów,

istnienia potencjalnej konkurencji, która mogłaby ograniczyć tego przedsiębiorcę.

W tym celu należy badać różne kryteria, poczynając od udziałów rynkowych na poziomie

detalicznym i hurtowym, jako główny punkt wyjścia analizy. Należy bowiem podkreślić,

że bardzo duże udziały, przez co rozumie się udziały powyżej 40%, tylko w wyjątkowych

sytuacjach mogą nie przesądzać o znaczącej pozycji rynkowej48: „w praktyce podejmowania

decyzji przez Komisję, obawy o występowanie samodzielnej dominacji zwykle pojawiają się

w przypadku, gdy przedsiębiorstwo ma udziały w rynku powyżej 40%”49. Natomiast „zgodnie

z ugruntowanym orzecznictwem, bardzo duże udziały w rynku – przekraczające 50 % - są same

w sobie, pomijając wyjątkowe okoliczności, dowodem na istnienie pozycji dominującej”50.

Warunkiem jest to, aby przy takich udziałach konkurenci nie byli w stanie osłabić

przedsiębiorcy dominującego poprzez przejęcie jego klientów, oferując im niższe ceny.

Dlatego badane są też inne kryteria, aby potwierdzić zdolność przedsiębiorcy o udziałach

powyżej 40% do zachowania w znacznym stopniu w sposób niezależny od konkurencji,

47 Case 27/76; [1978] ECR 207; [1978] 1 CMLR 429 za Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów: Problem

nadużywania pozycji dominującej w świetle przepisów i orzecznictwa wspólnotowego, Warszawa 2003, str. 46.

48 Zgodnie z art. 4 pkt 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów „domniemywa się, że przedsiębiorca ma

pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40 %”.

49 Wytyczne Komisji, pkt 75.

50 Tamże.



klientów i konsumentów (wykazując, że ww. warunek jest spełniony). Przy udziałach poniżej

40% kryterium udziałów nie musi być decydujące, więc zbadanie innych kryteriów staje się

konieczne w odniesieniu do całościowej oceny pozycji SMP (nie służy więc ono jedynie

wykazaniu, że udział rynkowy powyżej 40% jest decydujący).

W kwestii uznania warunków panujących na poziomie detalicznym za kryteria oceny znaczącej

pozycji rynkowej (tj. udziałów przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz możliwości wyboru

użytkowników końcowych pomiędzy kilkoma niezależnymi dostawcami i operatorami

telekomunikacyjnymi) należy podkreślić, że zgodnie z Zaleceniem Komisji „zamierzeniem

każdej interwencji regulacyjnej ex ante jest w efekcie przyniesienie korzyści użytkownikom

poprzez zapewnienie trwałej konkurencyjności rynków detalicznych”. W związku

z powyższym, jeśli na danym obszarze istnieje konkurencyjność usług detalicznych

związanych z rynkiem 5, czyli konkurencyjność rynku na poziomie detalicznego świadczenia

usług stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu i, w ocenie Prezesa UKE, ma ona

charakter trwały, wówczas nie ma podstaw do regulacji rynku na poziomie hurtowym na takim

obszarze.

O bezpośrednim związku poziomu detalicznego rynku świadczenia usług stacjonarnego

szerokopasmowego dostępu do Internetu z hurtowym rynkiem 5 świadczy fakt, że jest to rynek

położony bezpośrednio w dół łańcucha dostaw względem rynku 5. Oznacza to, że usługi na

rynku 5 bezpośrednio służą świadczeniu usług detalicznych dostępu do Internetu. W związku

z tym sytuacja panująca na rynku na poziomie detalicznym może mieć bezpośredni wpływ na

siłę i pozycję ekonomiczną operatora działającego na 76 obszarach rynku 5. Skrajnym

przypadkiem takiego wpływu jest stwierdzona na danym obszarze skuteczna konkurencja na

poziomie detalicznym rynku 5.

Konkurencja na rynku na poziomie detalicznym może istotnie ograniczać swobodę działania

przedsiębiorcy o dużych udziałach na rynku 5, utrudniając mu postępowanie w dużej mierze

niezależne od klientów, konkurentów i konsumentów. Konsumenci mogą bowiem zaspokajać

swoje zapotrzebowanie na usługi dostępu do Internetu, korzystając z tańszych i lepszych ofert

konkurentów, przez co oferta hurtowa przedsiębiorcy o dużych udziałach na rynku 5 nie spotka

się z zainteresowaniem dostawców usług. W związku z tym, że stwierdzenie pozycji znaczącej

wymaga wskazania, że pozycja danego przedsiębiorcy umożliwia mu postępowanie w dużej

mierze również niezależnie od konsumentów, to w ocenie Prezesa UKE zasadne jest badanie

sytuacji panującej na poziomie detalicznym rynku 5 jako istotnego kryterium oceny pozycji

SMP na 76 obszarach rynku 5.

W związku z tym przy prawidłowej ocenie siły rynkowej danego przedsiębiorcy na 76

obszarach rynku 5 należy brać pod uwagę sytuację panującą na rynku na poziomie

detalicznym, który znajduje się w dół łańcucha dostaw rynku 5 i na którym przedsiębiorca ten

działa lub może działać wraz z innymi, konkurującymi z nim o klientów detalicznych

przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi.

Niniejsza analiza prowadzona jest w aspekcie przyszłościowym, mając na celu określenie

możliwości regulacyjnych ex ante na rynku. Może więc prowadzić do wyników odmiennych

niż te, które wynikałyby z zastosowania reguł konkurencji ex-post (w rozumieniu ustawy

o ochronie konkurencji i konsumentów). Przedmiotem niniejszej analizy nie jest bowiem

badanie zachowań rynkowych przedsiębiorców w przeszłości, w szczególności pod kątem

potencjalnego nadużywania pozycji dominującej lub zawierania niedozwolonych przez prawo

konkurencji porozumień ograniczających konkurencję. Analizy dokonywane przez Prezesa

UKE różnią się także od przyszłościowo zorientowanych analiz, które przeprowadzają organy

ochrony konkurencji podczas badania koncentracji przedsiębiorstw. Powyższe potwierdzają

Wytyczne Komisji w punkcie 27, zgodnie z którym „punktem wyjściowym dla



przeprowadzenia analizy rynku dla celów art. 15 Dyrektywy ‘Ramowej’ nie jest istnienie

porozumienia czy praktyk uzgodnionych, objętych zakresem art. 81 TWE [obecnie art. 101

TFUE] ani koncentracja objęta zakresem rozporządzenia o fuzji, ani też domniemane

nadużycie dominacji rynkowej objęte zakresem art. 82 TWE [obecnie art. 102 TFUE], lecz

podstawą powinna być kompleksowa, zorientowana przyszłościowo ocena struktury

i funkcjonowania badanego rynku.”51.

Jednocześnie należy podkreślić, że „wyznaczenie przedsiębiorstwa jako posiadającego

znaczącą pozycję rynkową na rynku zdefiniowanym dla celów regulacji ex-ante nie oznacza

automatycznie, iż przedsiębiorstwo to zajmuje także dominującą pozycję na rynku określaną

dla celów art. 82 TWE [obecnie art. 102 TFUE] lub podobnych przepisów krajowych. (...).

Po prostu wskazuje ono na to, iż z perspektywy strukturalnej i w krótkim bądź średnim okresie

operator ma i będzie miał na zidentyfikowanym rynku właściwym wystarczającą pozycję

rynkową, aby móc zachowywać się do pewnych granic, niezależnie od konkurencji, klientów

i konsumentów”.52

Powyższe przesądza o tym, że niniejsze rozstrzygnięcie pozostaje bez wpływu na ustalenia

innych organów w zakresie ochrony konkurencji, w szczególności ustalenia Komisji

Europejskiej poczynione na podstawie art. 102 TFUE.

3.2 Udział przedsiębiorcy w rynku właściwym

Zgodnie ze stwierdzeniem powyżej, punktem wyjścia do analizy występowania podmiotu bądź

podmiotów o znaczącej pozycji rynkowej jest analiza udziałów rynkowych. Kryterium to ma

zasadnicze znaczenie jako wyznacznik dominacji rynkowej i jest najczęściej

wykorzystywanym kryterium oceny posiadania pozycji znaczącej na rynku właściwym,

a jednocześnie stanowi wiarygodny i bardzo ważny argument w analizie siły rynkowej

przedsiębiorców.

Z danych zebranych przez Prezesa UKE w ramach analizy przedmiotowego rynku właściwego

wynika, że Orange Polska S.A. posiada 100% udziałów pod względem sprzedaży usług

hurtowego dostępu szerokopasmowego na 76 obszarach rynku 5. Sytuacja ta wynika głównie

z obowiązków regulacyjnych nałożonych na Orange Polska S.A. i odzwierciedla pozycję

Orange Polska S.A. na rynku hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, gdyż podmiot ten,

jako krajowy operator zasiedziały, posiada kontrolę nad trudną do powielenia stacjonarną

infrastrukturą telekomunikacyjną, która obejmuje obszar blisko 100% kraju.

Przez kilkadziesiąt lat Orange Polska S.A. była państwowym monopolistą na rynku

telekomunikacyjnym w Polsce. Brak jakiejkolwiek konkurencji na przestrzeni lat oraz

protekcyjny charakter polityki państwa wobec monopolisty pozwalał na rozwój

przedsiębiorstwa wg jego własnych kryteriów ocen poziomu zapotrzebowania na usługi

telekomunikacyjne w kraju. Pomimo postępującej cyfryzacji systemów komutacyjnych, barierą

51 „The starting point for carrying out a market analysis for the purpose of Article 15 of the framework Directive is

not the existence of an agreement or concerted practice within the scope of Article 81 EC Treaty, nor

a concentration within the scope of the Merger Regulation, nor an alleged abuse of dominance within the scope of

Article 82 EC Treaty, but is based on an overall forward-looking assessment of the structure and the functioning of

the market under examination.” 52

Punkt 30 Wytycznych: “The designation of an undertaking as having SMP in a market identified for the

purpose of ex ante regulation does not automatically imply that this undertaking is also dominant for the purpose

of Article 82 EC Treaty or similar national provisions. (…) It merely implies that, from a structural perspective,

and in the short to medium term, the operator has and will have, on the relevant market identified, sufficient

market power to behave to an appreciable extent independently of competitors, customers, and ultimately

consumers“



nie do przebycia w rozsądnym przedziale czasowym okazywała się niska pojemność sieci

dostępowej. Jeszcze przed końcem 2000 r. na niektórych terenach, głównie wiejskich łączność

telefoniczna była realizowana za pośrednictwem ręcznych łącznic telefonicznych

obsługiwanych przez telefonistki. Orange Polska S.A. rozbudowała bądź zwiększyła

pojemność swojej sieci dostępowej co spowodowało, że w chwili rozpoczęcia liberalizacji

rynku telekomunikacyjnego dysponowała odpowiednim budżetem oraz stosunkowo

nowoczesnym zapleczem infrastrukturalnym i technologicznym zdolnym do świadczenia usług

szerokiej rzeszy konsumentów. Począwszy od roku 2000, Orange Polska S.A. rozpoczęła

świadczenie usług szerokopasmowych w technologii ADSL, wykorzystując do tego celu

własną sieć dostępową wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą teletechniczną (kanalizacja

kablowa, linie napowietrzne, słupy). Wymienione elementy w istocie są najważniejszymi

składnikami warunkującymi skuteczne dotarcie do konsumentów rozsianych na obszarze kraju

w oparciu o hurtową usługę BSA.

Powyższe uwarunkowania rynkowe na poziomie krajowym kształtują się jednak odmiennie na

poziomie lokalnym w obrębie 76 obszarów rynku 5, gdzie mamy do czynienia ze znaczą

duplikacją sieci dostępowych przez alternatywnych operatorów telekomunikacyjnych. Orange

Polska S.A. jako jedyny podmiot działający na rynku właściwym posiadałby na nim 100%

udziałów, oferując nawet nieznaczny wolumen usług z punktu widzenia konkurencji na

poziomie detalicznym tego rynku. Z taką sytuacją mamy do czynienia na 76 obszarach rynku 5,

gdzie udziały ofert BSA w całości ofert detalicznych wynoszą jedynie 2 %, natomiast fakt

świadczenia usług BSA tylko przez Orange Polska S.A., skutkuje tym, że operator ten mimo

niewielkiego wpływu na rynek detaliczny (2% ofert świadczonych w oparciu o BSA), posiada

100% udziałów w sprzedaży BSA na 76 obszarach rynku 5.

Do końca 2012 r. poza Orange Polska S.A. na 76 obszarach rynku 5 nie stwierdzono

działalności innych podmiotów w zakresie świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego. Pomimo tego należy zauważyć, iż operatorzy alternatywni posiadają

możliwość rozwoju własnej sieci dostępowej w tym zakresie, stanowiąc potencjalnych

konkurentów Orange Polska S.A. na 76 obszarach rynku 5. Możliwości operatorów w tym

zakresie zwiększają się w przypadku posiadania infrastruktury telekomunikacyjnej duplikującej

sieć Orange Polska S.A., która to infrastruktura umożliwia świadczenie usług w technologii

xDSL lub FTTx.

Na skutek bezpośredniego związku poziomu detalicznego rynku świadczenia usług

stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu z hurtowym rynkiem 5, na ocenę

pozycji znaczącej pod kątem kryterium udziałów na poziomie hurtowym ma również wpływ

rozkład udziałów na poziomie detalicznym na 76 obszarach. Wpływ ten osłabia pozycję

ekonomiczną Orange Polska S.A., mimo 100% udziałów w sprzedaży usług hurtowych BSA.

Należy stwierdzić, że 100% udziałów na rynku BSA na 76 obszarach rynku 5 nie stanowi

miarodajnego kryterium w zakresie stwierdzenia znaczącej pozycji rynkowej Orange Polska

S.A.. Oznacza to, że powyższe kryterium, z przyczyn stwierdzonych również poniżej w pkt 3.3,

nie stanowi o występowaniu podmiotu o znaczącej pozycji rynkowej na 76 obszarach rynku 5.

3.3 Analiza wpływu sytuacji na rynku detalicznym na ocenę znaczącej pozycji rynkowej

3.3.1 Przygotowanie danych do analizy usług szerokopasmowej transmisji danych na

obszarach gminnych

Od wielu lat istotne znaczenie dla rynku dostępu do Internetu w Polsce mają lokalni dostawcy

usług internetowych (ISP), którzy swój zasięg działania ograniczają do obszarów powiatów,

gmin lub miejscowości. Niektórzy z nich świadczą usługi telekomunikacyjne na niewielkim

obszarze obejmującym jedynie kilka osiedli, kilka ulic czy domów wielorodzinnych.



Najczęściej tacy operatorzy telekomunikacyjni dostarczają usługi do kilkudziesięciu lub

kilkuset konsumentów, choć zdarzają się również i tacy dostawcy, którzy zapewniają dostęp do

Internetu kilku tysiącom konsumentów i mogą stanowić silną lokalną konkurencję dla

operatorów telekomunikacyjnych, świadczących usługi na obszarze całego kraju. Z uwagi na

znacznie mniejszy potencjał finansowy, jakim dysponowali operatorzy telekomunikacyjni, sieci

te na terenie Polski były rozwijane w oparciu o tanie i łatwo dostępne komponenty technologii

dostępowych początkowo, takich jak LAN Ethernet, a z upływem czasu wraz z rozwojem

technologii bezprzewodowej – sieci dostępowych typu WLAN. Lokalni ISP, którzy

do świadczenia usług telekomunikacyjnych wykorzystują technologię LAN Ethernet i WLAN

na koniec 2012 r. posiadali łącznie ok. 19% udziałów pod względem liczby użytkowników.

Około 31% abonentów było przyłączonych do sieci Internet za pośrednictwem sieci telewizji

kablowych. Z kolei 47% rynku było obsługiwanych przez operatorów świadczących usługi

w oparciu o sieć miedzianą PSTN. Pomimo stosunkowo niskiego udziału lokalnych operatorów

ISP w rynku detalicznych usług szerokopasmowych, w Polsce działa około 2,4 tys. operatorów,

którzy budują i rozwijają swoje sieci dostępowe zapewniając tym samym uzyskanie dostępu do

Internetu na obszarach, gdzie z różnych przyczyn nie była obecna sieć dostępowa operatora

zasiedziałego.

Lokalni ISP działają na ograniczonym obszarze, a z ich usług korzystają tylko użytkownicy

będący w zasięgu sieci dostępowych tych dostawców. Dlatego warto zwrócić uwagę na fakt, iż

pozostali konsumenci, chcący uzyskać dostęp do Internetu poza obszarami, na których są

świadczone usługi szerokopasmowej transmisji danych przez lokalnych ISP, zmuszeni są do

skorzystania z oferty operatora zasiedziałego lub z oferty operatorów alternatywnych,

świadczących usługi telekomunikacyjne w oparciu o ofertę hurtową BSA lub LLU,

przedstawianą przez Orange Polska S.A. Wniosek ten wynika z faktu, iż Orange Polska S.A.

niezmiennie od lat jest dysponentem największej stacjonarnej sieci dostępowej w kraju,

docierającej często w obszary nieatrakcyjne popytowo dla operatorów alternatywnych.

Z całą pewnością można stwierdzić, że to właśnie mali dostawcy ISP budują konkurencję

usługową i infrastrukturalną dla konsumentów względem lidera usług dostępu do Internetu

w Polsce, jakim jest Orange Polska S.A., pomimo że w ujęciu krajowym nie stanowią dla niego

realnego zagrożenia. Zatem w wielu miejscowościach konsumenci mają dostęp do co najmniej

dwóch dostawców Internetu, a nierzadko nawet do trzech lub czterech operatorów, jeśli pod

uwagę brać również operatorów telewizji kablowych świadczących usługi szerokopasmowej

transmisji danych.

Usługa hurtowa BSA na bazie której operatorzy alternatywni mogą świadczyć detaliczne usługi

dostępu do Internetu jest dostarczana tylko przez Orange Polska S.A.

Z uwagi na ograniczony obszar działania małych dostawców ISP w naturalny sposób powstały

na obszarze Polski wyspy infrastrukturalne czy też usługowe.

Biorąc pod uwagę powyższe, przeprowadzona została przez Prezesa UKE szczegółowa analiza

stanu konkurencji infrastrukturalnej na poszczególnych obszarach gminnych, pozwalająca

określić stopień duplikacji sieci dostępowych oraz popularność i rozwój poszczególnych usług

telekomunikacyjnych wśród konsumentów.

Prezes UKE zwrócił się z prośbą do przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących

usługi szerokopasmowe dla klientów indywidualnych i biznesowych o przekazanie danych

niezbędnych do przeprowadzenia analizy duplikacji sieci dostępowych na obszarach gminnych

oraz oceny stopnia konkurencji na tych obszarach.

Celem analizy było uzyskanie rzetelnych informacji na temat:



stopnia duplikacji lokalnych sieci dostępowych przez poszczególnych przedsiębiorców

w różnych technologiach ze szczególnym uwzględnieniem sieci szerokopasmowych na

rynkach lokalnych,

stopnia konkurencji infrastrukturalnej na rynkach lokalnych,

stopnia popularności poszczególnych usług szerokopasmowych i ich łączenia z innymi

usługami lub substytucyjności usług na rynkach lokalnych.

Odpowiednie dane aktualne na dzień 31 grudnia 2012 roku zostały zebrane od przedsiębiorców

telekomunikacyjnych. Wysłane zapytanie obejmowało m.in. informacje na temat własności

infrastruktury dostępowej, rodzaju usługi, technologii dostępu w jakiej przedsiębiorca

telekomunikacyjny tą usługę świadczy, prędkości łącza, a także obszaru świadczenia tej usługi

oraz liczby klientów. Uzyskane dane pozwoliły otrzymać rzetelną informację na temat stopnia

duplikacji sieci dostępowych na obszarach gminnych przez poszczególnych przedsiębiorców

w różnych technologiach ze szczególnym uwzględnieniem sieci szerokopasmowych, a także

stopnia konkurencji oraz popularności poszczególnych usług szerokopasmowych na tych

obszarach. Dane te pochodziły od ponad 2400 operatorów telekomunikacyjnych. Na potrzeby

analizy otrzymane dane wskazujące miejsce świadczenia usługi przez operatora (do poziomu

pojedynczego punktu adresowego) zostały zagregowane do poziomu miejscowości

podstawowej, a następnie do poziomu obszaru gminnego.

Wyniki analizy dla poszczególnych grup obszarów gminnych zostały przedstawione

w podrozdziale 3.3.2.

3.3.2 Warunki konkurencji na rynku detalicznym na poszczególnych obszarach

gminnych

O bezpośrednim związku rynku detalicznego świadczenia usług stacjonarnego

szerokopasmowego dostępu do Internetu z rynkiem 5 świadczy fakt, że jest to rynek położony

bezpośrednio w dół łańcucha dostaw względem rynku 5. W związku z tym sytuacja panująca

na rynku detalicznym może mieć bezpośredni wpływ na siłę i pozycję ekonomiczną operatora

działającego na rynku 5. Skrajnym przypadkiem takiego wpływu jest stwierdzona na danym

obszarze trwała konkurencja na rynku detalicznym. Konkurencja na rynku detalicznym może

istotnie ograniczać swobodę działania przedsiębiorcy o dużych udziałach na rynku 5,

utrudniając mu postępowanie w dużej mierze niezależne od klientów, konkurentów

i konsumentów. Ponieważ stwierdzenie pozycji znaczącej wymaga wskazania, że pozycja

danego przedsiębiorcy umożliwia mu postępowanie w dużej mierze również niezależnie od

konsumentów, to zasadne jest badanie sytuacji panującej na rynku detalicznym jako istotnego

kryterium oceny posiadania znaczącej pozycji rynkowej (SMP).

Może się bowiem okazać, że mimo posiadania 100 % udziałów na hurtowym rynku 5, nie dość,

że działa na tym obszarze inny (alternatywny) operator infrastrukturalny, który może

świadczyć substytucyjną usługę BSA dla klientów hurtowych Orange Polska S.A., to jeszcze

istnieje trwała konkurencyjność tego rynku na poziomie detalicznym. W takiej sytuacji nie jest

spełniony ww. warunek, aby przy takich udziałach konkurenci nie byli w stanie zarówno na

poziomie hurtowym, jak i detalicznym, osłabić przedsiębiorcy dominującego poprzez przejęcie

jego klientów, oferując im niższe ceny. Konkurenci bowiem już w znacznym stopniu przejęli

potencjalnych i faktycznych klientów tego przedsiębiorcy na rynku detalicznym i mogą to

również zrobić w odniesieniu do rynku hurtowego. Jednak z drugiej strony, jak już wskazano

powyżej, jak pokazuje praktyka podejmowanych decyzji przez Komisję, obawy

o występowanie samodzielnej dominacji zwykle pojawiają się w przypadku, gdy

przedsiębiorstwo ma udziały na rynku powyżej 40%. Warunkiem jest to, aby przy takich

udziałach konkurenci nie byli w stanie osłabić przedsiębiorcy dominującego poprzez przejęcie



jego klientów, oferując im niższe ceny. Dlatego, oprócz udziałów rynkowych badane są też

inne kryteria, potwierdzające zdolność przedsiębiorcy do zachowania w znacznym stopniu

w sposób niezależny od konkurencji, klientów i konsumentów.

Bezpośrednie powiązanie rynku hurtowego z detalicznym rynkiem szerokopasmowego dostępu

do Internetu wynika z faktu, że operatorzy alternatywni najpierw natrafiają na popyt na swoje

usługi na rynku detalicznym, a następnie, aby zrównoważyć ten popyt swoją podażą, zgłaszają

zapotrzebowanie na usługę dostępu do strumienia danych na rynku hurtowym. Zatem popyt na

rynku hurtowym na usługę BSA bezpośrednio zależy od popytu na usługę szerokopasmowego

dostępu do Internetu na rynku detalicznym. Oznacza to, że problemy i warunki występujące na

rynku detalicznym mają też bezpośredni wpływ na rynek hurtowy. Do oceny warunków

panujących na rynku hurtowym, wykorzystano ocenę warunków na rynku detalicznym usług

szerokopasmowego dostępu do Internetu. W tym celu została przeprowadzona odpowiednia

analiza na tym rynku na podstawie danych otrzymanych od operatorów telekomunikacyjnych.

W celu określenia, czy na danych obszarach gminnych panują odpowiednie warunki

konkurencji oraz czy panujące warunki konkurencji są odpowiednio zbliżone, zebrane od

operatorów dane dla poszczególnych obszarów gminnych zostały najpierw poprawione

z błędów a następnie poddane analizie. Jednocześnie zostało udowodnione, że panujące

warunki konkurencji na obszarach gminnych, na których są one jednolite i trwałe, znacząco

różnią się od warunków panujących na pozostałym obszarze kraju (w szczególności na

obszarach sąsiadujących z 76 obszarami gminnymi). W przyjętej metodologii obszary gminne

zostały zbadane pod kątem występowania na tych obszarach: liczby operatorów

telekomunikacyjnych z własną infrastrukturą lub korzystających z usługi LLU, liczby ich

klientów, a także stopnia duplikacji infrastruktury potrzebnej do świadczenia detalicznych

usług szerokopasmowych na poziomie budynku.

Prezes UKE rozważał kilka metodologii oceny stopnia konkurencji na rynku szerokopasmowej

transmisji danych. Analizowane były różne jednostki podziału kraju (przełącznice główne

Orange, kody pocztowe, jednostki podziału terytorialnego wprowadzone przez Główny Urząd

Statystyczny) aby wybrać jednostkę najlepiej opisującą zróżnicowane warunki rozwoju usługi

szerokopasmowej transmisji danych na terenie Polski.

Zgodnie z dokumentem wypracowanym przez ERG (poprzednika BEREC) „ERG Common

Position on Geographic Aspects of Market Analysis (definition and remedies)”, jednostkami,

które mogą być brane pod uwagę przy segmentacji geograficznej rynku, mogą być m.in.

jednostki administracyjne. Ważne jest, aby jednostki te:

miały jasne i stabilne granice, które mogą być łatwo zrozumiałe dla wszystkich

uczestników rynku

były mniejsze niż krajowe i wzajemnie wykluczające się

odzwierciedlały sprzedawane usługi

były na tyle małe, aby warunki konkurencyjne nie różniły się zbytnio a jednocześnie na

tyle duże, aby racjonalnym było – zarówno dla NRA jak i operatorów przekazywanie

danych oraz prowadzenie analiz.

Obszary gminne spełniają wszystkie wskazane powyżej warunki, co wskazano w poniższej

tabeli:

Tabela 1 Obszar gminny a wymagania BEREC odnoszące się do właściwych jednostek analizy rynku

Lp. Wymagania dla jednostki analizy

rynku w przypadku jego segmentacji

geograficznej

Czy obszary gmin spełniają wymagania?



Lp. Wymagania dla jednostki analizy

rynku w przypadku jego segmentacji

geograficznej

Czy obszary gmin spełniają wymagania?

jednostka musi mieć jasne i stabilne

granice zrozumiałe dla wszystkich

uczestników rynku

TAK

Granice obszarów gminnych są stabilne (nie ulegają

zmianom) a jednocześnie jasne dla wszystkich

uczestników rynku, w tym także dla abonentów, dla

których z kolei zupełnie nieznaną jednostką

obszarową są obszary obsługiwane przez MDF

(przełącznicę główną) OPL

jednostki muszą być mniejsze od

obszaru kraju a jednocześnie

wzajemnie się wykluczać

TAK

Obszary gminne są mniejsze od obszaru kraju.

Obszary gminne wzajemnie się wykluczają, gdyż

obszar żadnej z gmin nie pokrywa się z obszarem

innej gminy.

– jednostki muszą odzwierciedlać

sprzedawane usługi

TAK

Ewentualne różnice w ofercie detalicznej

odzwierciedlane są na obszarach gmin a nie na

obszarach MDF. Jeżeli następuje różnicowanie ofert

detalicznych (np. inne opcje usługi, inne ceny), to

oferta taka z pewnością nie jest kierowana do

mieszkańców z obszaru danego MDF-u OPL.

Obszarem, na którym wprowadzane są odmienne

oferty są właśnie gminy, jako obszary, których

granice są czytelne dla odbiorców tych ofert.

Operatorzy (zarówno OPL jak i OA) nie stosują

różnicowania ofertowego nawet w odniesieniu do

własnych obszarów infrastrukturalnych, co dopiero

do obszarów infrastrukturalnych innego operatora.

jednostki muszą być na tyle małe, aby

warunki konkurencyjne nie różniły się

zbytnio a jednocześnie na tyle duże,

aby racjonalnym było – zarówno dla

UKE jak i operatorów przekazywanie

danych oraz prowadzenie analiz

TAK

Gminy są najmniejszymi jednostkami

administracyjnymi w Polsce. W ramach niektórych

gmin występować mogą również dzielnice, ale

dotyczy to tylko dużych aglomeracji i tym samym

taki podział nie jest możliwy do zastosowania w skali

całego kraju. Przyjęcie do analizy obszarów

gminnych oznacza przyjęcie najmniejszego

z możliwych obszarów administracyjnych Polski.

Obszary gminne są jednak na tyle duże, aby

prowadzenie analiz na tych obszarach było

racjonalne. Należy zauważyć, iż przyjęcie

w warunkach polskich do analizy obszarów MDF

OPL wymusiłoby sprawozdawczość dla blisko 14

tysięcy obszarów, podczas gdy przyjęcie obszaru

gminy ogranicza tę liczbę do nieco ponad 3 tysięcy

obszarów.



Źródło: UKE na podstawie dokumentu ERG.

W związku z powyższym, do przeprowadzenia analizy wykorzystano jednostkę zasadniczego

podziału terytorialnego Polski tj. obszar gminny53. Wybór tej jednostki (obszaru gminnego)

wynikał z faktu, że zastosowanie takiego poziomu szczegółowości analizy najlepiej

odzwierciedla faktyczne warunki panujące na detalicznym rynku szerokopasmowego dostępu

do Internetu. Obszar gminy pokrywa zarówno część wiejską gminy, jak również miasto w tym

obszarze. Każdy z tych obszarów jest w analizie traktowany osobno jako obszar gminny.

Wyższe wskaźniki dla miast w ten sposób nie zaburzają niższych wskaźników dla obszarów

wiejskich.

W kilku krajach, w których dotąd zastosowano segmentację geograficzną rynku 5 (Wielka

Brytania, Portugalia, Austria), jednostką analizy rynku były obszary MDF operatora

zasiedziałego. Należy jednak zwrócić uwagę na istotne okoliczności, które odróżniają analizy

przeprowadzone w tych krajach od analizy rynku w Polsce:

analiza rynku 5 w Polsce opiera się o kryteria infrastrukturalne, które nie były tak

istotne w analizach innych krajów. Jeżeli jednak istotnym kryterium analizy jest

kryterium odnoszące się do istnienia konkurencyjnej infrastruktury (tak jak ma to

miejsce w analizach rynku 5 w Polsce), to nie można, jako właściwej jednostki

geograficznej, przyjmować obszaru infrastrukturalnego OPL. Infrastruktura

alternatywna rozwija się bowiem niezależnie od sieci OPL, a można wręcz przyjąć, że

rozwój tej infrastruktury następuje na wstępie na obszarach, gdzie jej nie ma i gdzie

łatwo można pozyskać klientów. Dopiero z czasem następuje „wymieszanie

infrastruktur”, wskutek postępującego procesu ich rozwoju;

analiza stopnia konkurencji na poszczególnych przełącznicach głównych Orange

w niewystarczająco dokładny sposób umożliwia uwzględnienie położenia węzłów

innych operatorów infrastrukturalnych działających w bliskim sąsiedztwie punktów

dostępowych sieci Orange. Analizując przełącznice główne Orange i budynki będące

w ich zasięgu pomijany jest wpływ konkurencji, która może dostarczać usługę do

budynków obsługiwanych przez Orange. Wynika to z faktu, że topologia sieci

operatorów alternatywnych (np. operatorów TVK stanowiących konkurencję dla

Orange) różni się od topologii sieci Orange, a punkty dostępowe tych sieci mają różną

lokalizację, choć mogą dostarczać usługi do tych samych adresów. To wpływa na

przeprowadzenie rzetelnej analizy stopnia konkurencji w obszarze danej przełącznicy

i określenie poziomu konkurencji na adresach obsługiwanych z danej przełącznicy,

ilość MDF-ów w ww. krajach UE, gdzie wprowadzono segmentację geograficzną

w oparciu o MDF, jest znacznie mniejsza niż ilość MDF w Polsce. Liczba MDF-ów

w Polsce jest prawie 3-krotnie większa od liczby MDF-ów w Wielkiej Brytanii i prawie

10-krotnie większa od liczby MDF w Austrii, na co wskazuje poniższa tabela:

Tabela 2 Porównanie liczby przełącznic głównych w Polsce z liczbą przełącznic głównych w krajach, w których

przełącznica główna była przyjęta jako właściwa jednostka analizy rynku

Lp. Kraj Liczba MDF-ów

1. Wielka Brytania 560154

53 ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa

(Dz.U. z 1998, nr 96, poz. 603 z późn. zm.) 54 na podstawie sprawy notyfikowanej do Komisji Europejskiej pod numerem UK/2010/1123



2. Austria 148055

3. Portugalia brak dokładnych danych, jednak ponad

60% dostępów szerokopasmowych było

obsługiwanych przez 184 MDF.

4. Polska 13 181

Źródło: sprawa notyfikowana do Komisji Europejskiej pod numerem UK/2010/1123

sprawa notyfikowana do Komisji Europejskiej pod numerem AT/2008/0757

sprawa notyfikowana do Komisji Europejskiej pod numerem PT/2008/0851

gmina jest także najwłaściwszą jednostką z uwagi na skutki regulacji, a właściwie

deregulacji. Skoro celem segmentacji geograficznej jest najlepsze odzwierciedlenie

warunków konkurencyjnych panujących w Polsce i zapewnienie użytkownikom

konkurencyjnych ofert detalicznych od różnych dostawców, to przyjęcie obszaru gminy

jest najlepszym z możliwych rozwiązaniem, gdyż:

o tak jak wskazano już powyżej, użytkownicy końcowi nie znają granic obszarów

MDF-ów, czy innych obszarów, związanych z infrastrukturą OPL, czy innego

operatora. W takiej sytuacji niemożliwe jest wprowadzenie na rynek ofert

detalicznych, zachowujących warunki przejrzystości, a w szczególności

określających zakres adresów, do których jest skierowana,

o to obszary gminne – a nie obszary MDF – są obszarami, w zakresie których

operatorzy stosują promocje cenowe lub inną ofertę marketingową. Obszary MDF

nie wskażą zatem ewentualnych różnic między obszarami mniej i bardziej

konkurencyjnymi ze względu na dostępność ofert OA,

o obszary MDF w Polsce nie spełniają kryterium wskazanego przez BEREC, zgodnie

z którym jednostki analizy muszą być wzajemnie wykluczające się. Niektóre

lokalizacje w Polsce mogą być bowiem obsługiwane przez co najmniej dwa MDF-y;

sytuacja ta dotyczy w szczególności budynków wielorodzinnych,

o w praktyce nawet ten sam budynek może być obsługiwany przez dwa różne MDF-y,

które mogą przynależeć do różnych kategorii (obszarów konkurencyjnych

i niekonkurencyjnych). W efekcie przyjęcie obszarów MDF-ów powodowałoby, że

klienci końcowi nie otrzymaliby jasnej informacji o kierowanej do nich ofercie

a jednocześnie mogłoby dochodzić do sporów i zarzutów odnośnie dyskryminacji

jednych klientów względem drugich.

Analiza wykazała, że również określenie rynków lokalnych dla kodów pocztowych jest

niezasadnym podejściem dla oceny konkurencji na polskim rynku szerokopasmowej transmisji

danych. Nadawanie kodów pocztowych odbywa się dla różnych zasięgów adresów. Czasem

jest to kilka numerów budynków, innym razem część ulicy, cała ulica, część dzielnicy,

dzielnica, miejscowość, kilka miejscowości. Kod pocztowy jest administracyjnym

przypisaniem adresu do urzędu pocztowego i nie uwzględnia żadnych charakterystyk, które

mogłyby mieć wpływ na różnice w poziomie konkurencji dla usługi szerokopasmowej

transmisji danych.

Reasumując, po przeprowadzeniu analiz dla różnych jednostek i zbadaniu ich korelacji

z czynnikami, które mogą wpływać na różnice w rozwoju usługi szerokopasmowej transmisji

danych, w przypadku rynku polskiego najbardziej adekwatną jednostką do przeprowadzenia

analizy konkurencyjności na rynkach lokalnych jest obszar gminny.

55 na podstawie sprawy notyfikowanej do Komisji Europejskiej pod numerem AT/2008/0757



W celu wyznaczenia obszarów gminnych, na których panuje wysoki poziom konkurencji na

detalicznym rynku szerokopasmowego dostępu do Internetu, zostały przyjęte odpowiednie

założenia, które musiały być spełnione jednocześnie:

na danym obszarze gminnym Orange nie posiada 40% i więcej udziałów pod względem

liczby klientów na detalicznym rynku dostępu szeroko pasmowego;

na danym obszarze gminnym działa przynajmniej trzech operatorów świadczących

detaliczną usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu;

zachodzi sytuacja, w której przynajmniej 65 % lokali na danym obszarze gminnym posiada

dostęp do infrastruktury przynajmniej trzech operatorów;

nie więcej niż 10% lokali na danym obszarze gminnym nie posiada dostępu do Internetu.

W analizie przyjęto założenie o dostępności infrastruktury na poziomie budynku. Czyli uznano,

iż w zasięgu sieci danego operatora są wszystkie lokale mieszkalne w budynkach, w których

wykazał on, przynajmniej jedną aktywną usługę dostępu stacjonarnego do Internetu.

Na podstawie przyjętych kryteriów wyznaczonych zostało 76 obszarów gminnych (Załącznik

nr 1), które zostały określone jako obszary konkurencyjne. Analiza udziałów, a także poziom

duplikacji sieci dostępowej i liczba działających na danym obszarze gminnym operatorów

wykazała, że na 76 obszarach gminnych występuje wysoki poziom konkurencji na detalicznym

rynku szerokopasmowego dostępu do Internetu. Na każdym z tych obszarów działa

przynajmniej trzech operatorów. Z reguły jest to większa liczba ISP, a na blisko połowie z tych

obszarów usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu dostarcza od kilkunastu do

kilkudziesięciu przedsiębiorców. Na 76 obszarach gminnych przynajmniej 65% lokali posiada

dostęp do usług szerokopasmowych dostarczanych przez przynajmniej trzech operatorów oraz

jednocześnie mniej niż 10% lokali nie ma możliwości zakupu usługi dostępu do Internetu.

Żaden z działających tam przedsiębiorców nie ma znaczącej przewagi udziałów na rynku

detalicznym pod względem liczby klientów nad pozostałymi największymi graczami.

Wykres 15 Rozkład duplikacji sieci na 76 obszarach gminnych w 2012 roku

Źródło: UKE.



Na 76 obszarach gminnych średnie udziały dla najsilniejszego operatora wynoszą około 50%,

dla dwóch następnych w kolejności odpowiednio 23% i 15%. Najczęściej obserwowaną

sytuacją, w przypadku tych obszarów, jest silna pozycja operatora telewizji kablowej

przejawiająca się wysokim udziałem w rynku.

Tabela 3 Udziały trzech największych operatorów pod względem liczby klientów dla 76 obszarów gminnych

w 2012 roku

Gmina Udziały

operatora nr 1 Udziały

operatora nr 2 Udziały

operatora nr 3

BARCIN 58,1% 21,9% 15,6%

BEŁCHATÓW 51,2% 19,8% 17,2%

BIAŁYSTOK 16,0% 15,4% 14,2%

BOLESŁAWIEC 39,0% 29,8% 26,3%

BYDGOSZCZ 41,7% 27,6% 13,7%

BYTOM 23,6% 18,7% 11,3%

CHEŁM 53,6% 22,5% 13,7%

CHORZÓW 34,4% 19,7% 17,6%

DZIERŻONIÓW 37,7% 29,8% 20,0%

ELBLĄG 48,8% 23,9% 22,0%

EŁK 84,2% 13,8% 1,6%

GDYNIA 62,1% 22,3% 10,0%

GŁOGÓW 51,5% 26,5% 17,6%

GNIEZNO 32,0% 25,2% 19,0%

GORZÓW WIELKOPOLSKI 68,7% 13,7% 8,1%

GRUDZIĄDZ 50,3% 18,7% 17,5%

GRYFINO 68,9% 18,9% 6,9%

IŁAWA 66,1% 28,9% 3,6%

INOWROCŁAW 68,5% 20,8% 5,9%

JASTRZĘBIE-ZDRÓJ 35,0% 33,4% 25,9%

KAMIENNA GÓRA 64,9% 15,2% 10,7%

KATOWICE 45,2% 25,6% 10,5%

KĘPNO 37,6% 37,5% 24,4%

KŁODZKO 32,7% 22,4% 19,9%

KONIN 37,1% 29,6% 24,7%

KWIDZYN 68,9% 14,8% 8,5%

LEGNICA 40,1% 34,0% 20,7%

LUBAŃ 35,5% 34,0% 20,8%

LUBIN 44,3% 37,3% 9,3%

LUBLIN 29,8% 20,2% 16,9%

ŁĘCZNA 61,9% 27,2% 10,7%



ŁĘCZYCA 38,6% 27,1% 25,5%

ŁOMŻA 30,4% 21,9% 16,5%

ŁÓDŹ 37,1% 20,1% 8,2%

MALBORK 60,2% 19,4% 9,8%

MIELEC 67,5% 16,2% 11,9%

OLEŚNICA 48,0% 19,5% 16,0%

OLKUSZ 43,0% 25,7% 20,5%

OLSZTYN 38,3% 37,0% 20,6%

OSTROŁĘKA 38,7% 28,9% 22,7%

OSTRÓDA 59,3% 19,9% 16,5%

OSTRÓW WIELKOPOLSKI 81,3% 10,0% 8,5%

PIŁA 64,1% 23,4% 8,3%

PŁOCK 40,0% 35,6% 18,0%

POLICE 43,6% 33,3% 19,1%

POLKOWICE 43,8% 36,3% 9,6%

SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE 52,8% 16,2% 14,7%

SIERADZ 54,6% 29,9% 9,1%

SKOCZÓW 43,9% 27,2% 21,2%

SŁUBICE 53,3% 34,4% 8,2%

SŁUPSK 43,4% 26,7% 12,0%

SOPOT 70,1% 15,6% 9,5%

SOSNOWIEC 37,7% 20,2% 15,6%

STALOWA WOLA 67,5% 18,3% 6,5%

STARGARD SZCZECIŃSKI 55,4% 22,3% 16,3%

SUWAŁKI 36,4% 26,3% 22,6%

SZCZECIN 37,1% 24,3% 20,3%

ŚWIDNICA 70,8% 16,8% 8,4%

ŚWIDNIK 58,4% 16,3% 13,5%

ŚWIĘTOCHŁOWICE 42,2% 20,8% 17,6%

ŚWINOUJŚCIE 56,5% 14,5% 10,7%

TCZEW 36,6% 28,0% 20,7%

TORUŃ 46,1% 24,6% 14,3%

TUREK 38,2% 27,6% 25,6%

TYCHY 44,6% 19,6% 17,1%

USTKA 53,5% 25,0% 18,1%

WAŁCZ 65,9% 15,0% 12,0%

WARSZAWA 48,8% 23,8% 12,6%

WĄBRZEŹNO 74,8% 16,0% 4,5%

WŁOCŁAWEK 75,6% 12,1% 9,3%



WROCŁAW 21,3% 19,5% 15,6%

ZAMBRÓW 62,1% 17,6% 8,4%

ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE 36,8% 30,4% 25,6%

ZGORZELEC 34,6% 31,8% 27,1%

ZIELONA GÓRA 42,2% 27,9% 19,1%

ŻARY 41,0% 32,5% 17,5%

Źródło: UKE.

Tylko w sześciu przypadkach Orange Polska posiada największe udziały mierzone liczbą

klientów, jednakże nie przekraczają one 40%. W przypadku trzech gmin Orange Polska nie

znalazła się w grupie trzech największych dostawców usług.

Wykres 16 Udział największych operatorów pod względem całkowitej liczby użytkowników na 76 obszarach

gminnych w 2012 roku

Źródło: UKE.



Wykres 17 Średnie udziały największych operatorów pod względem liczby klientów na 76 obszarach gminnych, na

których świadczą usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu

Źródło:

UKE.

Wykres 18 Rozkład udziałów Orange Polska na 76 obszarach gminnych w 2012 roku

Źródło: UKE.

Przeprowadzona analiza wykazała, że na ponad 90% z 76 obszarów gminnych duplikacja sieci

dostępowej mieści się w granicach od 65 – 85% (przez duplikację sieci rozumieć należy

możliwość dostępu do infrastruktury przynajmniej trzech operatorów w danym lokalu). Ponad

66 % klientów szerokopasmowego dostępu do Internetu korzysta z usług jednego z czterech

operatorów: UPC Polska sp. z o.o., Orange Polska S.A., Multimedia Polska S.A., Vectra S.A.

Najwięcej, bo 23% klientów korzystało z usług UPC Polska sp. z o.o. Średnie udziały siedmiu



największych operatorów pod względem liczby klientów na 76 obszarach gminnych wahały się

od 35% do 4%. Największe średnie udziały posiadała Multimedia Polska S.A., następnie UPC

Polska oraz Vectra. Na 37% konkurencyjnych obszarów rynku 5 Orange Polska posiadała

udziały w przedziale 20 – 30% na detalicznym szerokopasmowym rynku dostępu do Internetu.

Na obszarach sąsiadujących z 76 obszarami rynku 5 nie można stwierdzić wysokiego poziomu

konkurencji na detalicznym rynku szerokopasmowego dostępu do Internetu. Największy

całkowity udział na tych obszarach pod względem liczby klientów posiada Orange Polska

i wynosi on 43%. To ponad dwukrotnie więcej niż w przypadku drugiego największego

operatora pod względem liczby klientów na tych obszarach gminnych. Średnie udziały jakie

posiada Orange Polska na terenie każdej z gmin wynoszą 85%. Na 68% obszarów gminnych

Orange Polska posiada ponad 70% udział pod względem liczby klientów usługi

szerokopasmowego dostępu do Internetu. Na obszarach tych jest słabo rozwinięta konkurencja

infrastrukturalna operatorów oparta na sieci własnej bądź usłudze LLU. Na terenie 86%

obszarów gminnych sąsiadujących z 76 obszarami rynku 5 poziom duplikacji nie przekracza

10%. Oznacza to, że tylko co dziesiąty lokal bądź mniej posiada tam dostęp do infrastruktury

trzech lub więcej operatorów.

Wykres 19 Udziały operatorów pod względem całkowitej liczby użytkowników na obszarach gminnych

sąsiadujących z 76 obszarami w 2012 roku

Źródło: UKE.



Wykres 20 Średnie udziały największych operatorów pod względem liczby klientów na obszarach gminnych

sąsiadujących z 76 obszarami konkurencyjnymi, na których świadczą usługi szerokopasmowego dostępu do

Internetu

Źródło: UKE.

Wykres 21 Rozkład udziałów Orange Polska na obszarach gminnych sąsiadujących z 76 obszarami

konkurencyjnymi w 2012 roku

Źródło: UKE.



Wykres 22 Rozkład poziomu duplikacji sieci na obszarach gminnych sąsiadujących z 76 obszarami

konkurencyjnymi w 2012 roku

Źródło: UKE.



Wykres 23 Stosunek udziałów Orange Polska S.A. na 76 obszarach rynku 5 oraz obszarach z nimi sąsiadujących

w 2012 roku

Źródło: UKE.

Powyższy wykres prezentuje unormowany (do 100%) stosunek udziałów Orange na 76

obszarach gminnych (ciemny niebieski) w porównaniu do obszarów sąsiadujących (jasny

niebieski). Dane na osi odciętych zostały uszeregowane od minimalnych do maksymalnych

wartości udziałów Orange na 76 obszarach gminnych. Udziały Orange na 76 obszarach

gminnych są kilkukrotnie niższe niż na obszarach sąsiadujących, co wskazuje na wysoką

konkurencję na 76 obszarach gminnych. Oznacza to, że między 76 obszarami gminnymi

a obszarami sąsiadującymi występują znaczące różnice rynkowe, które pozwalają wyznaczyć

wyraźną i stałą granicę, która została zaprezentowana na wykresie (czerwona linia).



Wykres 24 Stosunek odsetka lokali mieszkalnych bez dostępu do Internetu na 76 obszarach rynku 5 oraz obszarach

z nimi sąsiadujących w 2012 roku

Źródło: UKE.

Powyższy wykres przedstawia unormowany (do 100%) stosunek odsetka lokali bez dostępu do

Internetu na 76 obszarach gminnych (ciemny niebieski) w porównaniu do obszarów

sąsiadujących (jasny niebieski). Dane na osi odciętych zostały uszeregowane od minimalnych

do maksymalnych wartości odsetka lokali mieszkalnych bez dostępu do Internetu na 76

obszarach gminnych. Odsetek lokali mieszkalnych bez dostępu do Internetu na obszarach

konkurencyjnych jest nawet kilkunastokrotnie mniejszy, niż na obszarach sąsiadujących. Niski

odsetek braku dostępu do Internetu na 76 obszarach gminnych wynika z faktu rozbudowanej

infrastruktury telekomunikacyjnej. Oznacza to, że między 76 obszarami gminnymi a obszarami

sąsiadującymi występują znaczące różnice rynkowe również pod względem wskaźnika odsetka

braku dostępu do Internetu, które pozwalają wyznaczyć wyraźną i stałą granicę, która została

zaprezentowana na wykresie (czerwona linia).



Wykres 25 Stosunek odsetka lokali mieszkalnych z dostępem od infrastruktury przynajmniej trzech operatorów na

76 obszarach rynku 5 oraz obszarach z nimi sąsiadujących w 2012 roku

Źródło: UKE.

Powyższy wykres prezentuje unormowany (do 100%) stosunek odsetka lokali mieszkalnych

mających dostęp do przynajmniej trzech operatorów na 76 obszarach gminnych (ciemny

niebieski) w porównaniu do obszarów sąsiadujących (jasny niebieski). Dane na osi odciętych

zostały uszeregowane od minimalnych do maksymalnych wartości odsetka lokali mieszkalnych

mających dostęp do przynajmniej trzech operatorów na 76 obszarach gminnych. Odsetek lokali

mieszkalnych mających dostęp do przynajmniej trzech operatorów na obszarach

konkurencyjnych jest nieporównywalnie większy, niż na obszarach sąsiadujących. Wysoki

odsetek lokali z dostępności do przynajmniej trzech operatorów na 76 obszarach gminnych

wynika z faktu rozbudowanej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz wysokiego poziomu

konkurencji występującego na tych obszarach gminnych. Oznacza to, że między 76 obszarami

gminnymi a obszarami sąsiadującymi występują znaczące różnice rynkowe pod względem

odsetka dostępności przynajmniej trzech operatorów, które pozwalają wyznaczyć wyraźną

i stałą granicę między tymi grupami obszarów.



Wykres 26 Stosunek udziałów usługi BSA na 76 obszarach rynku 5 oraz obszarach z nimi sąsiadujących w 2012

roku

Źródło: UKE.

Przedstawiony powyżej wykres określa unormowany (do 100%) stosunek udziałów usługi BSA

na 76 obszarach gminnych (ciemny niebieski) w porównaniu do obszarów z nimi sąsiadujących

(jasny niebieski). Dane na osi odciętych zostały uszeregowane od minimalnych do

maksymalnych wartości udziałów BSA na 76 obszarach gminnych. Udziały BSA na obszarach

konkurencyjnych są kilkukrotnie mniejsze, niż na obszarach sąsiadujących. Niższy udział BSA

na 76 obszarach gminnych wynika z faktu stosunkowo mniejszego zapotrzebowania na tą

usługę z powodu dobrze rozwiniętej infrastruktury własnej operatorów, ich liczby oraz

konkurencji panującej na tych obszarach gminnych. Oznacza to, że między 76 obszarami

gminnymi a obszarami sąsiadującymi występują znaczące różnice rynkowe ze względu na

udziały usługi BSA, które pozwalają wyznaczyć wyraźną i stałą granicę, która została

zaprezentowana na wykresie (czerwona linia).



Podsumowując analizę stopnia konkurencji na obszarach gminnych detalicznego rynku dostępu

do Internetu należy stwierdzić, że zachodzą na nich odmienne bądź zróżnicowane warunki

konkurencji. W wyniku przeprowadzonej analizy wyróżniono 76 obszarów gminnych,

na których istnieje wysoki poziom konkurencji na rynku detalicznym, w przeciwieństwie

do pozostałych obszarów gminnych. Na 76 obszarach gminnych operatorzy alternatywni często

posiadają rozbudowaną własną infrastrukturę telekomunikacyjną i nie wykazują zbyt dużego

zainteresowania usługami hurtowymi Orange Polska S.A. Obszary te charakteryzują się

również dużą liczbą przedsiębiorców oferujących usługi na terenie danej gminy oraz wysokim

wskaźnikiem penetracji szerokopasmowego dostępu do Internetu. Na wyznaczonych 76-u

obszarach występuje wysoka duplikacja sieci, co świadczy o pokrywaniu się infrastrukturą

własną bądź LLU trzech lub więcej operatorów. Wysoka wartość tego wskaźnika oznacza

również realną możliwość wyboru przez użytkownika usług pomiędzy trzema operatorami lub

więcej. Z kolei na obszarach, na których nie występuje skuteczna konkurencja, brak

rozbudowanej infrastruktury własnej OA wymusza z ich strony większe zainteresowanie

usługami hurtowymi Orange Polska S.A.

Przedstawiona powyżej sytuacja na rynku detalicznym ukazuje, że udziały Orange na poziomie

hurtowym w żaden sposób nie odzwierciedlają rzeczywistej pozycji ekonomicznej tego

operatora na 76 obszarach rynku 5, która nie ma charakteru dominacji. Taki stan rynku

detalicznego ma bezpośrednie przełożenie na stan rynku hurtowego BSA w 76 obszarach

gminnych, w szczególności na zanikający popyt na usługi hurtowe BSA oferowane przez OPL

i już obecnie ich znikome znaczenie dla efektywnej konkurencji na 76 obszarach gminnych, co

dowodzi, że regulacja hurtowa nie jest tu uzasadniona ani konieczna (adekwatna

i proporcjonalna do stanu rynkowego zaobserwowanego na 76 obszarach rynku 5).

3.3.3 Wpływ deregulacji 76 obszarów gminnych na konkurencję

Prezes UKE przeanalizował wpływ deregulacji 76 obszarów gminnych na konkurencję. Wyniki

analizy wykazują, że istnieje minimalne i ograniczone ryzyko utraty przez klienta możliwości

korzystania z usługi dotychczasowego dostawcy lub brak możliwości wyboru nowego

dostawcy. Na 76 obszarach gminnych obecni klienci korzystający z usługi BSA mogą zostać

przełączeni na usługę LLU bądź wybrać konkurencyjną ofertę od alternatywnego operatora,

ponieważ w przeważającej liczbie lokali tych obszarów gminnych działa kilku a nawet

kilkunastu przedsiębiorców.

W zestawieniu poniżej przedstawiono rozdzielne zbiory przedstawiające udziały lokali

będących w zasięgu usług BSA, w których możliwe jest uzyskanie dostępu do infrastruktury

Orange oraz operatorów alternatywnych. Analiza możliwości migracji obecnych

użytkowników korzystających z BSA na model LLU dotyczy (jak to zostało zobrazowane na

Wykresie 13) około 2% aktywnych obecnie usług.

Tabela 4 Odsetek lokali mieszkalnych na terenie 76 obszarów gminnych będących w zasięgu BSA oraz mających

dostęp do infrastruktury Orange Polska oraz operatorów alternatywnych

Gmina

Lokale mieszkalne [z aktywnym BSA]

posiadające dostęp tylko do sieci Orange


posiadające dostęp do sieci Orange i

jednego OA


posiadające dostęp do sieci Orange i co najmniej dwóch OA

Lokale mieszkalne z aktywnym BSA z

możliwością przełączenia na usługi LLU (usługi LLU są aktywne w budynku)

BOLESŁAWIEC 8,1% 3,5% 88,4% 58,3%

DZIERŻONIÓW 0,4% 18,7% 81,0% 95,9%



GŁOGÓW 1,7% 15,4% 82,9% 63,7%

KAMIENNA GÓRA 5,3% 3,9% 90,9% 0,0%

KŁODZKO 2,2% 20,5% 77,4% 97,7%

LEGNICA 7,5% 6,7% 85,8% 40,6%

LUBAŃ 3,4% 13,0% 83,6% 93,8%

LUBIN 4,9% 1,4% 93,6% 47,2%

OLEŚNICA 1,1% 5,3% 93,6% 24,8%

POLKOWICE 5,7% 10,3% 84,1% 0,0%

WROCŁAW 7,4% 13,6% 79,0% 41,1%

ZGORZELEC 2,2% 3,4% 94,5% 93,0%

ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE 2,0% 24,4% 73,6% 98,0%

ŚWIDNICA 4,2% 20,3% 75,5% 17,4%

BYDGOSZCZ 13,4% 20,8% 65,8% 64,8%

GRUDZIĄDZ 4,4% 44,0% 51,6% 41,8%

INOWROCŁAW 6,4% 17,8% 75,8% 92,8%

TORUŃ 7,1% 16,7% 76,2% 67,2%

WĄBRZEŹNO 0,5% 5,5% 94,0% 99,5%

WŁOCŁAWEK 10,1% 4,7% 85,2% 66,0%

BARCIN 12,2% 0,0% 87,8% 0,0%

CHEŁM 9,6% 6,4% 84,0% 57,9%

LUBLIN 7,9% 14,6% 77,4% 73,0%

ŁĘCZNA 0,0% 4,8% 95,2% 100,0%

ŚWIDNIK 6,5% 6,8% 86,6% 0,0%

GORZÓW WIELKOPOLSKI 4,0% 4,3% 91,7% 82,9%

SŁUBICE 0,7% 5,7% 93,6% 99,3%

ZIELONA GÓRA 8,4% 38,8% 52,9% 48,8%

ŻARY 3,3% 2,8% 94,0% 95,8%

OSTROŁĘKA 13,7% 5,5% 80,9% 80,7%

PŁOCK 3,9% 5,8% 90,4% 79,0%

WARSZAWA 3,1% 12,2% 84,7% 81,3%

OLKUSZ 10,7% 10,8% 78,5% 0,0%

MIELEC 2,1% 2,5% 95,4% 72,2%

STALOWA WOLA 2,7% 0,9% 96,5% 97,3%

BIAŁYSTOK 5,7% 6,8% 87,5% 67,0%

SUWAŁKI 0,9% 1,4% 97,7% 98,6%

ZAMBRÓW 0,3% 3,6% 96,1% 99,7%

ŁOMŻA 0,6% 7,0% 92,5% 97,7%

GDYNIA 4,5% 31,0% 64,6% 46,8%

KWIDZYN 4,9% 11,4% 83,7% 67,6%

MALBORK 0,2% 9,6% 90,2% 96,0%

SOPOT 0,5% 37,1% 62,4% 52,9%

SŁUPSK 2,1% 6,9% 90,9% 70,9%

USTKA 0,6% 14,3% 85,1% 99,4%

TCZEW 6,9% 19,0% 74,0% 51,8%

ELBLĄG 3,8% 5,4% 90,8% 69,4%



EŁK 2,4% 41,9% 55,7% 60,9%

IŁAWA 1,3% 22,1% 76,5% 98,7%

OLSZTYN 13,8% 11,8% 74,4% 67,4%

OSTRÓDA 12,1% 20,7% 67,2% 87,9%

GNIEZNO 0,8% 33,5% 65,6% 99,0%

KONIN 6,8% 7,1% 86,1% 92,8%

KĘPNO 0,5% 14,3% 85,2% 99,5%

OSTRÓW WIELKOPOLSKI 5,8% 13,3% 80,9% 79,9%

PIŁA 9,0% 7,6% 83,4% 42,6%

TUREK 1,2% 9,5% 89,4% 68,5%

GRYFINO 0,0% 3,4% 96,6% 100,0%

POLICE 6,1% 3,8% 90,1% 93,4%

STARGARD SZCZECIŃSKI 8,7% 14,3% 77,0% 73,1%

SZCZECIN 11,7% 20,2% 68,1% 46,8%

WAŁCZ 29,1% 28,7% 42,2% 0,0%

ŚWINOUJŚCIE 4,1% 20,0% 75,9% 56,1%

BEŁCHATÓW 3,5% 12,3% 84,2% 64,6%

SIERADZ 13,6% 13,4% 73,0% 56,6%

ŁÓDŹ 3,4% 13,0% 83,6% 75,7%

ŁĘCZYCA 0,4% 7,5% 92,1% 99,6%

BYTOM 4,2% 39,9% 55,9% 75,8%

CHORZÓW 6,1% 21,3% 72,6% 71,9%

SKOCZÓW 1,2% 10,3% 88,4% 98,8%

JASTRZĘBIE-ZDRÓJ 7,7% 3,1% 89,2% 84,5%

KATOWICE 8,1% 16,3% 75,6% 79,7%

SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE 7,6% 18,7% 73,7% 67,3%

SOSNOWIEC 5,0% 9,8% 85,2% 64,2%

TYCHY 6,6% 6,0% 87,5% 56,1%

ŚWIĘTOCHŁOWICE 6,2% 9,8% 84,0% 0,0%

Źródło: UKE.

W przypadku dwóch obszarów gminnych (Łęczna, Gryfino) nie istnieją lokale mieszkalne,

które miałyby dostęp tylko do sieci Orange Polska, a ponad 95% lokali ma dostęp do

infrastruktury Orange Polska oraz co najmniej dwóch operatorów alternatywnych. W obu

przypadkach 100% lokali ma możliwość natychmiastowego dostępu do usług w modelu LLU.

W przypadku 7 obszarów gminnych (Kamienna Góra, Polkowice, Barcin, Świdnik, Olkusz,

Wałcz, Świętochłowice) żaden z lokali, które obecnie są w zasięgu BSA nie znajduje się

w zasięgu aktywnych usług LLU. Przy czym w 5 (Kamienna Góra, Polkowice, Barcin,

Świdnik, Świętochłowice) z 7 przypadków ponad 80% lokali ma dostęp do sieci co najmniej

trzech operatorów.

Ze wskaźnikiem dostępu do infrastruktury co najmniej trzech operatorów mniejszym od 60%

(przy średniej wartości tego wskaźnika na poziomie nieco ponad 80%) mamy do czynienia

w przypadku 5 obszarów gminnych (Grudziądz, Zielona Góra, Ełk, Wałcz, Bytom),

w przypadku 48 obszarów gminnych wskaźnik ten jest większy od 80%. W 4 z 5 (poza

Wałczem) obszarach gminnych w ponad 40% lokali można natychmiast uruchomić usługi

w modelu LLU.



Najwyższy odsetek lokali, które mają dostęp tylko do sieci Orange Polska wynosi niecałe 30%

(Wałcz), przy średniej wartości tego wskaźnika na poziomie 5%.

Średnio, prawie dla 68% lokali mieszkalnych, zlokalizowanych w poszczególnych 76

obszarach gminnych, mogą natychmiast zostać uruchomione usługi w modelu LLU. W 24

przypadkach wskaźnik ten wynosi powyżej 90%.

Dodatkowa analiza przełącznic głównych Orange wykazuje, że obecnie każda przełącznica

w sieci tego operatora jest gotowa do uruchomienia usługi LLU w przypadku zgłoszenia

zapotrzebowania ze strony operatora alternatywnego.

Ponadto, w przypadku 76 obszarów gminnych występuje wysoki poziom duplikacji

infrastruktury. Przeprowadzenie oceny stopnia konkurencji na 76 obszarach gminnych

w oparciu o przełącznice główne Orange oznaczałoby utratę informacji o równoległych

sieciach, za pomocą których dostarczane są usługi szerokopasmowe. Na 76 obszarach

gminnych 95% usług jest świadczonych na własnej infrastrukturze kilku przedsiębiorców.

Z tego m.in. powodu analiza konkurencyjności rynku szerokopasmowej transmisji danych nie

została wykonana w oparciu o przełącznice główne Orange.

3.3.4 Wskaźniki behawioralne na 76 obszarach gminnych

Na przestrzeni 2011 i 2012 roku zmieniały się preferencje klientów zainteresowanych usługą

dostępu do Internetu oraz usługami oferowanymi w pakietach. Jak zostało to zaznaczone

wcześniej, HFC jest najpopularniejszą technologią wykorzystywaną do świadczenia usługi

dostępu do Internetu na 76 obszarach gminnych. Z kolei tracą na popularności usługi

dostarczane przez Orange z wykorzystaniem technologii xDSL.

Wykres 27 Procentowy wzrost (spadek) pomiędzy 2012 a 2011 rokiem liczby klientów największych operatorów

w 76 obszarach gminnych

(Tajemnica przedsiębiorstwa, Załącznik nr 2 pkt 1)

Źródło: UKE.

Spośród sześciu największych operatorów obecnych na 76 obszarach gminnych tylko Orange

Polska odnotowała spadek liczby klientów pomiędzy rokiem 2012 a 2011, co dowodzi

osłabienia jej pozycji rynkowej na tych obszarach. W grupie pięciu alternatywnych dostawców

usług największy przyrost liczby klientów uzyskała Vectra, a najmniejszy Netia operująca

także na sieci Orange Polska. Powyższe dane stanowią także dowód na migrację klientów

z technologii xDSL w kierunku rozwiązań na sieciach typu HFC. Taki trend jest związany

z ceną oferowanych usług, elastycznością oferty oraz wyższymi przepływnościami

proponowanymi przez operatorów TVK.

Lepsza sieć dostępowa operatorów TVK (zawierająca elementy światłowodowe) w połączeniu

z technologią DOCSiS powoduje, iż osiągane prędkości dostępu do Internetu (od 60 Mbps

nawet do 250 Mbps) oferowane przez operatorów kablowych nie są możliwe do osiągnięcia na

parach miedzianych znajdujących się w posiadaniu OPL. OPL ma w swojej ofercie opcję up to

80 Mbps w technologii VDSL, niemniej jednak osiągnięcie takiej prędkości w technice VDSL

wymaga bardzo krótkich par miedzianych – poniżej 300 metrów, które w praktyce są nie do

osiągnięcia bez umiejscowienia urządzenia DSLAM w budynku klienckim (FTTB).

Operatorzy telewizji kablowych, dzięki stosowanym rozwiązaniom technologicznym są

w stanie zapewnić lepszą jakość nadawanych kanałów TV. Np. jeden kanał nadawany

w rozdzielczości HD (ang. High Definition) może zajmować w sieci HFC taki zakres

częstotliwości, który stanowi równowartość nawet do 20 Mbps w sieci xDSL. Platforma TV

OPL ograniczona jest tzw. wąskim gardłem sieci dostępowej OPL, zatem przy zachowaniu tak

wysokiej jakości, wielu abonentów ADSL nie mogłoby korzystać z usług TV, bowiem



naturalnym ograniczeniem miedzianej sieci dostępowej jest właśnie prędkość up to 20 Mbps

dla usług opartych na technologii ADSL. W związku z tym transmisja jednego kanału HD na

usługach ADSL w takiej samej jakości jak HFC, konsumowałaby całe pasmo usługi

szerokopasmowej uniemożliwiając jednoczesne korzystanie z Internetu, nie wspominając już

o braku możliwości zastosowania rozwiązania multiroom.

Kanały telewizyjne nadawane są przez operatorów TVK na zasadzie broadcastingu.

W przypadku usług VDSL i ADSL każdy transmitowany kanał telewizyjny zużywa pasmo

usługi dostępu do Internetu, co nie ma miejsca w przypadku usług świadczonych przez

Operatorów telewizji kablowej na kablu koncentrycznym. Dzięki takiemu rozwiązaniu

technologicznemu, operatorzy TVK mogą zaoferować swoim klientom nieograniczony

multiroom (nieograniczona ilość urządzeń na których jednocześnie klient może oglądać różne

programy TV), natomiast w przypadku usług xDSL ilość tych urządzeń jest ograniczona

dostępnością pasma do Internetu. OPL często nie może klientowi zaoferować usługi multiroom

z uwagi na ograniczone pasmo sieci dostępowej.

Dowodem na rosnącą bazę kliencką operatorów telewizji kablowych, a więc reakcję

i zachowania klientów na przedstawione powyżej działania operatorów na 76 obszarach rynku

5, są następujące wyniki:

Wykres 28 Wzrost (spadek) liczby klientów w roku 2012 w stosunku do roku 2011 w zależności od jeden z trzech

najpopularniejszych technologii wykorzystywanej do świadczenia usług

Źródło: UKE.

Dla potwierdzenia tej opinii na wykresie powyżej przedstawiono zmianę udziałów, dla trzech

najbardziej popularnych technologii dostępowych, mierzonych liczbą świadczonych usług

dostępu do Internetu w latach 2011 - 2012. Z trzech najpopularniejszych technologii tylko

w przypadku xDSL odnotowano spadek udziałów na rynku detalicznym usług dostępu do

Internetu. Rosnąca popularność rozwiązań opartych na HFC jest spowodowana atrakcyjnością

ofert, ich elastycznością, dużą częstotliwością występowania ofert promocyjnych oraz stale

rosnącym portfolio usług dostępnych w ramach sieci HFC. Z kolei, wzrost usług w technologii



Ethernet jest związany z migracją użytkowników przede wszystkim do operatorów o zasięgu

lokalnym. W tym przypadku, z jednej strony mamy do czynienia ze świadczeniem usług

w lokalizacjach gdzie z różnych powodów nie rozwinęli działalności najwięksi operatorzy,

z drugiej mali operatorzy szybciej reagują na zmieniające się warunki lokalne. Nie bez

znaczenia są także uproszczone procedury obsługi klienta. W takiej sytuacji usługi świadczone

na infrastrukturze xDSL nie się wystarczająco atrakcyjne dla użytkownika, który oczekuje

sprawnej obsługi i wysokiej jakości usługi w racjonalnej cenie.

Powyższe dowodzi, że nie tylko czynniki strukturalne przedstawione w rozdziale 3, ale także

czynniki behawioralne analizy rynku, a więc działania i zachowania operatorów i dostawców

oraz użytkowników końcowych, świadczą o występowaniu warunków rynkowych na 76

obszarach rynku 5 wskazujących na ich odrębność od innych obszarów Polski oraz na ich

charakterystykę konkurencyjną, z dużą elastycznością popytu i zachowaniami użytkowników

wskazującymi na świadomy wybór usług bardziej atrakcyjnych pod względem cenowym,

jakościowym i ilościowym. Tym samym analiza czynników behawioralnych dowodzi również

braku pozycji znaczącej Orange Polska na 76 obszarach ryku 5.

3.4 Analiza barier wejścia na rynek

Kryterium istnienia barier wejścia na rynek pozwala zbadać występowanie oraz istotność

barier, które mogą utrudnić lub uniemożliwić w perspektywie krótkookresowej wejście na dany

rynek nowych przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

Istnienie barier wejścia jest zazwyczaj korzystne dla już działających na rynku przedsiębiorców

(ogranicza konkurencję umożliwiając wyższe zyski) i niekorzystne dla konsumentów

(ograniczona konkurencja wiąże się z wyższymi cenami bądź innymi niedogodnościami dla

klienta). Brak barier wejścia powstrzymuje przedsiębiorców telekomunikacyjnych działających

na danym obszarze przed nieuzasadnionym podnoszeniem cen, ponieważ istnieje

prawdopodobieństwo pojawienia się nowych konkurentów. Bariery wejścia można podzielić na

dwie główne kategorie: strategiczne (behawioralne) i strukturalne (absolutne). Na rynku

detalicznego i hurtowego dostępu szerokopasmowego obok ogólnych barier ograniczających

rozpoczęcie działalności na tych rynkach najistotniejszymi barierami są pozycja operatora

działającego na rynku hurtowym oraz koszty budowy alternatywnej sieci telekomunikacyjnej.

Jeżeli wejście na rynek jest zbyt kosztowne lub trudne, istniejący operatorzy mogą podnosić

ceny swoich usług i oczekiwać utrzymania swojego udziału w rynku. W przypadku

występowania niewielu barier wejścia, nowi operatorzy dostrzegą możliwość potencjalnego

zarobku na tym rynku i będą próbowali przejąć klientów od działających już operatorów.

Pojawienie się nowych operatorów skutkuje zazwyczaj obniżką cen oraz pojawieniem się

nowych ofert, produktów oraz usług, które charakteryzują się lepszą jakością oraz

elastycznością pod względem potrzeb klienta. Klienci w takiej sytuacji mają większe

możliwości wyboru ofert najlepiej odpowiadających ich potrzebom i nie są uzależnieni

od świadczenia im usług przez jednego operatora. Zwłaszcza na rynku hurtowym pojawienie

się nowych operatorów oferujących usługi o porównywalnym standardzie i korzystnych

cenowo, powoduje, iż klient ma większą siłę przetargową w negocjacjach z dotychczasowym

lub nowym operatorem, przez co może osiągnąć lepsze warunki świadczonej mu usługi.

Obecnie na rynku usług hurtowego dostępu do strumienia bitów poza Orange Polska S.A. nie

występują operatorzy telekomunikacyjni, którzy udostępniają stacjonarną sieć dostępową

innym OA. Pomimo, że rynek dostępu do Internetu w Polsce rozwija się dynamicznie, to

jednak nadal operatorzy telekomunikacyjni w pierwszej kolejności starają się rozwijać własne

sieci dostępowe, co w szczególności dotyczy lokalnych ISP dostarczających usługi w oparciu

o technologie inne niż xDSL. W przypadku operatorów alternatywnych świadczących usługi

detaliczne z wykorzystaniem technologii xDSL nie są dostrzegalne tendencje w dążeniu

http://pl.wikipedia.org/wiki/Konkurencja_(ekonomia)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zysk_(ekonomia)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Konsument_(ekonomia)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Cena



do bycia hurtowym dostawcą usług BSA, ponieważ skoncentrowali się oni przede wszystkim

na pozyskiwaniu nowych klientów przyłączonych do sieci Orange Polska S.A. lub rozwoju

własnej sieci dostępowej w miejscach, gdzie nie istnieje żadna inna sieć dostępowa PSTN.

Strukturalne bariery wejścia na dany rynek właściwy istnieją, jeśli przedsiębiorcy

telekomunikacyjni już obecni na tym rynku posiadają lub mają uprzywilejowany dostęp

do kluczowych zasobów albo aktywów, które nie są dostępne na podobnych zasadach dla

potencjalnych nowych przedsiębiorców telekomunikacyjnych chcących wejść na ten rynek. Do

takich barier należą m.in. koszty utracone (sunk costs). Typowymi kosztami utopionymi

(utraconymi) są koszty budowy infrastruktury telekomunikacyjnej, niezbędnej do prowadzenia

działalności na rynku dostępu do Internetu. Nie ulega wątpliwości, że z ich poniesieniem musi

się liczyć przedsiębiorca zamierzający podjąć działalność na rynku detalicznym jak

i hurtowym. Jeśli jakiś przedsiębiorca telekomunikacyjny decyduje się na inwestycje w nową

sieć służącą do świadczenia usługi na badanym rynku właściwym, to w przypadku

niepowodzenia, znaczna część nakładów będzie nie do odzyskania. Nie będzie np. możliwa

sprzedaż znacznej części infrastruktury czy środków produkcji na rynku wtórnym, tak jak

w przypadku wielu innych rodzajów działalności gospodarczej. Koszty te będą rosły

proporcjonalnie do wielkości sieci, tzn. jej zasięgu i pojemności. Również dodatkowe wolne

moce produkcyjne przedsiębiorców telekomunikacyjnych już obecnych na danym rynku

właściwym mogą stanowić istotną barierę wejścia dla nowych przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, ponieważ w przypadku wzrostu popytu na rynku przedsiębiorcy ci będą

mogli szybko i bez większych kosztów zwiększyć swoją podaż i doprowadzić do równowagi

rynkowej, podczas gdy potencjalni nowi konkurenci potrzebowaliby na to znacznie więcej

czasu.

Konkurencyjne obszary gminne charakteryzują się bardzo wysoką gęstością zaludnienia, która

jest ponad 20-krotnie większa niż, średnia gęstość zaludnienia kraju56. Na wyróżnionych 76

obszarach gminnych mieszka nieco ponad 24% ludności Polski. Dzięki temu operator

wchodzący na rynek jest w stanie dotrzeć z usługami do dużej liczby klientów budując sieć

dostępową o stosunkowo niedużym zasięgu, niż miałoby to miejsce na pozostałych obszarach

gminnych kraju. Dzięki dużej liczbie potencjalnych klientów, nakłady finansowe jakie musi

ponieść operator telekomunikacyjny, aby wejść na rynek są w stanie zwrócić się w dużo

krótszym okresie niż na pozostałym obszarze kraju. Potencjał jaki operatorzy

telekomunikacyjni widzą na 76 obszarach gminnych potwierdza dużo większa liczba

operatorów telekomunikacyjnych świadczących usługi na obszarach konkurencyjnych, niż na

pozostałych obszarach gminnych kraju. Również sieć tych operatorów jest lepiej rozwinięta,

o czym świadczy wysoki wskaźnik duplikacji.

Jak zostało przedstawione powyżej, na 76 obszarach gminnych występują dużo mniejsze

bariery strukturalne, niż na pozostałym obszarze kraju.

Na 76 obszarach gminnych występują również dużo niższe bariery strategiczne, niż na

pozostałym obszarze kraju, w tym obszarach gminnych sąsiadujących z 76 obszarami

gminnymi. Wynika to z faktu dużego poziomu konkurencji infrastrukturalnej na tych

obszarach, co przekłada się na wysoki poziom konkurencji na rynku detalicznym. Dzięki temu

Orange Polska ani żaden inny operator, dbając o bazę kliencką nie może prowadzić działań

zmierzających do postępowania niezależnie od klientów, konkurentów i konsumentów. Brak

operatorów posiadających przewagę na rynku detalicznym sprawia, że możliwość swobodnych

antykonkurencyjnych działań na tych obszarach, a w efekcie podnoszenie cen usług (zarówno

56 Dane na podstawie GUS



hurtowych, jak i detalicznych) bez ponoszenia znaczących strat z tytułu sprzedaży lub

przychodów, nawet przy założeniu ograniczenia tej sprzedaży – są znacznie ograniczone.

Osłabiona w ten sposób pozycja ekonomiczna Orange Polska S.A. powoduje, że przy ustalaniu

warunków cenowych i jakościowych świadczonych usług musi brać pod uwagę presję

ze strony konkurencji.

Podsumowując analizę niniejszego kryterium należy uznać, że bariery wejścia na 76 obszarów

gminnych rynku 5 są dużo niższe niż na pozostałych obszarach kraju. Na konkurencyjnych

obszarach rynku 5 pozycja Orange Polska jest znacząco osłabiona przez rozwinięte

alternatywne infrastruktury telekomunikacyjne. W efekcie OPL musi także zabiegać o klienta

hurtowego i podejmować działania zmierzające do zwiększenia atrakcyjności zarówno swojej

oferty detalicznej, jak i hurtowej, co stanowi cechy charakterystyczne rynku konkurencyjnego

pozbawionego barier wejścia i dominacji jakiegokolwiek podmiotu na rynku właściwym.

3.5 Ekonomia skali

Kryterium ekonomii skali pozwala na zbadanie, czy przedsiębiorca telekomunikacyjny osiąga

korzyści skali na rynku właściwym. Korzyści te powstają, gdy wzrost produkcji powoduje

obniżenie średnich kosztów na jednostkę produkcji. Występują one zazwyczaj w sytuacji, gdy

proces produkcji wymaga wysokich kosztów stałych, co ma miejsce na rynku takim jak na

przykład hurtowy rynek świadczenia usługi hurtowego dostępu szerokopasmowego.

Innym sposobem obniżenia kosztów jednostkowych dzięki rosnącej produkcji jest dążenie

do większej specjalizacji i wyższej wydajności. Korzyści skali mogą zarówno stanowić barierę

wejścia na rynek, jak również przewagę nad istniejącą konkurencją.

Nie budzi wątpliwości okoliczność, iż rynek telekomunikacyjny, podobnie jak inne rynki

o charakterze sieciowym charakteryzuje się występowaniem korzyści skali. Świadczenie usług

hurtowego dostępu szerokopasmowego ma sieciowy charakter (do prowadzenia działalności na

nim konieczne jest posiadanie rozbudowanej infrastruktury), co determinuje występowanie na

nim ekonomii skali. Jednakże intensywność zjawiska ekonomii skali zależy od zdolności

organizacyjnych, otoczenia biznesowego oraz wielkości danego przedsiębiorcy. W skali

globalnej duży operator ma przewagę nad małym, gdyż jego jednostkowy koszt średni jest

niższy niż jednostkowy średni koszt operatorów małych. Korzyści ze skali produkcji sprawiają,

że przedsiębiorcy telekomunikacyjni są zmuszeni do wejścia na rynek z wysokimi nakładami,

aby być w porównywalnej sytuacji pod względem świadczonych usług względem

przedsiębiorcy o ugruntowanej pozycji rynkowej. Konkurencyjne obszary gminne

charakteryzują się występowaniem na nich przynajmniej trzech operatorów, a ich udziały pod

względem liczby klientów na detalicznym rynku dostępu szerokopasmowego są zbliżone.

Ponadto, pozycja Orange Polska na 76 obszarach gminnych jest zdecydowanie słabsza niż na

pozostałym obszarze kraju, o czym świadczy średni udział tego podmiotu na poziomie 20%.

Oznacza to, że na 76 obszarach gminnych nie ma operatora, który posiadałby samodzielną

ugruntowaną pozycję na rynku detalicznym, jak ma to miejsce na pozostałych obszarach

gminnych kraju, na których znaczące udziały na rynku detalicznym posiada Orange Polska

S.A. Na konkurencyjnych obszarach gminnych operatorzy alternatywni posiadają dużo lepiej

rozwiniętą sieć własną niż na pozostałych obszarach, co potwierdza wysoka wartość wskaźnika

duplikacji, średnio 73%. Słabsza pozycja Orange Polska na rynku detalicznym sprawia, że

ekonomia skali na 76 obszarach rynku 5 nie umacnia pozycji tego operatora na rynku

właściwym. Odwrotna sytuacja zachodzi na pozostałych obszarach gminnych kraju, na których

Orange Polska ma przewagę nad pozostałymi operatorami, posiadając dużo lepiej rozbudowaną

sieć oraz dużo większą bazę klientów detalicznych. Na wielu z tych obszarów nieopłacalne jest

budowanie własnej sieci przez operatorów alternatywnych, dlatego świadczenie usług dostępu

do Internetu opierają na produktach hurtowych Orange Polska.



Na konkurencyjnych 76 obszarach gminnych nie zostało stwierdzone, aby Orange Polska (lub

inny przedsiębiorca telekomunikacyjny) osiągał znaczne i istotne dla jego pozycji

ekonomicznej korzyści skali.

3.6 Ekonomia zakresu

Kryterium to pozwala na zbadanie, czy przedsiębiorca telekomunikacyjny osiąga korzyści

zakresu na rynku właściwym. Korzyści zakresu powstają, gdy średnie koszty w odniesieniu do

jednego produktu spadają dzięki wytwarzaniu go wraz z innymi produktami przez tą samą

firmę. Ekonomia zakresu występuje, gdy przedsiębiorca może osiągnąć spadek średnich

kosztów produkcji, czyli obniżenie jednostkowego kosztu wytworzenia danego produktu lub

usługi, dzięki wytwarzaniu go łącznie z innym produktem lub usługą.

Z ekonomią zakresu najczęściej mamy do czynienia, gdy produkty lub usługi wytwarzane lub

dostarczane przez konkretnego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego opierają się o wspólne

procesy bądź infrastrukturę. Korzyści zakresu występują często u tych przedsiębiorców, którzy

posiadają rozległą i rozwiniętą technologicznie sieć telekomunikacyjną, gdyż może ona być

wykorzystywana do dostarczania jednocześnie wielu produktów bądź usług. Przedsiębiorcy

dzięki temu generują dodatkowe przychody bez konieczności inwestycji w istniejącą sieć.

Osiąganie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego korzyści zakresu na danym rynku

właściwym wzmacnia jego pozycję na tym rynku i stanowi istotną barierę wejścia na dany

rynek właściwy oraz czynnik utrudniający skuteczną konkurencję. Im większe korzyści zakresu

osiąga konkretny przedsiębiorca, tym większe jest prawdopodobieństwo, że zajmuje on pozycję

znaczącą na danym rynku.

Mimo pozycji znaczącej na pozostałych obszarach rynku 5, na żadnym z poszczególnych

analizowanych 76 obszarów rynku 5 Orange Polska S.A. nie osiąga udziałów rynkowych

powyżej 40%. Dodatkowo z uwagi na przedstawioną wyżej charakterystykę strukturalną

76 obszarów rynku 5, Orange Polska S.A. nie jest w stanie osiągać znaczących korzyści

zakresu (większych niż operatorzy alternatywni) na tych obszarach.

Najwięksi alternatywni operatorzy telekomunikacyjni opierający detaliczną usługę

szerokopasmowego dostępu do Internetu na technologiach xDSL i FTTx, bądź świadczący je

za pomocą sieci telewizji kablowej, również oferują klientom szereg detalicznych usług

dodanych tzw. double play, triple play, a nawet quadro play, w skład których oprócz

szerokopasmowego dostępu do Internetu, wchodzić może również możliwość korzystania

z telefonu stacjonarnego, mobilnego lub oglądania kanałów telewizyjnych. Sytuacja taka

panuje na konkurencyjnych obszarach gminnych, gdzie operatorzy alternatywni posiadają

rozwiniętą sieć własną umożliwiającą świadczenie usług wiązanych w pakiety na bazie tej

samej infrastruktury. Dodatkowo występowanie dużej liczby potencjalnych klientów sprawia,

że przedsiębiorcy, aby posiadać, konkurencyjną w stosunku do innych, ofertę na rynku

i przyciągnąć do siebie klientów, nie skupiają się wyłącznie na świadczeniu detalicznej usługi

dostępu do Internetu. Odwrotna sytuacja zachodzi na pozostałych obszarach gminnych, gdzie

dominującą infrastrukturą jest sieć Orange Polska, która ze względu na wielkość i zasięg

własnej sieci korzysta z ekonomii zakresu na pozostałym obszarze kraju.

Z przeprowadzonej analizy wynika, że na analizowanych obszarach konkurencyjnych nie

występuje operator, który posiadałby znaczącą przewagę nad pozostałymi przedsiębiorcami

z racji wykorzystywania ekonomii zakresu.

3.7 Pionowe zintegrowanie przedsiębiorcy

Pionowe zintegrowanie przedsiębiorcy jest kolejnym kryterium służącym do oceny, czy

posiada on znaczącą pozycję na rynku. Pionowa integracja przedsiębiorcy wzmacnia jego

pozycję na wszystkich rynkach właściwych, na których jest obecny i stanowi czynnik



utrudniający skuteczną konkurencję. Przy analizie tego kryterium wzięto pod uwagę pionowe

zintegrowanie przedsiębiorcy w ramach grupy kapitałowej.

Jeśli przedsiębiorca telekomunikacyjny jest pionowo zintegrowany, może to wzmacniać jego

pozycję na danym rynku na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na tym, że dzięki kontroli

nad rynkami powiązanymi (rynkami dostawców oraz hurtowych odbiorców) przedsiębiorca

może utrudniać nowym konkurentom wejście na dany rynek właściwy, a operatorom już

działającym na tym rynku – utrudniać skuteczną konkurencję i powiększenie udziałów

rynkowych. Drugim sposobem jest ograniczanie przez przedsiębiorcę warunków konkurencji

na kontrolowanych rynkach powiązanych dzięki powielaniu na te rynki swojej pozycji

znaczącej z rynku właściwego.

Określenie, czy konkretny przedsiębiorca telekomunikacyjny jest pionowo zintegrowany

w sposób utrudniający skuteczną konkurencję może zostać dokonane na podstawie

stwierdzenia obecności tego przedsiębiorcy na rynkach powiązanych z danym rynkiem

właściwym. Rynki powiązane z danym rynkiem właściwym oznaczają w tym przypadku rynki

znajdujące się powyżej (upstream markets) lub poniżej (downstream markets) w łańcuchu

dostaw (łańcuchu powstawania produktu lub usługi). Upstream markets to np. rynki

półproduktów lub rynki hurtowe, a downstream markets to np. rynki produktów końcowych lub

rynki detaliczne.

Tabela 5 Obecność Orange Polska na poszczególnych rynkach wyszczególnionych w Zaleceniu Komisji

Nazwa Operatora Rynek

nr 157

Rynek

nr 258

Rynek

nr 359

Rynek

nr 460

Rynek

nr 561

Rynek

nr 662

Rynek

nr 763

Orange Polska tak tak tak tak tak tak tak

Źródło: UKE.

Orange Polska jest obecna na wszystkich rynkach wyszczególnionych w Zaleceniu Komisji.

Świadczy to o zintegrowaniu poziomym ze względu na występowanie na rynkach hurtowych

oraz zintegrowaniu pionowym Orange Polska, biorąc pod uwagę rynki detaliczne.

Analiza kryterium dowodzi, że poprzez integrację pionową Orange Polska działa zarówno na

rynkach hurtowych usług świadczonych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, jak

również na wszystkich rynkach detalicznych (zarówno dostępu abonenckiego jak i usług

telefonicznych), co potencjalnie mogłoby wzmacniać jej pozycję ekonomiczną na 76 obszarach

57 Rynek nr 1 - rynek dostępu do publicznej sieci telefonicznej w stałej lokalizacji dla klientów indywidualnych

i instytucjonalnych.

58 Rynek nr 2 – rynek rozpoczynania połączeń w publicznej sieci telefonicznej w stałej lokalizacji.

59 Rynek nr 3 – rynek zakańczania połączeń w poszczególnych publicznych sieciach telefonicznych w stałej

lokalizacji.

60 Rynek nr 4 – rynek hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu dzielonego lub

w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji.

61 Rynek nr 5 – rynek hurtowych usług dostępu szerokopasmowego.

62 Rynek nr 6 – rynek hurtowych segmentów końcowych łączy dzierżawionych, bez względu na zastosowaną

technologię zapewnienia przepustowości dzierżawionej lub dedykowanej.

63 Rynek nr 7 – rynek zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach telefonii komórkowej.



rynku 5. Należy jednak zaznaczyć, że obecność innych podmiotów infrastrukturalnych na

76 obszarach gminnych rynku 5 znacznie osłabia pozycję Orange Polska i sprawia, że podmiot

ten musi nieustannie podejmować działania, aby dorównać konkurencji. Oznacza to, że

pionowe zintegrowanie Orange Polska nie jest w stanie istotnie umocnić pozycji ekonomicznej

tego podmiotu w obliczu silnych czynników strukturalnych i presji konkurencyjnej,

ograniczającej pozycję rynkową Orange Polska.

3.8 Brak albo niewielki poziom równoważącej siły nabywczej

Kryterium to pozwala zbadać, czy poziom siły nabywczej klientów konkretnego przedsiębiorcy

lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych jest wystarczająco wysoki, aby zrównoważyć

pozycję tego lub tych przedsiębiorców jako dostawców usług na danym rynku właściwym.

Niski poziom równoważącej siły nabywczej na danym rynku właściwym, czyli brak klientów

lub grup klientów o silnej pozycji negocjacyjnej w stosunku do konkretnego przedsiębiorcy lub

przedsiębiorców telekomunikacyjnych wzmacnia ich pozycję na tym rynku i stanowi czynnik

utrudniający skuteczną konkurencję. Im niższy jest poziom równoważącej siły nabywczej

klientów konkretnego przedsiębiorcy na analizowanym rynku, tym większe jest

prawdopodobieństwo, że przedsiębiorca taki zajmuje pozycję znaczącą na tym rynku.

Istnienie klientów o silnej pozycji negocjacyjnej ma istotny wpływ na warunki konkurencji na

danym rynku i ogranicza zdolność przedsiębiorców telekomunikacyjnych do działań

niezależnych od pozostałych uczestników rynku, w tym do nieuzasadnionego podwyższania

cen. Poziom równoważącej siły nabywczej jest wysoki, jeśli:

do jednego klienta bądź grupy klientów trafia duża część produktów lub usług

konkretnego przedsiębiorcy lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych,

najwięksi klienci są dobrze poinformowani na temat alternatywnych dostawców danych

produktów lub usług,

najwięksi klienci mogą łatwo i niewielkim kosztem przestawić się na korzystanie z tych

alternatywnych dostawców,

najwięksi klienci mogą rozpocząć samodzielnie wytwarzanie danych produktów lub

usług,

przedsiębiorca lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zainwestowali znaczne środki

w infrastrukturę służącą wyłącznie dostarczaniu produktów lub usług konkretnym największym

klientom.

Do oceny tego wskaźnika bierze się pod uwagę przede wszystkim stopień koncentracji

sprzedaży konkretnego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego na danym rynku właściwym, tj.

udział przychodów ze sprzedaży od największych klientów w wartości sprzedaży ogółem tego

przedsiębiorcy na rynku.

Na 76 obszarach gminnych brak było operatorów, którzy poza Orange Polska świadczyli

usługę hurtowego dostępu do strumienia bitów BSA. Jednak liczba potencjalnych klientów

oraz stopień rozwoju i duplikacji sieci operatorów alternatywnych determinuje występowanie

pośredniej równoważącej siły nabywczej. Jest to związane z bezpośrednim powiązaniem

pomiędzy rynkiem hurtowym oraz detalicznym. Wynika to z faktu, że klient końcowy ma do

wyboru usługi kilku operatorów, którzy budują atrakcyjne cenowo i jakościowo oferty na bazie

własnej infrastruktury bądź LLU. Abonent może, bez zaangażowania dodatkowych kosztów,

zmieniać ofertę Orange Polska na oferty innego operatora. W przypadku silnej konkurencji

infrastrukturalnej, która zachodzi na konkurencyjnych obszarach gminnych, operatorzy

świadczący usługi detaliczne na bazie usługi hurtowej BSA posiadają silną pozycję



negocjacyjną. Wynika to z faktu, że Orange Polska będzie w stanie pośrednio zatrzymać

klienta i dalej czerpać z tego faktu korzyści finansowe, jeśli abonent zdecyduje się przy

zmianie przedsiębiorcy, na operatora korzystającego z usługi BSA. Dzięki dużej bazie

potencjalnych klientów, operatorzy alternatywni mogą zbudować silną pozycję negocjacyjną

w zakresie uzyskania od Orange Polska S.A. korzystniejszych warunków dostępu do usługi

BSA. Oznacza to, że presja klientów na poziomie detalicznym pośrednio może wpłynąć na

pozycję negocjacyjną operatora alternatywnego na rynku hurtowym. Dodatkowo należy

zwrócić uwagę na fakt, że dla alternatywnych operatorów przejście do innego przedsiębiorcy

oferującego dostęp hurtowy BSA (gdyby taki operator istniał na 76 obszarach gminnych)

byłoby dużo bardziej opłacalne, niż na pozostałym obszarze kraju. Wiąże się to z dużą

atrakcyjnością tych obszarów, wynikającą z dużej liczby potencjalnych klientów, których

operator mógłby zachęcić swoją ofertą. Na pozostałych obszarach gminnych kraju brak jest

równoważącej siły nabywczej z powodu braku alternatywnego pokrycia zapotrzebowania przez

innych oferentów usługą hurtowego dostępu do strumienia bitów BSA, jak również z powodu

wysokich barier dostępu (m .in. wysokie koszty utopione), na skutek których operatorzy

alternatywni nie mogą usługi wykonać samodzielnie jak również nie posiadają dostatecznie

rozbudowanej własnej infrastruktury telekomunikacyjnej. Również przejście operatorów

alternatywnych do innego potencjalnego przedsiębiorcy oferującego dostęp hurtowy BSA

byłoby nieopłacalne z powodu niskiego pokrycia siecią dostępową obszaru kraju przez

pozostałych operatorów. Należy pamiętać o tym, że na świadczenie usług detalicznych na bazie

usługi hurtowej BSA składają się nie tylko procesy związane z pozyskaniem klienta usługi

detalicznej, ale także koszty utrzymania urządzeń w strukturalnej warstwie sieci niezbędnych

do obsługi ruchu generowanego i odbieranego przez klientów jak również koszty związane

z obsługą posprzedażną klienta.

Siła nabywcza użytkowników końcowych tworzy szansę rynkową dla operatorów

alternatywnych. Wysoki poziom pośredniej równoważącej siły nabywczej, czyli preferencje

i zachowania klientów na rynku detalicznym powiązanym bezpośrednio z rynkiem hurtowym,

występuje również w dużych aglomeracjach miejskich, na obszarze których klienci detaliczni

mają dostęp do ofert kilku dostawców usług szerokopasmowej transmisji danych. Ma to

miejsce na obszarach gminnych, na których wykazany został wysoki poziom konkurencji na

rynku detalicznym wynikający z prowadzenia działalności telekomunikacyjnej przez dużą

liczbę operatorów oraz ich aktywnej polityki marketingowej.

Podsumowując, należy stwierdzić, że na konkurencyjnych obszarach gminnych istnieje

bezpośrednia równoważąca siła nabywcza ze strony przedsiębiorcy Netia S.A., jak również

pośrednia równoważąca siła rynkowa w postaci preferencji użytkowników końcowych.

Przedstawiona powyżej analiza rynku w rozdziale 3.3 wykazała ponadto, że klienci

korzystający z usług dostępu do Internetu na bazie BSA w 76 obszarach rynku

5 w przeważającej mierze mają wybór pomiędzy wieloma alternatywnymi dostawcami.

Kryterium to nie jest więc spełnione na 76 obszarach gminnych i świadczy o słabej pozycji

Orange Polska oraz o braku pozycji znaczącej na tym rynku jakiegokolwiek innego podmiotu.

3.9 Brak potencjalnej konkurencji

Kryterium braku potencjalnej konkurencji służy do pomiaru zdolności danego

przedsiębiorstwa, co do którego zachodzi istotne przypuszczenie o posiadaniu pozycji

znaczącej, do zachowania się w sposób niezależny od konkurentów. Wówczas należy badać,

czy dane przedsiębiorstwo może być powstrzymane od niezależnych zachowań przez

potencjalnych konkurentów – tj. takich, którzy w danej chwili nie istnieją, ale którzy mogliby

się na danym rynku dość łatwo pojawić.



Kryterium to bada prawdopodobieństwo pojawienia się na danym rynku właściwym nowych

operatorów, opierając się na założeniu, że przedsiębiorcy nie działający w chwili obecnej na

tym rynku mogą w perspektywie krótkookresowej zdecydować się na wejście na rynek

świadczenia usług hurtowego dostępu szerokopasmowego, na skutek wystąpienia na nim

niewielkiego, lecz stałego wzrostu cen.

Tak jak wykazano to wcześniej potencjał jaki posiada Grupa Netia, skupiająca w swoich

strukturach dwóch operatorów infrastrukturalnych –Netię i Dialog, pozwala zakładać, że na 76

obszarach gminnych są oni w stanie konkurować z Orange Polska S.A. w przypadku wejścia na

rynek hurtowego dostępu szerokopasmowego.

Ponadto z powodu istnienia silnie rozbudowanej infrastruktury operatorów alternatywnych na

76 obszarach rynku 5 oraz, jak to zostało wcześniej wykazane, powiązania rynku hurtowego

z detalicznym, na obszarach tych możemy mówić również o występowaniu pośredniej

konkurencji. Wynika to z faktu, że klient może przestać korzystać z usług Orange Polska na

rzecz innego operatora świadczącego usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu

w oparciu o własną sieć. Taka sama sytuacja może zajść, gdy klient będzie niezadowolony

z jakości bądź warunków finansowych będąc abonentem operatora świadczącego swoje usługi

na bazie hurtowej usługi BSA. W obu powyższych przypadkach Orange Polska może stracić

pośrednio lub bezpośrednio użytkownika końcowego. Silnie rozbudowana sieć własna

operatorów alternatywnych daje większą możliwość abonentowi w wyborze oferty oraz

ogranicza swobodę działania Orange Polska, utrudniając jej w dużej mierze postępowanie

niezależnie od klientów, konkurentów i konsumentów.

Na 76 obszarach gminnych rynku 5 występuje potencjalna bezpośrednia konkurencja dla

Orange Polska na rynku hurtowym. Ponadto z powodu istnienia rozbudowanej sieci operatorów

alternatywnych oraz bezpośredniego powiązania rynku hurtowego z detalicznym, na

analizowanych konkurencyjnych obszarach gminnych występuje pośrednia konkurencja na

rynku właściwym. Oznacza to, że na 76 obszarach gminnych powyższe kryterium nie zostało

spełnione, tj. nie wskazuje ono na żaden podmiot posiadający znaczącą pozycję rynkową.

4 Wnioski końcowe

Z przeprowadzonej analizy krajowego rynku świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego, na obszarach gminnych, określonych w pkt 1 Załącznika nr 1 do

niniejszego Postanowienia wynika co następuje:

po stronie podażowej w chwili obecnej działa jeden podmiot, Orange Polska,

świadczący usługi hurtowe BSA innym podmiotom, jednakże udział tych usług nie

przekracza 2%;

na analizowanym rynku występuje potencjalna konkurencja, gdyż można stwierdzić

zdolność innych przedsiębiorców do rozpoczęcia świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego;

występuje jeden podmiot (Orange Polska), w efekcie nałożonego obowiązku

regulacyjnego świadczenia usług typu BSA, który posiada obecnie wysoki bezwzględny

udział w rynku właściwym. Biorąc jednak pod uwagę rzeczywiste udziały Orange

Polska na detalicznym poziomie rynku hurtowego dostępu szerokopasmowego (20%),

bardzo niskie udziały BSA na rynku (2%) oraz analizę innych kryteriów oceny

znaczącej pozycji rynkowej, nie ma podstaw do stwierdzenia, iż na 76 obszarach rynku

5 występuje podmiot o znaczącej pozycji rynkowej.



Wyniki analizy sytuacji konkurencyjnej na rynku właściwym, prowadzą do wniosku, iż na

występowanie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej może

jedynie wskazywać następujące kryterium:

1. Pionowe zintegrowanie przedsiębiorcy – analiza wykazała, że integracja pionowa Orange

Polska S.A. może potencjalnie wzmacniać jej pozycję na 76 obszarach rynku 5, jednakże

w obliczu silnych czynników strukturalnych i presji konkurencyjnej, ograniczającej pozycję

rynkową Orange Polska znaczenie tego kryterium dla pozycji ekonomicznej OPL jest

niewielkie.

Natomiast nie potwierdzają jednoznacznie istnienia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego

o znaczącej pozycji rynkowej następujące kryteria:

1. Istnienie barier wejścia na rynek – analiza przeprowadzona przez Prezesa UKE wskazuje,

iż na 76 obszarach rynku 5 istnieją niskie bariery wejścia na rynek, które nie umacniają

wystarczająco pozycji ekonomicznej żadnego z przedsiębiorców telekomunikacyjnych na tych

obszarach.

2. Ekonomia skali (korzyści skali) – pomimo posiadania przez Orange Polska 100% udziałów

na rynku właściwym posiadana pozycja i udziały na rynku detalicznym oraz pozycja

konkurentów sprawiają, że operator ten nie jest w stanie umocnić swojej pozycji dzięki

ekonomii skali, zagrażając rozwojowi konkurencji na 76 obszarach rynku 5.

3. Udział w rynku właściwym – Orange Polska posiada 100% udziałów na analizowanym

rynku. Jednak z powodu bezpośredniego powiązania rynku hurtowego z rynkiem detalicznym,

na 76 obszarach gminnych, Orange Polska S.A. posiada słabszą rzeczywistą pozycję rynkową,

uniemożliwiającą jej zachowanie się w znacznym stopniu niezależnie od konkurentów,

klientów i konsumentów. Skutkuje to również bardzo niskimi udziałami BSA na rynku (2%).

4. Ekonomia zakresu (korzyści zakresu) – z przeprowadzonej analizy wynika, że na

76 obszarach gminnych nie występuje operator, który posiadałby znaczącą przewagę nad

pozostałymi przedsiębiorcami z racji wykorzystywania ekonomii zakresu.

5. Brak potencjalnej konkurencji – na konkurencyjnych obszarach gminnych występuje

potencjalna bezpośrednia konkurencja dla Orange Polska na rynku hurtowym. Ponadto

z powodu istnienia rozbudowanej sieci operatorów alternatywnych oraz bezpośredniego

powiązania rynku hurtowego z detalicznym, na analizowanych konkurencyjnych obszarach

gminnych występuje pośrednia konkurencja na rynku właściwym zdecydowanie osłabiająca

pozycję ekonomiczną Orange Polska.

6. Brak albo niewielki poziom równoważącej siły nabywczej – jak wykazała analiza istnieje

pośrednia równoważąca siła rynkowa w postaci klienta jakim jest Grupa Netia, zrzeszająca

w swoich strukturach dwóch największych alternatywnych przedsiębiorców - Netię S.A.,

Telefonię Dialog S.A., oraz ich użytkowników końcowych. Ponadto klienci korzystający

z usług dostępu do Internetu na bazie BSA w 76 obszarach rynku 5 w przeważającej mierze

mają wybór pomiędzy wieloma alternatywnymi dostawcami.

Jak wynika z powyższego zestawienia, jedynym kryterium – poza pionowym zintegrowaniem

przedsiębiorcy – które mogłoby stanowić przesłankę za regulacją 76 obszarów rynku 5, jest

kryterium udziałów rynkowych. Choć jest to podstawowe kryterium służące do oceny

występowania na danym rynku znaczącej pozycji rynkowej, to analiza udziałów na poziomie

detalicznym (w tym ofert świadczonych w oparciu o usługę BSA) oraz innych kryteriów

wskazuje, iż zarówno konkurenci, kontrahenci, jak i konsumenci istotnie oddziałują na pozycję

ekonomiczną Orange Polska w ten sposób, że podmiot nie może działać w znacznym stopniu

niezależnie od nich. Przejawia się to w jedynie 2% udziałów ofert dostępu do Internetu



opartych na usługach BSA oraz ok. 20% udziałów Orange Polska na poziomie detalicznym

rynku właściwego.

Z przeprowadzonej analizy wynika, iż wielu operatorów infrastrukturalnych ma swobodną

możliwość świadczenia usług na analizowanym rynku na zasadach rynkowych. Ponadto nie

mają oni potrzeby korzystania z usług dostępowych do sieci OPL, gdyż posiadają własną

infrastrukturę telekomunikacyjną, umożliwiającą świadczenie konkurencyjnych usług

detalicznych szerokopasmowego dostępu do Internetu.

W obecnej sytuacji rynkowej na 76 obszarach rynku 5 udziały sprzedaży ofert BSA przez

Orange Polska, jak również relacja cenowa tych ofert do cen detalicznych OPL oraz jej

konkurentów, sprawiają, że mimo wysokiego udziału na poziomie hurtowym na 76 obszarach

rynku 5, Orange Polska nie posiada na nim pozycji dominującej, gdyż nie jest ona w stanie

narzucić lub istotnie oddziaływać na warunki konkurencyjne panujące na tych obszarach,

świadczy o tym niski 2% udział ofert dostępu do Internetu opartych na usługach BSA Orange

Polska. Jednocześnie warunki te wynikają ze stwierdzonej na tych obszarach faktycznej

i trwałej konkurencji na poziomie detalicznym.

Nie ma zatem podstaw do uznania Orange Polska za podmiot posiadający znaczącą pozycję na

76 obszarach rynku 5. Znaczący udział OPL w hurtowym rynku świadczenia usług dostępu

szerokopasmowego wynika z faktu, iż OPL jako jedyny przedsiębiorca jest zobowiązany

świadczyć na tych obszarach usługi typu BSA, a więc nawet jedna oferta sprzedaży BSA

sprawiłaby, że OPL posiadałaby teoretyczne 100% udziały w tym rynku, który to wskaźnik

w żaden sposób nie przekładałyby się na faktyczną dominację na tym rynku, uwzględniając

całościową i kompleksową jego ocenę. Taka sytuacja występuje obecnie na 76 obszarach rynku

5 gdzie tylko 2% ofert dostępu do Internetu świadczonych jest w oparciu o usługę BSA.

Z powyższego wynika także, że na przedmiotowym rynku właściwym nie mamy do czynienia

z przypadkiem istnienia kolektywnej pozycji znaczącej. Zgodnie z art. 25a ust. 3 PT dwóch lub

więcej przedsiębiorców zajmuje kolektywną pozycję znaczącą, jeżeli nawet przy braku

powiązań organizacyjnych lub innych związków między nimi posiadają na rynku właściwym

pozycję ekonomiczną odpowiadającą dominacji w rozumieniu przepisów prawa

wspólnotowego. Warunkiem koniecznym zaistnienia kolektywnej pozycji znaczącej jest więc

występowanie na rynku właściwym co najmniej dwóch przedsiębiorców telekomunikacyjnych,

świadczących na nim usługi wchodzące w zakres tego rynku. Z ustaleń Prezesa UKE wynika

jednak, że poza Orange Polska na 76 obszarach rynku 5 żaden inny przedsiębiorca

telekomunikacyjny nie świadczy hurtowych usług dostępu szerokopasmowego. Jednakże

analiza innych kryteriów oceny pozycji rynkowej, poza udziałami, wykazała, że Orange

Polska, mimo bardzo dużych udziałów, nie ma możliwości zachowania się na 76 obszarach

rynku 5 w znacznym stopniu w sposób niezależny od konkurencji, klientów i konsumentów.

Z analizy rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, na obszarach

gminnych, określonych w pkt 1 Załącznika nr 1 do niniejszego Postanowienia wynika więc, że

na 76 obszarach rynku 5 nie występuje dominacja dwóch lub więcej przedsiębiorców

(kolektywna pozycja znacząca). Tym samym nie zachodzi tu konieczny warunek

występowania kolektywnej pozycji znaczącej, a więc dalsze badanie czy dwóch lub więcej

przedsiębiorców zajmuje kolektywną pozycję znaczącą na 76 obszarach rynku 5 byłoby w tym

przypadku bezzasadne i bezprzedmiotowe.

Podsumowując, przeprowadzona przez Prezesa UKE analiza nie pozwala na stwierdzenie, że

na 76 obszarach rynku 5 występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji

rynkowej lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą.



W opinii Prezesa UKE, mając na względzie przytoczone w niniejszym Postanowieniu wyniki

analizy, należy uznać na obecnym etapie rozwoju brak zasadności regulacji ex ante

analizowanego rynku.

Niniejsze ustalenia Prezesa UKE nie wygaszają ustawowego obowiązku przeprowadzania

kolejnych analiz. Jeśli w toku następnych analiz rynkowych zostanie stwierdzony brak

skutecznej konkurencji, organ regulacyjny będzie zobligowany do nałożenia na przedsiębiorcę

(przedsiębiorców) posiadających pozycję znaczącą odpowiednich obowiązków regulacyjnych.

5 Skutki prawne wydania niniejszego Postanowienia

Uzasadniając rozstrzygnięcie podjęte w pkt IV sentencji niniejszego Postanowienia należy

przede wszystkim zwrócić uwagę na fakt, iż w świetle stanowiska orzecznictwa i doktryny

Prezes UKE powinien kierować się przy wydawaniu rozstrzygnięć celami PT oraz celami

regulacyjnymi. Zgodnie bowiem z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 12 marca 2007 r. sygn.

akt VI SA/Wa 2190/06 „organ regulacyjny, jakim jest Prezes UKE, winien w swym działaniu

uwzględnić cele Prawa telekomunikacyjnego”. Cele te określone są w art. 1 ust. 2 PT. Jak

wskazuje doktryna, cele ustawy PT „nie stanowią samoistnej podstawy do działania

administracji telekomunikacyjnej, natomiast powinny być uwzględniane przy wszelkiej

działalności wykonawczej. Cel ustawy jest bowiem realizowany zarówno w sposób

bezpośredni, poprzez przestrzeganie praw i obowiązków ustanowionych w ustawie, jak

i poprzez stosowanie ustawy w działaniach administracji telekomunikacyjnej. Przepisy o celach

ustawy powinny być interpretowane z uwzględnieniem celów polityki regulacyjnej prowadzonej

przez organy administracji telekomunikacyjnej określonych w art. 189 ust. 2.[…]

W działalności organów administracji telekomunikacyjnej cele ustawy powinny być

uwzględniane bezpośrednio, w szczególności przy wydawaniu aktów wykonawczych oraz

podejmowaniu indywidualnych decyzji administracyjnych. Generalnie można stwierdzić, że

cele wymienione w ust. 2 powinny być osiągane przede wszystkim poprzez regulacyjne

i kontrolne oddziaływanie organów administracji odpowiedzialnych za funkcjonowanie

telekomunikacji.”64 Natomiast „cele sformułowane w art. 189 ust. 2 powinny być

materialnoprawną podstawą wszelkich decyzji regulacyjnych, decyzji rozstrzygających spory

między przedsiębiorcami i decyzji usuwających naruszenia prawa telekomunikacyjnego

podejmowanych przez Prezesa UKE.”65

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy Prezes UKE wskazuje, iż w wyniku stwierdzenia

skutecznej konkurencji na 76 obszarach rynku 5, z dniem doręczenia stronom niniejszego

Postanowienia na ww. obszarach przestaje obowiązywać regulacja hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego wynikająca zarówno z decyzji Prezesa UKE z dnia 14 lutego 2007 r., nr

DRTD-SMP-6043-23/05(33), jak i z decyzji Prezesa UKE z dnia 28 kwietnia 2011 r. nr

DART-SMP-6040-1/10(47). Tym samym 76 obszarów rynku 5 nie będzie podlegało już

wspomnianym regulacjom Prezesa UKE, a współpraca międzyoperatorska odbywać się będzie

na warunkach nieregulowanych. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na następujące fakty:

OA świadczą detaliczne usługi dostępu szerokopasmowego wykorzystując do tego

oprócz własnej infrastruktury, także hurtowy dostęp szerokopasmowy oferowany

dotychczas przez OPL na warunkach regulowanych, ma to miejsce w przypadku 2%

ofert detalicznych dostępu do Internetu, które bazują na dostępie do usługi BSA OPL;

64 S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne komentarz, 3 wydanie, Warszawa 2013 r., str. 12.

65 S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne komentarz, 3 wydanie, Warszawa 2013 r., str. 1143.



OA zawierały umowy o świadczenie detalicznych usług dostępu szerokopasmowego

przede wszystkim na czas określony (głównie 12 lub 24 miesiące);

OPL w wyniku stwierdzenia skutecznej konkurencji na 76 obszarach rynku 5 nie będzie

zobowiązana do dalszego świadczenia usług hurtowego dostępu szerokopasmowego.

Dotyczy to także tych łączy na których z dniem doręczenia niniejszego Postanowienia

Orange Polska S.A. OA świadczą usługi detaliczne.

Wyniki analizy przedstawione w rozdziale 3.3.3 powyżej wykazują, że istnieje bardzo

ograniczone ryzyko utraty przez klientów możliwości korzystania z usługi dotychczasowego

dostawcy lub brak możliwości wyboru nowego dostawcy na 76 obszarach rynku 5. Może

jednak dojść do sytuacji, w której OPL całkowicie zaprzestanie świadczenia na 76 obszarach

rynku 5 usług hurtowego dostępu szerokopasmowego. W przypadku, gdy dotyczyć to będzie

łączy, na których OA świadczą obecnie detaliczne usługi dostępu szerokopasmowego, OA

zostaliby pozbawieni możliwości dalszego świadczenia usług na tych łączach mimo dalszego

obowiązywania umów detalicznych zawartych z użytkownikami końcowymi. Abonenci OA

zostaliby z kolei pozbawieni możliwości korzystania z dotychczasowych usług i zmuszeni do

zawarcia nowej umowy, mimo, że dotychczasowa umowa powinna obowiązywać jeszcze przez

określony w niej czas. Abonent taki, który chciałby aby przerwa w świadczeniu usług była jak

najkrótsza musiałby dokonać wyboru innego dostawcy usług w bardzo krótkim czasie, tym

samym możliwość dokonania przez niego właściwego i optymalnego wyboru oferty mogłaby

być ograniczona lub zakłócona. Tym samym abonent mógłby zawrzeć umowę, której warunki

w zakresie ceny (np.: wysoka cena), jakości usług (np.: niska przepływność łącza) czy też ich

różnorodności (np.: brak pakietów usług) nie byłyby dla niego maksymalnie korzystne. Taka

sytuacja nie służyłaby realizacji celów PT określonych w art. 1 ust. 2 pkt 4 PT (zapewnienia

użytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności, ceny i jakości usług

telekomunikacyjnych) oraz celów polityki regulacyjnej określonych w art. 189 ust. 2 pkt 1 lit.

a PT (zapewnienie użytkownikom, także użytkownikom niepełnosprawnym, osiągania

maksymalnych korzyści w zakresie cen oraz różnorodności i jakości usług). Biorąc pod uwagę,

że umowy o hurtowy dostęp szerokopasmowy są zawierane na czas nieokreślony, zaprzestanie

przez OPL świadczenia tych usług może nastąpić w krótkim okresie, a tym samym OA mogą

być zmuszeni do migracji do usług na bazie LLU lub do własnej infrastruktury. Dodatkowo,

w takim przypadku OA mogą liczyć się z roszczeniami abonentów z powodu przedwczesnego

rozwiązania przez operatora umowy, jak również będą narażeni m.in. na poniesienie strat

„wizerunkowych” polegających na powstaniu wśród opinii publicznej przeświadczenia o braku

profesjonalizmu i rzetelności OA jako przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących

nowoczesne usługi telekomunikacyjne. Zmniejszenie prestiżu i renomy przez OA mogłoby

negatywnie wpłynąć, zarówno na lojalność obecnych abonentów, jak i na możliwość

pozyskiwania nowych klientów. Powyższa sytuacja wymaga więc ochrony w postaci

czasowego utrzymywania dotychczas ustanowionego dostępu BSA na 76 obszarach rynku 5,

o czym mowa w pkt IV niniejszego Postanowienia. Wobec powyższego pomimo, że na

76 obszarach rynku 5 stwierdzone zostało występowanie skutecznej konkurencji, sytuacja,

w której może dojść do zniekształcenia i ograniczenia konkurencji (np.: poprzez utrudnienie

dalszego korzystania z usług dotychczasowego dostawcy) w świadczeniu usług

telekomunikacyjnych na tym rynku, w zakresie 2% ofert świadczonych na bazie usług BSA, na

skutek okoliczności, o których była mowa powyżej, jest dla Prezesa UKE nie do

zaakceptowania z punktu widzenia celów PT oraz celów polityki regulacyjnej, o których mowa

w art. 189 ust. 2 pkt 1 lit. a i lit. b PT. Chociaż opisana sytuacja mogłaby dotyczyć stosunkowo

niewielkiej grupy użytkowników, to nie do zaakceptowania przez Prezesa UKE jest możliwe

zaprzestanie świadczenia usług detalicznych przez OA, podczas gdy ci użytkownicy końcowi

nie będą mieli czasu na zapewnienie sobie nowego dostawcy usług na maksymalnie



korzystnych dla nich warunkach, jak również OA nie będą w stanie zapewnić dalszego

świadczenia usług detalicznych swoim dotychczasowym klientom. Dlatego też konieczne jest

wprowadzenie odpowiedniego zabezpieczenia interesów wskazanej niewielkiej grupie

użytkowników końcowych, jak i skutecznej i równoprawnej konkurencji w świadczeniu usług

telekomunikacyjnych na 76 obszarach rynku 5 poprzez wprowadzenie rozstrzygnięcia,

o którym mowa w pkt IV sentencji niniejszego Postanowienia.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Prezesa UKE, w niniejszej sprawie należało zwrócić

przede wszystkim uwagę, czy podjęte rozstrzygnięcie sprzyja realizacji celów, jakimi są

wspieranie równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług

telekomunikacyjnych oraz zapewnienie użytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie

różnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych. Bez wątpienia dopuszczenie do

wystąpienia omówionych powyżej okoliczności, które mogłyby naruszać interesy wskazanej

grupy użytkowników a przez to negatywnie oddziaływać na konkurencję nie mogłoby być

uznane za realizację celów PT, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 4 PT, jak również celów

polityki regulacyjnej, o których mowa w art. 189 ust. 2 pkt 1 lit. a i b PT. Natomiast czasowe

utrzymanie przez OPL dostępu hurtowego na dotychczasowych warunkach umożliwi OA

dalsze świadczenie usług detalicznych z wykorzystaniem usług BSA, a jednocześnie da im czas

potrzebny na migrację obecnych klientów. Z kolei użytkownicy końcowi zyskają czas na

wybór nowej oferty usług na maksymalnie korzystnych dla nich warunkach, jak również będą

mogli w większości przypadków korzystać z usług dotychczasowego dostawcy przez okres, na

jaki została zawarta umowa. W ocenie Prezesa UKE działania te pozwolą ograniczyć

możliwość wystąpienia wcześniej omówionych potencjalnych naruszeń interesów

użytkowników usług telekomunikacyjnych oraz negatywnych skutków dla konkurencji na 76

obszarach rynku 5, co oznacza równocześnie, iż podjęte rozstrzygnięcie sprzyja realizacji

celów PT, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 4 PT oraz celów regulacyjnych, o których

mowa w art. 189 ust. 2 pkt 1 lit. a i b.

Dlatego też, w ocenie Prezesa UKE zasadnym jest utrzymanie świadczenia przez Orange

Polska usług BSA na warunkach dotychczasowych (tj. stosowanych przed dniem doręczenia

niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A.) w stosunku do tych przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, którzy korzystali z dostępu BSA, a przed dniem doręczenia niniejszego

Postanowienia Orange Polska S.A. zawarli z użytkownikami końcowymi detaliczne umowy

o świadczenie dostępu szerokopasmowego. Należy zaznaczyć, że przedmiotowe utrzymanie

dostępu dotyczy tylko tego dostępu, na bazie którego zawarto, przed dniem doręczenia

niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A., detaliczne umowy o świadczenie dostępu

szerokopasmowego (usług dostępu do sieci Internet). Czas utrzymania dotychczasowych

warunków świadczenia usług BSA został powiązany z czasem, na jaki zawarto wspomniane

umowy detaliczne, jednakże nie dłuższy niż 24 miesiące od dnia doręczenia niniejszego

Postanowienia Orange Polska S.A.

Wskazanie okresu 24 miesięcy, wynika z faktu, iż zgodnie z art. 56 ust. 4a PT, stanowi on

maksymalny okres, na jaki może być zawarta z konsumentem umowa na świadczenie usług

telekomunikacyjnych w początkowym okresie obowiązywania. Ponadto co do zasady, okres

ten jest obecnie powszechnie stosowany jako maksymalny okres zawierania kolejnych umów

o świadczenie usług telekomunikacyjnych na czas określony. Dlatego też, w opinii Prezesa

UKE, określenie takiej maksymalnej długości okresu utrzymania dotychczasowych warunków

dostępu hurtowego jest adekwatne i w pełni uzasadnione, gdyż powinno dać użytkownikom

końcowym odpowiedni czas na zapewnienie sobie nowego dostawcy usług na korzystnych dla

nich warunkach i ograniczyć ewentualne straty OA, korzystających z dostępu w sieci OPL,

spowodowane roszczeniami użytkowników za przedwczesne wypowiedzenie zawartych umów

detalicznych oraz opisanymi wcześniej stratami „wizerunkowymi”. Czas ten pozwoli także OA



na podjęcie prób zapewnienia abonentowi możliwości dalszego świadczenia usług np.: poprzez

migrację do usług LLU lub na własną infrastrukturę.

Reasumując, rozwiązanie to pozwoli z jednej strony na zapewnienie użytkownikom końcowym

odpowiedniego czasu na znalezienie nowego dostawcy usług na korzystnych dla nich

warunkach. Z drugiej strony uwzględnia ono fakt, iż na skutek stwierdzonej niniejszym

Postanowieniem skutecznej konkurencji, OPL nie jest zobowiązana do utrzymywania dostępu

hurtowego tam, gdzie na 76 obszarach rynku 5 nie były dotąd świadczone przez OA usługi

detaliczne na bazie BSA.

6 Odniesienie do podań, wniosków i zarzutów wniesionych przez strony oraz

uczestników postępowania

Prezes UKE odniesie się do wszystkich zgłoszonych przez strony oraz uczestników

postępowania konsultacyjnego i konsolidacyjnego twierdzeń, wniosków i żądań,

a w szczególności do zarzutów zawartych w stanowiskach konsultacyjnych.

Zgłoszone uwagi Komentarz

1.

Brak aktualności danych, na

których oparto analizę rynku

właściwego, tj. Prezes UKE

posłużył się danymi za 2012 r.,

a nie za 2013 r.

KIGEiT, T-Mobile, UOKiK

Uwaga niezasadna

Do przygotowania analizy dla rynku świadczenia hurtowych

usług dostępu szerokopasmowego Prezes UKE wykorzystał

najbardziej aktualne dane (koniec 2012 roku), którymi na

moment opracowywania analizy dysponował. Dane

wykorzystane do analizy przedmiotowego rynku zostały

zebrane w Systemie Informacyjnym o Infrastrukturze

Szerokopasmowej (SIIS) w 2013 roku według stanu na koniec

2012 roku. Analiza rynku 5 była przeprowadzana jeszcze

przed kolejnym zebraniem danych od przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, tzn. przed dniem 31 marca 2014 roku.

Zatem na moment opracowywania analizy Prezes UKE nie

dysponował bardziej aktualnymi i zweryfikowanymi danymi

niż te pozyskane w 2013 roku za rok 2012. Należy dodatkowo

podkreślić, że choć ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu

rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2010 r.,

Nr 206, poz. 675 ze zm.) nakłada na przedsiębiorców

telekomunikacyjnych obowiązek sprawozdawania danych do

dnia 31 marca danego roku to niestety wiele podmiotów

(również członkowie KIGEiT) po tym terminie dokonują

korekty danych przekazanych do SIIS. Po dniu 31 marca 2014

roku zarówno operatorzy alternatywni jak i operator

zasiedziały dokonywali aktualizacji danych w SIIS.

2.

Prawdziwość danych, na

których oparto analizę rynku

właściwego tj. czy dane na

których oparto analizę są

zweryfikowane i poprawne.

Uwaga niezasadna

Analiza rynku świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego została oparta na danych poprawnych

i dokładnie zweryfikowanych. Należy jednak podkreślić fakt,

że jakość danych będących w posiadaniu Prezesa UKE

a następnie wykorzystywana do przygotowywania analiz

rynku telekomunikacyjnego zależy przede wszystkim od



KIGEiT przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy przekazują

informacje m. in. do SIIS. Doświadczenie pokazuje, że

niestety wielokrotnie dane przekazywane do SIIS zawierają

błędy (przede wszystkim merytoryczne). W tym celu Prezes

UKE podejmuje działania mające na celu podniesienie

poprawności merytorycznej danych poprzez przeprowadzanie

procesu czyszczenia danych przede wszystkim na poziomie

szczegółowości poniżej gminy. Takie działanie zostało

wykonane również dla danych za 2012 rok, które zostały

wykorzystane do analizy rynku świadczenia hurtowych usług

dostępu szerokopasmowego.

3.

Prośba o wyjaśnienie czy w

jednym z kryteriów analizy -

przynajmniej 65 % lokali na

danym obszarze gminnym

posiada dostęp do infrastruktury

przynajmniej trzech operatorów

- za takich operatorów

uznawany jest także operator,

który świadczy usługi na bazie

usługi hurtowej LLU.

KIGEiT, T-Mobile, PIKE

Wyjaśnienie

Tak, operatorzy korzystający z LLU są uwzględnieni przy

analizie wspomnianego kryterium.

4.

Zarzut błędnego

przeprowadzenia analizy rynku

właściwego w oparciu o obszary

gminne, a nie obszary

przełącznic głównych (MDF)

Orange Polska S.A. lub TERYT

(zarzut braku analizy odnoszącej

się do struktury sieci Orange)

KIGEiT, T-Mobile, Netia,

UOKiK, 3S, Andrzej J.

Piotrowski

Uwaga niezasadna

W Decyzji regulacyjnej w postępowaniu DART-SMP-6040-

1/14, dalej zwanej także „Decyzją” (punkt 3.1) oraz

w Postanowieniu (punkt 3.3.2) Prezes UKE dokładnie

wyjaśnia wybór jednostki podziału kraju do analizy rynku

świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego.

Analizie poddane zostały różne jednostki oraz argumenty za

i przeciw wyborem obszaru gminnego. W przypadku

zastosowania podejścia opartego na MDF-ach należących do

Orange Polska S.A. w analizie nie zostałyby uwzględnione

obszary, w których nie ma infrastruktury Orange Polska S.A.,

natomiast mogą być na nich obecni alternatywni operatorzy

infrastrukturalni (przede wszystkim operatorzy telewizji

kablowych, którzy ekspansywnie rozwijają obszary swojej

działalności, ale również operatorzy rozwijający swoje sieci

oparte o xDSL czy FTTx). Nieuwzględnienie tych obszarów

spowodowałoby zbadanie sytuacji konkurencyjnej w Polsce

nie w pełni zgodnie z jej stanem faktycznym.

Odnosząc się do zarzutów KIGEiT odnośnie spełniania przez

obszar gminny poszczególnych wymogów określonych

w BEREC z dnia 5 czerwca 2014 Common Position on

geographical aspects of market analysis należy stwierdzić, że:

1) wymóg jasnych i stabilnych granic jednostki, zrozumiałych



dla wszystkich uczestników rynku

Prezes UKE wskazał, że granice gminy są zrozumiale dla

wszystkich uczestników rynku, w tym także dla operatorów,

w co powątpiewa KIGEiT w swoim stanowisku

konsultacyjnym. Należy wskazać, że na rynku detalicznego

dostępu do Internetu działa wielu operatorów, z których tylko

część korzysta z usług regulowanych OPL, a tym samym

topologia sieci OPL wcale nie musi być dla nich jasna co

sugeruje KIGEiT. Ponadto w kontekście stabilności granic,

należy stwierdzić, że to obszary gmin mają stabilniejsze

granice niż MDFy. Granice gminy określane są bowiem

w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie

art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie

gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 594, ze zm.),

którego wydanie lub zmiana następuje w złożonej procedurze

opisanej w Rozdziale 1 wspomnianej ustawy, natomiast

zasięg MDFu zależy, z zastrzeżeniem istnienia możliwości

technicznych, od decyzji biznesowych OPL.

2) wymóg, aby jednostki były mniejsze od obszaru kraju

a jednocześnie, aby wzajemnie się wykluczały

Wbrew twierdzeniom KIGEiT który twierdzi, że równie

dobrze można by użyć do analizy nie obszar gminny, ale

poszczególne budynki mieszkalne, należy wskazać, że

wiązałoby się to olbrzymią ilością jednostek analizy, co

z kolei nie spełniałoby wymogu 4 wspomnianych

Wytycznych BEREC. W odniesieniu do tego wymogu Prezes

UKE wskazuje ponadto, że przyjęta przez niego liczba MDF

jest poprawna, o czym jeszcze będzie mowa w pkt 4 poniżej.

3) wymóg, aby jednostki odzwierciedlały sprzedawane usługi

KIGEiT wskazuje, że OPL różnicuje sprzedawane usługi

detaliczne na obszarach MDF a nie obszarach gminnych.

W odniesieniu do przedmiotowego twierdzenia KIGEiT

należy wskazać, że usługi detaliczne sprzedaje nie tylko OPL,

ale także inni operatorzy, których większość nie korzysta

z usług regulowanych OPL na rynku 5, a tym samym

różnicowanie przez nich ofert detalicznych nie następuje

w odniesieniu do obszaru MDF OPL, ale w odniesieniu do

obszaru gminnego. Tym samym to obszary gminne, a nie

MDFy odzwierciedlają sprzedawane przez operatorów usługi.

4) wymóg, aby jednostki były na tyle małe, aby warunki

konkurencyjne nie różniły się zbytnio a jednocześnie, aby

były na tyle duże, aby racjonalnym było – zarówno dla UKE

jak i operatorów przekazywanie danych oraz prowadzenie

analiz

Jak wskazano poniżej liczba przełącznic głównych OPL

wynosi 13181, co w stosunku do liczby obszarów gminnych

(3081) stanowi wartość ponad 4 krotnie większą. Ja już



wskazano przyjęcie w warunkach polskich do analizy

obszarów MDF OPL wymusiłoby sprawozdawczość dla

blisko 14 tysięcy obszarów, podczas gdy przyjęcie obszaru

gminy ogranicza tę liczbę do nieco ponad 3 tysięcy obszarów.

Odnosząc się do zarzutu KIGEiT dotyczącego wskazania

przez Prezesa UKE błędnej liczby MDF należy wyjaśnić, że

„Lista obiektów centralowych stan prawny” załączona do

stanowiska KIGEiT nie przedstawia informacji

o przełącznicach głównych. Na wyżej wspomnianej liście

znajduje się 5685 obiektów centralowych (z czego około 1300

obiektów jest własnością Orange Polska S.A.), które nie są

tożsame z listą przełącznic głównych.

W swoim stanowisku KIGEiT używa zamiennie określeń:

przełącznica główna (MDF), obiekt centralowy oraz węzeł,

które nie są synonimami.Ponadto, należy wyjaśnić, że:

Wskazana lista „Lista obiektów centralowych stan

prawny” nie obejmuje szaf FITL, które także stanowią

MDF-y Orange Polska S.A.. Obejmuje ona wyłącznie

obiekty regulowane w ramach LLU przed

wprowadzeniem regulacji światłowodów. Lista ma

zatem charakter informacyjny o możliwości Kolokacji

(najmu powierzchni) w danym obiekcie, a nie

charakter stricte ewidencyjny.

Suma obiektów wskazanych w zestawieniu „Lista

obiektów centralowych stan prawny” oraz na liście

przekazywanej operatorom zainteresowanym

dostępem do infrastruktury sieciowej FITL Orange

Polska S.A., stanowi liczbę 13 181, czyli dokładnie

liczbę podaną w Postanowieniu.

Liczby MDF w Wielkiej Brytanii i Austrii określone

zostały na postawie decyzji notyfikacyjnych KE

dotyczących projektów notyfikowanych przez te kraje.

Tym samym twierdzenia KIGEiT o nieprawdziwej liczbie

MDF podanej przez Prezes UKE nie mogą być uznane za

uzasadnione.

Przechodząc do istoty argumentacji KIGEiT, tj. do kwestii

jednorodności warunków konkurencyjnych w ramach

wyodrębnionych obszarów gminnych (oraz wątpliwości

Prezesa UOKiK oraz PIKE w omawianym zakresie), Prezes

UKE na wstępie wskazuje, że analiza rynku 5 została

przeprowadzona w oparciu o TERYT (Krajowy Rejestr

Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju). Obszary gminne

były selekcjonowane na podstawie kodów systemu

identyfikatorów i nazw jednostek podziału terytorialnego

TERC [jeden z systemów w TERYT], w którym wyróżnione



są:

Gminy miejskie,

Gminy wiejskie,

Gminy miejsko-wiejskie,

Miasto w gminie miejsko-wiejskiej,

Obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej.

Obszary gminne najlepiej opisują podział geograficzny Polski,

wykazują stabilne granice, oraz uwzględniają różnice

w poziomie konkurencji między częścią wiejską i miejską

danego obszaru gminnego. Wprowadzone kryteria oceny

sytuacji konkurencyjnej np.: co najmniej 65% lokali

mieszkalnych posiada dostęp do infrastruktur m.in. 3

operatorów eliminuje sytuacje w których na danym obszarze

gminnym występuje co prawda 3 operatorów, ale każdy

kontroluje inną część tego obszaru. Szczegółowa analiza

przemawiające za słusznością przyjęcia obszaru gminnego

jako jednostki analizy sytuacji konkurencyjnej na rynku

detalicznego dostępu do Internetu została przeprowadzona

w pkt. 3.1 Decyzji oraz 3.3.2 Postanowienia.

Odnośnie kwestii jednorodności obszarów gminnych należy

stwierdzić, że zastosowane kryteria badania sytuacji

konkurencyjnej, w szczególności kryterium powszechności

dostępu do Internetu eliminują z listy obszarów

konkurencyjnych, te które nie można by uznać za jednorodne.

Na każdym z 76 obszarów gminnych nie więcej niż 10%

lokali mieszkalnych nie posiada dostępu do Internetu. Wobec

faktu, że warunki konkurencji na 76 obszarach gminnych są

wystarczająco jednorodne, wyznaczanie (w szczególności

wobec podziału na część miejską i wiejską) mniejszych

obszarów analizy rynku nie jest zasadne. Tym samym

stwierdzenia, odnośnie tej kwestii, zawarte w przywołanym

przez KIGEiT stanowisku BEREC z dnia 5 czerwca 2014

Common Position on geographical aspects of market analysis,

są zgodne z rozstrzygnięciami Prezesa UKE, co zostało

wykazane szczegółowo w pkt. 3.1 Decyzji i pkt. 4.3.2

Postanowienia, jak również powyżej w odniesieniu do

zarzutów KIGEiT.

Dodatkowo, odnosząc się do twierdzeń Netii o braku

możliwości migracji z usług BSA na LLU, należy zaznaczyć,

że Prezes UKE na podstawie twierdzeń i danych uzyskanych

od OPL wskazał, że istnieje możliwość uwolnienia

wszystkich MDF, a jednocześnie Prezes UKE nie stwierdził

występowania żadnych obiektywnych przeszkód do tego typu

migracji, nie ma zatem podstaw do kwestionowania tej

możliwości. Jednocześnie należy podkreślić, że Netia nie

przedstawiła żadnych dowodów na potwierdzenie swoich tez



o braku możliwości migracji usług z BSA na LLU, jak

również nie przedstawiła żadnych wiarygodnych

okoliczności, które mogłyby być podstawą do podjęcia przez

Prezesa UKE czynności wyjaśniających w tej kwestii. Tym

samym należy uznać, że możliwość migracji z BSA na LLU

istnieje w każdym przypadku. Ponadto, co wynika choćby ze

świadczonej przez Netię usługi Dropss, Netia migruje

abonentów z usług BSA na LLU zaś techniczna możliwość

uwolnienia pętli w danej lokalizacji oznacza również

możliwość przełączenia abonentów z usługi BSA na LLU.

Odnośnie kwestii zastosowania innej metodologii ustalenia

rynku właściwego w aspekcie geograficznym niż w innych

państwach UE (obszary gminne zamiast MDF) należy

stwierdzić, że regulacja Prezesa UKE powinna uwzględniać

uwarunkowania krajowe, a te wyraźnie wskazują na

zasadność przyjętego rozwiązania, co zostało szczegółowo

i wyczerpująco wykazane w treści uzasadnienia niniejszego

Postanowienia (pkt 3.3.2). Ponadto należy zwrócić uwagę, że

ww. metodologia zastosowana przez Prezesa UKE nie została

zakwestionowana przez KE w decyzji z dnia 30 lipca 2014 r.,

co prowadzi do wniosku, że KE dopuszcza możliwość

stosowania różnych metodologii ustalania rynku właściwego

w zależności od istniejących uwarunkowań krajowych.

5.

Analiza rynkowa nie zawiera

właściwego odniesienia się do

kryteriów pozwalających

stwierdzić, że Orange Polska

S.A. posiada pozycję znaczącą

na rynku właściwym. W

szczególności stosowanie przez

Orange Polska S.A. cen

wyższych niż konkurencji

wskazuje, że ma pozycję

pozwalającą jej działać

niezależnie od innych

podmiotów działających na

rynku.

KIGEiT, PIKE

Uwaga niezasadna

Analiza cen, która została zamieszczona w Postanowieniu

(w punkcie 2.2.3) wykazuje że na 76 obszarach gminnych

Orange Polska S.A. nie może sobie pozwolić na działanie

niezależnie od innych podmiotów działających na rynku. Na

76 obszarach gminnych operator zasiedziały spotyka się

z silną konkurencją ze strony operatorów telewizji kablowych,

którzy ustalają ceny dostosowując się do możliwości

ekonomicznych gospodarstw domowych, czasem na bardzo

zawężonym geograficznie obszarze. Zróżnicowanie cen

w ofertach tych operatorów zazwyczaj nie wynika

z oficjalnych cenników, ale z marketingu bezpośredniego.

Operatorzy TVK proponują klientom tzw. oferty lokalne lub

specjalne, na bardziej atrakcyjnych warunkach, które są

dostępne dla danego adresu, a nie są prezentowane na

stronach internetowych operatorów. Dostępność ofert

specjalnych dla danego adresu może być również

podyktowana ilością konkurencji w danej lokalizacji. Im

więcej konkurentów – tym bardziej atrakcyjna oferta lokalna.

Taka działalność TVK jest faktem powszechnie znanym na

polskim rynku. Orange Polska S.A. nie może działać

w oderwaniu od konkurencji, w miejscach gdzie prężnie

działają inni przedsiębiorcy, świadczy o tym chociażby fakt,

że na obszarach gęsto zaludnionych aglomeracji oraz dużych

miast, udział OPL oscyluje średnio w granicach 20%, podczas



gdy udział CATV na tych obszarach wynosi około 55%

a udział OA (w tym m.in. Netia, Dialog) – około 31%. Co

więcej, sytuacja ta jest proporcjonalnie odwrotna na obszarach

mniej zurbanizowanych – rzadko zaludnionych wsi i małych

miast, gdzie udział TP oscyluje w granicach 50-60%, udział

CATV w granicach kliku-kilkunastu procent. Dane te

pokazują wyraźnie, że stosując te same ceny na obszarze

całego kraju, OPL osiąga diametralnie różne poziomy

udziałów rynkowych, z jednej strony na terenie 76 obszarów

gminnych, z drugiej zaś na pozostałym terenie kraju.

6.

Błędne zastosowanie

segmentacji geograficznej

rynku, poprzez uznanie 76

obszarów gminnych za

skutecznie konkurencyjne.

Rynek powinien być uznany za

jednolity rynek krajowy.

KIGEiT, UPC, PIKE, Netia

Uwaga niezasadna

W punkcie 2.4 charakteryzującym definicję geograficzną

rynku właściwego Prezes UKE szczegółowo uzasadnił

istnienie przesłanek dla wyodrębnienia 2 rynków lokalnych

(wskazanych w poddanym konsultacjom projekcie Decyzji

i Postanowienia). Prezes UKE podtrzymuje swoje ustalenia

poczynione w tym zakresie przed postępowaniem

konsultacyjnym.

Odnośnie kwestii jednorodności obszarów gminnych należy

wskazać na odpowiedź do pkt. 4 niniejszego odniesienia.

W kwestii różnicowania obowiązków regulacyjnych, zamiast

podziału rynku właściwego, którą podniosła w swoim

stanowisku konsultacyjnym PIKE, należy stwierdzić,

że określenie rynku właściwego jako jednolitego rynku

krajowego i uznanie na nim OPL za przedsiębiorcę SMP nie

odzwierciedlałoby panującej sytuacji konkurencyjnej tak, jak

ma to miejsce w przypadku projektowanej regulacji w Decyzji

i Postanowieniu. Ponadto różnicowanie obowiązków

regulacyjnych w miejsce segmentacji geograficznej pogarsza

przejrzystość i jasność regulacji, w szczególności

w przypadku obowiązków stosowania oferty ramowej czy

obowiązków kosztowych (różne warunki dla różnych

obszarów) prowadzi do pogorszenia skuteczności regulacji.

7.

Brak zbadania zmiany struktury

rynku na przestrzeni czasu.

KIGEiT, T-Mobile, PIKE,

Netia, UOKiK

Uwaga niezasadna

Rynek świadczenia hurtowych usług dostępu

szerokopasmowego na przestrzeni lat nie ulegał zmianom - od

lat po stronie podażowej występuje na nim jeden podmiot -

Orange Polska. Z kolei punkcie 3.3.4 Postanowienia zostały

zaprezentowane zmiany w strukturze rynku świadczenia

hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, na 76

obszarach gminnych.

Należy także wskazać, że udziały OPL w rynku detalicznego

dostępu do Internetu na przestrzeni lat spadają. Nawet jeśli

wg. KIGEiT, liczba abonentów OPL w wyraźny sposób nie

spada, nie świadczy to o posiadaniu przez ten podmiot

znaczącej pozycji rynkowej. Należy bowiem zauważyć, że



jednocześnie systematycznie rośnie liczba abonentów innych

operatorów, zatem cały rynek pod względem liczby

odbiorców usług ulega zwiększeniu. Fakt, że przy

zwiększającym się rynku liczba abonentów OPL pozostaje na

względnie stałym poziomie prowadzi do wniosku, że udział

OPL w rynku detalicznego dostępu do Internetu ulega

obniżeniu.

8.

Brak porównania

projektowanych rozstrzygnięć z

poprzednim projektem decyzji

(z 2012 r.) oraz poprzednią

decyzją dla rynku 5 (z dnia 28

kwietnia 2011 r. znak: DART-

SMP-6040-1/10 (47)), jak też

bezpodstawna ewolucja

podejścia Prezesa UKE do

analizy rynku 5, pomimo braku

zmiany sytuacji rynkowej.

KIGEiT, PIKE, Netia, UOKiK

Uwaga niezasadna

Przy rozwijającym się rynku ewolucja podejścia do regulacji

jest jak najbardziej naturalna i uzasadniona. Prezes UKE

zgodnie z Zaleceniem NGA powinien przeanalizować różnice

w warunkach konkurencji w różnych obszarach

geograficznych w celu ustalenia, czy jest uzasadnione

definiowanie lokalnych rynków geograficznych lub

wprowadzenie zróżnicowanych środków naprawczych.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że ze względu na dynamiczne

zmiany zachodzące na rynku, dokonywanie porównań

i analiz danych na przestrzeni ostatnich trzech lat nie dałoby

miarodajnych wyników, które dodatkowo mogłyby prowadzić

do błędnych i nie mających oparcia w rzeczywistości

wniosków.

Odnośnie kwestii zmiany stosowanych przez Prezesa UKE

kryteriów oceny konkurencyjności stosowanych przez Prezesa

UKE w kolejnych rundach analiz rynku 5 należy stwierdzić,

że celem tych zmian jest jak najlepsze odwzorowanie sytuacji

konkurencyjnej na detalicznym rynku dostępu

szerokopasmowego, które przekłada się na uznanie danego

obszaru gminnego za konkurencyjny lub nie. Określenie

takich kryteriów było konieczne, aby wyeliminować sytuacje

w których za konkurencyjny byłyby uznany obszar, który

w rzeczywistości takim nie jest.

9.

Nieuwzględnienie w analizie

zmniejszającego się potencjału

LLU, jak również błędne

przyjęcie przez Prezesa UKE, że

uwolnione mogą być wszystkie

przełącznice główne Orange

Polska S.A.. Nierozważenie

pełnej analizy przypadków

skracania pętli abonenckiej.

KIGEiT, Netia

Uwaga niezasadna

Jeżeli chodzi o kwestię przyjęcia przez Prezesa UKE, że

uwolnione mogą być wszystkie Przełącznice Główne Orange

Polska to Prezes UKE wskazuje, że utożsamianie zapisów na

liście obiektów centralowych stan prawny „Nie – brak zgody

właściciela”, czy „Nie – wymagana zgoda właściciela”

z brakiem możliwości uwolnienia pętli lokalnej, co czyni

KIGEiT w swoim stanowisku konsultacyjnym, jest

niesłuszne. Należy wskazać, że nawet tytuł kolumny, w której

informacja ta jest zawarta, brzmi „Możliwość podnajmu

powierzchni budynku/lokalu - Stan aktualny” a nie np.

“Możliwość uwolnienia pętli lokalnej”. Kolumna ta – zgodnie

z jej tytułem wskazuje jedynie, że w danej lokalizacji mogą

wystąpić problemy z najmem powierzchni, czyli w praktyce

z usługą kolokacji, a nie z uwolnieniem pętli lokalnej.

Pominięty został fakt, iż nawet przy braku możliwości



kolokacji w danym obiekcie (kategoria „Nie – brak zgody

właściciela”), nie mówiąc już o potencjalnym braku

możliwości kolokacji (kategoria „Nie – wymagana zgoda

właściciela” i inne) istnieją rozwiązania alternatywne,

wynikające wprost z oferty SOR, umożliwiające uwolnienie

danej pętli lokalnej [Kolokacja wirtualna, realizacja LLU

z wykorzystaniem Kabla korespondencyjnego]. Należy zatem

uznać, że prawdziwe jest poczynione przez Prezesa UKE

ustalenie, że uwolniona może zostać każda pętla lokalna.

Jeżeli natomiast chodzi o potencjał usługi LLU, to Prezes

UKE wskazuje, że LLU w sieci Orange Polska S.A. jest

dostępne i to nawet w zakresie opcji 300 Mb/s. Nieprawą jest

przy tym, okoliczność na którą wskazuje stanowisko

konsultacyjne KIGEiT – jakoby usługa ta niesłusznie nie

została odzwierciedlona w ofercie hurtowej (ofercie BSA). W

tym zakresie Prezes UKE przypomina, że brak

odzwierciedlenia tej usługi w ofercie BSA wynika z faktu

braku regulacji BSA na FTTH na obszarze gminy Warszawa,

gdzie usługa ta jest wyłącznie świadczona.

Prezes UKE, w analizie rynku nie wskazywał, które pętle

abonenckie zostały uwolnione, a które nie. Prezes UKE na

podstawie twierdzeń i danych uzyskanych od OPL wskazał,

że istnieje możliwość uwolnienia wszystkich MDF,

a jednocześnie Prezes UKE nie stwierdził występowania

żadnych obiektywnych przeszkód do wspomnianego

uwolnienia, nie ma zatem podstaw do kwestionowania tej

możliwości. Jednocześnie należy podkreślić, że Netia nie





Prezesa UKE czynności wyjaśniających w tej kwestii.

Dodatkowo Prezes UKE nie wskazywał, że Netia świadczy

usługi LLU we wszystkich 76 obszarach gminnych, tylko że

istnieje możliwość uwolnienia wszystkich MDF OPL.

Problem skracania pętli lokalnej oraz kwestii regulacji

dostępu do pętli lokalnej dotyczy innego rynku właściwego

uregulowanego decyzją Prezesa UKE z 30 grudnia 2010 r.

znak: DART-SMP-6040-2/10 (52). W związku z powyższym

ewentualne uwzględnienie skutków rynkowych zmian

technologicznych w sieci OPL powinno nastąpić w ramach

kolejnego przeglądu rynku 4.

10.

Brak rozważenia w analizie

kwestii potencjału węzłów LLU.

Kwestia ta powinna być

rozważona z punktu widzenia

przesłanki ekonomicznych

Uwaga niezasadna

Usługa LLU może być uruchomiona na każdym węźle pod

warunkiem posiadania przez operatora chcącego z niej

skorzystać infrastruktury w danej lokalizacji. Posiadanie tej

infrastruktury jest najważniejszą barierą wejścia.



barier wejścia.

KIGEiT, Netia

Jak wskazano wcześniej (poprzedni pkt. odniesienia do

uwag), Prezes UKE na podstawie twierdzeń i danych

uzyskanych od OPL wskazał, że istnieje możliwość

uwolnienia wszystkich MDF, a jednocześnie Prezes UKE nie

stwierdził występowania żadnych obiektywnych przeszkód do

tego typu migracji, nie ma zatem podstaw do kwestionowania

tej możliwości. Jednocześnie należy podkreślić, że Netia nie





Prezesa UKE czynności wyjaśniających w tej kwestii. Tym

samym należy uznać, że możliwość migracji z BSA na LLU

istnieje w każdym przypadku. W kwestii ekonomicznej

opłacalności LLU nie można pominąć faktu, że operatorzy

alternatywni w szczególności na 76 konkurencyjnych

obszarach gminnych są w stanie rozbudować własną

infrastrukturę telekomunikacyjną i świadczyć na niej usługi

detaliczne w sposób, który doprowadził do znacznego spadku

udziału OPL w rynku dostępu do Internetu. Ponadto 76

obszarów gminnych cechuje wysoka gęstość zaludnienia,

a więc średnio duża liczba potencjalnych klientów w zasięgu

pętli lokalnych. Wobec tego twierdzenia o nieopłacalności

LLU nie wydają się przekonujące.

11.

Błędnie przeprowadzona analiza

cenników detalicznych.

KIGEiT

Uwaga niezasadna

Prezes UKE dokonał analizy cenników detalicznych na bazie

informacji dostępnych na stronach przedsiębiorców

telekomunikacyjnych. Niestety, choć powszechnie znana jest

praktyka różnicowania cen przez operatorów TVK, to na

stronach tych podmiotów trudno znaleźć cenniki, którymi

posługują się ich działy sprzedażowe. Przedsiębiorcy zwykle

publikują tylko cennik standardowy, w ramach którego

w poszczególnych obszarach Polski akwizytorzy tych

podmiotów mają możliwość zaproponowania klientowi

bardzo korzystnych promocji na czas trwania umowy. Prezes

UKE dokonał analizy cenników zgodnie z najlepszą wiedzą

jaką posiadał i z wykorzystaniem dostępnych informacji.

Dodatkowo należy wskazać, że cenniki detaliczne

wykorzystane do analizy cen zostały włączone do akt sprawy.

Należy również wyjaśnić, że analizie zostały poddane oferty

dotyczące pojedynczej usługi dostępu do Internetu. Pakiety

usług nie zostały wzięte pod uwagę w badaniu ze względu na

fakt, że wyodrębnienie z pakietu ceny za usługę dostępu do

Internetu mogłoby zawierać niepoprawną informację Należy

bowiem zauważyć, że ceny detaliczne poszczególnych usług

wchodzących w skład pakietu nie muszą odpowiadać

rzeczywistym kosztom ich świadczenia. Przedsiębiorcy mogą

tak kształtować te ceny, aby były dla nich korzystniejsze



choćby ze względów księgowych lub podatkowych (np.:

niższy podatek VAT na usługi telewizji kablowej w stosunku

do usług dostępu do Internetu). Dlatego też analiza cen na

podstawie pakietów nie była możliwa.

W kontekście zastrzeżeń KE zgłoszonych w piśmie z dnia 10

grudnia 2012 r. w odniesieniu do postanowienia

stwierdzającego skuteczną konkurencję na określonych w nim

gminach, w zakresie analizy wyłącznie cen samego dostępu

do Internetu, należy wskazać, że w decyzji z dnia 30 lipca

2014 r. (akceptująca rozstrzygnięcia Prezesa UKE) KE nie

wniosła zastrzeżeń w tym zakresie.

12.

Brak analizy wpływu

deregulacji 76 gmin na

możliwość korzystania z usługi

BSA w pozostałych obszarach

gminnych.

KIGEiT

Uwaga niezasadna

W pkt. 3.3.3 Postanowienia Prezes UKE przedstawił analizę

wpływu deregulacji 76 obszarów gminnych na stan rynku.

KIGEiT wskazuje jedynie teoretycznie, że do korzystania

przez OA z usługi BSA potrzebne jest 14 PDU, z których

każdy powinien mieć dostęp do min. 500 000 abonentów, aby

wejście na rynek było opłacalne. Należy jednakże zauważyć,

że powyższe twierdzenia mają charakter czysto teoretyczny,

jak również to, że największy podmiot korzystający z usługi

BSA swoje PDU już wybudował, więc koszty te zostały już

poniesione w przeszłości.

13.

Błędne ustalenie przez Prezesa

UKE, że mała popularność

usługi BSA wynika z braku

zainteresowania. Przyczynami

bowiem są słabe efekty

dotychczasowej regulacji oraz

co najmniej 4 letnie opóźnienie

w rozwoju usługi BSA co

wynikało z działań operatora

zasiedziałego.

KIGEiT

Uwaga niezasadna

Prezes UKE przeanalizował udział BSA w 76 obszarach

gminnych, co zostało odzwierciedlone w tabeli 4

Postanowienia. Należy zwrócić uwagę na spadek

zainteresowania usługą hurtową Orange w aglomeracjach

i miastach. Silna i wciąż wzrastająca konkurencja na szczeblu

detalicznym na tych obszarach, powoduje, że baza usługi

BSA systematycznie spada (pkt 2.3.4 Decyzji

i Postanowienia).

Twierdzenia, że mała popularność usługi BSA wynika przede

wszystkim ze słabych efektów polityki regulacyjnej tj. 4

letniego opóźnienia w rozwoju BSA, nie jest poparte faktami.

W Decyzji w tabeli nr 5 Liczba łączy BSA w latach 2007-

2012 wyraźnie wskazano, że największy przyrost łączy BSA

nastąpił w latach 2007 – 2009 tj. wtedy, gdy zgodnie

z twierdzeniami Izby rozwój tej usługi był utrudniony.

14.

Pkt. IV sentencji postanowienia

wskazuje na to, że Prezes UKE

określa termin uchylenia

obowiązków regulacyjnych,

Uwaga niezasadna

Prezes UKE w pkt IV sentencji Postanowienia nie dokonuje

określenia terminu uchylenia obowiązków regulacyjnych,

tylko wprowadza mechanizm pozwalający na utrzymanie

świadczenia przez Orange Polska usług BSA na warunkach



czyli de facto je uchyla, a to

może zrobić tylko w formie

decyzji.

KIGEiT

dotychczasowych (tj. stosowanych przed dniem doręczenia

niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A.) w stosunku

do tych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy

korzystali z dostępu BSA, a przed dniem doręczenia

niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A. zawarli

z użytkownikami końcowymi detaliczne umowy

o świadczenie dostępu szerokopasmowego. Ponadto należy

stwierdzić, że określony w Postanowieniu rynek 76 obszarów

gminnych rynku 5 jest rynkiem nowym i innym (ze względu

na jego zakres geograficzny) od wcześniejszych regulacji

rynku 5 i tym samym zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 1 PT

stwierdzenie występowania na nim skutecznej konkurencji

powinno nastąpić w formie postanowienia.

15.

Nieuzasadnione wyłączenie z

zakresu produktowego na rynku

detalicznym usług dostępu

szerokopasmowego

świadczonych z

wykorzystaniem sieci

mobilnych.

UPC, PIKE

Uwaga niezasadna

Zarówno w Decyzji jak i Postanowieniu w rozdziale 2.3.6

Prezes UKE wyjaśnia dlaczego z zakresu rynku

produktowego na poziomie hurtowym zostały wyłączone

usługi dostępu szerokopasmowego świadczone

z wykorzystaniem sieci mobilnych. Prezes UKE, po

dokonaniu analizy, przedstawia przesłanki przemawiające za

takim podejściem. Dodatkowo badanie substytucyjności

popytu Internetu stacjonarnego i Internetu mobilnego oparte

o metodologię conjoint wykazało, że zjawisko

substytucyjności nie zachodzi. Wyniki tego badania zostały

również zawarte w Decyzji i Postanowieniu.

16.

Błędne uznanie, że pozycja

Orange Polska S.A. na rynku

detalicznym osłabia jej pozycję

na rynku hurtowym w którym

ma 100% udział. Analiza rynku

detalicznego dla oceny stanu

konkurencji na rynku hurtowym

może mieć jedynie charakter

pomocniczy.

OPL celowo utrzymuje wysokie

ceny detaliczne, ponieważ na

ich podstawie wyliczane są ceny

hurtowe, w związku z tym OPL

godzi się z mniejszym udziałem

na niektórych obszarach aby z

jednej strony utrzymywać

wysokie stawki BSA, a z drugiej

wysokie marże detaliczne.

T-Mobile, 3S

Uwaga niezasadna

Analiza poziomu detalicznego rynku świadczenia usług

stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu jest

tylko punktem wyjścia do konkluzji dla rynku hurtowego.

Prezes UKE dokonał badania poziomu detalicznego, ale

jednocześnie przeanalizował kryteria oceny pozycji znaczącej

na poziomie hurtowym. Dodatkowo, w punkcie 3 poddanych

konsultacjom projektach Decyzji i Postanowienia został

wykazany związek poziomu detalicznego rynku świadczenia

usług stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu

z hurtowym rynkiem 5. Kwestia pozycji Orange Polska na

rynku BSA została poruszona w pkt 2.2.2, 3.3.2 oraz 2.3.4

Postanowienia.

Odnosząc się do uwagi T-Mobile, że regulator powinien

określić pośrednie ograniczenia cenowe za pomocą testu

SSNIP (ang. Small but significant non-transitory increased in

price, tzw. test hipotetycznego monopolisty), należy

podkreślić, że Prezes UKE nie jest zobowiązany do

stosowania tego testu przy ocenie poziomu stopnia

konkurencyjności rynku na poziomie detalicznym i jego

wpływu na poziom hurtowy rynku. Do zbadania wpływu

rynku detalicznego na rynek hurtowy Prezes UKE posłużył



się analizą czynników strukturalnych i behawioralnych

wskazanych w rozstrzygnięciu.

W odniesieniu do kwestii istnienia bezpośrednich ograniczeń,

Prezes UKE wskazuje, że fakt duplikacji infrastruktury

dostępowej różnych dostawców usług przesądza o faktycznej

i potencjalnej możliwości świadczenia usług przez tych

dostawców w danej lokalizacji, co świadczy o istnieniu

ograniczeń bezpośrednich, wpływających na sytuację

konkurencyjną Orange Polska. W związku z powyższym

zarzut braku udowodnienia takiej możliwości nie jest zasadny

i nie podważa on ustaleń Prezesa UKE.

Należy również zauważyć, że zgodnie z obowiązkami

kosztowymi ciążącymi na OPL stawki hurtowe muszą być

kalkulowane w oparciu o koszty, a więc podstawą

kształtowania cen detalicznych przez OPL są jednolite stawki

hurtowe w całym kraju. Podważa to argumentację 3S, zgodnie

z którą OPL celowo utrzymuje wysokie ceny detaliczne

ponieważ na ich podstawie wyliczane są ceny hurtowe.

Wskazany wyżej fakt stosowanej obecnie krajowej regulacji

cenowej OPL na poziomie hurtowym wraz z testami

zawężania marży skutkuje utrudnieniami dla OPL

wprowadzania obniżek cen detalicznych. W związku

z powyższym twierdzenia 3S dotyczące utrzymywania przez

OPL wysokich cen detalicznych nie wskazują na rzekomo

silną pozycję konkurencyjną OPL na rynku 5.

17.

Brak dowodów na poparcie

twierdzeń, że obszary

skutecznie konkurencyjne

charakteryzują się dużą

elastycznością popytu.

T-Mobile, PIKE

Uwaga niezasadna

W pkt 2.2.2 zamieszczono charakterystykę 76 obszarów pod

kątem wybieranych przez klientów m.in.: pakietów usług,

prędkości transferu oraz preferowanych operatorów.

Zadaniem UKE zawarte informacje są wystarczające do

stwierdzenia występowania na tych obszarach wysokiej

elastyczności popytu.

Odnosząc się do zarzutu PIKE odnośnie zbędności

przedstawiania danych odnośnie wykorzystywanych przez

abonentów pakietów usług, należy stwierdzić, że jest to jeden

z czynników wskazujących na odrębność 76 konkurencyjnych

obszarów gminnych od pozostałej części kraju. Przytoczenie

więc tych danych jest uzasadnione.

18.

Brak analizy kolektywnej

pozycji znaczącej.

T-Mobile

Uwaga niezasadna

W punkcie 4 Postanowienia Prezes UKE wykazał dlaczego na

odnośnym rynku właściwym nie może występować

kolektywna pozycja znacząca (tylko 1 podmiot działający na

rynku).

19.

Jedno z kryteriów analizy -

Uwaga niezasadna

Sytuacja, na którą wskazuje T-Mobile ma jedynie charakter



przynajmniej 65 % lokali na

danym obszarze gminnym

posiada dostęp do infrastruktury

przynajmniej trzech operatorów

- dopuszcza, że aż 35% lokali

mieszkalnych ma dostęp tylko

do jednego operatora.

T-Mobile, KIGEiT, 3S

teoretyczny. W rzeczywistości bowiem:

do infrastruktury co najmniej trzech operatorów w 76

obszarach gminnych średnio miało dostęp prawie 72%

lokali mieszkalnych,

dostępu do infrastruktury nie miało co najwyżej 9%

lokali mieszkalnych, średnio wskaźnik ten dla 76

obszarów gminnych wynosił nieco ponad 3%.

W związku z tym, wniosek, że przyjęte przez Prezesa UKE

kryteria oznaczają, że aż 35% lokali na obszarze gminnym

może nie mieć dostępu do więcej niż jednego operatora

a obszar ten i tak zostanie uznany za konkurencyjny jest

jedynie teoretyczny i nie ma miejsca w przypadku niniejszej

analizy.

20.

Po zniesieniu regulacji na 76

obszarach gminnych Orange

Polska S.A. radykalnie zmieni

zasady współpracy

międzyoperatorskiej w

szczególności poprzez odmowę

dostępu, co utrudni lub

uniemożliwi operatorom

alternatywnym świadczenie

usług detalicznych. Możliwa

remonopolizacja rynku.

T-Mobile, Netia, Andrzej J.

Piotrowski

Uwaga niezasadna

Prezes UKE w przeprowadzonej, zgodnie z przyjętymi

kryteriami, analizie wyraźnie wykazał, że obszary gminne

uznane za konkurencyjne charakteryzują się silną konkurencją

infrastrukturalną. Należy bowiem zaznaczyć, że na tych

obszarach co najmniej 65% lokali mieszkalnych posiada

dostęp do co najmniej infrastruktur 3 operatorów, a udział

Orange Polska S.A. nie może przekroczyć 40%. Tym samym

stwierdzenia, że w wyniku stwierdzenia skutecznej

konkurencji rynek może ponownie zmierzać w kierunku

monopolu są bezpodstawne.

W tym miejscu należy także wspomnieć o zapisie pkt. IV

sentencji Postanowienia, który w celu zabezpieczenia

interesów obecnych abonentów operatorów alternatywnych,

świadczących dotychczas usługi detaliczne w oparciu o usługi

BSA, umożliwi tym OA dalsze świadczenie wspomnianych

usług detalicznych, do czasu, na jaki zawarte są te umowy,

jednakże nie dłużej niż 24 miesiące od dnia doręczenia

niniejszego Postanowienia Orange Polska S.A.

Rozwiązanie powyższe zapewni OA odpowiedni czas na

skuteczne zagwarantowanie abonentowi możliwości dalszego

świadczenia usług np.: poprzez migrację do usług LLU lub na

własną infrastrukturę.

21.

Treść Decyzji i Postanowienia

różnią się w miejscach gdzie

powinny być takie same

(wykres nr 5 Postanowienia i

wykres nr 18 Decyzji).

PIKE

Uwaga niezasadna

Wykresy nie przestawiają takich samych informacji.

Wykres 5 w Postanowieniu prezentuje informacje na temat

gmin sąsiadujących z 76 obszarami gminnymi natomiast

Wykres 18 w Decyzji przedstawia informacje dla wszystkich

gmin Polski oprócz 76 obszarów gminnych.

22. Uwaga uwzględniona



Potrzeba zdefiniowania pojęcia

sieci szerokopasmowej.

PIKE

Przez sieć szerokopasmową należy uznać sieć, zapewniającą

możliwość świadczenia usług wchodzących w zakres

produktowy rynku objętego Decyzją i Postanowieniem.

Odpowiednia definicja zostanie dodana do uzasadnienia

Decyzji (pkt. 3) i Postanowienia (pkt. 2.3.2).

23.

Brak oceny wpływu na rynek

budowy przez jednostki

samorządu terytorialnego

regionalnych sieci

szerokopasmowych.

UOKiK

Uwaga niezasadna

W związku z faktem, że regionalne sieci szerokopasmowe

jeszcze praktycznie nie funkcjonują (m.in. znajdują się

w budowie, czy też w trakcie wyboru operatora infrastruktury)

przedwczesne jest prognozowanie i przewidywanie wpływu

tych inwestycji na rynek. Dokonanie takiej oceny może

nastąpić w perspektywie kolejnego przeglądu rynku 5. Należy

ponadto zauważyć, że regionalne sieci szerokopasmowe są

przede wszystkim sieciami szkieletowo-dystrybucyjnymi,

a nie dostępowymi, dlatego (przynajmniej w obecnym czasie)

nie mają one wpływu na rynek 5. Należy bowiem zauważyć,

że rynek 5 obejmuje swoim zakresem poziom sieci

dostępowych (tzw. sieci „ostatniej mili”), a z kolei sieci

szkieletowo-dystrybucyjne wchodzą w zakres rynku

dzierżawy łączy nie będących zakończeniami łączy.

24.

Brak szczegółowego

uzasadnienia dla wyłączenia

sieci telewizji kablowych z

zakresu produktowego rynku.

UOKiK

Uwaga niezasadna

W rozdziale 2.3.6. Postanowienia i Decyzji szczegółowo

opisano jakie przesłanki wskazują na potrzebę wyłączenia

sieci telewizji kablowych z definicji rynku właściwego na

poziomie hurtowym.

Należy zauważyć, że już w decyzji SMP z 28 kwietnia 2011 r.

dla rynku 5 sieci telewizji kablowej zostały wyłączone

z zakresu produktowego rynku właściwego i obecne

rozstrzygnięcie stanowi w tym zakresie kontynuację

poprzedniego podejścia Prezesa UKE. Z kolei nawet

w regulacji z 2007 r. włączenie technologii TVK do rynku

właściwego nie miało wpływu na ustalenia w zakresie

zajmowania pozycji znaczącej na tym rynku.

Ponadto jak wskazuje Nota Wyjaśniająca do Zalecenia

Komisji w sprawie właściwych rynków produktowych

i usługowych w sektorze łączności elektronicznej

podlegających regulacji ex ante zgodnie z Dyrektywą

2002/21/WE Parlamentu europejskiego i Rady w sprawie

wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności

elektronicznej „doświadczenie zdobyte dotychczas w ramach

analizy rynku oraz procedur notyfikacji na podstawie art. 7

wskazują, że tam, gdzie istnieją sieci telewizji kablowej, ich

zasięg geograficzny jest często ograniczony, a hurtowy dostęp

do takich sieci nie stanowi bezpośredniego substytutu dla

produktów hurtowego dostępu szerokopasmowego w oparciu

o usługi DSL po stronie popytu ani podaży, a zatem włączenie



do tego samego rynku produktów nie jest uzasadnione.” Tym

samym wyłączenie sieci telewizji kablowych z zakresu

produktowego rynku przez Prezesa UKE jest zgodne

z zaprezentowanym powyżej podejściem Komisji

Europejskiej.

Postanowienie dotyczy rynku 76 obszarów gminnych, które są

skutecznie konkurencyjne. Na pozostałym obszarze kraju

operatorem SMP jest OPL, która zajmuje tam pozycję

znaczącą. Na obszarach konkurencyjnych Prezes UKE nie

widzi niebezpieczeństwa zmniejszenia stanu konkurencji w

wyniku umacniania się pozycji operatorów sieci kablowych

na obecnym etapie rozwoju rynku. Niezależnie od

powyższego Prezes UKE stale będzie monitorował sytuację

konkurencyjną panującą na rynku dostępu

szerokopasmowego, zgodnie z posiadanymi kompetencjami w

tym zakresie.

25.

Brak wyjaśnienia różnic w

zakresie obszarów gminnych

skutecznie konkurencyjnych w

stosunku do decyzji SMP z

2011 r., jak również dlaczego

odstąpiono od koncepcji

zróżnicowania obowiązków

regulacyjnych w zależności od

stopnia konkurencji na danym

obszarze.

UOKiK

Uwaga niezasadna

Konsultowane rozstrzygnięcia stanowią nową regulację rynku

5 w oparciu o najnowsze dostępne dane w dniu rozpoczęcia

analizy. Przyjęcie określonych kryteriów analizy

w niniejszych rozstrzygnięciach zostało szczegółowo

uzasadnione i opisane w rozdziale 3. W związku

z powyższym Prezes UKE w niniejszych rozstrzygnięciach

nie odwołuje się do wcześniej przeprowadzanych analiz

w ramach toczących się i zakończonych postępowań.

W kwestii gmin Nowy Dwór Mazowiecki, Płońsk i Braniewo,

które były wyłączone z Decyzji z 2011 r. należy stwierdzić, że

dane rynkowe oraz kryteria oceny sytuacji konkurencyjnej na

obszarach rynku detalicznego dostępu do Internetu były inne

niż w przypadku aktualnej regulacji, dlatego też wskazane

gminy nie są obecnie uznane za skutecznie konkurencyjne.

26.

Nieuzasadnione podniesienie, w

stosunku do poprzedniej analizy

rynku, procentu liczby lokali

mieszkalnych posiadających

dostęp do infrastruktury co

najmniej 3 operatorów (z 50%

do 65%). Poziom ten powinien

wynosić 50%, jednakże nie

więcej niż 55%. Ponadto lokal

mieszkalny powinien mieć

dostęp do 2 a nie 3 operatorów.

Lokal mieszkalny powinien

mieć dostęp do więcej niż 3

infrastruktur, ponieważ na rynku

często występują połączenia i

Uwaga niezasadna

W przypadku przyjęcia takiej propozycji mielibyśmy do

czynienia z sytuacją, w której dwóch operatów mogłoby po

połowie podzielić się danym obszarem gminnym, co

negatywnie wpłynęłoby na poziom konkurencji na danym

obszarze gminnym. Kryterium to nie może być uznane za zbyt

restrykcyjne, ponieważ m.in. celem jest jak najlepsze

odwzorowanie sytuacji konkurencyjnej na detalicznym rynku

dostępu szerokopasmowego, które przekłada się na uznanie

danego obszaru gminnego za konkurencyjny lub nie.

W przypadku rynku detalicznego ograniczenie tego kryterium

do dostępu do 2 infrastruktur nie spełniło by powyższego

celu.

Fakt, że użytkownik końcowy ma już dostęp do dwóch

infrastruktur nie powoduje automatycznie, że budowa trzeciej

będzie nieopłacalna. Już sam fakt, że na 76 obszarach



przejęcia.

Orange Polska S.A., 3S

gminnych co najmniej 65% lokali mieszkalnych posiada

dostęp do infrastruktury co najmniej 3 operatorów wskazuje,

że twierdzenie to nie jest uzasadnione. W tym miejscu należy

wskazać, że na opłacalność takiej inwestycji wpływa to czy

uda się sprzedać usługi o nią oparte, a to już zależy przede

wszystkim od takich czynników jak cena, jakość, czy

dopasowanie do potrzeb klienta.

Połączenia i przejęcia, na które wskazuje Orange Polska i 3S

są zjawiskami, których wystąpienie w przyszłości nie jest

pewne i przewidywalne (zakres, czas, kogo i jakiego obszaru

będą dotyczyły), dlatego też nie są one brane pod uwagę przy

analizie konkurencyjności rynku detalicznego.

27.

Nieuzasadnione zastosowanie

kryterium „nie więcej niż 10%

lokali na danym obszarze

gminnym nie posiada dostępu

do Internetu”.

Orange Polska S.A., TP

Teltech, BCC ZP, ELMO,

ATEM Polska, Eltel

Networks, Eneva Telecom,

KPRT, Netbud, Sprint

Telekom, WPRT

Uwaga niezasadna

Kryterium to pozwala wyeliminować obszary, które mogłyby

zostać uznane za konkurencyjne, chociaż rozwój

infrastruktury i sprzedaż usług wskazuje na zakłócenia

konkurencji.

W opinii Prezesa UKE, skuteczna konkurencja to nie tylko

konkurujący ze sobą przedsiębiorcy telekomunikacyjni, ale

również prawidłowe i sprzyjające warunki do jej zaistnienia.

Skuteczna konkurencja wiąże się więc także

z powszechnością dostępu do Internetu. Kryterium to pozwala

wyeliminować obszary gminne, na których penetracja usług

szerokopasmowych znajduje się na niezadowalającym

poziomie (ponad 10% lokali mieszkalnych nie ma dostępu do

Internetu), co może wskazywać na niewydolność rynku lub

niewystarczającą konkurencję skutkującą koniecznością

zwiększania zasięgu sieci i pozyskiwania nowych klientów.

Tym samym fakt, że kryterium to nie jest bezpośrednio

związane z realnym popytem na usługi telekomunikacyjne nie

wpływa na zasadność jego zastosowania przy ocenie sytuacji

konkurencyjnej na poszczególnych obszarach gminnych.

Czynniki strukturalne związane z tym kryterium, takie jak

brak duplikacji infrastruktury i zasięgu sieci, mają kluczowe

znaczenia dla oceny konkurencyjności rynku, nie zaś

związany z nim aspekt popytu na usługi.

28.

Postanowienie pomija kwestię

dalszego obowiązywania oferty

ramowej SOR.

Orange Polska S.A.

Uwaga niezasadna

Prezes UKE zwraca uwagę, że niniejsze Postanowienie

określa zupełnie nowy rynek właściwy i z tej przyczyny nie

sposób orzekać w tym Postanowieniu o jakichkolwiek

obowiązkach regulacyjnych (bowiem obowiązki takie na tym

rynku nie istnieją i nie istniały), co szeroko zostało opisane

w jego uzasadnieniu. O obowiązkach regulacyjnych nie

rozstrzyga także pkt IV sentencji niniejszego Postanowienia.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie dotyczy jedynie konieczności

utrzymywania współpracy międzyoperatorskiej w odnośnym

zakresie i okresie w celu zabezpieczenia interesu abonentów.



29.

Potrzeba wyjaśnienia dotyczące

obszarów geograficznych

oznaczonych w polu rodzaj

gminy, jako „miasto” np.:

Ząbkowice Śląskie, Olkusz,

Słubice.

Orange Polska S.A.

Uwaga uwzględniona

Zgodnie z nazewnictwem stosowanym przez GUS w systemie

TERYT, określenie „miasto” dotyczy obszaru miejskiego

w gminie miejsko-wiejskiej.

Odpowiednie wyjaśnienie zostało dodane w uzasadnieniu

(pkt. 2.4) Decyzji i Postanowienia.

30.

Brak uznania m.in. za

konkurencyjne miast Poznania,

Krakowa i Gdańska poprzez

przyjęcie zbyt restrykcyjnych

kryteriów.

Orange Polska S.A., TP

Teltech, Pracodawcy RP, BCC

ZP, PIIT, ELMO, NSZZ „S”,

ATEM Polska, Eltel

Networks, Eneva Telecom,

KPRT, Netbud, Sprint

Telekom, WPRT

Uwaga niezasadna

Zgodnie z przyjętymi kryteriami przedstawionymi

w postępowaniu, miasta te nie spełniły powyższych

warunków i nie można było ich uznać za obszary

konkurencyjne.

Przyjęte przez Prezesa UKE kryteria nie mogą być uznane za

zbyt restrykcyjne, ponieważ ich celem jest jak najlepsze

i adekwatne odwzorowanie sytuacji konkurencyjnej na

detalicznym rynku dostępu szerokopasmowego, które

przekłada się na uznanie danego obszaru gminnego za

konkurencyjny lub nie. Określenie takich kryteriów było

konieczne, aby wyeliminować sytuacje w których za

konkurencyjny byłyby uznany obszar, który w rzeczywistości

takim nie jest.

Przyjęte kryterium odnośnie dostępności w lokalach

mieszkalnych 3 infrastruktur telekomunikacyjnych oprócz

dostępu do infrastruktury, przedstawia jednocześnie

informacje na temat konkurencji usługowej (możliwość

wyboru usług telekomunikacyjnych różnych operatorów).

Ponadto sam fakt, że rynek 5 jest rynkiem usługowym, wbrew

twierdzeniom PIIT, nie podważa zasadności użycia do oceny

jego konkurencyjności na szczeblu detalicznym kryteriów

dotyczących infrastruktury telekomunikacyjnej.

31.

Planowana regulacja

(Postanowienie) błędnie

realizuje cele strategii Prezesa

UKE i może prowadzić do

remonopolizacji rynku.

Spread Strategies Andrzej J.

Piotrowski

Uwaga niezasadna

Zarówno w uzasadnieniu nakładanych obowiązków

regulacyjnych, jak i w pkt „Cele uwzględnione przy

nakładaniu obowiązków regulacyjnych” Prezes UKE

uzasadnił nakładaną regulację w kontekście celów jakim ona

ma służyć. Z kolei w Postanowieniu dla 76 obszarów

gminnych przeanalizowany został wpływ proponowanej

regulacji na rozwój rynku, zaś samo ustalenie istnienia

skutecznej konkurencji zostało oparte na analizie zarówno

czynników strukturalnych, jak i behawioralnych. Należy

zauważyć, że zgodnie ze Strategią Prezesa UKE do 2015 r.

w przypadku rynku dostępu szerokopasmowego, Prezes UKE

zamierza rozwijać koncepcję zróżnicowanej geograficznie



regulacji, która pozwala zaprojektować obowiązki zarówno

dostosowane do aktualnych warunków konkurencji

w określonych obszarach i stwierdzonych tam problemów

rynkowych, jak też ograniczyć je do niezbędnego minimum

koniecznego dla poprawy sytuacji na rynku. Ponadto

w regulacjach ma zostać uwzględniona koncepcja drabiny

inwestycyjnej.

Tym samym zarzut odnośnie braku realizacji przez niniejsze

rozstrzygnięcia strategii Prezesa UKE należy uznać za

nieuzasadniony.

W kwestii remonopolizacji rynku, podkreślić należy, że

z analizy Prezesa UKE przedstawionej w konsultowanych

rozstrzygnięciach wynika jednoznacznie, że na 76 obszarach

gminnych istnieje skuteczna konkurencja wynikająca z silnej

pozycji konkurentów OPL – operatorów alternatywnych, co

pozwala przyjąć, że do powtórnej monopolizacji rynku na tym

obszarze nie dojdzie.

32.

Brak opisu w jaki sposób

badano ilość dostępnej

infrastruktury w poszczególnych

lokalach mieszkalnych.

3S

Uwaga uwzględniona

W analizie przyjęto założenie o dostępności infrastruktury na

poziomie budynku. W praktyce oznacza to tyle, że na

potrzeby analizy uznano, że w zasięgu sieci danego operatora

są wszystkie lokale mieszkalne w budynkach, w których

wykazał on, przynajmniej aktywną usługę dostępu

stacjonarnego do Internetu.

Odpowiednie wyjaśnienie zostało dodane w projekcie

Postanowienia (pkt. 3.3.2.).

33.

Potrzeba zapewniania dostępu

do infrastruktury pasywnej OPL

UPC

Uwaga niezasadna

Należy zauważyć, że dostęp do infrastruktury pasywnej OPL

zagwarantowany jest decyzją nr DART-SMP-6040-2/10 (52)

z dnia 30 grudnia 2010 r., która dotyczy rynku 4 (LLU).

Niniejsze postępowanie dotyczy usług BSA wchodzących

w zakres rynku 5.

W dniu 30 lipca 2014 r. Komisja Europejska wydała decyzję, w której zaakceptowała

notyfikowane rozstrzygnięcie. Komisja zgodziła się z ustaleniami poczynionymi przez Prezesa

UKE, jednocześnie przedstawiła uwagi w trybie art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. Należy

wskazać, że KE rozpatrzyła łącznie obie notyfikacje Prezesa UKE dotyczące rynku 5 tj.

Postanowienie stwierdzające skuteczną konkurencję na 76 obszarach gminnych rynku 5 (nr

postępowania: DART-SMP-6040-2/14) i Decyzję nakładającą obowiązki regulacyjne na rynku

5 z wyłączeniem 76 obszarów gminnych (nr postępowania: DART-SMP-6040-1/14) poprzez

wydanie jednej decyzji.

Uwagi Komisji:

1. Oparcie analizy stanu konkurencyjności badanego rynku na poszczególnych obszarach

gminnych, w dużej mierze na dostępności operatorów LLU na danym obszarze, bez

wystarczającej oceny rzeczywistej siły ani przyszłej rentowności LLU (ryzyko

nieopłacalności usług LLU w przypadku przyszłej migracji do sieci dostępu nowej



generacji). W tym kontekście KE proponuje, aby wspomnianą analizę oprzeć wyłącznie

na infrastrukturach niezwiązanych z OPL lub zapewnić by operatorzy LLU faktycznie

wywierali znaczącą presję konkurencyjną na poziomie detalicznym jako „trzeci”

dostawcy opierający się na infrastrukturze i aby ją mogli nadal wywierać w przyszłości.

2. Potrzeba doprecyzowania, w jakim stopniu średnie ceny detaliczne dostępu

szerokopasmowego na 76 obszarach gminnych różnią się od cen na pozostałym

terytorium Polski.

3. Brak jednoczesnej z niniejszym projektem, notyfikacji projektu rozstrzygnięcia dla

rynku hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej w Polsce (rynek 4).

Potrzeba niezwłocznego przeglądu wspomnianego rynku.

Ad 1.

W opinii Prezesa UKE mimo stosunkowo niewielkiej liczby łączy LLU oferowanych w Polsce,

uwzględnienie ich w analizie stanu konkurencyjności analizowanego rynku szerokopasmowego

dostępu do Internetu na poszczególnych obszarach gminnych jest w pełni zasadne

i odzwierciedla ono rzeczywistą presję konkurencyjną wywieraną na danym obszarze. Należy

bowiem zauważyć, że tam, gdzie usługa LLU jest świadczona na regulowanych cenowo

warunkach i są lub mogą być oferowane za jej pomocą przez operatorów alternatywnych usługi

detalicznego dostępu szerokopasmowego, LLU stanowi rzeczywistą lub potencjalną

konkurencję dla własnych usług OPL. Dodatkowo w kontekście możliwości i potencjału

skonstruowania konkurencyjnych ofert detalicznych opartych na LLU należy wskazać na nową

markę Netii S.A. Dropss, bazującą na regulowanej usłudze LLU, która pojawiła się na rynku

w lipcu 2014 r. Klient detaliczny za opłatę w wysokości 49,90 zł miesięcznie otrzymuje dostęp

do Internetu o przepływności do 20 Mbit/s, a umowa zawierana jest na czas nieokreślony. Fakt

ten dodatkowo świadczy, że zbudowanie konkurencyjnej lub zdolnej wywierać presję

konkurencyjną usługi detalicznej w oparciu o LLU jest jak najbardziej możliwe zarówno

obecnie, jak i w przyszłości. Tym samym uwzględnienie dostępności operatorów LLU przy

ocenie kryteriów konkurencyjności rynku jest zasadne i odzwierciedla ono realną presję

konkurencyjną, która może mieć wpływ na stan konkurencji w danym obszarze gminnym.

Należy także pamiętać, że rynek 4 jest obecnie regulowany decyzją nr DART-SMP-6040-2/10

(52) z dnia 30 grudnia 2010 r. W kolejnym przeglądzie tego rynku Prezes UKE uwzględni

skutki rynkowe migracji do sieci nowych generacji i związanej z tym rentowności LLU

w kontekście dopasowania środków regulacyjnych do stwierdzonych problemów w rozwoju

konkurencji na rynku 4.

Ad 2.

Prezes UKE uzupełnił analizę cen w pkt 2.2.3. niniejszego Postanowienia.

Zgodnie z powyższa analizą, w przypadku łączy o prędkości do 1 Mb/s włącznie, średnia cena

detaliczna na 76 obszarach gminnych jest prawie o 11 % niższa od średniej ceny detalicznej na

pozostałym obszarze kraju.

Dla łączy z przedziału prędkości powyżej 1 Mb/s do 10 Mb/s włącznie, różnica ta wynosi już

ponad 37 % na korzyść 76 obszarów gminnych.

Jeżeli chodzi o przedział prędkości powyżej 10 Mb/s do 30 Mb/s włącznie, różnica pomiędzy

średnią ceną na terenie 76 obszarów gminnych, a średnią ceną na pozostałym obszarze kraju

jest nieco mniejsza niż w przypadku prędkości z przedziału od 1 do 10 Mb/s i wynosi nieco

ponad 24 %.

W każdym analizowanym przedziale prędkości klient uzyskuje bardziej atrakcyjne cenowo

oferty na 76 obszarach gminnych niż na pozostałym obszarze kraju.



Ad 3.

Prezes UKE dostrzega potrzebę ponownego przeglądu rynku hurtowego (fizycznego) dostępu

do infrastruktury sieciowej. W związku z powyższym Regulator podejmie wysiłki, aby analiza

rynku 4 została przeprowadzona niezwłocznie i w możliwie szybkim terminie. Jednocześnie

należy podkreślić, że od wydania regulacji rynku 4 decyzją nr DART-SMP-6040-2/10 (52)

z dnia 30 grudnia 2010 r. Prezes UKE uwzględnia wzajemne powiązania obu rynków (usług

BSA i LLU), w tym w szczególności w zakresie wdrażania zasady drabiny inwestycyjnej

opisanej powyżej w pkt 2.3.1.

Pismem z dnia 15 lipca 2014 r. KIGEiT złożyła stanowisko w sprawie niniejszego

postępowania. W niniejszym stanowisku KIGEiT podniósł następujące kwestie:

1. Różnice pomiędzy tabelami dotyczącymi przełącznic głównych i uwolnionych LLU

przekazanymi Prezesowi UKE przez OPL wraz z pismem z dnia 31 marca 2014 r.,

a tabelami publikowanymi przez OPL, w związku z nałożonymi na OPL obowiązkami

regulacyjnymi, na stronie www.hurt-orange.pl, zawierającymi Listę obiektów

centralowych status prawny.

2. Braku informacji o cennikach detalicznych w aktach sprawy rzekomo analizowanych przez

Prezesa UKE w ramach prowadzenia analiz Rynku 5.

3. Braku informacji o źródle informacji w zakresie ilości lokali z aktywną usługą detaliczną

opartą na usłudze BSA oraz LLU.

4. Powiększających się udziałów OPL na detalicznym rynku usług szerokopasmowego

dostępu do Internetu, na co wskazuje Raport Prezesa UKE o stanie rynku

telekomunikacyjnego w 2013 r.

5. Wzrostu znaczenia sprzedaży usług detalicznych w pakietach, na co wskazuje Raport

Prezesa UKE o stanie rynku telekomunikacyjnego w 2013 r., a co zostało kompletnie

pominięte przez Prezesa UKE w Postanowieniu podczas analizy cen detalicznych.

6. Korekty danych przekazywanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych w 2011 r.

oraz w 2012 r., o czym mowa w Raporcie Prezesa UKE o stanie rynku

telekomunikacyjnego w 2013 r.

7. Nieprawidłowym prowadzeniu postępowania, tj. braku w aktach sprawy wymaganych

zgodnie z art. 66a kpa metryk sprawy.

Ad. 1

„Lista obiektów centralowych stan prawny” nie przedstawia informacji o przełącznicach

głównych. Na wyżej wspomnianej liście znajduje się 5685 obiektów centralowych (z czego

około 1300 obiektów jest własnością Orange Polska S.A.), które nie są tożsame z listą

przełącznic głównych.

Wskazana lista „Lista obiektów centralowych stan prawny” nie obejmuje szaf FITL, które

także stanowią MDF-y Orange Polska S.A.. Obejmuje ona wyłącznie obiekty regulowane

w ramach LLU przed wprowadzeniem regulacji światłowodów. Lista ma zatem charakter

informacyjny o możliwości Kolokacji (najmu powierzchni) w danym obiekcie, a nie charakter

stricte ewidencyjny.

Suma obiektów wskazanych w zestawieniu „Lista obiektów centralowych stan prawny” oraz

na liście przekazywanej operatorom zainteresowanym dostępem do infrastruktury sieciowej

FITL Orange Polska S.A., stanowi liczbę 13 181, czyli dokładnie liczbę podaną przez UKE.

http://www.hurt-orange.pl/



Ponadto Prezes UKE nie ma podstaw do kwestionowania możliwości uwolnienia przełącznic

głównych OPL, na podstawie danych uzyskanych od OPL. W kwestii ekonomicznej

opłacalności LLU nie można pominąć faktu, że operatorzy alternatywni w szczególności na 76

konkurencyjnych obszarach gminnych są w stanie rozbudować własną infrastrukturę

telekomunikacyjną i świadczyć na niej usługi detaliczne w sposób, który doprowadził do

znacznego spadku udziału OPL w rynku dostępu do Internetu. Ponadto 76 obszarów gminnych

cechuje wysoka gęstość zaludnienia, a więc średnio duża liczba potencjalnych klientów w

zasięgu pętli lokalnych. Wobec tego twierdzenia o nieopłacalności LLU nie wydają się

przekonujące.

Ze względów wskazanych w pkt 1 odniesienia do stanowisk zgłoszonych w postępowaniu

konsultacyjnym użycie do analizy rynku nowszych danych tj. na dzień 31 grudnia 2013 r. nie

było możliwe. Tym samym fakt posłużenia się przez Prezesa UKE danymi przekazanymi przez

OPL w piśmie z dnia 31 marca 2014 r. TKRA2/OPL-370/03/14 nie spowodował, że dane

rynkowe na dzień 31 grudnia 2013 r. były gotowe i możliwe do wykorzystania przy analizie

rynku.

Ad. 2

Informacja o wykorzystanych cennikach została również udzielona KIGEiT w odpowiedzi na

wniosek o numerze KIGEiT/1069/05/2014 z dnia 27 maja 2014 r. Cenniki detaliczne

wykorzystane do analizy cen zostały włączone do akt sprawy, o czym KIGEiT został

zawiadomiony pismem z dnia 4 września 2014 r.

Analiza cen została przygotowana w oparciu o materiały dostępne dla Prezesa UKE.

Większość z nich została pozyskana ze stron operatorów. Należy jednak podkreślić, że

operatorzy na swoich stronach publikują niejednoznaczne informacje na temat cen usług.

Standardowe cenniki zamieszczane na stronach, najczęściej znacząco różnią się od ofert, które

przedstawiciele tych podmiotów mogą zaoferować klientowi. O powszechnie stosowanej

praktyce różnicowania cen przez operatorów TVK można się dowiedzieć z ulotek

pozostawionych klientom przez przedstawicieli poszczególnych przedsiębiorców w budynkach

mieszkalnych. Jednocześnie przed Prezesem UKE przedsiębiorcy stosujący praktykę

różnicowania cen nie potwierdzają jednoznacznie tej informacji. Analiza cen w Decyzji

i Postanowieniu dla rynku 5 została przygotowana w oparciu o najlepsza wiedzą ekspercką

oraz dostępne dane.

Prezes UKE bazował więc głównie na oficjalnych i powszechnie dostępnych cennikach

największych podmiotów działających na 76 obszarach gminnych i reszcie kraju. Jak wskazano

w pkt 2.2.3 poziomy cen wskazują jednoznacznie preferencje i uwarunkowania krajowe

świadczące o konkurencyjności 76 obszarów gminnych oraz potwierdzające ustalenia

w zakresie duplikacji i większej dostępności ofert alternatywnych dostawców. Ponadto Prezes

UKE brał pod uwagę zjawisko lokalnego oferowania przez operatorów kablowych

preferencyjnych promocji usług dostępu do Internetu jako dodatkowy czynnik oceny

warunków konkurencyjności na poziomie detalicznym. Z przyczyn wskazanych powyżej nie

było jednak możliwe szczegółowe udokumentowanie ww. ofert promocyjnych. Prezes UKE

dołożył wszelkiej staranności, aby analiza była możliwie dokładna, dysponując dostępnymi

cennikami. W ramach analizy Prezes UKE zwrócił uwagę, że przedsiębiorcy

telekomunikacyjni zamieszczają na stronach internetowych jedynie standardowe cenniki, które

nie uwzględniają geograficznego różnicowania cen. W przypadku niektórych (zwłaszcza

operatorów TVK) po zalogowaniu się na stronie i podaniu adresu, operator przedstawia

dostępne usługi dla zadeklarowanej lokalizacji, niemniej jednak nie można uzyskać przejrzystej

informacji, jakie rodzaje usług i za jaką cenę są dostępne dla poszczególnych obszarów

geograficznych na promocyjnych warunkach. Niemniej jednak zgromadzone dostępne



informacje w zakresie cen pozwalają ustalić, że na obszarze 76 obszarów gminnych średni

oferowane ceny usług dostępu do Internetu są istotnie niższe niż na pozostałym obszarze kraju.

Ad. 3

Źródłem informacji w zakresie ilości lokali z aktywną usługą detaliczną opartą na usłudze BSA

i LLU są dane pochodzące z Systemu Informacyjnego o Infrastrukturze Szerokopasmowej

(SIIS), które to znajdują się w aktach postępowania (pismo znak: DART-SMP-6040-2/14 (36)).

Ad. 4

Zgodnie z wykresem 7 Raportu o staniu rynku telekomunikacyjnego w 2013 roku udział TP

nieznacznie wzrósł z 30,4% do 31,9%. Należy jednak zaznaczyć, że udział ten odnosi się do

skali całego kraju. Dane prezentowane w Decyzji i Postanowieniu dla rynku 5 odnoszą się do

znacznie mniejszych jednostek podziału terytorialnego kraju (obszar gminny) i tym samym

dokładniej opisują poziom konkurencji na rynku lokalnym.

Ad. 5

Wzrost znaczenia sprzedaży pakietów usług został wzięty pod uwagę w analizie oceny stopnia

konkurencji na 76 obszarach gminnych oraz na obszarach gminnych sąsiadujących z 76

obszarami. Odpowiednie wykresy znajdują się w Postanowieniu dla rynku 5: Rozkład pakietów

usług na 76 obszarach gminnych rynku 5 w 2012 roku, Rozkład pakietów na obszarach

sąsiadujących z 76 obszarami rynku 5 w 2012 roku. Natomiast w analizie cen (jak to zostało

zaznaczone w Postanowieniu dla rynku 5) pod uwagę zostały wzięte ceny dostępu do Internetu

w technologii xDSL oraz kablowej opartych na infrastrukturze własnej operatorów. Przyjętym

założeniem była chęć posiadania przez hipotetycznego klienta wyłącznie usługi

szerokopasmowego dostępu do Internetu. Klient natomiast nie posiadał abonamentu

telefonicznego ani telewizyjnego. Ponadto, celem analizy było przeprowadzenie analizy cen dla

usługi detalicznej stanowiącej odzwierciedlenie usługi hurtowej BSA.

Stwierdzić należy ponadto, że wyodrębnienie z pakietu usług telekomunikacyjnych ceny

dostępu do Internetu mogłoby zawierać nieprawdziwe informacje co mogło by wpłynąć

negatywnie na przeprowadzoną analizę cen. Należy bowiem zauważyć, że ceny detaliczne

poszczególnych usług wchodzących w skład pakietu nie muszą odpowiadać rzeczywistym

kosztom ich świadczenia. Przedsiębiorcy mogą tak kształtować te ceny, aby były dla nich

korzystniejsze choćby ze względów księgowych lub podatkowych (np.: niższy podatek VAT na

usługi telewizji kablowej w stosunku do usług dostępu do Internetu).

W związku z powyższym, zarzut KIGEiT, że Prezes UKE w analizie cen pominął dużą część

rynku oraz wykazał brak inicjatywy w zbieraniu materiału dowodowego należy uznać za

nieuzasadniony.

Ad. 6

Do przeprowadzenia analizy rynku dostępu szerokopasmowego wykorzystanej

w notyfikowanych projektach regulacji rynku 5/2007 zostały wykorzystane najaktualniejsze,

jednocześnie w pełni zweryfikowane dane, będące w momencie przeprowadzania analizy

w posiadaniu Prezesa UKE, a więc dane aktualne na 31 grudnia 2012 r. Źródłem danych do

analizy Rynku 5 jest System Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej. W momencie

przygotowywania analizy rynku 5 Prezes UKE nie dysponował bardziej aktualnymi danymi niż

dane za 2012 rok. Etapem poprzedzającym przygotowanie analizy rynku 5 było wyczyszczenie

i standaryzacja danych przekazanych przez przedsiębiorców do SIIS. Fakt przekazania danych

do SIIS nie oznacza gotowości wykorzystania tych danych, ponieważ podmioty wypełniające

obowiązki sprawozdawcze ciągle znajdują problemy w opracowaniu danych zgodnie

z zaproponowaną strukturą w rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji.



Ad. 7

Zgodnie z art. 66a § 1 w aktach sprawy zakłada się metrykę sprawy w formie pisemnej lub

elektronicznej. Wbrew twierdzeniom KIGEiT metryka sprawy jest prowadzona tyle, że

w formie elektronicznej. Przeglądający akta sprawy pełnomocnicy KIGEiT w żaden sposób nie

zwracali się z prośbą o jej udostępnienie.

Stanowisko KIGEiT z dnia 18 sierpnia 2014 r.

W stanowisku KIGEiT podniosła kwestie związane z uwagami Komisji Europejskiej

wyrażonymi w decyzji z dnia 30 lipca 2014 r. w szczególności z koniecznością ich

uwzględnienia w rozstrzygnięciu.

Po pierwsze KIGEiT podniosła, że analiza rynku właściwego powinna być przeprowadzona

w oparciu o przełącznice główne OPL, a nie obszary gminne.

Prezes UKE zauważa, że w Decyzji (punkt 3) oraz w Postanowieniu (punkt 3.3.2) dokładnie

wyjaśniono wybór jednostki podziału kraju do analizy rynku świadczenia hurtowych usług

dostępu szerokopasmowego. Analizie poddane zostały różne jednostki oraz argumenty za

i przeciw dokonania wyboru obszaru gminnego. W przypadku zastosowania podejścia opartego

na MDF-ach należących do Orange Polska S.A. w analizie nie zostałyby uwzględnione

obszary, w których nie ma infrastruktury Orange Polska S.A., natomiast mogą być na nich

obecni alternatywni operatorzy infrastrukturalni (przede wszystkim operatorzy telewizji

kablowych, którzy ekspansywnie rozwijają obszary swojej działalności, ale również operatorzy

rozwijający swoje sieci oparte o xDSL czy FTTx).

Obszary gminne najlepiej opisują podział geograficzny Polski, wykazują stabilne granice, które

są jasne dla uczestników rynku, w tym abonentów oraz uwzględniają różnice

w poziomie konkurencji między częścią wiejską i miejską danego obszaru gminnego.

Dodatkowo należy wskazać, że podział przyjęty przez Prezesa UKE nie został

zakwestionowany przez KE w decyzji z dnia 30 lipca 2014 r.

Dodatkowo w kontekście wywierania przez operatorów LLU presji konkurencyjnej, należy

zaznaczyć, że rynek 4 (LLU) jest w chwili obecnej regulowany decyzją Prezesa UKE z dnia 30

grudnia 2010 r. nr DART-SMP-6040-2/10(52). Regulacji podlegają usługi dostępu

telekomunikacyjnego do lokalnych pętli i podpętli abonenckich opartych na technologii

miedzianej i światłowodowej oraz usługi dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym m.in.

kanalizacji kablowej, ciemnych włókien światłowodowych oraz usługi backhaul). W oparciu

o tę regulację oferowana jest m.in. wspomniana już oferta Dropss. W kontekście tego należy

stwierdzić, że wspomniana presja konkurencyjna jest wywierana już obecnie. Fakt obecności

w danym obszarze gminnym operatora na bazie LLU jest dodatkowym czynnikiem

zwiększającym presję konkurencyjną, ponieważ pozostali konkurenci muszą uwzględniać

ofertę takiego operatora, zaś konsument ma możliwość wyboru usług od większej ilości

dostawców.

KIGEiT wskazuje ponadto, że w decyzji z dnia 30 lipca 2014 r. KE wyraziła swoją zgodę

jedynie warunkowo, tj. pod warunkiem uwzględnienia jej uwag zawartych w odnośnej decyzji.

Nie można się zgodzić z tym twierdzeniem. Otóż przepisy prawa, zarówno PT jak i dyrektywy

ramowej, nie przewidują takiego rozwiązania, jak warunkowa zgoda Komisji. Jeżeli bowiem

KE uznaje, że notyfikowane rozstrzygnięcie jest błędne i stanowi przeszkodę

w funkcjonowaniu jednolitego rynku, może zgłosić swoje poważne wątpliwości, a później

również zobowiązać organ regulacyjny do wycofania wspomnianego rozstrzygnięcia.

W przypadku niniejszego postępowania taka sytuacja nie miała miejsca – tym samym należy

stwierdzić, że Komisja Europejska zaakceptowała proponowane rozstrzygnięcie w całości.



Prezes UKE uwzględnił wskazania KE w największym możliwym stopniu, co zostało

szczegółowo omówione w odniesieniu się do uwag Komisji Europejskiej zawartych w decyzji

z dnia 30 lipca 2014 r.

W nawiązaniu do pierwszej uwagi KE wskazującej, że analiza rynku właściwego powinna

opierać się wyłącznie na infrastrukturach niezwiązanych z OPL lub Prezes UKE powinien

zapewnić by operatorzy LLU faktycznie wywierali znaczącą presję konkurencyjną na poziomie

detalicznym jako „trzeci” dostawcy opierający się na infrastrukturze i aby ją mogli nadal

wywierać w przyszłości, KIGEiT wskazuje, że Prezes UKE powinien zapewnić, żeby

w obszarach gminnych objętych deregulacją działał co najmniej jeden operator korzystający

z usługi LLU, który powinien mieć możliwość świadczenia usług detalicznych opartych na

usłudze LLU w co najmniej 65% lokali mieszkalnych na danym obszarze gminnym, a tym

samym Prezes UKE powinien przeprowadzić ponowną analizę rynku i wyłączyć

z Postanowienia o skutecznej konkurencji te obszary, które nie spełniają powyższych

warunków.

W odniesieniu do powyższego należy stwierdzić, że zapewnienie przez Prezesa UKE by

operatorzy LLU faktycznie wywierali znaczącą presję konkurencyjną na poziomie detalicznym

jako „trzeci” dostawcy opierający się na infrastrukturze nie jest tożsame z tym, że na każdym

obszarze gminnym uznanym za konkurencyjny taki operator musi świadczyć usługi na bazie

LLU – wystarczy taka możliwość, która, jak wskazano powyżej, istnieje. Poza tym w ocenie

konkurencyjności rynku nie można pomijać faktu, że w Polsce konkurencja na rynku dostępu

do Internetu funkcjonuje przede wszystkim w oparciu o własną infrastrukturę przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, a w mniejszym stopniu w oparciu o usługi regulowane (BSA i LLU).

Przy przyjęciu żądanego przez KIGEiT założenia, obszar nie mógłby być uznany za

konkurencyjny nawet w przypadku gdy OPL ma np.: 10% udział, na całym obszarze gminnym

działa 4 alternatywnych operatorów (w oparciu o własną infrastrukturę), ale nikt nie świadczy

usługi w oparciu o LLU (mimo takiej możliwości). Dlatego też żądania KIGEiT nie można

uznać za zasadne.

Odnosząc się z kolei do kwestii ekonomicznej opłacalności LLU nie można pominąć faktu, że

operatorzy alternatywni w szczególności na 76 konkurencyjnych obszarach gminnych są

w stanie rozbudować własną infrastrukturę telekomunikacyjną i świadczyć na niej usługi

detaliczne w sposób, który doprowadził do znacznego spadku udziału OPL w rynku dostępu do

Internetu. Jeżeli zatem operatorzy alternatywni na 76 konkurencyjnych obszarach byli w stanie

dokonać wskazanych wyżej inwestycji kierując się perspektywą zysku, to inwestycje niezbędne

do uruchomienia usługi LLU również nie powinny być problematyczne z punktu widzenia

rentowności, bowiem ich zakres jest mniejszy od inwestycji mających na celu świadczenie

usług wyłącznie w oparciu o własną infrastrukturę. Wobec tego twierdzenia o nieopłacalności

LLU nie wydają się przekonujące.

Dodatkowo należy stwierdzić, że brak świadczenia w danej lokalizacji przez OA usług na bazie

LLU nie jest tożsamy z brakiem takiej możliwości. Dlatego też wskazanie ilości lokali

z usługą detaliczną świadczoną przez OA na usłudze LLU na poszczególnych obszarach

gminnych, czego żąda KIGEiT, w żaden sposób nie przełoży się na wskazanie realnych

możliwości korzystania przez OA z usługi LLU w poszczególnych obszarach gminnych.

Należy ponadto zaznaczyć, że potencjał LLU został w analizie rynku 5 uwzględniony. Kryteria

analizy rynku 5 sprawdzają bowiem dany zasięg (punkt adresowy) pod kątem możliwości

korzystania z usług szerokopasmowych nie tylko na bazie usługi hurtowej LLU, ale również

infrastruktury własnej. Ustalenie kryterium dostępu do usług detalicznych na bazie LLU na

poziomie 65% lokali mieszkalnych w danym obszarze gminnym byłoby nieadekwatne do



istniejących na rynku warunków i wpłynęłoby negatywnie na rozwijanie własnej sieci przez

przedsiębiorców.

Odnosząc się natomiast do informacji udzielonych przez Prezesa UKE w odpowiedzi z dnia 21

lipca 2014 r. na wniosek KIGEiT o dostęp do informacji publicznej, należy zauważyć, że SIIS

zbiera informacje o usługach świadczonych na zdefiniowanym słowniku dla formy własności

infrastruktury dostępowej na rynku detalicznym. Dla Lubania, jak i dla innych jednostek

podziału administracyjnego kraju zostały zebrane informacje o liczbie usług detalicznych

świadczonych z wykorzystaniem usługi hurtowej LLU. Orange Polska S.A. nie świadczy na

rynku detalicznym usług na bazie usługi hurtowej LLU. KIGEiT niewłaściwie zaadresował

pytanie we wniosku o udostępnienie informacji publicznej, stąd w odpowiedzi otrzymał

informacje poprawną, ale być może niesatysfakcjonującą Wnioskodawcę. Powyższe świadczy

jednocześnie, że zarzut KIGEiT dotyczący braku zbadania potencjału LLU jest niezasadny.

W kwestii zarzutu KIGEiT odnośnie wybiórczo przeprowadzonej analizy cen, należy wskazać,

że Prezes UKE na podstawie danych przekazanych do SIIS i wykorzystywanych do analizy

rynku 5 zidentyfikował podmioty działające w poszczególnych obszarach gminnych. Na

podstawie tych informacji do analizy cen zostali włączeni najwięksi przedsiębiorcy działający

zarówno w skali kraju, jak i na mniejszym obszarze geograficznym. Należy zaznaczyć, że

żaden operator telewizji kablowej nie dostarcza usług dla całego kraju,

a jedynie w zasięgu prowadzonej działalności. Ponadto Prezes UKE uzupełnił wspomnianą

analizę, o informację, w jakim stopniu średnie ceny detaliczne dostępu szerokopasmowego na

76 obszarach gminnych różnią się od cen na pozostałym terytorium Polski. Należy dodatkowo

zaznaczyć, że analiza cen została uzupełniona o dodatkowe okresy w związku z prośbą KE

i tylko w ramach odpowiedzi na prośbę KE o dodatkowe informacje. Niesłuszny zatem jest

zarzut, że analiza cen została przeprowadzona w sposób wybiórczy i dotyczyła jedynie

niewielkiej liczby operatorów, a analizowane oferty dotyczyły całego kraju. Prezes UKE

dołożył wszelkiej staranności, aby analiza była możliwie dokładna, dysponując dostępnymi

cennikami. W ramach analizy Prezes UKE zwrócił uwagę, że przedsiębiorcy

telekomunikacyjni zamieszczają na stronach internetowych jedynie standardowe cenniki, które

nie uwzględniają geograficznego różnicowania cen. W przypadku niektórych (zwłaszcza

operatorów TVK) po zalogowaniu się na stronie i podaniu adresu, operator przedstawia

dostępne usługi dla zadeklarowanej lokalizacji, jednakże nie można uzyskać przejrzystej

informacji, jakie rodzaje usług i za jaką cenę są dostępne dla poszczególnych obszarów

geograficznych na promocyjnych warunkach. Niemniej jednak zgromadzone dostępne

informacje w zakresie cen pozwalają ustalić, że na obszarze 76 obszarów gminnych średnie

oferowane ceny usług dostępu do Internetu są istotnie niższe niż na pozostałym obszarze kraju.

Wskazać należy również, że zgodnie z geograficzną definicją rynku właściwego, 76 obszarów

gminnych stanowi jeden rynek lokalny. Dlatego też oddzielne analizowanie cen na

poszczególnych obszarach gminnych nie umożliwiłoby adekwatnych konkluzji analitycznych

co do zdefiniowanego rynku właściwego. Zgodnie z powyższym, wbrew twierdzeniom

KIGEiT, Prezes UKE przeanalizował cenniki detaliczne największych operatorów działających

na dwóch wyznaczonych rynkach właściwych, natomiast analiza cen operatorów w każdej

gminie z osoba nie byłaby zgodna z przyjętą definicją rynku właściwego

w niniejszym postępowaniu i nie służyłaby ustaleniu charakterystyki oraz struktury tego rynku,

na co wskazuje również fakt, że operatorzy kablowi działają w wielu obszarach gminnych

jednocześnie, stosując oficjalnie jednorodne cenniki.

Stanowisko KIGEiT z dnia 28 sierpnia 2014 r.

W stanowisku z dnia 28 sierpnia 2014 r. KIGEiT podniosła kwestię niewłaściwych podstaw

prawnych do wydania zarówno Postanowienia dotyczącego rynku 76 obszarów gminnych



hurtowego rynku dostępu szerokopasmowego, jak i decyzji dotyczącej hurtowego rynku

dostępu szerokopasmowego z wyłączeniem 76 obszarów gminnych. Otóż KIGEiT uważa,

że rynki właściwe określone w postępowaniu DART-SMP-6040-1/14 (hurtowy rynek dostępu

szerokopasmowego z wyłączeniem 76 obszarów gminnych) oraz DART-SMP-6040-2/14

(rynek 76 obszarów gminnych hurtowego rynku dostępu szerokopasmowego) nie są nowymi

rynkami właściwymi w stosunku do rynków określonych decyzjami Prezesa UKE z dnia

14 lutego 2007 r. znak: DRTD-SMP-6043-23/05(33) i z dnia 28 kwietnia 2011 r. znak: DART-

SMP-6040-1/10(47), i tym samym powinny do nowych regulacji powinny mieć zastosowanie

przepisy art. 23 ust. 1 pkt. 2 PT (wydanie decyzji stwierdzającej skuteczną konkurencję oraz

uchylającej nałożone obowiązki regulacyjne) oraz art. 24 pkt. 1 i 2 lit. b i c (decyzja

wyznaczająca przedsiębiorcę o znaczącej pozycji rynkowej oraz utrzymująca, zamieniająca lub

uchylająca nałożone obowiązki regulacyjne).

Odnosząc się do twierdzeń KIGEiT należy stwierdzić, co następuje:

KIGEiT wskazała rozstrzygnięcie dokonane w Decyzji i Postanowieniu w zakresie sposobu

określenia rynków właściwych jest niezgodne z Zaleceniem Komisji.

Wbrew twierdzeniom KIGEiT wspomniane wyżej zalecenie nie definiuje rynków właściwych,

tylko je określa w sferze produktowej, natomiast proces ich definiowania jest powierzony

krajowym organom regulacyjnym: „Definiując właściwe rynki stosownie do okoliczności

występujących w danym państwie zgodnie z art. 15 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE, krajowe

organy regulacyjne powinny poddać analizie rynki produktów i usług określone

w załączniku do niniejszego zalecenia”. Ponadto w Zaleceniu Komisji rynki określone są

w sposób bardzo ogólny (nie zawierają choćby zakresu geograficznego danego rynku)

i dopiero krajowy organ regulacyjny uszczegóławia go poprzez odpowiednie jego

zdefiniowanie. Dlatego też rynki np.: o tym samym zakresie produktowym, ale różnym

zakresie geograficznym są zazwyczaj przez KE uznawane za tożsame z rynkami

wymienionymi w Zaleceniu z 2007 r., co jednakże nie powoduje, że są to takie same rynki jak

określone wcześniejszymi regulacjami przez dany organ regulacyjny.

Tym samym KIGEiT dalej twierdzi, że tożsamość rynków właściwych wyznacza Zalecenie

Komisji, jedynie poprzez odniesienie się do rynku wyrobów i usług bez odnoszenia się do

zakresu geograficznego danego rynku. W związku z tym, zdaniem KIGEiT, zakres

geograficzny rynku może się zmienić, ale sam rynek właściwy pozostaje ten sam.

W tym miejscu należy wskazać, że określenie zakresu geograficznego rynku właściwego jest

niezbędnym elementem jego określenia. Wynika to zarówno z przepisów prawa UE, jak

i prawa polskiego:

Dyrektywa ramowa art. 15 ust. 3:

Uwzględniając w jak największym stopniu treść zalecenia oraz wytycznych, krajowe organy

regulacyjne definiują – zgodnie z zasadami prawa konkurencji – odnośne rynki stosownie do

okoliczności krajowych, a w szczególności odnośne rynki geograficzne na swoim terytorium.

Zalecenie z 2007 motyw 3:

Zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE krajowe organy regulacyjne definiują właściwe rynki

stosownie do okoliczności występujących w danym państwie, a w szczególności właściwe rynki

geograficzne w obrębie danego terytorium.

Art. 22 PT:

Art. 22. 1. Po przeprowadzeniu analizy, o której mowa w art. 21 ust. 1, Prezes UKE

przeprowadza postępowanie w celu:



1) określenia rynku właściwego, zgodnie z prawem konkurencji, uwzględniając uwarunkowania

krajowe oraz w największym możliwie stopniu zalecenie Komisji i wytyczne, o których mowa

w art. 19 ust. 3, w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych, zwanego dalej "rynkiem

właściwym";

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r., Nr

50, poz. 331, z późn. zm.)

Art. 4 pkt. 9

Rynek właściwy - rozumie się przez to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie,

cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są

oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier

dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują

zbliżone warunki konkurencji;

Mając na uwadze brzmienie przywołanych wyżej przepisów należy również zwrócić uwagę na

stanowiska prezentowane w doktrynie. Zgodnie z komentarzem do ustawy o ochronie

konkurencji i konsumentów pod red. A. Stawickiego (opubl. LEX 2011)„określenie rynku

właściwego jest narzędziem identyfikacji rzeczywistego przedmiotu i faktycznego terytorialnego

zasięgu konkurencji stron bezpośrednio zaangażowanych w postępowanie oraz stron trzecich,

w tym aktualnych lub potencjalnych konkurentów. Wskazuje też przedmiot i obszar związków

z dostawcami i odbiorcami.

Postępowanie mające na celu określenie tego rynku ma charakter sekwencyjny - rozpoczyna je

zdefiniowanie właściwego rynku produktowego, a kończy wyznaczenie terytorialnych granic

tego rynku - właściwego rynku geograficznego”.

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne, komentarz, 3 wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, str. 199:

„Określenie rynku właściwego następuje w wymiarze produktowym oraz geograficznym”.

Jak wynika z powyższego na rynek właściwy składa się zarówno jego wymiar produktowy jak

i geograficzny. Tak więc określenie rynku właściwego bez uwzględnienia tych obu czynników

byłoby niezgodne z przepisami prawa . Tym samym skoro niniejszym przypadku rynek

właściwy w zakresie geograficznym nie jest tożsamy z rynkiem właściwym w tym zakresie,

określonym w decyzji z dnia 14 lutego 2007 r. znak: DRTD-SMP-6043-23/05(33) i z dnia 28

kwietnia 2011 r. znak: DART-SMP-6040-1/10(47), nie można mówić, że są to te same rynki

w rozumieniu art. 23 PT. Dlatego też przyjęte przez Prezesa UKE rozwiązanie należy uznać za

uzasadnione i zgodne z obowiązującym prawem.

Z kolei z chwilą wydania zarówno Postanowienia, jak i Decyzji nowe regulacje zastąpią

obowiązujące do tej pory: decyzje Prezesa UKE z dnia 14 lutego 2007 r. znak: DRTD-SMP-

6043-23/05(33) i z dnia 28 kwietnia 2011 r. znak: DART-SMP-6040-1/10(47), które staną się

bezprzedmiotowe. Wynika to z faktu, że nowe regulacje obejmują pod względem

produktowym regulacje dotychczasowe tj. dotyczą usług hurtowego dostępu

szerokopasmowego, natomiast ze względu na różny zakres geograficzny nie stanowią one tego

same rynku (co uniemożliwia zastosowanie podejścia wskazywanego przez KIGEiT). Dlatego

też, w momencie, w którym na dotychczas regulowanych obszarach kraju pojawią się nowe

regulacje dotyczące rynku 5 tj. hurtowego rynku dostępu szerokopasmowego, dotychczasowe

regulacje przestaną obowiązywać.

Odnosząc się do twierdzeń KIGEiT, że podczas prac nad regulacją z 2011 r. Prezes UKE na

skutek uwag KE zmniejszył liczbę obszarów gminnych niepodlegających regulacji z 20 do 11

uznając tym samym, że wciąż reguluje ten sam rynek, należy stwierdzić, że do zmiany zakresu

geograficznego rynku właściwego w 2011 r. doszło na skutek uwag KE oraz, że miało to



miejsce przed wydaniem decyzji regulacyjnej, a tym samym nie zachodzi tu żadna analogia do

obecnej sytuacji.

Z kolei w kontekście pkt. IV Postanowienia należy stwierdzić przede wszystkim, że Prezes

UKE nie utrzymuje nałożonych na OPL obowiązków regulacyjnych, a zobowiązuje OPL do

zapewnienia, w określonych okolicznościach, dostępu na dotychczasowych warunkach, czyli

stosowania dotychczasowych warunków umownych, o czym jest mowa w treści uzasadnienia

Postanowienia.

KIGEiT wskazał również, że w komunikacie prasowym Prezesa UKE z dnia 4 sierpnia 2014 r.

oraz w wywiadzie dla portalu natemat.pl Prezes UKE posłużył się sformułowaniem

„dereguluje”, a tym samym, w ocenie KIGEiT, nie można stwierdzić, że aktualne

rozstrzygnięcia dotyczą nowych rynków właściwych.

W tym kontekście stwierdzić należy, że artykuły prasowe są adresowane do masowego

czytelnika i posługują się stwierdzeniami łatwo zrozumiałymi. Zawarte w nich sformułowanie

„deregulacja” jest jednakże w pełni uzasadnione, ponieważ taki będzie ostateczny skutek

wydania Postanowienia oraz Decyzji (zastąpienie dotychczasowych regulacji).

Ponadto, w kontekście definicji rynku właściwego zawartej w treści niniejszego Postanowienia

KIGEiT wskazała, że zmiana zakresu geograficznego dotyczy tylko niektórych obszarów

gminnych. Należy jednak zaznaczyć, że jakakolwiek zmiana zakresu geograficznego regulacji

w stosunku do poprzedniej powoduje, że nie ma w tym przypadku tego samego rynku

właściwego.

Wskazana przez KIGEiT okoliczność nałożenia obowiązku utrzymywania ustanowionego

wcześniej dostępu oraz przygotowania oferty ramowej w żaden sposób nie podważa

powyższych twierdzeń Prezesa UKE. Utrzymywanie uprzednio ustanowionego dostępu polega

na utrzymaniu nie gorszych od dotychczasowych warunków współpracy. Należy jednak

ponownie zwrócić uwagę na fakt, że inny zakres geograficzny rynku w stosunku do

poprzednich regulacji powoduje, że rynek określony w niniejszym rozstrzygnięciu nie może

być uznany za ten sam w stosunku do wcześniejszych regulacji rynkowych. Twierdzenia

KIGEiT, jakoby o tożsamości obecnie regulowanego rynku 5 z wcześniejszymi regulacjami

świadczył obowiązek utrzymywania ustanowionego wcześniej dostępu należy zatem uznać za

bezzasadne.

Reasumując, należy stwierdzić, że przygotowane przez Prezesa UKE rozstrzygnięcia

charakteryzują się innym zakresem geograficznym niż wcześniejsze regulacje rynku 5.

W związku z tym rynki właściwe określone w Decyzji i Postanowieniu nie mogą być uznane za

rynki tożsame z rynkami określonymi w poprzednich regulacjach rynku 5.

Stanowisko PIKE z dnia 29 sierpnia 2014 r.

W stanowisku z dnia 29 sierpnia 2014 r. PIKE podniosła, że – po pierwsze - Prezes UKE nie

jest uprawniony do nakładania obowiązków regulacyjnych na podstawie postanowienia. Po

drugie – jeżeli akt Prezesa UKE określa nowy rynek właściwy, jak to ma miejsce

w postanowieniu, nie sposób utrzymywać w nim obowiązków, które na tak sformułowanym

rynku nie były nałożone. Po trzecie – ani PT, ani kpa nie uprawniają Prezesa UKE do nadania

postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności. Po czwarte – Prezes UKE nie uchylił

wobec OPL obowiązków na dotychczas określonym rynku 5. Oznacza to, iż zarówno

Postanowienie, jak i Decyzja określają obowiązki regulacyjne OPL równolegle do

dotychczasowej regulacji rynku 5, nie w jej miejsce. Po piąte – nawet gdyby interpretować

postanowienie celowościowo, PT wymaga formy decyzji dla uchylenia obowiązków

regulacyjnych.



Odnosząc się do powyższych zarzutów po pierwsze należy wskazać, że w Postanowieniu

o skutecznej konkurencji na 76 obszarach gminnych w sprawie nr DART-SMP-6040-2/14

Prezes UKE nie nakłada, ani nie utrzymuje obowiązków regulacyjnych. Prezes UKE

zobowiązuje OPL do zapewnienia, w określonych okolicznościach, dostępu na

dotychczasowych warunkach, czyli stosowania dotychczasowych warunków umownych.

Poza tym, na co powołuje się PIKE, należy wskazać, że przygotowane przez Prezesa UKE

rozstrzygnięcia są nowe i inne w stosunku do poprzednich regulacji rynku 5, ponieważ

charakteryzują się innym zakresem geograficznym niż wcześniejsze regulacje tego rynku.

Tożsamy jest z kolei jedynie ich zakres produktowy. W związku z tym rynki właściwe

określone w aktualnych rozstrzygnięciach są nowymi rynkami właściwymi, zatem nie mogą

być uznane za rynki takie same jak określone w poprzednich regulacjach rynku 5. Skoro

rozstrzygnięcia zawarte w niniejszym Postanowieniu dotyczą nowych rynków właściwych

(słuszność takiego podejścia potwierdza PIKE w swoim stanowisku), to nie może być mowy

o uchyleniu obowiązków regulacyjnych, bowiem na tak określonych rynkach właściwych

żadne obowiązki regulacyjne nie były dotychczas nałożone.

PIKE wskazała także, że Prezes UKE powinien szczegółowo przeanalizować czy operatorzy

LLU faktycznie będą wywierali znaczącą presję konkurencyjną na poziomie detalicznym.

W tym kontekście należy zaznaczyć, że rynek 4 (LLU) jest w chwili obecnej regulowany

decyzją Prezesa UKE z dnia 30 grudnia 2010 r. nr DART-SMP-6040-2/10 (52). Regulacji

podlegają usługi dostępu telekomunikacyjnego do lokalnych pętli i podpętli abonenckich

opartych na technologii miedzianej i światłowodowej oraz usługi dostępu do infrastruktury

sieciowej (w tym m.in. kanalizacji kablowej, ciemnych włókien światłowodowych oraz usługi

backhaul). W oparciu o tą regulację oferowana jest m.in. wspomniana już oferta Dropss.

W kontekście tego zapowiedź dokonania przez Prezesa UKE przeglądu rynku 4, nie świadczy,

że dopiero od jego dokonania operatorzy LLU faktycznie będą mogli wywierać znaczącą presję

konkurencyjną na poziomie detalicznym. Ponadto zgodnie z ustaleniami Prezesa UKE, które

potwierdziła KE, obecnie w Polsce konkurencja opiera się już głównie na dostępie do

infrastruktur alternatywnych dostawców, a nie na bazie usług regulowanych (LLU i BSA).

Oznacza to więc, że presja ze strony operatorów LLU nie ma decydującego charakteru

w zakresie zasadności stwierdzenia skutecznej konkurencji na 76 obszarach

rynku 5.

W opinii PIKE przedstawione w rozstrzygnięciach różnice cenowe (OPL stosuje większe ceny

detaliczne niż OA) nie wskazują na występowanie skutecznej konkurencji na 76 obszarach

gminnych rynku 5.

W tej kwestii należy wskazać, że stwierdzenie, że dany obszar jest konkurencyjny (tj. OPL nie

jest na nim przedsiębiorcą o znaczącej pozycji rynkowej) zostało oparte na następujących

kryteriach:

na danym obszarze gminnym Orange nie posiada 40% i więcej udziałów pod względem

liczby klientów na detalicznym rynku dostępu szeroko pasmowego;

na danym obszarze gminnym działa przynajmniej trzech operatorów świadczących

detaliczną usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu;

zachodzi sytuacja, w której przynajmniej 65 % lokali na danym obszarze gminnym

posiada dostęp do infrastruktury przynajmniej trzech operatorów;

nie więcej niż 10% lokali na danym obszarze gminnym nie posiada dostępu do

Internetu.



Analiza cen detalicznych została przeprowadzona dodatkowo i w żaden sposób nie podważa

ustaleń dotyczących pozycji znaczącej OPL (oceny wszystkich kryteriów stwierdzenia pozycji

znaczącej). Należy bowiem zauważyć, że utrzymywanie większych cen przez OPL nie musi

mieć związku z zajmowaniem przez nią pozycji znaczącej. Należy bowiem podkreślić, że

ciągle relatywnie wysoki udział OPL w rynku dostępu do Internetu (choć na przestrzeni lat

spadający) mimo stosowania wyższych niż OA cen, wynika z wielu czynników. Zgodnie

z badaniami konsumenckimi wykonywanymi na zlecenie Prezesa UKE6667

, choć kryterium

ceny jest istotne przy wyborze usługi stacjonarnego dostępu do Internetu to nie jest ono

najważniejsze. Zdaniem respondentów w 2013 roku kluczowymi czynnikami decydującymi

o wyborze dostawcy stacjonarnego Internetu była prędkość łącza (49%) a dopiero następnie

atrakcyjność cenowa oferty (48%). Ważnymi aspektami były również atrakcyjność promocji

i rabatów (24% respondentów) oraz opinia znajomych czy rodziny (22% respondentów).

Podobne tendencje wystąpiły w roku 2012 - atrakcyjność cenową oferty oraz prędkość łącza

wymienia połowa użytkowników (odpowiednio 50% i 49%). W 2012 roku respondenci

wskazują również na fakt, że przy wyborze oferty dostępu do Internetu kierowali się opinią

znajomych i rodziny (25%) oraz atrakcyjnością rabatów i promocji (24%). Dane te dowodzą,

że cena nie jest jedynym kryterium branym pod uwagę przez konsumenta przy wyborze oferty

dostępu do Internetu. Dlatego też utrzymywanie przez OPL większych cen nie przesądza

o zajmowaniu przez nią pozycji znaczącej na 76 obszarach gminnych. Dodać należy także, że

w stosunku do poprzedniej analizy rynku 5 sytuacja rynkowa uległa zmianie, m.in. spadły

udziały OPL, w szczególności na 76 obszarach gminnych gdzie rozwinęły się alternatywne

infrastruktury telekomunikacyjne. Tym samym twierdzenia PIKE o tym, że sytuacja rynkowa

nie zmieniła się są nieprawdziwe. Zgodnie z powyższym wysokość cen OPL nie może być

analizowana w oderwaniu od innych czynników strukturalnych i behawioralnych, które

występują na 76 obszarach gminnych i stanowią o skutecznej konkurencji. Są to głównie takie

czynniki, jak dostęp do usług świadczonych za pomocą infrastruktur co najmniej 3 operatorów

oraz niskie udziały rynkowe OPL na poziomie detalicznym. Polityka cenowa OPL na 76

obszarach nie skutkuje tym, że OPL może działać w znacznym stopniu niezależnie od

klientów, konsumentów i kontrahentów.

PIKE uważa, że wyłączenie z zakresu produktowego rynku 5 technologii mobilnych należy

uznać za nieuzasadnione.

Prezes UKE w poddanym konsultacjom projekcie Postanowienia szczegółowo odniósł się

dlaczego dostęp w technologiach mobilnych nie powinien być włączony do zakresu

produktowego rynku 5. Dodatkowo, należy zaznaczyć że przeprowadzone badanie

substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego wykazało występowanie jedynie

pewnego poziomu substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego. Jednak jego skala jest

ograniczona w szczególności ze względu na cenę oraz aspekty techniczne usług mobilnych.

Badani respondenci nabywając ofertę dostępu do Internetu próbują wybrać taką, która z ich

punktu widzenia jest optymalna zarówno pod względem parametrów technicznych jak

i cenowym. Oznacza to, że zwykle nabywają taką usługę, która spełnia ich potrzeby. Dlatego

też w sytuacji ponownego wyboru większość respondentów (76% w przypadku Internetu

stacjonarnego i 87% w przypadku Internetu mobilnego) wskazywała ofertę taką samą lub

zbliżoną do obecnie posiadanej. Zatem respondenci nie byli skłonni traktować usługi dostępu

66 Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2013 roku. Raport z badania klientów indywidualnych;

http://www.uke.gov.pl/files/?id_plik=14746

67 Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce. Badanie klientów indywidualnych 2012. Raport;

https://www.uke.gov.pl/files/?id_plik=12342



mobilnego lub stacjonarnego jako zamiennej (substytucyjnej) względem już posiadanej usługi

dostępu do Internetu. Jedynie część respondentów deklaruje chęć wyboru innej technologii,

przy czym w większym stopniu dotyczy to aktualnych posiadaczy usługi stacjonarnej. Takie

postępowanie wynika faktu, że proces decyzyjny jest bardzo złożony i na wybór konkretnej

oferty z pewnością wpływa wiele innych czynników niż tylko te objęte badaniem (np.

dostępność na danym terenie, warunki terenowe wpływające na złą propagację fal radiowych,

brak urządzenia mobilnego, na którym można by korzystać z Internetu mobilnego poza

domem). Wnioski te poparte zostały przez deklaracje badanych dotyczące kształtu oferty

w sytuacji możliwości ponownego jej wyboru. Dwie trzecie z nich wybrałoby ofertę identyczną

lub bardzo podobną do tej, którą obecnie posiadają. Zupełnie inną usługę wybrałby co piąty

badany. Zatem, wyniki badania substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego

dodatkowo potwierdzają zasadność wyłączenia usług mobilnych z zakresu produktowego

rynku 5 na poziomie detalicznym.

Ważnym czynnikiem wpływającym na wybór danego rodzaju dostępu mają parametry łącza.

Nawet najnowsze technologie dostępu mobilnego LTE nie są w stanie zapewnić tego dostępu

w tak wysokiej jakości jak technologie dostępu stacjonarnego. Tytułem przykładu można

wskazać na fakt występowania w technologiach mobilnych wysokich opóźnień (tzw. pingi),

które w znaczący sposób utrudniają lub uniemożliwiają korzystanie z gier sieciowych, które to

stanowią coraz istotniejszą cześć szeroko pojętego rynku internetowego.

W tym kontekście PIKE powołuje się na dokument Rynek usług telekomunikacyjnych

w Polsce w 2013 roku - Raport z badania klientów indywidualnych, zgodnie z którym

skłonność do substytucji Internetu stacjonarnego mobilnym jest wysoka - 44% badanych

byłaby zainteresowana zmianą dostępu, gdyby osiągnęła w tego powodu korzyści. W tym

miejscu należy zauważyć, że skłonność do zmiany dostępu ze stacjonarnego na mobilny

pojawia się wyłącznie pod warunkiem, że zmiana ta nieść będzie ze sobą korzyści dla klienta.

Jednocześnie wskazać należy, że 54% respondentów na możliwość zmiany dostępu na mobilny

odpowiedziała przecząco. Dane te nie mogą być więc uznane za dowód substytucyjności

Internetu stacjonarnego i mobilnego.

W opinii PIKE wprowadzenie 24 miesięcznego okresu przejściowego na utrzymanie przez

OPL na 76 obszarach gminnych świadczenia usług BSA na dotychczasowych warunkach nie

odpowiada potrzebom rynku ponieważ, mogą zdarzyć się sytuacje gdy detaliczna umowa

dostępu do Internetu zawarta została na np.: 36 miesięcy. W takim przypadku OA i tak będzie

musiał ją rozwiązać.

W tej kwestii należy wskazać, że oczywiście możliwa jest sytuacja wskazana przez PIKE, tj. że

kolejna zawarta z abonentem umowa o świadczenie dostępu do Internetu będzie dłuższa niż 24

miesiące (np.: 36 miesięcy) i uregulowania zawarte w pkt IV sentencji Postanowienia

i tak nie zagwarantują świadczenia przez OA wspomnianej umowy aż do jej końca. W tym

miejscu należy jednak stwierdzić, że wskazanie okresu 24 miesięcy, wynika z faktu,

iż zgodnie z art. 56 ust. 4a PT, stanowi on maksymalny okres, na jaki może być zawarta

z konsumentem umowa na świadczenie usług telekomunikacyjnych w początkowym okresie

obowiązywania. Ponadto co do zasady, okres ten jest obecnie powszechnie stosowany jako

maksymalny okres zawierania kolejnych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych na

czas określony. Dlatego też, w opinii Prezesa UKE określenie takiej maksymalnej długości

okresu utrzymania dotychczasowych warunków dostępu hurtowego jest adekwatne i w pełni

uzasadnione, gdyż powinno dać użytkownikom końcowym odpowiedni czas na zapewnienie

sobie nowego dostawcy usług na korzystnych dla nich warunkach oraz ograniczyć ewentualne

straty OA, korzystających z dostępu do sieci OPL, spowodowane roszczeniami użytkowników

za przedwczesne wypowiedzenie zawartych umów detalicznych.



PIKE wskazuje ponadto na brak spójnej koncepcji dotyczącej geograficznego zasięgu rynku 5

(w kontekście poprzednich działań regulacyjnych Prezesa UKE), jak również brak

uzasadnienia kolejnych zmian podejścia w regulacji rynku 5.

W tym miejscu należy wskazać, że przy rozwijającym się rynku ewolucja podejścia do

regulacji jest jak najbardziej naturalna i uzasadniona. Prezes UKE zgodnie z Zaleceniem NGA

powinien przeanalizować różnice w warunkach konkurencji w różnych obszarach

geograficznych w celu ustalenia, czy jest uzasadnione definiowanie lokalnych rynków

geograficznych lub wprowadzenie zróżnicowanych środków naprawczych.

Co już zostało wspomniane, niniejsze rozstrzygnięcie stanowi nową regulację rynku 5

w oparciu o najnowsze dostępne dane w dniu rozpoczęcia analizy. W związku z powyższym

Prezes UKE w niniejszych rozstrzygnięciach nie odwołuje się do wcześniej przeprowadzanych

analiz w ramach toczących się i zakończonych postępowań. Prezes UKE jako regulator rynku

telekomunikacyjnego, którego interwencja opiera się na regulacji ex ante dokonuje regularnych

przeglądów rynku na bazie aktualnych danych i stwierdzonej sytuacji na rynku,

a także zapotrzebowania w zakresie dostosowania regulacji do spełnienia celów wskazanych

w ustawie PT. Tym samym zmiana podejścia regulacyjnego spowodowana zmianą wyników

analizy jest naturalną konsekwencja mechanizmów regulacji ex ante leżących u podstaw

kompetencji Prezesa UKE wynikających z dyrektyw telekomunikacyjnych

zaimplementowanych do PT.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że ze względu na zmiany w strukturze danych, zmiany

słownikowe, wzrastającą poprawność przekazywanych danych (dzięki wprowadzeniu reguł

poprawności danych) oraz większą świadomość przedsiębiorców, rośnie odsetek

przedsiębiorców przekazujących dane dotyczące infrastruktury szerokopasmowej w kolejnych

latach. W związku z powyższym, ponownie należy stwierdzić, że dokonywanie porównań

i analiz zmian na przestrzeni ostatnich trzech lat ze względu na wskazane przyczyny nie dałoby

miarodajnych wyników, które dodatkowo mogłyby prowadzić do błędnych i nie mających

oparcia w rzeczywistości wniosków. Dlatego też przeprowadzona przez Prezesa UKE analiza

w oparciu o dane za 2012 r. najlepiej przekazuje obraz aktualnej sytuacji konkurencyjnej na

rynku. Zaznaczyć należy także, że kwestia ta nie została zakwestionowana przez KE.

PIKE wskazuje również, że Prezes UKE nie przeprowadził analizy inwestycji OPL

z perspektywy czasowej.

W tym miejscu należy wskazać, że na 76 obszarach gminnych została stwierdzona skuteczna

konkurencja ponieważ spełnione zostały w tych przypadkach wskazane w analizie kryteria.

Dodać należy, że fakt ten wynika jedynie z przeprowadzonej analizy rynku, a nie jest wynikiem

jakichkolwiek ustaleń dotyczących rozwoju inwestycji poczynionych pomiędzy Prezesem UKE

a OPL w zamian za tzw. łagodzenie regulacji na rynku 5, co sugeruje w swoim stanowisku

PIKE.

PIKE zgadza się z kolei z Prezesem UKE w zakresie wyłączenia technologii TVK z zakresu

produktowego rynku właściwego.

W opinii PIKE Prezes UKE w analizie rynku powinien także przeanalizować kwestię dostępu

do tzw. infrastruktury cywilnej (m.in. kanalizacja, dukty).

W tym miejscu należy zaznaczyć, że dostęp do infrastruktury pasywnej podlega regulacjom na

rynku 4 (LLU) tj. obecnie w decyzji Prezesa UKE z dnia 30 grudnia 2010 r.

Stanowisko KIGEiT z dnia 3 września 2014 r.

W stanowisku z dnia 3 września 2014 r. KIGEiT wniósł o uzupełnienie materiału dowodowego

o dane dotyczące rynku telekomunikacyjnego w 2013 r. zebrane w SIIS. Należy zwrócić



uwagę, że fakt opublikowania „Raportu pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną

w 2013 r.” nie jest tożsamy z posiadaniem przez Prezesa UKE zweryfikowanych danych za

2013 r., które mogłyby posłużyć do analizy rynku 5 (chodzi tu przede wszystkim o dane

o usługach telekomunikacyjnych). Dane o usługach nie były publikowane w raporcie, co też

wskazuje na fakt, że nie zostały one do tego czasu wyczyszczone i przygotowane do publikacji.

W przypadku danych za 2013 rok, przedsiębiorcy telekomunikacyjni przekazywali dane do

SIIS jeszcze po dniu 12 maja 2014 r. (w tym członkowie KIGEiT) wskutek poważnych błędów

zidentyfikowanych przez UKE. Stwierdzenie Izby, że Prezes UKE jest w posiadaniu

zweryfikowanych danych za 2013 rok dotyczących infrastruktury i usług na rynku

telekomunikacyjnym jest zatem bezpodstawne. Proces czyszczenia danych za 2013 r. nie został

jeszcze ukończony, a dane za 2013 r. będą dostępne w czwartym kwartale 2014 r.

KIGEiT zwróciła uwagę, że w aktach sprawy nie ma cenników detalicznych za następujące

okresy tj: listopad 2010 r., czerwiec 2011 r., marzec 2012 r., grudzień 2012 r. i luty 2014 r.

Prezes UKE wskazuje, że wymienione w piśmie do KE z dnia 14 lipca 2014 r. (odpowiedź na

RFI), stwierdzono, że analizy cenników były przeprowadzone w następujących okresach:

Listopad 2010 r.

Czerwiec 2011 r.

Marzec 2012 r.

Grudzień 2012 r.

Luty 2014 r.

Należy jednakże zauważyć, że dotyczy to analiz cenników zawartych we wspomnianym

piśmie, a nie w analizie rynku 5.

Ponadto cenniki detaliczne wykorzystane do analizy cen przeprowadzonej w rozstrzygnięciu

zostały włączone do akt sprawy, o czym KIGEiT została zawiadomiona pismem z dnia 4

września 2014 r. Z kolei pismem z dnia 2 października Prezes UKE zawiadomił strony

o faktach znanych organowi z urzędu tj. bazach cen dostępu do Internetu za listopad 2010 r.,

czerwiec 2011 r., marzec 2012 r. i grudzień 2012 r.

Jak już wcześniej wskazano, Prezes UKE wyjaśnił dlaczego analiza cen nie może być uznana

za przeprowadzoną w sposób wybiórczy. Należy wskazać, że Prezes UKE na podstawie danych

przekazanych do SIIS i wykorzystywanych do analizy rynku 5 zidentyfikował podmioty

działające w poszczególnych obszarach gminnych. Na podstawie tych informacji do analizy

cen zostali włączeni najwięksi przedsiębiorcy działający zarówno w skali kraju, jak i na

mniejszym obszarze geograficznym. Należy zaznaczyć, że żaden operator telewizji kablowej

nie dostarcza usług dla całego kraju, a jedynie w zasięgu prowadzonej działalności. Ponadto

Prezes UKE uzupełnił wspomnianą analizę, o informację, w jakim stopniu średnie ceny

detaliczne dostępu szerokopasmowego na 76 obszarach gminnych różnią się od cen na

pozostałym terytorium Polski.

KIGEiT uważa, że Prezes UKE powinien ustalić, którzy operatorzy świadczą usługi

w poszczególnych obszarach gminnych poddanych analizie – w szczególności w obszarach

deregulowanych.

Należy zaznaczyć, że lista operatorów, którzy świadczą usługi na poszczególnych obszarach

gminnych nie miałaby jakiegokolwiek wpływu na wyniki analizy konkurencyjności

poszczególnych obszarów gminnych. Na tą ocenę wpływa bowiem m.in. dostępność co

najmniej 65% lokali mieszkalnych do infrastruktur m.in. 3 operatorów, bez względu na ich



wielkość czy też skalę działania. Ponadto należy wskazać, iż w Postanowieniu został

zamieszczony wykres „Udział największych operatorów pod względem całkowitej liczby

użytkowników na 76 obszarach gminnych w 2012 roku”, który przedstawia obecność

poszczególnych operatorów na konkurencyjnych obszarach gminnych.

W kwestii możliwości konkurowania przez OA korzystających z usług LLU OPL, należy

stwierdzić, że usługa LLU może być uruchomiona na każdym węźle OPL, co prowadzi do

wniosku, że może być ona świadczona w każdym lokalu mieszkalnym będącym w zasięgu sieci

OPL. W kwestii ekonomicznej opłacalności LLU nie można pominąć faktu,

że operatorzy alternatywni w szczególności na 76 konkurencyjnych obszarach gminnych są

w stanie wybudować od podstaw własną infrastrukturę telekomunikacyjną i świadczyć na niej

usługi detaliczne w sposób, który doprowadził do znacznego spadku udziału OPL w rynku

dostępu do Internetu. Wobec tego twierdzenia o nieopłacalności LLU, bazującej jednak

w części na infrastrukturze OPL nie wydają się przekonujące. Dodatkowo należy wskazać, że

na obowiązująca na rynku 4 regulacja nakłada na OPL m.in. obowiązek niedyskryminacji, co

wyklucza sytuacje, w której cześć detaliczna OPL otrzymuje lepsze warunki (np.:

przepływność łącza) niż OA.


W stanowisku z dnia 4 września 2014 r. KIGEiT wniosła o:

ustalenie liczby MDF TP na dzień 31 grudnia 2012 r. i na dzień wszczęcia

postępowania w sprawie,

ustalenie ile MDF TP jest zlokalizowanych w przełącznicach głównych,

ustalenie, na których MDF-ach, których nie ma w Informacjach Ogólnych, operatorzy

alternatywni korzystają z usługi LLU,

ustalenie listy MDF, na których operatorzy alternatywni nie mogli rozpocząć

świadczenia usługi LLU, w szczególności tych MDF, których nie było opublikowanych

przez Orange Polska S.A. w Informacjach Ogólnych.

W odniesieniu do powyższych wniosków należy zwrócić uwagę, że problem MDF szeroko

analizowany przez KIGEiT w omawianym stanowisku, nie jest przedmiotem rozstrzygnięć

Postanowienia i Decyzji dla rynku 5. Prezes UKE, w celu określenia, czy na rynku 5 panują

trwałe i jednolite warunki konkurencji najpierw przeprowadził szczegółową analizę wyboru

jednostki podziału geograficznego kraju, a następnie dokonał oceny stopnia konkurencyjności

na zdefiniowanych obszarach geograficznych. W rozdziale „Warunki konkurencji na rynku

detalicznym na poszczególnych obszarach gminnych” Postanowienia oraz w rozdziale

„Warunki konkurencji na rynku detalicznym na obszarach gminnych włączonych do rynku 5

i wyłączonych z rynku 5” Decyzji zostały porównane różne metody wyboru jednostki do

analizy, w tym obszar MDF. Prezes UKE poszukiwał do oceny stopnia konkurencji na rynku 5,

jednostki, która najlepiej odzwierciedla faktyczne warunki panujące na detalicznym rynku

szerokopasmowego dostępu do Internetu. W warunkach Polski taką jednostką okazał się obszar

gminny, a nie MDF jak sugeruje to KIGEiT.

Reasumując, po przeprowadzeniu analiz dla różnych jednostek i zbadaniu ich korelacji

z czynnikami, które mogą wpływać na różnice w rozwoju usługi szerokopasmowej transmisji

danych, w przypadku rynku polskiego najbardziej adekwatną jednostką do przeprowadzenia

analizy konkurencyjności na rynkach lokalnych jest obszar gminny. Wobec powyższego

podnoszone przez KIGEiT okoliczności i zarzuty związane z kwestią liczby MDF pozbawione

są znaczenia dla niniejszego rozstrzygnięcia.




W stanowisku z dnia 9 września 2014 r. KIGEiT podniosła że podczas prac nad regulacją

z 2011 r. Prezes UKE na skutek uwag KE zmniejszył liczbę obszarów gminnych

niepodlegających regulacji z 20 do 11 uznając tym samym, że wciąż reguluje ten sam rynek

(mimo zmiany jego geograficznego zakresu). KIGEiT podkreśliła, że zmniejszenie liczy gmin

miało miejsce po postępowaniu konsultacyjnym, a Prezes UKE nie przeprowadził ponownie

postępowania konsultacyjnego i konsolidacyjnego. Odnosząc powyższe okoliczności do

aktualnych postępowań w zakresie rynku 5 KIGEiT stwierdziła, że mimo innego zakresu

geograficznego niż decyzja SMP z 2011 r. stanowią one kontynuację poprzednich regulacji,

a określone nimi rynki właściwe nie są nowymi rynkami.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić po pierwsze, że wspomniana zmiana liczby

gmin miała miejsce na skutek uwag KE. Wobec tego przeprowadzenie ponownej konsolidacji

projektu decyzji z 2011 r. nie było konieczne (patrz. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego

2011 r. III SK 18/10).

Ponadto pomiędzy opisaną przez KIGEiT sytuacją z 2011 r. a obecnie prowadzonymi

postępowaniami dotyczącymi rynku 5 nie zachodzą jakiekolwiek analogie. W 2011 r. do

zmiany liczby gmin doszło w trakcie jednego postępowania administracyjnego. Z kolei obecnie

mamy sytuację, w której występują różnice w zakresie geograficznym pomiędzy decyzją SMP

z 2011 r. a obecnie procedowanymi rozstrzygnięciami w ramach odrębnych postępowań

administracyjnych. Dlatego też w aktualnej sytuacji nie można stwierdzić, że rynek właściwy

określony decyzją SMP z 2011 r. jest tym samym rynkiem właściwym, o którym mowa

w obecnych rozstrzygnięciach. Tym samym stwierdzenia KIGEiT są całkowicie niezasadne.

Stanowisko KIGEiT z 11 dnia września 2014 r.

W kolejnym stanowisku z 11 września 2014 r. KIGEiT wskazuje, że Prezes UKE błędnie

ustalił strony niniejszego postępowania tj. uznał, że stroną postępowania jest jedynie OPL,

a tymczasem stronami powinni być wszyscy przedsiębiorcy telekomunikacyjni, których udziały

były badane podczas analizy rynku właściwego. Na poparcie swoich tez KIGEiT przywołuje

postępowanie w sprawie krajowego rynku świadczenia usługi dostępu i rozpoczynania

połączeń w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych (postanowienie o skutecznej

konkurencji z dnia 29 lipca 2011 r. oraz postępowanie w sprawie krajowego rynku świadczenia

usługi roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych

(postanowienie o skutecznej konkurencji 27 marca 2007 r.).

Na wstępie należy wskazać, że na analizowanym rynku właściwym tj. rynku świadczenia

hurtowych usług dostępu szerokopasmowego na obszarach gminnych, określonych w pkt 1

Załącznika nr 1 do niniejszego Postanowienia, jedynym działającym przedsiębiorcą

telekomunikacyjnym jest OPL (posiada 100% udział). Jeśli chodzi o udziały innych

przedsiębiorców to były one badane wyłącznie na detalicznym rynku dostępu

szerokopasmowego.

Odnosząc się do przywołanych powyżej twierdzeń KIGEiT, Prezes UKE wskazuje, iż zgodnie

z art. 28 kpa ”stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego

lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój

interes prawny lub obowiązek”.

W doktrynie podkreśla się, że pod pojęciem „obowiązku”, do którego odwołuje się art. 28 kpa,

należy rozumieć powinność pewnego zachowania się, określonego zakazem lub nakazem

wynikającym z prawa administracyjnego materialnego (G. Łaszczyca, A. Martysz, A. Matan,

Komentarz do art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX, 2010). W wyniku

stwierdzenia skutecznej konkurencji na 76 obszarach gminnych rynku 5, z dniem doręczenia

stronom niniejszego Postanowienia na ww. obszarach przestaje obowiązywać regulacja



hurtowych usług dostępu szerokopasmowego wynikająca zarówno z decyzji Prezesa UKE

z dnia 14 lutego 2007 r., nr DRT-SMP-6043-23/05(33), jak i z decyzji Prezesa UKE z dnia 28

kwietnia 2011 r. nr DART-SMP-6040-1/10(47), zgodnie z którymi podmiotem o znaczącej

pozycji rynkowej na hurtowym rynku dostępu szerokopasmowego jest OPL. Wynika to z faktu,

że nowa regulacja obejmuje pod względem produktowym regulacje dotychczasowe tj. dotyczy

usług hurtowego dostępu szerokopasmowego. Dlatego też, w momencie, w którym na

dotychczas regulowanych obszarach kraju pojawi się nowa regulacja dotycząca rynku 5 tj.

hurtowego rynku dostępu szerokopasmowego, dotychczasowe regulacje przestaną

obowiązywać. Tym samym niniejsze Postanowienie wpływa na obowiązki OPL, która jest

jedynym podmiotem świadczącym usługi hurtowego dostępu szerokopasmowego, natomiast

nie wpływa w żaden sposób na obowiązki innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

W odniesieniu do pojęcia interesu prawnego, należy zauważyć, że w wyroku z dnia 29 marca

2006 r., VI SA/Wa 2401/05, Lex nr 223329, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie

stwierdził, że: Stwierdzenie istnienia interesu prawnego wymaga ustalenia związku

o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa a sytuacją prawną

konkretnego podmiotu prawa, polegającego na tym, że akt stosowania tej normy (decyzja

administracyjna) może mieć wpływ na sytuację prawną tego podmiotu w zakresie prawa

materialnego. Interes taki powinien być bezpośredni, konkretny, realny i znajdować

potwierdzenie w okolicznościach faktycznych, które uzasadniają zastosowanie normy prawa

materialnego”. Interes prawny musi być ponadto uzasadniony okolicznościami i zdarzeniami,

które wystąpiły lub nadal trwają. Nie jest zatem legitymowany do występowania

w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony ten, kto uzasadnia swój interes prawny

zdarzeniami i okolicznościami przewidywanymi, takimi które według jego zamiarów wystąpią

dopiero w przyszłości (wyrok NSA z dnia 25 października 2006 r., II GSK 163/06, Lex nr

274855).

Ponadto od wyżej scharakteryzowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny,

który – jak słusznie wskazuje się w wyroku NSA z dnia 22 lutego 1984 r., sygn. akt I SA

1748/83 oraz z dnia 27 września 1999 r., sygn. akt IV SA 1285/98 – jest stanem, w którym

dany podmiot wprawdzie jest bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy

administracyjnej, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa

powszechnie obowiązującego, mającego stanowić podstawę skutecznego żądania stosownych

czynności organu administracji.

Powyższe oznacza, że rozstrzygnięcie organu administracji publicznej musi faktycznie

i bezpośrednio oddziaływać na sferę praw i obowiązków danego podmiotu z zakresu prawa

administracyjnego materialnego, aby podmiot ten był stroną odnośnego postępowania

administracyjnego.

W tym miejscu należy wskazać też na Wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z dnia 23 lutego 2010 r. sygn. akt. XVII AmT 77/07: źródłem legitymacji procesowej strony

musi być wyraźny przepis prawa materialnego stanowiący podstawę interesu prawngo, a sam

interes prawny (warunkujący przyznanie osobie przymiotu strony w sprawie) musi

bezpośrednio dotyczyć sfery prawnej tego podmiotu. A contrario brak bezpośredniości wpływu

sprawy na sferę prawną osoby nie pozwala na uznanie jej za stronę postępowania

administracyjnego. Pojęcie „interes prawny” w rozumieniu art. 28 kpa oznacza interes oparty

na konkretnym przepisie prawa materialnego. Jeżeli więc z art. 28 kpa wynika wymaganie aby

postępowanie administracyjne dotyczyło bezpośrednio interesu pozwanego lub obowiązku

danego podmiotu to stwierdzenie, że postępowanie dotyczy tylko pośrednio interesu prawnego

jakiegoś podmiotu oznacza degradację interesu prawnego do rangi interesu faktycznego, który

nie jest chroniony prawem.[…] Przedmiotowa decyzja określała sposób zachowania się ABC



wobec wszystkich odbiorców jej usług rozumianych w sposób abstrakcyjny, bez

indywidualnego wskazania któregokolwiek operatora. Jej celem była ochrona odbiorców usług

ABC poprzez zapewnienie ich jednakowego traktowania. Nie można więc w ocenie Sądu uznać,

aby postępowanie administracyjne oraz wydana w jego wyniku decyzja administracyjna

dotyczyła bezpośrednio sfery prawnej odbiorcy usług ABC. Można tu jedynie mówić

o pośrednim oddziaływaniu decyzji na sferę prawną podmiotów korzystających z usług ABC.

Przyjęcie przeciwnego stanowiska oznaczałoby konieczność udziału w postępowaniu

wszystkich odbiorców usług ABC, co nie jest realnie możliwe.

Z powyższego wyroku wyraźnie wynika, że stroną, w rozumieniu art. 28 kpa może być

wyłącznie podmiot, którego interesu prawnego dotyczy dane postępowanie administracyjne

w sposób bezpośredni. W niniejszym przypadku postępowanie DART-SMP-6040-2/14

bezpośrednio dotyczy jedynie interesu prawnego OPL.

Wskazać należy, że biorąc pod uwagę hurtowy rynek dostępu szerokopasmowego jedynym

podmiotem świadczącym na nim usługi jest Orange Polska S.A., a inni przedsiębiorcy jego

ewentualnymi odbiorcami. Fakt ten odróżnia niniejsze postępowanie od postępowania

w sprawie krajowego rynku świadczenia usługi dostępu i rozpoczynania połączeń

w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych oraz postępowania w sprawie krajowego

rynku świadczenia usługi roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych sieciach

telefonicznych. W przypadku pierwszego rynku stronami zostały uznane następujące spółki: P4

sp. z o.o., Polska Telefonia Komórkowa Centertel sp. z o.o., Polkomtel S.A. oraz Polska

Telefonia Cyfrowa sp. z o.o. W drugim przypadku za strony uznano Polską Telefonię

Komórkową Centertel sp. z o.o., Polkomtel S.A. oraz Polską Telefonię Cyfrowa sp. z o.o.

Jednakże w obu wskazanych postępowaniach wymienione podmioty działały na wskazanych

hurtowych rynkach właściwych tj. świadczyły usługi wchodzące w zakres przedmiotowy tych

rynków.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że zarzuty KIGEiT są niezasadne.

W kwestii potrzeby doprecyzowania pkt. IV sentencji Postanowienia należy stwierdzić, że pkt.

ten wyraźnie mówi, że dostęp ma być utrzymany na dotychczasowych warunkach tj. na

warunkach które na poszczególnych obszarach gminnych były stosowane do czasu doręczenia

niniejszego Postanowienia OPL.

Drugie stanowisko KIGEiT z dnia 11 września 2014 r.

W stanowisku z 11 września 2014 r. KIGEiT odniósł się do pisma OPL z dnia 1 lipca 2014 r.

Poniżej znajduje się odniesienie do uwag KIGEiT adresowanych do Prezesa UKE.

KIGEiT wskazuje, że Prezes UKE nie odniósł się do zjawiska skracania przez OPL pętli

abonenckich. Należy zauważyć, że kwestia skracania pętli lokalnej oraz kwestii regulacji

dostępu do pętli lokalnej dotyczy innego rynku właściwego uregulowanego decyzją Prezesa

UKE z 30 grudnia 2010 r. znak: DART-SMP-6040-2/10 (52). W związku z powyższym

ewentualne uwzględnienie skutków rynkowych zmian technologicznych w sieci OPL powinno

nastąpić w ramach kolejnego przeglądu rynku 4.

KIGEiT zarzuca brak ciągłości i przewidywalności polityki regulacyjnej Prezesa UKE. W tym

miejscu należy wskazać, że przy rozwijającym się rynku ewolucja podejścia do regulacji jest

jak najbardziej naturalna i uzasadniona. Prezes UKE zgodnie z Zaleceniem NGA powinien

przeanalizować różnice w warunkach konkurencji w różnych obszarach geograficznych w celu

ustalenia, czy jest uzasadnione definiowanie lokalnych rynków geograficznych lub

wprowadzenie zróżnicowanych środków naprawczych.



Co już zostało wspomniane, niniejsze rozstrzygnięcie stanowi nową regulację rynku 5

w oparciu o najnowsze dostępne dane w dniu rozpoczęcia analizy. W związku z powyższym

Prezes UKE w niniejszych Postanowieniu nie odwołuje się do wcześniej przeprowadzanych

analiz w ramach toczących się i zakończonych postępowań. Prezes UKE jako regulator rynku

telekomunikacyjnego, którego interwencja opiera się na regulacji ex ante dokonuje regularnych

przeglądów rynku na bazie aktualnych danych i stwierdzonej sytuacji na rynku, a także

zapotrzebowania w zakresie dostosowania regulacji do spełnienia celów wskazanych w ustawie

PT. Tym samym zmiana podejścia regulacyjnego związana z wynikami najnowszej analizy jest

naturalną konsekwencją mechanizmów regulacji ex ante leżących u podstaw kompetencji

Prezesa UKE wynikających z dyrektyw telekomunikacyjnych zaimplementowanych do PT.

Ponadto należy zauważyć, że Prezes UKE przeprowadził analizę czynników strukturalnych

i behawioralnych wskazujących odrębność warunków konkurencji panujących na 76 obszarach

gminnych od reszty kraju (pkt. 2.4 i 3.3.4 niniejszego Postanowienia).

Tym samym zarzut KIGEiT nie może zostać uznany za zasadny.

Odnosząc się do kwestii udziałów OPL na 76 obszarach gminnych należy podkreślić, że

wzrosty, na które wskazuje KIGEiT nie mają wpływu na ocenę stopnia konkurencji na

poszczególnych obszarach gminnych. Z przeprowadzonej analizy z zastosowaniem kryterium

udziałów wynika, że na każdym z 76 obszarów gminnych Orange Polska S.A (OPL) nie

posiada 40% i więcej udziałów pod względem liczby klientów na detalicznym rynku dostępu

szerokopasmowego (aby dany obszar mógł być uznany za konkurencyjny, oczywiście wraz ze

spełnieniem pozostałych kryteriów). Jednocześnie należy wskazać, że przy stwierdzonych

średnich udziałach OPL w 76 obszarach gminnych na poziomie 20%, różnica w przedziale od

1-5 punktów procentowych nie ma wpływu na wyniki rozstrzygnięcia w zakresie

konkurencyjności rynku obejmującego 76 obszarów gminnych. Stwierdzenie KIGEiT

dotyczące wzrostów udziałów OPL w 55 spośród 76 obszarów gminnych nie jest również

zasadne, ponieważ w ocenie Prezesa UKE w większości obszarów gminnych występują

wahania i różnice w udziałach OPL aniżeli wyraźne wzrosty. Sytuacja taka wynika m.in. ze

zmiany raportowania punktów adresowych z usługami szerokopasmowymi w 2011 roku, kiedy

dane były zbierane w podziale na: gminy miejskie, gminy wiejskie oraz gminy miejsko-

wiejskie (bez podziału na: miasto w gminie miejsko-wiejskiej oraz obszar wiejski w gminie

miejsko-wiejskiej).

Odnosząc się do kwestii aktualności danych użytych podczas analizy rynku 5, należy po raz

kolejny podkreślić, że analiza dla rynku 5 została wykonana na wyczyszczonych danych

zebranych w SIIS za 2012 rok. Dane za rok 2013 są nadal czyszczone. W ramach zamówienia

http://www.uke.gov.pl/ogloszenie-o-zamowieniu-sprawa-nr-bak-wzp-231-2014-13990 Prezes

UKE przygotowuje wyczyszczoną bazę o usługach szerokopasmowych za 2013 rok. Zgodnie

z informacją zawartą w ogłoszeniu, zakończenie tego procesu zostało zaplanowane na 15

grudnia 2014 roku. Niezasadnym jest zatem twierdzenie KIGEiT o posiadaniu przez Prezesa

UKE zweryfikowanych danych za rok 2013. „Raport pokrycia Polski infrastrukturą

telekomunikacyjną w 2013 r.” nie uwzględnia danych o zasięgach i usługach

szerokopasmowych ze względu na fakt, że poddawane są one wspomnianemu już procesowi

czyszczenia. Tym samym, Prezes UKE przeprowadził analizę rynku 5 z wykorzystaniem

najbardziej aktualnych danych, jakimi dysponował.

Odnośnie wzrostu miejscowości poza zasięgiem jakiegokolwiek operatora o 2% w 2013 roku

w stosunku do 2012 roku, należy wyjaśnić iż raport o pokryciu Polski infrastrukturą

szerokopasmową uwzględnia zarówno zasięgi sieci stacjonarnych, jak i radiowych. Powyższe

oznacza zatem, że trudno porównywać ustalenia poczynione w ww. raportach z analiza rynku

5, z którego zakresu produktowego wyłączono m. in. zasięgi sieci mobilnych.

http://www.uke.gov.pl/ogloszenie-o-zamowieniu-sprawa-nr-bak-wzp-231-2014-13990



Odnośnie kwestii wyboru przez Prezesa UKE obszaru gminnego jako jednostki analizy, należy

wskazać, że przedmiotem rozstrzygnięć zawartych w Postanowieniu i Decyzji dla rynku 5 nie

jest kwestia dostępności operatorów alternatywnych do MDF Orange Polska, jak również

kwestie związane z podpisywaniem Porozumień FITL-owych. Odnoszą się one do współpracy

biznesowej pomiędzy OPL a operatorami alternatywnymi i są regulowane zapisami

Porozumienia, na które wskazuje KIGEiT. Prezes UKE nie jest stroną tych powiązań

biznesowych. Ponadto, przy ocenie możliwości migracji operatorów alternatywnych na usługę

LLU nie był brany pod uwagę aspekt Porozumień FITL podpisywanych przez OPL na

zasadach wolnorynkowych. W związku z tym należy uznać, że ustalenia Prezesa UKE

potwierdzające techniczną możliwość migracji zostały wyczerpująco przedstawione w punkcie

3.3.3 Postanowienia dla rynku 5.

Odnosząc się do kwestii liczby lokali mieszkalnych obsługiwanych przez poszczególne MDFy

należy po raz kolejny wskazać, że analiza oceny stopnia konkurencji na rynku 5 bazowała na

innej jednostce podziału geograficznego kraju – obszarach gminnych. Wybór tej jednostki

został szeroko opisany w Postanowieniu i Decyzji dla rynku 5, w szczególności w rozdziałach

poświęconym warunkom konkurencji na rynku detalicznym. Zasięg usługi LLU został

uwzględniony w analizie rynku 5 poprzez włączenie wszystkich zasięgów (punktów

adresowych), w których operatorzy alternatywni świadczą usługi szerokopasmowego dostępu

do Internetu na bazie usługi hurtowej LLU. Ustalenie zasięgów usługi LLU dla poszczególnych

MDF nie będzie miało wpływu na wyniki rozstrzygnięć w Postanowieniu i Decyzji dla

rynku 5, ponieważ przyjętym obszarem geograficznym do analizy rynku jest obszar gminny.

Analizując przypadek Warszawy, należy podkreślić, że blisko 74% lokali mieszkalnych ma

dostęp do infrastruktury trzech lub więcej przedsiębiorców telekomunikacyjnych, a blisko 17%

do infrastruktury przynajmniej dwóch dostawców. Trudno zatem się zgodzić z opinią KIGEiT,

która twierdzi że warunki konkurencji w Warszawie są skrajnie różne, podczas gdy analiza

poszczególnych zasięgów sieci wskazuje, że w przypadku ponad 90% lokali mieszkalnych

w Warszawie istnieje realny wybór dostawcy usługi.

Odnosząc się do zarzutu KIGEiT odnośnie braku analizy, w których obszarach gminnych

zlokalizowane są białe plamy zidentyfikowane w raporcie pokrycia Polski infrastrukturą

telekomunikacyjną w 2013 r. należy zaznaczyć, że przedmiotem Decyzji i Postanowienia dla

rynku 5 nie jest identyfikacja białych plam, a ustalenie, czy na rynku właściwym występuje

przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej lub przedsiębiorcy

telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą. Niemniej jednak, należy

zaznaczyć, że wszystkie miejscowości zidentyfikowane jako białe plany we wspomnianym

raporcie znajdują się na obszarach gminnych, które zgodnie z Decyzją dla rynku 5 będą

podlegały regulacji. Ponadto, kryterium nie więcej niż 10% lokali na danym obszarze gminnym

nie posiada dostępu do Internetu gwarantuje, ze kwestia braku dostępu do usług

szerokopasmowych na obszarze danego obszaru gminnego została zaadresowana i jej wpływ

na stan konkurencji na danym obszarze został poprawnie oceniony.

Kwestia ewentualnych trudności korzystania przez operatorów alternatywnych ze skróconych

pętli abonenckich, którą podnosi KIGEiT, nie stanowi podstawy rozstrzygnięć dla rynku 5.

Analiza stopnia konkurencyjności na rynku 5 została oparta na czterech kryteriach. Kryteria

infrastrukturalne celowo badały poziom konkurencji w poszczególnych obszarach gminnych

bez uwzględniania usług świadczonych na bazie usługi hurtowej BSA, po to, aby

przeprowadzić poprawną ocenę potrzeby dalszej regulacji usługi BSA. W związku

z powyższym, przytaczany przez KIGEiT wniosek przedstawienia szerokich danych odnośnie

problemów z korzystaniem z usług hurtowych w technologii VDSL nie ma znaczenia dla

rozstrzygnięcia w przedmiotowym postępowaniu. Należy dodać, że KIGEiT ma możliwość



zgłoszenia zaobserwowanych w tym zakresie nieprawidłowości Prezesowi UKE w celu

zasadności podjęcia ewentualnej interwencji.

W kwestii możliwości korzystania przez OA z LLU należy stwierdzić, że przytaczane przez

KIGEiT komunikaty w zakresie obsługi usług hurtowych przez OPL oraz stwierdzenia

używane przez KIGEiT w pliku „Lista obiektów centralowych status prawny” nie dowodzą

istnienia problemów związanych z realizacją dostępu do lokalnych pętli abonenckich. Ustalenia

we wskazanym zakresie nie dotyczą przedmiotu niniejszego postępowania, ponieważ nie mają

wpływu na ocenę stopnia konkurencyjności na rynku 5 zgodnie z przyjętymi kryteriami analizy

rynku.

KIGEiT wskazała ponadto, że decyzja Prezesa UKE z dnia z dnia 14 lutego 2007 r., nr DRTD-

SMP-6043-23/05(33), biorąc pod uwagę wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2013 r.

sygn. akt. II GSK 2107/11, obejmuje także świadczenie przez OPL usługi BSA w technologii

FTTH. Tak więc w ocenie KIGEiT, wbrew twierdzeniom Prezesa UKE usługi FTTH na terenie

Warszawy powinny podlegać regulacji.

Na wstępie należy zaznaczyć, że wspomniany wyrok odnosił się do kwestii faktu zobowiązania

Telekomunikacji Polskiej S.A. do świadczenia usługi BSA także w oparciu o dostęp na

poziomie IP DSLAM, a nie kwestii świadczenia lub nie wspomnianych usług w technologii

FTTH.

W tym miejscu należy wskazać, na przytoczony przez KIGEiT fragment wspomnianego

wyroku:

„Jeżeli definicja rynku nie została ograniczona do jakichkolwiek technologii i urządzeń, to

błędna jest także argumentacja autora skargi kasacyjnej, że obowiązki regulacyjne dotyczą

wyłącznie tych technologii, które wchodziły w skład rynku właściwego w chwili

przeprowadzania analizy. W ten sposób jakakolwiek analiza ex ante nie byłaby możliwa, gdyż

niemożliwe byłoby uwzględnienie w decyzji zmian technologicznych związanych z rozwojem

rynku, co słusznie podkreśliła KIGEiT w odpowiedzi na skargę kasacyjną”.

Biorąc pod uwagę treść decyzji nr DRTD-SMP-6043-23/05(33) należy wskazać, że definicja

rynku została przez Prezesa UKE ograniczona poprzez określenie zakresu produktowego

rynku, który to jest nieodłączną częścią definicji rynku właściwego (pkt. 3.3 Rynek

produktowy na poziomie hurtowym znajdujący się w rozdziale 3. Definicja rynku właściwego).

Mając na uwadze istniejącą sytuację na rynku, a w szczególności brak substytucyjności ze

strony technologii alternatywnych i zarazem śladowy udział tych technologii na analizowanym

rynku właściwym, Prezes UKE uznał, iż zakres produktowy rynku hurtowego dostępu do usług

szerokopasmowych obejmuje usługi dostępu do strumienia bitów świadczone w oparciu

o technologie xDSL w sieciach PSTN oraz w sieciach telewizji kablowych poprzez modem TVK.

Tak więc zgodnie z powyższym technologia FTTH nie wchodziła w zakres definicji rynku,

a tym samym nie jest ona objęta wspomnianą regulację. Tym samym zarzut KIGEiT należy

uznać za niezasadny. Abstrahując od powyższego, należy zauważyć, że fakt ten (regulacji

usług z wykorzystaniem sieci światłowodowych na obszarach objętych decyzją Prezesa UKE

znak: DRTD-SMP-6043-23/05(33)) z punktu widzenia niniejszego Postanowienia jest

nieistotny i nie ma znaczenia dla sprawy.

KIGEiT wniosła ponadto o ustalenie tendencji zmian na rynku telekomunikacyjnym w zakresie

dostępności usług regulowanych.

Należy zauważyć, że kwestia ta również nie ma znaczenia dla przedmiotowej sprawy.

Ustalenie liczby usług regulowanych w poszczególnych deregulowanych obszarach gminnych

w żaden sposób nie wpłynie i nie może wpłynąć na rozstrzygnięcie Prezesa UKE, które oparte



jest o analizę wspomnianych wcześniej kryteriów oceny stanu konkurencji na poszczególnych

obszarach gminnych. Ponadto ustalenie żądanych danych, nie wskaże jaka była dostępność

usług regulowanych (czyli możliwość ich świadczenia) tylko ile ich było świadczonych. Jak

wspomniano wcześniej liczba ta nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy.

Również podnoszona przez KIGEiT kwestia braku migracji wszystkich abonentów z BSA na

LLU przez operatorów korzystających z usługi hurtowej BSA nie ma znaczenia dowodowego

dla niniejszej sprawy. Po pierwsze, jak zostało wskazane usługa BSA nie była uwzględniona

w kryteriach infrastrukturalnych w ocenie stopnia konkurencji na rynku 5, zaś techniczna

możliwość migracji z BSA do LLU została udowodniona w punkcie 3.3.3 Postanowienia dla

rynku 5. Po drugie baza zmigrowanych usług BSA na LLU została uwzględniona w analizie

poszczególnych zasięgów (punktów adresowych), na których operatorzy świadczą usługi

szerokopasmowe. Tym samym okoliczności wnioskowana jako dowód przez KIGEiT dotyczą

kwestii wystarczająco wyjaśnionej przez Prezesa UKE i nie wymagającej dalszego

udowodnienia w odnośnym postępowaniu.

KIGEiT twierdzi ponadto, że na każdym obszarze gminnym uznanym za konkurencyjny

operator LLU powinien świadczyć swoje usługi.

W odniesieniu do powyższego postulatu KIGEiT Prezes UKE wskazuje, że w ocenie

konkurencyjności rynku nie można pomijać faktu, że w Polsce konkurencja na rynku dostępu

do Internetu funkcjonuje przede wszystkim w oparciu o własną infrastrukturę przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, a w mniejszym stopniu w oparciu o usługi regulowane (BSA i LLU).

Przy przyjęciu żądanego przez KIGEiT założenia, dany obszar nie mógłby być uznany za

konkurencyjny nawet w przypadku gdy OPL ma np.: 10% udział, na całym obszarze gminnym

działa 4 alternatywnych operatorów (w oparciu o własną infrastrukturę), ale nikt nie świadczy

usługi w oparciu o LLU (mimo takiej możliwości). Dlatego też żądania KIGEiT nie można

uznać za zasadne.


W stanowisku z dnia 12 września 2014 r. KIGEiT poparła swoje tezy i wnioski stawiane

w poprzednich stanowiskach (do których Prezes UKE odniósł się w powyższych fragmentach

niniejszego uzasadnienia) i wezwała Prezesa UKE do zmiany podstawy i formy rozstrzygnięcia

poprzez zmianę obowiązków regulacyjnych nałożonych decyzją SMP

z 2011 r. oraz wydanie decyzji uchylającej obowiązki regulacyjne na obszarze 76 gmin.

KIGEiT stwierdziła ponadto, że w momencie wydania niniejszego Postanowienia o skutecznej

konkurencji na 76 obszarach gminnych w sprawie DART-SMP-6040-2/14 jednocześnie

obowiązywać będą następujące decyzje Prezesa UKE:

- decyzja Prezesa UKE z dnia 26 czerwca 2007 r.;

- decyzja Prezesa UKE z dnia 28 kwietnia 2011 r.;

- niniejsze Postanowienie;

- Decyzja.

Jak już wskazano w odniesieniu do stanowiska KIGEiT z 28 sierpnia 2014 r. z chwilą wydania

zarówno Postanowienia, jak i Decyzji nowe regulacje zastąpią pod względem produktowym

obowiązujące do tej pory: decyzje Prezesa UKE z dnia 14 lutego 2007 r. znak: DRTD-SMP-

6043-23/05(33) i z dnia 28 kwietnia 2011 r. znak: DART-SMP-6040-1/10(47), które staną się

bezprzedmiotowe. Wynika to z faktu, że nowe regulacje obejmują pod względem

produktowym regulacje dotychczasowe tj. dotyczą usług hurtowego dostępu

szerokopasmowego, natomiast ze względu na różny zakres geograficzny nie stanowią one tego



samego rynku (co uniemożliwia zastosowanie podejścia wskazywanego przez KIGEiT).

Dlatego też w momencie, w którym na dotychczas regulowanych obszarach kraju pojawią się

nowe regulacje dotyczące rynku 5 tj. hurtowego rynku dostępu szerokopasmowego,

dotychczasowe regulacje przestaną obowiązywać.

Z tego względu bezzasadna jest także uwaga KIGEiT o potrzebie (przed wydaniem obecnych

rozstrzygnięć) wydania decyzji uchylającej obowiązki regulacyjne nałożone decyzją z dnia 26

czerwca 2007 r. i dnia 28 kwietnia 2011 r.

KIGEiT wniósł także o analizę każdej jednostki analizy (obszaru gminnego), w szczególności

o analizę cenników i udziałów OPL w Ełku i Lubaniu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że

wszystkie obszary gminne zostały poddane analizie pod kątem spełniania wspomnianych wyżej

4 kryteriów konkurencyjności (na podstawie najbardziej aktualnych danych, którymi

dysponował Prezes UKE). Jedynie te obszary gminne, które spełniły, w wyniku

przeprowadzonej analizy, wszystkie 4 kryteria zostały uznane za konkurencyjne, w tym

wspomniane Ełk i Lubań. Należy więc stwierdzić, że szczegółowa analiza przeprowadzona

przez Prezesa UKE w pkt. 3 Postanowienia dla rynku 5 przedstawia rzeczywisty obraz rynku

oraz stan konkurencji, a przeprowadzenie kolejnych jego badań wobec udowodnienia już

przedmiotowej okoliczności należy uznać za zbędne.


W stanowisku z dnia 29 września 2014 r. KIGEiT wskazała na niemożność posłużenia się przy

analizie rynku 5 przez Prezesa UKE danymi za 2012 r. a pochodzącymi z SIIS. KIGEiT

wskazuje, że przepis art. 29 ust. 6a ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług

i sieci telekomunikacyjnych (dalej także „megaustawa”), dodany ustawą z dnia 12 października

2012 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz

niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 1256), który umożliwił wykorzystanie przez

Prezesa UKE informacji pozyskanych od m.in. przedsiębiorców telekomunikacyjnych na

potrzeby inwentaryzacji, w zakresie niezbędnym do wykonywania jego uprawnień

i obowiązków określonych w art. 192 ust. 1 PT wszedł w życie z dniem 1 kwietnia 2013 r. Tym

samym, zdaniem KIGEiT, użycie do analizy rynku 5 danych z 2012 r pochodzących z SIIS nie

było możliwe.

Odnosząc się do powyższego zarzutu należy w pierwszej kolejności wyjaśnić, że Prezes UKE,

nawet bez regulacji zawartej w art. 29 ust. 6a megaustawy, ma prawo wykorzystywać,

w zakresie swoich kompetencji, dane posiadane z urzędu i do takiego działania nie jest

potrzebne wyraźne upoważnienie wynikające z megaustawy ani z jakichkolwiek innych

przepisów szczególnych. Zgodnie bowiem z art. 77 § 1 organ administracji publicznej jest

obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Natomiast

stosownie do art. 77 § 4 kpa fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z urzędu nie

wymagają dowodu. Fakty znane organowi z urzędu to, zgodnie ze stanowiskiem doktryny

"fakty, z którymi organ (pracownik organu prowadzącego postępowanie lub inni pracownicy)

zapoznał się w toku swego urzędowania i w związku z urzędowaniem, nie zaś prywatnie"

(Z. Janowicz, Komentarz, 1995, s. 194). Dane za 2012 r. pochodzące z SIIS były z pewnością

danymi, z którymi Prezes UKE zapoznał się w toku swojego urzędowania i w związku

z urzędowaniem, bowiem uzyskane zostały w wyniku realizacji zadań wynikających

z przepisów prawa tj. art. 29 megaustawy. Biorąc pod uwagę brzmienie przywołanych

przepisów kpa stwierdzić należy, że Prezes UKE był uprawniony (i zarazem zobowiązany) do

wykorzystania do analizy rynku wszystkich możliwych do uzyskania danych ze wszystkich

dostępnych źródeł, w tym danych za 2012 r. pochodzących z SIIS jako danych znanych

z urzędu. Należy również zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 75 § 1 kpa jako dowód należy

dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne



z prawem. Mając na uwadze brzmienie przywołanego przepisu należy wskazać, że żaden

przepis przed wejściem w życie art. 29 ust. 6a megaustawy nie zakazywał wykorzystania

danych w innych celach, niż określone w art. 29 ust. 2 megaustawy

w brzmieniu sprzed opisanej na wstępie zmiany, co potwierdza wykazany powyżej brak

przeszkód prawnych w wykorzystaniu przez Prezesa UKE danych zebranych w SIIS

za 2012 r.

Należy również zwrócić uwagę, że gdyby przyjąć argumentację KIGEiT za zasadną Prezes

UKE musiałby pozyskać te dane w oparciu o odrębne wezwania przedsiębiorców

telekomunikacyjnych, co byłoby sprzeczne z przywołanymi wyżej przepisami kpa, jak również

przeczyłoby jednej z podstawowych zasad kpa, wyrażonej w art. 12 § 1 kpa, zgodnie z którym

organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się

możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Należy bowiem wskazać,

że kierowanie kolejnych wezwań do przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zakresie danych,

które Prezes UKE już uzyskał w ramach SIIS, byłoby nie do pogodzenia

z przywołaną wyżej zasadą postępowania administracyjnego. Ponadto opisane wyżej działanie

byłoby dodatkowym, niepotrzebnym obciążeniem dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych,

co podważałoby zasadę zaufania do organów administracji publicznej wyrażoną w art. 8 kpa.

Niezależnie od powyższego, gdyby jednak uznać opisane wyżej twierdzenia KIGEiT za

prawidłowe i przyjąć, że Prezes UKE może wykorzystywać dane uzyskane na podstawie art. 29

ust. 2 megaustawy dopiero od momentu wejścia w życie przepisu art. 29 ust. 6a megaustawy,

to wskazać należy, że zgodnie z omawianym art. 29 ust. 6a megaustawy informacje, o których

mowa w ust. 2 (czyli dane zbierane na potrzeby inwentaryzacji, o której mowa w art. 29 ust. 1

megaustawy), Prezes UKE może wykorzystywać w zakresie niezbędnym do wykonywania

jego uprawnień i obowiązków określonych w art. 192 ust. 1 PT.

Wbrew twierdzeniom KIGEiT należy uznać, że wspomniany przepis od dnia jego wejścia

w życie, pozwala Prezesowi UKE na wykorzystanie wszystkich danych zebranych na potrzeby

inwentaryzacji, także tych zebranych przed wejściem w życie wspomnianego przepisu. Wynika

to z faktu, że brak jest jakiegokolwiek przepisu przejściowego, który regulowałby kwestię

stosowania przepisu art. 29 ust. 6a megaustawy wyłącznie do danych uzyskanych po wejściu

w życie tej normy prawnej. Należy zatem stwierdzić, że przepis art. 29 ust. 6a megaustawy ma

zastosowanie do wszystkich danych znajdujących się w posiadaniu Prezesa UKE, w tym

również tych, które uzyskane zostały przed wejściem w życie art. 29 ust. 6a megaustawy.

W tym kontekście należy również zwrócić uwagę, że oprócz braku przeszkód prawnych, nie

ma również żadnych przeszkód faktycznych do wykorzystania omawianych danych, bowiem

zakres danych zebranych przez Prezesa UKE na podstawie art. 29 ust. 2 megaustawy w jego

brzmieniu przed wejściem w życie nowelizacji tj. dniem 1 kwietnia 2013 r. mieści się

w zakresie danych zbieranych przez Prezesa UKE na tej podstawie prawnej w jej brzmieniu po

nowelizacji.

Należy bowiem zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 29 ust. 2 megaustawy w brzmieniu sprzed

nowelizacji:

2. Prezes UKE może żądać od:

1) państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych, z wyłączeniem podmiotów,

o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo

telekomunikacyjne,

2) podmiotów wykonujących zadania z zakresu użyteczności publicznej,

3) przedsiębiorców telekomunikacyjnych - w przypadku gdy dane pozyskane od podmiotów,

o których mowa w pkt 1 i 2, oraz dane pozyskane z innych źródeł okażą się niewystarczające



- posiadanych przez nich aktualnych, zgodnych ze stanem faktycznym, kompletnych oraz

adekwatnych do potrzeb wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1, informacji

o posiadanej infrastrukturze telekomunikacyjnej, publicznych sieciach telekomunikacyjnych

i budynkach umożliwiających kolokację.

Natomiast stosownie do art. 29 ust. 2 megaustawy w brzmieniu po nowelizacji:

W celu wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1:

1) państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, z wyłączeniem podmiotów, o których

mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne,

2) podmioty wykonujące zadania z zakresu użyteczności publicznej,

3) przedsiębiorcy telekomunikacyjni

- przekazują aktualne, zgodne ze stanem faktycznym, kompletne oraz adekwatne do potrzeb

wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1, informacje o posiadanej infrastrukturze

telekomunikacyjnej, publicznych sieciach telekomunikacyjnych, budynkach umożliwiających

kolokację, świadczonych usługach telefonicznych, usługach transmisji danych zapewniających

szerokopasmowy dostęp do Internetu i usługach rozprowadzania programów radiowych i

telewizyjnych oraz aktualizują je corocznie w terminie do dnia 31 marca, według stanu na

dzień 31 grudnia poprzedniego roku.

Z powyższego porównania wprost wynika, że zakres danych zbieranych na potrzeby

inwentaryzacji przed nowelizacją megaustawy zawiera się w zakresie danych zbieranych

w tym celu po nowelizacji megaustawy (po nowelizacji zakres ten został rozszerzony

o informacje o świadczonych usługach telefonicznych, usługach transmisji danych

zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usługach rozprowadzania programów

radiowych i telewizyjnych). Biorąc pod uwagę opisane wyżej okoliczności oraz fakt, że brak

jest jakiegokolwiek przepisu przejściowego w przedmiocie ograniczenia zakresu danych, do

których zastosowanie ma art. 29 ust. 6a megaustawy, omawiany zarzut KIGEiT należy uznać

za bezzasadny.

Odnosząc się do wskazanej przez KIGEiT odpowiedzi do tabeli uwag do rozporządzenia

Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 24 lutego 2014 r. w sprawie inwentaryzacji

infrastruktury i usług telekomunikacyjnych należy wskazać, że ww. odpowiedź Ministerstwa

Administracji i Cyfryzacji na uwagę KIGEiT jedynie opisuje podstawowy cel zbierania danych

o infrastrukturze, natomiast w żaden sposób nie neguje możliwości użycia już zebranych

danych do wykonywania innych zadań Prezesa UKE.

KIGEiT zarzuciła ponadto, że w wezwaniu z dnia 11 lutego 2013 r. skierowanym do

przedsiębiorców telekomunikacyjnych, zwanym dalej „wezwaniem”, nie wskazano

konkretnego celu przedstawienia żądanych informacji w postaci wykorzystania tych informacji

do analizy rynku 5, a tym samym, zdaniem KIGEiT użycie zebranych na podstawie wezwania

danych na potrzeby analizy rynku 5 było niemożliwe. KIGEiT zwróciła uwagę, że pkt I

wezwania wskazano jako cel utworzenie i aktualizacja wiarygodnego źródła danych o pokryciu

terytorium RP istniejącą infrastrukturą. Z kolei w pkt II i III wskazano jako cel analizę i ocenę

funkcjonowania rynku telekomunikacyjnego. Tym samym, zdaniem KIGEiT, w wezwaniach

chodziło o inną analizę niż analizę rynków właściwych, o której mowa w art. 21 PT.

Odnośnie zarzutu dotyczącego pkt I wezwania należy wskazać na przedstawione uprzednio

rozważania, dotyczące możliwości użycia przez Prezesa UKE danych zebranych zgodnie z art.

29 ust. 2 megaustawy do innych celów niż inwentaryzacja (np.: analiza rynku 5).



Z kolei w odniesieniu do zarzutu dotyczącego pkt II wezwania należy wyjaśnić, że dane,

o których mowa w pkt II wezwania nie były wykorzystane w analizie rynku 5, w związku

z tym zarzut KIGEiT w tym zakresie nie odnosi się do przedmiotu niniejszego postępowania.

Natomiast w odniesieniu do zarzutu w przedmiocie brzmienia pkt III wezwania należy zwrócić

uwagę, że w pkt tym wyraźnie wskazano, że dane o usługach zbierane na podstawie art. 6 PT

uzyskiwane są w celu realizacji kompetencji Prezesa UKE,

o których mowa w art. 192 ust. 1 pkt. 4 PT (analiza i ocena funkcjonowania rynku usług

telekomunikacyjnych) oraz art. 192 ust. 1 pkt 5 PT (podejmowanie interwencji w sprawach

dotyczących funkcjonowania rynku telekomunikacyjnego). Tym samym w wezwaniu

określono wyraźne cele zgodne z ustawą PT, na potrzeby których wykorzystane mogą być

wspomniane dane. Jak bowiem słusznie wskazuje doktryna „Analiza i ocena rynków, których

dotyczy pkt 4 [art. 192 ust. 1 PT], uregulowana jest w Rozdziale 1 Działu II. W następstwie

analiz Prezes UKE określa rynki właściwe i ustala, że na rynku właściwym występuje skuteczna

konkurencja bądź też istnieje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej

lub przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą”

(K. Kawałek, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo telekomunikacyjne, Lex 2010). Mając na

uwadze powyższe rozważania nie sposób zgodzić się z twierdzeniem KIGEiT, że pod pojęciem

analizy rynku w zakresie wyrobów i usług telekomunikacyjnych nie mieści się analiza rynków

właściwych, w tym np.: rynku 5. W wezwaniu wyraźnie zatem wskazano, że zebrane dane

mogą być użyte na potrzeby analizy rynków właściwych, co czyni zarzut KIGEiT

bezzasadnym.

Ponadto KIGEiT wniosła o dopuszczenie dowodu z wezwań wszystkich przedsiębiorców

telekomunikacyjnych dotyczących danych wykorzystanych na cele analizy rynku

i dotyczących danych za 2012 r.

Odnosząc się do wspomnianego wniosku KIGEiT należy zauważyć, że w aktach sprawy

znajduje się pismo z dnia 11 lutego 2013 r. DRI-ZIT-613-1/13(1), którego adresatem była

Telekomunikacja Polska S.A. oraz płyta DVD, na której zawarta jest lista wszystkich

przedsiębiorców telekomunikacyjnych, do których wysyłane było takie samo pismo (zmianie

ulegał tylko adresat pisma). W związku z powyższym należy wskazać, że żądane przez

KIGEiT dane znajdują się w aktach sprawy, zatem nie ma potrzeby uzupełniania materiału

dowodowego.

Stanowisko KIGEiT z dnia 1 października 2014 r.

W stanowisku KIGEiT z dnia 1 października 2014 r.KIGEiT wskazała, że Prezes UKE w pkt

IV ppkt 1 lit. a sentencji Decyzji zmienił otwarty katalog dostępu do usługi BSA w stosunku do

decyzji dla rynku 5 z 2011 r. poprzez niewskazanie dostępu na poziomie IP DSLAM

i DSLAM. Ponadto KIGEiT zwróciła się o uzupełnienie treści Decyzji o pominięte [w katalogu

otwartym] poziomy dostępu do Usługi BSA.

Odnosząc się do powyższego stanowiska należy zauważyć, że nie dotyczy ono niniejszego

postępowania administracyjnego, gdyż postępowanie to nie obejmuje swym zakresem

przedmiotowym nałożenia obowiązków BSA ani określenia ich zakresu. Stanowisko to

dotyczy postępowania DART-SMP-6040-1/14 związanego z wydaniem Decyzji nakładającej

na OPL m.in. obowiązek świadczenia dostępu BSA na określonych poziomach.


W stanowisku KIGEiT z dnia 3 października 2014 r. KIGEiT wskazała, że Prezes UKE nie

dokonał w sprawie pełnej i prawidłowej analizy funkcjonowania rynku szerokopasmowego

w Polsce na przestrzeni lat, a także nie wykazał zmian behawioralnych i strukturalnych, jakie

miały miejsce na tym rynku od poprzedniej analizy zakończonej decyzją z 2011 r. W związku



z tym KIGEiT zwróciła się o przeprowadzenie dowodu i uzupełnienie materiału dowodowego

o informacje prowadzące do możliwości ustalenia poziomu rozwoju rynku szerokopasmowego

w poszczególnych obszarach gminnych w 2009, 2010, 2011 i 2013 r. Zdaniem KIGEiT

informacje te mogłyby obejmować formularze zbierane od przedsiębiorców

telekomunikacyjnych na podstawie art. 7 PT lub na podstawie art. 29 megaustawy (w tym dane

zebrane SIIS), lub w inny sposób umożlwiający rzetelną analizę rynku świadczenia hurtowych

usług dostępu szerokopasmowego.

Powyższe zarzuty KIGEiT wniosła już w stanowiskach konsultacyjnych, na które Prezes UKE

udzielił odpowiedzi w pkt 7 i 8 tabeli powyżej. Prezes UKE podtrzymuje swoje stanowisko,

zgodnie z którym rynek świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego na

przestrzeni lat nie ulegał zmianom - od lat po stronie podażowej występuje na nim jeden

podmiot - Orange Polska. Dodatkowo w punkcie 3.3.4 Postanowienia zostały zaprezentowane

zmiany w strukturze rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, na 76

obszarach gminnych.

Należy także wskazać, że udziały OPL w rynku detalicznego dostępu do Internetu na

przestrzeni lat spadają. Nawet jeśli wg. KIGEiT, liczba abonentów OPL w wyraźny sposób nie

spada, nie świadczy to o posiadaniu przez ten podmiot znaczącej pozycji rynkowej. Należy

bowiem zauważyć, że jednocześnie systematycznie rośnie liczba abonentów innych

operatorów, zatem cały rynek pod względem liczby odbiorców usług ulega zwiększeniu. Fakt,

że przy zwiększającym się rynku liczba abonentów OPL pozostaje na względnie stałym

poziomie prowadzi do wniosku, że udział OPL w rynku detalicznego dostępu do Internetu

ulega obniżeniu.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że ze względu na dynamiczne zmiany zachodzące na rynku,

dokonywanie porównań i analiz danych na przestrzeni ostatnich trzech lat nie dałoby

miarodajnych wyników, które dodatkowo mogłyby prowadzić do błędnych i nie mających

oparcia w rzeczywistości wniosków.

Odnosząc się bezpośrednio do wniosków dowodowych KIGEiT, Prezes UKE zwraca uwagę,

że informacje w Bazach o usługach szerokopasmowych na podstawie danych zebranych

w Systemie Informacyjnym o Infrastrukturze Szerokopasmowej za 2010 r. i 2011 r – stanowią

fakty znane organowi z urzędu, co zostało zakomunikowane KIGEiT w dniu 6 października

2014 r.

Analiza rynku i informacje prowadzące do możliwości ustalenia poziomu rozwoju rynku

szerokopasmowego w poszczególnych obszarach gminnych w 2009 r. znajdują się już w aktach

sprawy, poprzez włączenie do tych akt decyzji Prezesa UKE z dnia 28 kwietnia 2011 r. znak:

DART-SMP-6040-1/10(47), o czym KIGEiT została zawiadomiona pismem z dnia 4 września

2014 r. W decyzji tej znajduje się analiza rynku szerokopasmowego w Polsce

w poszczególnych obszarach gminnych w 2009 r.

W kontekście zgłoszonych przez KIGEiT wniosków dowodowych w zakresie uzupełnienia

materiału dowodowego o informacje prowadzące do możliwości ustalenia poziomu rozwoju

rynku szerokopasmowego w poszczególnych obszarach gminnych w 2013 r., należy wskazać,

że postanowieniem z dnia 7 października 2014 r. znak: DART-SMP-6040-2/14 (120) Prezes

UKE odmówił przeprowadzenia ww. dowodu.


W stanowisku z dnia 6 października 2014 r. KIGEiT zwróciła się do Prezesa UKE z wnioskiem

o przedłużenie terminu na wypowiedzenie się w sprawie do dnia 10 października 2014 r.



Odnosząc się do powyższego stanowiska należy podkreślić, że KIGEiT w sposób aktywny

uczestniczy w postępowaniu, o czym świadczy częstotliwość i ilość składanych stanowisk

i wniosków oraz przeglądania akt sprawy przez przedstawicieli KIGEiT i dokonywania z nich

kopii oraz odpisów.

W dniu 3 października 2014 r. Prezes UKE zawiadomił KIGEiT o następujących faktach

znanych organowi z urzędu:

1. Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2013 roku. Raport z badania klientów

indywidualnych;

2. Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce. Badanie klientów indywidualnych 2012.

Raport;

3. Decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej w sprawie UK/2010/1123;

4. Decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej w sprawie AT/2008/0757;

5. Decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej w sprawie PT/2008/0851;

6. Decyzja Prezesa UKE z dnia 30 grudnia 2010 r. DART-SMP-6040-2/10 (52).

Ponadto powyższym pismem Prezes UKE zawiadomił o włączeniu do akt sprawy

następujących dokumentów:

1. Kopia raportu z badania substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego.

Podkreślić należy, że wszystkie powyższe fakty są ogólnodostępne i można się z nimi zapoznać

od co najmniej wielu miesięcy na stronach internetowych Urzędu Komunikacji Elektronicznej

oraz Komisji Europejskiej. Tym samym powyższe fakty nie tworzą żadnych nowych

okoliczności w niniejszej sprawie, z którymi KIGEiT nie mogła się dotąd zapoznać.

Z raportem z badania substytucyjności Internetu stacjonarnego i mobilnego przedstawiciel

KIGEiT zapoznał się w dniu 3 października 2014 r. przeglądając akta w urzędzie.

Ponadto w dniu 6 października 2014 r. przedstawiciel KIGEiT ponownie przeglądał akta

niniejszej sprawy i sporządzał z nich kopie i odpisy, robiąc zdjęcia aparatem cyfrowym.

Powyższe – fakt wielokrotnego i wyczerpującego wypowiadania się na temat dowodów

w aktach sprawy oraz stwierdzeń w projekcie rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu, jak

też wielokrotnego zapoznawania się z aktami sprawy – jednoznacznie świadczy o tym, że

KIGEiT ma w pełni zapewnioną możliwość wypowiadania się na temat zebranych w sprawie

materiałów i dowodów oraz sporządzania z akt kopii i odpisów, z których to uprawnień

czynnie korzysta. Tym samym nie ma uzasadnienia dla przedłużenia terminu na

wypowiedzenie się w sprawie do dnia 10 października 2014 r.

Odnosząc się do bazy cen dostępu do Internetu za listopad 2010 r., czerwiec 2011 r., marzec

2012 r. i grudzień 2012 r – o czym, jako o fakcie znanym z urzędu KIGEiT została

powiadomiona w dniu 2 października 2014 r. – należy podkreślić, że Prezes UKE nie

dysponuje poszczególnymi cennikami, lecz posiada zebraną bazę cennikową, która została

KIGEiT dołączona na płycie CD oraz w wersji papierowej [Bazy cen dostępu do Internetu za

listopad 2010 r., czerwiec 2011 r., marzec 2012 r. i grudzień 2012 r. w wersji papierowej oraz

elektronicznej (płyta DVD)]. Tym samym KIGEiT mogła zapoznać się z ww. materiałem już

w dniu 2 października 2014 r. Niemniej jednak, jak zostało stwierdzone w odpowiedzi na

stanowisko KIGEiT z dnia 3 września 2014 r., analizy cenników (ww. bazy cen) użyte

w piśmie do KE z dnia 14 lipca 2014 r. (odpowiedź na RFI), dotyczą wyłącznie analiz

cenników zawartych we wspomnianym piśmie, a nie w analizie rynku 5. Natomiast cenniki



detaliczne wykorzystane do analizy cen przeprowadzonej w rozstrzygnięciu zostały włączone

do akt sprawy, o czym KIGEiT została zawiadomiona pismem z dnia 4 września 2014 r.

7 Odniesienie do Załączników stanowiących integralną część niniejszego Postanowienia

Poza omówionym powyżej Załącznikiem nr 1, integralną część niniejszego Postanowienia

stanowi również Załącznik nr 2 – Dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, który to

załącznik zawiera przekazane przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych na żądanie Prezesa

UKE dane, wykorzystane dla celów niniejszego postępowania i zastrzeżone przez tych

przedsiębiorców jako stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa.

POUCZENIE

Stosownie do art. 206 ust. 2b ustawy Prawo telekomunikacyjne, w związku z art. 47957

pkt 2

oraz art. 47966

w związku z art. 47932

§ 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeksu

postępowania cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 101, ze zm.) od niniejszego

Postanowienia przysługuje zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony

konkurencji i konsumentów, za pośrednictwem Prezesa UKE, w terminie tygodniowym od dnia

doręczenia Postanowienia.

Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania niniejszego Postanowienia.

Otrzymuje:

1. Wioletta Pacler

Pełnomocnik

Orange Polska S.A.

Al. Jerozolimskie 160

02-326 Warszawa

2. Rafał Duczek

Pełnomocnik

Krajowej Izby Gospodarczej

Elektroniki i Telekomunikacji

ul. Stępińska 22/30

00-739 Warszawa 3. Jakub Woźny

Pełnomocnik

Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej

Kancelaria Prawna Media s.c.

ul. Niegolewskich 19/1

60-233 Poznań

Załącznik nr 1

1. Obszary konkurencyjne na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego

Województwo Powiat Gmina Typ gminy

według TERYT Liczba

operatorów

Udział

największego

ISP

Udział

Orange

Odsetek lokali z

dostępem do co

najmniej 3 ISP

DOLNOŚLĄSKIE BOLESŁAWIECKI BOLESŁAWIEC gmina miejska 7 39,01% 29,78% 75,68%

DOLNOŚLĄSKIE DZIERŻONIOWSKI DZIERŻONIÓW gmina miejska 8 37,73% 29,84% 72,17%

DOLNOŚLĄSKIE GŁOGOWSKI GŁOGÓW gmina miejska 9 51,54% 17,64% 79,62%

DOLNOŚLĄSKIE KAMIENNOGÓRSKI KAMIENNA GÓRA gmina miejska 7 64,94% 10,73% 76,38%

DOLNOŚLĄSKIE KŁODZKI KŁODZKO gmina miejska 10 32,73% 32,73% 69,64%

DOLNOŚLĄSKIE LEGNICA LEGNICA gmina miejska 13 40,07% 20,71% 76,55%

DOLNOŚLĄSKIE LUBAŃSKI LUBAŃ gmina miejska 6 35,48% 35,48% 70,27%

DOLNOŚLĄSKIE LUBIŃSKI LUBIN gmina miejska 13 44,33% 9,28% 87,79%

DOLNOŚLĄSKIE OLEŚNICKI OLEŚNICA gmina miejska 7 48,02% 15,98% 83,44%

DOLNOŚLĄSKIE POLKOWICKI POLKOWICE miasto68 8 43,80% 8,71% 81,31%

DOLNOŚLĄSKIE ŚWIDNICKI ŚWIDNICA gmina miejska 11 70,81% 16,77% 73,99%

DOLNOŚLĄSKIE WROCŁAW WROCŁAW gmina miejska 57 21,30% 21,30% 70,46%

DOLNOŚLĄSKIE ZĄBKOWICKI ZĄBKOWICE

ŚLĄSKIE miasto 5 36,80% 36,80% 66,20%

DOLNOŚLĄSKIE ZGORZELECKI ZGORZELEC gmina miejska 10 34,58% 27,08% 79,84%

KUJAWSKO-POMORSKIE BYDGOSZCZ BYDGOSZCZ gmina miejska 25 41,73% 27,63% 65,05%

68 Zgodnie z nazewnictwem stosowanym przez GUS w systemie TERYT, określenie „miasto” dotyczy obszaru miejskiego w gminie miejsko-wiejskiej.





operatorów

Udział

największego

ISP

Udział

Orange

Odsetek lokali z

dostępem do co

najmniej 3 ISP

KUJAWSKO-POMORSKIE GRUDZIĄDZ GRUDZIĄDZ gmina miejska 12 50,30% 17,49% 66,13%

KUJAWSKO-POMORSKIE INOWROCŁAWSKI INOWROCŁAW gmina miejska 10 68,49% 20,76% 67,69%

KUJAWSKO-POMORSKIE TORUŃ TORUŃ gmina miejska 19 46,11% 24,59% 69,72%

KUJAWSKO-POMORSKIE WĄBRZESKI WĄBRZEŹNO gmina miejska 8 74,77% 16,02% 78,08%

KUJAWSKO-POMORSKIE WŁOCŁAWEK WŁOCŁAWEK gmina miejska 10 75,65% 12,07% 75,85%

KUJAWSKO-POMORSKIE ŻNIŃSKI BARCIN miasto 8 58,06% 15,62% 66,47%

LUBELSKIE CHEŁM CHEŁM gmina miejska 13 53,62% 22,53% 65,76%

LUBELSKIE LUBLIN LUBLIN gmina miejska 36 29,80% 16,87% 73,70%

LUBELSKIE ŁĘCZYŃSKI ŁĘCZNA miasto 7 61,85% 10,67% 78,24%

LUBELSKIE ŚWIDNICKI ŚWIDNIK gmina miejska 12 58,40% 5,36% 79,70%

LUBUSKIE GORZÓW

WIELKOPOLSKI GORZÓW

WIELKOPOLSKI gmina miejska 14 68,65% 13,70% 74,67%

LUBUSKIE SŁUBICKI SŁUBICE miasto 7 53,33% 34,37% 80,23%

LUBUSKIE ZIELONA GÓRA ZIELONA GÓRA gmina miejska 13 42,17% 19,09% 69,12%

LUBUSKIE ŻARSKI ŻARY gmina miejska 9 41,04% 17,46% 76,44%

ŁÓDZKIE BEŁCHATOWSKI BEŁCHATÓW gmina miejska 8 51,20% 19,78% 70,38%

ŁÓDZKIE ŁĘCZYCKI ŁĘCZYCA gmina miejska 9 38,56% 27,10% 79,86%

ŁÓDZKIE ŁÓDŹ ŁÓDŹ gmina miejska 44 37,14% 20,07% 77,20%

ŁÓDZKIE SIERADZKI SIERADZ gmina miejska 10 54,55% 29,94% 65,55%

MAŁOPOLSKIE OLKUSKI OLKUSZ miasto 10 43,05% 20,46% 67,07%

MAZOWIECKIE OSTROŁĘKA OSTROŁĘKA gmina miejska 10 38,72% 38,72% 66,45%





operatorów

Udział

największego

ISP

Udział

Orange

Odsetek lokali z

dostępem do co

najmniej 3 ISP

MAZOWIECKIE PŁOCK PŁOCK gmina miejska 13 40,04% 18,04% 79,80%

MAZOWIECKIE WARSZAWA WARSZAWA gmina miejska,

miasto stołeczne 88 48,84% 23,75% 73,91%

PODKARPACKIE MIELECKI MIELEC gmina miejska 8 67,53% 11,88% 68,41%

PODKARPACKIE STALOWOWOLSKI STALOWA WOLA gmina miejska 14 67,55% 6,48% 84,86%

PODLASKIE BIAŁYSTOK BIAŁYSTOK gmina miejska 28 15,96% 15,96% 76,05%

PODLASKIE ŁOMŻA ŁOMŻA gmina miejska 14 30,44% 21,91% 74,80%

PODLASKIE SUWAŁKI SUWAŁKI gmina miejska 11 36,39% 22,57% 72,93%

PODLASKIE ZAMBROWSKI ZAMBRÓW gmina miejska 10 62,12% 17,65% 76,15%

POMORSKIE GDYNIA GDYNIA gmina miejska 18 62,06% 10,04% 66,91%

POMORSKIE KWIDZYŃSKI KWIDZYN gmina miejska 6 68,88% 14,77% 79,71%

POMORSKIE MALBORSKI MALBORK gmina miejska 11 60,17% 19,43% 71,40%

POMORSKIE SŁUPSK SŁUPSK gmina miejska 12 43,35% 26,66% 78,34%

POMORSKIE SŁUPSKI USTKA gmina miejska 6 53,54% 18,10% 75,20%

POMORSKIE SOPOT SOPOT gmina miejska 10 70,06% 15,64% 80,74%

POMORSKIE TCZEWSKI TCZEW gmina miejska 7 36,60% 20,66% 67,00%

ŚLĄSKIE BYTOM BYTOM gmina miejska 33 23,58% 18,66% 67,99%

ŚLĄSKIE CHORZÓW CHORZÓW gmina miejska 27 34,43% 19,75% 71,63%

ŚLĄSKIE CIESZYŃSKI SKOCZÓW miasto 6 43,87% 21,22% 67,56%

ŚLĄSKIE JASTRZĘBIE-

ZDRÓJ JASTRZĘBIE-ZDRÓJ gmina miejska 14 35,04% 25,88% 72,65%

ŚLĄSKIE KATOWICE KATOWICE gmina miejska 55 45,22% 25,64% 65,92%





operatorów

Udział

największego

ISP

Udział

Orange

Odsetek lokali z

dostępem do co

najmniej 3 ISP

ŚLĄSKIE SIEMIANOWICE

ŚLĄSKIE SIEMIANOWICE

ŚLĄSKIE gmina miejska 13 52,79% 16,25% 75,98%

ŚLĄSKIE SOSNOWIEC SOSNOWIEC gmina miejska 26 37,67% 20,22% 69,35%

ŚLĄSKIE ŚWIĘTOCHŁOWICE ŚWIĘTOCHŁOWICE gmina miejska 12 42,17% 9,58% 71,49%

ŚLĄSKIE TYCHY TYCHY gmina miejska 18 44,64% 17,13% 79,75%

WARMIŃSKO-

MAZURSKIE ELBLĄG ELBLĄG gmina miejska 14 48,80% 23,94% 77,83%

WARMIŃSKO-

MAZURSKIE EŁCKI EŁK gmina miejska 9 84,20% 13,80% 68,83%

WARMIŃSKO-

MAZURSKIE IŁAWSKI IŁAWA gmina miejska 6 66,11% 28,86% 68,63%

WARMIŃSKO-

MAZURSKIE OLSZTYN OLSZTYN gmina miejska 19 38,27% 20,57% 72,64%

WARMIŃSKO-

MAZURSKIE OSTRÓDZKI OSTRÓDA gmina miejska 9 59,27% 19,87% 75,65%

WIELKOPOLSKIE GNIEŹNIEŃSKI GNIEZNO gmina miejska 13 31,99% 18,98% 66,32%

WIELKOPOLSKIE KĘPIŃSKI KĘPNO miasto 6 37,61% 37,51% 65,36%

WIELKOPOLSKIE KONIN KONIN gmina miejska 13 37,11% 29,62% 71,51%

WIELKOPOLSKIE OSTROWSKI OSTRÓW

WIELKOPOLSKI gmina miejska 8 81,32% 8,46% 65,75%

WIELKOPOLSKIE PILSKI PIŁA gmina miejska 11 64,06% 8,31% 75,14%

WIELKOPOLSKIE TURECKI TUREK gmina miejska 6 38,20% 27,56% 69,20%

ZACHODNIOPOMORSKIE GRYFIŃSKI GRYFINO miasto 8 68,90% 18,91% 78,87%

ZACHODNIOPOMORSKIE POLICKI POLICE miasto 7 43,61% 19,11% 83,40%





operatorów

Udział

największego

ISP

Udział

Orange

Odsetek lokali z

dostępem do co

najmniej 3 ISP

ZACHODNIOPOMORSKIE STARGARDZKI STARGARD

SZCZECIŃSKI gmina miejska 11 55,38% 16,30% 71,93%

ZACHODNIOPOMORSKIE SZCZECIN SZCZECIN gmina miejska 21 37,14% 24,27% 68,69%

ZACHODNIOPOMORSKIE ŚWINOUJŚCIE ŚWINOUJŚCIE gmina miejska 6 56,54% 10,65% 68,60%

ZACHODNIOPOMORSKIE WAŁECKI WAŁCZ gmina miejska 6 65,92% 15,00% 68,56%

Załącznik nr 2

Dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa

postanowienie - circabc.europa.eu · 1. orange polska s.a., 2. polska izba informatyki i...

Documents