Pogrążony w ksi ęgach.

Biblioteka, wspólnota, życie.Tadeusz Sławek

Charles Eastlake, Hints on Household Taste,1878.

„ Z wszystkich pokoi nowoczesnego domu, ten przeznaczony na bibliotekę lub gabinet w

najmniejszym stopniu narażony jest na to, by urazić gust nieestetycznym wystrojem. Tutaj

meble – zwykle z litego dębu – są mocne i trwałe, a niemądre bibeloty (silly knick-knacks)

często tłumnie zapełniające stoły salonów wypędzone zostały z tego miejsca

odosobnienia”(s.126).

Gabriel Naude, Advis pour dresser une Biblioteque,Paryż 1627

“Jest rzeczą użyteczniejszą posiadanie wielkiej liczby ksiąg oprawnych zwykłym sposobem,

niźli zapełniać niewielką, zdobioną złoconymi sztukateriami komnatę jakimi ś osobliwościami

i rzeczami nieprzydatnymi”.

Gabriel Naude, Advis pour dresser une Biblioteque,Paryż 1627

„ Nie ma uczciwszego i pewniejszego sposobu zapewnienia sobie chwały pośród ludzi, niż wznosić piękne i wspaniałe biblioteki, aby następnie na użytek publiczny je oddać”.

Etienne Boull ée, Projekt biblioteki królewskiej, 1786

Etienne Boull ée, Projekt biblioteki królewskiej, 1786

„ Przestrzeń w formie bazyliki poświęcona czytaniu, która zachowuje ten charakter

miejsca świętego, jaki utraciły ju ż budynki kościelne; studiowanie nauk jest niczym podróż pośród ksiąg, której momenty

szczególne to szybkie postępy, ale i chwile zatrzymania, samotna lektura i uczona

rozmowa”

Old Trinity Library, Dublin

The Old Trinity College Library, Dublin

Jorge Louis Borges, „Teologowie”

„Jak ka żdy posiadacz biblioteki, Aurelianus czuł si ę winnym, że nie zna jej do ko ńca; sprzeczno ść ta pozwoliła mu na przeczytanie wielu ksi ążek, które zdawały się zarzucać mu niedbalstwo” (przeł.A.Sobol-

Jurczykowski).

Gianfillipo Usellini (1903-1971), La biblioteca magica

Gianfillipo Usellini (1903-1971), La biblioteca magica

Primo Levi

„Człowiek nie jest samotny, ściśle jest powiązany z losem swych sąsiadów” (L'uomo non è solo... è legato al destino dei suoi vicini).

„Część naszej egzystencji dokonuje się w duszach tych, co nas otaczają”.

Nathaniel Hawthorne, Szkarłatna litera, 1850.

„Założyciele nowych kolonii, obojętnie jaka Utopię ludzkich snów i szczęśliwości zamierzali stworzyć , uznawali niezmiennie za konieczne –

wśród innych spraw pierwszej potrzeby –wyznaczenie pewnej części ziemi na cmentarz i

drugiej pod budowę więzienia” (przeł.Bronisława Bałutowa).

Immanuel Kant, „Co to jest O świecenie?”, 1784.

„Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka zniepełnoletności, w którą popadł z własnej winy.

Niepełnoletność to niezdolność człowieka do posługiwania się swym własnym rozumem, bez obcego kierownictwa.

Zawinioną jest ta niepełnoletność wtedy, kiedy przyczyną jej jest nie brak rozumu, lecz decyzji i odwagi

posługiwania się nim bez obcego kierownictwa. Sapere aude!Miej odwagę posługiwać się swym własnym

rozumem ? Tak oto brzmi hasło oświecenia” (przeł.A.Landman).

Immanuel Kant, c.d.

Do wejścia na drog ę oświecenia nie potrzeba niczego prócz wolno ści: i to wolno ści

najnieszkodliwszej spo śród wszystkiego, co mo żna nazwać wolno ścią, mianowicie wolno ści czynienia wszechstronnego, publicznego u żytku ze swego rozumu. (...) Wsz ędzie wi ęc mamy do czynienia z

ograniczeniami wolno ści. (…) Publiczny u żytek ze swego rozumu musi by ć zawsze wolny (...)

natomiast prywatny u żytek mo że być często bardzo ograniczony, a mimo to nie stanowi ć jakiej ś

szczególnej przeszkody dla post ępu oświecenia. (przeł.A.Landman)

Immanuel Kant, c.d.

„Mówi ąc o publicznym u żytku ze swego rozumu, mam na my śli taki jego u żytek,

jaki kto ś jako uczony czyni ze swego rozumu wobec całej publiczno ści

czytaj ącego świata”.

William Szekspir, Burza , 1612.

„ Pogrążony w księgach, oddałem całą władzę bratu,

I sprawy państwowe mniej mnie obchodziły

Niż krąg tajemnych sztuk”.(przeł.St.Barańczak)

William Szekspir, Burza

„ Dla mnie, biednego, dostatecznym księstwem

Miał by ć księgozbiór. Do rządów doczesnych

Zdawałem mu się niezdolny”.

Carl Spitzweg, Bibliotekarz , 1850.

William Szekspir, Burza

„ Czarnoksiężnik lubi spać po południu. Zabrawszy mu księgi,

Możesz mu wtedy łeb rozwalić kłodą,

Albo wbić kołek w brzuch, albo kozikiem Poderżnąć gardło.

William Szekspir, Burza

Tylko nie zapomnij:

Najpierw odbierz mu księgi, bo on bez nich Jest całkiem głupi, tak jak ja, i nie ma

Najmniejszej władzy nad duchami.... Najlepiej spal księgi, lecz oszczędź te piękne sprzęty,

które trzyma w chacie

Z myślą o przyszłym domu”

William Szekspir, Burza

„ Lecz dziś wyrzekam się

Owej surowej magii … złamię laskę

I w trzewiach ziemi zagrzebię, a księgę zatopię w morzu, głębiej niż potrafi

Sięgnąć najdłuższa sonda”.

Bibliotyka

Polityka mówi: wszystko możesz „czerpiąc ze środków nacisku, jakie daje władza”;

bibliotykakoryguje: możesz wiele, ale im więcej możesz, tym mniej powinieneś chcieć z tego

korzystać, a widząc swoje możliwości uznasz, że lepiej położyć im kres niż bezwzględnie z

nich korzystać.

Prospero and books

New York Society for the Suppression of Vice

W poemacie Jubilate Agno, który Christopher Smart napisał w latach 1759 -1763 czytam zdanie: For I bless God in the

libraries of the learned and for all the booksellers in the world, co pozwalam sobie dość swobodnie przeło żyć w nast ępujący

sposób: “Dzi ęki czyni ę Bogu w bibliotekach m ężów uczonych i za

wszystkich ksi ęgarzy świata” .