pobrano ze strony wpisuje ucze uzupe …moda ma swoj histori tekst i oceniaj c mod wy á cznie jako...

Pobrano ze strony www.sqlmedia.plPobrano ze strony www.sqlmedia.pl

EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM

Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawd , czy zestaw egzaminacyjny zawiera 13 stron. Ewentualny brak

stron lub inne usterki zg o nauczycielowi.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat urodzenia.

3. Czytaj uwa nie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwi zania zapisuj d ugopisem lub piórem z czarnym

tuszem/atramentem. Nie u ywaj korektora.

5. W zadaniach od 1. do 20. s podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.

Odpowiada im nast puj cy uk ad kratek na karcie odpowiedzi:

A B C D

Wybierz tylko jedn odpowied i zamaluj kratk z odpowiadaj c jej

liter - np. gdy wybra e odpowied „A”:

6. Staraj si nie pope nia b dów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale je eli

si pomylisz,

b dne zaznaczenie otocz kó kiem i zaznacz inn odpowied .

7. Rozwi zania zada od 21. do 31. zapisz czytelnie i starannie

w wyznaczonych miejscach. Pomy ki przekre laj.

8. Redaguj c odpowiedzi do zada , mo esz wykorzysta miejsca opatrzone

napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie b d sprawdzane

i oceniane.

UZUPE NIA ZESPÓ NADZORUJ CY

miejsce

na naklejk

z kodem

WPISUJE UCZE

dysleksja

MAJ 2004

Powodzenia!

Czas pracy: 120 minut

Liczba punktów do uzyskania: 50

GH-A1-042

KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA

dzie miesi c rok

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Strona 2 z 13

Moda ma swoj histori

Tekst I

Oceniaj c mod wy cznie jako kaprys na u ytek pa i panów, upraszczamy to

poj cie.

Moda z regu y nie wyrasta z niczego. Zawsze jest uwarunkowana jakimi nowymi

zjawiskami w stosunkach spo ecznych, w polityce, psychologii, a nawet filozofii, na przyk ad

przejawiaj c si w modzie retro i folk t sknot za dawnymi czasami. ród em mody s tak e

nowe pr dy w sztuce. Wspomnijmy owe sukienki letnie w stylu op-artowym1 z tkanin

deseniowanych albo szczególnie silny wp yw sztuki pop na upodobanie do tanich,

efekciarskich ozdób, do zwielokrotnionych a cuchów na szyi, bransolet, pier cionków.

Nie jest zjawiskiem rzadkim w historii, e jaka moda zyskuje charakter manifestacji

politycznej. W okresie Sejmu Czteroletniego wybuch a nawet za arta walka mi dzy

obro cami sarmatyzmu, dla których w sy stanowi y narodowy symbol, a zwolennikami

nowego ducha o wiecenia, którzy dumnie eksponowali g adkie lica. Z kolei w okresie

manifestacji patriotycznych na pocz tku lat 60. XIX wieku, a tak e po upadku powstania

styczniowego w 1864 roku Ogród Saski w Warszawie wype nia w godzinach spacerów t um

kobiet i m czyzn ubranych w czer .

Tak e wspó czesno dostarcza nam dowodów na wyrastanie mody z ruchów

spo ecznych czy politycznych. Za czasów okupacji hitlerowskiej wysokie buty z cholewami

oznacza y sympatyzowanie z podziemnymi organizacjami, d ugie w osy u m czyzn w latach

pi dziesi tych by y wyznacznikiem niech ci do poczyna w adzy ludowej, kolorowe

po czochy u dziewcz t – nieco pó niej – wyrazem buntu przeciw zetempowskiej2 szaro ci.

A d insy to ju nie tylko cz garderoby, ale symbol. U pocz tków swej szalonej kariery

sta y si wizytówk postawy wobec wiata, wyzwaniem rzuconym dotychczasowej hierarchii

warto ci spo ecznie po danych. Bo dzi przez swoj totaln popularyzacj zatraci y ju

ideologiczne znaczenie. Sta y si w efekcie zwyk ym objawem mody. A wi cej nawet –

terrorem. Wobec fanatyzmu d insowego mo na podziwia odwag tych, którzy nosz jeszcze

innego typu spodnie i spódnice.

Zawsze ubiór by sum znaków. Dzi ki ubiorowi ró nice by y widoczne na pierwszy

rzut oka. Tym bardziej, e niektóre ubiory stawa y si zastrze one dla pewnych klas.

Na przyk ad w 1613 roku ustanowiono, e plebejuszom i mieszczanom nie wolno nosi

kosztownych futer ani te szat z jedwabiów. W pó niejszych wiekach ju co prawda nie

formu owano zakazów, ale próby przeskoczenia barier stanowych bywa y obiektem

szyderstw. Wspó cze nie jeste my zewn trznie w pe ni zdemokratyzowani. Jednak nadal

„suknia chce co wyrazi ” – nie pozycj spo eczn czy sytuacj finansow , ale ogólny

poziom kultury, rodzaj upodoba , wyobra ni , nawet stan ducha.

Dlatego tak s uszne wydaje mi si stwierdzenie Jeana-Paula Fargue’a, e „kto

przechodzi obok mody, przechodzi obok ycia”.

Na podstawie: Teresa Kuczy ska, Moda w rytmie epoki, Warszawa 1979.

1 op-art – styl w sztuce XX wieku 2 zetempowski – przymiotnik odnosz cy si do nazwy organizacji m odzie owej istniej cej w latach 1948-1957


Strona 3 z 13

Do rozwi zania zada od 1. do 12. wykorzystaj tekst I.

Zadanie 1. (0-1) G ównym tematem tekstu I s rozwa ania o

A. historii.

B. modzie.

C. polityce.

D. bi uterii.

Zadanie 2. (0-1) Na upodobanie do efekciarskich ozdób wyj tkowo mocno wp yn styl

A. pop.

B. folk.

C. retro.

D. op-art.

Zadanie 3. (0-1) Zwi zek przyczynowo-skutkowy jest przedstawiony w szeregu:

A. moda na w sy rozwój sarmatyzmu

B. t sknota za przesz o ci moda retro

C. moda na czarne stroje kl ska powstania styczniowego

D. niech do rz dów komunistycznych moda na wysokie buty z cholewami

Zadanie 4. (0-1) Pierwsi zwolennicy d insowej mody wyra ali swoim ubiorem przede wszystkim

A. t sknot za utracon przesz o ci .

B. sprzeciw wobec zastanej rzeczywisto ci.

C. potrzeb podkre lenia swojej zamo no ci.

D. akceptacj panuj cych stosunków spo ecznych.

Zadanie 5. (0-1) Fanatyzm, np. d insowy, przejawia si w

A. narzucaniu innym w asnych upodoba .

B. tolerancji wobec innych przekona .

C. akceptacji ludzi o odmiennych pogl dach.

D. krytycznym odnoszeniu si do w asnych gustów.


Strona 4 z 13

Zadanie 6. (0-1) W XVIII i XIX wieku ubieranie si niezgodnie z mod typow dla okre lonej warstwy spo ecznej cz sto wywo ywa o

A. drwin .

B. zawi .

C. obaw .

D. zazdro .

Zadanie 7. (0-1) Stwierdzenie: Wspó cze nie jeste my zewn trznie w pe ni zdemokratyzowani w kontek cie akapitu oznacza, e

A. wszyscy mamy wp yw na rozwój mody.

B. ubieramy si wszyscy w taki sam sposób.

C. wybieraj c styl ubierania si , uznajemy wol wi kszo ci.

D. mamy prawo do indywidualnych upodoba w sferze mody.

Zadanie 8. (0-1) Moda zatraci a funkcj podkre lania pozycji spo ecznej w wieku

A. XVII.

B. XVIII.

C. XIX.

D. XX.

Zadanie 9. (0-1) S owa: Kto przechodzi obok mody, przechodzi obok ycia w kontek cie ca ego tekstu I oznaczaj , e moda

A. narzuca ludziom pogl dy i sposób ycia.

B. jest przeszkod w do wiadczaniu ycia.

C. jest ród em informacji o yciu cz owieka.

D. odsuwa cz owieka od spraw zwi zanych z yciem.

Zadanie 10. (0-1) Teresa Kuczy ska uzyska a bli szy kontakt z czytelnikami, stosuj c w narracji

A. równowa niki zda .

B. 1. osob liczby mnogiej.

C. zdania podrz dnie z o one.

D. 3. osob liczby pojedynczej.


Strona 5 z 13

Zadanie 11. (0-1) Za czasów okupacji hitlerowskiej buty z cholewami oznacza y sympatyzowanie

z podziemnymi organizacjami.

Wyraz okupacja u yty w powy szym zdaniu odnosi si do okresu

A. 1914-1918.

B. 1939-1945.

C. 1945-1956.

D. 1968-1989.

Zadanie 12. (0-1) Wyraz zetempowski zosta utworzony z pierwszych liter wyrazów wchodz cych w sk ad nazwy

A. Zwi zek M odzie y Polskiej.

B. Zwi zek M odzie y Wiejskiej.

C. Zwi zek Harcerstwa Polskiego.

D. Zwi zek M odzie y Socjalistycznej.

Do rozwi zania zada od 13. do 17. wykorzystaj reprodukcj obrazu Diego Velázqueza.

Diego Velázquez, Panny dworskie, [w:] Sztuka wiata, t. 7, Warszawa 1994.


Strona 6 z 13

Zadanie 13. (0-1) Wska zdanie, które zawiera tylko fakty.

A. Diego Velázquez, jak s dz , nale y do grona najwybitniejszych malarzy baroku

hiszpa skiego.

B. Panny dworskie s jednym z wielu obrazów, które Velázquez namalowa , przebywaj c

u króla hiszpa skiego Filipa IV.

C. Wydaje mi si , e malarz chcia zaintrygowa odbiorc sposobem zaprezentowania

rodziny królewskiej i dostojników.

D. Uwa am, e Velázquez skupi uwag widza nie tylko na postaci ksi niczki, ale i na

odbijaj cej si w lustrze parze królewskiej oraz na postaci m czyzny.

Zadanie 14. (0-1) Ubiory oraz wn trze s zgodne z kanonami mody

A. dworskiej.

B. rycerskiej.

C. plebejskiej.

D. mieszcza skiej.

Zadanie 15. (0-1) Postacie na obrazie ubrane s wed ug wzorów obowi zuj cych w XVII-wiecznej modzie hiszpa skiej. Mod t cechuje

A. prostota.

B. surowo .

C. przepych.

D. skromno .

Zadanie 16. (0-1) Otwarte drzwi, przy których stoi m czyzna na schodach,

A. zamykaj przestrze w g bi obrazu.

B. s tylko elementem wystroju pomieszczenia na obrazie.

C. skupiaj uwag wszystkich postaci namalowanych na obrazie.

D. pog biaj przestrze , ukazuj c tak e to, co jest poza pomieszczeniem.

Zadanie 17. (0-1) wiat o w obrazie

A. o wietla równomiernie wszystkie postacie.

B. akcentuje jednakowo wszystkie przedmioty.

C. wyró nia niektóre postacie kobiet i m czyzn.

D. wydobywa z t a obrazy zawieszone na cianie.


Strona 7 z 13

Do rozwi zania zada od 18. do 20. wykorzystaj tekst II.

Tekst II

Franciszek Zab ocki Rady m odej pannie dane (fragment)

Moda jest tyran, który prawa daje;

S ucha go trzeba; lecz kto czyni bacznie,

Ani ostatni jej rzuca zwyczaje,

Ani ich oraz przed innymi zacznie.

Franciszek Zab ocki, Rady m odej pannie dane, [w:] Ksi ga cytatów, Warszawa 1975.

Zadanie 18. (0-1) Moda jest tyran. Zastosowany rodek stylistyczny to

A. epitet.

B. kontrast.

C. apostrofa.

D. przeno nia.

Zadanie 19. (0-1) Ten, kto czyni bacznie, to cz owiek, który

A. dzia a lekkomy lnie.

B. post puje z rozwag .

C. podporz dkowuje si innym.

D. cechuje si brakiem rozs dku.

Zadanie 20. (0-1) Rada udzielona m odej pannie jest

A. zgubna.

B. z o liwa.

C. yczliwa.

D. szydercza.


Strona 8 z 13

Do rozwi zania zada od 21. do 24. wykorzystaj tekst III.

Tekst III

Wtem brz kn w tabakierk z ot Podkomorzy

I rzek : [...]

„Ach, ja pami tam czasy, kiedy do ojczyzny

Pierwszy raz zawita a moda francuszczyzny!

Gdy raptem paniczyki m ode z cudzych krajów

Wtargn li do nas hord gorsz od Nogajów1,

Prze laduj c w Ojczy nie Boga, przodków wiar ,

Prawa i obyczaje, nawet suknie stare. [...]

Mia a nad umys ami wielk moc ta t uszcza;

Bo Pan Bóg, kiedy kar na naród przepuszcza,

Odbiera naprzód rozum od obywateli.

I tak, m drsi fircykom oprze si nie mieli,

I zl k ich si jak d umy jakiej ca y naród,

Bo ju sam wewn trz siebie czu choroby zaród;

Krzyczano na modnisiów, a brano z nich wzory;

Zmieniano wiar , mow , prawa i ubiory.

By a to maszkarada, zapustna swawola,

Po której mia przyj wkrótce wielki post – niewola!”

Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Wroc aw-Warszawa-Kraków-Gda sk 1981.

1 Nogajowie – plemi tatarskie

Zadanie 21. (0-1) Wymie cztery obszary ycia, które obj a moda na francuszczyzn .

.......................................................................................................................................................

Zadanie 22. (0-1) Napisz, jaka cecha Polaków, wed ug Podkomorzego, przyczyni a si do utraty niepodleg o ci.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 23. (0-1) Podaj wiek, w którym mia y miejsce wydarzenia wspominane przez Podkomorzego.

.......................................

Zadanie 24. (0-1) Doko cz zdanie.

Analiza wypowiedzi Podkomorzego pozwala stwierdzi , e ceni on szczególnie ......................

.....................................................................................................................................................


Strona 9 z 13

Zadanie 25. (0-1)

Napisz, co symbolizowa y krzy e i korony cierniowe znajduj ce si na bi uterii modnej na ziemiach polskich w latach 60. XIX wieku.

................................................................................................................

................................................................................................................

................................................................................................................ 1 Gra yna Kieniewiczowa, Pami tki powsta narodowych, Warszawa 1988. 2 tam e.

Zadanie 26. (0-1) Uzupe nij tabel .

STARO YTNE KORZENIE WSPÓ CZESNEJ MODY

Przyk ady mody

XX wieku

Sanda na koturnie, [w:]

G. Lehnert, Historia mody

XX wieku, Köln 2000.

Butelka perfum Organza,

[w:] „Twój Styl”, 1998/3.

Ok adka p yty K. Groniec

M czy ni, Warszawa 2000.

Staro ytne ród a

inspiracji

Koturn noszony przez

aktorów

wyst puj cych

w teatrach staro ytnej

Grecji.

Zadanie 27. (0-1) Jaki proces spo eczno-polityczny spowodowa , e temat dotycz cy Unii Europejskiej sta si modny w mediach?

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Klamra do pasa

z okresu 1860-18631 Krzy yk ozdobny

z okresu powstania

styczniowego

(1863-1864)2


Strona 10 z 13

Zadanie 28. (0-1) Przekszta zdanie tak, aby w asnymi s owami odda znaczenie wyra enia ostatni krzyk

mody.

Prasa donosi, e ostatnim krzykiem mody jest literatura fantastycznonaukowa.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 29. (0-1) Zapo yczenia wyrazów z j zyków obcych, g ównie z j zyka angielskiego, s typowe dla wspó czesnej polszczyzny. Czy to zjawisko mody j zykowej jest, wed ug Ciebie, negatywne, pozytywne, czy te niemo liwe do jednoznacznej oceny? Uzasadnij swoje stanowisko.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 30. (0-5) Zredaguj zaproszenie na otwarcie wystawy pt. Historia mody.

Pos u si fikcyjnymi danymi.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Strona 11 z 13

Zadanie 31. (0-16) Napisz rozprawk na temat: Je li nie szata zdobi cz owieka, to w czym tkwi jego warto ? W pracy pos u si przyk adami z literatury, historii b d sztuki. Pami taj, e Twoja rozprawka nie powinna by krótsza ni po owa wyznaczonego miejsca.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Strona 12 z 13

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Strona 13 z 13

Brudnopis

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


pobrano ze strony wpisuje ucze uzupe …moda ma swoj histori tekst i oceniaj c mod wy á cznie jako...

Documents