PMP11

การประเมนความเปราะบางตอการปนเปอนมลพษของแหลงนาบาดาล จงหวดปราจนบร

Vulnerability Assessment of Groundwater Resources in Prachinburi Province

จกรกฤษณ ชนประดษฐ (JakkritCheonpradit)* อนกล บรณประทปรตน(Anukul Buranapratheprat)**

บทคดยอ

การวจยครงนทาการประเมนความเปราะบางตอการปนเปอนมลพษของชนนาบาดาลบรเวณจงหวดปราจนบร

โดยใชวธสรางแบบจาลองDRASTIC ซงอาศยปจจยทางอทกธรณวทยาทงหมด 7 ปจจยและใชเทคนคระบบสารสนเทศ

ภมศาสตร(GIS) เปนเครองมอในการรวบรวมขอมล วเคราะห ประมวลผล และแสดงผลขอมล ผลจากการวจยแสดง

ออกมาในรปของแผนท ระบขอบเขตพนททมโอกาสถกปนเปอนจากสารมลพษมากนอยแตกตางกน 5 ระดบ ไดแก ต า

คอนขางตา ปานกลาง คอนขางสง และ สง ผลการวจยพบวาพนทสวนใหญของจงหวดปราจนบร(รอยละ45)มความ

เปราะบางตอการปนเปอนมลพษของนาบาดาลในระดบปานกลางพนทรอยละ24 มความเปราะบางอยในเกณฑคอนขาง

ตา รอยละ24 อยในเกณฑคอนขางสง รอยละ5อยในเกณฑตา และรอยละ 2 อยในเกณฑสง สรปโดยรวมแลวแหลงน า

บาดาลในพนทสวนใหญของจงหวดมโอกาสถกปนเปอนจากมลพษอยในเกณฑปานกลางถงคอนขางตา

ABSTRACT

This research is conducted to investigate the vulnerability of groundwater resources to pollution in

Prachinburi Province using DRASTIC model.This GIS-based model takes 7 key hydrogeological factors into account

for the levels of groundwater contamination in the study area. The vulnerability are categorized into 5 classes namely

low, rather low, moderate, rather high and high. About 45% of the province area is classed as moderate vulnerability

to groundwater pollution. Both rather high and rater low vulnerabilitiesequally covers 24%. About 5% of the area is

classed as low while 2% is classed as high vulnerability. Overall analysis of this study suggests that the risk of

groundwater resources to be contaminated by pollutants in Prachinburi Province is from moderate to rather low.

คาสาคญ: แบบจาลอง DRASTIC ระบบสารสนเทศภมศาสตร นาบาดาล

Key Words: DRASTIC model, Geographic Information System (GIS), Groundwater

* นสต หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

** ผชวยศาสตราจารย ภาควชาวารชศาสตร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

490

PMP11-2

บทนา

น า บ า ด า ล เ ป น ท ร พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ต ท พ บ

แพรกระจายและมความสาคญมากทสดของโลก การใช

น าบาดาลในหลาย ๆพนทกลบเปนไปอยางเสรและขาด

การจดการตามหลกวชาการ ทาใหประสบปญหาทงใน

เรองของคณภาพและปรมาณของน าบาดาลไดในทสด

ตวอยางทเหนไดชดเจนในประเทศไทยกคอการใชน า

บาดาลอยางเสรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ในชวง 50 ปทผานมา สงผลทาใหระดบน าบาดาลลด

ตาลงอยางตอเนองและเกดปญหาแผนดนทรด ทาให

ตองมการตรากฎหมายพระราชบญญตน าบาดาล พ.ศ.

2520 ขน เพอควบคมการใชน าบาดาลใหเปนไปอยาง

เหมาะสม กรณ เ ชนเ ดยวกนน เ กด ขนในหลาย ๆ

ประเทศ เชน สหรฐอเมรกา เมกซโก และจน (ทวศกด

ระมงควงศ, 2546)

ปญหาทางดานสงแวดลอมทเกยวของกบนาบาดาล

โดยทวไปมกจะมงเนนไปทผลกระทบของมลพษททา

ใหคณภาพของน าบาดาลตาลง จนอาจสงผลเสยตอการ

ใชงานของมนษย การเพมจานวนของประชากรและการ

ขยายตวทางดานอตสาหกรรม สงผลใหน าทงจาก

บานเรอนและโรงงานอตสาหกรรมมปรมาณเพมมาก

ขน ซงอาจเปนสาเหตของการปนเปอนลงสน าบาดาล

ได (Rahman, 2008) ปจจบนนในหลายพนทของโลก

ใชน าบาดาลเพอการอปโภคบรโภคเปนหลก เชน ใน

เขตชนบทของอนเดย และบรเวณฉนวนกาซา (Gaza

strip)ในประเทศอสราเอล เปนตน ดงน นปญหาดาน

คณภาพของน าบาดาลจงมความสาคญพอ ๆ กบปญหา

ดานปรมาณ Rao and Mamatha (2004) ไดรายงานไว

วาการปนเปอนของมลพษในน าเปนปญหาใหญใน

ประเทศอนเดย ประมาณ 70% ของแหลงน าบนดน

(Surface water resources) และแหลงนาใตดนจานวน

มาก ถกปนเปอนโดยสารมลพษชนดตางๆ นอกจากน

สองในสามของอาการเจบปวยในประเทศอนเดย เชน ด

ซาน อหวาห ทองรวง บด และไทฟอยด มสาเหตมาจาก

การบรโภคนาทปนเปอนมลพษ

การปนเปอนมลพษของน าบาดาลทเกดขนจาก

กจกรรมของมนษยซงปจจบนเปนสาเหตหลก ไดแก

การปนเปอนจากแหลงของเสยบนพนดนทเกดจากการ

ใชปยและสารเคมในทางเกษตรกรรมและการเพาะเลยง

สตวน า สวนในเมองใหญจะมปญหาการปนเปอนจาก

น าเสย หรอของเสยจากบานเรอนและจากโรงงาน

อตสาหกรรม ตลอดจนการทงขยะหรอการฝงกลบขยะ

และกากของเสย ตวอยางพนทมการปนเปอน เชน การ

ปนเปอนของกากของเสยจากน ามน อาเภอปากชอง

จงหวดนครราชสมา การเพาะเลยงสตวน าในพนท

คาบสมทรสทงพระ และลมน าทะเลสาบสงขลา

สารอนทรยระเหยงาย (Volatile Organic Compounds,

VOCs) ในบรเวณนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ อาเภอ

เมอง จงหวดลาพน และในพนทจงหวดระยอง และ

จงหวดชลบร แหลงกลบฝงขยะในพนทภาคกลาง

ตอนบน และการปนเปอนของเสยภาคเกษตรกรรมใน

พนทลมน าบางปะกงและลมน าทาจน เปนตน (กรม

ควบคมมลพษ, 2553)

ปราจนบรเปนจงหวดทตงอยในภาคตะวนออกของ

ประเทศไทย ในปจจบนพบวามการพฒนาทงทางดาน

อตสาหกรรม การทองเทยวและเกษตรกรรม ทาใหเกด

ปญหาดานมลพษตางๆเพมมากขน เชน ปญหาการเสอม

โทรมของลมน าปราจนบรทมแนวโนมทวความรนแรง

ขนเรอยๆ ซงเกดจากหลายสาเหต โดยสาเหตหนงมา

จากการถายเทน าคณภาพตาออกสแหลงน าธรรมชาต

สวนสาเหตอนๆ ไดแก การเปลยนแปลงรปแบบการใช

ประโยชนทดน การขยายตวของชมชนเมอง การ

ขยายตวของภาคอตสาหกรรม และการทาเกษตรทมการ

ใชสารเคม เปนตน

ปญหามลภาวะทเพมมากขนเหลาน ในทสดแลวม

โอกาสทจะแทรกซมลงสช นน าบาดาล ซงในลมน า

ปราจนบรมปรมาณการใชน าบาดาลประมาณ 70 ลาน

ลบ.ม./ป (กรมควบคมมลพษ, 2553) ดงนนจงควรมการ

วางแผนปองกนการปนเปอนของมลพษลงสช นน า

บาดาลทเหมาะสม การปองกนดงกลาวจะเกดขนได

จาเปนอยางยงทจะตองทราบถงศกยภาพของแหลงน า

491

PMP11-3

บาดาลเสยกอนวาบรเวณใดมโอกาสถกปนเปอน

มากกวาหรอนอยกวาบรเวณอนๆ เพอใชเปนขอมล

เบองตนสาหรบการตดสนใจในการวางแผนสาหรบ

กจกรรมตาง ๆ ทอาจสงผลกระทบตอคณภาพของน า

บาดาล

วตถประสงคการวจย

ประเมนความเปราะบางตอการปนเปอนมลพษ

ของแหลงน าบาดาลบรเวณจงหวดปราจนบร โดยใช

แบบจาลอง DRASTIC

วธการวจย

พนทศกษา

ทาการศกษาพนทจงหวดปราจนบรซงเปนจงหวด

ชายแดนทางดานภาคตะวนออกของประเทศไทย มเนอ

ท 4,762.362 ตารางกโลเมตรจงหวดปราจนบรมสภาพ

ทางธรณวทยาแตกตางกนอยางชดเจนตามลกษณะของ

ภมประเทศ โดยพนทภเขาสงดานทศเหนอเปนสวน

หนงของทราบสงโคราช ประกอบดวยหนตะกอนของ

กลมหนโคราช (Korat Group) โดยมบางสวนเปนหน

อคนอายไทรแอสซกบรเวณตอนกลางและตะวนออก

เฉยงใตเปนเนนลอนลาดประกอบดวยหนตะกอนอาย

พาลโอโซอกตอนบนและหนตะกอนยคมโซโซอก

สวนบรเวณพนทราบลมเปนตะกอนรวนอายควอเทอร

นาร

การวเคราะหขอมล

ในการวจยนใชแบบจาลอง DRASTICเพอประเมน

ความเปราะบางของชนน าบาดาล โดยพจารณาปจจย

ทางอทกธรณวทยาทงหมด 7 ปจจยทคาดวามผลตอ

โอกาสในการปนเปอนมลพษของชนน าบาดาลไดแก

ความลกถงระดบนาบาดาล (Depth to water table: D),

ปรมาณการซมของนาลงสชนนาบาดาล (Net recharge:

R), ลกษณะของชนหนอมน า (Aquifer media: A),

ลกษณะของชนดนปดทบ (Soil media: S),ความลาดชน

ของภมประเทศ(Topography: T), อทธพลของวสด

เหนอชนนาบาดาล(Impact of vadose zone media: I)

และคาความนาทางชลศาสตร (Hydraulic conductivity

of the aquifer: C) (Aller et al., 1987)

ขอมลของแตละปจจยจะถกนามาวเคราะหและ

แบงออกเปนชวง จากนนใหคาคะแนนของแตละชวง

ต งแต 1 ถง 10 โดยชวงทคาดวามอทธพลตอความ

เปราะบางของชนน าบาดาลมากจะมคะแนนมาก และ

ชวงทคาดวามอทธพลตอความเปราะบางนอยจะม

คะแนนนอย หลงจากนนนาคาคะแนนทไดมาคณดวย

คาถวงนาหนกของแตละปจจยซงมคาไมเทากนโดยมคา

ต งแต 1 ถง 5 คาถวงน าหนกนเปนขอกาหนดของ

แบบจาลอง เพอแสดงถงอทธพลของแตละปจจยทมตอ

แบบจาลอง (ตารางท 1)

ตารางท 1 คาถวงนาหนกของปจจยทางอทกธรณวทยา

(Aller et al., 1987)

ปจจยทางอทกธรณวทยา คาถวงนาหนก

D-Depth to water table 5

R-Net recharge 4

A-Aquifer media 3

S-Soil media 2

T-Topography 1

I-Impact of vadose zone media 5

C-Hydraulic conductivity of the

aquifer

3

เทคนคระบบสารสนเทศภมศาสตร(Geographic

information system) ถกนามาใชในการประมวลผลและ

แสดงผลขอมลทงหมด เพอสรางขอมลเชงพนท(Spatial

data) ทสามารถนาไปวเคราะหผลได โดยหลงจากนาคา

คะแนนและคาถวงน าหนกของแตละปจจยมาคณกน

แลว ทาการแปลงขอมลของแตละปจจยใหอยในรปขอ

งกรด (Raster data) ขนาด 100 x 100 ตารางเมตร ดงนน

ทกกรดในพนทศกษาจะมคาตวเลขกากบ จากนนนาทก

ปจจยมาซอนทบกน (Overlay) ดงสมการท 1 ไดคาดชน

492

PMP11-4

DRASTIC ประจากรด ทาการแบงชวงคาดชนออกเปน

5 ชวง แสดงผลเปนแผนทแสดงความเปราะบางตอการ

ปนเปอนมลพษของแหลงนาบาดาลจงหวดปราจนบร

DRASTIC Index =DrDw+ RrRw+ ArAw+ SrSw

+ TrTw+ IrIw+ CrCw(1)

โดย D, R, A, S, T, I, Cคอ ปจจยทง 7 ชนดของ

แบบจาลอง DRASTIC (ตารางท 1)

rคอ คาคะแนนทไดจากการแบงชวงของแตละปจจย

(Rating)

w คอ คาถวงนาหนกของแตละปจจย (Weight)

ผลการวจย

1. ชนขอมลแผนทฐาน (Base map)

ทาการสรางแผนทฐานเพอใชในการกาหนด

ตาแหนงและขอบเขตทางภมศาสตรของทกปจจย โดย

ใชขอมลจากแผนทภมประเทศมาตราสวน 1: 50,000

ลาดบชด L7018 ของกรมแผนททหาร ทครอบคลม

พนทจงหวดปราจนบรท งหมดมาทาการกาหนด

ตา แ ห น ง ภ ม ศ า ส ต ร (Georeferencing)แ ล ะ ด จ ไ ท ซ

(Digitizing) สรางเปนชนขอมลขอบเขตและตาแหนง

ทางภมศาสตรของจงหวดปราจนบรผลลพธแสดงในรป

ท 1

2. ชนขอมลความลกถงระดบนาบาดาล (D)

เปนหนงในปจจยทสาคญทสด แสดงถงระยะทางท

สารมลพษเดนทางไปถงชนน าบาดาล ซงระหวางนอาจ

เกดปฏกรยาตางๆกบชนดน-หนทซมผาน ทาใหสาร

มลพษเปลยนสถานะไปหรอถกกกเกบอยในตวกลาง

เหลาน ชนขอมลนสรางขนจากขอมลความลกน าในบอ

บาดาลของกรมทรพยากรน าบาดาลจานวน 794 บอ

พลอตพกดของบอลงในแผนทฐาน ทาการประมาณคา

ในชวง (Interpolation) จากนนแบงชวงขอมลและให

คะแนน ผลลพธแสดงในรปท 2 ซงพบวาความลกของ

นาบาดาลมคาตงแต 0.16 - 33.32เมตร โดยระดบนาตน

มกพบบรเวณพนทราบลม

รปท 1 แผนทฐานของจงหวดปราจนบร

รปท 2 ชวงและคาคะแนนของความลกถงระดบนา

บาดาล

3. ช นขอมลปรมาณการซมของน าลงสช นน า

บาดาล (R)

ปจจยนแสดงถงปรมาณนาซงเปนตวทาละลายและ

นาสารมลพษลงสชนน าบาดาล ปรมาณการซมของน า

ลงสชนน าบาดาลไมไดเปนสดสวนโดยตรงกบปรมาณ

493

PMP11-5

น าฝนในพนท จงใชการประเมนจากสมการท 2

(Babiker et al., 2005)

Net recharge = (Rainfall – Evapotranspiration) x

Recharge rate(2)

โดย Rainfall คอ ปรมาณน าฝนเฉลยรายปของพนท

ศกษา

Evapotranspiration คอ ปรมาณการระเหยทงหมด

เฉลยรายปของพนทศกษา

Recharge rate คอรอยละของการซมของนาลงส

ชนนาบาดาล

ขอมลปรมาณน าฝนและปรมาณการระเหยทงหมด

เฉลยรายปตงแต พ.ศ. 2534-2554 มาจากสถานตรวจวด

ป ร ม า ณ น า ฝ น ข อ ง ก ร ม อ ต น ย ม ว ท ย า แ ล ะ ก ร ม

ชลประทาน จานวน 5 สถาน สวนขอมลรอยละของการ

ซมของน าลงสชนน าบาดาล ใชชนขอมลคณสมบตของ

ชนดนปดทบมากาหนด โดยแบงเปนรอยละ 3 ถง

รอยละ 15 ผลลพธแสดงในรปท 3

บรเวณทมการซมของนาลงสชนนาบาดาลสง สวน

ใหญอยในพนททเปนเขตปาไม ซงอาจเนองมาจากชนด

ของดนในเขตน และปาไมชวยชลอความเรวการไหล

ผานของนาทา (Runoff) ออกจากพนท

4. ชนขอมลคณสมบตของชนหนอมนา (A)

เปนปจจยทกาหนดอตราการไหลของน าบาดาล

และการแพรกระจายของสารมลพษในชนหนอมน านน

โดยพจารณาจากคณสมบตทางกายภาพของชนหนอม

น าวาเปนตะกอนรวนหรอหนแขงและมรอยแตกหรอ

รอยเลอนมากนอยเพยงใด โดยใชขอมลจากแผนทน า

บาดาลจงหวดปราจนบรของกรมทรพยากรน าบาดาล

และแผนทธรณวทยาจงหวดปราจนบ รของกรม

ทรพยากรธรณ ผลลพธแสดงในรปท 4

ดานทศตะวนตกของจงหวดไดแกบรเวณอาเภอ

เมอง อาเภอบานสราง และอาเภอศรมโหสถ ชนหนอม

น าเปนตะกอนน าพา พบรอยแตกและรอยเลอนมากใน

ชนหนอมน าทเปนหนตะกอนชดโคราช ซงครอบคลม

พนททางดานทศเหนอ บรเวณอาเภอประจนตคามและ

อาเภอนาด

รปท 3 ชวงและคาคะแนนของปรมาณการซมของนาลง

สชนนาบาดาล

รปท 4 ชวงและคาคะแนนของลกษณะของชนหนอมน า

494

PMP11-6

5. ชนขอมลคณสมบตของชนดนปดทบ (S)

คณสมบตทางกายภาพของดนมผลโดยตรงตอ

ปรมาณน าทซมลงสใตดนโดยทวไปดนทมอนภาคเลก

จะทาใหการซมของน าเกดขนไดชากวาดนทมอนภาค

ใหญ ขอมลของปจจยนมาจากแผนทชดดนจงหวด

ปราจนบรและขอมลการแบงกลมชดดนของกรมพฒนา

ทดน ผลลพธแสดงในรปท 5

ชนขอมลนสอดคลองกนกบชนขอมลปรมาณการ

ซมของน าลงสช นน าบาดาล เนองจากใชคณสมบต

ความสามารถในการระบายนาของดนเปนตวกาหนด

รปท 5 ชวงและคาคะแนนของลกษณะชนดนปดทบ

6. ชนขอมลความลาดชนของภมประเทศ (T)

ความลาดชนของภมประเทศมผลตอโอกาสทสาร

มลพษในน าจะไหลซมลงสชนน าบาดาล บรเวณทม

ความลาดชนนอยน าทาจะไหลผานชาโอกาสทสาร

มลพษจะซมลงสชนน าบาดาลมมาก ขอมลไดมาจาก

แบบจาลองความสงเชงเลข (DEM) จงหวดปราจนบร

ของกรมชลประทาน นามาวเคราะหหาเปอรเซนตความ

ลาดชนโดยโปรแกรม ArcGIS ผลลพธแสดงในรปท 6

พนทสวนใหญมความลาดชนไมมากนกโดย

บรเวณทมความลาดชนสงพบทางดานทศเหนอของ

จงหวด

7. ชนขอมลอทธพลของวสดเหนอชนนาบาดาล (I)

อทธพลของปจจย น มลกษณะคลายกบปจจย

ล ก ษ ณ ะ ข อ ง ช น ด น ป ด ท บ ( S) ค อ ข น อ ย ก บ

ความสามารถในการยอมใหน าซมผานไดเปนสาคญ

หากวสดตวกลางยอมใหนาซมผานไดมาก โอกาสทสาร

มลพษจะลงสชนนาบาดาลไดจงมมากเชนกน ชนขอมล

นสรางขนจากขอมลรายละเอยดหลมเจาะน าบาดาล

(Geologic log of borehole) และขอมลความลกนาในบอ

บาดาลของกรมทรพยากรน าบาดาลจานวน 86 บอ

ผลลพธแสดงในรปท 7

วสดทอยเหนอชนน าบาดาลสวนใหญเปนตะกอน

รวนของ Sand, Silt, Clay, Laterite และ Gravel

รปท 6 ชวงและคาคะแนนของความชนของภมประเทศ

8. ชนขอมลคาความนาทางชลศาสตร (C)

ปจจยนแสดงถงความสามารถในการยอมใหน าไหล

ซมผานวสดตวกลางในแนวราบ ซงสงผลตออตราการ

เคลอนทของสารมลพษออกไปจากจดทเขาสชนนาบาดาล

หากช นหนอมน ามคาความนาทางชลศาสตรมากสาร

495

PMP11-7

มลพษจะแพรกระจายไดเรว โดยปกตแลวคาความนาทาง

ชลศาสตรไดจากการสบทดสอบ (Pumping test) ในสนาม

แตเนองจากไมสามารถหาขอมลการสบทดสอบในพนท

รปท 7 ชวงและคาคะแนนของวสดเหนอชนนาบาดาล

จงหวดปราจนบ รได จ งประเ มนจากค า Specific

capacity แทน (U.S. EPA,1994) โดยใชขอมลบอบาดาล

ของกรมทรพยากรน าบาดาลจานวน 791 บอ และ

คานวณจากสมการท 3 ผลลพธแสดงในรปท 8

Specific capacity = Q / wd (3)

โดย Q คอ ปรมาณนาทสบออก(ลบ.ม./วน)

wdคอ ระยะนาลด (Drawdown) (เมตร)

หลงจากทาการแบงชวงและใหคะแนนทกปจจย

แลว นาชนขอมลทงหมดมาใสคาถวงนาหนกและแปลง

ขอมลใหอยในรปของกรดขนาด 100 x 100 ตารางเมตร

จากน นนาทกปจจยมาซอนทบกนตามสมการท 1

ผลลพธแสดงในรปท 9

ดชน DRASTIC มคาตงแต 42 - 189 ทาการแบงกลม

ระดบความเปราะบางตอการปนเปอนมลพษของน า

บาดาลออกเปน 5 กลม ไดแก ต า (คาดชน 42-71) คอนขาง

ต า (ค าดชน 71-101) ปานกลาง (ค าดชน 101-131)

คอนขางสง (คาดชน 131-160) และสง (คาดชน 160-189)

รปท 8 ชวงและคาคะแนนของคาความนาทางชลศาสตร

รปท 9 แผนทแสดงความเปราะบางตอการปนเปอน

มลพษของนาบาดาล

496

PMP11-8

พนท สวนใหญของจงหวดปราจนบ ร มความ

เปราะบางตอการปนเปอนมลพษของน าบาดาลในระดบ

ปานกลาง (รอยละ 45 ของพนททงหมด) ครอบคลมพนท

ของทกอาเภอ รองลงมามความเปราะบางในระดบ

คอนขางตา (รอยละ 24) ครอบคลมพนทตอนกลางและ

ทางใตของจงหวดเปนสวนใหญ และความเปราะบาง

คอนขางสง (รอยละ 24) ครอบคลมพนทสวนใหญ

ทางดานเหนอและบางสวนทางดานใต สวนบรเวณทม

ความเปราะบางตา (รอยละ 5) ครอบคลมพนทบางสวน

ตอนกลาง และบรเวณทมความเปราะบางสง (รอยละ 2)

ครอบคลมพนทบางสวนของ อาเภอประจนตคาม อาเภอ

เมองและอาเภอศรมหาโพธ

แผนทแสดงความเปราะบางตอการปนเปอนมลพษ

ของแหลงน าบาดาลจงหวดปราจนบร ทไดมาจากการ

วจยครงน ไมพบความสอดคลองกบแผนทของปจจย

ใดๆ เปนพเศษ แสดงวาทกปจจยมอทธพลตอความ

เปราะบางใกลเคยงกน

อภปรายและสรปผลการวจย

การวจยครงนเปนการประเมนความเปราะบางตอ

การปนเปอนมลพษของแหลงน าบาดาลของจงหวด

ปราจนบรโดยอาศยแบบจาลอง DRASTIC (Aller et al.,

1987) ซงพจารณาปจจยทางอทกธรณวทยาท งหมด 7

ปจจย และใชเทคนคระบบสารสนเทศภมศาสตรเปน

เครองมอในการรวบรวมขอมล วเคราะห ประมวลผล

และแสดงผลขอมลท งหมด ผลลพธจากการวจย

แสดงผลออกมาในรปของแผนทหนงแผน ระบขอบเขต

พนททมโอกาสถกปนเปอนจากแหลงมลพษบนผวดน

มากนอยแตกตางกน 5 ระดบไดแก ตา คอนขางตา ปาน

กลาง คอนขางสง และ สง โดยพนทสวนใหญของ

จงหวดปราจนบรประมาณรอยละ 74 อยในเกณฑตาถง

ปานกลาง และประมาณรอยละ 26 อยในเกณฑคอนขาง

สงถงสง สรปโดยรวมแลวแหลงนาบาดาลในพนทสวน

ใหญของจงหวดมโอกาสถกปนเปอนจากมลพษอยใน

เกณฑปานกลางถงคอนขางตา

แผนทแสดงความเปราะบางตอการปนเปอนมลพษ

ของแหลงน าบาดาลจงหวดปราจนบรมประโยชนในแง

ของการใชเปนขอมลเบองตนสาหรบวางแผนในการทา

กจกรรมตางๆ เชน การวางแผนใชประโยชนทดน การ

กาหนดทตงของแหลงฝงกลบขยะ การวางแผนพฒนา

คณภาพของน าบาดาล การกาหนดนโยบายสาธารณะ

และวางแผนสาหรบโครงการพฒนาตางๆ เปนตน

นอกจากนนแลว ขอมลตางๆทใชในการวเคราะหยง

สามารถเขาถงไดไมยากนก วธวจยไมซบซอนและ

แสดงผลไดในระดบภมภาค (Regional scale)

อยางไรกตามวธนใชการประเมนจากปจจยทาง

กายภาพเทานน ไมไดคานงถงปจจยอนๆ เชนปจจยทาง

สงคม ชนดและแหลงกาเนดของสารมลพษ และปจจย

ทางชวเคมตางๆ นอกจากนนแลวระดบความเปราะบาง

เปนเพยงการเปรยบเทยบความแตกตางในพนทศกษา

เทานน ไมสามารถนาไปเปรยบเทยบกบพนทศกษาอน

ได

กตตกรรมประกาศ

ขอบคณคณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยบรพา กรม

ชลประทาน กรมทรพยากรน าบาดาล กรมทรพยากร

ธรณ กรมอตนยมวทยา กรมแผนททหาร และกรม

พฒนาทดนทไดใหความอนเคราะหขอมลในดานตางๆ

เพอเปนประโยชนในการทางานวจย

เอกสารอางอง

กรมควบคมมลพษ. 2553. รายงานสถานการณมลพษ

ของประเทศไทย ป 2551. กรงเทพฯ: รงศลป

การพมพ.

ทวศกด ระมงควงศ. 2546. นาบาดาล. เชยงใหม:

มหาวทยาลยเชยงใหม.

Aller, L., Bennet, T., Lehr, JH.,& Petty, RJ. 1987.

DRASTIC: A standardized system for evaluating

groundwater pollution potential using hydro

geologic settings. [Electronic version].U.S.

Environmental Protection Agency/600/2-87/035.

497

PMP11-9

Babiker, IS., Mohamed, AAM.,Hiyama, T., Kato, K.

2005. A GIS-based DRASTIC model for

assessing aquifer vulnerability in

Kakamigahara Heights, Gifu Prefecture,

central Japan [Electric version]. Science of

the Total Environment.345: 127– 140.

Rahman, A. 2008. A GIS based DRASTIC model for

assessing groundwater vulnerability in

shallow aquifer in Aligarh, India [Electronic

version]. Applied Geography 28: 32–53.

Rao, SM., &Mamatha, P. 2004. Water quality in

sustainable water management [Electronic

version]. Current Science. 87(7): 942–947.

United States Environmental Protection Agency. 1994.

Handbook: Ground Water and Wellhead

Protection. Washington, DC: Office of

Ground Water and Drinking Water.

498