plani i zhvillimit · b- zhvillimi i infrastrukturës dhe shërbimeve c- zhvillimi social, d-...
TRANSCRIPT
2
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
PLANI I ZHVILLIMITLOKAL ULËZ2009-2014AUTOR:Komuna ULËZ, nën mbështetjen e“Njësisë Trajnuese”
PROCESI U DREJTUA NGA:Pal QOKU,Naim GAZIDEDE.
BASHKËPUNUAN:Administrata e Komunës, Qendra Kulturore,Arsimit, Shërbimi Parësor dhe Spital,Këshilli komunal, shoqëria civile etj.
SI DHE:Lehtësues i procesit: R. Hoxha, P.Përnezha (Njësia Trajnuese)
Për më shumë informacion:
Komuna UlëzTel&Fax 0217email:
Këshilli i Qarkut DibërTel&Fax: [email protected]
Njësia TrajnueseTel:[email protected]
Design & Press“M&B” - Botime & Studio Grafike(04) 2 233 283, [email protected]
PËRMBAJTJAINFORMACION I PËRGJITHSHËMPËR KOMUNËN ULËZ 4
VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM MBI PROFILIN EKOMUNËS
Popullsia 7Pozita gjeografike 8Arsimimi dhe burimet njerëzore 8Kultura dhe besimi fetar 8Organika e Komunës Ulëz 9
I. ZHVILLIMI EKONOMIK 9Punësimi 10Bizneset 10Bujqësia 10Blegtoria 11
II. SHËRBIMET PUBLIKE DHE INFRASTRUKTURA 12
Uji i pijshëm 12Kanalizimi i ujërave të zeza 12Kanalizimi i ujërave të bardha 13Mbetjet urbane 13Shërbimet e tjera 13
III. ZHVILLIMI SOCIAL 14Problemet dhe zhvillimi i arsimit 14Problemet dhe zhvillimi i kulturës& sporteve 14Problemet dhe zhvillimi i shëndetësisë 15
Burimet natyrore 15
IV. QEVERISJA E MIRË 16Qendra e informimit publik 16
V. ZHVILLIMI I TURIZMIT 16
PRIORITETET SIPAS FUSHAVEZhvillimi Ekonomik 18Infrastruktura / Shërbimet publike 19Zhvillimi social 20Qeverisja e mirë 21Zhvillimi i Turizmit 22
PRIORITETET E KOMUNËS ULËZ 23,24
3
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
Në cilësinë e kryetarit të Komunës ULëz dëshiroj tëfalënderoj mbështetësit e procesit të hartimit tëplanit të zhvillimit lokal të Komunës Ulëz,
Këshillin e Qarkut Dibër dhe Organizatën Holandeze përZhvillim SNV-Peshkopi, që nëpërmjet "Njësisë Trajnuese",kontribuan fuqishëm për realizimin e dokumentit kryesor tësë ardhmes së bashkisë.
Plani i Zhvillimit Lokal, në momentin e duhur tëzhvillimit të përgjithshëm ekonomik e social, përbën nëvetvete një sistem drejtimi universal, gjithëpërfshirës,orientues për të ecur me hapat e sigurt drejte Ulzës së tënesërmes.
Plani i zhvillimit Lokal do të ishte i cunguar nëse do tërealizohej brenda mureve të administratës së Komunës,ndaj dhe ne, qëllimisht jemi munduar të përfshijmë sa mëshumë aktorë, sa më shumë grupe, për ta parë të ardhmennë disa këndvështrime të cilat rezultuan me objektivitet tëplotë.
Falënderojmë grupet e interesit, përfaqësuesit e arsimit,shëndetësisë, të ujësjellësit, të tatim taksave, shoqërisë civileqë me ndihmën e tyre bënë të mundur krijimin e profilit realtë Ulzës së re.
Falënderojmë intelektualët për mendimet e dhëna,mendime të cilat shërbyen si udhërrëfyese drejt Ulzës së tënesërmes.
Vizioni i gdhendur në faqet e këtij plani "Ulëza, do të jetënjë qytet me infrastrukturë bashkohore, me njerëz tëarsimuar dhe të shëndetshëm, me ekonomi të zhvilluar eshërbime cilësore, me komunitet të punësuar e me mundësiargëtimi dhe turizmi", përmbledh në vetvete qëllimin eorientimeve tona, qëllimin për të realizuar një të ardhme tëpërbashkët.
Vizioni, përbën në vetvete një detyrim për t'i ndjekur dheshfrytëzuar të gjitha mundësitë dhe kapacitetet përndërtimin e një qyteti ku fëmijët tanë ta ndiejnë veten tësigurtë.
Duke përfunduar, ju uroj të gjithëve përfundimin mesukses të këtij plani zhvillimi.
Me respekt, Kryetari i KomunësMe respekt, Kryetari i KomunësMe respekt, Kryetari i KomunësMe respekt, Kryetari i KomunësMe respekt, Kryetari i Komunës
PPPPPal QOKUal QOKUal QOKUal QOKUal QOKU
PËRSHËNDETJE
4
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
1. KARAKTERISTIKAT E PËRGJITHSHME TË KOMUNËS
Ulëza, shtrihet në pjesën Veri-Perëndimore të rrethit Mat dhe kufizohet
nga: Në lindje Komuna Baz, në jug ngaKomuna Baz dhe rrethi Milot, në veri ngaRrethi Mirditë dhe në Perëndim nga kufiriadministrativ i rrethit Lezhë. Në një sipërfaqeurbane 2.2 km2 dhe sipërfaqe administrative200 km 2, e cila përbën 6.26 % të sipërfaqessë përgjithshme të rrethit Mat prej 728 Km2ku banojnë 2156 banorë, të organizuar nëpesë fshatra (Bushkash, Stojan, Kkerdhak,Madhesh dhe Lundër), dhe një qendër urbane(qyteti Ulëz). Nga Këto 67.72% jetojnë në fshatndërsa 32.28 % në qytet.
Burimet e konsiderueshme njerëzore enatyrore të Komunës, të përmendura vetëmpjesërisht në parashtrimin e mëposhtëm,mundësojne plotësisht një zhvillim tëqëndrueshëm të kësaj njësie. Sot, ajo popërfshihet natyrshëm e me vullnet në procesin
e demokratizimit të përgjithshëm të jetëssë vendit dhe në rrugën e zhvillimit të
ekonomisë së tregut e të rritjes sëmirëqenies.
KU JEMI?
Administrata e Komunes Ulëz, mbështeturnga Këshilli i Qarkut Dibër SNV-
Peshkopi, arritën që në fazën e parë tëprocesit të bëjnë të mundur evidentimin egjithe situatës aktuale të kësaj njësie. Në këtëfazë u grumbulluan të dhënat e duhura sipasdrejtimeve dhe grupeve të ngritura në njëperiudhë 6 javore, të dhënat të cilat do të jenëobjekti i analizimeve të mëtejshme dheevidentimin e dobësive të kësaj njësie.
Qëllimi i përgjithshëm i të gjithë stafitkonsiston në një analizë SËOT me të gjithëparametrat e duhura, ndaj dhe ne jemipërqendruar në informacionin e grupeve tëprocesit.
Zhvillimi aktual ekonomik i komunëspërfshin disa drejtime e aspekte kryesore.
Turizmi familjar dhe ai i objektevetë kultit.Zhvillim i blegtorisë dhe i bujqësisëOrganizim dhe Marketing nëdrejtim të mbledhjes së bimëvemedicinaleNgritja dhe fuqizimi i tregutNgritja e bizneseve të voglapërpunuesePërmirësimi i mjedisit.
Stafi i Komunës, këshilli i saj dhe kryetarëte lagjeve dhe fshatrave nëpërmjet aftësimitnë rritje të tyre, po shtojne kapacitetezhvilluese të njësisë. Ata jo vetëm po e bëjnëKomunën e tyre pjesë të strategjisë tëzhvillimit të rajonit të Dibrës, por hartuan dhePlanin lokal të zhvillimit të Komunës, dukeçelur një perspektivë të re zhvillimi.
1. PSE DUHET TË HARTOHETPLANI I KOMUNËS
Plani i zhvillimit lokal është një dokument isë ardhmes, i hartuar nga të gjithë aktorët
vendor dhe që krijon mundësinë e planifikimit,zbatimit dhe kontrollit të zhvillimit ekonomikdhe social në të ardhmen. Një plan i zhvillimit
INFORMACION I PËRGJITHSHËMPËR KOMUNËN ULËZ
5
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
lokal kur është atribut vetem i administratëska pak gjasa të jetë gjithëpërfshirës, ndërsanjë proces me pjesëmarrjen e komunitetit,është produktiv dhe angazhues për të gjithëkomunitetin dhe drejtuesit e tyre.
Të gjithë njësitë vendore kanë një objektivtë përgjithshëm, zhvillimin ekonomik dhepërmirësimin e shërbimeve, ndërsa duke itrajtuar këto si objektiva konkrete tëdokumentuara në PZHL te Komuna përbëjnëprioritete të padiskutueshme dhe ofrohenalternativa për arritje të suksesshme.
2. PËR NJË VIZION TË PËRBASHKËT
Në botkuptimin e gjithesejcilit, gjendet njëide imagjinare e komunës së të
nesërmes, e një komune europiane, e njëinfrastrukturë bashkohore dhe me mundësi tëmëdha të komunitetit për të jetuar në kushtekomode. Detyra jonë është të ofrojmëimagjinaren e gjithkujt në një mendim tëpërgjithshëm vizionar, nga ku do tëpërcaktohen saktë rrugët e suksesit të sëardhmes.
3. NJË PLAN PËR TË ARDHMEN
E ardhmja jonë sigurisht që do të ndryshojëme hapat e kohës. Ne duhet të jemi
pjesëtarë dhe aktorë të këtij ndryshimi, neduhet të përshpetojmë këtë ndryshim, neduhet të gdhendim në historinë e këtij qytetidhe pesë fshatrave ndryshimin e madh, tëpërpiqemi që me mendimet tona tëdokumentojmë një plan për të ardhmen esigurtë.
4. PESË SHTYLLAT KRYESORE
A- Zhvillimi EkonomikB- Zhvillimi i Infrastrukturës dhe
ShërbimeveC- Zhvillimi Social,D- Qeverisja e Mirë dheE- Zhvillimi i Turizmit
5. NJË KOMUNITET, SHUMË ZËRA
Do të ishte shumë e lehtë të hartonim njëdokument zhvillimi të ngujuar në zyrat e
komunës, dokument të cilin pak kush do të
kishte dëgjuar, dhe ku mendimi i komunitetitnuk do të kishte vend në proceset e ardhshmetë zhvillimit. Në metodologjinë e procesit tëhartimit të planit të zhvillimit lokal për komunënUlëz termi "gjithëpërfshirës" nënkuptonpërfshirjen e të gjithë aktorëve në dhënien emendimit për të ardhmen e njësisë së tyre.Grupet e biznesit, grupet qytetare, të rinjtë,gratë, intelektualët, administrata të ndryshme,grupet e lëna në harresë janë të përfshira dhee gjejnë veten lehtësisht të përfshirë në këtëproces. Shumë zëra të këtij komuniteti janëtë përfaqësuar, në një drejtim të zhvillimit tënjësisë së tyre.
6. KOMUNIKIMI ME PUBLIKUN
Komunikimi me publikun është realizuarnë shumë forma. Pyetësorët, si një
metodë klasike për të marrë mendimin epavarur dhe vlerësimin për shërbimet ederitanishme, takimet në çdo lagje përprezantimin e programit dhe thithjen emendimit të tyre janë format e menduara përtë komunikuar me komunitetin e gjerë.
7. KUSH U PËRFSHI NË PLANIN EZHVILLIMIT (DIAGRAMA E PROCESIT)
Për të patur një proces të hapur dhe transparent, medodologjikisht është menduar
përfshirja sa më e gjerë e aktorëve lokalënëpërmjet një procesi gjithëpërfshirës. Grupetkryesore: Grupi i Planit të Zhvillimit tëkomunës i përbërë nga Kryetari, N/Kryetari,përfaqësues të zyrave të komunës,
6
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
8. SI E REALIZUAM PROCESIN?DHJETË HAPAT PËR HARTIMINE PLANIT
1. Garantimi i angazhimit lokalKy hap, si një nga hapat kryesor siguron që
përfaqësuesit e zgjedhur të komunës pasi tënjihen me programin, metodologjinë të shprehinvullnetin për ndjekjen dhe realizimin e tij në tëgjithë etapat e duhura.
2. Ofrimi i AsistencësKëshilli i Qarkut Dibër, nëpërmjet “Njësisë
Trajnuese”, nëpërmjet trajnimeve të anëtarëvetë grupit duke u mbështetur në metodologjinë eprocesit ka ofruar asistencën për grupin kryesordhe nëngrupet e drejtimeve kryesore të zhvillimitpër të bërë të mundur realizimin dhe përfundimine procesit me sukses të plotë.
3. Fillimi i punësSipas planit të punës të miratuar nga Kryetari
i Këshillit të Qarkut Dibër dhe nga Kryetari iKomunës Ulëz, janë detajuar në aktivitetekonkrete mujore të gjitha hapat e procesit, meafatet kohore dhe janë përcaktuar detyrat për çdonënstrukturë që do të përfshihet në program.
4. Mbledhja e informacionitNëpërmjet këtij hapi është bërë e mundur
realizimi i vlerësimit të situatës “ku jemi”, nëmënyrë që të krijohet një mendim i përgjithshëmdhe një pamje e saktë për të bërë të munduranalizimin e mëtejshëm. Kjo fazë rezulton të jetënjë nga fazat më të ngjeshura të procesit, ku
përfshirja e shumë aktorëve dhe personave “kyç”në sigurimin e të dhënave rezultoi pozitive. Vlentë përmendet fakti se është bërë një punëvoluminoze në realizimin e pyetësorit, me njëintensitet rreth 15 %, ç’ka dëshmon për njëpërfshirje të gjerë në dhënien e mendimeve përsituatën aktuale.
Gjithashtu për të bërë të mundur thithjen emendimit të komunitetit në drejtim të prioriteteveme mbështetjen e “Njësisë Trajnuese” ështëbërë i mundur realizimi i anketimeve në çdo fshat,lagje e grup interesi.
Referuar informacionit të grumbulluar ështëhartuar projekt-drafti i profilit të përgjithshëm tëkomunës.
5. Takimet në komunitetGrupi i punës ka përdorur një sërë mundësish
për të marrë mendimin e kumunitetit për tëardhmen e tyre. Takimi më kryesor me rreth 100pjesëmarrës, përfaqesues të të gjithë drejtorive,grupeve të interesit dhe pjesëtarëve tëkomunitetit është zhvilluar në komunë, kupjesëmarrësit shprehën mendimet e tyre dheorientimet strategjike për Ulzën e së nesërmes.
6. Sintetizimi i të dhënavePas marrjes së informacionit të përgjithshëm
dhe mendimit qytetar, sipas manualit të veprimitnga grupi i punës u përcaktua vizioni, dhe hapate veprimit për orientimet e zhvillimit strategjik.Në mënyrë të përgjithshme u rreshtuanprioritetet e zhvillimit sipas drejtimeve dheshtyllave kryesore të hartimit të këtij plani, të cilatdo të ishin objekt i vlerësimit të komunitetit nëtakimin e ardhshëm.
7. Marrja e mendimit të komunitetitKomuniteti, por dhe përfaqësues të
institucioneve që ushtrojnë aktivitetin e tyre nëKomunën Ulëz, nëpërmjet procesit të vlerësimittë prioriteteve, dhanë ndihmesën e tyre nëpërcaktimin e radhës së implementimit të kësajstrategjie. Rezultatet e këtij procesi janë tëpublikuara në tabelat e objektivave strategjike nëfund të këtij dokumenti.
8. Integrimi në procesin e buxhetit.Mbetet detyrë e stafit të Komunës, që këtë
dokument ta integrojë në procesin e buxhetimittë brendshëm. Objektet dhe prioritetet e këtij planipërbëjnë në vetvete detyrimin e stafit të kësajnjësie për zbatimin e objektivave nga buxheti ibrendshëm, si dhe të kërkojnë rrugët dhemundësitë për realizimin e saj brenda afatitpesë-vjeçar 2008-2015.
Kryetari i Komunës
Grupi i PZHL
Institucionet
Komuniteti
Q. Ulëz Bushkash
Kokërdhak Stojan
Këshilli Komunal
Grupi Zhv. Ekonomik
Grupi Zhv.Infrastrukturës
Grupi Zhv. Social
Grupi Qeverisjae Mirë
Administrata
Njësia Trajnuese
Madhesh LundërGrupi Zhvillimittë Turizmit
përfaqësues të Këshillit komunal,Përfaqësues të shoqërisë civile.Përgjithësisht diagrama e procesit paraqitetsi me poshtë:
7
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
9. Monitorim-vlerësimi i vazhdueshëm.Procesi i monitorimit të implementimit dhe
zbatimit të Planit të Zhvillimit Strategjik tëKomunës Ulëz do të jetë objekt i vazhdueshëmpunë, i stafit të saj, i këshillit Komunal por dhe ikomunitetit në tërësi. Për një monitorim cilësordo të ishte e udhës realizimi i këtij procesinëpërmjet shoqatave apo organizatave qëushtrojnë aktivitetin në Ulëz dhe që kanë përvojëne duhur në këtë fushë.
Afatet kohore të realizimit të procesitI tërë procesi nga grupi i punës, referuar
programit të punës për realizimin e “Planit tëZhvillimit Lokal të Komunës Ulëz”, ështëmenduar të realizohet për një periudhë 5 (pesë)mujore, dhe në fund të kësaj periudhe që përkonme muajin maj të këtij viti, do të bëhet i mundurpublikimi dhe botimi i këtij dokumenti.
Afatet kohore të implemetimit tëplanit
Nga grupi i punës, me qëllim realizimin e njëplani ambicioz dhe të zbatueshëm, ështëmenduar për një afat kohor të implementimit tëtij 7 (shtatë) vjeçar. Herë pas here grupi i punës,duke u nisur nga përvoja e fituar tashmë, do tëpërmirësojë dokumentin me objektiva të rinj dheobjekte konkrete për të bërë të mundur krijimin ehapësirave për një zhvillim të qëndrueshëmekonomik dhe social.
VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM MBI PROFILIN E KOMUNËS
Femra Meshkuj Gjithsej 2003 2008
1 Q.Ulez 343 353 696 195 178 98 7
2 Bushkash 325 299 624 168 155 75 27
3 Stojan 263 228 464 151 121 50 28
4 Kokërdhak 65 66 131 41 38 17 5
5 Madhesh 69 62 131 46 36 50 6
6 Lundër 55 55 110 43 30 10 7
TOTALI 1093 1063 2156 644 558 300 80
POPULLSIA
Komuna Ulëz ka njëpopullsi me 2156
banorë, ku sipasstatistikave të marrapranë zyrës sëgjendjes civile, 50.69%e tyre përbehet ngafemrat. Referuar
Nr FshatiNumri i banorëve
Nr.familjevenë vitin
Nr.Pensioni-
stëve
Familjendihmë
ekonomike
natyrës dhe punësimit që të ofron njësia,popullsia është heterogjene, dhe kjo ka ardhursi rezultat i popullimit në rritje në kohën e ish-diktaturës. Nga rrethet dhe njësite përreth kapatur një dyndje të konsiderueshme në drejtimtë kësaj qendre për arsyen e ndërtimit tëveprës ujorë të hidrocentralit të Ulzës dhe tëShkopetit”.
Aktiviteti i realizimit të punimeve disavjeçare por dhe i shfrytëzimit të veprave nëfjalë, dëshmon qartë për një shkallëintelektualiteti dhe qytetërimi konstant të kësajnjësie. Shumica e popullsisë janë të besimit
katolik, bektashi dhe një pakicë tepër e vogële besimeve të tjera. Vihet re një shkallë emadhe respekti ndaj besimit të njëri-tjetrit,dhe shquhet në vetvete si një zonë ku të gjithërespektojnë objektet fetare të famshme përkëtë komunë.
Pas viteve 1990-1992, si rezultat dhe indryshimeve të ardhura nga tranzicioni qëpërshkoi tërë Shqipërinë, Ulëza ështëpërballur me një sërë problemesh të cilat për14-17 vite kanë shoqëruar këtë komunitet.
Në tabelen e mësipërme vihet re njëkristalizim të popullsisë, dhe nga viti në vit
8
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
POZITA GJEOGRAFIKE
Komuna Ulëz, shtrihet në verilindje tëShqipërisë, në koordinatat 20017"/ 140
08", shtrihet në pjesën Veri-Perëndimore tërrethit Mat dhe kufizohet nga: Në lindjeKomuna Baz, në jug nga Komuna Baz dherrethi Milot, në veri nga Rrethi Mirditë dhe nëPerëndim nga kufiri administrativ i rrethit
lëvizjet në drejtim të zonave të ulëta pofrenohet. Në uljen e numrit të popullsisë kandikuar migrimi i saj në drejtim të Tiranës,Durrësit dhe kjo për arsyet:
Ndryshimi strukturor i tranzicionit, zhvillimii paket i sektorit privat, shkëmbimeve rajonaletë pakta ekonomike, mungesa e masavenxitëse pothuajse në të gjitha drejtimet.Emigracioni, si në të gjitha njësitë e qeverisjesvendore të Shqipërisë, edhe në këtë njësiështë i madh. Sot, sipas informacionit tëmarrë nga Zyra e Punës, rezulton se rreth 350emigrantë punojnë dhe jetojnë jashtë vendit,kryesisht në Greqi, Itali dhe Angli. Të ardhuratvjetore nga emigracioni për familjet e tyrellogaritet përafërsisht në masën 700.000Euro, të ardhura këto që shkojnë në drejtimtë ekonomive familjare dhe shumë pak nëkrijimin e mundësisë së hapjes së biznesevetë reja, duke krijuar një vakum në drejtim tëinvestimeve private në vend, të cilat nxisinzhvillimin dhe forcojnë infrastrukturën.
Lezhë. Gjeografikisht ështëvendosur përreth liqenit tëUlzës dhe Shkopetit në njëlartësi 35-1100 m mbi niveline detit. Komuna Ulëz ështënjë qendër e rëndësishmeadministrative e qarkut Dibër,ku është vendosuradministrata e institucionit tëKESH-it ku janë të punësuarrreth 135 punonjës nga Ulëzadhe nga njësitë e tjerapërreth.
Ulëza pozicionohet nëpjesën qendrore tëShqipërisë së Veriut, në njëdistancë prej 76 km ngaTirana dhe 22 km nga qendraadministrative e rrethit Matdhe 110 km nga qendra ad-
ARSIMIMI DHE BURIMETNJERËZORE
Dendësia e popullsisë është 10.78banorë/km2 Raporti i shpërndarjes së
popullsisë qytet fshat është: 67.72% jetojë nëfshat ndërsa 32.28 % në qytet. Niveli arsimorparaqitet në raport me popullsinë si mëposhtë: me arsim të lartë 64 persona ose 2.9% dhe me arsim të mesëm 800 personaose 37.1%.
KULTURA DHE BESIMI FETAR
Objektet fetare dhe të kultit: Ulëza ështënjë nga komunat më të rëndësishme e
cila ka treguar në vite një përkushtim dhedëshirë për të ruajtur objektet fetare dhe tëkultit, të cilat sot dëshmojnë kulturën dherespektin ndaj së kaluarës. Edhe pse nuk kapatur politika të qarta dhe investime tëvazhdueshme për mirëmbajtjen e këtyreobjekteve nga pushteti qendror, komunitetiështë i ndërgjegjësuar për këto vlera tëmëdha historike dhe fetare duke treguarvëmendje dhe në shumë raste duke ofruardhe ndihmë në mirëmbajtjen e tyre.
ministrative e qarkut Dibër, Peshkopi. Ka njësiperfaqe të përgjithshme 200 km².
9
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
KRYETARI
Këshilli iKomunës Financa
ORGANOGRAMAOrganika e Komunes Ulëz
Në organiken e vet administrata ebashkise Ulëz numëron 00 punonjës, ku00% të tyre e përbëjnë femrat. Më poshtë janëtë ilustruar dhe të ndarë sipas sektorëve:
Tatim - Taksat
Policia komunale
Shërbimet
Gjendja Civile
Shërbimet /Urbanistika
Pastrim -Gjelbërimi
Arshiva-Protokolli
Përbërja e Këshillit të Bashkisë e ndarësipas komisioneve ekzistuese:Komisioni iVerifikimit të Mandateve, Komisioni iEkonomisë dhe Financës, Komisioni iShërbimit dhe Emergjencave, Komisioni iArsim Kulturës, Rinisë dhe Sporteve.
I. ZHVILLIMI EKONOMIK Të ardhurat e Njësisë për vitin fiskal 2007 dhe ato të parashikuara për 2008
Emërtimi Totali i të ardhurave % që shkon Parashikimnë 2007 në komunë 2008
I. TË ARDHURA NGA TAKSAT 1.Taksë mbi pasurinë e paluajtshme 40003 38003 5520142. Taksa mbi biznesin e vogël 4200 3990 4660 A) Taksa vendore mbi biznesin e vogël 414175 393466 4201153. Taksa për regjistrimin e përvitshëm 177006 168157 180453 të automjeteve të transpTaksa për tabelën 5500 5225 6300
SHUMA I 640884 608840 1509141II. TARIFAa) Tarifa për shërbime publike 45800 44460 47535b) Dhenie e licensave, leje, autorizime 84600 80370 93543 e dok. të tjerac. Të ardhura të tjera 3920 3724 4200
SHUMA II 135320 128854 145278TOTALI 776204 737393 1654419
Referuar tabelës së mësipërme dhekrahasimit të të ardhurave të vitit 2007
me vitin buxhetor 2008 rezulton separashikimi në vitin 2008 është në vlerë ab-
solute më i madh.Këtu ndikon parashikimi për mbledhjen e
taksës së tokës e cila është në vlerat 345560lekë.
10
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
PUNËSIMI.
Nga popullsia aktuale, afërsisht 60%përfaqësojnë popullsinë aktive për punë
të grupmoshës 18-60 vjeç.Në komunën Ulëz në krahasim me shifrat
e njësive vendore të njësive të tjera adminis-trative të rajonit Diber, shifra e papunësisëështë në nivelin më minimal. Në 33 subjektetë regjistruara këto të sektorit publik dhe privatrezultojnë të punësuar 391 persona
Popullsi aktive për punë në komunë:1290Të punësuar në sektorin publik 121Të punësuar në sektorin privat 360Të punësuar në emigracion 350Të punësuar në bujqësi, blegtori,silvikulturë 350Të papunë 9.1%
BIZNESET.
Në Bashkinë Ulëz numërohen rreth 29biznese të regjistruara. Bizneset
ushtrojnë aktivitetin e tyre në zonën urbane tëqytetit Ulëz dhe një pjesë e vogël e tyre nëfshatrat e kësaj njësie. Bizneset, kryesishtkryejnë aktivitete shërbimi ku më të përqendruarjanë baret, kafenetë, restorantet, pikat e shitjesme pakicë si dhe serviset e tjera.
Të ardhurat dhe shpenzimet e komunës
Nr Viti B.Shtetit Gr.Kushtëzuar Të ardhurat Donatorë Totali
1 2004 9896 12560 347 22503
2 2005 10056 12900 345 23301
3 2006 10725 13560 797 25082
4 2007 10400 12300 800 23500
TË ARDHURAT
Investimet:
Nr Viti B.Shtetit+Ardhurat Gr.Kushëzuar Investimi
1 2004 0 23479 Ujësjellës
2 2005 973 Shkollë,rrugë,kanal 8260 Kanalizime
3 2006 1450 Rrugë 15740 Kanalizime
4 2007 0 57 Kanalizime
Totali i investimeve 49.959.000 lekë
BUJQËSIA
Gjeografikisht Ulëza ka një strukturëterreni të tillë ku mbizotërojnë malet dhe
kodrinat të cilat zënë rreth 58.08% tëhapësirës territoriale. Pjesa tjetër është relievfushor. Rreth 22.5 km2 është sipërfaqja eliqeneve Ulëz dhe Shkopet. 90% e sipërfaqesjanë pyje të cilat shtrihen brenda kufijveterritoriale të komunës, të cilat janë kryesishttë llojit pishë, bredh, ah e dushk. Rrëzë tyre,shpesh mes tyre e sidomos në formën ekullotave alpine, gjenden kullotat natyrore.Flora natyrore në këto sipërfaqe është mjafte pasur dhe me vlera të shumta përdorimi.Veçojmë këtu bimët medicinale, aromatikee ato me vlera industriale.
Toke Bujqësore (ha) Pyje(ha)
Livadhekullota (ha)
Liqene
Ara Pemishte Vreshta
4300 233 22.5km2315 13 8
11
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
Bujqësia në Komunën Ulëz ështëpërqendruar në fshatrat e kësaj njësie,Kokerdhak, Bushkash e Stojan. Ashtu sinë të gjithë vendin ka pësuar ndryshime tëmedha gjatë periudhës së tranzicionit.Sistemi socialist i bujqësisë (kooperativat)u çmontua dhe kjo u shoqërua me dëmtimeserioze të rrjeteve ujitëse dhe kulluese, tëndërtesave që i shërbenin prodhimitbujqësor, etj. Përdorimi i burimevebujqësore ra në mënyre drastike e cila sollipakësimin e prodhimit bujqësor.
Prodhimet më kryesore janë Misri,perimet, fasulja dhe farogjeret të cilat janënë të shumtën e rasteve për nevojat efamiljeve përkatëse dhe shumë pak për nëtreg.
Mundësitë e evidentuara gjatë procesittë mbledhjes së të dhënave mespecialistët e fushës janë: Krijimi i mundësisësë shtimit të sipërfaqeve më të mbjella,ndërtimi i sistemit vaditës, ndërtimi i tregut tëprodhimeve bujqësore, dhënia e asistencësteknike profesionale bujqve, subvensioni meplehra kimik dhe pesticide, zhvillimi dhefuqizimi i marketingut të prodhimevebujqësore, kreditimi me interesa të ulta tëbujqve me orientim zhvillimin e kësaj dege,etj.
BLEGTORIA
Gjatë reformimit, krahas me tokën ushpërnda blegtoria dhe asetë e tjera si
traktorë, stalla etj. Blegtoria ashtu si dhebujqësia mund të konsiderohet sektori që nuku zhvillua me ritme të shpejta gjatë tranzicionit,për arsyen e natyrës specifike të përbërjessë tokës dhe klimës së ashpër të zonës.Numri i krerëve në përgjithësi ka ardhur dukeu rritur por që nuk mund të themi se janë nëatë masë që familjet e kësaj njësie mund tëbazohen për zhvillimin ekonomik dhe tëbiznesit të tyre:
Komuna Të imëta Gjedhë Shpendë
Dele Dhi
1970 580 6410ULËZ 760
Derra
710
Nga analizimi i shifrave të mësipërmerezulton se numri në total i krerëve të imta dhegjedhit përmbush kërkesat e tregut të
Mish Lesh Vezë
Dhen
Dhi
Gjedhe
Shpendë
Derra
Qumësht
8.2 t
19.7 t
29 t
12.8 t
42 t
90 t
198 t
231 t
11 t
157900
Totali i të ardhurave nga Blegtoria nëvit: 20 milion lekë.
Edhe në të ardhmen sektori i blegtorisëdo të përbëjë aktivitetin më të rëndësishëmnë aktivitetin prodhues bujqësor të Komunës.Nga problemet kryesore të zhvillimit tëblegtorisë dhe që kërkojnë vëmendje mundtë përmendim: përmirësimin racor,përmirësimin e strukturës së të ushqyerit,krijimi i kushteve të përshtatshmehigjieno-sanitare, rritja e numrit të krerëvenë çdo fermë, përmirësimin einfrastrukturës për përpunimin dhetregtimin e produkteve blegtorale,përshtatja e fermës së vogël për të rriturdhe blegtorinë, shtimi i sipërfaqeve meforagjere, shpenzime jo të mëdha përzhvillimin e gjësë së gjallë, mundësia përsigurimin e mbijetesës së familjes,mundësia për të siguruar të ardhura gjatëvitit etj....
komunës për prodhime blegtorale. Sipas tëdhënave të marra nga sektori i DBU-Mat,prodhimet blegtorale paraqiten si më poshtë:
12
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
II.SHËRBIMET PUBLIKE DHE INFRASTRUKTURA
Komuniteti në zonat urbane dhe rurale kanjë model të caktuar të nevojave
kryesore: rrugë, kanalizime të ujërave të zeza,kanalizime të ujërave të bardha, sistemi iujësjellësit, elektricitet, telefona, shërbimmjekësor, shkolla, dyqane, kushte higjieno-sanitare, etj...
Rrjeti rrugor dhe transporti është një ngainstrumentet që u nevojitet njerëzve nëshkëmbimin e mallrave dhe shërbimet. Ngapikëpamja administrative rrjeti rrugor ka dypronarë: drejtoria e rrugëve nacionale dheKomuna. Territori i kësaj njësie përshkohetnga rreth 10 km rrugë nacionale, pjesë errugës Peshkopi – Tiranë dhe 27 km rrugënën administrim të Komunës. Nisur ngastruktura e këtyre akseve rrugore ato janëndarë në rrugë asfaltobetone dhe rrugë mebazë dheu. Duke e konsideruar faktor tërëndësishëm rrjetin rrugor vitet e fundit janëbërë investime të rëndësishme në rrjetinrrugor të brendshëm duke përdorur fondet ebuxhetit të shtetit, donatorë të ndryshëm si dhenga vetë Komuna.
UJI I PIJSHËM
Furnizimi me ujë të pijshëm i komunitetit,aktualisht përbën një prioritet për
qeverisjen qëndrore dhe atë vendore. Kjo
shikohet jo vetëm ne aspektin sasior por edheatë cilësor dhe të dy lidhen drejtëpërdrejtë mepërmirësimin e cilësisë së jetës në komunitet.Për furnizimin me ujë të pijshëm në Komunëpërdoren: Furnizimi i zonës Urbane (qendraUlëz), qytetit realizohet me ujësjellësit megjatësi -10 km rrjet kryesor dhe 2 rrjetshpërndarës dhe kapacitet 518 m3 në vit. Kyshërbim i ofrohet me çezma publike.Furnizimi i zonave rurale me ujësjellëspërdoret vetëm në fshatin Stojan meujësjellësin e këtij fshati në të cilin janëpërfituese rreth 70 familje. Ky ujësjellës përarsyen e amortizimit të tij nuk kryen njëfurnizim normal të familjeve ndaj dhe duhet tëmerren masat e duhura për përmirësimin errjeteve të tij.
Fshatrat e tjerë e kanë të zgjidhur problemine furnizimit të ujit privatisht të organizuara sikomunitet, do të ishte në të mirë tëpërmirësimit të shërbimit të furnizimit me ujëtë pijshëm ndërhyrja urgjente për ndërtimin elinjave të ujësjellësave në këto fshatra.
KANALIZIMI I UJËRAVE TË ZEZA
Kanalizimi i ujërave të zeza dhe të bardhaështë një element i infrastrukturës që ka
filluar të vlerësohet sidomos në vitet e funditpasi si rezultat i përqendrimit të popullsisë në
13
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
qendër Ulëz dhe i frenimit të lëvizjevemigruese është qartësuar mendimi për njëfunksionim perfekt të këtij shërbimi përkrijimin e një klime turistike ashtu si dhe ështënë të vërtetë Ulëza. Që në momentin endërtimit të qendrës urbane të kësaj komune,është planifikuar dhe ndërtuar rrjeti ikanalizimeve të ujërave të zeza. Problemi ivetëm për këtë shërbim është kolektori ishkarkimit të saj, pasi për momentin ndikojnënegativisht në mjedis.
Ndërsa në fshatrat e kësaj komune mënyramë e përhapur për sistemimin e ujërave tëzeza është ajo me gropa septike individuale,mosfunksionimi i të cilave shpesh sjellrrjedhjen e tyre në rrugë dhe përbën problemnë vetvete nga pikëpamja mjedisore.
KANALIZIMI I UJËRAVE TË BARDHADHE VADITËSE
Faktikisht Komuna Ulëz përballet me njëproblem: mungesa e mundësisë për
sigurimin e ujit të mjaftueshëm për vaditjen etokave bujqësore. Fshati Bushkash ka kanalvaditës por për shkak të amortizimit të tij nuksiguron kapacitetin e mjaftueshëm të ujit përvaditjen e sipërfaqeve bujqësore. Përfshatrat Stojan dhe Kokërdhok duke mospatur mundësi të sigurimit të ujit vaditës,shihet si alternativë ngritja e stacioneve tëpompimit të ujit nga liqeni i Ulzës pasilartësitë ku shtrihen tokat bujqësore janë tëvogla.
MBETJET URBANE
Komuna Ulëz, përbën një shembull nëvetvete për mjedisin urban krahasuar me
njësitë e tjera të qarkut Dibër. Shërbimi ipastrimit funksionon në qendër Ulëznëpërmjet brigadës së pastrimit pjesë eadministratës së komunës.
Mbetjet urbane duke mos patur mundësitë tjera hidhen larg qendrave të banuara dhedigjen, proces i cili përveç riskut të madhështë anti-mjedisor. Organizimi i tyre dhesigurimi i një fushë të mbetjeve urbane tëstudiuar gjeologjikisht do të përbënte njëavantash për këtë njësi për sigurimin e njëmjedisi të përshtatshëm për zhvillimin dheforcimin e turizmit komunal.
SHËRBIMET E TJERA
Shërbimet e postës dhe ato telefonike,ashtu si në të gjithë vendin nuk mungojnë.
Shërbimet e postës janë të organizuara dherealizohen nga kompania shtetërore “PostaShqiptare” si dhe nga kompania private “Al-bania Ekspres”. Ky shërbim nuk është nëlartësinë e duhur, dhe kjo vjen nga mungesate vazhdueshme të adresave të sakta tëfamiljeve. Po bëhet një punë e mirë në këtëdrejtim nën mbështetjen e pushtetit vendor.Do të ishte e udhës dhe përfundimtare përkëtë shërbim realizimi i vendosjes së kutivepostare dhe krijimi i një databeisi adresash.
Shërbimi telefonik realizohet nga “AMC-Mobil” dhe “Vodafone-Mobil”, të cilat operojnënë të gjithë tregun shqiptar. Shërbimi fiks nukmbulon këtë komunë dhe do të ishte njëmbështetje financiare për ekonomitë e kësajzone futja e sinjalit fiks në familje pasi kostojae shërbimit të Albtelekomit është relativishtdisa herë më e ulët se shërbimet që ofrohenmomentalisht.
Dy kompanitë e tjera operojnë në rrjetinMobil (celular), dhe shërbimet e tyre i ofrojnenë të gjithë territorin e kësaj njësie. Sipasstatistikave të marra në rrugë operativerezulton se në çdo familje ky shërbim ofrohetnë më shumë se një rast.
14
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
III. ZHVILLIMI SOCIALPROBLEMET DHE ZHVILLIMI I ARSIMIT
Në komunën e Ulëz arsimimi realizohetnëpërmjet arsimit parashkollor, arsimit
fillor, nëntëvjeçar dhe atij të mesëmprofesional. Vendosja e rrjetit të shkollavefillore dhe tetëvjeçare në zonën rurale nëkushtet e një migrimi jo dhe aq të theksuarnuk përbën ndonjë risk për të ardhmen ezhvillimit të qëndrueshëm të këtij shërbimi ndajkomunitetit.
Sot në këtë komune banon një popullsi mearsimim të kënaqshëm, kryesisht me arsimtë mesëm. Vlen të theksohet se me arsim tëlartë ka një numër të konsiderueshëmpersonash ku mbizotërojnë specialistët eelektricitetit pasi ndodhja e dy hidrocentralevebrenda territorit administrativ komunal ndikonnë vlerësimin nga komuniteti për të shkolluarfëmijët e tyre në këtë fushë.
Në komunë numërohet një kopështfëmijësh me një numër total prej 25 fëmijësh,2 shkolla 9-vjeçare në të cilën mësojnë 160nxënës dhe ka 14 mësues dhe një shkollë tëmesme profesionale elektrike me 140 nxënësdhe 7 mësues. Problem për këto nxënësështë largësia e vendbanimit të tyre meshkollën ku mësojnë, problem i cili duhet tëmarrë rrugën e zgjidhjes në të ardhmen jo tëlargët sidomos për ciklin fillor.
Nga statistikat e siguruara rezulton se përçdo vit numri i nxënësve në të gjithë sisteminarsimor brenda territorit të komunës është nërritje dhe kjo për arsyet e mëposhtme:
i) Lëvizjet migruese përgjithësishtderi diku është e stabilizuara.
ii) Për arsyen e nivelit temësimdhënies vihet re një lëvizjee nxënësve nga komunat nëdrejtim të shkollës profesionale.
iii) Në shkollën e mesme ndjekinmësimin nxënës nga komunat errethit Mat.
PROBLEMET DHE ZHVILLIMI IKULTURES & SPORTEVE
Ambientet sportive: Komuna Ulëz ofronshumë pak mundësi për sportet dhe
argëtimin e të rinjve në drejtim të veprimtarivesportive. Periudha e verës e cilakorrespondon me një shtim të numrit tëbanorëve me pushues nga zona të tjera ështënjë mundësi që duhet pasur në konsideratë.Organizimi i aktiviteteve sportive dhegjallërimi i jetës së të rinjve në këtë drejtimdo të jetë një përparësi në të ardhmen eqeverisjes vendore. Mungesa e ambientevesportive ka ardhur si rezultat i pamundësisësë ndërhyrjeve të mëdha të komunës si dhe imungesës së interesit nga subjektet privatetë këtij rrethi.
Ambientet kulturore: Periudha etranzicionit ashtu si dhe në të gjithë
Shqipërinë përfshiu dhe ato pak qendrakulturore në vend duke i degraduar ato derinë mosfunksionimin total. Ulëza, një treveme histori dhe mundësi për zhvillimin ekulturës u përball me këto vështirësi dhegjendja e tanishme nuk ofron akses në këtëdrejtim. 50.3% e komunitetit të komunës
15
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
Ulëz shprehen të pakënaqurpër ambinetet dhe mundësitëe argëtimit. Do të përbënteavantazh për këtë njësindërtimi i vatrës së kulturës, ecila do ndikonte pozitivisht nëtë ardhurat e kësaj njësie sidhe do të krijonte mundësiargëtimi për komunitetin dhepushuesit e shumtë në muajt everës.
PROBLEMET DHEZHVILLIMI I
SHËNDETËSISË
Largësia nga qendra urbane,niveli i të ushqyerit, kushtet
e jetesës në tërësi, vështirësitëe punës në hidrocentrale në bujqësi, kushtetklimaterike të ndryshueshme me temperaturarelativisht të ulta etj., e bëjnë tëdomosdoshme ekzistencën e një shërbimishëndetësor sa më të përshtatshëm dheshërbyes për komunitetin. Sistemishëndetësor në komunë përbëhet nga spitalii Ulzës i vendosur në pjesën urbane të qytetit,dy qendra shëndetësore, një ambulancë nëfshatin Bushkash si dhe një tjetër në fshatinStojan. Tre fshatrat e tjerë Lundër, Kokërdhakdhe Madhesh nuk kanë një ambient tëpërshtatshëm ku mund të kryhen shërbimetmjekësore. Shërbimi shëndetësor ndeshetme probleme si mungesë të mjekëvespecialistë, mungesë të pajisjeve mjekësore,mungesë të ilaçeve, puna me kohë ereduktuar e mjekëve, etj. Repartet në spitaline Ulëzës janë të kufizuara, ndërsa mungojnëshërbimet e specializuara të domosdoshmepër komunitetin.
Një problem tjetër është dhe kultura lidhurme kujdesin për shëndetin. Njerëzit kërkojnendihmën e mjekut vetëm në raste urgjente dhenuk i nënshtrohen kontrolleve tëvazhdueshme.
Sektori i shëndetësisë përballet dhe menjë sërë problemesh të tjera të cilat në vetvetepërbëjnë dhe pikat më të dobëta të këtijshërbimi të cilat janë:
i) Mungesa e pajisjeve mjekësore,ii) Kushte jo të përshtatshme të
godinës së spitalit
iii) Mungesa e tre qendraveshëndetësore në fshatrat e kësajnjësie
iv) Mungesa e kapaciteteveprofesionale përfshi këtu mjekëtdhe infermierët etj.
BURIMET NATYRORE
Ulëza ka sipërfaqe të konsiderueshme mepyje si: ah, pishë, bredh dhe me livadhe,
e cila ka një bukuri natyrore mbresëlënëse.Ata ndikojne pozitivisht në mbrojtjen e tokësnga erozioni, dhe në të njëjtën kohë sigurojnëlëndë drusore për djegie, ndërtim etj. Në këtopyje rriten shumë bimë medicinale si: Dëllinja,Trëndafili i egër, Çaji i malit, Lule Bliri,Zhumblica, Mëllaga, Lule Basani, Lule Shtoguetj.
Pyjet e larta jane në gjendje relativisht tëmirë, ashtu si dhe korijet dhe pyjet shkurroreqë janë ruajtur nga prerjet e pakontrolluaraduke sjelle uljen e shkallës se erozionit dheprobleme të tjera të ambientit.
Komuna Ulëz ka burime natyrore të pasurae të shumëllojshme. Duke ofruar një peisazhtë bukur kryesisht malor, me pyje të shumtë ekullota masive, me ujëra sipërfaqësore enëntokësore të bollshme e cilësore, memasive shkëmbore që i japin variacion nëformë e në ngjyrë këtij peisazhi, kjo natyrë ebegatë, të fton e të bën optimist përmundësitë e zhvillimit turistik të kësaj Njësie.
16
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
QENDRA E INFORMIMIT PUBLIK
Një nga problemet e evidentuara në këtëkomunë, si shqetësim i të gjithë grupit
të punës, është mungesa e sistemit tëinformimit qytetar.
Nga rezultatet e pyetësorit të zhvilluar në
IV. QEVERISJA E MIRË.këtë komunë vihet re një mosrëndësi ekomunitetit ndaj proceseve vendimmarrësetë këshillit të komunës. Edhe pse komunitetiështë i kënaqur me transparencën e ofruarnga administrata e kësaj njësie, rreth 86% etyre nuk marrin pjesë në procese të ndryshmetë udhëhequra nga komuna apo nga këshillikomunal. Edhe pse komuniteti është indjeshëm në drejtim të frymës sëbashkëpunimit dhe tregohet i gatshëm për tëmarrë pjesë në evenimente e procese të tjeraqë lidhen me zhvillimin ekonomik e social nëtërësi, rreth 91% e tyre nuk kanë patur rastetë bashkpunojnë në këtë drejtim. Analizimi ishifrave të mësipërme përbën një dobësi tëtheksuar të administratës së komunës dhe tëvendimarrësve të saj ndaj dhe për të ardhmendomosdoshmërisht kërkohet rritja ebashkëpunimit me komunitetin dhepjesëmarrja e tyre në proceset e rëndësishmetë kësaj njësie.
V. ZHVILLIMI I TURIZMITKOSTUMET TRADICIONALE. Zona e
Rranxës, pjesë e të cilës është dhe Ulëza, kanjë histori të gjatë dhe të pasur në kohë dhehapësirë. Qytetërimi i kësaj zone përket mëshumë shekuj më parë, duke lënë gjurmë dhenë ditët tona. Ulëza karakterizohet nga njëdëshirë për të ruajtur të vjetrën, atikën dhekëtë e dëshmojnë kostumet traditacionale tëzonës të cilat përdoren në origjinalitetin e tyredhe në ditët e sotme. Edhe pse mungon njëmuze për afishimin e tyre, muzeu më i madhdhe më i sigurtë ka qenë dëshira e këtijkomuniteti për t’i ruajtur këto vlera. Zona eUlzës karakterizohet ngaveshja mirditore që lidhenngushtësisht me besimin etyre fetar katolik. Veshjetpopullore dhekostumografia e zonësmeriton një vëmendje më tëmadhe në të ardhmen dhepërbën një risi për thithjen evizitorëve në këtë komunë.Problemi më i madh mbetetsigurimi i ambienteve dhe ikëndeve të afishimit të kësajkulture të gjallë, ndaj në
këndvështrimin tonë propozimi për ngritjen enjë muzeu në qendër Ulëz do të përbënteavantazh për sigurimin e zhvillimit të njëturizmi të qëndrueshëm.
OBJEKTET KULTURORE. Nëkëndvështrimin dhe objektivin e një turisti nëShqipëri mbetet origjinaliteti i të kaluarës, evjetra dhe antikja, natyra dhe resurset e saj.Ulza ka fatin të posedojë të gjithë arsenalin emundshëm të ofrimit të mundësive përzhvillimin e turizmit. Janë një sërë ndërtesashcivile dhe fetare të moçme që ofrojnëpeisazhe të mrekullueshme, është natyra në
17
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
origjinalitetin e saj që ofron peizazhet mëfantastike në Shqipëri. Shtëpitë e vjetra tëbanimit të vendosura pothuajse në të gjithëhapësirën territoriale të komunës dhe qëdëshmojnë për stilet e ndërtimit dhe të jetesësnë të kaluarën me një arkitekturë të përsosurpërbëjnë në vetvete thesare të kësaj zote përtë cilat duhet të tregohet një kujtes i veçantë.Kishat e dhe objektet e famshme fetare tëUlzës ofrojnë një panoramë të përkryer tëkulturës fetare të zonës të cilat përveçseofrojnë mundësinë e ndjekjes së riteve tëbesimit katolik, shërbejnë dhe si objekte tëveçanta e të rëndësishme për zhvillimin eturizmit të zonës.
Në vetvete, territori administrativ i Ulzësofron mundësi pushimi dhe akomodimi përturizëm familjar. Në të gjithë hapësirën e sajmund të zhvillohen dhe të përkrahën nismapër krijimin e kushteve të pushimit dhezhvillimit të turizmit të komunës. Baseni iliqenit te Shopetit, baseni i liqenit të Ulzës,pyjet, lëndinat, fshatrat, terreni i harmonizuarme fusha, kodrina dhe male do të kenë njëimpakt pozitiv në zhvillimin ekonomik dhesocial të ekonomive familjare të kësaj zonëndaj dhe në perceptimin qytetar zhvillimi iturizmin mbetet një nga pikat më të forta tësë ardhmes së kësaj njësie.
BIZNESET. Në dhjetë vitet e fundit, nisurnga zhvillimi i turizmit të zonës është zgjuardëshira e bizneseve për zhvillimin e turizmitfamiljar. Janë rreth 16 biznese të cilët ofrojnëkushte dhe shërbimin për pritjen dhepërcjelljen e rreth 10.000 pushuesve evizitorëve ditorë në vit, të cilët janë një burim ikënaqshëm të ardhurash për zonën në fjalë.Rritja e kapacitetit akomodues dhe e cilësisësë shërbimit përbën në të ardhmen njëmundësi për një zhvillim më të madh tëturizmit.
Në këtë drejtim ka një përmirësim tëtheksuar gjuetia e peshkut në liqenin e Ulzësdhe Shkopetit dhe “krapi i Ulzës” në tavolinate turistëve është specialiteti i kuzhinës më ikërkuar në restorantët e kësaj treve.
LIQENI. Liqeni artificial i Ulzës por dhe iShkopetit janë burime të mjaftueshme përakomodimin e rreth 2000 pushuesve në vit.Aktualisht plazhi funksionon në një vijëliqenore të shkurtër që nuk siguron kapacitetemë të mëdhaja për pritjen e pushuesve. Do
të ishte në dobi të rritjes së numrit tëpushuesve rritja e kapacitetit të plazhin nëvendin e quajtur qendër Ulëz por dhe nëpjesën veriore të liqenit. Sistemimi me rreth1500 metër të vijës liqenore do të sigurontenjë pushim komod në mbi 10.000 pushuesvenë vit.
AKOMODIMI: Kapacitetet akomoduesetë Ulzës në ditët e sotme janë me rreth 500-1000 pushues në sezonin e verës. Rritja ekushteve akomoduese dhe e hapësirave dotë përbënte një detyrim për bizneset, ndaj nëtë ardhmen komuna duhet të hartojë master-planin e plotë për sigurimin e një turizmi tëzhvilluar dhe të vazhdueshëm.
ARGËTIMI: Kushtet për argëtim janë njëdomosdoshmëri për tërheqjen e pushuesvedhe turistëve. Aktualisht këto shërbimemungojnë ndaj dhe duhet të ndërmerren hapate parë për sigurimin e aktiviteteve dheterreneve të mjaftueshme. Ndertimi dhefunksionimi i një kompleksi sportiv veror dotë përbënte një siguri për gjallërimin e këtyreaktiviteteve.
18
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
PRIORITETET SIPAS FUSHAVEZHVILLIMI EKONOMIK
Ndërtimi i stacionit të pompimit BushkashNdërtimi i ujëmbledhësit StojanNdërtimi i një kompleksi turistik pranë liqeneve të Ulzës(sugjerim për masterplanin)Ndërtimi i një linjë të përpunimit të produkteve blegtorialeNdërtimi i një thertorje bashkohore Qendër UlëzShtimi i sipërfaqeve farogjere në fshatrat e komunësNdërtimi i Stacionit të pompimit Kokërdhok
AKTIVITETET
Rritja e numrit të krerëve dhe strukturës së bagëtive që mund të përballojëkapaciteti kullësor i kullotave natyrore dhe i sipërfaqes së tokës bujqësoreqë kultivohet me foragjereVaksinimi i përgjithshëm i kafshëve në të gjithë Komunën.Ndërtimi i punës për përmirësimin racor si dhe ruajtjen e llojeve të vendit.Zhvillimi i marketingut të produkteve bujqësore të zonës.
VIZIONI
ULEZA,do të jetë një komunë turistike meinfrastrukturë bashkohore,me njerëz të arsimuar dhe të shëndetshëm,me ekonomi të zhvilluar e shërbime cilësore,me komunitet të punësuar e me mundësiargëtimi.
VIZIONI
ULEZA,do të jetë një komunë turistike meinfrastrukturë bashkohore,me njerëz të arsimuar dhe të shëndetshëm,me ekonomi të zhvilluar e shërbime cilësore,me komunitet të punësuar e me mundësiargëtimi.
19
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
Përmirësimi i kushteve higjieno-sanitare në tërësi, ndërkohë qërestorantet në Ulëz kanë krijuarprofilin e tyre me asortimentet egatimit që janë tipike dhekarakteristike për zonën tonë.Përpilimi i broshurave dhe materialeveturistike për komunën ku tëevidentohen vlerat më të spikaturatë kulturës, traditës dhe natyrës tonëtë bukur dhe të pasur.Ngritja e një këndi botanik ku tëpasqyrohet pasuria e madhe bimoree zonës.Studimi i tregut dhe inkurajimi i investitorëve privat për hapjen e një reparti përprodhimet artizanale. Kontraktim me subjektet private vendase dhe të huajaprodhuese të konfeksioneve, si dhe identifikimi i tregjeve përkatëse të prodhimeveartizanale.Mbështetja e bizneseve ekzistuese të përpunimit të drurit duke ju krijuar kushtelehtësuese për zhvillimin e tyre.Identifikimi dhe mbështetja e nismave individuale ose të subjekteve për zhvillimin ebiznesit për grumbullimin, manipulimin dhe tregtimin e bimeve medicinale, aromatikedhe industriale.Organizimi dhe mbështetja e veprimtarisë së gjuetisë në liqenet artificiale.
INFRASTRUKTURA/ SHËRBIMET PUBLIKEHartimi i planeve rregullues (Urbane) për Komunën UlëzRiparimi i fasadave të qytetit UlëzRikonstruksioni i rrjetit të ujësjellësit Qendër UlëzNdërtimi i Ujësjellësit BushkashSigurimi i makinerive për shërbimin e pastrimit në KomunëRikonstruksioni dhe sistemimi i KUZ në qendër Ulëz dhefshatin BushkashRikonstruksion i rrugës BushkashOrganizimi i shërbimit të pastrimit nëpërmjet grumbullimit,largimit të tyre & shtimi i koshaveNdërtimi i vendeve të depozotimit të mbeturinave familjare sidhe të plehut organik në fshatNdërtimi i rrugës Ulëz-UjeshtrezëKrijimi i pikave të riparimit të orendive elektro-shtëpiakeSistemim-asfaltim i rrugëve qendër UlëzNdërtimi i rrugës Ura e Ulzës- hidrocentral (perreth liqenit)Rikonstruksioni i Ujësjellësit StojanMirëmbajtja e varrezave publike të komunës UlëzRikonstruksioni i rrugës Stojan
20
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
AKTIVITETET
Azhornimi i rrjetit inxhinierik (rrjeti i kanalizimeve të ujërave të zeza, tëujësjellësit, elektrik).Shtimi i siperfaqeve të pyllëzuaraMbrojtja e burimeve të tjera natyrore si :Burime ujore, bimet e kafshët erralla.Përmirësimi i shërbimit të telekomunikacionit dhe atij postar.Mbulimi i gjithë territorit të Komunës me përsëritës televiziv për stacionetkombëtare televizive.
Ndërtimi i fushës së mbetjeve urbane për Komunën Ulëz dhendoshta dhe për komunat përreth
ZHVILLIMI SOCIALBlerja e një makinë ambulancëNdërtimi i një konvikti për nxënësit e shkollës profesionaleRikonstruksioni i institucioneve arsimore shkollore dheparashkolloreRikonstruksioni i veprave kulturore historike në çdo zonë tëKomunës (kishat) dhe ruajtja e këtyre veprave-Ndërtimi i këndit të lojërave dhe atyre sportive për të rriturdhe moshën e tretëNgritja e ambienteve çlodhëse dhe argëtuese për të rinjtë,fëmijët dhe pleqtëNdërtimi i ambienteve sportive dhe palestrave në shkollatQendër Ulëz.Ndërtimi i qendrës kulturore në Komunën UlëzNgritja e laboratorëve për shkencat natyrore në shkollat ekomunës dhe sigurimi i bazës materialeFurnizimi i ambulancave me pajisjet e domosdoshme tëemergjencës si dhe medikamentet dhe materialet e mjekimit
21
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
AKTIVITETET
Rritja e kulturës higjieno sanitare në fshatraRritja e nivelit higjieno sanitar në institucionet lokale (shkolla, qendrashëndetësore, kopshte, zyrat e administratësNgritja tekniko profesionale e personelit mjekësor nëpërmjet trajnimeve/specializimeve afatshkurtërForcimi i masave për parandalimin e sëmundjeve infektive nëpërmjet procesittë imunizimitPromovimi i veprave kulturore dhe traditave brenda dhe jashtë venditNdërgjegjësimi i komunitetit për mirëmbajtjen e këtyre veprave kulturorePromovimi i trashëgimisë kulturore
Rrethimi i shkolles UlëzNdërtimi i Qendrës shëndetësore në fshatin Kokërdhok (A-2)Grumbullimi dhe sistemimi i mbeturinave për gjithë lagjetNdërtimi i muzeut të zonës
QEVERISJA E MIRËPaisja e domosdoshme e Komunës me kompjutera.Rikonstruksioni i zyrave të komunës.Ngritja e stendës së informacionit në komunë
AKTIVITETET
Përgatitja e një kodi etike për komunën ku përfshihen dhe marrëdhënietkomunë- këshilli - komunitet
22
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
ZHVILLIMI I TURIZMIT
AKTIVITETET
Sigurimi i partnerëve përzhvillimin e turizmitBashkëpunimi meagjencitë turistike.Inkurajimi i restorantevepër gjallërimin e menusetraditacionale të zonës.
Riparimi i fasadave të qytetitNdërtimi i shesheve të pushimitNdërtimi i këndeve të lojërave dhe aktiviteteve sportive përpushuesitRealizimi i ndriçimit rrugor dhe i shesheve në Qendër UlëzSistemimi i shesheve dhe i lulishteveSistemimi i vijës liqenore për plazhHartimi dhe publikimi i guidës turistikeInkurajimi i biznesit për ndërtimi e objekteve akomoduese.Vendosja e sinjalistikës për objektet kulturore dhe të kultitPublikimi i fletëpalosjeve për vlerat turistike, kulturore dhemjedisoreNgritja e një agjencie turistike për Ulzën
Realizimi i takimeve/tavolinave të rrumbullakta me qëllim informimin ekomunitetit, këshillit dhe kryetarit për punën e kryer, investimet e realizuara,ato të planifikuara apo aktivitete të ndryshme.Realizimi i takimeve/ tavolinave të rrumbullakta me qëllim marrjen einformacionit nga komuniteti për nevojat e lagjeve.Thirrja e përfaqësuesve të lagjeve në mbledhjet e këshillit komunal dherealizimi i seancave dëgjimor .Caktimi i një-dy personave në stafin e komunës për të ofruar informaciontek komuniteti.Afishimi i informacionit të nevojshem(struktura, buxheti, taksat dhe tarifat,investimet e bëra dhe ato të planifikuara, etj..) në stendën e komunës.Përmirësimi i marrëdhenieve me median lokale/kombëtare, të shkruar dhevizive.Marrja e mendimit qytetar dhe e komunitetit nëpërmjet takimeve sipas lagjeve.Përdorimi i mjeteve të ndryshme për të marrë opinionin e qytetarëve gjatëhartimit të buxhetit dhe caktimit të prioriteteve.Organizimi i mbledhjeve të hapura, anketimeve, etj… kur bëhet fjalë përmarrjen e vendimeve të rëndësishme që ndikojnë në jetën e komunitetitTrajnimi i vazhdueshëm i administratës për funksionet që mbulonTrajnimi i këshilltarëve për të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre, rolin dhemarrëdhëniet me administratën si dhe aftësi komunikuese.
23
PLA
NI I
ZH
VIL
LIM
IT L
OK
AL,
Ulë
z 20
09-2
014
PRIORITETET EKOMUNËS ULËZ1. Hartimi i planeve rregullues (Urbane) për Komunen Ulëz2. Sistemim i qytetit Ulëz (Ujësjellës, K.U.Z. + Gropë Septike, K.U.B,
Fushë mbetjeve urbane, rrjet i furnizimit me energji elektrike,Fasadat e godinave, ambientet e gjelbërta dhe trotuareve, ndriçimrrugor dhe asfaltim)
3. Sistemim Asfaltim rruga Bushkash4. Sistemim Asfaltim rruga Stojan5. Ndertimi i Ujesjellesit Bushkash6. Rikonstruksion i Ujesjellesit Stojan7. Rikonstruksioni i zyrave të komunës.8. Ndërtimi i stacionit të pompimit Bushkash9. Ndërtim i një vend-grumbullimi të mbetjeve urbane10. Sistemim Asfaltim i rrugëve në qytetin e Ulëzës11. Ndërtimi i qendrës kulturore në Komunën Ulëz12. Blerja e një makine ambulance13. Ndërtim i ujëmbledhësit Stojan14. Rikonstruksioni i institucioneve arsimore shkollore dhe parashkollore15. Ndërtimi i një kompleksi turistik pranë liqeneve të Ulzës (sugjerim
për masterplanin)16. Ndërtimi i një konvikti për nxënësit e shkollës profesionale17. Rikonstruksioni i veprave kulturore historike të Komunës (kishat)18. Ndërtimi i një linjë të përpunimit të produkteve blegtoriale19. Ndërtimi i një thertorje bashkohore Qendër Ulëz20. Rikonstruksioni dhe sistemimi i KUZ në qendër Ulëz dhe fshatin Bushkash21. Sigurimi i makinerive për shërbimin e pastrimit në Komunë22. Ndërtimi i këndit të lojërave dhe atyre sportive për të rritur dhe
moshën e tretë23. Ngritja e ambienteve çlodhese dhe argetuese për të rinjtë, fëmijët dhe pleqtë24. Ndërtimi i ambienteve sportive dhe palestrave në shkollat Qendër Ulëz.25. Organizimi i shërbimit të pastrimit & shtimi i koshave26. Ndërtimi i shesheve të pushimit27. Ndërtimi i këndeve të lojrave dhe aktiviteteve sportive për pushuesit28. Shtimi i siperfaqeve farogjere në fshatrat e komunes29. Realizimi i ndriçimit rrugor dhe i shesheve në Qender Ulëz30. Paisja e domosdoshme e Komunes me kompjutera.
31. Ngritja e laboratoreve në shkollat e komunës dhe sigurimi i bazësmateriale
32. Sistemimi i vijës liqenore për plazh33. Hartimi dhe publikimi i guidës turistike34. Furnizimi i ambulancave me pajisjet e domosdoshme të
emergjencës35. Ndërtimi i vendeve të depozotimit të mbeturinave familjare si dhe
të plehut organik36. Ndërtimi i rrugës Ulëz-Ujështrezë37. Krijimi i pikave të riparimit të orendive elektro-shtëpiake.38. Ngritja e stendës së informacionit në komunë39. Rrethimi i shkollës Ulëz40. Ndërtimi i Qendrës shëndetësore në fshatin Kokërdhok (A-2)41. Ndërtimi i rrugës Ura e Ulzës- hidrocentral (përreth liqenit)42. Inkurajimi i biznesit për ndërtimin e objekteve akomoduese.43. Vendosja e sinjalistikës për objektet kulturore dhe të kultit44. Gumbullimi dhe sistemimi i mbeturinave për gjithë lagjet45. Ndërtimi i muzeut të zonës46. Mirëmbajtja e varrezave publike të komunës Ulëz47. Ndërtimi i Stacionit të pompimit Kokerdhok48. Publikimi i fletpalosjeve për vlerat turistike, kulturore dhe mjedisore
të Ulzës49. Ngritja e nje agjensie turistike për Ulzën