plan odnowy tarnawa gorna
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
PLANPLAN
ODNOWY MIEJSCOWOŚCIODNOWY MIEJSCOWOŚCITARNAWA GÓRNATARNAWA GÓRNA
NA LATANA LATA2009-20152009-2015
Załącznik nr 1 do Uchwały Zatwierdzającej Plan Odnowy Miejscowości
Tarnawa Górna na lata 2009 – 2015 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 24.06.2009 r.
2009
Zleceniodawca: Gmina ZembrzyceZembrzyce 54034-210 Zembrzyce tel. (033) 8746 040fax (033) 8770 700 e-mail: [email protected] http: www.zembrzyce.pl
Autor:Grupa Odnowy WsiPrzyjęte Uchwałą Zebrania Wiejskiego
WSTĘPPodstawą rozwoju miejscowości Tarnawa Górna jest dokument pn. „Plan Odnowy
Miejscowości Tarnawa Górna”, który określa misję, cele i kierunki działania wraz
z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2009 - 2015. Dokument ten poddany ocenie
mieszkańców, a następnie uchwalony przez Zebranie Wiejskie zawiera również wariant
rozwoju.
Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem o charakterze planowania
strategicznego. Obowiązek opracowania planu wynika z wielu istniejących programów
służących wspieraniu obszarów wiejskich i społeczności wiejskiej takich jak Program
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i Regionalne Programy Operacyjne oparte
na środkach Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. Dotyczy to przede wszystkim
inwestycji mających poprawić komfort życia lokalnym społecznościom.
Zapisy „Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna” są spójne z Narodową
Strategią Spójności, Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013,
ze Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego, Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zembrzyce oraz Planem Rozwoju Lokalnego
Gminy Zembrzyce na lata 2004 – 2013. Cele i działania zaproponowane
w omawianym opracowaniu nawiązują do dokumentów strategicznych wyższego rzędu.
W dalszej części opracowania przedstawiono analizę SWOT, wybrano misję, cele
i kierunki działania oraz Wieloletni Plan Inwestycyjny dla miejscowości Tarnawa Górna, oraz
raport o stanie miejscowości Tarnawa Górna.
1. UCZESTNICY DEBATY STRATEGICZNEJ REPREZENTUJĄCY MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA GÓRNA
1. Kazimiera Elżbieciak
2. Kazimierz Gibas
3. Józef Mikołajczyk
4. Stanisław Pacek
5. Barbara Palus
6. Anna Paleczna
7. Zdzisława Mikołajek
2. METODOLOGIA
„Plan Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna” opracowano przyjmując za podstawę
wyniki debaty strategicznej organizowanej metodą aktywnego planowania strategicznego.
Przeprowadzono jedną debatę z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących
mieszkańców miejscowości Tarnawa Górna, Przewodniczącego Rady Sołeckiej.
Sesja strategiczna odbyła się w dniu 04.10.2008 roku, a jej zadaniem było
zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjętych teoretycznie
obszarach życia społeczno – gospodarczego oraz wyznaczenie wariantu rozwoju
miejscowości.
Na podstawie wypracowanej analizy SWOT, która przedstawia silne strony
(wewnętrzne) miejscowości, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia
(zewnętrzne) odpowiedziano na pytanie:
C o n a l e ż y z r o b i ć , a l b o , j a k i e p o d j ą ć d z i a ł a n i a l u b s p o w o d o w a ć
e f e k t y t y c h d z i a ł a ń , ż e b y z l i k w i d o w a ć s ł a b e s t r o n y m i e j s c o w o ś c i
i z n i w e l o w a ć z a g r o ż e n i a ?
Na podstawie tak postawionego pytania przygotowano kilkanaście celów opierając się
na wcześniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagrożeniach.
Podobnie pracowano przy budowaniu celów określonych na podstawie mocnych stron
i szans. Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów
w poszczególnych obszarach życia społeczno - gospodarczego.
Przyjęto, że winny zostać wyróżnione trzy cele pierwszorzędne, bez których dana
miejscowość nie może się rozwijać oraz, o ile to możliwe, trzy cele drugorzędne, które
przyspieszają rozwój danego obszaru społeczno-gospodarczego.
W ten sposób wynikiem konsultacji po debacie strategicznej było wypracowanie
kilkunastu celów w trzech obszarach: Infrastruktura, Społeczność, Gospodarka oraz
określenie wybranego wariantu rozwoju.
Jednocześnie mieszkańcy zgłaszając inwestycje niezbędne do realizacji na terenie
swojej miejscowości dokonali ich hierarchizacji poprzez dyskusję. Wnioski z dyskusji miał
bezpośredni wpływ na hierarchizację celów i kierunków (inwestycji) w poszczególnych
obszarach rozwoju społeczno – gospodarczego.
Ponadto dla stworzenia lepszych podstaw do oceny sytuacji społeczno- gospodarczej
w miejscowości Tarnawa Górna przeprowadzono ankietę, której celem była ocena komfortu
życia mieszkańców w stosunku do innych podobnych miejscowości w gminie oraz ocena
trendów w życiu społeczno – gospodarczym na przestrzeni ostatnich lat. Wyniki tej ankiety
poprzedziły bezpośrednio analizę SWOT.
Jednocześnie mieszkańcy zgłaszając inwestycje niezbędne do realizacji na terenie
swojej miejscowości dokonali ich hierarchizacji pod kątem ich niezbędności dla podniesienia
poziomu życia mieszkańców Tarnawy Górnej.
3. RAPORT O STANIE
3.1. Miejscowość Tarnawa Górna.
Tarnawa Górna jest Górską wsią dolinną. Osią hydrograficzną obszaru jest
potok Tarnawka, dopływ Skawy. Równolegle do jego cieku poprowadzony został
główny ciąg komunikacji wsi, droga Śleszowice i Tarnawy Dolnej, a także częściowo
południowa granica miejscowości z Krzeszowem. Opadające do doliny stoki górskie
zajęte są przez tereny rolnicze lub lasy. Obszar miejscowości można podzielić na dwie
części : wschodnią – pomiędzy przysiółkiem „Jany” i przysiółkiem „Podpagórek” (na
jej terenie położona jest zabudowa rozciągają się rozłogi pól uprawnych) i zachodnią –
pomiędzy przysiółkiem – pomiędzy przysiółkiem „Podpagórek” i Harańczykową Górą,
prawie całkowicie zalesiona. Wschodnia część wsi jest trendem dolinnym, a część
zachodnia obszarem górzystym obejmującym strome zbocza Harańczykowej Góry.
Teren wsi jest w ¾ powierzchni pokryty lasami. Wyżej położone partie w
części wschodniej pokryte są lasem pociętym, zachodnie to duży obszar zwartego lasu
górskiego z dominacją świerka.
Tarnawa jest wsią skupioną o układzie pasmowym, z zabudową luźno
rozmieszczoną w dolinie wzdłuż głównej drogi lub nieco powyżej na stokach.
Przeważają współczesne, bezstylowe obiekty mieszkalne.
3.2. Syntetyczna charakterystyka sołectwa
3.2.1. Położenie
Tarnawa Górna to jedno z 5 sołectw Gminy Zembrzyce. Położone są w Beskidzie
Małym, na wysokości około 390-450 m n.p.m., przy szosie Tarnawa Dolna – Kuków, oraz w
kierunku zachodnim dochodzi do góry Leskowiec. Miejscowość mimo, że jest wciśnięta
między beskidzkie wzgórza, dotrzeć do niej można z kilku kierunków: z Mucharza od drogi
krajowej (nr 98, ok. 5 km) prowadzi lokalna droga przez Rówieniec i Przełęcz Śleszowicką, z
Suchej Beskidzkiej przez Zembrzyce i Tarnawę Dolną, Śleszowice oraz również z Suchej
Beskidzkiej przez Kuków (droga nr 946), Krzeszów. Przez miejscowość przepływa Tarnawka
(lewy dopływ Skawy).
Rysunek 1 Położenie Tarnawy Górnej.
Źródła: www.mapa.szukacz.pl
3.2.2. Miejscowość w statystyce
Tabela 1 Miejscowość w statystyce
WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚCI
Powierzchnia w ha 538Stan ludności ogółem, w tym: 365
kobiety 186mężczyźni 179
Urodzenia żywe ogółem 4Zgony ogółem 2Przyrost naturalny 2Ludność w wieku przedprodukcyjnym(0-17 lat)
92
Ludność w wieku produkcyjnymKobiety (18-59 lat) / Mężczyźni (18-64)
100/113
Ludność w wieku poprodukcyjnymKobiety (60 lat i więcej) / Mężczyźni (65 lat i więcej)
38/22
Źródła: Urząd Gminy Zembrzyce
3.2.3. Struktura użytkowania i własności gruntów w Tarnawie Górnej.
Powierzchnia miejscowości Tarnawa Górna wynosi 538 ha. Na obszarze miejscowości
przeważają gleby o przeciętnej kulturze (nie występują grunty klasy I i II , natomiast grunty
klasy III stanowią %, a IV stanową % ogólnej powierzchni gruntów ornych).
Tabela 2 Struktura gruntów według klas bonitacyjnych w m. Tarnawa Górna
WYSZCZEGÓLNIENIE MIEJSCOWOŚĆ (powierzchnia w ha)
Powierzchnia miejscowości ogółem, w tym: 538
Użytki rolne ogółem, w tym: 163,15
Grunty orne, w tym: 130,08
Grunty klasy I ----
Grunty klasy II ----
Grunty klasy III a ----
Grunty klasy III b 2,23
Grunty klasy IV a 4,52
Grunty klasy IV b 65,73
Grunty klasy V 57,18
Grunty klasy VI 0,42
WYSZCZEGÓLNIENIE MIEJSCOWOŚĆ (powierzchnia w ha)
Grunty klasy VI z -----
Łąki i Pastwiska 33,07
Lasy i grunty leśne 92,80
Grunty zadrzewione i zakrzewione 122,28
Tereny mieszkaniowe, przemysłowe i inne zabudowane 4,25Pozostałe tereny (Grunty pod wodami płynącymi, Grunty pod rowami, Tereny komunikacyjne – drogi, Tereny komunikacyjne - tereny kolejowe i inne, Tereny niezabudowane)
73,15
Nieużytki 82,37Źródła: Urząd Gminy Zembrzyce.
3.2.4. Struktura wieku
Gminę Zembrzyce zamieszkuje 5617 mieszkańców, natomiast samą miejscowość
Tarnawa Górna zamieszkuje 365 mieszkańców (stan na 31.12.2008 r.).
Przekrój statystyczny struktury ludności na terenie Gminy Zembrzyce oraz
w miejscowości Tarnawie Górnej przedstawiają poniższe tabele.
Tabela 3 Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Górna wg wieku - stan na koniec 31.12.2008 r.
Przedziały wieku w latach Gmina Zembrzyce Miejscowość Tarnawa Górnado 19 1445 10920 – 30 954 4531- 40 783 5541-50 757 6051-60 694 36powyżej 60 984 60Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 4 Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Górna- stan na
koniec 31.12.2008 r.
Grupy funkcjonalneGmina Zembrzyce Miejscowość Marcówka
ogółem % ogółu populacji
ogółem % ogółu populacji
wiek przedprodukcyjny 1237 22,02 92 25,21
wiek produkcyjny 3396 60,46 213 58,36
wiek poprodukcyjny 984 17,52 60 16,43
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Struktura ekonomiczna ludności w Tarnawie Górnej jest zbliżona do struktury
ekonomicznej ludności zamieszkującej teren Gminy. W miejscowości występuje nieco
mniejszy procentowy udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wyższy
natomiast jest udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Spowodowane jest to wyjazdem z
Tarnawy Górnej młodych ludzi, którzy znaleźli pracę w większych aglomeracjach i szansę na
karierę zawodową, lub zaczęli studia.
Liczba ludności miejscowości w latach 2002 – 2008 wykazuje wyraźne zmiany raz z
tendencją spadkowa raz rosnącą.
Wykres 1 Liczebność ludności miejscowości Tarnawa Górna w latach 2002 – 2008
361
365
373372
364363
365
354
356
358
360
362
364
366
368
370
372
374
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Lata
Licz
ba m
iesz
kańc
ów
3.2.5. Gospodarka
Strukturę prowadzonej działalności gospodarczej na terenie Gminy Zembrzyce
i miejscowości Tarnawa Górna przedstawia tabela nr 5.
Tabela 5 Struktura prowadzonej działalności gospodarczej
WYSZCZEGÓLNIENIE Ilość w Gminie
Ilość w Tarnawie
GórnejPlacówki handlowe i gastronomiczne 106 8
Produkcja wyrobów przemysłowych 102 8
Produkcja wyrobów spożywczych 3 -
Budownictwo 50 4
Usługi transportowe 31 1
Zakłady produkcyjno - usługowe 72 8
OGÓŁEM: 364 29
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Na terenie miejscowości Tarnawa Górna brak jest większych zakładów
przemysłowych. Obok rozdrobnionego rolnictwa, funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze i
firmy usługowe, wśród których dominuje wyrób mebli, produkcja odzieży i produkcja obuwia
a także usługi.
3.2.6. Rolnictwo
W Tarnawie Górnej, które traci swój pierwotny rolniczy charakter, istnieje niewiele
indywidualnych gospodarstwach rolnych. Większość gruntów rolnych występujących
na terenie Zembrzyce stanowią gleby o przeciętnej kulturze, na których uprawia się głównie
zboża ( jęczmień i pszenicę) oraz ziemniaki. Hodowla trzody chlewnej na większą skalę nie
jest prowadzona.
Tabela 5 Struktura gospodarstw rolnych
WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2008
Liczba gospodarstw 71
Powierzchnia gospodarstw (w ha) ogółem, w tym:
236,85
1-2ha 16
2-5ha 40
5-7ha 10
7-10ha 4
10-15ha 1
15 i więcej ha -
Średnia wielkość gospodarstwa 3,34
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Według danych Urzędu Gminy liczba gospodarstw rolnych w Tarnawie Górnej
wynosi 71 (wg odprowadzanego podatku rolnego). Z wywiadu przeprowadzonego na terenie
miejscowości wynika, że faktycznie gospodarstwa użytkuje około 25 % rolników. Nie ma
zainteresowania powiększaniem gospodarstw lub podejmowaniem produkcji bądź
specjalizacji gospodarstw. Większość ogólnej ilości gospodarstw rolnych stanowią mało
powierzchniowe gospodarstwa, których właściciele utrzymują się przede wszystkim z pracy
w sektorze poza rolniczym, z rent i emerytur, a uprawiają jedynie warzywa, owoce ,
ziemniaki dla własnych potrzeb. Radykalnie zmniejszyła się liczba zwierząt gospodarskich.
3.2.7. Bezrobocie
W Powiatowym Urzędzie Pracy w Suchej Beskidzkiej z terenu gminy Zembrzyce
zarejestrowanych na dzień 31.12.2008 r. było: 144 osób, w tym: 93 kobiet.
W stosunku do 2007 r., liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszyła się o ponad
23%, a udział kobiet zmniejszył się o 17%.
Tabela 6 Bezrobotni w gminie Zembrzyce wg stanu na 31.12.2007 r. i 31.12.2008 r.BEZROBOCIE W GMINIE ZEMBRZYCE
stan na 31.12 2006 stan na 31.12 2007
Bezrobotni ogółem w tym kobiety
Udział bezrobotnych w powiecie
Suskim
Bezrobotni ogółem
w tym kobiety
Udział bezrobotnych w powiecie
Suskim185 112 7,6 144 93 7,1
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej.
Stopa bezrobocia na terenie Gminy Zembrzyce z roku na rok stopniowo się
zmniejsza a jej wielkość jest prawie o 1/3 mniejsza niż w Polsce i osiąga wskaźnik zbliżony
do woj. małopolskiego.
Tabela 7 Stopa bezrobocia w %Stan na: 31.12.2007 r. 31.12.2008 r.
Gmina Zembrzyce 9,0 7,1powiat suski 7,9 7,1woj. małopolskie 8,8 7,6POLSKA 11,4 9,5Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej.
Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej nie prowadzi statystyk bezrobocia dla
poszczególnych miejscowości na terenie Gminy Zembrzyce. Z wywiadu przeprowadzonego
na terenie Zembrzyc wynika, że od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
bezrobocie sukcesywnie maleje.
3.2.8. Oświata
Na terenie miejscowości Tarnawa Górna nie funkcjonuje żadna placówka oświatowa,
dzieci dowożone są do szkoły w Śleszowicach. Natomiast budynek szkoły w Tarnawie
Górnej stoi pusty.
3.2.9. Ochrona zdrowia
Mieszkańcy Tarnawy Górnej w zakresie opieki medycznej są obsługiwani przez
Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Śleszowicach - Przychodnia Zdrowia w Śleszowicach,
mogą korzystać z usług świadczonych przez lekarza rodzinnego, stomatologa, położnej i
pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej.
W przypadku konieczności hospitalizacji, jak również specjalistycznych usług
medycznych, mieszkańcy Tarnawy Górnej korzystają z usług Szpitala Powiatowego w Suchej
Beskidzkiej. Także pierwsza pomoc medyczna w ramach Zintegrowanego Systemu
Ratownictwa zlokalizowana jest w Suchej Beskidzkiej.
W przypadku zaopatrzenia w środki farmaceutyczne mieszkańcy korzystają z punktu
aptecznego w Śleszowicach.
3.2.10. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna
3.2.10.1. Transport i komunikacja
Przez miejscowość Tarnawa Górna biegnie droga powiatowa nr. K 1702 Kuków-Krzeszów – Tarnawa.
Sołectwo Tarnawa Górna posiada następujące drogi gminne przedstawione w Tabeli3.
Komunikacja zbiorowa dla miejscowości Tarnawa Górna funkcjonuje zabezpieczając
podstawowe potrzeby uczniów i osób pracujących w okresie od poniedziałku do piątku,
gorzej z kursowaniem autobusów i busów w soboty i niedziele.
3.2.10.2. Telekomunikacja
Jedynym operatorem telefonii stacjonarnej działającym na terenie Tarnawy Górnej jest
Telekomunikacja Polska S.A. Na terenie miejscowości dostępna jest usługa Neostrada,
w związku z tym ponad stu mieszkańców korzysta z dostępu do szerokopasmowego Internetu.
Mikołajki – Pod LasMakówkaJonyPagacówkaPartykówkaMikołajki
005600570058005900600061
1.0800.2000.1500.1500.1000.250
3.02.72.52.52.72.7
Ponadto teren miejscowości pokryty jest zasięgiem trzech operatorów sieci telefonii
komórkowej, poziom sygnału jest dobry.
3.2.10.3. Zaopatrzenie w ciepło
W miejscowości Tarnawa Górna nie ma sieci ciepłowniczej. Najpowszechniejszym na
terenie miejscowości sposobem zaopatrywania w ciepło są przydomowe kotłownie
indywidualne opalane drewnem i węglem.
3.2.10.4. Zaopatrzenie w gaz
Miejscowość Tarnawa Górna nie jest zgazyfikowana.
3.2.10.5. Zaopatrzenie w wodę
Miejscowość jest zaopatrywana z ujęcia i stacji uzdatniania wody na Laskowcu. Stan
sieci wodociągowej jest dobry.
Długość sieci wodociągowej (bez przyłączy): 6.800 mb
Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 119 szt.
Śleszowice są w całości zwodociągowane.
3.2.10.6. Kanalizacja
Na terenie miejscowości Tarnawa Górna znajduje się sieć kanalizacji sanitarnej
grawitacyjnej. Stan sieci kanalizacji jest dobry.
Długość sieci kanalizacyjnej (bez przyłączy): 7.400 mb
Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 106 szt.
Ścieki odprowadzane są do oczyszczalni ścieków w Zembrzycach, która również
odbiera ścieki z pozostałych sołectw z Gminy Zembrzyce. Tarnawa Górna jest w całości
skanalizowana.
3.2.11. Gospodarka odpadami
Na terenie miejscowości Tarnawa Górna jak i całej gminy brak jest składowiska
odpadów. Odpady komunalne odbierane są przez prywatną firmę sprzed budynków
mieszkańców co drugi poniedziałek miesiąca i odwożone do Rejonowej Sortowni
i Składowiska Odpadów w Suchej Beskidzkiej. Oprócz zbiórki odpadów przez mieszkańców
na terenie miejscowości Zembrzyce znajdują się pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów.
Odbiór i transport zebranych odpadów prowadzony jest przez w/w sortownię.
4. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI TARNAWA GÓRNA.
W celach znajdujących się w niniejszym dokumencie zawarte są kierunki działania,
które stanowią naturalny obszar realizacji Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna.
Plan ten określa szczególne obszary, które stanowią wyodrębnione elementy
przestrzeni miejscowości:
obszary aktywizacji społecznej i gospodarczej,
obszary infrastruktury drogowej i okołodrogowej,
obszary zasobów historycznych i kulturowych,
obszary infrastruktury turystycznej,
obszary infrastruktury kulturalnej i oświatowo - sportowej,
obszary infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej,
obszary opieki zdrowotnej i społecznej,
obszary infrastruktury kanalizacji sanitarnej,
obszary bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Powyższe obszary zapisane w celach pierwszorzędnych i drugorzędnych traktuje się
jako obszary rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości Tarnawa Górna na lata
2008-2015.
Wymienione obszary zidentyfikowane na podstawie celów i kierunków działania
stanowią o podziale przestrzeni społeczno – gospodarczej miejscowości, w których będą
realizowane poszczególne przedsięwzięcia zamieszczone w Planie Odnowy Miejscowości
Tarnawa Górna. Dotyczy to inwestycji finansowanych w oparciu o montaż finansowy
środków z budżetu gminy i funduszy strukturalnych, jak i realizowanych tylko w oparciu
o środki własne.
5. ANALIZA SWOT
Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony),
Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia
w otoczeniu).
Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron miejscowości oraz
badania szans i zagrożeń, jakie stoją przed miejscowością. SWOT zawiera określenie czterech
grup czynników:
„mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony miejscowości
i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne,
i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);
„słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony miejscowości
i które nie wyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy
minimalizować);
„szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania
społeczności wiejskiej, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio
podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi
miejscowości;
„zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od
zachowania społeczności wiejskiej, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju
(należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój miejscowości).
Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest
syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego miejscowości.
Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach miejscowości i stojących
przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach
miejscowości ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społeczno -
gospodarczego).
Ponadto dla stworzenia lepszych podstaw do oceny sytuacji społeczno- gospodarczej
w miejscowości Zembrzyce przeprowadzono ankietę, której celem była ocena komfortu życia
mieszkańców w stosunku do innych podobnych miejscowości w gminie oraz ocena trendów
w życiu społeczno – gospodarczym na przestrzeni ostatnich lat.
M O C N E S T R O N YM O C N E S T R O N Y
• Walory przyrodnicze i rekreacyjne
• Walory turystyczne
• Droga powiatowa o strategicznym znaczeniu
• Środowisko naturalne
• Rozwój drobnych zakładów rzemieślniczych i usługowych
• Rozwój budownictwa mieszkaniowego
• Tereny inwestycyjne pod budownictwo
• Sąsiedztwo z nowo powstającym zbiornikiem wodnym Świna Poręba
• Dostęp do infrastruktury technicznej (drogi, sieć wod-kan i telekomunikacyjna)
• Bezpieczna okolica
• Występowanie tylko rolnictwa indywidualnego
S Ł A B E S T R O N YS Ł A B E S T R O N Y
• Brak infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej
• Brak możliwości bezpiecznego spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież
• Zanieczyszczenie terenów leśnych
• Brak oznakowania miejscowości
• Apatia, rozgoryczenie i zniechęcenie mieszkańców
• Brak dobrego ośrodka wypoczynkowego
• Brak bazy noclegowo – gastronomicznej
• Brak pasów zieleni, parków i placów zabawa dla dzieci i młodzieży
• Brak miejsc parkingowych
• Brak chodników wzdłuż dróg powiatowych
• Zły stan nawierzchni dróg powiatowych
• Słabo rozwinięta działalność pozarolnicza
• Mała liczba połączeń autobusowych w soboty i niedziele
• Mała promocja wsi
• Brak sieci gazociągowej
S Z A N S ES Z A N S E
• Rozwój turystyki i agroturystyki
• Napływ zewnętrznych inwestorów
• Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków
• Modernizacja nawierzchni dróg
• Rozwój bazy turystycznej
• Stworzenie sieci ścieżek rowerowych
• Współpraca międzynarodowa (wymiana młodzieży)
• Zajęcia dla dzieci i młodzieży
• Powstanie ośrodków wypoczynkowych, miejsc noclegowych
• Rozwinięcie gastronomi
• Powstanie Zbiornika Wodnego Świnna Poręba
• Stworzenie miejsc do wypoczynku takich jak parki i place zabaw
• Rozwój bazy sportowej
• Możliwość korzystania ze środków pochodzących z Unii Europejskiej
• Unowocześnienie infrastruktury sołectwa
• Stworzenie bazy sportowej
• Wzrost znaczenia ekologii
• Dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa
Z A G R O Ż E N I AZ A G R O Ż E N I A
• Wzrost przestępczości
• Dzikie wysypiska w lasach
• Zanieczyszczenie środowiska
• Zagrożenie wypadkami komunikacyjnymi
• Brak integracji stałych mieszkańców z ludnością napływową
• Dewastacja terenów rekreacyjnych
• Konkurencyjność sąsiednich miejscowości
• Postępująca indywidualna życia społecznego
• Ujemna migracja mieszkańców
• Rozwarstwianie się społeczeństwa na biednych i bogatych
• Zmienność prawa
• „Ucieczka „ młodych ludzi ,
• Niestabilne finanse państwa
• Konkurencja rolnictwa z Zachodu Europy
• Ukryte bezrobocie w rolnictwie
6. MISJA
Misja jest wyrażeniem, które określa główny cel miejscowości, jej „sens życia”.
Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do miejscowości, dla której została
sformułowana.
Wypracowana misja rozwoju miejscowości poprzez wizję, pokazuje pozytywny obraz
miejscowości Tarnawa Górna na kolejne 15 lat.
Przeprowadzone analizy i wyartykułowane potrzeby mieszkańców, pozwalają na
określenie głównych celów planu. Cele te będą wyznacznikiem kierunku wszystkich działań
objętych planem.
Misja dla miejscowości Tarnawa Górna jest opisem wizji miejscowości oraz jej
głównego pola działań w przyszłości. Koncentruje się ona na istocie rzeczy, dostosowuje
kierunki działań do długoterminowych celów, równocześnie pełni funkcje motywacyjne
i promocyjne.
Misja wyraźnie określa charakter miejscowości i wskazuje jej atuty. Z misji
bezpośrednio wynikają obszary, które powinny być rozwijane. Obszary rozwojowe Tarnawy
Górnej, które wypracowano wspólnie na debacie strategicznej wzajemnie się uzupełniają.
Wiele zadań realizacyjnych wskazanych w obszarze "gospodarka" powiązanych będzie
zarówno z obszarem "infrastruktura", jak dotyczyć będzie samych mieszkańców. Rozwój
małej i średniej przedsiębiorczości będzie zarówno kreował nowe miejsca pracy, jak również
będzie wpływał na inwestycje w dziedzinie infrastruktury czy ochrony środowiska
naturalnego. Zadania realizowane w obszarach związanych z kulturą, oświatą i sportem
wpłyną na podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców oraz integracji kulturalnej
z gminą i regionem.
W dalszej części planu przedstawiono obszary, cele i kierunki działania dla każdego
z obszarów życia społeczno – gospodarczego (gospodarka, infrastruktura, społeczność).
Miejscowość Tarnawa GórnaMiejscowość Tarnawa GórnaW obszarze gospodarczym w miejscowości Tarnawa Górna w najbliższych latach
będą się dokonywać procesy zbliżające mieszkańców wsi do standardów życia w podobnych
miejscowościach w rozwiniętych gospodarczo regionach Unii Europejskiej.
- rolnictwo - restrukturyzacja rolnictwa w skali makro i procesy doprowadzające do
specjalizacji istniejących gospodarstw oraz możliwa absorpcja dotacji Unii Europejskiej
zapewni wzrost nowoczesności, opłacalności i konkurencyjności produkcji rolniczej
miejscowych gospodarstw dążących do specjalizacji i ich ściślejsze powiązanie
z przetwórstwem rolno-spożywczym. Pozostałe gospodarstwa rozwijać będą usługi
pozarolnicze skierowane do społeczności zamieszkującej teren Tarnawy Górnej
i przyjezdnych turystów.
- usługi - rozwój usług bytowych dla ludności opierać się będzie na dobrze rozwiniętych
mikroprzedsiębiorstwach (samozatrudnieniu). Usługi związane z obsługą nowoczesnej
gospodarki rynkowej (usługi finansowe, rachunkowe, bankowe, ubezpieczeniowe itp.)
służące rozwojowi małej i średniej przedsiębiorczości na terenie Tarnawy Górnej
zlokalizowane będą, jak do tej pory, w pobliskiej Suchej Beskidzkiej.
- działalność produkcyjna pozarolnicza – rozwój małych i średnich firm rzemieślniczych i
usługowych pełne uzbrojenie oraz korzystne położenie w pobliżu drogi powiatowej,a
także nie położenie geograficzne bliska odległość od głównych miast południowej polski;
są przyszłością działalności w gospodarce Tarnawy Górnej.
- turystyka - funkcja o rosnącym znaczeniu w gospodarce miejscowości – turystyka pobytowa
w oparciu o rozwijającą się bazę turystyczną nad nowo powstającym zbiornikiem
wodnym Świnna Poręba w Beskidzie Makowskim, gospodarstwa agroturystyczne oraz
turystyka kwalifikowana (szlaki piesze, rowerowe).
7. DIAGNOZA STANU
W diagnozie wyszczególniono najważniejsze cechy poszczególnych obszarów
przyjętych do oceny oraz określenia celów i kierunków działania.
Diagnoza Stanu jest syntezą Raportu o Stanie miejscowości Tarnawa Górna.
Charakterystykę obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do
miejscowości jako całości, jej zróżnicowań wewnętrznych oraz pozycji w gminie.
Poszczególnym wnioskom przyporządkowano znaki wartościujące znaczenie treści:
(+) wartość pozytywna dla rozwoju miejscowości,
(+/-) wartość o niewielkim znaczeniu na obecnym etapie rozwoju miejscowości,
(–) wartość negatywna dla rozwoju społeczno – gospodarczego miejscowości
Tarnawa Górna.
Ocenę potencjału wewnętrznego dokonano metodą analizy SWOT, która jest bilansem
słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń.
GOSPODARKA
(+/-) liczba podmiotów gospodarczych
(+/-) struktura użytków rolnych
(+/-) miejsca pracy
(+) obszary turystyczne
(–) produkcja żywności ekologicznej
(+/-) usługi
(–) przetwórstwo rolno-spożywcze
(+/-) wykształcenie się procesów rozwojowych w sektorze prywatnym
SPOŁECZNOŚĆ
(-) oświata
(+/-) więzi społeczne
(–) ubożenie społeczeństwa
(+/-) aktywność społeczna
(+/-) kultura masowa
(-) stowarzyszenia i organizacje pozarządowe
INFRASTRUKTURA
(+) sieć wodociągowa
(+) sieć kanalizacyjna
(-) stopień zgazyfikowania miejscowości
(+/-) stan dróg i chodników
(+) stan sieci telefonii przewodowej
(+) dostęp do Internetu
(-) stan infrastruktury sportowej i rekreacyjnej
(–) infrastruktura okołobiznesowa
(-) baza turystyczna
8. PRIORYTETY ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO
Hierarchizacji celów dokonano w trzech obszarach rozwoju społeczno -
gospodarczego.
Dla każdego z tych obszarów wyznaczono trzy cele pierwszorzędne, bez których
miejscowość Tarnawa Górna nie ma możliwości dalszego rozwoju.
Dodatkowo, jeżeli było to możliwe wskazano na trzy cele drugorzędne, które powinny
znacznie przyspieszać rozwój w danym obszarze.
Na podstawie tak zhierarchizowanych celów o których mowa w rozdziale
9. określono priorytety w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego
i zapisano je poniżej.
G O S P O D A R K A
Priorytetem w obszarze gospodarczym są działania w kierunku wykorzystania
walorów przyrodniczych dla rozwoju działalności turystycznej i agroturystycznej przy
jednoczesnym podjęciu działań w kierunku tworzenia warunków dla absorpcji środków
funduszy strukturalnych i wspierania przedsiębiorczości.
I N F R A S T R U K T U R A
Priorytetem w tym obszarze jest podjęcie rozbudowy infrastruktury rekreacyjno-
wypoczynkowej nad nowo powstającym zbiornikiem Świnna Poręba oraz kulturalnej i
oświatowo - sportowej na terenie Tarnawa Górna. Modernizację centrum miejscowości oraz
budowa zaplecza turystycznego hotele, restauracje, parkingi, parki place zabaw. Zmniejszenie
zanieczyszczenia środowiska i zagospodarowania odpadów na terenie sołectwa Tarnawa
Górna.
S P O Ł E C Z N O Ś Ć
Obszar społeczny za priorytetowe cele przyjął podjęcie działań na rzecz utrzymania
bezpieczeństwa oraz porządku publicznego na terenie Tarnawy Górnej oraz tworzenie
warunków do dalszego integrowania mieszkańców miejscowości. Działania te winny być
wsparte przeciwdziałaniem występującym na terenie Tarnawy Górnej patologiom
społecznym.
9. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA (INWESTYCJE)
Cele wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary
strategiczne są najistotniejszymi polami działania, a jednocześnie wytyczają kierunki prac na
najbliższe lata. Działalność miejscowości Tarnawa Górna koncentrować będzie się na trzech
obszarach:
GOSPODARKA,
INFRASTRUKTURA,
SPOŁECZNOŚĆ.
Tablica celów w poszczególnych obszarach (gospodarka, infrastruktura, społeczność)
uporządkowuje pod względem ważności i znaczenia dla rozwoju poszczególne
zidentyfikowane cele.
Cele pierwszorzędne - w każdym z tych obszarów (trzy cele) to takie cele, bez
których utrzymanie obecnego status quo (rozwoju danego obszaru) nie jest możliwe.
Przewidziano, że czas realizacji tych celów z przyporządkowanymi tym celom inwestycjami
powinien się zamknąć przed 2015 rokiem.
Kierunki działania (INWESTYCJE) zmierzające do realizacji poszczególnych celów
strategicznych przedstawiono poniżej każdego z celów w układzie tabelarycznym.
Jednocześnie zidentyfikowane inwestycje niezbędne do realizacji na terenie
miejscowości Tarnawa Górna zhierarchizowano dla zbudowania podstaw logicznego
uporządkowania celów i kierunków (inwestycji) w poszczególnych obszarach rozwoju
społeczno – gospodarczego. Hierarchizacja ta poprzedza późniejsze tabele z celami
i przyporządkowanymi im działaniami.
Tabela 10 Obszar strategiczny pn. „Gospodarka”
9.1. GOSPODARKACele pierwszorzędne do roku 2015
Podjąć działania w kierunku wykorzystania walorów przyrodniczych dla rozwoju
działalności turystycznej i agroturystycznej.Stwarzać warunki do inwestowania.
Podjąć działania w kierunku tworzenia warunków dla absorpcji środków funduszy
strukturalnych i wspierania przedsiębiorczości.
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Zagospodarowanie turystyczne
budynku byłej szkoły, klubu rolnika wraz z
odnową kapliczek przydrożnych i
szlaków turystycznych.
System ulg podatkowych dla tworzących się gospodarstw
agroturystycznych.
Pozyskanie inwestorów w celu
budowy i rozbudowy bazy
noclegowo – gastronomicznej w
obszarach turystycznych.
Promocja terenu.Zagospodarowanie budynku nieczynnej Szkoły Podstawowj.
Uzbrajanie terenu (sieć gazociągowa,
infrastruktura okołodrogowa).
Opracowanie Miejscowego Planu Zagospodarowania
Przestrzennego Tarnawa Górna dla lokalizowania małej
i średniej przedsiębiorczości
oraz uzbrajania terenów.
Opracowanie dokumentacji technicznych na planowane
inwestycje w Tarnawie Górnej.
Uruchomienie punktu informacji
o możliwych dotacjach dla
przedsiębiorców.
Tabela 11 Obszar strategiczny „Infrastruktura”
9.2. INFRASTRUKTURACele pierwszorzędne do roku 2015
Infrastruktura drogowa . Infrastruktura rekreacyjna, sportowa i turystyczna
Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska i zagospodarowanie odpadów na terenie sołectwa
Tarnawa Górna.
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Budowa i remonty dróg Budowa chodników --------
Przygotowanie placu zabaw dla
najmłodszych mieszkańców wsi
Budowa ścieżek rowerowych i
traków pieszych na terenach
rekreacyjnych, szlaku kapliczek i
krzyży.
Przygotowanie zaplecza
turystycznego hotele, restauracje, parkingi.
Likwidacja dzikich wysypisk śmieci
Utylizacja segregowanych odpadów oraz
edukacja ekologiczna
Promocja alternatywnych źródeł energii elektrycznej i
cieplnej szerzenie wiedzy ekologicznej
Tabela 12 Obszar strategiczny „Społeczność”
9.3. SPOŁECZNOŚĆCele pierwszorzędne do roku 2015
Działać na rzecz utrzymania bezpieczeństwa oraz porządku publicznego na terenie
miejscowości.
Przeciwdziałać patologiom społecznym występującym na terenie Tarnawy Górnej.
Stworzyć warunki do integracji mieszkańców Tarnawy Górnej.
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Profilaktyka wśród młodzieży i osób
zagrożonych uzależnieniami.
Opracowanie programu
monitoringu i egzekucji prawa w zakresie gospodarki
odpadami przez właścicieli obiektów i estetyki otoczenia
posesji.
Prowadzenie działań prewencyjnych Policji i szkoły.
Tworzenie programów
profilaktycznych i współpraca
z organizacjami działającymi
w Tarnawie Górnej w ich realizacji.
Edukacja lokalnej społeczności dla zniesienia agresji
w rodzinie, monitoring i opieka
nad rodzinami patologicznymi.
Utworzenie świetlicy
socjoterapeutycznej.
Organizacja współzawodnictwa
w różnych dziedzinach sportu.
Organizacja imprez kulturalnych
i rekreacyjnych.
Współpraca Rady Sołeckiej z Lokalną
Grupą Działania w ramach programu
„Leader +”.
OPIS ZADANIA PRIORYTETOWEGO
Zagospodarowanie turystyczne budynku byłej szkoły, klubu rolnika wraz z odnową kapliczek przydrożnych i szlaków turystycznych.
Zadaniem priorytetowym, przewidzianym do realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, działanie „Zagospodarowanie turystyczne budynku byłej szkoły, klubu rolnika wraz z odnową kapliczek przydrożnych i szlaków turystycznych”. Zadanie obejmuje adaptację budynków byłej szkoły i klubu rolnika do utworzenia schronisk( z miejscami noclegowymi i wyżywieniem).Planuje się również oznakowanie i odnowę szlaków turystycznych na terenie miejscowości. Przewidziano także odnowę 5 kapliczek przydrożnych, w tym dwóch murowanych, mające uatrakcyjnić walory turystyczne szlaków.
Z najważniejszych efektów należy wymienić :
- zwiększenie atrakcyjności miejscowości,
- rozwinięcie bazy turystycznej,
- powstanie nowych miejsc pracy i dochodów dla mieszkańców,
Szacunkowy koszt zadania brutto : 610.000 zł.
Szacunkowy koszt zadania netto : 500.000 zł
Finansowanie : 375.000 zł Dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
235.000 zł Środki własne z Budżetu Gminy
Termin realizacji :
2013 r. aplikowanie o środki z UE
2014 – 2015 r. realizacja robót
10. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI TARNAWA GÓRNATabela 13 Harmonogram wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna
Z A D A N I E O D P O W I E D Z I A L N I T E R M I N R E A L I Z A C J I
1. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna przez Zebranie Wiejskie
Zebranie Wiejskie 26.04.2009
2. Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna na Sesji Rady Gminy
Rada Gminy 24.06.2009
3. Opracowanie dokumentacji technicznych ze szczególnym uwzględnieniem projektów i zadań mogących uzyskać wsparcie z funduszy strukturalnych
Wójt Do roku 2012
4. Realizacja zadań określonych poszczególnymi projektami
Rada Gminy, Wójt, Rada Sołecka Do roku 2015
11. MONITOROWANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI TARNAWA GÓRNATabela 14 Harmonogram monitorowania Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna
ZADANIE O D P O W I E D Z I A L N I T E R M I NR E A L I Z A C J I
1. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji projektów
Rada Sołecka Raz w roku /w I kwartale/ na Zebraniu Wiejskim
2. Organizacja debat strategicznych z udziałem osób tworzących wcześniej program dla oceny jego aktualności.
Rada Sołecka Raz na dwa lata
* - Ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą na skutek zdarzeń wcześniej nieprzewidywalnych lub z innych ważnych powodów Plan Odnowy Miejscowości Tarnawa Górna może zostać skorygowany w każdym z jego rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem złoży jeden z członków Rady Sołeckiej na ręce Przewodniczącego Rady Sołeckiej. Wniosek taki Przewodniczący Rady Sołeckiej poddaje procedurze uchwalania dokonywanego przez Zebranie Wiejskie i zatwierdzania przez Radę Gminy.
12. WYKAZ TABEL, RYSUNKÓW I WYKRSÓW
Tabela 1 Miejscowość w statystyce........................................................................................9Tabela 2 Struktura gruntów według klas bonitacyjnych w m. Tarnawa Górna......................9Tabela 3 Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Górna wg wieku - stan na koniec 31.12.2008 r...............................................................................................................10Tabela 4 Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Górna- stan na koniec 31.12.2008 r...............................................................................................................10Tabela 5 Struktura gospodarstw rolnych...............................................................................12Tabela 6 Bezrobotni w gminie Zembrzyce wg stanu na 31.12.2007 r. i 31.12.2008 r.........13Tabela 7 Stopa bezrobocia w %............................................................................................13
Rysunek 1 Położenie Tarnawy Górnej....................................................................................8
Wykres 1 Liczebność ludności miejscowości Tarnawa Górna w latach 2002 – 2008..........11