«Piper og maser

støtt». «Vi har

koblet det ut!»

Brukarerfaringar med

brannvarslingsanlegg i

landbruket

Olav Eggebø

HLB Arbeidsrapport nr. 2,

2014

ISBN 978-82-93079-11-8

Finst berre i elektronisk utgåve

2

«Piper og maser støtt.» «Vi har koblet det ut!»

Brukarerfaringar med brannvarslingsanlegg i landbruket

Olav Eggebø

HLB Arbeidsrapport 2, 2014

Høgskulen for landbruk og bygdeutvikling 2014

Arbeidsrapport nr. 1 – Elektronisk utgåve

ISBN 978-82-93079-11-8 Pris: Fri nedlasting

Høgskulen for landbruk og bygdeutvikling

Postvegen 213

4353 KLEPP STASJON

Tlf.: 51 79 94 00

Epost: post@hlb.no

Nett: www.hlb.no

3

Føreord

Det har i seinare år vore mange tragiske brannar i landbruket. For å redusera dette talet, arbeider

både styresmakter og landbruket sjølv med ei rekke brannførebyggande tiltak. Eit av dei

sentrale tiltaka som har kome handlar om lovpålagte krav om brannvarslingsutstyr på gardar

med ein viss storleik.

Dette kravet har eksistert ein del år no, og dei fleste gardar i drift har slike varslingssystem.

Samtidig har mange røyster hevda at utstyret ikkje fungerer tilfredsstillande. I denne rapporten

syner me at dette er ei svært utbreidd oppfatning blant bøndene. Mange er direkte misnøgde,

spesielt etter å ha erfart ei rekke falske alarmar, nokre så misnøgde at dei rett og slett slår

anlegget av. Då er ein utan brannvarsling.

Rapporten er skriven på oppdrag frå Fylkesmannen i Rogaland, Rogaland Bondelag,

Rogaland fjørfelag og Norsvin Rogaland. HLB takkar for eit spennande oppdrag. Me

takkar også Rogaland og Haugaland Landbruksrådgivning for at me fekk nytta deira

epostlister.

HLB, Juli 2014.

4

Innhald

1 OM BRANNVARSLINGSANLEGG INNAN LANDBRUKET .............................................................. 5

2 OM OPPDRAGET ....................................................................................................................................... 5

2.1 Om spørjeundersøkinga ............................................................................................... 6

2.1.1 Kven har me spurt? .............................................................................................. 7

2.2 Typar av anlegg ........................................................................................................... 8

2.3 Kundetilfredsheit ......................................................................................................... 8

2.3.1 Grunnar til misnøye: mange feilmeldingar og falske alarmar .............................. 9

2.3.2 Sterke uttrykk for misnøye ................................................................................... 9

2.3.3 Nokre bønder blir så frustrerte at ein slår av anlegget ....................................... 11

2.4 Variablar som spelar inn på misnøye ........................................................................ 11

2.4.1 Dei som fekk installert anlegg midt på 2000-talet er minst nøgde ..................... 11

2.4.2 Type anlegg har stor betyding ............................................................................ 12

2.4.3 Prosjektering og installering av anlegga ............................................................ 13

2.5 Marknadsdel og grunnar for val av anlegg ............................................................... 14

2.6 Branntilløp og fungerande anlegg ............................................................................. 15

2.7 Bakgrunnsvariablar .................................................................................................... 16

2.7.1 Alder: dei yngste er mest misnøgde ................................................................... 16

2.7.2 Region: Mest nøgde på Haugalandet ................................................................. 16

2.8 Oppsummering .......................................................................................................... 16

5

1 OM BRANNVARSLINGSANLEGG INNAN LANDBRUKET

Når brann oppstår i landbruket, har brannvesenet ofte for lang utrykkingsveg til å kunne gjera

anna enn å redde tilstøytane bygningar når dei kjem. Derfor er bonden sin eigen innsats

avgjerande og dei første minuttane er kritiske for å avverje katastrofe. Brannvarslingsanlegg gir

tidlig varsling og gjer at bønder kan klara å sløkke branntilløp før større skade oppstår.

Det finnast eit offentleg regelverk om brannsikkerhet innan landbruket som stiller klare krav,

og det er bonden sitt ansvar at desse følgjes.

Driftsbygningar med fjørfe var dei første som blei pålagt brannvarslingsanlegg i byrjinga av

2000-tallet. Seinare har dei andre produksjonane følgt etter. I dag er det krav om egna (FG‐

godkjent) brannvarslingsanlegg for besetningar med meir enn: 30 storfe, 200 fjørfe, 10 hestar

og 30 småfe. I fjølge Plan‐ og bygningsloven skal vera brannalarmanlegg i alle nye

driftsbygningar med husdyrrom. Andre bygningar skal ha brannalarmanlegg dersom det

vurderast at brannfaren er stor.

Når eit FG-godkjent anlegg blir installert- (godkjent av Forsikringsselskapenes

Godkjennelsesnemd) vil det gje bonden fordeler som lågare premiar, og hos nokre av

forsikringsselskapa - gunstige finansieringsordningar. I dag er det blitt installert ca. 50 000

brannvarslingsanlegg i norske driftsbygningar.

2 OM OPPDRAGET

Brann er ei stor utfordring for landbruket i Norge. I 2013 blei det registrert 315 større

landbruksbrannar på landsbasis, 164 i privatbustader og 155 i driftsbygningar. Verdiar for nær

527 millionar kroner gikk tapt1. I følgje forskingsrapportar Mattilsynet har publisert, brenn det

1 http://www.lbk.no/Brannstatistikk

6

oftare på gardane nå enn tidlegare.2 Dette er ei utvikling alle involverte partar jobbar for å

snu.

Det er dyreeigar som er ansvarlig for brannsikkerheit og det førebyggjande

brannsikringsarbeidet på garden. Samtidig fins det er eit regelverk som stiller klare krav til

korleis ein skal førebyggja og verna mot brann. Eit av desse krava er at bygningar som huser

over eit visst tal dyr skal ha installert brannvarslingsanlegg. Dette brannvarslingsanlegget skal

ettersjåast og prøvast jevnleg.

Det eksisterer i dag brannvarslinganlegg som er skreddarsydde for landbruket, og som oppfyller

offentlege krav. Dei fleste gardar i drift i landet har installert eit slikt anlegg, og dette er for

bonden eit av dei viktigaste tiltaka for å førebyggja øydeleggjande brann på deira gard. Det

er derfor av avgjerande betyding at anlegga er stabile og driftssikre.

Høgskulen for Landbruk og Bygdeutvikling fekk i desember 2013 oppdraget om å kartlegga

bruken av brannvarslinganlegg innan landbruket. Me skulle sjå korleis anlegga hjelper bøndene

i arbeidet med å sikra gardane sine mot brann, og kor nøgde dei var med anlegga dei hadde

installert. Oppdragsgjevarar er Fylkesmannen i Rogaland, Rogaland Bondelag, Rogaland

fjørfelag og Norsvin Rogaland.

I denne rapporten syner me at brukarane av desse skreddarsydde

brannvarslingsanlegga for landbruket generelt sett er lite nøgde. Fleire bønder kjem

i undersøkinga med kraftig kritikk av brannvarslingsanlegget. Berre 36,5% seier seg

«nøgde» med eiga brannvarslingsanlegg. 33,4% seier seg direkte misnøgde og 26,7% «delvis

nøgde».

2.1 OM SPØRJEUNDERSØKINGA

Datainnsamlinga vår var først og fremst ei e-post undersøking via Easyquest. Spørsmål blei

sendt ut til 1515 gardbrukar i Rogaland. Me brukte epostlistene til Rogaland

Landbruksrådgiving, og undersøkingane blei sendt ut til gardbrukarar i kommunane Hå,

Time, Klepp, Gjesdal, Sola, Randaberg, Sandnes, Strand, Hjelmeland, Finnøy, Vindafjord og

Tysvær. Av dei 1515 gardbrukarar som fekk undersøkinga var det 614 som svarte, noe som

2http://www.mattilsynet.no/dyr_og_dyrehold/produksjonsdyr/brannsikring/brannsikring_er_bondens_ansvar.185

7

gir ein svarprosent på ca. 40.

Dette må seiast å vera rimeleg

bra for denne type

epostundersøking.

2.1.1 Kven har me spurt?

Respondentane kom frå 12

forskjellige kommunar i

Rogaland (sjå fig). 341, altså

55,5% av respondentane er frå

Jæren, 88 (14,3%), er frå

Ryfylke 177 (28,8%) er frå

Haugalandet, og vidare i

rapporten vil me bruka denne

geografiske oppdelinga ved

nokon tilfelle.

Svarprosenten var høgast i

kommunane på Haugalandet.

Det er god aldersspreiing på

respondentane i undersøkinga, og

fordelinga er truleg rimeleg

representativ for aktive

gardbrukararar i Rogaland.

Når det gjeld hovudproduksjon

driv dei fleste med storfe, men

bønder med anten småfe, gris eller fjørfe som hovudsatsing er også godt representerte i

utvalet.

0

20

40

60

80

100

120

I kva kommune ligg garden din

I kva kommune ligg garden din

0

100

200

300

400

Hovudproduksjon

Antall

0

50

100

150

200

250

Når er du fødd

Når er du fødd

8

2.2 TYPAR AV ANLEGG

Det eksisterer ei rad forskjellige brannvarslingsanlegg i marknaden, men Elotec er heilt klart

marknadsleiande. Det ser me og i

denne undersøkinga. Heile 76,2%

av anlegga kjem frå denne

produsenten. Det er langt ned til

dei neste produsent, Drengen

med 8% marknadsandel, og Icas

og Autronica med ca 3 %.

Denne marknadsfordelinga har

vore lik ganske lenge.

Alarmundersøkinga Landbrukets

Brannvernkomite utførte i 2004

visar til ei liknande fordeling i

marknadsdelane og i følgje selskapet si eiga heimeside har Elotec har vore marknadsleiande

innan dette segmentet i mange år.

Denne store marknadsdelen har betyding for dataanalysen. I og med at såpass mange

respondentar bruker Elotec vil det vera enklare å trekkja slutningar om anlegga til dette

firmaet. Det er betydeleg færre respondentar som bruker til eksempel Icas og Autronica og når

det blir gjort krysstabuleringar vil talgrunnlaget for desse merkene vera mykje mindre.

Dermed vil slutningane bli trekte utifrå eit mykje mindre utval respondentar.

2.3 KUNDETILFREDSHEIT

Eit av dei første spørsmåla i undersøkinga var kor godt nøgd ein var med brannvarslings-

anlegget på garden.. Berre 36,5 % av respondentane svarar at dei er nøgde med sitt

brannvarslingsanlegg. Over ein tredjedel, 33,4%, seier seg direkte misnøgde og 26,7 % delvis

nøgde.

Tala vitnar om rimeleg stor misnøye med anlegga. Det å installere brannvarslingsanlegg er

kostbart, og dette skal vera eit av dei viktigaste tiltaka bønder gjer for å verna garden mot

3 %

8 %

76 %

4 %1 %

1 % 4 % 3 %

Type anlegg

Autronica

Drengen

Elotec

Icas

Andre typar

Fleire typar

Har ikkje

Ikkje svart

9

øydeleggjande brann.

At langt under

halvparten er nøgd med

korleis anlegget

fungerer bør gje grunn

til uro.

2.3.1 Grunnar til

misnøye: mange feilmeldingar og falske alarmar

Dei som sa seg misnøgde eller delvis nøgde vart spurt

om grunnane til dette. Respondentane kunne gje fleire

svar.

På spørsmålet «Kva er viktigaste grunn til at du/de ikkje

er (heilt) nøgde?» svara 73,9% at feilmeldingar var

hovudgrunnen for misnøya. 60,9% svara at falske

alarmar var viktigaste årsak.4 Vidare svara 43,3% store

kostnader og 42,5% at «anlegget har for dårleg kvalitet».

2.3.2 Sterke uttrykk for misnøye

På dette spørsmålet fekk og respondentane moglegheit til å skriva inn eiga forklaring. Mange

gjorde dette og kommentarane støttar opp under det generelle funnet om stor misnøye. Også

her er det feilmeldingar og falske alarmar som går igjen:

«Gjentatte piping ved feilmeldning som ikke kan slås av»

3 Totalen her er dei som hadde kryssa av at dei var misnøgde og delvis nøgd på spørsmålet «er du generelt nøgd

med brannvarslingsanlegget på garden». Berre dei som hadde kryssa av desse alternativa fekk spørsmålet «Kva

er viktigaste grunn til at du/de ikkje er (heilt) nøgde?» 4I svaralternativa blei feilmeldingar beskrive som «Alarmen viser feilmelding», Falske alarmar blei beskrive som

«Sirena går på og alarmen viser brann, men utan branntilløp/røykutvikling»

Antall Prosent

Feilmeldingar 261 73,9%

Falske alarmar 215 60,9%

Store kostnader 155 43,3%

Servicepakken 55 15,6%

Anlegget har

for dårleg

kvalitet

151 42,8%

Totalt3 353 100%

3 %

37 %

27 %

33 %

”Er du generelt nøgd med brannvarslingsanlegget på

garden?”

Ikkje svart

Ja

Delvis

Nei

10

«Piper og maser støtt. Irriterer oss. Lite pedagogisk oppbygd, så vi vet ikke alltid hvorfor den

piper».

«Brannalarm uten at det går å finne ut hvilken detektor/melder»

«Komplisert start og stopp prosedyrer. Mange knapper og lys funksjoner»

Sjølv bønder som sa seg nøgde med eige anlegg kunne fortelja at dei er plaga med

feilmeldingar. Eit av spørsmåla i undersøkinga var: «Dersom de får mange feilmeldingar,

kvar kjem dei fleste av desse frå?» Svara her viser at problemet er desidert størst i

driftsbygningar, sjølv om det og blir meldt om feilmeldingar i våningshus og

garasje/reiskapshus.

Heile 373 respondentar svarte på dette spørsmålet, det betyr at mange respondentar som seier

seg nøgde med brannvarslingsanlegget på garden også opplever mange feilmeldingar. Me ser

dermed at meir enn 60% av respondentane seier at dei opplever mange feilmeldingar.

Ein anna klar tendens var klagar på korleis anlegga fungerte under torevêr. Fleire utalte at

anlegga kunne bli satt ut eller skadd på grunn av lyn og torden:

“Tåler ikke tordenvær”

“Svært mange lynskader som blir dekka av Gjensidige, men som gir nedetid og frustrasjon”

“Stadig skade pga torevær”

Fleire respondentar var tydelig frustrerte over eigne anlegg og uttrykte misnøye i særs klare

ordelag. Her er nokre døme:

«Leverandør som prosjekterte, solgte og monterte et brannvarslingsanlegg som førte til mye

frustrasjon den første tiden!»

«Problema oppsto ganske nylig etter installasjon, uhørt at en skal bli påtvunget slike

problemer».

«Helt ubrukelig. Det går på helsa løs. Blir immun mot brannalarmer»

11

2.3.3 Nokre bønder blir så frustrerte at ein slår av anlegget

Det kanskje mest alarmerande funnet i heile undersøkinga er at frustrasjonen over anlegget

har gjort at ein del bønder (kor mange veit me ikkje) rett og slett har skrudd dette av I praksis

driv ein då vidare utan brannvarslingutstyr på garden:

“Det er aldeles meiningslaust og totalt ubrukeleg, kan ikkje ha det på”

«Så mye tull at anlegget har stått avslått i iallfall 5 år»

«Vi har koblet det ut»

Det er ikkje berre brannvarslingsanlegga som blir kommenterte. Nokre bønder uttaler

misnøye med heile det offentlege kravet om slike anlegg:

” Dette "fansy" kravet er heilt tullet! Bør fjernes inntil der er noe som fungerer!”

“Kravet er satt på feil premisser 30 sau kontra 30 storfe, kor er logikken?”

2.4 VARIABLAR SOM SPELAR INN PÅ MISNØYE

Som ein ser ovanfor er det mange kritiske røyster. Frå tala i undersøkinga kan me lesa ein del

om eventuelle samanhengar mellom misnøye og ymse variablar.

2.4.1 Dei som fekk installert anlegg midt på 2000-talet er minst nøgde

Me såg ein klar tendens til at tidspunkt for installering av anlegget har betyding for kor nøgde

gardbrukarane er. Dei som fekk anlegget installert mellom 2004 og 2008 er betydeleg mindre

nøgd enn dei som har installert anlegget etter 2008. Dei som installerte anlegga før 2004 er litt

betre nøgd enn dei som installerte anlegga 2004-2008. Dei som fekk anlegget sitt installert

etter 2008 skil seg likevel ut som langt meir nøgde.

Tala er såpass tydelege her at det synest rimeleg å spørja om anlegg frå før 2008, og særleg

dei mellom 2004 – 2008 hadde ein ringare kvalitet?

12

2.4.2 Type anlegg har stor betyding

Kva type anlegg ein har installert har ein stor betyding for kor nøgd ein er. Her ser ein klart at

det er mykje større misnøye knytt til anlegga til Elotec og Icas, enn til Drengen og Autronica.5

Kva type brannvarslingsanlegg har de installert? Total

Dren

gen

Elotec Icas Autronic

a

Fleire Anna Ikkje

svart

Ja

27 163 8 10 2 4 7 221

56.2

% 35.1% 36.4% 50.0% 40.0% 57.1% 58.3% 38.2%

Delvis

9 132 7 6 1 3 3 161

18.8

% 28.4% 31.8% 30.0% 20.0% 42.9% 25.0% 27.8%

Nei

12 170 7 4 2 0 2 197

25.0

% 36.6% 31.8% 20.0% 40.0% 0.0% 16.7% 34.0%

Total

48 465 22 20 5 7 12 579

100.0

% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

100.0

%

Medan 56,2% av brukarar av Drengen, og 50% av brukarar av Autronica seier dei er nøgde

med sitt anlegg er det berre 35,1% av dei som har installert Elotec og 36,4 % av dei som har

installert Icas som svara det same. Fleire Elotec- (36,6%) og Icas(31,8)-brukarar svarer at dei

er misnøgde. Her er tala for Drengen (25%) og Autronica (20%) betydeleg betre. Ein ser her

at det er stor forskjell på dei forskjellige anlegga og det er Elotec som kjem dårlegast ut.

2.4.2.1 Dårleg likte anlegg slit med feilmeldingar og falske alarmar

Går ein inn på grunnar for misnøye ser ein at det er feilmeldingar og falske alarmar som gjer

at Elotec og Icas er dårlegare likt.

5 Tabellen nedanfor viser svara frå spørsmålet ”Er du generelt nøgd med brannvarslingsanlegget på garden”

krysstabulert med svara frå spørsmålet ”Kva type brannvarslingsanlegg har de installert”

13

2.4.3 Prosjektering og installering av anlegga

Undersøkinga viser at kven

som prosjekterte og

installerte anlegga har

betyding for kor godt nøgde

ein er med dei. Det var ikkje

mange som sjølv prosjekterte

anlegga ein installerte, men

dei som gjorde det er godt

nøgde (heile 68%). Det er og

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Drengen Elotec Icas Autronica I alt

Pro

sen

t

Grunnar til misnøye

Feilmeldingar (Alarmen viserfeilmelding)

Falske alarmar (Sirena går påog alarmen viser brann, menutanbranntilløp/røykutvikling)

Store kostnadar

Sertviceavtalen

Grunnar til misnøye Drengen Elotec Icas Autronica

Feilmeldingar 13 224 10 8

Falske alarmar 15 182 11 4

Store kostnader 7 134 3 6

Serviceavtalen 5 46 1 1

Anlegget har for dårleg kvalitet 8 127 5 5

28

25

322

204

35

0 50 100 150 200 250 300 350

Ikkje svart

Eg sjølv

Elektroinstallatør

Leverandør

Veit ikkje

Kven prosjekterte annlegget

Kven prosjekterte annlegget

14

tydeleg at dei anlegga som er prosjekterte av leverandør, er betre likt enn dei anlegga som

elektroinstallatør har prosjektert.

Ein ser nokre av dei same

tendensane når det gjeld

installering. Dei bønder som sjølve

var med på installeringa er dei

mest nøgde. Dei bønder som

installerte anlegga saman med

elektroinstallatør er betydeleg meir nøgde enn dei som fekk anlegga installert av

elektroinstallatør.

Det kan vera ei enkel forklaring på dette. Dei som har vore med på prosessen vil nok kjenne

betre til anlegget og korleis dette fungerer. Ein annan forklaring kan vera at bonden kjenner

og betre til mikroklima på garden, og ved å involvera seg i installeringsprosessen vil

installatør få gode råd om kor/korleis dei ulike delane av anlegget bør plasserast.

2.5 MARKNADSDEL OG GRUNNAR FOR VAL AV ANLEGG

Marknadsundersøkingar viser gjerne at kundelojaliteten synk når ein kunde er utilfreds med eit

produkt eller ei teneste. I

denne studien ser det ut til

at kundetilfredsheit har lite

å gjere med val av

brannvarslingsanlegg.

Sjølv om Elotec har dei

anlegga som er minst likt

blant bøndene i

undersøkinga er dei

marknadsleiande og har

nesten 80% av

kundesegmentet.

Så kva er grunnen til at selskapet har ein så stor del av marknaden trass i at mange i

31

45

59

270

209

Ikkje svart

Anbefaling frå andre bønder

Anbefaling frå faglag/organisasjonar

Anbefaling frå forsikringsselskapet

Veit ikkje

0 50 100 150 200 250 300

Kva var den viktigaste grunnen til at du/de valde dette brannvarslingsanlegget?

Kva var den viktigaste grunnen til at du/de valde dettebrannvarslingsanlegget?

18

208

336

21

0 100 200 300 400

Eg sjølv

Eg sjølv med hjelp frå…

Elektroinstallatør

Veit ikkje

Kven installerte annlegget

Kven installerte annlegget

15

undersøkinga uttrykkjer misnøye med produkta?

På spørsmålet «Kva var den viktigaste grunnen til at du/de valde dette [merket]» svara 44% at

dei valde anleggstype på grunn av anbefalingar frå forsikringsselskap. Berre 7% svara at dei

gjorde sitt val på bakrunn av anbefalingar frå kollegaer.6

Få svarar og at dei valde på bakgrunn av anbefalingar frå faglag eller rådgivingstenester i

landbruket. Undersøkinga fortel likevel ikkje om dette tilbodet – rådgiving knytt til brannvern

– i det heile er bygd ut innanfor landbruket sitt elles omfattande og mangfaldige

rådgivingsapparat.

2.6 BRANNTILLØP OG FUNGERANDE ANLEGG

38 av respondentane svara at dei har hatt branntilløp på sin gard dei siste 5 åra. Av desse

igjen, svarar 30 at

deira anlegg fungerte

som det skulle då det

braut ut brann. 8 av

dei som har hatt

branntilløp svara at

anlegget fungerte

ikkje slik det skulle.

38 tilfelle er eit for lite

talgrunnlag til å kunne

trekka eintydige slutningar, og me veit heller ikkje grunnen til at desse anlegga ikkje virka

som dei skulle. Samtidig vil nok mange seia at 8 tilfelle av ikkje-fungerande

brannvarslingsanlegg ved branntilløp eit alt for høgt tal.

6 Her er det og påtakeleg at 34% svara at dei ikkje veit kvifor dei gjorde det valet dei gjorde.

15

30

8

561

0 100 200 300 400 500 600

Ikkje svart

Ja, og det blei varsla av anlegget

Ja, det har vore branntilløp, men dåfungerte ikkje…

Nei, det har ikkje vore branntilløp.

Har det i løpet av dei siste fem åra vore branntilløp på garden?

Har det i løpet av dei siste fem åra vore branntilløp på garden?

16

2.7 BAKGRUNNSVARIABLAR

Me såg og på om det var samanhengar mellom nøye/misnøye og bakgrunnsvariablar som alder

og region.

2.7.1 Alder: dei yngste er mest misnøgde

Ein ser noko variasjonar i forhold til alder. Den tydeligaste tendensen her er at yngre bønder

er meir misnøgde enn dei eldre. 43% av dei aller yngste og 39% av dei mellom 34 og 44

utalte seg misnøgde med eige brannvarslingsanlegg. Dette ligg ein del over gjennomsnittet på

33,4%. Av dei som er eldre enn 44 år var det 29% som var direkte misnøgde.

Tala fortel oss ikkje kvifor unge er meir misnøgde. Fleire hypotesar kan lanserast: Botnar

variasjonen i at det enklare for yngre å uttala misnøye generelt sett? Er dette på grunn av at

yngre bønder har større forventningar til teknisk utstyr enn bønder? Eller har yngre bønder

betre teknologisk kunnskap og dermed ei meir realistisk forståing av kva som ein bør krevja?

2.7.2 Region: Mest nøgde på Haugalandet

Me såg og på om kor garden ligg har betyding for kor nøgd ein er med

brannvarslingsanlegget. Her såg me at ein er generelt meir nøgd på Haugalandet enn i

Ryfylke, 40,1% av haugalendingane gjev opp å vera nøgde, medan berre 30,7% av

ryfylkingane seier det same. Jærbøndene er midt i mellom her, med 36,7% nøgde.

Sjølv om ein såg ein klar tendens på at haugalendingar var meir nøgde, var svarprosenten

mykje likare på alternativet «misnøgd», 35,2% av haugalendingane, 34,6% av jærbuen og

31,1% av ryfylkingane utalte seg «misnøgde» med eige anlegg.

Klimatiske forhold verkar nok inn på korleis varslingsanlegga, men om det er så store

klimatiske forskjellar mellom Haugalandet og Ryfylke at det spelar inn på oppfatningar om

anlegga er nok tvilsamt. Ei anna hypotese er at anlegga er installerte av ulike installatørar.

2.8 OPPSUMMERING

Resultata frå undersøkinga viser at det er generelt stor misnøye med brannvarslingsanlegga

rundt på gardane i landets fremste landbruksfylke, Rogaland. Misnøye og frustrasjon er først

17

og fremst knytt til mange feilmeldingar og falske alarmar. Dette skapar igjen stor frustrasjon

blant mange av brukarane. Nokre seier rett ut at dei blir immune mot alarmar, og nokre skrur

rett og slett anlegget av. Då er dei i realiteten utan varsling ved brann. Ein slik situasjon med

feil og frustrasjon er øydeleggande for brannsikkerheita på gardane rundt i Rogaland.

Undersøkinga har følgjande sentrale funn:

Berre 36,5 % av respondentane svara at dei er nøgde med sitt brannvarslingsanlegg.

Over ein tredjedel, 33,4%, seier seg direkte misnøgde og 26,7 % delvis nøgde.

Hovudgrunnane til misnøya er feilmeldingar og falske alarmar.

Nokre bønder har på grunn av frustrasjon med brannvarslingsanlegga, skrudd dei av.

Dei som fekk installert anlegg midt på 2000-talet er minst nøgde.

Dei som har anlegga til Elotec og Icas er minst nøgde.

Dei dårlegast likte anlegga slit meir med feilmeldingar og falske alarmar.

Kven som har prosjektert og installert anlegga har betyding for kor godt anlegget

fungerer.

Det er anbefalingar frå forsikringsselskapet som er mest avgjerande for gardbrukarars

val av anlegg.