periyodik_bakim_talimati1

8/3/2019 periyodik_bakim_talimati1

http://slidepdf.com/reader/full/periyodikbakimtalimati1 1/41

T.C

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MAKİNE TEKNOLOJİSİ

PERİYODİK BAKIM TALİMATI 1

ANKARA 2006



Milli Eğitim Bakanlığı taraf ından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılıKararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındakademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretimprogramlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerindenulaşabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarakdağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığındasatılamaz.



i

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ-1 .....................................................................................................31. BAKIM TAKVİMİ OLUŞTURMA.....................................................................................3

1.1. Bakım ve Onarım.......................................................................................................... 31.2. Periyodik Bakım ........................................................................................................... 4

1.2.1. Günlük Bakım........................................................................................................41.2.2. Haftalık Bakım ......................................................................................................41.2.3. Aylık Bakım .......................................................................................................... 51.2.4. 6 Aylık Bakım .......................................................................................................5

1.2.5. Yıllık Bakım .......................................................................................................... 5UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................8ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ......................................................................................9PERFORMANS DEĞERLENDİRME..............................................................................10

ÖĞRENME FALİYETİ–2 .....................................................................................................112. BAKIM TALİMATI OLUŞTURMA.................................................................................11

2.1. Makinelerin Bakım Katalog ve Kullanım Kılavuzları ................................................112.2. Elektrik-Elektronik Sistemleri ....................................................................................192.3. Basınçlı Hava Üretimi ve Tüketimi ............................................................................192.4. Atölye Planları ............................................................................................................232.5. Atölye Tesisat Planları ................................................................................................25

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 30ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................31PERFORMANS DEĞERLENDİRME..............................................................................32

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 33CEVAP ANAHTARLARI.....................................................................................................36KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 37

İÇİNDEKİLER



ii

AÇIKLAMALARKOD 521MMI360

ALAN Makine Teknolojisi

DAL/MESLEK Makine Bakım ve Onarımı

MODÜLÜN ADI Periyodik Bakım Talimatı 1

MODÜLÜN TANIMIMakinelerin periyodik bakımlarını yapabilmek için;

bakım takvimi oluşturma ve bakım talimatı oluşturmayı

içeren öğrenim materyalidir.

SÜRE 40/32

ÖN KOŞUL

YETERLİK Makinelerin periyodik bakımını yapmak

MODÜLÜN AMACI

Amaç

Gerekli ortam, araç ve gereçler sağlandığındamakinelerin bakım takvimini ve bakım talimatlarınıoluşturabileceksiniz.

Amaçlar Makinelerin bakım takvimini oluşturabileceksiniz. Makinelerin bakım talimatını oluşturabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Makine atölyesi, makinelerin bakım ve kullanımkılavuzları, atölye planları, atölye tesisat planları.

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Faaliyetin sonunda yer alan çoktan seçmeli veuygulamalı ölçme yöntemleri ile kendinizideğerlendireceksiniz.

Verilen işi verilen sürede uygulama yapabilmeyeterliği öğretmen taraf ından değerlendirilecektir.

Modül performans testi ile faaliyetle ilgiliyeterlilikleri ölçmek için test uygulamaları.

AÇIKLAMALAR



1

GİRİŞSevgili Öğrenci,

Teknolojik gelişmeler ve işletmelerle ilgili organizasyonda, üretimde kullanılanmakineleri faal durumda tutmak önemli bir yer tutmaktadır. Böylece çok daha hızlı, düzenlive en az hata ile üretim yapılabilmektedir. Endüstrinin ihtiyaç duyduğu hız veperformanstaki üretimleri yapabilmek için kullanılan makinelerin faal durumda olması

gerekir. Makinelerin faal durumda olabilmesi için periyodik bakımlarının mutlakazamanında yapılması gerekir. Bu modülü aldıktan sonra makinelere ait bakım takvimi veperiyodik bakım talimatı oluşturabileceksiniz. Makinelerde oluşabilecek arızaları hızlı veetkili bir şekilde bulup giderebileceksiniz.

GİRİŞ



2



3

ÖĞRENME FAALİYETİ-1

Bu faaliyet sonunda gerekli atölye ortamında makinelerin periyodik bakım takviminioluşturabileceksiniz.

Çalıştığınız bölgede üretim atölyelerindeki atölye planlarını, makinelerin bakımtakvimlerini ve bakım talimatlarını inceleyiniz.

İnternet üzerinden üniversite ve eğitim kurumlarını araştırınız. Makinelerin kullanım kılavuzlarını inceleyerek ilgili kısımları araştırınız ve

inceleyiniz.

1. BAKIM TAKVİMİ OLUŞTURMA

1.1. Bakım ve Onarım

İşletmelerin daha verimli çalışabilmesi için makine, takım, alet ve tezgahların herzaman çalışmaya hazır durumda olması; kısacası arızasız durumda olması gerekmektedir.

Teknolojik gelişmeler ve işletmelerle ilgili organizasyon değişiklikleri, makineleri faaldurumda tutmanın önemini arttırmaktadır. Ayrıca piyasa rekabeti, makine ve tesislerin dahaverimli kullanılması için işletmeleri zorlamaktadır.

Faal durumda tutmada önemli üç faktör vardır. Bunlar: bakım, arıza tespiti veonarımdır.

Bakım: Makinelerin verimli çalışması için belirli periyotlarla kontrol edilmeleri

gerekir. Belirli periyotlarla yapılan kontrol çalışmalarına bakım denir. Arıza Tespiti: Makinede oluşan arızanın hangi kısımda meydana geldiğinin

tespit edilmesidir. Onarım: Makinelerin bakımlarının yapılması sonucunda belirlenen arızaların

giderilmesi veya belirli aralıklar sonunda makinelerin bazı elemanlarınındeğiştirilmesi işlemine; bir başka deyişle makinenin tekrar işler halegetirilmesine onarım denir.


ARAŞTIRMA

AMAÇ



4

1.2. Periyodik Bakım

Üretim işlerinde kullanılan makinelerin, özellikle seri üretim içersinde görevleriniaksaksız olarak yapabilmeleri gerekir. Üretim sırasında makinede oluşan bir arıza sonucundamakine görevini yapamaz hale gelir. Bu durum üretimin aksamas ına yol açar ve işletmeüretim kaybına, zaman kaybına ve maddi kayba neden olur.

Makineden beklenen maksimum üretim performansının elde edilebilmesi içinkullanım kılavuzlarında belirtilen direktifler doğrultusunda belirli aralıklarla bakımlarınınmutlaka yapılması gerekir. İşte bu belirli aralıklarla yapılan bakım işlemine periyodik bakımdenir.

Periyodik bakım yöntemi bugün endüstride en çok kullanılan bakım yöntemidir. Bubakım yönteminde, bakım ekibinin deneyimi ve makinelerin geçmişteki performans veçalışma şartları göz önünde bulundurularak, makinenin hangi zaman aralıklarında,durdurularak bakıma alınacağı belirlenmiştir. Aynı şekilde, denetime dayalı olarak bakımaalınan makinede hangi parçaların değiştirileceği belirlenir ve bu parçalar stokta hazırbulundurulur.

Periyodik bakım; Günlük Bakım, Haftalık Bakım, Aylık Bakım, Altı Aylık Bakım veYıllık Bakım olarak planlanır ve yapılır.

1.2.1. Günlük Bakım

Makinenin bir günlük çalışması sonunda bakımının yapılması demektir.

Günlük bakımda:

Makinenin genel bakımı, çalışma alanı, çıkan talaş ve soğutucu artıklarınıntemizlenmesi yapılmalıdır.

Hedef motorların çalışma sesi ve ısısı kontrol edilmelidir. Merkezi yağlama deposu, pnomatik bakım birimi ve hidrolik yağ deposu

kontrol edilmeli ve gerekli durumda doldurulmalıdır.

1.2.2. Haftalık Bakım

Makinenin bir haftalık çalışması sonunda bakımının yapılması demektir.

Haftalık bakımda: Tüm makinenin muntazam genel bakımı yapılmalıdır. Özellikle şalterler kontrol edilmelidir. Makinenin hareketli kısımlarındaki muhafazalarının gevşeyip gevşemediği

kontrol edilmelidir. Makinenin gözetleme pencereleri ve esas hareketli parçaları kontrol edilmelidir. Talaş deposu boşaltılmalı, temizlenmeli ve soğutucu depo ve süzgeci

temizlenmelidir.

Soğutucu pompasının süzgeci kontrol edilmeli, temizlenmeli ya dadeğiştirmelidir.



5

1.2.3. Aylık Bakım

Makinenin bir aylık çalışma süresi sonunda bakımının yapılması demektir.

Aylık bakımda:

Avadanlıklar, takım sapı gibi makine parçaları kontrol edilmelidir. Soğutucu sıvısı değiştirilmelidir. İtme milleri, alet haznesi ve sürgülü kapı (Kızakları) yatakları yağlanmalıdır. Vantilatör motoru kontrol edilmeli ve temizlenmelidir.

1.2.4. 6 Aylık Bakım

Makinenin 6 aylık çalışması sonunda bakımının yapılması demektir.

Elektro motorların kömür ve kolektörleri kontrol edilmeli, temizlenmeli veyenilenmelidir.

Durdurma şalteri ve acil kapama şalterinin (Butonu) fonksiyonu kontroledilmelidir.

Koruma röle kontaklarının kumanda dolaplarındaki sigortaları kontroledilmelidir.

Hidrolik soğutucu madde ve yağlama sistemlerinin hortum bağlantıları kontroledilmelidir.

1.2.5. Yıllık Bakım

Makinenin bir yıllık çalışması sonunda bakımının yapılmasıdır.

Hareket kızaklarının aşınma ve yağ tabakası oluşumu kontrol edilmeli veayarlanmalıdır.

Hareket ettiren düzenin dişli kayışları kontrol edilmeli, gevşekliği alınmalı vegerdirilmelidir.

Merkezi yağlama sisteminde ve hidrolikte yağ değişimi gerçekleştirilmelidir. Aşınan parçalar değiştirilmelidir.

İş yerlerinde bulunan tüm makinelerin her birine ait; makinelerin kullanım ve bakımkılavuzlarında (Kitapları, katalogları…) önerilen veya bir atölyedeki bakım onarımteknisyeninin kişisel bilgi, beceri ve deneyimlerine göre belirleyeceği birer bakım takvimininolması gerekir. Bir makineye ait bakım takviminde Günlük, Haftalık, Aylık, 6 Aylık veYıllık olarak makinelerin nerelerinin kontrol edileceği belirlenir ve bir çizelge halinegetirilir. Aşağıda Tablo 1.2’ de, Resim 1.2’deki bir CNC freze tezgahına ait örnek bir bakımtakvimi gösterilmiştir.



6

Resim 1.2: CNC Freze tezgahı

PERİYODİK BAKIM TAKVİMİ

GÜNLÜK BAKIM

İş tablasının yüzeyi su ve talaşlardan temizlenmelidir. Pnomatik sistemi çalıştıran hava basıncının 6 kg/m2 olup olmadığı kontrol

edilmelidir. Pnomatik montaj tablası üzerinde bulunan şartlandırıcının yoğunlaşma filtresi

içerisinde biriken suyun pnomatik sistem içine hava ile girmesini önlemekiçin boşaltılmalıdır.

HAFTALIK BAKIM

Otomatik yağlayıcının (Yağ pompasının) yağ seviyesini kontrol edilmelidir.Yağ seviyesi minimuma düşmüş ise maksimum 2 litre uygun kızak yağı ilaveedilmelidir. Kullanılacak yağlar ve muadilleri aşağıda verilmiştir.

Petrol Ofisi : Kızak yağı D veya GMobil : Vactro No 4Shell : Tona T220

Şartlandırıcı üzerindeki tüp içinde bulunan pnömatik sistemi yağlayan türbinyağ seviyesi kontrol edilmeli, yağ seviyesi minimuma düşmüş ise uygun yağ

ilavesi yapılmalıdır. Kullanılacak yağlar ve muadilleri aşağıda verilmiştir.Petrol Ofisi : P.O. Regal oil 68 (Türbin Yağı)Mobil : DTE Oil Heavy Medium HMShell : Turbo T68

Teleskopik kapakların bağlama cıvatalarının gevşeyip gevşemediği kontroledilmelidir. Gevşeyen cıvatalar var ise yeniden sıkılmalıdır.

AYLIK BAKIM

Kızak yolları ve ball-scerew millerinin otomatik yağlayıcı ile yağlanıpyağlanmadığı, teleskopik kapaklar sökülerek elle ve gözle kontrol edilmelidir.

Aynı şekilde; plastik yağ hortumlarının içinin yağ ile dolu olup olmadığı,kopukluk veya akış regülatörlerinde tıkanma olup olmadığı gözle kontrol



7

edilmelidir. Bu olumsuzluklardan birinin olması halinde tezgah derhal

durdurulmalı ve servis elemanı çağrılmalıdır. Teleskopik kapaklar sökülerek lineer kızaklara giden talaşlar hava tutulmadanf ırça veya emişli süpürge ile talaşlardan temizlenmelidir. Teleskopik kapaklarmontaj edilmeden önce makinede kesinlikle çalışılmamalıdır.

ÜÇ AYLIK BAKIM

Yatay ve dikey pnomatik silindirlerin keçe ve yastıklama ayar cıvatalarıkontrol edilmeli, yastıklama ayarı bozulmuş ise yeniden ayarı yapılmalıdır.Keçeler görev yapmıyor veya yastıklama ayarı tutmuyorsa silindirdeğiştirilmelidir.

Silindirin keçesi kontrol edilmeli; kaçırıyor ise değiştirilmelidir. Pnomatik ve yağlama sisteminde kaçak olup olmadığı kontrol edilmelidir

6 AYLIK BAKIM

Soğutma sıvısı tankı tamamen boşaltılıp temizlenmeli ve tekrar yerineyerleştirilmelidir.

İş mili motor kayışının gerginliği ve deforme olup olmadığı kontroledilmelidir.

Proxmity switch algılama yüzeyi temizlenmelidir.

YILLIK BAKIM

Lastik polyamidden yapılmış olan mekanik sınırlayıcıların görevlerini tamolarak yapıp yapmadığı, kırılma veya bozulma olup olmadığın kontroledilmelidir.

ATC ve takım sökme silindiri üzerindeki düğmelerin (switch) ayarlarınınbozuk veya kırık olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayarı bozulmuşdüğmeler yeniden ayarlanmalı ve kırık olanlar yenisiyle değiştirilmelidir.

ATC takım değiştirme sistemindeki doglarda kaymalar var ise yenidenayarlanmalıdır.

Şok emici ayarı bozulmuş ise yeniden ayarlanmalıdır. ATC magazindeki takım pozisyonlama tırnağı ve iş mili kaması aşınmış ise

değiştirilmelidir. Eksenlerin kaplin cıvataları kontrol edilmelidir. Gevşeyenler varsa

sıkılmalıdır.

Tablo 1.2: Periyodik bakım takvimi

Not: Atölyedeki tüm çalışmalar, mutlaka iş güvenliği ile ilgili kurallar çerçevesindeyapılmalıdır.



8

UYGULAMA FAALİYETİ

Aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak, atölyenizdeki bir makineninPeriyodik Bakım Takvimi oluşturmaya ait uygulama faaliyetini yapınız. FAALİYETİ

İŞLEM BASAMAKLARI ÖNERİLER

Makinede günlük bakım yapılacakkısımları belirleyiniz.

Makinede haftalık bakım yapılacakkısımları belirleyiniz.

Makinede aylık bakım yapılacakkısımları belirleyiniz.

Makinede 6 aylık bakım yapılacakkısımları belirleyiniz.

Makinede yıllık bakım yapılacakkısımları belirleyiniz.

Bir bakım takvimi ile çizelgeoluşturunuz ve çizelgeye belirlenenkontrolleri yazınız.




9

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıda verilen çoktan seçmeli sorular için doğru cevap seçeneği işaretleyiniz.Noktalı yerlere gelecek doğru kelimeleri bulunuz.

1. Makinelerin bakımlarının yapılması sonucunda belirlenen arızaların giderilmesiişlemine …………………….. denir.

2. Makinelerin verimli çalışması için belirli periyotlarla kontrol edilmesi işlemine

…………………….. denir.

3. Makinelerin genel bakımı aşağıdaki periyotlardan hangisinde yapılır?A) Günlük bakımB) Haftalık bakımC) Aylık bakımD) Yıllık bakım

4. Aşağıdakilerden hangisi aylık bakımda kontrol edilmez?A) Soğutucu sıvısının değiştirilmesiB) Vantilatör motorunun kontrol edilmesi

C) Hidrolik yağının değiştirilmesiD) Avadanlıkların kontrol edilmesi

5. Belirli aralıklarla yapılan bakım işlemine …………………….. denir.




10

PERFORMANS DEĞERLENDİRMEMakinenin bakım kılavuzlarından yararlanarak makineye ait bakım takvimi

oluşturunuz ve çizelgesini yapınız.

DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır

1 İlk önce iş önlüğü veya iş elbiseni giydiniz mi?

2 Gerekli iş güvenliği tedbirlerini aldınız mı?

3 Makineye ait kullanım kılavuzunu incelediniz mi?

4Makinenin haftalık bakımının yapılacağı kısımlarını belirledinizmi?

5Makinenin aylık bakımının yapılacağı kısımlarını belirledinizmi?

6Makinenin 6 aylık bakımının yapılacağı kısımlarını belirlediizmi?

7Makinenin yıllık bakımının yapılacağı kısımlarını belirledinizmi?

8 Periyodik bakım takvimi çizelgesi hazırladınız mı?

9 Belirlediğin bilgileri çizelgeye yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME

Uygulama esnasında yaptığınız işlemleri değerlendirme tablosu ile kontrol ediniz.

Başarısız iseniz faaliyete tekrar dönerek araştırarak ya da öğretmeninizden yardımalarak faaliyeti tamamlayınız.

Başarılı iseniz, bir sonraki faaliyete devam ediniz.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME



11

ÖĞRENME FALİYETİ–2

Bu faaliyet sonunda, gerekli atölye ortamında makinelerin bakım kataloglarını vekullanım kılavuzlarına göre bakım talimatlarını oluşturabileceksiniz.

Çalıştığınız bölgede bulunan üretim atölyelerinden makinelerin kullanımkılavuzlarını inceleyiniz. Gerekli firmalardan katalog isteyiniz.

İnternet üzerinden makine bakım onarım ile ilgili sanayi kuruluşlarını,üniversite ve eğitim kurumlarını araştırınız.

Makine bakım onarım konulu kitaplardan bakım talimatı oluşturma ile ilgilikısımları araştırınız ve inceleyiniz.

2. BAKIM TALİMATI OLUŞTURMA

2.1. Makinelerin Bakım Katalog ve Kullanım Kılavuzları

Makine üreticileri; ürettikleri makinelerin nasıl kullanılacağına ve periyodikkontrollerinin ne zaman yapılacağını makine ile ilgili birçok bilgi içeren kataloglarhazırlarlar ve her tezgâhla birlikte bu katalogları verirler.

Makinelerin imalat, montaj ve demontajı için gerekli olan bakım katalog ve kullanımkılavuzlarında aşağıdaki bilgiler bulunur.

Komple resimler Parça listeleri Montaj planı veya toplu bir görünüş Bakım planı Kullanma kılavuzu Firmaların katalogları Çizelgeler Fotoğraflar

Yukarıdaki bilgilerin verilmesinde amaç, makineyi atölyeye kurup uygun bir şekildeişletmeye almak ve üretim faaliyetlerinde sorunsuz ve verimli bir şekilde çalışmasınısağlamaktır.

Makine kataloglarında verilen bilgilerden birincisi olan komple resim çok önemlidir.


ARAŞTIRMA

AMAÇ



12

Komple (Montaj) Resimleri: Bir makinenin montaj halindeki durumunu

gösteren resimlere komple resim adı verilir.Bir komple resim incelendiğinde aşağıdaki hususlarda bilgi sahibi olunur:

Parçaların şekil ve sayıları Parçaların montaj ve demontajları Birlikte çalışacak parçalar Makinenin görevi Ayrıca parçaların imalat resimlerini çizebilme olanağı Tamir, bakım işçiliği, kullanma kılavuzu ile ilgili yararlı bilgiler

Resim levhaları üzerinde yukarıdaki bilgileri verecek şekilde parça listeleri, başlıklar,normlar vb. düzenlemeler yapılır ve resimler çizilir. Bunların tamamı komple resmi meydanagetirir.

Komple resmi montaj ve demontaj açısından ele alıp inceleyerek, parçalarınbirbirlerine göre olan birleştirme durumları dikkate alınır ve karşımıza yeni bir terim ortayaçıkar. Bu da montaj resmidir.

Birçok grubun, bölümün veya parçanın birleştirilmesinden oluşan komple resmin, hergrubunun, bölümünün veya parçasının bu komple içerisindeki yeri, bu yere nasıl takılacağıve ne iş gördüğünü belirtmek üzere, bütün parçaların yerine takılmış olarak, gösterildiğiresme Montaj Resmi denir.

Aşağıdaki Şekil 2.1'de örnek olarak bir makinenin konik dişli çarklı şanzımanınmontaj resmi ve açıklaması verilmiştir.



13

Konik dişli çarklı şanzımanın montajı

Şekil 2.1: Konik dişli çarklı hız kutusu-grup montaj resmi ve parça listesi



14

Konik dişli çark şanzımanının (Şekil 2.1) iki yapı grubu (Kısmi komple) halinde ön

montajı yapılır.Yapı grubu A

Şekil 2.2: Konik dişli çarklı şanzımanın yapı grubu-A

Yapı grubu A nihai montajdan önce mil (15) ile birleştirilmesi gereken söz konusuyapı parçalarını kapsar. Bunlar 12–13–15–16–17–20–22 numaralı parçalardır (Şekil 2.2).

Konik dişli çarkın montajı: ilk önce mil kaması (16) mil kama kanalına preslenir. Bumontaj için mil, amaca uygun olan iki adet prizmaya konur. Mil kamas ı ile kama kanalıyüzeyleri arasında bir miktar boşluk olabileceğinden, mil kamasının hafif çekiç darbeleri ilekanalın içine oturtulması gerekebilir. Bu sırada milin kama yuvası yüzeylerinin hasargörmemesine dikkat edilmelidir.

Mil (15) hafifçe yağlandıktan sonra, konik dişli çark (17) milin üstündeki rulmanoturma yuvasına kadar sürülür, sonra kanal ve mil kaması birbirini hizalayacak şekildekonumlandırılır. Bundan sonra konik dişli çarkın ön yüzü mil üzerindeki kademeyedayanıncaya kadar, mil oturma yeri üstüne bir pres ile bir dereceye kadar bastırılır.

Rulmanların montajı: Konik dişli çarklı şanzımanın içinde bulunan bütünrulmanlarda iç bileziklerin çevre yükünü karşılaması gerekir. Bundan dolayı alıştırmalar darve böylelikle bileziklerin montaj kuvvetleri büyük olduklarından, rulmanlar ilk önce millerin



15

üstüne monte edilir. Esas itibarıyla her rulman montajında sabırlı, özenli ve temizlik

açısından titiz olunmalıdır.

Şekil 2.3: İndüksiyonla ısıtma cihazı

İndüksiyonla ısıtma cihazı (Şekil 2.3) ile ilk önce (13) eğik bilyeli rulman yaklaşıkolarak 100°C’ ye kadar ısıtılır ve ondan sonra yükleme yönüne dikkat edilerek milin rulmanoturma yüzeyine doğru sürülür. Aynı şekilde oynak rulman (20) monte edilir ve bir emniyetbileziği (22) vasıtasıyla emniyete alınır. Bu sırada emniyet bileziği bir açıcı özel pense ileesnetilerek açılır ve radyal yönde hissedilebilen bir boşluğu bulunan mil kanalının içineeksen yönünde kaydırılır.

Çok büyük mil alıştırma çapları ile önceden ısıtılan yatak soğutulduktan sonrarulmanın içindeki mevcut boşluk sıf ır mertebesine gelinceye, hatta muhtemelen bir fazlalıkmeydana gelinceye kadar geriye gidebilir. Bu sebepten dolayı monte edilen rulmanlar budurumda dış bilezikleri hissedilir derecede döndürülmek suretiyle kolay dönebilirlikbakımından kontrol edilir.

Yatak gövdesinin montajı: Bundan sonra yatak gövdesi (12), deliği hafifçeyağlandıktan sonra eğik bilyeli rulmanın (13) dış bileziğinin üzerine, deliğin düz yüzeyleridış bileziğe dayanıncaya kadar sürülür. Bunun için gerekli olan montaj kuvveti küçüktür;çünkü dış bilezik ile gövde deliği arasında biraz boşluk vardır.



16

Yapı Grubu B

Şekil 2.4: Konik dişli çarklı şanzımanın yapı grubu B

Yapı grubu B, yatak gövdesi (2)’nin monte edilmesi gereken parçalarını kapsar.Bunlar, 2-6 - 8-9-10-11 numaralı parçalardır (Şekil 2.4). Nihai montajda diğer bir disk iledeğiştirilen disk (11)’in yerine takılmasından sonra, yivli bilyeli rulman (10), 10-11-12

numaralı parçalar arasında boşluk kalmayıncaya kadar sürülür.Şanzımanın içinde eğik bilyeli rulmanın iç bileziğine eksenel kuvveti aktaran ara

bileziği (9) deliğin içine sürülen eğik bilyeli rulmanın yardımıyla kabaca merkezlenir.

Pinyon konik dişli çark (6)’nın içine preslenmesi için eğik bilyeli rulmanın iç bileziğibir kovan ile desteklenir.



17

Son (Nihai) Montaj

Şekil 2.5: Konik dişli çarklı şanzımanın kesiti

Yapı grubu A’nın Montajı: Şanzıman gövdesi (1) üzerindeki yatak gövdesi (12)’nindayama yüzeyleri sıvı sızdırmaz bir tabaka oluşturduktan sonra, yapı grubu A, oynak rulman(20) ile şanzıman gövdesi içine yerleştirilir. Bu sırada yatak gövdesi deliğinin içine sürülürve yatak gövdesinin geçme delikleri şanzıman vida dişli delikleri aynı hizaya gelecek şekildedöndürülür (Şekil 2.5). Silindirik başlı cıvatalar (19)’un içine vidalanması ve hafifçesıkılması suretiyle, yatak gövdesi ve şanzıman gövdesi birbiri ile bağlanır. Bir yaylı aramesafe diski (21)’in yatak gövdesi (18)’in içine yerleştirilmesinden sonra, bu düz yüzeylerinüzerine sıvı conta maddesi sürülür. Sonra, şanzıman gövdesinin içine ve aynı zamanda oynakbilyeli rulman (20)’nin dış bileziğinin üzerine sürülür.

Yatak gövdesi konumunun düzeltilmesinden sonra, her iki taraftan silindirik başlıcıvatalar (19) doğru sıkma momenti (tork) değerinde sıkılır. Bundan sonra (15) rahatdönebilirliği kontrol edilir.

Yapı Grubu B’nin Montajı: İlk önce yatak gövdesi (2)’nin düz yüzeyine sıvısızdırmazlık (conta) maddesi sürülür. Yapı grubu B’nin şanzıman gövdesi içineyerleştirilmesi sırasında diş konumuna dikkat edilmelidir.

Birbirinin içine geçmiş olan konik dişli çarklarda, deneme montajı yapmak suretiyledoğru montaj ara mesafesi araştırılıp bulunur. Bu sırada pinyon konik dişli çark (6)’nın

durumu eksenel yönde karşılık gelen (uygun) kalınlıktaki bir disk (11) vasıtasıyla yerinearaştırılır.



18

Her şeyden önce yatak gövdesi (2), doğru olan gövde taraf ının düz yüzeylerine radyal

olarak eşit ölçüde dağılım yapılmış olan örneğin 0,8 mm 3 adet aralık mastarına dayanıncayakadar sürülür. Bu durumda rahat ettirebilirlik veya konik dişli çarkların dişleri arasındakimevcut boşluk, pinyon konik dişli çark (6)’nın kısa ve hızlı ileri geri döndürülmesi suretiyletespit edilir. Daima daha ince aralık mastarları ile yoklamak suretiyle doğru montaj ölçüsüaranıp bulunur. Örneğin 0,4 mm’lik bir aralık mastarı kalınlığında rahat hareket edebilirliközelliği mevcut ise, yapı grubu B şanzıman gövdesinden çekilir arka arkaya sökülür. Çünküdisk (11)’in bu durumda 0,4 mm kalınlığında olan bir diğeri ile değiştirilmesi gerekir. Yapıgrubu B’nin yeniden yapılan montajından sonra bu silindirik başlı cıvatalarla şanzımangövdesine tespit edilir. Disk (7)’nin doğru kalınlığının belirlenmesi bundan sonra sağlanır.Bu sırada, içine yerleştirilen henüz çok kalın olan bir diskin aralık mastarları (Sentilleri) ileyatak gövdesi (2)’nin ve yatak kapağı (3)’ün karşılık gelen düz yüzeyleri arasındaki ara

mesafe tespit edilir. Aralık mastar ölçüsünden daha ince olan bir disk (7)’nin monte edilmesisuretiyle, 6 adet silindirik başlı cıvata (4)’ün sıkılmasından sonra, düz yüzeyler arasında artıkhiçbir boşluk kalmayacak duruma erişilir.

Bu durumda her iki radyal mil conta bilezikleri (5 ve 14) yerlerine monte edilir.Bunlar gövdenin içine conta alın kısımlarının her zaman içeriye doğru dönük durumdaoturmaları gerekir. Mil conta bileziklerinin montajı için, her iki ucunda uzun dış konikliğesahip bulunan az cidar kalınlığı olan kovanlar kullanılır.

Mil conta bilezikleri bu kovanların üzerinden milin üstüne sürülür. Bu yardımcı vasıtaolmadan, mil conta bileziğinin mil kama kanalının üzerinden takılması sırasında conta alın

kısımlarının hasara uğraması olasılığı vardır. Conta bileziği-dış çap ile yatak deliği arasındabasınç olduğundan, conta bileziklerinin kovanların yardımıyla kenarları katlanmadandayanma yüzeylerine kadar bastırılır (sürülür).

Yağ Doldurma

Düz conta bilezikle (24) beraber vidalı tapanın (23) yerine takılmasıyla içeriyedoldurulması için şanzıman gövdesinin ön hazırlığı yapılır. Dişlerin yan yüzeyleri üzerindekibüyük yüzey basıncından dolayı, mutlaka daha önceden talimatı verilmiş yağın kullanılmasızorunludur. Vidalı tapanın (25) yağ seviye çubuğu üzerinden, yağ seviyesinin doğru olupolmadığı görülebilir.

Deneme Çalışması

En sonunda saatlerce sürecek deneme çalışması yapılarak konik dişli çarklı şanzımanyük altında kontrol edilir. Deneme çalışması sırasında, her şeyden önce, gövdenin içindesürtünmeyle meydana gelen sıcaklık artışının, daha önceden talimat olarak verilen sınırlararasında kalıp kalmadığı tespit edilir. Deneme çalışmasından sonra, muhtemelen aşınmaparçacıkları bulunan şanzıman yağı boşaltılır. Bundan sonra yağ boşaltma tapası tekrarkapatılır. Konik dişli çark yan yüzeylerinin taşıyıcı profilini kontrol etmek için bütün yapıgrubu B şimdilik şanzıman dışına çıkarılır. Yapı grubu B yeniden yapılanma montajındansonra, şanzıman gövdesi tekrar yağ ile doldurulur. Bu durumda konik dişli çarklı şanzıman

kullanılmaya hazır durumdadır.



20

Kompresörler: Pnomatik devre için gerekli olan basınçlı havayı üreten elemanlardır.

Kompresörler hareketini elektrik motoru veya içten yanmalı motorlardan alır. En çok veyaygın kullanılan kompresör çeşidi, genellikle hava tankı üzerine montaj edilerek elektrikmotoru ile çalıştırılan seyyar kompresörlerdir.

Resim 2.1: Kompresör Şekil 2.6: Kompresör elemanları

İşletmelerde kompresör seçimi işin cinsine ve kapasitesine göre önem kazanır.Kompresör seçimi yapılırken devredeki pnomatik elemanların sayısı, birim zamandatüketilen hava miktarı dikkate alınmalıdır. Kurulacak sistemin hava ihtiyacınıkarşılayabilecek kapasitede seçilmelidir.

Atölyelerde kompresörlerde üretilen basınçlı hava; tüketileceği yani kullanılacağıbirimlere boru tesisatıyla iletilir. Aşağıdaki Şekil 2.6’da bir pnomatik devre elemanları,çalışma prensibi ve sembolleri gösterilmiştir.



21

Şekil 2.7: Pnomatik devre elemanları, çalışma prensibi ve sembollerle gösterilmesi

Şekil 2.7’de 2 numaralı kompresörden üretilen hava 7 numaralı şartlandırıcılardangeçerek yağlanır ve temizlenir. 6 numaralı manometrede basınç değeri okunur. 7 numaralışartlandırıcıdan geçen hava 8 numaralı yön kontrol valfine gelir. 8 numaralı yönlendiricivalfden yönlendirilen basınçlı hava yön kontrol valfinin A konumunda 9 numaralıborulardan geçerek 11 numaralı A silindirine gelir ve pistonu iterek parçayı sıkar.



22

8 numaralı valf B'ye konum değiştirilince 9 numaralı boruya giden basınçlı havanın

yolu kesilerek 12 numaralı boruya yönlenmiş olacaktır. 12 numaralı borudan geçen hava 15numaralı B silindirine gelerek iş parçasını istenilen biçimde büker.

Atölyelerde üretilen basınçlı hava iki şekilde tüketilir:

Makinelerde talaşlı üretim sonucunda ortaya çıkan talaşların temizlenmesinde Makine üzerindeki pnomatik devrenin çalıştırılmasında (Örneğin, silindirlerin

hareket ettirilmesinde, pnomatik motorların çalıştırılmasında…).

Şekil 2.8: Basınçlı hava dağıtımı

Pnomatik devrelerde kullanılan elemanları üreten firmaların bakım önerilerine uygunolarak bakımlarının yapılmasıyla sistemin verimli çalışması ve çalışan elemanların uzunömürlü olmaları sağlanır. Ömrünü tamamlamış parçaların yenileriyle değiştirilmeleri gerekir.Pnömatik sistemlerin bakımlarında aşağıdaki hususlara dikkat edilir:

Günlük Bakım

Sistem gözden geçirilmelidir. Birleşim yerlerindeki sızıntılar kontrol edilmelidir. Yağlayıcının yağ seviyesi kontrol edilmelidir. Filtrelerde pislik varsa temizlenmelidir.

Yağlanması gereken yerler yağlanmalıdır. Temizliği günlük olarak yapılmalıdır. Sistem ve cihazlarda üretici firmaların önerilerine uyulmalıdır.

Haftalık Bakım

Sistem tümüyle kontrol edilmelidir. Valflerin hareketli bölgelerinin temizliği yapılmalıdır. Makaraların temizliği ve bakımı yapılmalıdır. Manometreler kontrol edilmelidir. Yağlayıcıların görev yapıp yapmadığı gözden geçirilmelidir.

Hortumlar ve ek yerleri kontrol edilmelidir. Borularda sızıntı ve kaçaklar kontrol edilmelidir.



23

Bozulan çalışmayan devre elemanları değiştirilmelidir.

Kompresör kayışlarının gerginlik kontrolü yapılmalıdır. Filtre kirlilik göstergesi kontrol edilmelidir.

Aylık Bakım

Sistem tümüyle gözden geçirilmelidir. Filtrelerin aylık bakımları yapılmalıdır. Kaçak ve sızıntılar varsa gözden geçirilmelidir. Valflerdeki kayıplar sistem çalışırken gözlenmelidir. Filtreler ters yönde hava verilerek iyice temizlenmelidir. Silindirin giriş ve çıkış yerleri gözden geçirilmelidir.

Sızıntı ve kaçaklar varsa contaları değiştirilmelidir.Altı Aylık Bakım

Hareketli çalışan elemanların yatak ve burçlarının aşınıp aşınmadığı kontroledilmeli ve aşınanlar değiştirilmelidir.

Sızdırmazlık contaları özelliklerini yitirmişse değiştirilmelidir. Filtrelerin bakımları yapılmalıdır. Susturucular gözden geçirilmeli, susturucu filtreleri değiştirilmelidir. Devre elemanlarının verimi ve güç kontrolü takip edilmelidir.

Not: Tüm bu bakımlar üretici firmanın önerilerine uygun olarak yapılmalıdır.

2.4. Atölye Planları

Atölye planları; bir üretim atölyesinde kullanılan tüm makinelerin yerleriningösterildiği planlardır. Bu planlar hazırlanırken veya atölyedeki makineler yerleştirilirkenyönlendirme (Sevk) teknikleri uygulanır. Yönlendirme teknikleri, bütün nakil, taşıma,üretim, montaj ve kontrol aşamalarından oluşur. Yönlendirme metotları aracılığıyla malzemeakışı sağlanmaktadır. Yani üretim için malzemenin, donanımların, iş takımlarının, aletlerintemin ve hazır edilmesi demektir (Şekil 2.8).

Şekil 2.9’da bu yöntem göz önünde bulundurularak hazırlanmış bir atölye makineyerleşim planı görülmektedir.



24

Şekil 2.8: Malzeme akışında yönlendirme metodu

Şekil 2.9: Atölye makine yerleşim planı



25

2.5. Atölye Tesisat Planları

Atölye tesisat planlarında; atölyede bulunan makinelerin elektrik bağlantılarınıgösteren planlardır. Bu planlarda atölyede bulunan tüm makinelerin elektrik bağlantılarıayrıntılı olarak gösterilir. Şekilde örnek bir atölye tesisat planı görülmektedir. Bu planlaraatölye kuvvet projeleri de denmektedir.

Şekil 2.10: Bir atölyeye ait kuvvet projesi



26

Şekil 2.11: Kolon şeması (Enerji dağıtım şeması)



27

Şekil 2.10 ve Şekil 2.11 incelendiğinde:

Kuvvet tesisinde 1 adet ana tablo ve makine yerleşimine uygun 2 adet ikincil(Tali) tablo kullanılmıştır.

Her makine için ayrı bir linye ayrılmış ve bu linyeler bir kablo kanalıiçerisinden taşınmıştır.

Toplam tesis gücü 47,5 kW’ı geçtiği için aktif, reaktif ve kapasitif ölçümyapabilen elektronik sayaç kullanılmıştır.

Ana giriş için 4x16 mm2 NYY kablo kullanılmış ve tesisin girişine koruma vekontrol amaçlı 80 amperlik termik manyetik şalter kullanılmıştır.

Ölçü aletleri 75/5 akım trafosu kullanılarak 3 adet ampermetre bağlanmıştır. Tesisin kompanzasyon projesi de çizilerek enerji dağıtım şemasında

gösterilmiştir. 7 kademeli reaktif güç kontrol rölesi kullanılmıştır. Her alıcı için uygun standartlarda sigorta ve iletken kesitleri belirlenereküzerlerine yazılmıştır.

Makinelerin kullanım kılavuzları ve bakım katalogları göz önünde bulundurularakayrıca makinelere ait periyodik bakım talimatları düzenlenir. Aşağıda Çizelge 2.1’de örnekbir periyodik bakım kartı görülmektedir. Çalışma yoğunluğu göz önüne alınarak bazı kontrolve bakım süreleri, bir önceki süreye indirgenebilir (Örnek: Talaş deposunu boşaltma süresihaftalık periyottan günlük periyota düşürülebilinir).



28

PERİYODİK BAKIM

ÜNİVERSAL TORNA TEZGAHIPERİYODİK BAKIM KARTI

G Ü N L Ü K

H A F T A L I K

A Y L I K

6 A Y L I K

Y I L L I K

ELEKTRİK MOTORUKablo bağlantılarını kontrol et ●

Motorun çalışma sesini ve ısısını kontrol et ●

V kayış kasnağının bağlantısını ve kayışın gerginliğini kontrol et ●

Motor tespit vidalarını kontrol et ●

FENER MİLİ KUTUSU

Yağ göstergelerini kontrol et ●

Yağı değiştir ●

Yatak sızdırmazlıklarını kontrol et ●

Üst kapak contalarını ve bağlantı vidalarını kontrol et ●

Devir değiştirme kollarını kontrol et ●

Dişlilerin çalışma sesini kontrol et ●

Fener mili yataklarının (Rulmanlarının) çalışma sesini kontrol et ●

Torna aynasının bağlantı vidalarını kontrol et ●

Ayna koruyucusu bağlantı vidalarını kontrol et ●

TORNA ARABASIArabanın yağ göstergelerini kontrol et ●

Yağı değiştir ●

Talaş ve ana milinin pimini ve bağlantı vidalarını kontrol etKremayeri kontrol et ●

El tekerinin boşluğunu kontrol et ●

Enine hareket mekanizmasının ve sportun kızaklarının boşluğunukontrol et ve ayarla

●

Kalemlik sıkma kolunu kontrol et ●

Kater vidalarını kontrol et ●

GEZER PUNTAGezer punta sıkma vidasını ve sabitleme vidasını kontrol et ●

Gezer puntanın kamasını kontrol et ●

Gezer puntanın eksen kaçıklığını kontrol et ve düzelt ●

SOĞUTMA TERTİBATISoğutma tertibatı pompasını temizle ●

Soğutma tertibatı pompasının filtresini temizle ●

Soğutma sıvısını değiştir ●

Soğutma sistemi hortumlarını kontrol et ●

GENELTornanın talaşlarını temizle ●

Tornanın hareket eden (Kızak ve kayıtlar) yağla ●

Elektrik motorlarının kömür ve kolektörlerini kontrol et ve temizlegerekirse yenile

●

Durdurma şalteri, acil kapama butonunun fonksiyonunu kontrol et ●

Talaş deposunu boşalt ●

Çizelge 2.1: Periyodik bakım talimatı



29

Bu kartların düzenlenmesindeki amaç makinenin üretim içinde görevini aksaksız

yerine getirmesini; yani faal durumda bulunmasını sağlamaktır.Makineleri faal durumda bulundurabilmek için periyodik kontrollerinin mutlaka

yapılması gerekir. Periyodik kontrolleri yaparken aynı zamanda arıza tespiti de yapmışoluruz.

Makineyi gözle kontrol etmek: Makinenin genel görüntüsünü gözle kontrolederek olması gereken fakat yerinde olmayan bir elemanın gözlenmesidir(Örneğin, makinenin koruyucu kapakların yerinde olup olmadığı gibi…).

Makineyi elle kontrol etmek: Makinenin hareketli kısımlarının hareket edipetmediğinin kontrol edilmesi (Örneğin, torna arabasının hareket edip etmediği

gibi...). Makinenin titreşimini kontrol etmek: Makinenin gözle görülmeyen dönenkısımlarında (Örneğin, rulmanlar) oluşabilecek bir arıza makinenin titreşimli,vuruntulu çalışmasına neden olur. Bu durum titreşim ölçer araçlarla kontroledilir.

Bağlantı elemanlarını kontrol etmek: Makine üzerinde makine elemanlarınıbirbirine bağlayan bağlantı elemanlarının gevşeyip gevşemediğini kontroletmek (Örneğin, cıvata ve somunların gevşek olup olmadığı gibi…).

Yağ akış kontrolünü yapmak: Makinelerin dişli kısımlarının mutlakayağlanması gerekir. Bu yağlama işlemi dişli kutularının içinde değişiksistemlerle yapılır. Dişli kutularının içindeki yağları makineni üzerindeki yağ

kontrol gözleri aracılığıyla yaparız. Buraların mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Sızdırmazlık elemanlarını kontrol etmek: Makinelerdeki dişli kutularındanhareket; iş miline miller aracılığıyla iletilir. Milleri desteklemek ve daha iyidönmelerini sağlamak amacıyla rulmanlar kullanılır. Dişli kutularının içindekiyağların rulmanların takılı olduğu yerlerden dışarı sızmalarını engellemek içinsızdırmazlık elemanları adı verilen, örneğin; keçeler kullanılır. Bazı durumlardabu sızdırmazlık elemanları görevini yapamaz hale gelirler ve dişli kutusundakiyağ dışarı sızar. Bunun için buraların kontrol edilmesi gerekir.



30


Aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak atölyenizdeki bir frezetezgâhının (makinesinin) Periyodik Bakım Talimatını oluşturmaya ait uygulama faaliyetiniyapınız.

İŞLEM BASAMAKLARI ÖNERİLER

Periyodik bakım talimatını oluşturacakçizelgeyi yapınız.

Freze tezgâhına ait kullanım kılavuzunu

ve bakım kitabını inceleyiniz. Makinenin elektrik bağlantı planınıinceleyiniz ve bakım talimatınıoluşturunuz.

Makinenin montaj resimleriniinceleyerek bakım talimatınıoluşturunuz.

Makinenin soğutma sisteminin bakımtalimatını oluşturunuz.

Oluşturduğunuz bu bakım talimatlarınıperiyodik bakım talimatı çizelgesine

işleyiniz.

İlk önce iş önlüğü veya iş elbisenizigiyiniz, güvenlik önlemlerini alınız.

Periyodik bakım talimatını oluşturacak

çizelgeyi yapınız. Freze tezgâhına ait kullanım kılavuzunuve bakım katalogunu inceleyiniz.

Öğrendiğin bilgiler ışığında bakımtalimatlarını belirleyip ve bunlarıperiyodik bakım kartına yazınız.




31


Aşağıda verilen çoktan seçmeli sorular için doğru seçeneği işaretleyiniz. Noktalıyerlere gelecek doğru kelimeleri bulunuz.

1. Makine kullanım kılavuzu ve bakım kataloglarında aşağıdaki bilgilerden hangisibulunur?A) Makinenin teknik özelliğiB) Makinenin yağlama sistemi bilgileriC) Makinenin montaj resmi

D) Hepsi

2. Makine üzerindeki bütün parçaları yerine takılmış olarak toplu halde gösteren resme………….. denir.

3. Aşağıdakilerden hangisi pnomatik devrenin elemanlarından biri değildir?A) KompresörB) ManometrelerC) TransistörD) Susturucular

4. Pnomatik devre için gerekli olan basınçlı havayı aşağıdakilerden hangisi üretir?A) Hidrolik pompaB) KompresörC) ŞartlandırıcılarD) Pnomatik pompalar

5. Atölyede bulunan makinelerin elektrik bağlantılarını gösteren planlara …………….denir.




32

PERFORMANS DEĞERLENDİRMEMakinenin kullanım kılavuzlarından ve bakım kataloglarından yaralanarak makineye

ait Periyodik Bakım Talimatı oluşturup çizelgesini yapınız.


1 İlk önce iş önlüğü veya iş elbisenizi giydiniz mi?


3 Makineye ait elektrik sistemini incelediniz mi?

4 Pnomatik sistem planlarını incelediniz mi?

5 Atölye planlarını incelediniz mi?

6 Atölye tesisat planlarını incelediniz mi?

7 Makinenin montaj resimlerini incelediniz mi?

8 Makinenin günlük bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

9 Makinenin haftalık bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

10 Makinenin aylık bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

11Makinenin altı aylık bakımının yapılacağı yerleri belirledinizmi?

12 Makinenin yıllık bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

13 Periyodik bakım talimatı çizelgesi hazırladınız mı?

14Belirlediğin bakım talimatlarını periyodik bakım talimatıçizelgesine yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME

Uygulama esnasında yaptığınız işlemleri değerlendirme tablosu ile kontrol ediniz.

Başarısız iseniz faaliyete tekrar dönüp araştırarak ya da öğretmeninizden yardımalarak faaliyeti tamamlayınız.

Başarılı iseniz, bir sonraki faaliyete devam ediniz.




33

MODÜL DEĞERLENDİRMEAşağıda verilen sorular için doğru seçeneği işaretleyiniz. Noktalı yerlere gelecek

doğrukelimeleri bulunuz.

1. Makine kullanım kılavuzu ve bakım kataloglarında aşağıdaki bilgilerden hangisibulunmaz?A) Makinenin teknik özelliğiB) Makinenin yağlama sistemi bilgileriC) Makinenin montaj resmiD) Satış fiyatı

2. Makinelerde belirli periyotlarla yapılan kontrol çalışmalarına ………………. denir.

3. Makinede oluşan arızanın hangi kısımda meydana geldiğinin belirlenmesine ne denir?A) BakımB) OnarımC) Arıza tespitiD) Periyodik bakım

4. Haftalık bakım kaç iş saatinden sonra yapılır?A) 200B) 8C) 40D) 500

5. Basınçlı havanın çeşitli elemanlar yardımıyla üretildiği ve tüketildiği devrelere…………………. denir.

6. Aşağıdakilerden hangisi 6 aylık bakımda yapılmaz?A) Elektromotorların kömürlerinin kontrolüB) Durdurma şalterinin kontrolü

C) Çıkan talaşların temizliğiD) Hidrolik bağlantı hortumlarının kontrolü

7. Makine üzerindeki bütün parçaları yerine takılmış olarak toplu halde gösteren resme………….. denir.

8. Aşağıdakilerden hangisinde basınçlı hava kullanılır?A) Makinede çıkan talaşların temizlendiğindeB) Silindirlerin hareket ettirilmesindeC) Pnomatik motorların çalıştırılmasındaD) Hepsi

MODÜL DEĞERLENDİRME



34

9. Aşağıdakilerden hangisi atölye planlarında bulunur?

A) Elektrik bağlantı şemasıB) Makinelerin bağlantı şemasıC) Pnomatik devre planıD) Komple resimler

10. Atölyede bulunan makinelerin elektrik bağlantılarını gösteren planlara …………….denir.



35

PERFORMANS DEĞERLENDİRMEMakinenin kullanım kılavuzlarından ve bakım kataloglarından yaralanarak makineye

ait Periyodik Bakım Takvimi ve Periyodik Bakım Talimatı oluşturup çizelgelerini yapınız.


1 İlk önce iş önlüğü veya iş elbisenizi giydiniz mi?


3 Makineye ait elektrik sistemini incelediniz mi?

4 Pnomatik sistem planlarını incelediniz mi?

5 Atölye planlarını incelediniz mi?

6 Atölye tesisat planlarını incelediniz mi?

7 Makinenin montaj resimlerini incelediniz mi?

8 Makinenin günlük bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

9 Makinenin haftalık bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

10 Makinenin aylık bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

11Makinenin altı aylık bakımının yapılacağı yerleri belirledinizmi?

12 Makinenin yıllık bakımının yapılacağı yerleri belirlediniz mi?

13 Periyodik bakım talimatı çizelgesi hazırladınız mı?

14Belirlediğin bakım talimatlarını periyodik bakım talimatıçizelgesine yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME

Yaptığınız değerlendirme sonunda eksiklikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerinitekrarlayınız.

Başarısız veya eksik bilgileriniz var ise eksik faaliyete dönüp araştırarak ya daöğretmeninizden yardım alarak modül bilgilerini tekrar edip faaliyeti tamamlayınız.




36

CEVAP ANAHTARLARIÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI

1 Onarım2 Bakım3 A4 C

5Periyodik

Bakım

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI

1 D

2Montajresmi

3 C4 B

5Atölye

tesisat planı

MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI

1 D2 Bakım3 C4 C

5Pnomatik

devre6 C

7Montajresmi

8 D9 B

10Atölye

tesisat planı

CEVAP ANAHTARLARI



KAYNAKÇA

Elektrik Elektronik Teknolojisi, Kuvvet Projeleri Modülü, Ankara, 2006. KÜÇÜK Mehmet, Hidrolik Pnomatik, İstanbul, 2006. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2918 Metal Meslek Bilgisi, İstanbul, 1995. Yardımcı ve Kaynak Kitaplar Dizisi:114 ISBN 975-11-1008-4 Yayın Hakkı: VERLAG EUROPA-LEHRMITTER. Nourney, Vollmer GmbH&Co.

Düsselbergen Stabe 23. Postfach 2160. 5657 Haan-Guiten Türkçe Yayın HakkıMilli Eğitim Bakanlığına aittir.

ŞAHİN Sebahattin, Konfeksiyon Makineleri Bakım Onarım Yayınlanmamış

Ders Notları. ŞEN Zeki, Nail ÖZÇİLİNGİR, Makine Meslek Resmi II, İstanbul, 2001. Taksan Takım Tezgahları San. Tic. A.Ş, TMC 500/700 Tezgah Kullanım ve

Bakım El Kitabı.

KAYNAKÇA

periyodik_bakim_talimati1

Documents