per prodhimin, perpunimin, certifikimin dhe...

LIGJ

Nr .9199, date 26.2.2004

PER PRODHIMIN, PERPUNIMIN, CERTIFIKIMIN DHE TREGTIMIN E PRODUKTEVE

"BIO"

Ne mbshtetje te neneve 78 dhe 83 pika 1 te Kushtetuts, me propozimin e Kshillit te

Ministrave,

KUVENDI

I REPUBLIKES SE SHQIPERISE

V E N D O S I:

KREU I

DISPOZITA TE PERGJITHSHME

Neni 1

Qllimi

Qllimi i ktij ligji sht:

a) nxitja e prodhimit organik ne vend;

b) krijimi i kuadrit ligjor te nevojshm;

c) prcaktimi i kushteve te prodhimit, prpunimit, transportit, certifikimit dhe kontrollit te

produkteve bujqsore dhe atyre ushqimore, me prejardhje bimore dhe shtazore, qe prodhohen,

prpunohen ose/dhe importohen e tregtohen si produkte "Bio".

Neni 2

Prkufizime

Ne kuptim te ktij ligji:

1. "Komisioni Shtetror i Prodhimit Organik" (KSHPO) sht autoriteti prgjegjs, i cili

miraton dhe mbikqyr veprimtarin e organizmave certifikues.

2. "Certifikim" sht prkufizimi i dhn ne ligjin nr. 8464, date 11.3.1999 "Pr

standardizimin".

3. "Etiketim" sht do fjale, marke tregtare, emr tregtar, prmbajtje piktoreske dhe shenja ne

ambalazhim, dokument, shnim, etikete, kapak ose qafor, qe shoqron ose i referohet nj

produkti te specifikuar ne nenin 9 te ktij ligji.

4. "Inspektim" sht procedura e kontrollit dhe e verifikimit, e realizimit te kushteve te

prodhimit organik, te prcaktuara ne kt ligj, e realizuar nga trupat inspektuese.

5. "Leje e prkohshme" sht leja qe jepet nga KSHPO-ja, me propozimin e organizmit

certifikues, pr nj periudhe kohe te caktuar, pr prdorimin e materialeve qe nuk prfshirjen ne

anekset II dhe III te ktij ligji.

6. "Notifikim" sht procedura e njoftimit ne KSHPO pr njsite e prodhimit organik dhe

njohjes se konformitetit te produkteve organike, te propozuara nga organizmat certifikues.

7. "Njsi e prodhimit organik" sht njsia ose ndrmarrja apo terma 3 ushtron nj veprimtari

prodhimi, prpunimi, certifikimi dhe tregtimi te produkteve "Bio", ne prputhje me kt ligj.

8. "Organizm certifikues" sht do organizm shtetror, privat, vendas ose i huaj, i cili vrteton

prputhshmrin e produkteve, proceseve, shrbimeve dhe te sistemeve te cilsis, sipas

krkesave te standardeve dhe specifikimeve teknike te prcaktuara ne kt ligj.

9. "Organizma gjenetikisht te modifikuar" (OGjM) jan te gjith organizmat e gjalle, materiali

gjenetik i te cilve sht krijuar nprmjet manipulimit gjenetik, jasht rrugve natyrore te

shtimit.

10. "Periudhe konvertimi" sht koha e domosdoshme pr te kaluar nga sisteme te tjera

prodhimi ne sistemin e prodhimit organik.

11. "Prbrsit" jan substancat e prdorura gjate prpunimit te produktit, duke prfshir dhe

shtesat ushqimore.

12. "Produkte "Bio"" jan te gjitha produktet e rrjedhura nga prodhimi organik.

13. "Prodhime shtazore" jan prodhimi i kafshve te mbarshtuara, i kafshve shtpiake

(prfshir edhe insektet), si dhe speciet ujore, te kultivuara ne ujerat e mbla dhe te kripura.

Produktet e gjuetis dhe te peshkimit nuk prfshihen ne prodhimet organike.

14. "Prodhime organike" jan te gjitha veprimet e prfshira pr prodhimin e produkteve "Bio",

ne mbshtetje te prdorimit harmonik te kushteve te mjedisit dhe te kryera ne prputhje me

rregullat e prshkruara ne kt ligj.

15. "Tregtim" sht ruajtja, reklamimi, njohja, shprndarja dhe do forme tjetr e zakonshme e

vendosjes ne treg, dyqane, supermarkete ose ne restorante e produkteve pr realizimin e qllimit.

16."Trupa inspektuese" jan inspektoret e miratuar nga KSHPO-ja pr kryerjen e inspektimit.

KREU II

ORGANIZIMI DHE FUNKSIONIMI I STRUKTURAVE PERGJEGJESE

Neni 3

Komisioni Shtetror i Prodhimit Organik

1. Ne Ministrin e Bujqsis dhe te Ushqimit ngrihet dhe funksionon KSHPO-ja, qe ushtron

kontroll vjetor mbi organizmat certifikues.

2. Prbrja, funksionimi, te drejtat dhe detyrat e KSHPO-se prcaktohen me vendim te

Kshillit te Ministrave, me propozimin e Ministrit te Bujqsis dhe te Ushqimit.

Neni 4

Organizmi certifikues

1. Struktura, funksionimi, kriteret e pranimit, te vlersimit te dokumentacionit te nevojshm dhe

te detyrimeve te organizmave certifikues vendas prcaktohen me vendim te Kshillit te

Ministrave, me propozimin e Ministrit te Bujqsis dhe te Ushqimit.

2. Kriteret e pranimit, te vlersimit te dokumentacionit te nevojshm dhe te detyrimeve, te

miratuara pr organizmat certifikues vendas, jan te vlefshme dhe pr organizmat certifikues te

huaj.

3. Organizmat certifikues te huaj e ushtrojn veprimtarin ne kt fushe ne prputhje me

legjislacionin vendas ne fuqi.

Neni 5

Trupat inspektuese

1. Trupat inspektuese te njsive te prodhimit organik jan njsi te pavarura nga organizmi

certifikues dhe kane detyre kontrollin pr zbatimin e kushteve te prcaktuara ne kt ligj. Detyrat

baze te inspektimit dhe masat e trupave inspektuese jan dhn ne anekset III dhe IV te ktij

ligji.

2. Te dhnat e inspektimeve, te kryera nga trupat inspektuese, i paraqiten organizmit cer tifikues,

i cili ka te drejtn e vendimmarrjes. Ky organizm njofton pr vendimet e marra KSHPO-ne.

3. Analizat e mostrave te marra nga trupat inspektuese bhen ne laborator te akredituar, vendas

ose te huaj, private ose shtetrore.

KREU III

CERTIFIKIMI DHE LEJET E PERKOHSHME

Neni 6

Certifikimi i prodhimit organik

Organizmi certifikues bn certifikimin e njsive te prodhimit organik ne prputhje me modelet

"A" dhe "B" te aneksit V te ktij ligji. Certifikatat e modelit "B" jepen kur produkti eksportohet

ne shtetet antare te Bashkimit Evropian.

Neni 7

Lejet e prkohshme

1. KSHPO- ja jep leje te prkohshme pr:

a) prdorimin e materialeve te palistuara ne anekset II dhe III te ktij ligji;

b) prdorimin e materialeve me origjine jobujqsore (ndihmesat teknologjike dhe shtesat) ose me

origjine bujqsore joorganike pr prpunim, te palistuara ne shkronjat "D" dhe "E" te aneksit II.

2. KSHPO-ja mbikqyr dhe rishikon listn dhe kushtet e prdorimit te materialeve te listuara ne

anekset II dhe III, ne prputhje me ndryshimet e rregulloreve te Komunitetit Evropian dhe, me

propozimin e organizmit certifikues, shpall vendimet pr lejet e prkohshme.

KREU IV

KUSHTET E PRODHIMIT ORGANIK DHE TE PERPUNIMIT

Neni 8

Kushtet specifike te prodhimit organik

Prodhimi organik dhe prpunimi i produkteve organike realizohen ne kushte specifike, te

prshkruara si me posht:

a) prodhimi i bimve, mbarshtimi i kafshve dhe produktet me origjine bimore e shtazore

realizohen sipas krkesave te paraqitura ne anekset I, VII dhe VIII te ktij ligji;

b) materialet e lejuara pr prmirsimin e toks e te bimve, pr ushqimin e mbrojtjen e bimve,

kundrejt dmtuesve e smundjeve dhe kushtet pr prdorimin e tyre jan dhn ne aneksin II;

c) krkesat pr prdorimin e substancave te caktuara, me origjine jobujqsore (shtesat dhe

ndihmsit teknologjike) ose me origjine bujqsore joorganike jan dhn ne shkronjat "A" "B"

dhe "C" te aneksit VI te ktij ligji;

) mund te prdoren farrat dhe materialet e riprodhimit vegjetativ vetm pr prodhime plotsisht

nga prodhimi organik. Farrat dhe materialet e riprodhimit vegjetativ quhen me origjine

organike, ne qofte se bimt, prindr te tyre, jan prodhuar ne prputhje me shkronjat "a" dhe "b"

te ktij neni, pr te paktn nj brez, dhe ne rastin e kulturave shumvjeare, te paktn dy

periudha vegjetacioni.

KREU V

KUSHTET PER ETIKETIMIN E PRODUKTEVE "BIO"

Neni 9

Prdorimi i etiketave

Etiketa e vene mbi produktet "Bio" duhet te paraqes natyrn e vrtet te produktit. Ajo shkruhet

ne gjuhen shqipe, pa prjashtuar prdorimin e gjuhve te tjera. Gjithashtu, si krkes te

detyrueshme, etiketa prmban treguesit e prodhimit organik dhe ndrtohet sipas krkesave te

mposhtme:

a) termi "Bio", si tregues i detyrueshm, qe i referohet prodhimit organik, duhet te prdoret

ne produktet dhe dokumentet qe e shoqrojn;

b) etiketimi ne prputhje me shkronjn "a" te ktij neni mund te prdoret vetm pr produktet e

prodhuara ne prputhje me rregullat e dhna ne nenin 8 te ktij ligji;

c) treguesi qe prfshin emrin e organizmit certifikues, qe ka kryer inspektimin e fundit;

) treguesit se produktet e importuara jan mbuluar nga skema e inspektimit te vendeve nga

vijn, jepen ne shkronjn "A" te aneksit V te ktij ligji. Ne shkronjn "B" te aneksit V jan dhn

dhe logot e tyre;

d) reklama e produkteve te jete ne prputhje me etiketimin.

Neni 10

Referimi i metodave te prodhimit

1. Etiketa dhe reklama e nj produkti do t'u referohen metodave te prodhimit organik vetm

kur:

a) tregues te tille dshmojn qarte se jan te lidhur me nj metode te prodhimit organik;

b) produkti sht prodhuar dhe tregtuar ne prputhje me rregullat e dhna ne kt ligj;

c) produkti nuk ka qene subjekt i trajtimeve, duke prfshir prdorimin e rrezatimit te

jonizuar;

) produkti nuk sht gjenetikisht i modifikuar.

2. Etiketa dhe reklama e nj produkti, te prbre nga shume prbrs dhe te prpunuar, u

referohen metodave te prodhimit organik vetm kur:

a) 95 pr qind e mass se prbrsve me origjine bujqsore (bimore dhe blegtorale) te produktit

jan ose rrjedhin nga produkte te prodhuara dhe te tregtuara ne prputhje me rregullat e dhna ne

kt ligj, ndrsa diferenca 5 pr qind nuk sjell ndikim ne standardin e produktit. Baza e

llogaritjes sht pesha e plote prpara prpunimit dhe jo produkti prfundimtar;

b) produkti prbhet vetm nga substancat e listuara ne seksionin "A" te aneksit VI, si prbrs

me origjine jobujqsore dhe gjate prpunimit te tij jan prdorur vetm substanca te listuara ne

seksionin "B" te aneksit VI, kur justifikohet qe pa kto produkte ai nuk mund te prodhohej;

c) produkti prmban si prbrs me origjine bujqsore joorganike vetm substancat e listuara ne

seksionin "c" te aneksit VI;

) produkti ose prbrsit e tij nuk u jan nnshtruar trajtimeve, duke prfshir prdorimin e

rrezatimit te jonizuar gjate prpunimit (duke prfshir pr punimin e prbrsve);

d) produkti nuk prmban OGJM ose produkte qe rrjedhin nga prodhimi i ktij tipi.

Neni 11

Etiketa dhe reklama e produkteve me shume prbrs

Etiketa dhe reklama e nj produkti me shume prbrs, i prgatitur nga prbrs qe pjesrisht

nuk plotsojn krkesat e shkronjs "a" pika 2 te nenit 10 te ktij ligji, mund t'u referohen

metodave te prodhimit organik me kusht qe:

a) te paktn 70 pr qind e prbrsve me origjine bujqsore plotsojn krkesat e dhna ne

shkronjn "a" pika 2 te nenit 10;

b) produkti plotson krkesat e dhna ne shkronjat "a" dhe "d" pika 2 te nenit 10 dhe pjesa e

mbetur e prbrsve nuk sht ne sasin dhe cilsin e duhur;

c) treguesit qe u referohen metodave te prodhimit organik, u referohen, qartsisht, vetm

prbrsve me origjine bujqsore, organike;

) prbrsit dhe nivelet relative te tyre vendosen ne listn e prbrsve ne rendin zbrits ne

peshe;

d) treguesit ne listn e prbrsve shkruhen me shkronja te njjta, me ngjyre, madhsi dhe

mnyr te njjt;

dh) pr referencat e prmendura me lart mund te prdoret treguesi "X pr qind" i prbrsve me

origjine bujqsore, qe jan prodhuar ne prputhje me rregullat e metodave te prodhimit organik.

Neni 12

Etiketa e produktit ne konvertim

1. Ne etiketn e produktit tregimi i konvertimit ne prodhimin organik mund te prdoret nse

produkti prmban vetm nj prbrs me origjine bujqsore dhe:

a) plotson te gjitha krkesat, me prjashtim te periudhs se konvertimit dhn ne aneksin I; b)

periudha e konvertimit sht jo me pak se 12 muaj prpara hedhjes se tij ne treg;

c) etiketa e produktit ne konvertim duhet te dallohet prej konsumatorit nga produkti "Bio", i

cili plotson krkesat e ktij ligji;

) trupi inspektues inspekton dhe verifikon plotsimin e krkesave te shkronjave "a" dhe "b"

te piks 1 te ktij neni.

2. Ne etiketn e ktij produkti duhet te prdoret emrtimi "Produkt ne proces konvertimi", i cili

duhet te dallohet ne stil ose ngjyre nga shnimet e tjera ne etikete. Ne tekst termi "Bio" nuk duhet

te mbindriohet.

KREU VI

KUNDERVAJTJET ADMINISTRATIVE

Neni 13

Ne kuptim te ktij ligji, shkeljet qe nuk prbejn vepr penale, prbejn Kundrvajtje

administrative si me posht:

a) moszbatimi i rregullave te prodhimit bimor, shtazor, ne nivel ferme (Aneksi I shkronjat

"A" "B" dhe "C"

b) moszbatimi i rregullave te plehrimit, pasuruesve te toks dhe pesticideve (Aneksi II);

c) moszbatimi i rregullave te magazinimit (Aneksi III);

) moszbatimi i rregullave te tregtimit te produkteve "Bio" (Aneksi III);

d) mosrespektimi i normave maksimale te kafshve pr nj ha/toke pr prodhimin e plehut

organik, i njvleftshm me 170 kg N/ha vit (Aneksi VII);

dh) mosrespektimi i normave te siprfaqeve normale pr mbajtjen e specieve te ndryshme te

kafshve (Aneksi VIII);

e) mosrespektimi i rregullave te inspektim-certifikimit, te parashikuara ne kt ligj.

Neni 14

Sanksionet

Pr kundrvajtjet administrative, te parashikuara ne nenin 13 te ktij ligji, ndrmerren

sanksionet e mposhtme:

1. Organizmi certifikues, pr shkeljet e parashikuara ne shkronjat "a", "b", "c", "d" dhe "dh",

merr masat e mposhtme:

a) analize shtese;

b) inspektim shtese;

c) rikthim (ulje) te fazs se certifikimit, pas rezultateve te analizs dhe te inspektimit shtese; )

zhvlersim te produktit ose pjess se mallit pas analizs dhe inspektimit shtese;

d) pezullim te certifikimit dhe ne rast prsritjeje, ndrprerje te kontrats se bashkpunimit.

2. KSHPO-ja merr masat e mposhtme:

a) pr shkeljet e parashikuara ne shkronjn "c", zhvlersim te produktit (mallit) ose pjess se

mallit;

b) pr shkeljet e parashikuara ne shkronjn "", bllokim te mallit dhe analize te mostrs se

tij dhe ne rast shkeljeje, gjobe ne masn 50 mije deri ne 100 mije leke;

c) pr shkeljet e parashikuara ne shkronjn "e", pezullim te certifikimit dhe ne rast prsritjeje,

zgjidhje te kontrats se bashkpunimit.

Neni 15

Procedurat e kundrvajtjes administrative

1. KSHPO-ja dhe organizmi certifikues kane te drejte te vendosin masa administrative te

prcaktuara ne nenet 3 dhe 4 te ktij ligji.

2. Mnyra e vjeljes se gjobs dhe shprndarja e tyre prcaktohen me vendim te Kshillit te

Ministrave, me propozimin e Ministrit te Bujqsis dhe te Ushqimit.

3. Kundr vendimit te mass se dhn mund te behet ankim me shkrim, brenda 5 ditve nga data

e shpalljes ose e njoftimit, te Kryetari i KSHPO-se, sipas procedurave te prcaktuara ne ligjin

nr.7697, date 7.4.1993 "Pr kundrvajtjet administrative".

KREU VII

DISPOZITA KALIMTARE

Neni 16

1. Ne qofte se fara ose materiali tjetr riprodhues nuk plotson krkesat e ktij ligji, duhet te

prdoret vetm me miratimin e organizmit certifikues.

2. Materialet e paketimit, te prodhuara prpara hyrjes ne fuqi te ktij ligji dhe qe jan ne

prputhje me krkesat e tij, mund te prdoren deri ne 2 vjet pas hyrjes ne fuqi te ktij ligji.

KREU VIII

DISPOZI TA TE FUNDIT

Neni 17

Krkesat e ktij ligji, ne mbshtetje te Rregullores se Bashkimit Evropian nr.2092/91, date

24.6.1991 "Ne prodhimin organik te produkteve bujqsore dhe treguesit qe i referohen

produkteve bujqsore dhe produkteve ushqimore", prbejn krkesat minimale pr zbatim ne

sistemin e prodhimit "Bio".

Neni 18

Ngarkohet Kshilli i Ministrave te nxjerre aktet nnligjore prkatse ne zbatim te neneve 3, 4 dhe

15 te ktij ligji.

Neni 19

Ky ligj hyn ne fuqi 15 dite pas botimit ne Fletoren Zyrtare.

Shpallur me dekretin nr.4179, date 23.3.2004 te Presidentit te Republiks se Shqipris, Alfred

Moisiu

Aneksi I

PARIMET E PRODHIMIT ORGANIK NE NIVEL FERME (NDERMARRJE)

A. Bimt dhe produktet bimore

1. Parimet e dhna ne kt shtojce normalisht duhet te zbatohen ne ngastra gjate nj periudhe

transformimi te paktn 2 vjet prpara mbjelljes ose ne rastin e bimve shumvjeare te ndryshme

nga livadhet, te paktn 3 vjet prpara vjeljes se pare te produkteve. Organizmi inspektues, me

aprovimin e autoritetit kompetent, duhet te vendose, ne aste te caktuara, pr shtyrjen ose

reduktimin e ksaj periudhe, duke pasur parasysh prdorimin e mparshm te ngastrave.

Ne veanti, periudha e transformimit mund te reduktohet ne minimumin e mundshm, ne rastet

kur ngastrat kane qene trajtuar me nj produkt te paprfshir ne aneksin II pjesa B si pjese e

skems se kontrollit te dmtuesve dhe smundjeve.

Reduktimi i periudhs se transformimit duhet te merret ne konsiderate kur:

- ngastrat jan transformuar ose jan duke u transformuar ne bujqsi organike;

- degradimi i pesticideve duhet te rezultoj ne nivel te paprfillshm ne toke, kur flitet pr

bime shumvjeare;

- produktet e vjela pas trajtimit nuk do te shiten duke prdorur referencn e prodhimit

organik.

2.1 Pjelloria dhe aktiviteti biologjik i toks duhet te mbahet ose te rritet, me rastin me te

pare, nga:

a) kultivimi i leguminozeve, plehrimeve te gjelbra ose bimve me sistem rrnjor te thelle

me nj program te prshtatshm te qarkullimit shumvjear;

b) futja e plehrimit shtazor nga produktet organike, pika 7.1 e ksaj shtojce;

c) futja e materialeve te tjera organike, te prbra ose jo, nga ndrmarrjet qe prodhojn ne

prputhje me rregullat e ksaj shtojce.

2.2 Plehra te tjera organike ose minerale, te prmendura ne aneksin II, fragmentalisht, mund

te zbatohen si plotsues pr:

- ushqimin e prshtatshm te bims ne qarkullim ose kushtet e toks nuk mund te arrihen me

metodat e prshkruara ne (a), (b) dhe (c) te nnparagrafit paraardhs;

- ne lidhje me produktet e shtojcs II, duke iu referuar plehrimit dhe/ose jashtqitjes se

kafshve: kto produkte duhet te prdoren vetm pr shtrirje, ne kombinim me plehrimin

shtazor sipas piks 2 (1)(b) me sipr.

2.3 Pr aktivizimin e kompostos (przierje plehrash) mund te prdoren prgatitje me baze bimsh

ose mikroorganizmash jo gjenetikisht te modifikuara. Te ashtuquajturat "prgatitje biodinamike"

nga pluhuri i gurit, plehrat e ferms ose bimve mund te prdoren pr qllimet e ktij paragrafi

dhe paragrafit 2.1.

2.4 Prgatitja e prshtatshme e mikroorganizmave, jo gjenetikisht te modifikuara, mund te

prdoret pr prmirsimin e prgjithshm te kushteve te toks ose vlefshmrin e ushqyesve ne

toke ose ne bime, kur nevoja pr prdorim te tille sht njohur nga organizmi inspektues ose

autoriteti kompetent.

3. Kontrolli i dmtuesve, smundjeve dhe barrave te kqija do te behet nga kombinimi i

masave te mposhtme:

- zgjedhja e specieve dhe varieteteve te prshtatshme;

- program i prshtatshm qarkullimi;

- procedurat e kultivimit mekanik;

- mbrojtja e luftuesve natyrale te dmtuesve nprmjet vendimeve favorizuese pr to (p.sh.

gardhet, vendet e foleve, prhapja e grabitsve);

- djegia e barrave te kqija.

Vetm ne rastet e rrezikut te menjhershm te bims mund te prdoren produktet e dhna ne

aneksin II.

4. Mbledhja e bimve dhe pjesve te ngrnshme, qe rriten ne mnyr natyrale ne zona

natyrale, pyje dhe zona bujqsore, konsiderohet metode e prodhimit organik me kusht qe:

- kto zona nuk jan trajtuar me produkte te tjera, prve atyre ne aneksin II pr nj

periudhe 3-vjeare prpara mbledhjes;

- mbledhja nuk ndikon ne stabilitetin e habitatit natyral ose ruajtjen e species ne zonn e

mbledhjes.

5. Pr prodhimin e krpudhave, mund te prdoren substrate vetm ne qofte se ato jan te

prbra nga komponentt qe vijojn:

5.1. Plehrat e ferms dhe jashtqitjet e kafshve (duke prfshir produktet e prcaktuara ne 1 deri

4 te shtojcs II):

a) ose nga ndrmarrje qe prodhojn ne prputhje me metodn e prodhimit organik;

a) ose te plotsoj krkesat e dhna ne aneksin II pjesa A.

5.2 Produktet me origjine bujqsore, te tjera nga ato te dhna ne piken 5.1 (p.sh. kashte) nga

ndrmarrjet qe prodhojn ne prputhje me metodn e prodhimit organik.

5.3 Turba te patrajtuara kimikisht.

5.4 Dru, i patrajtuar me produkte kimike pas prerjes.

5.5 Produkte miner ale te shtojcs II pjesa A, uj dhe toke.

B. Blegtoria dhe prodhimi blegtoral nga speciet e mposhtme:

Gjedhe, derra, te leshta, te dhirta, njthundrak, shpend.

1. Parime te prgjithshme

1.1 Prodhimi blegtoral prben nj komponent te aktivitetit te shume ekonomive bujqsore

qe praktikojn bujqsin organike.

1.2 Prodhimi blegtoral duhet te kontribuoje ne ekuilibrin e sistemeve te prodhimit bujqsor

nprmjet sigurimit te krkesave ushqimore te bimve dhe nprmjet prmirsimit te lendeve

organike te toks. Kshtu ajo mund te ndihmoje ne krijimin dhe ruajtjen e ndrvarsis bime-

toke, kafshe-bime dhe toke-kafshe. Si pjese e ktij koncepti, prodhimi pa toka nuk sht konform

me rregullat e ktij ligji.

1.3 Nprmjet burimeve natyrale te riprtrishme (plehra organike te kafshve, perime dhe bime

foragjere), sistemet mbarshtuese te bimve/kafshve dhe sistemet kullosore lejojn qe pjelloria

e toks te ruhet dhe te prmirsohet pr nj kohe te gjate dhe te kontribuojn pr te zhvilluar nj

bujqsi te qndrueshme.

1.4 Mbarshtimi i kafshve, i praktikuar ne kuadr te bujqsis organike, sht nj aktivitet i

lidhur me token. Prve rasteve te autorizuara qe prjashtohen ne kt aneks, kafsht duhet te

hyjn ne nj zone te lire dhe numri i kafshve pr njsi te siprfaqes duhet te jete i kufizuar pr te

siguruar nj menaxhim te plote te kafshve dhe prodhimit bimor pr njsi prodhimi, duke

minimizuar kshtu do forme ndotjeje, ne mnyr te veante te ndotjes se toks, te siprfaqeve te

ndryshme dhe te ujerave. Numri i kafshve duhet te lidhet ngushtsisht me zonn, me qellim qe

te shmangen problemet e mbingarkess dhe erozionit dhe te lejohet prhapja e plehrave organike,

ne mnyr qe te mund te shmanget ndonj efekt i pafavorshm mbi mjedisin. Ne seksionin 7

jepen rregulla te detajuara mbi prdorimin e plehrave organike.

1.5 Ne fermat blegtorale organike, te gjitha kafsht ne nj dhe te njjtn njsi prodhimi duhet te

rriten sipas rregullave te shtruara ne kt ligj.

1.6 Megjithat, kafsht te cilat nuk rriten sipas parashikimeve te ktij ligji mund te jene prezent

ne ekonomi, me kusht qe ato te rriten ne njsi ku stallat dhe parcelat jan te veanta nga njsite

qe prodhojn sipas rregullave te ksaj rregulloreje, dhe prfshihen dhe specie te ndryshme.

1.7 Nga kufizimet qe rrjedhin nga ky parim, kafsht qe nuk jan rritur ne prputhje me dispozitat

e ktij ligji mund te prdorin, do vit pr nj periudhe te kufizuar kohe, kullotat e njsive qe

veprojn ne prputhje me kt ligj, me kusht qe kafshe te tilla te vijn nga mbarshtimi ekstensiv

dhe numri i krerve pr ha t'i korrespondoje 170 kg azot pr vit/ha (si prcaktohet ne aneksin

VII te ktij ligji) dhe me kusht qe kafsht e tjera, te cilat nuk jan subjekt i krkesave te ktij

ligji, te mos jene prezent ne kt kullote ne te njjtn, kohe. Ky kufizim duhet te autorizohet qe

me prpara nga autoriteti apo organizmi certifikues (i kontrollit).

1.8 Si kufizim i dyte qe rrjedh nga ky parim, kafsht e rritura sipas prshkrimeve te ktij

ligji duhet te kulloten ne toka te prbashkta, me kusht qe:

a) toka te mos jete e trajtuar me produkte te ndryshme nga ato te lejuara ne aneksin II te

ktij ligji, pr te paktn 3 vjet;

b) kafsht te cilat prdorin toka te tilla, te cilat nuk jan subjekt i krkesave te ktij udhzimi,

vijn nga prodhimi ekstensiv dhe numri i kafshve pr ha t'i korrespondoje 170 kg azot ne vit/ha,

si prcaktohet ne aneksin VII te ktij ligji;

c) do produkt blegtoral i prodhuar nga kafshe te rritura sipas dispozitave te ktij ligji, prderisa

prdorin kt kullote te prbashkt, nuk do te mund te konsiderohen si produkte organike, te

paktn te mund te plotsoj krkesat e autoritetit apo organizmit inspektues qe kafsht jan

mbajtur te veanta nga kafsht e tjera qe nuk i prgjigjen krkesave te ktij ligji.

2. Konvertimi

2.1 Konvertimi i toks, i shoqruar me prodhimin blegtoral organik

2.1.1 Aty ku nj njsi prodhimi konvertohet, e tere siprfaqja e njsis e prdorur pr ushqimin e

blegtoris duhet t'i prgjigjet rregullave te bujqsis organike, duke prdorur periudhn e

konvertimit te krijuar ne pjesn A te ktij aneksi, qe lidhet me "Bimt dhe prodhimet bimore".

2.1.2 Si rrjedhim i ktij parimi, periudha e konvertimit duhet te reduktohet ne nj vit pr kullotat,

zonat e hapura dhe padoqet te prdorura nga speciet jo-barngrnse. Kjo periudhe mund te

reduktohet ne 6 muaj nse toka te tilla nuk ka, nse kohet e fundit nuk jan trajtuar me produkte

te ndryshme nga ato te referuara ne aneksin II te ktij ligji. Ky kufizim duhet te autorizohet nga

autoriteti apo organizmi inspektues.

2.2 Konvertimi i blegtoris dhe i produkteve blegtorale

2.2.1 Produktet blegtorale shiten me emrtimin produkte organike (biologjike) vetm nse

kafsht rriten ne prputhje me rregullat e shtruara ne kt ligj pr nj periudhe te paktn:

- 12 muaj, ne rastin e njthundrakve dhe gjedheve pr prodhim mishi;

- 6 muaj, ne rastin e rumi nanteve te vegjl dhe derrave;

- 6 muaj, ne rastin e kafshve pr prodhim qumshti;

- 10 jave, pr shpendt pr prodhim mishi, te sjella ne moshn deri treditshe;

- 6 jave, ne rastin e shpendve pr prodhim vezsh.

2.2.2 Si rrjedh nga paragrafi 2.2.1 pr krijimin e tufave, viat dhe te imtat pr prodhimin

e mishit mund te shiten si prodhime organike te rritura gjate nj periudhe tranzitimi, me kusht qe:

- te vijn nga mbarshtimi ekstensiv;

- te rriten ne njsite e prodhimit organik deri ne kohen e shitjes apo therjes, pr nj periudhe

minimalisht prej 6 muajsh pr viat dhe pr te imtat;

- origjina e kafshve perputhet me kushtet e shprehura ne nendarjet 4 dhe 5 te paragrafit 3.4.

2.3 Konvertimi stimulues

2.3.1 Nga kufizimet e paragrafve 2.2.1, 4.2 dhe 4.4 ne qofte se ka konvertim te te gjith

njsis prodhuese, prfshi blegtorin, kullotat dhe/ose ndonj toke te prdorur pr ushqimin e

blegtoris, periudha e konvertimit te prgjithshm e kombinuar edhe pr blegtorin, kulloten

dhe/ose ndonj toke e prdorur pr ushqimin e kafshve do te reduktohet ne 24 muaj qe varen

nga kushtet e mposhtme:

a) Kufizimet prdoren vetm pr kafsht qe ekzistojn dhe pasardhsit e tyre dhe ne te njjtn

kohe dhe pr tokat e prdorura pr ushqimin/kullotjen e kafshve para fillimit te konvertimit;

b) kafsht ushqehen kryesisht me produkte nga njsite prodhuese.

3. Origjina e kafshve

3.1 Ne zgjedhjen e racave dhe linjave, duhet te llogaritet dhe kapaciteti i kafshve pr t'u

adoptuar ne kushtet lokale; vitaliteti dhe rezistenca e tyre ndaj smundjeve. Prve ktyre, racat

dhe linjat e kafshve te zgjidhen pr te shmangur smundje te veanta apo probleme

shndetsore qe shoqrojn disa linja apo raca te prdorura ne prodhimin intensiv (p.sh.

sindroma e stresit tek derrat, sindroma PSE, ngordhjet e papritura, abortimet spontane, lindjet e

vshtira qe krkojn operacione ezariane etj.). Preference t'u jepet racave dhe linjave vendase

(autoktone lokale).

3.2 Kafsht duhet te vijn nga njsite prodhuese te cilat veprojn ne prputhje me rregullat e

tipave te ndryshme te prodhimit blegtoral te shtruara ne nenin 6 te ksaj shtojce. Gjate gjith

jets se kafshve duhet te aplikohet ky sistem prodhimi.

3.3 Kafsht qe ekzistojn ne nj njsi prodhimi blegtoral, qe nuk vepron ne prputhje me

rregullat e ksaj shtojce, mund te konvertohen me nj miratim te mparshm te trupit/autoritetit

inspektues.

3.4 Kur nj tufe krijohet pr here te pare dhe kafsht e rritura ne mnyr organike nuk jan te

mjaftueshme ne numr, kafsht e rritura joorganikisht mund te sillen ne njsite e prodhimit

blegtoral, ne varsi te kushteve te mposhtme:

- zogjt pr prodhimin e vezve nuk duhet te jene me shume se 18 javsh;

- zogjt pr prodhim mishi (brojler) duhet te jene me pak se 3 ditsh ne kohen kur largohen

nga njsia ku u prodhuan pr ne njsite e prodhimit;

- buajt duhet te jene me pak se 6 muaj;

- viat dhe kuajt duhet te rriten sipas rregullave te ktij aneksi dhe menjher pas kputjes

dhe ne ndonj rast ata duhet te jene me pak se 6 muaj;

- delet dhe dhite duhet te rriten sipas rregullave te ktij aneksi, menjher pas kputjes, dhe,

ne ndonj rast, ato duhet te jene me pak se 45 dite;

- gicat duhet te rriten sipas rregullave te ktij aneksi, menjher pas kputjes dhe te peshojn

me pak se 25 kg.

3.5 Ky kufizim, i cili duhet te jete i autorizuar qe me prpara nga nj trup apo autoritet

inspektues, aplikohet pr nj periudhe transitore trevjeare.

3.6 Riprtritja, rigjenerimi apo remontimi i tufave do te autorizohet nga autoriteti kontrollues

kur kafsht nuk rriten ne mnyr organike dhe ne rastet e mposhtme:

a) mortalitetit te larte te kafshve i shkaktuar nga rrethana katastrofike e shndetsore;

b) zogjt pr prodhim vezsh nuk jan me shume se 18 javsh;

c) shpendt pr prodhim mishi jan me pak se 3 ditsh dhe derrat menjher pas kputjes

jan me pak se 25 kg. Rastet (b) dhe (c) autorizohen pr nj periudhe tranzicioni trevjear.

3.7 Ne rastin e gicave, zogjve pr veze dhe shpendve pr prodhim mishi, ky kufizim ne kohe

(tranzicioni) do te riekzaminohet para dats se prfundimit pr te pare, nse ka vend pr t'i shtyre

kto afate.

3.8 Maksimumi i kafshve pr remontimin e tufave: ne njthundrak e gjedh prej 10%, derra dhe

te imta prej 20%. Kto kafshe do te sillen nga ferma blegtorale te prodhimit joorganik pr te

mbshtetur rritjen natyrale dhe pr te rigjeneruar tufat, kur nuk ka kafshe te rritura ne mnyr

organike dhe vetm kur autorizohen nga autoriteti apo organizmi kontrollues.

3.9 Prqindjet e vendosura ne kufizimet e msiprme nuk do te aplikohen ne njsite e prodhimit

me me pak se 10 njthundrak apo gjedh ose me me pak se 5 derra, te leshta apo te dhirta. Pr

kto njsi, do remontim i prmendur me sipr do jete i kufizuar ne nj maksimum prej nj

kafshe ne vit.

3.10 Kto prqindje mund te rriten deri ne 40 %, sipas opinionit apo mendimit te autoritetit apo

organit inspektues, ne ra ste te veanta si me posht:

- kur ndrmerret nj ekstension ne shkalle te gjere;

- kur ndryshohet nj race;

- kur zhvillohet specializimi i nj kafshe te re.

3.11 Si kufizim i peste, meshkujt pr mbarshtim duhet te sillen nga fermat joorganike ne nj

ferme blegtorale organike, me kusht qe kafsht me pas te rriten dhe te ushqehen sipas rregullave

te vendosura ne kt ligj.

3.12 Kur kafsht vijn nga njsi qe nuk veprojn ne prputhje me nenet e ksaj shtojce, ne lidhje

me kushtet dhe kufizimet e vendosura ne paragraft 3.3 deri 3.11 (te msiprm), periudhat e

parashtruara ne paragrafin 2.2.1 duhet te shihen nse prodhimet jan shitur sikur te ishin

organike dhe gjate ktyre periudhave te gjitha rregullat e vendosura duhet te veprojn ne

prputhje me kt shtojce.

3.13 Aty ku kafsht jan marre nga njsi qe nuk veprojn ne prputhje me kt shtojce, vmendje

te veante u duhet kushtuar masave shndetsore te kafshve. Autoriteti inspektues duhet te

aplikoje, ne varsi te kushteve lokale, masa te veanta, te tilla si teste pr parazitet dhe periudha

karantine.

4. Ushqimi

4.1 Ushqimi synon me shume te siguroje nj prodhim cilsor sesa maksimizimin e prodhimit,

ndrsa plotson krkesat ushqimore te kafshve ne faza te ndryshme te zhvillimit te tyre.

Praktikat e majmris te autorizuara tani pr tani jan reversibile ne do faze te procesit te rritjes.

Ndalohet te ushqyerit e detyruar te kafshve.

4.2 Kafsht duhet te ushqehen me ushqime te prodhuara ne mnyr organike.

4.3 Me tej, kafsht duhet te rriten ne prputhje me rregullat e vendosura ne kt aneks. E

preferueshme sht prdorimi i ushqimeve nga njsi apo, kur nuk sht e mundur, prdorimi i

ushqimeve nga njsi apo ndrmarrje te tjera ne varsi te parashikimeve te ktij ligji.

4.4 Deri ne 30% te formuls se ushqimeve ne racione mesatarisht, mund te prmbajn lende

ushqimore ne konvertim. Kur ushqimet ne konvertim vijn nga nj njsi e vete ekonomis, kjo,

prqindje mund te rritet ne 60%.

4.5 Te ushqyerit e te vegjlve duhet te bazohet ne qumshtin natyral, i preferueshem sht

qumshti i nns. Te gjith te vegjlit duhet te ushqehen me qumsht natyral pr nj periudhe

minimum qe varet nga specia, e cila do te jete 3 muaj pr gjedhet dhe njthundrakt, 45 dite pr

te imtat dhe 40 dite pr derrat.

4.6 Ministria e Bujqsis dhe e Ushqimit do te prcaktoj zonat apo rajonet prkatse, ku

praktikohet lvizja e njerzve dhe e kafshve pr ne zonat kullosore ne male, pa paragjykuar te

ushqyerit e kafshve te shtruar ne kt shtojce.

4.7 Sistemet e rritjes se barngrnsve do te bazohen ne prdorimin ne maksimum te kullotave

sipas vlers se kullotave ne periudha te ndryshme te vitit. Te paktn 60% e lendes se thate ne

racionet ditore konsiston ne foragjeret e freskta, te thata, te ashpra apo silazh. Megjithat,

autoriteti apo trupi inspektues mund te lejoje nj reduktim deri ne 50 % pr kafsht ne prodhim

qumshti pr nj periudhe maksimumi prej 3 muajsh ne fillim te laktacionit.

4.8 Pr nj periudhe trevjeare, autorizohet prdorimi i proporcioneve te kufizuara te lendeve

ushqimore konvencionale, ku fermeri nuk sht ne gjendje te marre ushqime ekskluzivisht nga

prodhimi organik. Prqindja maksimum e ushqimeve konvencionale te autorizuara pr vit sht

10% ne rastin e barngrnsve dhe 20% pr specie te tjera. Kto shifra llogariten ne mnyr te

prvitshme si prqindje e lendes se thate te ushqimeve me origjine bujqsore. Prqindja

maksimum e autorizuar e ushqimeve konvencionale ne racion ditor, prve periudhs se lvizjes,

duhet te jete 25 %, e llogaritur si prqindje e lendes se thate.

4.9 Si del nga paragrafi 4.8, kur humbet prodhimi foragjer, ne mnyr te veante si rezultat i

kushteve te veanta te motit, autoriteti kompetent shtetror mund te autorizoje pr nj periudhe te

kufizuar dhe ne lidhje me nj zone te caktuar (te veante), nj prqindje me te larte te ushqimeve

konvencionale ku justifikohet nj kufizim i tille.

4.10 Pr shpendt, racioni ushqimor i prdorur duhet te prmbaje te paktn 65 % drithra. 4.11

Ushqimet e ashpra, te freskta apo te thata, apo silazhi duhet te shtohen ne racionin

ditor te derrave dhe te shpendve.

4.12 Ne silazh mund te prdoren si aditiv vetm produktet e listuara ne aneksin II pjesa D

seksioni 1.5 dhe 3.1 dhe ndihmuese te prpunimit.

4.13 Lendet ushqimore konvencionale me origjine bujqsore mund te prdoren ne te ushqyerit e

kafshve vetm ne qofte se listohen ne aneksin II pjesa C seksioni 1 (lendet ushqimore me

origjine nga bimt), ne vartsi te kufizimeve sasiore te paraqitura ne kt shtojce dhe vetm nse

ato jan prodhuar apo prgatitur pa prdorimin e solventeve kimike.

4.14 Lendet ushqimore me origjine shtazore (nse prodhohen ne mnyr organike apo

konvencionale) mund te prdoren vetm nse jan te listuara ne aneksin II pjesa C seksioni 2 dhe

ne vartsi te kufizimeve sasiore te paraqitura ne kt shtojce.

4.15 Me qellim qe te plotsohen krkesat ushqyese te kafshve, vetm produktet e listuara ne

aneksin II pjesa C seksioni 3 (Lende ushqimore me origjine minerale) dhe pjesa D seksioni 1. i

(elementet qe gjenden ne forme gjurme) dhe 1.2 (vitaminat, provitaminat dhe substancat e

prcaktuara mire kimikisht qe kane efekt. te njjt) mund te prdoren ne te ushqyerit e kafshve.

4.16 Vetm produktet e listuara ne aneksin II pjesa D seksioni 1.3 (enzimat), 1.4

(mikroorganizmat), 1.6 ( agjente lidhs, antitrupat dhe koagolantet), 2 (produkte te caktuara te

veanta te prdorura ne ushqimin e kafshve) dhe 3 (lende te tjera shtese ne fabrikimin e

ushqimeve) mund te prdoren ne te ushqyerit e kafshve pr qllimet e treguara sipas kategorive

te prmendura me sipr. Antibiotiket, koksidiostatiket, substancat medicinale, nxitsit e rritjes

apo ndonj substance tjetr qe synon te stimuloje rritjen apo prodhimin nuk do te prdoren ne te

ushqyerit e kafshve.

4.17 Ushqimet, materialet ushqyese, aditivt ushqimore ne prbrje te ushqimeve, substanca te

tjera shtese ne fabrikimin e ushqimeve dhe produkte te veanta te prdorura ne te ushqyerit e

kafshve nuk duhet te jene prodhuar nga organizma gjenetikisht te modifikueshm apo produkte

qe rrjedhin prej tyre.

5. Parandalimi i smundjeve dhe trajtimi veterinar

5.1 Parandalimi i smundjeve ne prodhimin blegtoral do te bazohet ne parimet e mposhtme:

a) zgjedhja e racave dhe linjave te prshtatshme te kafshve si specifikohet ne seksionin 3;

b) aplikimi i praktikave mbarshtuese, te prshtatshme ne prputhje me krkesat e do specie, qe

inkurajon, stimulon rezistence te forte ndaj smundjeve dhe parandalimin e infeksioneve;

c) prdorimi i ushqimeve me cilsi te larte, se bashku me ushtrimet e rregullta fizike dhe

lshimi ne kullote ndikojn kshtu ne stimulimin e mbrojtjes natyrale imunologjike te kafshve;

d) sigurimi i nj densiteti te prshtatshm te kafshve, ne mnyr qe te shmanget mbingarkesa

dhe ndonj problem shndetsor qe mund te rrjedhe.

5.2 Parimet e vendosura me sipr, do te kufizojn problemet shndetsore te kafshve, kshtu qe

ato te mund te kontrollohen kryesisht nprmjet parandalimit.

5.3 Nse, pavarsisht prej te gjitha masave te msiprme, nj kafshe smuret apo plagoset,

ajo duhet te trajtohet menjher, nse sht e nevojshme, te izolohet ne vende te prshtatshme.

5.4 Prdorimi i medikamenteve veterinare ne bujqsin organike do te veproje konform

parimeve te mposhtme:

a) Prodhimet fitoterapeutike (p.sh. ekstraktet bimore, prjashto antibiotiket, esencat etj.),

produktet homeopatie (p.sh. substancat bimore, shtazore apo minerale) dhe oligoelementet

(gjurme) dhe produktet e listuara ne pjesn C seksioni 3 te shtojcs II do te jene ne preference

medikamentet veterinare allopatike te sintetizuara kimikisht ose antibiotiket, me kusht qe

ndikimi i tyre terapeutik te jete efektiv pr speciet e kafshve dhe kushtet pr te cilat synon

trajtimi;

b) Ne qofte se prdorimi i produkteve te msiprme nuk provon ose s'ka te ngjare te provoje

efektivitet ne luftimin e smundjeve apo plagosjeve, pr te shmangur vuajtjet dhe dhimbjet e

kafshve, antibiotiket apo medikamentet veterinare allopatike te sintetizuara kimikisht mund te

prdoren nen prgjegjsin e veterinerit;

c) Ndalohet prdorimi i medikamenteve veterinare allopatike te sintetizuara kimikisht apo

antibiotiket ne trajtimet parandaluese.

5.5 Prve parimeve te msiprme, do te aplikohen rregullat e mposhtme:

a) Ndalohet prdorimi i substancave pr te nxitur rritjen apo prodhimin, (prfshi antibiotiket,

koksidiostatiket dhe te tjera shtesa artificiale pr qllime nxitjen e rritjes) dhe prdorimi i

hormoneve apo substancave te njjta pr te kontrolluar riprodhimin (p.sh. induktimi apo

sinkronizimi i estrusit), apo pr qllime te tjera.

b) Te autorizohen trajtimet veterinare te kafshve, apo trajtimet e lokaleve, pajisjeve dhe

mjeteve, prfshi prdorimin e medikamenteve veterinare imunologjie, kur nj smundje njihet si

prezent ne nj zone te veante ne te ciln gjendet njsia prodhuese.

5.6 Kurdo qe te prdoren medikamentet veterinare, tipi i produktit duhet te regjistrohet ne

mnyr te qarte (duke prfshir treguesit e substancave farmakologjike aktive te prmbajtura ne

te) se bashku me detajet mbi diagnozat, prdorimin, metodat e administrimit, zgjatjen e trajtimit

dhe periudhn e ndrprerjes te prcaktuar ne ligj. Ky informacion t'i deklarohet autoritetit apo

trupit inspektues prpara tregtimit te kafshve apo produkteve blegtorale si te prodhuara

organikisht. Kafsht e trajtuara duhet te jene identifikuar ne mnyr te qarte, individualisht, ne

rastin e kafshve te mdha; ne grup apo individualisht, ne rastin e shpendve dhe kafshve te

vogla.

5.7 Periudha ndrmjetse midis administrimit te fundit me medikamente veterinare allopatike te

nj kafshe ne kushte normale prdorimi dhe prodhimi i lendeve ushqimore te prodhuara ne

mnyr organike nga kafshe te tilla duhet te zgjatet, gati te dyfishohet periudha e msiprme e

rregulluar me ligj ose, ne rastin kur kjo p eriudhe nuk specifikohet, ajo behet 48 ore.

5.8 Me prjashtim te vaksinimeve, trajtimeve antiparazitare dhe skemave te rrnjosjes se

detyrueshme te krijuar nga shteti, ne rastin kur nj kafshe apo nj grup kafshsh marrin me

shume se 2 ose maksimumi tre prej trajtimeve me medikamente veterinare kimikisht te

sintetizuara apo antibiotike brenda nj viti (ose me shume se nj cikl trajtimi nse jetgjatsia

produktive e tyre sht me pak sesa nj vit) kafsht qe kane kt problem ose prodhimet qe

rrjedhin prej tyre nuk mund te shiten sikur te ishin prodhuar sipas ktij aneksi dhe kafsht duhet

te ishin vendosur sipas periudhs se konvertimit te parashikuar ne seksionin 2 te ksaj shtojce, ne

varsi te konsensit te autoritetit apo organizmit te kontrollit/inspektimit.

6. Praktikat e menaxhimit te mbarshtimit, transporti dhe identifikimi i produkteve blegtorale

6.1 Praktikat zooteknike

6.1.1 Ne parim, riprodhimi i kafshve te rritura ne mnyr organike duhet te bazohet ne

metoda natyrale. Megjithat, inseminimi artificial ndalohet. Ndalohen, gjithashtu, forma te tjera

riprodhimi apo te ndihms (p.sh. embrio-transfera).

6.1.2 Veprime te tilla si aplikimi i bandave elastike ne bishtin e deleve, prerja e dhmbve, prerja

apo rregullimi i sqepave apo prerja e brirve nuk duhet te jene praktika sistematike ne bujqsin

organike. Disa prej ktyre veprimeve mund, sidoqoft, te autorizohen nga autoriteti apo organi

inspektues pr motive te siguris (p.sh. heqja e brirve tek kafsht e reja) ose nse synohet

prmirsimi i shndetit, mirqenia apo higjiena e kafshve. Veprime te tilla duhet te kryhen ne

moshe te prshtatshme nga personel i kualifikuar, duke reduktuar ne minimum vuajtjet e

kafshve.

6.1.3 Kastrimi i kafshve lejohet me qellim qe te ruhet cilsia e produkteve dhe praktikat e

prodhimit tradicional (derrat e tipit pr mish, demat e rinj, gjelat pr mish), por vetm sipas

kushteve te vendosura ne frazn e fundit te paragrafit 6.1.2.

6.1.4 Ndalohet mbajtja e lidhur e kafshve. Me gjith kt, si del nga ky parim, autoriteti apo

organi inspektues, mund te autorizoje kt praktike pr kafshe te veanta sipas motivacionit te

nj operatori, kur kjo sht e nevojshme pr arsye sigurie dhe mirqenie dhe nj lidhje e tille

sht e kufizuar vetm pr nj periudhe te kufizuar kohe.

6.1.5 Si del nga ajo qe parashtrohet ne paragrafin 6.1.4, lidhja e gjedheve mund te praktikohet

me kusht qe te sigurohen ushtrime te rregullta fizike dhe rritja te jete ne nj linje me krkesat e

mirqenies se kafshs me zonat komforte te shtress si ne menaxhimin individual. Kjo, e

autorizuar nga autoriteti apo organizmi inspektues (i kontrollit), te aplikohet pr nj periudhe

kalimtare pesvjeare.

6.1.6 Me kufizimet ligjore qe vijn me pas, gjedhet ne ekonomit e vogla mund te fiksohen

(lidhen) nse nuk sht e mundur te mbahen gjedhet ne grupe ne prshtatje me krkesat e

mbarvajtjes se tyre ose te paktn dy here ne jave te ohen ne kullote apo hapsira te lira te

hapura. Ky veprim, i cili duhet te autorizohet nga autoriteti apo organizmi inspektues, aplikohet

ne ekonomit qe knaqin (plotsojn) krkesat natyrale lidhur me prodhimin organik te kafshve.

6.1.7 Atje ku kafsht mbahen ne grup, madhsia e grupit duhet te varet nga faza e zhvillimit dhe

nevojat e mirqenies se specieve. sht e ndaluar mbajtja e kafshve ne kondicion apo nen nj

regjim te ushqyeri qe mund te shkaktoje anemin.

6.1.8 Mosha minimale pr therjen e shpendve sht:

- 81 dite pr pulat,

- 150 dite pr gjelat,

- 49 dite pr rosat Pekineze,

- 70 dite pr rosat Muscovy

- 84 dite pr rosakt Muscovy

- 92 dite pr rosa bastarde (shtegtare)

- 94 dite pr pulat afrikane

- 140 dite pr gjelat e detit dhe patat

Kur prodhuesit nuk mund te aplikojn moshat minimum te therjes, ata duhet te prdorin linja me

rritje te ngadalte.

6.2 Transporti

6.2.1 Transporti i kafshve duhet te kryhet ne mnyr qe te kufizoje stresin e vuajtur nga

kafsht. Procesi i ngarkimit dhe i shkarkimit duhet te kryhet me kujdes dhe pa prdorimin e

ndonj tipi te stimulimit elektrik te kafshve. Ndalohet prdorimi i qetsuesve allopatike para

dhe gjate transportit.

6.2.2 Gjate periudhs qe sillet pr t'u therur dhe deri ne therje, kafsha duhet te trajtohet ne

mnyr te tille qe te reduktohet ne minimum stresi.

6.3 Identifikimi i produkteve blegtorale

6.3.1 Kafsht dhe produktet blegtorale duhet te jene te identifikuara gjate gjith fazave te

prodhimit, prgatitjes, transportit dhe marketingut.

7. Mbeturinat organike (plehu) te kafshve

7.1 E tere sasia e plehrave ne total, e prdorur ne nj ekonomi, nuk mund t'i kaloje te 170 kg azot

pr vit/hektar te prdorur ne nj zone bujqsore. Nse sht e nevojshme, mund te reduktohet

densiteti i kafshve te stokuara pr te shmangur mbingarkesn e kufizuar te shprehur me sipr.

7.2 Pr te prcaktuar densitetin e prshtatshm te kafshve te referuar me sipr, njsite e

kafshve ekuivalent me 170 kg azot pr vit/ha te zons buj qsore e prdorur pr kategori te

ndryshme kafshsh do t'u referohen te dhnave te shprehura ne aneksin VII.

7.3 Ekonomit qe praktikojn metodn e prodhimit biologjik mund te krijojn bashkpunim me

ekonomi dhe ndrmarrje te tjera, te cilat veprojn ne prputhje me parashikimet e ksaj shtojce,

me qellim shprndarjen e plehrave te teprta nga prodhimi organik. Ky limit maksimum prej 170

kg azot nga plehrat organike pr vit/ha nga zona bujqsore e prdorur do te llogaritet bazuar ne te

gjitha njsite e prodhimit organik te prfshir ne nj kooperim te tille.

7.3 Mjetet e destinuara pr ruajtjen e plehrave organike te kafshve duhet te jene te nj kapaciteti

te tille qe te parandalojn ndotjen e ujit nga shkarkimet direkte ose nprmjet shkarkimeve dhe

infiltrimeve te toks.

7.4 Pr te siguruar menaxhimin e sakte te plehrave, impiantet e ruajtjes se plehrave organike

duhet te ken nj kapacitet ruajtjeje te caktuar pr nj periudhe te gjate te vitit, ne te ciln

aplikimi ne toke i plehrave nuk sht oportun apo kur aplikimi i tille ndalohet, ne rastet ku njsia

prodhuese vendoset brenda nj zone e prcaktuar si e prekshme (e ekspozuar) ndaj nitrateve.

8. Zonat e lira pr lvizje dhe strehimi i kafshve

8.1 Parime te prgjithshme

8.1.1 Kushtet e strehimit pr kafsht duhet te plotsojn nevojat biologjike dhe etologjike (p.sh.

nevojat e sjelljes qe lidhen me lirin e lvizjes dhe komfortin). Kafsht duhet te ken akses te

plote pr ushqim dhe uj. Izolimi, ngrohja dhe ventilimi i stallave duhet te siguroje qe qarkullimi

i ajrit, niveli i pluhurave, temperatura, lagshtia relative e ajrit dhe prqendrimi i gazit, te

mbahen brenda limiteve te cilat nuk jan te dmshme pr kafsht. Stallat duhet te lejojn nj

ventilim te mjaftueshm dhe ndriim natyral.

8.2 Ruajtja e densitetit te kafshve dhe mbrojtja e vegjetacionit nga mbikullotja

8.2.1 Nuk sht i detyrueshm strehimi pr kafsht ne zonat me kushte te prshtatshme

klimaterike te cilat lejojn qe kafsht te mund te jetojn jasht.

8.2.2 Densiteti i kafshve neper stalla duhet te siguroje komfortin e mirqenien e kafshve ne

funksion, ne mnyr te veante, te species, racs dhe moshs se kafshs. Gjithashtu, duhet te

llogariten dhe nevojat e lvizjes se kafshve, qe varen ne mnyr te veante nga madhsia e

grupit dhe e seksit te kafshve. Densiteti optimum do te krkoj te siguroje mirqenien e

kafshve, duke u siguruar atyre hapsire te mjaftueshme pr te qndruar ne mnyr te natyrshme,

te shtrihen lehtsisht, te rrotullohen, te pastrojn vetveten, te ndrmarrin te gjitha pozicionet

natyrale dhe te bjn te gjitha llojet e lvizjeve te tilla si shtriqje apo ndeshjet midis kafshve.

8.2.3 Siprfaqet minimale pr strehimin e kafshve dhe zonat jasht tyre pr lvizjet e tyre

(padoqet) dhe karakteristika te tjera te strehimit pr specie dhe kategori te ndryshme kafshsh

jan paraqitur ne aneksin VIII.

8.2.4 Densiteti i kafshve te mbajtura ne kullote, vende te tjera me bimsi, ne toka mesatare, toka

me lagshti, zona me shqopa dhe vendqndrime natyrale apo gjysmenatyrale duhet te jete mjaft i

ulet pr te parandaluar rrshqitjen e toks dhe konsumin e gjith bimsis.

8.2.5 Stallat, ndrtesat, rrethimet, pajisjet dhe aparaturat duhet te pastrohen dhe dezinfektohen

mjaft mire pr te parandaluar kontaminimin dhe pr te siguruar profilaksin ndaj organizmave

patogjene. Vetm produktet e listuara ne pjesn e shtojcs II mund te prdoren pr nj pastrim

dhe dezinfektim te tille te stallave dhe impianteve zooteknike. Feet, urina dhe ushqimet e

pangrna apo te ndotura duhet te hiqen sa me shpesh si nj nevoje pr te minimizuar ern e keqe

dhe te shmanget trheqja e insekteve apo rodenteve. Vetm produktet e listuara ne pjesn B

seksioni 2 te shtojcs II mund te prdoren pr eliminimin e insekteve apo dmtuesve te tjer ne

ndrtesa (stalla) apo impiante te tjera ku mbahen kafshe.

8.3 Gjitart

8.3.1 Te gjith gjitart duhet te ken akses pr ne kullota, padoqe apo zona te hapura pr

lvizjen e kafshve, te cilat mund te jene pjesrisht te mbuluara dhe qe kafsht te mund t'i

prdorin ato zona sipas kushteve fiziologjike te kafshve, nse e lejojn kushtet dhe gjendja e

toks. Barngrnsit duhet te ken akses kurdoher qe e lejojn kushtet.

8.3.2 Ne rastet kur barngrnsit kane mundsi kullotjeje gjate periudhs se kullotjes dhe ku

sistemi i strehimit gjate dimrit u jep liri pr te lvizur kafshve, duhet hequr dore nga detyrimi

pr te siguruar lvizjen ne mjedise te hapura gjate dimrit.

8.3.3 Demat mbi 1 vje duhet te ohen ne kullote, padoqe apo zona te tjera te hapura. 8.304 Ne

fazn prfundimtare te majmris gjedhet, derrat dhe dhente pr prodhim mishi mund te mbahen

ne stalla, me kusht qe kjo periudhe te mos e kaloje 1/5 e jets se kafshs dhe ne ndonj rast nj

periudhe prej maksimumi 3 muaj.

8.3.5 Stallat duhet te ken dysheme te sheshte, por jo te lmuar (te rrshqitshme). Te paktn

gjysma e gjith dyshemes duhet te jete solide dhe jo me ko nstruksion rrjet.

8.3.6 Stalla duhet te jete e prshtatshme, e pastr, me shtrese te thate dhe siprfaqe te

mjaftueshme, qe duhet te jete nj konstruksion solid i pa rrshqitshm. Ne zonn e pushimit

shtresa duhet te jete kashte ose tjetr material natyral i prshtatshm. Shtresa mund te

prmirsohet dhe pasurohet me ndonj produkt mineral te autorizuar pr prdorim si pleh ne

bujqsin organike ne prputhje me pjesn A te shtojcs II.

8.3.7 Ndalohet mbajtja e viave ne bokse individuale pas moshs njjavshe.

8.3.8 Dosat mund te mbahen ne grupe, prve atyre qe jan ne fazn e fundit te mbarsmris

dhe gjate periudhs se mmzimit (me gica ne gji). Gicat nuk duhet te mbahen ne Flat decks- ose

ne bokse te prbashkta. Padoqet duhet t'u japin mundsi derrave te grryejn dhe te lvizin

lirisht etj. Me qellim qe derrat te grryejn, mund te prdoren substanca te ndryshme.

804 Shpendt

804.1 Shpendt duhet te rriten ne mjedise te hapura dhe nuk duhet te mbahen ne kafaze. 804.2

Zogjt duhet te pijen uj ne ujera qe rrjedhin, pellgje apo afr liqeneve, kurdoher qe e lejojn

kushtet e motit, me synim respektimin e krkesave te mirqenies se kafshve apo kushteve

higjienike.

804.3 Te gjitha llojet e ndrtesave pr shpendt duhet te plotsojn kushtet minimale si vijon:

- Me e pakta, 1/3 e ndrtess duhet te jete solide, jo e rrshqitshme apo konstruksion rrjete

dhe e mbuluar me nj material te tille, si kashte, tallash rere apo torfe;

- Ne kafazet pr pulat pjellse duhet te kt nj pjese mjaft te madhe te dyshemes pr pulat

dhe pr te grumbulluar jashtqitjet;

- Ato duhet te ken kmbalec druri ne madhsin dhe ne numrin ne prshtatje me madhsin e

grupit dhe te zogjve si parashtrohet ne aneksin VIII;

- Ato duhet te ken brima hyrje/dalje te nj madhsie te prshtatshme pr zogjt dhe kto te

ken te paktn 4 m2 pr 100 m2 te siprfaqes se nevojshme pr zogjt.

- do kafaz nuk duhet te prmbaj me shume se:

- 4800 zogj,

- 3000 pula pjellse,

- 5200 pula afrikane;

- 4000 rosa Muscovy apo Pekini ose 3200 rosake Muscovy apo Pekini apo te vegjlit e tyre;

- 2500 gjela, pata ose gjela deti;

- Siprfaqja e prdorshme ne total ne strehimet e shpendve pr prodhimin e mishit ne nj

njsi te vetme prodhimi nuk duhet t'i kaloje te 1600 m2.

8.4.4 Ne rastin e pulave prodhuese drita natyrale duhet te shtohet me mjete artificiale pr te

siguruar nj maksimum prej 16 orsh ndriim ne dite me nj periudhe pushimi te pakthyeshme

pa ndriim artificial prej te paktn 8 orsh.

8.4.5 Pulat duhet te mbahen dhe te rriten ne mjedise te hapura, kurdoher qe e lejojn kushtet e

motit dhe sa here qe sht e mundur. Kjo periudhe duhet te zr te paktn 1/3 e jets se tyre.

Kto mjedise te hapura te jene te mbuluara kryesisht me vegjetacion, te siguruara me mjete

mbrojtse dhe t'u lejoje kafshve qe te ken lugje (ene) ne numr te prshtatshm pr te pire e pr

te ngrn.

8.4.6 Pr arsye shndetsore, ndrtesa duhet te kt boshllqe te lira midis dy grupeve shpendsh

te rritura. Ndrtesat dhe mjediset e tjera te pastrohen dhe te dezinfektohen gjate ksaj kohe.

Prve ksaj, kur rritja e do tufe shpendsh ka prfunduar, vendi ku u mbajtn shpendt do te

lihet bosh pr te lejuar rigjenerimin e vegjetacionit dhe pr arsye shndetsimi te saj. Kto

krkesa nuk do aplikohen pr nj numr te vogl shpendsh, te cilat nuk mbahen ne kto zona

dhe te cilat mbahen te lira gjate gjith dits.

8.5 Kufizime te prgjithshme ne strehimin e kafshve

8.5.1 Si rrjedh dhe nga krkesat e parashtruara ne paragrafin 8.3.1, 8.4.2, 8.4.3 dhe 8.4.5

dhe densiteti i mbajtjes parashtrohet ne aneksin VIII, autoriteti kompetent mund te autorizoje

kufizime nga krkesat e ktyre paragrafve dhe prej shtojcs VIII pr nj periudhe te

prkohshme qe prfundon ne 31 dhjetor 2010. Ky kufizim mund te aplikohet vetm ne

ekonomit blegtorale qe kane ndrtesa (strehime) te ndrtuara prpara hyrjes ne fuqi te ktij ligji

dhe pr me tepr ne rast se kto strehime veprojn afrsisht ne prputhje me rregullat e caktuara

ne kt ligj dhe qe kane te bjn me prodhimin blegtoral organik.

8.5.2 Operatoret qe prfitojn nga ky kufizim, do te prezantojn, pr autoritetin kompetent, nj

plan qe prmban marrveshjet te cilat sigurojn, ne fund te kufizimit, prputhshmri me

parashikimet e ktij aneksi.

C. Bletaria dhe produktet qe merren prej saj

1. Parime te prgjithshme

1.1 Bletaria sht nj aktivitet qe kontribuon ne mbrojtjen e mjedisit dhe bujqsis dhe

prodhimit pyjor nprmjet pllenimit qe kryhet nga blett.

1.2 Kualifikimi i produkteve te bletve si produkte organike sht i lidhur ngushte me dy

karakteristika te trajtimit te koshereve dhe te cilsis se mjedisit. Ky kualifikim varet gjithashtu

nga kushtet e mbledhjes, prpunimit dhe ruajtjes (magazinimit) te produkteve nga blett.

1.3 Kur nj operator mban disa njsi me blete ne te njjtn zone, te gjitha njsite duhet te

veprojn ne prputhje me krkesat e ksaj shtojce. Si del nga ky p arim, nj operator mund te

mbaje (mbarshtoj) njsi duke mos vepruar ne prputhje me kt shtojce, me kusht qe te gjitha

krkesat e ksaj shtojce te plotsohen, me prjashtim te parashikimeve te parashtruara ne

paragrafin 4.2 pr vendosjen e parqeve te bletve. Ne at rast, produkti nuk mund te shitet sipas

metodave te prodhimit organik.

2. Periudha e konversionit

2.1 Produktet e bletve mund te shiten sipas metods se prodhimit organik vetm nse kushtet e

rregullave te tanishme jan respektuar pr te paktn nj vit. Gjate periudhs se

konversionit, dylli te zvendsohet sipas krkesave te shtruara ne paragrafin 8.3.

3. Origjina e bletve

3.1 Ne zgjedhjen e racave duhet te llogaritet kapaciteti i kafshve pr t'u adoptuar ne kushtet e

rajonit, vitaliteti i tyre, si dhe rezistenca e tyre ndaj smundjeve. Preference t'u jepet racave

evropiane te bletve mellifere dhe ekotipeve te tyre lokale.

3.2 Parqet e bletve krijohen nga ndarja e kolonive ose prftohen nga tufa bletsh apo

koshere nga njsi qe veprojn ne prputhje me parashikimet e ksaj shtojce.

3.3 Si rrjedhim i pare, ne varsi te aprovimit te mparshm nga autoriteti apo organizmi

inspektues, parqet e bletve qe ekzistojn ne njsite prodhuese qe nuk veprojn sipas rregullave

te ksaj shtojce mund te konvertohen.

3.4 Si rrjedhim i dyte, nga tufat e bletve krkohet nga bletrritsit te mos prodhohet sipas

ksaj shtojce gjate nj periudhe kalimtare dyvjeare ne varsi te periudhs se konversionit.

3.5 Si rrjedhim i trete, rindrtimi i parqeve te bletve do te autorizohet nga autoriteti apo

organizmi i kontrollit, ne rastin e mortalitetit te larte te kafshve te shkaktuar nga rrethana

shndetsore apo katastrofike kur nuk jan disponibel parqet qe veprojn sipas ksaj shtojce, ne

varsi te periudhs se konversionit.

3.6 Si rrjedhim i katrt, pr rinovimin e parqeve me 10% ne vit te mbretreshave dhe te bletve

qe nuk veprojn ne prputhje me kt shtojce mund te inkorporohen ne njsite e prodhimit

organik ato mbretresha dhe blete te vendosura ne koshere me flete dylli qe vijn nga njsite e

prodhimit organik. Ndrkoh nuk aplikohet periudha e konversionit.

4. Vendosja e parqeve te bletve

4.1 Autoriteti kompetent ne MBU duhet te prcaktoj rajonet apo zonat ku nuk mund te

praktikohet apikultura qe t'i prgjigjet krkesave te ksaj shtojce. Nj harte ku te listohet

vendosja e prshtatshme e koshereve, si parashikohet ne aneksin III pjesa A1 seksioni 2 do te

sigurohet pr autoritetin apo organizmin inspektues nga bletrritsit. Kur zona te tilla nuk

identifikohen, bletrritsit duhet te sigurojn autoritetin apo organizmin inspektues me nj

dokument dhe evidence te prshtatshme, qe prmban nj analize te prshtatshme nse sht e

nevojshme, pr te demonstruar qe zonat ku mbahen kolonit e tij plotsojn kushtet e krkuara

ne kt shtojce.

4.2 Vendosja e parqeve duhet te jete e tille qe:

a) te sigurojn mjaft nektar natyral, menja (mjalt i prodhuar nga konsumi i paraziteve), dhe

burime poleni pr blett dhe uj te mjaftueshm;

b) e tille te jete brenda nj rrezeje prej 3 km nga vendosja e parkut, burimet e nektarit dhe polenit

konsistojn kryesisht ne bimt e prodhuara ne mnyr organike dhe/ose bimsin spontane, sipas

krkesave te nenit 6 dhe aneksit I te ksaj shtojce;

c) te ruaje distance te mjaftueshme nga burimet e prodhimit bujqsor qe mund te ojn lehtsisht

ne ndotjen p.sh.: qendrat urbane, rrugt, zonat industriale, vendet ku trajtohen plehrat etj.

Autoritetet apo organizmat inspektues do te krijojn masa pr te siguruar kt krkes.

Krkesat e msiprme nuk aplikohen ne zonat ku nuk ka lulzim ose kur kosheret jan

inaktive (periudhn letargjike).

5. Ushqimi

5.1 Ne fund te sezonit prodhues kosheret duhet te lihen me rezerva mjalti dhe poleni te

mjaftueshm pr te mbijetuar gjate periudhs se dimrit.

5.2 Ushqyerja artificiale e kolonive autorizohet kur mbijetesa e koshereve rrezikohet nga kushtet

ekstreme te klims. Te ushqyerit artificial do te behet me mjalt te prodhuar ne mnyr organike,

e preferueshme sht ajo nga e se njjts njsi prodhimi organik.

5.3 Si rrjedhim i pare i paragrafit 5.2, autoriteti kompetent mund te autorizoje prdorimin e

shurupit te sheqerit, te prodhuar ne mnyr organike, ose melasa e sheqerit organik ne vend te

mjaltit te prodhuar organikisht me ushqim artificial, ne mnyr te veante kur krkohet nga

kushtet klimatike dhe provokohet kristalizimi i mjaltit.

5.4 Si rrjedhim i dyte, shurupi i sheqerit, melasa e sheqerit dhe mjalti qe nuk mbulohen nga kjo

rregullore mund te autorizohet nga autoriteti apo organizmi i inspektimit pr ushqimin artificial

gjate nj periudhe kalimtare dyvjeare.

5.5 Informacioni i mposhtm do te hyje ne regjistrat e parkut te bletve, lidhur me prdorimin e

ushqimit artificial, tipin e produktit, datn, sasin dhe kosheret ku sht prdorur.

5.6 Produktet e tjera te ndryshme nga ato te paraqitura ne paragraft 5.1 deri 5.4 nuk mund

te prdoren ne ble tari, te cilat veprojn ne prputhje me kt shtojce.

5.7 U shqimi artificial mund te prdoret vetm ndrmjet periudhs se vjeljes se fundit te

mjaltit dhe 15 dite para se te filloje grumbullimi j nektarit te ri.

6. Parandalimi i smundjeve dhe trajtimet veterinare

6.1 Parandalimi i smundjeve ne bletari duhet te bazohet ne parimet e mposhtme:

a) seleksionimi i racave te prshtatshme rezistente;

b) aplikimi i praktikave te caktuara qe inkurajojn rezistence te fuqishme ndaj smundjeve dhe

parandalojn infeksione, te tilla si: zvendsimi i rregullt i mmave (mbretreshave), kontroll

sistematik i koshereve pr te zbuluar ndonj anomali shndetsore, kontrolli i numrit te

meshkujve ne koshere, dezinfektimi i materialeve dhe pajisjeve ne mnyr periodike, shkatrrimi

i materialeve apo burimeve kontaminuese, riprtritja e rregullt e fletve te dyllit dhe rezerva te

mjaftueshme te polenit dhe mjaltit ne koshere.

6.2 Nse pavarsisht prej te gjitha masave parandaluese te msiprme kolonit smuren ose

infektohen, ato duhet te trajtohen ne mnyr te menjhershme dhe nse sht e nevojshme

kolonit duhet te vendosen ne parqe te izoluara.

6.3 Prdorimi i medikamenteve veterinare ne bletari, te cilat veprojn sipas ksaj shtojce qe

vepron sipas parimeve te mposhtme:

a) Ato mund te prdoren prkohsisht ne prputhje me prdorimin e autorizuar nga autoriteti

kompetent.

b) Prdorimi i produkteve fitoterapike dhe homeopatike duhet te kt prparsi ndaj produkteve

allopatike te sintetizuara kimikisht, te cilat sigurojn efekte terapeutike efektive ne kushte ne te

cilat tentohet ky trajtim.

c) Nse prdorimi i produkteve te msiprme do te provoje ose ne te kundrt nuk do provoje se

jan efektive pr te rrnjosur nj smundje apo infeksion i cili rrezikon shkatrrimin e kolonive,

medikamentet allopatike te sintetizuara kimikisht mund te prdoren nen prgjegjsin e

veterinerit, apo personave te tjer te autorizuar nga MBU, pa paragjykimin pr parimet e

paraqitura ne paragraft e msiprm (a) dhe (b).

d) Ndalohet prdorimi i medikamenteve allopatike kimikisht te sintetizuara pr profilaksi.

e) Duke ruajtur parimin ne 6.3.a) acidi formik, acidi laktik, acetik dhe oksalik dhe substancat e

mposhtme: mental, timol, eukaliptol apo kamfor, mund te prdoren ne rastet e infektimit me

Varroa jakobsoni.

6.4 Prve parimeve te msiprme, do te autorizohen trajtimet veterinare apo trajtimet e

koshereve, fletve te dyllit etj., te cilat jan ne prputhje me legjislacionin kombtar apo

komunitar.

6.5 Nse nj trajtim i aplikuar me produkte allopatike te sintetizuara kimikisht, gjate nj periudhe

te tille, kolonit e trajtuara duhet te vendosen ne parqe te izoluara dhe i gjith dylli duhet te

zvendsohet me dyll sipas kushteve te vendosura ne kt shtojce. Pr pasoje, periudha e

konversionit e nj viti do te aplikohet ne ato koloni.

6.6 Krkesat e paraqitura ne paragraft e mparshm nuk aplikohen ne produktet e prmendura

ne paragrafin 6.3 (e).

6.7 Kurdoher qe prdoren produktet mjeksore veterinare, sht e domosdoshme te deklarohet

tipi i produktit (prfshi tregimin e substancave aktive forma alogjike aktive) se bashku me detaje

mbi diagnozn, prmbajtja, mnyra e prdorimit, zgjatja e trajtimit dhe te periudhs e

rekomanduar ligjrisht, duhet te jene te regjistruar dhe te deklaruara mjaft qarte pr autoritetin

apo organizmin inspektues prpara se produktet te tregtohen si te prodhuara organikisht.

7. Praktikat e mbarshtimit zooteknik dhe identifikimi

7.1 Ndalohet shkatrrimi i bletve ne flett e dyllit si metode qe shoqron procesin e

grumbullimit te produkteve te bletaris.

7.2 Ndalohet dmtimi (thermimi) i krahve te mmave (mbretreshave).

7.3 Lejohet zvendsimi i mbretreshs nprmjet vrasjes se mms se vjetr.

7.4 Lejohet praktika e shkatrrimit te tufs se meshkujve vetm pr te ruajtur (mbajtur)

infestimin nga Varroa jakobsoni.

7.5 Ndalohet prdorimi i kimikateve sintetike me ere te keqe gjate operacionit te vjeljes se

mjaltit.

7.6 Zona ku sht vendosur parku duhet te regjistrohet se bashku me identifikimin e koshereve.

Duhet te informohet autoriteti ose organi i kontrollit pr lvizjen e parkut brenda nj kohe sipas

nj marrveshjeje me autoritetin ose organin e kontrollit.

7.7 Kujdes i veante duhet te tregohet pr te siguruar vjelje te prshtatshme, prpunimin, si dhe

ruajtjen e prodhimeve te bletaris. Te gjitha masat qe veprojn ne prputhje me kto krkesa do

te regjistrohen.

7.8 Heqja e hojeve dhe veprimet e vjeljes se mjaltit te regjistrohen ne regjistrin e parkut.

8. Karakteristikat e koshereve dhe materialet e prdorura ne bletari

8.1 Kosheret te ndrtohen detyrimisht nga materiale natyrale qe nuk paraqesin rreziqe te

kontaminimit te ambientit apo prodhimet e bletaris.

8.2 Me prjashtim te produkteve te prmendura ne paragrafin 6.3 (e), ne koshere mund te

prdoren vetm produkte natyrale, si propolis, dyll dhe vajra bimore.

8.3 Dylli i blets pr te bere flett e r eja te dyllit duhet te vijn nga njsite e prodhimit organik.

Ne kuadr te kufizimeve, ne mnyr te veante ne rastin e impianteve te reja ose gjate periudhs

se konversionit, dylli i zakonshm mund te autorizohet nga autoritetet dhe organet e kontrollit ne

rrethana te jashtzakonshme, aty ku nuk ka dyll te prodhuar ne mnyr organike ne treg dhe me

kusht qe te vije nga pjesa e siprme e kosheres.

8.4 Ndalohet prdorimi i fletve te dyllit te cilat prmbajn blete, larva, meshkuj etj., gjate

kohs se grumbullimit te mjaltit.

8.5 Pr mbrojtjen e materialeve (korniza, koshere dhe hojet e dyllit), ne mnyr te veante nga

dmtuesit, lejohen vetm produktet e prshtatshme te listuara ne pjesn B seksioni 2 i shtojcs II.

8.6 Lejohen trajtimet fizike si avull apo flaka direkte.

8.7 Pr pastrimin dhe dezinfektimin e materialeve, ndrtesave, pajisjeve, aparatura ose produktet

e prdorura ne bletari, lejohen te prdoren vetm substancat e listuara ne aneksin II.

PJESA E

ANEKSI II

A. Plehrat dhe pasuruesit e toks

Kushtet e prgjithshme pr te gjitha produktet:

- prdoren vetm ne prputhje me vendimet e shtojcs A;

- prdoren vetm ne prputhje me vendimet e legjislacionit pr daljen ne treg dhe prdorimin e

produkteve ne fjale, te zbatueshme ne bujqsin e prgjithshme te shtetit ku produkti sht

prdorur.

Emri Prshkrimi, krkesat pr prbrjen, kushtet e prdorimit

Produkte te prbra ose

produkte qe prmbajn

vetm materiale te listuara

me posht

Plehu i ferms Produkt qe prmban nj przierje te jashtqitjeve te kafshve dhe

lendeve bimore (shtrati i kafshve)

Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues.

Te dhna pr speciet e kafshve

I ardhur nga nj ekonomi e gjere

Plehu i ferms i thare Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

dhe plehu i shpendve

i dehidratuar Te dhna pr speciet e kafshve

I ardhur nga nj ekonomi e gjere

Jashtqitjet e prbra te Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

kafshve, duke prfshire

plehun e shpendve dhe Te dhna pr speciet e kafshve

plehun e prbre te ferms Te ndaluara ne qofte se vijn nga rritje industriale

Jashtqitjet e lngshme Prdoret pas fermentimit te kontrolluar dhe/ose hollimit te te kafshve

prshtatshm

Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Te dhna pr speciet e kafshve

Te ndaluara ne qofte se kane origjine nga rritje industriale

Mbeturina shtpiake te Produkte te fituara nga mbeturinat shtpiake te ndara sipas prbra ose te

fermentuara origjins, te cilat i jan nnshtruar przierjes ose fermentimit

anaerobik pr prodhimin e biogazit

Vetm mbeturina bimore dhe shtazore

Vetm kur prodhohen nga nj sistem grumbullimi te mbyllur dhe te monitoruar, te pranuar nga

shteti antar

Maksimumi i prqendrimeve ne mg/kg ne lende te thate:

kadmium: 0.7; bakr: 70; nikel: 25; plumb: 45; zink: 200; merkur: 0.4; krom (i prgjithshm):

70; krom (VI): 0 (*)


Turbe Prdorim i kufizuar ne hortikulture (floriculture, arboriculture, fidanishte)

Argjilat (p.sh. Perlite,

vermiculite etj.)

Mbetjet e krpudhave Prbrja fillestare e substratit duhet te jete e kufizuar ne produktet e lists

aktuale

Jashtqitjet e krimbave

(paraziteve) dhe insekteve

Guano Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Materiale bimore te prziera Produkte te fituara nga przierja e materialeve bimore, te cilat i ose

te fermentuara jan nnshtruar przierjes ose fermentimit naerobik pr

prodhimin e biogazit


Produkte ose nnprodukte Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

me origjine shtazore si

me posht:

miell gjaku

miell thundrash

miell brirsh

miell kockash

miell peshku

miell mishi

miell puplash, floksh Maksimumi i prqendrimit ne mg/kg te lendes se thate te kromit (VI)

leshi

gzofi

flok Maksimumi i prqendrimit ne mg/kg te lendes se thate te kromit (VI)

produkte bulmeti

Produkte dhe nnprodukte

me origjine bimore pr plehra

(p.sh; miell farash vajore,

lvozhga kakaos, mbshtjellja

e maltit etj:)

Leshterikt dhe produktet Te fituara direkt nga:

me baze leshteriku i) prpunime fizike qe prfshijn dehidratimin, ngrirjen dhe coptimin

ii) ekstraktim me tretsir ujore ose acide dhe/ose tretsir bazike

iii) fermentimi


Pluhur sharre dhe tallash druri Dru i patrajtuar kimikisht pas prerjes

Lvore druri e prbre Dru i patrajtuar kimikisht pas prerjes

Hi druri Nga dru i patrajtuar kimikisht pas prerjes

Shkmbinj te bute me baze Prmbajtje e kadmiumit me e vogl ose e barabarte me 90 fosfate

mg/kg P205

Fosfat alumin-kalcium Prmbajtje e kadmiumit me e vogl ose e barabarte me 90

mg/kg P205

Prdorimi i kufizuar i tokave bazike (pH > 7.5)

Skoriet bazike Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Kripe kaliumi e paprpunuar Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

(p. sh. kainit, silvinit etj.)

Sulfat k aliumi, mundsisht Produkt i fituar nga kripa e kadmiumit e paprpunuar me te prmbaj,

kripe magnezi proces ekstraktimi fizik dhe gjithashtu te prmbaj mundsisht

kripra magnezi


Karbonit kalciumi me

origjine natyrale

(p.sh. shkums, gur

glqeror, shkums fosfatik etj)

Karbonit magnezi dhe Vetm me origjine natyrale

kalciumi me origjine

natyrale (p.sh. shkums

magnezin, gur glqeror

magnezi etj.) Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Sulfat magnezi (psh kieserite)

Tretsir klorur kalciumi Trajtues i gjetheve te pems se molls, pas identifikimit te mangsis

se kalciumit


Sulfat kalciumi (gips) Vetm me origjine natyrale

Glqere industriale nga Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

prodhimi i sheqerit

Squfuri elementar Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Elementet gjurme Nevoja e njohjes nga autoriteti ose organizmi inspektues

Klorur kaliumi Vetm kripe guri


Miell guri

B. Pesticidet

1. Produktet pr mbrojtjen e bimve

Kushtet e prgjithshme te zbatueshme pr te gjitha produktet e prbra ose qe prmbajn

substancat aktive te mposhtme:

- prdoren ne prputhje me vendimet e shtojcs I;

- vetm ne prputhje me vendimet specifike te legjislacionit te produkteve te mbrojtjes se

bimve, zbatueshm ne shtetin antar ku produkti sht prdorur.

I. Substancat me origjine bimore ose shtazore

Emri Prshkrimi, krkesat pr prbrjen, kushte e prdorimit

Azadiraktina e ekstraktuar Insekticide

nga Azadirachta indica Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Dyll blete Agjente krasits

Xhelatine Insekticide

Proteina te hidrolizuara Atraktues

Vetm ne aplikime te autorizuara e kombinuar me produkte te tjera te prshtatshme te shtojcs II,

pjesa B

Lecitina Fungicid

Ekstrakte nga Nicotiana Insekticid

tabacum (tretsir ujore)

Vetm kundr morrave ne pemt e frutave subtropikale (p.sh. portokall, limon) dhe frutave

tropikale (p.sh. banane)

Prdoret vetm ne fillim pr bimt tropikale


Vajra bimore (p.sh. vaj mente, Insekticid, acaride, fungicide dhe ngadalsues i mbirjes

vaj pishe, vaj qimioni)

Piretrin ekstraktuar nga Insekticid

Chrysanthemum

Cinerariaefolium Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

Kuasia ekstraktuar nga Quassia amara Insekticid, neverite (jo atraktues)

Rotenone ekstraktuar nga Derris spp. Insekticid

dhe Lonchocarpus spp. dhe

Terohrosia sPP. Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

II. Mikroorganizmat e prdorura pr kontrollin biologjik te dmtuesve


Mikroorganizmat (baktere, viruse dhe

krpudha) p.sh. Bacillus thuringiensis,

Granulose virus eti. Vetm produkte te pamodifikuara gjenetikisht

III. Substancat e prdorura ne kurthe dhe/ose shprndarje

Kushtet e prgjithshme:

Kurthet dhe/ ose shprndarjet mund te parandalojn penetrimin e substancave ne mjedis dhe

ndalojn kontaktin e substancave me bimt e kultivuara.

Kurthet duhet te mblidhen pas prdorimit dhe te mbahen ne vende te sigurta.


Fosfat diamoni Atraktues

Vetm ne kurthe

Metaldehid Moluskicid

Vetm ne kurthe qe prmbajn neverits pr speciet e kafshve te mdha

Feromonet Atraktues; me sjellje shkatrruese, seksuale

Vetm ne kurthet dhe shprndarsit

Piretroidet (vetm Insekticid

deltametrin ose

lambdaksihalotrin)

Vetm ne kurthe me atraktues specifik

Vetm kundr Batrocera oleae dhe Ceretitis capitata


IV. Substanca te tjera te prdorimit tradicional ne bujqsin organike


Bakr ne formn e Fungicide

hidroksidit te bakrit,

oksiklorurit te bakrit,

sulfat bakri (tribazik), Nevoja e njohjes nga organizmi certifikues

oksid bakri

Etilen Pr ruajtjen e ngjyrs se bananes

Kripe kaliumi i acideve

yndyrore (sapun i bute) Insekticid

Kalinite Parandalues i pjekjes se bananes

Polisulfit kalciumi Fungicid, insekticid, acaricid


Vaj parafine Insekticid, acaricid

Vajra minerale Insekticide, fungicide

Vetm ne pemt frutore, vreshta , ullinj dhe bime tropikale (p.sh. banane)


Permanganat kaliumi Fungicide, baktericide

Vetm ne pemt frutore, ullinj dhe vreshta

Rr kuarcore Neverits

Squfur Fungicid, acaricid, neverits

2. Produkte pr kontrollin e dmtuesve dhe smundjeve ne stalla dhe impiante:

Produkte te listuara ne seksionin 1.

Rodenticidet.

C. Ushqimi i kafshve

1. Materialet ushqyese me origjine bimore

1.1 Drithrat, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan prfshir substancat

e mposhtme:

Trs hre si kokrr, tufe, lvore dhe krunde;

Elbi si kokrr, protein dhe miell mesatar dhe krunde;

orizi si kokrr, oriz i thyer, krunde dhe embrion; meli si kokrr;

Thekr si kokrr, miell mesatar dhe krunde;

Sorghum si kokrr;

gruri si kokrr, miell mesatar, krunde, ushqim glutinoz, gluten dhe embrion;

drithra

Triticale si kokrr;

Misr si kokrr, krunde, miell mesatar, embrion dhe gluten;

Malt;

1.2 Farat vajore, frutat vajore, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan

prfshir substancat e mposhtme:

fara te pjekura, embrioni dhe cipa;

farat e sojs si fare, e pjekur, embrioni dhe cipa;

fara e lulediellit si fare dhe embrion;

pambuku si fare dhe embrion fare;

fara e lirit si fare dhe embrion;

kokrra palms si embrion;

farat e pjekura te rreps se bardhe si embrion dhe lvore;

farat e kungullit e pjekur;

pulpa ullirit (nga ekstraksioni fizik i ullinjve).

1.3 Farat leguminoze, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan prfshir

substancat e mposhtme:

bizele si fare;

buxhak si fare e marre nga nj trajtim i prshtatshm me nxehtsi;

bizele si fare, miellra mesatare dhe krunde;

batha si fare, miellra mesatare dhe krunde;

lupini si fare.

1.4 Zhardhokt rrnjore, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan prfshir


pulpa e panxhar sheqerit,

panxhar i thare,

patate,

patate e mbl,

maniok si rrnje,

pulpa e patates (nnprodukt i ekstraktimit te niseshtes se patates)

niseshteja e patates,

proteina e patates.

1.5 Fara dhe fruta te tjera, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan prfshir


pulpa e agrumeve,

pulpa e molls,

pulpa e domates,

pulpa e rrushit.

1.6 Foragjeret dhe forazhet e trasha. Ne kt kategori jan prfshir substancat e mposhtme:

jonxhe

miell jonxhe,

trfil,

miell trfili,

bari (marre nga bimt foragjere),

miell bari,

sane,

silazh,

kashte drithrash,

rrnje bimsh pr foragjere.

1.7 Bime te tjera, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan prfshir substancat e

mposhtme:

melasa si agjent lidhs ne ushqimet e prbra me miell aglash (marre nga tharja dhe shtypja e

aglave dhe te lara pr te reduktuar prmbajtjen e jodit);

pluhurat dhe ekstraktet e bimve;

ekstrakti i proteinave bimore (pr kafsht e reja);

erzat dhe aromat.

2. USHQIMI PER KAFSHE ME ORIGJINE SHT AZORE

2.1 Qumshti dhe nnproduktet e tij. Ne kt kategori jan prfshir substancat e

mposhtme:

Qumsht i freskt, qumsht pluhur, qumsht i skremuar, qumsht i skremuar pluhur, gjalp,

gjalp pluhur, hirre, hirre pluhur, hirre pluhur me pak sheqer, proteinat e hirrs pluhur

(ekstraktuar me trajtim fizik), kazein pluhur dhe laktoz pluhur.

2.2. Peshk dhe kafshe te tjera deti, produktet dhe nnproduktet e tyre. Ne kt kategori jan

prfshir substancat e mposhtme:

peshk, vaj peshku dhe vaj i parafinuar i mlis se merlucit;

peshk moluskan, hidrolizat dhe proteolizat te marra nga veprimi i nj enzime, ne forme te

tretshme ose jo, miell peshku.

3. USHQIMI PER KAFSHE ME ORIGJINE MINERALE

Ne kt kategori jan prfshir substancat e mposhtme:

Natriumi:

kripe deti e parafinuar

kripe guri e paprpunuar

sulfat natriumi

karbonit natriumi

bikarbonat natriumi

klorur natriumi

Kalcium:

Guaskat e kafshve ujore (prfshir kockat e sepjeve)

karbonit kalciumi

laktat kalciumi

glukonat kalciumi

Fosfori:

precipitati i fosfatit bikalcik i kockave

fosfat bikalcik i defluorinuar

Squfuri :

sulfat natriumi

D. Shtesat ushqimore ne ushqimin pr kafshe, substanca te caktuara te prdorura ne ushqyerjen e

kafshve dhe lendet ndihmese te prpunimit te prdorura ne ushqimet e kafshve

1. SHTESAT USHQIMORE NE USHQIMIN PER KAFSHE

1.1 Elementet gjurme. Ne kt kategori jan prfshir substancat e mposhtme:

E1 Hekuri:

karbonit hekuri (II)

sulfat hekuri (II) monohidrat

oksid ferric (III)

E2 Jodi:

Jodur kalciumi, anhider

Jodur kalciumi, hekzahidrat

Jodur lakciumi

E3 Kobalt:

sulfat kobalti (II), monohidrat dhe/ose heptahidrat

karbonati bazik i kobaltit (II), monohidrat

E4 Bakr:

oksid bakri (II)

karbonati bazik I bakrit (II), monohidrat

sulfati bakrit (mono dhe/ose tetrahidrat

E5 Mangani:

karbonit mangani (II)

oksid mangani dhe oksid manganik

sulfat mangani (II), mono dhe/ose tetrahidrat

E6 Zink:

karbonit zinku

oksid zinku

sulfat zinku, mono dhe/ose hevtahidrat

E7 Molibden:

molibdat amoni, molibdat natriumi

E8 Seleni:

selenat natriumi

selenit natriumi

1.2 Vitaminat, provitaminat dhe substancat e prcaktuara mire kimikisht qe kane efekt te

ngjashm. Ne kt kategori jan prfshir substancat e mposhtme:

- te preferueshme marre nga lende te para qe ndodhen ne mnyr natyrale ne ushqimin pr

kafsht,

- vitaminat sintetike identike me vitaminat natyrale verem pr kafsht monogastrite.

1.3 Enzimat.

1.4 Mikroorganizmat.

1.5 Konservantet. Ne kt kategori jan prfshir substancat e mposhtme:

E 236 Acidi fo rmik vetm pr silazhe

E 260 Acidi acetik vetm pr silazhe

E 270 Acidi laktik vetm pr silazhe

E 280 Acidi propionik vetm pr silazhe

1.6 Agjentet lidhs, antiglomerantet dhe koaguluesit. Ne kt kategori jan prfshir


E 551b Silice koioidale

E 551c Kiselgur

E 553 Sepiolit

E 558 Bentonit

E 559 Argjili kaolinitike

E 561 Vermikulite

E 599 Perlite

2. Produkte te caktuara te prdorura ne ushqyerjen e kafshve.

Ne kt kategori jan prfshir produktet e mposhtme:

2.1 Lendet ndihmese te prpunimin pr silazh. Ne kt kategori jan prfshir produktet e

mposhtme:

- kripa e detit, kripa e gurit e paprpunuar, enzimat, majat, hirra, sheqeri, pulpa e panxhar

sheqerit, mielli i grurit, melasa dhe bakteret laktike, acetike, formike dhe propionike.

Kur kushtet e motit nuk lejojn fermentimin e duhur, autoriteti ose organizmi inspektues mund te

autorizoje prdorimin e acideve laktike, formike, propionike dhe acetike pr prodhimin e silazhit.

E. Produktet e autorizuara pr pastrimin dhe dezinfektimin e stallave dhe impianteve (p.sh.

pajisje dhe ene)

Sapun kaliumi dhe natriumi

Uj dhe avull

Qumsht glqereje

Glqere

Glqere e pashuar

Hipoklorit natriumi (p.sh. si lng zbardhues)

Soda kaustike

Potas kaustik

Peroksid hidrogjeni

Esenca natyrale te bimve

Acid citrik, peracetik, formik, laktik, oksalik dhe acetik

Alkool

Acid nitrik (pr pajisjet e bulmetit)

Acid fosforik (pr pajisjet e bulmetit)

Formaldehid

Produkte pr pastrim dhe dezinfektim pr pajisjet e qumshtit

Karbonit natriumi

F. PRODUKTE TE TJERA

ANEKSI III

KERKESAT MINIMALE TE INSPEKTIMIT DHE MASAT PARAPRAKE TE REGJIMIT TE

INSPEKTIMIT

A.1 Bimt ose produktet bimore te marra nga prodhimet bujqsore ose te mbledhura

1. Prodhimi duhet te behet ne nj njsi te ngastrave te toks dhe prodhimi dhe ruajtja te jene

te ndara qarte nga ato te ndonj njsie tjetr qe nuk prodhon ne prputhje me rregullat e

vendosura ne kt ligj; raportet e prpunimit dhe/ose paketimit mund te jene pjese e njsis, kur

aktiviteti i tyre sht i kufizuar ne prpunimin dhe paketimin e produktit te tij bujqsor.

2. Kur rregullat e inspektimit zbatohen pr here te pare, edhe pse aktiviteti i prodhuesit

sht kufizuar ne mbledhjen e bimve te egra, organizmi inspektues duhet te prshkruaj:

- nj prshkrim te plote te njsis,duke treguar ambientet e ruajtjes dhe prpunimit dhe ngastrat e

toks dhe/ose zonat e mbledhjes dhe, kur sht e zbatueshme, ambientet ku kryhen operacione te

caktuara te prpunimit dhe/ose paketimit;

- te gjitha masat praktike te marra nga prodhuesi ne nivel njsie pr te siguruar plotsimin e

vendimeve te ktij ligji;

- dhe, ne rastin e mbledhjes se bimve te egra, u jepet garanci palve te treta qe prodhuesit

mund te provojn se jan plotsuar vendimet e shtojcs I pika 4.

Prshkrimi dhe masat e dhna duhet te prmbahen ne nj raport inspektimi te firmosur nga

prodhuesi i interesuar. Pr me tepr, raporti duhet te specifikoje:

- datn e aplikimit te fundit ne ngastra dhe/ose zonat e mbledhjes te produkteve, prdorimi i

te cilave nuk sht ne prputhje me kt ligj.

3. do vit, prpara dats se caktuar nga organizmi inspektues, prodhuesi duhet t'i njoftoje

organizmit skedn e tij te prodhimit te produkteve bimore, duke dhn nj prshkrim analitik pr

do ngastr.

4. Duhet te mbahet regjistr i shkruar dhe/ose i dokumentuar, i cili do te lejoje organizmin e

inspektimit te identifikoje origjinn, natyrn dhe sasin e te gjitha lendeve te para te blera dhe

prdorimin e materialeve te tilla; pr me tepr, duhet te mbahen regjistra te shkruar ose te

dokumentuar pr natyrn, sasit dhe destinacionin e te gjitha produkteve bujqsore te shitura.

Sasit e shitura direkt tek konsumatori i fundit do te llogariten ne baze ditore. Kur njsia

prpunon produktet e veta bujqsore, ne regjistr duhet te mbahet informacion sipas piks B. 2,

pjesa e trete e ksaj shtojce.

5. Ndalohet magazinimi ne njsi i lendeve te para te ndryshme nga ato te prdorura ne

prputhje me kt ligj.

6. Prve vizitave inspektuese te paralajmruara, organizmi inspektues duhet te beje

inspektim te plote fizik te njsis, te paktn nj here ne vit.

Pas do vizite hartohet nj raport inspektimi, i cili firmoset edhe nga personi prgjegjs i

njsis.

7. Prodhuesi duhet t'i jap organizmit inspektues, pr qllime inspektimi, akses ne ambientet e

magazinimit dhe prodhimit dhe ne ngastrat e toks, gjithashtu ne llogarite dhe dokumentet e tjera

mbshtetse. Ai duhet t'i siguroje organizmit inspektues do informacion te domosdoshm pr

qllime inspektimi.

8.1 Produktet mund te transportohen ne njsit e tjera, duke prfshir tregtin me shumice dhe

pakice vetm ne ambalazhe te prshtatshme ose ne kontenier te mbyllur,

per prodhimin, perpunimin, certifikimin dhe...

Documents