pecutan akhir - geografi fizikal stpm

7/30/2019 PECUTAN AKHIR - GEOGRAFI FIZIKAL STPM

1/52

PECUTAN TERAKHIR [SOALAN DAN SKEMA GEOGRAFI - 942/1]

SOALAN DAN SKEMA JAWAPAN TEMA 1SISTEM BUMI DAN SURIA

1.(a) Apakah yang dimaksudkan dengan tenaga? [3](b) Huraikan bagaimana penerimaan tenaga suria yang berbeza memberi kesan

kepada :-(i) Kejadian empat musim di kawasan sederhana dunia(ii) Kejadian siang dan malam

[8][4]

(c) Jelaskan peranan tenaga suria terhadap aktiviti manusia di kawasan tropikalembap.

[10]

1 (a) Apakah yang dimaksudkan dengan tenaga? [3]Skema Pemarkahan

(2)Tenaga ialah keupayaan/ untukmenghasilkan sebarang aktiviti atau kerja. [3m]

(b) Huraikan bagaimana penerimaan tenaga suria yang berbeza memberikesan kepada :-

(i) Kejadian empat musim di kawasan sederhana dunia(ii) Kejadian siang dan malam

[8][4]

Skema Pemarkahan(b)i Kejadian empat musim.

Pada 21 hb Mac (Ekuinoks Musim bunga) penerimaan pancaran matahariadalah tegak di atas garisan Khatulistiwa. Semua kawasan di dunia menerimabahangan matahari yang seimbang. Ini menyebabkan berlakunya musim bunga

di HU dan musim luruh di HS.Pada 23 hb Sept (Ekuinoks Musim Luruh) penerimaan pancaran matahari

adalah tegak di atas garisan Khatulistiwa. Semua kawasan di dunia menerimabahangan matahari yang seimbang. Ini menyebabkan berlakunya musim luruh diHU dan musim bunga di HS.Pada 21 hb Jun ( Soltis Musim Panas ).penerimaan pancaran matahari adalahtegak di atas garisan Sartan. Ini menyebabkan HU lebih banyak menerima tenagasuria. Ini menyebabkan berlakunya musim panas di HU dan musim dingin diHS.Pada 22 hb Dis (Soltis Musim Dingin )penerimaan pancaran matahari adalahtegak di atas garisan Jadi. . Ini menyebabkan HU lebih sedikit menerima tenaga

suria berbanding HS .Ini menyebabkan berlakunya musim dingin di HU danmusim panas di HS.Catatan: Rajah tanpa huraian = 0 markah 4 isi x2m =

[8m]

(b)ii Kejadian siang dan malamPutaran bumi menyebabkan sebahagian daripada permukaan bumimenghadap matahari dan menerima pancaran tenaga matahari dan sebahagianlagi akan terlindung. Ini berlaku dalam tempoh 24 jam.Bahagian yang menghadap matahari akan mengalami siang .Bahagian yanglindung matahari akan membelakangi matahari dan mengalami malam

[4m]


2/52

(c) Jelaskan peranan tenaga suria terhadap aktiviti manusia di Kawasantropika lembap

[10]

Skema PemarkahanC1- Aktiviti pertanianDijalankan sepanjang tahun, kepelbagaian jenis tanaman , sumber air yang

mencukupi melalui proses kitaran hidrologi.C2- Aktiviti pembalakanDijalankan sepanjang tahun, tenaga matahari menggalakkan pertumbuhan hutanmalar hijau/ kayu keras . Contoh cengal, merantiC3 - PenternakanDijalankan sepanjang tahun. tenaga matahari menggalakkan pertumbuhanrumput sebagai sumber makanan dan proses kitaran hidrologi untuk sumber air.C4 -Pelancongan/ rekreasiDijalankan sepanjang tahun, menggalakkan pembentukan bentuk muka bumimenarik seperti kawasan karst, pertumbuhan hutan, penerimaan suria untukaktiviti di pinggir pantai .

5- PerikananDijalankan sepanjang tahun .tenaga matahari mencukupi menggalakkanpertumbuhan plankton untuk pembiakan ikan.

6 -PerindustrianKegunaan untuk proses pengeringan seperti hasil laut, batik dan sebagainya.

Mana-mana

5isi X2m =10m

2 (a) Apakah yang dimaksudkan dengan tenaga endogenik ? [5 ](b) Jelaskan pengaruh tenaga endogenik terhadap kejadian gempa bumi. [8 ](c) Huraikan kesan gempa bumi terhadap alam sekitar fizikal dan aktiviti manusia. [12]

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan tenaga endogenik? (5m)Skema PemarkahanTenaga endogenik merujuk kepada tenaga( 1 ) yang dalam bentukarus perolakan( 2 ) berpuncadaripada dalaman bumi( 3)dan bergerak ke permukaan bumi ( 4 ) lalu menghasilkan pelbagaibentuk muka bumidi lapisan bawah atau atas kerak bumi ( 5 )

(b) Jelaskan pengaruh tenaga endogenik terhadap kejadian gempa bumi. (8m)Skema Pemarkahan

Mana-

mana4

proses

x 2

markah

= 8

markah

b1 Di lapisan astenosfera yang terletak di atas mantel bumi, wujud pergerakan arusperolakan.b2 Arus perolakan tersebut sentiasa tertolak ke permukaan bumi.b3 Arus perolakan ini mempunyai daya yang kuat untuk mengerakkan plat-plat (

kerak bumi ) yang terapung di atas lautan magma.b4 Plat-plat bergerak dalam tiga cara; pertembungan, pemisahan pencapahan dan

perselisihan plat.b5 Gerakan secara kuat dan tiba-tiba hasil daripada pergerakan dan penyesuaian

tersebut pada kerak bumi akan menghasilkan gempa bumib6 akan secara kuat dan tiba-tiba hasil daripada pergerakan dan

Penyesuaian tersebut pada kerak bumi akan menghasilkan gempa bumi


3/52

( c) Huraikan kesan gempa bumi terhadap alam sekitar fizikal dan aktivitiManusia.

(12)

Skema PemarkahanKesan kepada alam sekitar fizikal

cf1 Kejadian tsunami

Gegaran akibat gempa bumi di dasar laut berupaya untuk mewujudkanpergerakan ombak selaju 800 km/sejam. Pergerakan ombak akan menjadisemakin tinggi apabila memasuki kawasan pantai yang cetek. Akibatpergeselan akan mengurangkan pergerakan ombak. Tolakan ombak secaraberterusan di bahagian belakang akan meninggikan ombak-ombak yang beradadi hadapan.Kenaikan ketinggian ombak secara tiba-tiba akan menyebabkan airlaut berhampiran pinggir pantai akan mengundur ke laut untuk tempohbeberapa minit sebelum ianya melanda semula pantai dalam bentuk ombakpembinasa.

cf2 Pergerakan jisimGempa bumi telah menghasilkan gegaran yang kuat terhadap kerak

bumi. Gegaran tersebut boleh menyebabkan ketidakstabilan tanah di kawasancerun dan seterusnya menyebabkan berlakunya gerakan jisim seperti tanahruntuh.

cf3 Kenaikan dan kejatuhan aras lautGempa bumi boleh menyebabkan berlakunya gelinciran pada kerak bumi.

Sekiranya gempa bumi tersebut menyebabkan berlakunya pengangkatandaratan, maka aras laut akan jatuh. Tetapi sebaliknya gempa bumi tersebutmenyebabkan kejatuhan daratan maka aras laut akan meningkat.

cf4 Memusnahkan hutan pinggir pantaiTsunami yang terhasil akibat gempa bumi di dasar laut akan masuk ke dalam

hutan- hutan pinggir pantai. Kesannya hutan-hutan pinggir pantai akan dicemaridengan air masin. Keadaan ini boleh menyebabkan kemusnahan hutan tersebut.Kesan kepada aktiviti manusia

cm1 Kesan kepada sistem pengangkutanKemusnahan jalan raya, jalan kereta api dan lapangan terbangpengangkutan

tergendala.cm2 Kesan kepada aktiviti ekonomi -

Tanah runtuh akibat gempa bumi boleh menyebabkan kegiatan pertanian dicerun musnah, memusnahkan kawasan premis perniagaan penenggelamankawasan pinggir pantai memusnahkan pertanian pinggir laut.

cm3 Kesan kepada bekalan air dan elektrik

Bekalan air dan elektrik terputus, aktiviti ekonomi manusia terganggucm4 Kesan kepada petempatan pendudukKemusnahan kediaman penduduk akibat tanah runtuh dan goncangan yangkuat, gangguan terhadap aktiviti harian.maksimum 3 kesan fizikal dan 3 kesan kepada aktiviti manusia dan

sebaliknnya x 2 markah

=12m


4/52

3. a) Bezakan maksud bahangan suria dengan bahangan terestrial. [4]

Bahangan Suria Bahangan Terestrial Markah

Dikenali sebagai bahanganmatahari. Dipancarkan waktu siang.

Dikenali sebagai bahangan bumi.yang dipantulkan waktu malam.

2

Dalam bentuk gelombangpendek

Dalam bentuk gelombang panjang 2

2 Markah 2 Markah MAX 4

b) Dengan bantuan gambarajah lakar, huraikan pengaruh tenaga suria terhadap strukturtumbuhan semulajadi di kawasan Tropika Lembab. [13]

Penerimaan kadar tenaga suria yang berbeza menyebabkan struktur tumbuhan semulajadi(Hutan Hujan Tropika) boleh dibahagikan kepada empat iaitu :

Penjelasan:

Judul isi

JawapanHuraian dan Contoh Markah

1, LapisanEmergen /

Atas.

Intensiti tenaga matahari yang banyak membolehkan pokokmenjulang tinggi (melebihi 55 meter) dan bersaiz besar. Susunlapis pokok berbentuk payung.

Jarak antara pokok jauh.Proses fotosistesis berlaku tanpa halangan.Contoh pokok balak seperti tualang, meranti, seraya, cengal dll.

3

2. Lapisan

Kanopi

Kadar penembusan tenaga matahari semakin berkuranganakibat halangan lapisan emergen tetapi masih terdedah denganbanyak.

Menjadikan lapisan pokok padat, tebal, berbatang lurus danbercabang dibahagian atasnya kerana sentiasa bersaing untuk

mendapatkan cahaya matahari.Jarak antara pokok dekat dan sederhana tinggi (antara 25

3
http://2.bp.blogspot.com/-K52VyTyD4J0/UIgYSsDaVYI/AAAAAAAACCM/MCYUIFEKyGc/s1600/Picture1.jpg


5/52

hingga 45 meter)Contoh pelbagai jenis pokok balak yang masih muda.

3. Lapisan

TengahKadar penembusan cahaya matahari semakin sedikit. Cahaya

matahari dipintas oleh lapisan kanopi dan memasuki di celah-celah daun.

Oleh itu tumbuhan di lapisan tengah hidup di bawah naungan,kurang mendapat cahaya matahari menyebabkan pokoknyarendah dan kecil.

Contohnya pokok palma. Terdapat juga pokok memanjat/lianaseperti rotan bagi tujuan mendapatkan cahaya matahari.

3

4. Lapisan

bawah/Lantai

Hutan.

Kadar penembusan cahaya matahari amat sedikit.Tumbuhan yang tumbuh amat jarang dan berumpun mengikut

penembusan cahaya matahari.Terdiri dari paku pakis dan pakma, kulat dan organisma

pengurai. Contohnya bunga Reflesia.3

Pemarkahan:Melukis dan melabel rajah lakar/struktur hutan = 4 MarkahHuraian : Sekurang-kurangnya 3 lapisan x 3 Markah = 9 Markah(Huraian : MAX 9 markah + Rajah MAX 4 markah )

MAX

13

c) Jelaskan peranan tenaga suria terhadap aktiviti pertanian di kawasan TropikaLembab. [8]

Judul Isi

JawapanHuraian dan Contoh Markah

1.

Produktiviti/hasil

pertanian

meningkat.

Tenaga suria yang cukup - Menjamin tumbesaran tanamanproses fotosistesis sempurna.

Pengeluaran bunga dan buah yang baik dan berkualitiProduktiviti hasil tanaman seperti padi, kelapa sawit, susu

getah, tembakau, buah-buahan dll meningkat2

2. Membantu

proses

penanaman dan

penuaian hasil.

Tenaga suria sepanjang masa menyebabkan prosespenanaman dapat dijalankan sepanjang tahun. Tidakterggangu sepertimana kawasan empat musim.

Membantu aktiviti penuaian hasilseperti penuaian padi,menoreh getah dsb.

Tenaga suria yang cukup/terik menjamin prosespengeringan hasil pertanian dengan sempurna sepertipengeringan padi, koko, kopi, kelapa (kopra) dll.

2

3. Mengawal

bekalan air

kepada tanaman.

Taburan tenaga suria yang tinggi di kawasan tropikameningkatkan kadar sejatan dan pepeluhan bagimembekalkan air hujan kepada tanaman seperti padi dansayuran.

Tenaga suria yang terik juga meningkatkan proses sejatpeluhanmengeringkan air di kawasan sawah padi,mempercepatkan padi masak.

2

Tenaga suria yang tinggi/cuaca panas memudahkan aktiviti


6/52

4. Mengekalkan

kesuburan tanih.

pembakaran tapak pertanian seperti jerami padi, sisa ladangtebu, sisa ladang kelapa sawit bagi menghasilkan bajaasli/organik untuk tanaman seterusnya.

Cuaca yang panas dan lembab juga mempercepatkan prosespereputan sisa organik untuk menghasilkan humus yang subur

lepada tanaman.

2

Pemarkahan : 4 isi x 2 Markah = 8 Markah MAX 8

LEMBANGAN SALIRAN.

Jawab soalan-soalan yang ditinggalkan sebagai latihan.

A) HAKISAN

Konsep/Tajuk Huraian

Hakisan Proses penghausan atau pengukiran muka bumi dengan pemindahankeluar oleh agen-agen seperti air mengalir dan ombak.

HAKISAN PERMUKAAN

Hakisan permukaan Proses penghausan atau pengukiran muka bumi yang berlaku keranapergerakan air di permukaan sebelum masuk ke dalam alur.

JENIS

1. Percikan hujan Pencungkilan tanah di muka bumi yang disebabkan daya yang wujud darititisan hujan.

2.Kepingan/Meluas Kepingan tanah yang terhakis di permukaan yang homogen oleh larian

permukaan.3. Galir Hakisan dari atas cerun ke bawah cerun dengan menghasilkan alur-alur

yang kecil

4.Galur Hakisan dari atas cerun ke bawah cerun dengan menghasilkan alur-aluryang besar.

HAKISAN DALAM ALUR


I. JENIS

1. Mendalam Hakisan oleh tindakan sungai ke dasar.

2. Melebar Hakisan oleh tindakan sungai ke tebing/sisi.3. Mengundur/

memanjangHakisan oleh tindakan sungai di hulu atau di bahagian hilir semasakejatuhan aras laut/ proses balik muda.

II. CARA

1. Hidraul Kuasa pencungkilan tanah dalam alur oleh kuasa air mengalir itu sendiritanpa bantuan beban.

2. Geseran/lelasan Hakisan terhadap tebing dan dasar secara dilelas oleh beban yang dibawadalam sungai

3. Lagaan Hakisan yang berlaku antara beban yang dibawa oleh sungai apabila

beban-beban itu berlaga antara satu sama lain.4. Larutan Hakisan dalam alur yang berlaku apabila tanah dalam alur itu terlarut


7/52

apabila air sungai mengalir terutamanya di kawasan batu kapur ataukawasan tanah liat.

III. FAKTOR YANG MEMPENGARUHI HAKISAN

1. Halaju air Semakin deras /laju aliran air kadar hakisan meningkat.

2. Kecerunan Semakin curam, halaju tinggi maka kadar hakisan meningkat.

3. Bentuk alur /

Geometri sungaiSungai semakin lurus kadar hakisan meningkat.Bahagian cekung sungai , kadar hakisan meningkat.

4. Jenis batuan Batuan yang keras seperti batuan igneus sukar dihakis. Kawasan batuankapur, kadar hakisan meningkat.

5. Bahan Muatan Semakin banyak muatan dalam sungai kadar hakisan secara lelasan akanmeningkat.

IV.BENTUK MUKA BUMI HASIL HAKISAN SUNGAI

1. Air terjun Air terjun terbentuk apabila aliran air yang berubah gradien secara tiba-tiba akibat daripada kadar hakisan yang berbeza dalam alur tersebut.

2.Jeram Bentuk muka bumi yang terhasil kerana hakisan di dasar terhadap batuanyang berbeza kekerasan secara menegak . Batuan keras yang tertonjolmembentuk jeram di dasar sungai.

3. Lubuk sungai Hakisan di dasar sungai melalui pusaran air terhadap batuan yangmerekah atau lembut di dasar sungai.

4. Lurah bentukV

Akibat sungai yang bersaliran deras di hulu menjalankan hakisanmendalam / dasar membentuk lurah bentuk V

B) PENGANGKUTAN


Pengangkutan Pemindahan bahan-bahan terluluhawa/terhakis dari satu tempat ke tempatyang lain oleh agen seperti air mengalir,sungai dan ombak.

PENGANGKUTAN SUNGAI

I. CARA PENGANGKUTAN SUNGAI

1. Golekan Bahanbahan yang bundar dan besar yang digerakkan di dasar sungai.2. Loncatan/seltasi Butiran-butiran batuan yang kecil seperti batu lada dan pasir kasar

yang dijulangkan oleh arus sungai sebelum jatuh semula akibat tarikangraviti dalam alur.

3. Ampaian Bahan-bahan mendak yang halus dan ringan seperti tanah liat dan kelodakdigerakkan secara terampai-ampai dalam air.

4. Apungan Bahan-bahan yang mempunyai ketumpatan yang rendah di angkut dipermukaan air secara terapung-apung.

5. Larutan Batuan yang bersifat larut dalam air seperti batu kapur dan garam batuanakan terlarut dalam sungai dan diangkut dalam bentuk larutan.

II. FAKTOR-FAKTOR MEMPENGARUHI PENGANGKUTAN SUNGAI1. Isipadu Semakin banyak isipadu air semakin tinggi kadar pengangkutan sungai,


8/52

contohnya semasa banjir.

2. Saiz bahan Batuan yang berat dan besar akan digerakkan secara golekan, yangsederhana secara loncatan dan saiz halus secara ampaian.

3. Cerun Semakin curam halaju tinggi dan kadar pengangkutan juga tinggi.

4. Halangan Halangan seperti akar atau binaan di sepanjang sungai akan menyebabkankadar pengangkutan sungai rendah.

5. Bentuk Alur Alur berbentuk V, tumpuan tenaga yang kuat di dasar maka kadarpengangkutan secara loncatan tinggi, alur berbentuk U tumpuan tenaga

berkurangan pengangkutan cara ampaian dan apungan banyak berlaku.

C) PEMENDAPAN

Konsep/tajuk Huraian

Pemendapan Proses yang berlaku apabila bahan - bahan muatan menjadi pegun,

terlonggok dan tidak diangkut lagi oleh agen-agen seperti air mengalir,sungai dan ombak.

PEMENDAPAN SUNGAI

I. FAKTOR-FAKTOR MEMPENGARUHI PEMENDAPAN SUNGAI

1. Isipadu Peningkatan isipadu air, kadar pemendapan juga meningkat di bahagiantebing sungai.

2. Bahan muatan Jumlah bahan muatan yang banyak - menyebabkan keupayaanmengangkut berkurangan dan kadar pemendapan meningkat.

3. Kecerunan Semakin curam alur kadar pemendapan berkurangan, semakin landai alurkadar pemendapan akan meningkat.

4. Bentuk alur Kadar pemendapan tinggi di bahagian cembung sungai kerana kuasamengangkut terhalang.

5. Halangan Semakin banyak halangan seperti akar pokok atau binaan kadarpemendapan akan bertambah kerana proses pengangkutan terhalang.

II. BENTUK MUKA BUMI HASIL PEMENDAPAN SUNGAI

1. Dataran Banjir/

MendapBentuk muka bumi yang terhasil di tebing sungai akibat longgokan bahan-bahan yang termendap akibat limpahan air sungai di kedua-dua belahtebing sungai.

2. Tasik Ladam Terbentuk kerana pemendapan di bahagian likuan sungai yang terpenggal.

3. Tetambak Longgokan bahan-bahan yang lebih kasar di bahagian tebing sungaisemasa limpahan sungai berlaku.

CONTOHCONTOH SOALAN HASIL TINDAKAN SUNGAI1. a) Apakah yang dimaksudkan $profil rentas sungai danprofil panjangsungai? [5]

PROFIL RENTAS

SUNGAIBentuk sungai yang dilihat dari tebing ke tebing sesebuah sungai dandilihat dari pandang depan.

PROFIL

PANJANG

SUNGAI

Bentuk sungai yang dilihat dari hulu ke hilir sesebuah sungai dandilihat dari pandang sisi.


9/52

b) Huraikan faktor yang mempengaruhi halaju sungai [10]

Isi Huraian

1. Kecerunan Semakin curam - halaju semakin tinggi.

2. Halangan Halangan seperti tumbuhan atau binaan akan memperlahankan halaju.

3. Isipadu Hujan yang lebat meningkatkan isipadu dan halaju air meningkat.4. Beban Jumlah beban yang banyak akan mengurangkan halaju air.

5. Bentuk alur Aliran sungai yang lurus meningkatkan halaju air

c) Jelaskan kesan proses pemendapan sungai terhadap aktivitimanusia. [10]

Kesan/bentuk Aktiviti

1.Dataran mendap Pertaniantanih alluviumsubur.Akuakultur- buat kolam ikan .

2. Tasik Ladam Akuakulturternak ikan dalam sangkar.Rekreasiaktiviti air seperti kayak, memancing.

3. Tetambak Petempatanuntuk mendirikan rumahbebas banjir.Pengangkutanbina jalan rayabebas banjir.

4. Delta Pertaniantanih alluviumsubur - padi, kelapa.

5. Beting pasir Perlombonganpasir

2. a) i) Apakah yang dimaksudkan dengan kepadatan saliran. [3]

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ii) Tunjukkan bagaimana kepadatan saliran dikira. [4]

____________________________________________________________________________________________________________________________________

b) Mengapakah kepadatan saliran berbeza-beza antara satu lembangan denganlembangan yang lain. [8]

Faktor/Isi Huraian

1. Hujan/Isipadu Hujan yang lebat meningkatkan pembentukan alur-alur sungai.Kepadatan sungai tinggi

2.Tanah rata

/bukit bukau.

Kawasan yang berbukit bukau menghasilkan banyak alur-alur sungai

menuruni cerun- kepadatan tinggi. Tanah pamah menghadkanpembentukan alurkepadatan rendah.


10/52

3. LitupanTumbuhan

Tumbuhan yang padat mengurangkan larian permukaan ,meningkatkan resapankepadatan rendah.

4. Kekerasan

batuanBatuan yang keras sukar dihakiskepadatan rendahBatu yang telap air resapan tinggi - kepadatan rendahBatu yang lembut mudah terhakiskepadatan tinggi.

c) Jelaskan bagaimana aktiviti manusia boleh mengubah kepadatan saliran di sesuatukawasan. [10]

Aktiviti Huraian

1. Pertanian Pembinaan parit /terusankepadatan meningkat

2. Pembalakan Pendedahan permukaan bumi meningkatkan pembentukan alur kepadatan meningkat.

3. Perlombongan Mewujudkan tasik/takungan airtimbus sungaikepadatan menurun

4. Empangan Alur sungai tenggelamkepadatan rendah

5. Kerja melurusSungai

Alur sungai menjadi pendek -kepadatan rendah.

3. Berdasarkan kajian yang dijalankan di mana-mana bahagian sungai :a) Terangkan tiga cara mengesan pencemaran di sungai tersebut. [3]

Isi Huraian

Tempat

1. Pemerhatian Warna air sungai

2.

Pengukuran/

Ujian

-Kertas litmuspHkesan asid atau alkali-Kertas turasmengukur kelodak

3.Petunjuk biologi Kehadiran kehidupan airikan

4. Deria Bau air

b) Namakan empat bahan yang mencemarkan sungai tersebut. [4]1. sisa organiknajis,2. sisa toksik- logam3. bahan enap cemarkelodak,pasir ,liat4. mikrorgnismae-coli, f-coli

5. detergen-sabun pencuci

c) Huraikan tiga punca yang menyebabkan pencemaran di tempat tersebut. [6]

Isi Huraian/punca

1. Sisa organik Punca dari kawasan pertanian, ladang ternakan dan sisa domestik.

2. Sisa toksik Kawasan industri pemprosesan- kilang baja, kilang cat

3. Enap cemar Pembalakan, pertanian , perlombongan, pembinaan

4. Mikoroganisma Kawasan pelupusan sampah dan domestic


11/52

5.Detergen/ bahanpencuci.

Aktiviti pencucian

d) Terangkan tiga kesan pencemaran sungai terhadap alam sekitar di kawasan tersebut. [6]

Kesan Huraian

1. Bekalan air

2.

Penangkapan

ikan

3. Banjir

4. EkosistemAkuatik

e) Cadangkan tiga langkah untuk mengurangkan kesan pencemaran sungai tersebut.[6]

Langkah Huraian

1. Rawatan air

2. Kempen

kesedaran

3. Denda

PROSES PROSES DI PINGGIR PANTAI

A) HAKISAN PINGGIR PANTAI

Konsep/Tajuk HuraianI. CARA


12/52

1. Hidraul Pemampatan dan perlepasan tekanan udara terhadap dinding rekahan ditebing akibat damparan dan unduran ombak.

2. Geseran/lelasan

Hakisan terhadap tebing dan dasar laut akibat dilelas oleh beban yangdibawa dalam laut.

3. Lagaan Hakisan yang berlaku antara beban yang dibawa oleh ombak apabila beban-

beban itu berlaga antara satu sama lain.4. Larutan Hakisan yang berlaku apabila dinding tebing terlarut akibat terkena air laut.

Misalnya kawasan batu kapur.

II. FAKTOR YANG MEMPENGARUHI HAKISAN

1. Jenis

Ombaki. Ombak pembinasa - kadar hakisan tinggi

- damparan yang kuat dan unduran yang kuat.- puncak ombak tinggi jarak ombak pendek.

ii.Ombak pembinakadar hakisan rendah- damparan yang kuat tapi unduran yang rendah- puncak ombak rendah jarak ombak panjang

2. Jenis Arus i. Arus seret membawa bahan-bahan dari pinggir pantai ke luar melaluibahagian

sebelah bawah air lauthakisan meningkat

ii. Arus tempur membawa bahan-bahan dari pinggir pantai yang bertelukke luar

pantai hakisan meningkat.

iii. Arus pesisir pantai terbentuk oleh ombak yang datang ke pantai secaramenyerong.

Sebahagian daripada tenaga dan lajakan ombak akan berubah haluan dan

menyusuri sepanjang pantai.melengkapkan proses hakisan.

3. Cerun

pantai

Pantai yang curam menyebabkan ombak pecah berhampiran denganpesisiranpantaitenaga ombak tinggihakisan meningkat.

4. Jenis

batuanBatu yang keras seperti granit dan gabrotahan terhadap hakisan

kadar hakisan rendah.

5. Tumbuhan Tumbuhan seperti bakaumelindungi pantaimengurangkan hakisan.

III. BENTUK MUKA BUMI HASIL HAKISAN DI PINGGIR PANTAI

1. Tebing

tinggiTerhasil apabila cerun di tepi pantai runtuh akibat tindakan hidraul padarekahan di tebing.

2. Batu

bonjol / batu

mandi

Gerbang laut yang telah runtuh dan dihakis berterusan oleh ombakmeninggalkan batu bonjol/sisa /mandi yang mungkin dilihat semasa airsurut.

3 Teluk dan

tanjungTerhasil apabila ombak menghakis pada daratan yang mempunyaikekerasanbatuan yang berbeza. Batuan keras yang tahan terhadap hakisan akanmenganjurke laut membentuk tanjung dan batuan lembut yang terhakis akan

membentuksatu lekukan menjadi teluk.


13/52

IV. LANGKAH-LANGKAH MENGAWAL HAKISAN PINGGIR PANTAI

1. Tembok

batuTimbunan batu di tebing pinggir pantai untuk mengelakkan ombakmemecahpada tebing pantai.

2. Tembokpemecah

Ombak

Dibina di luar pantai untuk memecahkan ombak dan mengurangkankelajuanombak sebelum sampai ke pantai.

3. Pembinaan

groinMenyekat pergerakan arus pesisir dari membawa bahan mendak yang telahdihakis oleh ombak dari diangkut ke tempat-tempat lain.

4. Tumbuhan Pokok bakau ditanam untuk mengurangkan kuasa ombak dan melindungipantai.

5. Undang-

undangMengenakan denda yang berat kepada mereka yang menjalankanpembalakan

secara haram terhadap pokok bakau.

B) PENGANGKUTAN PINGGIR PANTAI

I. CARA PENGANGKUTAN OMBAK

1. Golekan Bahanbahan yang bundar dan besar yang digerakkan di dasar laut olehombak

2. Hanyutan

pesisirPantai

Pergerakan bahan-bahan seperti pasir, batu kelikir selari dengan pantai.

3. Ampaian Bahan-bahan mendak yang halus dan ringan seperti tanah liat dankelodak digerakkan secara terampai-ampai dalam laut.

4. Seretan Bahan-bahan diseret di bahagian bawah laut dari atas pantai ke luarpantaioleh arus seret.

II. FAKTOR-FAKTOR MEMPENGARUHI PENGANGKUTAN OMBAK

1. Tenaga arus Arus yang kuat mampu mengangkut bahan-bahan ke tempat yang lebihjauh.

2. Saiz bahan Semakin berat dan besar bahan yang diangkut kadar pengangkutanmenjadi lemah.

3. Orientasipantai

Pantai yang terdedah kepada ombak akan menggalakkan prosespengangkutan

4. Halangan Pokok bakau dan binaan groin akan menghalang proses pengangkutan.

5. Tenaga ombak Ombak pecah menyeret bahan-bahan ke arah pantai dan unduranombakmenarik balik setengah daripada bahan tersebut. Ombak yang serongmengangkut bahan di sepanjang pantai. Jika tenaga ombak hilang,proses pengangkutan terhenti.

C) PEMENDAPAN DI PINGGIR PANTAI

I FAKTOR-FAKTOR MEMPENGARUHI PEMENDAPAN PINGGIR PANTAI


14/52

1. Tenaga ombak Ombak pembina akan menggalakkan proses pemendapan.

2. Bahan muatan Bahan muatan dari daratan dan laut akan meningkatkan prosespemendapan.

3. Angin Menggalakkan pemendapan bahan-bahan di bahagian belakang pinggirpantai contohnya dune.

4. Orientasi

pantaiPantai yang landai dan terlindung akan menggalakkan prosespemendapan.

5. Halangan Pokok dan binaan seperti groin dan tembok pemecah ombakmenggalakkan pemendapan di bahagian belakang halangan.

II. BENTUK MUKA BUMI HASIL PEMENDAPAN PINGGIR PANTAI

1. Pantai Longgokan bahan-bahan peroi seperti pasir, kelodak yang terdapat

memanjang antara takat air surut paling rendah dan takat yangpaling tinggi dicapai ombak ribut.

2. Anak tanjung Satu beting pasir dengan pangkalnya bersambung di daratan danhujungnya menganjur ke laut. Ia terhasil melalui lanjutan hanyutanpesisir.

3. Beting luar

pantaiBeting luar pantai (off-shore) terbentuk selari dengan garisan pantai .Terbentuk melalui tindakan ombak yang menyeret bahan-bahan darilautke arah pantai. Bahan-bahan tersebut dimendapkan di zon ombak pecah.

4. Tembolo Beting pasir/ anak tanjung yang memanjang hingga boleh menyambung

dengan pulau yang berhampiran dengan pinggir pantai.

CONTOH-CONTOH SOALAN TINDAKAN OMBAK.

1. a) Terangkan secara ringkas arus pesisir pantai. [5]________________________________________________________________________________________________________________________________

b) Jelaskan mengapa berlakunya perubahan terhadap garis pantai di sesuatukawasan. [10]

Faktor Huraian

1. Tenaga ombak

2. Tenaga arus

3. Halangan


15/52

4. Angin

5. Orientasi pantai Jika pantai itu terlindung garis pantai lebih stabil iaitu tidakbanyak perubahan. Jika pantai itu terdedah garis pantai sentiasa

berubah kerana pantai terdedah kepada tindakan ombak.

b) Cadangkan langkah-langkah yang boleh diambil untuk mengurangkan kesan hakisanombak. [10]

Langkah Huraian

1. Tembok batu

2. Groin

3. Tumbuhan

4. Tembok pemecahOmbak

5. Undang-undang

2. a) Apakah yang dimaksudkan ombak pecah? [5]

Ombak pecah berlaku apabila ombak memasuki kawasan air cetek. Dasar alunan ombakmencecah dasar pantai menyebabkan puncak ombak itu pecah kerana daya geseran didasarnya..

b) Terangkan tiga bentuk muka bumi hasil proses pemendapan ombak. [10]

Bentuk Proses

1. Pantai

2. Beting

3. Anak tanjung

c) Huraikan aktiviti yang mencemarkan kawasan pinggir pantai. [10]

Aktiviti Huraian

1. Pengambilan pasir

pantai


16/52

2. Pengangkutan

3. Pelancongan

4. Pembinaan/Penambakan

5. Perikanan/Akuakultur

SOALAN TAMBAHAN :

1. a) Jelaskan secara ringkas jenis-jenis sistem gunung lipat di dunia. [5]

Jenis Huraian

Gunung lipat tua kalidonia Terbentuk lebih 350juta tahun dahulu. Meliputi kawasandi benua Eropah barat.

Gunung lipat tua hercynia Terbentuk lebih 270 juta tahun dahulu. Meliputi kawasantanahtinggi Appalachian ,banjaran pemisah Australia.

Gunung lipat muda

alps-himalayaTerbentuk lebih 35juta tahun dahulu . Meliputi kawasansekitar mediterannean, banjaran himalaya, banjaranbesar Malaysia.

Gunung lipat mudalingkaran pasifik

Terbentuk lebih kurang 35 juta tahun dahulu. Meliputikawasan dari Amerika Selatan sehingga ke Alaska sehinggake Jepun dan Filipina

b) Terangkan proses pembentukan lipatan kerak bumi. [10]

Tajuk Huraian

Punca tenaga

arus perolakanlapisan mantel

Arus perolakan dalam mantel akan menghasilkan dayamampatan dan daya tarikan ke dalam bumi apabila sel-selperolakan bertemu dan bergerak ke bawah. Daya iniakan memampatkan kerak bumi sehingga menghasilkankedutan.

Pertembungan antara

plat benua.Pertembungan antara plat benua akan menyebabkan salahsatu plat termusnah dan satu lagi akan terjulang ke atasmembentuk kawasan gunung lipat. Contohnya apabilaplat India bertembung dengan plat Eurasia membentukbanjaran Himalaya.

c) Huraikan kepentingan tanah tinggi terhadap alam sekitar. [10]


17/52

ALAM SEKITAR FIZIKAL

Punca aliran air/Sungai

Tanah tinggi merupakan legeh yang menjadi punca bagisistem saliran. Juga memisahkan satu lembangan salirandengan satu lembangan saliran yang lain.

Suhu Pertambahan ketinggian akan menyebabkan penurunansuhu di sesuatu kawasan . Oleh itu di kawasan tanah tinggisuhunya rendah.

Kepelbagaian

TumbuhanKawasan tanah tinggi akan mempengaruhi jenis dantaburan tumbuhan mengikut ketinggian.

Proses Geomorfologi Tanah tinggi meningkatkan proses pergerakan jisimterutamadi kawasan yang gondol kerana kawasan tanah tinggimerupakan kawasan yang bercerun.

Halangan angin /Lindungan

Kawasan tanah tinggi akan menghalang tiupan angin dengan

ini melambatkan kelajuan angin. Kawasan tanah tinggiyang menghadap angin lembap akan menyebabkan hujanbukitdan mewujudkan kawasan lindungan hujan.

ALAM SEKITAR MANUSIA

Pertanian Kawasan tanah tinggi sesuai untuk tanaman hawasederhanaseperti sayuran, buah-buahan dan teh. Contoh: Cameron Highland

Pelancongan Kawasan tanah tinggi mempunyai suhu yang nyaman akanmenarik pelancong. Contoh : Genting Highland , Gunung

Kinabalu.Tadahan air /empangan/ KHE

Kawasan tanah tinggi sesuai dijadikan kawasan tadahan airdan empangan yang boleh menjana hidroelektrik sepertiEmpangan Kenyir.

Sempadan politik Kawasan tanah tinggi juga boleh dijadikan sempadan politikyang memisahkan sesuatu negeri atau negara. Contoh :Banjaran Himalaya memisahkan Tibet dengan Nepal.

Komunikasi Tanah tinggi sesuai dibina stesen pemancar dan rumah api.Contoh di puncak Gunung Ledang.

2. a) Apakah yang dimaksudkan luluhawa dalaman. [5]Luluhawa dalaman ialah penguraian batuan oleh tindakan kimia secara insitu di bawah

permukaan bumi.Ia bertindak secara mendalam. Ia dominan di kawasantropika lembap dan menghasilkan

regolit yang tebal.

b) Huraikan faktor yang mempengaruhi kadar luluhawa dalaman di sesuatu kawasan [10]

FAKTOR HURAIAN


18/52

Hujan Semakin banyak hujan yang diterima kadar luluhawa dalamanmeningkat.Jumlah hujan yang banyak menggalakkan tindakan kimia .Contoh dikawasan tropika lembap yang hujannya melebihi 2000mm sepanjangtahun menghasilkan regolit yang tebal.

Tumbuhan Semakin banyak tumbuhan kadar luluhawa dalaman meningkat. Reputantumbuhan membantu dalam menguraikan batuan melalui tindakan asidbiotic (proses chelasi). Tumbuhan juga menggalakkan susupan air kedalam tanah.

Kecerunan Semakin landai sesuatu permukaan semakin tinggi kadar luluhawadalaman. Kerana cerun yang landai akan meningkatkan kadar penyusupanair .

Jenis batuan Batuan yang mengandungi mineral yang mudah terluluhawa seperti besidan feldspar kadar luluhawa dalaman tinggi.

Kestabilan

tektonikSemakin kurang gangguan tektonik di sesuatu kawasan semakin tinggikadar luluhawa dalaman. Tindakan luluhawa ke dalam tidak terganggudanbahan regolit yang terhasil tidak dipindah keluar. Ini akan menghasilkanregolit yang tebal.

c) Huraikan pengaruh luluhawa terhadap kehidupan manusia. [10]

ISI HURAIAN

Pertanian Tindakan luluhawa menghasilkan regolit . Ini memudahkan aktivitibercuck

tanam.Pelancongan Tindakan luluhawa menghasil pandang darat kars (gua batu kapur) yang

menarik . Ini boleh menarik pelancong.

Sumber

mineralTindakan luluhawa menghasilkan mineral seperti garam batu, timahalluvium menggalakkan aktiviti perlombongan.

Perindustrian Tindakan luluhawa menghasilkan bahan mentah untuk industri sepertitanah liat untuk membuat seramik dan batu bata.

Pembinaan Tindakan luluhawa menghasilkan bahan binaan seperti pasir .Ketebalan regolit yang terhasil menentukan kedalaman pemasangancerucuk dalam pembinaan.

A) KONSEP ATMOSFERA

KONSEP HURAIAN

.Atmosfera Atmosfera ialah satu lapisan nipis gas tanpa bau, warna dan rasa yangberada di atas permukaan bumi disebabkan oleh tarikan daya graviti

bumi.

B) STRUKTUR ATMOSFERA

Struktur Ciri

Termosfera

/ ionosfera

Suhu meningkat mengikut ketinggian sehingga 1000C.Lapisan paling

bawah dipenuhi dengan gas nitrogen dan molekul oksigen. Berlaku pemisahanelectron bercas negative daripada atom oksigen dan molekul nitrogen. Penting


19/52

C) KANDUNGAN ATMOSFERA

KANDUNGAN HURAIAN KESAN1. Gaskekal

Gas yang tetap di atmosfera seperti Nitrogen (78.09%),Oksigen (20.95%) dan Argon (0.93%).

2. Gasberubah

Gas yang kandungannya tidak tetap di atmosfera.Contohnya :a.Karbon dioksida : sentiasa bertambah

i. memasuki atmosfera melalui tindakanorganisma hidupan

lautan dan daratan.ii. peningkatan penggunaan bahan api fosil oleh

manusiab.Ozon : sentiasa berkurangan

- melalui kitar fotokimia iaitu melibatkanpercantuman

semula dengan atom oksigen menyebabkankehilangan

bersih oksigen ganjil. O3 + O = 2O2c.Klorofluorokarbon (CFC) : sentiasa

bertambahi. punca: bahan-bahan aerosol, bahan penyejuk

(freom) ,

bahan pencuci dan penyaman udaraii. terlerai dan membebaskan klorin yang juga

terlibat dalampemusnahan lapisan ozon.d.Nitrogen Oksida (NOX) : sentiasa

bertambahmekanisme biologi di lautan dan juga dalam tanah.pembakaran industri, kenderaan, biojisim, dan

penggunaan baja kimia.e.Sulfur dioksida (SO2) : sentiasa

bertambahpembakaran arang batu dan minyak serta peleburantembaga.

Penambahan danpengurangankumpulan gas ini akanmempengaruhi :

i. pencemaranudara

ii.peningkatan gasrumah hijau

iii .hujan asidiv. penipisan

lapisan ozonv. pemanasan

global

untuk telekomunikasi.

Mesosfera Ketinggian sehingga 80 km, suhu berkuranganmengikutketinggian sehingga -90C. Di kawasan ini wujud awannoktilusen. Bahan meteor mula terbakar di sini

Stratosfera Ketinggian sehingga 50 km, suhu bertambah secara perlahan-lahan

mengikut ketinggian. Lapisan ini sangat kering, tidak mengandungi awan ataucuaca. Mengandungi gas ozon.Kebanyakkan bahan meteor memasuki lapisanini.

Troposfera Ketebalan kira-kira 8 km, meliputi 25 % daripada jisim bumi. Pengurangansuhu 6.5C bagi setiap 1000m.Kawasan terdapatnya perubahan iklim dancuaca.


20/52

3. Juzuk bukan

gasDikenali sebagai bahan aerosol termasuk habuk,asap, zarah garam, zarah tanah, dan habuk galiandaripada pembakaran kering, karbon dan habukgunung berapi.

Mengakibatkanfenomena jerebu

D) PERANAN ATMOSFERA

Isi Huraian

Biologi Oksigen - penyokong kepada semua kehidupan di permukaan bumi.

Mencorakkan

kontur

permukaan bumi

Kejadian cuaca seperti angin, hujan dan larian air. Tindakan unsur-unsurcuaca ini telah mewujudkan pelbagai bentuk permukaan bumi yangsentiasa berubah tanpa mengira masa dan tempat.

Kekayaan semula

jadiPerlombongan logam dan simpanan bijih dikaitkan dengan pengumpulanbahan logam melalui tindakan kimia air hujan ke dalam batuan.

Perdagangan /

rekreasi

Pedagang pada zaman dahulu menggunakan kapal layar yang memerlukan

tiupan angin.

Membentuk dan

menpengaruhi

cuaca

Atmosfera bumi sentiasa mengalami perubahan secara berterusan.Manusia perlu menyesuaikan diri dengan setiap perubahan yang ekstremagar tidak mengalami kesan perubahan tersebut.

UNSUR-UNSUR CUACA DAN IKLIMA) IMBANGAN BAHANGAN.

KONSEP HURAIAN

Imbanganbahangan

Jumlah bahangan yang diterima oleh bumi daripada matahari melaluigelombang-gelombang pendek sama dengan jumlah bahangan yangdibebaskan oleh bumi melalui gelombang-gelombang panjang.

B) FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI TABURAN SUHU MENDATAR

FAKTOR HURAIAN

1.Tumbuhan

semulajadiKawasan yang banyak tumbuhan - suhu lebih rendah. Mengurangkanbahangan matahari yang sampai ke permukaan bumi.

2. Awan Kawasan yang banyak dilitupi awan suhu lebih rendah. Awan akanmembalikkan dan menyerap sebahagian bahangan matahari.

3. Arus lautan Arus lautan mempunyai kebolehan memindahkan haba jenis arus akanmempengaruhi suhu pinggir pantai. Contohnya Arus Telukan membawahaba daripada kawasan tropika ke kawasan sederhana.

4.Perbezaan

permukaan bumiAlbedo permukaan bumi menentukan jumlan bahangan yang diserap olehbumi. Albedo yang tinggi akan menyebabkan suhu di kawasan itu rendah.

5.Ketinggian Kawasan yang tinggi akan mengalami suhu yang semakin rendah.


21/52

C) LEMBAPAN ATMOSFERA

KONSEP HURAIAN

1.Lembapan

AtmosferaKandungan wap air yang terdapat di atmosfera.

2.Kelembapanmutlak

Jumlah wap air dalam sesuatu isipadu air. (g/m )

3. KelembapanTentu

Jisim wap air bagi setiap kilogram udara.

4. KelembapanBandingan

Nisbah jumlah wap air yang sebenar terdapat di udara berbandingdengan jumlah wap air yang boleh ditampung oleh udara tersebut padasuhu yang tertentu.

D) PROSES-PROSES LEMBAPAN ATMOSFERA

PROSES HURAIAN

1.Sejatan Proses cecair atau ais bertukar menjadi wap air. Ia adalah proses yangberlaku secara berterusan daripada permukaan air, tanah dan salji.

2. Pepeluhan/Transpirasi

Air yang hilang daripada permukaan tanaman dan tumbuhan. Ia berlakuapabila tekanan wap dalam sel daun adalah lebih besar daripada tekananwap atmosfera.

3. Sejatpeluhan Air yang hilang ke atmosfera melalui pepeluhan tumbuhan dan sejatandari tumbuhan dan tanah.

E) FAKTOR YANG MEMPENGARUHI SEJATAN

FAKTOR HURAIAN

1. Tekanan wap Tekanan wap yang tinggi di atmosfera akan menyebabkan kadarsejatan menjadi rendah.

2. Suhu permukaan Suhu permukaan sejat yang tinggi akan meningkat kadar sejatan.

3. Angin Angin yang kencang dapat membaurkan wap air danmeningkatkan sejatan.

4. Kandungan air Kadar sejatan lebih tinggi bagi air bersih berbanding dengan airmasin.

5. Luas permukaanSejat

Sejatan lebih mudah berlaku di permukaan air yang terdedahberbanding permukaan air yang terlindung.

F) FENOMENA PERUBAHAN CUACA DAN IKLIM

I. PEMANASAN GLOBAL

KONSEP/ISI HURAIANKonsep Pemanasan atmosfera bumi yang


22/52

menyebabkan peningkatansuhu global kesan daripada aktivitimanusia.

II. MEKANISME KEJADIAN

1. Kesan rumahHijau

Peningkatan gas-gas rumah hijau seperi CO2, Metana telahmenyebabkan bahangan bumi terperangkap dan dibalikkan semula ke

permukaan bumi. Gas rumah hijau ini membenarkan bahanganmatahari masuk ke atmosfera bumi tetapi menghalang bahangan bumikeluar ke ruang angkasa.

2. Penipisan

lapisanozon

Penipisan dan kebocoran lapisan ozon telah menyebabkan lebihbanyak bahangan (UV) matahari sampai ke permukaan bumi.

III. PUNCA/FAKTOR

1. Penyahutanan Penyahutanan menyebabkan ketidakseimbangan antara gas CO2dengan O2. Kehilangan tumbuhan menyebabkan proses fotosintesisyang menyerap CO2 terhenti.

2. PembakaranTerbuka Pembakaran terbuka membebaskan partikel dan gas rumah hijau keatmosfera dan bertindak menghalang bahangan bumi.

3. PembakaranBahan api

Pembakaran bahan api fosil seperti arang batu dan minyak untukpenjanaan kuasa akan membebaskan gas rumah hijau seperti CO2,NO2,SO2.

4. Perindustrian Pembebasan gas CFC dalam industri penyejukan (Freon), bahanpencuci, aerosol akan menghakis lapisan ozon.Industri peleburan seperti tembaga akan membebaskan gas SO2.

5. Pereputan

organikPereputan sisa tanaman dan najis haiwan membebaskan gas metana.

IV.KESAN PEMANASAN GLOBAL TERHADAP ALAM SEKITAR FIZIKAL

1. Suhu meningkat Penerimaan gelombang suria dan gelombang bumi yang lebih banyaktelah menyebabkan suhu dunia meningkat.

2. Pencairan ais Suhu yang lebih tinggi telah menyebabkan pencairan ais danmeningkatkan aras laut.Banyak kawasan rendah tenggelam.

3.Proses hakisanmeningkat

Pencairan ais gunung meningkatkan hakisan dalam alur . Kenaikanaras laut menyebabkan hakisan ombak juga meningkat.

4. Perubahan unsuriklim

Peningkatan fenomena ribut, taufan, banjir dan kemarau.

5. Gangguanekosistem

Peningkatan suhu menyebabkan kehidupan organisma terganggumaka menyebabkan kemusnahan sesuatu ekosistem. Contohnya

plakton dan terumbu karang.V.KESAN PEMANASAN GLOBAL TERHADAP ALAM SEKITAR MANUSIA

1.

Penyakit/kematianSuhu yang tinggi menyebabkan penyakit seperti strok haba, dehidrasi,kanser kulit dan penyakit pernafasan.

2. Ekonomi Menjejaskan pengeluaran / produktiviti sektor ekonomi sepertipertanian , pelancongan, perikanan dll.

3. Kebuluran Pengeluaran sumber makanan yang berkurangan menyebabkanmalnutrisi dan kebuluran.

VI. LANGKAH MENGURANGKAN KESAN PEMANASAN GLOBAL

1. Sumberalternatif

Mengurangkan penggunaan bahan api fosil dan menggunakansumber alternatif seperti tenaga suria, angin, ombak dan hidro.


23/52

2. Menggunakan

bahanyang mesra alam

Mengurangkan penggunaan bahan yang berasaskan aerosol danmenggantikan dengan bahan yang berasaskan air dalam industri.

3. Perundangan Menguatkuasakan undang-undang seperti akta kualiti alamsekeliling 1974 .

4. Kerjasamaantarabangsa

Mewujudkan kerjasama antara negara-negara dalam menanganimasalah pemanasan global seperti Protokol Montreal 1987 danDeklarasi Langkawi.

5. Kempen/pendidikan

Mendidik rakyat melalui media massa seperti kempen kesedaranmisalnya Kempen Kitar Semula.

SOALAN ATMOSFERA.

1. a) Apakah yang dimaksudkandengan atmosfera? [5]

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b) Terangkan mekanisme yang menyebabkan berlakunya peningkatan suhu dunia.

[10]

Kesan rumah

Hijau

Penipisan

lapisanOzon

c) Jelaskan kepentingan atmosfera terhadap alamsekitar. [10]

Isi Huraian

Biologi

Mencorakkan


24/52

kontur permukaan

bumi

Kekayaan semula

jadi

Perdagangan /

rekreasi

Membentuk dan

menpengaruhi

cuaca

2. a) Terangkan dengan ringkas kandunganatmosfera. [5]

ISI HURAIAN

Gas tetap

Gas berubah

Juzuk bukan gas

b) Mengapakah kerap berlaku hujan asid di bandar-bandarbesar? [10]

ISI HURAIAN

Penjana kuasa Penggunaan arang batu sebagai bahan bakar untuk menjanakuasa elektrik membebaskan gas sulfur dioksida.

Perindustrian Industri pemerosesan seperti baja kimia dan racun seranggaakan membebaskan gas nitrogen dan sulfur dioksida.

Asap kenderaan Pembebasan asap kenderaan yang banyak membebaskan gaskarbon monoksida.

Pembakaran

terbukaAktiviti pelupusan sampah dan pembakaran sampah terbukaakan membebaskan gas pencemar ke atmosfera.

Struktur bandar Bangunan yang tinggi dan padat menghalang pengaliran udaramenyebabkan gas-gas pencemar terkumpul di atmosfera bandar.

c) Huraikan kesan hujan asid terhadap alamsekitar. [10]

ISI HURAIANPencemaran air Hujan asid mencemarkan sumber air seperti air tasik dan air


25/52

sungai.

Pencemaran tanah Hujan asid menyebabkan tanah menjadi berasid menyebabkankesuburan tanah menurun.

Kemusnahan

hidupanAkuatik

Hujan asid meneybabkan air berasid dan mengancam kehidupan

akuatik seperti ikan, katak . Jika nilai pH kurang daripada 3semua jenis organisma akuatik akan pupus.

Kemusnahan

tumbuhanHujan asid akan memusnahkan tumbuhan dengan melarutresappotasium, kalsium dan magnesium daripada daun-daun pokok

Kehidupan

manusiaHujan asid boleh menyebabkan penyakit kulit. Cat bangunanluntur.

3. a) Apakah yang dimaksudkan dengan Imbangan

Bahangan? [5]________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Jadual : Taburan Bahangan di Pemukaan Bumi (Wm2)

TarikhGaris lintang

90oU 70oU 50oU 30oU 0o 30oS 50oS 70oS 90oS

21 Mac 0 153 287 387 447 387 287 153 0

22 Dis 0 0 88 233 421 520 528 540 40

b) Berdasarkan jadual di atas, lukiskan graf garis yang dapat menunjukkan taburanbahangan mengikut kedudukan garislintang. [10]

Contoh jawapan :
http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=9145516073760983447http://3.bp.blogspot.com/-xW1ZKsbiiKE/UJ4OIvu9o3I/AAAAAAAACaE/vDjBkFNR2Yw/s1600/Picture1.jpghttp://www.blogger.com/blogger.g?blogID=9145516073760983447


26/52

c) Jelaskan mengapa taburan suhu berbeza-berbeza dari satu kawasan dengankawasan

yang lain.[10]

Tumbuhan

semulajadi

Awan

Arus lautan

Perbezaan

permukaan

bumi

Ketinggian

SKIMA PEPERIKSAAN STPM.

1. ( a ) Nyatakan lima unsur cuaca dan iklim. ( 5 )a1suhua2 - hujana3- angina4 - bahang mataharia5- awan

a6 - kelembapan 5 unsur x1 markah = 5 markah

( b ) Jelaskan empat faktor fizikal yang boleh mempengaruhi cuaca dan iklimdi sesuatu tempat. ( 8 )

1. Latitud- Suhu semakin berkurangan bermula dari latitud Khatulistiwa ( 0 ) ke arah kedua-dua

kutub.- Sebab-sebab perbezaan suhu antara latitud disebabkan oleh:-

i. Bahangan matahari lebih tertumpu ke kawasan khatulistiwa kerana kawasan

khatulistiwa lebih dekat dengan matahari. Permukaan bumi kawasan khatulistiwa terdedahsecara tegak ( 90 ) kepada sinaran matahari. Oleh itu, keamatan tenaga matahari yang


27/52

diterima oleh kawasan latitud Khatulistiwa sentiasa tinggi. Kesannya suhu permukaankawasan Khatulistiwa tinggi sepanjang tahun.

ii. Kawasan latitud tinggi ( kedua-dua kutub ) , sudut pancaran matahari lebih jauh dancondong. Kesannya keamatan tenaga matahari yang diterima rendah.Oleh itu, suhupermukaan di kedua-dua kutub sentiasa rendah.

2. Pengaruh kebenuan dan lautan- Daratan lebih cepat menjadi panas berbanding lautan pada waktu siang. Oleh itu, kawasan

tengah benua ( daratan ) lebih panas berbanding dengan kawasan berhampiran dengan lautpada waktu siang.

- Pada waktu malam air masih lagi membebaskan habanya dan keadaan ini menyebabkankawasan pinggir laut menjadi lebih panas pada waktu malam berbanding dengan kawasantengah benua yang lebih cepat menjadi sejuk.

3. Pengaruh badan-badan air yang besar- Tasik-tasik yang besar dapat mempengaruhi bezantara suhu kawasan yang terletak lebih

kurang satu kilometer darinya .- Badan-badan air seperti tasik dapat mengurangkan suhu sekitarnya pada musim panas dan

menambahkan suhu sekitarnya pada musim sejuk.- Contohnya kawasan Tasik-Tasik Besar St. Lawrence di Amerika Utara.

4. Pengaruh arus lautan- Arus lautan dunia dapat menyederhanakan suhu musim dingin dan musim panas kawasan-

kawasan yang dilaluinya.- Arus lautan sama ada arus panas atau sejuk dapat memindahkan haba dari satu tempat ke

satu tempat yang lain.- Pengaliran arus lautan dari kawasan Khatulistiwa ke arah kutub dapat memanaskan udara

di kawasan kutub dan sebaliknya.- Contoh Hanyutan Atlantik Utara ( arus panas ) yang bergerak dari kawasan latitud rendah

mengalir kearah kutub utara telah meningkatkan suhu kawasan pinggir pantai KepulauanBritish dan Eropah pada musim dingin. Arus Sejuk Labrador yang mngalir dari kutub utara keKhatulistiwa telah mengurangkan suhu udara di kawasan Khatulistiwa.

5. Pengaruh angin lazim

- Angin yang bertiup seringkali dapat menyederhanakan suhu kawasan yang dilaluinya.- Contoh Angin Baratan ( angin lazim ) yang panas bertiup kearah pantai barat Eropah telah

meningkatkan suhu kawasan pinggir pantai barat Eropah tersebut. Manakala pantaitimurnya lebihsejuk kerana menerima angin sejuk dari kawasan pedalaman benua tersebut.

- Angin Cinuk ( angin panas ) yang bertiup daripada lautan Pasifik telah meningkatkan suhudan mencairkan salji dan mempercepatkan kedatangan musim bunga di Dataran tinggiAmerika Syarikat dan Prairie Kanada.

6. Pengaruh banjaran gunung- Banjaran gunung (aspek ) termasuk arah dan darjah kecerunan amat berkesan

mempengaruhi suhu di kawasan-kawasan di laitud sederhana.- Di hemisfera utara, cerun yang mengadap ke selatan menerima lebih banyak bahang

matahari berbanding cerun yang mengadap utara. Oleh itu, di hemisfera utara cerun yangmengadap selatan suhu lebih tinggi berbanding cerun yang mengadap utara ( kutub utara ).


28/52

- Di hemisfera selatan, cerun yang mengadap ke utara menerima lebih banyak bahangmatahari berbanding cerun yang mengadap Selatan. Oleh itu, di hemisfera selatan cerun yangmengadap utara suhu lebih tinggi berbanding cerun yang mengadap selatan ( Antartika ).

7. Pengaruh tumbuhan

- Tumbuh-tumbuhan semulajadi berperanan penting dalam mengurangkan suhu sesuatukawasan.

- Kawasan yang mempunyai tumbuhan semulajadi yang banyak suhu persekitarannya lebihrendah berbanding kawasan lapang.

- Tumbuhan dapat mengurangkan kepekatan gas karbon dioksida diudara sesuatu kawasanmelalui proses fotosentesis- dapat mengatasi masalah kesan rumah hijau.

- Melalui proses perpeluhan, tumbuhan mengeluarkan manik-manik air yang dapatmenyederhanakan suhu persekitaran.

- Tumbuhan juga mempunyai nilai albedo yang tersendiri, contohnya rumput mempunyainilai albedo antara 10 -15 %. Kesannya sebahagian bahang matahari dapat dipulangkan keruang angkasa dan sekaligus mengurangkan suhu kawasan tersebut.

8. Faktor albedo- Atmosfera dan permukaan bumi mempunyai nilai albedo yang berbeza-beza.- Salji membalikkan lebih kurang 80% - 90% bahangan matahari yang diterimanya,

Awan pula dapat membalikkan dan menyerap sebahagian bahangan matahari yang diterimapada waktu siang.

- Perlindungan awan dan pembalikan bahang matahari oleh permukaan bersalji akanmengurangkan suhu pada waktu siang.

- Kawasan gurun panas yang tidak berawan menerima banyak sinaran matahari secara terusmenerus pada waktu siang menyebabkan suhu di kawasan tersebut tinggi pada waktu siang.Mana-mana 4 faktor x 2 markah = 8 markah

( c ) Huraikan pengaruh cuaca dan iklim terhadap aktiviti manusia di kawasan tropikalembap. [ 12 ]

i- Pengaruh Musim tengkujuh di pantai barat Malaysia - terhadap aktiviti perikanan,pertanian, industri IKS.

ii- Musim panas dan kering terhadap kegiatan pertanian - padi, getah,kegiatan rekreasi dan pelancongan, sukan.

3. ( a )(i). Apakah yang dimaksudkan dengan taburan suhu secara mendatar ? ( 5 )

- garis sesuhu / isotherm yang menyambung secara mendatar dan memanjang dari baratke timuryang mempunyai purata suhu bulanan atau tahunan yang sama. Garisan inidiandaikan berdasarkan kawasan daratan yang tidak mengambil kira kawasan tanahtinggi atau lurah.

( a )(ii) Apakah yang dimaksudkan dengan taburan suhu secara menegak ? ( 5 )

- Suhu berkadar songsang mengikut ketinggian, di mana suhu akanmenurun apabila kenaikan latitut bertambah. Purata suhu berkurangan

sebanyak0.65o

C bagi kenaikan 100 meter. Perbezaan taburan ini sering di dapati dikawasan pergunungan dunia seperti pergununganHimalaya, Alps, Andes dan Rocky


29/52

( b ) Jelaskan faktor yang mempengaruhi taburan suhu secara mendatar yang tidak

seragam di permukaan bumi.

( 10 )

Bi - LatitudBii -Pengaruh kebenuan dan lautan

Biii - Pengaruh badan-badan air yang besarBiv - Pengaruh arus lautan

Bv - Pengaruh angin lazimBvi - Pengaruh banjaran gunung

Bvii - Pengaruh tumbuhanBviii- Faktor albedo Mana-mana 5 faktor x 2 markah = 10

markah

4.( a ). Nyatakan jenis-jeniskerpasan. ( 5 )

Di antara jens-jenis kerpasan ialah Hujan, Salji ,Gerimis, Hujan batu ( hail ), Hujanbeku

( sleet ) danEmbun

( b ). Jelaskan Jenis-jenis kerpasan. ( 10 )

i. Hujan- Merujuk kepada kerpasan dalam bentuk cecair.- Diakibatkan oleh proses pemeluwapan dan pembentukan titik-titik air dalam awan yang

diikuti dengan pertumbuhan titik-titik air ini ke satu saiz yang tertentu dan dapat mengatasipengaruh daya pengapungan udara di dasar awan.

- Secara umumnya hujan yang lebat mengambil tempoh yang singkat manakala hujangerimis memakan masa yang lama.

ii. Salji- Salji merujuk kepada hablur-hablur ais yang pelbagai bentuk yang terjadi

apabila paras beku terlalu hampir dengan permukaan bum menyebabkanhablur-hablur ais tidak sempat mencair sebelum sampai ke permukaan bumi.

iii. Gerimis- Merujuk kepada titik-titik air yang kecil iaitu kurang daripada 20 mikron yang tidak tidak

akan bercantum malah ditolak ke tepi oleh titik-titik air yang besar.- Apabila diameter titik-titik air mencapai 7 mm, ia akan berpecah kepada titik-titik yang

lebih kecil.- Proses perlanggaran dan pemecahan akan berlaku secara berulang kali.- Titik-titik air yang kurang daripada 0.5 mm akan turun ke permukaan bumi sebagai

gerimis.

iv. Hujan batu ( hail )


30/52

- Hujan batu merupakan sejenis kerpasan berbentuk pepejal yang besar dan berat.- Hujan batu terhasil apabila terjadinya ribut yang mengakibatkan berlakunya pergerakan

udara menegak yang kuat di dalam awan.- Pergerakan udara menegak yang kuat ini akan menolak titik-titik hujan ke atas sehingga ke

satu paras di bawah paras beku.

- Titik-titik hujan ini akan membeku dan menjadi bertambah besar apabila berlakunyapenimbunan salji dan air pada paras-paras yang berbeza.

- Apabila arus perolakan ( pergerakan udara menegak ) menjadi perlahan maka titik-titik airbeku ini akan jatuh ke permukaan bumi dalam bentuk hujan batu.

v. Hujan beku ( sleet )- Merupakan hujan yang bercampur dengan salji.- terbentuk apabila suhu di dalam awan hampir beku manakala suhu

di bawah awan suhu beku.- titik-titik air yang jatuh dari awan akan merentasi lapisan suhu beku di bawah

awan maka

titik air ini akan membeku menjadi bintik-bintik ais yang kecildan jernih.

vi. Embun- Embun biasanya terbentuk apabila berlakunya pemeluwapan di permukaan

objek-objek yang bersuhu di atas takat beku ( 0 ).- Udara yang lembap apabila tersentuh dengan objek-objek yang sejuk ( suhu pada

takatembun ), wap-wap air yang melekat pada objek tersebut akan dukarkan kepada

cecair( embun ).

Mana-mana 5 faktor x 2 markah = 10 markah

1.( a ). Apakah yang dimaksudkan dengan edaran air tanih? [ 5]Air tanih merujuk kepada air yang berasal daripada hujan atau pencairan salji yang meresapsecara tegak ke dalam tanah dan kemudiannya tersimpan di zon pengudaraan berhampiranpermukaan bumi atau di lapisan tidak telap air yang dikenali sebagai akuifer.

( b ). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep air larian permukaan? [5]

Larian air permukaan merujuk kepada saki baki air hujan yang mengalir sama ada di ataspermukaan bumi, di antara permukaan dan dalam alur setelah jumlah keseluruhan hujanditolak dengan yang mengalami sejatan, pintasan, susupan dan yang digunakan oleh

tumbuhan.

( c ). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep Resapan ? [5]Resapan atau infiltrasi merujuk kepada susupan air secara menegak ke dalam tanah menerusiliang-liang pori tanah tersebut.

2. Jelaskan faktor-faktor yang mempengaruhi proses larian air permukaan / Resapan

[10]

a. Jenis tanih.

- Jenis tanih mempengaruhi kadar susupan ( infiltrasi ) air kedalam tanah dan jumlah airlarian permukaan.


31/52

- Sekiranya tanih di sesuatu kawasan jenis yang mudah menyerap air ( liang-liangporinya banyak dan besar )

seperti tanah pasir, maka kadar susupan air ke dalam tanah adalah tinggi tinggi. Olehitu kadar air larian permukaan adalah rendah.

- Bagi tanih yang liang-liang porinya kecil dan tidak telap air seperti tanah liat kadar

susupan air ke dalam tanah rendah sebaliknya kadar air larian permukaannya tinggi.

b. Intensiti hujan- Sekiranya hujan yang turun lebat maka kebolehan air tersebut untuk menyusup ke

dalam tanah semakin berkurangan sebaliknya kadar air larian permukaan bertambah.- Bagi hujan yang renyai-renyai walaupun dalam jangka masa yang lama tidak akan

memberi kesan kepada kadar aliran air permukaan sebaliknya memberi ruang kepada airtersebut menyusup ke dalam tanah.

c. Kecerunan- Merujuk kepada curam atau landai sesuatu kawasan.

- Semakin curam sesuatu cerun semakin laju pergerakan air larian permukaan sekaligusmengurangkan susupan air ke dalam tanah.

- Bagi cerun yang landai halaju pergerakan air adalah rendah dan keadaan ini akanmenyebabkan kadar susupan air dalam tanah meningkat.

d. Kandungan air dalam tanah- Kandungan air dalam tanah yang banyak akan mengurangkan kadar susupan air dalamtanah disebabkan tanah tersebut telah tepu dan tidak berupaya lagi untuk menyerap air.Keadaan ini akan menggalakkan larian air permukaan.

- Sekiranya kandungan air dalam tanah kurang terutama semasa kemarau kadar susupanair ke dalam tanah adalah tinggi dan keadaan ini akan mengurangkan kadar air larianpermukaan.

e. Peranan tumbuh-tumbuhan- Tumbuh- tumbuhan berperanan sebagai pintasan atau cegatan ke atas titisan air hujanyang jatuh ke

permukaan bumi.- Titisan air hujan yang jatuh akan dipintas oleh daun, ranting ( lapisan kanopi ) tumbuhanmenyebabkan air hujan tersebut jatuh secara menitis ke atas permukaan bumi.- Air hujan yang jatuh jatuh ke permukaan bumi secara menitis ini cenderung untukmenyusup ke dalam tanah dan sekaligus mengurangkan air larian permukaan.

3. Jelaskan faktor-faktor yang mempengaruhi simpanan air tanah/ imbangan air tanih.

[10]Faktor semulajadia. Tumbuh-tumbuhan- Lapisan kanopi tumbuhan ( daun, dahan dan ranting ) menjadi pintasan titisan air hujan

yang jatuh kepermukaan bumi. Akibat pintasan ini, air hujan akan jatuh secara perlahan ( menitis ) ke

permukaan bumi. Jatuhan air hujan secara menitis akan menyebabkan air hujan tersebutcenderung untuk meresap ke dalam tanah.

- Tumbuhan yang mempunyai akar banir yang biasanya timbul di atas permukaan tanahberupaya untuk


32/52

menghalang larian air permukaan. Air yang tersekat oleh akar ini akan meresap kedalam tanih menjadi air tanih.

b. Jenis tanah- Tanah yang berstruktur longgar seperti batu pasir memudahkan resapan air secara

menegak ke dalam tanah.- Tanah yang berstruktur padat seperti tanah liat menghalang resapan air ke dalam tanah

sebaliknyamenggalakkan berlakunya larian air permukaan.

c. Hujan- Hujan yang lebat dan dalam tempoh yang lama, contohnya semasa musim tengkujuh

akan membekal jumlah air tanih yang banyak.- Hujan yang kurang terutamanya pada musim kemarau akan menyebabkan simpanan air

tanah berkurangan.- Walau bagaimanapun hujan yang lebat dalam tempoh yang singkat tidak banyak

menyumbang kepada air tanih disebabkan air hujan tersebut tidak sempat untuk meresap kedalam tanih sebaliknya membentuk larian air permukaan.

d. Kewujudan sumber- sumber air permukaan- Sumber-sumber air permukaan seperti sungai, tasik,kolam dan lain-lain menjadi

pembekal utama kepada sistem akuifer air dalam tanah.

4. Bagaimana aktiviti manusia boleh mengganggu simpanan air tanah. [10]a. Aktiviti Penyahhutanan / pembalakan- Lapisan kanopi tumbuhan ( daun, dahan dan ranting ) menjadi pintasan titisan air hujan

yang jatuh kepermukaan bumi. Aktiviti penyahhutanan akan mengurangkan pintasan ini, kesannya

air hujan akan jatuh secara terus ke permukaan bumi. Jatuhan air hujan secara terus dalamkuantiti yang banyak akan menyebabkan air hujan tersebut cenderung untuk mengalir di ataspermukaan dalam bentuk aliran air permukaan dan seterusnya mengurangkan resapan air kedalam tanah. Kesannya air tanih berkurangan.

- Tumbuhan yang mempunyai akar banir yang biasanya timbul di atas permukaan tanah.Akar tumbuhan berupaya untuk menghalang larian air permukaan. Aktiviti penyahhutananmenyebabkan larian air permukaan bertambah dan keadaan ini mengurangkan resapan air kedalam tanih yang menyumbang kepada simpanan air tanih.

b. Aktiviti Penurapan / penyimenan permukaan- Aktiviti penurapan atau penyimenan permukaan khususnya di kawasan bandar akan

Menghalang resapan air ke dalam tanah.- Penggunaan tar atau simen akan menutup liang-liang pori tanah. Air hujan tidak

berupaya untuk meresap ke dalam tanah. Air hujan ini akan mengalir di atas permukaandalam bentuk larian air permukaan dan mengurangkan resapan ke dalam tanah.

c. Aktiviti Baik Pulih Tanah berpaya dan yang bersaliran buruk untuk tujuan pertanian,perhubungan dan

petempatan.- keadan ini mengurangkan simpanan air dalam tanah kerana mengalami sejatan tinggi

- manakala air permukaan di alirkan keluar.


33/52

5. (a). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep lebihan air ( banjir ). [5]Lebihan air atau banjir merujuk kepada jumlah air yang diterima oleh permukaan bumi dariatmosfera sama ada dalam bentuk hujan, salji, embun dan sebagainya melebihi jumlah airyang hilang daripada permukaan bumi dan atmosfera melalui sejatan, sejatpeluhan , yangmengalami larian air permukaan dan yang tersimpan dalam storan tanih.

(b). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep kurangan air ( kemarau ) [5] Kurangan air atau kemarau merujuk kepada jumlah air yang hilang ke atmosfera melaluisejatan dan sejat peluhan, hilang melalui larian air permukaan dan dalam alur sungai sertayang hilang melalui resapan ( infiltrasi ) ke dalam storan tanah melebihi air yang di terimaoleh permukaan bumi dari atmosfera sama ada dalam bentuk hujan, salji, embun dansebagainya.

(c).Apakah yang anda faham tentang konsep imbangan air [5]Imbangan air merujuk kepada jumlah air yang diterima oleh permukaan bumi dari atmosferasama ada dalam bentuk hujan, salji, embun dan sebagainya adalah sama banyaknya dengan

jumlah air yang hilang daripada permukaan bumi dan atmosfera melalui sejatan, sejatpeluhan, yang mengalami larian air permukaan dan yang tersimpan dalam storan tanih.

Rumusan Imbangan Air P = ET + ST + rdimana, P - kerpasan

ET - sejat peluhanST - air yang diterima atau hilang daripada lapisan tanah.

r - larian permukaan

6 (a). Jelaskan proses-proses yang mempengaruhi imbangan air permukaan bumi.

[10]- Sejatan

Sejatan ialah proses pertukaran sifat air iaitu daripada bentuk cecair kepada bentuk wap.

- SejatpeluhanSejat peluhan merujuk kepada proses sejatan atau kehilangan air melalui proses sejatan tanihyang lembapdan proses transpirasi yang menyebabkan tumbuhan akan mengalami kehilangan air melaluidaunnya.

- Perpeluhan

Perpeluhan merujuk kepada proses transpirasi yang menyebabkan tumbuhan akan mengalamikehilangan airmelalui daunnya.

- Larian air permukaan dan dalam alurLarian air permukaan merujuk kepada saki baki air hujan yang mengalir sama ada di atas

permukaan bumi, di antara permukaan dan dalam alur setelah jumlah keseluruhan hujanditolak dengan yang mengalami sejatan, pintasan, susupan dan yang digunakan olehtumbuhan.

- Resapan ( infiltrasi )

Resapan atau infiltrasi merujuk kepada susupan air secara menegak ke dalam tanah menerusiliang- liang pori


34/52

tanah tersebut.

-Simpanan air bawah tanahSimpanan air bawah tanah merujuk kepada sumber air yang wujud di bawah permukaan

bumi di dua zon yang berbeza iaitu di zon tidak tepu ( zon pengudaraan ) dan di zon tepu.

6.(b)..Jelaskan faktor-faktor yang mempegaruhi variasi imbangan air. [10]

Variasi imbangan air mengikut ruang ( tempat )i. Perbezaan latitud- Wap air berlebihan di latitud khatulistiwa ( 0 - 10 U/S ) iaitu di zon pertemuan angintimuran utara dan angin timuran selatan yang membawa wap air yang banyak ke kawasanini.- Di kawasan latitud 10 - 40 U/S pula kadar sejatan lebih tinggi daripada kerpasan

disebabkan kawasan tersebut merupakan kawasan daratan merupakan kawasan penurunan

angin yang tidak membawa banyak hujan.- Di latitud 40 - 90 U/S berlaku lebihan air kerana di kawasan tersebut kerpasan melebihi

sejatan. Di kawasan ini juga terdapat zon pertemuan angin yang membawa kepadawujudnyazon tekanan rendah yang membawa banyak hujan.

ii. Aspek- Cerun yang mengadap angin ( angin lazim ) umumnya akan mendapat lebih banyak

hujan berbanding cerun lindungan angin. Angin lazim yang bergerak merentasi badan- badanair seperti laut dan tasik akan membawa lembapan yang banyak ke kawasan cerun tersebut.Wap-wap air tersebut kemudiannya akan terpeluwap dan menurunkan hujan yang lebat dicerun yang mengadap angin tersebut. Contohnya, Pantai Barat Banjaran Rocky yangmengadap Lautan Pasifik mendapat lebih banyak hujan berbanding dengan kawasanlindungan hujan di timurnya.

iii. Tumbuh-tumbuhan

iv. Variasi imbangan air mengikut masa ( musiman )- Musim ekuinoks- Musim Solstis

6.(c). Jelaskan kepentingan sumber air kepada aktiviti manusia . [10]

i. Aktiviti pertanianii. Aktiviti penternakan ( akuakultur )iii. Aktiviti pembalakaniv. Aktiviti pelanconganv. Aktiviti perlombonganvi. Aktiviti Perindustrianvii. Bekalan air domestik ( kegiatan harian )

7.(a). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep kemarau/Kurangan air. [ 5]Kemarau merujuk kepada jumlah air yang hilang ke atmosfera melalui sejatan dan sejat


35/52

peluhan, hilang melalui larian air permukaan dan dalam alur sungai serta yang hilang melaluiresapan ( infiltrasi ) ke dalam storan tanah melebihi air yang di terima oleh permukaan bumidalam bentuk kerpasan sama ada dalam bentuk hujan,salji embun dan sebagainya.

7 (b). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep banjir monsun/musiman. [5]

Banjir monsun merujuk kepada jumlah air yang diterima oleh permukaan bumi dariatmosfera sama ada dalam bentuk hujan, salji, embun dan sebagainya melebihi jumlah airyang hilang daripada permukaan bumi dan atmosfera melalui sejatan, sejatpeluhan , yangmengalami larian air permukaan dan yang tersimpan dalam storan tanih.

7 (c). Apakah yang dimaksudkan dengan Konsep banjir kilat. [5]Banjir kilat merujuk kepada curahan hujan yang lebat dalam tempoh yang singkatmenyebabkan peningkatan aras air permukaan yang banyak dalam masa yang cepat dan surutdalam tempoh yang cepat.

7 (d). Jelaskan apakah faktor-faktor yang mempengaruhi kejadiankemarau/kurangan air. [10]Faktor semulajadi- musiman- El-NinoFaktor aktiviti manusia- penyahhutanan- pembangunan dan pembandaran- perindustrian- pertanian- perlancongan- perlombongan

8. Berdasarkan gambarajah, jelaskan jenis-jenis hujan yang sering berlaku di kawasan

tropika lembap. [10]

a. hujan bukit / hujan orografik / hujan relief
http://3.bp.blogspot.com/-K2VxSmxw2M0/UKJpBN819EI/AAAAAAAACfI/9kGvyoiQlGc/s1600/hujan+orografik.png


36/52

b. hujan perolakan

c. hujan perenggan
http://2.bp.blogspot.com/-zOMN1eS5jTs/UKJpc0LV4CI/AAAAAAAACfY/9whlm0-fDXU/s1600/hujan+perolakan.pnghttp://2.bp.blogspot.com/-8CpZ632QYXw/UKJpD4ay5dI/AAAAAAAACfQ/-OEehe2axxc/s1600/hujan+perenggan.pnghttp://2.bp.blogspot.com/-zOMN1eS5jTs/UKJpc0LV4CI/AAAAAAAACfY/9whlm0-fDXU/s1600/hujan+perolakan.pnghttp://2.bp.blogspot.com/-8CpZ632QYXw/UKJpD4ay5dI/AAAAAAAACfQ/-OEehe2axxc/s1600/hujan+perenggan.pnghttp://2.bp.blogspot.com/-zOMN1eS5jTs/UKJpc0LV4CI/AAAAAAAACfY/9whlm0-fDXU/s1600/hujan+perolakan.png


37/52

TEMA 5 - EKOLOGI

KONSEP EKOLOGI

Hubungan antara organisma hidup dengan alam persekitarannya.

KONSEP EKOSISTEM

1. Hubungan antara saling berinteraksi antara komponen biotik dan komponen abiotik.

2. Komponen biotik / hidupan - pengeluar, pengguna dan pengurai.3. Komponen abiotik / bukan hidup - udara, air mineral, tanah, oksigen dan lain-lain.

KOMPONEN ASAS EKOSISTEM

Struktur biotik

Benda hidup terdiri drp 3 kompenan utama:-

1. Pengeluar - tumbuhan hijau.

2. Pengguna - Herbivor (haiwan yang memakan tumbuhan).

- Karnivor (haiwan yang memakan daging).

- Omnivor (haiwan yang memakan tumbuhan dan haiwan).

3. Pengurai - Organisma yang menguraikan bahan organik yang mati.- Terdiri daripada bakteria, saprofit dan kulat.

Struktur abiotik

Benda bukan hidup yang boleh dibahagikan kepada 2 kumpulan iaitu:-

1. Sumber nutrien Cth: karbon dioksida, nitrogen, fosfat dan lain-lain.

2. Sumber tenaga Cth: matahari

EKOSISTEM DARATAN

Komponen biotik dan abiotik.

Komponen biotik terdiri daripada:-

1. Komuniti tumbuhan2. Komuniti haiwan

3. Komuniti mikroorganisma

Komponen abiotik seperti kuantiti air, suhu, tanih, dan bentuk muka bumi kawasan persekitarannya.

- Tumbuhan adalah pengeluar utama dan membekalkan tenaga kepada haiwan dan tumbuhan parasit.

- Hidupan sebagai pengguna memperolehi makanan dan tenaga dari tumbuhan.

- Tumbuhan dan haiwan apabila mati akan menjadi punca bekalan tenaga utama kepada pengurai.

- Pengurai menukar bahan mati menjadi humus yang kaya dengan mineral yang akan menjadi

unsur untuk tumbuhan membesar.

EKOSISTEM AKUATIKKomponen abiotik (tenaga suria, air, tanih, lautan mineral, suhu)

Komponen biotik (tumbuhan hijau, fitoplankton, zooplankton, ikan, udang, bakteria, kulat)

Pengeluar - tumbuhan hijau

- fitoplankton

Pengguna primer - zooplankton

Pengguna sekunder - ikan

Pengguna tertier - kura-kura

Pengurai - bakteria dan kulat

RANTAIAN MAKANAN DALAM EKOSISTEM

- Saluran / aliran tenaga dalam ekosistem.- Mempunyai peringkat-peringkat pengguna.

- Makanan digunakan oleh kompenan dalam ekosistem untuk meneruskan kehidupannya.


38/52


39/52

KITAR NITROGEN

1. Kitar nitrogen penting dalam pertanian.

2. Bekalan nitrogen dalam atmosfera yang diperlukan oleh organisma hidup dalam sesebuah

ekosistem datangnya dari 2 sumber penting iaitu bakteria dan alga pengikat nitrogen.
http://4.bp.blogspot.com/-WDSFYVVqR_4/UKoqnsNYbtI/AAAAAAAACkc/civa2uyyzfI/s1600/Picture3.png


40/52

3. Nitrogen diperolehi daripada najis dan buangan organisma hidup (perkumuhan) dan daripada

pereputan bangkai haiwan.

4. Gas nitrogen memasuki rantaian makanan melalui akar-akar tumbuhan dalam bentuk ammonia

atau nitrat.

5. Nitrogen dikumuhkan keluar melalui air kencing haiwan dan apabila hutan-hutan / tumbuhandibakar, di mana nitrogen akan dibebaskan ke udara dalam bentuk gas nitrogen.

6. Hasil perkumuhan haiwan mengandungi nitrogen boleh ditukarkan oleh organisma seni menjadi

bentuk amino dan boleh diuraikan dari molekul-molekul organik lalu menghasilkan ammonia.

7. Bakteria nitrosomonas boleh mengoksidakan ammonia menjadi nitrit. Tindak balas ini berlaku

di dalam tanah/di dalam air asalkan terdapat ammonia dan oksigen.

8. Bakteria nitrobacter mencantumkan nitrit dengan air dan menghasilkan nitrat.

9. Gas nitrogen dalam udara ditukarkan kepada bentuk oksida melalui kilat. Apabila gas nitrogen

terkena kilat ia menjadi nitrogen oksida dan bercantum dengan air menghasilkan nitrat.

10. Bakteria, kulat dan alga biru hijau berperanan penting untuk kitaran nitrogen. Mikoorganisma

ini berkeupayaan untuk mendapatkan gas nitrogen dalam udara dan mencantumkannya dengan

gas hidrogen menghasilkan ammonia.

11.Gas amonia akan dikumuh keluar oleh mikroorganisma dan tertinggal di dalam tanah. Ammonia

dan nitrat di dalam tanah mudah di larutkan di dalam air tanah dan mengalir bersama-sama

aliran air bawah tanah menuju ke sungai, tasik, kolam dan sebagainya..

KITAR OKSIGEN DAN KITAR KARBON DIOKSIDA

1. Kitar oksigen berlaku menerusi proses pernafasan / respirasi haiwan dan manusia denganproses fotosintesis oleh tumbuhan.

2. Oksigen dibekalkan terus dari atmosfera untuk pernafasan haiwan dan manusia. Proses

pernafasan / respirasi haiwan dan manusia akan membebaskan karbon dioksida ke atmosfera.

3. Karbon dioksida dibebaskan oleh haiwan digunakan tumbuhan hijau (fotosintesis) -

tumbuhan membebaskan kembali oksigen ke atmosfera - digunakan oleh haiwan dan manusia.

Proses ini berterusan / berkitaran dan berlaku seimbang.

4. Okigen terikat dalam karbon dioksida semasa pernafasan haiwan dan manusia. Dalam fotosintesis

karbon dioksida diikat dan digunakan oleh tumbuhan untuk membebaskan oksigen. Oksigen

digunakan dalam pembakaran bahan api fosil seperti penggunaan petroleum dalam kenderaanlalu membebaskan karbon dioksida.

PERANAN DAN KEPENTINGAN EKOSISTEM HUTAN HUJAN TROPIKA

Kepentingan kepada manusia

1. Ekonomi tradisional seperti masyarakat orang asli.

2. Sektor pembalakan.

3. Sektor pelancongan spt hutan lipur, air terjun dan kepelbagaian spesis flora dan fauna.

4. Memajukan industri yg berkaitan dengan sumber hutan.

5. Kawasan tadahan air.

Kepentingan kepada alam sekitar


41/52

1. Habitat pelbagai spesis biologi.

2. Haiwan membentuk lingkungan populasi dan meneruskan generasinya.

3. Mengawal rantaian makanan.

4. Perlindungan daripada hakisan tanah.

5. Menyekat dan memperlahankan halaju larian air permukaan.

6. Keseimbangan kitar hidrologi.7. Storan air / kawasan tadahan air yang paling berkesan.

8. Berlakunya proses transpirasi yang berkesan untuk membebaskan wap-wap air ke udara.

9. Mengurangkan kelajuan angin, mengekalkan kelembapan udara dan menyederhanakan suhu sekitar.

KEPENTINGAN EKOSISTEM HUTAN PAYA BAKAU

1. Menstabilkan muara sungai dan pesisir pantai.

2. Mengurangkan hakisan pantai iaitu berfungsi sbg zon penampan semulajadi.

3. Menapis bahan pencemar.

4. Menjadi habitat pelbagai jenis hidupan air dan daratan.

5. Mengekal keseimbangan oksigen dan karbon dioksida.

6. Sumber ekonomi penduduk.7. Ekopelancongan.

KAITAN SISTEM EKOLOGI DENGAN MANUSIA

Bagaimana ekosistem hutan hujan tropika terganggu :-

Penyahutanan secara semulajadi

1. Kebakaran hutan.

2. Bencana alam seperti gempa bumi, letusan gunung berapi.

Penyahutanan oleh aktiviti manusia

1. Menerusi pembinaan empangan hidroelekrik.- Penebangan dan pembersihan hutan.

- Projek janakuasa hidroelektrik.

2. Pembalakan tanpa kawalan.

3. Pertanian.

- Pembukaan tanah baru.

- Aktiviti pertanian pindah.

4. Pembinaan infrastruktur seperti lebuh raya, kabel elektrik.

KESAN KEMUSNAHAN EKOSISTEM HUTAN HUJAN TROPIKA

Kesan terhadap alam sekitar fizikal

1. Kemusnahan habitat flora dan fauna.

- Penghijrahan spesis.

- Kerosakan ekosistem.

- Spesis flora dan fauna kepupusan / kemusnahan.

2. Peningkatan suhu mikro.

- Peningkatan suhu setempat.

- Pengurangan kelembapan udara.

- Tiupan angin yang lebih kencang.

3. Hakisan dan tanah runtuh.

- Percepatkan proses luluhawa dalaman, hakisan percikan dan larian air permukaan.

4. Pencemaran air.

5. Banjir.

Kesan terhadap manusia


42/52

1. Kekurangan sumber makanan.

- Masyarakat orang asli menghadapi krisis bekalan makanan.

2. Mengurangkan sumber kayu balak.

3. Kemerosotan kesuburan tanih.

4. Mengurangkan bekalan oksigen.

5. Menjejaskan bekalan air.

LANGKAH-LANGKAH PENGURUSAN HUTAN YANG BERKEKALAN

1. Pengurusan hutan melalui konsep pembangunan lestari (kekal dalam keadaan asal).

- Adunan pembangunan/kemajuan dengan pemeliharaan dan pemuliharaan alam sekitar

daripada musnah.

2. Langkah perundangan.

- Dasar Perhutanan Negara 1978.

- Mengisytiharkan hutan simpan kekal.

- Usaha-usaha penyelidikan dan pembangunan (R&D).

- Melaksanakan program latihan perhutanan.

KESAN AKTIVITI MANUSIA TERHADAP EKOSISTEM TASIK

Bagaimana ekosistem tasik terjejas

1. Penebusgunaan tasik- taman rekreasi

2. Pertanian dan penternakan iaitu penggunaan racun kimia sektor pertanian.

3. Industri- pembuangan sisa toksid

4. Pelancongan- pembinaan chalet, resort, hotel

5. Pembangunan pesat pembandaran- sisa domestik

6. Pembangunan sektor perlombongan dan tenaga- sisa perlombongan.

Langkah-langkah bagaimana bagi mengatasi masalah kemerosotan ekosistem tasik

1. Perundangan Akta Kualiti Alam Sekitar 1974

2. Pengurusan rawatan air dan sisa kumbahan

3. Melaksanakan kempen dan pendidikan alam sekitar

- Jabatan kerajaan, NGO, PBT, Pihak swasta.

SOALAN LATIHAN UNTUK PERBINCANGAN

1. (a). Nyatakan unsur biotik dan abiotik dalam ekosistem hutan hujan tropika. [5]

(b). Dengan bantuan gambar rajah, huraikan rantaian makanan bagi ekosistem hutan hujan tropika.[10]

(c ). Huraikan bagaimana aktiviti manusia menjejaskan ekosistem hutan hujan tropika. [10]

2. (a) Apakah yang dimaksudkan dengan autotrof? [5]

(b) Huraikan proses aliran tenaga dalam siratan makanan bagi ekosistem tasik. [10]

(c) Jelaskan lima aktiviti manusia yang boleh mengganggu ekosistem tasik. [10]

TEMA 6 SALING BERGANTUNGAN ANTARA SISTEM

CONTOH SOALAN DAN JAWAPAN.

1 a) Beri maksud konsep pemeliharaan alam sekitar. [5]

Pemeliharaan usaha yang dilakukan oleh kerajaan dan pertubuhan tertentu bagi melindungi

alam sekitar yang sedia ada dari musnah demi kepentingan generasi akan datang.

b) Huraikan dua contoh kaedah pemeliharaan alam sekitar. [4]


43/52

i. Taman Negara

Taman Negara telah diwartakan oleh kerajaan sebagai rizab di mana aktiviti penebangan

pokok dan perburuan diharamkan sama sekali di kawasan tersebut. Langkah ini diambil

bertujuan melindungi flora dan fauna di kawasan tersebut. Contoh taman negara yang terdapat

di Malaysia ialah Taman Negara Kinabalu.

ii. Hutan SimpanSelain taman negara kerajaan juga mewujudkan hutan simpan yang berfungsi mengekalkan

flora dan fauna di kawasan tersebut Contoh hutan simpan ialah Hutan Simpan Endau-Rompin

di Sempadan Pahang-Johor.

iii. Penebangan hutan secara terpilih

Untuk memastikan khazanah hutan kekal terpelihara proses penebangan secara terpilih

hendaklah dilaksanakan. Melalui kaedah ini hanya pokok yang matang sahaja ditebang. Dengan

cara ini pokok yang belum matang berpeluang membesar menggantikan pokok yang telah ditebang.

c) Hujan asid adalah salah satu fenomena yang wujud akibat kegagalan manusia memelihara

sistem atmosfera. Jelaskan tiga kesan fenomena hujan asid terhadap alam sekitar. [6]

Tiga kesan hujan asid

i. Kemusnahan ekosistem hutan

Kandungan hujan asid dengan pH kurang dari 5 menyebabkan kemusnahan hutan. Hujan asid

menyebabkan pokok menjadi lemah kerana akar pokok menjadi lemah dan tidak dapat meresap

nutrien.

ii. Kemusnahan hidupan akuatik

Hujan asid yang masuk ke dalam sungai akan membunuh hidupan akuatik seperti udang dan ikan.

Ia pernah terjadi di Sweden dan Finland.

iii. Aktiviti pertanian tergangguHujan asid menyebabkan tanih berasid dan menjejaskan kesuburan tanih. Di India ladang gandum

yang berhampiran kawasan industri mengalami penurunan pengeluaran.

d) Jelaskan langkah kaedah bukan perundangan mendapat membendung masalah

hujan asid? [8]

Kaedah Bukan Perundangan

i. Penapis asap di cerobong asap kilang

-mengurangkan masalah pencemaran.

-asap yang terbebas tidak mengandungi bahan pencemar

ii. Kempen Kongsi Kereta-mengurangkan kenderaan di jalanraya.

- merendahkan kepekatan bahan pencemar diruang atmosfera

iii. Penggunaan kenderaan awam

-LRT, monorail, bas.

-megurangkan bahan pencemar

iv. Bina kawasan industri di kawasan luar bandar.

- kilang Proton dipindahkan dari Shah Alam ke Tanjung Malim

2 a) Beri maksud saling kebergantungan antara sistem.[5]

Definisi saling kebergantungan antara sistem ialahinteraksi antara satu sistem dengan sistemyang lain. Ia boleh mengubah dan mengganggu alam sekitar fizikal dan alam sekitar manusia .


44/52

b) Jelaskan faktor yang memnyebabkan kebakaran hutan. [6]

Faktor menyebabkan kebakaran hutan.

i- Faktor semulajadi

a. Fenomena El-Nino menyebabkan cuaca panas berpanjangan lantas mewujudkan

masalah kemarau. Cuaca yang panas ini menyebabkan daun kering di kawasan hutanmudah terbakar. Kebakaran hutan secara meluas pernah terjadi Kalimantan,Indonesia.

b. Letusan gunung berapi mengeluarkan lava panas yang menyebabkan hutan mudah

terbakar.

ii- faktor manusia

a. pertanian pindah - proses tebang bakar oleh kaum asli.

- dijalankan di kawasan pendalaman.

b. sektor perladangan - tanaman berskala besar.

- untuk tanaman getah, kelapa sawit.- contoh di Indonesia.

c. kecuaian manusia - pembuangan puntung rokok atau bahan mudah terbakar semasa musim kering.

- api mudah merebak

c) Bagaimanakah kebakaran hutan mempengaruhi sistem atmosfera dan sistem hidrologi? [8]

Kebakaran hutan mempengaruhi sistem:

i- Atmosfera

a) jerebu - hutan terbakar mengeluarkan asap dan partikulat terampai di atmosfera.

- udara kering dan angin tenang membantu mengapungkan partikulat di ruangatmosfera.

b) hujan asid - komponen hasil pembakaran hutan seperti karbon dioksida dan karbon monoksida

menyerap dalam wap air.

- wap air mengalami pengeluwapan dan membentuk hujan asid.

c) peningkatan suhu global - pembebasan karbon dioksida meningkatkan kepekatan gas rumah hijau.

- gas rumah hijau penyumbang kepada pemanasan

global.

ii- Sistem hidrologi

a) mengurangkan sumber air bawah tanah

- mengurangkan proses susupan air bawah tanah.

- tiada akar pokok untuk meresap air ke bawah tanah. - air bawah tanah berkurangan.

b) mengurangkan kerpasan

- tiada daun untuk proses sejatpeluhan.

- jumlah wap air di atmosfera berkurangan.

- awan tidak terbentuk dan sekaligus mengurangkan hujan.

d) Huraikan langkah mengurangkan masalah kebakaran hutan? [6]

Langkah mengurangkan masalah kebakaran hutan.

i- kerjasama antara negara

- kerjasama teknikal antara Malaysia, Singapura dan Indonesia.- Malaysia dan Singapura memberi bantuan teknikal masa memadamka kebakaran di Indonesia.

- memadamkan api dari udara menggunakan helikopter.


45/52

ii- hujan tiruan

- membuat hujan tiruan dengan menyemburkan garam kepada awan komulonimbus.

- garam akan menarik wap air membentuk awan dan bila awan berat, terjadilah

hujan.

iii- perundangan- tindakan perundangan kepada pertani yang menjalankan pembakaran hutan secara terbuka.

- tujuan supaya tidak mengulangi kesalahan tersebut.

- contoh : Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974

iv- kempen

- kempen untuk menyedarkan masyarakat pentingnya hutan kepada manusia.

- antara kempen adalah Hijaukan Bumi.

- media: tv, akhbar, majalah, NGO. anjuran: JAS, NGO.

v- pendidikan

- pendidikan formal dan tidak formal.

- tujuan: mendidik pelajar tentang pentingnya hutan dalam kehidupan manusia.- pendidikan formal: Geografi, Sains.

- pendidikan tidak formal: ceramah Alam Sekitar.

3. a) Beri maksud gempa bumi. [4]

Gempa bumi didefinisikan sebagai satu gegaran kerak bumi akibat pelepasan tenaga dari dalam

bumi secara tiba-tiba .

b) Nyatakan sistem yang berubah akibat gempa bumi. [5]

i) sistem-sistem yang berubah akibat gempa bumi. [2]

sistem yang berubah akibat gempa bumi

- sistem geomorfologi- sistem ekologi

ii) perubahan yang berlaku terhadap sistem-sistem tersebut. [3]

Perubahan yang berlaku terhadap sistem tersebut

a. sistem geomorfologi gelinciran/sesar

- tanah runtuh.

b. sistem ekologi habitat tumbuhan musnah

c) Huraikan kesan gempa bumi terhadap alam sekitar manusia. [8]

kesan-kesan gempa bumi terhadap alam sekitar manusia.

i- kehilangan nyawa- bangunan runtuh menyebabkan banyak kematian.

- contoh: di China.

ii- Kemusnahan harta benda

- rumah, bangunan perniagaan, pejabat runtuh.

iii- Kemusnahan infrastruktur

- tiang elektrik dan telefon tumbang.

- jalanraya retak, terputus.

- jambatan runtuh.

iv- Kehilangan sumber rezeki- premis perniagaan, industri dan kawas

pecutan akhir - geografi fizikal stpm

Documents