patroontekenen : manueel module : de rok leerlingenstages … · 2020. 10. 6. · patroontekenen :...

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding

PATROONTEKENEN : MANUEEL Module : De rok

Leerlingenstages 72 u

Deze cursus is eigendom van de VDAB©

MODULE : DE ROK PATROONTEKENEN : MANUEEL

LEERLINGENSTAGES 72 U

2/22

INHOUDSOPGAVE 1. Matentabel 3 2. De standaardrok 5 3. Wat is graderen 9 Doelstelling Matenreeksen Spronggetallen Berekenen van spronggetallen Verdelen van spronggetallen Steunlijnen Volgorde van graderen 4. Soorten gradaties 12 Gradatie op de zuivere lichaamsmaten van de matentabel Gradatie op lichaamsmaten + toegiften 5. Manuele gradatie basispatronen 13 Zonder herberekening van de neepwaarde



3/22

1 MATENTABEL DAMESMATENTABEL : volgens BIN normen NBN EN 13402-3 Maat 34 36 38 40 42 44 46 sprong Lichaamslengte 168 168 168 168 168 168 168 0 Hoofdlengte 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 0 ruglengte 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 0 rughoogte 19,3 19,7 20,1 20,5 20,9 21,3 21,7 0,4 neeplengte 23,5 24,5 25,5 26,5 27,5 28,5 29,5 1 schouderlengte 11,8 12,1 12,4 12,7 13 13,3 13,6 0,3 voorlengte 43,6 43,9 44,2 44,5 44,8 45,1 45,4 0,3 heuphoogte 19,4 19,6 19,8 20 20,2 20,4 20,6 0,2 zithoogte 25 25,5 26 26,5 27 27,5 28 0,5 tussenbeenlengte 78 77,5 77 76,5 76 75,5 75 0,5 zijlengte pantalon 103 103 103 103 103 103 103 0 mouwlengte 61 61 61 61 61 61 61 0 borstomtrek 80 84 88 92 96 100 104 4 rugbreedte 14,6 15,4 16,2 17 17,8 18,6 19,4 0,8 armsgatdiameter 8,5 9 9,5 10 10,5 11 11,5 0,5 voorbreedte 16,9 17,6 18,3 19 19,7 20,4 21,1 0,7 lendenomtrek 64 68 72 76 80 84 88 4 heupenomtrek 88 92 96 100 104 108 112 4 halsbreedte 6,3 6,5 6,7 6,9 7,1 7,3 7,5 0,2 halsdiepte voor 7,3 7,5 7,7 7,9 8,1 8,3 8,5 0,2 halsdiepte rug 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 0,1 borstneepdiepte 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5 5,2 0,2 borstneepdiepte ° 8,5° 10° 11,5° 13° 14,5° 16° 17,5° 1,5° armomtrek 26,5 27,5 28,5 29,5 30,5 31,5 32,5 1 polsomtrek 16,5 16,7 16,9 17,1 17,3 17,5 17,7 0,2 dijbeenomtrek 54 55 56 57 58 59 60 1 knieomtrek 39 39,5 40 40,5 41 41,5 42 0,5 enkelomtrek 23 23,5 24 24,5 25 25,5 26 0,5



4/22 DAMESMATENTABEL : volgens BIN normen NBN EN 13402-3 Maat 48 50 52 54 56 58 sprong Lichaamslengte 168 168 168 168 168 168 0 Hoofdlengte 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 0 ruglengte 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 0 rughoogte 22,3 22,9 23,5 24,1 24,7 25,3 0,6 neeplengte 31 32,5 34 35,5 37 38,5 1,5 schouderlengte 13,9 14,2 14,5 14,8 15,1 15,4 0,3 voorlengte 45,8 46,2 46,6 47 47,4 47,8 0,4 heuphoogte 20,7 20,8 20,9 21 21,1 21,2 0,1 zithoogte 28,5 29 29,5 30 30,5 31 0,5 tussenbeenlengte 74,5 74 73,5 73 72,5 72 0,5 zijlengte pantalon 103 103 103 103 103 103 0 mouwlengte 61 61 61 61 61 61 0 borstomtrek 110 116 122 128 134 140 6 rugbreedte 20,5 21,6 22,7 23,8 24,9 26 1,1 armsgatdiameter 12,4 13,3 14,2 15,1 16 16,9 0,9 voorbreedte 22,1 23,1 24,1 25,1 26,1 27,1 1 lendenomtrek 94 100 106 112 118 124 6 heupenomtrek 117 122 127 132 137 142 5 halsbreedte 7,8 8,1 8,4 8,7 9 9,3 0,3 halsdiepte voor 8,8 9,1 9,4 9,7 10 10,3 0,3 halsdiepte rug 2,75 2,9 3,05 3,2 3,35 3,5 0,15 borstneepdiepte 5,5 5,8 6,1 6,4 6,7 7 0,3 borstneepdiepte ° 19,5° 21,5° 23,5 25,5 27,5 29,5 2° armomtrek 34,3 36,1 37,9 39,7 41,5 43,3 1,8 polsomtrek 17,9 18,1 18,3 18,5 18,7 18,9 0,2 dijbeenomtrek 61,5 63 64,5 66 67,5 69 1,5 knieomtrek 42,5 43 43,5 44 44,5 45 0,5 enkelomtrek 26,5 27 27,5 28 28,5 29 0,5



5/22

2 DE STANDAARDROK

Benodigde maten :

- L.O . = lendenomtrek : - H.O. = heupenomtrek : - T.L. = totale lengte : - H.H. = heupenhoogte :

Er wordt meestal maar een half patroon getekend

- Patroonopstelling : - teken een kader : de hoogte = totale lengte van de rok de breedte = halve heupenomtrek + toegift - teken de heupenhoogte - de kaderlijn rechts = M.R. ( midden - rug ) links = M.V. ( midden - voor )

- personen met ongelijke lichaamsbouw - assymmetrisch model

- teken de zijnaad op de halve kaderbreedte + 0.5 cm Het voorpand wordt daardoor iets breder dan het rugpand : zijnaad ligt iets naar achter - teken aan de zijnaad ( Z ) een horizontale hulplijn 1 cm boven de kaderhoogtelijn - bereken de cintrage : ( dit is de lendenversmalling )

Uitzonderingen :

Halve H.O. ( met toegift in ) - Halve lendenomtrek = te cintreren bedrag van half patroon voorbeeld : 51.5 ( H.O. ) - 36.5 ( L.O. ) = 15 cm te cintreren Deze cintragewaarde verdeel je als volgt : 4 / 10 voor de zijneepcintrage 4 / 10 voor de rugneepcintrage 2 / 10 voor de voorneepcintrage - teken de cintrage aan de zijnaad : de helft voor het voorpand , de helft voor het rugpand Meet de waarde op de bovenste hulplijn Teken de vorm van de zijnaad , zoals de lichaamsvorm , tot op H.H.



6/22 - Verdeel de afstand van zijnaad tot M.R. in 3 - Teken verticale steunlijnen , evenwijdig met M.R. Dit is het midden van de cintrageneep . - meet de waarde van de cintragenepen in rugpand teken de neepbenen lichtjes afgerond. de lengte van de nepen : 5 à 7 cm boven H.H. - meet dezelfde neepafstand in voorste als in rugpand , vanaf de zijnaad meet de waarde van de cintragenepen in voorpand teken de neepbenen lichtjes afgerond lengte van de nepen : 8 à 10 cm onder lenden - verdiep in M.R. 0, 5 cm aan lenden - plooi de nepen dicht

teken de vorm van de lendenlijn van M.V. tot verhoogde punt Zijnaad , van Z tot verdiept punt in M.R.

- controleer de lendenomtrek

Meestal is een extra waarde van 0.5 cm à 1 cm toegestaan , die verwerkt wordt als toegift bij het aanzetten van de lendenband



7/22 - patroontekening :de standaardrok schaalgrootte : 25/100



8/22

2.1 Opdracht : Teken een basisrok op de eigen lichaamsmaten



9/22 3 WAT IS GRADEREN 3.1 Doelstelling Wanneer een modelpatroon volledig klaar is, na verbetering van het prototype, wordt het patroon in verschillende maten groter en kleiner gemaakt, om zo een serie te verkrijgen. Een serie is een matenreeks waarin een bepaald model wordt aangeboden aan de winkeliers. Meestal wordt er in een groep van 5 à 6 maten gewerkt van een bepaald model. De grootte van de serie wordt echter per model bepaald en is afhankelijk van de visie van de commerciële dienst, dus de verkoopbaarheid van het model. Elk bedrijf bepaald, afhankelijk van het artikel, de grootte van de serie. Het prototype (of de basismaat) wordt meestal gemaakt in de middenmaat van de serie. Vb. prototype maat 40 , gradatie van 36 -38 - 40 – 42 - 44 Het vergroten en verkleinen van dit modelpatroon, wordt graderen genoemd.

3.2 Matenreeksen volgens BIN normen NBN EN 13402-3

Damesmaten

Voor de damesmaten zijn er 2 grote reeksen : Vroegere nummering

34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58

Nieuwe nummering BIN normen

3.3 Spronggetallen Om te kunnen graderen hebben we het volledige modelpatroon nodig, dit is het knippatroon van het prototype en de matentabel. Met behulp van de matentabel gaan we bepalen hoeveel cm’s een volgende of vorige maat groter of kleiner moet zijn dan het prototype. We bepalen voor elk model afzonderlijk welke maten belangrijk zijn in de gradatie. Het verschil in de verschillende maten die we gaan toepassen, noemen we spronggetallen. We hebben spronggetallen nodig voor de breedte- en de lengtematen van het model. Ook voor de modeldetails ( naden – plooien – zakken .. ) moeten we spronggetallen berekenen . De maten voor de modeldetails vinden we niet terug in de matentabel. Deze berekenen we volgens een bepaalde verhouding omdat een modelpatroon er in de volledige reeks gelijkaardig moet uitzien.



10/22

3.4 Berekenen van spronggetallen

Opdracht: Neem de damesmatentabel en vul de gevraagde maten in . Bereken tussen de 2 maten, telkens de spronggetallen.

36 Sprong 38 Sprong 40 Sprong 42 Sprong LO HO HH TL Breekmaten Er zijn gelijke spronggetallen tussen 2 maten in een matenreeks, en ongelijke. Op het ogenblik dat het spronggetal wijzigt, spreken we van een breekmaat.

Opdracht: Zoek in de matentabel de breekmaten.

44 Sprong 46 Sprong 48 Sprong 50 Sprong LO HO HH TL

3.5 Verdelen van spronggetallen

Wanneer we uit de matentabellen de verschillende spronggetallen hebben berekend, moeten we deze evenredig gaan verdelen in het modelpatroon. Om deze verdeling te kunnen maken, is het noodzakelijk dat je de opstelling van het basis- en modelpatroon kent. Evenredige verdeling van de spronggetallen is belangrijk om zowel de pasvorm als de modelverhoudingen te bewaken. Verdelen van de spronggetallen kan op verschillende manieren gebeuren :

- Verdelen van de spronggetallen zonder herberekening van de neepwaarden als er geen breekmaat is in de verhouding LO - HO

- Verdelen van de spronggetallen met herberekening van de neepwaarden als er een breekmaat is in de verhouding LO – HO

3.6 Steunlijnen Elk patroondeel van het modelpatroon heeft steunlijnen nodig. Deze steunlijnen blijven stabiel tijdens de gradatie van de hele matenreeks. De steunlijnen worden zelf bepaald en zijn afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het modelpatroon. Er moet steeds een horizontale en een vertikale steunlijn aangeduid worden per patroondeel. Voor de gradatie met het CAD systeem spreken we van de gradatie in de X-as ( + of - ) en gradatie in de Y-as ( + of - ) .



11/22 3.7 Volgorde van graderen De volgorde voor het graderen van standaard- of modelpatronen , is steeds dezelfde als bij de eigenlijke patroonopstelling . We graderen eerst al de lengtematen, daarna de breedtematen, daarna de modeldetails.



12/22

4 SOORTEN GRADATIES

4.1 Gradatie op de zuivere lichaamsmaten van de matentabel Als je op de zuivere lichaamsmaten gradeert, betekent dit dat de sprongbedragen uit de matentabel worden overgenomen. Dit betekent dat de ruimtetoegift van het prototype behouden blijft voor de hele matenserie . Deze methode wordt toegepast op:

- een kleine matenreeks, vb. serie van 5 maten

- aanpassende en gecintreerde kleding

4.2 Gradatie op lichaamsmaten + toegiften Als je op de lichaamsmaten + toegiften gradeert, betekent dit dat de sprongbedragen uit de matentabel worden vermeerderd met een % van de toegiften. De toegepaste sprongbedragen zijn dus niet af te leiden uit de matentabel. De toe te passen sprongbedragen worden berekend volgens de regel van 3 Deze methode wordt toegepast op :

- Ruimer zittende kleding vb. sportswear , nachtkleding, werkkledij, oversized kleding ..

- Kinderkleding : omdat de lengteverhoudingen veel verschillen tegenover de breedte-verhoudingen

- Breigoederen vb. pull’s , t-shirts



13/22

5 MANUELE GRADATIE BASISPATRONEN Graderen van basispatronen wordt in een bedrijf meestal niet gedaan. Om je echter de techniek van het graderen aan te leren, geven we eerst een aantal oefeningen op het graderen van het basispatroon, dus zonder naadwaarden.

5.1 Zonder herberekening van de neepwaarde Deze methode kan je enkel toepassen in een beperkte matenreeks en wanneer er geen breekmaten in de matentabel voorkomen. Bij deze methode wordt enkel rekening gehouden met de spronggetallen die voorkomen in de matentabel, nl. de zuivere lichaamsmaten. Oefeningen : Standaardrok : matenreeks 36 – 42 Standaardbloes zonder borstneep : matenreeks 36 – 44



14/22 5.1.1 Oefening : Standaardrok – met behoud van de neepwaarde

Maat

Werkwijze : Het basispatroon bestaat uit 1 voorpand, 1 rugpand en 1 lendenband. Per patroondeel gaan we nu bekijken met welke maten we dit deel gaan vergroten of verkleinen. Als steunlijnen kiezen we :

- MV en MR als vertikale steunlijn : voor de breedtematen - Lendenlijn als horizontale steunlijn : voor de lengtematen - MV van de lendenband als vertikale steunlijn : voor de breedtematen - Breedte lendenband als horizontale steunlijn : voor de lengtematen

Voor de lengtematen van de standaardrok worden volgende maten gegradeerd: - HH : heupenhoogte - TL : blijft stabiel

Voor de breedtematen van de standaardrok worden volgende maten gegradeerd : - LO : lendenomtrek - HO : heupenomtrek - Neepwaarden : blijven stabiel zolang de verhouding LO / HO dezelfde is, m.a.w.

zolang er geen breekmaat is

Bereken de spronggetallen uit de matentabel. 36 Sprong 38 Sprong 40 Sprong 42

LO

HO

HH

Verdeel de bekomen spronggetallen door het aantal patroondelen om de waarde die je moet toepassen te kennen. Vb. HO = spronggetal 4 cm , op een ½ patroon = 2 cm , op ¼ patroon = 1 cm Teken op al de gradatiepunten horizontale steunlijnen voor de lengtematen:

- op de HH aan zijnaad - op de eindpunten van de nepen

Teken op al de gradatiepunten vertikale steunlijnen voor de breedtematen : - Op lendenpunt zijnaad - Op heupenpunt zijnaad - Op eindpunt nepen - Op beginpunt nepen - Op breedte lendenband

Meet heel nauwkeurig al de bekomen spronggetallen op de aangeduide hulplijntjes. Verbind al de nieuw bekomen punten met elkaar.



15/22 Opdracht : - Schrijf de toe te passen gradatiewaarden + de formules op al de gradatiepunten van het rokpatroon.

- Duid steunlijnen aan zoals opgegeven



16/22 Resultaat: formules ¼ LO ½ LO

Plaats neep 1/3 van ¼ LO

TL TL ¼ HO TL TL

¼ LO

HH

HH

¼ HO

HH

HH HH

2/3 va, ¼ LO

1/3 van ¼ LO



17/22 Patroontekening gradatie basisrok rugpand

Matenreeks : 36-42 Gradatiepunten : LO – HO – HH



18/22 Patroontekening gradatie basisrok voorpand en lendeband

Matenreeks : 36- 42 Gradatiepunten : LO – HO – HH in voorpand : zijlendenpunt / MR in lendenband



19/22

• Bereken de verhouding waarin de plaats van de nepen op het standaardpatroon zijn getekend.

Patroontekening gradatie nepen Matenreeks : 36- 42 Gradatiepunten : neepverplaatsing rugpand rok

Voor de plaats van de nepen:

• In het rugpand : afstand MR / zij-lendenpunt : 3

• In het voorpand : zelfde afstand als in rugpand: vanaf zij-lendenpunt gemeten

plaats 1: 1/3 of

Verplaats de nepen als volgt in rugpand

- eindpunt nepen: HH of

plaats 2: 2/3 of In numerieke waarden: plaats 1: 1/3 van (1/4 LO) 1 = 0,33 plaats 2: 2/3 van (1/4 LO) 1 = 0,66

plaats: 1/3 of In numerieke waarden: plaats neep: 1/3 van (1/4 LO) 1 = 0,33 vanaf ZIJNEEP !!

Verplaats de neep als volgt in voorpand - eindpunt nepen: HH of



20/22 Schaal: 100/100 Matenreeks: 36 – 42 Neepverplaatsing rugpand rok



21/22 Opdracht:

Neem het basispatroon van de rok maat 40 op werkelijke grootte. Gradeer de matenreeks van 36 – 44



22/22 COLOFON

sectorverantwoordelijke:

Liesbeth Wouters

Cursusverantwoordelijke:

Liesbeth Wouters

Didactiek en lay-out:

Claude De Baes

Medewerkers:

Martine Van Dam

Versie: Oktober 2009 Nummer dotatielijst:

patroontekenen : manueel module : de rok leerlingenstages … · 2020. 10. 6. · patroontekenen :...

Documents