organizata down syndrome kosova raport vjetor 2010 · veçanta arsimore 2010-2015, dhe më, 11 maj...
TRANSCRIPT
www.downsyndromekosova.org DSK©
ORGANIZATA DOWN SYNDROME KOSOVA
Raport Vjetor 2010
Maj 2010
Adresa: Kroi i Bardh, Nr. 72, Dardania Prishtinë
Tel: 038 545715, Email: [email protected]
2
Përmbajtja
Parathënie e Përgjithshme ............................................................................................................................ 3
Hyrje .......................................................................................................................................................... 6
Deklarata e Komunitetit ........................................................................................................................ 7
Profili i Organizatës ....................................................................................................................................... 8
Të arriturat kryesore ................................................................................................................................. 9
Pasqyrat Financiare ............................................................................................................................. 21
www.downsyndromekosova.org DSK©
Parathënie e përgjithshme
Angazhimi i përditshëm në ndihmë të personave me sindromën Down dhe familjareve
të tyre, gjatë këtyre katër viteve ka siguruar njohuri të thella për regjistrimin e nevojave
individuale të personave dhe komunitetit në përgjithësi dhe ka mundësuar ngritjen e
kapaciteteve të personelit të DSK-ës, drejt adresimit të nevojave, mbrojtës dhe
promovimit të drejtave të personave me sindromën Down në shoqërinë Kosovare.
Komunikimi i përditshëm me anëtarët e komunitetit, informimi i drejtë për shërbimet
ekzistuese, regjistrimi i 41 fëmijëve në arsimin e rregullt, sigurimi i ekspertizës nga
vendeve e zhvilluara duke organizuar një numër rekord trajnimesh dhe takime
informuese për anëtarë të komunitetit, mësimdhënës, punëtor shëndetësor, si dhe
organizimi i pesë punëtorive, dhe organizimi i konferencës regjionale ‚Edukimi i
Hershëm të Fëmijët me Nevoja të Veçanta Arsimore‛- si e para e këtij lloj në Kosovë.
Të gjitha këto të arritura, vetëm gjatë vitit që e lëmë pas, besoj se ka pozicionuar
organizatën e prindërve Down Syndrome Kosova në fole të burimeve të informimit dhe
adresë të respektuar për anëtarët e komunitetit , profesionist të fushave relevante dhe
institucione publike.
Sigurisht, ofrimi i ndihmës së drejtpërdrejtë për fëmijët dhe prindërve e tyre përmes dy
programeve bazike Intervenimi dhe Edukimi i Hershem (IEH), i cili zbatohet në pesë
qytete të vendit; Prishtinë, Gjakovë, Prizren, Mitrovicë dhe Ferizaj dhe Programi X21
(Kafenjea X21), si dhe implementimi i komponentëve të këtyre programeve: regjistrimi i
fëmijëve në shkolla të rregullta, ndihma në sigurimin e asistencës materiale për familjet,
ndihma në dërgimin e fëmijëve jashtë vendit për intervenime kirurgjike, nxjerrja e
personave nga izolimi shtëpiak , trajnimet e zhvilluara për jetë të pavarur dhe vizitat në
klinikat shëndetësore dhe në familje janë veprime të përditshme dhe të arritura të
konsiderueshme që personeli i DSK-së me përkushtim dhe përgjegjësi të plot i realizojë
gjate vitit 2010.
Të arritura domethënëse dhe që raportohen si progres i vazhdueshëm janë edhe
iniciativat avokuese të ndërmarrë në nivel nacional, si ajo për formimin strategjisë
shtetërore për organizimin e arsimit gjithëpërfshirës 2010-2015 dhe planin individual
të edukimit bashkë me udhëzuesin për përdorim1 (me përkrahjen e Agjencisë së Shteteve
1 MASH-ti, në bashkëpunim me partnerët e saj, Mbështetja Institucionale të Universitetit Jyväskylä për
MASHT-in, UNICEF-in, organizatën Down Syndrome Kosova dhe organizatat e personave me aftësi të
kufizuara finalizojnë hartimin e planit Strategjikë për Arsimin Gjithëpërfshirës për Fëmijët me Nevoja të
Veçanta Arsimore 2010-2015, dhe më, 11 maj 2009, gjatë organizimit të konferencës ‘’Java e arsimit për
Fëmijët me Nevoja të Veçanta’’ bëjnë promovimin e tije.
4
të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) dhe Institutit për Komunitete të
Qëndrueshme (ISC) përmes Programit për Fuqizimin e Shoqërisë Civile në Kosovë (K-CSSP).
Iniciativa avokuese për programin e Intervenimit dhe Edukimit të Hershem të fëmijët
me nevoja të veçanta-projekt dy vjeçar i Financuar nga Bashkimin Evropian dhe i
Menaxhuar nga Zyra Ndërlidhëse e Komisionit Evropian në Kosovë me bashkë
financim nga Qeveria e Kosovës.
Implementimi i projektit “Mbështetja e Komunitetit me sindromën Down”-
mbështetur nga Open Society Institut - Mental Health Initiative (OSI,MHI), si dhe
Iniciativa Avokuese “Transparenca mbi Shërbimet Shëndetësore-Fondi për Trajtim
Jashtë institucioneve shëndetësore publike (me përkrahjen e Agjencisë së Shteteve të
Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) dhe Institutit për Komunitete të Qëndrueshme
(ISC) përmes Programit për Fuqizimin e Shoqërisë Civile në Kosovë (K-CSSP). Ka listuar DSK
në partner serioz për bashkëpunim me Qeverin e Kosovës, misione ndërkombëtare dhe
organizata donatorësh.
E gjithë kjo pune e shkëlqyer dhe e organizuar me përgjegjësi gjatë vitit 2010, është
meritë e personelit të DSK-ës, vullnetarëve dhe bashkëpunëtorëve të cilët i falënderoj
përzemërsisht.
Falënderime të posaçme për partneritete e krijuara, mbështetjen dhe bashkëpunimin e
madh ja dedikoj Qeverisë së Republikës së Kosovës, respektivisht Zyrës së
Kryeministrit dhe Zyrës për Qeverisje të Mirë dhe Mundësi të Barabarta-ZKM/ZQM,
Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Ministrisë së Kulturës, Rinis dhe
Sportit, Zyrës Ndërlidhëse të Komisionit Evropian në Kosovë, Agjencisë së Shteteve
të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) dhe Institutit për Komunitete të
Qëndrueshme (ISC), si dhe Open Society Institut - Mental Health Initiative
(OSI,MHI) dhe Fondacionit Kosovar për Shoqëri të Hapur-KFOS, Save the Children
Kosovo, AUK Charity Club, Komunës së Prishtinës, Komunës së Mitrovicës.
Gjithashtu, falënderime të posaçëm për ndihmë në bashkë implementimin e aktiviteteve
ju dedikohen kompanive private dhe korporatave si; ProCredit Bankës në Kosovë,
Kompanisë Bonita , IQ Consulting , SameMedia production , Butterfly, Krenare
Rugova L.L, Siguria, AMM ProReklama, Evolution Dance, Light House, Shtëpia e modës
“AS”, Magic Park, Teatri Dodona, Reks Baloons, Bamboo Bar, Znj.Hyrjet Xhabiri,
Pastiçeria Fellini, Jetmir Idrizi-fotograf, Kompania e dekorimeve-Finesa; si dhe në mënyrë
të posaçme Florent Boshnjakun për kompozimin e këngës Unë Jam Si Ti, Eliza
Hoxha dhe Etno Engjujt për interpretimin e këngës.
www.downsyndromekosova.org DSK©
Me gjithë këto të arritura të raportuara, komuniteti me sindromën Down, si pjesë e
shoqërisë së margjinalizuar dhe në rrezik, vazhdon të diskriminohet ende nga
stereotipat dhe botëkuptimet që mbizotërojnë në shoqërinë tone dhe ende nuk
respektohen të drejtat më themelore të tyre siç janë e drejta për informim, arsimim
cilësor , shërbime shëndetësore adekuate, asistencë personale dhe nuk i gëzojnë lirit dhe
të drejtën e tyre për jete të pavarur.
Drejt përmirësimit të vazhdueshëm të statutit të personave të prekur me sindromën
Down, Organizata Down Syndrome Kosova do të ndërmerr veprime shtesë, të
planifikuara dhe të koordinuara me partnerët strategjikë dhe bashkëpunëtorët e saj për
të përmbushur misionin në mbrojtjen e dinjitetit të personave me sindromin Down dhe
familjarëve të tyre- si pjesë e barabartë e shoqërisë dhe për të kontribuar në shoqërinë
Kosovare në arritjen e synimeve drejt integrimeve evropiane dhe përmbushjes së
detyrimeve të Konventës mbi të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (KDPAK-e
miratuar më 26 dhjetor 2006 dhe e fuqizuar më 3 maj 2008, ndërsa më 23 mars 2009 , e
nënshkruar nga 139 Shtete Anëtare dhe është ratifikuar nga 50 Anëtarë).
Driton Bajraktari
Drejtor ekzekutive
6
I. Hyrje
Përderisa, në shume vende me zhvillim të kënaqshëm social, terminologjiapër personat me
sindromin Down është definuar sipas emrit të mjekut anglez Dr. Longdon Down2 . Në vendet e
ish bllokut komunist ende përdoren etiketime ofenduese dhe aspak njerëzore për këtë
komunitet. Në vendin tone, gjithashtu edhe në hapësirat e Ballkanit perëndimor gjate
dhjetëvjeçarit të fundit ka filluara të përdoret terminologjia e pranuar nga komuniteti si
fëmijë/person i prekur me sindromën Down, dhe kjo kryesisht përdoret nga profesionist të
fushave shoqërore, sociale, mjekësore dhe njohës të drejtave të njeriut.
Në literaturën aktuale shkollore , në dokumentet zyrtare, korniza ligjore, komunitetin e prekur
me sindromin Down e gjejmë me etiketime si: persona me paaftësi mendore, me dëmtim
mendore, mongoloid, me dëmtime intelektuale, me demtime mendore apo mentale, persona
me paaftësi, ndërsa së fundi peronat me sindromën Down kategorizohen në kategoritë e
personave me aftësi të kufizuar, në grupin e fëmijëve me zhvillim të vonuar dhe në grupin e
fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore.
Deri me 4 mars 2007, komuniteti i prekur me sindromin Down në Kosove, nuk ka pasur një
subjekt të përfaqësimit dhe avokimit për mbrojtjen e te drejtave të tyre, për mundësi të
barabarta në integrimin e tyre brendapërbrenda shoqërisë.
DSK me shume kënaqësi do të ndaj me gjithë të interesuarit e sidomos me audiencën e saj
(Komunitetin me SD dhe institucionet relevante vendore), praktikat që zbatohen përmes
programeve, aktiviteteve , pjesëmarrjes në grupe punuese dhe iniciativa të ndërruara me qëllim
avokimi për çështje të rëndësishme që preokupojnë komunitetin.
Këto praktika që ndahen me ju përmes këtij raporti vjetor, gjithsesi synojnë që të kontribuojnë
në rritjen e nivelit të informimit të anëtarëve të komunitetit, të ndërgjegjësimit të zyrtarëve,
shërbyeseve publik dhe përfaqësuesve të shoqërisë civile ku besojmë qe do te nxiten në
përmirësimin e nevojave të mëdha të personave me SD dhe do te kontribuojnë në respektimin e
të drejtave dhe diversitetit të tyre. Prandaj, si organizatë e profilizuar për komunitetin me
sindromin Down ofrojmë metodologji të avancuara dhe alternativa të guximshme që synojnë
promovimin e të drejtave te njeriut, sigurimin e shërbimeve bazike në përmirësimin e jetës se
personave me SD, identifikimin e nevojave të komunitetit, ku me përpjekje të mëdha dhe
përgjegjësi angazhohemi që ti adresojmë me kohe dhe në vendin e duhur.
Gjithashtu, praktikat tona besojmë qe do te kontribuojnë në ofrimin e mundësisë për personat
me sindromin Down dhe familjaret e tyre që të informohen dhe mësojnë të drejtat e tyre për të
jetuar në mënyre të pavarur dhe plotësim të nevojave elementare. Duke synuar gjithnjë që të
2 Dr. Longdon Down, 1866, Mjeku Down gjatë punës së tije ka vrejtur se rreth 10% të fëmijëve me ngecje në zhvillim
kanë përngjarë në mese vete si të ishin motra dhe vëllezër. Në mesin e të cilëve është përfshirë edhe fëmija i tije që
kishte këtë sindrom.
www.downsyndromekosova.org DSK©
ndikohet në të gjitha adresat e mundshme për përmirësimin e kushteve të jetesës dhe për të
mundësuar forcimin e vetëbesimit të personat me sindromin Down, prindërve e tyre dhe
anëtarët tjerë të familjes do të inkurajohen në vazhdimësi që të jenë pjesë e këtyre ndryshimeve.
Inkurajimi i prindërve/familjarëve që të shtojnë përpjekjet e tyre për të ndihmuar personat me
sindromin Down, që të zgjedhin formën, vendin dhe nivelin e integrimit, është një ndër
standardet tona, kjo ka për qëllim, që të siguron mundësin për jetesë të pavarur dhe të
respektuar të personave me sindromin Down-ku ne si organizatë e komunitetit do te synojmë
gjithmonë.
II. Deklarate e komunitetit
Qysh në ditët e para të lindjes së foshnjës së prekur me sindromin Down, prindërit ballafaqohen
me momente stresi dhe gjendje konfuze. Këto momente prodhojnë pyetje që kane të bëjnë me
nevojën elementare të prindërve, familjarëve për informim dhe si të informohen për metodat
dhe praktikat me të përshtatshme sa i përket rritjes, zhvillimit, përkujdesjes, edukimit dhe
integrimit në shoqëri të personave të tyre. Mungesa e informatave, mungesa e shërbimeve në
fazën e hershme të femërisë, niveli i ultë i vetëdijes shoqërore për personat me sindromin
Down, te prindërit, familjaret sjellin situata të pa shpresë për të ardhmen e fëmijëve të tyre duke
sjellë momente izolimi për anëtarët e komunitetit.
Numri i të prekurve me sindromin Down në Kosove, të evidentuar në dhjetor të vitit të kaluar
arrin 642 persona dhe me një incidenc /rastësi të lindshmërisë prej 18-24 foshnje në vit. Ky
komunitet në vetë vete paraqet çështje specifike dhe shume të ndjeshme. Kjo specifik ka të bëjë
me gjendjen e tyre gjenetike, e cila shkaktohet nga materiali shtesë gjenetik që ndodhet në
kromozomin 21, ku si pasoj, personat me sindromin Down përbejnë grupin me të rrezikuar në
raport me nivelin e diskriminimit dhe paragjykimeve aktuale në shoqërinë kosovare, dhe at për
produktivitetin dhe vlerat e tyre ne shoqëri.
Vështirësitë që hasin prindërit/familjarët dhe kujdestarët gjatë përkujdesjes për fëmijët/personat
e tyre, kryesisht ka të bëjë me stigmatizimin, paragjykimet e opinionit, me mungesë të edukimit
të rrethit, nivelit të ultë të ndërgjegjësimit të autoriteteve të institucioneve qeveritare dhe
mungesë të programeve publike në përgjithësi, ku si pasoj e shkallëzon këtë komunitetin në
komunitet jo të shërbyer mirë nga institucionet vendore dhe shoqëria në përgjithësi duke mos
iu respektuar të drejtat më themelore te njeriut.
8
III. Profili i Organizatës
Vlerat e Organizatës
Shprehin besimin e komunitetit mbi potencialin e madhe dhe dëshirën e personave me sindromin
Down për përfshirje dhe integrimin e tyre të plotë dhe të sigurt në shoqëri.
DSK, është kundër etiketimeve dhe termave që përdoren në opinion për personat me sindromin
Down. Gjithmonë veproni për personat me sindromin Down duke i thirrur në emrin e tij apo
asaj, ose kur te përshkruani personin, fëmijën, apo te riun, referohuni si: i prekur me sindromin
Down apo me termin shkencor Trisomi 21.
Vizioni
Për mundësi te barabartë në shoqëri, duke respektuar plotësisht të drejtat e njeriut, diverzitetin
njerëzor për çdo person me sindromin Down, për të kontribuar drejt përmirësimit të standardit
të jetesës dhe zhvillimit në përgjithësi të personave të prekur me sindromën Down.
Objektivat Strategjike
I. Ngritjen e nivelit të vetëdijes së prindërve, familjarëve, institucioneve dhe shoqërisë në
përgjithësi për personat e prekur me sindromin Down.
II. Krijimin e partneriteteve të qëndrueshëm dhe afatgjatë me Institucionet qendrore dhe lokale
të vendit dhe OJQ_ve të Personave me Aftësi të Kufizuara vendore dhe ndërkombëtare.
III. Sigurimin e përkrahjes gjithëpërfshirëse te personave të prekur me sindromin Down;
Ofrimin e Shërbimeve shëndetësore profesionale, përfshirjen në sistemin edukativo arsimor të
hershëm, shkollimin fillor dhe të mesëm dhe ofrimin e mundësisë për punësim integrues.
IV. Sigurimin e mbështetjes profesionale dhe financiare te Qendrave Burimore, programeve
dhe punëtorive për personat e prekur me sindromin Down, nga Institucionet Qendrore dhe
lokale të vendit, biznesit privat dhe donatorëve te sigurt.
Programet
Intervenimi dhe Edukimi i Hershem (IEH), për fëmijët me sindromin Down, prindërit,
kujdestaret dhe profesionistëve.
Edukimi i prindërve ; Përmes mobilizimit, vizitave në familje, trajnimeve dhe
ligjëratave në fushat specifike.
Programi X21-Program trajnimi për jetesë te pavarur, aftësim profesional për punësim
dhe riaftësim për të rinj dhe të rritur..
www.downsyndromekosova.org DSK©
Qëllimi i Programeve:
a) Të zhvillojë iniciativa avokuese për të ndikuar në autoritetet vendimmarrëse te vendit qe
ne partneritet me organizatën DSK te bëhen kontribuuesit më të rëndësishëm, të
besueshëm në mbrojtjen e të drejtave të personave të prekur me sindromin Down. Duke
zhvilluar aktivitete vetëdijesimi, ngritjen e nivelit të përkrahjes institucional dhe
krijimin e lehtësirave për integrim te plotë në shoqëri.
b) Të arrije një qëndrueshmëri afatgjate si organizatë e shoqërisë civile në nivel vendi duke
shtrirë shërbimet e saja për komunitetin me sindromin Down.
Bashkëpunimi dhe partneriteti
Ne kuadër te bashkëpunimit dhe partneriteti me donatorë institucionalë jo-qeveritarë dhe
qeveritar, DSK gjate kësaj periudhe tre vjeçare ka siguruar donacione dhe partneritet me
Qeverinë e Kosovës, Bashkimin Evropian, Ambasadën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në
Kosovë, Agjensionin për Zhvillim Ndërkombëtar të SHBA-ve (USAID), UNDP, Banka Botërore,
Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur (KFOS), , Instituti për Komunitete të Qëndrueshme
(ISC), Iniciativa për Shëndet Mendor e Shoqërisë së Hapur (OSI-MHI SOROS).
Anëtare e rrjeteve dhe organizatave ndërkombëtare:
European Down Syndrome Association-EDSA, http://www.edsa.eu/
Down Syndrome International-DSI, http://www.ds-int.org/
European Coalition for Community living-ECCL , http://www.community-living.info/
Balkan Regional Early Support Network-BRESN- themeluese, http://bresn.net/
IV. Të arriturat , rezultate gjate vitit 2010
1. Regjistrimi i 22 nxënësve në shkollat fillore dhe 19 fëmijëve në institucione
parafillore.
2. Rritje e nivelit të vetëdijes të anëtarët e komunitetit për të drejtat dhe potencialin
të personat me sindromin Down.
3. Ndërgjegjësimi në rritje të autoriteteve vendimmarrëse në raport me
fëmijët/personat me sindromin Down dhe familjaret e tyre.
4. Ngritje e nivelit të informimit të publiku të gjerë për sindromin Down në
përgjithësi.
5. Vërehet përmirësim i vogël sa i përket komunikimit dhe trajtimit te fëmijëve dhe
prindërve nga personeli i shërbimeve shëndetësore në dhe gjate vizitave sidomos
në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës.
6. Ndikim përmes rekomandimeve në raportin e vlerësimit dhe progresit te
Komisionit Evropian për gjendjen e komuniteteve të cenueshme ne Kosove.
10
7. Ndikim direk në implementimin e UA nga Ligji 3/L022, për ndihmën materiale të
familjet me fëmijë me aftësi të kufizuar.
8. Ndikim i drejtpërdrejt në krijimin e grupit punues për hartimin e strategjisë për
organizimin e arsimit gjithëpërfshirës të fëmijët me nevoja të veçanta arsimore
2010-2015 dhe planin Individual të edukimit.
9. Publikimi i raportit-Identifikimi i Nevojave të Komunitetit me Sindromin Down-
Gjetjet në Terren.
Ndikimi direkt, rezultatet:
Implementimi i Programit të Intervenimit dhe
Edukimit të Hershem:
Gjithsej 230 fëmijë së bashku me
prindër dhe kujdestar kane përfituar
nga shërbime në pese (5) Qendrat
Burimore (Prishtinë, Gjakovë,
Prizren, Ferizaj dhe Mitrovicë)
,përmes seancave individuale,
shërbimit të fizioterapisë,
aktiviteteve për përgatitje për shkollë, nga vizitat në familje,
ndërmjetësim në regjistrimin në shkolla të rregullta dhe institucione
parashkollore si dhe pjesëmarrje në punëtoritë dhe trajnimet e
organizuara gjatë vitit 2010.
Rregullisht, mbi 64 fëmijë me sindromin Down, të
tre grup moshave të ndryshme 2-4,5 vjet, 5 deri 10
dhe 10 deri 14,15 vjeç kane përfituar shërbimet e
ofruara në Prishtinë, Gjakovë, në Prizren ,
Mitrovicë dhe Ferizaj.
DSK, gjatë fund vitit 2010, ka matur një
përmirësim në rritje në shërbimet shëndetësore bazike dhe në shërbimet mjekësore
sekondare. Sidomos në disa qendra te mjekësisë familjare, si në; Prishtine, Ferizaj,
Prizren, Mitrovice dhe Gjakove. DSK, në Ferizaj gjate 2010 ka nënshkruar marrëveshje
bashkëpunimi për sigurimin e shërbimeve të fizioterapisë dhe logopedisë me Qendrat
Kryesore familjare.
www.downsyndromekosova.org DSK©
DSK, vlerëson se shërbimet shëndetësore terciare, sidomos, trajtimet shëndetësore, rehabilitimi,
habilitimi dhe operacionet për organet jetësore të fëmijëve me aftësi të kufizuara, ka mungesë
të shërbimeve/ndërhyrjeve kirurgjike që qojnë në fatalitet. Në ketë fushe DSK, është duke
implementura një projekt një vjeçar mbështetur nga USAID-ISC, qe ka të beje me Transparencën
për programin për shërim jashtë vendit pran Ministrisë së Shëndetësisë, me qellim që përsonat
me aftësi të kufizuar të përfitojë nga fondi i këtij programi (Programi për Trajtimin Jashtë
Institucioneve Shëndetësore Publike)-PJISHP. Rezultate të menjëhershme nga ky projekt janë:
a) Hyrja në fuqi e Udhëzimit Administrative nr. 3/ 2010-PTMJISHP- Programi i Trajtimit
Mjekësor Jashtë Institucioneve të Shërbimeve Publike, që u mundëson qytetarëve të
Kosovës të marrin shërbime shëndetësore në institucionet private brenda vendit.
b) Publikimi i dy numrave të buletinit informues, me qëllim
rritjen e nivelit të informimit dhe transparencës të këtij
programi për personat me aftësi të kufizuara.
c) Organizimi i një sërë takimesh me zyrtarë të Ministrisë së
Shëndetësisë, anëtar të komisioneve parlamentare ,
zyrtarët të avokatit të popullit dhe përfaqësues të
shoqatave të pediatërve dhe kardiologëve të Kosovës.
Organizimi i shkollës verore për fëmijët e këqyr ne
shkollat te rregullta.
Më 16 qershor, pas pushimeve verore është organizuar
aktiviteti ‚shkolla verore‛ për fëmijët me sindromin Down
si aktivitet i treti me radhë që nga viti 2008.
Ky aktivitet i dedikohet fëmijëve të cilët vijojnë arsimimin
në shkollat speciale dhe në shkollimin e rregullt në
Prishtinë. Shkolla verore ka zgjatur pesë (5) javë dhe ka
pasur për qëllim rritjen e nivelit zhvillimor, përmirësimin e
aftësive psiko sociale dhe arsimore të fëmijët me
sindromën Down drejt përmirësimit të mësimënxëniës në
vitin e ardhshëm shkollor.
Për më shumë:
http://lajme.shqiperia.
com/lajme/artikull/ide
n/429952/titulli/Sheno
het-Dita-boterore-e-
personave-me-
Sindromen-Down
http://www.kohaditore
.com/index.php?cid=1,
7,15345
http://www.magazinef
oryou.com/4u/readme.
php?nr=56305 http://www.kohavision.
net/web/index.php?koha
=lexo&category=4&id=
649
http://www.magazinefor
you.com/4u/readme.php
?nr=56305
http://www.ds-
int.org/news/1480
12
Gjithashtu, përmes aktiviteteve verore me
qëllim rehabilitimin e funksioneve psiko
motorike të fëmijëve, në Gjakovë është
organizuar me sukses aktiviteti i notit, ku 20
fëmijë, për 10 ditë kanë përfituar ushtrime
rehabilituese përmes notit nga trajneri i
angazhuar dhe stafi i degës në Gjakovë i
koordinuar nga znj Gjylfidan Rraci.
Grupi Mbështetës i Prindërve, ka realizuar
23 sesione informative me prindërit dhe anëtarët të familjeve të fëmijëve me sindromin
Down dhe fëmijë të tjerë me aftësi të kufizuara. Dy seanca janë të organizuar në
Prishtinë dhe Mitrovicë dhe katër të tjera në komunën e Prizrenit.
Janë organizuar katër (4) media reportazhe. Mbulimi i aktivitetet që zhvillohen në
programin X21, si dhe gjatë organizimit të shënimit të ditës botërore për personat me
sindromën Down me 21 mars (tri kanale kombëtare kanë mbuluar aktivitetin duke
transmetuar intervista dhe programin e shënimit te ditës botërore, duke përfshirë edhe 6
gazeta, si dhe disa media elektronike dhe mediume sociale) dhe një emision ne KTV
"Anima"
Organizimi i punëtorive për prindërit,
(Rreth 100 prindër / anëtarë të familjeve
dhe kujdestar të fëmijëve kanë marr
pjesë gjatë 03-07 qershorit, dhe janë
organizuar përmes katër punëtorive në 3
fokus grupe (prindërit, mësuesit dhe
personelin shëndetësor në komunën e
Gjakovës, Prizren, Mitrovicë dhe
Prishtinë. Punëtori janë mbajtur nga znj
Cecilie Mackinnon nga Down Syndrome Shoqata e Mbretërisë së Bashkuar.
Grupi Mbështetës i Prindërve-GPM dhe anëtarët e saj, gjate tërë vitit, kane zhvilluar
një numër të konsiderueshëm të takimeve në vendin e tyre- Kafenenë X21 (Programi
X21), vizita në klinika dhe familje kryesisht në viset rurale.
Këto aktivitete kanë pasur për qëllim inkurajimin e prindërve dhe anëtarët tjerë të
komunitetit për të përfituar nga shërbimet ekzistuese dhe të largohen nga rutina e
mërzitshëm e tyre dhe izolimi, si dhe për të ndarë shqetësimet, nevojat e përbashkëta
www.downsyndromekosova.org DSK©
dhe për të mundësuar shkëmbimin e informatave në lidhje me zhvillimin e fëmijëve
tyre në përgjithësi.
GMP-ja, me kërkesën e prindërve të fëmijëve të cilët janë të përfshirë ne dy Programe
(Programi i ndërhyrjes se e hershme dhe Programi X21), kane siguruar ekspertë në
fushën e gjenetik, edukimit, pediatër, të drejtat e
njeriut dhe gazetarët që të zhvillojnë takime me
fokus grupe të prindërve dhe familjarëve të
personave me sindromën Down.
Në programin X21, janë organizuar ;
a) dy ditëlindjen duke përfshirë anëtarët të
komunitetit dhe anëtar të organizatave si
Klubi Dëshira.
b) Një aktivitet për festimin e pashkëve dhe punëtori për përgatitjen e dhuratave, të
cilat janë shpërndarë në mbi 50 zyre të institucioneve vendore, misione
ndërkombëtare dhe organizata donatorësh.
c) Një vizitë në muze etnologji është organizuar me studentët te psikologjisë.
d) Dy vizita në teatrin kombëtar.
e) c) një dramë është shfaqur gjate shënimit te ditës botërore më 21 mars 2010.
f) d) një valle moderne dhe shfaqje baletit gjithashtu është organizuar.
Gjatë festivalit të fëmijëve- Play For All-Kids Festival 2010, kemi organizuar aktivitet
me qëllim prezantimin e misionit tonë në qendër të Kryeqytetit gjate katër ditë
rregullisht (17-20 prill).Mbi 4000 (mijë) qytetar kanë përcjellur përformancën e fëmijëve
dhe të rinjve me sindromin Down të udhëhequr nga studentët e Klubi për Bamirësi të
Universitetit Amerikan në Kosovë-AUK
14
Rezultatet me ndikim rajonal:
Down Syndrome Kosova (DSK), në kuadër te projektit 24 muaj (2010-2011)‚Avokim
për programin Intervenimi i Hershem te Fëmijët me Nevoja te Veçanta Arsimore‛ i cili
mbështetet nga Bashkimi Evropian, Qeveria e Kosovës-
ZKM/ZQM dhe menaxhohet nga Zyra e Komisionit Evropian
ne Kosove ka organizuar konferencën dy ditore rajonale me
teme; Intervenimi i Hershem të Fëmijët me Nevoja të Veçanta
Arsimore, në 28 dhe 29 Tetor 2010, në Hotel Grand, Prishtine.
Kjo Konferencë Rajonale, gjithashtu ka qene e planifikuar si
aktivitet në Planin e Veprimit Kombëtar të Personave me
Aftësi Te Kufizuar 2009-2011 dhe në Strategjinë për organizimin e Arsimit
Gjithëpërfshirës për Fëmijët me Nevoja të Veçanta Arsimore 2010-2015, bazuar ne punën
dhe përpjekjet efektive të aktiviteteve avokuese te DSK-s.
Konferenca regjionale –Intervenimi i Hershem të Fëmijët me Nevoja të Veçanta
Arsimore, e pare e këtij lloji ne Rajonin
e Ballkanit perëndimorë është
mbështetur nga partner dhe donator të
respektuar si: Qeveria e Republikës se
Kosovës, Zyra e Kryeministrit Zyra për
Qeverisje te Mire; Ministria e Arsimit
Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT),
Ministria e Kulturës Rinis dhe Sportit
(MKRS), Komuna e Prishtinës, OSBE-
ja, Kompania AMM-ProReklama,
Grand Hotel, City Taxi, Charity Clube-
AUK, Radio Televisioni 21 (RTV 21),
Gazeta Express, Butterfly company
dhe City Creative.
Siç ishte planifikuar në programin e
konferencës, nën udhëheqjen e Znj Edis
Agani-kryesuese e programit, është ftuar
fillimisht Ministri i MASHT-it Zt Enver
Hoxhaj për të hapur zyrtarisht punimet e
konferencës. Duke përshëndetur
pjesëmarrësit e pranishëm dhe rëndësinë e konference, më tutje, Zt Hoxha, prezantoj
www.downsyndromekosova.org DSK©
politikat e MASHT-it mbi gjithperfshirjen ne sistemin e arsimit dhe u ndal mbi rendësin
e implementimit te Strategjisë mbi Organizimin e Arsimit Gjithperfshires për Fëmijët
me Nevoja te Veçanta Arsimore 2010-2015, duke nënvizuar se MASHT-ti do të jete
shume i përkushtuar për zbatimin e politikave të saja dhe se për çdo fëmijë pa marr
parasysh nevojat e tyre, edukimi dhe arsimimi është i garantuar për te gjithë.
Ndërkaq, Zt. Melvin Asin- Zëvendës i punëve operative ne Zyrën e Komisionit
Evropian (ZKE), prezantoj misionin dhe rolin e ZKE-es , ne mbështetjen e
gjithëmbarshme për vendin, duke u fokusuar ne rolin e instrumenteve te ndihmës te
bashkësisë evropiane, si Instrumenti për Demokraci dhe te Drejta te Njeriut (EIDHR) si
dhe Instrumenti Para Anëtarësimit (IPA). Me tutje Zt. Asin përmendi përkushtimin që
Bashkimi Evropian ka për shoqërinë civile dhe partneritetin e arritur me ata në
përmirësimin e gjendjes në shume fusha, duke e përmendur intervenimin e hershem
dhe edukimin si prioritete bazike për përfshirjen e komuniteteve qe kane vështirësi ne
integrimin e tyre në shoqëri. Zt. Asin, ne fund falënderoj gjithë te pranishmit duke
uruar qe qëllimi i konferencës për themelimin e rrjetit te Ballkanit për fëmijët me nevoja
të veçanta të përmbushej dhe që ZKE do të jete e
gatshme me programet e saj të mbështet këto
iniciativa rajonale.
Qëllimi I konferencës rajonale:
Krijimi i një grupi regjional të
profesionistëve për të promovuar
intervenimin e hershëm duke shkëmbyer
eksperienca dhe ekspertize me të gjithë grupet e
interesit në nivel regjional si dhe atë
ndërshtetërorë. Krijimi i partneriteteve si dhe arritja e
komunikimit ndërmjet institucioneve relevante
shtetërore për të lehtësuar programet e
intervenimit të hershëm, në përgjithësi
mundësimi i një kualiteti më të mirë të jetës për
zhvillimin e fëmijëve me nevoja te veçanta
arsimore.
Forcimi i konceptit të rëndësisë së intervenimit të hershëm për fëmijët me nevoja te
veçanta arsimore si një e drejtë themelore njerëzore, që është në përputhje me
standardet e Bashkimit Evropian si dhe konventës se te drejtave të personave me aftësi
të kufizuara.
16
Te pranënishëm në konference- paneli i sesioneve të paradites: Përfaqësues nga
Mbretëria e Bashkuar (Zt. Bob Black, Znj Cecile Mackinnon), si dhe Presidentja e European
Down Syndrome Association, znj Cora Halder,
përfaqësues te rajonit, si: Znj. Marta Sorgei (Serbia), Dr.
Bojana Grobacnik dhe Andreja Stular (Sllovenia), Zt. Ivan
Stanicof (Bullgaria), Ingrid Jones dhe Ermira Kurti
(Shqiperia). Më tej të pranishmit prezantuan rolin dhe
rendësin e bashkëpunimit në fushën e intervenimit të
hershem the nevojën për themelimin e rrjetit ballkanik të
mbështetjes për fëmijët me nevoja të veçanta arsimore, ku
secili prej tyre prezantuan situatën e mundësive të
edukimit dhe arsimit gjithperfshires për fëmijët me nevoja
të veçanta arsimore në vendet e tyre.
Zhvillimi i sesioneve gjatë dy ditëve të programit të konferencës:
-Përdorimi i komunikimit alternativ dhe augmentativ tek fëmijët me Syndrom Down
(Studim rasti), Znj. Luljeta Kabashi Rëndësia e të mësuarit të gjuhëve të veçanta dhe profilet e komunikimit te fëmijët me
sindromën e (Down) Daun-it dhe si këto dituri ndikojnë në planifikimin e Programeve të
Edukimit Individual. – Znj Sandy Alton (këshilltare e mësimdhënësve të fëmijëve me
nevoja të veçanta arsimor) Plani strategjik për organizimin e edukimit gjithëpërfshirës për fëmijët me nevoja të
veçanta në arsimin para-universitar në Kosovë për vitet 2010-2015 – Znj. Lulavere
Behluli- Udhëheqëse për edukim gjithëpërfshirës në MASHT. Organizimi dhe standardet e arsimit parashkollor në Kosovë – Znj. Laberi Luzha,
Zyrtare e zyrës për arsimin parashkollor-MASHT Ne punëtorin e pare, janë zhvilluar diskutimet për formimin e rrjetit te rajonit te
Ballkanit për mbështetjen e hershme te fëmijët me nevoja te veçanta arsimore, Moderuar
nga D. Bajraktari dhe Bob Black.
Punëtoria e dyte: Zhvillimi i komunikimit dhe gjuhës – Te mësuarit e leximit
për të folur. Ligjëruese Sandy Alton
Punëtoria e tret: Promovimi pavarësisë dhe sjelljet e përshtatura me moshën.
Ligjëruar nga Cecilie Mackinnon
Gjate konferencës është mundësuar shkëmbim i praktikave dhe informatave që kane të bëjnë
me përmirësimin e shërbimeve të ndërhyrjes dhe investimeve në fëmijërinë e hershem drejt
mbrojtjes dhe respektimit të të drejtave te fëmijëve. Gjate punëtorisë së parë është arritur krijimi
i Rrjetit te Rajonit te Ballkanit për Mbështetjen e Hershem ( ne ang. Ballkan Regional Early
Support Network- BRESN)
www.downsyndromekosova.org DSK©
Anëtaret nënshkrues të rrjetit
BRESN:
Shqipëri - Ingrid Jones – Partnerë
për Fëmijët
Bullgaria - Ivan Stancioff – Karin
Dom Foundation, Varna
Kroacia - Aleksandar Karanfiloski –
Croatia Down Syndrom Association
Kosova - Driton Bajraktari – Down
Syndrome Kosova, http://www.ds-int.org/news/1480
Kosova - Mevlude Murtezi – CIPOF
Kosova - Mehreme Llumnica – Assistant Social Welfare,
HandiKOS
Kosova - Violeta Hyseni – Te bashkuar per Autism, Pristina
Kosova - Habit Hajredini – Office of the Prime
Minister/Office of Good government
Kosova - Ida Delhysa – Caritas Kosova, Prizren
Serbia - Márta Söregi – Teacher of Inclusive Educ., Zenta,
Vojvodina
Sllovenia - Andreja Stular – Sožitje NGO
Kosova/Itali - Monica Incertitelani – Reggio Terzo Mondo
(RTM) NGO
Organizimi i Asamblesë se Përgjithshme te
organizatës, Kuvendit të Anëtarëve me , 19 prill
2010, prezantimi i raportit vjetor dhe financiar.
Mbledhja e asamblesë se përgjithshme te organizatës DSK,
është mbajtur me 19 prill 2010, ne shkollën fillore
Naim Frashri ne Prishtine.
Punimet e asamblesë janë fokusuar ne zgjedhjet e
reja, formimin e organeve/instrumenteve te OJQ
DSK-formimi i rrjetit te koordinatorëve dhe degëve
te OJQ_ës DSK, raportimin mbi zhvillimin e
aktiviteteve mars 2008-mars 2009, mbi te arriturat,
pengesat dhe raportimet financiare.
Ne mbledhjen e përgjithshme është aprovuar edhe
skema e re e drejtimit dhe menaxhimit te OJQ DSK e
18
cila është në përputhje edhe me ligjin mbi OJQ_ët në Republikës se Kosovës, duke fuqizuar
postin e Drejtorit Ekzekutiv si përgjegjës kryesor ne raport me procesin e raportimeve dhe
përfaqësimin e organizatës.
Kuvendi i Anëtarëve ka aprovuar raportin vjetor narrative dhe financiar si dhe ka bërë
matjen e indikatoret/treguesit e planit strategjik i OJQ DSK për vitet 2008-2010.
Organizimi i Shënimit të ditës Botërore të personat me sindromin Down,21 ,mars
2010, 320 pjesëmarrës, prindër, autoritete lokale te institucioneve të arsimit
shëndetësisë dhe përfaqësues të medieve.
Qëllimi i shënimit të ditës botërore; Ndërgjegjësimi i institucioneve vendimmarrëse
dhe shoqërisë për personat e prekur me sindromin Down si dhe sensibilizimi i opinionit
duke stimuluar/inkurajuar të rinjtë me sindromin Down së bashku me moshataret e
tyre të përformojnë të audienca/publiku
aftësitë , talentin, me qëllim të shmangies
se izolimit si dhe përafrim në realizimin e
ëndrrave të tyre për mundësi të barabarta
dhe integrim brendapërbrenda shoqërisë.
Në shënimin e ditës botërore, ishin të
pranishëm 531 pjesëmarrës; si prindër te
fëmijëve me aftësi te kufizuar, profesionist
të fushave relevante, përfaqësues të
institucioneve qeveritare dhe publike,
media dhe përfaqësues të organizatave të personave me aftësi të kufizuara.
.
IV. Shërbimet nga Programi Intervenimit dhe Edukimit të Hershem-IEH.
Që nga shkurti i 2008, DSK, është duke të implementuar programin Intervenimi dhe
Edukimi i Hershem-IEH në Qendrën Burimore për Personat me Sindromin Down në
Prishtine.
Ky program është unik për rrethanat në Kosovë dhe ka për baze ‚Standardet të
zhvillimit të hershem të fëmijëve me sindromën Down3‛, shërbime qe rekomandohen
nga Konventa e KB dhe karta universale e te drejtave të njeriut për personat në nevojë
3 Down Syndrome Medical Interest Group-DSIMG
www.downsyndromekosova.org DSK©
apo me aftësi te kufizuara dhe i dizajnuar për nevojat e komunitetit me sindromin
Down ne Kosove.
Nga viti 2009, IEH programi, zhvillohet edhe në Qendrat Burimore për fëmijët/personat
me sindromin Down ( Prishtine, Gjakove, Mitrovicë, Ferizaj dhe Prizren).
Metodologjia e programit IEH
Aktivitetet fillojnë ne javën e pare te lindjes se foshnjës me sindromin Down. Nga
vizitat një here ne jave te një anëtare te Grupit Mbështetëse te Prindërve _GMP dhe ne
bashkëpunim me pediatrin kujdestar hartohet plani i komunikimit dhe informimit te
prindërve për fëmijën me sindromin Down. Nga ky plan sigurohet edhe tabela e
ekzaminimeve te nevojshme dhe analizave specifike për foshnjën. Ky intervenim i
hershem te familja e foshnjës me sindromin Down arrihet bazuar në ‚memorandumin e
bashkëpunimit‛ te krijuar ne mes QKUK_ës dhe OJQ DSK ne korrik te 2007.
Me zhvillimin e fëmijëve deri ne moshën një vjeçare, anëtarja e GMP_ës inkurajon
prindërit qe fëmija të përfshihet në aktivitetet që zhvillohen në Qendrat Burimore duke
ju siguruar aktivitete të fizioteraoisë, zhvillim psiko-motorik, socializmi dhe ngitje te
përqendrimit në përgjithësi. Këto shërbime kanë bërë mundur që fëmijët, prindërit dhe
kujdestarët të aftësohen dhe pajisen me informata bazike dhe praktika te dobishme në
lidhej me qasjen ndaj fëmijëve të tyre dhe zhvillimin e tyre në përgjithësi.
Aktivitetet si seanca individuale, loja në grupe, dhe përgatitje për ambientin shkollor
që zhvillohen përmes programit EIH, synohet informimi i prindërve për edukimin
gjithëpërfshirës, ngritje e shkathtësive të fëmijëve, forcimin e bindjes të prindërve mbi
regjistrimin e fëmijëve në institucione parashkollore dhe shkollimin fillor, ndërmjetësim
dhe këshilla gjatë vizitave për fëmijët në qendrat shëndetësore ( shtëpitë e shëndetit
familjar dhe Klinika).
VI. Hartimi i planeve logjike të aktiviteteve të organizatës në katër (4) komuna të
vendit.
Bazuar në Planin strategjik të OJQ DSK dhe nevojave të komunitetit me sindromin
Down në katër (4) komunat e Kosovës është hartuar plani logjik i veprimit për vitin
2010, i cili plan ju është dorëzuar koordinatorëve të komunave përkatëse dhe zyrave të
administratës dhe personelit në komunat; Mitrovicë, Prizren, Ferizaj, dhe Besianë.
20
Plani logjik i aktiviteteve përmban përshkrimin e objektivave dhe veprimet për
implementimin e aktiviteteve në secilën komune.
Personat përgjegjës, nevojat e identifikuara dhe mundësit e krijimit të kontakteve me
zyrtaret e pushtetit lokal dhe akteret tjerë nga shoqëria civile për të koordinuar
veprimet për përmirësimin e gjendjes dhe shfrytëzimin e shërbimeve ekzistuese.
VII. Aktivitetet Specifike
Pjesëmarrje në Mbledhjen Vjetore e anëtarëve të Asocacionit Evropian për
personat me Sindromin Down (European Down Syndrome Association-EDSA),
më 22-24 tetor 2010 në Romë, Itali.
Në këtë mbledhje vjetore të EDSA-s, ka marr pjesë Drejtori i DSK-ës D. Bajraktari, i cili
ka prezantuar organizatën në përgjithësi dhe është fokusuar në krijimin e mundësive
për bashkëpunim me organizatat homologe. Në këtë mbledhje është vendosur
zyrtarisht që DSK të jetë zyrtarisht anëtare me të drejta të barabarta në këtë asociacion
evropian.
VIII. Trajnimet fituara për stafin e OJQ DSK:
.
Trajnime mbi Financat dhe kontabilitetit-ISC&ATRC
Trajnime mbi politikat e brendshme të organizatës-ISC& IQ Consulting.
Trajnime mbi organizimin e fushatave dhe konferencave-ISC&
Trajnime mbi krijimin e rrjeteve dhe mirëmbajtjen e tyre-ISC
Trajnime për hartimin e strategjisë për rritjen e fondeve-ISC& IQ Consulting
IX. Për fund
Monitorimet e rregullta janë treguesit kryesore të suksesit dhe mos suksesit tone. Për
këtë arsye DSK ka në përdorim formular të vlerësimit dhe pyetësor gjatë punës me
persona dhe prindërit e tyre dhe sigurojmë matjen dhe vlerësimin mbi shërbimet në
fund të çdo aktiviteti të zhvilluar.
Pyetësorët janë anonim dhe mënyra me transparente mbi matjen e nivelit te
kënaqëshmërisë dhe ofrojnë mundësi reale të vlerësimit nga prindërit dhe profesionistët
mbi shërbimet që ofrohen.
www.downsyndromekosova.org DSK©
X. Pasqyrat financiare dhe raporti i auditorit të pavarur.
Pasqyrat Financiare dhe Raporti i Auditorit të Pavarur
“Down Syndrome Kosova” Prishtinë
31 Dhjetor 2010
Prishtinë, 09 Qershor 2011
22
Përmbajtja Faqe
Raporti i auditorit te pavarur..........................................................2-3
Bilanci i gjendjes..................................................................................4
Pasqyra e te ardhurave dhe shpenzimet............................................5
Pasqyra e rrjedhës së parasë...............................................................6
Pasqyra e ndryshimeve ne fonde.........................................................7
Shënimet shpjeguese të pasqyrave financiare................................8-15
www.downsyndromekosova.org DSK©
Raport i Auditorit të Pavarur
Për: Bordin e drejtorёve “Down Syndrome Kosova” Prishtinë
Ne kemi audituar pasqyrat financiare përcjellëse të “Down Syndrome Kosova” Prishtinë, prej
Bilancit të Gjendjes deri me 31 Dhjetor 2010, Pasqyra e të Ardhurave, Pasqyrën e Rrjedhës së
Parasë për vitin që ka përfunduar, pasqyra e ndryshimeve në fonde, si dhe përmbledhjen e
politikave kryesore të kontabilitetit dhe shënimeve tjera shpjeguese.
Përgjegjësit e menaxhmentit për pasqyrat financiare
Menaxhmenti është përgjegjës për përgatitjen dhe prezantimin e drejtë të këtyre pasqyrave
financiare në përputhje me Standardet e Kontabilitetit. Kjo përgjegjësi përfshinë: dizajnimin,
implementimin dhe mirëmbajtjen e kontrollave të brendshëm relevante për përgatitjen dhe
prezantimin e drejtë të këtyre pasqyrave financiare, të jenë të liruara nga gabimet materiale, qoft
nga mashtrimi apo gabimi; zgjedhjen dhe aplikimin e politikave të duhura të kontabilitetit; bërjen
e vlerësimeve kontabël që janë të arsyeshme për rrethanat.
Përgjegjësia e Auditorit
Përgjegjësi e jona është të shprehim një mendim mbi këto pasqyra financiare bazuar në auditimin
tonë. Ne zhvilluam auditimin në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Auditimit. Këto
standarde kërkojnë që ne të përmbushim kërkesat etike dhe të planifikojmë e zhvillojmë
auditimin për të arritur siguri të arsyeshme mbi atë se a janë pasqyrat financiare të lira nga
gabimet materiale. Auditimi përfshinë zbatimin e procedurave që të arrijmë dëshmi audituese
rreth shumave dhe shpalosjeve në pasqyrat financiare.
Procedurat e zgjedhura varen nga gjykimi i auditorit, përfshirë vlerësimin e riskut të gabimeve
materiale të pasqyrave financiare, qoftë nga gabimi apo mashtrimi. Në bërjen e këtyre
vlerësimeve të riskut, auditori merr në konsiderim kontrollin e brendshëm relevant për
përgatitjen dhe prezantimin e drejtë të pasqyrave financiare të entitetit në mënyrë që të dizajnoj
procedurat e auditimit që janë të duhura për rrethanat, por jo për qëllim të dhënies së një
mendimi në efikasitetin e kontrollit të brendshëm të etnitetit. Auditimi gjithashtu përfshinë
vlerësimin e përshtatshmërisë së politikave të kontabilitetit të përdorura dhe arsyeshmërinë e
vlerësimeve kontabël të bëra nga menaxhmenti si dhe vlerësimi i prezantimit të përgjithshëm të
pasqyrave financiare. Ne besojmë që dëshmitë audituese që i kemi siguruar janë të mjaftueshme
dhe të duhura që të ofrojmë bazë për mendimin tonë të auditorit.
24
Mendimi:
Për mendimin tonë pasqyrat financiare të “Down Syndrome Kosova” paraqesin gjendjen e drejtë,
në të gjitha aspektet materiale pozicionin financiar më 31 Dhjetor 2010 si dhe përformancën
financiare dhe rrjedhat e sajë të parasë për vitin e përfunduar në pajtueshmëri me Standardet
Ndërkombëtare të Kontabilitetit.
Prishtinë; 09.06.2011
www.downsyndromekosova.org DSK©
Bilanci i Gjendjes (në euro) më 31 Dhjetor 2010
Shënimet 2010 2009
Asetet qarkulluese
Paraja dhe ekuivalentet e parasë 3 32,001.52 64,570.00
Garanti i arketueshem 4 14,708.00 37,910.00
Parapagimi - 315.00
Total pasuritë qarkulluese 46,709.52 102,795.00
Asetet jo-qarkulluese
Prona, impiantet dhe paisjet 5 5,627.36 10,268.00
Total pasuritë jo-qarkulluese 5,627.36 10,268.00
Totali i pasurisë 52,336.88 113,063.00
Detyrimet dhe fondet
Detyrimet tregtare dhe të tjera 118.49 550.00
Të hyrat e shtyra 6 46,888.98 104,841.00
Detyrim i shtyre ndaj grandit 7 5,329.41 9,679.00
Total detyrimi 52,336.88 115,070.00
Fondet
Teprica/mungesa - (2,007.00)
Total fondet - (2,007.00)
Totali i detyrimeve dhe fondeve 52,336.88 113,063.00
Këto pasqyra financiare janë të nënshkruara nga menaxhmenti.
26
Pasqyra e të ardhurave (në euro) më 31 Dhjetor 2010
Te Hyrat: Shënimet 2010 2009
Te Hyrat nga Grandet 6 132,192.88 46,910.00
Te hyrat nga grandi për Zhvlerësimin e Aseteve 7
4,347.59
3,687.00
Total te hyrat
136,540.47 50,597.00
Shpenzimet e Programit dhe Aktiviteteve 8
122,628.60 35,584.00
Shpenzimet e Administratës dhe Pajisjeve 9
13,911.87 11,262.00
Shpenzimet e Pagave - 5,093.00
Total Shpenzimet
136,540.47 51,939.00
Teprica/Mungesa - (1,342.00)
Këto pasqyra financiare janë të nënshkruara nga menaxhmenti.
www.downsyndromekosova.org DSK©
Pasqyra e Rrjedhës së parasë (në euro) më 31 Dhjetor 2010
Shënimet 2010 2009
Aktivitetet Operative
Hyrjet nga :
Grandet 4 97,695.31 112,091.00
Pagesat për:
Shpenzimet 8&9 (130,263.79) (48,110.00)
Rrjedha neto nga aktiviteti operativ (32,568.48) 63,981.00
Aktivitetet investuese
Blerja e pajisjeve 5 - 885.00
Rrjedha neto nga aktiviteti investues - (885.00)
Aktivitetet financuese - -
Neto ndryshimi në para dhe ekuivalente të parasë (32,568.48) 63,096.00
Paraja dhe ekuivalentet e parasë në fillim 64,570.00 1,474.00
Paraja dhe ekuivalentet e parasë në fund 32,001.52 64,570.00
Këto pasqyra financiare janë të nënshkruara nga menaxhmenti.
Pasqyra e Ndryshimeve në Fonde
28
Me 31 Dhjetor 2010
Detyrimet dhe Fondet më 31.12.2009 113,063.00
Rritja/Zvogëlimi i fondeve gjatë vitit 2010 (60,726.12)
Detyrimet dhe Fondet më 31.12.2010 52,336.88
Këto pasqyra financiare janë të nënshkruara nga menaxhmenti.
www.downsyndromekosova.org DSK©
Shënimet Shpjeguese
1. Organizata Down Syndrome Kosova (DSK)
2. Politikat e kontabilitetit
Në vazhdim janë paraqitur politikat kryesore të kontabilitetit që janë adoptuar në përgatitjen e
këtyre pasqyrave financiare:
2.1 Baza e përgatitjes
Këto pasqyra janë përgatitur ne pajtueshmëri me Standardet Ndërkombtare të Kontabilitetit
‚SNK‛. Këto pasqyra financiare janë përgatitur në pajtueshmëri me konventën e kostos
historike.
Pasqyrat financiare janë përgatitur për vitin e përfunduar më 31 dhjetor 2010.
Të dhënat aktuale të paraqitura në këto pasqyra financiare janë shprehur në euro.
2.2 Paraja dhe ekuivalentet e parasë
Paraja dhe ekuivalentet e parasë përfshinë bilancet e parasë së gatshme dhe ato të depozituara
në bankat vendore.
2.3 Të arketueshmet
Të arketueshmet janë të regjistruara në bilancin e gjendjes kur shumat janë të pritura nga
debitorët. Të arketueshmet në fillin janë matur në kosto dhe pastaj në kosto minus kosto për
dëmtim.
2.4 Shkëmbimet në valuta të huaja
Transaksionet në valuta të huaja janë regjistruara në pajtueshmëri me normën valide të
këmbimit në datën e transaksionit.
2.5 Kundër bilancimi
Pasurit financiare dhe detyrimet janë kunderbilancuar dhe raportuar në bilancin e gjendjes
atëherë kur ka të drejt të imponueshme ligjore për të kunderbilancuar shumat e njohura dhe ka
synim të vendoset në baza neto, ose të realizoj asetin dhe të shlyej detyrimin në të njëjtën kohe.
2.6 Njohja e të ardhurave
Të ardhurat janë njohur atëherë kur është e mundur që benefitet e ardhshme ekonomike do të
rrjedhin në organizate dhe këto benefite të mund të maten besueshëm.
Organizata njeh të ardhurat duke i ngarkuar llojet në vazhdim.
Të hyrat janë rregulluar në fund të vitit për të reflektuar vetëm të hyrat e fituara gjatë vitit.
2.7 Prona, impiantet dhe pajisjet
Prona, Impiantet dhe pajisjet janë bartur në kosto historike minus zhvlerësimi i akumuluar.
Kosto historike përfshinë të gjitha shpenzimet direket të atribueshme për përvetësimin e zërit.
30
Zhvlerësimi është ngarkuar duke përdorur metodën drejtvizore në mënyrë që të alokohet
kostoja e pajisjeve.
Në vazhdim është paraqitur jeta e përafërt e përdorimit e aplikuar ndaj zërave të rendesishem
të paisjeve:
Paisjet e TI 3 vite
Kombi 5 vite
2.8 Grandet
Grantet janë njohur vetëm kur ka siguri të arsyeshme se:
Organizata do të përmbush të gjitha kushtet e bashkangjitura atyre dhe
grantet do të pranohen.
Grantet operative janë njohur si e hyre përgjatë periudhës së nevojshme për ti lidhur ato me
kostot, për të cilat janë menduar të kompensohen, në baze sistematike.
Grantet e shënuara për përvetësimin e aseteve janë shtyre dhe njohur si e hyre përgjatë kohës së
përdorimit të asetit përkatës.
2.9 Llogarit e pagueshme
Llogarit e pagueshme janë njohur kur shuma është e përcaktueshme dhe obligimi për të shlyer
shumën ekziston si rezultat i operacioneve të organizatës. Ato janë paraqitur në kosto.
2.10 Shpenzimet
Shpenzimet janë njohur kur kane ndodhur.
2.11 Benefitet e të punësuarve
Organizata kontribuon në planet pas pensionale te të punësuarve të saj siç përshkruhen nga
legjislacioni i sigurimit i miratuar nga UNMIK-u. Kontributet e bazuara në paga u janë bere
organizatës nacionale që janë përgjegjëse për pagesën e pensioneve. Nuk ka detyrim shtesë në
lidhje me këto plane dhe kështu këto skema janë konsideruar si plane të definuar të
kontributeve. Organizata nuk ka benefite pas pensionale ndaj të punësuarve të saj.
2.12 Tatimi në fitim
Down Syndrome Kosova është krijuar si organizate joprofitabile prandaj, është e liruar nga
tatimi në fitim.
Organizata nuk ka njohur ndonjë detyrim apo aset të shtyre tatimor më 31 dhjetor 2010, siç nuk
ka ndryshime të përkohshme ekzistuese në atë date.
www.downsyndromekosova.org DSK©
3. Paraja dhe ekuivalentet e parasë
2010 2009
Llogari – Raiffaisen Bank 27,632.67 63,649.87
Llogari – ProCredit Bank 4,362.58 111.99
Llogari – TEB Bank 6.27 0.21
Paraja në Arke - 808.34
Totali 32,001.52 64,570.41
Kjo gjendje ёshtё nё harmoni me gjendjen e ekstrakteve bankare.
Down Syndrome Kosova në Raiffaisen Bank ka tri llogari. Keto llogari me dt.31.12.2010 kan ket
gjendje, gjegjesisht salldo:
Llogaria Nr i Llogaris Shuma
DSK - Current account corporate 1501090000423672 8,898.24
DSK - Business Medium 1501090001816107 18,734.55
NEN LLOGARIA 2 DSK - Current account
corporate 1501130000201346 (0.12)
Totali 27,632.67
4. Grandet e arketueshme
Emri i Donatorit (Projektit)
Vlera
totale e
grandit
Te hyrat
nga
grandet
Te hyrat
nga grandet
Grandi i
Arketueshem
2010 2009 31.12.2010
FDI - Gjakovë 1,750.00 - 1,750.00 -
Internacional Airport
Prishtina 2,900.00 - 2,900.00 -
US Office 4,022.00 - 14,022.00 -
32
SHEAR SEE 2,000.00 400.00 1,600.00 -
USAID ISC 13,463.68 13,463.68 - -
PCB 5,000.00 2,500.00 2,500.00 -
USAID ISC 32,827.43 21,415.43 11,412.00 -
Qeveria e Kosovës 23,420.00 23,420.00 - -
MHI 26,285.62 26,285.62 - -
PTK 6,220.00 2,000.00 4,200.00 20.00
UNDP 13,545.50 1,354.50 12,191.00 -
MKRS 1,445.00 1,445.00 - -
SAVE THE CHILDREN 4,362.00 4,362.00 - -
Te hyrat nga grandi i BE_së 73,439.34 - 58,751.00 14,688.34
Qendra për punësim 270.00 270.00 - -
Qeverisë - MPMS 2,100.00 - 2,100.00 -
Matura 84 310.00 - 310.00 -
SH.K.SH. - Dardania
Mannheim 300.00 - 300.00 -
Participimi i komunitetit 55.00 - 55.00 -
Donacion - Anëtar i
komunitetit Shefki Mehmeti 100.00 100.00 - -
Donacion Leonora Shabani,
Driton Bajraktari dhe
Sebahate Beqiri
336.43 336.43 - -
Hyrje ne arke nga Programi
X21 188.60 188.60 - -
Donacion nga Stafi i DSK-së 154.05 154.05 - -
Totali 224,494.65 97,695.31 112,091.00 14,708.34
Siç shihet nga tabela e lart cekur vlera e projekteve për dy vitet e fundit (2009 dhe 2010) ёshtё nё
vlerë prej: 224,494.65 euro, nga e cila vlerë, gjatë vitit 2009 janë arkëtuar 112,091.00 euro, ndërsa
nё vitinё 2010, janë arkëtuar 97,695.31 euro. Mjete e mbetura (grandi i arktueshёm), qё do të
inkasohen gjatë vitit 2011 janë nё vlerë prej 14,708.00 euro.
5. Prona, impiantet dhe pajisjet
2010
Total 2009
Total Inventari Kombi Inventari Kombi
Kostoja 10,908.00 5,200.00 16,108.00 10,908.00 5,200.00 16,108.00
Zhvlerësimi Vjetor 3,599.64 1,040.00 4,639.64 3,636.00 347.00 3,983.00
www.downsyndromekosova.org DSK©
Zhvlerësimi i
akumuluar 9,093.64 1,387.00 10,480.64 5,494.00 347.00 5,841.00
Vlera neto 1,814.36 3,813.00 5,627.36 5,414.00 4,853.00 10,267.00
6. Të hyrat e shtyra
Emri i Donatorit (Projektit)
Vlera
totale e
grandit
Te hyrat
nga
grandet
Te hyrat
nga
grandet
Te hyrat e
shtyera
2010 2009 31.12.2010
FDI - Gjakovë 1,750.00 - 1,750.00 -
Internacional Airport Prishtina 2,900.00 - 2,900.00 -
US Office 14,022.00 1,339.00 12,683.00 -
SHEAR SEE 2,000.00 - 2,000.00 -
USAID ISC 13,463.68 13,463.68 - -
PCB 5,000.00 3,360.00 1,640.00 -
USAID ISC 32,827.43 17,615.20 11,412.00 3,800.23
Qeveria e Kosovës 23,420.00 14,521.76 - 8,898.24
MHI 26,285.62 26,285.62 - -
PTK 6,220.00 2,470.00 3,730.00 20.00
UNDP 13,545.00 5,515.00 8,030.00 -
MKRS 1,445.00 1,445.00 - -
SAVE THE CHILDREN 4,362.00 3,613.91 - 748.09
Te hyrat nga grandi i BE_së 73,439.34 40,016.92 - 33,422.42
Qendra për punësim 270.00 270.00 - -
Qeverisë - MPMS 2,100.00 - 2,100.00 -
Matura 84 310.00 - 310.00 -
SH.K.SH. - Dardania Mannheim 300.00 - 300.00 -
Participimi i komunitetit 55.00 - 55.00 -
Donacion-Anëtar i komunitetit
Shefki Mehmeti 100.00 100.00 - -
Donacion Leonora Shabani, Driton
Bajraktari dhe Sebahate Beqiri 336.43 336.43 - -
Hyrje ne arke nga Programi X 21 188.60 188.60 - -
Donacion nga Stafi i DSK-së 154.05 154.05 - -
Donacion nga Kuvendi Komunal
Prishtinë 1,497.71 1,497.71 - -
Totali 225,991.86 132,192.88 46,910.00 46,888.98
Siç shihet nga tabela e lart cekur vlera e projekteve për dy vitet e fundit (2009 dhe 2010) ёshtё
225,991.86 euro, nga e cila vlerë, gjatë vitit 2009 janë realizuar 46,910.00 euro, ndërsa nё vitinë
34
2010, janë realizuar 132,192.88 euro. Obligimet e mbetura (Tё hyrat e shtyra ndaj grandit), që
do tё realizohen gjatë vitit 2011 janë nё vlerë prej 46,888.98 euro.
Vlenë të theksohet se donacioni nga Kuvendi Komunal Prishtinë, në vlerë financiare
prej:1,497.71 euro, nuk është transferuar ne llogari të DSK-së, mirëpo është realizuar nga
Komuna për pagesen e disa faturave, për shpenzimet e realizuara nga ana e DSK-së si:
shpenzimet e rrymes, vlera 108.08 euro, shpenzimet e ujit, vlera 845.95 euro dhe shpenzimet e
nxemjes, vlera 543.68 euro, të cilat shpenzime janë të prezentuar te kategoria, nr 9 - shpenzimet
e administrates dhe paisjeve.
7. Detyrimi i shtyre ndaj grandit
2010
Total 2009
Total Inventari Kombi Inventari Kombi
Kostoja 10,023.00 5,200.00 15,223.00 10,023.00 5,200.00 15,223.00
Te hyrat nga
grandi (vjetore) 3,307.59 1,040.00 4,347.59 3,341.00 347.00 3,688.00
Te hyrat nga
grandi
(akumuluar)
8,506.59 1,387.00 9,893.59 5,199.00 347.00 5,546.00
Detyrimi i
shtyer ndaj
grandit
1,516.41 3,813.00 5,329.41 4,824.00 4,853.00 9,677.00
8. Shpenzimet e programit dhe aktiviteteve
2010 2009
Shpenzimet e Pagave 71,714.44 13,530.00
Shpenzimet e Zyrës 6,107.61 3,644.00
Shpenzimet e Reprezentacionit (ushqim dhe pije) 1,407.60 1,458.00
Shpenzimet e Transportit 317.65 790.00
Shpenzimet Bankare 236.79 321.00
Shpenzimet për Program 980.55 -
Shpenzimet për Konsullenc 14,891.46 -
Shpenzimet për Praktikantë 3,497.84 -
www.downsyndromekosova.org DSK©
Shpenzimet për Konferencë 6,886.05 -
Shpenzimet për Aktivitete 1,991.67 -
Shpenzimet për Inventar 3,232.00 -
Shpenzimet e Derivateve 1,665.10 1,295.00
Shpenzimet e Trajnimit - 1,827.00
Shpenzimet për Vullnetar - 84.00
Shpenzimet për publikimin e materialit promovuese 3,080.20 5,692.00
Shpenzimet e Pjesëmarrjes ne Kongres - 2,643.00
Shpenzimet e Dhuratave - 310.00
Shpenzimet e Tjera (jashtëzakonshme) - 8.00
Shpenzimet e Zhvlerësimit 4,639.64 3,982.00
Shpenzimet e Përkthimit 1,980.00 -
Totali 122,628.60 35,584.00
9. Shpenzimet e administratës dhe pajisjeve
2010 2009
Shpenzimet e Internetit - 317.00
Shpenzimet e Telefonit 1,465.25 1,393.00
Shpenzimet e Ujit 845.95 160.00
Shpenzimet e Ngrohjes 543.68 374.00
Shpenzimet e Rrymës 846.68 1,249.00
Shpenzimet e Qirasë 8,721.60 7,088.00
Shpenzimet e Tatimit ne Qira 648.00 481.00
Shpenzimet e Auditimit 560.71 -
Shpenzimet e Sigurimit 280.00 200.00
Totali 13,911.87 11,262.00
Tё dhënat e paraqitura nё shënimet shpjeguese, janë nё harmoni me evidencat e ofruara nga
menaxhmenti i DSK.