ONOMATO ΛΟΓΙΑ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ (ΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥ ΜΟΡΙΑΚΟΥ ΤΟΥΣ ΤΥΠΟΥ) Αριθµός Οξείδωσης (Α.Ο): ενός στοιχείου ονοµάζεται το φορτίο που έχει ένα ιόν σε µια ιοντική ένωση ή το φορτίο που φαίνεται ότι έχει ένα άτοµο όταν σχηµατίζει οµοιοπολικές ενώσεις. Κατιόντα : λέγονται τα θετικά φορτισµένα ιόντα. Τέτοια µπορεί να είναι: α) Μεταλλικά κατιόντα: που προκύπτουν από άτοµα της 1Α, 2Α, 3Α, οµάδας του Π.Π εφόσον αυτά αποβάλλουν 1 ή 2 ή 3 ηλεκτρόνια αντίστοιχα από την εξωτερική τους στοιβάδα. β) Θετικά πολυατοµικά ιόντα: ∆ηλαδή θετικά φορτισµένα συγκροτήµατα ατόµων (ρίζες) όπως π.χ το αµµώνιο(ΝΗ4

+1). Ανιόντα: λέγονται τα αρνητικά φορτισµένα ιόντα. Τέτοια µπορεί να είναι: α) Ανιόντα Αµετάλλων: που προκύπτουν από άτοµα της 5Α, 6Α, 7Α, οµάδας του Π.Π εφόσον αυτά προσλάβουν 1 ή 2 ή 3 ηλεκτρόνια αντίστοιχα στην εξωτερική τους στοιβάδα. β) Αρνητικά πολυατοµικά ιόντα: ∆ηλαδή αρνητικά φορτισµένα συγκροτήµατα ατόµων (ρίζες) όπως π.χ το ανθρακικό ανιόν CO3

-2

Θα πρέπει να µάθουµε απέξω τους αριθµούς οξείδωσης των εξής στοιχείων: ΜΕΤΑΛΛΑ 1) Το Κ, το Να και ο Αg έχουν πάντα +1. 2) Το Αl έχει πάντα +3. 3) Όλα τα άλλα µέταλλα έχουν +2 ή και κάποιο άλλο Α.Ο που θα µας το δίνουν. Π.χ ο σίδηρος Fe έχει Α.Ο +2 και +3 ΑΜΕΤΑΛΛΑ 1) Το Cl ,το Br , το F και το I έχουν συνήθως -1 2) Το Ο και το S έχουν συνήθως -2 3) Το Η έχει συνήθως +1 *** Αν σε κάποια ένωση τα στοιχεία έχουν Α.Ο διαφορετικό απ’ αυτόν που αναφέρεται πιο πάνω τότε τον υπολογίζουµε µε µαθηµατική εξίσωση γνωρίζοντας ότι: << Tο αλγεβρικό άθροισµα των Α.Ο των στοιχείων µιας ένωσης είναι πάντα µηδέν>>. Π.χ Να βρείτε τον Α.Ο του αζώτου (Ν) στο νιτρικό οξύ ΗΝΟ3 .

Απάντηση: 1+x+3.(-2)=0→1+x-6=0→x-5=0→ x=5 δηλ. ο Α.Ο του Ν είναι +5. ΠΟΛΥΑΤΟΜΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

ΦΩΣΦΟΡΙΚΟ PO4-3

ΘΕΙΙΚΟ SO4-2

ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ CO3-2

ΝΙΤΡΙΚΟ NO3-1

ΑΛΟΓΟΝΙΚΟ XO3-1όπου Χ= Cl,Br,F,I

Υ∆ΡΟΞΥΛΙΟ OH-1

ΑΜΜΩΝΙΟ NH4+1

ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Το όνοµα των ανόργανων ενώσεων συνήθως έχει δύο λέξεις. 1) Η πρώτη λέξη αντιστοιχεί σε αµέταλλο αν έχει την κατάληξη –ούχο ή αντιστοιχεί σε πολυατοµικό ανιόν αν έχει την κατάληξη –ικό. 2) Η δεύτερη λέξη αντιστοιχεί σε µέταλλο ή αντιστοιχεί σε πολυατοµικό κατιόν . 3) Με τη µέθοδο της χιαστής γράφουµε κάτω από κάθε λέξη του ονόµατος της ένωσης, το σύµβολο που πρέπει, µε τον αντίστοιχο Α.Ο από πάνω. Στη συνέχεια ξανά µε χιαστή κατεβάζουµε τους Α.Ο κάτω και δεξιά στο κάθε σύµβολο. 4) Αν στο όνοµα υπάρχει η λέξη οξύ τότε βάζω το στοιχείο Η+1. 5) Αν στο όνοµα υπάρχει η λέξη υδροξείδιο τότε βάζω το ανιόν ΟΗ

-1. 6) Αν στο όνοµα υπάρχει η λέξη οξείδιο τότε βάζω το στοιχείο Ο -2. ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ Θειούχο Νάτριο Νιτρικό Οξύ Υδροξείδιο του Αργιλίου Να

+1 S-2 Η+1 ΝΟ3-1 Αl+3 ΟΗ

-1

Nα2 S ΗΝΟ3 Αl (ΟΗ)3

Ανθρακικό Ασβέστιο Yποχλωριώδες Κάλιο Οξείδιο του Σιδήρου (3) Ca+2 CO3

-2 Κ

+1 ClO3-1 Fe+3 O-2

Ca CO3 KClO 3 Fe2O3

*** Όλες οι καταλήξεις των πιο πάνω πολυατοµικών ανιόντων είναι σε -ικό. *** Αν έχουµε την κατάληξη –ώδες τότε το ανιόν έχει ένα οξυγόνο λιγότερο από το –ικό. Π.χ θειώδες SO3

-2

*** Αν έχουµε την κατάληξη υπο…ώδες τότε το ανιόν έχει λιγότερα δύο οξυγόνα από το –ικό. Π.χ υποχλωριώδες ClO-1

*** Αν έχουµε την κατάληξη υπερ…ικό τότε το ανιόν έχει ένα οξυγόνο περισσότερο από το –ικό Π.χ υπεριωδικό ΙΟ4

-1