Özel sektör ar-ge ve tasarım merkezleri

Özel Sektör Ar-Ge ve

Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme

Mevzuat El Kitabı

T.C. BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü


Tasarım Merkezleri

Global Danışmanlık’ın katkılarıyla


Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı

T.C. BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI


Sunuş

Türkiye’nin gelişmiş ülkelerle arasındaki far-kı kapatmasını sağlayacak en önemli husus, bilim ve teknolojide sağlayacağımız ilerleme-dir. Bilhassa özel sektörün Ar-Ge ve inovasyon kültürünü, becerisini ve kapasitesini artırması, ekonomik ve sosyal hedeflerimize ulaşmamız-da kilit bir rol üstlenecektir. Kamu olarak, özel sektörün bu alanlardaki yetkinliğini artırmak için değişik destek programlarını ve mekanizmalarını geliştiriyor, uyguluyor; bunları da sürekli güncelleyerek iyileştiriyoruz.

Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla geliştirdiğimiz önemli mekanizmalardan birisi de Özel Sektör Ar-ge Merkezleri’dir. Bu yapılar ile; tekno¬lojik bilgi üretim ka-pasitemizi güçlendirmeyi, yüksek kalite ve standartlarda ürünler geliştirmeyi, Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamını artırmayı hedefliyoruz. Ar-Ge Merkezi kuran firmalarımıza önemli destek ve muafiyetler sağlıyoruz.

26 Şubat 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yasalaşan Ar-Ge Reform Paketiyle Ar-Ge ve yenilik ekosistemini geliştirecek pek çok yeni düzenleme getir-dik. Bunların içinde, elbette Ar-Ge Merkezlerimizin etkinliğini artıracak olan düzen-lemeler de bulunuyor. Bu düzenlemelerin başında tasarım faaliyetlerinin de Ar-Ge faaliyetleri gibi des¬tek kapsamına alınması geliyor. Yine bu kanun kapsamında getirdiğimiz; Tasarım Merkezleri, siparişe göre Ar-Ge ve tasarım faaliyetleri, reka-bet öncesi işbirliği projelerinin desteklenmesi ve tasarım tescil desteği gibi yeni uygulamalar, birçok önemli fırsatı beraberinde getiriyor.

Özel sektörümüzün, bu düzenlemelerin oluşturduğu fırsatlardan etkin ve hızlı bir şekilde faydalanmalarını arzu ediyoruz. Bu nedenle, firmalarımızın ilgili mevzuat hükümlerini ayrıntılı olarak değerlendirmelerine ve uygulama süreçlerini ti¬tizlikle gerçekleştirmelerine büyük önem veriyoruz.

Bu amaçla hazırladığımız Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri Başvuru İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı, Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Belgesi almak isteyen firmalar için, başvuru, izleme ve değerlendirme süreçleri ile ilgili mevzuat ve uygulama hususlarını içeriyor.

İlgili tüm taraflar için, Ar-Ge, yenilik ve tasarım desteklerine erişimle ilgili güncel bilgi ve kolaylık sağlayacağına inandığım bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyor, kitabın muhatapları için faydalı olmasını diliyorum.

Dr. Faruk ÖZLÜ

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı

Giriş

Kamunun ekonomi ile ilgili en önemli fonksiyonlarından biri, ulusal ve uluslararası rekabet gücünün korunması ve geliştirilmesidir. Ülkelerin rekabet edebilirliğini art-tırmak ise insan kaynağının niteliğini yükseltmekten ve araştırma altyapısını geliş-tirmekten geçmektedir. Böylelikle katma değeri yüksek ve ileri teknolojili ürünleri geliştirip üreten bir toplum haline gelinebilecektir.

Bu kapsamda 5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun 12 Mart 2008 tarihinde çıkartılmış, Kanunun Uygulama Yönetmeliği ise 1 Ağustos 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. İlgili Ar-Ge teşvik destek alt yapısı-nın güncel şartlara uyarlanması, tabana yaygınlaştırılması ile kapsam ve etkisi-nin genişletilmesi amacıyla Bakanlığımız tarafından ilgili tüm paydaş kurumların katılımıyla çalışmalar, araştırmalar ve çalıştaylar yapılmıştır. Nihayetinde “Ar-Ge Reform Paketi” olarak isimlendirilen 6676 sayılı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyet-lerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Karar-namelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26/02/2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca Kanuna ilişkin Uygulama Yönetmeliği de 10/08/2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

5746 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatında ortaya konan bu değişiklikler ile özel-likle Ar-Ge faaliyetleri kapsamında yeni uygulamalar da hayatımıza girmiştir. Bu uygulamaların etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine yönelik olarak Sistem Global Danışmanlık firmasının katkıları ile hazırladığımız bu mevzuat ve uygulama kı-lavuzunun siz kullanıcılara yol göstereceğini umarak, ülkemizin Ar-Ge seviyesinin yükselmesine katkıda bulunan tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimizi sunuyoruz.

İçindekiler

A. Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri 101. Tanımlar 102. Başvuru ve Onay Süreçleri 14

2.1. Başvuru Şartları 142.2. Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge veya Tasarım Personel Sayısı Hesabına İlişkin Hususlar 162.3. Başvuru, İzleme ve Denetim 17

3. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetlerinin Kapsamı 183.1. Ar-Ge ve Yenilik Sayılmayan Faaliyetler 183.2. Tasarım Sayılmayan Faaliyetler 19

4. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetleri Kapsamında Yapılan Harcamalar 20

4.1. İlk Madde ve Malzeme Giderleri 204.2. Amortismanlar 204.3. Personel Giderleri 204.4. Genel Giderler 214.5. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 224.6. Vergi, Resim ve Harçlar 22

5. Hibe Şeklinde Nakdi Desteklerin İzlenmesi 226. Sağlanan Destek ve Teşvikler 24

6.1. Ar-Ge ve Tasarım İndirimi 246.1.1. Uygulama Esasları 266.1.2. Uygulamada İzlenecek Yöntem 27

6.2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki 286.3. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 316.4. Damga Vergisi İstisnası 346.5. Gümrük Vergisi İstisnası 366.6. Temel Bilimler Desteği 36

7. Siparişe Dayalı Olarak Yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri İle Tasarım Faaliyetlerine İlişkin İndirim, İstisna, Destek ve Teşvik Unsurları 38

8. Öğretim Elemanlarının Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde Görevlendirilmeleri 399. Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin Denetimine İlişkin Hususlar 4110. Ar- Ge ve Tasarım Merkezlerindeki Değişiklikler ve Mücbir Sebepler 44

B. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri 451. Kapsam 452. Başvuru Şekli ve Destek Süresi 463. İzleme ve Destek Ödemesi 474. Uygulama Süreci 47

C. İşletmelerin Özkaynakları ile Gerçekleştirdikleri Ar-Ge Harcamalarının Ar-Ge İndirimine Konu Edilmesi 49

EK. 5746 Sayılı Kanuna İlişkin Mevzuat 531. Kanun 532. Bakanlar Kurulu Kararları 66

2.1. Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek Ar-Ge Personeli Sayısının Tespiti Hakkında Karar 662.2. Tasarım Faaliyeti Alanları Hakkında Karar 672.3. Ar-Ge veya Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışındaki Faaliyetlerine İlişkin Ücretlerin Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında Karar 682.4. Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılması Hakkında Karar 70

3. Yönetmelik 714. Tebliğ 109

1 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği 1092 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği 1163 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği 119

5. İlgili Kanun Maddeleri 124

SUNUM 127Ar-Ge Reform Paketi ve İkincil Mevzuatı

Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin kanuni düzenleme ilk olarak 12 Mart 2008 tarih ve 26814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile gerçekleştirilmiştir. Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik ise ilk olarak 31 Temmuz 2008 tarih ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Süreç içerisinde oluşan ihtiyaçla-ra göre güncellenen mevzuat da son olarak 26 Şubat 2016 tarih ve 29636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6676 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Des-teklenmesi Hakkında Kanun ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’dur. Bu kapsamda 5746 sayılı Kanunun adı Araş-tırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun olarak değiştirilmiş ve Kanun 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanuna ilişkin Uygulama Yönetmeliği ise 10 Ağustos 2016 tarih ve 29797 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

5746 sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği;

- Türkiye’deki özel sektör tarafından kurulan Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri,

- Ulusal ve uluslararası kurumlarca desteklenen Ar-Ge projeleri,

- Rekabet öncesi işbirliği projeleri,

- Teknogirişim sermayesi desteği,

- Tasarım tescil desteği,

- Herhangi bir kamu kurumundan destek alınmadan özkaynaklarla geliştiri-len Ar-Ge projeleri

kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin indirim, istisna, destek ve teşvikleri kapsamaktadır.

KANUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

12

Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı

A. Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri

1) Tanımlar

Kanun ve yönetmelik kapsamında kullanılan kavramlara ilişkin tanımlamalar aşa-ğıda verilmiştir:

a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir te-melde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım fa-aliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri,

b) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kuru-lan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerin-de bulunan ve en az 501 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,

c) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknis-yenleri,

ç) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili proje-lerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,

d) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şart-ları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikrî mülkiyet haklarının paylaşım esasları tes-pit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,

e) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

1 01/08/2016 tarih ve 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen sektörler haricinde tüm sektör-lerdeki TZE Ar-Ge personeli sayısı 15’e indirilmiştir. (sf. 66)

13

T.C.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı


f) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu: Ar-Ge Merkezi, Tasarım Merkezi ve Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerinin değerlendirme ve denetimini yapmak üzere oluşturulan ve sekretaryasını Bakanlığın yürüteceği Değerlendirme ve Denetim Komisyonunu,

g) Destek personeli: Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,

ğ) Genel Müdürlük: Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğünü,

h) Girişimci: Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalanmak üzere başvuran kişileri,

ı) İşletme: 3624 sayılı Kanun kapsamında desteklenen teknoloji geliştirme mer-kezleri ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararla-nabilecek gerçek ve tüzel kişileri,

i) İzleyici: Ar-Ge Merkezi, Tasarım Merkezi ve Rekabet Öncesi İşbirliği Proje des-teğinden yararlanan işletmelerin başvuru veya faaliyetlerinin izlenmesi, denetimi ve raporlanması amacıyla Bakanlıkça görevlendirilen alanında uzman kişileri veya akademisyenleri,

j) Kamu kurum ve kuruluşları: Kuruluş kanunlarında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerini destekleme görevi verilen ve yılı bütçelerinde bu amaçla konulmuş ödeneği bulunan kurum ve kuruluşları,

k) Kamu personeli: Kamu personeline ait özlük haklarına sahip olmayanlardan geçici olarak ve proje süresiyle sınırlı olarak istihdam edilenler hariç olmak üzere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki I, II, III ve IV sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde, il özel idareleri ve bele-diyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda, üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler dışındaki mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlarda, 5018 sayılı Kanun kapsa-mı dışındaki özel bütçeli kamu idarelerinde çalışan memurlar ile diğer kamu görev-lileri ve diğer personeli,

l) Kanun: 5746 sayılı Kanunu

m) KOSGEB: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığını,

14


n) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği ar-tırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbir-liği anlaşması kapsamındaki, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,

o) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda2 katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü,

ö) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe da-yalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri,

p) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve tek-nisyenleri,

r) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri,

s) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,

ş) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,

t) Temel bilimler: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını,

2 01/08/2016 tarih ve 2016/9094 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (sf.67)

15

T.C.



u) Teknogirişim sermayesi: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir li-sans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek li-sans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerin-den birini ön başvuru tarihinden en çok 10 yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için yapılan sermaye desteğini,

ü) Teknoloji merkezleri (Teknoloji merkezi işletmeleri): 3624 sayılı Kanun kap-samında üniversite ve araştırma merkezlerinin imkânlarından yararlanarak yeni ve ileri teknolojiye dayalı bilgilerin derlendiği, değerlendirildiği, geliştirildiği ve uygu-lamaya yönelik üretime hazır hâle getirilerek işletmelerin kullanımına sunulmak için kurulan veya kurdurulan Ar-Ge ve yenilik projesi sahibi işletmelerin, KOSGEB teknoloji geliştirme ve yenilik destekleri kapsamında desteklendiği teknoloji geliş-tirme merkezlerini (TEKMER),

v) Tek pencere sistemi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayım-lanan 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçevesinde gümrük işlemlerine konu olan eşyaya ilişkin olarak farklı kurumlarca düzenlenmesi gereken izin, onay ve bel-gelere ilişkin başvuruların tek bir noktaya yapılarak (e-başvuru) ilgili kuruma iletil-diği ve ilgili kurumca düzenlenen belgelerin doğrudan gümrük işlemlerinde kullanıl-mak üzere elektronik ortamda (e-belge) gönderildiği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan ve yürütülen sistemi,

y) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,

16


z) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başa-rıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygula-ma, yöntem veya iş modeli fikriyle oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini, ifade etmektedir.

2) Başvuru ve Onay Süreçleri

2.1 Başvuru Şartları

5746 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nde açıklandığı üzere Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almak için asgari başvuru şartları aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 20) :

1. Ar-Ge merkezlerinde en az 50 ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sayı-da Tam Zaman Eşdeğer (TZE) Ar-Ge personeli istihdam edilmesi3,

2. Tasarım merkezlerinde en az 10 ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sa-yıda TZE tasarım personeli istihdam edilmesi4,

3. Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerinin Kanun kapsamındaki Ar-Ge veya ta-sarım faaliyetlerini yurt içinde gerçekleştirmesi5,

4. Başvuru yapan işletmenin; yeterli Ar-Ge veya tasarım yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yetene-ği ve kapasitesinin bulunması,

5. Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin, bu merkezlerde ça-lıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmaların bulunması,

6. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış program ve projelerinin bulunması,

7. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması6,

3 Sektörler itibariyle değişiklik gösteren Ar-Ge Merkezi personel sayısı için 01/08/2016 tarih ve 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bakınız (sf.66).

4 6676 sayılı Kanun ile 1 Mart 2016 tarihinden itibaren 10 kişi olarak uygulanmaktadır.5 Münhasıran Ar-Ge veya tasarım faaliyetinde bulunmak üzere Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi kuracak

işletmeler için Türkiye’de ayrıca üretim ya da ticaretle iştigal eden bir işyerinin olması şartı aranmaz.6 İşletmelerin, organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla Ar-Ge veya tasarım

merkezinin bulunması durumunda, her Ar-Ge veya tasarım merkezi için ayrı başvuru yapılır.

17

T.C.



Ar-Ge Merkezleri veya Tasarım Merkezlerinde, 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma

İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, yabancı uyruklu Ar-Ge veya tasarım

personeli çalıştırılabilir. Bu kapsamda çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları, bu kişileri

çalıştıracak işletmelerce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır ve Bakanlığın uygun görüşü

doğrultusunda karara bağlanır.

Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinin Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (Teknoparklar) içerisinde kurulması halinde,

bu merkezlerde yürütülen faaliyetlere ilişkin olarak sadece 5746 sayılı Kanun’da yer alan destek ve teşvik

hükümleri uygulanır.

18


2.2 Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge veya Tasarım Personel Sayısı Hesabına İlişkin Hususlar

5746 sayılı Kanun’un ilgili maddelerine dayalı olarak çıkarılan Bakanlar Kurulu Ka-rarı ile;

- Ar-Ge Merkezi kurulabilmesi için gerekli TZE Ar-Ge personeli sayısı 15 olarak belirlenmiştir. Söz konusu sayı, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)’na göre imalat başlığı altında yer alan bazı sektörler için 30 olarak uygulanır (Bkz. sf. 66).

- Tasarım merkezleri için ise TZE tasarım personeli sayısı 10 olarak belirlen-miştir.

Kanun’un ilgili yönetmeliğinde ise TZE Ar-Ge veya Tasarım personeli için aşağıdaki ifadeler geçmektedir (Yönetmelik Madde 23) :

1. Ar-Ge veya tasarım merkezinde çalışan TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısı; çalışan personelin, çalışma sürelerine göre üçer aylık dönemler iti-barıyla toplam çalışma süresinin, bir kişinin üç aylık tam zamanlı çalışma süresine bölünmesi suretiyle hesaplanır. Haftada 45 saatin üzerindeki ve ek çalışma süreleri bu hesaplamada dikkate alınmaz. Üçer aylık dönemler, Ar-Ge veya tasarım merkezini bünyesinde bulunduran işletmenin geçici vergi-lendirme dönemleridir.

2. Ar-Ge veya tasarım merkezleri dışında geçirilen ve gelir vergisi stopajı teşviki-ne konu olan süreler ile öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkez-lerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısı hesaplamasında dikkate alınır.

3. Ar-Ge merkezi bulunan işletmeler, bu merkezlerde çalışan personel listesini her bir ay bazında ayrı ayrı olmak üzere, geçici vergilendirme dönemlerini izle-yen ayın sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine ve ilgili Sosyal Güven-lik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine verirler.

4. Herhangi bir üç aylık dönemde asgari Ar-Ge veya tasarım personeli çalıştırma şartını ihlal eden işletmeler, şartların ihlal edildiği tarihten tekrar sağlandığı tarihe kadar Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlana-mazlar.

19

T.C.



2.3. Başvuru, İzleme ve Denetim

Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri için aynı başvuru süreçleri takip edilmektedir. Baş-vurular Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü7 tarafından incelenmektedir. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almak için başvuru süreçleri aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 21) :

1. Destek ve teşviklerden yararlanmak isteyen işletmeler, başvurularını yazılı veya elektronik8 ortamda Bakanlığa yapar.

2. Bakanlık başvuru dosyasını herhangi bir eksikliğin olup olmadığı bakımından 5 iş günü içinde inceler. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksiklikler işletmeye bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde işletme tarafından bu eksikliklerin tamamlanması istenir. Süresi içeri-sinde eksikliği giderilmeyen Ar-Ge veya tasarım merkezi başvurusu Bakanlıkça reddedilir.

3. Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya ya-pılan bildirim sonucu işletme tarafından eksiklikleri giderilen başvuru dosyası, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.

4. Başvuru, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından; en geç 30 iş günü içinde değerlendirilip karara bağlanır. Kararın olumlu olması hâlinde düzenle-nen karar tutanağı, Bakanlık tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güven-lik Kurumu Başkanlığı ve başvuru sahibi işletmeye 5 iş günü içinde bildirilir. Kararın olumsuz olması hâlinde ise sonuç, işletmeye yazılı olarak bildirilir.

5. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından Ar-Ge veya tasarım merke-zi başvurusu olumlu olarak değerlendirilen işletmenin Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından verilir.

6. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almaya hak kazanan işletme, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu karar tutanağının düzen-lendiği tarihten itibaren Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlanır.

7. Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde, yürütülen faaliyetlere ilişkin faaliyet raporu, takvim yılını kapsayacak şekilde ve takip eden yılın en geç Mayıs ayı içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulur.

7 btgm.sanayi.gov.tr- 0.312.201.50.008 https://biltek.sanayi.gov.tr/

20


3) Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetlerinin Kapsamı

Ar-Ge ve yenilik faaliyeti ile tasarım faaliyetlerini belirleme sürecinde bu faaliyetler kapsamına girmeyen faaliyetlerin belirlenmesi esas alınmıştır.

3.1. Ar-Ge ve Yenilik Sayılmayan Faaliyetler

Aşağıda sayılan faaliyetler, ilgili yönetmeliğin uygulanmasında Ar-Ge ve yenilik fa-aliyeti kapsamında değerlendirilmez (Yönetmelik Madde 5) :

a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış pro-mosyonu,

b) Kalite kontrol,

c) Sosyal bilimlerdeki araştırmalar,

ç) Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj faaliyetleri,

d) İlaç üretim izni öncesinde en az 2 aşaması yurt içinde gerçekleştirilmeyen klinik çalışmalar ile üretim izni sonrasında gerçekleştirilen klinik çalışmalar,

e) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştiril-miş süreçlerin kullanımı,

f) Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik olmayan şekil, renk, dekorasyon ve benzeri estetik ve görsel değişiklikleri içeren biçimsel değişiklikler,

g) Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak üzere, internet siteleri-nin ve benzerlerinin hazırlanmasına yardımcı mevcut yazılımların kullanılma-sı suretiyle yapılan yazılım geliştirme faaliyetleri,

ğ) Yazılımlara ilişkin, bilimsel veya teknolojik ilerlemeler veya teknolojik belir-sizliklerin çözülmesini içermeyen olağan ve tekrarlanan faaliyetler,

h) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,

ı) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üreti-min planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,

i) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,

j) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,

21

T.C.



k) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülki-yet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler.

3.2. Tasarım Sayılmayan Faaliyetler

Aşağıda sayılan faaliyetler, ilgili yönetmeliğin uygulanmasında tasarım faaliyeti kapsamında değerlendirilmez (Yönetmelik Madde 6) :

a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış pro-mosyonu,

b) Kalite kontrol,

c) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştiril-miş süreçlerin kullanımı,

ç) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,

d) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üreti-min planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,

e) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,

f) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,

g) Tasarım faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet hak-larının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler,

ğ) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hü-kümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dini, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, amblemlerin, nişanların veya adlan-dırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarım faaliyetleri,

h) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarım faaliyetleri.

22


4) Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetleri Kapsamında Yapılan Harcamalar

5746 sayılı Kanun kapsamında işletmelere sağlanan imkânlardan biri de Ar-Ge ve Tasarım indirimidir.9 Bu indirim kapsamında sadece Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetleri kapsamında yapılan harcamalar esas alınmaktadır. Bu noktada Kanun’un ilgili yönetmeliğinde Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetleri kapsamında değerlendirilebilecek harcamalar aşağıdaki gibi sıralanmıştır (Yönet-melik Madde 7) :

4.1. İlk Madde ve Malzeme Giderleri

- Her türlü doğrudan ilk madde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ara ma-mul, yedek parça, prototip ve benzeri giderler ile 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre amortismana tabi tutulması mümkün olmayan maddi kıymetlerin iktisabına ilişkin giderleri kapsar.

- Hammadde ve diğer malzeme stoklarından Ar-Ge ve yenilik veya tasarım fa-aliyetlerinde fiilen kullanılan kısma ilişkin maliyetler; Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması kapsamındadır. Bu nedenle, henüz Ar-Ge ve yenilik veya tasarım fa-aliyetlerinde kullanılmamış olan hammadde ve diğer malzemelere ilişkin mali-yet tutarlarının stok hesaplarında; kullanılan, satılan ya da elden çıkarılanların da stok hesaplarından mahsup edilmek suretiyle izlenmesi gerekir.

4.2. Amortismanlar

- Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlardan oluşur.

- Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata ilişkin amortismanlar; bunların Ar-Ge, yenilik veya tasa-rım faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır.

4.3. Personel Giderleri

- Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge veya tasarım personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ve gelir vergi-si stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunan ücretler ile bu mahiyetteki giderlerdir.

9 6. Sağlanan Destek ve Teşvikler bölümünde açıklanmaktadır (sf.24).

23

T.C.



- Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye isabet eden ve Bakanlar Kurulunca belirlenen sınırlar10 dâhilinde gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilen ücretler de Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilir. TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının %10’unu aşmamak üzere, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan ve bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili destek personelinin gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulu-nan ücretleri ile bu mahiyetteki giderler de personel gideri kapsamındadır.

4.4. Genel Giderler

- Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleş-me, nakliye giderleri ile bu merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata ilişkin bakım ve onarım giderleri gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılı-ğını sağlamak için yapılan giderleri kapsar.

- Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin sigorta giderleri, kitap, dergi ve benzeri bilimsel yayınlara ait giderler de bu kapsamdadır. Ancak, büro ve kırtasiye gibi sarf malzemelerine ilişkin giderler bu kapsamda değerlendiril-mez.

10 01/08/2016 tarih ve 2016/9091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (sf.68).

Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye ilişkin olarak; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama, günde-lik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağla-nan menfaatler Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez.

Kısmi çalışma hâlinde, personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faali-yetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları; Ar-Ge, yenilik veya tasa-rım harcaması olarak dikkate alınır.

24


4.5. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler

- Normal bakım ve onarım giderleri hariç olmak üzere, Ar-Ge ve yenilik veya ta-sarım faaliyetleriyle ilgili olarak işletme dışında yerli veya yabancı diğer kurum ve kuruluşlardan alınan; mesleki veya teknik destek, test, laboratuvar ve analiz hizmetleri ile bu mahiyetteki diğer hizmet alımları kapsamında ya-pılan ödemelerdir.

4.6. Vergi, Resim ve Harçlar

- Doğrudan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olan ve gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilen vergi, resim ve harçları kapsar.

- Doğrudan Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütüldüğü taşın-mazlar için ödenen vergiler ile benzeri vergi, resim ve harçlar bu kapsamdadır.

5) Hibe Şeklinde Nakdi Desteklerin İzlenmesi

5746 sayılı Kanun kapsamında sağlanan nakdi desteklerin esasları Kanun’un 3.Maddesi, 7.Fıkrasında ve Yönetmeliğin 33. Maddesinde aşağıdaki şekilde açık-lanmıştır:

- Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları

Ar-Ge veya tasarım merkezlerine ilişkin olarak kira veya amortisman, su ve enerji giderleri hariç olmak üzere çeşitli kıstaslara göre ortak genel işletme giderleri üzerinden hesaplanacak paylar, genel giderler kapsamında değerlendirilmez.

Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlere ilişkin harcamalar, proje kap-samında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının %50’sini geçe-mez.

25

T.C.



kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları hibe destekler, desteğin tabi olduğu mevzuat hükümlerine uygun olarak özel bir fonda izlenir.

- Bu fonda yer alan tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Ka-nununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge ve tasarım indi-rimi tutarının tespitinde Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması olarak dik-kate alınmaz.

- Bu fonun elde edildiği hesap dönemini izleyen 5 yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi hâlinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı ce-zası ve gecikme faiziyle birlikte işletmeden tahsil edilir.

- Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları geri dönüşlü destekler bu kapsamda değer-lendirilmez.

26


6) Sağlanan Destek ve Teşvikler

Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin faydalandığı destek ve teşvikler Kanunun 3. Maddesi’nde aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır:

6.1. Ar-Ge ve Tasarım İndirimi

Kanunun 3/1 Maddesinde ve Yönetmeliğin 8. Maddesinde Ar-Ge ve tasarım indiri-minin uygulanması ve izlenecek yöntemler aşağıda açıklanmıştır:

Ar-Ge ve Tasarım MerkezlerineSağlanan İndirim, İstisna, Destek ve Teşvikler

Ar-Ge ve Tasarım İndirimi

Gelir Vergisi Stopajı Teşviki

Sigorta Primi

İşveren Hissesi Desteği

Damga Vergisi

İstisnası

Gümrük Vergisi

İstisnası

Temel Bilimler Desteği

Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri, proje faaliyetleri kapsamında yaptıkları harcamaların %100’ünü Kurumlar Vergisi matrahından indirebilmektedir.

T.C.



28


6.1.1. Uygulama Esasları

1. Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerinde gerçekleştirilen Ar-Ge ve tasa-rım harcamalarının tamamı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.

2. Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri11 haiz Ar-Ge veya Tasarım Merkezle-rinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde indirim konusu yapılabilir. Bu indirimden yararlanacak işletmelerin, Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterler doğrultusunda faaliyet raporu ve ekinde Bakan-lıkça istenen belgeleri ibraz etmeleri esastır.

3. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu ya-pılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değer-leme oranında artırılarak dikkate alınır.

4. Hesaplanan Ar-Ge ve Tasarım İndirimi, yıllık gelir ya da kurumlar vergisi beyan-nameleri ile geçici vergi beyannamelerinin ilgili satırına yazılır.

5. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçek-leştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştır-ma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde in-dirim konusu yapılır.

6. Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamındaki harcamalar ayrıca, Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir.

7. Projelerin tamamlanmasına zorunlu nedenlerle imkân kalmaması veya pro-jenin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle iktisadi kıymet oluşmaması hâllerinde, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında yapılan ve önceki yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarlar doğrudan gider yazılır.

8. Tamamlanmamış Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi hâlinde, devri gerçekleştiren işletmelerce aktifleştirilen tutarlar kazanç tutarının tes-pitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınır. Ar-Ge, yenilik veya tasarım pro-

11 Bu kriterler, 01/08/2016 tarih ve 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir (sf.70).

29

T.C.



jesini devralan işletmelerce devir tarihinden sonra proje kapsamında yapılan harcamalar Ar-Ge ve Tasarım İndirimine konu olur. Projenin devri için ayrıca bir bedel ödenmişse, bu bedel Ar-Ge ve Tasarım İndirimine konu edilemez.

9. Tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi duru-munda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme Ar-Ge ve tasa-rım indiriminden yararlanamaz.

10. Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının, işletmelerin diğer faaliyetlerine iliş-kin harcamalarından ayrılarak, Ar-Ge ve tasarım indiriminin doğru hesaplan-masına imkân verecek şekilde muhasebeleştirilmesi zorunludur.

6.1.2. Uygulamada İzlenecek Yöntem

İlgili Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nde Yönetmeliğinde Ar-Ge ve tasarım indi-riminin uygulamasında izlenecek yöntem aşağıdaki gibi açıklanmıştır (Yönetmelik Madde 9):

(1) Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak işletmeler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde aşağıda belirtilen belgeleri bağlı bulunulan vergi dairesine verirler.

a) Kanun kapsamında ilk defa Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak olan Ar-Ge merkezlerinden “Ar-Ge Merkezi Belgesi”, tasarım merkezlerinden “Tasarım Merkezi Belgesi”, proje esaslı Ar-Ge ve Tasarım indiriminden yarar-lanacak olanlardan ise teknik kuruluşlarca düzenlenmiş olan “Ar-Ge ve Yenilik Projesi Değerlendirme Raporu”, “Tasarım Projesi Değerlendirme Raporu” veya “Rekabet Öncesi İşbirliği Projesi Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Kara-rı” veya proje sözleşmesi, (bu belgeleri daha önce vergi dairesine vermiş olup aynı kapsamda Ar-Ge ve Tasarım indirimine devam eden işletmelerden, izleyen vergilendirme dönemlerinde bu belgelerin yeniden ibrazı istenmez.)

b) Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği proje-lerinin, teknogirişim sermayesinden yararlanan işletmeler için desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresince imzalanmış proje sözleşmesi ve eki iş planının, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ile teknoloji merkezi iş-letmelerinde yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin hangi aşamada bulunduğu, bu projelerin veya iş planının uygulama durumuna ilişkin belgeler,

c) Ar-Ge ve Tasarım indirimine konu olan harcamaların ana gruplar itibarıyla yıllık tutarları ve ayrıntılı dökümünü gösteren liste,

30


ç) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, teknoloji merkezi işletmeleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogiri-şim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerde çalışanların projeler itibarıyla sayıları ve nitelikleri, bu personelin projelerde görev aldığı süreler, ücretleri, gelir vergisi stopaj teşvikine konu edilen vergi tutarlarını gösteren liste ile temel bi-limler mezunlarının sayıları ve nitelikleri ile bu personele sağlanan desteğe ilişkin bilgi ve belgeler,

d) Dışarıdan alınan test, laboratuvar, analiz danışmanlık, ekspertiz ve benzeri hizmetlere ilişkin olarak, hizmet sağlayan kişi/kurum adı, T.C. kimlik no/vergi kimlik numarası, alınan hizmetin mahiyeti, fatura tarihi ve numarası, tutarı, stopaj ve KDV tutarına ilişkin liste,

e) Sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerince verilecek Ar-Ge ve Tasarım indirimi tutarlarını gösteren liste.

(2) Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok taraflı uluslararası Ar-Ge veya tasarım işbirliği programları fonlarından malî olarak desteklenen Ar-Ge, yeni-lik veya tasarım projelerinin TÜBİTAK tarafından onaylanmış olması gerekir.

(3) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde Ar-Ge ve Tasarım indiriminin uygulanabilmesi için birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgeleri de içeren yeminli malî müşavir tasdik raporunun ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi zorunlu olup, Ar-Ge merkezleri, tasarım mer-kezleri ve rekabet öncesiişbirliği projeleri için yukarıda sayılan belgelerin beyannameyle birlikte ayrıca verilmesi istenilmez. Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri haricinde kalan projeler ve Kanun kapsamında destek ve teşvik-lerden yararlananlar için ayrıca yeminli malî müşavir tasdik raporu aranmaz.

(4) Ar-Ge ve Tasarım indirimine ilişkin birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgelere tam tasdik raporu ekinde yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge ve Tasarım indiri-mine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

6.2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki

Kanun kapsamındaki Ar-Ge, destek ve tasarım personelleri için gelir vergisi stopajı teşvik oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

a) Doktoralı olanlar veya Temel Bilimlerden (Matematik, Fizik, Kimya ve Biyoloji) birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için %95

31

T.C.



b) Yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için %90

c) Diğerleri için % 80

Gelir Vergisi Stopajı Teşviki ile ilgili Kanunun 3/2 Maddesinde ve Yönetmeliğin 10. Maddesine göre Ar-Ge, tasarım ve destek personelleri için gelir vergisi sto-paj teşviki hesaplamalarında aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmek-tedir.

1. Hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri teşvik kapsamında de-ğerlendirilir.

2. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler teşvik kapsamında değerlendirilir.

3. Haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu istisnadan faydalanamaz.

4. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yürütülen proje kapsamındaki ve Bakanlar Kurulu Kararınca belirlenen faaliyetlerin Ar-Ge veya Tasarım Merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, ücretin Bakanlar Kurulunca belir-lenecek kısmı12 teşvik kapsamında değerlendirilir.

5. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya Ta-sarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte be-lirlenecek kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.

Gelir vergisi stopaj teşviki kapsamında değerlendirilecek ücretler için dikkat edil-mesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir:

a) Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge, Tasarım ve des-tek personelinin ücretlerine ilişkin teşvik, Gelir Vergisi Kanununun geçici 75 inci maddesinde yer alan düzenlemeye göre, 31/12/2023 tarihine kadar vergiden müstesna tutulması yerine, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra terkin edilerek uygulanır.

12 1/8/2016 tarih ve 2016/9091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile % 100 olarak belirlenmiştir (sf. 68).

32


b) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya Tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleş-tirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen süreler, bu Yönetmelik kapsamında sağlanan indirim, destek ve teşvik unsurlarından da yararlandırılır.

c) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında gerçek-leştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen süre-lere ilişkin ücretlerden; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama, gündelik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler destek ve teşvik kapsamında değerlendirilmez.

d) Gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısı-nın %10’unu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek persone-linin toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşması

Yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yıllık, doktora yapanlar için iki yıllık sürelerin uygulamasında kayıt dondurma kapsamında geçen süreler dikkate alınmaz.

Lisansüstü eğitimde geçirilecek süre, üniversiteden onaylı ders programı dikkate alınarak ilgili Ar-Ge veya Tasarım Merkezinin ona-yı ile hesaplanır. Bu hesaplamalarda lisansüstü eğitimde alınan dersler kapsamında yapılacak araştırmalar da değerlendirilir.

Bakanlar kurulunca tespit edilecek faaliyetler kapsamında Ar-Ge veya Tasarım Merkezi dışında geçirilecek sürelerin proje kapsamın-da ve zorunlu olduğunun tevsiki ve sorumluluğu, Ar-Ge veya Tasarım Merkezi yönetimine aittir. Bu kapsamda teşvikten yararlanmış olan Ar-Ge veya Tasarım personeline ilişkin liste projeler itibarıyla Bakan-lığa sunulan yıllık faaliyet raporlarında bildirilir.

33

T.C.



hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak üze-re teşvik uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, ücretine gelir vergisi teşviki uygulanacak destek personeli işverence belirlenir. Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi yöneticisi, görev tanımı ve niteliğine göre Ar-Ge personeli, tasarım personeli veya destek personeli olarak dikkate alınır.

e) Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde ça-lışan kamu personeli belirtilen teşvikten yararlanamaz.

f) Muhtasar beyanname üzerinde terkin edilecek tutara ilişkin hesaplamanın, Ar-Ge veya tasarım personeli ile destek personelinin her biri için ayrı ayrı yapılması gerek-mektedir. Bu hesaplamaya ilişkin bilgiler, Maliye Bakanlığınca belirlenen bildirim tablosunda gösterilir ve muhtasar beyanname ekinde ilgili vergi dairesine verilir.

6.3. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

Kanunun 3/3 Maddesinde ve Yönetmeliğin 11. Maddesinde Sigorta Primi Desteği aşağıdaki gibi açıklanmıştır:

1. Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde, çalışan Ar-Ge personeli ile destek persone-linin; tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin, Kanun kapsamındaki faaliyetleri karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesap-lanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı; Maliye Bakanlığı bütçesine konu-lacak ödenekten karşılanır.

2. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanacak olan destek perso-nelinin tam zaman eşdeğer sayısı toplam TZE Ar-Ge veya tasarım persone-li sayısının yüzde onunu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek personelinin toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden baş-lamak üzere sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanacak destek personeli işverence belirlenir.

3. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilmesi için Ar-Ge mer-kezleri, tasarım merkezleri Bakanlıktan alacakları belgeyle işyerinin bağlı bu-lunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine yazılı olarak müracaat etmeleri şarttır.

4. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden, Kanunda aranılan şartların taşın-dığına ve bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince destekten yararlanmaya

34


hak kazanıldığına ilişkin ilgili kurum, kuruluş veya denetimle görevli şirket ta-rafından düzenlenen belgenin alındığı tarihi takip eden ay başından itiba-ren yararlanılır.

5. İşverenlerin, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilmeleri için kap-sama giren sigortalıların çalışmalarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini ya-sal süresi içinde Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine vermeleri zorunludur. Söz konusu belgenin yasal süresi dışında verilmesi hâlinde, Kanunda belirtilen sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.

6. Kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal sü-resi içinde verilmesi hâlinde, tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin yarısı ile sigortalı hissesinin işverenlerce ödenip ödenmediğine bakılmaksızın, sigorta primi işveren hissesinin diğer yarısı Maliye Bakanlığı bütçesine konula-cak ödenekten karşılanır.

7. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanan işyerlerinin, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilmek için gerekli şartları taşımadıkları-nın anlaşılması hâlinde, daha önce Maliye Bakanlığınca karşılanmış olan sigor-ta primi işveren hissesi tutarları, sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümleri gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işveren-lerden tahsil edilir.

Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, bu kapsam-daki personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdık-ları zamanın, toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınır.

Kapsama giren personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetle-riyle ilgili çalışmalarının haftalık 45 saati doldurması hâlinde çalışı-lan haftaya ilişkin hafta tatili, sigorta pirimi işveren hissesi desteği uygulamasında dikkate alınır. Kapsama giren personelin ay içinde-ki çalışmalarının tamamının Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyet-leriyle ilgili olması hâlinde yıllık ücretli izin süreleri ile 2429 sayılı Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu destek kapsamında değerlendirilir.

35

T.C.



8. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, Yönetmeliğin bu mad-desi dışındaki diğer şartlar aranmaz. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan ve ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin Kanun kapsamında bölge dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen sürelere ilişkin Bakanlar Kurulunca belirlenen oran karşılığı ücretleri de bu madde kapsamında değerlendirilir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanu-nu kapsamındaki yönetici şirketler bu destekten yararlanan işverenlerin ilgili mevzuata göre gerekli şartları taşıyıp taşımadığını denetlemek, şartların ta-şınmadığının tespiti hâlinde durumu işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine 10 iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür.

9. Birinci fıkra kapsamına giren işverenlerin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetle-riyle ilgili birden fazla işyerinin olması durumunda, kapsama giren her bir işyeri için ayrı başvuru yapılır ve her bir işyeri ayrı ayrı değerlendirilir. İşyerlerinin, aynı organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla Ar-Ge veya tasarım merkezinin bulunması durumunda, her bir Ar-Ge veya tasarım merkezi için yeni işyeri dosyası tescil edilmek suretiyle ayrı başvuru yapılır.

10. Tamamlanmamış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi duru-munda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, gerekli şartla-rı taşıması hâlinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanır. Buna karşın, tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredil-mesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanamaz.

11. Hizmetleri ve ücretleri daha önce Kanuna göre bildirilmiş olan sigortalılara, iş-verenlerince, toplu iş sözleşmelerine istinaden ücret farkı ödenmesine karar verilmesi ve Ar-Geve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalara ait ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin toplu iş sözleşmesinin imzalandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma verilmesi hâlinde, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilir.

12. Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde ça-lışan kamu personeli, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan öğrenciler ve yurtdışında çalışanlar için, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yarar-lanılamaz.

36


13. Kanun kapsamına giren sigortalılara ücret dışında yapılan ödemeler, Kanun kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde yer alan prime esas kazanca dâhil edilmez. Bu ödemeler, destek kapsamına girmeyen aylık prim ve hizmet belgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir.

14. Kanun kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı ta-hakkuk eden işsizlik sigortası primleri hakkında sigorta primi işveren hissesi desteği uygulanmaz.

15. Yukarıdaki hükümler çerçevesinde doğan sigorta prim desteği tutarları, tak-vim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne bildirilir.

6.4. Damga Vergisi İstisnası

Kanunun 3/4 Maddesinde ve Yönetmeliğin 12. Maddesinde Damga Vergisi İstisnası aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri için bu Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak dü-zenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.

1. Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyet-lerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.

2. Damga vergisi istisnasının uygulanabilmesi için; Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, rekabet öncesi işbirliği ile Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için başvuru yapılan ve desteği veren kamu kurumundan veya Kanunda belir-tilen vakıflardan, teknoloji merkezi işletmeleri için TEKMER müdürlüğünden, uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için TÜBİTAK’tan alınan veya bunlar tarafın-dan onaylanan; kâğıda konu işlemin Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetleri ile ilgili olduğunu gösteren proje öneri bilgileri formu veya destek karar yazısı ya da proje sözleşmesi veya bu mahiyetteki belgenin işlem esnasında noter, resmî daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi işlem ya-pan kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi yeterli olup, işlem yapan kurum veya kuruluşlarca başka belge aranmaz.

37

T.C.



3. İşlem esnasında, söz konusu belgelerin herhangi bir sebeple ibraz edilememesi durumunda, kâğıtlara ilişkin damga vergisi ilgililerce ödenir.

4. Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde istihdam edi-len personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile Kanun kapsamına giren sigortalılar için dü-zenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri için damga vergisi alınmaz.

5. Destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya projelere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi hâlinde, istisna uygulamasına konu olan damga vergisi 34 üncü madde kap-samında işletmelerden tahsil edilir. İşlem esnasında istisna uygulanırken, söz konusu belgelerin ibraz edilmiş olması bu uygulamayı etkilemez.

6. Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kurum ve kuruluşlar, istisna sebebiyle ilgililerine ödettirilmeyen veya ödeme sırasında tevkif edilmeyen damga vergisine ilişkin olarak içeriği Maliye Bakan-lığınca belirlenen bildirimi, işlemin yapıldığı tarihi izleyen 1 ay içinde ilgililerin gelir ve kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirme-ye mecburdurlar.

7. Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle, tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen ve istisnaya konu olan kâğıtlar ile istisnanın uygulanmasına dayanak teşkil eden belgeler, kâğıtların düzenlendiği tarihi takip eden yılın başından itibaren 5 yıl muhafaza edilir ve gerektiğinde ilgili kişi ve kurumlara ibraz edilir.

6.5. Gümrük Vergisi İstisnası

Kanunun 3/8 Maddesinde ve Yönetmeliğin 13.Maddesinde Gümrük Vergisi İstisnası aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

1. Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.

2. Ar-Ge Merkezi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmeler ile destek kapsamına alınmış olan rekabet öncesi işbirliği projeleri kapsamında ithal edi-len eşya; Ar-Ge, yenilik veya tasarım ile ilgili faaliyetlerde kullanılmak üzere Bakanlığın uygun göreceği eşyalardan oluşur.

38


3. Bu istisnadan yararlanacak ikinci fıkra kapsamındaki işletmeler, başvurularını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tek Pencere Sistemi E-Başvuru Uygulaması üze-rinden Genel Müdürlüğe gönderir.

4. Genel Müdürlük başvuruyu değerlendirir, uygun bulması halinde söz konusu başvuruyu aynı iş günü içinde onaylayarak gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere Tek Pencere Sistemi üzerinden Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bildirir. Genel Müdürlük gerekli görmesi halinde başvuru hakkında görüş almak üzere konusunda uzman en az bir izleyici görevlendirebilir

5. İkinci fıkrada belirtilmeyen ancak Kanun kapsamındaki Ar-Ge, yenilik ve tasa-rım projeleri sahibi işletmeler, desteği veren kurum veya kuruluşa ya da Ka-nunda belirtilen vakıflara, uluslararası fonlar tarafından desteklenen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri için ise TÜBİTAK’a başvuru yapar. İşletmeler, baş-vuru yaptıkları kurum veya kuruluşun belirleyeceği uygulama süreçlerine göre bu istisnadan yararlandırılır.

Tek Pencere Sistemi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçeve-sinde gümrük işlemlerine konu olan eşyaya ilişkin olarak farklı ku-rumlarca düzenlenmesi gereken izin, onay ve belgelere ilişkin başvu-ruların tek bir noktaya yapılarak (e-başvuru) ilgili kuruma iletildiği ve ilgili kurumca düzenlenen belgelerin doğrudan gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere elektronik ortamda (e-belge) gönderildiği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan ve yürütülen sistemi ifade et-mektedir.

6.6. Temel Bilimler Desteği

Kanunun 3/10 Maddesinde ve Yönetmeliğin 15. Maddesinde Temel Bilimler Desteği aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

1. Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istih-dam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, kamu perso-neli hariç olmak üzere iki yıl süreyle, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

39

T.C.



2. Bu kapsamda; her bir Ar-Ge merkezinde destekten yararlanacak personel sayısı, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sa-yısının %10’unu geçemez. Bu sayının küsuratlı çıkması halinde sayı tama iblağ edilir.

3. Bu destekten yararlanılabilmesi için istihdam edilecek personelin 1/3/2016 (dahil) tarihinden sonra işe alınması ve ilgili işletmede ilk kez istihdam edilmesi esastır.

4. İşletme, bu destek kapsamında istihdam ettiği personelin işe alınması ve iş-ten ayrılması durumları ile ilgili hususları Bakanlığa yazılı veya elektronik or-tamda bildirmekle yükümlüdür.

5. Bu desteğe ilişkin yapılacak ödemeler, destek kapsamındaki personele ilişkin sigorta prim gün sayısı dikkate alınarak Bakanlıkça aylık dönemler halinde ger-çekleştirilir.

6. Bu madde kapsamında ödemelerin yapılabilmesi için, yukarıdaki şartların sağ-landığını ve işletme tarafından ilgili personele dönem ücretlerinin ödendiği-ni gösteren raporun Bakanlığa sunulması gerekir. Bakanlıkça uygun görülen tutar, raporun teslim edildiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar işletmenin bildirdiği banka hesabına ödeme yapılır.

7. Bu desteğe ilişkin tanzim edilecek raporda bulunması gereken asgari bilgiler ile diğer hususlar, Bakanlıkça belirlenir.

8. Bakanlık tarafından ödenen destek tutarı, işletme açısından özel fon uygula-masına tabi tutulur.

Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, iki yıl süreyle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Ancak bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezine sağlanacak destek, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının %10’unu geçemez.

40


7) Siparişe Dayalı Olarak Yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri İle Tasarım Faaliyetlerine İlişkin İndirim, İstisna, Destek ve Teşvik Unsurları

Kanunun 3/9 Maddesinde ve Yönetmeliğin 14. Maddesinde Siparişe Dayalı Olarak Yürütülen Ar-Ge Desteği aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

1. Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin söz-leşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri Ka-nunda belirtilen indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir.

2. Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sade-ce yüzde ellisi bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, Ar-Ge ve Tasarım indirimi olarak dikkate alınabilir.

3. Bu uygulama, 1/3/2016 tarihinden sonra verilen siparişler dolayısıyla ortaya çıkacak Ar-Ge ve Tasarım indirimleri için geçerlidir.

41

T.C.



4. Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafın-dan indirilebilir. Bu kapsamda, Türkiye’de verilen gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde Ar-Ge ve Tasarım İndirim hakkına sahip olmayan kişilerce verilen sipariş üzerine yapılan projelerde, indirim hakkının tama-mı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından kullanılır. Sipariş verenler, Ar-Ge ve Tasarım İndirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi istisnası dışında kalan bu Kanun kapsamındaki diğer teşvik ve destek unsurla-rından yararlanamaz.

5. Her bir geçici vergilendirme ve hesap dönemi itibarıyla yararlanılabilecek top-lam Ar-Ge ve Tasarım İndirimi tutarının yarısı, Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi tarafından beyanname verme sürelerinin başlangıcından önce siparişi verene yazılı olarak bildirilir.

8) Öğretim Elemanlarının Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde Görevlendirilmeleri

Kanunun 3/11 Maddesinde ve Yönetmeliğin 18. Maddesinde Öğretim elemanları-nın Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde çalışmalarına ilişkin kapsam aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

- Öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari personel olarak hizmetine ihti-yaç duyulanlar, üniversite yönetim kurullarının izniyle tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak görevlendirilebilirler.

- Tam zamanlı görevlendirme için herhangi bir üniversitede altı yıllık tam za-manlı olarak çalışmak gerekmekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl sonrasında bir yıldır.

42


- Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçir-dikleri süreler, TZE Ar-Ge veya tasarım personeli hesaplamasında dikkate alınır.

- Yarı zamanlı görev alan öğretim elemanlarının bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur.

- Tam zamanlı olarak görevlendirilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılan-lardan, önceki görevleri sebebiyle 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi veya geçici 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı ve-yahut iştirakçi sayılanların aylıksız izne ayrıldığı tarihi takip eden on beş gün içerisinde talepte bulunmaları halinde; aylıksız izinli sayıldıkları ve bu-ralarda çalıştırıldıkları sürece aynı kapsamdaki sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan;

a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsa-mında sigortalı sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen sigorta primine esas kazanç unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplana-cak sigorta primi çalışan hissesi ile genel sağlık sigortası primi çalışan hissesi tutarı kendilerince, sigorta primi işveren hissesi ile genel sağlık sigortası primi işveren hisseleri görev yaptıkları işverenleri tarafından,

b) 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında iştirakçi sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen emekli keseneğine esas aylık unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak kişi keseneği ken-dilerince, kurum karşılıkları ile genel sağlık sigortası primlerinin tamamı görev yaptıkları işverenleri tarafından ödenir. Prim ödeme yükümlülüğü görevlendi-rildikleri işverene aittir. İlgililerin bu şekilde aylıksız izinde geçirdikleri süreler önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle emekli keseneğine esas aylık unsurlarının veya sigorta primine esas kazanç unsurlarının tespitinde dikkate alınır.

- Bunlara aylıksız izin dönemindeki söz konusu çalışma süreleri için görev yap-tıkları işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmez ve bu süreler emekli ikra-miyesinin hesabında dikkate alınır. 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğre-tim Kanununun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz.

43

T.C.



9) Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin Denetimine İlişkin Hususlar

Kanun kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından gerçekleştirilir.

Kanunun 4/8. Maddesinde ve Yönetmeliğin 19. Maddesinde konuya ilişkin açıkla-malar aşağıdaki gibidir:

1. Ar-Ge ve Tasarım merkezlerinin değerlendirme ve denetimi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından yapılır.

2. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu aşağıda belirtilen 5 üyeden oluşur.

a) Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da ilgili Daire Başkanı,

b) Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek bir üye,

c) Alanlarında uzmanlığı bulunan öğretim üyeleri arasından, başvurusu de-ğerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi işbirliği projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlık tarafından seçilecek iki üye,

44


ç) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) meclis veya sektör temsilcileri, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) meclis veya sektör temsilcileri, Organize Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile kanunla kurulan vakıflar veya meslek odalarının yönetici veya temsilcileri arasından başvurusu değerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi işbirliği projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlıkça görevlendirile-cek bir üye.

3. Bakanlıkça, Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi veya rekabet öncesi işbirliği pro-jesi ile ilgili başvuru, izleme ya da denetim faaliyetleri için alanında uzman-lığı olan en az iki kişi izleyici olarak görevlendirilir. Başvuruların incelenmesi amacıyla görevlendirilen izleyiciler başvurunun kabul edildiği yılı takip eden yılın sonuna kadar, aynı merkezin faaliyetlerinin ya da projenin izlenmesi ve denetlenmesinde görevlendirilemezler.

4. Rekabet öncesi işbirliği projesi başvuruları ile Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezi başvurularının incelenmesi ya da faaliyetlerinin izlenmesi ile görev-lendirilen izleyiciler, yerinde fiili inceleme ve denetlemeler yaparak hazırla-dıkları raporu Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunarlar.

5. Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen her bir Ar-Ge, yeni-lik veya tasarım projesi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulmak üzere görevlendirilen izleyiciler tarafından yerinde incelenerek raporlanır.

6. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Ar-Ge merkezi veya tasarım merke-zine ilişkin kararını bu merkezlerde yürütülen faaliyetlerin tamamını; reka-bet öncesi işbirliği projesine ilişkin kararını ise proje kapsamındaki faaliyet-leri dikkate alarak verir.

7. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da ilgili Daire Başkanı başkanlığında en az dört üyenin katılımıyla toplanır ve üç üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır.

Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin denetimine ilişkin Uygulama Yönetmeliğinin 21. Maddesinde yer alan hususlar aşağıdaki gibidir:

1. Bakanlık, faaliyet raporunun şekil ve içeriği açısından ön incelemesini yapar, eksik bilgi ve evrak bulunması hâlinde, tespit edilen eksiklikler işletme tara-fından tamamlanarak en geç 10 iş günü içinde Bakanlığa yazılı veya elektro-nik ortamda sunulur.

45

T.C.



2. Ar-Ge merkezleri veya tasarım merkezlerinin izleme faaliyetine ilişkin işlemler her yıl için takip eden yılın Haziran ayından takvim yılı sonuna kadarki süre içerisinde tamamlanır.

3. Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri Değerlendirme ve Denetim Komisyo-nu tarafından en geç 2 yılda bir denetlenir.

4. Ar-Ge merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, denetimde tespit edilen eksiklik ve ihlalin ölçüsüne göre Ar-Ge Merkezi belgesi veya tasarım merkezi belgesi Ba-kanlık tarafından iptal edilir veya eksikliklerin giderilmesi için 3 ayı geçmemek üzere ilgili işletmeye süre verilir. Bu süre içinde işletme, sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz.

5. Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde tespit edilen eksiklikler verilen süre içinde giderilmediği takdirde işletmeye verilen Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir. İşletme, şartların ihlal edildiği tarihten itibaren Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararlana-maz. Ancak, verilen süre içinde eksikliklerin giderilmesi halinde; Değerlendirme ve Denetim Komisyonunun verilen süre içerisinde toplanarak olumlu karar ver-mesi durumunda, kararın verildiği tarihten; Komisyonun verilen süre içerisinde toplanamaması ve daha sonraki bir zamanda toplanarak olumlu karar alması du-rumunda ise eksikliklerin giderilmesi için verilen sürenin bittiği tarihten itibaren işletmeler, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.

6. Ar-Ge veya tasarım merkezinin sahip olması gereken temel şartları yitirdiğinin tespit edilmesi hâlinde Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir.

7. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi iptal edilen işletmeler belgenin iptalini müteakip en erken 1 yıl sonra Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Ta-sarım Merkezi Belgesi başvurusu yapabilirler.

8. Kurulan birimlerin Ar-Ge veya tasarım merkezi olma şartını kaybetmeleri, bu Yö-netmelikte belirtilen şartları ihlal etmeleri veya destek ve teşviklerin amacı dışın-da kullanılması hâlinde, şartların kaybedildiği, ihlalin gerçekleştiği veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanıldığı tarihten itibaren işletmeler Kanunla Ar-Ge veya tasarım merkezlerine sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.

9. Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerine ilişkin başvuru, izleme ve denetim-ler, Bakanlıkça belirlenen formlar13 kullanılarak ve inceleme kriterleri esas alı-narak yapılır.

13 Bu formlara https://biltek.sanayi.gov.tr/ adresinden ulaşılabilmektedir.

46


10) Ar- Ge ve Tasarım Merkezlerindeki Değişiklikler ve Mücbir Sebepler

Kanunun ilgili yönetmeliğinde konu aşağıdaki şekilde açıklanmıştır (Yönetmelik Madde 22) :

1. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmelerin, tür veya unvan değişikliği, devir, birleşme, tam bölünme, kısmi bölünme işlemleri ile adres değişikliği ve ek fiziki alan taleplerine ilişkin bilgiler, işletme tarafın-dan Bakanlığa bildirilir.

a) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde, yukarıda belirtilen değişikliklerle ilgili olarak yerinde inceleme yapmak üzere en az bir izleyici görevlendirilebilir.

b) Yukarıda belirtilen değişikliklere ilişkin bildirimde bulunan işletme, orga-nizasyon yapısı içinde Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Belgesi sahibi olmak için belirtilen şartları sağlaması ve devam ettirmesi koşuluyla Ar-Ge Merkezi Bel-gesi veya Tasarım Merkezi Belgesi için yeniden başvuru yapmaksızın Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden, Değerlendirme ve Denetim Ko-misyonu onayı esas alınarak yararlanmaya devam eder. Tür veya unvan deği-şikliklerinde karar Bakanlıkça verilir.

2. Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, bu haller sona erinceye kadar Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Bel-gesi sahibi işletme, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz. Bu hallerin sona erdiğinin işletme tarafından bildirilmesini müteakip, Bakanlık tarafından yerinde yaptırılacak denetim sonucunda Değerlendirme ve Dene-tim Komisyonu onayı esas alınarak işletme, Ar-Ge veya tasarım merkezi için yeniden başvuru yapmaksızın, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararı-nın alındığı tarihten itibaren Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yarar-lanmaya devam eder.

47

T.C.



B. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri

Rekabet Öncesi İşbirliği Projesi; birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden ya-rarlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, re-kabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri ifade etmektedir.

Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamında sağlanacak vergisel destekler aşağıdaki gibidir :

1. Proje kapsamında yapılan faaliyetlere ilişkin;

• Ar-Ge İndirimi• Gelir Vergisi Stopajı Desteği• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği• Damga Vergisi İstisnası

• Gümrük Vergisi İstisnası

2. Proje bütçesinin % 50’sine kadarlık kısmının Bilim, Sanayi ve Tek-noloji Bakanlığı tarafından karşılanması

1) Kapsam

Bu kapsamda değerlendirilecek projelerle ilgili hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetme-lik Madde 24) :

a) Bakanlıkça ilan edilen teknoloji alanlarında yer alan rekabet öncesi işbirliği pro-jeleri destek kapsamında değerlendirilir.

b) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde birden fazla kuruluşun yer alması zorun-ludur. İşbirliği anlaşmasında yer alan proje ortaklarından birisi yürütücü olarak belirlenir.

c) Her bir rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık kısmı, Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilir.

48


2) Başvuru Şekli ve Destek Süresi

Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamında değerlendirilecek projeler için yapıla-cak başvurularda ve sonrasındaki destek sürecinde dikkat edilmesi gereken husus-lar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 25) :

a) Rekabet öncesi işbirliği proje başvuruları Bakanlıkça ilan edilen çağrı dönem-lerinde yapılır.

b) Başvurusu değerlendirilecek projelerin teknoloji alanları, bütçeleri ve destek oranları gibi hususlar her çağrı dönemi için Bakanlıkça ilan edilir.

c) Başvurular proje yürütücüsü tarafından yazılı veya elektronik ortamda Bakan-lığa yapılır.

d) Bakanlık, başvuru dosyasının şekil ve içeriği açısından 5 iş günü içinde ön ince-lemesini yapar. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksiklikler proje yürütücüsüne bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde eksikliklerin tamamlanması istenilir. Süresi içerisinde eksikliği giderilmeyen re-kabet öncesi işbirliği proje başvurusu Bakanlık tarafından reddedilir.

e) Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya ya-pılan bildirim sonucu proje yürütücüsü tarafından eksiklikleri giderilen başvuru dosyası, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.

f) Eksiklikleri giderilen veya eksikliği bulunmayan başvurular, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından değerlendirilip karara bağlanır ve karar 5 iş günü içerisinde proje yürütücüsüne yazılı olarak bildirilir. Kararın olumlu olması hâlinde, bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde işbirliği anlaşmasın-da yer alan proje ortakları ile Bakanlık arasında sözleşme imzalanır. Sözleşme tarihinden itibaren işletmeler, Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanır.

g) Kararın bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde sözleşmesi yapılma-yan projeler iptal edilmiş sayılır.

h) Desteklenmesi uygun bulunan ve sözleşme yapılan projeler için durum Bakan-lık tarafından, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumuna sözleşme-nin imzalandığı tarihten itibaren 5 iş günü içerisinde bildirilir.

i) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin destek süresi en fazla 36 aydır. Ancak pro-je yürütücüsü tarafından ek süre talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun görülme-si halinde en fazla 6 ay ek süre verilebilir.

49

T.C.



3) İzleme ve Destek Ödemesi

Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamındaki projelerin izleme ve destek ödeme süreçleri hususunda dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 26) :

a) Sözleşme tarihinden itibaren projenin izleme süreci başlar. İzleme süreci başla-yan projelerde, proje yürütücüsü tarafından takvim yılının altı aylık dönemleri halinde hazırlanan gelişme raporları dönemin bitimini takip eden ay içerisinde Bakanlığa sunulur.

b) Gelişme raporu doğrultusunda projenin dönemsel izlenmesine ilişkin izleme raporu; konusunda uzmanlığı olan ve Bakanlıkça görevlendirilen en az iki izle-yici tarafından hazırlanır ve Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.

c) Desteklenmesi uygun bulunan projelerin sonuçlandırılması, durdurulması veya iptal edilmesi kararı, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından verilir. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, izleme raporlarını en fazla 20 iş günü içinde inceleyerek projenin devamı ya da iptali yönünde karar verir.

d) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, projenin rekabet öncesi işbirliği niteliğini kaybettiğinin tespit edilmesi hâlinde, proje sözleşmesi Bakanlık tarafından iptal edilir.

e) Proje kapsamında yapılan harcamalara ilişkin Bakanlıkça gerçekleştirilecek ödemeler, dönemsel izlemeyi müteakip dönemlerde yapılır.

4) Uygulama Süreci

Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri desteğinden faydalanan projelerin uygulama sü-recinde dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 27) :

a) Rekabet öncesi işbirliği proje faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk dene-timleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından gerçekleştirilir.

b) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru, değerlendirme, izleme ve de-netim, ödeme, sonuçlandırma süreçleri ile destek kalemleri, sözleşme-de yer alacak hususlar ve uygulamaya ilişkin iş ve işlemler, Bakanlıkça ha-zırlanan Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Uygulama Usul ve Esaslarında

belirtilir.

50


c) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan işletmelerin bu işbir-liğine yaptıkları katkılar, işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta izlenir.

d) Ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, başka bir amaç için kullanılamaz. Proje hesabında toplanan tutarlar, özel hesabı açan işletmenin kazancının tespitin-de gelir olarak dikkate alınmaz.

e) Bakanlık tarafından ödenecek destek tutarı, işbirliğini oluşturan işletmeler açısından projeye katkıları oranında özel fon uygulamasına tabi tutulur.

51

T.C.



09.08.2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6728 sayı-lı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacı İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılma-sına Dair Kanunda yer alan 60. Madde ile Ar-Ge indirimde yeniden düzenleme ya-pılmıştır. Böylece gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ilişkin harcamaların %100 ünün kazancın tespitinde indirim konusu yapılmasına ilişkin olarak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı kurumlar Vergisi Kanununa yer alan düzenlemeler, mevzuatta sadeliğin sağlanması ve bu indirim uygulamasındaki farklılıkların gide-rilmesi amaçlanmıştır. Bu değişiklik ile 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi yürürlükten kaldırılmış ve 5746 sayılı Kanuna aşağıdaki 3/A maddesi eklenmiştir.

Diğer teşvik unsurları

MADDE 3/A- (1) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştır-ma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin Bi-lim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı Kanuna göre aktifleştirilmek suretiyle amortis-man yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması hâlinde ise doğrudan gider yazılır.

(2) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili vergilendirme döneminde indirim ko-nusu yapılamayan tutar, sonraki vergilendirme dönemlerine devredilir. Devredilen tutar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerle-me oranında artırılarak dikkate alınır.

(3) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indirimi tutarının hesabında tamamen araş-tırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymet-ler için hesaplanan amortismanlar ile başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizat için hesaplanan amortismanların bu kıymetlerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanıldıkları gün sayısına isabet eden kısmı dikkate alınabilir. Bu madde kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve

C. İşletmelerin Özkaynakları ile Gerçekleştirdikleri Ar-Ge Harcamalarının Ar-Ge İndirimine Konu Edilmesi

52


uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı müştereken yetkilidir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmeleri bünyesinde gerçek-leştirdikleri araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ilişkin harca maların %100’ünü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın onayıyla kazancın tespitinde indirim konusu yapabileceklerdir.

53

T.C.


Bilim ve Teknoloji Genel MüdürlüğüMEVZUAT

55

T.C.



1) Kanun

Kanun Adı: ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DES-TEKLENMESİ HAKKINDA KANUN1

Kanun No: 5746

Kabul Tarihi: 28.2.2008

Resmi Gazete Sayısı: 26814

Resmi Gazete Tarihi: 12.3.2008

Amaç ve kapsam2

MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; Ar-Ge, yenilik ve tasarım yoluyla ülke ekonomi-sinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürül-mesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştiril-mesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile Ar-Ge’ye, yeniliğe ve tasarıma yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge ve Tasarım personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmektir.(2)

(2) Bu Kanun; Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Kanuna göre oluşturulan tek-noloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge projeleri, tasarım projeleri, rekabet öncesi işbirliği proje-leri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşvikleri kapsar.(2)

1 Bu Kanunun adı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” iken, 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

2 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Ar-Ge ve yenilik” ibaresi “Ar-Ge, yenilik ve tasarım” şeklinde, “Ar-Ge’ye ve yeniliğe” ibaresi “Ar-Ge’ye, yeniliğe ve tasarıma” şeklinde, “Ar-Ge personeli” ibaresi “Ar-Ge ve Tasarım personeli” şeklinde; ikinci fıkrasında yer alan “Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” ibaresi “Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” şeklinde, “(teknoloji merkezi işletmeleri) ile Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve” ibaresi “(teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge projeleri, tasarım projeleri,” şeklinde değiştirilmiştir.

EK. 5746 Sayılı Kanuna İlişkin Mevzuat

56


Tanımlar(1)

MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulamasında;

a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyet-leri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri,

b) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başa-rıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygula-ma, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,

c) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kuru-lan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dahil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerin-de bulunan ve en az elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,(1)

ç) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şart-ları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tes-pit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,(1)

d) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, re-kabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan iş-birliği anlaşması kapsamındaki bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,(1)

1 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “Dar” ibaresi “Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütül-en Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar” şeklinde, (ç) bendinde yer alan “hazırlanan” ibaresi “gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen” şeklinde, (d) bendinde yer alan “Ar-Ge faaliyetlerine yönelik olarak yapılan ve fizibiliteye dayanan işbirliği anlaşması kapsamında,” ibaresi “Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki” şeklinde, (e) bendinde yer alan “beş” ibaresi “on” şeklinde değiştirilmiştir.

57

T.C.



e) Teknogirişim sermayesi: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok on yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikir-lerini, desteği veren merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından des-teklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için ya-pılan sermaye desteğini,(1)17

f) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri,(2)

g) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bil-gi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,(2)

ğ) (Değişik: 16/2/2016-6676/27 md.) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yükse-kokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,(2)

h) Destek personeli: Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğ-rudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,(2)

ı) (Ek: 16/6/2009-5904/27 md.) Kamu personeli: 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlar-da, üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler dışındaki mahalli idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile 5018 sayılı Kanun kapsamı dışındaki özel bütçeli kamu idarelerinde çalışan memurlar ile diğer kamu görevlilerini ve diğer per-soneli (Bu kamu görevlilerinin ilgili mevzuat kapsamında sahip oldukları özlük hak-larına sahip olmayanlardan geçici olarak ve proje süresiyle sınırlı olarak istihdam edi-lenler bu Kanun uygulamasında kamu personeli sayılmaz.), (2) (3)18

i) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu, (2)(3)

2 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “teknisyenleri;” ibaresi “teknisyenleri,” şeklinde, (g) bendinde yer alan “Ar-Ge faaliyetlerine” ibaresi “Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine” şeklinde değiştirilmiş, (f) bendinin (1) numaralı alt bendi (g) bendi şeklinde yeniden düzenlenmiş ve (2) numaralı alt bendi (ğ) bendi olarak metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, mevcut (g), (ğ) ve (h) bentleri (h), (ı) ve (i) bentleri şeklinde teselsül ettirilmiştir.

3 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle; bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasına (g) bendinden sonra gelmeküzere aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (ğ) bendi (h) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.Bu madde hükmü 3/7/2009 tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe girecektir.

58


j) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Ku-rulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü,

k) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleş-me çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleş-tirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı için-de ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetle-rinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri,

l) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğru-dan görevli tasarımcı ve teknisyenleri,

m) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri,

n) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet hakla-rının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belir-leyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,

o) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Temel bilimler: Yükseköğretim kurumlarının ma-tematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını, ifade eder.

59

T.C.



İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları (1)(2))19

MADDE 3 – (1) Ar-Ge ve Tasarım İndirimi: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye destek-lerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından destek-lenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran tasarım harcamalarının tamamı (…) (2)), 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/1960 ta-rihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. (Ek iki cümle: 16/2/2016-6676/28 md.) Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı; Bakan-lar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz tasarım merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde indirim konusu yapılabilir. Belirlenen kriterlere göre kanuni hadler içerisinde oranları ayrı ayrı veya birlikte farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Ayrıca bu harcamalar, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre aktif-leştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılır. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredi-lir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.

(2) Gelir vergisi stopajı teşviki: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji mer-kezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla

1 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasının ilk cümles-inde, ikinci, üçüncü ve yedinci fıkralarında yer alan “kanunla kurulan vakıflar” ibareleri, “kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. Bu madde hükmü 3/7/2009 tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe girecektir.

2 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Ar-Ge indirimi” ibaresi “Ar-Ge ve Tasarım indirimi” şeklinde, “Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile” ibaresi “Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran tasarım harcamalarının tamamı” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkrada yer alan “500 ve üzerinde tam za-man eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası ku-rumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile bu Kanun kapsamında yu-karıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları kar-şılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksan beşi, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksanı ve diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır. (Ek cümleler: 16/2/2016-6676/28 md.) Hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu istisna kapsamında-dır. Haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu istisnadan faydalanamaz. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilen-dirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı ile Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. (1)20

(3) Sigorta primi desteği: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi iş-letmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon

1 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ar-Ge ve destek personelin-in; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.” ibaresi “Ar-Ge ve destek personeli ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezler-inde çalışan tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksan beş , yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksanı ve diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.” şeklinde değiştirilmiştir.

61

T.C.



veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen yada TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalı-şan Ar-Ge ve destek personeli, bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personeli ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Ge-liştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, (…)(1) Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.(1)(2)

(4) Damga vergisi istisnası: Bu Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz. (3)23

(5) Teknogirişim sermayesi desteği: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idare-leri tarafından bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki koşul-ları taşıyanlara bir defaya mahsus olmak üzere teminat alınmaksızın 100.000 (…),(5) Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi desteği hibe olarak verilir. (Ek cümle: 16/2/2016-6676/28 md.) Bu tutarı; sektörler, iş kolları, Bölgeler veya teknolo-ji alanları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte beş katına kadar artırmaya veya kanuni tutarına kadar indirmeye Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yetkilidir. Bu fıkra uya-rınca yılı bütçesinde Ar-Ge projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan öde-melerin toplamı, her takvim yılı için 50.000.000 Türk Lirasını geçemez. Bu tutar-lar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. (Ek cümleler: 16/2/2016-6676/28 md.) Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalananlara, bu desteğe konu projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca beyan edilen gelirin ve 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır. İndirim konusu yapılacak

1 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 144 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “her bir çalışan için beş yıl süreyle” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

2 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ar-Ge ve destek per-soneli” ibaresinden sonra gelmek üzere “, bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek per-soneli” ibaresi eklenmiştir.

3 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ilgili” ibaresi “tasarım faaliyetlerine ilişkin” şeklinde değiştirilmiştir.

62


tutar yıllık olarak 500.000 Türk lirasını aşamaz. Bu oranları ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Tek-nogirişim sermayesi desteğine konu projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim do-layısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. (4)(5)24

(6) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde işbirliğini oluşturan kuruluşların bu işbirliği-ne yaptıkları katkılar, işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta izlenir. Özel hesaba aktarılan bu tutarlar, harcamanın yapıldığı dönemde katkı sağlayan kuruluşların Ar-Ge ve Tasarım harcaması olarak kabul edilir ve proje dışında baş-ka bir amaç için kullanılamaz. Proje hesabında toplanan tutarlar, proje özel hesa-bı açan kuruluşun kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz. (Ek cümle: 16/2/2016-6676/28 md.) Rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık kısmı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulan öde-nekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilir. (6)2526

(7) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerinde bulunanların; kamu ku-rum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge ve yenilik projeleri ile tasarım projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında tutulur. Bu fon, 193 sayılı Kanun ve 5520 sayılı Kanuna göre vergiye tabi kazancın ve ilgili yılda yapılan Ar-Ge veya tasarım harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmaz. Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sa-yılır. (7)

4 29/3/2011 tarihli ve 6215 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “10.000.000 Yeni Türk Lirasını” ibaresi “50.000.000 Türk Lirasını” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

5 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Yeni” ibaresi madde met-ninden çıkarılmıştır.

6 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “protokolünde belirlenen kuruluşlardan biri adına açılacak” ibaresi “anlaşmasında belirtilen ortak” şeklinde, “Ar-Ge harcaması” iba-resi “Ar-Ge ve tasarım harcaması” şeklinde değiştirilmiştir.

7 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ar-Ge ve yenilik faali-yetlerinde” ibaresi “Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerinde” şeklinde, “Ar-Ge projelerini” ibaresi “Ar-Ge ve yenilik projeleri ile tasarım projelerini” şeklinde, “Ar-Ge harcaması” ibaresi “Ar-Ge veya tasarım harcaması” şeklinde değiştirilmiştir.

63

T.C.



(8) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Bu Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yeni-lik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesnadır.

(9) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Bu Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin söz-leşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttük-leri tasarım faaliyetleri bu maddede belirtilen indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir. Ancak Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından si-parişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak ya-pılan harcamaların sadece yüzde ellisi bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından indirim olarak dikkate alınabilir. Bu oranları ayrı ayrı veya birlikte iki katına kadar artırmaya veya kanuni oranlarına kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Sipa-riş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilir. Sipariş verenler, Ar-Ge veya tasarım indirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi istisnası dışındaki teşvik ve destek unsurlarından yararlanamaz.

(10) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Temel bilimler alanlarında en az lisans derece-sine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, iki yıl süreyle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konu-lacak ödenekten karşılanır. Ancak bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezine sağlana-cak destek, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde onunu geçemez.

(11) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari per-sonel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, üniversite yönetim kurullarının izniyle tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak görevlendirilebilirler. Tam zamanlı görevlen-dirme için herhangi bir üniversitede altı yıllık tam zamanlı olarak çalışmak gerek-mekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl sonrasında bir yıldır. Ar-Ge veya tasa-rım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli hesaplamasında dikkate alınır. Yarı zamanlı görev alan öğretim elemanlarının bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Tam zamanlı olarak görevlen-dirilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan, önceki görevleri sebebiyle 31/5/2006

64


tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi veya geçici 4 üncü maddesi kapsamında si-gortalı veyahut iştirakçi sayılanların aylıksız izne ayrıldığı tarihi takip eden on beş gün içerisinde talepte bulunmaları halinde; aylıksız izinli sayıldıkları ve buralarda çalıştırıldıkları sürece aynı kapsamdaki sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan;

a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen sigorta primine esas kazanç unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak si-gorta primi çalışan hissesi ile genel sağlık sigortası primi çalışan hissesi tutarı kendilerince, sigorta primi işveren hissesi ile genel sağlık sigortası primi işveren hisseleri görev yaptıkları işverenleri tarafından,

b) 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında iştirakçi sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen emekli keseneğine esas aylık unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak kişi keseneği kendilerince, kurum karşılıkları ile genel sağlık sigortası primlerinin tamamı görev yaptıkları işverenleri tarafından, ödenir. Prim ödeme yükümlülüğü görevlendirildikleri iş-verene aittir. İlgililerin bu şekilde aylıksız izinde geçirdikleri süreler önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle emekli keseneğine esas aylık unsurlarının veya sigorta primine esas kazanç unsurlarının tespitinde dikkate alınır. Bunlara ay-lıksız izin dönemindeki söz konusu çalışma süreleri için görev yaptıkları işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmez ve bu süreler emekli ikramiyesinin hesa-bında dikkate alınır. 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygu-lanmaz.

(12) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Türk Tasarım Danışma Konseyinin önerileri doğrultusunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterleri haiz tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların tescil giderleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenek imkânları çerçevesinde geri öde-mesiz olarak desteklenebilir.

(6728 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 09.08.2016)

Diğer teşvik unsurları

MADDE 3/A- (1) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin Bilim, Sanayi ve

65

T.C.



Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şar-tıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı Kanuna göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması hâlinde ise doğrudan gider yazılır.

(2) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili vergilendirme döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki vergilendirme dönemlerine devredilir. Devre-dilen tutar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.

(3) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderler-den Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indirimi tutarının hesabında tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortismanlar ile başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizat için hesaplanan amortismanların bu kıymetlerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanıldıkları gün sayısına isabet eden kısmı dik-kate alınabilir. Bu madde kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanılacak har-camaların kapsamını ve uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı müştereken yetkilidir.”

b) 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “193 sayılı Kanunun 89 uncu mad-desinin birinci fıkrasının (9) ve (13) numaralı bentleri, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ğ) bentleri hükümleri ile” ibaresi “193 sayılı Ka-nunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi, 5520 sayılı Kanu-nun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi hükümleri şeklinde değiştiril-miştir.

Uygulama ve denetim esasları (1)(2)

MADDE 4 – (1) Bu Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararla-nanların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç iki yıllık süreler itibarıyla yapılır.

(2) Bu Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam za-man eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu geçemez.(2)

66


(3) Asgari Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının hesabında fiilen ve tam zamanlı olarak çalışan personelin üçer aylık dönemler itibarıyla ortalaması esas alınır.(2)

(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.

(5) (Değişik: 16/2/2016-6676/29 md.) Bu Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlananlar; 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin bi-rinci fıkrasının (13) numaralı benti, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) benti hükümleri ile 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi hüküm-lerinden ayrıca yararlanamazlar.

(6) (Ek: 6/2/2014-6518/101 md.; Değişik: 16/2/2016-6676/29 md.) Bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısını on beşe kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar artırmaya veya belirlenen sınırlar dâhilinde sektörler itibarıyla farklılaştırmaya, (k) bendinde belirtilen on tam zaman eşdeğer tasarım personeli sayısını yarısına kadar indirme-ye, kanuni seviyesine kadar artırmaya veya belirlenen sınırlar dâhilinde sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

(7) Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakan-lığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından birlikte çıkarılacak yönetme-likle belirlenir.(1)(2)27

(8) (Ek: 16/2/2016-6676/29 md.) Bu Kanun kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından gerçekleştirilir.

Değiştirilen hükümler

MADDE 5 – (1) 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi ile 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 40’ı oranında” ibareleri “araş-tırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü oranında” şeklinde değiştirilmiştir.

1 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 101 inci maddesiyle bu maddeye beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere altıncı fıkra eklenmiş,takip eden fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.

2 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan “Ar-Ge personeli” ibaresi “Ar-Ge veya tasarım personeli” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “Ar-Ge personeli” ibaresi “Ar-Ge veya tasarım personeli” şeklinde, yedincifıkrasında yer alan “TÜBİTAK’ın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı” ibaresi “Maliye Bakanlığıile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.

67

T.C.



Yürürlük

MADDE 6 – (1) Bu Kanun 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yayımını takip eden ay başında yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 7 – (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

68


2) Bakanlar Kurulu Kararları

2.1. Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek Ar-Ge Personeli Sayısının Tespiti Hakkında Karar

Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek Ar-Ge personeli sayısının tespiti hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016 tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde kararlaştırılmıştır.

1/8/2016 TARİHLİ VE 2016/9093 SAYILI KARARNAMENİN EKİ

KARAR

MADDE 1- (1) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek en az tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısı on beş olarak belirlenmiştir. Söz konusu sayı, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İsta-tistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)’na göre aşağıda belirtilen sınıflarda yer alan sek-törler için otuz olarak uygulanır.

a) C - İmalat başlığı altında yer alan:

29 - Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı bölü-mü altındaki tüm sınıflar

30 - Diğer ulaşım araçlarının imalatı bölümü altındaki aşağıdaki sınıflar

30.30 - Hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgi makinelerin imalatı

30.40 - Askeri savaş araçlarının imalatı

30.91 - Motosiklet imalatı

30.99 - Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım ekipmanlarının imalatı

MADDE 2- (1) 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Destek-lenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek en az tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısının tespiti hakkındaki 21/5/2014 tarihli ve 2014/6400 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3- (1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- (1) Bu Karar hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

69

T.C.



2.2. Tasarım Faaliyeti Alanları Hakkında Karar

Tasarım faaliyeti alanları hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sa-nayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016 tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun 3 üncü maddes ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Ka-nunun 2 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde kararlaştırılmıştır.


KARAR

MADDE 1- (1) Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)’na göre aşağıda belirtilen alanlarda, katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümü tasarım faaliyeti olarak dikkate alınır.

a) J - Bilgi ve İletişim başlığı altında yer alan:

59.11 - Sinema Filmi, Video ve Televizyon Programları Yapım Faaliyetleri

59.12 - Sinema Filmi, Video ve Televizyon Programları Çekim Sonrası Faaliyetleri

b) M - Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler başlığı altında yer alan:

74.10 - Uzmanlaşmış Tasarım Faaliyetleri (74.10.03 hariç)

c) R - Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor başlığı altında yer alan:

90.02 - Gösteri Sanatlarını Destekleyici Faaliyetler



70


2.3. Ar-Ge veya Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışındaki Faaliyetle-rine İlişkin Ücretlerin Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Kapsamında Değerlendi-rilmesi Hakkında Karar

Ar-Ge veya tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin merkez ya da bölge dışındaki faaliyetlerine ilişkin ücret-lerin gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilmesi hakkındaki ekli Ka-rarın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016 tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetleri-nin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde kararlaştırılmıştır.


KARAR

MADDE 1- (1) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, aşağıda belirtilen faaliyetlerin Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Tek-noloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzü gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.

a) Laboratuvar, analiz, test ve deney çalışmaları.

b) Diğer Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yapılan çalışmalar.

c) Saha araştırması.

ç) Prototip geliştirmeye yönelik faaliyetler.

d) Projelerde görev alan personel ile sınırlı olmak kaydıyla bilimsel içerikteki etkin-likler.

MADDE 2- (1) 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve Tasarım personelinin bu bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili ol-mak şartıyla, aşağıda belirtilen faaliyetlerin bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, ilgili bölge yönetici şirketinin onayının alınması ve Bilim, Sanayi

71

T.C.



ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, bölge dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzü gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.

a) Laboratuvar, analiz, test ve deney çalışmaları.

b) Diğer Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yapılan çalışmalar.

c) Saha araştırması.

ç) Prototip geliştirmeye yönelik faaliyetler.

d) Projelerde görev alan personel ile sınırlı olmak kaydıyla bilimsel içerikteki etkin-likler.

MADDE 3- (1) 5746 sayılı Kanun kapsamında kurulan Ar-Ge veya tasarım merkez-lerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere merkez dı-şında geçirdiği sürelere (aylık ders saati kadar) ilişkin ücretlerin yüzde yüzü, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında de-ğerlendirilir.

MADDE 4- (1) 4691 sayılı Kanun kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgele-rinde yer alan işletmelerde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım perso-nelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geç-memek üzere bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzü, ilgili teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketinin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, gelir vergisi stopajı teşviki kapsa-mında değerlendirilir.

MADDE 5- (1) Bu Karar yayımını takip eden aybaşında yürürlüğe girer.


72


2.4. Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Ko-nusu Yapılması Hakkında Karar

Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kazancın tespitinde indirim konusu ya-pılması hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016 tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde karar-laştırılmıştır.


KARAR

MADDE 1- (1) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan ve aşağıda be-lirtilen göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az yüzde yirmi artış sağlayan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya ta-sarım harcamalarının bir önceki yıla göre artış tutarının yüzde ellisi, 31/12/2023 ta-rihine kadar, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.

a) Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki payı.

b) Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı.

c) Uluslararası destekli proje sayısı.

ç) Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.

d) Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.

e) Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya oranı.



73

T.C.



3) Yönetmelik

Yönetmelik Adı: Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi-ne İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği

Resmi Gazete Sayısı: 29797

Resmi Gazete Tarihi: 10 Ağustos 2016

ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN UYGULAMA VE DENETİM YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun uygulama-sına ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanu-na göre kurulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri, rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teş-viklere yönelik uygulama ve denetim usul ve esaslarını kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 5746 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin yedinci fık-rasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde

74


yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyet-leri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri,

b) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kuru-lan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerin-de bulunan ve en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,

c) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknis-yenleri,

ç) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili proje-lerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,

d) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şart-ları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikrî mülkiyet haklarının paylaşım esasları tes-pit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,

e) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

f) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu: Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve reka-bet öncesi işbirliği projelerinin değerlendirme ve denetimini yapmak üzere 19 uncu maddeye göre oluşturulan ve sekretaryasını Bakanlığın yürüteceği Değerlendirme ve Denetim Komisyonunu,

g) Destek personeli: Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,

ğ) Genel Müdürlük: Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğünü,

h) Girişimci: Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalanmak üzere başvuran ki-şileri,

ı) İşletme 3624 sayılı Kanun kapsamında desteklenen teknoloji geliştirme merkez-

75

T.C.



leri ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlanabi-lecek gerçek ve tüzel kişileri,

i) İzleyici: Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve rekabet öncesi işbirliği proje deste-ğinden yararlanan işletmelerin başvuru veya faaliyetlerinin izlenmesi, denetimi ve raporlanması amacıyla Bakanlıkça görevlendirilen alanında uzman kişileri veya akademisyenleri,

j) Kamu kurum ve kuruluşları: Kuruluş kanunlarında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerini destekleme görevi verilen ve yılı bütçelerinde bu amaçla konulmuş ödeneği bulunan kurum ve kuruluşları,

k) Kamu personeli: Kamu personeline ait özlük haklarına sahip olmayanlardan geçici olarak ve proje süresiyle sınırlı olarak istihdam edilenler hariç olmak üzere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki I, II, III ve IV sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda, üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler dışındaki mahallî idare bir-liklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıkla-rında, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile sermayesinin yarısından faz-lası kamuya ait kuruluşlarda, 5018 sayılı Kanun kapsamı dışındaki özel bütçeli kamu idarelerinde çalışan memurlar ile diğer kamu görevlileri ve diğer personeli,

l) Kanun: 5746 sayılı Kanunu,

m) KOSGEB: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığını,

n) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden ya-rarlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artır-mak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbir-liği anlaşması kapsamındaki, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,

o) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü,

ö) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe da-yalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde

76


örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri,

p) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknis-yenleri,

r) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri,

s) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,

ş) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,

t) Temel bilimler: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını,

u) Teknogirişim sermayesi: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 10 yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik et-mek için yapılan sermaye desteğini,

ü) Teknoloji merkezleri (Teknoloji merkezi işletmeleri): 3624 sayılı Kanun kapsa-mında üniversite ve araştırma merkezlerinin imkânlarından yararlanarak yeni ve ileri teknolojiye dayalı bilgilerin derlendiği, değerlendirildiği, geliştirildiği ve uygu-lamaya yönelik üretime hazır hâle getirilerek işletmelerin kullanımına sunulmak için kurulan veya kurdurulan Ar-Ge ve yenilik projesi sahibi işletmelerin, KOSGEB teknoloji geliştirme ve yenilik destekleri kapsamında desteklendiği teknoloji geliş-tirme merkezlerini (TEKMER),

77

T.C.



v) Tek Pencere Sistemi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayım-lanan 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçevesinde gümrük işlemlerine konu olan eşyaya ilişkin olarak farklı kurumlarca düzenlenmesi gereken izin, onay ve bel-gelere ilişkin başvuruların tek bir noktaya yapılarak (e-başvuru) ilgili kuruma iletil-diği ve ilgili kurumca düzenlenen belgelerin doğrudan gümrük işlemlerinde kullanıl-mak üzere elektronik ortamda (e-belge) gönderildiği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan ve yürütülen sistemi,

y) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,

z) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikriyle oluşturulan süreçleri ve süreçlerin ne-ticelerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetlerine İlişkin Hususlar

Ar-Ge ve yenilik sayılmayan faaliyetler

MADDE 5– (1) Aşağıda sayılan faaliyetler, bu Yönetmeliğin uygulanmasında Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmez:

a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış promosyonu,

b) Kalite kontrol,

c) Sosyal bilimlerdeki araştırmalar,

ç) Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj faaliyetleri,

d) İlaç üretim izni öncesinde en az 2 aşaması yurt içinde gerçekleştirilmeyen klinik çalışmalar ile üretim izni sonrasında gerçekleştirilen klinik çalışmalar,

e) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,

f) Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik olmayan şekil, renk, dekorasyon ve benzeri estetik ve görsel değişiklikleri içeren biçimsel değişiklikler,

78


g) Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak üzere, internet sitelerinin ve benzerlerinin hazırlanmasına yardımcı mevcut yazılımların kullanılması suretiy-le yapılan yazılım geliştirme faaliyetleri,

ğ) Yazılımlara ilişkin, bilimsel veya teknolojik ilerlemeler veya teknolojik belirsizlik-lerin çözülmesini içermeyen olağan ve tekrarlanan faaliyetler,

h) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,

ı) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,

i) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve rek-lam amaçlı tüketici testleri,

j) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,

k) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler.

Tasarım sayılmayan faaliyetler

MADDE 6 (1) Aşağıda sayılan faaliyetler, bu Yönetmeliğin uygulanmasında tasa-rım faaliyeti kapsamında değerlendirilmez:

a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış promosyonu,

b) Kalite kontrol,

c) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,

ç) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,

d) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,

e) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve rek-lam amaçlı tüketici testleri,

f) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,

g) Tasarım faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet hakla-rının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler,

79

T.C.



ğ) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hüküm-ranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dini, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni ver-mediği işaretlerin, armaların, amblemlerin, nişanların veya adlandırmaların uygun-suz kullanımını içeren tasarım faaliyetleri,

h) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarım faaliyetleri.

Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kapsamı

MADDE 7 – (1) Ar-Ge ve yenilik faaliyeti ile tasarım faaliyeti kapsamında değerlen-dirilen harcamalar aşağıda yer almaktadır:

a) İlk madde ve malzeme giderleri:

1) Her türlü doğrudan ilk madde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ara mamul, yedek parça, prototip ve benzeri giderler ile 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre amortismana tabi tutulması mümkün olmayan maddi kıymetlerin iktisabına ilişkin giderleri kapsar.

2) Hammadde ve diğer malzeme stoklarından Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faali-yetlerinde fiilen kullanılan kısma ilişkin maliyetler Ar-Ge, yenilik ve tasarım harca-ması kapsamındadır. Bu nedenle, henüz Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerin-de kullanılmamış olan hammadde ve diğer malzemelere ilişkin maliyet tutarlarının stok hesaplarında; kullanılan, satılan ya da elden çıkarılanların da stok hesapların-dan mahsup edilmek suretiyle izlenmesi gerekir.

b) Amortismanlar:

1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlardan oluşur.

2) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata ilişkin amortismanlar, bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım fa-aliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır.

c) Personel giderleri:

1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge veya tasarım personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ve gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunan ücretler ile bu mahiyetteki giderlerdir. Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye isabet eden ve Bakanlar Kurulun-ca belirlenen sınırlar dâhilinde gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendiri-

80


len ücretler de Ar-Ge ve Tasarım indirimine konu edilir. Ancak, Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye ilişkin olarak; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama, gündelik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödeme-ler ile sağlanan menfaatler Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez.

2) Tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aş-mamak üzere, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan ve bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili destek personelinin gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsa-mında bulunan ücretleri ile bu mahiyetteki giderler de personel gideri kapsamın-dadır.

3) Kısmi çalışma hâlinde, personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayır-dığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları, Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcaması olarak dikkate alınır.

ç) Genel giderler:

1) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleşme, nakliye giderleri ile bu merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata ilişkin bakım ve onarım giderleri gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılığını sağlamak için yapılan giderleri kapsar.

2) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin sigorta giderleri, kitap, dergi ve benzeri bilimsel yayınlara ait giderler de bu kapsamdadır. Ancak, büro ve kırtasiye gibi sarf malzemelerine ilişkin giderler bu kapsamda değerlendirilmez.

3) Ar-Ge veya tasarım merkezlerine ilişkin olarak hesaplanan kira veya amortis-man, su ve enerji giderleri hariç olmak üzere çeşitli kıstaslara göre ortak genel işlet-me giderleri üzerinden hesaplanacak paylar bu kapsamda değerlendirilmez.

d) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler: Normal bakım ve onarım giderleri hariç olmak üzere, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili olarak işletme dışında yerli veya yabancı diğer kurum ve kuruluşlardan alınan; mesleki veya teknik destek, test, laboratuvar ve analiz hizmetleri ile bu mahiyetteki diğer hizmet alımları kap-samında yapılan ödemelerdir. Bu şekilde alınan hizmetlere ilişkin harcamalar, proje kapsamında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının yüzde ellisini geçemez.

e) Vergi, resim ve harçlar: Doğrudan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olan ve gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikka-te alınabilen vergi, resim ve harçları kapsar. Doğrudan Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütüldüğü taşınmazlar için ödenen vergiler ile benzeri vergi, resim ve harçlar bu kapsamdadır.

81

T.C.



(2) Ar-Ge merkezlerinde yapılan bir harcamanın Ar-Ge ve Tasarım indirimine konu edilebilmesi için bu harcamanın Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında; tasarım merkezlerinde yapılan bir harcamanın indirime konu edilebilmesi için bu harcamanın münhasıran tasarım faaliyeti kapsamında yapılmış olması esastır.

(3) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan kuruluşlarca işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, birinci fıkrada sayılan harcamalar kapsamında olmak şartıyla, harcamanın yapıldığı dönemde, katkı sağ-layan kuruluşların her biri için katkıları oranında, Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcama-sı olarak kabul edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İndirim, İstisna, Destek ve Teşvik Unsurları

Ar-Ge ve Tasarım indirimi uygulama esasları

MADDE 8 – (1) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu ku-rum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş-birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçek-leştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasa-rım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran tasarım harcamalarının tamamı 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/2006 tarihli 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.

(2) Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde ayrı-ca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde indirim konusu yapılabilir. Bu indirim-den yararlanacak işletmelerin, Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterler doğrultusunda faaliyet raporu ve ekinde Bakanlıkça istenen belgeleri ibraz etmeleri esastır.

(3) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu ya-pılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme ora-nında artırılarak dikkate alınır.

82


(4) Hesaplanan Ar-Ge ve Tasarım indirimi, yıllık gelir ya da kurumlar vergisi beyan-nameleri ile geçici vergi beyannamelerinin ilgili satırına yazılır.

(5) Kanun kapsamında Ar-Ge ve Tasarım indiriminden yararlananlar, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) ve (13) numaralı bentleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ğ) bentle-ri hükümleri ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanu-nunun geçici 2 nci maddesi hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.

(6) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamındaki harcamalar ayrıca, Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir.

(7) Projelerin tamamlanmasına zorunlu nedenlerle imkân kalmaması veya projenin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle iktisadi kıymet oluşmaması hâllerinde, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında yapılan ve önceki yıllarda aktifleşti-rilmiş olan tutarlar doğrudan gider yazılır.

(8) Tamamlanmamış Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi hâlinde, devri gerçekleştiren işletmelerce aktifleştirilen tutarlar kazanç tutarının tespitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınır. Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletmelerce devir tarihinden sonra proje kapsamında yapılan harcamalar Ar-Ge ve Tasarımindirimine konu olur. Projenin devri için ayrıca bir bedel ödenmişse, bu be-del Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez.

(9) Tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumun-da, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme Ar-Ge ve tasarım indiri-minden yararlanamaz.

(10) Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının, işletmelerin diğer faaliyetlerine iliş-kin harcamalarından ayrılarak, Ar-Ge ve tasarım indiriminin doğru hesaplanmasına imkân verecek şekilde muhasebeleştirilmesi zorunludur.

Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulamasında izlenecek yöntem

MADDE 9 – (1) Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak işletmeler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde aşağıda belirtilen belgeleri bağlı bulu-nulan vergi dairesine verirler.

a) Kanun kapsamında ilk defa Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak olan Ar-Ge merkezlerinden “Ar-Ge Merkezi Belgesi”, tasarım merkezlerinden “Tasarım Merkezi Belgesi”, proje esaslı Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak olanlar-dan ise teknik kuruluşlarca düzenlenmiş olan “Ar-Ge ve Yenilik Projesi Değerlendir-me Raporu”, “Tasarım Projesi Değerlendirme Raporu” veya “Rekabet Öncesi İşbirliği

83

T.C.



Projesi Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Kararı” veyahut proje sözleşmesi, (Ancak, bu belgeleri daha önce vergi dairesine vermiş olup aynı kapsamda Ar-Ge ve tasarım indirimine devam eden işletmelerden, izleyen vergilendirme dönemlerinde bu belgelerin yeniden ibrazı istenmez.)

b) Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri-nin, teknogirişim sermayesinden yararlanan işletmeler için desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresince imzalanmış proje sözleşmesi ve eki iş pla-nının, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ile teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin hangi aşamada bulunduğu, bu projelerin veya iş planının uygulama durumuna ilişkin belgeler,

c) Ar-Ge ve tasarım indirimine konu olan harcamaların ana gruplar itibarıyla yıllık tutarları ve ayrıntılı dökümünü gösteren liste,

ç) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, teknoloji merkezi işletmeleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogi-rişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerde çalışanların projeler itibarıyla sayıları ve nitelikleri, bu personelin projelerde görev aldığı süreler, ücretleri, gelir vergisi stopaj teşvikine konu edilen vergi tutarlarını gösteren liste ile temel bilimler mezunlarının sayıları ve nitelikleri ile bu personele sağlanan desteğe ilişkin bilgi ve belgeler,

d) Dışarıdan alınan test, laboratuvar, analiz danışmanlık, ekspertiz ve benzeri hiz-metlere ilişkin olarak, hizmet sağlayan kişi/kurum adı, T.C. kimlik no/vergi kimlik numarası, alınan hizmetin mahiyeti, fatura tarihi ve numarası, tutarı, stopaj ve KDV tutarına ilişkin liste,

e) Sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasa-rım faaliyetlerine ilişkin Ar-Ge ve tasarım merkezlerince verilecek Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarlarını gösteren liste.

(2) Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok taraflı uluslararası Ar-Ge veya tasarım işbirliği programları fonlarından malî olarak desteklenen Ar-Ge, yeni-lik veya tasarım projelerinin TÜBİTAK tarafından onaylanmış olması gerekir.

(3) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulanabilmesi için birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgeleri de içeren yeminli malî müşavir tasdik raporunun ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi zorunlu olup, Ar-Ge merkezleri, tasarım mer-kezleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri için yukarıda sayılan belgelerin beyannamey-le birlikte ayrıca verilmesi istenilmez. Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet

84


öncesi işbirliği projeleri haricinde kalan projeler ve Kanun kapsamında destek ve teşvik-lerden yararlananlar için ayrıca yeminli malî müşavir tasdik raporu aranmaz.

(4) Ar-Ge ve tasarım indirimine ilişkin birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgelere tam tasdik raporu ekinde yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge ve tasarım indiri-mine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması

MADDE 10 – (1) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu ku-rum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan va-kıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve tek-nogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksan beşi, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksanı ve diğerleri için yüzde sek-seni gelir vergisinden müstesnadır.

(2) Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerine ilişkin teşvik, Gelir Vergisi Kanununun geçici 75 inci mad-desinde yer alan düzenlemeye göre, 31/12/2023 tarihine kadar vergiden müstesna tutulması yerine, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra terkin edilerek uygulanır.

(3) Gelir vergisi stopajı teşvikinin hesaplanmasında, bu kapsamdaki personelin fiilen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın toplam çalış-ma zamanına oranı dikkate alınır. Tam zamanlı olarak çalışanların hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu teşvik kapsamında değerlendirilir. Haftalık kırkbeş saatin üzerin-deki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu teşvikten faydalanamaz. Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kısmi zamanlı olarak çalışan personelin hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 2429 sayılı Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretleri gelir vergisi stopaj teşvikinin uygu-lamasında dikkate alınmaz.

85

T.C.



(4) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamın-daki faaliyetlerin bir kısmının Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alın-ması ve Bakanlığın bilgilendirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere iliş-kin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmı ile Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasa-rım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere ve Bakanlığın onayının alınması şartıyla merkez dışında geçir-diği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.

a) Bakanlar kurulunca tespit edilecek faaliyetler kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında geçirilecek sürelerin proje kapsamında ve zorunlu olduğunun tev-siki ve sorumluluğu, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetimine aittir. Bu kapsamda teşvikten yararlanmış olan Ar-Ge veya tasarım personeline ilişkin liste projeler iti-barıyla Bakanlığa sunulan yıllık faaliyet raporlarında bildirilir.

b) Lisansüstü eğitimde geçirilecek süre, üniversiteden onaylı ders programı dik-kate alınarak ilgili Ar-Ge veya tasarım merkezinin onayı ile hesaplanır. Bu hesapla-malarda lisansüstü eğitimde alınan dersler kapsamında yapılacak araştırmalar da değerlendirilir. Yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yıllık, doktora yapanlar için iki yıllık sürelerin uygulamasında kayıt dondurma kapsamında geçen süreler dikkate alınmaz.

c) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleş-tirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen süreler, bu Yönetmelik kapsamında sağlanan indirim, destek ve teşvik unsurlarından da ya-rarlandırılır.

ç) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleşti-rilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen sürelere ilişkin ücretlerden; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama, gündelik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler destek ve teşvik kapsamında değerlendirilmez.

(5) Gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanacak olan destek personelinin tam za-man eşdeğeri sayısı, toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sa-yısının yüzde onunu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek personelinin toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak

86


üzere teşvik uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, ücretine gelir vergisi teşviki uygulanacak destek personeli işverence belirlenir. Ar-Ge merkezi veya ta-sarım merkezi yöneticisi, görev tanımı ve niteliğine göre Ar-Ge personeli, tasarım personeli veya destek personeli olarak dikkate alınır.

(6) Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde çalı-şan kamu personeli belirtilen teşvikten yararlanamaz.

(7) Muhtasar beyanname üzerinde terkin edilecek tutara ilişkin hesaplamanın, Ar-Ge veya tasarım personeli ile destek personelinin her biri için ayrı ayrı yapılması ge-rekmektedir. Bu hesaplamaya ilişkin bilgiler, Maliye Bakanlığınca belirlenen bildirim tablosunda gösterilir ve muhtasar beyanname ekinde ilgili vergi dairesine verilir.

Sigorta primi desteği uygulaması

MADDE 11– (1) Kamu personeli hariç olmak üzere, teknoloji merkezi işletmele-rinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletme-lerde çalışan Ar-Ge personeli ile destek personelinin; Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasa-rım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin, Kanun kapsamındaki faaliyetleri karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta pri-mi işveren hissesinin yarısı; 4691 sayılı Kanununun geçici ikinci maddesi uyarın-ca ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin gelir vergisi istisnasının uygulandığı sürece gelir vergisinden istisna tutulan ücretleri üzerinden hesapla-nan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

(2) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanacak olan destek persone-linin tam zaman eşdeğer sayısı toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek personelinin toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak üzere sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanacak destek personeli işverence belirlenir.

87

T.C.



(3) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilmesi için teknoloji merkezi işletmelerinin TEKMER müdürlüğünden, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında ulusla-rarası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini des-teklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından desteklenen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerinde desteği veren kamu kurum/kuruluşu veya yukarıda belirtilen vakıflardan, uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için TÜBİTAK’tan alınan destek karar yazısı veya proje sözleşmesi, Ar-Ge merkezleri, tasarım mer-kezleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri için Bakanlıktan, teknogirişim sermaye desteği alan işletmeler için merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden alınan destek karar yazısı veya proje sözleşmesi, Teknoloji Geliştirme Bölgele-ri Kanunu kapsamında ücreti gelir vergisinden istisna tutulan personel çalıştı-ran işverenlerin, sigortalının bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetlemekle yükümlü yönetici şirketten alacakları belgeyle işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine yazılı olarak müracaat etmeleri şarttır.

(4) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden, Kanunda aranılan şartların taşın-dığına ve bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince destekten yararlanmaya hak kazanıldığına ilişkin ilgili kurum, kuruluş veya denetimle görevli şirket tarafından düzenlenen belgenin alındığı tarihi takip eden ay başından itibaren yararlanılır.

(5) İşverenlerin, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilmeleri için kapsama giren sigortalıların çalışmalarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine vermeleri zorunludur. Söz konusu belgenin yasal süresi dışında verilmesi hâlinde, Kanunda belirtilen sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.

(6) Kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde verilmesi hâlinde, tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin yarısı ile sigortalı hissesinin işverenlerce ödenip ödenmediğine bakılmaksızın, sigorta pri-mi işveren hissesinin diğer yarısı Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

(7) Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, bu kapsamdaki personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma za-manına oranı dikkate alınır.

(8) Kapsama giren personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalış-malarının haftalık 45 saati doldurması hâlinde çalışılan haftaya ilişkin hafta tatili,

88


sigorta pirimi işveren hissesi desteği uygulamasında dikkate alınır. Kapsama giren personelin ay içindeki çalışmalarının tamamının Ar-Ge, yenilik veya tasarım faali-yetleriyle ilgili olması hâlinde yıllık ücretli izin süreleri ile 2429 sayılı Kanunda belir-tilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu destek kapsamında değerlendirilir.

(9) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanan işyerlerinin, Kanunun 4 üncü maddesi gereğince yapılacak denetimler sonucunda ya da TEKMER müdür-lüğünden, yönetici şirketlerden veya resmî kurum ve kuruluşlardan veya Kanunda belirtilen vakıflardan alınacak belgelerden sigorta primi işveren hissesi desteğin-den yararlanabilmek için gerekli şartları taşımadıklarının anlaşılması hâlinde, daha önce Maliye Bakanlığınca karşılanmış olan sigorta primi işveren hissesi tutarları, sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümleri gereğince hesaplanacak gecikme ce-zası ve gecikme zammıyla birlikte işverenlerden tahsil edilir.

(10) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin ücretleri üzerinden hesaplanan sigor-ta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, Yönetmeliğin bu maddesi dışın-daki diğer şartlar aranmaz. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan ve ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin Kanun kapsamında bölge dışında gerçekleşti-rilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen sürelere ilişkin Bakanlar Kurulunca belirlenen oran karşılığı ücretleri de bu madde kapsamında de-ğerlendirilir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki yönetici şirketler bu destekten yararlanan işverenlerin ilgili mevzuata göre gerekli şartları taşıyıp taşımadığını denetlemek, şartların taşınmadığının tespiti hâlinde durumu işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine 10 iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür.

(11) Birinci fıkra kapsamına giren işverenlerin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyet-leriyle ilgili birden fazla işyerinin olması durumunda, kapsama giren her bir işyeri için ayrı başvuru yapılır ve her bir işyeri ayrı ayrı değerlendirilir. İşyerlerinin, aynı or-ganizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla Ar-Ge veya tasarım merkezinin bulunması durumunda, her bir Ar-Ge veya tasarım merkezi için yeni işyeri dosyası tescil edilmek suretiyle ayrı başvuru yapılır.

(12) Tamamlanmamış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi du-rumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, gerekli şartları taşıması hâlinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanır. Buna karşın, tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanamaz.

89

T.C.



(13) Hizmetleri ve ücretleri daha önce 5746 sayılı Kanuna göre bildirilmiş olan sigor-talılara, işverenlerince, toplu iş sözleşmelerine istinaden ücret farkı ödenmesine karar verilmesi ve Ar-Geve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalara ait ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin toplu iş söz-leşmesinin imzalandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma verilmesi hâlinde, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilir.

(14) Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde çalı-şan kamu personeli, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan öğrenciler ve yurtdışında çalı-şanlar için, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.

(15) Kanun kapsamına giren sigortalılara ücret dışında yapılan ödemeler, Kanun kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde yer alan prime esas ka-zanca dâhil edilmez. Bu ödemeler, destek kapsamına girmeyen aylık prim ve hiz-met belgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir.

(16) Kanun kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı ta-hakkuk eden işsizlik sigortası primleri hakkında sigorta primi işveren hissesi des-teği uygulanmaz.

(17) Yukarıdaki hükümler çerçevesinde doğan sigorta prim desteği tutarları, tak-vim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Mali-ye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne bildirilir.

Damga vergisi istisnası uygulaması

MADDE 12– (1) Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.

(2) Damga vergisi istisnasının uygulanabilmesi için; Ar-Ge merkezleri, tasarım mer-kezleri, rekabet öncesi işbirliği ile Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için başvuru yapılan ve desteği veren kamu kurumundan veya Kanunda belirtilen vakıflardan, tek-noloji merkezi işletmeleri için TEKMER müdürlüğünden, uluslararası fonlarca destek-lenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için TÜBİTAK’tan alınan veya bunlar tarafından onaylanan; kâğıda konu işlemin Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetleri ile ilgili olduğunu gösteren proje öneri bilgileri formu veya destek karar yazısı ya da proje sözleşmesi veya bu mahiyette-ki belgenin işlem esnasında noter, resmî daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi işlem yapan kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi yeterli olup, işlem yapan kurum veya kuruluşlarca başka belge aranmaz.

90


(3) İşlem esnasında, söz konusu belgelerin herhangi bir sebeple ibraz edilememesi durumunda, kâğıtlara ilişkin damga vergisi ilgililerce ödenir.

(4) Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde istihdam edi-len personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nede-niyle düzenlenen kâğıtlar ile Kanun kapsamına giren sigortalılar için düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri için damga vergisi alınmaz.

(5) Destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya projelere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi hâlinde, istisna uygulamasına konu olan damga vergisi 34 üncü madde kapsamın-da işletmelerden tahsil edilir. İşlem esnasında istisna uygulanırken, söz konusu bel-gelerin ibraz edilmiş olması bu uygulamayı etkilemez.

(6) Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan ku-rum ve kuruluşlar, istisna sebebiyle ilgililerine ödettirilmeyen veya ödeme sırasında tevkif edilmeyen damga vergisine ilişkin olarak içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bildirimi, işlemin yapıldığı tarihi izleyen 1 ay içinde ilgililerin gelir ve kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.

(7) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle, tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen ve istisnaya konu olan kâğıtlar ile istisnanın uygulanmasına dayanak teşkil eden belgeler, kâğıtların düzenlendiği tarihi takip eden yılın başından itibaren 5 yıl mu-hafaza edilir ve gerektiğinde ilgili kişi ve kurumlara ibraz edilir.

Gümrük vergisi istisnası

MADDE 13 - (1) Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.

(2) Ar-Ge Merkezi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmeler ile destek kap-samına alınmış olan rekabet öncesi işbirliği projeleri kapsamında ithal edilen eşya; Ar-Ge, yenilik veya tasarım ile ilgili faaliyetlerde kullanılmak üzere Bakanlığın uy-gun göreceği eşyalardan oluşur.

(3) Bu istisnadan yararlanacak ikinci fıkra kapsamındaki işletmeler, başvurularını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tek Pencere Sistemi E-Başvuru Uygulaması üzerinden Genel Müdürlüğe gönderir.

(4) Genel Müdürlük başvuruyu değerlendirir, uygun bulması halinde söz konusu başvuruyu aynı iş günü içinde onaylayarak gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere Tek Pencere Sistemi üzerinden Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bildirir. Genel Mü-

91

T.C.



dürlük gerekli görmesi halinde başvuru hakkında görüş almak üzere konusunda uzman en az bir izleyici görevlendirebilir.

(5) İkinci fıkrada belirtilmeyen ancak Kanun kapsamındaki Ar-Ge, yenilik ve tasa-rım projeleri sahibi işletmeler, desteği veren kurum veya kuruluşa ya da Kanunda belirtilen vakıflara, uluslararası fonlar tarafından desteklenen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri için ise TÜBİTAK’a başvuru yapar. İşletmeler, başvuru yaptıkları kurum veya kuruluşun belirleyeceği uygulama süreçlerine göre bu istisnadan ya-rarlandırılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Siparişe Dayalı Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetleri, Temel Bilimler Desteği, Tasarım Tescil Desteği, Destek ve Teşvikin Kapsamı ve Öğ-retim Elemanlarının Görevlendirilmeleri

Siparişe dayalı Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri

MADDE 14- (1) Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin sözleşme çerçevesinde si-parişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezle-rinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri Kanunda belirtilen indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir.

(2) Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, Ar-Ge ve tasarım indirimi olarak dik-kate alınabilir.

(3) Bu uygulama, 1/3/2016 tarihinden sonra verilen siparişler dolayısıyla ortaya çı-kacak Ar-Ge ve tasarım indirimleri için geçerlidir.

(4) Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından in-dirilebilir. Bu kapsamda, Türkiye’de verilen gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde Ar-Ge ve tasarım indirim hakkına sahip olmayan kişilerce verilen sipariş üzerine yapılan projelerde, indirim hakkının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından kullanılır. Sipariş verenler, Ar-Ge ve tasarım indirimi ile sipariş verilme-sine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi istisnası dışında kalan bu Kanun kapsamın-daki diğer teşvik ve destek unsurlarından yararlanamaz.

92


(5) Her bir geçici vergilendirme ve hesap dönemi itibarıyla yararlanılabilecek top-lam Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarının yarısı, Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi tarafından beyanname verme sürelerinin başlangıcından önce siparişi verene yazılı olarak bildirilir.

Temel bilimler desteği

MADDE 15 - (1) Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge per-soneli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, kamu personeli hariç olmak üzere iki yıl süreyle, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

(2) Bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezinde destekten yararlanacak personel sayısı, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde onu-nu geçemez. Bu sayının küsuratlı çıkması halinde tama iblağ edilir.

(3) Bu destekten yararlanılabilmesi için istihdam edilecek personelin 1/3/2016 (da-hil) tarihinden sonra işe alınması ve ilgili işletmede ilk kez istihdam edilmesi esas-tır.

(4) İşletme, bu destek kapsamında istihdam ettiği personelin işe alınması ve işten ayrılması durumları ile ilgili hususları Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda bil-dirmekle yükümlüdür.

(5) Bu desteğe ilişkin yapılacak ödemeler, destek kapsamındaki personele ilişkin sigorta prim gün sayısı dikkate alınarak Bakanlıkça aylık dönemler halinde gerçek-leştirilir.

(6) Bu madde kapsamında ödemelerin yapılabilmesi için, yukarıdaki şartların sağ-landığını ve işletme tarafından ilgili personele dönem ücretlerinin ödendiğini gös-teren raporun Bakanlığa sunulması gerekir. Bakanlıkça uygun görülen tutar, rapo-run teslim edildiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar işletmenin bildirdiği banka hesabına ödeme yapılır.

(7) Bu desteğe ilişkin tanzim edilecek raporda bulunması gereken asgari bilgiler ile diğer hususlar, Bakanlıkça belirlenir.

(8) Bakanlık tarafından ödenen destek tutarı, işletme açısından 33 üncü maddede belirtilen özel fon uygulamasına tabi tutulur.

93

T.C.



Tasarım tescil desteği

MADDE 16 - (1) Türk Tasarım Danışma Konseyinin önerileri doğrultusunda Bakanlık tarafından belirlenen kriterleri haiz tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların tescil giderleri, Bakanlık bütçesine konulacak ödenek imkânları çerçevesinde geri ödemesiz olarak desteklenebilir.

(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar Bakanlıkça hazırlanan Tasarım Tescil Desteği Uygulama Usul ve Esaslarında belirtilir.

Destek ve teşvikin kapsamı

Madde 17- (1) Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yarar-lananlar; Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) ve (13) numaralı bentleri, Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası-nın (a) ve (ğ) bentleri hükümleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.

Öğretim elemanlarının görevlendirilmeleri

MADDE 18 –(1) Öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gerçek-leştirilen faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, üniversite yönetim kurullarının izniyle tam zamanlı veya yarı za-manlı olarak görevlendirilebilirler.

(2) Tam zamanlı görevlendirme için herhangi bir üniversitede altı yıllık tam zamanlı ola-rak çalışmak gerekmekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl sonrasında bir yıldır.

(3) Yarı zamanlı görev alan öğretim elemanlarının bu hizmetleri karşılığı elde ede-cekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur.

(4) Tam zamanlı olarak görevlendirilecek personele kurumlarınca aylıksız izin ve-rilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan, önceki görevleri sebebiyle 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi veya geçici 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı veyahut iştirakçi sayılanların aylıksız izne ayrıldığı tarihi takip eden on beş gün içerisinde talepte bulunmala-rı halinde; aylıksız izinli sayıldıkları ve buralarda çalıştırıldıkları sürece aynı kap-samdaki sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan;

a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen sigorta primine esas ka-

94


zanç unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak sigorta primi çalışan hissesi ile genel sağlık sigortası primi çalışan hissesi tutarı kendile-rince, sigorta primi işveren hissesi ile genel sağlık sigortası primi işveren hisseleri görev yaptıkları işverenleri tarafından,

b) 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında iştirakçi sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen emekli keseneğine esas aylık unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak kişi keseneği kendilerince, kurum karşılıkları ile genel sağlık sigortası primlerinin tamamı görev yaptıkları işverenleri tarafından, ödenir.

(5) Prim ödeme yükümlülüğü görevlendirildikleri işverene aittir. İlgililerin bu şekil-de aylıksız izinde geçirdikleri süreler önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle emekli, keseneğine esas aylık unsurlarının veya sigorta primine esas kazanç unsur-larının tespitinde dikkate alınır.

(6) Bunlara aylıksız izin dönemindeki söz konusu çalışma süreleri için görev yaptık-ları işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmez ve bu süreler emekli ikramiyesi-nin hesabında dikkate alınır. 2547 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerine İlişkin Hususlar

Değerlendirme ve Denetim Komisyonu

MADDE 19 – (1) Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve rekabet öncesi işbirliği projelerinin değerlendirme ve denetimi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından yapılır.

(2) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu aşağıda belirtilen beş üyeden oluşur.

a) Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek bir üye,

b) Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da ilgili daire başkanı.

c) Bakanlıkça alanlarında uzmanlığı bulunan öğretim üyeleri arasından, başvu-rusu değerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi işbirliği projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlık tarafından seçilecek iki üye,

95

T.C.



ç) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) meclis veya sektör temsilcileri, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) meclis veya sektör temsilcileri, Organize Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile kanunla kurulan vakıflar veya meslek odalarının yönetici veya temsilcileri arasından başvurusu değerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi işbirliği projesinin ilgili ol-duğu konuya göre Bakanlıkça görevlendirilecek bir üye.

(3) Bakanlıkça, Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi veya rekabet öncesi işbirliği projesi ile ilgili başvuru, izleme ya da denetim faaliyetleri için alanında uzmanlığı olan en az iki kişi izleyici olarak görevlendirilir. Başvuruların incelenmesi amacıyla görevlendirilen izleyiciler başvurunun kabul edildiği yılı takip eden yılın sonuna kadar, aynı merkezin faaliyetlerinin ya da projenin izlenmesi ve denetlenmesinde görevlendirilemezler.

(4) Rekabet öncesi işbirliği projesi başvuruları ile Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezi başvurularının incelenmesi ya da faaliyetlerinin izlenmesi ile görevlendirilen izleyi-ciler, yerinde fiili inceleme ve denetlemeler yaparak hazırladıkları raporu Değerlen-dirme ve Denetim Komisyonuna sunarlar.

(5) Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen her bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulmak üzere görev-lendirilen izleyiciler tarafından yerinde incelenerek raporlanır.

(6) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezine ilişkin kararını bu merkezlerde yürütülen faaliyetlerin tamamını; rekabet öncesi iş-birliği projesine ilişkin kararını ise proje kapsamındaki faaliyetleri dikkate alarak verir.

(7) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da ilgili daire başkanı başkanlığında toplanır.

(8) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu en az dört üyenin katılımıyla toplanır ve üç üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır.

Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezleri

MADDE 20 – (1) Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararlanmak üzere Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almak için yapılan başvurularda aşağıda belirtilen asgari şartlar aranır.

a) Ar-Ge merkezlerinde en az elli ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sayı-da tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi,

b)Tasarım merkezlerinde ise en az on ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sayıda tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam edilmesi,

96


c) Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerinin Kanun kapsamındaki Ar-Ge veya ta-sarım faaliyetlerinin yurt içinde gerçekleştirilmesi,

ç) Başvuru yapan işletmenin; yeterli Ar-Ge veya tasarım yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması,

d) Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin, bu merkezlerde ça-lıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmaların bulunması,

e) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış program ve projelerinin bulunması,

f)Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması,

g) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kurulması halinde, bu merkezlerde yürütülen faaliyetlere ilişkin olarak sadece 5746 sayılı Ka-nunda yer alan destek ve teşvik hükümleri uygulanır.

(2) İşletmelerin, organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş bir-den fazla Ar-Ge veya tasarım merkezinin bulunması durumunda, her Ar-Ge veya tasarım merkezi için ayrı başvuru yapılır.

(3) Münhasıran Ar-Ge veya tasarım faaliyetinde bulunmak üzere Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi kuracak işletmeler için Türkiye’de ayrıca üretim ya da tica-retle iştigal eden bir işyerinin olması şartı aranmaz.

4) Ar-Ge merkezleri veya tasarım merkezlerinde, 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçeve-sinde, yabancı uyruklu Ar-Ge veya tasarım personeli çalıştırılabilir. Bu fıkra kapsa-mında çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları, bu kişileri çalıştıracak işlet-melerce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır ve Bakanlığın uygun görüşü doğrultusunda karara bağlanır.

Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerinin başvuru, izleme ve denetimi

MADDE 21 – (1) Destek ve teşviklerden yararlanmak isteyen işletmeler, başvurula-rını yazılı veya elektronik ortamda Bakanlığa yapar.

(2) Bakanlık, başvuru formu ve ekinde aranılacak belgeler, bunların şekil ve içeriği ile başvuruda izlenecek yöntemler ve diğer hususlarla ilgili olarak düzenleme yap-maya yetkilidir.

97

T.C.



(3) Bakanlık başvuru dosyasını herhangi bir eksikliğin olup olmadığı bakımından 5 iş günü içinde inceler. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksiklikler işletmeye bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren en geç 15 iş günü için-de işletme tarafından bu eksikliklerin tamamlanması istenir. Süresi içerisinde ek-sikliği giderilmeyen Ar-Ge veya tasarım merkezi başvurusu Bakanlıkça reddedilir.

(4) Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya ya-pılan bildirim sonucu işletme tarafından eksiklikleri giderilen başvuru dosyası, De-ğerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.

(5) Başvuru, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından; en geç otuz iş günü içinde değerlendirilip karara bağlanır. Kararın olumlu olması hâlinde düzen-lenen karar tutanağı, Bakanlık tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve başvuru sahibi işletmeye 5 iş günü içinde bildirilir. Kararın olumsuz olması hâlinde ise sonuç, işletmeye yazılı olarak bildirilir.

(6) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından Ar-Ge veya tasarım merke-zi başvurusu olumlu olarak değerlendirilen işletmenin Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından verilir.

(7) Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almaya hak kazanan işlet-me, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu karar tutanağının düzenlendiği tarih-ten itibaren Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlanır.

(8) Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde, yürütülen faaliyetlere ilişkin faaliyet raporu, takvim yılını kapsayacak şekilde ve takip eden yılın en geç Mayıs ayı içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulur.

(9) Bakanlık, faaliyet raporunun şekil ve içeriği açısından ön incelemesini yapar, eksik bilgi ve evrak bulunması hâlinde, tespit edilen eksiklikler işletme tarafından tamamlanarak en geç 10 iş günü içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulur.

(10) Ar-Ge merkezleri veya tasarım merkezlerinin izleme faaliyetine ilişkin işlemler her yıl için takip eden yılın Haziran ayından takvim yılı sonuna kadarki süre içerisin-de tamamlanır.

(11) Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından en geç 2 yılda bir denetlenir.

(12) Ar-Ge merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, denetimde tespit edilen eksiklik ve ihlalin ölçüsüne göre Ar-Ge Merkezi belgesi veya tasarım merkezi belgesi Bakanlık ta-

98


rafından iptal edilir veya eksikliklerin giderilmesi için 3 ayı geçmemek üzere ilgili işletmeye süre verilir. Bu süre içinde işletme, sağlanan destek ve teşviklerden ya-rarlanamaz.

(13) Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde tespit edilen eksiklikler ve-rilen süre içinde giderilmediği takdirde işletmeye verilen Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir. İşletme, şartların ihlal edildiği tarihten itibaren Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararla-namaz. Ancak, verilen süre içinde eksikliklerin giderilmesi halinde; Değerlendirme ve Denetim Komisyonunun verilen süre içerisinde toplanarak olumlu karar vermesi durumunda, kararın verildiği tarihten; Komisyonun verilen süre içerisinde toplana-maması ve daha sonraki bir zamanda toplanarak olumlu karar alması durumunda ise eksikliklerin giderilmesi için verilen sürenin bittiği tarihten itibaren işletmeler, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.

(14) Ar-Ge veya tasarım merkezinin 20 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen temel şartları yitirdiğinin tespit edilmesi hâlinde ise Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir.

(15) Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi iptal edilen işletmeler belgenin iptalini müteakip en erken 1 yıl sonra Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi başvurusu yapabilirler.

(16) Bu denetimler sırasında gerekli şartları taşımadığı tespit edilen merkezlerin durumu Bakanlık tarafından 10 iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığına ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirilir.

(17) Kurulan birimlerin Ar-Ge veya tasarım merkezi olma şartını kaybetmeleri, bu Yönetmelikte belirtilen şartları ihlal etmeleri veya destek ve teşviklerin amacı dı-şında kullanılması hâlinde, şartların kaybedildiği, ihlalin gerçekleştiği veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanıldığı tarihten itibaren işletmeler Kanunla Ar-Ge veya tasarım merkezlerine sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.

(18) Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerine ilişkin başvuru, izleme ve denetim-ler, Bakanlıkça belirlenen formlar kullanılarak ve inceleme kriterleri esas alınarak yapılır.

(19) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde Değerlendirme ve Denetim Komisyonun-da görev verilen üyeler, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri veya rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru veya faaliyetlerini yerinde değerlendirmek üzere gö-revlendirilebilir.

99

T.C.



Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerindeki değişiklikler ve mücbir sebepler

MADDE 22 – (1) Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işlet-melerin, tür veya unvan değişikliği, devir, birleşme, tam bölünme, kısmi bölünme işlemleri ile adres değişikliği ve ek fiziki alan taleplerine ilişkin bilgiler, işletme tara-fından Bakanlığa bildirilir.

a) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde, yukarıda belirtilen değişikliklerle ilgili ola-rak yerinde inceleme yapmak üzere en az bir izleyici görevlendirilebilir.

b) Yukarıda belirtilen değişikliklere ilişkin bildirimde bulunan işletme, organizasyon yapısı içinde 20 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında belirtilen şartları sağla-ması ve devam ettirmesi koşuluyla Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi için yeniden başvuru yapmaksızın Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu onayı esas alınarak yararlan-maya devam eder. Tür veya unvan değişikliklerinde karar Bakanlıkça verilir.

(2) Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, bu haller sona erinceye kadar Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi sa-hibi işletme, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz. Bu hallerin sona erdiğinin işletme tarafından bildirilmesini müteakip, Bakanlık tarafından ye-rinde yaptırılacak denetim sonucunda Değerlendirme ve Denetim Komisyonu onayı esas alınarak işletme, Ar-Ge veya tasarım merkezi için yeniden başvuru yapmaksı-zın, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararının alındığı tarihten itibaren Ka-nunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.

Tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personel sayısı hesabına ilişkin husus-lar

MADDE 23 – (1) Ar-Ge veya tasarım merkezinde çalışan tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısı; çalışan personelin, çalışma sürelerine göre üçer aylık dönemler itibarıyla toplam çalışma süresinin, bir kişinin üç aylık tam zamanlı çalışma süresine bölünmesi suretiyle hesaplanır. Haftada 45 saatin üzerindeki ve ek çalışma süreleri bu hesaplamada dikkate alınmaz. Üçer aylık dönemler, Ar-Ge veya tasarım merkezini bünyesinde bulunduran işletmenin geçici vergilendirme dönemleridir.

(2) Ar-Ge veya tasarım merkezleri dışında geçirilen ve gelir vergisi stopajı teşvikine konu olan süreler ile öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısı hesaplamasında dikkate alınır.

100


(3) Ar-Ge merkezi bulunan işletmeler, bu merkezlerde çalışan personel listesini her bir ay bazında ayrı ayrı olmak üzere, geçici vergilendirme dönemlerini izleyen ayın sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine ve ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlü-ğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine verirler.

(4) Herhangi bir üç aylık dönemde asgari Ar-Ge veya tasarım personeli çalıştırma şartını ihlal eden işletmeler, şartların ihlal edildiği tarihten tekrar sağlandığı tarihe kadar Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.

ALTINCI BÖLÜM

Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine İlişkin Hususlar

Rekabet öncesi işbirliği projelerinin kapsamı

MADDE 24 – (1) Bakanlıkça ilan edilen teknoloji alanlarında yer alan rekabet öncesi işbirliği projeleri destek kapsamında değerlendirilir.

(2) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde birden fazla kuruluşun yer alması zorunludur. İşbirliği anlaşmasında yer alan proje ortaklarından birisi yürütücü olarak belirlenir.

(3) Her bir rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık kısmı, Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz ola-rak desteklenebilir.

Rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru şekli ve destek süresi

MADDE 25 – (1) Rekabet öncesi işbirliği proje başvuruları Bakanlıkça ilan edilen çağrı dönemlerinde yapılır.

(2) Başvurusu değerlendirilecek projelerin teknoloji alanları, bütçeleri ve destek oranları gibi hususlar her çağrı dönemi için Bakanlıkça ilan edilir.

(3) Başvurular proje yürütücüsü tarafından yazılı veya elektronik ortamda Bakan-lığa yapılır.

(4) Bakanlık, başvuru dosyasının şekil ve içeriği açısından 5 iş günü içinde ön ince-lemesini yapar. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksiklikler proje yürütücüsüne bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde ek-sikliklerin tamamlanması istenilir. Süresi içerisinde eksikliği giderilmeyen rekabet öncesi işbirliği proje başvurusu Bakanlık tarafından reddedilir.

101

T.C.



(5) Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya yapılan bildirim sonucu proje yürütücüsü tarafından eksiklikleri giderilen başvuru dosyası, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.

(6) Eksiklikleri giderilen veya eksikliği bulunmayan başvurular, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından değerlendirilip karara bağlanır ve karar 5 iş günü içerisinde proje yürütücüsüne yazılı olarak bildirilir. Kararın olumlu olması hâlinde, bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde işbirliği anlaşmasında yer alan proje ortakları ile Bakanlık arasında sözleşme imzalanır. Sözleşme tarihinden iti-baren işletmeler, Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanır.

(7) Kararın bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde sözleşmesi yapılmayan projeler iptal edilmiş sayılır.

(8) Desteklenmesi uygun bulunan ve sözleşme yapılan projeler için durum Bakanlık tarafından, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumuna sözleşmenin im-zalandığı tarihten itibaren 5 iş günü içerisinde bildirilir.

(9) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin destek süresi en fazla 36 aydır. Ancak proje yürütücüsü tarafından ek süre talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun görülmesi halin-de en fazla 6 ay ek süre verilebilir.

Rekabet öncesi işbirliği projelerinin izlenmesi ve destek ödemesi

MADDE 26 – (1) Sözleşme tarihinden itibaren projenin izleme süreci başlar. İzleme süreci başlayan projelerde, proje yürütücüsü tarafından takvim yılının altı aylık dö-nemleri halinde hazırlanan gelişme raporları dönemin bitimini takip eden ay içeri-sinde Bakanlığa sunulur.

(2) Gelişme raporu doğrultusunda projenin dönemsel izlenmesine ilişkin izleme raporu; konusunda uzmanlığı olan ve Bakanlıkça görevlendirilen en az iki izleyici tarafından hazırlanır ve Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.

(3) Desteklenmesi uygun bulunan projelerin sonuçlandırılması, durdurulması veya iptal edilmesi kararı, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından verilir. De-ğerlendirme ve Denetim Komisyonu, izleme raporlarını en fazla 20 iş günü içinde inceleyerek projenin devamı ya da iptali yönünde karar verir.

(4) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, projenin rekabet öncesi işbirliği niteliğini kaybettiğinin tespit edilmesi hâlinde, proje sözleş-mesi Bakanlık tarafından iptal edilir.

102


(5) Proje kapsamında yapılan harcamalara ilişkin Bakanlıkça gerçekleştirilecek öde-meler, dönemsel izlemeyi müteakip dönemlerde yapılır.

Rekabet öncesi işbirliği projelerinin uygulama süreci

MADDE 27 – (1) Rekabet öncesi işbirliği proje faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uy-gunluk denetimleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından gerçekleştirilir.

(2) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru, değerlendirme, izleme ve dene-tim, ödeme, sonuçlandırma süreçleri ile destek kalemleri, sözleşmede yer alacak hususlar ve uygulamaya ilişkin iş ve işlemler, Bakanlıkça hazırlanan Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Uygulama Usul ve Esaslarında belirtilir.

(3) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan işletmelerin bu işbirliğine yaptıkları katkılar, işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta izlenir.

(4) Ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, başka bir amaç için kullanılamaz. Proje he-sabında toplanan tutarlar, özel hesabı açan işletmenin kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz.

(5) Bakanlık tarafından ödenecek destek tutarı, işbirliğini oluşturan işletmeler açı-sından projeye katkıları oranında, 33 üncü maddede belirtilen özel fon uygulama-sına tabi tutulur.

YEDİNCİ BÖLÜM

Teknogirişim Sermayesi Desteği, Teknoloji Merkezleri ve Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Projelerine İlişkin Hususlar

Teknogirişim sermayesi desteği

MADDE 28 – (1) Teknogirişim sermayesi desteğine, örgün öğrenim veren üniversitele-rin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecele-rinden birini ön başvuru tarihinden en çok on yıl önce almış kişiler başvurabilir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen “bir yıl içinde mezun olabilme” şartının; ilgili üniver-sitenin yetkili birimlerince teknogirişim sermayesi desteği için talepte bulunulan merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi adına düzenlenen bir yazıyla, “ön başvuru tarihinden en çok on yıl önce alma” şartının ise ilgili üniversitelerce verilen çıkış belgesiyle veya diplomayla tevsik edilmesi gerekir.

103

T.C.



(3)Destekten, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından kabul edil-miş iş planına uygun biçimde ve destek başvurusundan sonra ihdas edilmiş ve gi-rişimcinin münferiden veya müştereken temsil ve ilzama yetkili olduğu işletme yararlanabilir.

(4) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerince, üçüncü fıkrada belirtilen şartları taşıyan işletmelere bir defaya mahsus olmak üzere, teminat alınmaksızın ve hibe olarak 5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen tutara kadar teknogirişim sermayesi desteği verilebilir.

(5) Teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelere ait Ar-Ge ve yenilik projelerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca ya da kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerini desteklemek ama-cıyla fon veya kredi kullanan vakıflarca desteklenmesi durumunda, teknogirişim sermayesi olarak verilen destek tutarı, Ar-Ge ve yenilik projesi harcamalarından veya desteğinden indirilmez.

(6) Destek kararını veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi bir işletme-ye verilecek hibe şeklindeki sermaye desteğini taksitlere bölebilir, destek ödeme-lerinin yapılması için çeşitli başarım ölçütlerinin yerine getirilmesini şart koşabilir, öncelikli olarak destekleyeceği teknolojik alanlar belirleyebilir.

(7) Kanun kapsamında, yılı bütçesinde Ar-Ge ve yenilik harcamalarının destek-lenmesi amacıyla hibe şeklinde ödeneği bulunan merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için 5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen tutarı aşamaz. Bu husus merkezî yönetim bütçesinin hazırlanması ve uygulanması esnasında dik-kate alınır ve izlenir.

(8) Dördüncü ve yedinci fıkralarda belirtilen maktu tutarlar, takip eden yıllarda Ver-gi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle dikkate alınır.

(9) Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalananlara, bu desteğe konu projele-rinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tara-fından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı Gelir Vergisi Kanu-nunun 89 uncu maddesi uyarınca beyan edilen gelirin ve Kurumlar Vergisi Kanunu-nun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır. İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 500.000 Türk Lirasını aşamaz. İndirim uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılabilir.

104


(10) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteği-nin, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından kabul edilmiş iş pla-nına uygun biçimde ve destek başvurusundan sonra ihdas edilmiş ve girişimcinin münferiden veya müştereken temsil ve ilzama yetkili olduğu işletmeye sermaye desteğini sağlayan mükelleflerce kuruluşunda veya sonrasında ortak olmak ve ser-maye koymak suretiyle sağlanması zorunludur.

(11) İndirim olarak dikkate alınabilecek tutar, gerçek kişiler açısından sermaye des-teğinin sağlandığı takvim yılında elde edilen beyana tabi kazanç ve iratların toplam tutarından geçmiş yıl zararları ve tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kalan tutarın yüzde onu ile sınırlıdır. Kurumlar vergisi mükellefleri açısından ise serma-ye desteğinin sağlandığı hesap dönemi başındaki öz sermayenin yüzde yirmisini aşmamak koşuluyla kurum kazancının en fazla yüzde onu ile sınırlı olup indirim tutarının tespitinde kurum kazancı olarak ticari bilanço kârı veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklenmek ve geçmiş yıl zararları ile varsa tüm indirim ve istisnalar düşülmek suretiyle bulunan tutar [Ticari bilanço kârı (zararı) + kanunen kabul edilmeyen giderler - geçmiş yıl zararları - tüm indirim ve istisnalar] dikkate alınacaktır.

(12) Teknogirişim sermayesi desteğine konu projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destek-lerinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim dolayısıyla söz konusu mükellefler adına zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Teknogirişim sermayesi desteği uygulaması

MADDE 29 – (1) Teknogirişim sermaye desteği, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından verilir.

(2) Teknogirişim sermayesi desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmek üzere belirlenen projelerin, başvuru sahipleri ve bütçesini içeren listeyi Bakanlığa bildirir. Bu bilgiler, Bakanlıkça oluşturulacak tek-nogirişim sermayesi desteği bilgi kütüğünde tutulur.

(3) Teknogirişim sermayesi desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, işletmeyle imzalanan sözleşmeyi ve desteklenmeye uygun bulunan büt-çeyi belirten karar yazısını, ödeneğin tahsis edildiği tarihten itibaren en geç 15 iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirir.

105

T.C.



(4) Girişimciler teknogirişim sermayesi desteğinden, bir defaya mahsus olmak üze-re yararlandırılır. Bu husus ilgili idarelerce teknogirişim sermayesi desteği bilgi kü-tüğünden araştırılır ve değerlendirme esnasında dikkate alınır.

(5) Teknogirişim sermaye desteğine ilişkin Usul ve Esaslar, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından hazırlanır. Usul ve Esaslarda asgari aşağıdaki hususlar bulunur.

a) Destek süresi,

b) Kamudan alınan diğer geri ödemesiz desteklerin teknogirişim sermaye deste-ğinden düşülmesi,

c) İş planı dokümanının içeriği ve biçimi,

ç) İş planı başvuru değerlendirme usul ve esasları,

d)Değerlendirme Komisyonunun çalışmasına ilişkin usul ve esaslar,

e) Sözleşmeye ilişkin hususlar,

f) Destek verilen işletmenin izlenmesine ilişkin usul ve esaslar,

g) Malî belgelendirme, denetim ve ödeme işlemlerine ilişkin usul ve esaslar,

ğ) Haksız ve fazla ödemelerin tahsiline ilişkin usul ve esaslar,

h) Tarafların sorumlulukları,

ı) Etik şartlar,

i) Gizlilik, fikrî ve sınaî mülkiyet haklarına ilişkin hususlar,

j) Destekle ilgili belgelerin saklanması ve destek sonrası denetime ilişkin usul ve esaslar.

(6) Teknogirişim sermayesi desteğinden yararlanan işletmeler, Kanun kapsamın-daki destek ve teşvik unsurlarından proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ve iş planının ilgili merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından desteklendiği süre boyunca yararlanır.

(7) Teknogirişim sermayesi desteğinin uygulanmasına ilişkin Usul ve Esaslar Ba-kanlık tarafından ya da Bakanlığın bir protokol kapsamında desteği vermesini uygun gördüğü bağlı ya da ilgili kuruluşlarınca Bakanlığın görüşü alınarak düzen-lenir.

106


Teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri)

MADDE 30 – (1) İşletmeler, KOSGEB destek mevzuatı kapsamında sağlanan des-teklerden yararlanmak üzere, Ar-Ge ve yenilik projeleri veya tasarım projeleriyle teknoloji merkezlerine başvuru yaparlar.

(2) İşletme başvuruları, 24/4/2005 tarihli ve 25795 sayılı Resmî Gazete’de yayım-lanan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Destekleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde inceleme ve değerlendir-meye tabi tutularak desteklenip desteklenmeyeceğine karar verilir.

(3) İlgili mevzuat uyarınca desteklenmesi uygun bulunan işletmeler, Kanunla sağ-lanan destek ve teşvik uygulamalarından, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projesinin onaylandığı tarihten itibaren ve proje süresince yararlanır.

(4) KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir se-beple sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hâllerinde, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyeti bitmiş sayılır ve bu tarihten itibaren Kanunla sağla-nan destek ve teşvik unsurlarından yararlanılamaz. Bu durum, teknoloji merkez kurullarınca 10 iş günü içinde işletmenin bağlı bulunduğu vergi dairesine ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne bildirilir.

Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri

MADDE 31 – (1) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri, başvuru yapılan kamu kuru-mu veya kuruluşu ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından kendi mevzuatına göre değerlendirilir. Teknoloji merkezi işletmeleri ile Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerinde yürütülen, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından desteklenen veya TÜBİTAK tarafından yü-rütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri yeniden incelemeye tabi tutulmaksı-zın, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerine yönelik destek karar yazısının düzen-lendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanunla sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir.

(2) Birinci fıkraya girmeyen, Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok taraflı uluslararası Ar-Ge işbirliği programları fonlarından malî olarak desteklenen

107

T.C.



Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerini yürüten işletmeler de Kanun kapsamındaki destek ve teşviklerden söz konusu proje kapsamında ve proje destek süresince ya-rarlanırlar. Uluslararası Ar-Ge işbirliği programlarınca desteklenen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerinin Kanunla sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yarar-lanabilmesi için uluslararası programa yapılan proje başvurusu, başvurulan progra-ma ait bilgiler, destek yazısı veya sözleşmesi ve teşvikten yararlanacak işletmenin projedeki katkısını içeren bilgilerle birlikte TÜBİTAK’ın incelemesine sunulur.

(3) İkinci fıkra kapsamında destek ve teşviklerden yararlanacak işletmeler, TÜBİTAK’ın onay yazısının düzenlendiği tarih itibarıyla Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanırlar.

(4) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında Teknoloji Geliştirme Bölge-leri içerisinde gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme pro-jesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuru-luşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden bütün hâlinde yararlanılabi-lir. Bu durumda, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre sağlanan destek ve teşviklerden ayrıca yararlanılamaz.

(5) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerinde, projenin herhangi bir sebeple sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hâllerinde, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyeti bitmiş sayılır ve bu tarihten itibaren Kanunla sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanılamaz.

Denetim

MADDE 32 – (1)Teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerin proje izleme ve denetimleri, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından görevlendirilen alanında uzman kişiler veya akademisyenler veya Ba-kanlık tarafından yapılır.

(2) Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi an-laşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından desteklenen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerine ilişkin denetimler, destekle ilgili mevzuat çerçevesinde, destek sağlayan kurum, kuruluş veya vakıf tarafından yapılır.

(3) Teknoloji merkezi işletmelerinin denetimi en geç 2 yıllık süreler itibarıyla KOS-GEB tarafından gerçekleştirilir.

108


(4) TÜBİTAK tarafından yürütülen veya uluslararası fonlarca desteklenen projele-rin denetimi TÜBİTAK tarafından yapılır.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Nakit desteklerin izlenmesi

MADDE 33 – (1) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları hibe destekler, desteğin tabi olduğu mevzuat hükümlerine uy-gun olarak özel bir fonda izlenir.

(2) Bu fonda yer alan tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarının tes-pitinde Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması olarak dikkate alınmaz.

(3) Bu fonun elde edildiği hesap dönemini izleyen 5 yıl içinde sermayeye ilave dı-şında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi hâlinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte işletmeden tahsil edilir.

(4) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve ku-ruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları geri dönüşlü destekler bu kapsamda değerlendirilmez.

Şartların ihlali ve destek ve teşviklerin amacı dışında kullanılması

MADDE 34 – (1) İşletme, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında verdiği tüm bilgi ve belgelerin gerçeğe uygun olduğunu kabul ve taahhüt eder; bu kapsamda gerçeğe uygun bilgi ve belge sunulmaması; projelerin, işletmelerin kasıt, kusur veya ihmali sonucu iptal edilmesi Kanun hükümlerinin ihlali sayılır.

(2) Kanun hükümlerinin ihlali veya destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kul-lanılması durumunda, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır ve ziyaa uğratılmış vergiler gecikme faizi ve vergi ziyaı ceza-sıyla birlikte tahsil edilir.

109

T.C.



(3) Sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacak-larının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulan-mak suretiyle tahsil edilir.

Komisyon üyeleri ve izleyici ödemeleri

MADDE 35 – (1) 3624 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Küçük ve Orta Ölçek-li İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından desteklenen araştırma, geliştirme, tasarım ve yenilik faaliyetlerine ilişkin her türlü süreçte gö-rev yapan öğretim elemanları ile kamu görevlisi olmayan alanında uzman diğer ki-şilere söz konusu Kanunun ek 1 inci maddesi,

(2) 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde Bakanlık tara-fından desteklenen programlar veya komite/komisyon/çalışma gruplarına ilişkin hizmetlerde görevlendirilen öğretim elemanları ile kamu görevlisi olmayan alanın-da uzman diğer kişilere aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası,

uyarınca ilgili maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde ödemeler yapılır.

Gizlilik

MADDE 36 – (1) Destek ve teşvik uygulamalarına yönelik olarak yapılan başvurula-rın değerlendirme ve izleme süreçleri ile denetim faaliyetlerinde görev alan kişilere sunulan bilgi ve belgeler, işletmeye ait “ticari gizli bilgi” veya “hizmete özel bilgi” olarak kabul edilir ve üçüncü kişilere herhangi bir yolla aktarılmaz.

(2) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanunu, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümleri de saklı kalmak kaydıyla, gizlilik hükümlerine aykırı dav-ranan kişi ve kuruluşlar, Kanunla getirilen destek ve teşviklerden yararlanamazlar, destek ve teşvik kapsamına alınan projelerde hiçbir şekilde görev alamazlar.

Düzenleme ve denetim yetkisi

MADDE 37 – (1) Ar-Ge Merkezleri, Tasarım Merkezleri ve Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin ye-rindelik ve uygunluk denetimleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından gerçekleştirilir.

(2) Uygulamayla ilgili olarak; vergisel konularda Gelir İdaresi Başkanlığı, başvuru, izleme ve denetim konularında Bakanlık, sigorta prim desteğiyle ilgili hususlarda ise Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı düzenleme yapmaya yetkilidir.

110


Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 38 – (1) 31/7/2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve De-netim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 39 – (1) Bu Yönetmelik, 1/3/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 40 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile Maliye Bakanı birlikte yürütür.

111

T.C.



4. Tebliğ

1 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği

1. Giriş

Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluş-ları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği proje-lerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleriyle ilgili olarak 28.02.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda(1) belirtilen gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır. 28

2. Yasal Düzenleme

1.4.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren, 28.02.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Ka-nunun 3 ncü maddesinin ikinci fıkrası ile 4 üncü maddesi aşağıdaki gibidir:

“(2) Gelir vergisi stopajı teşviki: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yarar-lanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.”

“MADDE 4 - (1) Bu Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlanan-ların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç iki yıllık süre-ler itibarıyla yapılır.

(2) Bu Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen gelir vergisi stopajı ve sigorta primi iş-veren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez.

(3) Asgari Ar-Ge personeli sayısının hesabında fiilen ve tam zamanlı olarak çalışan personelin üçer aylık dönemler itibarıyla ortalaması esas alınır.

1 12/03/2008 tarihli ve 26814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

112


(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının ama-cı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecik-me zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.

(5) Bu Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlananlar; 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 29.1.2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hak-kında Kanunun aynı mahiyetteki hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.

(6) Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, TÜBİTAK’ın gö-rüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir-likte çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”

Destek ve teşviklere yönelik uygulama ve denetim uygulama usul ve esasları 31.07.2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araştırma ve Geliş-tirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği ile belirlenmiştir.

3.Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Uygulaması

3.1. Uygulama Esasları

5746 sayılı Kanun uyarınca Ar-Ge Merkezi belgesi alabilmek için Ar-Ge merkezlerinde en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi zorunludur. Bu nedenle, gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak için Ar-Ge merkezlerinde en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi gerekmektedir.

Ar-Ge merkezleri dışında, teknoloji merkezi işletmelerinde Ar-Ge ve yenilik projelerin-de, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak için personel sınırla-ması bulunmamaktadır.

Gelir vergisi stopajı teşvikinin hesaplanmasında kapsama giren personelin fiilen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma zamanına oranı esas alınacaktır. Kanun kapsamında faaliyette bulunan personelin, ay içindeki çalışmala-rının tamamının Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olması halinde hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri de 50 (elli) tam zaman eşdeğerin hesabında bu kapsamda değerlendirilerek gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasında dikkate alınacaktır. Ancak, bir günde 8, haftada 45 saatin üzerindeki çalışma süreleri ile ek çalışma süreleri 50 (elli) tam zaman eşdeğerin hesabında dikkate alınmaz.

113

T.C.



Kısmî çalışma halinde ise, personelin Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ayırdığı zama-nın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları Ar-Ge ve yenilik harcaması olarak dikkate alınacaktır. Kısmî çalışan personelin hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri dikkate alınmaz.

Teşvik uygulamasında istisna, Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında fazla mesai dahil çalıştığı süreye ilişkin ücret matrahına uygulanacaktır. Ücret matrahına söz konusu istisnanın uygulanması sonucu vergiye tabi ücret ile bu ücret üzerinden yapılan stopaj tutarı muhtasar beyannameye yansıtılacaktır.

Gelir vergisi stopajına ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez. Hesaplamalarda çıkan kesirler tama tamamlanır. Destek perso-nelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçmesi halinde brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlanılarak hangi personelin faydalanacağı belirlenir. Yararlanacaklar kapsamında olanların ücretleri eşit ise işverenlerce belirleme yapılır.

Örnek 1: (X) Anonim Şirketine ait Ar-Ge merkezinde 70 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli ve 6 tam zaman eşdeğer destek personeli çalışmakta olup, Ar-Ge perso-nelinin 9’u doktoralıdır. Doktoralı personel Bay (A)’ya, Ar-Ge faaliyeti kapsamındaki çalışmasına ilişkin 2.000 YTL brüt ücret ödenmektedir.

(X) A.Ş.’nin bu kapsamda yapacağı ücret ödemelerinden Ar-Ge kapsamında çalış-tırılan doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya ait istisna uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır.

114


Böylece Ar-Ge merkezinde çalışan Bay (A)’nın ücret gelirinden (1.530 YTL x %15=) 229,5 YTL tutarında vergi istisnaya tabi olacak, istisna dışında kalan ücret matra-hından hesaplanan 25,5 YTL tutarındaki gelir vergisi ise asgari geçim indirimi uy-gulaması nedeniyle vergi dairesine ödenmeyecektir.

Söz konusu hesaplama, Ar-Ge kapsamında çalışan doktoralı ve diğer personelin her biri için yapılarak, Ek:1 ve Ek:2’de yer alan “İstihdam Edilen Ücretlilere İlişkin Bilgiler” ile “Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Kapsamında Ücret Ödemeleri İstisnasına İlişkin Bildirim” doldurulacak ve muhtasar beyanname ekinde verilecektir.

Örnek 2: Bir yıldan beri yürütülmekte olan iki adet Ar-Ge projesinden birisinin (M) Kamu kurumu tarafından desteklenmesine karar verilmiş ve destek karar yazısı 01.07.2008 tarihi itibarıyla düzenlenmiştir. Bu projede çalışan araştırmacı ve be-kar Bayan (B)›nin almış olduğu 3.000 YTL›lik brüt ücrete ilişkin istisna uygulaması aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Böylece Kamu kurumu tarafından desteklen Ar-Ge projesinde çalışan Bayan (B)’nin 01.07.2008 tarihinden itibaren ücret gelirinden dolayı (2.040 YTL x %15=) 306 YTL

-Brüt Ücret Tutarı 2.000 YTL

-Vergiye Tabi Ücret Matrahı

[2.000-(2.000x % 15=)]

(SSK. Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sig. Primi İşçi payı %1=%15)

1.700 YTL

-İstisna Edilen Vergi Matrahı Tutarı

(1.700YTL x 0.90 = )1.530 YTL

-İstisna Dışı Ücret Matrahı

(1.700 - 1.530 =) 170 YTL

-Hesaplanan Vergi Tutarı

(170 YTLx%15=)

-Hesaplanan Asgari Geçim İndirimi

(265 Seri No’lu Tebliğe göre hesaplanan tutar)

25,5 YTL

45,63 YTL

-Vergi dairesine ödenecek tutar

(25,5-45,63=) -

115

T.C.



tutarında vergi istisnaya tabi olacak, istisna dışında kalan ücret matrahından he-saplanan 76,5 YTL tutarındaki gelir vergisinden ise 45,63 YTL tutarındaki asgari geçim indiriminin mahsubu sonucu kalan 30,87 YTL muhtasar beyannameye dahil edilerek vergi dairesine ödenecektir.

-Brüt Ücret Tutarı 3.000 YTL

-Ücret Matrahı

[3.000-(3.000x %15=)]

( SSK Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sig. Primi İşçi payı %1=%15 )

2.550 YTL

-İstisna Edilen Tutar

(2.550YTL x 0.80 = )2.040 YTL

-İstisna Dışı Ücret Matrahı

(2.550 - 2.040 =)510 YTL

-Hesaplanan Vergi Tutarı

(510 YTL x %15=)

-Hesaplanan Asgari Geçim İndirimi

(265 seri no.lu Tebliğe göre hesaplanan tutar)

76,5 YTL

45,63 YTL

-Vergi dairesine ödenecek tutar

(76,5-45,63=) 30,87 YTL

3.2.Uygulamanın Başlangıcı

Gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması 01.04.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Teşvik uygulamasından bu Kanun uyarınca yayımlanan “ Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetme-liği “nde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde yararlanılacaktır.

Bu nedenle anılan yönetmelikte yeralan hükümler çerçevesinde;

-Ar-Ge merkezlerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği,

-Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,

-Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge ve yenilik projesinin onaylandığı,

-Teknogirişim sermaye desteklerinde, kamu idaresi tarafından iş planının onaylandığı,

116


-Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya ulus-lararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşme-sinin yürürlüğe girdiği, tarihten itibaren gelir vergisi stopajı teşvikinden yarar-lanılabilecektir.

Öte yandan, 5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış olan Ar-Ge ve yenilik projelerinde;

-Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya ulusla-rarası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerine ilişkin destek karar yazısı veya proje sözleşmesinin 01.04.2008 tarihin-den önce yürürlüğe girmesi halinde 01/04/2008,

-Ar-Ge merkezlerinde yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, Ar-Ge merkezi bel-gesinin düzenlendiği,

tarih itibarıyla gelir vergisi stopajı teşviki hükümlerinden yararlanılacaktır.

4. Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ödemeler ve Teşviki Sona Erdiren Haller

4.1. Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ödemeler

5746 sayılı Kanunda belirtilen gelir vergisi stopajı teşvikinden kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin yararlanacağı belirtilmiş olup, aşağıda belirtilen ödemeler nedeniyle gelir vergisi stopajı teşviki uygulama-sından yararlanılamayacaktır.

-Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamı dışındaki çalışmalara ait ücret ödemeleri,

-Ar-Ge ve yenilik projelerinde görev alan ve/veya işletmelerde çalışan kamu perso-neline yapılan ücret ödemeleri,

-Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında ay içinde kısmî zamanlı olarak çalışan per-sonelin hak kazanılmış hafta tatili, yıllık ücretli izin ve mazeret izni gibi sürelere isabet eden ücret ödemeleri.

117

T.C.



4.2.Teşvik Uygulamasının Sona Erdiği Haller

Aşağıda belirtilen hallerde gelir vergisi stopaj teşviki uygulanmaz:

-5746 sayılı Kanuna göre Ar-Ge merkezi olabilme niteliği, geçici verilendirme döne-mini içeren üçer aylık dönemlerde en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer personel is-tihdam şartına bağlanmıştır. Kanunda belirtilen sayıda personel istihdam şartının ihlal edildiği geçici vergilendirme dönemi itibarıyla,

-Ar-Ge ve yenilik projelerinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi veya pro-jeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti bitmiş sayı-lacağından bu tarihten itibaren,

-KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir neden-le sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yeni-lik faaliyeti de son bulacağından bu tarihten itibaren,

-Rekabet öncesi işbirliği projesinde yer alan işletmeler, projenin herhangi bir ne-denle sona ermesi halinde bu tarihten itibaren, proje sözleşmesinin iptal edilmesi halinde ise denetimin başlama tarihi itibarıyla,

gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanılamayacaktır.

5. Diğer Hususlar

Tamamlanmamış bir Ar-Ge ve yenilik projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge ve yenilik projesini devralan işletme, Tebliğin 3 üncü bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanır.

5746 sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanan personel için işverenler 5084 sayılı Kanun hükümlerinden aynı vergilendirme dönemi içinde ayrıca yararlanamazlar. Ancak Ar-Ge ve destek personeli dışında kalan personel ile tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşan destek personeli için gerekli şartların taşınması halinde, 5084 sayılı Kanunda öngörülen destek ve teşvik un-surlarından yararlanılabilir.

5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile bu Tebliğin yayımlandığı tarih arasın-da, Kanun ve buna ilişkin yayımlanan yönetmelik hükümlerinde belirtilen şartları yerine getirmiş olup da Tebliğin yayımlandığı tarihe kadar gelir vergisi stopajı teş-vikinden yararlanmamış olanların talepte bulunmaları halinde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltme hükümlerine göre gerekli düzeltme işlemleri yapılır.

Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlananların, teşvikten ya-rarlanma şartlarına haiz olmadıkları halde haksız yere yararlandıklarının tespiti ha-

118


linde, haksız yere yararlanılan teşvik tutarları 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gerekli müeyyideler uygulanarak tahsil edilir.

Tebliğ olunur.


1.Giriş

5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Ka-nunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına ilişkin olarak 5838 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 75 inci madde uyarınca, 1 seri no.lu 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hak-kında Kanun Genel Tebliğin ilgili bölümlerinde 1.3.2009-31.12.2013 tarihleri arasında geçerli olmak üzere aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.

2. “2. Yasal Düzenleme” başlıklı bölümünün son paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki açıklama eklenmiştir.

“5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına ilişkin olarak 5838 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 75 inci maddede ise; “31.12.2013 tarihine kadar, 28.2.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliş-tirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; doktoralı olanlar için yüzde 90’ı, diğerleri için yüzde 80’i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle ter-kin edilir. Bu süre içerisinde, anılan maddenin bu maddeye aykırı olan hükmü uygu-lanmaz.” hükmüne yer verilmiştir.”

3. “3. 1. Uygulama Esasları” başlıklı bölümünde yer alan 5 ve 6 ncı paragraflar ile Örnek 1, Örnek 2 ve buna ilişkin açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“ Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında fazla mesai dahil çalıştığı süreye ilişkin ücret üzerinden hesaplanan vergi tutarına öncelikle 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde as-gari geçim indirimi uygulanacak olup asgari geçim indirimi mahsubu yapıldıktan sonra kalan gelir vergisi tutarının doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için yüzde sekseni her bir işçi bazında tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle ter-kine konu edilecektir.

119

T.C.



Gelir vergisi stopajına ilişkin teşviklerden yararlanacak olan işverenin çalıştırdığı destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge perso-neli sayısının yüzde onunu geçemez. Hesaplamalarda çıkan kesirler tama tamam-lanır. Destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçmesi halinde brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlanılarak hangi personel için teşvikten faydalanılacağı belirlenir. Yararlanacaklar kapsamında olanların ücretleri eşit ise işverenlerce belir-leme yapılır.

Örnek 1:

(X) Anonim Şirketine ait Ar-Ge merkezinde 70 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli ve 6 tam zaman eşdeğer destek personeli çalışmakta olup, Ar-Ge personelinin 9’u doktoralıdır. Doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya, Ar-Ge faaliyeti kapsamındaki çalışmasına ilişkin olarak 2.000 TL brüt ücret ödenmektedir.

(X) A.Ş.’nin bu kapsamda yapacağı ücret ödemelerinden Ar-Ge kapsamında çalış-tırılan doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya ait istisna uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır.

a - Brüt Ücret Tutarı 2.000,00 TLb - Vergiye Tabi Ücret Matrahı [ a -( a x % 15=)]* 1.700,00 TLc - Ücretler Üzerinden Hesaplanan Gelir Vergisi Tutarı (b x %15=) 255,00 TLd - Mahsup Edilecek Asgari Geçim İndirimi Tutarı 49,95 TLe - Asgari Geçim İndiriminin Mahsubundan Sonra Kalan Tutar (c - d=) 205,05 TLf - Terkin Edilecek Tutar (e x % 90=) 184,55 TLg - Vergi Dairesine Ödenecek Tutar (e - f=) 20,50 TL

*(SSK. Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sigortası Primi İşçi payı %1=%15)

Böylece Ar-Ge merkezinde çalışan Bay (A)’nın ücret gelirinden kesilen gelir vergisi tutarından asgari geçim indirimi mahsup edildikten sonra kalan vergi tutarının % 90’ı olan 184,55 TL’sı terkine konu olacak, terkin sonrası kalan 20,50 TL tutarındaki gelir vergisi ise vergi dairesine ödenecektir.

Örnek 2:

Bir yıldan beri yürütülmekte olan iki adet Ar-Ge projesinden birisinin (M) Kamu ku-rumu tarafından desteklenmesine karar verilmiş ve destek karar yazısı 1.3.2009 tarihi itibarıyla düzenlenmiştir. Bu projede çalışan araştırmacı ve bekar Bayan (B)›nin almış olduğu 3.000 TL›lik brüt ücrete ilişkin istisna uygulaması aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

120


Böylece Kamu kurumu tarafından desteklenen Ar-Ge projesinde çalışan Bayan (B)’nin 1.3.2009 tarihinden itibaren ücret gelirinden asgari geçim indirimi mahsup edildikten sonra kalan vergi tutarının % 80’i olan 266,04 TL terkine konu olacak, is-tisna dışında kalan gelir vergisi tutarı olan 66,51 TL ise vergi dairesine ödenecektir.

Terkin tutarına ilişkin hesaplama, Ar-Ge kapsamında çalışan doktoralı ve diğer per-sonelin her biri için ayrı ayrı yapılarak Ek:1 “Ar-Ge Kapsamında Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine İlişkin Bildirim” tablosunda gösterilecek ve bu bildirimler muhtasar be-yanname ekinde ilgili vergi dairesine verilecektir.

Mükellefler, Ek 1 “Ar-Ge Kapsamında Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine İlişkin Bildirim”in son sütununda yer alan “Terkine konu Edilecek Tutar” toplamını, verecekleri muh-tasar beyannamenin Tablo-1 “Matrah ve Vergi Bildirimi” bölümünün (18/c) no’lu sa-tırında (18/c-Ücret Ödemeleri Üzerinden Yapılan Tevkifatın 5746 sayılı Kanun Ge-reği Terkin Edilen Tutarı) göstereceklerdir. Bu tutar, (17/b) no’lu satırda gösterilen gelir vergisi kesintisi toplamından indirilerek terkin sonrası kalan gelir vergisi tutarı, (19) no’lu satırda gösterilecektir.”

4. “5. Diğer Hususlar” başlıklı bölümüne dördüncü paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına ilişkin olarak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 75 inci maddede yer alan hükümler 1.3.2009 tarihinden 31.12.2013 tarihine kadar uygulanacaktır.”

a - Brüt Ücret Tutarı 3.000,00 TLb - Vergiye Tabi Ücret Matrahı [ a -( a x % 15=)] 2.550,00 TLc - Ücretler Üzerinden Hesaplanan Gelir Vergisi Tutarı (b x %15=) 382,50 TLd - Mahsup Edilecek Asgari Geçim İndirimi Tutarı 49,95 TLe - Asgari Geçim İndiriminin Mahsubundan Sonra Kalan Tutar (c - d=) 332,55 TLf - Terkin Edilecek Tutar (e x % 80=) 266,04 TLg - Vergi Dairesine Ödenecek Tutar (e - f=) 66,51 TL

121

T.C.




1. Giriş

Bu Tebliğin konusunu, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Fa-aliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda(1) belirtilen damga vergisi istisnası uygulamasına ilişkin usul ve esaslar oluşturmaktadır.29

2. Yasal Düzenleme

1/4/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5746 sayılı Araş-tırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 2 nci mad-desinin 1/a, 1/b, 1/f ve 1/g fıkraları, 3 üncü maddesinin dördüncü fıkrası ile 4 üncü maddesinin dördüncü ve altıncı fıkraları aşağıdaki gibidir:

“Madde 2- (1) Bu Kanunun uygulamasında;

a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyet-leri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri,

b) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başa-rıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygula-ma, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,

...

f) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknis-yenleri;

1) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili proje-lerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,

2) Teknisyen: Mühendislik, fen ve sağlık bilimleri alanlarında yüksek öğrenim gör-müş ya da meslek lisesi veya meslek yüksek okullarının teknik fen ve sağlık bölüm-lerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,

1 12/3/2008 tarihli ve 26814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

122


g) Destek personeli: Ar-Ge faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan iliş-kili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,

ifade eder.”

“Madde 3-...(4) Damga vergisi istisnası: Bu Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faa-liyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.”

“Madde 4-...(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.

...(6) Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, TÜBİTAK’ın gö-rüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”

5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşviklere yönelik uygulama ve dene-tim usul ve esasları 31/7/2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve De-netim Yönetmeliği ile belirlenmiştir.

3. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyeti ile İlgili Damga Vergisi İstisnası Uygulaması

3.1. Uygulama Esasları

5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca, bu Kanun ve ilgili yönetmelikte kapsam ve sınırları belirtilen Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesna olacaktır.

Bu çerçevede, Kanun ve yönetmelik kapsamındaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerin-de istihdam edilen personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara da istisna uygulanacaktır.

Diğer taraftan, noter, resmi daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi kurum ve kuruluşlarca, 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için,

123

T.C.



- Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında yapılacak işlemleri belirten ve desteği veren kamu kurum ve kuruluşu,

- Ar-Ge merkezleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri için başvuru yapılan kamu kurumu,

- Teknoloji merkezi işletmeleri için Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) Mü-dürlüğü,

- Uluslararası fonlarca desteklenen ya da Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araş-tırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri için TÜBİTAK,

tarafından onaylı listenin, mükellef tarafından işlem esnasında bu işlemi yapacak kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi yeterli olup söz konusu kurum ve kuruluşlarca başkaca bir belge aranmayacaktır. Ancak, işleme konu edilecek kağıtların Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında olduğunun onaylı listeden anlaşılması gerekmektedir. Onaylı listenin işlem esnasında ibraz edilmemesi halinde, işlem yapanlarca istisna uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

3.2. İstisna Uygulamasının Başlangıcı

1/4/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5746 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulama usul ve esaslarını düzenleyen ilgili yönetmelik çerçevesinde;

- Ar-Ge merkezlerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği,

- Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,

- Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge ve yenilik projesinin onaylandığı,

- Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenen veya TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, bu projelere yönelik destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlü-ğe girdiği,

- Uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri için TÜBİTAK’ın onay yazısının düzenlendiği,

- Teknogirişim sermaye desteklerinde, kamu idaresi tarafından iş planının onay-landığı,

tarihten itibaren Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanabilecektir. Ancak, söz konusu kağıtların, noter,

124

Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme, Değerlendirme ve Mevzuat El Kitabı

resmi daire, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi kurum ve kuruluşlar nezdinde işlem görmesi durumunda, bu kurum ve kuruluşlarca damga vergisi istisnası uygu-lanabilmesi için onaylı listenin ibrazının aranılacağı tabiidir.

3.3. İstisna Uygulamasının Sona Erdiği Haller

5746 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca,

- Ar-Ge merkezi hüviyetini haiz işletmeler bakımından, Ar-Ge merkezi olma şartlarının kaybedilmesi, şartların ihlal edilmesi veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanılması halinde, şartların kaybedildiği, ihlalin gerçekleştiği veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanıldığı tarihten,

- Rekabet öncesi işbirliği projesinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde bu tarihten, proje sözleşmesinin iptal edilmesi halinde ise denetimin başlama tarihinden,

- KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir ne-denle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti de son bulacağından bu tarihten,

- Ar-Ge ve yenilik projelerinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti bit-miş sayılacağından bu tarihten,

- Teknogirişim sermaye desteklerinde, onaylanan iş planına kamu idaresi tara-fından verilen desteğin son bulduğu tarihten,

itibaren damga vergisi istisnasından yararlanılamayacaktır.

4. İşlem Yapan Kurum ve Kuruluşların Sorumluluğu

Damga vergisi istisnası uygulayarak işlem yapan noter, resmi daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi kurum ve kuruluşların; Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine iliş-kin olarak düzenlenen kağıtlarla ilgili olup istisna uygulanması sebebiyle ilgililerine ödettirilmeyen veya ödeme sırasında

tevkif edilmeyen damga vergilerine ilişkin olarak vergiye tabi kağıdın düzenlendiği tarihi takip eden

1 ay içinde bu Tebliğin ekinde yer alan “Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile İlgili Olarak Damga Vergisi

İstisnasından Yararlananlara Ait Bildirim»i doldurmak suretiyle, ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri zorunlu-

125

T.C.



dur. Damga vergisi istisnası uygulanan kağıtların, düzenlenme tarihinden itibaren 1 aylık sürenin geçirilmemesi kaydıyla, aynı

bildirim ile toplu olarak bildirilmesi mümkün bulunmaktadır.

5746 sayılı Kanun uyarınca gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında yer alan Ar-Ge ve destek personeline yapılan ücret ödemeleri için gelir vergisi stopajı teşvikine ilişkin bildirim verilmesi halinde, damga vergisi istisnası da uygulanan bu ücret ödemeleri ne-deniyle düzenlenen kağıtlar için ayrıca bildirim verme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak, gelir vergisi stopajı teşvikine ilişkin bildirime dahil edilmeyen personele ödenen ücretlere dair kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanması durumunda, bu kağıtlar için muhtasar beyannamenin verildiği vergi dairesine ayrıca bildirim verilecektir.

5. Diğer Hususlar

5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile bu Tebliğin yayımlandığı tarih ara-sında , anılan Kanun ve yönetmelik hükümleri çerçevesinde damga vergisi istisnası uygulayarak işlem yapan kurum ve kuruluşlar tarafından, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında düzenlenen bu kağıtlara ilişkin bildirim Tebliğin yayımlandığı tarihi ta-kip eden 3 ay içinde verilecektir.

Destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya proje-lere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi halinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmemiş damga ver-gisi yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır ve ziyaa uğratılmış vergiler gecikme faizi ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte tahsil edilir.

Tebliğ olunur.


126

5. İlgili Kanun Maddeleri

I) Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 10 Diğer İndirimler

10.1 Kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üze-rinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından sırasıyla aşağıdaki indirimler yapılır:

a) Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni tek-noloji ve bilgi arayışına yönelik (5746 sayılı kanunun 5 inci maddesiyle değişen bent) araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100’ü oranında hesaplana-cak(1) “Ar-Ge indirimi”.30

a) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tâbi iktisadî kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devre-der. Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usûlleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

II) Gelir Vergisi Kanunu Madde 89 Diğer İndirimler

Gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelir-lerden aşağıdaki indirimler yapılabilir:

89/9 Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni tek-noloji ve bilgi arayışına yönelik (5746 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle değişen bent) araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100’ü oranında hesaplana-cak(1) “Ar-Ge indirimi”.

Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve ta-mamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerin-den Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamı ile uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeleri ve usulleri belirle-meye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

1 (Değişmeden önceki şekli) araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 40’ı oranında hesaplanacak

127

T.C.



III) Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 75

(5838 sayılı Kanunla eklenen madde Yürürlük; 01.03.2009) (6487 sayılı Kanun-la değişen ibareYürürlük; 11.06.2013) 31/12/2023 (*) tarihine kadar, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hak-kında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge (6676 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 01.03.2016) tasarım ve destek personelinin (**), bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; (6676 sayılı Kanu-nun 1 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 01.03.2016) doktoralı olanlar ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve diğerleri için yüzde 80’i (***)verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu süre içerisinde, anılan maddenin bu maddeye aykırı olan hükmü uygulanmaz.31

* 6487 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli 31/12/2013** (6676 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) ve destek personelinin*** (6676 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) doktoralı olanlar için yüzde 90’ı, diğerleri için yüzde 80’i araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %40’ı oranında hesaplanacak

T.C.



129

Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El KitabıÖzel Sektör Ar-Ge ve Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı

T.C.



Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El KitabıÖzel Sektör Ar-Ge ve Tasarım MerkezleriBaşvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı

T.C.



Yolunuz

Ar-Ge’denAyrılmasın!

T.C.BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI


Özel sektör ar-ge ve tasarım merkezleri

Documents