örneklerini bekliyoruz Çocuðun dünyasýnda üvey anne · cak. kurbanla ilgili bilinmesi...

2 5 A R A L I K 2 0 0 4 C U M A R T E S Ý S A Y I : 1 0 7 Z A M A N ’ L A B Ý R L Ý K T E S A T I L I R

En iyi dostlukörneklerinibekliyoruz

Çocuðundünyasýndaüvey anne

ww

w.z

aman

.com

.tr/

aile

m

ailemEDÝTÖR

ÝÇÝNDEKÝLER

Allah’ýn yardýmý cemaatle beraberdir 2

Efendimiz (sas) hanýmlarýalim olarak yetiþtirdi 6

Bir Teklif: Dostunuzun ör-nek davranýþlarý 8

Çocuðun dünyasýndaüvey anne 11

Fatiha, her saniye onbin-lerce kez okunuyor 12

Yeni evlilerin büyüklerleiliþkileri nasýl olmalý? 15

DOSYA: Yaman Dede’ninhikayesi 18

Mehir kadýnýn hakký mýdýr? 26

Dr. Can sizlerle 28

Negatif enerji üretenlerden olmayýnÇocuk heyecanla koþtu babasýna.

- Baba bak, bugün okulda yap-týðým resmime öðretmenim aferin,dedi.

Babanýn eline sevinçle tutuþtu-rulan resimde çocuk iki aðaç ve birde köpek yapmaya çalýþmýþtý.

Baba resme þöyle bir baktý.Yüzündeki somurtkan çehresindebir kýmýldama olmadan, “Oðlumdaha çok çalýþmalýsýn. Bu aðaçlarolmamýþ. Sence aðaca benziyormu bunlar?” dedi.

Çocuk resmini alýp odasýna doð-ru ayný neþe ve hýzla dönemedi. Ko-lu kanadý kýrýlmýþ, neþesi kaçmýþtý.

***Yeni projesinin taslaklarýný su-

numunu yapmak için heyecanlatoplantýyý bekliyordu. Projesindeyeni giriþimlere kapý açýyor, bu daonun heyacanýna heyecan katýyor-du. Ama toplantýya katýlanlardanbirinin tavrý onun heyecanýný alýpgötürdü. Projesine olumsuz yöndenbakan amiri artýlarý hiç kaale bilealmadý; ondan eksilerin hesabýnýsordu. Eleþtirisi ise “Biz daha farklýbir þey bekliyorduk” oldu. Ne bek-lendiði sorulduðunda ise cevabýnýalamadý. “Þunu da yapalým” diyebir öneri dahi duyamadý. Yeni pro-jesi için artýk heyecaný kalmamýþtý.

***Kimi insanlar vardýr; onlara ka-

nýnýz bir türlü ýsýnmaz. Yanlarýndarahat olamazsýnýz. Diken üstündeoturur, bazen nefesinizin bile daral-dýðýný hissedersiniz. Konuþurkentekler, ne söyleceðinizi þaþýrýrsýnýz.Söylediklerinizi hep olumsuz yöndedeðerlendirir, hasedi, öfkeyi, sevgi-sizliði, ümitsizliði, aþksýzlýðý onun

sözlerinin vurgularýndan anlarsýnýz.Karþýnýzda bir negatif enerji santra-li varsa, sizin pozitif enerji dinamo-nuz yetersiz kalmaya mahkumdur.Siz ýþýk yakmaya çalýþýrsýnýz, o ya-nan ýþýklarýn yetersizliðinden bah-sedip söndürmek için çabalar. Or-taya yeni bir þeyler koymak yerinevarolaný eleþtirmekle yetinir. Nega-tif enerjide ego (sadece ben) vardýr.

***Çocuðuna ve dolayýsýyla evine

negatif enerji veren baba, çalýþtýðý iþ-yerinde hep sorunlarý konuþan veolumsuzluklar üzerine plan yapanyönetici çevresine negatif enerjidenbaþka birþey veremez. Toplumun dabu olumsuz duygusallýktan kurtul-masý gerekir. “Bizden birþey olmaz”sözlerini defterden silip, “Evet, bizbu iþi baþarýrýz”ý yazmalý artýk.

Ailem’i takip edenler, her satýrýn-da gülen bir yüzü ve umudu da gö-rebilir. Çünkü biz “Herþey daha gü-zel olmalý” temennisiyle yola çýktýk.Yaþayan bir insan için en kötüyü bi-le, yani ölümü bile “güzel” diye an-dýk. Hayata olumlu bakan her yazý-da okurlarýna umut veren bir dergiolmak istedik. Ailem pozitif enerjiüreten insanlarýn sesini duyuran birdergi olmaya devam ediyor.

Önümüzdeki haftalarda ikiönemli kapaðýmýz var. Haftaya ge-niþ bir Hac dosyasý hem kutsalyolculuða gidecekler için bir reh-ber olacak, hem de gidemeyenlerebir teselli kaynaðý. 8 Ocakta iseAilem’in ana konusu kurban ola-cak. Kurbanla ilgili bilinmesi gere-kenler bu dosyamýzda yer alacak.

Daha güzel haftalarda buluþmakdileðiyle.....

Serhat Þeftali [email protected]

Çobançeþme Mh. Kalender Sk. No:21. 34530 Yenibosna-ÝstanbulTel: 0212 639 34 50 (pbx) www.zaman.com.tr

Baský: Feza Gazetecilik AÞ Tesisleri

Feza Gazetecilik A.Þ.Adýna Ýmtiyaz Sahibi Ali Akbulut

Genel Yayýn Müdürü Ekrem Dumanlý

Yayýn Danýþmaný Hamdullah Öztürk

Yayýn Editörleri Serhat ÞeftaliMustafa AydýnÞemsinur B. Özdemir

Katkýda Bulunanlar Ali DemirelAli Budak Osman Karyaðdý

Tasarým Mehmet Þimþek

Kapak Orhan Nalýn

Sorumlu Müdür Yakup Akalýn

Reklam Koordinatörü Yakup Þimþek

aa ii ll ee mm

http://www.zaman.com.tr/ailemÖneri ve teklifleriniz için: [email protected]

25 ARALIK 2004 CUMARTESÝ SAYI : 107

ailemKISA KISA

EDÝTÖR: ALÝ BUDAK

Zalim de olsa, mazlum da olsa (din) kardeþine yardým et! (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 2/99, 201)

Unsur ehâke zâlimen ev mazlûmen

25 ARALIK 2004 CUMARTESÝ ailem 2

Peygamber Efendimiz (sas), nama-zýn cemaatle kýlýnmasýna çokehemmiyet vermiþ ve her vesile ilebunu teþvik etmiþtir. "Nefsim kud-ret elinde olan Allah'a yemin ede-rim ki, ateþ yakýlmasý için oduntoplanmasýný emretmeyi, sonra danamaz için ezan okunmasýný, dahasonra bir kimseye emredip insan-lara imam olmasýný, sonra da ce-maatle namaza gelmeyenlere gidipevlerini yakmayý düþündüm." ha-disi O'nun cemaate verdiði önemigöstermektedir. Nitekim Ýslam hu-kukçularý, bu hadisten hareketle

cemaatle namaz kýlmaya farz, va-cib ve sünnet-i müekkede hükmü-nü vermiþlerdir. Ahmed b. HanbelHazretleri; "Namazý dosdoðru ký-lýn, zekatý verin ve rüku edenlerlebirlikte rüku edin." (Bakara, 2/43)ayet-i kerimesi ve arz ettiðimiz ha-dis-i þeriften hareketle, namazýncemaatle kýlýnmasýnýn farz-ý ayýnolduðu hükmüne varmýþtýr. Þafiimezhebinin alimleri, namazýn ce-maatle kýlýnmasýný farz-ý kifayeolarak kabul ederken, Hanefî veMalikîler ise sünnet-i müekkedeolduðunda ittifak etmiþlerdir.

Ýnsanlýðýn Ýftihar Tablosu (sas),"Cemaatle kýlýnan namaz tekbaþýna kýlýnan namazdan 27derece daha üstündür" buyur-muþ ve cemaatle kýlýnan nama-zýn sevap açýsýndan daha fazi-letli olduðunu bildirmiþtir.

Dinimiz, Allah yolunda yapýlanibadet ve “ferdî” baþarýlarýn, mut-lak manada karþýlýk göreceðini;ancak sonuç itibariyle bunlarýnhiçbir zaman cemaat halinde edaedilme sevabýna ve keyfiyetineulaþamayacaðý hakikatini öðret-

mektedir. Bu husus; namaz, oruç,hac vs ibadetlerde olduðu gibi,iman ve Kur'an yolunda yapýlanhizmetlerde de mevzubahistir. Ýn-san, hizmet adýna tek baþýna hari-kulade bir þeyler yapsa bile bu, da-ima ferdiyet planýnda kalýr. Fakatbir hizmet, duygu ve düþüncedeayný deðerleri paylaþan bir cema-at halinde eda edildiði takdirde,"Ahiretteki amellere iþtirak etme"düsturundan hareketle, cemaatinher bir ferdi bu hizmetten kaza-nýlan sevaptan hissedar olur.

Allah’ýn yardýmý cemaat ile beraberdir

Cemaatle namaz 27 kat daha faziletli

ailemKISA KISA

Kalb uyanýklýðýnýn belirtisi, Allah'ý (cc) zikrettiðin zaman Allah'ýn da seni andýðýný duymandýr. Öyle kalpler vardýr ki,

Allah’ýn zikrini duyduðunda haþyet içinde titrer.

Ýbn Cerîr et-Taberî Tarih'inde(3/282) Hz. Ömer'in (ra) bir de-fasýnda Allah'a hamd ve senâedip Peygamberimiz'e salâvat ge-tirdikten sonra þu konuþmayýyaptýðýný söylemiþtir:

"Ey insanlar! Sizler yemediðiniznesneleri biriktiriyor, ulaþamayaca-ðýnýz hülyalar kuruyorsunuz. Sizleraldanýþ yurdunun ölümlülerisiniz.Resûlullah zamanýnda vahy yoluylasigaya çekiliyordunuz, gizli yaptýk-larýnýz yüzünüze vuruluyor, hesabý-ný veriyordunuz. Þimdi bize karþýen güzel ahlâkýnýzý gösterin. Ýç du-rumlarýnýzý Allah bilir. Biz birisininkötü hareketini gördüðümüzde herne kadar içinin temiz olduðunu söy-lese de kendisini doðrulamayýz, gör-düðümüz davranýþlarýna göre mu-amele eyleriz. Bize karþý zahiren iyi

davranana biz de hüsnüzanda bulu-nuruz.

Biliniz ki cimriliðin bir kýsmýmünâfýklýktan bir parçadýr. Binâena-leyh Allah yolunda harcayýnýz. Eyinsanlar! Yerlerinizi temiz tutunuz,iþlerinizi iyi yapýnýz, Rabb’iniz Al-lah'tan korkunuz, kadýnlarýnýzakubtýyye (Kubtýyye; Mýsýr iþi inceve beyaz bir kumaþ çeþididir.) giy-dirmeyiniz. Çünkü o, altýndakininet göstermese de belirtir.

Ey insanlar! Allah'ýn sizlere rý-zýk olarak verdiði mallarýnýzý iyi iþ-lerde kullanýnýz. Kimseyi kýrma-dan yapýlan ufak bir iyilik baþa ka-kýlan büyük yardýmdan iyidir. Öl-dürülmek de ölümlerden bir çeþit-tir, iyi kimselerin de baþýna gelirkötü kimselerin de. Þehid, canýnýAllah rýzasý için fedâ eyleyendir."

Allah’ýn size verdiði imkânlarý iyi iþlerde kullanýn

ailem 3 25 ARALIK 2004 CUMARTESÝ


Haným sahabilerden biri anlatý-yor: "Peygamber Efendimiz(sas)'in yanýna varýp kendisindensadaka istemeye baþladým. O,özür dileyerek verecek bir þeyiolmadýðýný söylemesine raðmen,ben ýsrar ediyordum. Derken na-maz vakti geldi. Ben de çýktýmve doðru Þürahbil b. Hasene'ninnikâhýnda bulunan kýzýmýn yaný-na gittim. Baktým Þürahbil evde.

“Namaz vakti geldi, sen hâlâevde misin?” diye kendisine çý-

kýþtým. “Teyze!” dedi, “Beni azar-lama! Bir elbisem vardý, onu daPeygamber Efendimiz (sas)ödünç olarak aldý.” Ben, “Anambabam sana kurban! Ben de onabir þey vermesi için ýsrar ediyor-dum. Halbuki durumu bu imiþ,hiç farkýnda olmadým.” dedim.Bunun üzerine Þürahbil þu karþý-lýðý verdi: Allah Resûlü'nün, bi-zim yamalayýp verdiðimiz o elbi-seden baþka elbisesi yoktu." (Ta-berânî ve Kenzü'l-Ummâl, 4/41.)

ailemKISA KISA

Efendimiz (sas) sabahlarý þu duayý yapardý: Rab olarak Allah’tan, din olarak Ýslam’dan, nebi olarak daHz. Muhammed’den razý oldum. (Heysemî, Mecmau’z-Zevâid, 10/116)

Radîtü billâhi rabben ve bi’l-Ýslâmi dînen ve bi Muhammedin nebiyyen

Efendimiz'in (sas) elbisesi

Dünya fâni, âhiret bâkîdirBedr b. Osman, amcasý Hz. Os-man'ýn (ra) cemaate yaptýðý en sonkonuþmasýnýn þu olduðunu söyler:

"Ey insanlar! Allah size dünyayý,onunla âhireti isteyesiniz diye ver-di, ona meyledesiniz diye vermedi.Dünya fâni, âhiret bâkidir. Fâniolan sizi þýmartýp ebedî olandanoyalamasýn. Sürekliyi geçiciye ter-cih edin. Dünya yokluða mahkûm-dur, son varýþ Allah'adýr. Allah'tankorkunuz. Çünkü O'ndan korkmakO'nun satvetine karþý bir kalkan,nezdinde kurtuluþ vesilesidir. Za-manýn hâdiselerinde Allah'tan çeki-

niniz, cemaate sarýlýnýz, fýrkalaraayrýlmayýnýz. "Hepiniz toptan sým-sýký Allah'ýn ipine sarýlýn, parçala-nýp ayrýlmayýn. Allah'ýn üzerinizde-ki nimetini düþünün. Hani siz bir-birinizin düþmanlarý idiniz de Okalblerinizi (Ýslâm'a ýsýndýrýp) bir-leþtirmiþti, iþte O'nun bu nimeti sa-yesinde (din) kardeþler(i) olmuþtu-nuz. Ve yine siz bir ateþ çukurununtam kenarýnda iken oradan da siziO kurtarmýþtý. Ýþte Allah size âyet-lerini böylece apaçýk bildiriyor. Tâki doðru yola eresiniz." (Âli Ýmrân,103) (Tarih-i Taberî, 3/446)

ÝLL

ÜS

TR

AS

YON

: A

BD

ÜL

KE

RÝM

KE

SK

ÝN

Beyazýd-ý Bestami büyük veliler-dendi. Allah’ýn sevgisini kazanmýþbir zattý. Hatta bazen hayvanlarabile sözü geçerdi. Bir gün deðir-menden evine dönerken ormandayaþlý bir kadýna rastladý. Kadýnýnomzunda dolu bir un çuvalý vardý.Yükü aðýrdý. Oflaya puflaya taþý-maya çalýþýyordu. Yaþlý kadýnýn buhaline acýyan Beyazýd-ý Bestamihazretleri ormanda kükreyerekdolaþan aslana yaþlý kadýnýn yükü-nü taþýmasýný emretti. Aslan uysalbir þekilde yanlarýna geldi. Beya-zýd-ý Bestami hazretleri, kadýnýnçuvalýný aslanýn sýrtýna yükledi.Hep birlikte köye dönmeye baþla-dýlar. Yolda Beyazýd yaþlý kadýna:

Köyde sana bu çuvalý nasýlgetirebildin? Kim yardým etti,diye sorarlar. Onlara ne cevapvereceksin, dedi.

Yaþlý kadýn kýzgýn bir ifade ile:Aynen þunlarý söyleyeceðim:

‘Zalim ve riyakâr Beyazýd-ý Besta-

mi’ye rastladým böyle böyle oldu’diyeceðim. Büyük veli çok þaþýrdý.O kadar yardým ettiði halde yaþlýkadýnýn böyle konuþmasýný anla-yamamýþtý. Dayanamayýp sordu:

Ýyi ama ben sana yardým ettim.Neden, zalim ve riyakâr olduðumudüþünüyorsun, ne kusur iþledim?

- Yaþlý kadýn:Daha ne yapacaksýn; orman-

larýn kralý aslana eþek muamele-si yaptýn! Bana kerametini gös-terdin! Bundan daha büyük ri-yakârlýk mý olur.

Bu hikâyenin devamýnda biz-zat büyük veli kendisi anlatýyor:“Hayatta aldýðým en büyük dersbudur. O sert yüzlü yaþlý kadýnýntok sesini kulaklarýmdan atama-dým. Böylelikle içimdekigösteriþ ve riya gibi kö-tü hasetleri attým.

En büyük ders

ailemKADIN


Resûlullah kendisini, hanýmla-rýn ve müminlerin anneleri

ve rehberi olan Ümmü Seleme veHz. Ayþe’nin yeteneklerini, zekave muhakeme güçlerini, bilgileri-ni geliþtirerek, onlarý Ýslam toplu-munun alimeleri ve önderleri ola-rak yetiþtirdi.

Sahabenin ileri gelenleri yeter-siz kaldýklarý fýkhi ve ilmi mesele-lerini Hz. Ayþe ve Ümmü Sele-me’ye (r.anhâ) danýþýrlardý. Yinebir gün sahabenin ileri gelenleriikindi namazýndan sonra kýlýnaniki rekat namazýn hükmünü Hz.Ayþe’ye danýþmak üzere gelmiþler-di. Hz. Ayþe bu sorunun cevabýnýbilemeyeceðini ifade ederek, soru-nun cevabý hususunda Ümmü Se-leme’ye danýþýr. Ümmü Seleme birgün Hz. Peygamber’e ikindi nama-zýndan sonra kýldýðý iki rekat na-mazýn hükmünü sorar. Hz. Pey-gamber de gelen elçiler sebebiylekýlamadýðý öðle namazýnýn son iki

rekatý olduðunu söyler. Bu rivaye-ti nakleden Ümmü Seleme ikindinamazýndan sonra nafile namazkonusunu böylece çözer. (“Asr-ýSaadette Kadýn ve Aile Hayatý”,Beyan Yayýnlarý, C.4, s 290)

Bu örnekte biz, Hz. Ayþe ileÜmmü Seleme arasýnda Peygam-berimizin rehberliðinde canlý birilmî istiþare sisteminin kuruldu-ðunu görmekteyiz. Demek kiEfendimiz döneminde müminlerinanneleri ile sahabenin ileri gelen-leri arasýnda da aktif bir ilmi isti-þare bulunmaktadýr. Ayný zaman-da Ümmü Seleme’nin ayet ve ha-dislerin yanlýþ anlaþýlmasýný önle-yen ve yapýlan yanlýþlýklarý ortayakoyan Hz. Ayþe’nin yanýnda yeraldýðý ve ona destek olduðu anla-þýlmaktadýr.

Ümmü Seleme’nin Ýslam kültü-rü için son derece hayati önem ta-þýyan birtakým fýkhî meseleleri deçözümlediðini görmekteyiz.

Mü’minlerin anneleri Hz.Ümmü Seleme ve Hz. Ayþe’ye Resulullah’ýn (sas) yüklediði görev

onlarýn kendilerini geliþtirmelerini gerektiriyordu.

ESMA SAYIN EKERÝM

RReessuulluullllaahh,, hanýmlarý âlim

ve önder olarak yetiþtirdi

ailemKADIN


O, Peygamber Efendimiz’e vefateden eski kocasý Ebu Seleme’nin ço-cuklarýna zekat verip veremeyeceðihususunda soru sorar. Resûlullahise ona Ebu Seleme’nin çocuklarýnazekat verebileceðini söyler. Bu nok-tada Ümmü Seleme hanýmlarýn ze-katlarýný kimlere, nasýl vereceði ko-nusundaki problemlere çözüm bu-lur. Ayný zamanda Ümmü Seleme,Ramazan ayýnda cünüp sabahlayanMüslümanlarýn o gün oruç tutama-

yacaðý þeklindeki Ebu Hureyre fet-vasýna karþý çýkar. Allah Rasûlüdevrinde kadýnlarý ilgilendiren ko-nularla yakýndan ilgilenen ÜmmüSeleme, Peygamberimiz’den sonrahanýmlarla ilgili konularda fetva ve-ren ve görüþüne baþvurulan önemlibir kimse haline gelir. Ýbn Hanbel,Efendimiz’in ashabýndan bir grupinsanýn Ümmü Seleme’ye baþvurupondan hadis öðrendiklerini kayde-

der. Bu genel ifadenin yanýnda Ab-durrahman bin Avf ve Hz. Ömer gi-bi büyük sahabilerin de ondan bazýbilgiler aldýklarý anlaþýlmaktadýr.

Ýbn Abbas ve Ebu Hureyre, koca-sý öldükten sonra doðum yapan ka-dýnýn iddeti hususunda fikir ayrýlýðý-na düþerler ve Ümmü Seleme’ye so-rarlar. Ümmü Seleme bu konudaPeygamberimiz’in uygulamasýný söy-leyerek fikir ayrýlýðýný ortadan kaldý-rýr. Ümmü Seleme, Allah Rasûlü’nün

ibadet ve dua hayatý hakkýnda dadeðerli bilgiler sunmuþtur.

Ümmü Seleme, Peygamberimiz’in“Rabb’imiz, kalplerimizi doðru yolahidayet ettikten sonra eðriltme. Bizekatýndan bir rahmet ver. Çünkü senikram edenlerin en hayýrlýsýsýn” (Âl-iÝmran 3/7) ayetini okuduðunda, “Eykalpleri evirip çeviren Rabb’im. Kal-bimizi dinin üzere sabit kýl” diye du-ada bulunduðunu rivayet etmiþtir.

Hz. Ayþe ve Üm-mü Seleme(r.anhâ) Efendi-miz‘in (sas) ve-fatýndan sonrada kendisinedanýþýlan fikirsorulan iki ha-nýmdýr. Sahabe-ler onlarýn gö-rüþlerini alýr veonlara güvenle-rini belirtirlerdi.

FO

TO

ÐR

AF

: A

P

ailemBÝR TEKLÝF


Sizin var mýdýr bilmem; ama her‘nefs’in ‘can’dan bir dostu olmalý.

Baþýný yaslamak istediði anlarda teklif-siz kabul edecek bir ‘omuz’ olmalý ha-yatýnda her fâninin. Kalbinin tâ derin-liklerinden gelen hýçkýrýklarý dinleye-cek bir ‘kulak’, kulaklarýn pasýný silecekbir ‘ses’, dudaklarýn fýsýltýlarýný hissede-bilecek bir ‘kalbi’ olmalý hepimizin. Eli-mizin aðrýsýný, beynimizin keþmekeþini,yüreðimizin sýzýsýný hissedebilecek bir‘adamýmýz’ olmalý kalbimiz týkladýkça.Fakat önce kendisi iyi bir dost olmalýinsanýn. Birine omuz olmalý, bir diðeri-ne kulak, bir baþkasýna yürek...

Dostluðu yaþamaktan önce yaþat-mak niyetiyle çýrpýnmalý insan. Ha-týrlar mýsýnýz, en son en sevdiðinizinsana ne zaman, nefesi kesilircesinesevindiði ‘güzel bir davranýþ’ yaptý-nýz? Hangi dostunuzun menfaatinikendi menfaatinizin önüne aldýnýz yada zarar etme uðruna dostunuzun

kazanmasýný saðladýnýz? Açýkça itirafetmeliyiz ki, çok az yapýyoruz budavranýþlarý. Üç kuruþ için yýllarýndostluklarý bitiyor, beþ kuruþluk hýrsiçin yuvalar daðýlýyor, insanýmýz bu-nalýmda ve ortalarda ‘dost’ yok.

Rahmet Peygamberi Hazreti Mu-hammed (sas), önce dost oldu Hz. Ebu-bekir’e, Hz. Ömer’e, Hz. Osman’a veHz. Ali’ye. O (sas), dost oldukça, çevre-si de karþýlýk verdi güzel Peygambere.Hatta, Medine’deki Müslümanlar, Efen-dilerinden aldýklarý þuurla Mekke’denhicret eden kardeþlerine, bütün devir-lere örnek olacak destansý bir dostluksergilediler. Onlarýn mallarýndan ziya-de dostlarý vardý hayatta. Bizim ise pekçok malýmýz var; evimiz, otomobili-miz, fabrikamýz, dükkanýmýz, yazlýðý-mýz... Peki kaç tane dostumuz var vebiz kaç kiþinin dostuyuz? Gelin sev-gili dostlar, dergimizin ‘Hediyeli Tek-lifler’ vesilesiyle dostlarýmýzý bir da-ha hatýrlayalým ve yaþadýðýmýz ibretdolu olaylarý hep birlikte paylaþalým.

SALÝH YUSUFOÐLU

‘Hediyeli Teklifler’ devam ediyor

Dostunuzun yaptýðý örnek davranýþlarý bekliyoruz

HEDÝYE kitap kazananlarMehmet Zeki, Elbistan K.MARAÞ, Yasin Bulut Bünyan/KAYSERÝ, Uður Yücel SAMSUN, Tarýk Coþkun ÝSTANBUL Sümey-ra Avcý Keskinkýlýnç ÝSTANBUL, Yusuf Kahraman ÝZMÝR, Salih Uysal M.Kemalpaþa/BURSA, Saadet Özlem HekimoðluÝSTANBUL, Zeliha Türk ÝSTANBUL B.Özkan, ANKARA Ozan Karaca, DENÝZLÝ Nedime Türkkan, KONYA Muammer Dal-kýlýç ÝZMÝT Sayime Bilhan, BURSA Cumhuriyet Yuca Ýzmir Büþra Ateþ HATAY, Bahriye Kuru, Bremerhaven ALMANYAN.Hilal Taþçýoðlu, ÝSTANBUL Hakan Öztarsu MALATYA Mehmet Yýldýrým ÝZMÝR, Mehlika E. AYDIN, Ahmet DönmezerTEKÝRDAÐ, Erkan Sabah BATMAN, Miraç Sena Tunç ERZÝNCAN, Zübeyde Aksu/Zülal Aksu ÝSTANBUL Beyza Nur Ke-keç ÝSTANBUL, A. Yavuz SÝVAS, Emine Alparslan YOZGAT, Mustafa Aksel ANTALYA, Hakan Ülker ARDAHAN, Musta-fa Çýbýk BURSA, Hurcan Kýzýldað ÝZMÝR, Hüzeyme Uzun BURSA, Abdurrahman Kaplan MALATYA, Funda T. ANKARA,Serap Etka Karayel, ZONGULDAK, Hanife Kalkan AKSARAY, Mine Þahinkaya ÝZMÝR, Mehmet Can BURSA, Ýbrahim Tü-mer ANKARA, Banu Ýsmail Keskinel ÝZMÝR, Hülya Çifçi BURSA, Bahar Satýlmýþ AYDIN, Abdülbaki Aydýn FRANSA, Nes-rin Büyükdereci ESKÝÞEHÝR / Neslihan ... Ýstanbul, Aliye Ceren Arslan (Hediyenizi göndermemiz için adresinizi bekliyoruz)

ailemBÝR TEKLÝF

Gül yapraklarý baþýmýza yaðýnca...Eþimle 3 yýllýk evliyiz. 2’inci yý-lýmýzda küçük bir tartýþma ya-þamýþtýk. Ýki gün sonra da do-ðum günü vardý eþimin. Onagüzel bir sürpriz hazýrlayýpgönlünü almayý düþünüyor-dum. Beþ tane balon aldým. Ýç-lerine gül yapraklarý doldurdupþiþirdim ve hepsini çalýþmaodamýn avizesine astým.

Aldýðým gümüþ bir kolyeyide ipe baðlayarak avizedensarkýttým. Doðum gününde,kendisine, çalýþma odama ge-çeceðimi ve rahatsýz edilmekistemediðimi söyledim, suratýçok asýlmýþtý. Biraz sonra eþi-me seslendim, oda kapýsýna ge-lince gözlerini kapattýrdým vetam avizenin altýna getirdim.

Eþimin gözlerini açtýrýncaavizeye baðlý ipi kestim ve kol-ye bir anda aramýza düþtü, çokþaþýrmýþtý. Yüzünde gülümse-mesiyle sevgi ifadeleri fýsýldý-yorken, balonlarý patlatmayabaþladým. Üzerimize gül yap-raklarý yaðýyordu. Eþim o kadarmutlu olmuþtu ki anlatamam.O günden sonra da hiç kavgaetmedik beni her zaman dahaanlayýþlý karþýladý. A. S. (Hedi-yenizi gönderebilmek için ad-resinizi bekliyoruz)

Güllerle bezenmiþ bir ev...Ben 20 yaþýndayým ve 3 aylýk ev-liyim. Evliliðimizin 2. ayý doðumgünümle ayný güne denk gelmiþ-ti. Akþam iþten eve geldiðimdeevimizin giriþ kapýsýnda kýrmýzýbir gül vardý. Gülü alýp içeri gir-diðimde þoke oldum; çünkü, eþimmutfak dahil her yeri güllerle do-natmýþtý. Özel olarak hazýrladýðýyemek masasýnda dahi güllervardý. Daha önce böyle bir do-ðum günü yaþamamýþtým. Bana ogünü yaþatan eþime binlerce kezteþekkür ederim. Yüce Rabbim!Bana böyle bir eþ nasip ettiðiniçin sana þükürler ediyorum. Z. H.Ankara (Adresinizi bekliyoruz.)

Cennetin istediðin kapýsýndan girebilirsin!Ben 19 yýllýk evli ve 3 çocukbabasýyým. Evlendiðimde içki,gece hayatý ve daha baþka kötüalýþkanlýklarým vardý. Eþim sa-yesinde bütün kötü huylarýmýterk ettim. Artýk onun sayesin-de Ramazan’da iki hatim yapa-biliyorum. Hanýmlarýn cennetegirmelerine kocalarýnýn rýzasýyardým ediyormuþ. Madem öy-le cennetin istediðin kapýsýn-dan gir, merhamet ve sevgi abi-desi sevgili eþim. M. A./ Antalya


Mektuplarýnýzýbekliyoruz...Dostunuzun, arkadaþý-nýzýn unutamadýðýnýzörnek davranýþlarýnýbize yazýn. Dostlarýný-zýn yaptýðý güzel birjest, hoþ bir davranýþya da arkadaþýnýz, dos-tunuz size öyle harikabir iyilik yapmýþtýr ki,bu sizin hayatýnýzýndönüm noktasý olmuþ-tur, sizin hayata bakýþaçýnýzý deðiþtirmiþtirya da sizi hatalý davra-nýþlardan, kötü alýþ-kanlýklardan kurtar-mýþtýr. Hem dostunuzasevginizi, teþekkürünü-zü tekrar ifade etmesi,hem de dergimizde ya-yýnlanmasý durumundamilyonlarca kiþiye ör-nek olmasý yönündenharika bir hizmete ve-sile olabilirsiniz. Haydidostlar! Sarýlýn kaðýt,kaleminize ve arkada-þýnýzýn, dostunuzun,akrabanýzýn yaptýðýtakdir edilecek, örnekolacak, insanlara umutverecek güzel davranýþ-larýný yazýn.

[email protected] Adres: Zaman Gazetesi Ai-lem Dergisi ÇobançeþmeMah. Kalender Sk. No: 2134196 Yenibosna/ÝST.

FO

TO

ÐR

AF

: R

EU

TE

RS

DURAPAY MOBÝLYA SANAYÝ ve TÝCARET A.Þ.Fabrika: Organize San. Böl. Adnan Kahveci Bulv. No:37 Kutlukent / SAMSUN Tel : 0362. 266 64 64 (pbx) Fax: 0362. 266 61 77

w w w. m o b i n d a . c o m

“Mobilyada Moda”

ailemÇOCUÐUM VE BEN

Mektup adresi: Çobançeþme Mh. Ka-lender Sk. No: 21 Y.Bosna/Ýstanbul

Yasemin Yalçýn AktosunDanýþman Psikolog [email protected]

Çocuðun dünyasýnda

üvey anne


Üvey anne; toplum içinde nega-tif yaklaþýmlarý olan, sabýrsýz,

çocuklara eziyet edebilen, acýmaduygusu ve þefkat duygusu olmayanbir kadýnmýþ gibi algýlanýr. Bununnedenleri arasýnda gerçekten böyledavranan hatalý modeller olabildiðigibi, birtakým TV filmleri vs. de ol-muþtur. Toplumdaki bu yargý kimizaman çocuklara da yansýr. Özellik-le yaþý biraz daha büyük çocuklarkimi zaman bu negatif beklenti ne-deniyle zaman zaman üvey annele-rini dener, ve tepkilerini ölçmeye ça-lýþýrlar. Okulöncesi dönemde ise ço-

cuklar olaya daha ziyade duy-gusal yaklaþýrlar, bu se-

beple de kimi zamanciddi duygusal tepki-lerde bulunabilirler.Bu sürecin çocuk içinçok zor olacaðý unu-tulmamalýdýr. Çünküçocuk, birdenbire biriile tanýþýr ve bu insançok sevdiði, belki deen sevdiði insanýnyerine geçer. Bunukabul etmesi çokzordur. Baþlangýçta

ve belki de devamýnda “anne” deme-yi reddeder. Bu insana iyi davran-mayý annesine karþý bir ihanet ola-rak algýlar. Kimi zaman babasýna dabu sebeple tepki gösterir. Ona göreeve gelen bu yeni birey ile birlikteartýk tüm düzenleri hatta babasýn-dan kendisine yöneltilen yaklaþýmla-rý bile deðiþecektir. Bazý çocuklarýnalýþma süresi uzadýðýndan, bazý ço-cuklarýn ise üvey annelerini testedip sevilip sevilmediklerinin tespi-tinden dolayý bu tepkisellik uzun sü-rebilir. Çocuk, kimi zaman üvey an-nenin babasýyla arasýna girdiðini veiletiþimlerini bozacaðýný düþünür.Ýlk günlerde sürekli gözlem halin-dedir. Gelecek kaygýsý ve geçmiþözlemi yaþar. Bu sebeple doðrudanbu sebebe baðlý olmasa bile çeþitlipsikolojik sorunlar yaþayabilir.

Bütün bu sebeplerden dolayý ço-cuða yaklaþýrken empati kurulmalýve neler hissettiði anlaþýlmaya çalý-þýlmalýdýr. Ýçinde bulunulan duru-mun gereði, yani niçin bir üvey an-nesinin olmasý gerektiði ve geçmiþ-te yaþanýlanlarýn niçin farklýlaþtýðý(boþanma veya vefat) çocuðun anla-yabileceði tarzda anlatýlmalýdýr. Bu-nun dýþýnda kendisini nasýl bir gele-ceðin beklediði ve düzeninin çokfazla deðiþmeyeceði söylenmelidir.Aksi takdirde çocuk bu süreciçevreden aldýðý birtakým duyum-larýn da etkisiyle kendi içinde yaþarve psikolojik anlamda gerilebilir.

Toplumumuz-da yer edin-

miþ üvey an-nenin kötü ol-

duðu fikri si-linmeli. Ba-

zen üvey annekaçýnýlmazdýr.

ailemFATÝHA


Kur’an-ý Kerim’in ilk suresi Fati-ha, Fatiha’nýn da ilk ayeti “Bis-

millahirrahmanirrahimdir”. FatihaSûresi yeryüzünde en fazla okunanduadýr. Müminler sadece namaz-larda günde 40 defa onu okuyaraksadece Allah’a kul olduklarýný, yal-nýz O’ndan yardým dilediklerini veO’nu din gününün sahibi olarakkabul ettiklerini, yeryüzünde ken-dilerine verilen bütün nimetlerin,güzelliklerin olduðunu kabul vetasdik ediyorlar. Efendimiz’in ifa-deleri içerisinde Kur’an’ýn en büyüksûresi olan Fatiha Sûresi’ni okuyanyeryüzündeki milyarlarca Müslü-man bu sayede manevi hatlarla bir-birlerine baðlanarak her gün, hersaat, her dakika birbirlerine duaederler. Böylece de Allah’ýn rahme-ti hepsinin üzerine birden iner.

Bize Allah Resulü’nün dostla-rýndan Ebu Said Ýbnu’l-Mualla,Kur’an’ýn en büyük suresinin Fati-ha olduðunu Allah Resulü ile ara-sýnda geçen þu olayla anlatýyor:“Bir gün mescidde iken Allah Re-

sulü beni çaðýrarak þöyle buyurdu:‘Bu mescidden çýkmadan önce, sa-na Kur’an sûrelerinin en büyüðünüöðreteceðim.” Sonra da elimdentuttu. Böylece mescidden çýkmaküzere iken ‘Ya Resulallah, hani ba-na Kur’an sûrelerinin en büyüðünüöðretecektin?’ diye sordum. Bu-nun üzerine Allah Resulü, ‘Ýþte osûre Fatiha Sûresi’dir’ buyurdu.(Buhari, Tefsiru’l Kur’an, 1)”

Kur’ân’ýn kendisiyle baþladýðýFatiha sûresi yedi âyettir. Birçokismi olan sûrenin en çok kullaný-lan isimleri “Fâtiha, El-Hamdü-lillâh” týr. Beþ vakit namazýn herrek’atýnda bu sûreyi okumakvâciptir. Bu da sünnetleriyle bir-likte namaz kýlan her Müslü-man’ýn bu sûreyi günde 40 kere,sadece farzlarýný kýlacaksa da 17kere okuyacaðý anlamýna gelmek-tedir. Bize Allâh’ý sýfatlarýyla bildi-ren bu sûre, Allâh’a nasýl îman veibâdet edilmesi gerektiðini öðre-terek, bize dünya ve ebedi saâde-tin biricik yolunu gösteriyor.

Milyonlarca Müslüman, her an Fatiha Sûresini okuyor. Çünkü günde 40 kez okunan Fatiha içinde binlerce sýrrý saklýyor. Bu sýrlarý yakalamak ise biraz gayret istiyor.

ABDÜLKADÝR SÜPHANDAÐI

Fatiha her saniyede onbinlerce kez okunuyor

Allah Resulü buyuruyorlar ki:“Kul, ‘Elhamdulillahi rabbi’l-âlemîn’ ayetini okur; Allah da ‘Ku-lum bana hamd etti’ buyurur. Kul,‘Er-rahmâni’r-rahîm’ âyetini okur;Allah da ‘Kulum beni övdü’ buyu-rur. Kul, ‘Mâliki yevmi’d-dîn âyeti-ni okur, Allah da ‘Kulum beni ulu-ladý; sûrenin buraya kadar olankýsmý bana aittir” buyurur. Ýyyâkena’büdü ve iyyâke nesteîn için, Al-lah ‘Hem bana hem kuluma aittir’buyurur. Sûrenin bundan sonrasýiçin ise, Allah “Bundan sonrasý ku-lumundur; o ne isterse hakkýdýr”buyurur. (Tirmizî, Tefsir: 1)”

Fâtiha’nýn baþýnda “Övmek,övülmek yalnýz Allâh’a mahsustur”denildikten sonra, Allâh’ýn “Rabb,Rahman, Rahîm, Din Günü’nünMâliki” dört sýfatýnýn sayýlmasý, enyüksek saygý ile tâzimin, en büyükövmenin neden dolayý Allâh’a hasolduðunu anlatmak içindir. Olayaneden-sonuç baðlamýnda yaklaþa-cak olursak karþýmýza þu cevaplarçýkacaktýr. “En yüksek hürmet ve

tâzim, övmek ve övülmek yalnýzAllâh’ýn hakkýdýr. Çünkü O, Rab-bü’l-âlemîndir. Çünkü O,Rahmân’dýr, Rahîm’dir. Çünkü O,Din Günü’nün Sahibi’dir.”

Müfessirlerin çoðu Fâtiha’yý ikibölüme ayýrarak deðerlendirmiþler-dir. Ýlk bölümünde Allâh’ýn: “Rabb,Rahman, Rahîm, Din Günü’nünMâliki” olduðu haber verilerek tas-dik ediliyor. Ýkinci bölümde ise bü-tün bu üstün özelliklere sahip birsonsuz kudret sahibi olan yaratýcýyakarþý kullarýn nasýl hareket etmesiþöyle denilerek öðretiliyor: Ýlâhî!Yalnýz Sana ibadet ve kulluk ederiz,ancak Sen’den yardým isteriz. Bizidoðru yola, nîmetine eren, azýp sap-mamýþ ve gazabýna uðramamýþ olano bahtiyarlarýn yoluna hidayet et.”

Fâtiha’nýn ikinci bölümünüoluþturan ayetleri, insana noksansýzbir hürriyet ve özgürlük düþüncesivermektedir. Bu sûre bize, “Allah’ahakkýyla iman etmiþ bir mü’min,yalnýz O’na ibadet edecek, yalnýzO’ndan yardým isteyecek” der.

“Kulum bana hamdetti”

FO

TO

ÐR

AF

: A

FP


ailemFATÝHA


Hamd: Övmek demektir. Allâhbütün kemâl sýfatlarý kendisin-de toplanmýþ, eksik sýfatlardanyoksun, münezzehtir. Rabb: Allâh’ýn sýfatýdýr, yaratýk-larýný terbiye eden, besleyip bü-yüten, en kuvvetli ve en mü-kemmel bir mürebbî demektir. Âlemîn: Âlemler; canlý cansýz,gördüðümüz ve görmediðimizbütün varlýk âlemi demektir. Rahmân: Sonsuz ve umûmî rah-met sahibi demektir. Yani bütünyaratýklara yaradýlýþlarýnýn gere-

ði olan bütün özellikleri veren veyaþamalarý için gerekli her þeyihepsine birden veren ezelî, son-suz rahmet sahibi demektir. Rahîm: çok merhamet edici de-mektir. Herkes kazancýna baðlý-dýr. Amma Allâh isterse onunbir amelini bin bir mükâfât ilede karþýlar. Bu da Allah’ýnRahîm sýfatýnýn bir gereðidir. Mâliki yevmi’d-dîn: Din günü,cezâ ve ödülün gerçekleþeceðison gün, yani âhiret günü de-mektir. Sonsuz kudret ve merha-

met sahibi Allahda o günün ye-gane sahibidir. O gün hiçbir þey-le þartlandýrýlmýþ deðildir, kimene isterse onu verir, onu yapar. Gayri’l-maðdûbi aleyhim: FatihaSûresi’nin en son ayetinin ele alýn-dýðý bu noktada yine sözü AllahResulü’ne býrakýyoruz. Allah Re-sulü buyuruyor ki: Ýmam gayri’l-maðdûbi aleyhim vele’ddâllîn de-yince âmin deyin. Kimin sözü me-leklerin sözüne denk gelirse, geç-miþ günahlarý baðýþlanýr. (Buharî,Tefsir: 1) Ey bütün bu yüce sýfat-

larýn sahibi yüce Rabbim! Sen bir-sin; yalnýz Sana ibâdet ve kullukederiz ve iþlerimizde ancakSen’den yardým isteriz. Bizi doðruyola, nîmetine eren, azýp sapma-mýþ ve böylelikle Sen’in gazabýnýüzerine çekmemiþ olan o bahtiyarve mes’ut insanlarýn yolunahidâyet et, o yola ilet, o yoldan yü-rüt. Ve aminlerimizi meleklerinaminlerine denk getirerek þimdi-ye kadar iþlediðimiz günahlarýmý-zý engin merhametinle affet.Duâlarýmýzý kabul et Allâh’ým!

Allah’ým dualarýmýzý kabul et

FO

TO

ÐR

AF

: A

A

ailemEVLÝLÝK

Aile baðýmsýzlýðýnýzýn korunmasýna her þeyden fazla önemverin; ama büyüklerinizi de hiç yokmuþ gibi yapmayýn.

Müdahaleler karþýsýnda, uygun bir dil kullanýn.

SOSYOLOG SERTAÇ SEHLÝKOÐLU

Aile ve akraba iliþkileri, özel-likle yeni evli çiftler için üste-

sinden gelinmesi zor bir mesele-dir. Zordur, çünkü genç çift yenibir hayat kurarken nasýl sýnýrlarçizecekleri konusunda stres yaþa-maktadýr ve aile büyükleri çeþitliyönlendirme, ikaz ve kimi zamanmüdahalelerle stresin yoðunluðu-nu artýrabilmekte, hatta zamanzaman eþlerin fikir ayrýlýðýna düþ-melerine sebep olabilmektedirler.

Aile yaþamý, bireyin yaþamýnýtemelden etkiler. Mutlu bir aileyesahip olmak, yaþamýn her bir ala-nýnda baþarýlý ve mutlu olmayý daberaberinde getirir. Hayattan tat-min olmayý saðlayan faktörlerinbeþte üçü aile içi iliþkiler ve evlilik-le ilgili faktörlerdir. Yapýlan araþtýr-malara göre eþlerin en sýk fikir ay-rýlýðýna düþtükleri konu akrabalarile iliþkiler konusudur.

Çiftlerin aile büyükleriyle iliþ-kilerini þekillendirirken kendi aileyapýlarýna özel stratejiler geliþtir-meleri önemli ise de, saðlam birbirliktelik için bazý temel hususla-rý gözden kaçýrmamalarý gerekir:

"Öncelikle, aile büyüklerininmüdahale ve yaklaþýmlarý ne kadaryersiz gözükürse gözüksün, genççiftin herhangi bir saygýsýzlýk yap-mamalarý gerekir. Saygýsýz tutumve davranýþlar aile iliþkilerindekopmalara yol açabileceði gibi, eþ-ler arasý diyaloðu da zedeleyebilir.

"Eþlerin dikkat etmeleri gerekendiðer bir önemli husus, kendi ka-rarlarýný kendileri vermeleridir.Görmüþ-geçirmiþ kiþilerin fikirleri-ni almalý, fakat karar alýrken birlik-te hareket etmelidirler.

Yeni evli çiftlerin aile büyükleriyle

iliþkileri nasýl olmalý?

Aile büyükleriy-le iliþkilerdesorunlar yaþa-nabilir. Genççiftlerin bunumetanetle hal-letmesi gerekir.


Mânây-ý harfî ve mânây-ý ismî ne demek?Bir varlýðý, Allah’ýn eseri, Cenab-ý Hakk’ýn mahluku veisimlerinin aynasý olarak görmek ancak “mânâ-yý harfî”ile olabilir. Böyle bir düþünce Allah’a imanýn ve O’nu bi-lip hissetme hâlinin geliþmesine vesile olur. Yarataný hiçdüþünmeden o varlýðýn görünen özellik ve güzelliklerini“o varlýktan” bilmek ise mânâ-yý ismî iledir. Böyle bir dü-þünce insaný madde ve tabiatýn esiri yapar. Çünkükâinatta gördüðümüz her þey, baþlý baþýna ve baðýmsýzbir “isim” deðil, külli ve çok kapsamlý bir hakikatin sade-ce bir parçasý yani “harf”tir. Tek baþýna anlamsýzdýr.

Hiçbir þey baðýmsýz deðilToprak âlim deðildir; ancak toprakta “ilim tecellisi”vardýr, toprak rezzak/rýzk verici deðildir; ancak toprak-ta Rahman, Rahim, Kerim, Rezzak vd. (cc) gibi yüzler-ce ismin “tecellisi” vardýr. Mânây-ý ismiyle baksaydýk,topraða “Alim, Rezzak, Rahim, Kerim” dememiz gereke-cekti ki, tabiatperestler bunu söylemektedir. Topraktagörülen nimetlerin “topraðýn zâtýndan” kaynaklandýðýnýiddia etmektedirler ki, öyle deðildir. Gören gözümüzdeðil, gözümüzde tecelli eden “Basîr” isminin tecellisi-dir. Rabbimiz istese bizi parmaðýmýzla, kulaðýmýzla dagördürür. Ateþ “zâtýndan” yakmaz, ateþte tecelli eden“celal” isimlerinin tecellisidir. Ateþ yakýcý olsaydý, Hz.Ýbrahim kurtulamazdý. Býçak zâtýndan kesici olsaydýHz. Ýsmail kurtulamazdý. Her iþ emirle yürür.

Kainatta tesadüf yokDers kitaplarýnda her þeyi maddenin kendisi yapýyormuþgibi bir hava verilir. Eþya ve kainat sahipsiz, baþýboþ vetesadüflerin kucaðýnda imiþ gibi sunulur. Ne eþya, ne ta-biat, ne de insan baþýboþ deðildir. Tesadüf yoktur. Bir Ya-ratýcý ve O’nun da bazý istekleri vardýr. Ýnsan da hür vebaðýmsýz deðil, O’nun (cc) kulu ve “köle”sidir. “Köle” ve“Efendi”nin anlamýný þöyle bir yeniden düþünelim.

Bediüzzaman, inkârýdoðuran felsefeyi þuþekilde eleþtiriyor: “Amma, ilm-i hikmet dedik-leri felsefe ise, mevcudatharflerinin süsleniþine vebirbiri arasýndaki iliþkileredalmýþ ve sersemleþmiþ, ha-kikatin yolunu þaþýrmýþ. Þubüyük kainat kitabýnýn harfle-rine ‘mânâ-yý harfî’ ile, yaniAllah hesabýna bakmaklâzým gelirken, öyle yapmayýp‘mânâ-yý ismî’ ile, yani mev-cudata mevcudat hesabýnabakar. ‘Ne güzel yapýlmýþ’abedel ‘Ne güzeldir’ der, çir-kinleþtirir. Bununla kâinatýtahkir edip kendisine þikayet-çi eder. Evet, dinsiz felsefehakikatsiz bir safsatadýr vekâinata da bir hakarettir.”(Sözler, 12. Söz, Birinci Esas)

“Ne güzel yaratýlmýþ”Mânâ-yý harfî; “kendi üze-rinden baþkasýnýn bilinme-sine hizmet etmek” demek-tir. Mânâ-yý ismî ise “birþeyin kendi þahsýna ve zatý-na bakan yönü”dür.

Diyelim ki bir çiçeðe ba-kýyoruz, “ne güzel” dediði-miz zaman, o “isim”de taký-lýp kalýyoruz. Ama “Ne gü-zel yaratýlmýþ” dediðimizde,onu hemen bir sisteminparçasý (harf) olarak görüp,“Peki kim yaratmýþ?”, “Nede güzel yaratmýþ?” gibiasýl sorulara ve tefekküregeçebiliyoruz.

kavram Hazýrlayan: MUSTAFA AYDIN

ailemBAÞARI

“Baþarmak ve zirveye ulaþ-mak” düsturu Ýslam’ýn en

mükemmel sýfatlarýndan biridir.“Zora daðlar dayanmaz” diyerekayatý, musibetleri, engelleri aþmakve maðlubiyeti asla düþünmedenhedefe doðru koþmak baþarýnýnkurallarýndan sadece biridir.

Baþarýlý olmak isteyen insan ön-celikle hedefinin hayalini kurar, yamakam mevki sahibi olmak veyaçok kazanýp mal-mülk yýðmak içinhayallerini o yörünge içerisindeyüzdürür sonra da o günün gelme-sini heyecanla bekler. Veyahut kal-bini gönlünü ve yüreðini Allah’ateslim eder, O’nun rýzasýný ve ebediyurdunu kazanmak için hayallerkurar ve elindeki bütün tohumlarýötelerin baðrýna diker ve sabýrla se-meresini toplayacaðý günü bekler.

Her ikisi de baþarýya giden yol-

lara sýmsýký sarýl ve “Dayan” diyeniradesinden baþka her þeyi göz ardýeder, ne sevdiði dostlarýn sözleri nede düþmanlarýnýn sözleri asla onuincitmez. Gayret, sebat, takip, sabýrve her zaman müspet düþüncelerleyoluna devam eder. Engelleri nor-mal karþýlar ve gözünde büyütmez.Maðlubiyeti düþünmez, devamlýotokontrol seviyesini ölçer. Sabýrlaistikbalini bekler ve baþarýlarýnýnbir gün kendisine kucak açacaðýnýümitle bekler. Çünkü gayet iyi bilirki, Allah (cc) yapýlan iþleri, amelle-ri ve ibadetleri asla karþýlýksýz bý-rakmaz. Zaten ayet-i kerimede:“Ýnsana ancak çalýþtýðýnýn karþýlý-ðý verilir. “(Necm, 39) buyrulmu-yor mu? Yine baþka bir ayette “Bu-günün iþini yarýna býrakma.” (Kehf,23) buyrularak iþin ciddiyetine veönemine dikkat çekilmektedir.


Ýslam, tembelliði ve baþarýsýzlýðý asla kabul etmeyip daimi baþarmayý ve hedefe ulaþmayý emretmektedir. Her insan kendi alanýnda mutlaka hedefini çizmeli ve o yöne doðru koþmalýdýr.

SÜMEYYE GÜRGEN

Baþarý Ýslâm’ýn emridir

FO

TO

ÐR

AF

: R

EU

TE

RS

ailemYAMAN DEDE


Kayserili bir Rum genci iken, Hz. Mevlânâ Celaleddinmerhum vesilesiyle Ýslam’la müþerref oldu. Adý “elmas”anlamýna gelen “Diyamandi” idi, hayatý da öyle geçti.

Hazýrlayan: MUSTAFA AYDIN

Mevlânâ’nýnizinde bir aþkyolculuðu

YamanDede’ninhikayesi“Rüþtiye birinci sýnýfta iken 13

yaþýmda idim. Bu sýnýfta Arap-

ça ve Farsça dersleri baþlar. Bütün

dersleri sevmeme karþýn Türk edebi-

yatý ile birlikte Arapça ve Farsçaya

pek düþkündüm. Rüþtiye ikinci sýnýfta

ders yýlýnýn ortalarýndayýz. Farsça ho-

camýz, Þeyh Sadi’nin Gülistan’ýný oku-

turdu. Arada sýrada baþka manzume-

ler de yazdýrýrdý. Bir gün siyah tahta-

ya yazdýðý birkaç beyit kalbimi tutuþtur-

maya yetti. O beyitleri bugün gibi ha-

týrlýyorum. Mesnevî’nin ilk beyitleri idi:

FO

TO

ÐR

AF

LA

R:

ÞA

MÝL

KU

CU

R A

RÞ

ÝVÝ

ailemYAMAN DEDE


Biþnev in çün þikayet mî künedEz cüdâyîhâ hikayet mî künedKez neyistân ta mera bübrideendEz nefirem merd ü zen nalideendSîne hâhem þerha þerha ez firâkTâ bigûyem þerh-i derd-i iþtiyak.

Tahtaya yazýlan ‘Mevlânâ’ ismibana pek tatlý geldi. Okunan beyit-ler beni derinden sarstý. Son beyitsinemi hakikaten þerha þerha et-miþti. O andan itibaren tatlý tatlýyanmaya baþladým. Þiddetle yakanfakat anne bûsesi kadar tatlý gelenalevler iç alemimi kaplamýþtý.”

Yaman Dede, ya da Müslümanolmadan önceki adýyla DiyamandiKeçeoðlu, Mevlânâ ile tanýþmasýnýbu etkileyici cümlelerle anlatýyor-du. O Ýslam’ýn tüm kurum ve de-ðerleriyle ikinci plana itilmeye çalý-þýldýðý bir dönemde yaþadý. Kültü-

rü, edebiyatý, tarihi, hâsýlýher þeyiyle Ýslam ya daonun son temsilcisi Os-manlý’nýn neredeyse lanet-lendiði yýllardý DiyamandiMolla’nýn Ýslam’ýn ulviateþiyle yanýp tutuþtuðudönemler... O sýradýþý birinsandý. Kayserili bir Hý-ristiyan Rum genci olma-sýna raðmen Farsça dersle-rinde Mesnevî’den ve Ýs-lam klasiklerinden beyit-ler ezberler, din dersinegayrimüslim talebeler gir-mezken sýnýfta oturur vebir Müslüman gibi ilmi-hal bilgilerini, Resulul-lah’ýn (sas) hayatýný, Ýs-

lam’ýn inanç esaslarýný öðrenirdi. Her þeye raðmen o zamanlar ha-

yatta olan lisan zevki, þiir ve edebi-yata olan düþkünlük, bu alanlardauzman kýymetli zâtlarýn o yýllardahayatta olmasý küçük Diyaman-di’nin farkýnda olmadan Ýslam’a yö-

nelmesindeki etkenler arasýnday-dý. Yine bir Rum genciydi; ama Ýs-lam’a duyduðu sevgi farkýnda ol-madan gün geçtikçe artýyor, içindefilizlenmekte olan iman çiçeði hergeçen gün dal budak sarýyordu.Ýçin için yanan bu iç yangýný kim-selereanlatamýyordu. Çevresi onuhâlâ Hýristiyan olarak biliyordu.

O dönemde yazdýðý þiirler hep elem, hicran yüklüdür:

Günler geçer ýzdýrab içinde,Ten mahvolur âh u zâr içinde,Mes’ud görünen azâb içinde, Rahat nerede! Mezar içinde.Yine o yýllarda bir arkadaþýna verdiði resmin arkasýna da þu çok kýymetli beyti karalar:

Resm-i hüzn âlûduma atfeyle gâhi bir nazar, Muhterik bir kalbi yâd et, rûh-i zârý þâdman(Hüzünle dolu resmime arada bir nazar atfet,Yanýk bir kalbi hatýrla, aðlayan ruhu þâd et.)

Cananýmýn Harîminde Geldim sana kan aðla-yarak, sýzlayarak bakAþkýnla yanan benliðimedurma, hemen akAk, sönmesin ateþ, alevim dinmesin ancakAðlat beni, inlet beni, ta haþre kadar yakArtýr, ne olur, ateþinibaðrýmý daðlaYansýn bu vücudum, fakat eksilmesin aslaHicran ile yak, vasl ileyak, aþkýna baðlaAðlat beni, inlet beni, ta haþre kadar yak!..

ailemYAMAN DEDE


Din derslerinde ayetler, hadisler ez-berleyen, Arapça ve Farsça hocalarýndanözel dersler de alan Diyamandi, liseyi bi-rincilikle bitirir. Üniversite tahsili içinÝstanbul’a hareket eder. Ýstanbul’da Hu-kuk Fakültesi’ne kaydolan “YamandiMolla”, okulu bitirdikten sonra devletkademesinde görev alýr. Bu sýrada özelhocalardan edebiyat ve Ýslamî ilimlerokumaya devam eder. Kendi ifadesinegöre artýk hidayeti bulmuþ, lisana döke-mese bile kalpten Kelime-i Þeha-det-i çoktan kabul etmiþ ve gizliMüslüman olarak yaþamaya baþ-lamýþtýr. Meþhur Mevlevi dedele-rinden Ahmed Remzi Dede’denMesnevî okur. Mesnevî’deMevlânâ’nýn mikrobu, aþýyý ha-ber verdiðini görünce aþký vehayranlýðý kat kat artar. Mikrop-lardan bahseden beyit þöyledir:

Zerhâ dîdem dehâ nîþân cümle bâz,Ger begûyem horde, þân gerdad dirâz(Aðýzlarý hep açýk zerreler gördüm/Onlarýn ne kadar küçük olduðunusöyleyecek olsam uzun gider.)

Genç Diyamandi Mevlânâ’nýnhayata gözlerini yumacaðý tarihibir beyitte ebced hesabý ile ifþaettiðini de görünce artýk ona çokdaha büyük bir muhabbetle hayranolur. Bu Mesnevî’nin 28’inci beytidir:

Her ki, o ez hem zebanî þüd cudâBî nidâ þüd gerçi dâred sad nidâ(Her kimse ki, söyleþtiði kimseden, muha-tabdan uzak düþer/ Yüz sesi, yüz dili olsada sessiz ve dilsiz kalýr)

Ebced deðeri Hazret-i Pir’in hicri ve-fat tarihi olan 672’dir. Mevlânâ, yine birbaþka beytinde “Birinci ‘ibret’te benim içinaðlayacaksýnýz” demiþtir. “Ýbret” kelimesi-nin ebced deðeri de yine 672’dir.

Ankara Radyosu’nda çeþitli Mev-levi büyüklerinin hayatýný anlatansohbet programý yaptý. Bu program-lar, o dönemin edebiyatseverlerinindikkâtini çekti. Kýsa sürede bu çevre-lerde kendine kýymetli bir yer edindi.

Semâ’da her dönüþ “Allah” lafzýyla biter. Dönülen her yer-de Rabbimizin isim ve sýfatlarýnýn tecellileri tefekkür edilir.

Aðlatma BeniYak sinemi ateþlere,efgânýma bakmaRuhumda yanan ateþenîrânýma bakmaHiç sönmeyecek aþkýmaimanýma bakmaAðlatma da yak, hal-i periþanýma bakma!..

Yaþlar akarak belki uçarzerresi aþkýnAteþle yaþar, yaþla deðilyaresi aþkýnYanmaktýr efendim biricik çaresi aþkýnAðlatma da yak, hal-i periþanýma bakma!

ailemYAMAN DEDE

Müslümanlýðýný îlanýAzýnlýklara mensup kýz ve erkekliseleri olmak üzere çeþitli okul-larda Türk Edebiyatý ve Farsçaokutan Yaman Dede, devlet hiz-metinden ayrýlýr, eðitimciliðinyaný sýra serbest avukatlýk yap-maya baþlar.

Anadolu’nun çeþitli illerindeMevlânâ ve Mesnevî konulu kon-feranslar verir. Ancak halen gizlibir mümindir. Namazýný en kuytusemtlerin küçük mescitlerinde kýl-makta, Ramazan aylarýnda oruçla-rýný gizli gizli tutmaktadýr. Kýzý veeþi onun Ýslam’la þereflendiðindenhabersizdir. O günleri anlattýðý

notlarýnda, “Tam kýrk yýl bazen sa-hursuz bazen iftarsýz oruçlar tuttum;ama ailem bunu hiç bilmedi!” þek-linde anlatýr. Avukatlýktan çok za-manýný okuldaki derslerinde genç-liðin Mevlânâ’yý ve manevi aþkýtanýmasýna sarf etmektedir.

15 Þubat 1942 tarihi onuniçin dönüm noktasý olur. Bu tarih-te resmi olarak adýný ve dinini de-ðiþtirir ve Mehmet AbdülkadirKeçeoðlu adýný alýr. Ailesi de artýkdurumu öðrendiðinden onun içinýzdýraplý bir dönem baþlamýþtýr.


Üsküdar’daki evinde Müs-lüman olduðunu 1942’ninbir Þubat gecesi çok sevdi-ði kýzý ve eþine açar. Karýsýve kýzý o an “eyvah” diye-rek feryadý basarlar. HaberPatrikhane’ye kadar ulaþýr.Dönemin metropolitleridin adamlarý, ya Hýristi-yanlýða geri dönmesi ya dakarýsýndan boþanmasý ko-nusunda Yaman Dede’ye

baský yaparlar. Dede, zorbir karar alýr. Yerde dizlerekadar kar, havanýn býçakgibi kestiði soðuk bir þubatgecesi ailesine: “Aþkýmýnbedeli bu yaþananlar. Siz-ler sakýn üzülmeyiniz. Aþk,ýzdýrapsýz olmaz. Size acývermeye hakkým yok. Buev ve içindekiler size kal-sýn. Elveda!” der ve dediðigibi ceketini alýr ve ayrýlýr.

Üsküdar, Selamsýz Yo-kuþu’ndan iskeleye iner.Sabah ezanýna kadar o so-ðukta sokaklarý ve sahiliarþýnlar. Sabah ilk vapur-la Karaköy’deki avukatlýkbürosuna geçer. Birkaçgece burada yatýp kalkar.Dostlarýnýn, öðrencileri-nin evlerine misafir olurbazý geceler. O artýk“Bahtiyar Bir Sürgün”dür.

Dede, gözünün nuru Ýslam’ý açýktan yaþayabilmekiçin ailesini bir kýþ günü gözyaþlarýyla terketmiþti.

Ceketini alýr ve evden ayrýlýr

ailemYAMAN DEDE


Bir gün Konyalý merhum Dr. AliKemal Belviranlý, dostlarý diþ heki-mi Nuri Yýlmazgil, Fevzi Özçimi veM. Þevket Eygi’yle birlikte Dede’yihasta yataðýnda ziyaret eder. De-deye, “Yanan Kalbe Devasýn Sen”naatýný bestelediðini söyler Ali Ke-mal Bey. Dede pek memnun olurve misafirler koro halinde rast ma-kamýnda bestelenen naatý okurlar.Önce hýçkýrýklara boðulan dede,

birden yataðýndan fýrlar, cezbeyegelerek, semazenler gibi dönüpkendini duvardan duvara gözyaþla-rýyla vurmaya baþlar. Olan olmuþ-tur. Yorgun ve bitkin hâli gitmiþ,vecd haliyle dönmeye baþlamýþtýr.Muhtereme refikasý Hatice Hanýmiçeri girerek: “Ne olur, lûtfedin.Devam etmeyin. Hastadýr, yakýndakalb krizi geçirdi, böyle bir hâle ta-hammülü yoktur.” der. O ziyaret-

ten sonra çok geçmeden de fanidünyadan ayrýlýr (3 Mayýs 1962).

Sevenlerinin omzunda Kadý-köy Osmanaða Camii’nden Çiçek-çi Camii’nin hemen kapý karþýsýn-daki Karacaahmet Mezarlýðý’nýnEski Üsküdarlýlar Mezarlýðý bölü-mü 8. Ada giriþine kadar omuz-larda taþýnýr ve hemen soldaki bö-lüme defnedilir. Fatihalar yol-daþý, mekâný Cennet olsun. Amin.

Bundan sonra Ýstanbul Ýmam HatipOkulu ve Y. Ýslam Enstitüsü’nde deFarsça dersleri vermeye baþlar. Bu-gün her biri kendi branþýnda otoriteolan Prof. Dr. Hayreddin Karaman,Prof. Dr. Bekir Topaloðlu, Prof. Dr.Emin Iþýk, Ýstanbul eski Müftüsü Se-lahaddin Kaya, Osman Nuri Topbaþgibi pek çok öðrenci Farsçayý ondanöðrenir. Mevlânâ’yý onun aðlayarakanlattýðý derslerden tanýrlar. Allah,

Resûlullah, Mevlânâ, Konya, aþk de-yince hemen aðlamaya baþlayan Ya-man Dede, bu kuþaðýn zihninde de-rin izler býrakýr. Dostlarýnýn tanýþtýr-masý ile ilkokul öðretmenliðindenemekli Hatice Haným’la evlenen De-de, eski hanýmý ve kýzýný zaman za-man telefonla arayarak hediye ve ik-ramlarda bulunmayý ömür boyu ih-mal etmemiþtir. Hatice Haným ise31 Aralýk 1985’te vefat etmiþtir.

Hasta yataðýnda gelen vecd

O zaten “elmas” idi

Hafýz Yusuf CemilArarat, ismi Rum-ca elmas anlamý-na gelen Diya-mandi hakkýndaþu tarih beytinisöylemiþtir:Ehl-i dil tarihineböyle dedi;Ric’at etti kânýna,elmas idi

Talebeleri her þeyiydi

FO

TO

ÐR

AF

: H

AS

AN

OZ

ON

DE

R A

RÞ

ÝVÝ

ailemYAMAN DEDE


Eyüp ziyaretleri

Her hafta pazartesi günleri akþam namazlarý ilecuma namazlarýný Eyüp Sultan’da kýlmayý âdetedinmiþtir. Cumadan sonra “Haftalýk haccýmý edaettim” diyecek kadar Eyüp ziyaretine önem verir.

Nâtlarý-ÞiirleriKalbindeki yangýný mýsralara dökmekte usta-dýr Yaman Dede. Dostu Yahya Kemal, onu þumýsra ile övecektir:

Yüz sürdü gerçi pâyine çok Müslüman DedeMollâ-yý Rûm görmedi bundan Yaman Dede. (Gerçi –Peygamberin-ayaðýnýn izine çok Müs-lüman dede yüz sürdü, ama Mevlânâ bundandaha yaman bir dede görmedi.)

Bugün mevlidhan ve tasavvuf musikisi sanatçý-larýnýn büyük bir vecd ile söyledikleri meþhur “Ya-nan Kalbe Devasýn Sen” isimli naat onundur.

Mevlânâ’ya ve neye olan tutkusu ile demeþhur Ney þiirini kaleme alýr:

Ýçi boþ benzi sararmýþ ona aþýktýr mayeDerdi hicran ile inler eder ah leylayeArz eder hýçkýrarak aþkýný hep MevlâyeBak neler söyletiyor Hazreti Mevlânâye!.. Bu cihanýn ötesinden geliyor naðmeleriKanatýr sineyi, kalbi, deler elbet ciðeriEriþir mi buna kudret, buna insan hüneriBak neler söyletiyor Hazreti Mevlânâye!..

(“Bak neler söyletiyor Hazreti Mevlânâye” derken ikianlam vardýr. Birincisi neyin Hz. Mevlânâ’ya söyletmesi,ikinci ve ise Hz. Mevlâ’nýn (cc) “nây”e söyletmesidir.)

Güzel sözleri- Allah hep lûtfeder. Kahýr gibi görünmesi bi-zim bakýþýmýzýn kötülüðündendir. - Doktorun ustalýðýna güvenirsek verdiði ilaç acý daolsa, tatlý da olsa alýrýz. Allah’ýn nimetlerini seviyor,belalarýna kýzýyorsak O’na güvenmiyoruz demektir!- Namaz kýlmak!... Aman Allah’ým o ne büyük ni-mettir! Kanýmla, gözyaþýmla abdest alabilsem, kýz-gýn sac üstünde namaz kýlabilsem. Yanarak, kav-rularak namaz kýlabilsem. Namaz kanadýný açma-dýkça hakikate uçamazsýnýz!- Namazýn bir saniyesi yanýnda tüm kainat birsaman çöpü bile olamaz. - Dinlerin hakikâtine inenler, Allah’a yaklaþýrlar.Hýristiyan ve Yahudiler dinlerini iyi inceleseler yol-larý mutlaka Aþk-ý Muhammedi’ye çýkar.

Yaman Dede (Diyamandi Keçeoðlu)

(1887-1963) Yaman Dede, 1887 tarihinde Talas’tadoðdu. Babasý bir Ortodoks ve ip-lik/pamuk tüccarý olan Yuvan, annesiAfurani Haným’dýr. Yaman Dede’nin ilkadý Diyamendi Keçeoðlu’dur. YamanDede ilkokulu Ortodoks mektebindeokudu. Ýdadinin üçüncü sýnýfýnda,Farsça dersinde Mevlânâ’nýn þiirleriile tanýþan Yaman Dede, Mevlânâ’yaderin bir aþkla baðlandý. 1907 yýlýndaÝstanbul’a gitti. Ýçindeki derin hislerleÝstanbul’da Galata Mevlevihanesi’nedevam etti, Ahmet Celalettin Efen-di’nin Mesnevî derslerinden ve Kayse-rili Ahmet Remzi (Akyürek) dedeninsohbetlerinden istifade etti.

1909’da Ýstanbul Hukuk Mekte-bi’ne girdi. 1913 yýlýnda mezun olupBeyoðlu 1. Hukuk Mahkemesi’ndegörev aldý. 1932 yýlýnda bu görevdenistifa edip serbest avukatlýða baþladý.Ýstanbul’un çeþitli liselerinde öðret-menlik yaptý. Yaman Dede 1942 yýlýn-da Ýslamiyet’i kabul etti, Mehmet Ka-dir Keçeoðlu adýný aldý. Þaire YamanDede adýný Diyamandi’den çevirerekAhmet Remzi Dede vermiþtir. YamanDede, 1947 yýlýnda emekli öðretmenHatice Haným’la evlenmiþtir.

Ölünceye kadar her yýl Konya’yagidip Mevlânâ’yý ziyaret eden Þeb-iArus günlerine katýlan Yaman De-de’ye yakýn dost ve arkadaþlarý, içindetaþýdýðý manevi aþktan dolayý “YamanDede” demeyi uygun bulmuþlardýr.

ailemYAMAN DEDE

Dahilek Yâ ResûlallahAhmet Kahraman anlatýyor:“Yaman Dede 1959-1960 dönemindeFarsça dersimize geliyordu. Bir gün

dersler bitti, okuldan çýktýk. Taksim’edoðru gidiyorum. Alman Sefareti (el-

çiliði) civarýnda bir mescit var. Ýþteoradan yukarý doðru tek baþýma gidi-

yorum. Bir baktým Yaman Dede, mes-cidin duvarýna yaslanmýþ, son nefesini

verir gibi bir hali var. Halsiz, mecal-siz, baþý hafifçe sað öne düþmüþ, boy-

nu bükülmüþ, öyle duruyor. Hemenkoþarak yanýna gittim ve: ‘Hocam, ha-yýrdýr, geçmiþ olsun neyiniz var, hastamýsýnýz?’ dedim. Baktým Hoca aðlýyor.

‘Hocam niçin aðlýyorsunuz, baþýnýzabir þey mi geldi?’ dedim. Þöyle çok in-

ce, çok tiz, çok gevrek, ipil ipil dökü-len bir sesle: ‘Hayýr yavrum hayýr!’

dedi. ‘Resulullah (sas) aklýma geldiðizaman, kendimi kaybediyorum, ayak-ta duracak mecalim kalmýyor, ya bir

yere dayanmam gerekiyor veya otur-mam icap ediyor.” (Bkz, Yaman Dede

Belgeseli, Mustafa Özdamar, shf: 191)

Gönül hûn oldu þevkýnden bo-yandým yâ ResûlallâhNasýl bilmem bu nîrânadayandým yâ ResûlallâhEzel bezminde bir dinmezfigândým yâ ResûlallâhCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

Yanan kalbe devâsýn sen,bulunmaz bir þifâsýn senMuazzam bir sehâsýn sen, dilersen reh-nümâsýn senHabîb-i Kibriyâsýn sen, Muhammed Mustafâ’sýn senCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

Gül açmaz, çaðlayan akmaz,Ýlâhî nûrun olmazsaSöner âlem, nefes kalmaz, felek manzûrun olmazsaFirâk aðlar, visâl aðlar, ezel mestûrun olmazsaCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

Erir cânlar o gül-bûy-ý revân-bahþýn hevâsýndanGüneþ titrer, yanar dîdârýnýn,bak, ihtirâsýndan

Perîþân bir niyâz inler hayâtýnmüntehâsýndanCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

Susuz kalsam, yanan çöllerdecân versem elem duymamYanardaðlar yanar baðrýmda,ummanlardan nem duymamAlevler yaðsa göklerden ve benmesseylesem duymamCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

Ne devletdir yumup aþkýnla göz,râhýnda cân vermekNasîb olmaz mý Sultâným haremgâhýnda cân vermekSönerken gözlerim âsân olurâhýnda cân vermekCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

Boynu büktüm, perîþâným,bu derdin sende tedbîriLebim kavruldu âteþden dönerpâyinde tezkîriNe dem gönlüm murâd eylersetaltîf eyle Kýtmîr’iCemâlinle ferah-nâk et, ki yandým yâ Resûlallâh

DDaahhiilleekk:: Sana sýðýndýmHHûûnn:: Hor ve zelil olmak ÞÞeevvkk:: Arzu

NNîîrrâânn:: Narlar, ateþler BBeezzmm::Sohbet mec-lisiFFiiggâânn:: Baðýrýp,

çaðýrma CCeemmââll:: Güzellik, yüz güzelliðiFFeerraahh--nnââkk:: Neþeli, sevinçliMMuuaazzzzaamm:: Büyük

SSeehhââ:: CömertlikRReehh ((rrââhh)):: YolRReehh--nnüümmââ:: Yol gösterenHHaabbîîbb--ii KKiibbrriiyyââ:: Hz. Peygamberimizin özel sýfatlarýndanFFeelleekk:: Gök, devirMMaannzzûûrr:: Bakýþ FFiirrââkk:: AyrýlýkVViissââll:: Kavuþma MMeessttûûrr:: ÖrtüBBûûyy:: KokuRReevvâânn:: GidenDDîîddâârr:: Görünme, yüz

ÝÝhhttiirrââss:: ArzuMMüünntteehhââ:: Sona ermeMMeesssseeyylleesseemm:: Dokun-samHHaarreemmggââhh:: Kiþinin kendisine özel, herkesin giremediði yer ÂÂssâânn:: KolayLLeebb:: Dudak PPââyy:: Ayak, takat, izTTeezzkkîîrr:: HatýrlamakTTaallttîîff:: Ýltifat, deðerKKýýttmmîîrr:: Ashâb-ý Kehf’inköpeðinin adý

FO

TO

ÐR

AF

: A

LÝ

ÜN

AL


Yaman Dede’nineþi Hatice Ha-ným’la birlikte mi-safir olduðu Kara-caahmet Mezarlý-ðý Eski Üsküdarlý-lar bölümündeki(8. Ada) kabir ta-þýnda tarih beyitliþu ifade yer alý-yor: “Hüve’l-Bâkî. “MevlânâÂþýký Yaman DedeHakk’a kavuþmakiçin irciî emrineetti itaat. (1304- 3Mayýs 1962)

1982’de hacdan karayoluyla

dönüyoruz. Halep’te Zekeriya

Aleyhisselam’ý ziyaret etmek is-

tiyoruz. Camiye girdik, her dire-

ðin dibinde bir adam var. Sesli

sessiz kimisi Kur’an okuyor, ki-

misi ilahi, kaside filan derken,

bir de baktýk ki, o direklerden

birinin dibinde bir adam, bir

Arap, Türkçe bir kaside söylü-

yor ama, yakýyor kavuruyor et-

rafý. Söylediði kaside þu:Yak sinemi ateþlere, efgânýma bakmaRuhumda yanan ateþe nîrânýma bakmaHiç sönmeyecek aþkýma imanýma bakmaAðlatma da yak, hal-i periþanýmabakma! Allah, Allaaah. Þaþýrdýmkaldým. Neyse sonra, adam ka-

sideyi bitirince yanýna vardým,bu kasideyi kimden öðrendiðinisordum. “Türk müsünüz?” de-dim. Arap’mýþ. “Peki bu kaside-yi nereden öðrendiniz?” dedim.“Burada, Suriye’de.” dedi. AllahAllah, dedim, bu kaside bizimYaman Dede’mizin. Siz kimdenöðrendiniz?”

“Urfalý bir TIR þoförü var, obelletti bana.”

“Allah Allah, dedim, bizim De-de’nin manzumesi Halep’te, Ze-keriya Aleyhisselam’ýn camiindehiç Türkçe bilmeyen güzel seslibir Arap’ýn aðzýndan yakýyor, ka-vuruyor etrafý. Sübhanallah,sübhanallah.” (a.g.e, shaf: 235)

Aþkta Yanan DedeMuhsin

ÝlyasSubaþýNesil Yay.Ýstanbul, 2003 Tel: 0 (212)551 32 25

Yaman DedeBelgeseliMustafa

ÖzdamarMarifet Yay. Ýstanbul, 2003Tel: 0 (212) 526 22 70

Fahri Duran Hoca Yaman Dede’yi anlatýyor

FO

TO

ÐR

AF

LA

R:

MU

ST

AF

A A

YDIN


Mehir, nikâh anýnda konuþulma-mýþ, belirlenmemiþ hatta unutul-muþ olsa bile evlenen kadýn mehirehak kazanmýþ olur. Hatta mehir ve-rilmeyeceði þart koþulmuþ bile olsayine de evlenen kadýnýn mehir hak-ký mahfuzdur. Yani nikâhtan çoksonra da olsa kadýn mehirini istemeve alma hakkýna sahiptir. Ancakkadýn isterse mehirini eþine baðýþla-yýp hakkýndan vazgeçebilir.

Mehir konusu Kur’ân-ý Kerîm’demüteaddit âyetlerde iþlenerek (en-Nisâ 4/4, 24) evlenen erkeðin, ev-lendiði kadýna mehiri vermek zo-runda olduðu açýklanmýþtýr.

Evlenen erkeðin, kýz tarafýnaverdiði para (baþlýk parasý) veyamallar mehir yerine geçmez. Ge-lenek ve göreneklerle gelen birta-kým düðün masraflarý da mehir-den sayýlamaz.

Mehirin satýþ bedeline, evlili-ðin de satýþ akdine benzetilmesiasla mümkün deðildir. Yani mehir,satým bedeli deðildir. Çünkü birsatým akdinde (antlaþmasýnda),satým bedeli sonuç deðildir. O, ak-din sýhhat þartlarýndandýr. Baþtasatým bedeli belirlenmediðindeakid fâsid (bozuk-bozulmuþ) olur.Buna mukabil nikâh akdi mehirkonuþulmadan kýyýlacak olsa bunikâh fâsid olmaz, yani bozulmaz.

Mehir olarak her türlü mal veparasal deðeri olan her türlü menfa-at tespit edilebilir. Mehirin üst sýný-rý yoktur, en az miktarý ise; Ha-nefîlere göre 10 (ilk asýrda 10 dir-

hem yaklaþýk iki koyun bedeli idi),Hz. Ömer kendi halifeliði dönemin-de evlilikleri kolaylaþtýrmak maksa-dý ile mehire bir üst sýnýr getirmekistemiþtir. Fakat bu giriþimini haberalan bir kadýnýn kendisine “Onlarakantarla mehir vermiþ olsanýz dahiçbir þeyi geri almayýn.” (en-Nisâ4/20) âyetini hatýrlatarak delil gös-termesi üzerine bu düþüncesindenvazgeçmek durumunda kalmýþtýr.

Mehirin, belirlenmesi bakýmýn-dan iki çeþidi vardýr. Birincisi nikâhanýnda belirlenen mehir ki bunamehr-i müsemma denir. Ýkincisinikâh anýnda belirlenme-yip tespiti daha sonrayabýrakýlmýþ mehire demehr-i misil denir. Mehr-imisil evlenen kadýnýn ak-rabalarý arasýnda her ba-kýmdan kendi konumunabenzeyen kýzlara ödenenmehir emsal yani misalalýnarak tespit edilir.

Mehir, ödenme zama-nýna göre de ikiye ayrýlýr.Birincisi evlilik anýndaödenen, “muaccel (peþin)mehir”, ikincisi ödenmesisonraya býrakýlan “müec-cel (veresiye) mehir” dir.Ödemesi sonraya býraký-lan veresiye mehir için ödeme za-maný için ne konuþulmuþsa o za-man ödenir. Eðer bir zaman belir-lenmemiþ ve bir ölüm veya ayrýlýkmeydana gelecek olsa bu durum-da mehirin hemen ödenmesi gere-kir. Ölüm ve ayrýlýk olmamaklaberaber mehirin ödenmesi devam-lý olarak ve sebepsizce erteleniyor-sa bu durumda kadýna hakkýnýnverilmemesiyle zulmedilmiþ olur.

ÝLMÝHAL

Mehir, kadýnýn hakký mýdýr?Mehir, erkeðin evlenirken evlendiði kadýna

verdiði veya vermeyi kabul ettiði paraya ve-ya mala denir. Mehir nikâhýn þartlarýndan

deðildir. Fakat sonuçlarýndan biridir.

11.. Nikâh anýnda mehirinbelirlenmemiþ olmasýevlenmenin geçersiz ol-masýna sebep olamaz. 22.. Evlenen kadýn, hakkýolan mehiri istediði gibitasarruf etme hak veyetkisine de sahiptir.33.. Ýslâm hukukunda me-hir, evlenecek kýzýn aile-sine deðil, doðrudankendisine verilmektedir.Yani erkek doðrudan ka-dýna borçludur.

Sahih (geçerli) bir evliliðin pe-þinden mehir borcunun vukubulmasý için karý koca arasýndasahih halvet (kimsenin gireme-yeceði, eþleri kimsenin göreme-yeceði bir mekânda eþlerin baþbaþa kalmasý) olmasý veya taraf-lardan birisinin nikâhtan sonraveya zifaf yada sahih halvettenönce ölmüþ bulunmalýdýr. Nikâh

akdi yapýldýktan sonra zifaf ve-ya sahih halvet vuku bulmadanönce bir ayrýlýk meydana gele-cek olsa kimin ayrýlýða sebep ol-duðuna bakýlýr, eðer ayrýlýða er-kek sebep olmuþsa mehirin yarý-sýný karýsýna öder. Ayrýlýða ka-dýn veya velisinin kendisi adýnasebebiyet vermiþse bu durumdaerkek kadýna mehir ödemez.


Dr. Jale Þimþek

Ýslâm hukukunda mehire yer veril-mesi kadýna çok faydalar saðlamak-tadýr. Öncelikle mehir, kadýný evliliðeýsýndýrýr. Mehirle kendisi bir malî gü-ce sahip olur ve onu istediði gibi de-ðerlendirme, çalýþtýrma, harcamahak ve yetkisine sahiptir. Bu malîgüç, kocanýn tek taraflý irade beya-nýyla boþama yetkisini kötüye kul-lanmasý durumunda kadýna maddîbir destek olmaktadýr. Ayrýca mehirmiktarýnýn yüksek tutulmasý, koca-

nýn tek taraflý, keyfî boþamalarýnýnönünü de almaktadýr. Böylece evlili-ðin ufak sebeplerle, düþünmeden yý-kýlmasýný önleyerek aile birliðine hiz-met etmektedir. Hak olan mehirintespit edilmesinde, ödenmesinde heriki taraf da birbirlerine saygýlý, mer-hametli davranarak; güç yetmeyentaleplere temayül etmeden, adaletiyerine getirmek için ellerinden gele-ni yaparak verilen sözlerin arkasýndasonuna kadar durmalýdýr.

Mehir, dinimizin ka-

dýnlar için ver-diði bir evlilikgüvencesidir.

Mehirin ne faydasý var?

FO

TO

ÐR

AF

: K

ÜR

ÞA

T B

AYH

AN


ailemDR. CAN

[email protected]Çobançeþme Mh. Kalender Sk. No: 21 Y.Bosna/Ýstanbul

Selam Can abi. 24 yaþýnda birgenç kýzým. Hasta bir annem vefedakar bir babam var. Ailemiziniçindeki sevgi çok büyük elham-dülillah. Sýkýntýmýz ise parasýzlýk.Allah’a dua ediyoruz, sabretmeyeçalýþýyoruz. Her þeyi doðru ve rýzaçerçevesinde yapmaya gayretediyoruz. Ama bu sýkýntýyý yýllar-dýr aþamýyoruz. Kimseye muhtaçdeðiliz. Olmamak için de babamlasürekli çalýþýyoruz. Ama hayatçok zor, parasýz hepten zor. Pey-gamber Efendimiz (sas) son kuru-þuna kadar daðýtabiliyorken benise hep hesap etmekteyim. Ýþ ye-rinde namaza izin vermiyorlar ev-de kaza yapýyorum. Ama nafileyeya da Kur’an’a vakit kalmýyor. Ev-lenmedim. Hatta tekliflere “ha-yýr” demek alýþkanlýk oldu. Kýsa-ca bunlar psikolojimi etkiliyor.Yanlýþ anlamayýn isteðim zenginfilan olmak deðil. Misal, akrabaziyareti sevaptýr. Ama gidemiyo-

ruz. Minibüs-otobüs bir para.Yürüyerek gitsek elimiz boþ

gitme durumu var. Eve çaðýrsakikram gerekiyor. Görücüler içinde ayný þey... Lütfen bana sabrýöðretin, nasihat verin ve dua edin.

Dr. CanBirisi gelse banaEteklerinde mücevherlerGözlerinde cennet bakýþlarÞöyle, þuracaktan, tam kalbiminolduðu yerdenYayýlan bir nur dalgasý... VeSaçlarýndan dökülen ýþýklý, yýldýzlýyýldýzlar olsa...Ve ayaklarý çýplakElinde kuru bir çeyrek ekmekLibasý belki yamalýDr. Can ona sormalý;Allah senden hoþnut, sen de on-dan memnun oluðun o dehþetligünde“Beni hatýrlar mýsýn?”Dr. Can okurlarým...

Hasta anne, fedakâr baba

Posta ile gönderdiðiniz (zarflý) mek-tuplarda ve e-posta ile gönderdiði-niz mektuplarda aþaðýdaki hususla-ra dikkat ederseniz size daha fazlayardýmcý olacaðýma inanýyorum.1) Ýsim-soyisim-rumuz, adres, belir-tilmesi.2) Yaþ, eðitim durumu, medeni du-rum (evli-bekar-boþanmýþ vb.)belirtilmesi.3) Bir rahatsýzlýksa þikayetiniz, da-ha önce doktora gidip gitmediðinizve hangi ilaçlarý kullandýðýnýz (yada kullanýyor olduðunuz) yazýlmalý.4) Kýsaca öz geçmiþ ve sizi etkiledi-ðini düþündüðünüz travmalar (ka-za, hastalýk, kayýp, ayrýlýk, ameliyat,taciz, kavga ebeveyn çatýþmalarývb.) anlatýlmalý.5) Dergide yayýnlanýp yayýnlan-mamasýný istediðiniz hususlarvurgulanmalý. Çok acilse tel ve-

ya faks yazýlmalý.6) Olabildiðince kýsa olmalý. El ya-zýlarý okunaklý olmalý. Aksi haldezaten yoðunluk olduðundan cevap-lar çok gecikebilir diye endiþe et-mekteyim.Bu anlamda;N.K. Eskiþehir Adresi yokCeylan Kayseri Adresi yokSibel Þ.Urfa Adresi yokR.K. Ardeþen Adresi yokSezer Yýldýz ÝADEÞükrü Vural 0505 561.......... Ce-vap yok.Bttb 0505 574........... Ulaþýlama-dýÝsimsiz Balýkesir 0536265............ Çaldý. Cevap yokAyla Özcan 0533 641 .................Cevap yokHercai 0555 442 ........ Cevap yokÝsimsiz Kulu 0547 506 ..Cevapyok

Kardelen’e- Tekke, SamsunDeðerli evladým;Göklerin ve yerin sahibi; “Buncamükemmel iþleyen bir sistem vebunca nimetten sonra, siz zannedi-yorsunuz ki, hepinizi baþý boþ býra-kacaðýz. Bunun bir oyun filan mýolduðunu zannediyorsunuz? Ciddibir imtihandasýnýz. Baba verir alýr,çocuk verir alýr, en yakanlarýnýzlasýnav, imbikten geçirir, kandanirinden deryalardan yüzdürür, ba-þýnýzda deðirmen taþlarý döndürü-rüz” anlamýna gelen birçok ayetler-le bizleri uyarýyor. Sýnav büyükseverilecek diploma ve armaðan da okadar büyük olacaktýr.

Sabýrdan baþka ne tavsiye

edebilirim k? Eðer mutlu olacak-sa sana bir de dua nakledeyim.Yaptýkça aðzýndan güller, en kýr-mýzý ve en pembe açacaktýr. Zira“gül”den “adam”ýn sözleridir.

Ya Rabbi...Mal verdiðinde saadet de ver.Kuvvet verdiðinde akýl da ver.Tevazu verdiðinde izzet de ver.Ýktidar verdiðinde basiret de

ver.Nimet verdiðinde þükür de ver.Güzellik verdiðinde insaf da

ver.Cesaret verdiðinde insaf da

ver.Zorluk verdiðinde sabýr da ver.Amin.

Kalpleri aydýnlýk deðerli okurlarým...


ailemDR. CAN

Sýnav büyükse, ödül de büyüktür

Er-riaye, Kalp HayatýProf. Dr.

Abdülhakim YüceIþýk YayýnlarýTel: 0(216) 522 11 88

Muhasibi’nin bu ese-rini Arapça aslýndan

tercüme eden Prof. Dr. Abdülhakim Yüce, 2ciltlik güzel bir eser kazandýrdý. Derin psikolo-jik tahliller içeren Er-Riaye yaklaþýk 1200 seneönce yazýlmýþ. Er-ri’aye bugün kaleme alýnmýþgibi tazeliðini koruyor.

ailemKÝTAP

Salih Zengin’in ödüllü hikayelerini BeyzaTütüncüoðlu cd’ye okumuþ. Güzel bir hi-kaye dinlerken çocuklarýn ayný zamandaÝslam’ýn emir ve güzelliklerini kolayca an-lamalarýný saðlamalarý da amaçlanmýþ.

Çocuklara 4 Mevsim Dini HikayelerH. Salih ZenginÞirin Çocuk Yayýnlarý Tel: 0(212) 243 09 07

Nur’a Adanan Bir Ömür:Zübeyir AbiNecmeddin ÞahinerNesil Yayýnlarý Tel: 0(212) 551 32 25

Güneþe Yolculuk Hz. Muham-med’in (sas) HayatýAyþe SevimÞule YayýnlarýTel: 0(212) 528 23 57

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi veÖðretim YöntemleriYard. Doç. Dr. Mustafa ÖcalDüþünce KitabeviTel: 0(224) 220 71 05

3-4 yaþ çocuklarýiçin hazýrlanmýþ eð-lenceli bir eðitim se-ti. Sette yer alan ki-taplarda, saðlýðým,vücudum, ailem, hay-

vanlar, doðamýz gibikonular iþleniyor. Kitaplarda çocuklarýn dü-þünme becerilerinin geliþtirilmesi amaçlaný-yor. Anne-babalarýn çocuklarýyla eðlencelibir zaman geçirmeleri için güzel bir çalýþma.

Benekli Eðitim SetiZambak Yayýnlarý Tel: 0(216) 522 11 30

Bediüzzaman’ýn talebelerinden Zübeyir Gün-düzalp bir irfan abidesiydi. Fedakârlýðýn doruknoktasýndaydý. Kur’an’a ve imana hizmetle ge-çen dolu dolu bir hayatýn hikayesi.

Güneþe Yolculuk, küçük bir kýzýn Peygam-berimizin yaþadýðý döneme, o dönemdegerçekleþen önemli olaylara ve mutevazýhayatýna yaptýðý yolculuðu anlatýyor.

Çalýþmada, din kültürü öðretmenleri-nin sadece bilgi edinerek deðil, aynýzamanda edindiði dini bilgileri öðrenci-lerine nasýl öðreteceði anlatýlýyor.


örneklerini bekliyoruz Çocuðun dünyasýnda üvey anne · cak. kurbanla ilgili bilinmesi...

Documents