1

2

3

Bir iş modeli olarak kitlesel üretimde, standartlaştırılmış ürünlerin çok yüksekadetlerde üretilmesi üretim maliyetlerini düşürmektedir ve bu damüşterilerin lehineolacak şekilde fiyatların azalmasına neden olmaktadır.Ürünlerin fiyatının azalmasıtalepleri ve satışları artırmaktadır.

4

1909-1914 yılları arasında arabayı üreten işçilerin maaşları 2.5kat artarken arabanınfiyatları ise yarıya düşmüştür.Budeğişim,Ford’un kitlesel üretimde uyguladığıstratejiler sayesinde yaşanmıştır.

5

6

Birbiriyle değiştirilebilir parça:Parçaların standartlaşması sonucunda,bir ürüne aitparçaların aynı türdeki başka ürünlerde dekullanılabilmesi anlamına gelmektedir.Yaniüründe kullanılmak üzere üretilmiş bir parçadan kaç adet üretilmiş olursa olsunbunların hepsi birbirinin tıpatıp aynısıdır.Böylelikle zanaat üretimi ile herseferindebirbirinden az daolsa farklı olarak üretilen parçaların yaratacağı uyumsuzluklardankurtulmak ve seri üretim yapabilmek mümkün halegelmiştir.

7

8

1908-1911 yılları arasında montaj işlerini basitçe sıraya koymak bileüretim miktarınıartımıştı.Busistemde arabalar sabitti ve bir grup işçi arabanın üzerindeki montajişlerini birlikte yaptıktan sonra bir diğer arabaya geçiyorlardı.Sonra diğer işleriyapmak üzere yeni bir grup işçi arabanın yanına geliyordu.Buşekilde sadece montajişlem sıralarını düzenleyip gruplayarak bile6000üretimden 40000üretime ulaşılmıştı.Yürüyen montaj bantlarının dahil edilmesiyle birlikte artık arabalar sabit değil işçilersabit şekilde duruyordu ve arabalar montaj hattı boyunca bir istasyondan diğerineyürüyen bantlar ile taşınıyordu.Yürüyen bantlarla birlikte bir işçinin bir arabadaharcadığı işçilik süresi 2.3dakikadan 1.2dakikaya inmiştir.

9

Kitleselüretim sistemiazçeşittekistandartlaştırılmışürünleregöretasarlanırvemakinelerbunagöregörevlendirilir.Yanimakineler,azçeşittekiürünlerinüretimineadanmıştır.Dolayısıyla,busistemdeürünlerdeveyasüreçlerdedeğişimlerçokyavaşbirhızdagerçekleşir.

10

Ford’un kitlesel üretim sisteminde birbiri ile tamamen aynı olan tek çeşitte arabalarüretiliyordu.“Siyah olduğu sürece istediğiniz renkte arabayı alabilirsiniz.”sözü sunulanarabanın sınırlı çeşitte olduğunu vurgulamaktadır.Odönemde tüketici talebi fazla vearabaüretimi talebe göre daha az olduğundan Ford’un fazla seçenek sunmasa bileürettiği arabaları satması mümkündü.

11

12

Kitleselüretimsistemiölçekekonomisinedayanır.Bunagöreüretimhacmininikikatınaçıkmasıdeğişkenüretimmaliyetlerini%15-25oranındadüşürmektedir.

13

14

Kitleselüretim stratejisindekiyürüyenmontajhattıgibiuygulamalarverimliliğiartırmışvearz-talepeşitliğiniQ noktasındanQ1noktasınataşımıştır.Ardındantüketicilerinsatınalma gücüartmışvebudaQ2noktasınıngerçekleşmesinisağlamıştır.

15

Kitlesel üretim modeli iki şartın gerçekleşmesi ile uygulanabilir:1. Ürün sadece az sayıdaki tedarikçi tarafından sağlanabilir.2. Tüketicilerin farklı talepleri yoktur,tek çeşit ürün satılabilir.

16

Kitlesel üretimde ürünün satış fiyatı,katlanılan maliyetlere belirli bir kar tutarıeklenerek belirlenir.Kitlesel üretim döneminde rekabet daha az olduğu için ve azçeşitteki ürünü çok sayıda üreterek maliyetler azaltılabildiği için bu fiyatlamastratejisini uygulamak mümkündür.Ancak günümüz koşullarında fiyatları rekabetkoşulları belirlemektedir.Bunedenle,yalın üretim felsefesini göz önüne alarak,maliyet yaratan unsurların mümkün olduğunca elimine edilmesi karlılığı artıracaktır.

17

18

1960’lardaToyotaliderliğinde Japon firmaları zamanve malzeme israflarını önlemeyeodaklanan daha verimli üretim sistemleri kurmaya başladılar.Buyeni sistemlerde hemmaliyetler azaldı hemdekalite arttı.Bu yeni sistem yalın üretim felsefesi olarakadlandırılmaktadır.

19

20

Yalın üretimde israflar,ürüne değer katacak minimumseviyeden daha fazla olan hertürlü şeydir.İsrafolarak değerlendirilen kavramları sekiz başlıkta toplamak mümkündür:1. Fazla üretim:Pazardaki talepten fazla üretmek,bir sonraki prosestarafından beklenen adetten

fazla üretmek veya daha erken üretmek fazla üretim israfıdır.En kötü israf kaynağı budur çünkühemstokları artırır hemdeişçilik ve fabrika maliyetlerini artırır.

2. Hatalı ürün:Hatalı ürün üretmek hemmalzeme hemiş gücü israfına neden olur. Ayrıca,hatalıüretimden kaynaklanan teslimat gecikmeleri ve kalite kontrol aktiviteleri gibi katma değeriolmayan aktiviteleri sisteme dahil eder.

3. Stok:Fazladan üretilip bekletilen stok,hemyer hemdeiş gücü israfına neden olur.Yalın üretimsisteminde stoklar minimumseviyede olmalıdır.

4. Taşıma:Fabrika yerleşiminin düzgün yapılmamasından kaynaklanan uzun ve karmaşık taşımalarisraf kaynağıdır.

5. Gereksiz hareketler:Katma değer yaratmayan tüm hareketlerden kaçınılmalıdır.6. Bekleme:İşlenmeyi bekleyen parçalar,parça gelmesini bekleyen makineler,makinelerin

çalışmasını bekleyen işçiler israf kaynaklarıdır.7. Kullanılmayan personel:Hemboşta bekleyen personeller hemdebilgi ve becerisi olmasına

rağmen etkin şekilde kullanılmayan personeller israf kaynağıdır.8. Verimsiz prosesler:Bakımları yapılmadığından daha fazla iş gücü gerektiren prosesler,üretimde

uygulanan gereksiz prosesadımları,gereğinden fazla operasyonel kapasite olması israf kaynağıdır.

21

22

23

1. Değer:Yalın düşüncenin başlangıç noktası “değer”dir.Değeri üretici yaratır ama değer ancak nihaimüşteri tarafından tanımlanabilir.Yalın düşüncenin temelinde müşterinin isteklerini karşılamayanherürün ve/veya hizmet bir israf (Muda)olarak tanımlanır.Fabrika veya organizasyonu bir sistemolarak tanımlarsak,sistemdeki tüm israflardan arınmayı hedef alan Yalın Düşünce için “Değer”sadece müşteri nezdinde belirlenir.

2. Değer akışı:Yalın Düşünce’nin ikinci adımı değer akışının tanımlanmasıdır.Değer akışı hammaddenin nihai ürüne dönüşme sürecindeki bir üreticiden diğer üreticiye ve sonkullanıcıya kadarolan tüm aşamaları içerir ve inanılmaz boyutlarda israf barındırır.Üretimde üç tipaktivite vardır:

• Müşterinin istediği yönde dönüşümü sağlayan “değer yaratan”aktiviteler (boyama,montaj,dokuma gibi),

• Müşteri açısından anlamı olmayan ancak işin yapılabilmesi için gerekli olan “değer yaratmayan fakatzorunlu”işler (kalıp bağlama,ayar,nakliye gibi),

• Bekleme,sayma,sıralama,hata,tamir gibi “değer yaratmayan ve kaçınılabilir”işler.Değer akışları incelendiğinde değer yaratmayan aktivitelerin yani israfın,zamanın ve kaynaklarınçoğunu tükettiği görülür.Buisrafların yokedilmesi zamanve maliyet boyutunda radikal iyileşmelerigetirecektir.3. Sürekli akış:Sistem içinde değer yaratan faaliyetlerin oranı arttırıldıktan sonra değer yaratan bu

adımların sistematik bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak,yukarıda tanımlanan değerin “akması”için gereklidir. Sürekli akış uygulandığında ürün geliştirme,sipariş alma,fiziksel üretim işleri çokkısa sürede tamamlanabilir halegelecektir.

24

4. Çekme:Yalın Düşünce’nin çekme ilkesi değerin müşteri tarafından kaynağından çekilmesini öngörür.Çekme,sonraki aşamalarda yer alan müşteri istemeden önceki aşamalarda hiçbir şekilde ürün ya dahizmet üretilmemesi anlamına gelir.Çekme ilkesi,nihai müşterinin bellibir ürün için yaptığı taleplebaşlar,ürün müşteriye ulaşana kadar geçen tüm aşamaları geriye doğru izleyip heraşamanın biröncekinden talep etmesiyle üretimi başlatmak şeklinde uygulanır.Çekme uygulandığında stoklara gerek kalmaz,istenmeyen üretimin yol açtığı hurda ve firelerengellenir,hertezgah için çizelgeleme yapmak gerekmez,prosesin baş tarafına doğru talepdalgalanmaları oluşumu engellenir,tüm ürünlerin hertürlü kombinasyonda üretilmesi mümkün olur vetalepteki değişimlere anında uyum sağlanır.Müşteriler beklentilerinin zamanında karşılanacağındanemin oldukları ve stokta kalmış ürünleri elden çıkarmak için kampanyalar gerekmediği için talep deistikrar kazanır.Çekme sisteminin önemi firmalar arası değer akışına uygulandığında daha daartar.5. Mükemmellik:Organizasyonlar değeri doğru tanımlamaya başlayıp,değer akışının bütününde heradımı sorgulayarak,ürünün değer yaratan aşamalar boyunca sürekli akmasını ve müşterilerin değeriişletmeden çekmelerini sağladıklarında süre,maliyet ve hataları azaltmanın bir altlimiti olmadığınıgörmeye başlarlar.İyileştirme faaliyeti nekadar tekrarlanırsa tekrarlansın çalışanlar herdefasında israfıdaha daazaltacak yeni yollar bulabilmektedirler.BuYalın Düşünce’nin sonilkesi mükemmelliğin birhayal olmadığını ifade eder

25