ÖlÇme ve deĞerlendİrme sunu proje okullara

8/6/2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME sunu proje okullara

http://slidepdf.com/reader/full/oelcme-ve-degerlendirme-sunu-proje-okullara 1/53

R. Serkan ARIK

Ankara Üniversitesi

1

ÖLÇME VE DEERLENDRME



Sununun çerii

2

y Eitimde Deerlendirmenin Yeri

y Neden Ölçme ve Deerlendirme?

y Programlarn Ölçme ve Deerlendirme Yaklam

y

Ölçme ve Deerlendirmede Kullanlan Baz Araç ve Yöntemlery Performans Deerlendirme

y Performans Ödevleri

y Projeler

y Öz Deerlendirme/ Akran Deerlendirmey Ürün Dosyalar

y (Dereceli Puanlama Anahtarlar)



Eitimde Deerlendirmenin Yeri

3

y Eitim Sistemi

y Girdiler Süreç Çktlar

(Eitim Etkinlikleri)

Deerlendirme



Neden Ölçme ve Deerlendirme?

4

y Örencilerin hazr bulunuluk düzeylerini belirlemek

y Örencilerin geliimlerini izlemek

y Örencilerin geliimlerine yönelik geri bildirimde bulunmak

y Örenme güçlüklerini belirlemeky Öretimin ve öretim materyallerinin etkinliini belirlemek



Neden Ölçme ve Deerlendirme?

5

y Gelecekteki örenme süreçlerini planlamaya veri salamak

y Örencilerin güçlü ve zayf yönlerini ortaya çkarmak

y Öretim programlarnn yeterliliini belirlemeye bilgi

salamak



6

y Deerlendirme, örenmenin ayrlmaz bir parças olarakgörülür.

y Örencilerin ezber bilgileri deil, üst düzey becerilerinin

deerlendirilmesi hedeflenir.y Sadece örenme ürünü deil, örenme süreçleri de

deerlendirilir.

y Deerlendirme, örencilerin neyi bilmediini deil, ne

bildiklerini görmeye yarayan bir araçtr.

Programlarn Ölçme ve Deerlendirme

Yaklam-I



Programlarn Ölçme ve DeerlendirmeYaklam-II

7

Not vermenin yan sra etkili ve zamanndageribildirime arlk vermeyiönemsemektedir.

Örencinin gerçek yaam durumlarn yanstmasn, gerçek yaamla kendi bilgileriarasnda iliki kurmasn gerektirir.

Örencilerin karlat problemlere

farkl çözüm yollar üretebilmesiniönemser.



Programlarn Ölçme ve Deerlendirme Yaklam-III

8

y Ne kadar örenildiini tespit etmenin yan sra naslörenildiini de belirlemeyi vurgular.

y Deerlendirme sürecine örenciyi de katar.

y

Örencileri deerlendirmek için farkl ölçme tekniklerindenyararlanmay önerir.

y Klasik ölçme ve deerlendirmenin yannda yeni ölçme vedeerlendirme yaklamlarnn kullanmn da önerir.



Geleneksel Yaklama Göre Ölçme veDeerlendirmede Öne Çkan Beceriler

9

y Derinlii olmadan çok sayda kavram ve ilkeyi örenme

y Rutin problemleri çözebilme

y Bilgi ezberlemey Yazl materyallerden bilgiyi aynen aktarma



Programlardaki Ölçme ve DeerlendirmeSürecinde Önem Kazanan Beceriler

10

y Okuduunu anlama, kritik etme, yorumlama

y Bilgi toplama, analiz etme ve bir sonuca ulama

y Grafik ya da tablo halinde verilen bilgilerden sonuç çkarma

y Gözlem yapma, gözlemlerden sonuca ulamay Günlük hayatta karlalan problemleri çözebilme

y Sahip olduu bilgileri yeni durumlarda kullanabilme

y Aratrma yapma

y Örendikleri ile gerçek yaam arasnda iliki kurma



Ölçme ve Deerlendirme Araç ve

Yöntemleri

DeerlendirmeYaklam

Araçlar

Geleneksel Araç veYöntemler Çoktan seçmeli, eletirmeli,doru yanl testler; yazl yoklamalar vb.

Ölçme ve

Deerlendirmede YeniYaklamlar(Alternatif -Authentic)

Performans görevleri, üründosyalar, projeler, özdeerlendirme vb.

11



Ölçme ve Deerlendirmede Kullanlan BazAraç ve Yöntemler

12

y Performans Deerlendirme

y Performans Ödevleri

y Projeler

y Öz Deerlendirme/ Akran Deerlendirmey Ürün Dosyalar

y Dereceli Puanlama Anahtarlar



Performans Deerlendirme-I

13

y Örencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarakoluturduu cevap ve ürünlerin deerlendirilmesidir.

y Örencinin yeni bilgiyi yaplandrmasn gerektirir.

y

Süreç içine yaylmtr, zamana bal deildir.y Örencinin günlük yaamndaki problemleri nasl çözeceini

ve problem çözmek için sahip olduu bilgi ve becerileri naslkullanacan göstermesini ister.



Performans Deerlendirme-II

14

y Örencilerin becerilerini ´gerçek yaamµ ortamndadeerlendirmeyi hedefler.

y Gözlenebilen bir performans veya somut bir ürünle sonuçlanr.

y Performans görevlerinde, tek bir cevap yoktur.Görevitamamlamak için deiik yollar bulunmaktadr. Bu nedenle iyitanmlanm bir ölçütle deerlendirmelidir.

y Baarl bir deerlendirme yapmak için her performans görevi birdereceli puanlama anahtar (rubric) ile eletirilmelidir.

y Performans deerlendirmek için en çok kullanlan araçlar;performans ödevleri, projeler, örenci ürün dosyalar, posterlervb.dir.



Yaplacak Deerlendirmenin PerformansaDayal Deerlendirme Olabilmesi çin;

15

yy ÜrünÜrün: yazl bir makale, kompozisyon, grafik çizme, deneydüzenei oluturma, proje hazrlama, inceleme yazs yazma vb.

yy Gözlenebilir performans:Gözlenebilir performans:Ürünün ortaya konmasnda geçen süreç(bir ders veya bir dönem) takip edilerek geri bildirim verilmesi,deerlendirilmesi.

yy Üst düzey düÜst düzey düünme becerileri:ünme becerileri: Örencilerin bilgiyi aynenaktarmalarndan çok bilgiyi edinme, düzenleme, kullanma, kritiketme, yaratcl kullanma vb. üst zihinsel süreçlere dönükolmaldr.

yy Grup çalGrup çalmas ve sosyal beceriler:mas ve sosyal beceriler:Grup çalmasna yatknlk,

bakalarnn fikirlerine önem verme, kendini ifade etme, sunumyapabilme vb. becerilerin gelimesi beklenir.yy Disiplinler arasDisiplinler aras geçiin ve bilgi al veriinin salanm olmas

gereklidir.



Performans Deerlendirme SüreciniPlanlarken ve Uygularken Atlacak Admlar

16

y Amac açkça ifade etme, neyi ölçeceine karar verme

y Uygun görev tanmlama

y Performansn ölçütlerini açkça belirlemey Belirlenmi ölçütlere göre dereceli puanlama anahtarn

gelitirme



17

y Performans ödevi, örencinin gerçekletirdii ya datamamlad ve belirli performans ölçütlerine göreöretmen, örenci ya da arkadalar tarafndandeerlendirilen etkinlik ya da ödevden oluur.

y Performans görevi örencilerin bilgi ve becerilerini gerçekyaam durumlar balamnda kullanmalarn gerektirir.



Neler Performans GöreviÖrnekleri Olabilir?

18

y Bir gazeteye makale yazma,

y Bir oyun düzenleme / planlama

y Bir tiyatro oyununa eletiri yazma,

y Bir oyun için sahne ve kostüm hazrlama,y Bir ev plan çizme,

y Bir müzik parças çalma,

y Bir dans sergileme,

y Yörelerini tantan bir turistik broür hazrlama,

y Mahallelerinin bir haritasn, krokisini çizme vb.



19

Performans Görevi Örnekleri



20



21



22



23



24



25

y Örencilerin grup hâlinde veya bireysel olarak istedikleri biralan veya konuda inceleme, aratrma ve yorum yapma,görü gelitirme, yeni bilgilere ulama, özgün düünceüretme ve çkarmlarda bulunmalar amacyla ders öretmenirehberliinde yapacaklar çalmalardr.

Proje



Proje

26

y Proje gelitirme süreci uzun, karmak ve zorlu bir süreçtir.

y Bu ödevler, örencilerin yaratclk, aratrma, iletiim gibiüst düzey zihinsel becerilerini gelitirir.

y P

rojenin tasarmndan ortaya konulmasna kadar geçen süreç,bilimsel süreç basamaklarn içereceinden bilimsel süreçbecerilerinin gelimesine yardmc olur.



Dereceli Puanlama Anahtar (Rubric)

27

y Örenci performansn tanmlayan ölçütleri içeren ve buölçütlerle birlikte farkl seviyedeki performans puanlamayayarayan bir araçtr.

y Dereceli puanlama anahtar, örencilerin snavlarn,dosyalarn, ödevlerini veya performanslarn deerlendirmekiçin gelitirilmi ölçütleri içerir.



Dereceli Puanlama Anahtar GelitirmeAamalar I

28

y Ölçein ne amaçla gelitirileceinin belirlenmesi,

y Ne tür puanlama anahtar kullanlacana karar verilmesi

y Ölçütlerin tanmlanmas. Davran, ürün yada her bir

becerinin yeterlik düzeyi için ksa ölçütler yazlr. Buradaönemli olan yeterlik düzeylerini tanmlamak ve düzeylerarasnda ölçütleri iyi ayrt edebilmektir.



Dereceli Puanlama Anahtar GelitirmeAamalar II

29

y Kullanlacak ölçein taslann hazrlanmas,

y Taslak üzerinde gerekli düzeltmelerin yaplmas için örenci

ve öretmen görülerinin alnmasy Uygulamadan sonra tutarlk ve güvenirliin belirlenmesi



Dereceli Puanlama Anahtarnn Hazrlanmasna Yönelik Baz Öneriler

30

y Dereceli puanlama Anahtarlarnda çok genel ölçütlerkullanlmamaldr.

y levsel olmayan detaylara yer verilmemelidir.

yy Snrl sayda boyuta ya da özelliSnrl sayda boyuta ya da özellie odaklanmak gerekire odaklanmak gerekir.

yy Anahtar nitelikte, öAnahtar nitelikte, öretilebilir ölçütler kullanlmaldr.retilebilir ölçütler kullanlmaldr.yy Ölçülebilir ölçütler kullanlmaldr.Ölçülebilir ölçütler kullanlmaldr.

y Tanmlayclar dikkatlice seçilmelidir.

y Dörtlü bir performans düzeyi kullanmak daha ilevseldir.

y Düzeyler arasndaki uzaklk eit tutulmaya çallmaldr.y Gerektiinde, dereceli puanlama anahtarnn ölçütlerinin

belirlenmesi sürecine örencilerin de katlm salanmaldr.



31

Sözel projeler (snf tartmas, rol oynama, görüme,sözel sunular, hikaye, anlatma, münazara vb.)

Ürünler (koleksiyon ya da sergi, broür hazrlama,poster hazrlama, gazete çkarma vb.)

Deney raporlar, grafik çizme, problem çözme, projehazrlama vb.

Aratrma ve yaz çalmalar (mektup, dilekçe, hikaye,kompozisyon yazma)

Sanatsal çalmalar

Dereceli Puanlama Anahtarlar Ne Tür

Etkinliklerin Deerlendirilmesinde Kullanlr?



Dereceli Puanlama Anahtar AmacaGöre;

32

y 1. Bütüncül Dereceli Puanlama Anahtar

y Bütüncül dereceli puanlama anahtar, öretmenin genelsüreci veya ürünü bir bütün olarak, parçalarn dikkatealmadan, puanlamasdr.

y Bütüncül dereceli puanlama anahtarlar, örencininperformansna ilikin daha genel bir bilgi salamasna karn,daha az zaman ve emek alr.



33

Bütüncül Dereceli Puanlama Anahtar ÖrneiBütüncül Dereceli Puanlama Anahtar Örnei

Puan Ölçütler

4

Konuyu tümüyle iyi anladn gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülendüünceler mantkl gerekçelerle desteklenmitir. Konuyu farklörneklerle açklad.Olaylar arsnda farkl balantlar kurdu. Konuyla ilgili çelikili açklamayaplmad.

3 Konuyu anladn gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düünceler mantkl gerekçelerle desteklenmiti fakat yeterli deildi. Yazlaçklamalar yeterliydi.

2 Konunun çounu anladn gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen

düünceler desteklenmiti fakat yeterli deildi. Anlatmda çelikiliaçklamalar yapld.

1 Konunun birazn anladn gösterdi. Örnekler yeterli deildi. Önemlieksikler var.



34

2. Analitik Dereceli Puanlama AnahtarAnalitikAnalitik dereceli puanlama anahtardereceli puanlama anahtar ,, önceönce

performans veya ürünün parçalarnn ayr ayrperformans veya ürünün parçalarnn ayr ayrpuanlanmasn sonrapuanlanmasn sonra da bu puanlar toplayarakda bu puanlar toplayarak

toplam puann hesaplanmasn gerektirir.toplam puann hesaplanmasn gerektirir.

Analitik dereceli puanlama anahtarlar araclyla,Analitik dereceli puanlama anahtarlar araclyla,örencilerin performanslarna ilikin olarak dahaörencilerin performanslarna ilikin olarak dahaayrntl bilgi elde edilir. ayrntl bilgi elde edilir.

Bu, ayn zamanda örencinin zayf ve güçlüBu, ayn zamanda örencinin zayf ve güçlüyanlarn gösteren bir profil salar. yanlarn gösteren bir profil salar.



Harita çin Analitik Dereceli PuanlamaAnahtar

35

PUAN ÇERK 4 Haritadaki bütün iaretler doru ve dikkatli bir ekilde yerletirilmitir. Snr

çizgileri doru ve özenle çizilmitir.3 Bütün iaretler haritada var. Bunlarn çou da haritaya doru yerletirilmi.2 aretlerden bir kaç haritada yok. Haritada olanlarn da bir kaç doru

yerletirilmemi.1 aretlerin çou haritada yok. Haritada olanlarn da çou doru yerletirilmemi.

PUAN GÖRÜNÜ4 Haritann görüntüsü temiz ve çok renkli. Haritadaki iaretler çok kolay okunuyor.3 Haritada birkaç renk var. Baz iaretler kolay okunmuyor.2 Snrl sayda renk kullanlmtr. aretlerin ne olduu haritadan zor okunuyor.1 Renkler ya hiç yok ya da çok az kullanlm. aretler çok az kullanlm.

PUAN HARTA ELEMANLARI4 Haritann bal, yön oku, ölçei, anahtar bölümü (lejant), kayna, enlem ve

boylamlar haritada bulunmaktadr.3 Standart bir haritada olmas gerekenlerin çou var. Bunlarn çou da doru ve

kolay anlalmaktadr.2 Standart bir haritada olmas gerekenlerin yars yok.1 Standart bir haritada olmas gerekenlerin çou yok.



Öz Deerlendirme

36

y Örencilerin kendi katlmlarn, süreçlerini ve ürünlerinideerlendirmeleridir.

y

Örencilerin okulda yaptklar çalmalar, nasldüündüklerini ve nasl yaptklarn deerlendirmelerinigerektirir.



37

Öz deerlendirme, örencilerin kendi güçlü ve zayf yönleriniÖz deerlendirme, örencilerin kendi güçlü ve zayf yönlerinitanmalarna yardm eder. tanmalarna yardm eder. Örencilere deerlendirme sürecinin bir parças olduklarÖrencilere deerlendirme sürecinin bir parças olduklar

du

yg usunu

verir.

du

yg usunu

verir.

Örencilerde motivasyonu artrr.Örencilerde motivasyonu artrr.Örencilerin kendi örenmeleri konusunda sorumluluk almalarÖrencilerin kendi örenmeleri konusunda sorumluluk almalaryönünde cesaretlendirir.yönünde cesaretlendirir.

K

en

dilerin

e dardan

b

akma yetis

i gelitirir.K

en

dilerin

e dardan

b

akma yetis

i gelitirir.

Örencinin Kendini

Deerlendirmesinin Avantajlar



38

Öz Deerlendirme Formlar Örnekleri



39



Akran Deerlendirme

40

y Akran deerlendirme, gruptaki örencilerin belli ölçütlerçerçevesinde birbirlerini deerlendirme sürecidir.

y Akran deerlendirme, örencilerin kendilerine olangüvenlerinin artmasn salar.

y Örenciler, arkadalarnn çalmalarndaki yeterlik düzeylerinideerlendirirken kendilerinin eletirel düünme becerileri degeliir.

y Deerlendirmeye temel oluturan beceri ve ölçütlerin

saptanmas konusunda örenciye bak açs salar.



Akran Deerlendirme

41

Bu form, gruptaki çalmalarnz deerlendirmek üzere hazrlanmtr. Arkadalarnzn bukonudaki görülerini almak için formu doldurunuz. Size ayrlan son sütunda da kendinizideerlendiriniz. Sorulara cevabnz ³evet´ ise E, ³bazen´ ise B, ³hayr´ ise H harfi yaznz.

Grubun Ad: ............................. Örencinin Ad-Soyad: .....................................

1 .

A r k a d a m a

g ö r e b e n

2 .

A r k a d a m a

g ö r e b e n

3 .

A r k a d a m a

g ö r e b e n

4 .

A r k a d a m a

g ö r e b e n

5 .

A r k a d a m a

g ö r e b e n

B a n a g ö r

e b e n

Çalmalara gönüllü katlr.Bildiklerini arkadalaryla

paylar.Gerektiinde arkadalarna yardmeder.Ald görevi zamannda yerinegetirir.Arkadalarnn görülerinesaygldr.Tartmalarda krc olmadankonuur.



Örenci Ürün Dosyas(Portfolyo)

42

y Örencilerin zaman içindeki çalmalarnn sistemli olarakbir araya getirilmesidir.

y Örenci Ürün Dosyas, örencilerin geliimi hakknda bilgiveren dokümanlarn topland dosyadr.



Örenci Ürün Dosyas Hazrlamann Amac- I

43

y Örencinin öz disiplin ve sorumluluk bilincini gelitirmek vekendi kendini deerlendirme becerisi kazandrmak,

y Müfredata bal olarak gerçekletirilen yazl ve sözlüdeerlendirmeler ve standart testler dna çkarak, yeni bir

deerlendirme yöntemi gelitirmek,y Örencinin geliimini kantlarla ve daha salkl izleyebilmek,

y Örencinin gelecekteki örenmelerine bilgi sunmak ve ktutmak,

y Örencilerin arkadalarnn geliimini izleyerek birbirlerineyardmc olmalarn salamak ve böylelikle gelecekte yapacaklarekip çalmalarna balangç yapmak,



Örenci Ürün Dosyas Hazrlamann Amac-II

44

y Örencilerin kendi çalmalarn deerlendirmeye yardm etmek,

y Öretmene eitsel kararlar vermede yardm etmek,

y Aile ile iletiimi salamak,

y Ürün ve süreci deerlendirmek için bilgi toplamay salamak,

y Örencilerin yeteneklerini sergilemek ve ilgi alanlarngelitirmek,

y Programn amaçlarn deerlendirmek için eitimcilere yardmetmek,

y

Yazma, okuma ve düünme becerileri arasnda balant salamak,y Örencilerin çalmalarnn deerlendirilmesi katlmlarnn

salanmas onlarn çalmasn tevik etmek.



Örenci Ürün Dosyasnn HazrlanmaAamalar

45

y Örenci ürün dosyasnn amacnn belirlenmesiy Ürün dosyas politikas belirlemek

y Dosyann hazrlanmas ile ilgili hedefler belirleme

y (Örnein, okuduunu anlama, yeni veya özgün ürünleryaratma, yorum yapma,Türkçeyi doru ve etkili kullanmavb.)

y Örenci ürün dosyasnda bulunacak çalmalarn seçilmesi

y Örenci ürün dosyasndaki çalmalara ait deerlendirme

ölçütlerinin belirlenmesiy Çalmalara ilikin kaytlarn tutulmas

y Ailelerle i birlii yaplmas



Örenci Ürün Dosyas HazrlamaSürecinde Öretmenin Yapacaklar-I

46

y Örenci ürün dosyasnn snfa tantlmas. Varsa birörneinin örenciler gösterilmesi.

y Örencilere ürün dosyasnn bir deerlendirme aracolduunun söylenmesi

y Örenciye ürün dosyas hazrlamada rehber olacak bir yazhazrlanmas

y Örenci ürün dosyalarnda nelerin bulunabileceinin

söylenmesi (projeler, aratrmalar, problemler, stratejilerdereceli puanlama anahtarlar, yazlar vb.).



47

y Yaplan çalmalardan belli periyotlarla en iyi ürününseçilmesi

y Örencilerden, her örenme ürünüyle ilgili materyali

seçmek için bir gerekçe göstermeleri ve çalmalarneletirmelerinin istenmesi

y Örencilere akranlaryla birlikte ürünlerini paylama frsatverilmesi

y Her aamann nasl deerlendirileceinin açklanmasÖrencilere puanlama konusunda bilgi verilmesi

Örenci ürün dosyas Hazrlama Sürecinde

Öretmenin Yapacaklar-II



Örenci Ürün Dosyasnn çerii-I

48

y Dosyann ́ içindekilerµ bölümü

y Önsöz, özet (ya da Özgeçmi) (Burada örenci çalmalarnnbalangçtan o ana kadarki geliimini anlatr. Örencibalangçta neredeydi? Bu aamaya nasl geldi?)

y Örenci tarafndan dosyaya konulan tüm ürünler ya daçalmalar.

y Yaplan her çalmann deerlendirilmesi ile ilgili dereceli

puanlama anahtar, kontrol listesi ya da öz de

erlendirmeformlar gibi araçlar.



49

y Her ürünün dosyaya konulmasnn gerekçeleri için u sorular sorulabilir:

y Bundan ne örendim? Bu çalma benim için neyi ifade ediyor?

y Bu çalman neden ürün dosyana koymak istiyorsun?

y Hangi konuda çok iyi/baarl olduunu düünüyorsun?

yÇalmada hangi bölümler, ksmlar gelitirilmelidir?

y Tekrar denesen neleri deitirir ya da eklerdin?

y Neden bu çalmay seçtin?

y Bu çalmanda en çok neyi beendin?

y Burada senin için önemli olan ne?

y Bu, yaptn çalmalar en iyi temsil eden örnek midir?

y Çalmay yaparken beklemediim nelerle karlatm?

y Örenci Ürün dosyasnn deerlendirilme Ölçütleri

Örenci Ürün Dosyasnn çerii-II



Örenci Ürün Dosyas neler içerir?

50

y Öretmen tarafndan hazrlanan rehbery Örencilerin yazlm ödevleri(taslak yada bitmi parçalar)y Aratrmalar, problemler ve stratejilery Diyagramlar, fotoraflar, resimlery Video - kaset ve ses kasetleri ya da CD·ler

y Grup ödevleri ve projelery Öretmen anektodlary Kelime gelitirme çalmalary Örencilerin mektuplar, iirleri, raporlary Bir kitap incelemesiy

Öretmen kontrol listeleriy Özel ödevlerin içinden seçtii örneklery Deerlendirme katlar (örenci çalmalarndaki geliimleri nasl

deerlendirileceini gösteren katlar)



52



53

TEEKKÜR EDERM...

R. Serkan ARIK

ÖlÇme ve deĞerlendİrme sunu proje okullara

Documents