ÜÖîÖøì Ýø ê - tu e-thesis (thammasat...

Ref. code: 25595501035025QBN

คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต

โดย

นายกชพฒน บ ารงศร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชากฎหมายมหาชน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2559 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25595501035025QBN

THE NATIONAL ANTI-CORRUPTION COMMISSION AND PREVENTIVE ANTI-CORRUPTION

BY

MR KOTCHAPHAT BUMRUNGSRI

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS

PROGRAM IN PUBLIC LAW FACULTY OF LAW

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2016

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Ref. code: 25595501035025QBN

(1)

หวขอวทยานพนธ คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต ชอผเขยน นายกชพฒน บ ารงศร ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย กฎหมายมหาชน นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ศาสตราจารย ดร. สรพล นตไกรพจน ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การทจรตเปนปญหาและภยคกคามตอเสถยรภาพและความมนคงของสงคม บอนท าลายสถาบนและคณคาแหงประชาธปไตย คณคาทางจรยธรรม ความยตธรรม เปนอนตรายตอการพฒนาอยางยงยน และหลกนตธรรม (the Rule of Law) ท าลายความชอบธรรมของรฐบาลและกอใหเกดความไมไววางใจนกการเมองอยางแพรหลายและกวางขวาง ทงยงเปนอนตรายตอระบอบประชาธปไตย เพราะเปนสาเหตของการปฏวต รฐประหาร โดยการทจรตมตงแตการขดรดคนยากจน ไปจนถงการทจรตจ านวนมหาศาล ของนกการเมอง นกธรกจหรอขาราชการระดบสงทโยงใยกบผเกยวของในตางประเทศ รวมถงการทจรต เชงนโยบาย การทจรตขามชาตทมความซบซอนมากกวาในอดต

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตาน การทจรต ค.ศ. 2003 (United Nations Convention against Corruption-UNCAC, 2003) เปนกฎหมายระหวางประเทศดานการตอตานการทจรตฉบบแรกในระดบนานาชาตทครอบคลมประเทศตางๆ ทวโลก สาระส าคญของอนสญญานมเนอหาครอบคลมมาตรการและกฎเกณฑการตอตานการทจรตอยางเปนระบบไดแก มาตรการปองกน (Chapter 2 Preventive Measures), การก าหนดใหเปนความผดทางอาญาและการบงคบใชกฎหมาย (Chapter 3 Criminalization and Law Enforcement),ความรวมมอระหวางประเทศ (Chapter 4 International Cooperation) และการตดตามสนทรพยคน (Chapter 5 Asset Recovery) ซงเปนเรองใหมทมความส าคญในการตอตานการทจรตขามชาตหรอมความซบซอน

ประเทศไทยไดลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต ค.ศ. 2003 (UNCAC) เมอวนท 9 ธนวาคม 2546 (ค.ศ. 2003) โดยยงมไดใหสตยาบน ตอมาทประชมสภานตบญญตแหงชาต (สนช.) ไดใหความเหนชอบอนสญญานทเสนอโดยคณะรฐมนตรเมอวนท 19 ธนวาคม 2550 ทงน โดยคณะรฐมนตร มมตใหเสนอรางพระราชบญญตเพออนวตการใหเปนไปตามอนสญญาดงกลาว 3 ฉบบตอรฐสภา กอนเขาเปนภาคในอนสญญาตอไป คอ 1. รางพระราชบญญต

Ref. code: 25595501035025QBN

(2)

แกไขประมวลกฎหมายอาญา 2. รางพระราชบญญตแกไขเพมเตมความรวมมอระหวางประเทศทางอาญา พ.ศ. 2535 และ 3. รางพระราชบญญตวาดวยทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด พ.ศ. .... ซงเมอออกพระราชบญญตดงกลาวแลวกสามารถอนวตการ ตามพนธกรณหลกๆ ของอนสญญานไดแลว

ดงนน ถงแมจะยงมบางพนธกรณทยงปฏบตตามมไดเพราะยงไมมกฎหมายรองรบอยางเพยงพอ เชนในเรองการสงผรายขามแดนและการตดตามสนทรพยคน แตหากจะมการใหสตยาบนเขาเปนภาคทนท ในระดบระหวางประเทศกไมเปนปญหาแตอยางใด เพราะการทจะบรรลเปาหมายและวตถประสงค ของอนสญญาน จ าเปนจะตองไดรบความรวมมอจากนานาชาตอยางกวางขวาง ขอบทตางๆ จงมเนอหาและหลกการทยดหยนและไมมบทลงโทษส าหรบการละเมดพนธกรณแตอยางใด ทงยงเปดชองใหถอนตวจากอนสญญานไดดวย

การเขาเปนภาคในอนสญญานเปนผลดตอประเทศไทยในประการอนอก คอ ชวยผดงรกษาสถาบนในระบอบประชาธปไตย พฒนาคณคาทางจรยธรรม สรางคานยมในการยดมนหลกสจรตธรรม (Integrity) ประชาชนเขาถงความยตธรรมอยางแทจรง และสงเสรมหลกนตธรรมตามหลกการและเหตผลของอนสญญา UNCAC ในขณะเดยวกนจะชวยรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจและความมนคงของประเทศ ชวยแกไขภาพพจนของประเทศไทยในเรองการทจรตซงตกต าลงอยางมาก และท าใหหนวยงานของไทยสามารถไดรบความชวยเหลอระหวางประเทศทางวชาการและการแลกเปลยนขอมลขาวสารเกยวกบการทจรตจากรฐภาค อนง ประเทศไทยควรก าหนดนโยบายและกลยทธในการปฏบตตามพนธกรณในอนสญญา UNCAC โดยรวมมอกบประเทศทอยในสถานะใกลเคยงกน และมบทบาทเชงรกในกลมประเทศอาเซยน (ASEAN) ซงไทยเปนสมาชกส าคญเพอพฒนาหลกการทยอมรบรวมกน

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) ในฐานะหนวยงานหลกในการตอตานการทจรตของประเทศ ควรท าหนาทเปนหนวยงานกลางในการประสานงาน และเตรยมความพรอมทงดานบคลากร งบประมาณ เพอปฏบตตามพนธกรณในอนสญญา UNCAC และเปดโอกาสใหทกภาคสวนโดยเฉพาะภาคประชาสงคมและสอมวลชนเขามามสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตอยางจรงจง ซงนบเปนเวลาอนเหมาะสมทส านกงาน ป.ป.ช. จะด าเนนการปรบปรงระบบงานและเสนอแกไขปรบปรงกฎหมายและมาตรการปองกนการทจรตทเกยวของอยางเรงดวน เพอใหทนตอสถานการณบานเมองทก าลงเปลยนแปลงไป

ค าส าคญ : มาตรการปองกนการทจรต, การบรณาการการท างาน

Ref. code: 25595501035025QBN

(3)

Thesis Title THE NATIONAL-CORRUPTION COMMISSION AND PREVENTIVE ANTI-CORRUPTION

Author Mr. Kotchaphat Bumrungsri Degree Master of Arts Department/Faculty/University Public Law Law Thammasat University Thesis Advisor Professor Surapon Nitikripot, Ph.D. Academic Year 2016

ABSTRACT

Corruption has posed a lot of problems and threats to the stability and security of the societies, undermining the institutions and values of democracy, ethical values and justice and jeopardizing sustainable development and the Rule of Law, destroying the righteousness of government and causing a widespread distrust in the politicians. Besides, it has been detrimental to the democracy regime as it is the cause of revolution or coup d’etat. There are various modes of corruption including extorting money from people from all walks of life, from the poor up to the massive corruption of politicians and business men or the high-ranked officials involving people overseas, the strategic corruption which becomes transnational and far more complicated than it was in the past.

UNCAC 2003 is the first international law concerning anti-corruption promulgated globally covering all countries worldwide. The substance of this Convention embraces measures and criteria to suppress corruption which are “Preventive Measures” in Chapter 2, “Criminalization and Law Enforcement” in Chapter 3, “International Cooperation” in Chapter 4 and “Asset Recovery” in Chapter 5 which is a new issue significant to suppress transnational corruption or is full of complication.

Thailand signed this UNCAC 2003 on 9 December 2003 without having ratified it yet. However, the conference of the National Legislative Assembly (NLA), on

Ref. code: 25595501035025QBN

(4)

16 December 2007, has given its approval for this Convention in accordance with a resolution of the Cabinet to approve 3 relevant draft Acts, enabling the implementation of the obligations under this Convention, before becoming one of the State Parties to this Convention: 1. The Act to amend the Thai Penal Code; 2. The Act to amend the Act on Mutual Assistance in Criminal Matters 1992; and 3. The Act to amend the Proceeds of Crime Act.

Although the enactment of such Acts some obligations under UNCAC may still be unable to be implemented due to the inadequacy of the enabling legislation e.g. with regard to extradition and assets recovery Thailand could ratify this Convention to become its Party right away without problems on international plane. Given that to achieve the goals and objectives of this Convention, a worldwide cooperation of as many countries as possible is an impetus. Hence, the provisions of this Convention are flexible and without sanctions for their breach or violation and permit a withdrawal of the State Party.

To get to be a State Party to this Convention will yield a lot of betterment and benefits to Thailand in some other aspects which are to help uphold institutions of democracy, to enhance ethical values, to help create an idea or value to uphold integrity so that people can attain a real justice and to promote the Rule of Law pursuant to the principles and purposes of this UNCAC. This will simultaneously help keep our economic stability and national security, help rectify an image of the Thai nation concerning the problem of corruption which is currently at its lowest deterioration. Besides this also help provide our public entities a chance to academically get international assistance and chance to exchange information about corruption problems with other State Parties. Thailand consequently should set policies and strategies for the implementation of the obligations of the UNCAC 2003 by means of co-operation with other countries of the same status playing active role amongst countries in the ASEAN Group which Thailand is also a member of in order to generate principles that all can multilaterally accept.

The Office of the National Counter Corruption Commission (NCCC), which is the major national agency responsible for fighting against corruption, should be the central authority for the coordination and preparedness of the country in respect of

Ref. code: 25595501035025QBN

(5)

human resources and budget for the implementation of the obligations under UNCAC and open to all related parties, especially those of the civil society and the media, to actively participate in the fighting against corruption. The moment is therefore propitious for the Office of the National Counter Corruption Commission (NCCC) to improve its working system and urgently call for the amendment of the relevant domestic laws and measures to keep abreast with the changing ambiance and circumstances in our country.

Keywords: Preventive Measures, Integration work

Ref. code: 25595501035025QBN

(6)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด เนองจากไดรบความกรณา และการชแนะทเปนประโยชนจากกรรมการวทยานพนธทกทาน ขอขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร. อดม รฐอมฤต ประธานกรรมการวทยานพนธ อาจารยทองสด กลนประภศร และผชวยศาสตราจารย ดร. ตอพงศ กตตยานพงศ กรรมการวทยานพนธ โดยเฉพาะศาสตราจารย ดร. สรพล นตไกรพจน กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทคอยแนะน า แกไขขอบกพรองตางๆ และชแนะใหค าปรกษา ผศกษาขอกราบขอบพระคณทกทาน เปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอขอบคณเปนพเศษส าหรบผบรหารและขาราชการส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ทใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการศกษา

ขอขอบพระคณคณาจารยทกทานของโครงการ และเพอนทกทานในโครงการ ในมตรภาพ ความร ความเขาใจ และค าแนะน าดๆ ตลอดจนเจาหนาทโครงการทกทานในความชวยเหลอตางๆ ใหขอคดและขอเสนอทด และก าลงใจในการศกษา ทายทสดขอขอบพระคณครอบครวทคอยสนบสนนและเปนก าลงใจ

หากผลการศกษานมขอบกพรองประการใด ผศกษาขอนอมรบไวเพอปรบปรง แกไขในการศกษา ครงตอไป

นายกชพฒน บ ารงศร

Ref. code: 25595501035025QBN

(7)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (6) บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของการศกษา 7

1.3 ระเบยบวธการศกษา 7

1.4 ค าจ ากดความทใชในการศกษา 8

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 9 บทท 2 คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต 10

2.1 ความหมายของการทจรต 10

2.1.1 ความหมายการทจรต 10

2.1.2 สาเหตของการทจรต 12

2.1.3 รปแบบของการทจรต 12

2.2 แนวคดและทฤษฎดานการปองกนการทจรต 13

2.2.1 ทฤษฎอปถมภ 13

2.2.2 ทฤษฎเกยวกบความตองการ 16

2.2.3 ทฤษฎการทจรต 17

2.3 พฒนาการของการปองกนการทจรต 18

2.3.1 พฒนาการปองกนการทจรตกอนป พ.ศ. 2540 18

2.3.2 พฒนาการปองกนการทจรตหลงป พ.ศ. 2540 20

2.4 อ านาจหนาทตามกฎหมายและวธปฏบตงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. 30

Ref. code: 25595501035025QBN

(8)

2.4.1 อ านาจหนาทและคณสมบตตามรฐธรรมนญ 30

2.4.2 อ านาจหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ 34

2.4.3 อ านาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามกฎหมายอน 35

2.4.4 การแสดงบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน 37

2.5 การเสนอมาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2542-2552) 40

2.5.1 การเสนอมาตรการปองกนการทจรตตอคณะรฐมนตร 40

2.5.2 การเสนอเรองใหสวนราชการปรบปรงการปฏบตราชการเพอปองกน 41 การทจรต

2.5.3 การตดตามผลการปฏบตตามมาตรการปองกนการทจรตตามมต 41 คณะรฐมนตร

2.6 การเสนอมาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2555) 42

2.7 แนวทางและกระบวนการปองกนการทจรต 43

2.7.1 แนวทางการปองกนการทจรตตอหนวยงานภาครฐทมความเสยงตอการทจรตสง 43

2.7.2 กระบวนการปองกนการทจรต 45

2.7.3 การด าเนนการตามมาตรการปองกนการทจรตระดบหนวยงาน 47

2.7.4 แนวทางการเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรต 49

2.7.5 มาตรการปองกนการทจรตทด าเนนการแลวเสรจ 50

2.7.5.1 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2555 50




2.7.5.5 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2559 51 บทท 3 การปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในระดบสากล 53

3.1 อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต พ.ศ. 2546 53 (United Nations Convention against Corruption: UNCAC, 2003)

3.2 ขอตกลงและเครองมอวดประเมนความโปรงใสในตางประเทศ 55

3.2.1 จรรยาบรรณดานการตอตานคอรรปชนตามอนสญญาสหประชาชาต 55 วาดวยการตอตานการทจรต (United Nations Convention Against Corruption 2003)

Ref. code: 25595501035025QBN

(9)

3.2.2 หลก 10 ประการของขอตกลงโลกแหงสหประชาชาต 56 (UN Global Compact)

3.2.3 จรรยาบรรณภาคธรกจของกลมเอเปก 56 (APEC Code of Conduct for Business)

3.2.4 หลกจรรยาบรรณและขอแนะน าการตอตานการกรรโชกและ 57 การใหสนบนของหอการคาระหวางประเทศ (International Chamber of Commerce : ICC)

3.2.5 ดชนผจายสนบน (Bribe Payers Index – BPI) 58

3.2.6 เครองวดการทจรตโลก (Global Corruption Barameter–GCB) 59

3.2.7 มาตรฐาน ISO 26000 59

3.2.8 ดชน Dow Jones Sustainable Indices (DJSI) 60

3.3 ผลงานดานการปองกนการทจรตระหวางประเทศของคณะกรรมการ ป.ป.ช 61

3.3.1 การผลกดนประเทศไทยเขาเปนรฐภาคเกยวการปองกนการทจรต 61

3.3.2 การสรางความเชอมนในระดบนานาชาต 62

3.3.3 การขยายความรวมมอในการปองกนการทจรต 63

3.4 การปองกนการทจรตในสงคมโลก 63

3.5 การปองกนการทจรตระหวางประเทศ 66

3.5.1 การปองกนการทจรตในประเทศสงคโปร 69

3.5.2 การปองกนการทจรตในประเทศเกาหลใต 73 บทท 4 การปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตละชด 78

4.1 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 78

4.1.1 การบรหารงานดานการปองกนการทจรต 78

4.1.2 ผลงานและการด าเนนการดานการปองกนการทจรต 83

4.1.2.1 การเสนอมาตรการ ความเหนและขอเสนอแนะในการปองกน 83 การทจรตตอคณะรฐมนตร

4.1.2.2 การเสนอมาตรการ ความเหนและขอเสนอแนะในการปองกน 84 การทจรตใหสวนราชการปรบปรงการปฏบตราชการ

4.1.2.3 การปองกนการทจรต และการด าเนนการใหประชนมสวนรวม 87 ในการปองกนการทจรต

Ref. code: 25595501035025QBN

(10)

4.1.3 การใชเครองมอในการปองกนการทจรต 87




4.2.2.1 การตดตามผลมาตรการปองกนการทจรต 92

4.2.2.2 การเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรต 93

4.2.2.3 การมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและปราบปรามการทจรต 93









4.4.3 การใชเครองมอในการปองกนการทจรต 107 บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ 111

5.1 สรปผลการศกษา 111

5.1.1 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 112

5.1.1.1 มาตรการปองกนการใชอภสทธในการขอหมายเลขทะเบยนพเศษ 113

5.1.1.2 มาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทก 113 น าหนกเกน


5.1.2.1 มาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตภายในหนวยงานของรฐ 115


5.1.3.1 มาตรการปองกนการทจรตเกยวกบการจดสรรโควตาและ 116 การจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลเกนราคา

5.1.3.2 มาตรการปองกนการทจรตโครงการรบจ าน าขาวเปลอก 118

5.1.4 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดปจจบน 119

Ref. code: 25595501035025QBN

(11)

5.2 ขอเสนอแนะการปองกนการทจรต 120

5.2.1 ขอเสนอแนะการปองกนการทจรตภายใตการบรณาการระหวาง 120 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดปจจบน และองคกร หนวยงาน และ ภาคสวนตางๆ

5.2.2 ขอเสนอแนะการปองกนการทจรตภายใตคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดปจจบน 124 บรรณานกรม 125 ประวตผเขยน 129

Ref. code: 25595501035025QBN

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจบนปญหาการทจรตถอไดวาเปนปญหาใหญทเกดขนในประเทศตางๆ ทวโลกไมวาจะเปนประเทศทพฒนาแลวหรอประเทศทก าลงพฒนาการทจรตไดกลายเปนปญหาทมความส าคญทสดปญหาหนงของหลายประเทศโดยปญหานยงไมมแนวโนมวาจะลดลงและยงทวความรนแรงเพมขนเรอยๆ แมวาหลายประเทศมระบบการบรหารราชการสมยใหมมการรณรงคจากองคกรภาครฐหรอองคกรอสระตางๆ เชนองคการสหประชาชาตธนาคารโลกและภาคประชาชน เปนตน1 ซงองคกรตางๆ เหลานไดเสนอวาการทจรตเปนปญหาทส าคญทเปนอปสรรคทขดขวางการพฒนาในดานเศรษฐกจ ตลอดจนน าไปสปญหาความยากจนซงการทจรต ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1 (1) หมายถง “เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายส าหรบตนเองหรอผอน” และค าวาทจรตตอหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 4 ไดใหความหมายวา “การปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตอยางใดในต าแหนง หรอละเวนการปฏบตอยางใดในพฤตการณทอาจท าใหผอนเชอวามต าแหนงหรอหนาททงทตนมไดมต าแหนงหรอหนาทนน หรอใชอ านาจในต าแหนงหนาท ทงนเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบส าหรบตนเองหรอผอน”ในขณะเดยวกนมค าทใหความหมายในลกษณะเดยวกนกบค าวาทจรตหรอบางครงมการใชแทนกนคอค าวา “คอรรปชน” ซงเปนค าในภาษาองกฤษ สวนค าทใกลเคยงกนในภาษาไทยคอค าวา “ฉอราษฎรบงหลวง” ซงใชมากในกรณทกลาวถงการกระท าของขาราชการและเจาหนาทของรฐ

ปญหาการทจรตเปนปญหาทเกดขนมานานในทกๆ ประเทศโดยเฉพาะประเทศไทยซงมระบบการบรหารราชการแผนดนในรปแบบอปถมภ2 ทเปนตนเหตส าคญของการเกดการทจรตหาก

1จารวรรณ สขมาลยพงษ, “แนวโนมของคอรปชนในประเทศไทย (The trend of

Corruption in Thailand),” สบคนเมอวนท 13 มนาคม 2530, จาก http://www.parliament.go.th/ ewtadmin/ ewt/elaw_parcy/ewt_dl_link.php?nid=1484

2การอปถมภ ในความหมายโดยทวไป คอ การค าจน การค าช การสนบสนน การเลยงด ในทางการเมองซงใชค าวา ระบบอปถมภ หมายถง การไดรบสทธพเศษจากผใหญหรอญาตมตรของตน เปนระบบทตรงกนขามกบระบบคณธรรมซงนยมใชเปนหลกในปจจบน (วกพเดย สารานกรมเสร, สบคนเมอวนท 26 เมษายน 2560, จาก http://th.wikipedia.org/wiki/)

Ref. code: 25595501035025QBN

2

ตดตามผลส ารวจของโพลลส านกตางๆ จะพบวาประชาชนคนไทยในปจจบนยอมรบกบการทจรตหากท าใหประเทศไดประโยชนหรอเหนดวยกบการใหเงนรางวลตอเจาหนาทหากไดรบความสะดวกจากการตดตองานกบหนวยงานราชการ รปแบบการทจรตในปจจบนมความซบซอนเพมมากยงขน ซงอาจมการทจรตขามหนวยงานขามโครงการในลกษณะการทจรตแบบเบดเสรจ (Integrative corruption) ซงลกษณะการทจรตแบบเบดเสรจเปนรปแบบทครบถวนครอบคลมการทจรตทกชองทางทสามารถท าได เชนการทจรตในทางเศรษฐกจในทางธรกจในการบรหารราชการแผนดนและในทางการเมอง3

ปญหาการทจรตเปนปญหาส าคญทสงผลกระทบตอการพฒนาประเทศเปนอยางมาก โดยการปฏวตรฐประหารในทกครงทผานมา กจะอางเรองรฐบาลมการทจรตหรอเหตการณชมนมประทวงในทกๆ ครงภายในประเทศกมาจากสาเหตหลกคอการทจรต ปญหาการทจรตดงกลาวเกดขนมาชานานจนฝงรากลกและพบเกอบทกกลมอาชพในสงคมไทย ซงอาจเปนสวนหนงของวฒนธรรมและสงคมไทย สงผลใหคนไทยบางสวนมองวาการทจรตเปนเรองปกตและยอมรบไดโดยมกจะใชแนวคดวาผมอ านาจมโอกาสทจรตกนทกฝาย

นายววฒน เจรญพาณชยศร4กลาววาในอดตประเทศเกาหลใตไตหวน และฮองกงเคยเปนประเทศทมการทจรตทกเรอง แตเนองจากประเทศเหลานมการปราบปรามการทจรตอยางจรงจง โดยมมาตรการในการบงคบใชกฎหมายโดยมการยดทรพยหรอถกจ าคกในกลมนกการเมองท พวพนกบปญหาการทจรตมาด าเนนคดอยางตอเนอง จงสงผลใหจ านวนการทจรตลดลงอยางตอเนองในปจจบน แตเมอเปรยบเทยบกบประเทศไทยในปจจบนพบวาจ านวนการทจรตเพมขนอยางตอเนองจากอดตจนสปจจบน

โดยประเทศทวโลกไดมการจดอนดบคะแนนความโปรงใสโดยดชนชวดภาพลกษณ คอรรปชน (Corruption Perception Index : CPI) จดอนดบโดยองคกรเพอความโปรงใสนานาชาต5 (Transparency International : TI) ซงองคกร TIเปนผน าในการตอสและตอตานการทจรต โดยมภารกจทส าคญคอ สรางการเปลยนแปลงไปในทางทใหโลกปราศจากการทจรต โดยมส านกงานเลขานการอยทกรงเบอรลน สงทองคกร TI ตองการท าใหส าเรจทส าคญ 3 ประการ คอ

3สงศต พรยะรงสรรค, คอรรปชนแบบเบดเสรจ, พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ

รวมดวยชวย, 2549), น. 4. 4ผอ านวยการมลนธเครอขายตอตานการทจรตคอรรปชน และเลขาธการศนยรบเรอง

รองเรยนผทไดรบความไมเปนธรรมจากกระบวนการยตธรรม (ศยธ.) 5องคการนานาชาต กอตงในประเทศเยอรมน กอตงเมอป พ.ศ. 2536 เปนองคกรทไม

แสวงหาผลก าไร ซงเปนองคกรภาคประชาสงคมระดบโลกมเครอขายใน 120 ประเทศทวโลก (ในไทยมองคกรเพอความโปรงใสประเทศไทยเปนเครอขายซงกอตงเมอป พ.ศ. 2543

Ref. code: 25595501035025QBN

3

1) ผลกดนการทจรตเปนวาระของโลก 2) แสดงบทบาทส าคญในการจดท าอนสญญาการตอตานการทจรต 3) ยกระดบมาตรฐานความแขงแรงภาครฐ โดยไดเรมมการจดท าดชนตงแตป พ.ศ. 2538 โดยคาสงหมายถงมการทจรตต า และคาต า

หมายถง มการทจรตสง ดชนภาพลกษณคอรรปชนพฒนาโดย องคกร TI และมหาวทยาลย Gottinggen ในประเทศเยอรมน เพอจดอนดบภาพลกษณคอรรปชนในประเทศตางๆ ทวโลกเปนประจ าทกป เปนการส ารวจระดบความรสกและการรบรของกลมตวอยางตอปญหาการทจรตในประเทศนนๆ โดยขอมลทใชในการจดท า CPI เปนขอมลจากการส ารวจของแหลงขอมล จากส านกโพลลตางๆ หนวยงานวจยทมชอเสยง และสถาบน/องคการระหวางประเทศอสระซงเปนทยอมรบทวโลกแตกตางกนไปในแตละป เชน Economist Intelligence Unit ส านกแกลลปโพลล สถาบนเพอการพฒนาการบรหารการจดการ IMD ทปรกษาความเสยงทางธรกจและทางการเมอง World Bank World Economic Forum หนวยงานในองคการสหประชาชาต เปนตนในป พ.ศ. 2549 CPI ด าเนนการโดย องคกร TI และมหาวทยาลย Passau ในประเทศเยอรมน จดอนดบประเทศตางๆ จ านวน 163 ประเทศทวโลก โดยใชผลส ารวจและวเคราะหจากแหลงขอมล 12 แหงทไดด าเนนการส ารวจในป พ.ศ. 2548 และ ป พ.ศ. 25496

การทจรตสามารถเกดขนไดในทกวงการไมวาจะเปนภาคการเมอง ภาครฐ ภาคธรกจเอกชนโดยการทจรตทเรามกจะพบบอยมากทสด เปนการทจรตและประพฤตมชอบในหนวยงานของรฐ ซงเปนปญหาทมความส าคญและเปนปญหาใหญในหลายประเทศส าหรบประเทศไทยกเชนเดยวกนการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการเปนปญหาสงคมทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพททวความรนแรงมากขนตลอดระยะเวลาทผานมาเปนปญหาทบนทอนการพฒนาประเทศ เปนอปสรรคตอการสรางความเจรญในสงคมและความผาสกแกประชาชนมาเปนระยะเวลายาวนานถงแมวาในปจจบนสงคมไทยมความเขาใจและตระหนกถงปญหาการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการมากขนแตปญหาดงกลาวกยงเกดขนอยางกวางขวางมรปแบบการทจรตทเปลยนแปลงและแตกตางไปจากอดตทมการทจรตกนแบบงาย เชน คดทนายรกเกยรต สขธนะ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขเปนรฐมนตรคนแรกทตองโทษจ าคกในคดทจรตรบสนบน ตามการชมลความผดของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ฐานทจรตรบเงนสนบน 5 ลานบาท จากองคกรเอกชนดานเวชภณฑท าใหสาธารณสขจงหวดตองจดซอยาในราคาแพงกวาปกตตงแต 50 % ถงกวา 300% ในพนท 34 จงหวด

6วกพเดย, “ดชนภาพลกษณคอรรปชน,” สบคนเมอวนท 13 มนาคม 2560, จาก

https://th. wikipedia.org/wiki/ดชนภาพลกษณคอรรปชน

Ref. code: 25595501035025QBN

4

ทวประเทศ ความเสยหายโดยประมาณ 181.7 ลานบาท โดยเมอวนท 28 ตลาคม พ.ศ. 25467 จนมาถงในปจจบนทการทจรตไดทวความซบซอนมากยงขนจนมลกษณะของการทจรตเชงนโยบาย ซงเปนการทจรตทมแบบแผน มความสมพนธอยางใกลชดกบฝายการเมอง และเกยวโยงกบการทจรตเชงบคคลและเชงระบบ อยางแยกออกจากกนไมได ซงจะมากหรอนอยนน ทงนขนอยกบมมมองของการท าความเขาใจวาเรมพจารณาทตวผกระท า ลกษณะของการกระท าและผล หรอทงสองประการรวมกน เชน กรณทจรตโครงการจดการน าเสยเขตควบคมมลพษ (คลองดาน) จงหวดสมทรปราการ ซงเปนโครงการกอสรางระบบบ าบดน าเสยรวมแหงแรกของไทยซงมขนาดใหญทสดในภมภาคเอเชยอาคเนย มลคาการกอสรางประมาณ 23,000 ลานบาท ตงอยบนพนทต าบลคลองดาน อ าเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ ซงจนถงปจจบนไมมการกอสรางขนจรง และท าใหเกดความเสยหายของรฐมากกวา 1,900 ลานบาท จากคาทดนจ านวน 1,956,600,000 ลานบาท คากอสรางระบบบ าบดน าเสยและคาจางบรษทศกษาความเปนไปไดของโครงการ 21,000,000 ลานบาท8

ประเทศไทยไดมงเนนคนหาแนวทางเทคนคหรอมาตรการใหมๆ ทด าเนนการเพอปองกนไมใหเกดการทจรตโดยเฉพาะในภาครฐและหนวยงานของรฐ นบจากมคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต และประพฤตมชอบในวงราชการ (ป.ป.ป.) สงกดส านกนายกรฐมนตรขน จนกระทงไดมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540

โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ไดใหความส าคญกบการแกไขปญหาการทจรตในระบบราชการโดยก าหนดใหมคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต มความเปนอสระและมอ านาจในการปองกนและปราบปรามการทจรตมการก าหนดกลไกตอตานการทจรตทส าคญไดแกการแสดงรายการทรพยสนและหนสนของรฐมนตรและขาราชการระดบสงรวมทงมการก าหนดใหประชาชนผมสทธเลอกตง 50,000 คนสามารถด าเนนการถอดถอนผด ารงต าแหนงทางการเมองออกจากต าแหนงได เปนตนเมอประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 มาไดสกระยะ ไดเกดความวนวายทางการเมองเกดขนเมอกลมผชมนมทางการเมองในนาม “พนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย” ชมนมตอตานรฐบาลทม พนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร เปนนายกรฐมนตร ท าใหพนต ารวจโท ทกษณ ชนวตร ตดสนใจยบสภาผแทนราษฎรเพอคลคลายสถานการณทางการเมอง แตสถานการณกไมไดคลคลายลงแตอยางใด

7วกพเดย, “คดทจรตรบสนบน,” สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก https://th.wiki

pedia.org /wiki/รกเกยรต_สขธนะ 8วชา มหาคณ, “กรณศกษาการทจรตโครงการ กอสรางบอบ าน าเสยคลองดาน,” สบคนเมอ

วนท 15 มนาคม 2560, จาก https://www.nacc.go.th/images/article/freetemp/article_ 20161012160349.pdf

Ref. code: 25595501035025QBN

5

จนกระทงคณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (คปค.) ทมพลเอก สนธ บญยรตกลน ผบญชาการทหารบก เปนหวหนาคณะไดเขายดอ านาจรฐบาล และไดประกาศยกเลกรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 และไดมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ขน โดยเนอหาในรฐธรรมนญบญญตใหผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐระดบสงยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนเมอเขารบต าแหนงและพนจากต าแหนงโดยก าหนดใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตรวจสอบความถกตองและความมอยจรงรวมทงความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสนตามบญชทยนดงกลาวเพอปองกนและปราบปรามการทจรต มการก าหนดใหประชาชนผมสทธเลอกตง 20,000คนมสทธเขาชอรองขอใหถอดถอนผด ารงต าแหนงทางการเมองรวมทงเนนเรองการกระท าทเปนการขดกนแหงผลประโยชน (Conflict of interest) และเพมมาตรการปองกนการทจรตขน โดยก าหนดใหมกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตประจ าจงหวด (คณะกรรมการ ป.ป.จ.) ขนโดยพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 ก าหนดใหมอ านาจหนาททงทางดานปราบปรามการทจรต ปองกนการทจรต และตรวจสอบทรพยสนและหนสน จนกระทงเกดความวนวายทางการเมองเกดขนเนองจากมกลมผชมนมทางการเมองในนาม “คณะกรรมการประชาชนเพอการเปลยนแปลงประเทศไทยใหเปนประชาธปไตยทสมบรณอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข” ไดชมนมตอตานรฐบาลทม นางสาวยงลกษณ ชนวตร เปนนายกรฐมนตร แตเหตการณกไมไดคลคลายลงแตอยางใด จนกระทงคณะรกษาความสงบแหงชาต ทมพลเอก ประยทธ จนทรโอชา ผบญชาการทหารบก เปนหวหนาคณะ ไดเขายดอ านาจรฐบาล และไดประกาศยกเลกรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ยกเวนหมวด 2 พระมหากษตรย และสนสดลงทกมาตราเมอมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พ.ศ. 2557 ภายหลงไดมประกาศคณะรกษาความสงบแหงชาต ก าหนดใหคณะกรรมการ ป.ป.จ. มอ านาจหนาทดานปองกนการทจรตเพยงอยางเดยว

ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. มภารกจหลกคอ 1) ภารกจดานการปองกนการทจรต 2) ภารกจดานการปราบปรามการทจรต และ 3) ภารกจดานการตรวจสอบทรพยสนและหนสน โดยทภารกจหลกทง 3 ดาน มการด าเนนการอยางสอดคลองกนอยางเปนระบบโดยมส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) เปนหนวยงานธรการทด าเนนการในเรองตางๆ ตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดใหความส าคญกบงานดานการปองกนการทจรต ซงมหนวยงานทปฏบตหนาททางดานนตศาสตรหรอรฐศาสตร โดยลกษณะงานดานการปองกนการทจรต ประกอบดวย 1) ดานการศกษามาตรการปองกนการทจรต 2) ดานการประชาสมพนธ 3) ดานวชาการและการวจย และ4) ดานนโยบายและแผน ในขณะเดยวกนการด าเนนการดานการปองกน

Ref. code: 25595501035025QBN

6

การทจรตมหนวยงานภายในส านกงาน ป.ป.ช. มอ านาจหนาทดแลกลมเปาหมายหลกๆ 4 กลมเปาหมาย ดงน คอ1) ภาครฐ2) ภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน 3) ภาคการเมอง และ4) ภาคประชาสงคมและการพฒนาเครอขายตลอดจนการด าเนนงานในลกษณะการปองปรามการทจรต เชน เมอไดรบขอรองเรยนหรอเบาะแสของการทจรต กไดขอความอนเคราะหขอมลตางๆ ซงมผลตอการยบยงการทจรตไดในระดบหนง ส านกงาน ป.ป.ช. ซงเปนหนวยงานธรการของคณะกรรมการ ป.ป.ช. จงไดมแนวนโยบายก าหนดโครงสรางภายในของส านกงาน ป.ป.ช. ใหมหนวยงานระดบส านก ดแล รบผดชอบ และด าเนนการตามมตนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดานการปองกนการทจรต ดงน

1) ป พ.ศ. 2542-2551 หนวยงานทรบผดชอบภารกจดานการปองกนการทจรต ไดแก ส านกปองกนการทจรต 1. ส านกปองกนการทจรต 2. และศนยอ านวยการและประสานงานเครอขายปองกนการทจรตแหงชาต

2) ป พ.ศ. 2551-2554 หนวยงานทรบผดชอบภารกจดานการปองกนการทจรต ไดแก ส านกปองกนการทจรตภาคการเมอง ส านกปองกนการทจรตภาครฐ ส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน ส านกปองกนการทจรตภาคประชาสงคม และส านกจรยธรรมและคณธรรม

3) ป พ.ศ. 2554-2560 (ณ ป พ.ศ. 2560 ตามขอมลลาสด) หนวยงานทรบผดชอบภารกจดานการปองกนการทจรต ไดแก ส านกปองกนการทจรตภาคการเมอง ส านกปองกนการทจรตภาครฐ ส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน ส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน ส านกมาตรการปองกนการทจรต

จากรายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทประจ าป พ.ศ. 2543-2559 ของ คณะกรรมการ ป.ป.ช. และส านกงาน ป.ป.ช. พบวาสถตการรองเรยนเกยวกบคดทจรตในสงคมไทยมไดลดลง แตกลบเพมปรมาณมากขนในแตละป แมวาจะเปนการเพมขนในปรมาณทไมมากนกในแตละป แตสดสวนการเพมมไดลดลงหรอแสดงแนวโนมของการลดปญหาการรองเรยนคดเกยวกบการทจรต9

การทจรตในสงคมไทยเปนปญหาทอยคกบวฒนธรรมและสงคมไทยตงแตอดตจนถงปจจบน โดยทปจจบนปญหาการทจรตมรปแบบซบซอนมากขน ซงการทจรตไมไดมเฉพาะในสวนของภาคการเมองและภาครฐ แตยงมการทจรตในสวนของภาคธรกจเอกชนและภาคประชาสงคมอกดวย ซงปจจบนหนวยงานทดแลดานการทจรต คอ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงเปนหนวยงานหลกทเกดขน

9ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, “ผลการตรวจสอบและ

ผลการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช.,” สบคนเมอวนท 16 มนาคม 2560, จาก https://www.nacc.go.th/more_news.php?cid=234&filename=index

Ref. code: 25595501035025QBN

7

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 โดยมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงเกดจากการสรรหาตามรฐธรรมนญ มวาระการด ารงต าแหนง 9 ป ในหนงคณะ เกดขนเมอ พ.ศ. 2542-ปจจบน รวมทงหมด 4 คณะ ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละคณะมนโยบายในดานการปองกนการทจรตแตกตางกนผศกษาจงมความสนใจในการศกษาเกยวกบนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดานการปองกนการทจรตในแตละชดการท างานวามความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ซงคาดหวงวาการศกษาครงนจะกอใหเกดประโยชนในการพฒนาดานการปองกนการทจรต ตลอดจนการวเคราะหสถานการณทางการเมองเศรษฐกจสงคมและความมนคงทงในและตางประเทศและเสนอความเหนเพอประกอบการพจารณาของผบรหารประเทศไมมากกนอย

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1. เพอรวบรวมขอมลพนฐานทเกยวของกบการทจรต 2. เพอศกษากฎหมายเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรตในประเทศไทย 3. เพอเสนอแนวทางแกปญหาเกยวกบทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรตตอ

การปฏบตราชการของเจาหนาทของรฐ 4. เพอทราบการด าเนนงานดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในแต

ละชด 5. เพอน าเอาความรจากผลการศกษามาใชประโยชน เสนอแนะแนวทางในดานการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตของประเทศไทย

1.3 ระเบยบวธการศกษา การศกษานใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ซงใชวธการหลก

2 วธคอ 1. วเคราะหขอมลการศกษาเอกสารและบนทกปรากฏการณทเกดขนจรง 2. ขอมลโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ซงไดจากการศกษาเอกสาร

Ref. code: 25595501035025QBN

8

1.4 ค าจ ากดความทใชในการศกษา ค าจ ากดความทใชในการศกษาเรอง “คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต”

เปนการนยามศพทเชงปฏบตการ (Operational Definition) เพอใชก าหนดขอบเขตในการศกษาวเคราะหนเทานน ไดแก

1) คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) หมายถง องคกรภาครฐ ซงเปนอสระตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 โดยทวไปแลวคณะกรรมการ ป.ป.ช. มภารกจหลก 3 ดานไดแกภารกจดานการปองกนการทจรตภารกจดานการปราบปรามการทจรตและภารกจดานการตรวจสอบทรพยสนและหนสนของผ ด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐทงนคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนผก าหนดนโยบายการด าเนนการเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรตโดยมฝายปฏบตการอนไดแกส านกงาน ป.ป.ช. เปนผด าเนนการน านโยบายไปสการปฏบต โดยการแตงตงคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนครงแรกเกดขนตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540เมอวนท 25 เมษายน พ.ศ. 2542 โดยไดมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯแตงตงใหบคคลด ารงต าแหนงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกนบจนถงปจจบน (ถงป พ.ศ. 2560 ตามขอมลลาสด) มคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทงหมดรวม 4 ชดดวยกน

2) ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) โดยเปนหนวยงานธรการของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 104 บญญตวา ใหมส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเรยกโดยยอวา “ส านกงาน ป.ป.ช.” เปนสวนราชการทเปนหนวยงานอสระตามรฐธรรมนญ และมฐานะเปนนตบคคล เปนราชการสวนกลางตงอยทจงหวดนนทบร โดยมส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ภาค (1-9) และส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตประจ าจงหวด (ส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด) เปนราชการสวนภมภาค

3) กฎหมายดานการปองกนและปราบปรามการทจรต หมายความรวมถง กฎหมาย ระเบยบ ประกาศ ทเกยวของกบการปองกนและปราบปรามการทจรตเชน พระราชบญญตมาตรการของฝายบรหารในการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 255110

4) ความสอดคลอง หมายความวา พอง ประสาน ไมขดกน เชน มความเหนสอดคลองกน ท างานสอดคลองกน ความคดกบการกระท าสอดคลองกน

10ราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนท 21ก 24 มกราคม 2551.

Ref. code: 25595501035025QBN

9

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบขอมลพนฐานของสถานการณการทจรตในประเทศไทยและน ามาศกษา วเคราะห แกไขปญหาผานชองทางตางๆ

2. ไดรบทราบความเหมอนและความแตกตางของแนวนโยบายคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละชด ซงจะสามารถน าไปใชเปนขอมลใหกบหนวยงานทเกยวของในการบรณาการ และการวางแผนรวมกนดานการปองกนการทจรต

3. เพอบรณาการการท างานระหวางหนวยงานในการบงคบใชกฎหมายเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรตใหมความตอเนองและสอดคลองกน

Ref. code: 25595501035025QBN

10

บทท 2 คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต

ปญหาการทจรตไดสะสมอยในสงคมไทยมาเปนระยะเวลายาวนาน และไดขยายวงกวาง

ไปในทกหนวยงาน ทงในภาคราชการและเอกชน ซงการทจรตไดพฒนามาหลายรปแบบ จนท าใหระบบการตรวจสอบการทจรตเดมไมสามารถแกไขปญหาได อกทงหนวยงานทท าหนาทตรวจสอบการทจรตขาดความเปนอสระ เนองจากตองอยภายใตการควบคมและบงคบบญชาจากฝายการเมอง ภายหลงการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ท าใหกอก าเนดคณะกรรมการปองกนและปราบปราบปรามการทจรตแหงชาต (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) เปนครงแรก โดยเปนองคกรทมความเปนอสระตามรฐธรรมนญ ซงมหนาทปองกนและปราบปรามการทจรต โดยในปจจบนไดมคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาแลวทงสน 4 ชด ซงในบทนจะไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการทจรต บทบาทและอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

2.1 ความหมายของการทจรต

2.1.1 ความหมายการทจรต การทจรตไมมขอบเขตนยามทเปนมาตรฐานเหมอนกนในระดบสากล แตมความ

เหมอนกนตรงทถอวาเปนการกระท าผดอยางหนงเกยวของกบการใชอ านาจหนาทหรอกระท าโดยผมอ านาจหนาท เปนปรากฏการณทางสงคม ทแสดงความเสอมโทรมทางศลธรรมและเปนปญหาสงคม เกดขนไดทงภาครฐและเอกชน เปนการกระท าทอาจผดหรอถกกฎหมายกได แตผดทางศลธรรมผลประโยชนทคาดวาจะไดรบอาจเปนทรพยสน ต าแหนง หนาท ความภกด การอปถมภ ความพอใจหรออนๆ กได มกเปนพฤตกรรมหรอปรากฏการณทซบซอน ซอนเรน ปดบง บดเบอน ทตรวจสอบหรอพสจนไดยาก

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายของการทจรตไววา “ประพฤตชวคดโกงไมซอตรง”

ประมวลกฎหมายอาญาใหค านยามไวในมาตรา 1 (1) “โดยทจรต” หมายความวา เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายส าหรบตนเองหรอผอน

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 4 “ทจรตตอหนาท”หมายความวา การปฏบตหรอละเวนการปฏบตอยางใด ในพฤตการณทอาจท าใหผอนเชอวามต าแหนงหนาท ทงทตนมไดมต าแหนงหรอหนาทนน หรอใชอ านาจในต าแหนงหรอหนาททงน เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบส าหรบตนเองหรอผอน

Ref. code: 25595501035025QBN

11

พระราชบญญตมาตรการของฝายบรหารในการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2551 มาตรา 3

“ทจรตในภาครฐ” หมายความวา ทจรตตอหนาทหรอประพฤตมชอบในภาครฐ “ทจรตตอหนาท”หมายความวา ปฏบตหรอละเวนการปฏบตอยางใดในต าแหนง

หรอปฏบตหรอละเวนการปฏบตอยางใดในพฤตการณทอาจท าใหผอนเชอวามต าแหนงหรอหนาททงทตนมไดมต าแหนงหรอหนาทนน หรอใชอ านาจในต าแหนงหรอหนาท ทงน เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบส าหรบตนเองหรอผอน หรอกระท าการอนเปนความผดตอต าแหนงหนาทราชการหรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมตามประมวลกฎหมายอาญาหรอตามกฎหมายอน

ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตระยะท 2 (พ.ศ. 2556-2560) การทจรต คอการใชอ านาจหรออทธพลในต าแหนงหนาททตนเองมอยเพอเออประโยชนใหแกตนเอง ญาตพนองและพวกพอง

องคการระหวางประเทศดานความโปรงใส (Transparency International) คอรรปชน คอ การใชอ านาจทไดรบความไววางใจในทางทผด เพอประโยชนสวนบคคล

องคการสหประชาชาต ถอวาการทจรตไมใชแคพฤตกรรม แตเปนปรากฏการณ (phenomenon)

ส าหรบประเทศไทย เดมใชค าทมความหมายแคบกวา วา “การฉอราษฎรบงหลวง = การฉอราษฎร + บงหลวง”

เมอไดเหนการใชค านยามการทจรต ตามกฎหมายตางๆ จะเหนไดวาการทจรตมไดเกดขนแตเพยงในระบบราชการเทานน แตการทจรตยงมผลและอทธพลไปยงภาคธรกจเอกชน ผานการทจรตเปนแบบปรามด ไดแก นกการเมอง ขาราชการ และพอคานกธรกจ โดยสามารถวเคราะหปจจยตางๆ ไดดงน

1) ปจจยภายนอก เชน การตดตอขายสนคาใหกบลกคาบางครงมเจาหนาทของลกคาทตองการสงซอสนคามการเรยกสนบน ท าใหผขายสนคาตองจายเงนใตโตะใหกบเจาหนาทฝายจดซอของลกคาเพอใหขายสนคาได

2) เจาของกจการทจรต เชน ตงบรษทขนมาท าธรกจขายตรงแตธรกจทแทจรงมความผดตามพระราชก าหนดกยมเงนทเปนการฉอโกงประชาชน หรอแชรลกโซ

3) ผบรหารและพนกงาน เชน ผบรหารธนาคารใหบคคลในครอบครวหรอบคคลทสนทตงบรษทประเมนราคาทรพยสนในการขอสนเชอ หรอจดจางบรษทขนเงนหรอบรษทร กษาความปลอดภย ทเปนของพวกพองตนเอง โดยอาศยต าแหนงหนาทหาประโยชน

4) การรบประโยชนทมควรได เชน พนกงานฝายจดซอจดจาง มอ านาจในการจดซอจดจาง รบสนบนจากผขายสนคา ซงน าเงนมาใหโดยทตวเองไมไดรองขอทเรยกวา กนตามน า

Ref. code: 25595501035025QBN

12

5) สวสดการทสงเกนควรทบรษทใหกบผบรหารและพนกงาน เชน คาน ามนรถตวเครองบนราคาถกงบรบรองส าหรบผบรการระดบสงรถประจ าต าแหนงผบรหาร เปนตน

การทจรตถอวาเปนอาชญากรรมประเภทหนงทสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม การเมองตลอดจนความเชอมนระหวางประเทศ การทจรตอาจมความหมายหลายมตและมองไดหลายดาน ไมวาจะเปนดานการใชต าแหนงหนาทการงานเพอแสวงหาประโยชนสวนตวโดยมชอบ เปนเรองของการรบเงน สงของทมคา เพอกระท าการ หรอละเวนกระท าการบางอยาง นอกจากน ยงมความหมายไปถงการใชอ านาจหนาท เพอเหตผลมบงควรดวย การทจรตยงรวมถงพฤตกรรมทเบยงเบนไปจากหนาทปกต เชน การใชอทธพลสวนตวบางประการ

2.1.2 สาเหตของการทจรต สาเหตทท าใหเกดการทจรต มความแตกตางกนออกไปคนในสงคมสวนใหญนบ

ถอความร ารวย เปนแรงจงใจในการหาเงนทองและทรพยสนสวนหนง คานยมพวกพองและเครอญาตเปนความสมพนธในเชงผลประโยชน ระบบอปถมภ ระบบการควบคมตรวจสอบทขาดประสทธภาพ การแขงขนทางการเมองทชงผลประโยชน เชน ภาครฐมอ านาจจดสรรสงทคนอนตองการและกระบวนการตดสนใจของภาครฐจะใชเวลาสนเปลองและผลลพธทออกมากไมแนนอนท าใหเกดสภาพไมสมดลระหวางสงทประชาชนอยากไดกบสงทประชาชนไดรบจรงจงเกดความพยายามท าใหผลของการตดสนใจเปนไปตามทตองการการเอาชนะอปสรรคนจงตองอาศยอทธพลการเมองและการทจรตซงเปนการลดขนตอนและท าลายความชอบธรรมของกระบวนการทมอย1

2.1.3 รปแบบของการทจรต รปแบบของการทจรตแบงออกเปนรปแบบตางๆ ดงตอไปน2 1) แบงตามขนาดคอ

1.1) การทจรตขนาดเลก (Petty Corruption) 1.2) การทจรตขนาดใหญ (Grand Corruption)

2) แบงการทจรตออกเปนระดบดงน 2.1) การทจรตเชงบคคล (Incidental) 2.2) การทจรตเชงสถาบน (Institutional) 2.3) การทจรตเชงระบบ (Systematic)

1“สาเหตของการทจรต,” สบคนเมอวนท 18 มนาคม 2560, จาก http://learners.in.th/

blog/corruption/333084 2“รปแบบของการทจรต,” สบคนเมอวนท 16 เมษายน 2560, จาก http://tortaharn.net/

contents/index

Ref. code: 25595501035025QBN

13

3) แบงตามความอดทนของชมชน (Community’s Tolerance) ทมตอการทจรต ไดแก

3.1) ทจรตสด า (Black Corruption) หมายถง ทกภาคสวนในสงคมมองวาการกระท าหนงสมควร ถกต าหนและสมควรถกลงโทษ

3.2) ทจรตสเทา (Gray Corruption) หมายถง การกระท าหนงทสงคมมความเหนคลมเครอ

3.3) ทจรตสขาว (White Corruption) หมายถง การกระท าหนงสงคมคดวาเปนการกระท า ทสามารถยอมรบได

4) แบงตามตามมตดงน 4.1) การทจรตในการบรหารราชการแผนดน (Administrative Corruption)

เปนการใชอทธพล ทเกนกวาอ านาจของกฎหมายเพอไปก าหนดนโยบายและท าใหเกดผลเชนการท าโครงการจดซอจดจางใหแกสมาชกพรรคพวกของตนการซอขายต าแหนงโดยไมค านงถงหลกการเรองความสามารถและคณธรรมอาศยเครอญาตหรอพรรคพวกตนเองเปนทตง

4.2) การทจรตทางเศรษฐกจ (Economic Corruption) เปนการแสวงหาก าไรสวนเกนหรอในทางเศรษฐศาสตรจะเรยกวาคาเชา (Rents) เชนการควบคมการคาและการใหสมปทานผกขาดแกสมาชกพรรคพวกการจดซอจดจางในราคาทสงเกนจรงและการแปรรปรฐวสาหกจเพอใหกลายมาเปนทรพยสนของตนเอง

4.3) การทจรตทางการเมอง (Political Corruption) เปนการใชอ านาจของรฐบาลโดยขาดคณธรรมหรออยางผดกฎหมายเพอผลประโยชนตนเองหรอผลประโยชนทางการเมองและผลประโยชนทไดนนไมจ าเปนจะตองเปนวตถเงนทองเสมอไปเชนการซอเสยงในการเลอกตงการหลอกลวงดวยการหาเสยงเกน

2.2 แนวคดและทฤษฎดานการปองกนการทจรต

2.2.1 ทฤษฎอปถมภ3 ระบบอปถมภ Lande และ Scott กลาววา ทฤษฎระบบอปถมภ จะมความสมพนธ

กบทฤษฎชนชนและทฤษฎระบบอปถมภยอมรบในโครงสรางทางอ านาจของชนชนน าดงกลาว ทฤษฎอปถมภตามแนวคดของ Lande และ Scott สรปไดดงน

3 สทธโชค ลางคนานนท, “พฒนาการและบทบาททางการเมองของกลมธรกจการเมองใน

ประเทศไทย,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2552).

Ref. code: 25595501035025QBN

14

1) ในระบบจะมการปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางนายหรอผอปถมภ กบลกนองหรอผรบการอปถมภมากนอยตางกน โดยปฏสมพนธจะมมากเมอนายกบลกนองมความสนทชดชอบมากทสด และคอยๆ นอยลงเมอหางออกไป จนถงลกนองทไมมความสนทดวย นนคอ นายจะใหความสนทสนมเปนพเศษกบลกนองทสนทชดชอบมากทสดมากกวาลกนองคนอนๆ

2) ลกษณะความสมพนธเปนไปในแนวดง (Vertical) 3) ในระบบอปถมภจะเนนความส าคญทตวบคคลมากกวาหลกการ 4) มการแลกเปลยนผลประโยชนซงกนและกนในลกษณะตางตอบแทน 5) เปนระบบทมการทจรต (Corruption) แฝงตวอย 6) ลกษณะของความสมพนธระหวางนายกบลกนอง มความเปราะบางขาด

ความจรงใจ และอาจเปลยนแปลงได มการเลอกผอปถมภ ผรบการอปถมภได ทงนขนอยกบผลประโยชน อ านาจ และความมงคง เชน เมอนายมอ านาจมงคง มลกนองบรวารมาก

7) มการสรางระบบอปถมภยอย การปกครองของไทยในสมยไทยโบราณ รวมศนยอ านาจไวทราชธาน โดยเฉพาะ

การปกครองของระบบศกดนาในสมยกรงศรอยธยา ซงระบบอปถมภนมตงแตสมยอยธยาถงตอนตนกรงรตนโกสนทร โดยมผอปถมภคอพระมหากษตรย เจานาย และขนนาง ซงมหนาทปกปองคมครองผอยใตอปถมภคอไพรและทาส หนาทของผอยใตอปถมภคอหนาทสงสวยและท างานใหแกผอปถมภตน พระมหากษตรยทรงด ารงต าแหนงสงสดในสงคมไทย ทรงเปนเจาแผนดนและก าลงไพลพลทงหมดในราชอาณาจกร พระองคทรงแจกจายผคนใหอยใตการปกครองของเจานายและขนนางตามต าแหนงใหญนอยทไดตราไวในระบบศกดนา ซงเมอถงสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนมชาวจนอพยพหลงไหลเขามารบจางเปนกรรมกรและบานเมองชอบทจะเกบภาษจงมผลกระทบกระเทอนความสมพนธระหวางนายกบไพรยงขน และมผลตอความสมพนธระหวางชนชนสงตางระดบดวย ขาราชการผยากจนมความโนมเอยงทจะขอเขาเปนผอย ใตอปถมภอยางไมเปนทางการภายในชนชนสง ความสมพนธแบบอปถมภอยางไมเปนทางการนไดแพรกระจายไปมากไมเพยงแตในชนชนขนนางราชการเทานน แตยงปรากฏในหมพอคาคหบดและสามญชนระดบลาง แมเมอถงสมยรชกาลท 5 ไดมการเลกทาสแตระบบอปถมภอยางไมเปนทางการยงมอยมากและมพฒนาการสบเนองมาโดยตลอด

ระบบอปถมภในสงคมไทยซงความสมพนธแบบอปถมภมการยอมรบความแตกตางในเรองฐานะของบคคล การเนนการพงผ อนและการยดมนตวบคคล ยงคงมอทธพลตอการปกครอง ดงนนจะเหนไดวาลกษณะเจาขนมลนายยงคงอยในระบบราชการไทยคอนขางมากขาราชการจ านวนไมนอยมความรสกวาตนเปนนายของประชาชน ซงแตกตางจากแนวความคดของระบบบรหารราชการสมยใหม ทกลาววาขาราชการไมไดเปนนายของประชาชน หากแตเปนผน าบรการตางๆ ของรฐไปสประชาชน ภายใตขอบเขตแหงอ านาจหนาททไดรบมอบหมายจากรฐ โดยขาราชการจะไดรบ

Ref. code: 25595501035025QBN

15

เงนเดอนเปนผลตอบแทนในการปฏบตงาน เงนเดอนเหลานกไดจากภาษอากรของประชาชน แตขาราชการรสกวาตนเปนนายของประชาชน และทางฝายประชาชนเองกยอมรบวา ขาราชการเหมอนดงเปนมลนายของตน มความกลวเกรง นอบนอม และเคารพเชอฟงระบบราชการ ขาราชการจงมอทธพลในการควบคมความคดและพฤตกรรมทางการเมองในดานความสมพนธ ระหวางขาราชการผใหญกบขาราชการผนอยภายในระบบราชการกไดรบอทธพลลกษณะความสมพนธของระบบไพรอยไมนอย ระบบราชการไทยยงยดมนในความผกพนกนเปนเชงสวนตวตามลกษณะความสมพนธแบบอปถมภ และมแนวโนมวาจะปฏบตราชการตามค าสงของหวหนาโดยไมมการโตแยง และไมมความคดรเรมใดๆ

นอกจากลกษณะเจาขนมลนายทปรากฏอยในระบบราชการแลว การอปถมภค าชการเนนการพงผอน การยดมนในตวบคคลยงคงมอทธพลอยมากในสงคมไทย ดงจะเหนไดวา พรรคการเมองจะเสอมหรอจะเจรญรงเรองกขนอยกบหวหนาพรรคเปนส าคญบคคลใดแมวาจะมความสามารถมากเพยงใดหากไมไดรบการอปถมภค าชจากผใหญทมอ านาจแลวกมโอกาสนอยมากทจะเจรญกาวหนาในต าแหนงหนาทการงานอยางเตมท ความสามารถในการฝากเนอฝากตวกบผมอ านาจจงเปนปจจยส าคญอกประการหนง นอกเหนอจากปจจยเรองการศกษาตอการเลอนต าแหนงการงานและการเลอนฐานะในสงคมนอกจากนนชนชนน าทางการเมองและชนชนน าทางเศรษฐกจ กมความสมพนธกนในรปของการแลกเปลยนประสานผลประโยชน ซงกนและกนอยางใกลชด

ระบบอปถมภในสงคมไทยไดเปน 4 รปแบบ คอ 1) ระบบอปถมภในหมญาต นบวาเปนระบบทเกาแกมากระบบหนงในสงคมไทย

ตามวฒนธรรมความสมพนธระหวางญาตอาวโสกบญาตผนอง เปนความสมพนธแบบอปถมภ อยางชดเจน และนาจะเปนระบบทคงทนถาวร

2) ระบบอปถมภในหมมตรสหาย ความเปนเพอนในสงคมไทยปรากฏออกมาในรปแบบ เชน เพอนเลน เพอนรวมรน เพอนรวมชน เพอนสถานศกษา และเพอนตาย เปนตน ความคาดหวงระหวางเพอนมความลกซงและมากกวาบางสงคม ความเปนเพอนแทจงมกจะวดกนไดดวยพฤตกรรมการชวย เหลอเกอกลกนหรอการทเพอนซงมฐานะทางสงคมและเศรษฐกจสงกวาใหความชวยเหลอแกเพอนผดอยฐานะอยางสม าเสมอ เพอนผทไดรบความอปถมภทางดานวตถกจะตอบแทนดวยความจงรกภกด การรจกบญคณ คอยปองกนเพอนผใหความอปถมภดวยวธการตางๆ

3) ระบบอปถมภในองคกรตางๆ ไมวาจะเปนของรฐหรอของเอกชน ซงการใชระบบอปถมภท าใหระบบบรหารขาดประสทธภาพ การใชระบบอปถมภมากเกนไปกอาจจะท าใหเกดการเสยขวญก าลงใจในการปฏบตหนาทของพนกงานอยนอกวงอปถมภ

4) ระบบอปถมภระหวางอาชพ เปนระบบอปถมภทนาจะมลกษณะคงทนนอยกวารปแบบอนๆ ซงระบบอปถมภระหวางอาชพหรอขามอาชพน แบงเปน 2 กลมใหญๆ คอ 1) กลม

Ref. code: 25595501035025QBN

16

ขาราชการ พอคา 2) กลมนกการเมอง ชาวไร ชาวนา การอปถมภระหวางขาราชการและพอคาเปนไปในรปของการแลกเปลยนผลประโยชนทางดานวตถระหวางกนมากกวา คอวาฝายราชการจะอ านวยสทธประโยชนใหแกพอคา เปนตน

ระบบอปถมภคอการยอมรบในโครงสรางทางอ านาจของชนชนน าหรออทธพลทเหนอคนอนไมวาจะดวยต าแหนงหนาทหรอวตถสงของกตาม โดยทระบบอปถมภในสงคมไทยเรมตนขนพรอมกบการปกครองระบอบศกดนาของสมยกรงศรอยธยาเรอยมาจนถงกรงรตนโกสนทรตอนตน แตปจจบนระบบอปถมภเปนสาเหตทท าใหเกดการทจรตมากทสดในสงคมไทย ซงรปแบบการทจรตอาจมความเกยวเนองทงรปแบบเครอญาต หมมตรสหาย หรอภายในองคกรตางๆ แตผลทตามมาของการทจรตกท าใหเกดความเสยหายเปนวงกวางตอสงคมในหลายๆ ดาน

2.2.2 ทฤษฎเกยวกบความตองการ4 ทฤษฎเกยวกบล าดบชนความตองการของมาสโลว เปนการเนนย าความตองการ

ของมนษยซงมความตองการไมมทสนสดเชอวาพฤตกรรมของมนษย สามารถอธบายไดโดยใชแนวโนมของบคคล ในการคนหาเปาหมายทจะท าใหชวตของเขาไดรบความตองการ ความปรารถนา และไดรบสงทมความหมายตอตนเอง กระบวนการของแรงจงใจเปนหวใจของทฤษฎบคลกภาพ โดยมาสโลวเชอวามนษยเปน “สตวทมความตองการ” (wanting animal) และขนของความพงพอใจอยางสมบรณยากมากทมนษยจะไปถง ในทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว เมอบคคลปรารถนาทจะไดรบความพงพอใจ และไดรบความพงพอใจในสงหนง กจะยงคงเรยกรองความพงพอใจสงอนๆ ตอไป ซงถอเปนคณลกษณะของมนษย ซงเปนผทมความตองการจะไดรบสงตางๆ อยเสมอ มาสโลว กลาววาความปรารถนาของมนษยนน ตดตวมาแตก าเนด และจะเรยงล าดบขนของความปารถนา ตงแตขนแรกไปสขนสงขนไปเปนล าดบ ล าดบขนความตองการของมนษย (The Need-Hierarchy Conception of Human Motivation) มาสโลวเรยงล าดบขนความตองการของมนษยจากขนตนไปสความตองการขนตอไปไวเปนล าดบดงน

ขนท 5 ความตองการทจะประสบความส าเรจสงสด หรอความตองการประจกษตน ขนท 4 ความตองการทจะไดรบการยกยองและเปนทยอมรบ ขนท 3 ความตองการในสงคม ความรกและความเปนเจาของ ขนท 2 ความตองการในความปลอดภยและความมนคง ขนท 1 ความตองการพนฐานทางกายภาพและชวภาพ

4“ทฤษฏความตองการของมาสโลว,” สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก

https://www.novabizz.com/NovaAce/ Behavior/Maslow_Theories.htm

Ref. code: 25595501035025QBN

17

ตามทฤษฎความตองการของมาสโลวท าใหทราบวามนษยมความตองการเปนล าดบขนเปรยบเสมอนบนได ซงบางบคคลมความตองการสงสดคอการประสบความส าเรจตามความคาดหวงไวอยางสงสดโดยความตองการเหลานนอาจหมายถงการมทรพยสน เงนทอง ชอเสยง เกยรตยศ และการยอมรบในสงคม ท าใหมองหาวธทางลดทจะน าไปสความส าเรจ หลายๆ คนใชวธการทจรตเพอเปนทางน าไปสความส าเรจ

2.2.3 ทฤษฎการทจรต ทฤษฎนเกดขนเมอมความพยายามจะหาเหตผลจากการทจรตโดยตรงวามปจจย

ใดบางทสงผลใหเกดการทจรต ซงทฤษฎการทจรตไดสรปวามปจจย 3 ประการ คอ ความไมซอสตย โอกาสทเอออ านวย และสงทเราหรอปจจยเรา

1) ความไมซอสตย เมอมนษยยงมความตองการ ความโลภ แมถกสะกดดวยจรยธรรม คณธรรมและบทลงโทษทางกฎหมายกตาม ความจ าเปนทางเศรษฐกจมสวนผลกดนใหบคคลตดสนใจกระท าความผดเพอใหตนเองอยรอด

2) โอกาสผกระท าความผดพยายามทจะหาโอกาสทเอออ านวยตอการทจรตโอกาสทเยายวนตอการทจรตยอมกระตนใหเกดการทจรตไดงายขนกวาโอกาสทไมเปดชอง

3) การจงใจเปนองคประกอบขอสดทายทมความส าคญเนองจากการท าความเขาใจถงมลเหตจงใจใหบคคลตดสนใจกระท าการทจรตจะน าไปสการหามาตรการในการปองกนการทจรตดวย

ประเภทของการจงใจ สามารถจ าแนกได ดงน 1) มความทะเยอทะยานอยางไมมทสนสด 2) ปรารถนาจะยกระดบตนเองใหทดเทยมกบบคคลอนในสงคม 3) ปญหาทางการเงน 4) การกระท าเพออยากเดน 5) ความตองการทจะแกเผดซงอาจมาจากผบงคบบญชา 6) ท าเพออดมคตของตนเอง จากทฤษฎการทจรตน จะเหนไดวามปจจยอยหลายปจจยทสงผลหรอเปน

แรงผลกดนใหบคคลไดกระท าการทจรตโดยขาดจตส านกและความรบผดชอบตอสงคม บอนท าลายและท าใหประเทศชาตไดรบความเสยหายเปนอยางมาก

Ref. code: 25595501035025QBN

18

2.3 พฒนาการของการปองกนการทจรต

พฒนาการของการปองกนการทจรตของไทยนนมมายาวนานตงแตระบอบศกดนา มาจนถงระบบราชการในปจจบนซงจะเหนไดวาพฒนาการของการปองกนการทจรต แบงออกเปน 2 ชวง ซงมรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 เปนตวก าหนดระยะเวลาของพฒนาการของการปองกนการทจรตนแบงออกเปนชวงกอนประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 และภายหลงจากการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 เนองจากรฐธรรมนญฉบบน เปนรฐธรรมนญฉบบแรกทบญญตใหมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงเปนองคกรอสระทมหนาทดานการปองกนและปราบปรามการทจรต โดยรปแบบของการทจรตและชองทางตามการเจรญเตบโตของเศรษฐกจแตกตางกนไปตามยคสมย

2.3.1 พฒนาการปองกนการทจรตกอนป พ.ศ. 2540 การปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการของ

ประเทศไทยมมาแตอดต นบตงแตสมยสโขทย สมยกรงศรอยธยา สมยกรงธนบร สมยกรงรตนโกสนทรจนถงยคปจจบนโดยจดเรมตนของยคปจจบน ไดเรมจากมการตรากฎหมายทเกยวของกบการปองกนและปราบปรามการทจรต คอ กฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ.127 พระราชบญญตระเบยบขาราชการตลาการ พ.ศ. 2471 พระราชบญญตคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน พ.ศ. 2476 พระราชกฤษฎกาวธพจารณาลงโทษขาราชการและพนกงานเทศบาลผกระท าผดหนาท หรอหยอนความสามารถ พ.ศ. 2490 พระราชบญญตเรองราวรองทกข พ.ศ. 2492

ตอมาในป พ.ศ. 2494 ไดมการจดตงคณะกรรมการปฏบตราชการตามมตประชาชน (ก.ป.ช.) เพอรบเรองราวรองทกขและพฒนามาเปนกรมตรวจราชการแผนดนในป พ.ศ. 2496 แตไดถกยบเลกไปในป พ.ศ. 2503 และมการแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบภาษอากร (ก.ต.ภ.) ขนตามพระราชบญญตตรวจสอบการปฏบตเกยวกบภาษอากร และรายไดอนของรฐ พ.ศ. 2503

ภายหลงการรฐประหารเมอวนท 17 พฤศจกายน พ.ศ. 2514 ไดมการปรบปรงระเบยบบรหารราชการแผนดนใหม เพอใหเกดความคลองตวในการบรหาร ลดการท างานทซ าซอนโดยรวมงานของ ก.ต.ภ. ส านกงานคณะกรรมการเรองราวรองทกขและงานของผตรวจราชการส านกนายกรฐมนตร เขาดวยกนแลวจดตงเปนส านกงานคณะกรรมการตรวจและตดตามผลการปฏบตราชการ (ก.ต.ป.) ตามประกาศของคณะปฏวตฉบบท 314 ลงวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515 มหนาทตรวจและตดตามการปฏบตงานตามกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน และนโยบายของรฐบาลรวมทงการสบสวนสอบสวนเกยวกบการทจรตและประพฤตมชอบ แตเมอเกดเหตการณเรยกรองประชาธปไตยครงยงใหญในประวตศาสตร ของบรรดานสตนกศกษา นกเรยนและประชาชนหลากหลายอาชพ ในวนท 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 ซงแมภาพเปลอกนอกอาจมองเหนเปนเรองการเรยกรองขอทวงคน

Ref. code: 25595501035025QBN

19

รฐธรรมนญการปกครองระบอบประชาธปไตย แตในเบองลกเปนสงทไมอาจปฏเสธไดวาปญหาการทจรตในวงราชการ ในกลมผมอ านาจทางการเมองไดเปนตวกระตนอยางส าคญตอการท าใหเกดการชมนมประทวงในครงนนลกลามไปทว เพราะเมอมสญญาณบงบอกวาอ านาจอธปไตยไดหวนกลบมาเปนของปวงชนชาวไทย เหตการณเรยกรองประชาธปไตยเรมเบาบางลง ประชาชนไดโอกาสเรยกรองใหรฐบาลด าเนนการปองกนและปราบปรามการทจรตอยางจรงจง เปนผลใหส านกงาน ก.ต.ป. ตองถกยบเลก

เมอนายสญญา ธรรมศกด เปนนายกรฐมนตร ไดพจารณาและด าเนนการตามค าเรยกรองดงกลาว ความประการนมปรากฏตามค าสงนายกรฐมนตร ท 113/2517 ลงวนท 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2517 วา “ดวยปรากฏวามผรองเรยนกลาวโทษขาราชการ ตรงมาทนายกรฐมนตรและส านกนายกรฐมนตรมากราย และมการกลาวอางวามการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการอยเสมอ ซงบางกรณเกยวของกบขาราชการหลายกระทรวง ทบวง กรม หรอรฐวสาหกจ รฐบาลนมเจตจ านงอยวา จะตองปองกนและปราบปรามการทจรต และประพฤตมชอบในวงราชการใหหมดสนไปหรออยางนอยกใหบรรเทาเบาบางลง” จงไดแตงตงคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการขนโดยอาศยอ านาจตามความใน ขอ 9 (6) แหงประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 218 ลงวนท 29 กนยายน พ.ศ. 2515 มนายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ แตไมทนไดเรมด าเนนการ นายสญญาธรรมศกดไดลาออกจากต าแหนงนายกรฐมนตรเสยกอน หลงจากนนเมอไดรบพระมหากรณาธคณโปรดเกลาโปรดกระหมอมแตงตงใหเปนนายกรฐมนตรอกครง กไดปรบปรงคณะกรรมการ ป.ป.ป. และเรมด าเนนงานตงแตวนท 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2517 หลงจากนนไมนานกไดมการประกาศใชพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ พ.ศ. 2518 เมอวนท 3 มนาคม พ.ศ. 2518 และตราพระราชบญญตแกไขเพมเตมประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 216ลงวนท29 กนยายน พ.ศ. 2515 (ฉบบท10) พ.ศ. 2518 จดตงส านกงาน ป.ป.ป. สงกดส านกนายกรฐมนตร

ในป พ.ศ. 2538 เกดเรองออฉาวโดงดงทท าใหเหนวาการทจรตนนมอยทกวงการ แมแตการแจกทดนท ากนใหเกษตรกร หรอ “สปก. 4-01” กยงมการเออประโยชนใหนายทน เรองออฉาวดงกลาวน าไปสการอภปรายไมไววางใจรฐบาลยคนนและน าไปสการประกาศยบสภาในทสดในอดตทผานมา นกการเมองและขาราชการมกถกมองวาพวพนกบเรองความไมโปรงใสในการใชจายเงนงบประมาณแผนดนเสมอ โดยเฉพาะเขาไปเอยวในการทจรตในกระบวนการจดซอจดจาง ขณะเดยวกน กอนป พ.ศ. 2540 การท างานปราบปรามการทจรตโดยหนวยงานรฐ อาศยเพยงคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ (ป.ป.ป.) ซงไมเพยงพอตอการแกปญหาการทจรตทนบวนดมความซบซอนและทวความรนแรงขนเรอยๆ ดวยเหตน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 จงถกตราขนมาดวยเจตนารมณในการปฏรปการเมอง ตงแต

Ref. code: 25595501035025QBN

20

กระบวนการเขาสอ านาจของนกการเมอง กระบวนการตรวจสอบควบคมการใชอ านาจ และกระบวนการถอดถอนผใชอ านาจในทางมชอบใหออกจากต าแหนงจดเรมตนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. จงเกดขนหลงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ประกาศใช คณะกรรมการ ป.ป.ช. และส านกงาน ป.ป.ช. กลายเปนกลไกส าคญทท าหนาททงในเรองปองกนและปราบปรามการทจรตภายใตพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต พ.ศ. 2542

การปองกนการทจรตกอนป พ.ศ. 2540 กมหนวยงานตางๆ ดแลดานการปองกนและปราบปรามการทจรต ซงก าหนดขนตามนโยบายของฝายการเมองตามยคสมยนนๆ โดยขาดความเปนอสระในการด าเนนงาน ท าใหหนวยงานตางๆ ถกยกเลกหรอปรบเปลยนบทบาทในการตรวจสอบการทจรต ซงจะเหนไดวางานดานการปองกนการทจรตหรอนโยบายดานการปองกนกาทจรตไมเปนรปแบบทชดเจน

2.3.2 พฒนาการปองกนการทจรตหลงป พ.ศ. 2540 เมอไดมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ซงมการ

ก าหนดองคกรอสระขนรวม 8 องคกรหนงในจ านวนนนไดมองคกรหนงทมอ านาจหนาทเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรต เรยกวาคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) มส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) เปนหนวยธรการ ทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการด าเนนการอน

ตอมาในวนท 17 พฤศจกายน พ.ศ. 2542 (ไดประกาศใชพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 ประกาศราชกจจานเบกษาเลม 116 ตอนท 114 ก วนท 17 พ.ย. 2542) เปนผลใหส านกงาน ป.ป.ป. ไดถกยบเลกไป และไดมการจดตงเปนส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ทเรยกโดยยอวา “ส านกงาน ป.ป.ช. “

จดเรมตนการตอตานการทจรตหลงป พ.ศ. 2540 รฐธรรมนญฉบบดงกลาวเปนความคาดหวงของประชาชน หลงเกดเหตการณพฤษภาทมฬ ป พ.ศ. 2535 รฐธรรมนญฉบบนใหอ านาจกบประชาชนในการตรวจสอบถวงดลผใชอ านาจรฐ ใหเสรภาพกบสอมวลชนในการท าหนาทรายงานขอเทจจรง และเปนจดเรมตนขององคกรอสระในการตรวจสอบฝายบรหารทใชอ านาจรฐโดยมชอบ สถานการณการทจรตไทยกอนป พ.ศ. 2540 ยงคงวนเวยนอยกบเรองการทจรต ตดสนบน การแทรกแซงของนกการเมองในกลไกราชการ การแบงเปอรเซนตกนหวคว การเตบโตของระบบเจาพอทองถนทผนตวเองเขามาสแวดวงทางการเมอง สถานการณเชนนน าไปสขออางและเหตผลของกองทพในการรฐประหาร โดยคณะรกษาความสงบเรยบรอยแหงชาต (รสช.) ทเขายดอ านาจรฐบาลพลเอก ชาตชาย ชณหะวณ และเรยกพฤตกรรมการทจรตของคณะรฐมนตรชดนนวา “บฟเฟตคาบเนต”

Ref. code: 25595501035025QBN

21

(Buffet Cabinet) แมจะเกดรฐประหารดวยขออาง และเหตผลวา “ทจรต” แตในความเปนจรงแลว หลงการรฐประหารทกครง ปญหาการทจรตในสงคมไทยมไดลดลงแตประการใด ล าพงเพยงขอเสนอการแกปญหาใหบงคบใชกฎหมายอยางเขมแขงนนดจะกลายเปนความไมแนนอน เพราะการทจรตมไดเกดเพยงแคกลมนกธรกจ นกการเมอง หากแตพฤตกรรมทจรตนนปรากฏอยในทกองคาพยพของกลไกการใชอ านาจรฐ ไมวาจะเปนกลไกราชการ กองทพ รวมทงในแวดวงตลาการ

ในระหวางป พ.ศ. 2540-2543 มกฎหมายส าคญๆ ทถกตราออกมาเพอเปนเครองมอแกปญหาการทจรต เชน พ.ร.บ.ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 กฎหมายฉบบนเนนเรองความโปรงใสในการบรหารงานและปฏบตราชการ สอดรบกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ทใหสทธประชาชนในการรบรขอมลขาวสารของราชการ เปดโอกาสใหภาคประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบการใชอ านาจรฐ

ตอมาป พ.ศ. 2542 มการตรากฎหมายทเกยวของกบการตอตานการทจรตออกมาถง 4 ฉบบ ไดแก

1) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต พ.ศ. 2542

2) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน พ.ศ. 2542 3) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผด ารง

ต าแหนงทางการเมอง พ.ศ. 2542 4) พระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานรฐ พ.ศ.

2542 หรอทรจกกนในชอ”กฎหมายปองกนการฮวประมล” นอกจากน ยงตรากฎหมายปองกนและปราบปรามการฟอกเงนขนมา เนองจาก

การทจรตเปนหนงในมลฐานความผดของการฟอกเงนดวย ป พ.ศ. 2543 มการออกกฎหมายการจดการหนสวนและหนของรฐมนตร พ.ศ. 2543 ซงเปนกลไกควบคมนกการเมองทเขามาด ารงต าแหนงทางการเมองเพอไมใหเกดผลประโยชนทบซอน หลงป พ.ศ. 2540 เกดกรณทจรตออฉาวทถกจดกระแสขนมาเปนประเดนรอนของสงคม คอ การทจรตจดซอยาและเวชภณฑของกระทรวงสาธารณสข ซงเชอมโยงกบรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขในเวลานนวารบสนบน โดยผทลกขนมาแฉเรองน คอ ชมรมแพทยชนบท นบเปนการรวมกลมในรปแบบภาคประชาสงคมยคแรกๆ ทด าเนนกจกรรมตอตานทจรต ในเวลาไลเลยกนนน มขาวออฉาวทงในกระทรวงเกษตรและสหกรณ รวมถงกระทรวงคมนาคม กรณกระทรวงเกษตรฯ รฐมนตรชวยวาการ (ในขณะนน) ถกกลาวหาวา เกยวของกบการทจรตจดซอเมลดพนธพช สวนรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมถกกลาวหาวาพวพนกบการทจรตโครงการสอสญญาณดวยความเรวสง (SDH)

Ref. code: 25595501035025QBN

22

กลาวโดยสรปแลว ขอสงเกตเรองการตอตานการทจรตในชวง 5 ปแรกหลงประกาศใชรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 มอย 2 ประการ กลาวคอ

1) รฐไดวางกลไกตอตานการทจรตภายใตกตการฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540โดยเพมเครองมอมากมาย ท าใหเกดองคกรอสระ เชน คณะกรรมการ ป.ป.ช. และ ส านกงานการตรวจเงนแผนดน ทแสดงบทบาทน าขบเคลอนการปองกนและปราบปรามการทจรตไดอยางเตมท

2) ภาคประชาชนและสอมวลชนเรมมสวนรวมกบการตอตานการทจรตมากขน เชน กรณชมรมแพทยชนบททเปดโปงเรองทจรตจดซอยาและเวชภณฑของกระทรวงสาธารณสข นอกจากน ยงมการกอตงองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย (Transparency International Thailand) การรวมกลมเครอขายประชาชนตานคอรรปชน (คปต.)

นอกจากน การตอตานการทจรตของไทยเรมเขาสแนวทางสากล โดยมการลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต (United Nations Convention against Corruption: UNCAC)

ชวงระหวางป พ.ศ. 2540-2544 นน การตอตานการทจรตของไทยเรมจรงจงมากขน โดยเฉพาะวางโครงสรางพนฐานในการตอตานการทจรตทงในแงกฎหมายปองกนและปราบปรามทจรต องคกรภาครฐในนามขององคกรอสระ เชน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) และ ส านกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) เขามามบทบาทในฐานะผเลนส าคญในการแกปญหาการทจรต ขณะเดยวกนภาคประชาชนและสอมวลชนเรมอาศยโครงสรางดงกลาวเขารวมปองกนปญหาการทจรตดวย สะทอนจากกรณการเปดเผยพฤตกรรมออฉาวตางๆ เชน กรณทจรตจดซอยาและเวชภณฑของกระทรวงสาธารณสข (เปดเผยโดยชมรมแพทยชนบท) หรอกรณการทจรตจดซอเรอขดเอลคอตตของกรมเจาทา

ส าหรบสถานการณการทจรตและการตอตานการทจรตหลงป พ.ศ. 2540-2545 (กอนการปฏรประบบราชการในสมยรฐบาลไทยรกไทยชดแรก) ซงชวงเวลาดงกลาว การตอตานการทจรตเปนผลพวงจากการออกแบบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ทเนนกลไกการตรวจสอบถวงดลและเปดโอกาสใหภาคประชาชนเขามามสวนรวมในกระบวนการตรวจสอบ

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2549 (กอนรฐประหารวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549) ซงเกดวาทกรรม “ทจรตเชงนโยบาย” (Policy Corruption) ขณะเดยวกนการตอตานการทจรตกาวสมตสากลโดยในป พ.ศ. 2546 รฐบาลไทยไดลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต (UNCAC) นอกจากนในปเดยวกนยงไดตราพระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารกจการบานเมองทด ซงเปนกฎหมายสงเสรมธรรมาภบาลและปองกนการทจรตไดทางหนง แตสดทาย เหตผลทคณะรฐประหาร (คณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรง

Ref. code: 25595501035025QBN

23

เปนประมข) โดยมพลเอกสนธ บญยรตกลน ผบญชาการทหารบก เปนหวหนาคณะฯ ใชยดอ านาจรฐบาลพรรคไทยรกไทย ภายใตการน าของพนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร รกษาการนายกรฐมนตร กเปนเรองการทจรตเมอรฐบาลพรรคไทยรกไทยบรหารประเทศเตมตว ชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2549 (กอนเกดการรฐประหารเมอวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549) การตอสกบปญหาการทจรตมความนาสนใจหลายประการ กลาวคอ

ประการแรก การท างานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกไดชมลเรองทจรตส าคญหลายเรอง เชนในป พ.ศ. 2545 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลความผดอดตอธบดกรมเจาทาทจรต กรณซอเรอขดเอลคอตต นอกจากน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ยงมมตชมลกรณนายรกเกยรต สขธนะ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ทจงใจไมแสดงรายการทรพยสน ร ารวยผดปกต เปนเงน 233,880,000บาท

ในปเดยวกนนน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดเสนอมาตรการปองกนทจรตเฉพาะดานเพมเตม เชน มาตรการเพมประสทธภาพการจดซอยาของกระทรวงสาธารณสข เรมมการสนบสนนการท างานวจยดานตอตานทจรต เชน ผลงานทางวชาการของผาสก พงษไพจตร และนวลนอย ตรรตน จากคณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรมหาวทยาลยและผลงานทางวชาการของพรศกด ผองแผว จากคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประการตอมา รฐบาลยคนนไดผลกดนการตราพระราชกฤษฎกาบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ซงเปนการตอยอดจากแนวคดธรรมาภบาลใหเปนกฎหมายและบงคบใชเปนรปธรรมมากขน ขณะเดยวกน การลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานทจรต (UNCAC) ป ค.ศ. 2003เปนอกจดหนงทยกระดบการตอตานการทจรตของประเทศสอดคลองกบมาตรฐานสากล นาสนใจวา ในชวงนมการลงรายละเอยดในการท างานตอตานการทจรตทเปนรปธรรมมากขน

ขอสงเกตส าคญ เมอกลบไปศกษาเรองทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลทจรตตงแตป พ.ศ. 2545เปนตนมา พบวา เรมเหนแนวโนมการทจรตของกลมองคกรปกครองสวนทองถนเพมขน ทงในระดบ องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) หรอแมแตกรงเทพมหานคร ผลการชมลดงกลาวน าไปสค าถามทวา การกระจายอ านาจไปสทองถนนนสมพนธกบการกระจายโอกาสใหเกดการทจรตดวยหรอไม เชนเดยวกน เรมมชดวาทกรรมวาผบรหารทองถน มกเปนผใกลชดนกการเมองทรอผนงบประมาณลงมาททองถน โดยเตรยมบรษทรบเหมากอสรางของพวกพองตวเองรอรบงานไวแลว วาทกรรมดงกลาวท าใหเกดทศนคตแงลบกบคนทองถน จนมแนวคดวา กระจายอ านาจ หมายถง กระจายการโกง และชดวาทกรรมนเองน าไปสความพยายามจ ะแกปญหาเรองผลประโยชนทบซอน หรอ Conflict of Interest (COI) และเรองผลประโยชนทบซอน

Ref. code: 25595501035025QBN

24

นเองทท าใหเกดชดวาทกรรมทหนกแนนขนมาใหมเกยวกบการคอรรปชนเชงนโยบายหรอ Policy Corruption

นบตงแตป พ.ศ. 2548 จนกระทงกอนรฐประหารวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549 นน กระแสเรองการทจรตเชงนโยบายถกตงค าถามมากขนเรอยๆ ภายใตการบรหารราชการแผนดนของพรรคไทยรกไทย นาสนใจอกเชนกนวา ชดวาทกรรมการโกงเรยบ โกงเชงนโยบายนยงไมมผใหความหมายและขอสรปทชดเจนจนกระทงหลงการรฐประหาร ป พ.ศ. 2549 แลว งานชนนพยายามใหความหมายทจรตเชงนโยบายไววา เปนการแสวงหาประโยชนหรอเออประโยชน หรอการขดกนระหวางประโยชนสวนตวกบประโยชนสวนรวม อนเกดจากการใชอ านาจทางบรหารของรฐบาลหรอรฐมนตร ในการเสนอโครงการหรอการด าเนนโครงการหรอกจการใดๆ อนเปนผลใหตนเองหรอบคคลอนไดประโยชนจากการด าเนนการตามโครงการหรอกจการนนๆ หรอท าใหเกดความเสยหายแกรฐ งานดงกลาวชใหเหนรปแบบ วธการ และลกษณะของการทจรตเชงนโยบาย โดยยกตวอยางกรณศกษาหลายกรณใน 3 ชวง ไดแก

1) กอนป พ.ศ. 2544 ทมเรองทจรตโครงการบอบ าบดน าเสยคลองดาน กรณแจกเอกสารสทธในทดน ส.ป.ก. 4-01

2) ชวงป พ.ศ. 2544-2549 ทมการออกกฎหมายและแกไขกฎหมายทเกยวกบการประกอบกจการโทรคมนาคม รวมทงกรณการจดซอรถและเรอดบเพลงของกรงเทพมหานคร

3) กรณศกษาตงแตป พ.ศ. 2550-2551 ทมการแตงตงคณะกรรมการธนาคารแหงประเทศไทย และคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

กรณศกษาทงหมดนสะทอนวาทกรรมทจรตเชงนโยบายวาสงผลรายแรงตอการเบยดบงโอกาส การใชทรพยากรแผนดน ทควรถกกระจายอยางทวถง มใชตกอยในมอคนกลมใดกลมหนง

การทจรตเชงนโยบายยงแสดงภาพการทจรตขนาดใหญ (Grand Corruption) หรอ Political Corruption ซงมความสลบซบซอน อาศยกลไกรฐในการฉอฉล โดยทคนสวนใหญในสงคมโดยไมรตว วาทกรรมทจรตเชงนโยบาย กลายเปนชดวาทกรรมททร งพลงและกลายเปนจดเรมตนทถกน าไปใชเปนเหตผลส าคญในการรฐประหารรฐบาลพรรคไทยรกไทยเมอวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549

พฒนาการตอตานการทจรต นบตงแตการรฐประหาร 19 กนยายน พ.ศ. 2549 จนถงป พ.ศ. 2554 ชวงเวลาดงกลาวการตอตานการทจรตมงเนนไปท การปราบปราม มการตงคณะกรรมการตรวจสอบการกระท าทกอใหเกดความเสยหายแกรฐ มการสรางหนวยงานตอตานทจรต

Ref. code: 25595501035025QBN

25

ภาครฐทชอ ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ส านกงาน ป.ป.ท.) แตอยางไรกด สถานการณการทจรตของประเทศไทยกยงคงไมเปลยนไปจากเดมเทาใดนก5

การรฐประหารรฐบาลพรรคไทยรกไทยเมอวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549 น าไปสการยกเลกรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 อยางไรกด กลไกตางๆ ในการตอตานทจรตไมไดถกยกเลกตามไปแตอยางใด

ภายหลงป พ.ศ. 2549 กระแสตอตานการทจรตดงขน ทงจากหนวยงานตอตานทจรตภาครฐ และจากสอมวลชนทออกมาใหขอมลปญหาการทจรต เชนเดยวกนกบภาคประชาชนทรวมกลมตอตานการทจรตมาไดระยะหนงแลว

สถานการณตอตานการทจรตหลงรฐประหาร 19 กนยายน พ.ศ. 2549 จนกระทงป พ.ศ. 2554 มความเขมขนมากขนเรอยๆ โดยเฉพาะการตอตานทมงไปสกระบวนการปราบปรามเปนหลก

หลงยดอ านาจการปกครอง คณะรฐประหารทรจกกนในนาม”คณะมนตรความมนคงแหงชาต (คมช.) ประกาศแตงตง “คณะกรรมการตรวจสอบการกระท าทกอใหเกดความเสยหายแกรฐ (คตส.)” ขนมาท าหนาทตรวจสอบการกระท าทกอใหเกดความเสยหายแกรฐจากการด าเนนงานหรอโครงการตางๆ โดยบคคลในรฐบาลของ พนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร

ครงแรก คตส. ประกอบดวย คณะกรรมการเฉพาะกจทถกตงขนมาเฉพาะ เมอท างานเสรจเรยบรอยแลวจงไดโอนเรองตอไปยงคณะกรรมการ ป.ป.ช. จากขอมลพบวา มเรองทรบโอนไปจาก คตส. จ านวน 24 เรอง หลายเรองทศาลอาญาแผนกคดอาญาผด ารงต าแหนงทางการเมอง พพากษาแลว เชน คดทจรตประมลซอทดนรชดาภเษก บางเรองศาลยกฟอง เชน คดทจรตจดซอกลายางพารา ขณะทหลายเรองไมมการรายงานความคบหนามานานแลว

ในชวงกอนและหลงรฐประหาร วนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549 ผเกยวของกบกลไกการปราบปรามการทจรตหลายคนถกกลาวหาและฟองรอง แตผท าหนาทดานการปราบปรามการทจรตหลายคนตางโดนคดเชอมโยงกบเรองออฉาวตางๆ เสยเองยกตวอยาง คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดกอนเหตการณรฐประหารป พ.ศ. 2549 ถกศาลอาญาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองพพากษาวามความผดตอต าแหนงหนาทราชการ กรณออกระเบยบคณะกรรมการ ป.ป.ช. เพอขนเงนเดอนใหกบตวเอง หรอแมแตอดตกรรมการ คตส. กถกชมลจาก คณะกรรมการ ป.ป.ช. และศาลพพากษาแลววาปฏบตหนาทโดยมชอบกรณการเบกคาสมมนาเทจ

5ไทยพบลกา, “พฒนาการตอตานคอรรปชนของประเทศไทยหลงป 2540 (ตอนท 2),”

สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก http://thaipublica.org/2016/10/hesse004-60/, 18 ตลาคม 2559.

Ref. code: 25595501035025QBN

26

เหตการณเหลานสะทอนภาพการปราบปรามการทจรตในชวงกอนและหลงรฐประหารป พ.ศ. 2549 ทการกลาวหากนในเรองการทจรตกลายเปนเครองมอทางการเมองท าลายความนาเชอถอหลงรฐประหาร วนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549 ไดมการแตงตงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดใหมขนมาด าเนนการ ภายใตการน าของนายปานเทพ กลาณรงคราญ ประธานกรรมการ ป.ป.ช. คณะกรรมการชดนประกอบดวยบคคลทมชอเสยงดานการตอตานการทจรตหลายคน เชน นายกลานรงค จนทก อดตเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. และศาสตราจารยพเศษ วชา มหาคณ เปนตน

ในชวงระหวาง ป พ.ศ. 2549-2554 (หลงรฐประหารวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549) ซงไดรางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ขนมา คณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (คปค.) ไดเปลยนเปนคณะมนตรความมนคงแหงชาต (คมช.) โดยมพลเอก สนธ บญยรตกลน เปนหวหนาคณะฯ และมรฐบาลภายใตการน าของพลเอกสรยทธ จลานนท นายกรฐมนตร ซงกอนหนานน พลเอก สรยทธ จลานนท ด ารงต าแหนงองคมนตร คณะรฐมนตรประกอบดวยบคคลทมความอาวโสและมประสบการณสงจากแวดวงตางๆ รฐบาลของพลเอกสรยทธ จลานนท จงไดฉายาวา “รฐบาลขงแก” ขณะเดยวกนมการตงคณะกรรมการตรวจสอบการกระท าทกอใหเกดความเสยหายแกรฐ หรอ “คตส.” ขนมาเพอตรวจสอบการกระท าผดและกอใหเกดความเสยหายจากรฐบาลชดกอน อาจกลาวไดวา การตอตานการทจรตในชวงนเนนการปราบปรามทจรตมากกวาการปองกน นอกจากน บทบาทของทางภาคประชาชน ภาคเอกชน และสอมวลชน เรมปรากฏชดขนเรอยๆ ในการตอตานการทจรต ตอมาในป พ.ศ. 2550 การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรไทยเปนการทวไป พ.ศ. 2550 เปนการเลอกตงทวไปครงแรกภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 และครงแรกภายหลงการรฐประหารยดอ านาจรฐบาล พนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร เมอวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2549 ก าหนดใหมขนในวนอาทตยท 23 ธนวาคม พ.ศ. 2550ซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ก าหนดใหสภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกจ านวน 480 คน โดยเปนสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงจ านวน 400 คน และสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบสดสวนจ านวน 80 คน ผลการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรครงนนปรากฏวาพรรคพลงประชาชนไดรบคะแนนเสยงขางมากและรวมกบพรรคการเมองอนๆ ในการจดตงรฐบาลไดส าเรจ สงผลใหนายสมคร สนทรเวช ไดด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร แตชวงระหวางทพรรคพลง -ประชาชนซงเปนแกนน าในการจดตงรฐบาลบรหารประเทศ กลบโดนประชาชนวพากษวจารณวาเปนรฐบาลตวแทนของพนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร อดตนายกรฐมนตร ซงถกกลาวหาวาเปนเจาของพรรคพลงประชาชน กลมผชมนมในนาม”พนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย” ไดจดการชมนมทางการเมองเพอเรยกรองใหนายสมคร สนทรเวช นายกรฐมนตร ลาออกจากต าแหนง และไดจดการชมนมอยภายในท าเนยบรฐบาลหลายเดอน จนกระทงเมอศาลรฐธรรมนญไดวนจฉยวา

Ref. code: 25595501035025QBN

27

ความเปนรฐมนตรของนายสมคร สนทรเวชสนสดลง6โดยวนจฉยวามพยานหลกฐานเพยงพอทจะวนจฉยวาความเปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดไปตามรฐธรรมนญ มาตรา 182 วรรค 1 (7) โดยวนจฉยวา เปนลกจาง ตามรฐธรรมนญ มาตรา 267 ทหามรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรเปนลกจางบรษททแสวงหาก าไร เพอใหท าหนาทโดยชอบ ไมขดตอผลประโยชน และขาดจรยธรรมระหวางผลประโยชนสวนตวกบสาธารณะ ดงนน กรณจงไมใชการแปลค าวาลกจาง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยเทานนโดยภายหลงนายสมคร สนทรเวชตองออกจากต าแหนงนายกรฐมนตร สภาผแทนราษฎรจงมมตเลอกนายสมชาย วงษสวสด เปนนายกรฐมนตร แตการบรหารประเทศของนายสมชาย วงสวสด กไมราบรนตงแตวนแถลงนโยบายตอสภา โดยวนท 7 ตลาคม พ.ศ. 2551 กลมชมนมทางการเมอง”พนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย” ไดชมนมบรเวณรอบอาคารรฐสภา สงผลใหเจาพนกงานต ารวจตดสนใจสลายการชมนมโดยใชแกสน าตา โดยไดเกดการสญเสยตอชวตและการบาดเจบตอประชาชนจ านวนมาก จากนน “พนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย” ไดจดการชมนมบรเวณทาอากาศยานดอนเมองและทาอากาศยานสวรรณภม จนกระทงวนท 2 ธนวาคม พ.ศ. 2551 ศาลรฐธรรมนญไดอานค าวนจฉยใหยบพรรคพลงประชาชน เนองจากกรณทนายยงยทธ ตยะไพรช รองหวหนาพรรคพลง-ประชาชนและกรรมการบรหารพรรคพลงประชาชน กระท าความผดตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา พ.ศ. 2550 ซงมผลท าใหการเลอกตงมไดเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม อนเปนการกระท าเพอใหไดมาซงอ านาจในการปกครองประเทศโดยวธการซงมไดเปนไปตามวถทางทบญญตไวในรฐธรรมนญ มาตรา 68 ประกอบมาตรา 237 วรรคสอง และใหเพกถอนสทธเลอกตงของหวหนาพรรคพลงประชาชนและกรรมการบรหารพรรคพลง-ประชาชน จ านวน 37 คน เปนเวลา 5 ป ท าใหนายสมชาย วงศสวสด ในฐานะรกษาการหวหนาพรรคพลง-ประชาชนตองพนจากต าแหนงนายกรฐมนตร และเมอวนท 15 ธนวาคม พ.ศ. 2551 สภาผแทนราษฎรไดมมตใหนายอภสทธ เวชชาชวะด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรโดยทนายอภสทธ เวชชาชวะมนโยบายอยางชดเจนวาตองการปองกนและปราบปรามการทจรตอยางจรงจง

ขอสงเกตส าคญ เมอกลบไปศกษาเรองท คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลการทจรตตงแตป พ.ศ. 2545 เปนตนมา พบวา เรมเหนแนวโนมการทจรตของกลมองคกรปกครองสวนทองถนเพมขน ทงในระดบ องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) หรอแมแตกรงเทพมหานคร ผลการชมลความผดดงกลาวน าไปสค าถามทวา การกระจายอ านาจไปสทองถนนนสมพนธกบการกระจายโอกาสใหเกดการทจรตดวยหรอไม เชนเดยวกน เรมมชดวาทกรรม

6ราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนท 122 ก 19 พฤศจกายน 2551

Ref. code: 25595501035025QBN

28

วาผบรหารทองถน มกสงเสรมและสนบสนนใหนกการเมองทรอผนงบประมาณลงมาททองถนโดยเตรยมบรษทหรอองคกรภาคเอกชนทรบประมลตางๆ

ประการตอมา รฐบาลยคนนไดผลกดนการตราพระราชกฤษฎกาบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ซงเปนการตอยอดจากแนวคดธรรมาภบาลใหเปนกฎหมายและบงคบใชเปนรปธรรมมากขน ขณะเดยวกน การลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานทจรต (UNCAC) ป ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) เปนอกจดหนงทยกระดบการตอตานการทจรตของประเทศสอดคลองกบมาตรฐานสากล นาสนใจวา ในชวงนมการลงรายละเอยดในการท างานต อตานการทจรตทเปนรปธรรมมากขน

ส าหรบในชวงป พ.ศ. 2554-2560 (จนถงรางรฐธรรมนญฉบบลาสดผานประชามต) ทงนชวงเวลา 5 ปทผานมา การตอตานการทจรตมความเขมขนยงขน มการแกไขพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจร ต พ.ศ. 2542 โดยมการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 ซงไดประกาศและมผลบงคบใชแลวเมอวนท 18 เมษายน พ.ศ. 2554 จงไดปรบปรงกลไกและเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน นอกเหนอไปจากท ไดมบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 หลายประการ ไดแก

1) การสงเสรมการปองกนและปราบปรามการทจรต เชน การคมครองพยานหรอผใหถอยค าการจดใหมเงนสนบน รางวลตอบแทน หรอประโยชนอนใด กบผใหถ อยค าหรอผทแจงเบาะแสหรอขอมลใดเกยวกบการทจรต การยกยองและคมครองเจาหนาทของรฐทแจงเบาะแสหรอใหขอมลเกยวกบการทจรต การกนผถกกลาวหาและบคคลทเกยวของไวเปนพยาน การใหหนวยงานของรฐเปดเผยขอมลการจดซอจดจาง การเพมเตมหลกเกณฑและวธการยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน รวมทงการตรวจสอบขอเทจจรง และกระบวนการไตสวนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหเกดความชดเจนและมประสทธภาพยงขน

2) การจดตงกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตประจ าจงหวด เพอสรรหาคนด มคณธรรมจรยธรรมในแตละจงหวดเพอด าเนนงานตอตานการทจรต โดยกฎหมายก าหนดใหเรมมกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตประจ าจงหวด หลงวนประกาศใชกฎหมาย ป.ป.ช. ฉบบใหมแลว ๒ ป ในการนเองส านกงาน ป.ป.ช. จงไดด าเนนการจดตงส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวดครบทง ๗๖ จงหวด เปนทเรยบรอย

ในป พ.ศ. 2558โดยเพมโทษสงสดของการทจรตเปนโทษประหารชวต มการรวมศนยหนวยงานตอตานการทจรตโดยท างานรวมกนแบบบรณาการในนาม “ศนยอ านวยการตอตานการทจรตแหงชาต (ศอตช.)” รวมไปถงการวางกตกาใหมในรางรฐธรรมนญโดยเนนในเรองการปราบปราบการทจรตเปนส าคญ

Ref. code: 25595501035025QBN

29

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดทมนายปานเทพ กลาณรงคราญ เปนประธานกรรมการ ป.ป.ช. เรมผลกดนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ซงนบเปนครงแรกทจดท ายทธศาสตรตอตานการทจรตระดบชาตขน

ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ประกอบดวย 4 ยทธศาสตร ไดแก

(1) ปลกฝงจตส านก (2) รวมพลงแผนดนปองกนปราบปรามทจรต (3) เสรมสรางความแขงแกรงของหนวยงานตอตานทจรต (4) สรางบคลากรมออาชพปองกนและปราบปรามทจรต การผลกดนยทธศาสตรดงกลาว เกดขนพรอมกบการจดตงหนวยงานตอตานการ

ทจรตภาครฐหนวยงานใหมในชอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตภาครฐ หรอ คณะกรรมการ ป.ป.ท. การตงองคกรใหมนสะทอนภาพวา รฐบาลมความพยายามท าใหปญหาการทจรตลดลง

คณะกรรมการ ป.ป.ท. ตงขนตามพระราชบญญตมาตรการของฝายบรหารในการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2551 และเขามามบทบาทมากขนในการชวยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปองกนและปราบปรามการทจรต โดยเฉพาะการทจรตระดบทไมใหญ เชน ฐานความผดประเภทปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบรวมทงใชอ านาจหรอต าแหนงหนาทโดยมชอบ

ปญหาการทจรตไมไดเปลยนแปลงเทาใดนก แมจะรณรงคตอตานมาตงแตป พ.ศ. 2540 และเปนทนาสงเกตวา การลงทนปองกนเพอแกปญหาการทจรต เนนทการขยายโครงสรางหนวยงาน เชน การตงหนวยงานใหมอยางส านกงาน ป.ป.ท. หรอการจดตงส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด

ในป พ.ศ. 2554 มการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 โดยหนงในเรองทปรากฏในกฎหมายฉบบน คอ ก าหนดใหมกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตประจ าจงหวด (หมวด 9/2 มาตรา 103/10-103/21) ซงเปนไปตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตประจ าจงหวด (คณะกรรมการ ป.ป.จ.) ท าหนาทสงเสรมการปองกนและปราบปรามการทจรตโดยประสานความรวมมอกบประชาชนภายในจงหวด สรางเครอขาย รบเรองรองเรยนและรบแบบแสดงรายการทรพยสนของผมหนาทยนแบบใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตรวจสอบ

นอกจากน การแกไขพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2554 ไดเพมบทบญญตใหหนวยงานรฐตองประกาศราคากลางการจดซอ

Ref. code: 25595501035025QBN

30

จดจางและการค านวณราคากลางไวในระบบขอมลอเลกทรอนกสเพอใหประชาชนสามารถตรวจดได (มาตรา 103/7) เนองจากงานวจยดานการทจรตพบวา กระบวนการจดซอจดจางเปนกระบวนการทมความเสยงตอการทจรตมากทสดการแกไขกฎหมายดงกลาว ยงเพมแรงจงใจกบผแจ งเบาะแสกรณทจรต โดยเรยกวา การจายเงนสนบนส าหรบผชชองแจงเบาะแสเรองการทจรต หรอคดร ารวยผดปกต (มาตรา 103/3)

อาจกลาวไดวา ในชวง 5 ป หลงเปลยนแปลงทางการเมองเมอป พ.ศ. 2549 การตอตานการทจรตเนนกลไกปราบปรามเปนหลก แตการปราบปรามการทจรตจะถกมองเปนการ “เชคบล” กลมทางการเมองหรอไมนน ขนอยกบทศนคตของแตละคน

การตอตานการทจรตหลงป พ.ศ. 2554 จนถงปจจบนน มจดนาสนใจหลายประการ ทงในแงความเขมขนของการสรางบทลงโทษผททจรต การรวมศนยตอตานการทจรต การใช มาตรา 44 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พ.ศ. 2559 สงพกงานผเกยวของกบเรองความโปรงใส การตงศาลพเศษเพอมาตดสนคดทจรตเพยงอยางเดยว บทบาทของสอมวลชนตลอดจนการสรางเครอขายการท างานขององคกรตอตานคอรรปชนประเทศไทย (ACT)

พฒนาการปองกนการทจรตในยคหลงการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 จงมความส าคญมาก เพราะนอกจากไดบญญตใหมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ขนมาแลว กมการรางรฐธรรมนญขนมาอก 2 ฉบบ นนคอ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 ซงมววฒนาการทตองการปองกนการทจรตอยางเปนรปธรรมและรดกม คลอบคลมทกองคกรการใชอ านาจซงปจจบนคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอสระในการด าเนนงานดานการปองกนการทจรตโดยปราศจากการแทรกแซงจากฝายการเมอง จงท าใหเกดความคลองตวและรปแบบในการปฏบตงานทมความชดเจนขน สงผลท าใหสงคมใหการยอมรบในการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มากยงขน

2.4 อ านาจหนาทตามกฎหมายและวธปฏบตงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

2.4.1 อ านาจหนาทและคณสมบตตามรฐธรรมนญ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 232 บญญตวา คณะกรรมการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตประกอบดวยกรรมการจ านวนเกาคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามค าแนะน าของวฒสภาจากผซงไดรบการสรรหาโดยคณะกรรมการสรรหา ผซงไดรบการสรรหาตองเปนผมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ มความร ความเชยวชาญ และประสบการณดานกฎหมาย บญช เศรษฐศาสตร การบรหารราชการแผนดน หรอการอนใดอนเปนประโยชนตอการปองกนและปราบปรามการทจรต และตองมคณสมบตอยางหนงอยางใด ดงตอไปนดวย

Ref. code: 25595501035025QBN

31

(1) รบราชการหรอเคยรบราชการในต าแหนงไมต ากวาอธบดผพพากษา อธบดศาลปกครองชนตนตลาการพระธรรมนญหวหนาศาลทหารกลาง หรออธบดอยการมาแลวไมนอยกวาหาป

(2) รบราชการหรอเคยรบราชการในต าแหนงไมต ากวาอธบดหรอหวหนาสวนราชการทเทยบเทามาแลวไมนอยกวาหาป

(3) เปนหรอเคยเปนผด ารงต าแหนงผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐทไมเปนสวนราชการหรอรฐวสาหกจมาแลวไมนอยกวาหาป

(4) ด ารงต าแหนงหรอเคยด ารงต าแหนงศาสตราจารยของมหาวทยาลยในประเทศไทยมาแลวไมนอยกวาหาป และยงมผลงานทางวชาการเปนทประจกษ

(5) เปนหรอเคยเปนผประกอบวชาชพทมกฎหมายรบรองการประกอบวชาชพโดยประกอบวชาชพอยางสม าเสมอและตอเนองมาเปนเวลาไมนอยกวายสบปนบถงวนทไดรบการเสนอชอ และไดรบการรบรองการประกอบวชาชพจากองคกรวชาชพนน

(6) เปนผมความรความช านาญและประสบการณทางดานการบรหาร การเงน การคลง การบญช หรอการบรหารกจการวสาหกจในระดบไมต ากวาผบรหารระดบสงของบรษทมหาชนจ ากดมาแลวไมนอยกวาสบป

(7) เคยเปนผด ารงต าแหนงตาม (1) (2) (3) (4) หรอ (6) รวมกนไมนอยกวาสบป การนบระยะเวลาตามวรรคสอง ใหนบถงวนทไดรบการเสนอชอหรอวนสมครเขา

รบการสรรหาแลวแตกรณ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 233 บญญตวา กรรมการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมวาระการด ารงต าแหนงเจดปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหด ารงต าแหนงไดเพยงวาระเดยว

ในระหวางทกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตพนจากต าแหนงกอนวาระและยงไมมการแตงตงกรรมการแทนต าแหนงทวาง ใหกรรมการเทาทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได เวนแตจะมกรรมการเหลออยไมถงหาคน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 234 บญญตวา คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมหนาทและอ านาจดงตอไปน

(1) ไตสวนและมความเหนกรณมการกลาวหาวาผด ารงต าแหนงทางการเมอง ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระ หรอผวาการตรวจเงนแผนดน ผใดมพฤตการณร ารวยผดปกต ทจรตตอหนาท หรอจงใจปฏบตหนาทหรอใชอ านาจขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอกฎหมายหรอฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยางรายแรง เพอด าเนนการตอไปตามรฐธรรมนญหรอตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

Ref. code: 25595501035025QBN

32

(2) ไตสวนและวนจฉยวาเจาหนาทของรฐร ารวยผดปกต กระท าความผดฐานทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมเพอด าเนนการตอไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(3) ก าหนดใหผด ารงต าแหนงทางการเมอง ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระ ผวาการตรวจเงนแผนดน และเจาหนาทของรฐยนบญชทรพยสนและหนสนของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะ รวมทงตรวจสอบและเปดเผยผลการตรวจสอบทรพยสนและหนสนของบคคลดงกลาว ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(4) หนาทและอ านาจอนทบญญตไวในรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ในการปฏบตหนาทตาม (1) (2) (3) ใหเปนหนาทของคณะกรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาตทจะตองจดใหมมาตรการหรอแนวทางทจะท าใหการปฏบตหนาทมประสทธภาพ เกดความรวดเรว สจรต และเทยงธรรม ในกรณจ าเปนจะมอบหมายใหหนวยงานของรฐทมหนาทและอ านาจเกยวของกบการปองกนและปราบปรามการทจรตด าเนนการแทนในเรองทมใชเปนความผดรายแรงหรอทเปนการกระท าของเจาหนาทของรฐบางระดบหรอก าหนดใหพนกงานเจาหนาทของหนวยธรการของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนผด าเนนการสอบสวนหรอไตสวนเบองตนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตกได

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 บญญตใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมอ านาจหนาทดงตอไปน

(1) ไตสวนขอเทจจรงและสรปส านวน พรอมทงน าความเหนเสนอตอวฒสภา กรณมการรองขอใหถอดถอนผด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภา ผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ประธานศาลฎกา ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานศาลปกครองสงสด อยการสงสด กรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดนของรฐสภา ตลาการศาลรฐธรรมนญ กรรมการตรวจเงนแผนดน รองประธานศาลฎกา ตลาการศาลปกครองสงสด หวหนาส านกตลาการทหาร รองอยการสงสด ผด ารงต าแหนงระดบสง และผด ารงต าแหนงอนตามทกฎหมายบญญต

(2) ไตสวนขอเทจจรงและสรปส านวน พรอมทงท าความเหนสงไปยงอยการสงสดเพอฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง กรณมผกลาวหารองเรยนใหด าเนนคดอาญากบผด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอขาราชการการเมองอนร ารวยผดปกต กระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการตามประมวล

Ref. code: 25595501035025QBN

33

กฎหมายอาญา หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทหรอทจรตตอหนาทตามกฎหมายอน และใหใชบงคบกบกรณทบคคล ดงกลาวหรอบคคลอนเปนตวการ ผใชหรอผสนบสนนดวย

(3) ไตสวนและวนจฉยวาเจาหนาทของรฐร ารวยผดปกต กระท าความผดฐานทจรตตอหนาท หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม

(4) ตรวจสอบความถกตองและความมอยจรง รวมทงความเปลยนแปลงของ ทรพยสนและหนสนของเจาหนาทของรฐ รวมทงตรวจสอบความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสนของผด ารงต าแหนงทางการเมอง

(5) ก าหนดหลกเกณฑเกยวกบการก าหนดต าแหนงและชนหรอระดบของ เจาหนาทของรฐทจะตองยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน

(6) ก าหนดหลกเกณฑและวธการยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนของเจาหนาทของรฐ และการเปดเผยบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนของผด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรและรฐมนตร

(7) รายงานผลการตรวจสอบ และผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตตอ คณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎร และวฒสภา ทกป และน ารายงานนนออกพมพเผยแพรตอไป

(8) เสนอมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการ หรอวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐเพอปองกนและปราบปรามการทจรตตอหนาท การกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอการกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม

(9) ด าเนนการใหศาลมค าสงหรอค าพพากษาใหยกเลกหรอเพกถอนสทธหรอเอกสารสทธทเจาหนาทของรฐไดอนมตหรออนญาตใหสทธประโยชนหรอออกเอกสารสทธแกบคคลใดไปโดยมชอบดวยกฎหมายหรอระเบยบของทางราชการอนเปนเหตใหเสยหายแกทางราชการ

(10) ด าเนนการเพอปองกนการทจรตและเสรมสรางทศนคตและคานยมเกยวกบความซอสตยสจรต รวมทงด าเนนการใหประชาชนหรอกลมบคคลมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต

(11) ใหความเหนชอบในการแตงตงเลขาธการ (12) แตงตงบคคลหรอคณะบคคลเพอปฏบตหนาทตามทไดรบมอบหมาย (13) ด าเนนการอนตามทพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนบญญต หรอท

กฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชนนไดแก

Ref. code: 25595501035025QBN

34

(13.1) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง พ.ศ. 2542

(13.2) พระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542

(13.3) กฎหมายวาดวยการจดการหนสวนหรอหนของรฐมนตร 2.4.2 อ านาจหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ

อ านาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดบญญตไวตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 บญญตใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจดงตอไปน

(1) สงใหขาราชการพนกงานหรอลกจางของหนวยงานราชการหนวยงานของรฐรฐวสาหกจหรอราชการสวนทองถนปฏบตการทงหลายอนจ าเปนแกการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. หรอเรยกเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของจากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาใหถอยค าหรอใหใหถอยค าเพอประโยชนแหงการไตสวน ขอเทจจรง

(2) ด าเนนการขอใหศาลทมเขตอ านาจออกหมายเพอเขาไปในเคหสถาน สถานทท าการหรอสถานทอนใดรวมทงยานพาหนะของบคคลใดๆ ในระหวางเวลาพระอาทตยขนและพระอาทตยตก หรอในระหวางเวลาทมการประกอบกจการเพอตรวจสอบ คน ยด หรออายดเอกสารทรพยสนหรอพยานหลกฐานอนใดซงเกยวของกบเรองทไตสวนขอเทจจรงและหากยงด าเนนการไมแลวเสรจในเวลาดงกลาวใหสามารถด าเนนการตอไปไดจนกวาจะแลวเสรจ

(3) มหนงสอใหหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวนทองถน หรอหนวยงานเอกชนด าเนนการเพอประโยชนแหงการปฏบตหนาท การไตสวนขอเทจจรง หรอการวนจฉยชขาดของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

(4) วางระเบยบเกยวกบหลกเกณฑและวธการจายคาเบยเลยงคาเดนทางและคาตอบแทนของพยานบคคล และเกยวกบการปฏบตหนาทของพนกงานเจาหนาทหรอเรองอนใดเพอปฏบตการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน

(5) วางระเบยบเกยวกบการจายเงนสนบนตามมาตรา 28 (6) ออกระเบยบหรอประกาศเกยวกบการบรหารทวไป การบรหารงานบคคล

การงบประมาณ การเงนและทรพยสน และการด าเนนการอนของส านกงาน ป.ป.ช. (7) ในการด าเนนคดอาญากบเจาหนาทของรฐตามพระราชบญญตประกอบ

รฐธรรมนญน ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจดงตอไปน (7.1) แสวงหาขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานเพอทจะทราบ ขอเทจจรง

หรอพสจนความผด และเพอเอาตวผกระท าผดมาฟองลงโทษ

Ref. code: 25595501035025QBN

35

(7.2) ด าเนนการขอใหศาลทมเขตอ านาจออกหมายเพอใหมการจบ และควบคมตวผถกกลาวหาซงระหวางการไตสวนขอเทจจรงปรากฏวาเปนผกระท าความผดหรอเปนผซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมตวาขอกลาวหามมล เพอสงตวไปยงพนกงานอยการสงสดเพอด าเนนการตอไป

(7.3) การปลอยตวผถกจบชวคราว (8) ฟองคดหรอแตงตงทนายความใหฟองคดแทนตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของ

ผด ารงต าแหนง ทางการเมอง หรอศาลทมเขตอ านาจพจารณาพพากษาคด แลวแตกรณ ดงน (8.1) ในกรณทคณะกรรมการ ป.ป.ช. และอยการสงสดไดแตงตงคณะท างานขน

พจารณาแลว ไมอาจหาขอยตเกยวกบการด าเนนคดได (8.2) ในกรณทผถกกลาวหาเปนอยการสงสด (9) มอ านาจสงเรองใหผบงคบบญชาของผถกกลาวหาสงพกราชการหรอ พกงาน

เพอรอฟงผลการพจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในกรณทผถกกลาวหาอาจจะกอใหเกดความเสยหายใหแกทางราชการหรอเปนอปสรรคในการไตสวนขอเทจจรง

2.4.3 อ านาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามกฎหมายอน 1) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของด ารง

ต าแหนงทางการเมอง พ.ศ. 2542 ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง ในกรณทคณะท างานไมอาจหาขอยตเกยวกบการฟองคดไดภายในก าหนดระยะเวลา 14 วน นบแตวนตงคณะท างาน

2) พระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 ในกรณทมพฤตการณปรากฏแกคณะกรรมการ ป.ป.ช. หรอมการกลาวหารองเรยนวาการด าเนนการซอการจาง การแลกเปลยน การเชา การจ าหนายทรพยสน การไดรบสมปทาน หรอการไดรบสทธใดๆ ของหนวยงานของรฐครงใด มการกระท าอนเปนความผดตามกฎหมายวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจ ดงน

(1) แสวงหาขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐาน เพอทจะทราบขอเทจจรงหรอพสจนความผดและเพอเอาตวผกระท าผดมาฟองลงโทษ

(2) มค าสงใหขาราชการ พนกงาน หรอลกจางหนวยงานของรฐปฏบตการทงหลาย อนจ าเปนแกการรวบรวมพยานหลกฐานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. หรอเรยกเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของ จากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาใหถอยค าเพอประโยชนในการสอบสวน

(3) ด าเนนการขอใหศาลทมเขตอ านาจออกหมายเพอเขาไปในเคหสถาน สถานทท าการ หรอ สถานทอนใด รวมทงยานพาหนะของบคคลใด ๆ ในระหวาง พระอาทตยขนและพระอาทตยตก หรอในระหวางเวลาทมการประกอบกจการเพอตรวจสอบ คน ยด หรออายดเอกสาร

Ref. code: 25595501035025QBN

36

ทรพยสน หรอพยานหลกฐานอนใด ซงเกยวกบเรองท ท าการไตสวนขอเทจจรง และหากด าเนนการ ไมแลวเสรจในเวลาดงกลาวใหสามารถด าเนนการตอไปไดจนกวาจะแลวเสรจ

(4) ด าเนนการขอใหศาลทมเขตอ านาจออกหมาย เพอใหมการจบและควบคมตวผถกกลาวหา ซงระหวางการไตสวนขอเทจจรงปรากฏวาเปนผกระท าความผด หรอเปนผซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมตวาขอกลาวหามมล เพอสงตวไปยงส านกงานอยการสงสด เพอด าเนนการตอไป

(5) ขอใหเจาพนกงานต ารวจหรอพนกงานสอบสวนด าเนนการตามหมายของศาลทออกตาม (3) หรอ (4)

(6) ก าหนดระเบยบโดยประกาศในราชกจจานเบกษาเกยวกบการสบสวนและสอบสวนการกระท าผดตามพระราชบญญตน และการประสานงานในการด าเนนคดระหวางคณะกรรมการ ป.ป.ช. พนกงานสอบสวน และพนกงานอยการ

ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน ใหประธานกรรมการ และกรรมการ ป.ป.ช. เปนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจชนผใหญ และมอ านาจหนาทเชนเดยวกบพนกงานสอบสวน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา และเพอประโยชนในการสอบสวนใหคณะ กรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจแตงตงอนกรรมการหรอพนกงานเจาหนาทด าเนนการตามอ านาจ หนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ได ในกรณเชนวานใหอนกรรมการหรอพนกงานเจาหนาททได รบแตงตงเปนพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ในกรณทคณะกรรมการ ป.ป.ช. สงรายงานการสอบสวนใหส านกงานอยการสงสดด าเนนคดตอไป การด าเนนการเกยวกบการสงฟองหรอไมฟองของพนกงานอยการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ใหถอวาบทบญญตทก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของพนกงานสอบสวน ผบญชาการต ารวจแหงชาต หรอผวาราชการจงหวดเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

3) พระราชบญญตการจดการหนสวนหรอหนของรฐมนตร พ.ศ. 2543 ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจดงน

ด าเนนการบงคบใชกฎหมายเพอใหการจดการหนสวนหรอหนของรฐมนตร เปนไปตามบทบญญตของกฎหมาย โดยก าหนดประเภทของนตบคคลทจะจดการหน ก าหนดแบบสญญาจดการหนสวนหรอหนของรฐมนตร

นอกจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยและพระราชบญญตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542และทแกไขเพมเตมแลว ยงมกฎหมายอนซงก าหนดอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงกฎหมายตางๆ ไดใหอ านาจหนาทอยางมความสอดคลองกนและไมไดท าใหท างานซ าซอนกนแตอยางใด

Ref. code: 25595501035025QBN

37

2.4.4 การแสดงบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน การแสดงบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนมรากฐานมาจากศาสตรของ

วชาตอตานการทจรต (Anti-Corruption Study) ไดวางแนวทางควบคมปญหาการทจรตไว 3 แนวทาง ไดแก

1) แนวทางลดอ านาจผกขาดของผใชอ านาจนน 2) แนวทางการลดการใชดลยพนจ 3) แนวทางสรางความโปรงใสและพฒนากลไกสรางความรบผดชอบ ซงแนวทางทงสามน ถกน าไปพฒนาและผลตเปนมาตรการหรอชดนโยบายการ

ตอตานทจรต ซงในทางสากลแลว แนวทางท 3 การสรางความโปรงใสและพฒนากลไกสรางความรบผดชอบ (Enhancing transparency and accountability) เปนแนวทางทถกน ามาใชแกปญหาการทจรตมากทสดมาตรการหนงทสอดรบกบแนวทางการสรางความโปรงใสและพฒนากลไกสรางความรบผดชอบ คอ มาตรการดานการยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน ซงน าไปสกลไกการตรวจสอบทรพยสนของเจาหนาทรฐทงทเปนขาราชการการเมอง ขาราชการการเมองทองถนและขาราชการประจ าระดบสง

ซงกลาวไดวาการตรวจสอบทรพยสนและหนสนนบเปนหนงในสามภารกจงานส าคญของคณะกรรมการ ป.ป.ช. และส านกงาน ป.ป.ช. นอกเหนอจากภารกจดานการปองกนและภารกจดานปราบปรามการทจรตตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 ไดบญญตใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทก าหนดต าแหนงของเจาหนาทรฐทจะตองยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน ตรวจสอบความถกตองและความมอยจรง รวมทงความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสน รวมถงก าหนดหลกเกณฑและวธการเปดเผยบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบของผด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภาและเจาหนาทของรฐ ตลอดจนก าหนดหลกเกณฑและวธการยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนของผด ารงต าแหนงทางการเมอง ผบรหารทองถนและสมาชกสภาทองถน และเจาหนาทของรฐทมหนาทยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน การตรวจสอบทรพยสนและหนสนของเจาหนาทของรฐ โดยการก าหนดใหเจาหนาทของรฐ ไดแก ผด ารงต าแหนงทางการเมอง ผด ารงต าแหนงระดบสง และผด ารงต าแหนงอนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประกาศก าหนด มหนาทตองยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทกครงทเขารบต าแหนง ทก 3 ปทอยในต าแหนง ทกครงทพนจากต าแหนง และทกครงทพนจากต าแหนงมาแลวเปนเวลา 1 ป นนเปนมาตรการตรวจสอบการใชอ านาจรฐท

Ref. code: 25595501035025QBN

38

บญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554

การยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนถอวาเปนหนาทเฉพาะตวของผมหนาทยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน หากจงใจไมยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบภายในเวลาทกฎหมายก าหนด หรอจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจหรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ อาจตองพนจากต าแหนงและหามด ารงต าแหนงเปนเวลา 5 ป และไดรบโทษทางอาญาอกดวย (จ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ)

ทงน ในสวนการด าเนนการตรวจสอบทรพยสนและหนสนของทงผด ารงต าแหนงทางการเมองและของเจาหนาทอนของรฐ พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 หมวด 3 มาตรา 32 ถงมาตรา 42 ไดบญญตใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนผมหนาทในการตรวจสอบความถกตองและความมอยจรง รวมทงความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสนของทงผด ารงต าแหน งทางการเมองและเจาหนาทรฐทมหนาทยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน

ในบทบาทการตรวจสอบทรพยสนของ คณะกรรมการ ป.ป.ช. นบเปนบทบาทส าคญเพราะนบตงแตป พ.ศ. 2543 เปนตนมา นกการเมองระดบสงหลายคนตางถกคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลความผดวาจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสน หนสน และเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ เชน

1) ในป พ.ศ. 2543 เปนตนมา มนกการเมองระดบสงหลายคนทถกคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลความผด กรณจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ เชน ป พ.ศ. 2543 พลตรสนน ขจรประศาสน ถกชมลความผดจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. และศาลรฐธรรมนญมมตใหเวนวรรคทางการเมองเปนเวลา 5 ป ซงในปเดยวกนนน พนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร กถกคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลความผดเชนเดยวกน แตศาลรฐธรรมนญวนจฉยใหพนความผด

2) ในป พ.ศ. 2545 นายรกเกยรต สขธนะ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ถกคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลกรณจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ

3) ในป พ.ศ. 2551 นายยงยทธ ตยะไพรช อดตรฐมนตรการกระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ถกคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลเรองจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ และทายทสดไดถกศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองตดสนใหเวนวรรคทางการเมอง 5 ป

Ref. code: 25595501035025QBN

39

ในแตละป มบญชนบหมนทเจาหนาทส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ตองท าการตรวจสอบทรพยสนของผมหนาทตองยนแสดง ซงมาจากนกการเมอง ขาราชการระดบสง รวมถงนกการเมองทองถน

การยนบญชแสดงทรพยสนและหนสนเปนหนาทเฉพาะตวของผมหนาทยน ดงนน

(1) หากผใดทจงใจไมยน หรอ (2) จงใจยนเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ หรอ (3) ปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทราบแลว โทษทไดรบ คอ ตองพนจากต าแหนง หามด ารงต าแหนงทางการเมองเปนเวลา

5 ป และยงไดรบโทษทางอาญาอกดวย (จ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ)

หลงจากทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชมลความผดแลว เรองจะถกสงไปยงศาลเพอพจารณาวนจฉย ซงในอดตเมอครงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 คณะกรรมการ ป.ป.ช. จะสงเรองไปยงศาลรฐธรรมนญวนจฉยซงทผานมา มการวนจฉยคดส าคญหลายคด โดยเฉพาะการชมลพลตรสนน ขจรประศาสน ทตองเวนวรรคทางการเมอง 5 ป ฐานยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ

อยางไรกด หลงใชรฐธรรมนญป พ.ศ. 2550 คดจงใจไมแจงบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนหรอแสดงเทจหรอปกปดขอเทจจรงนน ก าหนดใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. สงเรองไปยงศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองวนจฉยแทนศาลรฐธรรมนญ

มาตรการแสดงทรพยสนและหนสนนบเปนมาตรการพนฐานทสดในการปองกนการทจรตทมเจตนารมณใหผเขาไปมสวนเกยวของกบการใชอ านาจรฐตองแสดงความโปรงใสดวยการเปดเผยทรพยสนและหนสนของตนเองทงกอนและหลงเขารบต าแหนงสาธารณะเหลานน

บคคลทเขามาใชอ านาจรฐ ไมวาจะเขามาดวยวธการใดกตาม ตองตระหนกในเรอง ของความซอสตยสจรตเปนทประจกษ กอนททานจะเรยกรองความซอสตยสจรตจากผใดนนทานตางหากทสมควรแสดงจดยนและความสจรตใจทเปนรปธรรม ดวยพนฐานงายๆ คอ การเปดเผยทรพยสนทเรามอย หรอหนสนทเรามภาระผกพน เพอใหสงคมรบรวา ผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทรฐทกฎหมายบญญตใหมหนาทแสดงบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน กพรอมทจะแสดงความโปรงใส พรอมจะถกตรวจสอบ และพรอมจะแสดงความรบผดชอบทงทางกฎหมายและทางการเมองดวยเชนกน

Ref. code: 25595501035025QBN

40

2.5 การเสนอมาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2542-2552) 7

การจะศกษาการปองกนการทจรตใหไดผลอยางดนน จ าเปนตองศกษาตงแตแนวคดและทฤษฎดานการปองกนการทจรต ศกษาความส าคญและความเปนมาของการปองกนการทจรตจากพฒนาการปองกนการทจรตตงแตอดตจนถงปจจบน ศกษาและเรยนรอ านาจหนาทตามกฎหมายตลอดจนวธปฏบตงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตลอดจนแนวทางและมาตรการในการปองกนการทจรตอยางถองแทเสยกอน เมอท าความเขาใจความหมายและปญหาการทจรตอยางถองแทแลว จะท าใหเขาใจไดวาเพราะเหตใดจงตองมคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) เกดขน และคณะกรรมการ ป.ป.ช. มหนาทตามกฎหมายอยางไรบาง แตละชดมการด าเนนนโยบายดานการปองกนการทจรตเปนอยางไร มความกาวหนาและเหนผลทท าใหปญหาการทจรตลดลงอยางไรไดบาง ถายงมปญหาการทจรตอยคอนขางมากจะท าใหไดแนวทางในการแกไขปญหาการทจรตจากขอมลและการวเคราะหทเกดขนโดยส านกงาน ป.ป.ช. ไดจดโครงสรางภายในโดยจดตงส านกมาตรการปองกนการทจรตขน อกทงจดระบบงานดานการปองกนการทจรตใหมโดยแบงแยกการด าเนนการตามกลมเปาหมายโดยจดโครงสรางงานดานการปองกนการทจรตแบงเปน ส านกปองกนการทจรตภาครฐ ส านกปองกนการทจรตภาคการเมอง ส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน ส านกปองกนการทจรตภาคประชาสงคมและการพฒนาเครอขาย

2.5.1 การเสนอมาตรการปองกนการทจรตตอคณะรฐมนตร 1) มาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบของเจาหนาทรฐ กรณโรงงาน

อตสาหกรรมกอสภาวะมลพษสงแวดลอม 2) มาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบการด าเนนคดแก

ผกระท าการฝาฝนพระราชบญญตการประมง 3) มาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตภายในหนวยงานของรฐ 4) มาตรการเพมประสทธภาพในการจดซอยาของกระทรวงสาธารณสข 5) มาตรการตดตงระบบควบคมการจดเกบเงนคาธรรมเนยมผานทางดวยเครอง

คอมพวเตอร 6) ขอเสนอแนะการปองกนการทจรตกรณพนกงานเจาหนาทของดานตรวจคน

เขาเมองใชดวงตราประทบในหนงสอเดนทาง เพอเปนหลกฐานวามการตรวจอนญาตใหบคคลเดน

7ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, “หนงสอรวบรวม

มาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2542-2552),” สบคนเมอวนท 18 มนาคม 2560, จาก http://www.nacc.go.th/ewt_news.php?nid=7303&filename=index,.

Ref. code: 25595501035025QBN

41

ทางผานเขามาในหรอออกไปนอกราชอาณาจกรไทย ทงทผถอหนงสอเดนทางมไดเดนทางผานการตรวจอนญาต เพอเรยกรบผลประโยชนตอบแทน

7) รายงานคณะท างานพจารณาตดตามเรองโครงการรถยนตโดยสารปรบอากาศใชกาซธรรมชาต (CNG) ขององคการขนสงมวลชนกรงเทพ

2.5.2 การเสนอเรองใหสวนราชการปรบปรงการปฏบตราชการเพอปองกน การทจรต

1) สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนมสวนไดเสยในสญญาการซอการจางกบองคกรปกครองสวนทองถนทตนด ารงต าแหนง

2) พนกงานเจาหนาทกระท าการประเมนและเรยกเกบภาษปายโดยทจรต 3) การแตงตงขาราชการพลเรอนสามญใหด ารงต าแหนงทมลกษณะบรหาร

ระดบสง (ระดบ 9 ระดบ 10 และระดบ 11) ใหเกดความเปนธรรมโปรงใส และเกดประโยชนสงสดตอราชการและสงคม

4) กรณปฏบตของเจาหนาทเทศกจเกยวกบปญหาหาบเร-แผงลอย 5) การก าหนดราคากลางงานกอสรางแหลงน าขนาดกลางและขนาดเลกกรม

ชลประทาน 6) มาตรการปองกนหรอลดโอกาสในการสมยอมเสนอราคาเฉพาะกรณการ

ก าหนดราคากลางงานกอสรางของทางราชการ 7) การปองกนการใชอภสทธในการขอหมายเลขทะเบยนรถยนตพเศษ 8) การก าหนดระเบยบการเกบรกษาของกลางของส านกเทศกจกรงเทพมหานคร 9) มาตรการปองกนการทจรตในการออกใบอนญาตขบรถ 10) การทจรตเกยวกบการควบคมอาคาร 11) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตกรณการออกและการใชบตรประจ าตว

ประชาชนส าหรบคนไทยและคนตางดาว 12) ขอเสนอแนะเรอง การปรบปรงแกไขการลงโทษนกเรยนไมเหมาะสม 13) ขอเสนอแนะกรณเจาหนาทของรฐการท าความผดทมใชความผดตอต าแหนง

หนาทราชการ 14) ขอเสนอเรองการสรางความโปรงใสในการแตงตงขาราชการใหด ารงต าแหนง

ระดบสง 2.5.3 การตดตามผลการปฏบตตามมาตรการปองกนการทจรตตามมตคณะรฐมนตร

1) พนกงานสอบสวนไมรบค ารองทกขหรอค ากลาวโทษ 2) มาตรการควบคมตรวจสอบ เรงรดการด าเนนคด

Ref. code: 25595501035025QBN

42

3) เรองมาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบผประกอบอาชพรถจกยานยนตรบจาง

4) มาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกน การเสนอมาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2542-2552) จะเหนไดอยางชดเจน

วามการด าเนนการในเชงมาตรการปองกนการทจรตไมวาจะเปนในเชงรปธรรมหรอนามธรรม มาตรการปองกนการทจรตมหลายเรองทประสบความส าเรจในการปองปราบหนวยงานในภาคสวนตางๆ ใหยดถอกรอบปฏบตในการด าเนนงานอยางมจรยธรรมและคณธรรม ซงนบวาเปนสงทส าคญมาก ตอมาส านกงาน ป.ป.ช. ไดด าเนนการดานมาตรการปองกนการทจรตอยางเปนรปธรรมชดเจนในป พ.ศ. 2555 ซงมาตรการปองกนการทจรตนจะเปนทงมาตรการและขอเสนอแนะ และเปนประเดนทสงคมใหความสนใจอยางกวางขวาง

2.6 การเสนอมาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2555) 8 การเสนอมาตรการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในป พ.ศ. 2555 นน เปนผลงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3 ทมนายปานเทพกลาณรงคราญ เปนประธานกรรมการ ป.ป.ช. เปนผเสนอมาตรการ ซงหลายๆ มาตรการเปนการรวบรวมมาตรการปองกนการทจรตทส าคญทเกดขนในโครงการของหลายๆ รฐบาล โดยมมาตรการปองกนการทจรตตางๆ ดงตอไปน

1) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตจากการใชระบบการจดซอจดจางดวยวธการอเลกทรอนกส (e-Auction)

2) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตกรณการด าเนนตามนโยบายของรฐบาลในการรบจ าน าขาวเปลอก

3) การบรหารงานบคคลของส านกงานต ารวจแหงชาต กรณการแตงตงและโยกยายขาราชการต ารวจของ 3 จงหวดชายแดนภาคใต และ 4 อ าเภอของจงหวดสงขลา

4) มาตรการปองกนการทจรตเกยวกบการจดสรรโควตาและการจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลเกนราคา

5) รายงานผลการศกษา กรณการซอขายประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร 6) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตเกยวกบการจายเงนสนบนและรางวลของกรม

ศลกากร กระทรวงการคลง

8 ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, มาตรการปองกนการ

ทจรต ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555, (กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต).

Ref. code: 25595501035025QBN

43

7) มาตรการในการสรางจตส านกทถกตองในเชงคณธรรม จรยธรรม ความซอสตยสจรตใหแกเดกและเยาวชนในสถานศกษาทกระดบทงในและนอกระบบโรงเรยน

8) โครงการปลกยางพาราในทแหงใหม ระยะท 3 พ.ศ. 2554-2556 ตามพระราชบญญตกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง มาตรา 21 ทว ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ

จะเหนไดวามาตรการปองกนการทจรตป พ.ศ. 2542-2552 เปนมาตรการทจดท าขนในขณะทยงไมมหนวยงานทรบผดชอบในการจดท ามาตรการปองกนการทจรตโดยตรง ท าใหนโยบายและรปแบบการท างานทไมชดเจน แตเมอเกดส านกมาตรการปองกนการทจรตในส านกงาน ป.ป.ช. จงไดก าหนดมาตรการปองกนการทจรตป พ.ศ. 2555 ซงมาตรการป พ.ศ. 2555 มความชดเจนมากขน ทงในดานของมาตรการปองกนการทจรตและหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง ตลอดจนยงใชเปนมาตรการปองกนการทจรตสบเนองจนถงปจจบน

2.7 แนวทางและกระบวนการปองกนการทจรต

2.7.1 แนวทางการปองกนการทจรตตอหนวยงานภาครฐทมความเสยงตอการทจรตสง ในภาครฐมสวนราชการจ านวนมาก ซงแตละสวนราชการมภารกจทหลากหลาย

และแตกตางกน รวมทงมอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดมากมาย โดยอ านาจหนาทนนจะมอบใหขาราชการในสวนราชการนนเปนผมอ านาจ บางครงอาจจะตองใชดลยพนจในการตดสนใจ ผกขาดอ านาจ ซงทาใหขาราชการในสวนราชการนน ๆ เลงเหนลทางทสามารถเรยกรบเงนหรอสนบนตาง ๆ ไดโดยงาย ดงนน จงควรมมาตรการ แนวทาง หรอเทคนคปองกนการทจรตในสวนราชการ ทไดมผศกษาวจยแลว ในแงของหลกธรรมาภบาล พบวาเปนหนวยงานทสามารถเกดการทจรตและประพฤตมชอบไดมาก จงควรมการปองกนการด าเนนการดงกลาว โดยศกษาหรอคนหามาตรการปองกนการทจรต จากขอมลการวจยของธรภทร เสรรงสรรค9พบวาพจารณาจากหลกการบรหารกจการบานเมองทด มสวนราชการทมอตราการบรหารกจการบานเมองทดจากระดบต าสดขนไปตามล าดบ ปรากฏวา 5 ล าดบแรก ไดแก ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตง ส านกงานอยการสงสด ส านกงานศาลยตธรรม กรมการขนสงทางบก

เมอไดหนวยงานทเหนวามโอกาสในการเกดการทจรตทสงกวาหนวยงานอน ๆ ในภาครฐดวยกนแลว ส านกงาน ป.ป.ช. และหนวยงานหลก หรออาจจะรวมไปถงหนวยงานทเปนเครอขายตาง ๆ ดวย เชน ส านกงาน ก.พ. ส านกงาน ก.พ.ร ส านกงานการตรวจเงนแผนหรอแมกระทงส านกงาน ป.ป.ท. ควรเขาไปด าเนนการปองกนและปราบปรามการทจรตโดยอาจจะเปนการปรบปรง

9ประจ าสาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ประธานสภาพฒนาการเมอง

และอดตรฐมนตรประจ าส านกนายกรฐมนตร

Ref. code: 25595501035025QBN

44

ทตวขาราชการตวระบบการปฏบตงานหรอระบบการตรวจสอบการท างานในสวนราชการทถอวามความเสยงและความจ าเปนในอนดบแรก ๆ เพอใหเกดผลลพธออกมาอยางชดเจน เนองจากการปองกนการทจรตเปนเรองทยากในการด าเนนการและยากตอการเปลยนแปลงใหเหนผลลพธออกมาอยางชดเจนทงภาพรวมของทกสวนราชการ

ดงนน จงควรรณรงคในสวนราชการทมความเสยงสงกอนในเบองตนเมอพจารณาจากกรณตวอยางทดของตางประเทศ ทงเขตปกครองพเศษฮองกง (สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนจน) และประเทศสงคโปร จะเหนวาการปองกนการทจรตของเขตปกครองพเศษฮองกง (สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนจน) จะเนนการปรบปรงระบบงานภายในหนวยงานของรฐมากกวาทตวขาราชการ เนองจากเหนวาการขจดโอกาสการทท าใหเกดการทจรตจะท าใหเกดการปองกนไดมากกวา และส าหรบในประเทศสงคโปร จะเนนการตรวจสอบและเสนอแนะ แนวทางแกไขการปฏบตงานรวมทงการจดการท าใหเกดความลาชาในการท างานของขาราชการ ซงทงสองประเทศเหนวา การทเปดโอกาสใหเจาหนาทของรฐทมอ านาจในการใชดลยพนจ หรอการผกขาดอ านาจใหนอยนาจะชวยแกปญหาดงกลาวได

ในประเทศไทยภาคราชการไดมการน าการปรบปรงแกไขและพฒนากระบวนงานใหมความชดเจน โปรงใสในหนวยงานตาง ๆ เชนกน โดยไดมการจดท าโครงการน ารอง เลอกสวนราชการขนมาเปนกรมตนแบบ เชน กรมทดน และกรมสรรพากร ซงวาเปนการด าเนนการปรบปรงวธการท างาน (Re-engineering) และไดมการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศขนมาปรบใช โดยนาทกกระบวนงานเขาสระบบทสามารถตรวจสอบได และมความโปรงใส เมอดผาน ๆ อาจเหนวาเปนแคการปรบกระบวนงาน แตเหตผลซอนเรนทด าเนนการดงกลาว ยงเปนการปองกนการทจรตทอาจเกดขนจากการท างานดวย ซงโครงการดงกลาวสงผลใหเหนอยางชดเจนวามการเปลยนแปลงในแนวทางทดขน เนองจากประชาชนสามารถทราบวาขนตอนการด าเนนการตาง ๆ ของหนวยงานอยางชดเจน โดยไมตองมการใหสนบน หรอสนน าใจแกเจาหนาทใหด าเนนกจกรรมทประชาชนมาตดตอ ประกอบกบการด าเนนการทกขนตอนมความโปรงใสและสามารถตรวจสอบไดทกขนตอน

มาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตส าหรบสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทาทมความเสยงตอการทจรต โดยจะแยกออกเปน2 ระดบคอ10

(1) ระดบหนวยงาน ซงจะเปนการเนนใหสวนราชการก าหนดกลยทธ/โครงการ เพอเสรมสรางระบบคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาล และเนนทการปรบระบบการท างาน โดย

10ณภทร เตโช, อภชาต จนทราธบด, ภชรย มแกว และ อรด ไกรยทธศกด, แนวทางการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตในสวนราชการไทย (กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, 2553), น. 13.

Ref. code: 25595501035025QBN

45

การวางระบบงานใหขาราชการทมอ านาจหนาทใหการใชอ านาจทตองใชดลยพนจพบกบลกคาใหนอยทสด เขยนขอกฎหมายใหมความชดเจนและสามารถปฏบตไดโดยตความใหนอยทสด

(2) ระดบตวบคคล เนนไปทการปลกฝงอดมการณ คณธรรม และจรยธรรมใหลกไปจนถงนสย เพอสรางศกดศรและคณคาของชวต

2.7.2 กระบวนการปองกนการทจรต11 กระบวนการด าเนนการเพอปองกนการทจรตในแตละสวนงานราชการสามารถ

แยกการด าเนนการไดเปน5 ขนตอน ดงน 1) สรางจตส านก โดยมงพฒนาใหขาราชการทกระดบมคณธรรม จรยธรรม โดย

มการ 1.1) รณรงคเผยแพร/ประชาสมพนธใหตระหนกและรบร ถงพฤตกรรมท

แสดงใหเหนถงการมคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลในหนวยงานภาครฐ 1.2) สงเสรมการฝกอบรมดานคณธรรม จรยธรรม และกฎระเบยบ วธปฏบต

ในเรองตาง ๆ ใหสามารถปฏบตงานไดถกตองตามระเบยบของทางราชการ และการควบคมภายใน เพอเปนการปองกนการทจรตฯ ทอาจเกดขนได

1.3) การจดกจกรรมเพอสรางความสจรต โปรงใส เพอนอมเกลาฯ ถวายในหลวง หรอด าเนนกจกรรมอนๆ รวมกบสถาบนการศกษา ภาคเอกชน หรอหนวยงานตาง ๆ

1.4) สงเสรมสนบสนนใหหนวยงานภาครฐจดท าโครงการทางดานคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาล และคดเลอกหนวยงานเหลานนเพอเปนตวอยาง และเผยแพรใหหนวยงานอน ๆ น าไปศกษาและประยกตใชตอไป

1.5) สงเสรมและสนบสนนใหเกดการปรบปรงการใหบรการประชาชนของหนวยงานภาครฐใหมพฤตกรรมและการปฏบตงานทสามารถตอบสนองความตองการของประชาชน

2) ผนกก าลงกบหนวยงานอน และการมสวนรวมของภาคเอกชน สอมวลชน และประชาชน ทกหมเหลา เพอเปนแบบอยางและเปนกลไกขบเคลอนใหเกดผลในทางปฏบตโดยมการ

2.1) แตงตงคณะกรรมการขบเคลอนการปองกนการทจรตในสวนราชการ 2.2) สรางใหมการสอดสอง และระบบเฝาระวงและรบขอมลเกยวกบการ

ทจรตประพฤตมชอบในหนวยงาน 2.3) มชองทางรบขอรองเรยน ขอคดเหน ขอเสนอแนะจากประชาชน เพอ

น าไปปรบปรงและพฒนาการบรหารราชการใหมประสทธภาพและมความคมคา

11เพงอาง.

Ref. code: 25595501035025QBN

46

3) ขบเคลอนในการปฏบตกบเจาหนาททกระดบ ยอมรบและพรอมใจในการรวมคด รวมท าเพอขบเคลอนคณธรรม ใหเกดขนแกหนวยงานดวยความภาคภมใจ

ใหทกสวนราชการด าเนนการตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ไปปฏบตใหเกดผล โดยเฉพาะการใหความส าคญในการอานวยความสะดวก และการมสวนรวมของประชาชนเพอใหสามารถตอบสนองความตองการของประชาชน

สงเสรมและผลกดนใหสวนราชการสรางความโปรงใส โดยการเปดโอกาสในการมสวนรวมของประชาชน ตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 และระเบยบส านกงานปลดกระทรวงการคลงวาดวยการจดใหมขอมลขาวสารของราชการไวใหประชาชนเขาด พ.ศ. 2542

ก าชบใหมการเผยแพรเอกสารจดซอจดจางใหสาธารณชนไดรบทราบอยางทวถง และปฏบตตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 โดยเครงครด

4) ตรวจสอบและประเมนผล เปนเครองมอเพอใหหวหนาสวนราชการและคณะกรรมการขบเคลอนการปองกนการทจรตในสวนราชการ

จดใหมคณะท างานประเมนผลความคมคาในการดาเนนโครงการภาครฐทเบกจายจากเงนงบประมาณ เพอวเคราะหความเสยงและความคมคาของโครงการตาง ๆ ใหเกดประโยชนแกประชาชนสงสด

ใหผตรวจสอบภายในของหนวยงาน ด าเนนการตรวจสอบการปฏบตงานของสวนราชการอยางทวถง และรายงานใหหวหนาสวนราชการทราบรวมทงมมาตรการเอาผดกบผทกระท าการทจรตอยางเอาจรงเอาจง

5) กระบวนการพฒนากระบวนงานภายใน และพฒนาระบบการบรหารงานของหนวยงาน ทเนนความเสมอภาค โปรงใส เปนธรรม และสามารถตรวจสอบไดในทกขนตอน เพอจ ากดชองทางสการทจรต อาจปฏรปกระบวนงานใหเจาหนาทพบกบประชาชนใหนอย เพอลดการเจรจาตอรองหรอการรบสนบน โดยอาจจะใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยท าใหทกกระบวนงานมหลกฐาน ขนตอนทชดเจน ประกอบกบหนวยงานทมความเสยงตอการทจรตชวยปรบปรงขอกฎหมายทงายตอการใชและการเขาใจ เพอใหประชาชนสามารถสอบทานได

ในภาครฐมปจจยทเออตอการทจรตสง เพราะไดรวมฝายการเมองและฝายขาราชการไวดวยกน หนวยงานภาครฐมกถกสงคมเชอวาเปนตนเหตปญหาการทจรตหนวยงานหนง เมอตองการใหการทจรตหมดไป ควรมาชวยกนคดและวางแผนมาตรการปองกนการทจรตขนอยางเปนระบบ

Ref. code: 25595501035025QBN

47

2.7.3 การด าเนนการตามมาตรการปองกนการทจรตระดบหนวยงาน ส าหรบสวนราชการตาง ๆ เมอด าเนนการตามมาตรการปองกนการทจรตในสวน

ของหนวยงานแลวในภาพรวมของทงระบบราชการ ควรมแนวทางการปองกนการทจรตและการสงเสรมการบรหารกจการบานเมองทด ทงในระยะสนและระยะยาว ดงน

ระยะสน (1) ปรบเงนเดอนหรอใหคาตอบแทนและสวสดการทเหมาะสม และเพยงพอตอ

สภาวะเศรษฐกจ และสามารถเบกจายไดอยางรวดเรว หรอใหรางวลผมความประพฤตด มผลงานด สรางแรงจงใจและเพอเปนขวญก าลงใจใหแกผปฏบตงาน พรอมทงยกยองใหเปนตวอยางทดตอผปฏบตงานคนอน สรางระบบคาตอบแทนโดยพจารณาเรองของผลงานเปนหลก

(2) มการตรวจสอบความถกตองของทรพยสน รายได และรายการหนสนของเจาหนาทรฐ จดแสดงรายรบ-รายจาย อยางโปรงใส และรวดเรวรดกม โปรงใส สามารถตรวจสอบไดทกขนตอนเปนประจ า โดยเฉพาะในสวนทมความเสยงตอการทจรต

(3) ก าหนดตวชวดหรอจดใหเปนมาตรการใหหนวยงานตาง ๆ ควรปรบปรงโครงสราง ปฏรปวธการท างานใหมความคลองตวมากขน ใหมความเปนสากล ทนสมยกบเหตการณปจจบน ลดขนตอนการท างานใหลดลง และกระชบขน ใหไดผลลพธเรว พรอมทงมอบหมายงานใหเหมาะสมกบความรและความสามารถของบคลากร กาหนดขอบขายความรบผดชอบทชดเจน รวมทงจดหาวสด อปกรณ วธการท างานททนสมย ประหยดเวลา และน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหมมาใช เพอการท างานทรวดเรว มประสทธภาพ และสามารถตรวจสอบได

(4) โยกยายสลบต าแหนงหนาทอยางเหมาะสม ใหมการหมนเวยนการท างาน เพอปองกนหรอก าจดการผกขาดและการใชระบบเสนสาย ระบบอปถมภ ใหความเสมอภาคแกบคลากรทกคน

(5) ผบรหารตองมวสยทศน รบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาและมสวนรวมในการเสนอแนะแนวทางในการบรหารแบบอสระ ใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน ตองวางตวและปฏบตตน เปนแบบอยางทดแกผใตบงคบบญชา รบฟงความคดเหนของผอน ด ารงไวซงความยตธรรม ไมล าเอยงและลงไปควบคม ดแลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาอยางใกลชด เพอลดชองวางไมใหมการทจรต

(6) การสรางมาตรฐานเกยวกบจรรยาบรรณวชาชพของสอ (7) ควรจดใหมการอบรมสมมนา ระดมความคดในการแสวงหาแนวทาง วธการ

แกปญหาการทจรต ตลอดจนเทคนคหรอแนวทางในการสงเสรมการบรหารกจการบานเมองทดภายในหนวยงาน โดยใหบคลากรทงภายในหนวยงานมสวนรวมในกจกรรมดงกลาวอยางทวถงและสงเสรมใหภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการปฏบตงานของหนวยงาน

Ref. code: 25595501035025QBN

48

(8) สรางอดมคตและจตส านกใหบคลากรในหนวยงานตระหนกในหนาทของตนเอง โดยยดหลก ศลธรรม จรยธรรม คณธรรม ความรบผดชอบมากกวาการใชมาตรการทางกฎหมาย

(9) ตงตแสดงความคดเหน หรอศนยกลางรบเรองราวรองทกข ใหประชาชนมสวนรวมในการสอดสองดแลการปฏบตงานของขาราชการ เชน สถานทสาธารณะตาง ๆ

(10) จดตงศนยขอมลขาวสาร เพอประชาสมพนธ กฎ ระเบยบ และขนตอนปฏบตงานของหนวยงาน และมระบบตรวจสอบการปฏบตจากภายใน ภายนอก และโดยประชาชน เชน สถานทราชการตาง ๆ

ระยะยาว (1) ควรก าหนดนโยบาย ระเบยบกฎหมายตาง ๆ ทแนนอนน ามาใชในการ

ปฏบตงาน ตองมการยดถอปฏบตโดยเครงครด ตลอดจนมบทลงโทษผกระท าผด อยางทรดกม และชดเจนและเปนธรรม

(2) เนนใหมความเปนอสระขององคกรอสระในการตรวจสอบการท างานของหนวยราชการ เปดเผยขอมลงบประมาณโครงการตาง ๆ ใหประชาชนไดรบทราบ และมสวนรวมในการตรวจสอบ เชน เมอมโครงการทมขนาดใหญควรใหเจาหนาททท าหนาทตรวจสอบเขาไปรวมด าเนนการตรวจสอบเปนระยะๆ เพอปองกนและปราบปรามไมใหเกดการทจรต โดยถอวาเปนการเฝาระวง มใชไปตรวจสอบเมอมการทจรตไปแลว ซงท าใหเกดผลเสยมากกวา เนองจากปญหาการทจรตไดเกดขนแลว ทงน อาจเขาไปรวมเฉพาะโครงการขนาดใหญกอน โดยอาจเรมจากสวนราชการทมอตราการบรหารกจการบานเมองทดในระดบต ากอน

(3) มระบบคดเลอกผบรหารหรอบคลากร ทมความร ความสามารถ ความช านาญ มประสบการณในการท างานอยางชดเจน และเปนตวอยางทด มเกณฑการคดเลอกบคลากรเขาทางานทมประสทธภาพ มมาตรฐานเปนทยอมรบ

(4) จดใหมการอบรมบคลากรทกระดบในหนวยงานใหมความร ซอสตย ยดหลกคณธรรม จดท าแผนการท างานอยางมประสทธภาพ และมการประเมนผลการปฏบตงานตามตวชวด มการใหรางวล พรอมประชาสมพนธและมการตดตามประเมนอยางตอเนอง

(5) ก าหนดกฎ ระเบยบ นโยบาย วสยทศน ยทธศาสตร และวธการบรหารงานบคคล โครงสรางการจดองคกรใหชดเจนไมซ าซอน ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการทจรตใหครอบคลมทกภาคสวน

(6) ปลกฝงจตส านกและสรางศรทธาใหเจาหนาททกคนตระหนกในหนาทความรบผดชอบ บนพนฐานแหงจรยธรรม คณธรรม ยดหลก ธรรมาภบาลในการปฏบตงานอยางตอเนอง

Ref. code: 25595501035025QBN

49

2.7.4 แนวทางการเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรต การทจรตในภาคราชการปจจยส าคญสวนหนงอาจเปนเรองของพฤตกรรมมนษย

อาจจะเกดจากความเคยชนทพบเหนการกระท านน ทเปนตวอยางทไมดหรออาจเกดจากการมทศนคต คานยม ทเนนวตถมากกวาการ มจรยธรรม ดงนน แนวทางแกไขปญหาเกยวกบทศนคตและคานยมในความซอสตย สจรต ตอการปฏบตราชการของเจาหนาทของรฐในหนวยงานราชการ ดงน

ระยะสน (1) ผบรหารควรสอดสองดแลเรองการทจรตในระบบราชการอยางใกลชด และ

ตองเปนตวอยางทด เชน ตองมความซอสตยสจรตตอการปฏบตราชการ และตองพยายามใหผใตบงคบบญชาอยในระเบยบวนยอยางเครงครด หากพบวามการทจรตในหนวยงานของตน ตองรบดาเนนการแกไขปญหาโดยดวน

(2) หนวยงานราชการควรยกยองเจาหนาทของรฐในสงกดทมความประพฤตชอบ และมความซอสตยสจรต โดยจดใหมคณะกรรมการทท าหนาทยกยองผประพฤตตนดวยความซอสตยสจรต โดยรวมมอกบส านกงาน ป.ป.ช. ทกปอยางตอเนอง

(3) หนวยงานราชการควรจดกจกรรมประเภทสมมนา เพอชวยเผยแพรผลงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

(4) หนวยงานราชการประสานงานกบหนวยงานภายในสงกดใหจดกจกรรมประเภทอบรมศลธรรม และจรยธรรม เปนประจ าและตอเนอง

(5) หนวยงานราชการควรน ามาตรการในการปลกฝงทศนคตและอดมการณเจาหนาทของรฐในสงกดใหมความซอสตยสจรต โดยการรกษาวนยคณธรรมและจรยธรรม

ระยะยาว (1) ภาคราชการควรเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรตตอการ

ปฏบตราชการ โดยค านงถงวาทศนคตและคานยมของเจาหนาทของรฐทมอายตางกน เพศตางกน ระดบการศกษาตางกน ลกษณะงานทปฏบตทตางกน และอายราชการทตางกนนน ยอมมทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรตตอการปฏบตราชการทแตกตางกนนน ยอมมทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรตตอการปฏบตราชการทแตกตางกน

(2) ควรสงเสรมใหมการประชาสมพนธงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มากขนกวาท เปนอย ในปจจบน รวมตลอดถงการประชาสมพนธทางสอสารมวลชน เชน โทรทศน หนงสอพมพ วทย มากกวาทเปนอยในสภาพปจจบนรฐบาลตองตระหนกถงการพฒนาทางดานจรยธรรม คณธรรมของประชาชนทกระดบ โดยเฉพาะอยางยงในระดบเยาวชนใหมความซอสตยสจรต มใชมงพฒนาทางดานเศรษฐกจเพยงดาน

Ref. code: 25595501035025QBN

50

2.7.5 มาตรการปองกนการทจรตทด าเนนการแลวเสรจ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดทม นายปานเทพ กลาณรงคราญ เปนประธาน

กรรมการ ป.ป.ช. ไดด าเนนมาตรการปองกนการทจรตแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2555 จ านวน 8 มาตรการ, ปงบประมาณ พ.ศ. 2556 จ านวน 2 มาตรการ, ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 จ านวน 5 มาตรการ, ปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จ านวน 6 มาตรการ

2.7.5.1 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2555 1) มาตรการในการสรางจตส านกทถกตองในเชงคณธรรมจรยธรรม

“ความซอสตยสจรตใหแกเดกและเยาวชนในสถานศกษาทกระดบทงในและนอกระบบโรงเรยน” 2) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตเกยวกบการจายเงนสนบนและ

รางวลของกรมศลกากร กระทรวงการคลง 3) รายงานผลการศกษากรณการซอขายประกาศนยบตรบณฑตวชาชพ

คร 4) มาตรการปองกนการทจรตเกยวกบการจดสรรโควตาและการ

จ าหนายสลากกนแบงรฐบาลเกนราคา 5) มาตรการปองกนการทจรต เรอง “การบรหารงานบคคลของ

ส านกงานต ารวจแหงชาต กรณการแตงตงและโยกยายขาราชการต ารวจของ 3 จงหวดชายแดนภาคใต และ 4 อ าเภอของจงหวดสงขลา

6) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรต กรณการด าเนนตามนโยบายของรฐบาลในการรบจ าน าขาวเปลอก

7) ขอเสนอแนะการปองกนการทจรต เรองโครงการปลกยางพาราในทแหงใหม ระยะท 3 พ.ศ. 2554–2556 ตามพระราชบญญตกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง มาตรา 21 ทว ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ

8) ขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตจากการใชระบบจดซอจดจางดวยวธการทางอเลกทรอนกส (e-Auction)

2.7.5.2 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2556 1) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตและความเสยหายของทางราชการ

ในการด าเนนการโครงการระบบบรหารจดการทรพยากรน าอยางยงยนและระบบแกไขปญหาอทกภยของประเทศไทย

2) ขอเสนอแนะเพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการเพอปองกนหรอปราบปรามการทจรต เรอง “การบรณาการปองกนการทจรตโครงการภาครฐ” (โดยการประเมนความเสยงและบรหารความเสยงในการด าเนนการ)

Ref. code: 25595501035025QBN

51

2.7.5.3 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2557 1) มาตรการปองกนการทจรตในกระบวนการจดสงแรงงานไทยไป

ท างานในตางประเทศ 2) มาตรการปองกนการทจรตในการด าเนนโครงการแทรกแซงตลาดมน

ส าปะหลง 3) ขอเสนอแนะในการจดเกบภาษโรงเรยนสอนกวดวชาทมลกษณะเปน

การประกอบธรกจ 4) มาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตในกระบวนการลกลอบ

ตดและคาไมพะยง 5) มาตรการปองกนการทจรตและการบกรกพนทปาไม

2.7.5.4 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2558 1) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรต กรณการตงครรภแทน 2) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตเกยวกบการประกอบธรกจราน

เกมสและอนเทอรเนต 3) มาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตในอตสาหกรรมแร 4) ขอเสนอแนะเกยวกบการใชระบบอเลกทรอนกสในการบรการภาครฐ

เพอปองกนการทจรต 5) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตทเกดจากการอนญาตใหราษฎร

ครอบครองทดนของรฐตามประมวลกฎหมายทดน 6) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตเกยวกบการปฏบตหนาทของ

เจาหนาทศลกากรตามแนวชายแดนรบช าระภาษ และออกใบเสรจรบเงนคาภาษอากรปากระวางการน าไม ไมแปรรป หรอสงประดษฐเครองใช หรอสงอนใดทท าดวยไม เขามาในราชอาณาจกรโดยไมถกตอง และไมตรงตามประเภทของสนคา

2.7.5.5 มาตรการทด าเนนการแลวเสรจปงบประมาณ พ.ศ. 2559 1) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตในการด าเนนตามนโยบายของ

รฐบาลเพอชวยเหลอเกษตรกร ผปลกยางพารา คณะกรรมการ ป.ป.ช ไดใหความส าคญกบการปองกนการทจรตโดยม

แนวนโยบายและมาตรการปองกนการทจรตตางๆ ส าหรบแนวนโยบายในการปองกนการทจรตนน ไดมงเนนการปองกนการทจรตในทกกลมเปาหมาย เชนในระดบเยาวชนทเนนการปลกจตส านกและทศนคตคานยมทดผานโครงการและกจกรรมตางๆ ระดบวยท างานทใชกลไกการปองกนการทจรตเขามาด าเนนการ ไมวาจะเปนกลไกทางดานการศกษา กลไกทางดานศาสนา รวมทงกลไกดานเครอขาย

Ref. code: 25595501035025QBN

52

และการสรางกลยาณมตร เปนตน อกทงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ยงไดตงคณะอนกรรมการ ป.ป.ช. ในคณะตางๆ เพอขบเคลอนและด าเนนการปองกนการทจรตโดยแบงการท างานตามกลมเปาหมาย โดยมหนวยงานระดบส านกทรบผดชอบในแตละกลมเปาหมาย

ในส านกงาน ป.ป.ช. ท าหนาทเปนฝายเลขานการของคณะอนกรรมการ ป.ป.ช. ในชดดงกลาว ในดานการจดท ามาตรการปองกนการทจรตรวมถงขอเสนอแนะตอองคกรหรอหนวยงานตางๆ ไดมการจดท ามาตรการตางๆ ทด าเนนการแลวเสรจหลายเรอง โดยมการจดตงคณะอนกรรมการดานมาตรการซงดแลรบผดชอบในดานตางๆ มส านกมาตรการปองกนการทจรตเปนฝายเลขานการของคณะอนกรรมการ ป.ป.ช. ดานมาตรการในแตละเรองโดยการปองกนการทจรตในระยะแรกนนจะยงไมเปนทรจกมากนก เนองจากวาสงคมยงคงมความคาดหวงกบการปราบปรามการทจรตซงสามารถเหนผลไดอยางชดเจน

Ref. code: 25595501035025QBN

53

บทท 3 การปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในระดบสากล การปองกนการทจรตเปนเรองทนานาชาตใหความสนใจและประเดนส าคญระดบโลก

กระบวนการการทจรตมความซบซอนมากยงขน มความซบซอนในเชงระบบและขยายวงกวางออกไปเปนลกษณะอาชญากรรมขามชาตนอกจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. จะมอ านาจหนาทในการปองกนการทจรตในประเทศแลว ยงมอ านาจหนาทในการปองกนการทจรตในตางประเทศดวย โดยมส านกการตางประเทศในส านกงาน ป.ป.ช. ทท าหนาทในการรวบรวมขอมล ตดตามความรวมมอ ประสานงานดานการปองกนการทจรตกบตางประเทศ และองคกรระหวางประเทศตางๆ ทงในดานความรวมมอและในดานอนสญญา โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดตระหนกถงความส าคญของปญหาการทจรต จงก าหนดนโยบายทจะท าใหการท างานเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน มการสรางความรวมมอและสรางกลไกในการตอตานการทจรตในรปแบบตางๆ รวมทงการพฒนาบคลากรใหมความรเทาทนกบรปแบบการทจรตในมาตรฐานระดบสากล ซงมการน า ดรรชนภาพลกษณคอรรปชน (Corruption Perceptions Index – CPI) มาใชเปนขอมลในการตดสนใจรวมมอกนในการปองกนการทจรต

3.1 อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต พ.ศ. 2546 (United Nations

Convention against Corruption: UNCAC, 2003)

เครองมอหนงซงไดก าหนดพฤตกรรมของเจาหนาทรฐ ใหปฏบตหนาท สงเสรมคานยมการมคณธรรม ความซอสตยสจรต และความรบผดชอบตอองคกร เรยกวาประมวลจรยธรรม (code of conduct) ซงองคการสหประชาชาตไดจดท าอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต พ.ศ. 2546 (United Nations Convention against Corruption: UNCAC, 2003) และมการก าหนดเกยวกบบทบญญตแหงอนสญญาวาดวยประมวลจรยธรรมของเจาหนาทของรฐภาค ใหน าประมวลจรยธรรมไปบงคบใชเพอการปองกนการทจรต ปรากฏอยในหมวดท 2 วาดวยมาตรการปองกนการทจรต ขอ 8: จรรยาบรรณส าหรบเจาหนาทรฐ1ซงมสาระส าคญ 6 ประการกลาวคอ

1อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรตแบงออกเปน 8 หมวด ดงน ; หมวด 1

บทบญญตทวไป หมวด 2 มาตรการปองกน หมวด 3 การก าหนดใหเปนความผดทางอาญาและการบงคบใชทางกฎหมาย หมวด 4 ความรวมมอระหวางประเทศ หมวด 5 การตดตามสนทรพยคน หมวด 6 ความชวยเหลอทางวชาการในการแลกเปลยนขอมลขาวสาร หมวด 7 กลไกในการปฏบตตามอนสญญา และหมวด 8 บทบญญตสดทาย

Ref. code: 25595501035025QBN

54

1) รฐภาคตองสงเสรมความมคณธรรมความซอสตยสจรตและความรบผดชอบในหมเจาหนาทของรฐใหสอดคลองกบหลกการพนฐานของระบบกฎหมายของตนเพอตอตานการทจรต

2) รฐภาคตองพยายามใหมการบงคบใชจรรยาบรรณหรอมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม การปฏบตหนาทราชการอยางถกตอง นาเคารพและเหมาะสม ทงน ภายในระบบกฎหมายและสถาบนของตน

3) เพอความมงประสงคในการปฏบตตามบทบญญตของขอน รฐภาคตองพเคราะหถงแนวคดรเรมทเกยวของขององคการระดบภมภาค องคการระหวางภมภาคและองคการพหภาค เชน จรรยาบรรณระหวางประเทศส าหรบเจาหนาทของรฐ ซ งระบในภาคผนวกของขอมตสมชชาสหประชาชาตท 51/59 เมอวนท 12 ธนวาคม ค.ศ. 1996 ทงน ในกรณทเหมาะสมและโดยเปนไปตามหลกการพนฐานของระบบกฎหมายของตน

4) รฐภาคตองพจารณาจดท ามาตรการและระบบทอ านวยความสะดวกในการรายงาน โดยเจาหนาทของรฐซงการกระท าการทจรตตอหนาท หากในการปฏบตหนาทของตน ไดรบทราบวามการกระท าเชนวา ทงน เปนไปตามหลกการพนฐานของกฎหมายภายในของตน

5) รฐภาคตองพยายามจดท ามาตรการและระบบทก าหนดใหเจาหนาทของรฐปฏบตในเรองตางๆ และแจงใหทราบถงหลกเกณฑทก าหนดไว โดยใหเปนไปตามหลกการพนฐานของกฎหมายภายใน เชน ขอก าหนดเกยวกบการด ารงตนนอกเหนอจากการท างาน การลงทน สนทรพย ของขวญหรอผลประโยชน ซงอาจท าใหเกดการขดกนซงผลประโยชนตอการปฏบตหนาทในฐานะเจาหนาทของรฐ

6) รฐภาคตองพจารณาน ามาตรการทางวนยหรอมาตรการอนใดมาใชกบเจาหนาทของรฐทฝาฝนจรรยาบรรณหรอมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม

การก าหนดจรยธรรมสากลเจาหนาทรฐดงกลาว พบวา ขอบญญตในประมวลจรยธรรมมกครอบคลมประเดนหรอหลกการในประมวลจรยธรรมสากลขาราชการพลเรอนและเจาหนาทรฐ โดยไดแบงจรยธรรมขาราชการพลเรอนหรอเจาหนาทรฐออกเปน 5 หมวด ไดแก

1) การขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตวและสวนรวม (conflict of interest) 2) การเปดเผยทรพยสน (disclosure of assets) 3) การรบของขวญหรอของก านลอนๆ (acceptance of gifts and other favors) 4) การรกษาขอมลขาวสารลบของทางราชการ (confidential information) และ 5) การมสวนรวมในกจกรรมทางการเมอง (political activity)

Ref. code: 25595501035025QBN

55

3.2 ขอตกลงและเครองมอวดประเมนความโปรงใสในตางประเทศ2

3.2.1 จรรยาบรรณดานการตอตานคอรรปชนตามอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต (United Nations Convention Against Corruption 2003)

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต ค .ศ. 2003 เกดขนมาจากขอกงวลเรองความรนแรงของปญหาและภยคกคามของการทจรตทมตอเสถยรภาพและความมนคงของสงคมซงบอนท าลายสถาบนและคณคาประชาธปไตย จรยธรรม ความยตธรรม อนเปนอนตรายตอการพฒนาอยางยงยน ขณะเดยวกนกมความกงวลเกยวกบความเชอมโยงระหวางการทจรตกบอาชญากรรมในรปแบบอนๆ โดยเฉพาะองคกรอาชญากรรมและอาชญากรรมทางเศรษฐกจ การฟอกเงน รวมถงความกงวลทมตอการทจรตอนเกยวของกบทรพยสนมหาศาล อนอาจเปนทรพยากรส าคญ และภยคกคามเสถยรภาพทางการเมองตลอดจนการพฒนาอยางยงยนของรฐนนๆ โดยหลกของอนสญญาฯ เนนถงมาตรการปองกน การก าหนดใหเปนความผดอาญา การบงคบใชกฎหมาย ความรวมมอระหวางประเทศ การตดตามทรพยสนคน ความชวยเหลอทางวชาการ ตลอดจนกลไกในทางปฏบต

สาระของอนสญญาฯ ทเกยวของโดยตรงกบภาคธรกจเอกชน อยในหมวด 2 ขอ 12 ซงก าหนดใหรฐภาคตองด าเนนมาตรการปองกนการทจรตทเกยวของกบภาคธรกจเอกชน เพมมาตรฐานทางบญชและการตรวจสอบบญชในภาคธรกจเอกชน จดใหมมาตรการลงโทษทางแพง โทษทางปกครอง หรอโทษทางอาญาทมประสทธผลไดสดสวน ตามหลกการขนพนฐานกฎหมายของประเทศ และรฐภาคตองมมาตรการทจะท าใหวตถประสงคของอนสญญาฯ สมฤทธผล ซงอาจรวมถงการสงเสรมความรวมมอระหวางหนวยงานทบงคบใชกฎหมายและองคกรภาคธรกจเอกชนทเกยวของ การสงเสรมพฒนามาตรฐานและกระบวนการทมจดประสงคพทกษรกษาคณธรรมขององคกรภาคธรกจเอกชนทเกยวของ จรรยาบรรณในการประกอบธรกจและวชาชพอยางถกตองเหมาะสม ปองกนการขดระหวางประโยชนสวนตนและสวนรวม สงเสรมแนวปฏบตทางการคาทดแกภาคธรกจเอกชนและความเกยวพนทางสญญาดานธรกจกบรฐ ตองสงเสรมความโปรงใสในองคกรภาคธรกจเอกชน ปองกนการใชกระบวนการก ากบดแลองคกรภาคธรกจเอกชนในทางทผด รวมถงการอดหนนและการออกใบอนญาต มขอก าหนดปองกนการขดกนระหวางสวนตวและสวนรวม ของเจาหนาทรฐในการประกอบอาชพหลงลาออกหรอเกษยณอายจากต าแหนงเดมทเกยวของกบอาชพใหม และประกนวาการด าเนนการขององคกรธรกจมการควบคมการสอบบญชการตรวจสอบภายในอยางพอเพยงทจะ

2ศนยวจยเพอตอตานการทจรต ส านกงาน ป.ป.ช., วารสารวชาการ ป.ป.ช., ปท 8, ฉบบท 2

(กรกฎาคม – ธนวาคม 2558).

Ref. code: 25595501035025QBN

56

ชวยปองกนและสบหาการกระท าทจรต มการรายงานภายใตการตรวจสอบ การรบรองทางบญชอยางเหมาะสม

นอกจากนรฐภาคตองด าเนนการทอาจมความจ าเปนตามกฎหมายเกยวกบการดแลรกษาสมดบญช บนทก การเปดเผยรายงานการเงน มาตรฐานและการสอบบญช เพอหามมใหเกดการกระท าทมงไปสการทจรต เชนการกระท าทไมผานการบนทกบญช การท าธรกรรมทไมผานการบนทกไมมความชดเจนเพยงพอ การบนทกคาใชจายเกนจรง การลงบญชหนสนทไมถกตอง การใชเอกสารเทจ และการท าลายหลกฐานเอกสารทางบญชทขดกบกฎหมายก าหนด รวมถงตองไมอนญาตใหน าคาใชจายทเปนสวนหนงของสนบน คาใชจายทเกดขนจากการสงเสรมใหเกดการทจรตไปหกลดหยอนภาษ

3.2.2 หลก 10 ประการของขอตกลงโลกแหงสหประชาชาต (UN Global Compact)

ขอตกลงโลกแหงสหประชาชาต เรมน ามาใชในป ค.ศ. 2000 เพอใหธรกจเอกชนใหความส าคญกบการด าเนนธรกจแบบยงยนทมความรบผดชอบตอสงคมและสวนรวม โดยมกรอบหลกการ 10 ประการทเกยวกบดานสทธมนษยชนดานแรงงาน ดานสงแวดลอม และดานการตอตานการทจรต ส าหรบใชด าเนนธรกจ คอ หลกการใหบรษทตางๆ ควรสงเสรมและเคารพสทธมนษยชนทประชาคมโลกประกาศไว และควรก ากบดแลไมใหกจการของตนลวงละเมดสทธมนษยชน หลกการใหบรษทตางๆ ควรสนบสนนเสรภาพในการรวมกลมและสทธในการวมกลมเพอตอรอง ควรยตการบงคบใชแรงงานทกรปแบบ ควรหาวธยตการใชแรงงานเดกโดยสนเชง และควรละเวนจากการเลอกปฏบตและการจางงานอยางไมเปนธรรมในดานแรงงาน หลกการทบรษทตางๆ ควรด าเนนกจการในลกษณะทค านงถงผลกระทบตอสงแวดลอม ควรด าเนนโครงการทสงเสรมดานการส านกและความรบผดชอบตอสงแวดลอม และควรสงเสรมการพฒนาและการใชเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม รวมถงหลกการดานการตอตานการทจรต ทบรษทตางๆ ควรตอตานการทจรตทกรปแบบ ซงรวมถงการกรรโชกทรพยและการใหสนบน

3.2.3 จรรยาบรรณภาคธรกจของกลมเอเปก (APEC Code of Conduct for Business)

หลกจรรยาบรรณทจดท าขนส าหรบภาคธรกจของประเทศในกลม APEC นประกอบดวยหลกจรรยาบรรณเรองแรกคอ ขอหามการใหสนบน (prohibition of bribery) โดยครอบคลมสนบนทกรปแบบ ทงการเสนอ การให ค ามนสญญา การเรยกรอง การรบเงน ผลประโยชนอนใดไมวาทางตรงหรอทางออม เพอทจะไดรบ ยงคงไว หรอก ากบดแล หรอรกษาผลประโยชนอนมชอบในการประกอบธรกจ เรองทสองคอ แผนตอตานการใหและรบสนบน (program to counter bribery) โดยตองมความชดเจน เพยงพอ สอดคลองกฎหมาย และเหมาะสมกบความเสยงทจะเกดขน

Ref. code: 25595501035025QBN

57

ในการประกอบธรกจเพอปองกนมใหเกดการ ใหหรอรบสนบนไดจรง เรองตอมา คอ ขอบเขตและแนวทางปฏบต เพอเปนคมอในการปฏบต เชน เกณฑการบรจาคสนบสนนการกศล สนบสนนทางการเมอง การใหของขวญ การรบรอง เงนคาอ านวยความสะดวก หรอคาใชจายอนใด เรองสดทายคอ ขอก าหนดการบงคบใชมาตรการทางจรยธรรม (program for implementation requirement) เชน ขอหามเกยวกบความสมพนธทางธรกจเพอมใหเกดการใหหรอรบสนบนจากบคลากรในองคกรหรอตวแทนนายหนา ตองมการจดการสอสารใหผมสวนไดเสยทกลมไดรบทราบมาตรการทางจรยธรรมรวมถงการเปดเผยใหสาธารณะทราบ ผบรหารขององคกรควรมความเปนผน ารเรมและเปนตนแบบการกระท าใหผอนเชอมนและปฏบตตาม ขณะเดยวกนตองมการบนทกทางการเงนและบญชทแมนย าถกตอง พรอมรบการตรวจสบได และมการพฒนาทรพยากรบคคลตงแตกระบวนการสรรหา คดเลอก การใหรางวล การลงโทษ การเลอนขนต าแหนงอยางเหมาะสม เพอใหบคลากรมคณภาพ ไมเกยวของสนบสนนการใหหรอรบสนบนแมจะท าใหเกดประโยชนตอกจการกตาม โดยเฉพาะเจาหนาทระดบอาวโสควรมหนาทตดตาม ตรวจสอบการด าเนนงานตามแผนงานหรอมาตรการจรยธรรม นอกจากนควรเนนใหเกดการมสวนรวมของพนกงานทกระดบในองคกรทจะรายงาน หรอมขอเสนอแนะการปรบปรงหลกเกณฑเกยวกบแผนงานหรอมาตรการจรยธรรม ประการสดทายคอ ผบรหารและองคกรตองมความรบผดชอบผลกดนใหมการน าแผนงานหรอมาตรการจรยธรรมไปปฏบตอยางมประสทธภาพ

3.2.4 หลกจรรยาบรรณและขอแนะน าการตอตานการกรรโชกและการใหสนบนของหอการคาระหวางประเทศ (International Chamber of Commerce : ICC)

หอการคาระหวางประเทศ เปนองคกรทมงมนผลกดนแนวทางการด าเนนธรกจทซอสตยสจรตปราศจากการทจรต เพราะเชอวาจะท าใหเกดการแขงขนทางการคาอยางเปนธรรมทสด โดยหลกจรรยาบรรณและขอแนะน าการตอตาน การกรรโชกและการใหสนบนฯ แกวสาหกจอนหมายรวมถง บคคลหรอองคกรใดๆ และสาขาขององคกรกร ทประกอบธรกจหรอกจกรรมทางเศรษฐกจไมวาจะหวงผลก าไรหรอไม หรอองคกรทควบคมโดยรฐทกระดบ ประกอบดวยสาระส าคญ 3 สวน คอ สาระหลกและขนตอนปฏบตส าหรบวสาหกจ ค าอธบายขนตอนการตดตามตรวจสอบการปฏบ ตโดยคณะกรรมการ ICC และกรอบงานความรวมมอระหวาง ICC และองคกรระหวางประเทศกบรฐบาลของประเทศตางๆ เฉพาะในสวนทเปนสาระหลกและขนตอนการปฏบตตามคมอของ ICC ทไดจดท านน ประกอบดวยค าแนะน า 8 เรอง คอ เรองการหามการใหสนบนและกรรโชก เรองตวแทนและคนกลาง เรองกจการรวมคาและการแบงงานใหท า เรองการสนบสนนทางการเมอง การกศลและการอปถมภ เรองของขวญ การตอนรบและคาใชจาย เรองการจายเงนเพออ านวยความสะดวก เรองการบนทกทางการเงนและบญช และเรองความรบผดชอบ

Ref. code: 25595501035025QBN

58

3.2.5 ดชนผจายสนบน (Bribe Payers Index – BPI) ดชนผ จ ายสนบนเปนเคร องมอวดการทจรตทองคกรโปร งใสนานาชาต

(Transparency International : TI) จดท าขนตงแตป ค.ศ. 1999 เพอใชประกอบกบดชนภาพลกษณการทจรตคอรรปชน ดชนนจะท าการส ารวจการทจรตระหวางประเทศจากฝงผกระท า (supply side of corruption) โดยการส ารวจความคดเหนของผบรหารระดบสงในภาคธรกจอตสาหกรรม ซงเปนผประกอบการผลตสนคาและบรการในประเทศอตสาหกรรมของประเทศทร ารวยทมกจะกระท าทจรตโดยการจายสนบนในตางประเทศทตนลงทนประกอบกจการทกๆ 2 ป ขอค าถามจะเกยวกบภาพลกษณของบรษทตางประเทศทพวกเขามความเกยวของทางธรกจ ถงความโนมเอยงหรอความถ ทบรษทเหลานจะกระท าธรกจดวยการจายสนบนเมอด าเนนธรกจอยในประเทศของพวกเขา การจดอนดบจะใชคะแนนระหวาง 0 – 10 คะแนนสงสด คาคะแนน 10 หมายความวา บรษทจากประเทศดงกลาว ไมเคยกระท าการทจรตดวยการจายสนบนในตางประเทศเลย และคาคะแนน 0 หมายความวา บรษทจากประเทศดงกลาวจะจายสนบนอยเปนประจ า

องคกรความโปรงใสนานาชาต รายงานผลการส ารวจภาพลกษณของการจายสนบนในตางประเทศของบรษทจากเขตเศรษฐกจขนาดใหญของโลก 28 ประเทศ ในป ค.ศ. 2011 วาการกระท าทจรตดวยการจายสนบนของผน าธรกจตางประเทศมอยอยางแพรหลาย องคกรเอกชนตางๆ ไดจายสนบนใหแกเจาหนาทรฐในกรณตางๆ เชน การใหชนะการแขงขนในการเขาประมลเปนคสญญาโครงการรฐ การใหละเลยกฎระเบยบการใหกระบวนการท างานของรฐบาลรวดเรวขน การใชอทธพลทสงผลตอนโยบาย และรายงานถงการทจรตระหวางธรกจกบธรกจทมการจายสนบนใหแกกนดวย นบเปนครงแรกทมการส ารวจเกยวกบการทจรตในภาคธรกจเอกชนซงเปนเรองทนาหวงมาก

ประเทศไทยอยอนดบท 4 จาก 10 ประเทศในกลมประเทศอาเซยน แสดงใหเหนวาประเทศไทยยงมปญหาการทจรตโดยเมอเทยบกบประเทศอนๆ จะพบวาประเทศไทยมคะแนนเทากบประเทศมาลาว โมรอกโก ซรนม สวาซแลนดและแซมเบยและพบวาในป ค .ศ. 2012 คะแนนดชนภาพลกษณคอรรปชนของประเทศไทยเพมขนจากป ค.ศ. 2011 คอ 34 จากคะแนนเตม 100 แตจะแตกตางเพยงเลกนอยเมอเปรยบเทยบกบคะแนน ในป ค .ศ. 2012 คอ 37 จากคะแนนเตม 100 ซงแทบจะไมมความแตกตางเลย โดยเฉพาะอยางยงเมอค านงถงฐานคะแนนเตมในป ค .ศ.2012 ไดเปลยนเปน 100 คะแนน คะแนนของไทยทเพมขนมาอก 3 คะแนน หากปรบฐานในปกอนใหเปน 100 ไมนาจะมนยส าคญอะไรแตอนดบทรวงลงมาจากเดมถง 8 อนดบ แสดงวาภาพลกษณการคอรรปชนของไทยแยลง เปรยบเทยบกนทงโลกและยงสอบตกคะแนนไมถงกงหนง

เมอพจารณาดรรชนภาพลกษณคอรรปชนของประเทศตางๆ เปรยบเทยบในกลมประเทศอาเซยน 10 ประเทศ พบวาประเทศในภมภาคสวนใหญมคะแนนใกลเคยงกบประเทศไทย ยกเวนประเทศสงคโปรผลการจดอนดบสงทสดในภมภาคได 87 คะแนน (อนดบท 5 ของโลก) และ

Ref. code: 25595501035025QBN

59

บรไนทมคะแนน 55 คะแนน (อนดบท 46 ของโลก) ตามล าดบ ส าหรบประเทศเพอนบานประเทศไทยทมคะแนนใกลเคยงกนไดแก มาเลเซย 49 คะแนน (อนดบท 54 ของโลก) ฟลปปนส 34 คะแนน (อนดบท 105 ของโลก) อนโดนเซย 32 คะแนน (อนดบท 118 ของโลก) เวยดนาม 31 คะแนน (อนดบท 123 ของโลก) กมพชา 22 คะแนน (อนดบท 157 ของโลก) ลาว21 คะแนน (อนดบท 160 ของโลก) และประเทศทมคะแนนต าสดคอพมา 15 คะแนน (อนดบท172 ของโลก)

นอกจากน ประเทศสวนใหญมคาดชนภาพลกษณคอรรปชนต ากวาคาเฉลยดชนภาพลกษณคอรรปชนของโลกคอ 43 คะแนน ทงน ประเทศไทยแมจะอยในอนดบท 4 ของประเทศตางๆ เมอเปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน แตกยงถอวามปญหาการทจรตอยในระดบทสง ซงจะเหนไดวา ประเทศในกลมอาเซยนจ านวน 8 ประเทศ มคะแนนดรรชนภาพลกษณคอรรปชนต ากวา 50 คะแนน หรอต ากวาครงหนง ดงนน ประเทศตางๆ ในกลมอาเซยนจะตองรวมมอ และใชมาตรการขนเดดขาดทจะมาแกไขปญหาดงกลาว โดยการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในอนาคตจะไมประสบผลส าเรจเหมอนกลมสหภาพยโรปและยโรปตะวนตกทมคาเฉลยดชนภาพลกษณคอรรปชนอยในระดบทสง

ในการทจะประเมนผลความโปรงใสวาประเทศใดมคาการทจรตมากหรอนอย จ าเปนตองมเครองมอหรอขอตกลงในการวดผลและประเมนผล ซงการวดผลและประเมนนมหลายๆ หนวยงานและองคการระหวางประเทศทก าหนดหลกเกณฑตางๆ ขนมาเพอวดดชนภาพลกษณ คอรรปชน

3.2.6 เครองวดการทจรตโลก (Global Corruption Barameter–GCB) เครองวดการทจรตเปนเครองมอวดทองคกรโปรงใสนานาชาตจดท าและประกาศ

ผลตงแตป ค.ศ. 2003 โดยทงสอบถามประสบการณตรง และส ารวจความคดเหนประชาชนทวไปเกยวกบภาพลกษณและประสบการณเกยวกบการทจรตของสถาบนหลกตางๆ เชน สถาบนดานนตบญญต สถาบนตลาการ การสถาบนการศกษา สถาบนต ารวจ สถาบนทหาร องคกรทไมแสวงหาก าไร รวมไปถงความพรอมสนบสนนตอตานการทจรตของประชาชน ในกวา 100 ประเทศ ประเดนส าคญทมการสอบถามและรายงาน คอ พฤตกรรมการจายสนบนของผตอบ สถาบนสาธารณะทมการรบสนบนมากทสด : ความจรงจงของรฐบาลในดานการตอตานการทจรต สถาบนประชาธปไตยหลกในสงคมทมการทจรต

3.2.7 มาตรฐาน ISO 26000 มาตรฐาน ISO 26000 เปนมาตรฐานขององคการระหวางประเทศวาดวยมาตรฐาน

(International Organization for Standardization) เกยวกบขอแนะน าดานความรบผดชอบตอสงคม ในการด าเนนงานขององคกรทกประเภททจะสมครใจน าไปปฏบตเพอใหองคกรของตนมสวนรวมในการพฒนาอยางยงยนเกนกวามาตรฐานการด าเนนงานตามทกฎหมายก าหนด โดยสาระส าคญของ

Ref. code: 25595501035025QBN

60

มาตรฐานดงกลาวประกอบดวยเรองหลกๆ 7 ดาน คอ การก ากบดแลองคกร สทธมนษยชน การปฏบตดานแรงงาน การอนรกษสงแวดลอม การด าเนนกจการอยางเปนธรรม การดแลลกคาหรอผบรโภคและการมสวนรวมพฒนาชมชน ซงประเดนทเนน คอ บทบาทขององคกรดานความรบผดชอบตอสงคม และการรวมด าเนนงานกบผมสวนไดสวนเสย อนจะน าไปสประโยชนสงสดขององคกรพรอมกบมสวนรวมพฒนาสงคมอยางยงยน ภายใตบรบทเงอนไขทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง และวฒนธรรม

3.2.8 ดชน Dow Jones Sustainable Indices (DJSI) เปนดชนทใชประเมนผลการด าเนนงานของกจการชนน าทมการผสมผสานแนว

ทางการพฒนาอยางยงยนรวมกบการประกอบกจการทมงประโยชนสงสดขององคกร โดยดชนนไดรบความนยมจากสถาบนการเงน และกองทนตางๆ น าไปใชเปนเกณฑประกอบการพจารณาการลงทน ในการประเมนนน ประกอบดวยประเดนหลก 3 ดาน คอ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม รวม 69 ตวชวด เพอประเมนธรกจ 57 ประเภท ทงน DJSI จะคดเลอกบรษทชนน าจากตลาดทนทวโลกมาคดเลอกใหไดบรษททมการด าเนนงานเปนเลศและมการพฒนาอยางยงยนทแทจรงในแตละภาคอตสาหกรรม เชน มการลงทนวจยพฒนาดานการพฒนาอยางยงยนในการด าเนนกจการไปส Supply chain อาท คคา ลกคา หรอมการด าเนนงานดานอนรกษสงแวดลอมทชดเจนตอเนอง ซงท าใหผมสวนไดเสยกบองคกรทไดรบการประเมนเกดการยอมรบ มความเชอมนในการเขาลงทนปกตแลวบรษททเขารวมประเมนมกเตรยมความพรอมของตนเอง ตงแตการก าหนดประเดนการด าเนนงานอยางยงยนของกจการบนพนฐานการพจารณาจากเรอง ผลกระทบตอองคกร ผมสวนไดเสย ทศทางการด าเนนงานกบความยงยนของอตสาหกรรมทด าเนนการอย หลงจากนนจะมการจดล าดบความส าคญการทบทวนในกลไกภายในองคกรตนเอง เชนคณะกรรมการก ากบ ความยงยน (sustainable committee) เพอรบผดชอบ และก ากบดแลใหนโยบาย เปาหมาย แนวทางด าเนนการ และตวชวดความส าเรจอยางยงยน มความพรอมทจะน าไปด าเนนการ และเผยแพรแกผมสวนไดสาธารณชน รวมทงก าหนดแนวทางการทบทวนปรบปรงเพอความยงยนอยางตอเนองดวย

ขอตกลงและเครองมอวดประเมนในตางประเทศ เปนการประเมนผลความโปรงใสหนงทสามารถวดถงระดบการทจรตได วาประเทศใดมคาดชนความโปรงใสมากหรอนอยเพยงใดจงมความจ าเปนอยางยงทคณะกรรมการ ป.ป.ช. จะน าขอมลการประเมนผลจากหลายหนวยงานไปใชใหเปนประโยชนได ทงการก าหนดมาตรการและแผนงานปองกนการทจรตดานการตางประเทศ ซงท าใหการปองกนการทจรตของไทยมความเขมแขง มการแลกเปลยนองคความรกบตางประเทศ

ผลงานดานการตางประเทศของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดแรกนนยงไมมความชดเจนทงในเรองแนวทางและรปแบบมากนก เนองจากสงคมไทยยงมความตระหนกในเรองการทจรตคอนขางนอย อกทงคดดานการทจรตทสงสมมาเปนระยะเวลานาน จงเปนภารกจเรงดวนทตองมการสะสางโดยเรว แตในปจจบนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมบทบาทและใหความส าคญกบการปองกนการ

Ref. code: 25595501035025QBN

61

ทจรตในระดบตางประเทศมากขน และเนองจากเทคโนโลยมความทนสมยจนยากจะทนการเปลยนแปลง โดยเฉพาะคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 ซงมนายปานเทพ กลาณรงคราญ เปนประธานกรรมการ ป.ป.ช. ไดผลกดนการปองกนการทจรตเขาสการพจารณาเปนเรองส าคญ ดงนนเพอประสานงานความรวมมอเปนหนงเดยวของประเทศไทยกบตางประเทศในดานการปองกนการทจรต คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงมนโยบายดานการปองกนการทจรตในตางประเทศขนมา

3.3 ผลงานดานการปองกนการทจรตระหวางประเทศของคณะกรรมการ ป.ป.ช

3.3.1 การผลกดนประเทศไทยเขาเปนรฐภาคเกยวการปองกนการทจรต 1) ไดด าเนนการผลกดนใหประเทศไทยไดเขารวมเปนรฐภาคสมบรณ ภายใต

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต หรอทเรยกวา United Nations Convention Against Corruption (UNCAC) เมอป พ.ศ. 2554 ซงภายใตอนสญญาน กจะมกลไกความรวมมอทางดานอาญาระหวางประเทศ คอ เปนกลไกความรวมมอทางกฎหมายระหวางประเทศ เพอทประเทศรฐภาคตางๆ สามารถรวมมอกนในการสบสวนสอบสวน หาพยานหลกฐาน หาตวผกระท าผด หรอแมแตการสงผรายขามแดน และการตดตามเรยกทรพยสนคน ดงนนเพอใหการด าเนนการเปนไปอยางมประสทธภาพ จงไดพฒนากลไกความรวมมอในการปฏบตงาน ดวยการตงศนยประสานงานตามพนธกรณและขอตกลงระหวางประเทศ (Thailand Anti-Corruption Agreements Coordination Center: TACC) เพอรองรบการด าเนนงาน โดยทผานมาไดประสานงานคดตามทรฐภาคอนรองขอจ านวนมาก อาท สหราชอาณาจกร มองโกเลย สาธารณรฐเชค สหพนธรฐมาเลเซย ภฏาน และสงคโปร

ในการทประเทศไทยไดเขารวมเปนรฐภาคอนสญญาฯ ดงกลาว กอใหเกดสทธและหนาทในการด าเนนการตามพนธกรณอนสญญาฯ หลายประการ โดยเฉพาะอยางยงก ารด าเนนการแกไขเพมเตมกฎหมายภายในของประเทศไทยเพอใหสอดรบและสามารถปฏบตตามพนธกรณอนสญญาฯ ไดอยางครบถวนและมประสทธภาพและมกฎหมายทเทยบเทามาตรฐานสากล โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในฐานะองคกรหลกในการปองกนและปราบปรามการทจรต และเปนศนยกลางความรวมมอระหวางประเทศเพอเปนประโยชนในการปองกนและปราบปรามการทจรต ไดตระหนกถงความส าคญในเรองนเปนอยางยง ซงทผานมาไดผลกดนใหมการแกไขเพมเตมกฎหมายในประเดนส าคญหลายประการอยางตอเนอง ดงเชน การก าหนดฐานความผดทเกยวของกบการให/ร บสนบนเจาหนาทของรฐบาลตางประเทศและเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ การก าหนดฐานความผดเฉพาะส าหรบนตบคคลในการใหสนบนเจาหนาทของรฐ การก าหนดหลกการทเกยวเนองกบการรบทรพยและการประสานความรวมมอในทางอาญาใหมประสทธภาพยงขน รวมถงการเ พมอ านาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการด าเนนการกบภาคเอกชนในความผดฐานใหสนบน ซงหาก

Ref. code: 25595501035025QBN

62

การแกไขกฎหมายดงกลาวส าเรจลลวง จะสงผลใหประเทศไทยมกฎหมายปองกนและปราบปรามการทจรตอยางมประสทธภาพ สามารถปฏบตตามพนธกรณอนสญญา ในฐานะภาคไดอยางครบถวน

2) การเขาเปนรฐภาคสถาบน International Anti – Corruption Academy หรอ IACA เมอป พ.ศ. 2555 ซงเปนองคการระหวางประเทศ มวตถประสงคในการแกไขปญหาการขาดแคลนองคความรและแนวทางปฏบตในดานการตอตานการทจรต การบรการจดการทด และหลกนตธรรม โดยผานการใหบรการดานการศกษา การฝกอบรม การสรางเครอขาย และการปฏบตการวจย ปจจบนมรฐและองคกรระหวางประเทศเปนภาค จ านวน 56 รฐ 3 องคการระหวางประเทศรวมทงประเทศไทย

3.3.2 การสรางความเชอมนในระดบนานาชาต เปนการด าเนนการปองกนการทจรต ประกอบกบการประสานและด าเนนงาน

รวมกบองคกรระหวางประเทศตางๆ ท าใหนานาชาตมภาพลกษณทดตอประเทศไทย และยงสนบสนนใหเปนเจาภาพจดการประชมนานาชาตทส าคญ อาท การประชมนานาชาตวาดวยการตอตานการทจรตครงท 14 (14th International Anti-Corruption Conference: IACC) การประชมสวนประสานงานดานการตดตามทรพยสนคนครงท 4 (The 4th StAR/INTERPOL Global Focal Point Conference on Asset Recovery) รวมกบองคกรต ารวจสากลและการประชมเชงปฏบตการภายใตกรอบความรวมมอเอเปคเกยวกบการตอตานปญหาการทจรตและปญหาการคาทผดกฎหมายขามชายแดนในภมภาคเอเชยแปซฟค (APEC Pathfinder Project) รวมกบ American Bar Association และรฐบาลของสหรฐอเมรกา ซงลาสดทางเอเปคไดคดเลอกใหส านกงาน ป.ป.ช. ประเทศไทยรวมกบส านกงานอยการสงสดประเทศซล (ในฐานะตวแทนเอเชยและแปซฟก) ท าโครงการระยะยาวเพอจดท าคมอวธปฏบตในการสบสวนสอบสวน และด าเนนคดทจรตและฟอกเงน รวมทงการตดตามทรพยสนคน อนเปนการเพมประสทธภาพของเขตเศรษฐกจเอเปค ทงนการประชมนานาชาตเปนเหมอนเวทแลกเปลยนความร เสรมสรางศกยภาพใหแกเจาหนาทปฏบตงานทเกยวของกบการปองกนการทจรตของประเทศเอเปค โดยทผเขารวมการประชมจะไดรบความร มความสามารถเทาทนกบววฒนาการของการทจรต

นอกจากนยงมการจดประชมเชงปฏบตการอนๆ ตลอดจนมกจกรรมเชงปฏบตการทเกยวของอยางตอเนอง เพอความเขาใจและแลกเปลยนความรและประสบการณเกยวกบการตอตานการทจรตในรปแบบตางๆ การแกะรอยเงนสกปรก การตดตามทรพยทเกยวกบการทจรตกลบคน รวมทงการทจรตในรปแบบการฟอกเงนในเอเชยแปซฟก และจากการท คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดเขาไปมบทบาทอยางตอเนองและไดการยอมรบ สงผลให ศาสตราจารยภกด โพธศร ซงเปนกรรมการ ป.ป.ช. ไดรบรางวล APEC-ACT Achievement Award ในฐานะทเปนบคคลททมเท อตสาหะ มผลงานทไดรบการยกยองตามกรอบของเอเปค

Ref. code: 25595501035025QBN

63

3.3.3 การขยายความรวมมอในการปองกนการทจรต เปนยทธศาสตรการด าเนนงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทท าใหการท างานม

ประสทธภาพยงขน การสรางความรวมมอในการตอตานการทจรตในรปแบบตางๆ รวมทงการพฒนาบคลากรผปฏบตงานใหมความรความสามารถทดเทยมกบสากล โดยมงเนนใหมการประสานงานความรวมมอกบหนวยงานทท าหนาทเกยวกบการตอตานการทจรตนานาชาต ตลอดจนองคกรระหวางประเทศทเกยวของมาอยางตอเนอง จนถงขณะนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดขยายความรวมมอและไดจดท าขอตกลงรวมกนแบบทวภาคกบหนวยงานหรอองคกรตางๆ รวมทงสน 21 แหง ครอบคลมทงภมภาคเอเชยและแปซฟก ยโรป แอฟรกาและละตนอเมรกา รวมทงองคกรระหวางประเทศ ไดแก ธนาคารโลก และสถาบน Basel Institute on Governmentสงทตามมาหลงจากการขยายความรวมมอท าใหเกดความชวยเหลอประสานงานทางดานคด และยงมการแลกเปลยนความรดานวชาการ ท าใหเกดการพฒนาการดานความร การเพมศกยภาพของเจาหนาทผปฏบตดวยดวย

จะเหนไดวา การผลกดนประเทศไทยเขาเปนรฐภาคเกยวกบการปองกนการทจรต การสรางความเชอมนในระดบนานาชาต และการขยายความรวมมอในการปองกนการทจรต เปนแนวนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

3.4 การปองกนการทจรตในสงคมโลก

การปองกนการทจรตในสงคมโลกเปนความรวมมอขององคกรระหวางประเทศตางๆ ซงมความแตกตางกนในรายละเอยดแตโดยทวไปแลวสามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภทนนคอ การปองกนการทจรต (preventing corruption) และปราบปรามการทจรต (prosecuting corruption) โดยใหความส าคญในดานการปองกนการทจรตมากทสด เนองจากเนนการสงเสรมใหมการรวมมอกนในการประสานความรวมมอดานบคลากร ขอมล และการออกขอก าหนดรวมในการปองกนการทจรต คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดใหความรวมมอกบองคการระหวางประเทศในการปองกนการทจรต ซงองคกรระหวางประเทศประกอบไปดวย ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (ADB) ธนาคารโลก กองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) ธนาคารเพอการลงทนแหงยโรปธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชยธนาคารเพอการพฒนาแหงแอฟรกาเปนตน

ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (ADB) และ OECD (2006) ไดเสนอมาตรการปองกนการทจรตแบบองครวม ซงจ าแนกเปน3 ดาน ไดแก

1) การพฒนาระบบบรหารจดการภาครฐทมประสทธผลและโปรงใสอนประกอบไปดวยแนวทาง3ประการไดแก

ประการแรก การสรางเกยรตภมในอาชพขาราชการ

Ref. code: 25595501035025QBN

64

ประการทสอง การมก าหนดในเรองความขดแยงในผลประโยชน ประการทสาม ความสามารถตรวจสอบไดและความโปรงใส

2) การสรางคานยมความซอสตยในการท าธรกจอนประกอบไปดวยแนวทาง 2 ประการดงตอไปน

ประการแรก กระบวนการปองกนสบสวนและปราบปรามการทจรต ประการทสอง การสงเสรมความรบผดชอบของบรรษท

3) การสนบสนนการมสวนรวมของภาคประชาชนอนประกอบไปดวยแนวทางดงตอไปน

ประการแรก การกระตนใหมความตระหนกในเรองการทจรต ประการทสอง การเขาถงขอมลขาวสาร ประการทสาม การมสวนรวมของประชาชน ในกรณของสถาบนการเงนระหวางประเทศตางๆ เชนธนาคารโลกกองทนการเงน

ระหวางประเทศธนาคารเพอการลงทนแหงยโรปธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชยธนาคารเพอการพฒนาแหงแอฟรกาเปนตนไดรวมกนก าหนดกรอบยทธศาสตรและมาตรการในการปราบปรามและปองกนการทจรตไวหลายประการเชนการรวมกนพฒนาหลกการและแนวทางการสบสวนสอบสวนการคอรรปชนหรอการวางกรอบการปกปองผแจงเบาะแส (whistleblower) รวมถงการกระตนใหเจาหนาทเปดเผยขอมลทรเหนเกยวกบการทจรตเปนตน

ในกรณของธนาคารโลกในการก าหนดมาตรการควบคมการทจรตในการดาเนนโครงการภายใตเงนกยมของธนาคารโลกนนไดก าหนดยทธศาสตร 5 ประการในการจดการกบปญหาการทจรต ในประเทศตางๆ ไดแก

1) การเสรมสรางระบบความรบผดและการตรวจสอบไดทางการเมอง (political accountability)

2) การเสรมสรางการมสวนรวมของประชาสงคม 3) การเสรมสรางบรรษทภบาลในภาคเอกชนประการทสการเสรมสรางองคกรตรวจสอบ

และถวงดลใหจ ากด 4) การใชอ านาจทเกนขอบเขต 5) การพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ จะเหนไดวาองคกรระหวางประเทศตางๆ อนประกอบไปดวย สถาบนการเงนระหวาง

ประเทศ ซงมความเกยวของกบการทจรตไดเหนความส าคญในการปองกนการทจรต จงไดเกดความรวมมอกน ไมวาจะเปนการแบงปนขอมลขาวสารการเงนระหวางกน การจดระบบการบรหารจดการรวมกนในดานตางๆ การออกขอก าหนดและมาตรการเพอปองกนการทจรต เปนตน

Ref. code: 25595501035025QBN

65

สหประชาชาตไดมมาตรการในการปองกนการทจรตซงเรยกวา อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการคอรรปชนค.ศ. 2003 โดยไดวางหลกการไว 4 ประการไดแก

1) มาตรการปองกน (Preventive Measures) 2) การก าหนดใหเปนความผดทางอาญาและการบงคบใชกฎหมาย (Criminalization

and Law Enforcement) 3) ความรวมมอระหวางประเทศ (International Cooperation) 4) การตดตามทรพยสนคน (Asset Recovery) ในกรณของ Transparency International (TI) ซงเปนองคกรประชาสงคมระหวาง

ประเทศทผลกดนเรองการตอตานการทจรตไดเสนอแนวทางการจ ดการกบการทจรตไว 4 ประการดงตอไปน

1) เจตจ านงทางการเมองซงเปนปจจยและจดเรมตนทส าคญทสดในการตอตานการทจรต

2) การตงหนวยงานเฉพาะในการปองกนการทจรต 3) การมสวนรวมของภาคประชาสงคม 4) การมงจดการกบ “หนวย” หรอ “สวน” ทออนไหวตอการคอรรปชนมากทสด เพอ

เปนตวอยางและสงผลตอการขยายการปราบปรามการทจรตในสวนอนๆ ตอไป นอกจากกรอบดงกลาว TI ยงไดพฒนาตวแบบทชอวา National Integrity Systems

(NIS) ซงเปนตวแบบการตอตานการทจรตแบบ “องครวม” ทไมไดมงเฉพาะการตอตานการทจรตเทานนหากแตยงใหความส าคญกบการพฒนา “การจดการปกครองทด/วธการปกครองทด/ธรรมาภบาล” (good governance) ในทกระดบในสงคมทงนในการวเคราะหตามกรอบของ NIS ประกอบไปดวยสถาบนหลกทเกยวเนองกบการตอตานการทจรตจ านวน 16 สถาบนไดแกฝายบรหารพรรคการเมองฝายนตบญญตคณะกรรมการการเลอกตงศาลรฐธรรมนญฝายตลาการขาราชการต ารวจและอยการระบบการจดซอจดจางหนวยงานตอตานการทจรต สอมวลชนประชาสงคมภาคธรกจองคกรปกครองสวนภมภาคและทองถนและองคกรระหวางประเทศ

จะเหนไดวาในขอเสนอขององคกรระหวางประเทศตางๆ สวนมากขอเสนอทเปนมาตรการสากลจะมลกษณะ “ครอบคลม” หรอใช “มาตรการเชงองครวม” (holistic approach) ทมความพยายามแกปญหาการทจรตในทกๆ ดานทงในภาคการเมอง ภาคราชการ และภาคธรกจรวมถงการแสวงหาความรวมมอในระดบระหวางประเทศอกดวย ในขณะเดยวกนในการเสนอมาตรการในระดบภาครฐมาตรการดงกลาวจะครอบคลมตงแตการคดสรรบคคลมาเปนขาราชการคาตอบแทนขาราชการโครงสรางเชงสถาบน ทโปรงใสสามารถตรวจสอบไดรวมถงการมหลกจรยธรรมทงในภาคราชการและส าหรบนกการเมองโดยจะมทงมาตรการปองกนและปราบปราม

Ref. code: 25595501035025QBN

66

3.5 การปองกนการทจรตระหวางประเทศ

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดใหความส าคญกบแนวนโยบายและมาตรการปองกนการทจรตระหวางประเทศ ซงในหวขอนจะกลาวถงความรวมมอระหวางประเทศไทยกบตางประเทศในดานการปองกนการทจรต ซงความรวมมอดงกลาว มทงความรวมมอในระดบรฐบาล และความรวมมอระหวางคณะกรรมการ ป.ป.ช. กบหนวยงานดานการตอตานการทจรตของตางประเทศ เชน ความรวมมอดานการตอตานการทจรตระหวางประเทศไทยกบประเทศฟลปปนส และประเทศไทยกบประเทศสงคโปร ซงจากความรวมมอดงกลาวท าใหประชาชนในประเทศไดตระหนกถงภยการทจรตมากขน เกดการรวมกลมกนเพอวางแนวทางตอตานการทจรต

ประเดนทส าคญทางดานสถาบน ไดแกความอสระขององคกรตอตานการทจรต จากการถกแทรกแซงจากฝายการเมอง หลายครงทฝายบรหารมอ านาจเหนอองคกรเชนการออกแบบใหองคกรอยภายใตส านกนายกรฐมนตรท าใหองคกรเหลานไมสามารถปฏบตนโยบายตอตานการทจรตไดอยางแทจรงอกประเดนหนงไดแกรปแบบและโครงสรางของระบบราชการทอาจสงผลใหการใชอ านาจขององคกรเหลานไมไดผลเชนการแยกกระจายสวนของระบบราชการ (bureaucratic fragmentation) ประเทศทประสบความส าเรจในการออกแบบองคกรเพอตอตานการทจรตทส าคญในเอเชยไดแกฮองกงบททดสอบทส าคญคอการศกษาการสรางสนามบนของฮองกงทพบวาไมมการทจรตเลยเพราะการออกแบบองคกรและการตรวจสอบขามองคกรภายในระบบราชการเองทมประสทธผล (Pope and Vogl2000) การออกแบบองคกรทดควรพจารณาถงกรณการทจรตทเลวรายทสดของประเทศเชนการทจรตของนายกรฐมนตรหรอประธานาธบดและควรตรวจสอบใหถองแทวาในกรณเชนนนองคกรทออกแบบมานนสามารถปฏบตหนาทปราบปรามไดหรอไม (Pope and Vogl2000)

ในการศกษามาตรการสากลในการตอตานการทจรตในประเทศตางๆ โดยเฉพาะประเทศทประสบความส าเรจในการตอตานการทจรต หรอประเทศทไดชอวาเปนตวแบบส าคญทมมาตรการสากลสอดคลองกบลกษณะของการจดองคการในการตอตานการทจรตนนจ าเปนอยางยงทจะตองมการศกษา “ตวแบบการจดโครงสรางองคกร” เนองจากในการด าเนนมาตรการในการตอตานการทจรตจ าเปนตองอาศยองคกร ในการผลกดนใหมาตรการสามารถบรรลผลอยางเปนรปธรรมและในขณะเดยวกนมาตรการสากลตางๆ ทเปนวธการปฏบตในการด าเนนงานของหนวยงานตอตานการทจรตกจะถกใหความส าคญเพราะจะเปนแนวทางในทางปฏบตทถกน ามาประยกตใชในการยกระดบมาตรการการตอตานการทจรตในประเทศไทยหากพจารณาโดยเฉพาะเจาะจงไปทองคกรดานการปองกนและปราบปรามการทจรตจะเหนไดวาแตละประเทศมการออกแบบองคกรในลกษณะท

Ref. code: 25595501035025QBN

67

แตกตางกนทงในเชงโครงสรางองคกรขอบเขตอ านาจหนาทความรบผดชอบ ฯลฯ และองคกรเหลานมกมชอเรยกในลกษณะทแตกตางกนไมวาจะเปนผตรวจการแผนดน (ombudsman) คณะกรรมการอสระ (independent commission) คณะกรรมการทตงโดยประธานาธบด (presidential commission) กลมคณะทปรกษาจากหลายภาคสวน (multisectoral advisory group) หนวยงานก ากบดานจรยธรรม (ethicalcodes of conduct) คณะกรรมาธการรฐสภา (parliamentary committee) หรอกระทงหนวยงานเฉพาะกจทไดรบการแตงตงพเศษใหตรวจสอบเรองการทจรต เปนรายกรณและทพบเหนไดบอยทสดคอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

นอกจากตวแบบองคกรในการตอตานการทจรตจะมหลากหลายแลวเมอพจารณาในรายละเอยดจะพบวาองคกรในแตละประเทศยงมบทบาทในการด าเนนมาตรการทแตกตางกนอกดวยดงในกรณของตวแบบขององคกรเดยวตอตานการทจรต (single agency) ในไทยสงคโปรและเกาหลใตยงมความแตกตาง ในแงของขอบเขตอ านาจหนาทรวมทงจดมงเนนในการด าเนนมาตรการตอตานการทจรตในกรณของไทยคณะกรรมการ ป.ป.ช. จะมอ านาจทงการปองกนและปราบปรามการทจรต แมวาในทางปฏบตดเหมอนวาคณะกรรมการ ป.ป.ช. จะใหน าหนกกบการปราบปรามการทจรตมากกวาการปองกนการทจรตกตามนอกจากนประเทศไทยยงมหนวยงานอนๆ ทมอ านาจหนาทในการตอตานการทจรตดวยในกรณของเกาหลใตคณะกรรมการอสระตอตานการทจรต (Korea Independent Commission Against Corruption: KICAC) มขอบเขตภารกจทมงเนนไปทมาตรการปองกนการทจรต รวมทงบทบาทในเชงนโยบายในขณะทบทบาท ดานมาตรการปราบปรามการทจรต จ ากดเพยงแคการรบเรองการปกปองและการใหรางวลกบผแจงเบาะแส (whistleblower) (Kim, Kim and Lim 2006) ในกรณของสงคโปรหนวยงานสบสวนการกระท าทเปนการทจรต (Corrupt Practices Investigation Bureau: CPIB) คอนขางมความชดเจนในบทบาทหนาททมงเนนมาตรการ “ปราบปราม” (Tay, Yuit and Lin 2006) และการใหคณคา (values) ในการปองกนการทจรต โดยผานมาตรการตางๆ (Transparency International 2006)

นอกจากนในกรณของประเทศญปนซงไมมองคกรทท าหนาทในการปองกนและปราบปรามการทจรต โดยเฉพาะแตอาศยสถาบนหรอองคกรหลกอนทท าหนาทปราบปรามอาชญากรรมโดยเฉพาะซงไดแกส านกงานต ารวจและส านกงานอยการเปนตน โดยทหนวยงานเหลานตองปรบเปลยนบทบาทและรบหนาทในการน ามาตรการสากลตางๆ มาปฏบตใหเกดผลภายใตกรอบของระบบราชการเดมโดยรวมมออยางใกลชดกบองคกรภาคประชาสงคมในแงนในการประยกตใชมาตรการสากลในการตอตานการทจรต จงจ าเปนตองท าความเขาใจ “บรบทเชงสถาบน” และความแตกตางของหนวยงานและมาตรการของหนวยงานตอตานการทจรต ในแตละประเทศทมบรบทเศรษฐกจการเมองสงคมและวฒนธรรมแตกตางกน

Ref. code: 25595501035025QBN

68

แมวามาตรการการด าเนนงานทมอยภายใตโครงสรางองคการของหนวยงานตอตานการทจรตจะมหลายตวแบบแตโดยทวไปแลวปจจยทก าหนดความส าเรจของการท างานขององคกรเหลานมกจะมความเหมอนกนโดย Bhargava and Bolongaita (2004) ซงเปนเจาหนาทของธนาคารโลกชใหเหนถงปจจย สประการไดแกประการแรกการสนบสนนทางการเมองจากผน ารฐบาลประการทสองความเปนอสระทางการเมองและในการท างานตรวจสอบเจาหนาทรฐระดบสงประการทสามการเขาถงขอมลเอกสารและพยานบคคลประการทสความเปนผน าขององคกรดงกลาว

ส าหรบปจจยอนๆ ทเกยวของกบความส าเรจนน Patrick Meagher (2005) ไดยกตวอยางใหเหนหลายประการดงตอไปน

1) ขอบเขตหนาทความรบผดชอบขององคกรตองระบชดเจนไมระบกวางครอบคลมทกเรอง

2) ตองมกลไกทสามารถตรวจสอบได (accountability) 3) มอ านาจทเพยงพอเชนอ านาจในการเขาถงขอมลอ านาจในการระงบการใชทรพยสน

เปนตน 4) มทรพยากรทเพยงพอโดยเฉพาะอยางยงงบประมาณและบคลากรประการทหาการ

ไดรบการสนบสนนจากประชาสงคมและประการสดทายคอความรวมมอจากหนวยงานตางๆ ในองคกรภาครฐในท านองเดยวกน Jon Quah (2002) ชวาปจจยส าคญส าหรบความส าเรจกคอ “เจตจ านงทางการเมอง” (political will) ของผน าทจะผลกดนการตอตานการทจรต ถงแมวาปจจยนอาจจะไมใชสงทจะชขาดถงความส าเรจในการยกระดบมาตรการการตอตานการทจรตในประเทศไทย

ทส าคญทสดคอแมวาการด าเนนการในการตอตานการทจรตในบางทจะเปนตวแบบหนวยงานเดยว (single agency) แตประเดนเรอง “การประสานงาน (Coordination)” กบหนวยงานตางๆ รวมทงภาคสวนตางๆ นบเปนหวใจส าคญของความส าเรจในการปฏบตงานทงการท างานในแงของการปองกนทจ าเปนตองอาศยความรวมมอจากภาคประชาชนองคกรประชาสงคมและหนวยงานตางๆ ของรฐในการประชาสมพนธหรอในแงของการปราบปราม ทการประสานงานทางดานขอมลหรอการสบสวนสอบสวน จากหนวยงานอนๆ ทมความเชยวชาญเปนสงทมความส าคญอยางมากโดยเฉพาะอยางยงการใหภาคประชาชน และองคกรประชา-สงคมเขามามสวนรวมหรอใหเปนองคกรหลกในการตรวจสอบนบเปนประเดนทนาใหความส าคญอยางยงเพราะจะเปนการสรางการมสวนรวมโดยใหภาคประชาชนซงเปนผมสวนไดสวนเสยหลกภาคหนงไดเขามามสวนในการก ากบดแลการทจรตโดยตรงซงจะเปนสวนหนงของมาตรการการตอตานการทจรตอยางยงยน

Ref. code: 25595501035025QBN

69

3.5.1 การปองกนการทจรตในประเทศสงคโปร ประเทศสงคโปรมกระบวนการยตธรรมทแขงแกรง มระบอบการเมองทเขมแขง

ในการปองกนและปราบปรามการทจรต มการด าเนนคดกบผกระท าความผดทจรตอยางจรงจง จงตดอนดบตนๆ ของโลกในการจดอนดบดชนภาพลกษณการคอรรปชน โดยม Corruption Practice Investigation Bureau (CPIB) ซงเปนหนวยงานอสระ กอตงขนในป ค.ศ. 1952 มส านกงานเพยงแหงเดยว เจาหนาททท างานใน CPIBมจ านวนมากขนตามล าดบ ผบงคบบญชาสงสดคอ ผอ านวยการ CPIB ขนตรงตอนายกรฐมนตร ทงนหนาทของผอ านวยการ CPIB เปนไปตาม The Prevention of Corruption Act3 โดย CPIB มภารกจหลก คอ

1) การรบเรองรองเรยนและสบสวนค ารองเกยวกบการทจรต 2) การสบสวนการประพฤตมชอบของเจาหนาทรฐซงมการทจรตแอบแฝงอย 3) การปองกนการทจรต โดยการตรวจสอบการปฏบตและกระบวนการใน

ภาครฐเพอลดโอกาสการทจรต โดยทองคกร CPIB เปนองคกรภาครฐทซงมบทบาทหนาทในลกษณะเดยวกนกบ

ส านกงาน ป.ป.ช. ของไทย แตขณะเดยวกนปจจบนพบวาส านกงาน CPIB ประสบปญหาอปสรรคมากมาย ทงดานบคลากรทขาดแคลนและขาดความรความเขาใจในภารกจงานทท า ท าใหเจาหนาททจรตเสยเอง งบประมาณทมคอนขางจ ากด ประชาชนยงไมใหความรวมมอกบเจาหนาทเทาทควร ไมสามารถจบผกระท าความผดได จนกระทง พรรค The People Action ไดเขามามอ านาจ ไดด าเนนการดวยมาตรการทรนแรงตอเจาหนาทททจรต ท าใหประชาชนเรมมความเชอมนในการปองกนและปราบปรามการทจรต เพราะตระหนกวารฐบาลมความมงมนในการปองกนและปราบปรามการทจรต กฎหมายไดก าหนดอ านาจและหนาทในการปองกนและปราบปรามการทจรตอยางกวางขวาง โดยเจาหนาท CPIB มอ านาจสบสวน จบกม และควบคมตวผตองสงสยวากระท าความผดเกยวกบการทจรตได 48 ชวโมง เพอสบสวน มอ านาจยดอายดตามลกษณะงานตางๆ ทเกยวของกบการท าผด มอ านาจเขาถงขอมลทางบญชและทรพยสนของผถกกลาวหาและสามารถฟองผกระท าความผดตอศาลโดยผานการเหนชอบของอยการได

ส านกงาน CPIB มหนาทรบเรองรองเรยนตางๆ ทมการกลาวหาเจาหนาทของรฐ โดยผยนสามารถปกปดชอของตนได โดยขอมลผรองเรยนจะถกปดเปนความลบ ส าหรบกฎหมายทเกยวกบการคมครองผใหขอมลปรากฏตาม The Prevention of Corruption Act Section 36 ประกอบดวย

3“The Prevention of Corruption Act,” สบคนเมอวนท 13 เมษายน 2560, จาก

www.cpib.gov.sg/aboutus.htm

Ref. code: 25595501035025QBN

70

1) เวนแตก าหนดไวเปนอยางอน ไมมค ารองใดๆ อนเกยวกบการกระท าความผดภายใตกฎหมายฉบบน จะถกยนเปนหลกฐานในการพจารณาทางแพงและทางอาญาใดๆ และผเปนพยานไมจ าเปนตองเปดเผยชอหรอทอยของผใหขอมล หรอกลาวเรองราวใดๆ อนน าไปสการเปดเผยตนเอง

2) หากหนงสอ เอกสาร หรอบทความอนๆ ซงเปนพยานหลกฐานหรอตองไดรบการตรวจสอบในการพจารณาทางแพงและทางอาญาใดๆ ซงปรากฏชอของผใหขอมลหรอเรองราวใดๆ อนน าไปสการเปดเผยตนเอง ศาลผพพากษาพยานหลกฐานเหลานนตองปกปดขอความนน มใหผอนไดเหนหรอลบออกเสยเทาทจ าเปนเพอคมครองผใหขอมลจากการถกเปดเผยตน

3) หากเมอมการพจารณาคดตอการกระท าความผดตามกฎหมายฉบบน โดยศาลหลงจากทไดด าเนนการเสรจสนแลวเหนวา ผใหขอมลเจตนาท าค ารองซงตนทราบหรอเชอวาเปนขอมลอนเปนเทจหรอเชอวามใชขอมลทถกตอง หรอหากการพจารณาคดใดๆ ศาลเหนวา หากไมสามารถใหความยตธรรมตอคความได เตมท แตตองท าเปนค ารองตอศาล

มาตรการปองกนการทจรตทสงคโปรใช มดงตอไปน 1) จดท าคมอเพอใหเจาหนาทปฏบตงานไดอยางรดกมและเครงครด ไมให

เจาหนาทมสวนเกยวของกบการกระท าทจรต เชน หามเจาหนาทใชขอมลของราชการเพอประโยชนสวนตว หามเจาหนาทรฐยมเงนหรอมหนสนกบบคคลทตองคด หามเขาไปรบหนใดๆ หรอท าการคาธรกจนอกเวลาโดยไมไดรบอนญาต และเจาหนาทของรฐตองยนแสดงทรพยสนของตน

2) เจาหนาท CPIB จะใหความรแกเจาหนาทของรฐอยางสม าเสมอ โดยเฉพาะหนวยงานรฐทมความเสยงตอการบงคบใชกฎหมาย ทจะสมเสยงเกดการทจรต

3) ปรบปรงการท างานทลาชา หลกเลยงความลาชาในการออกใบอนญาต เพอปองกนการรบสนบนจากประชาชน

4) เจาหนาทรฐตองแถลงวาไมมหนสนใดๆ เพราะมแนวคดวาเจาหนาทของรฐทมหนสนจะมแนวโนมในการทจรตมากกวาเจาหนาททไมเปนหน

5) เจาหนาทรฐตองมหนาทในการแสดงบญชทรพยสนและการลงทนตางๆ รวมทงคสมรสและบตรทยงไมบรรลนตภาวะ

6) เจาหนาทของรฐหามรบของขวญหรอเงน จากประชาชนทมาตดตอ หรอหามยมเงนและมหนสนผกพนซงอาจมผลประโยชนทบซอนได

สงคโปรไดใชมาตรการทางปกครอง เพอลดโอกาสในการทเจาหนาทรฐเขาไปมสวนเกยวของกบการทจรตนอกจากการใชมาตรการทางกฎหมาย ท าใหการท างานของ CPIB มประสทธภาพยงขนซงมาตรการเหลาน คอ

Ref. code: 25595501035025QBN

71

1) การใหเจาหนาทส านกงาน CPIB มอ านาจทเขาไปปฏบตหนาทโดยไมตองเกรงกลวหรอเลอกปฏบต ปฏบตกบทกคนอยางเทาเทยมกน ตามหลกการพนฐานดานสทธมนษยชน

2) การท าลายโอกาสทท าใหเกดการทจรตในการปฏบตงานในหนวยงานของรฐ 3) การท าใหการบรหารราชการตางๆ มความคลองตวมากขน 4) ขาราชการตองท างานรวดเรวไมลาชา ซงความลาชาเปนสงทสมเสยงท าให

เกดการทจรต 5) ทบทวนอตราเงนเดอนเจาหนาทของรฐ ใหอยในอตราทเหมาะสม โดย

เทยบเคยงกบรายไดของภาคเอกชนดวย 6) มสญญาเตอนผท าสญญากบรฐบาลวา การใหสนบนแกเจาหนาทเพอไดสทธ

ตามสญญา อาจท าใหสญญาถกระงบได 7) ถาผท าสญญาใหสนบนอาจถกตดออกจากการท าสญญากบรฐบาล หรอ

หนวยงานของรฐบาลเปนเวลา 5 ป เวนแตผนนจะใหความรวมมออยางเตมทกบเจาหนาทผมอ านาจ4 ส าหรบบทก าหนดโทษผกระท าผดตาม The Prevention of Corruption Act

ก าหนดใหผใหและผรบมความผด โดยก าหนดวา “ผใดเสนอ ยอมรบ หรอรบสนบน มความผดและตองระวางโทษปรบไมเกน 100,000 เหรยญสงคโปร หรอจ าคกไมเกน 5 ป หรอทงจ าทงปรบ โดยศาลอาจก าหนดโทษใหไดสดสวนกบจ านวนเงนสนบนกได” และ “ผใดยอมรบ หรอรบสนบนในนามของผอนกมความผดเชนเดยวกน โดยถอวาผนนไดยอมรบสนบนเพอตวเอง และตองไดรบโทษเหมอนกบผทตนรบสนบนแทน โดยผทเสนอสนบนในนามผอน กตองไดรบโทษเชนเดยวกน และหากการกระท าความผดนนเกยวกบสญญาภาครฐหรอเกยวกบสมาชกสภา หรอสมาชกของหนวยงานภาครฐ โทษจ าคกจะสงถง 7 ป แนะนอกจากโทษปรบและโทษจ าคกแลว ศาลจะออกค าสงใหผกระท าความผดคนเงนสนบนทไดรบเอาไว รวมทงสงรบทรพยสนใดๆ ทบคคลใดไดรบมากจากผกระท าความผดดวย

บทลงโทษหากเจาหนาทรฐถกตดสนวามความผดจะไดรบโทษ ดงน 1) การปรบหรอการถกกลาวหาต าหน 2) การเลอนขนเงนเดอน 3) การถกลดขนหรอต าแหนง 4) การใหพนจากต าแหนงหนาท

4ทวเกยรต มนะกนษฐ, “การฉอราษฎรบงหลวงและมาตรการในการตอตานองคกร

อาชญากรรมขามชาต,” รางรายงานวจยเรองการพฒนากฎหมายปองกนและปราบปรามอาชญากรรมขามชาตทมการจดตงในลกษณะองคกร (ระยะท 2), (กรงเทพมหานคร: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.), 2548), น. 32-33.

Ref. code: 25595501035025QBN

72

5) การใหออกจากราชการ 6) การถกกดกนไมใหไดรบแตงตงในท างานสาธารณะ5 การประสบความส าเรจของหนวยงาน CPIB ในการสกบการทจรต คอการท

CPIB ไดท าใหประชาชนเกดความเชอมนการปฏบตหนาทและใหความสนบสนนอยางเตมทในการปองกนและปราบปรามการทจรต หนวยงาน CPIB ถกมองวาเปนหนวยงานทมประสทธภาพและมชอเสยงในเรองของการด าเนนงานทเปนอสระ สงผลใหประเทศสงคโปรเปนประเทศทไดชอวาปราศจากการทจรตมากทสดประเทศหนงในโลก นอกจากนน Political and Economic Risk Consultancy ยงไดจดอนดบใหสงคโปรเปน 1 ใน 11 ประเทศ ทประสบความส าเรจในการปองกนและปราบปรามการทจรต6 โดยมปจจยทน าไปสความส าเรจ ดงน

1) กฎหมายดานการปองกนและปราบปรามการทจรตมประสทธภาพ ครอบคลม มบทลงโทษทชดเจนและเพยงพอ ท าใหเกดความเกรงกลวตอกฎหมาย อกทงมระบบทบทวนกฎหมายใหมความทนสมยอยเสมอ

2) หนวยงาน CPIB เปนองคกรท าหนาทดานการปองกนและปราบปรามการทจรต มความเปนอสระ โดยค านงถงดานสทธมนษยชนมากทสด

3) ผบรหารของประเทศสงคโปรด าเนนการปองกนและปราบปรามการทจรตอยางจรงจง

4) เจาหนาทหนวยงาน CPIB ตองปฏบตหนาทดวยความเครงครด มวนยในการท างาน โดยยดตามแนวการด าเนนงาน ดงน

4.1 เจาหนาท CPIB ตองซอสตยสจรตตอหนวยงานและรกษาชอเสยง 4.2 เจาหนาท CPIB ตองปฏบตงานเพอความเปนอนหนงเดยวและมความ

เปนกลาง 4.3 เจาหนาท CPIB ตองไมเกรงกลวและไมล าเอยง 4.4 เจาหนาท CPIB ตองไมสบสวนกรณใดๆ ทอาจท าใหไมเปนกลางดวย 4.5 เจาหนาท CPIB ตองไมพดคยเรองของราชการกบบคคลอนโดยไม

จ าเปน 4.6 เจาหนาท CPIB ตองไมเปดเผยรายละเอยดของผใหขอมล

5เพงอาง, น. 29. 6Ali Muhammed, “Eradicating Corruption – The Singapore Experience,” (The

Seminar on International Experiences on Good Governance and Fighting Corruption, The Grand Hotel Bangkok, February 17, 2000), p. 8.

Ref. code: 25595501035025QBN

73

4.7 เจาหนาท CPIB ตองไมใชต าแหนงหนาทหาผลประโยชนสวนตว 5) หนวยงาน CPIB มการบรการทไดมาตรฐาน ขอมลและค ารองของผรองจะ

ไดรบการพจารณาภายในหนงสปดาห ค ารองทไดรบทางไปรษณย เมอเจาหนาทสบสวนไดรบมอบหมายใหด าเนนการตามค ารอง จะด าเนนการภายใน 48 ชวโมง โดยจะตองสอบสวนความผดใหแลวเสรจภายใน 3 เดอน

6) มการเรยกเกบคาบรการในการบรการของภาครฐ เปนการลดโอกาสเขาไปเกยวของกบการทจรตของเจาหนาทของรฐ

7) ประชาชนสงคโปรมความมนใจและความเชอมนหนวยงาน CPIB ใหความรวมมอการด าเนนนโยบายเชงรกอยางเตมท

3.5.2 การปองกนการทจรตในประเทศเกาหลใต การทจรตในประเทศเกาหลใต อาจแบงไดเปนการทจรตทางการเมอง (Political

Corruption) และการทจรตทางปกครอง (Administrative Corruption) 7การทจรตทางการเมอง สวนใหญจะเกยวกบการทเจาหนาทรฐระดบสงใชอ านาจของตนในทางมชอบดวยกฎหมายกระท าการทจรตเพอประโยชนสวนตว การทจรตทางการเมองอาจเกดมาจากหลายๆ ปจจย เชน ความสมพนธระหวางธรกจกบรฐบาล สภาพทางการเมองและเศรษฐกจวฒนธรรม สถาบนตางๆ และประวตศาสตร ดงน

1) ในประเทศเกาหลใต รฐบาลมบทบาทเปนผน าในตลาดขนาดเลกดวยการรบเอานโยบายการพฒนาทางเศรษฐกจไปปฏบตโดยผานการจดสรรทรพยากรทมอยางจ ากด ท า ใหรฐบาลและภาคการเมองมอทธพลอยางมากตอองคกรธรกจและเศรษฐกจ สงผลใหวงจรการทจรตทรายแรงในประเทศเกาหลใตมกมความเกยวของกบความสมพนธระหวางการเมองและภาคธรกจ

2) สภาพทางการเมองของประเทศเกาหลใต ไมประสบความส าเรจในการปองกนการทจรต เนองจากในชวงแรกของยคสมยใหมของประเทศเกาหลใต มาจากการเปลยนแปลงไปสความทนสมยโดยอาศยอ านาจจากตางประเทศไมใชประชาชน ประชาชนสวนใหญจงยงคงสงสยเกยวกบความชอบธรรมของอ านาจทางการเมอง นอกจากนน การถวงดลอ านาจระหวางรฐบาลและฝายคาน มขนเพอประโยชนแกฝายรฐบาลเพยงฝายเดยว นกการเมองจงพรอมทจะปฏรปและพรอมทจะตอตานเสยเอง เพอรกษาไวซงความสมพนธระหวางภาคธรกจและภาคการเมอง

3) วฒนธรรมทางการเมองของประเทศเกาหลใตยงมสวนส าคญ กลาวคอ วฒนธรรมทางการเมองทใชระบบกดข ค านงถงประโยชนของรฐบาลมากกวาประโยชนสาธารณะ ด าเนนตามหลกการรวมศนยกลางแหงอ านาจเบดเสรจ การปกครองอยางใกลชด การใชอ านาจแบบ

7 KICAC Annual Report 2002, p. 9.

Ref. code: 25595501035025QBN

74

พอปกครองลก รวมทงแนวความคดเรองระบบอปถมภ การใชอ านาจแบบพอปกครองลก รวมทงแนวความคดเรองระบบอปถมภลวนแตเปนวฒนธรรมทางการเมองทเออตอการทจรตของเจาหนาทระดบสง

4) สถาบนทางเศรษฐกจและการเมองกเปนอกสาเหตหนงของการทจรต กลาวคอ ปจจยหลกทอยเบองหลงการทจรตทางการเมอง การตองการทจะหาเงนเพอน าไปใชในกจกรรมทางการเมอง นกการเมองจงตองขอเงนจากองคกรธรกจตางๆ และมการแลกเปลยนผลประโยชนเปนพเศษตอองคกรธรกจผอปถมภ ท าใหเกดการคาสทธและผลประโยชนในระหวางกระบวนการหาเงน และยงไปกวานน การรวมอ านาจและความเปราะบางของโครงสรางตลาดและการจดจ าหนาย ซงองคประกอบหลกของเศรษฐกจแบบตลาดเสรกเปนอกปจจยหนงทท าใหเกดการทจรต

5) หากพจารณาถงประวตศาสตรทางการเมองของประเทศเกาหลใต พบวาประเทศเกาหลใตด าเนนการพฒนาประเทศอยางรวดเรวในชวงตนศตวรรษท 20 จากการครอบครองของประเทศญปน ปจจยมากมายไดท าใหเกดการทจรตทางการเมอง และทส าคญประเทศเกาหลใตสญเสยการปกครองแบบประชาธปไตย และยอมจ านนตอการปกครองแบบทหารซงน าไปสการทจรตทเกยวของกบการใชอ านาจของเจาหนาทรฐระดบสง

ในสวนของการทจรตทางปกครองในประเทศเกาหลใตนน พบวาโดยทวไปจะเกดขนเมอเจาหนาทรฐใชอ านาจของตนในทางไมชอบ การทจรตตอต าแหนงหนาท หรอการใชอทธพลไมวาทางตรงหรอทางออมเพอบรรลประโยชนของตน โดยทวไปมกเกยวของกบผลประโยชนทางการเงน หรอการจ ากดเสรภาพของประชาชน ภาคประชาชนควรใชความพถพถน ความยตธรรมและความโปรงใสใหมากทสด เนองจากในภาคปกครองนมการหาประโยชนจากการผกขาดการใหบรการมากกวาภาคอนๆ การทจรตทางปกครองของประเทศเกาหลใตมสาเหตจากปจจยตางๆ สรปไดดงน

1) การทจรตการปกครองเกดจากความไมสมดลทางขอมลขาวสาร เพราะเจาหนาทรฐมอ านาจควบคมขอมลขาวสารเหนอประชาชนทวไป คอ มการรบรขอมลเพยงฝายเดยว จงท าใหเกดการทจรตเพมขนและอาจมอ านาจใชดลพนจอยางมากแกเจาหนาททางปกครองในสวนทเกยวกบการรบเงน หรอการจ ากดเสรภาพของประชาชน

2) การแทรกแซงตลาดของรฐบาลนน ไมมประสทธภาพ การทจรตทางปกครองจงเกดขน เมอเจาหนาทรฐรบสนบนเพอกระท าทจรตในหนาทของตน โดยการใชอ านาจทมอยเหนอตลาดทมนคง

3) เนองจากอตราเงนเดอนของเจาหนาทรฐในประเทศเกาหลใตไมสงมากนก และไมมการเปลยนแปลง จงน าไปสการปฏบตหนาทเพอหาประโยชนสวนตว

Ref. code: 25595501035025QBN

75

4) ระบบการควบคมการทจรตภายในองคกรยงไมเพยงพอ การรายงานการทจรตภายในองคกรโดยฝายบรหารภาครฐและสมาชกภายในองคกรยงมไมมากนก

5) เปาหมายในการปฏบตงานและการประเมนผลของภาครฐยงคลมเครอ ในขณะทภาคเอกชนมเปาหมายเรองผลก าไรและการประเมนผลทชดเจน

6) เจาหนาทรฐยงมความล าเอยงในการคดเลอกบคคลเขารบต าแหนง เนองจากไมสามารถสรางมาตรฐานทางศลธรรมและแนวปฏบตทเปนธรรมได

7) ระดบสมดลของความอดทนตอการกระท าทจรตมคอนขางสง นนหมายถง ประชาชนสามารถอดทนหรอยนยอมตอการทจรตไดมาก

8) การเตบโตอยางรวดเรวของเทคโนโลยสารสนเทศ กอใหเกดแนวโนมในการทจรตทางปกครองมากขน ท าใหกระบวนการการสอดสองและการก ากบดแลมความล าบากยงขน

จากปญหาการทจรตทเกดขน ท าใหความตองการองคกรปองกนการทจรตทมหนาทในการบงคบใชกฎหมายและนโยบายการแกไขปญหาตางๆ อยางมประสทธภาพ และตระหนกมากขนเรอยๆ จนกระทงไดมาตรากฎหมายตอตานการทจรต (Anti–Corruption Act) ขน เมอวนท 24 กรกฎาคม ค.ศ. 2001 โดยเปนกฎหมายฉบบท 6494 และใหมผลตงแตวนท 25 มกราคม ค.ศ. 2002 เปนตนไป โดย Anti–Corruption Act มวตถประสงคเพอชวยใหเกดการสรางสภาพสงคมทแขงแกรงเปนอนหนงอนเดยว ดวยการปองกนและการก ากบดแลการทจรตอยางมประสทธภาพ โดยสรปสาระส าคญของAnti–Corruption Act ดงน

1. การจดตง KICAC และหนาทของ KICAC Anti–Corruption Act มสาระส าคญหลายประการ โดยเฉพาะอยางยง

กฎหมายดงกลาวไดก าหนดใหมการจดตง Korea Independent Commission Against Corruption หรอ KICAC ซงเปนหนวยงานทท าหนาทในการปองกนการทจรตโดย KICAC ไดกอตงเมอ 25 มกราคม ค.ศ. 2002 โดย Anti–Corruption Act ประกอบไปดวยประธานกรรมการ (ระดบรฐมนตร) และกรรมาธการอก 9 คน ซงแตงตงมาจากรฐสภา 3 คน ประธานศาลสงสด 3 คน และประธานาธบด 3 คน โดยด ารงต าแหนงวาระ 3 ป และสามารถไดรบการแตงตงเขามาใหมได โดยคณะกรรมาธการแตละคนจะมความเปนอสระในการปฏบตหนาทอยางเหมาะสม

KICAC จดตงขนเพอปรบปรงกฎหมายและระบบอนจ าเปนตอการปองกนการทจรตและวางนโยบายตลอดจนการบงคบใชนโยบายทเกยวของกน มหนาทดงน

1) ท าการวจย ประเมนผลมาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตในหนวยงานของรฐ

2) เสนอนโยบายและแผน เพอปองกนการทจรตในหนวยงานของรฐ 3) ใชวธการสรางความรความเขาใจการด าเนนงานของ KICAC

Ref. code: 25595501035025QBN

76

4) ใหการสนบสนนกจกรรมในการตอตานการทจรตในกลมองคกรภาคประชาสงคม

5) มการรวมมอกนจรงจงในการปองกนการทจรต 6) รายงานเกยวกบการกระท าการทจรต 7) มการใหความคมครองตลอดจนใหรางวลผใหขอมล 8) เสนอเรองเกยวกบการปองกนการทจรตเพอการพจารณาในวาระการ

ประชมตอประธานาธบด 2. การรายงานเรองการทจรตในเรองการใหความคมครองและการใหรางวลแก

ผใหขอมล ผทพบการทจรตสามารถรายงานไดท KICAC ซงผใหขอมลตองรายงาน

เรองราวตางๆ ดวยความสจรตเทานน จงจะไดรบความคมครองตามกฎหมาย คอ 1) จะไมมการระบตวผใหขอมลใหผอนทราบ เวนแตผนนจะยนยอม 2) ผใหขอมลมสทธรองขอความคมครองได 3) ผใหขอมลตองไมไดรบผลระทบทางเสยหายจากรายงานดงกลาว 4) มการใหรางวลในกรณทรายงานนนมประโยชนในการปองกนการสญเสย

ของรฐ หรอเพอประโยชนสาธารณะ 3. สทธของประชาชนในการรองขอการตรวจสอบ

ในกรณทหากการปฏบตหนาททางปกครองอนละเมดตอกฎหมายของเจาหนาทรฐนน มผลเสยหายอยางรายแรงตอประโยชนสาธารณะ ส าหรบผทมอาย 20 ปขนไปอาจรองขอการตรวจสอบ โดยยนค ารองไปทคณะกรรมการสอบบญชและการตรวจสอบ

4. การจางงานของเจาหนาทรฐทถกไลออกซงถกไลออกในองกรของรฐ เจาหนาทคนใดถกไลออกเนองจากการทจรตตอต าแหนงหนาทของตน

ในขณะทปฏบตงานจะถกหามมใหท างานในหนวยงานของรฐหรอบรษทเอกชนทผนนมความสมพนธใกลชดเปนเวลา 3 ปนบจากวนทออกจากต าแหนง หรอในบรษททมงหาผลประโยชนรวมกนกบบรษทดงกลาวเปนเวลา 5 ปนบจากวนทออกจากต าแหนง

5. บทลงโทษ กฎหมายก าหนดวาผใดรายงานขอมลเปนเทจตองถกจ าคกไมต ากวา 1 ปและ

สงสด 10 ปและเจาหนาทรฐรบทรพยสนจากการหาผลประโยชนจากความลบซงไดรบมาในการปฏบตหนาทผนนตองถกจ าคก 7 ปและปรบ 50 ลานวอน

นโยบายการด าเนนงานของ KICAC ในป ค.ศ. 2002 ไดก าหนดวาเกาหลใตตองมความโปรงใสปราศจากการทจรตซงวตถประสงคในขนแรกคอการสรางความเชอมนของประชาชนให

Ref. code: 25595501035025QBN

77

กลบมา ใหบรรลโครงสรางพนฐานในการปองกนการทจรต ในขนท 2 ชวงระหวางป ค.ศ.2003-ค.ศ.2005 ความโปรงใสในเกาหลใตเพมขนจากอนดบท 20 จนสมพนธกบระดบการพฒนาเศรษฐกจ ในล าดบท 13 โดยไดปองกนการทจรตในขนท 3 ชวงระหวางป ค.ศ.2006-2010 เกาหลใตจะกลายเปนประเทศแบบอยางใหประเทศอนในเรองของการบรณาการ การจดท าและพฒนาทางสถาบน การปฏรปสงคม โดยไดมพนฐานทางนโยบายเสนอเปาหมายความเปนไปไดในแตละขนการด าเนนคดผทกระท าการทจรตจะไดรบการสนบสนนดวยการท าใหมความเชอมนในกระบวนการยตธรรมตลอดจนการบงคบใชกฎหมาย ท าใหประชาชานเปลยนทศนคตเรองการทจรตเพอพวกพอง มการปรบปรงความโปรงใสในการบรหารงาน สรางระบบทางสงคมและสภาพแวดลอมทดเพอไมใหเกดการทจรต ทงภาคปกครอง ภาคตลาการ ภาคการเมอง ภาคธรกจ ภาคสงคมและความรวมมอระหวางประเทศ

ในระดบนานาชาตไดใหความส าคญกบการปองกนการทจรตเปนอยางมาก ดงจะเหนไดจากการออกขอก าหนดตางๆ เกยวกบการปองกนการทจรตในกลมของตน บางประเทศไดมหนวยงานหรอองคกรขนมาเฉพาะเพอแกไขปญหาการทจรต โดยท าหนาททงทางดานการปองกนและปราบปรามการทจรต ในสวนของประเทศไทยเองกไดมหนวยงานหรอองคกร ดงเชน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ขนมาเพอท าหนาทปองกนและปราบปรามการทจรต โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมนโยบายในการรวมมอกบประเทศตางๆ หรอองคกรระหวางประเทศในหลายๆ ดาน เพอวางมาตรการและปองกนการทจรตรวมกบประเทศตางๆ โดยเนนการสงเสรมหลกธรรมาภบาล การวางมาตรการและขอก าหนดรวมกน การด าเนนการในเชงปองปรามการทจรต จนกระทงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดปจจบนไดใหความส าคญอยางมากในการรวมมอกบองคกรภาคเครอขายทวโลกในการสงเสรม รณรงค วางมาตรการ และผลกดนยทธศาสตรรวมกน เพอใหสงคมโลกปราศจากการทจรต

Ref. code: 25595501035025QBN

78

บทท 4 การปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตละชด

การแตงตงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

ไทย พ.ศ. 2540 เมอวนท 25 เมษายน พ.ศ. 2542 ไดมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงใหบคคลด ารงต าแหนงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกขน โดยในปจจบนไดมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงมอ านาจหนาทดานการปองกนและปราบปรามการทจรตมาแลวทงสนรวม 4 ชด โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช จะมนโยบายดานการปองกนการทจรต ทมทงมนโยบายสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและนโยบายและแนวทางในการด าเนนการแตกตางกนออกไปตามนโยบายของรฐบาล สภาพเศรษฐกจและสงคม สถานการณทางการเมอง โดยในบทนจะกลาวถงนโยบายการท างานดานการปองกนการทจรต ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละชดการท างานซงมรายละเอยดทแตกตางกนออกไป ดงน

4.1 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1

4.1.1 การบรหารงานดานการปองกนการทจรต คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 ด ารงต าแหนงระหวางป พ.ศ. 2542–2546 โดย

มาจากการสรรหาตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 (บทเฉพาะกาล) และมาจากการสรรหาตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ประกอบดวย

1. นายโอภาส อรณนท ประธานกรรมการ ป.ป.ช. 2. พนโทกมล ประจวบเหมาะ กรรมการ ป.ป.ช. 3. นายเกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม กรรมการ ป.ป.ช. 4. นายณฏฐ ศรวหค กรรมการ ป.ป.ช. 5. นายประสทธ ด ารงชย กรรมการ ป.ป.ช. 6. เภสชกรหญง คณหญงปรยา เกษมสนต ณ อยธยา กรรมการ ป.ป.ช. 7. นางฤด จวาลกษณ กรรมการ ป.ป.ช. 8. นายวรตน วฒนศรธรรม กรรมการ ป.ป.ช. 9. พลโทสวสด ออรงโรจน กรรมการ ป.ป.ช. 10. นายพนต อารยะศร กรรมการ ป.ป.ช. 11. พลต ารวจโท วเชยรโชต สกโชตรตน กรรมการ ป.ป.ช.

Ref. code: 25595501035025QBN

79

โดยประธานกรรมการ ป.ป.ช. และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (2) - (9) เขารบต าแหนงและมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงใหด ารงต าแหนงเมอวนท 25 เมษายน พ .ศ. 2542, กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (6) พนจากต าแหนง เมอวนท 27 ธนวาคม พ.ศ. 2543 , กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (10) มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหด ารงต าแหนงแทนเมอวนท 21 กนยายน พ.ศ. 2544, กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (9) พนจากต าแหนง เมอวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2546, กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (11) ม พระบรมราชโองการโปรดเกลาฯใหด ารงต าแหนงแทน เมอวนท 24 ธนวาคม พ.ศ. 2546 และประธานกรรมการ ป.ป.ช. และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (2) - (5), (7) และ (8) พนจากต าแหนง เมอวนท 31 มนาคม พ.ศ. 2547

ภารกจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดานการปองกนการทจรต ก าหนดตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 ไดบญญตอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไวในมาตรา 19 (8) และ (10) ซงแบงเปน 2 ดาน คอ

1) ดานตวระบบ มอ านาจหนาทเสนอมาตรการ ความเหน และขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนเพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการ หรอวางแผนงาน โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐเพอปองกนและปราบปรามการทจรต

2) ดานตวบคคล มอ านาจหนาทด าเนนการเพอปองกนการทจรตและเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรต รวมทงด าเนนการใหประชาชนมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต

คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบภารกจในความรบผดชอบตามทประชมคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตเหนชอบตามทประธานกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมายใหรบผดชอบตามภารกจดานการปองกนการทจรต มจ านวน 2 ทาน ดงน

1) ศาสตราจารย เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม รบผดชอบการเสนอมาตรการ ความเหน และขอเสนอแนะในการปองกนการทจรต , งานดานเสรมสรางทศนคตค านยมในความซอสตยสจรต, งานดานการมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและปราบปรามการทจรต และการไตสวนขอเทจจรงเจาหนาทของรฐ ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย

2) นายประสทธ ด ารงชย รบผดชอบการตรวจสอบทรพยสน และการไตสวนขอเทจจรง ตามมาตรา 19 (3) กบเจาหนาทของรฐผด ารงต าแหนงระดบสง และการสอบสวนขอเทจจรงเจาหนาทของรฐกรณกระท าความผดตามพระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 รวมทงงานดานการวจยและงานดานการมสวนรวมของประชาชนในการปองกนการทจรต ตามโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ

Ref. code: 25595501035025QBN

80

อนง ตามมาตรา 19 (12) และมาตรา 45 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 คณะกรรมการ ป.ป.ช. สามารถแตงตงบคคลหรอคณะบคคลเพอปฏบตหนาทตามทไดรบมอบหมาย และแตงตงอนกรรมการไตสวนเพอด าเนนการไตสวนขอเทจจรงแทนกไดซงคณะอนกรรมการทคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตงตงระหวางเดอนเมษายน 2542-ธนวาคม 2546 มจ านวนทงสน 1,451 คณะ เปนอนกรรมการในภารกจดานการปองกนการทจรต 10 คณะ ดแลภารกจดานการปองกนการทจรตทเกยวกบการรณรงคตอตานการทจรต จ านวน 3 คณะ ไดแก

1) คณะอนกรรมการฝายประชาสมพนธ ในภารกจของส านกปองกนการทจรต 2 มอ านาจหนาทในการด าเนนการประชาสมพนธใหเจาหนาทของรฐและประชาชนทวไป เกดความเขาใจและเชอมนในการปฏบตราชการของคณะกรรมการ ป.ป.ช. อนกรรมการ และเจาหนาทส านกงาน ป.ป.ช. ด าเนนการประชาสมพนธใหเจาหนาทของรฐและประชาชนทวไปมความเชอถอในคณะกรรมการ ป.ป.ช. อนกรรมการ และเจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. , สรางความรวมมอจากเจาหนาทของรฐและประชาชนทวไปในการปองกนและปราบปรามการทจรต และจงใจหรอกระตนเตอนใหประชาชนทวไปมสวนรวม ในการตรวจสอบการใชอ านาจรฐ

2) คณะอนกรรมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรต ในภารกจของส านกปองกนการทจรต 2 มอ านาจหนาทในการเสรมสรางทศนคตและคานยมทยดมนในความซอสตยสจรต เกลยดชงและตอตานการทจรตตอเจาหนาทของรฐ ประชาชนทวไป นกเรยน นสต นกศกษา และบคลากรทางการศกษา สงเสรมใหมการยกยอง เชดชบคคลทมความประพฤต ปฏบตตนชอบดวยความซอสตยสจรต และสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ดานความซอสตยสจรตตอเจาหนาทของรฐ ประชาชนทวไป นกเรยน นสต นกศกษา และบคลากรทางการศกษา

3) คณะอนกรรมการบรหารโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ ในภารกจของ ศอ. ป.ป.ช. มอ านาจหนาทในการบรหารโครงการใหบรรลวตถประสงคตามทก าหนด ประสานการด าเนนงานกบกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงาน หรอองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของ และแตงตงคณะท างานหรอเจาหนาทปฏบตงานตางๆ ในการด าเนนการตามโครงการ

โดยสรปคณะอนกรรมการทอยในภารกจของส านกปองกนการทจรต 2 ท าหนาทเปนเสมอนคณะทปรกษาและกลนกรองใหกบคณะกรรมการ ป.ป.ช.

ผลการปฏบตงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ระหวางเดอนเมษายน 2542 -ธนวาคม 2546 (2547: 8-12) ก าหนดภารกจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดานการปองกนการทจรต และคณะกรรมการ ป.ป.ช. กบภารกจในความรบผดชอบตามทประชมคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตเหนชอบตามทประธานกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมายใหรบผดชอบตามภารกจดานตาง ๆ ส าหรบภารกจดานการปองกนการทจรต มดงน

Ref. code: 25595501035025QBN

81

การรายงานการบรหารการปองกนการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 รวบรวมขอมลและวเคราะหจากแหลงขอมลประเภทเอกสารเปนหลกไดรายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทประจ าป คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ตงแตป พ.ศ. 2543-2547 จ านวน 5 เลมรายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2544 -2545 จ านวน 2 เลม หนงสอสรปผลการปฏบตงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ระหวางเดอนเมษายน พ.ศ. 2542–ธนวาคม พ.ศ. 2546 หนงสอผลงานดานการปองกนการทจรต เสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตและการด าเนนการใหประชาชนมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต ชวงป พ.ศ. 2543-2546 ค าสงส านกงาน ป.ป.ช. และเอกสารเยบเลมทในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 ผลการศกษารายงานการบรหารการสอสารรณรงคตอตานการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 มดงน

ผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2543 (2543: 135-137) ปรากฏขอมลวา การจดโครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. เปนไปตามประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช. เรอง การแบงสวนราชการภายในและอ านาจหนาทของสวนราชการในสงกดคณะกรรมการ ป.ป.ช. พ.ศ. 2543 ลงวนท 31 มกราคม พ.ศ. 2543 ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 117 ตอนท 4 ก ประกาศเมอวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2553 ไดแบงสวนราชการภายในของส านกงาน ป.ป.ช. ออกเปน 11 ส านก 4 กอง

ทงน การจดโครงสรางดงกลาวปรากฏหนวยงานภายในสงกดส านกงาน ป.ป.ช. ทมฐานะเปนส านก จ านวน 2 ส านกทมภารกจรบผดชอบดานการปองกนการทจรต ไดแก ส านกปองกนการทจรต 1 และส านกปองกนการทจรต 2 โดยมอ านาจหนาทเกยวกบการเสนอมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปฏบตราชการหรอวางแผนงาน โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐ ด าเนนการสงเสรมใหหนวยงานของรฐด าเนนการสงเสรมใหหนวยงานของรฐมระบบบรหารกจการบานเมองทด รวมทงด าเนนการเสรมสรางทศนคตและค านยมในความซอสตยสจรต และใหประชาชนมสวนรวมเพอปองกนและปราบปรามการทจรตโครงสรางการบรหารงานภายในส านกงาน ป.ป.ช. พบวามคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนผก าหนดนโยบายมอ านาจหนาทตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มส านกงาน ป.ป.ช. เปนฝายธรการ ดานส านกงาน ป.ป.ช. นน ม เลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนหวหนาสวนราชการ โดยมรองเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. จ านวน 5 อตรา ควบคมดแลก ากบส านกตาง ๆ

ส าหรบภารกจดานการปองกนการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ทประกอบดวย ส านกปองกนการทจรต 1 และส านกปองกนการทจรต 2 ดแลรบผดชอบนน พบวา ส านกปองกนการ

Ref. code: 25595501035025QBN

82

ทจรต 1 มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการเสนอมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปฏบตราชการหรอวางแผนงาน โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐ ด าเนนการสงเสรมใหหนวยงานของรฐด าเนนการสงเสรมใหหนวยงานของรฐมระบบบรหารกจการบานเมองทด และส านกปองกนการทจรต 2 มหนาทความรบผดชอบดานการประชาสมพนธและการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรต

แมวาแหลงขอมลอางองสวนใหญจะแสดงใหเหนวามเพยงส านกปองกนการทจรต 2 ทม ภารกจหนาทเกยวกบการรณรงคตอตานการทจรต ยงปรากฏหนวยงานหนงทไมปรากฏในโครงสรางการบรหารงานในส านกงาน ป.ป.ช. ในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 คอ ศนยอ านวยการและประสานงานเครอขายปองกนการทจรตแหงชาต (ศอ. ป.ป.ช.)

ผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2545 (2545: 54) กลาวถง ศอ. ป.ป.ช. และโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธวา โครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธเปนโครงการทด าเนนการเรองการมสวนรวมของประชาชนหรอกลมบคคลในการตรวจสอบอ านาจรฐ ซงเปนเจตนารมณทส าคญของรฐธรรมนญและสอดคลองอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการด าเนนการใหประชาชนหรอกลมบคคลมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต ทงน รปแบบของการด าเนนงานของโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธน ามาจากประสบการณของหนวยงาน ICAC ของฮองกง ทประสบความส าเรจในการปองกนและปราบปรามการทจรต โดยการใหประชาชนเขามามสวนรวมและใหการศกษากบประชาชน คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงมมตใหด าเนนการโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ ระหวางปงบประมาณ พ.ศ. 2545-2546 โดยมวตถประสงคเพอ

1) สรางจตส านกของประชาชน โดยใหรถงผลเสยหายและความรายแรงของการทจรต

2) กระตนใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปองกนการทจรต 3) ก าหนดแนวทางและวธการทจะใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปองกน

และปราบปรามการทจรต การด าเนนงานดงกลาว มคณะอนกรรมการบรหารโครงการประชาศกษาและ

ชมชนสมพนธเปนผบรหารโครงการ และบนทกขอตกลงรวมระหวางส านกงาน ป.ป.ช. กบส านกงาน กกต.โดยส านกงาน ป.ป.ช. สนบสนนเรองงบประมาณ และส านกงาน กกต. สนบสนนเรองทางดานวชาการ วทยากร และผอ านวยการเลอกตงประจ าจงหวดเปนผประสานงานและบรหารโครงการ และมคณะตดตามการด าเนนงานระดบจงหวด มรองผวาราชการจงหวดเปนประธานคณะท างาน และผอ านวยการเลอกตงประจ าจงหวดเปนคณะท างานและเลขานการ ทงน มศนยอ านวยการและ

Ref. code: 25595501035025QBN

83

ประสานงานเครอขายปองกนการทจรตแหงชาต หรอ ศอ. ป.ป.ช. เปนหนวยประสานงานและบรหารโครงการ โดยจะด าเนนการในพนทองคการบรหารสวนต าบลและสภาต าบล จ านวน 6,965 แหงทวประเทศกลมเปาหมายประมาณ 340,000 คน

แหลงขอมลประเภทเอกสาร อนไดแก รายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท พรอมขอสงเกตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2544 , ผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท พรอมขอสงเกตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2545, รายงานผลการตรวจสอบและ ผลการปฏบตหนาท ประจ าป 2546 และรายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท ประจ าป พ.ศ. 2547 ปรากฏการรายงานผลการด าเนนงานของโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ แตไมปรากฏศนยอ านวยการและประสานงานเครอขายปองกนการทจรตแหงชาต หรอ ศอ. ป.ป.ช. ในโครงสรางการบรหารงานภายในส านกงาน ป.ป.ช.

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกเปนทรจกในสงคมไทย เมอครงการพจารณาบญชทรพยสนของนกการเมอง โดยเฉพาะกรณท คณะกรรมการ ป.ป.ช. ขอใหวนจฉยชขาดตามรฐธรรมนญ มาตรา 295 กรณอดตนายกรฐมนตร พนต ารวจโท (ยศในขณะนน) ทกษณ ชนวตร จงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบ ดวยขอความอนเปนเทจ หรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ

4.1.2 ผลงานและการด าเนนการดานการปองกนการทจรต ผลงานในดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช ชดท 1 โดย

ประกอบดวยผลงานทมความโดดเดน ดงน 4.1.2.1 การเสนอมาตรการ ความเหนและขอเสนอแนะในการปองกนการ

ทจรตตอคณะรฐมนตร 1) กรณโรงงานอตสาหกรรมกอสภาวะมลพษตอสงแวดลอม โดยมการ

รองเรยนกลาวหาเจาหนาทของรฐชวยเหลอปกปองโรงงานน าตาลทปลอยของเสยลงแมน า จากการสอบสวนไมพบผกระท าความผด จงยตเรองแตใหมมาตรการปองกนการทจรต ดงตอไปน

มาตรการระยะสน เปนขอเสนอแนะเกยวกบการตรวจสอบ ควบคม และก ากบดแลปญหาการกอมลพษของโรงงานอตสาหกรรม โดยมงเนนทระบบการตรวจสอบควบคมโดยเจาหนาทของรฐ องคกรเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชน พรอมกบพจารณาปญหาทเกยวเนองกบการตรวจสอบและควบคม

มาตรการระยะยาว เปนขอเสนอแนะเพอสงเสรมและชกจงใหผประกอบกจการโรงงานไดด าเนนการเพอแกไขปญหามลพษทเกดจากโรงงาน เชนการงดเวนหรอลดภาษส าหรบอปกรณหรอเครองมอทจะน ามาใชในการจ ากดมลพษ

Ref. code: 25595501035025QBN

84

คณะรฐมนตร ไดมมต เหนชอบก บมาตรการปองกนการทจร ต คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงสงมาตรการใหประชาชนรบทราบ และเหนควรตดตามประเมนผลเพอใหมาตรการมผลบงคบใชอยางเครงครด รวมทงทราบปญหาและอปสรรคในการปฏบตตามมาตรการทจะน ามาแกไขปรบปรง และไดมการตดตามประเมนผลเพอแกไขแลว

2) กรณการด าเนนคดแกผกระท าการฝาฝนพระราชบญญตประมง เรองนมการรองเรยนกลาวหาเจาหนาทรฐวา เรยกรบเงนจากเจาของเรอประมง เพอแลกกบการชวยเหลอคด ไมใหศาลพพากษารบเรอประมง เมอผควบคมเรอถกจบจากการท าผดกฎหมายเกยวกบการประมง ดงนนเพอเปนการสงวนทรพยากรการประมงทางทะเลไว จงเหนควรก าหนดมาตรการปองกนการทจรต โดยไดศกษาขอมลทไดจากการสอบสวนในระเบยบและค าสง ขอตกลง รวมทงไปสงเกตการณการปฏบตงานของเจาหนาท และเหนควรก าหนดมาตรการปองกนการทจรตโดยเสนอแกไขพระราชบญญตประมง พ.ศ. 2490 ใหมบทลงโทษทสงขน และบญญตเปนขอสนนษฐานวาเจาของเรอและเครองมอทใชกระท าผดมสวนรเหนในการท าผด และใหน ามาตรการควบคมตรวจสอบเรงรดการด าเนนคดตามมตคณะรฐมนตร ใหน าขอตกลงเรองมาตรการในการควบคมเรอประมงไปเพมเตมในกฎกระทรวง และจดสมตรวจเรอประมง

4.1.2.2 การเสนอมาตรการ ความเหนและขอเสนอแนะในการปองกนการทจรตใหสวนราชการปรบปรงการปฏบตราชการ

1) สงใหกระทรวงมหาดไทยพจารณาใหมการปรบปรงแกไขกฎหมายเกยวกบการจดระเบยบการปกครองสวนทองถนทกฉบบใหไปแนวทางเดยวกน

โดยใหสมาชกสภาทองถนและผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนทกแหง ตองไมมสวนไดเสยในสญญาทกประเภท และเหนควรแกไขพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 และพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ใหเปนไปตามองคกรปกครองสวนทองถนแหงอน

2) ประสานกบกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงการคลงเกยวกบการจดเกบภาษ

โดยพจารณาวาการจดเกบภาษตางๆ มไดด าเนนการดวยความเทาเทยม ยงมการทจรตในการจดเกบภาษตางๆ จงก าชบใหหนวยงานตางๆ รบผดชอบ และตรวจสอบการปฏบตหนาทของเจาหนาททเกยวของ อกทงควรใหมหนวยงานทมหนาทจดเกบภาษประกาศเปดเผยหลกเกณฑการประเมนภาษและรายได

3) สงเรองใหประธาน ก.พ. พจารณา เกยวกบการแตงตงขาราชการพลเรอนสามญ

Ref. code: 25595501035025QBN

85

โดยเพอใหผทจะด ารงต าแหนงบรหารระดบสง ใหเกดความเปนธรรม โปรงใส และประโยชนสงสดตอราชการ มงเนนใหมการด าเนนการสรรหาและคดเลอกตามคณะกรรมการ มหลกเกณฑทถกตองเหมาะสม

4) กรณการปฏบตของเจาหนาทเทศกจเกยวกบปญหาหาบเร-แผงลอย เนองจากมการรองเรยนมายงส านกงาน ป.ป.ช. กลาวหาเจาหนาท

กรงเทพมหานครวามพฤตกรรมสอไปในทางทจรตปลอยใหมการตงแผงสนคาบนทางเทาไมถกตองตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบกรงเทพมหานคร โดยไดรบผลประโยชนตอบแทน คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลวเหนวาเรองดงกลาวเปนปญหามานานอาจกอใหเกดความเสยหาย จงเหนสมควรใหมการด าเนนการเพอปองกนการทจรต โดยใหปรบปรงการก าหนดบรเวณทจะผอนผนใหท าการคาหาบเร-แผงลอย และทหามคาขายบนบาทวถรมถนนสาธารณะ ประกาศก าหนดเขตทเปนจดผอนผนและประชาสมพนธใหผคาขายทราบอยางชดเจน รวมทงออกขอบญญตกรง เทพมหานครเกยวกบหลกเกณฑ วธการและแนวทางจดระเบยบหาบเร-แผงลอย

5) การก าหนดราคากลางงานกอสรางแหลงน าขนาดกลางและขนาดเลกของกรมชลประทาน

โดยมผแจงมายงส านกงาน ป.ป.ช. วาในการประกวดราคากอสราง ปรากฏวาผเสนอราคาต าสดและชนะการประกวดราคาไดเสนอราคากอสรางต ากวาราคากลางประมาณ รอยละ 50 คอกรมชลประทานตงราคา 179 ลานบาท แตผเสนอราคาไดเสนอราคา 99 ลานบาท นาจะเปนเพราะขาราชการการเมองและเจาหนาทมเจตนาทจรต ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. เหนวากรณการก าหนดราคากลางงานกอสรางตามโครงการยงไมมเหตอางไดวาเปนการก าหนดราคากลางไมถกตอง หรอเกดจากการทจรตของผมสวนเกยวของ สวนกรณการท าสญญาจางระหวางกรมชลประทานกบผรบจาง เหนวายงไมสามารถชไดวากระท าไปโดยทจรตกรณทสวนราชการไมไดถอปฏบตตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการในสวนท เกยวของกบการเปดเผยรายละเอยดการค านวณราคา และการด าเนนการตามกฎหมายยงไมสามารถเออประโยชนและตอบสนองตอเจตนารมณของมาตรการปองกนการทจรตไดอยางมประสทธภาพเทาทควร ยงเกดปญหาในทางปฏบตอกดวย คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงเหนควรแจงประสานงานตอคณะกรรมการวาดวยการพสดเพอพจารณาถงความเปนไปไดและความเหมาะสม การก าหนดแบบ หรอตวอยางเกยวกบเอกสารการประกวดราคาการจางเพมเตม

6) มาตรการปองกนหรอลดโอกาสในการสมยอมราคาเฉพาะกรณการก าหนดราคากลางงานกอสรางของทางราชการ

คณะกรรมการ ป.ป.ช. เหนวาจากกรณทมหนวยงานราชการบางแหงไมไดถอปฏบตตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการในสวนทเกยวของกบการเปดเผย

Ref. code: 25595501035025QBN

86

รายละเอยดการค านวณราคา ประกอบกบการปฏบตใหเปนไปตามกลไกของกฎหมายยงไมสามารถเออประโยชนและสนองตอบตอเจตนารมณของมาตรการปองกนการทจรตไดอยางมประสทธภาพเทาทควร รวมทงกอใหเกดปญหาในทางปฏบตและไมมบทลงโทษทชดเจนแกผฝาฝนดวย คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงเหนควรแจงคณะกรรมการวาดวยการพสดใหพจารณาถงความเปนไปไดและความเหมาะสมทจะก าหนดแบบ หรอตวอยางเกยวกบเอกสารประกวดราคาจาง เพมเตม และส าหรบโครงการขนาดใหญซงมรายละเอยดการค านวณราคากลางเปนจ านวนมากใหพจารณาถงความเปนไปไดและความเหมาะสมโดยพจารณาก าหนดใหหนวยงานราชการจดเตรยมรายละเอยดการค านวณราคากลางไว หากมผใดประสงคจะขอเอกสารกใหหนวยงานราชการสามารถขายใหกบผขอได

7) การปองกนการใชอภสทธในการขอหมายเลขทะเบยนพเศษ มสอมวลชนไดน าเสนอขาววามการแสวงหาประโยชนของเจาหนาท

ของรฐทมอ านาจในการจดทะเบยนรถยนต โดยการออกหมายเลขทะเบยนรถทมความตองการ เชน 5555 หรอ 8888 เปนตน ใหแกรถยนตของบคคลทมอ านาจทางการเงนและใหผลประโยชนสง อาจเปนผมอทธพลหรอพวกพองทตนเคารพ นบถอ อกทงในวงราชการสามารถใหคณใหโทษแกผมอ านาจออกทะเบยนรถได โดยการอาศยชองวางของกฎหมาย โดยกรณเชนนเขาขายเปนการทจรตของเจาหนาทรฐอยางหนง อกทงปรากฏวามผน าเอารถยนต ทยงไมไดจดทะเบยนตามกฎหมาย หรอบคคลทมรถยนตไวเพอขาย หรอซอมมาขบขบนทองถนนโดยไมชอบดวยกฎหมาย โดยไมมการท าใหเปนไปตามกฎหมายท าใหรฐขาดรายไดจากการจดทะเบยนและภาษรถยนตเปนจ านวนมาก คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงเหนวาควรมการเรงรดใหมการแกไขเพมเตมพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 โดยเปดชองใหสามารถประมลเลขทะเบยนรถและหามมใหใชรถทยงไมไดจดทะเบยน ก าหนดหลกเกณฑ วธการ ระยะเวลาและเงอนไขในการประมลหมายเลขทะเบยนพเศษและก าหนดระเบยบอนๆ ตามรางพระราชบญญตรถยนต ซงจะตองก าหนดใหมความโปรงใส ชดเจนและเปนธรรมแกประชาชน และเหนควรใหกรมการขนสงทางบกพจารณาความเปนไปไดทจะก าหนดแนวทางเพอใหมการเปลยนแปลงกระบวนการ และระบบในการซอขายและจดทะเบยนรถยนต โดยการใหรถใหมมปายทะเบยนมอบใหผซอพรอมกบตวรถและใหเจาหนาทต ารวจกวดขนจบกมจรงจง กรณมการน ารถยนตออกมาขบขโดยทยงไมไดจะทะเบยนเสยภาษประจ าป

8) การตดตามผลการด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร เรองมาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกน

ในกรณนสบเนองจากคณะกรรมการ ป.ป.ป. ไดเสนอมาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกนและคณะรฐมนตรไดเหนชอบแลว ยกเวนกรณการมอบใหเจาหนาท ป.ป.ป. เปนเจาของเรองในการท าจดตรวจ แตปรากฏวาหนวยงานทเกยวของรบไปด าเนนการเปนเวลากวา 9 ปแลว ยงคงปรากฏวามรถบรรทกน า หนกเกนกวาท

Ref. code: 25595501035025QBN

87

กฎหมายก าหนดวงอยตามทางหลวงสายตางๆ เปนจ านวนมาก ท าใหสภาพถนนถกท าลายอยางมาก จงเหนควรทบทวนและตดตามผลการด าเนนงานตามมาตรการดงกลาว โดยการศกษาวเคราะหแลวประมวลผลแลวเสนอทบทวนตอคณะรฐมนตรเพอใหพจารณามมตเรงรดและก าชบหนวยงานท มหนาทเกยวของรบผดชอบด าเนนการ ตอมาคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดขอทราบผลด าเนนการตามมาตรการไปยงกระทรวงคมนาคมทราบวากรมทางหลวงไดจางกลมทปรกษา ศกษาความเหมาะสม ส ารวจและออกแบบรายละเอยดโครงการจดตงดานชงน าหนกถาวรทวประเทศ และวาจางจฬาลงกรณมหาวทยาลย ศกษาผลกระทบความเปนไปไดในการเพมมาตรฐานการรบน าหนกบรรทกและศกษาการใหเอกชนรวมลงทนการจดตงดานชงถาวร ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลวเหนวากระทรวงคมนาคมยงไมไดปฏบตตามมตคณะรฐมนตรอยางจรงจงท าใหเสยหายกบถนน ทเกดจากรถบรรทกน าหนกเกนโดยทยงไมมดานชงน าหนกถาวรทใชส าหรบตรวจสอบรถบรรทกอยางมประสทธภาพ ซงถาหากวากรมทางหลวงไดปฏบตตามมตคณะรฐมนตรอยางเครงครดแลว จะท าใหการตรวจสอบรถบรรทกน าหนกเกนมประสทธภาพมากขน จงไดมหนงสอมายงกระทรวงคมนาคมใหตดตามเรงรดการด าเนนการของกรมทางหลวงเพอปฏบตตามมตคณะรฐมนตรโดยเรว

4.1.2.3 การปองกนการทจรต และการด าเนนการใหประชนมสวนรวมในการปองกนการทจรต

คณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจในการด าเนนการ ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 19 (10) โดยไดใหเจาหนาทรฐท าในสงทถกตอง ใหประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบการใชอ านาจมากทสด เสรมสรางทศนคตและคานยมทด โดยมการก าหนดกลมเปาหมายให ผด ารงต าแหนงทางการเมอง เจาหนาทของรฐ นกศกษา นกเรยน บคลากรทางการศกษา องคกรภาคเอกชน และประชาชนทวไป ไดด าเนนการจดกจกรรมตางๆ โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดด าเนนการดานวชาการจดท าแผนปฏบตงานประจ าป และการจดสมมนาระดมความคดเหนจดท าแผนยทธศาสตรการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต การจดสมมนาดานวชาการเพอประโยชนในการปฏบตงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. การจดท าเอกสารทางวชาการ ใหค าปรกษาดานกฎหมาย การก าหนดกรอบนโยบายการวจยและสงเสรมการวจยโดยมทนตางๆ การสรางความสมพนธและสรางเครอขายกบองคกรดานการปองกนและปราบปรามการทจรตกบตางประเทศโดยพฒนาฐานขอมลระหวางประเทศ

4.1.3 การใชเครองมอในการปองกนการทจรต ส าหรบแนวทางการตอตานการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ชวงการด ารง

ต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 วเคราะหสรปจากแหลงขอมลประเภทเอกสาร ไดแก กฎหมาย ทเกยวของและประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต , รายงานผล การตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ.

Ref. code: 25595501035025QBN

88

2545, รายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท ประจ าป พ.ศ. 2546 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต และผลงานดานการปองกนการทจรต เสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตและการด าเนนการใหประชาชนมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต ชวงปพทธศกราช 2543-2546 ผลการศกษาพบวา ชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 มแนวทาง การสอสารรณรงคตอตานการทจรตหลก จ านวน 3 แนวทาง ดงน

1) บทบญญตแหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 หมวด 2 วรรค (10)

กฎหมายทเกยวของและประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (2546: 9) ปรากฏบทบญญตแหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 หมวด 2 อ านาจหนาทของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต วรรค (10) ด าเนนการเพอปองกนการทจรตและเสรมสรางทศนคตคานยมเกยวกบความซอสตยสจรต รวมทงด าเนนการใหประชาชนหรอกลมบคคลมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต

2) แผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 (พ.ศ. 2546-2550) แผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ปรากฏครงแรก เมอป พ.ศ. 2545 ตาม

รายงานผล การตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท พรอมขอสงเกตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2545 (2546: 85-86) ระบวาคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตเหนชอบใหส านกงาน ป.ป.ช. จดท าแผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 เพอใชเปนกรอบแนวทางการท างานในชวงป พ.ศ. 2546-2550 โดยการจดท าแผนยทธศาสตรดงกลาวเปนภาพความรวมมอระหวางคณะกรรมการ ป.ป.ช. ส านกงาน ป.ป.ช. และนกวชาการผทรงคณวฒ มกระบวนการรวบรวมความคดเหนขอเสนอแนะจากบคคลภายนอกทกภาคสวน ผบรหาร และขาราชการในส านกงาน ป.ป.ช. วเคราะหสภาพปญหา อปสรรค สภาวะแวดลอมภายในและภายนอกองคกร ซงการสงเคราะหเปนแผนยทธศาสตรทเปนเครองมอชวยชน าใหการบรหารงานอยางมผลสมฤทธของส านกงาน ป.ป.ช. ระหวางป พ.ศ. 2546-2550

แผนยทธศาสตรฉบบน ประกอบไปดวย 6 ยทธศาสตร แบงเปน 13 แผนงาน 45 โครงการ มการก าหนดวสยทศน พนธกจ และวตถประสงคของแผน

ทงน จากการศกษาแหลงขอมลประเภทเอกสารดงกลาว พบวา แผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 (พ.ศ. 2546-2550) เปนกรอบนโยบายหลกของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทครอบคลมภารกจทงหมดของส านกงาน ป.ป.ช. อนไดแก ภารกจดานการปองกนการทจรต ภารกจดานการปราบปรามการทจรต ภารกจดานการตรวจสอบทรพยสน และภารกจดานการบรหารจดการองคกร

Ref. code: 25595501035025QBN

89

ส าหรบยทธศาสตรทเกยวของกบภารกจดานการปองกนการทจรต ปรากฏในยทธศาสตรท 2 พฒนาเครอขายปองกนและปราบปรามการทจรต และยทธศาสตรท 6 เปนแกนน าปลกจตส านก รวมทงสน จ านวน 2 ยทธศาสตรจากทงหมด 6 ยทธศาสตร ดงรายละเอยดตอไปน

ยทธศาสตรท 2 : พฒนาเครอขายพลงปองกนและปราบปรามการทจรต แผนงาน : สรางและประสานสอประชาสมพนธเชงรก มโครงการทไดรบ

อนมตด าเนนการ 1 โครงการ คอ โครงการผลตและเผยแพรสอประชาสมพนธของส านกงาน ป.ป.ช. แผนงาน : สรางการมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบการใชอ านาจ

รฐ มโครงการทไดรบอนมตด าเนนการ 3 โครงการ คอ 1) โครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ 2) โครงการเสรมสรางจรยธรรม คณธรรม ดานความซอสตยสจรต ตอตาน

การทจรตในสถานศกษา 3) โครงการประสานความรวมมอสถาบนการเงนและหนวยงานทเกยวของ

กบการตรวจสอบทรพยสน ยทธศาสตรท 5 : เปนแกนน าปลกจตส านก แผนงาน : สรางตวแทนผน าจรยธรรมทองถน มโครงการทไดรบอนมต

ด าเนนการ 1 โครงการ คอ โครงการกลยาณมตร ป.ป.ช. 3) แผนงานหลก

ส าหรบแนวทางการสอสารรณรงคตอตานการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ทชดเจนมากทสดในภารกจดานการปองกนการทจรต คอ แผนงานหลก ซงมาจากการศกษาวเคราะหและสรปเปนแนวทางเฉพาะส าหรบภารกจดานการปองกนการทจรต ในสวนของการประชาสมพนธและเสรมสรางทศนคต คานยมในความซอสตยสจรต ทงน แผนงานหลกดงกลาวถกก าหนดในชวงทยงไมมการกอตงส านกงาน ป.ป.ช. โดยบคลากรฝายวจยและวางแผนส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต และประพฤตมชอบในวงราชการ หรอ ส านกงาน ป.ป.ป.

เอกสารผลงานดานการปองกนการทจรต เสรมสรางทศนคตค านยมในความซอสตยสจรตและการด าเนนการใหประชาชนมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต ชวงป พ.ศ. 2543-2546 (2549: 3-4) ระบวาแผนงานหลกมวตถประสงคเพอใหเจาหนาทของรฐและประชาชนทวไป มความร ความเขาใจ เชอมน และเชอถอในคณะกรรมการ ป.ป.ช. คณะอนกรรมการ เจาหนาท ป.ป.ช. และกฎหมาย อกทงสรางความรวมมอจากเจาหนาทของรฐและประชาชนทวไปมสวนรวมในการตรวจสอบการใชอ านาจของรฐ โดยเนนกลมเปาหมาย 3 กลมหลก ดงน

1) ผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทอนของรฐ 2) นกเรยน นสต นกศกษา และบคลากรทางการศกษา

Ref. code: 25595501035025QBN

90

3) ประชาชนทวไป ภาคเอกชน องคกรภาคประชาชน และสอมวลชน ทงน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดก าหนดกลยทธแผนหลก คอ การสรางศรทธา

หามตร ปลกจตส านก ผานกจกรรมตาง ๆ ตามแผนงาน ปรากฏรายละเอยดในภาคผนวก อนง แผนงานหลกจะเปนกรอบการท างานของส านกงาน ป.ป.ช. ผานรปแบบ

ของแผน การปฏบตงานในแตละป โดยจะก าหนดกจกรรม/โครงการ ใหสอดคลองกบกลมเปาหมายและการใชสอตาง ๆ ในชวงระยะเวลาและสถานการณทเหมาะสม ทก าหนดในแผนงานหลก

จะเหนไดว าคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรก ได เขามาด าเนนการตอจากคณะกรรมการ ป.ป.ป. สงกดส านกนายกรฐมนตร และไดรเรมวางรากฐานดานการปองกนการทจรต แตการบรหารงานดานการปองกนการทจรตยงไมมความชดเจนมากนก มหลายมาตรการทน าเสนอคณะรฐมนตร ตลอดจนเสนอขอเสนอแนะสวนราชการทเกยวของ มหลายมาตรการทไดรบความรวมมอเปนอยางด แตกยงมอกหลายมาตรการทยงไมไดรบความรวมมออยางพอสมควร การท างานปองกนการทจรตในชวงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรก ยงมการบรณาการในการท างานดานการปองกนการทจรตรวมกนระหวางหนวยงานยงไมมากนก หลายหนวยงานยงมทศนคตวาการปองกนการทจรตเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. จงยงถอเปนเรองไกลตวทจะท าความเขาใจ ซงถอวาเปนงานยากส าหรบหรบคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดแรกทจะท างานดานการปองกนการทจรต


4.2.1 การบรหารงานดานการปองกนการทจรต คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตชดท 2 ซงด ารง

ต าแหนงระหวางป พ.ศ. 2547-2548 ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ประกอบดวย 1. พลต ารวจเอก วฑฒชย ศรรตนวฑฒ ประธานกรรมการ ป.ป.ช. 2. นายชดชย พานชพฒน กรรมการ ป.ป.ช. 3. นายเชาว อรรถมานะ กรรมการ ป.ป.ช. 4. นายประดษฐ ทรงฤกษ กรรมการ ป.ป.ช. 5. นายพนต อารยะศร กรรมการ ป.ป.ช. 6. นายยงยทธ กปลกาญจน กรรมการ ป.ป.ช. 7. นายวเชยร วรยะประสทธ กรรมการ ป.ป.ช. 8. พลต ารวจโท ดร. วเชยรโชต สกโชตรตน กรรมการ ป.ป.ช. 9. นายวสทธ โพธแทน กรรมการ ป.ป.ช. โดยประธานกรรมการ ป.ป.ช. และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (2) - (4), (6), (7)

และ (9) เขารบต าแหนงและมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงใหด ารงต าแหนงเมอวนท 1

Ref. code: 25595501035025QBN

91

เมษายน 2547, กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (5) และ (8) มาจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 และยงคงอยในต าแหนงตามวาระ ซงกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (5) เขารบต าแหนงและมพระบรมราชโองการ โปรดเกลาฯ แตงตงใหด ารงต าแหนงเมอวนท 21 กนยายน 2544 และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (8) เขารบต าแหนงและมพระบรม- ราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงใหด ารงต าแหนงเมอวนท 24 ธนวาคม 2546, กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (5) พนจากต าแหนง เมอวนท 27 พฤษภาคม 2548 และประธานกรรมการ ป.ป.ช. และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (2) - (4), (6) - (8) และ (9) พนจากต าแหนง เมอวนท 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2548

อนง ทประชมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 มมตเหนชอบตามทประธานกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมายให พลต ารวจโท วเชยรโชต สกโชตรตน กรรมการ ป.ป.ช. รบผดชอบภารกจดานการปองกนการทจรต งานประชาสมพนธ และงานเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรต และมอบหมายใหนายเชาว อรรถมานะ กรรมการ ป.ป.ช. รบผดชอบหลกในภารกจดานการปองกนการทจรต งานดานการมสวนรวมของประชาชนในการปองกนการทจรตตามโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ โดยใหนายยงยทธ กปลกาญจน กรรมการ ป.ป.ช. และพลต ารวจโท วเชยรโชต สกโชตรตน กรรมการ ป.ป.ช. รวมรบผดชอบดวย

ส าหรบอนกรรมการดานปองกนการทจรต ปรากฏตามแหลงขอมลประเภทเอกสารเพยง 2 คณะ ซงเปนอนกรรมการในภารกจของ ศอ. ป.ป.ช. ไดแก

1) คณะอนกรรมการบรหารโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธในองคกรปกครอง สวนทองถน มอ านาจหนาทในการพจารณาใหมการด าเนนการเพอปองกนการทจรตและเสรมสรางคานยมในความซอสตยสจรตแกผบรหาร สมาชกสภา ขาราชการ พนกงานในองคกรปกครองสวนทองถน รวมทงด าเนนการใหประชาชนหรอกลมบคคลมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตตามโครงการ ประสานการด าเนนงานกบกระทรวง กรม หรอองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนทเกยวของ พจารณาเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตงตงคณะอนกรรมการเฉพาะกจ เพอชวยในการปฏบตงานตอคณะอนกรรมการบรหารโครงการฯ และแตงตงคณะท างานหรอเจาหนาทเพอปฏบตงานตามโครงการ

2) คณะอนกรรมการบรหารโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธในสถานศกษา มอ านาจหนาทในการพจารณาใหมการด าเนนการเพอปองกนการทจรตและเสรมสรางค านยมในความซอสตยสจรตแกผบรหาร และบคลากรทางการศกษา นกเรยน นสต นกศกษา รวมทงด าเนนการใหเยาวชนหรอกลมบคคลมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตตามโครงการ , ประสานการด าเนนงานกบกระทรวง กรม หรอองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนทเกยวของ พจารณาเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตงตงคณะอนกรรมการเฉพาะกจ เพอชวยในการปฏบตงานตอคณะอนกรรมการบรหารโครงการฯ และแตงตงคณะท างานหรอเจาหนาทเพอปฏบตงามตามโครงการ

Ref. code: 25595501035025QBN

92

ดานอนกรรมการฝายประชาสมพนธและอนกรรมการเสรมสรางทศนคตค านยมในความซอสตยสจรต ในภารกจของส านกปองกนการทจรต 2 ทเคยปรากฏในชวงของการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกนน พบวาไมปรากฏในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 เนองจากกรรมการ ป.ป.ช. ผไดรบมอบหมายจากประธานกรรมการ ป.ป.ช. ใหดแลรบผดชอบในภารกจดานการปองกนการทจรต สวนของส านกปองกนการทจรต 2 (พลต ารวจโท วเชยรโชต สกโชตรตน) ตองการศกษา ทบทวน และปรบโครงสรางนโยบายการบรหารการสอสารรณรงคตอตานการทจรต โดยใหโอกาสผบรหารในสวนทเกยวของและบคลากรเจาหนาทสงกดส านกปองกนการทจรต 2 ทบทวนและเสนอแนวทางการด าเนนงานใหมทมประสทธภาพ จงชะลอการแตงตงอนกรรมการในภารกจของส านกปองกนการทจรต 2 ส าหรบโครงการหรอกจกรรมทไดรบการอนมตใหด าเนนการแลว ใหด าเนนการตอไปจนเสรจ

4.2.2 ผลงานและการด าเนนการดานการปองกนการทจรต ในการปองกนการทจรต พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกน

และปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 19 (8) และ (10) บญญตใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทเสนอมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนเพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการหรอวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐเพอปองกนหอปราบปรามการทจรตตอหนาท การกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม ตลอดจนด าเนนการเพอปองกนการทจรตและเสรมสรางทศนคตและคานยมเกยวกบความซอสตยสจรต รว มทงด าเนนการใหประชาชนมสวนรวมในการปองกนการทจรต

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดก าหนดแผนงานและการด าเนนการ กจกรรมตางๆ ในการเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรตและการมสวนรวมของประชาชนในการปองกนการทจรตโดยมรายละเอยด ใน 2 สวน ดงน

4.2.2.1 การตดตามผลมาตรการปองกนการทจรต 1) การตดตามผลการด าเนนการมตคณะรฐมนตร เรอง “มาตรการ

ปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกน” คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดด าเนนการตดตามผลการปฏบตตามมต

คณะรฐมนตรซงเหนชอบกบขอเสนอของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหกระทรวงคมนาคมเรงรดด าเนนการใหเปนไปตามมาตรการทก าหนด รวมทงขอเสนอเพมเตมในมาตรการทงระยะสนและระยะยาว แตจากผลการตดตามปรากฏวากรมทางหลวงยงไมไดปฏบตตามมตคณะรฐมนตรอยางจรงจง หรอไมไดด าเนนการใหเหนอยางเปนรปธรรม ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาเหนวาการทกระทรวงคมนาคมไมปฏบตตามมตคณะรฐมนตรท าใหเกดความเสยหายกบทางราชการทเกดจากรถบรรทกหนกเกน

Ref. code: 25595501035025QBN

93

กอใหเกดปญหาการทจรต เพราะยงไมมดานชงน าหนกถาวรและขาดเครองมอชงน าหนกทมประสทธภาพ จงไดน าเสนอคณะรฐมนตรเพอทราบความเปนมาและขอเทจจรง และเรงรดใหกระทรวงคมนาคมตองด าเนนการใหเปนไปตามมาตรการโดยเรวตอไป

2) การตดตามผลการด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร เรอง “มาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตภายในหนวยงานของรฐ”

คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาวา เพอใหการปองกนการทจรตและการบรหารงานภายในหนวยงานราชการมประสทธภาพ สมควรก าหนดใหหนวยงานราชการทกหนวยงานตงแตระดบกรมขนไป รวมทงรฐวสาหกจและหนวยงานของรฐถอเปนนโยบายส าคญทจะมหนาทด าเนนการปองกนการทจรตภายในหนวยงานอยางจรงจง คณะกรรมการ ป.ป.ช. จง เสนอให รฐมนตร ปลดกระทรวง อธบด ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐมหนาทส าคญทจะตองด าเนนการปองกนและปราบปรามการทจรตภายในหนวยงานทก ากบดแลรบผดชอบใหหมดไปหรอลดลงมากทสด และด าเนนการไมไดใหถอวาไมมประสทธภาพในการบรหารงาน

4.2.2.2 การเสรมสรางทศนคตและคานยมในความซอสตยสจรต ในการเสรมสรางทศนคตและคานยมนความซอสตยสจรต ไดด าเนน

โครงการและกจกรรม อาทเชน 1) โครงการสมมนาคร อาจารย ระดบผบรหารสถานศกษาและระดบปฏบตการสอนในสถานศกษา 2) โครงการสถาบนการศกษาสมพนธ 3) โครงการผลตวดทศนเพอเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม ในความซอสตยสจรต 4) โครงการกลยาณมตรปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต 5) โครงการประกวดละครสนเพอเสรมสรางคานยมในความซอสตยสจรตประจ าป 2547 6) โครงการรกชาตถกทางสรางเสรมความซอสตยสจรต ประจ าป 2547 7) การประกวดนทานสอนใจวยอนบาล ประจ าป พ.ศ. 2547 8) โครงการผลตและเผยแพรสอประชาสมพนธ 9) โครงการสรางเสรมองคความร 10) โครงการเสวนาเรอง “ พระราชบญญตวาดวยความรบผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 11) โครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ

4.2.2.3 การมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและปราบปรามการทจรต ภารกจดานการมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและปราบปราม

การทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดด าเนนการในทกภาคสวนทจะใหเจาหนาทของรฐ ประชาชนเขามามสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตและการตรวจสอบการใชอ านาจ โดยไดด าเนนโครงการกจกรรมตางๆ เชน 1) โครงการและกจกรรมการมสวนรวมและการประชาสมพนธตางๆ ในการสนบสนนการปองกนและปราบปรามการทจรต 2) กจกรรมเสวนา/สนทนา และอนๆ ทางสถานวทยและสถานโทรทศน 3) กจกรรมประกวด 4) กจกรรมนทรรศการ 5) โครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ โดยมศนยอ านวยการและประสานงานเครอขายปองกนการทจรตแหงชาตเปน

Ref. code: 25595501035025QBN

94

ผรบผดชอบ 6) โครงการประชมเพอก าหนดขอตกลงรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

4.2.3 การใชเครองมอในการปองกนการทจรต ส าหรบแนวทางการตอตานการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ชวงการด ารงต าแหนง

ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 นน พบวาแนวทางการสอสารรณรงคตอตานการทจรตทปรากฏเปนกรอบการด าเนนงานเดมทมอย ไดแก บทบญญตแหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 หมวด 2 วรรค (10) แผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 (2546-2550) และแผนงานหลก

โดยบทบญญตแหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 หมวด 2 วรรค (10) เปนกรอบโดยกวางของอ านาจหนาทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามกฎหมาย ส าหรบแผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 (2546 -2550) พบวามชวงการบงคบใชทคาบเกยวถงชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 ส าหรบแผนงานหลกนน ไมมการก าหนดขอบเขตระยะเวลาในการบงคบใชทชดเจน จงสรปไดวาแนวทางการสอสารรณรงคในชวงนนใชกรอบเดมทก าหนดโดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1

นอกจากน ผลการปฏบตหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2548 (2549: 50) กลาวถงการทบทวนแผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. (ฉบบท 1) พ.ศ. 2546-2550 วาส านกงาน ป.ป.ช. ไดจดโครงการประชมเชงปฏบตการทบทวนแผนงาน/โครงการ ตามแผนยทธศาสตรของส านกงาน ป.ป.ช. เมอวนท 29 เมษายน-1 พฤษภาคม 2548 ณ จงหวดพระนครศรอยธยา ทงน เพอทบทวนและก าหนดแนวทางแผนงาน/โครงการของส านกงาน ป.ป.ช. ใหสอดคลองกบสถานการณ ภายใตกรอบวสยทศนและแผนยทธศาสตรของส านกงาน ป.ป.ช. (ฉบบท 1) พ.ศ. 2546–2550 ซงผลทไดรบจากการประชมดงกลาว ท าใหผบรหารทกระดบและเจาหนาทไดรบความร ความเขาใจเกยวกบการด าเนนการทบทวนและจดท าแผนยทธศาสตร การก าหนดแผนงานใหสอดคลองกบหลกการ โดยไดก าหนดโครงการ/กจกรรมแยกตามภารกจของส านกงาน ป.ป.ช. ไดแก ดานการปองกนการทจรต ดานการปราบปรามการทจรต ดานการตรวจสอบทรพยสนและหนสน และดานบรหารจดการองคกร นอกจากนนขอมลดงกลาวยงไดน ามาใชในการจดท าแผนงาน/โครงการของแผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2549

ผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท ประจ าป พ.ศ. 2547 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต (2548: 135-136) ปรากฏขอมลสนบสนนการใหขอมลขางตนวา ตงแต มการจดตงหนวยงานขนมาเปนระยะเวลา 5 ป ยงไมไดรบการพฒนาปรบปรงใหสอดคลองกบบรบททางสงคมและสภาพแวดลอมสถานการณทเปลยนแปลงไป คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมตใหม

Ref. code: 25595501035025QBN

95

การแตงตงคณะอนกรรมการปรบปรงโครงสรางและการบรหารองคการตามค าสงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ท 151/2547 โดยคณะอนกรรมการมอ านาจหนาท ดงน

1) พจารณาศกษา วเคราะห ทบทวนการปรบปรงโครงสรางการแบงสวนราชการของส านกงาน ป.ป.ช.

2) พจารณาศกษา วเคราะหและวางระบบบรหารงานบคคลใหเหมาะสมและมประสทธภาพ

3) พจารณาศกษา วเคราะห วางกรอบนโยบาย แนวทางการสรรหาวสดครภณฑ และเทคโนโลยสารสนเทศททนสมย ตลอดจนพฒนาปรบปรงอาคารสถานท สภาพแวดลอมของส านกงาน ป.ป.ช. ใหเออตอการปรบปรงเปลยนแปลงไปสความเปนองคกรสมยใหม

4) พฒนาปรบปรง แกไข กฎ ระเบยบ ดานการบรหารงานบคคลและสวสดการค าตอบแทนใหเออตอการสรรหาและพฒนาก าลงคน

แหลงขอมลประเภทเอกสาร พบการกลาวถงนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 คอ นโยบายของทานประธานกรรมการ ป.ป.ช. (วฑฒชย ศรรตนวฑฒ) แกขาราชการ ลกจาง ส านกงาน ป.ป.ช. เนองในโอกาสเขารบต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. วนท 7 เมษายน 2547 ณ หองประชมใหญ อาคาร 2 ส านกงาน ป.ป.ช., เอกสารเยบเลม (2547) ปรากฏรายละเอยดสนบสนนการใหขอมลขางตนในประเดนนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 ทเนนดานการปราบปรามการทจรตมากกวาการปองกนการทจรตในระยะเรมแรกการรบต าแหนง เนอหากลาวถง เรองดวนทควรตองเรงด าเนนการ ไดแก

1) การปรบปรงบรรยากาศสภาพแวดลอมการท างาน 2) การสงเสรมความเจรญกาวหนาและการปรบปรงสวสดการ ค าตอบแทนของ

ขาราชการและเจาหนาทในส านกงาน ป.ป.ช. 3) การจดหาอาคารสถานทท างานของส านกงาน ป.ป.ช. 4) การเพมอตราก าลงใหสอดคลองกบปรมาณงาน 5) การเปดโอกาสใหขาราชการมโอกาสเขาปรกษาหารอกบคณะกรรมการ 6) การสรางความสามคคในองคกร 7) การรกษาความลบทางราชการ ทงน ไมปรากฏและหรอการกลาวถงนโยบายดานการปองกนการทจรต อยางไรกตาม แมวาการแถลงนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2

ดงกลาว จะไมปรากฏการกลาวถงนโยบายดานการปองกนการทจรต แตในทางปฏบตในระยะตอมา พบแหลงขอมลเชอมโยงถงความพยายามในการวางแนวทางการสอสารรณรงคปองกนการทจรตในเชงนโยบาย

Ref. code: 25595501035025QBN

96

มาตรการในการปองกนและปราบปรามการทจรตในวงราชการ, เอกสารเยบเลม (2547) ระบมาตรการในการปองกนและปราบปรามการทจรต ในเนอหาของวธการ ผรบผดชอบโครงการ และระยะเวลาประเมนผลมาตรการและวธการตาง ๆ โดยมหนวยงานและบคคลทถกก าหนดใหรบผดชอบด าเนนการ อาท รองนายกรฐมนตร รฐมนตรกระทรวงยตธรรม ขาราชการการเมอง ส านกงาน ป.ป.ช. ส านกงานคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ส านกงาน ก.พ. ส านกงาน ก.พ.ร. ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ส านกอยการสงสด ส านกงานต ารวจแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงศกษาธการ กรมประชาสมพนธ ส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต ส านกงาน ปปง. กระทรวงการคลง ส านกขาวกรองแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปรบปรงกฎหมายเพอการพฒนาประเทศ เปนตน

แตดวยผลของการด าเนนคดอาญาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 ท าใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดดงกลาวมวาระการด ารงต าแหนงเพยง 1 ป 2 เดอน สงผลตอการปฏบตหนาทของบคลากรเจาหนาทและการแตงตงอนกรรมการในภารกจของส านกปองกนการทจรต 2 โดยเมอวนท 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง อานค าพพากษาในคดทนายคมภร แกวเจรญ อยการสงสดเปนโจทกยนฟอง พล.ต.อ.วฑฒชย ศรรตนวฑฒ ประธานกรรมการ ป.ป.ช. นายชดชย พานชพฒน พล.ต.ท.วเชยรโชต สกโชตรตน นายวเชยร วรยะประสทธ นายวสทธ โพธแทน นายยงยทธ กปลกาญจน นายประดษฐ ทรงฤกษ นายเชาว อรรถมานะ และนายพนต อารยะศร กรรมการ ป.ป.ช. ทงคณะรวม 9 คน เปนจ าเลยท 1-9 ฐานกระท าผดทจรตตอหนาท หรอกระท าผดตอต าแหนงหนาทราชการ กรณขนคาตอบแทนใหตนเองโดยคดนหลงศาลพเคราะหจากพยานหลกฐานของฝายโจทกและฝายจ าเลย เหนวา จ าเลยทง 9 คนไดกระท าความผดตามฟอง และแสวงหาผลประโยชนใหตนเองโดยอ าเภอใจ ถงแมภายหลงจ าเลยจะน าเงนทไดมาสงกลบคนแตกไมไดท าใหความผดทส าเรจแลวสญหายไป ดงนนศาลจงมมต 6 ตอ 3 พพากษาใหจ าคกจ าเลยคนละ 2 ป แตเนองจากเมอพจารณาจากต าแหนงหนาทของจ าเลยทง 9 แลว โทษจ าคกศาลใหรอลงอาญาไว 2 ป

ส าหรบคดน ฝายโจทกมพยานบคคลขนเบกความรวม 3 ปาก ประกอบดวย พล.ต.อ.ประทน สนตประภพ สมาชกวฒสภากรงเทพมหานคร ในฐานะประธานกรรมาธการตรวจสอบและศกษาการทจรตของวฒสภา นายศราวธ เมนะเศวต เลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงถอเปนพยานรวมของฝายจ าเลยดวย และนายโอภาส อรณนทร อดตประธานกรรมการ ป.ป.ช. โดยฝายจ าเลยมกรรมการ ป.ป.ช. เบกความรวม 3 ปาก คอ นายวสทธ โพธแทน จ าเลยท 5 และ นายวเชยร วรยะประสทธ จ าเลยท 4 นายเชาวน อรรถมานะ จ าเลยท 8 และ พล.ต.อ.วฑฒชย ศรรตนวฑฒ ประธานรรมการ ป.ป.ช. โดยฝายจ าเลยยงยนค าใหการพยานบคคลเปนหนงสออก 4 ปาก ประกอบดวย นายวษณ เครองาม รองนายกรฐมนตร ศ.ดร.บวรศกด อวรรณโณ เลขาธการ

Ref. code: 25595501035025QBN

97

คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ หรอ ก.พ.ร. และอดตเลขาธการสถาบนพระปกเกลา นายเกอ ไกรบญเลศ ส านกงบประมาณ และนายสทธนนท สารมาน เจาหนาท ป.ป.ช. 7

ศาลไดพจารณาขอเทจจรงและขอกฎหมาย ประกอบดวย บทบญญตแหงรฐธรรมนญ พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตเงนเดอน เงนประจ าต าแหนง และผลประโยชนตอบแทนอนใหกบองคกรตามรฐธรรมนญ พ.ศ. 2541แลวเหนวา คณะกรรมการ ป.ป.ช. ทง 9 คน ไมมอ านาจในการออกระเบยบ ซงทคณะกรรมการ ป.ป.ช. อางอาศยอ านาจมาตรา 5 และมาตรา 107 ของพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 ศาลเหนวา มาตราดงกลาว เปนการก าหนดอ านาจใหออกระเบยบ เพอบรหารส านกงานบคลากรและงบประมาณ ไมใชอ านาจเพอการออกระเบยบจายคาตอบแทนการปฏบตหนาทของกรรมการ ป.ป.ช. ดงกลาว เนองจากการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามรฐธรรมนญ และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ไดมพระราชบญญต เงนเดอนฯ ไดก าหนดอตราไวใหชดเจนอยแลวศาลเหนวา หากคณะกรรมการ ป.ป.ช. เหนวาเงนเดอนประจ าต าแหนงไมเหมาะสมตามภาระหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทจะตองปฏบตตามรฐธรรมนญในการไตสวนคด กสามารถทจะใชอ านาจเพอเสนอเรองใหมการแกไขเพมเตมรายละเอยดในพระราชบญญตเงนเดอนฯ โดยผานการพจารณาของคณะรฐมนตร และสภาผแทนราษฎร เพอออกมาเปนกฎหมายได แตมใชการใชอางอ านาจออกระเบยบบรหารส านกงานมาใชได

นอกจากนขอเทจจรงยงรบฟงไดวา ในการพจารณากลนกรองเพอออกรางระเบยบคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทง 9 คน เปนผเรมตน และแตงตงคณะอนกรรมการฯ 2 คณะ เพอศกษาขอกฎหมายและรายละเอยดเรองนมาตงแตตน ซงในชนพจารณา 2 อนกรรมการไดความวา มการบนทกขอสงเกตไวแลววา คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมมอ านาจออกระเบยบในคดน ดงนนจงเชอไดวา กรรมการ ป.ป.ช. ทง 9 คนไดลวงรตงแตแรกวาไมมอ านาจ แตยงรวมประชมกนเพอลงนามออกระเบยบในวนท 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2547 โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมมคนใดคดคานจงเหนวากรรมการ ป.ป.ช. ทง 9 คน มความผดจรงตามฟอง

จะเหนไดวาคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 มการบรหารงานดานการปองกนการทจรตโดยมอนกรรมการดานปองกนการทจรต เพยง 2 คณะ ซงเปนอนกรรมการในภารกจของ ศอ. ป.ป.ช. อกทงระยะเวลาในการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 คอนขางนอย เนองจากถกศาลฎกามค าพพากษาใหจ าคก แตโทษจ าคกใหรอลงอาญา ผลงานดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 จงยงไมปรากฏเดนชดนก งานดานการปองกนการทจรตในลกษณะโครงการหรอกจกรรม เปนงานประจ าทเจาหนาทผปฏบตด าเนนการปองกนการทจรตตามแผนงานและโครงการทวางเอาไว งานดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 จงยงไม

Ref. code: 25595501035025QBN

98

สามารถสานตอการด าเนนนโยบายดานการปองกนการทจรตจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกไดอยางเตมทนก


4.3.1 การบรหารงานดานการปองกนการทจรต คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3ด ารงต าแหนงระหวางป พ.ศ. 2549-2558ซงมา

จากการแตงตงตามประกาศคณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ฉบบท 19 และสวนหนงมาจากการสรรหาตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ประกอบดวย

1. นายปานเทพ กลาณรงคราญ ประธานกรรมการ ป.ป.ช. 2. นายกลานรงค จนทก กรรมการ ป.ป.ช. 3. นายใจเดด พรไชยา กรรมการ ป.ป.ช. 4. นายประสาท พงษศวาภย กรรมการ ป.ป.ช. 5. เภสชกร ศาสตราจารย (พเศษ) ดร. ภกด โพธศร กรรมการ ป.ป.ช. 6. ศาสตราจารย เมธ ครองแกว กรรมการ ป.ป.ช. 7. ศาสตราจารยพเศษ วชา

มหาคณ กรรมการ ป.ป.ช. 8.นายวชย ววตเสว กรรมการ ป.ป.ช. 9. นางสาวสมลกษณ จดกระบวนพล กรรมการ ป.ป.ช.

โดยทประธานกรรมการ ป.ป.ช. และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (2) - (8) และ (9) เขารบต าแหนงเมอวนท 6 ตลาคม 2549, กรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (9) พนจากต าแหนง เมอวนท 12 พฤษภาคม 2553 และกรรมการ ป.ป.ช. ล าดบท (10) มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหด ารงต าแหนงแทน เมอวนท 29 กนยายน 2553

ผลการปฏบตหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2548 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต (2549: 66) กลาวถงขอสงเกตและขอเสนอแนะทเหนควรเสนอตอคณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎรและวฒสภาวา ผลกระทบจากการทไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาท ซงเปนผลอนเนองมาจากการด าเนนคดของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ท าใหการปองกนและปราบปรามการทจรตในการตรวจสอบการใชอ านาจรฐตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และกฎหมายอนทเกยวของทบญญตใหเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตองหยดชะงก ไมสามารถด าเนนการตอไปได รวมทงการบรหารจดการในสวนของส านกงาน ป.ป.ช. ซงเปนหนวยธรการของส านกงาน ป.ป.ช. กไดรบผลกระทบเชนกน

Ref. code: 25595501035025QBN

99

เนองจากการด าเนนการใด ๆ ของส านกงาน ป.ป.ช. ตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามกฎหมายและระเบยบ กรณดงกลาวหากเกดขนกบการบรหารงานภาคปกตทวไปจะไมมปญหา เนองจากไมมผรกษาราชการแทนหรอผท าการแทน หากผด ารงต าแหนงทางการเมองซงมอ านาจหนาทไมอยหรอไมสามารถปฏบตหนาทได แตกรณไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาท รฐธรรมนญไมไดก าหนดองคกรหรอองคคณะผท าการแทน หรอท าหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไว ท าใหมาตรการในการตรวจสอบอ านาจรฐตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามรฐธรรมนญไมอาจด าเนนการตอไปไดในระหวางทไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาทดงกลาว

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดนด ารงต าแหนงครบวาระ 9 ป มเพยงบางคนทพนวาระกอนก าหนดเนองจากอายครบ 70 ป บรบรณ

4.3.2 ผลงานและการด าเนนการดานการปองกนการทจรต ซงผลงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดนมผลงานทางดานปองกนและ

ปราบปรามการทจรตเปนทประจกษ โดยเฉพาะการเนนงานดานปองกนการทจรต ไมยงหยอนไปกวางานดานปราบปรามการทจรต โดยมโครงการงานดานปองกนการทจรตเปนจ านวนมาก ไดแก

1) คายเยาวชนสมพนธ 2) คายยวพทกษสาธารณสมบตของแผนดน 3) โครงการสนบสนนกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในสถานศกษา 4) โครงการรกชาตถกทางสรางเสรมความซอสตยสจรต 5) โครงการประกวดบทความเพอรณรงคสงเสรมคณธรรม จรยธรรม 6) โครงการสงเสรมทองถนปลอดทจรต 7) โครงการมอบรางวลบรรษทภบาลดเดน 8) รางวลชอสะอาด 9) รางวลองคกรโปรงใส 10) โครงการยวทต ป.ป.ช. (NACC Youth Ambassadors) 11) กจกรรมเยาวชนอาสาปองกนการทจรต 12) บคคลทไดรบการยกยองเปนผประพฤตปฏบตตนชอบดวยความซอสตยสจรต 13) ประกวดสอปองกนการทจรต 14) รางวลบคคลตนแบบ ตงแตคณะกรรมการ ป.ป.ช. เขารบต าแหนงเมอวนท 22 กนยายน พ.ศ. 2549

จนถงวนท 23 กนยายน พ.ศ. 2550 เปนระยะเวลาประมาณ 1 ป พบวาโครงสรางการแบงสวนราชการภายในส านกงาน ป.ป.ช. ยงคงใชโครงสรางเดมทใชในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 ชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 และชวงไมมคณะกรรมการ

Ref. code: 25595501035025QBN

100

ป.ป.ช. ในต าแหนง ตามประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช. เรอง การแบงสวนราชการภายในและอ านาจหนาทของสวนราชการในสงกดคณะกรรมการ ป.ป.ช. พ.ศ. 2543 หลงจากนน จงมการเปลยนโครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. ในป พ.ศ. 2550

ผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท ประจ าป 2550 คณะกรรมการ ป.ป.ช. (2550: 23 และ 113-115) ปรากฏขอมลวา การจดโครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. เปนไปตามประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช. เรอง การแบงสวนราชการภายในและอ านาจหนาทของสวนราชการในส งกดส านกงาน ป.ป.ช. พ.ศ. 2550 โดยประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 23 กนยายน พ.ศ. 2550 แบงสวนราชการภายในของส านกงาน ป.ป.ช. เปน 21 ส านก 1 สถาบน และ 2 ศนย

ทงน หนวยงานทรบผดชอบเกยวกบการปองกนการทจรต มจ านวน 6 ส านก ดงน

1) ส านกปองกนการทจรตภาคการเมอง มหนาทรบผดชอบในการศกษา วเคราะห วจย เพอก าหนดมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะ ตอรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการ หรอวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐ เพอปองกนหรอปราบปรามการทจรตตอหนาทการกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการในกลมเปาหมายภาคการเมอง , ศกษา วเคราะห วจย เพอก าหนดแนวทาง การเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตและการมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาคการเมอง จดท า พฒนาและบรการขอมลเครอขายปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาคการเมอง, ด าเนนการประสาน เผยแพรและสนบสนนใหมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตภายในองคกรและบคลากรในกลมเปาหมายภาคการเมอง, ด าเนนการสนบสนน สงเสรม พฒนาและรณรงคใหกลมเปาหมายภาคการเมองเขามามสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต และประสานงานรวมถงปฏบตงานรวมกนหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ

2) ส านกปองกนการทจรตภาครฐ มหนาทรบผดชอบในการศกษา วเคราะห วจย เพอก าหนดมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะ ตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการ หรอวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐ เพอปองกนหรอปราบปรามการทจรตตอหนาทการกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอการกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมในกลมเปาหมายภาครฐ, ศกษา วเคราะห วจยเพอก าหนดแนวทางการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตและการมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาครฐ, จดท าพฒนาและบรการขอมลเครอขายปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาครฐ, ด าเนนการประสาน เผยแพรและสนบสนนใหมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตภายในองคกรและ

Ref. code: 25595501035025QBN

101

บคลากรในกลมเปาหมายภาครฐ, ด าเนนการสนบสนน สงเสรม พฒนาและรณรงคใหกลมเปาหมายภาครฐเขามามสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต และประสานงานรวมถงปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ

3) ส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจธรกจเอกชน มหนาทรบผดชอบในการศกษาวเคราะห วจย เพอก าหนดมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะ ตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการ หรอวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐ เพอปองกนหรอปราบปรามการทจรตตอหนาท การกระท าความผดตอต าแหนงหนาท ในกลมเปาหมายภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน , ศกษาวเคราะห วจย เพอก าหนดแนวทางการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตและการมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมาย ภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน,จดท า พฒนาและบรการขอมลเครอขายปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชน, ด าเนนการประสาน เผยแพร และสนบสนนใหมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตภายในองคกรและบคลากรในกลมเปาหมายภาครฐว สาหกจและธรกจเอกชน, ด าเนนการสนบสนน สงเสรม พฒนา และรณรงคใหกลมเปาหมายภาครฐวสาหกจและธรกจเอกชนเขามามสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต และประสานงานรวมถงปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ

4) ส านกปองกนการทจรตภาคประชาสงคม มหนาทรบผดชอบในการศกษาวเคราะห วจยเพอก าหนดแนวทางการเสรมสรางทศนคตคานยม ในความซอสตยสจรตและการมสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาคประชาสงคม , จดท า พฒนาและบรการขอมลเครอขายปองกนและปราบปรามการทจรตในกลมเปาหมายภาคประชาสงคม , ด าเนนการประสาน เผยแพร และสนบสนนใหมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตภายในองคกรและบคลากรในกลมเปาหมายภาคประชาสงคม , ด าเนนการสนบสนน สงเสรม พฒนาและรณรงคใหกลมเปาหมายภาคประชาสงคมเขามามสวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต และประสานงานรวมถงปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ

5) ส านกจรยธรรมและคณธรรม มหนาทรบผดชอบในการศกษา วเคราะห พฒนา การจดท ามาตรฐานจรยธรรมคณธรรมของนกการเมอง ขาราชการการเมอง ขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ และนกธรกจเอกชน, ศกษา วเคราะห พฒนาการจดวางระบบบรหารองคกรในหนวยงานภาครฐและเอกชนใหมความโปรงใสเปนธรรม, ก ากบดแลคณธรรมและจรยธรรมของผด ารงต าแหนงทางการเมอง, ใหค าปรกษาแนะน าและสงเสรมใหหนวยงานภาครฐและเอกชนบรหารงานตามหลก ธรรมาภบาล, ประสานงานและสรางเครอขายการจดตงเจาหนาทจรยธรรมในหนวยงาน

Ref. code: 25595501035025QBN

102

ภาครฐ รฐวสาหกจและเอกชน อกทงประสานงานและปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ

6) ส านกบรหารงานกลาง มหนาทรบผดชอบในการปฏบตงานสารบรรณของส านกงาน ป.ป.ช. ด าเนนการเกยวกบงานการเงนและการบญช งานพสด งานอาคารสถานท ยานพาหนะ งานรกษาความปลอดภย งานประชม และทส าคญคอด าเนนการเกยวกบงานประชาสมพนธเพอเสรมสรางความเขาใจและความรวมมอในการปองกนและปราบปรามการทจรตแกบคคลภายนอก รวมทงบคลากรในหนวยงาน อกทงประสานงานและปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ

โดยสรปพบวา การแบงสวนราชการดานการปองกนการทจรตดงกลาว เปนการแบงสวนราชการตามกลมเปาหมายเปนหลก โดยมส านกในสวนปฏบตการ กลมภารกจดานสงเสรมจรยธรรม คณธรรม และการปองกนการทจรต จ านวน 5 ส านก และส านกในสวนอ านวยการ จ านวน 1 ส านก ไดแก ส านกบรหารงานกลาง ทมฝายประชาสมพนธเปนหนวยงานยอยในส านก

ส าหรบการแตงตงคณะอนกรรมการดานการปองกนการทจรตชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3 ตงแตวนเขารบต าแหนง (วนท 6 ตลาคม พ.ศ. 2549) ถงวนประกาศใชโครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. ป พ.ศ. 2550 ในราชกจจานเบกษา (วนท 23 กนยายน พ.ศ. 2550) เปนการด าเนนการตามโครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. ป พ.ศ. 2543 ปรากฏรปแบบและจ านวนคณะอนกรรมการดานการปองกนการทจรตเชนเดยวกบชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 และชดท 2 กลาวคอ มคณะอนกรรมการฝายประชาสมพนธ, อนกรรมการเสรมสรางทศนคตค านยมในความซอสตยสจรต และคณะอนกรรมการบรหารโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ รวมทงสน 4 คณะดวยกน

หลงจากมการปรบโครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. ในป พ.ศ. 2550 เมอวนท 23 กนยายน พ.ศ. 2550 ไดมการปรบโครงสรางอนกรรมการดานการปองกนการทจรตใหม โดยแตละส าน กด านการปองกนการทจร ตพบวามคณะอนกรรมการก ากบดแลเปนเฉพาะ ส วนของคณะอนกรรมการดานการปองกนการทจรตหลก 3 คณะ อนไดแก คณะอนกรรมการฝายประชาสมพนธ อนกรรมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรต และคณะอนกรรมการบรหารโครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ ยงคงปรากฏแตเปนการแตงตงใหมตามค าส งคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปรากฏรายละเอยดคณะอนกรรมการดานการปองกนการทจรต จ านวน 14 คณะ

4.3.3 การใชเครองมอในการปองกนการทจรต รปแบบการใชเครองมอตอตานการทจรตของส านกงาน ป.ป.ช. ในชวงไมม

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในต าแหนง ยงคงเปนโครงสรางการบรหารงานภายในส านกงาน ป.ป.ช. เดมท

Ref. code: 25595501035025QBN

103

ประกาศใชตงแตป พ.ศ. 2543 กลาวคอ มส านกปองกนการทจรต 2 และศอ. ป.ป.ช. ปฏบตภารกจหนาทเกยวกบการสอสารรณรงคตอตานการทจรต

ดานขอมลเกยวกบคณะอนกรรมการนน ไมปรากฏคณะอนกรรมการดานการปองกนการทจรต เนองจากคณะอนกรรมการจะพนจากต าแหนงตามวาระการสนสดหรอพนจากต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดงนน ชวงทไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในต าแหนง จงไมมการแตงตงคณะอนกรรมการ

รายงานผลการปฏบตหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าป พ.ศ. 2548 (2548: 66) ระบขอสงเกตและขอเสนอแนะของส านกงาน ป.ป.ช. วาผลกระทบจากการไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาท ซงเปนผลมาจากการด าเนนคดของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง ตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ท าใหการปองกนและปราบปรามการทจรตในการตรวจสอบการใชอ านาจรฐ ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และกฎหมายอนทเกยวของทบญญตใหเปนอ านาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตองหยดชะงก ไมสามารถด าเนนการตอไปได รวมทงการบรหารจดการในสวนของส านกงาน ป.ป.ช. ซงเปนหนวยธรการของคณะกรรมการ ป.ป.ช. กไดรบผลกระทบเชนกน เนองจากการด าเนนกจการใด ๆ ของส านกงาน ป.ป.ช. ตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามกฎหมาย และระเบยบ ซงกรณดงกลาวหากเกดขนกบระบบการบรหารงานปกตทวไปจะไมมปญหา เนองจาก มผรกษาราชการแทนหรอผท าการแทน หากผด ารงต าแหนงซงมอ านาจหนาทไมอยหรอไมสามารถ ปฏบตหนาทได แตกรณไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาท รฐธรรมนญไมไดก าหนดองคกรหรอองคคณะผท าการแทน หรอท าหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไว ท าใหมาตรการในการตรวจสอบ การใชอ านาจรฐตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามรฐธรรมนญไมอาจด าเนนการตอไปไดระหวางไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาทดงกลาวได

ดวยเหตน แนวทางการสอสารรณรงคตอตานการทจรต อนเปนบทบญญตแหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 หมวด 2 วรรค (10) จงเปนแนวทางหลกทส านกงาน ป.ป.ช. สามารถใชยดปฏบตในการรณรงคตอตานการทจรต เพราะบทบญญตแหงกฎหมายดงกลาวยงมผลบงคบใช นอกจากน แผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 (พ.ศ. 2546-2550) ยงสามารถใชเปนแนวทางในการสอสารรณรงคตอตานการทจรตได ทงน เนองจากแผนยทธศาสตรดงกลาวไดผานมตความเหนชอบของคณะกรรมการ ป.ป.ช. แลว ดงนน รปแบบแนวทางมาตรการและการตอตานการทจรตชวงไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. จงปรากฏเชนเดยวกบชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 กลาวคอ อาศยกรอบแนวทางหรอนโยบายเดมทก าหนดโดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1มการแตงตงคณะอนกรรมการ อนเปนบคคลหรอคณะบคคลทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตเหนชอบแตงตงตามมาตรา 19 (12) แหง

Ref. code: 25595501035025QBN

104

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 ท าหนาทเปนคณะอนกรรมการกลนกรองและเปนทปรกษาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการก าหนดนโยบายและบรหารนโยบาย ทงน โครงสรางส านกงาน ป.ป.ช. ป พ.ศ. 2550 ปรากฏหนวยงานในกลมภารกจดานการปองกนการทจรต จ านวน 5 ส านก แตละส านกลวนมการแตงตงคณะอนกรรมการประจ าแตละส านก อกทง แตละส านกกมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการดแลควบคมตางกน ซงแนวทางนแตกตางจากแนวปฏบตทผานมาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 และชดท 2 ทมกรรมการ ป.ป.ช. เพยงไมกคนดแลรบผดชอบงานดานการปองกนการทจรต ดวยเหตนท าใหชวงในการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3 จงมจ านวนคณะอนกรรมการดานปองกนการทจรตจ านวนมาก ดานคณะอนกรรมการฝายประชาสมพนธและคณะอนกรรมการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรตยงคงมปรากฏเชนทผานมา


4.4.1 การบรหารงานดานการปองกนการทจรต คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 4ด ารงต าแหนงระหวางป พ.ศ. 2559 จนถงปจจบน

ซ งมาจากการแตงต งตามประกาศคณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ฉบบท 19 และสวนหนงมาจากการสรรหาตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ประกอบดวย

1.พลต ารวจเอก ดร. วชรพล ประสานราชกจ ประธานกรรมการ ป.ป.ช. 2. นายปรชา เลศกมลมาศ กรรมการ ป.ป.ช. 3. พลต ารวจเอกสถาพร หลาวทอง กรรมการ ป.ป.ช. 4. นายณรงค รฐอมฤต กรรมการ ป.ป.ช. 5. นางสาวสภา ปยะจตต กรรมการ ป.ป.ช. 6. นายวทยา อาคมพทกษ กรรมการ ป.ป.ช. 7. นางสวณา สวรรณจฑะ กรรมการ ป.ป.ช. 8. นายสรศกด ครวเชยร กรรมการ ป.ป.ช. 9. พลเอกบณยวจน เครอหงส กรรมการ ป.ป.ช. วนท 19 ตลาคม 2558คณะกรรมการสรรหากรรมการปองกนและปราบปราม

การทจรตแหงชาต(ป.ป.ช.) จ านวน 4 คน ประกอบดวยนายวระพล ตงสวรรณ ประธานศาลฎกา นายวษณ เครองาม รองนายกรฐมนตร นายพรเพชร วชตชลชย ประธานสภานตบญญตแหงชาต โดยมนายนรกษ มาประณต ประธานศาลรฐธรรมนญ ท าหนาทประธานการประชม เพอพจารณาเลอก

Ref. code: 25595501035025QBN

105

ผสมควรไดรบเสนอชอเปนกรรมการ ป.ป.ช. จ านวน 5 คน จากผเขารบการสรรหา 59 คน มาท าหนาทแทนกรรมการ ป.ป.ช. ชดเดม 5 คน จากกรรมการ ป.ป.ช. ทงหมด 9 คน ไดแก นายปานเทพ กลาณรงคราญ นายวชา มหาคณ นายวชย ววตเสว ศาสตราจารยภกด โพธศร และนายประสาท พงษศวาภย ทพนวาระการด ารงต าแหนงครบ 9 ป ไปเมอวนท 21 กนยายน พ.ศ. 2558 โดยผไดรบการคดเลอกจะตองไดคะแนนเสยงไมนอยกวา 2 ใน 3 ของจ านวนกรรมการสรรหาทงหมดเทาทมอย หรอ 3 คะแนน ซงทประชมคณะกรรมการสรรหาฯมมตเลอกนายวทยา อาคมพทกษ อดตกรรมการตรวจเงนแผนดน นางสวณา สวรรณจฑะ ปลดกระทรวงยตธรรม พล.ต.อ.วชรพล ประสารราชกจ อดตรองผบญชาการต ารวจแหงชาต นายสรศกด ครวเชยร อดตอธบดผพพากษาศาลอาญากรงเทพใต และ พล.อ.บณย-วจน เครอหงส อดตผอ านวยการส านกตรวจสอบภายในกองทพบก เปนผไดรบการเสนอชอเปนกรรมการ ป.ป.ช.

4.4.2 ผลงานและการด าเนนการดานการปองกนการทจรต ผลงานดานการปองกนการทจรตดวยวธการขบเคลอนย ทธศาสตร ของ

คณะกรรมการ ป.ป.ช ชดท4 ในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 มรายละเอยดดงน 1) การท าบนทกความรวมมอ (MOU) ส านกงาน ป.ป.ช. ไดท า MOU กบองคกร

หนวยงาน ภาคสวนตางๆ ทงในและตางประเทศ เพอรวมกนปองกนและปราบปรามการทจรต ซงในการท า MOU ดงกลาวสงผลต าการปลกจตส านกการตอตานทจรต และสรางสงคมไมใหอดทนตอการทจรต

2) การปองกนการทจรต ขบเคลอนยทธศาสตรชาตฯ โดยใชกลไกศาสนา มการขบเคลอนภารกจรวมกบศาสนาพทธ ครสต และอสลาม เชน มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (มจร.) คอ ผลตคมอหลกสตรการปองกนการทจรตตามแนวทางพระพทธศาสนา ผลตภณฑเทศนปองกนการทจรต 60,000 ผก และกจกรรมการเทศนปองกนการทจรตตามแนวทางพทธศาสนา เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหวมหา-วชราลงกรณบดนทรเทพยวรางกร เนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา 65 พรรษา 28 กรกฎาคม 2560 ก าหนดจดในวนอาทตยท 23กรกฎาคม 2560 พรอมกนทกวดทวประเทศกวา 40,000 วด, มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย (มมร.) จดท าหลกสตรปองกนการทจรตส าหรบพระผสอน และพระนกเรยน พระนสต นกเรยน และนสตสงกด มมร. , ศาสนาอสลาม มเครอขายหลก ไดแก ส านกจฬาราชมนตร เชน ผลตเอกสารหนงสอ “สนบน-การทจรตและประพฤตมชอบกบขอชขาดทางศาสนาอสลาม”, จดท าแผนพบ “การทจรต-คอรรปชน วกฤตชาตทมสลมไทยตองรวมตาน” และจดสงใหส านกจฬาราชมนตร เพอใชเผยแพรหลกค าสอนของศาสนาอสลามในกจกรรมทางศาสนาอสลามตอไป รวมจดกจกรรมออกบทประชาสมพนธ ส านกงาน ป.ป.ช. ในงานเมาลดกลางแหงประเทศไทย ประจ าป ฮ.ศ. 1437 ส าหรบศาสนาครสต อยระหวางด าเนนการ

Ref. code: 25595501035025QBN

106

จดกจกรรมการเรยนรในสถานศกษาดวยหนงสอ “การปองกนการทจรต โดยใชศาสนธรรม: มมมอง ครสตศาสนศาสตร” หรอการด าเนนการในลกษณะท านองเดยวกน

3) การปองกนการทจรต ขบเคลอนยทธศาสตรชาตฯ โดยใชกลไกการศกษา รวมกบกระทรวงศกษาธการ โรงเรยนในสงกดคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ส านกงานลกเสอแหงชาต ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.) มหาวทยาลยราชภฏ และมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย มการจดท าเปนต าราเรยนเรองการปองกนการทจรตและน าไปบรรจในหลกสตรการเรยนการสอนในระดบชนการศกษาตางๆ

4) การปองกนการทจรต ขบเคลอนยทธศาสตรชาตฯ โดยใชกลไกภาคประชาสงคมและสอมวลชน เชน โครงการหมบานชอสะอาด เกดขนครงแรกของประเทศ คอ หมบานทาคอยนาง ต าบลสวาย อ าเภอปรางคก จงหวดศรสะเกษ และอยระหวางด าเนนการในจงหวดอนๆ นอกจากนไดรวมกบเครอขายภาคประชาสงคม กทม. เพอเฝาระวงการทจรตในชมชนและสรางการมสวนรวมของภาคประชาชน ในรปแบบของการเขารวมประชมรวมกบส านกงานเขตฯ เพอใหความร สนบสนน และสรางการมสวนรวมในการปองกนการทจรต รวมทงแนะน าภารกจและอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ภารกจดานการปองกนการทจรต ชองทางการรองเรยน การตรวจสอบ การเฝาระวง และการแจงเบาะแสการทจรตในพนทชมชน รวมกบส านกงาน ป.ป.ช. 31 เขตใน กทม.

5) การปองกนการทจรต ขบเคลอนยทธศาสตรชาตฯ โดยใชกลไกภาคเอกชน เชน การสมครใจของบรษทเอกชนทประกาศตนวาบรษทเอกชนแหงนปฏเสธ ไมให ไมจายสนบน จะท าธรกจอยางสะอาด โปรงใส ปลอดคอรรปชน และตอตานการทจรตทกรปแบบ โครงการนเรยกวา “โครงการแนวรวมปฏบตภาคเอกชนไทยในการตอตานการทจรต” (Collective Action Coalition Of The Private Sector Against Corruption : CAC) ปจจบนมบรษทสมครใจเขารวมโครงการน 731 บรษท (ขอมล ณ วนท 10 ตลาคม พ.ศ. 2559) ในจ านวนนมบรษททผานการรบรองวามระบบปองกนการทจรต 177 บรษท และการบรณาการประสานความรวมมอระหวางส านกงาน ป.ป.ช. และหอการคาตางประเทศในประเทศไทย ผลกดนใหเกดขอตกลงคณธรรม ( Integrity Pact) และผลกดนใหเกด พ.ร.บ.จดซอจดจางฉบบใหม การออกฎหมายปองปรามการใหสนบน และการออกคมอส าหรบนตบคคลใหมมาตรการควบคมภายในทเหมาะสม เพอปองกนการใหสนบน

6) การปองกนการทจรต ขบเคลอนยทธศาสตรชาตฯ โดยใชกลไกภาครฐ ดวยการสงเสรม สนบสนนการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐ โดยท าหนาทใหค าปรกษาแกหนวยงานทเขารบการประเมน อยางไรกด ความส าเรจของการปองกนและปราบปรามการทจรตนนจะสงผลสะทอนไปถงการยกระดบคะแนนดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน

Ref. code: 25595501035025QBN

107

(Corruption Perception Index: CPI) ของประเทศไดจะตองตอบโจทยและเขาถงกลมเปาหมาย 8 แหลงขอมลทใชในการค านวณหาคาคะแนน CPI ของประเทศ

7) การเสนอมาตรการ ความเหน และขอเสนอแนะการปองกนการทจรตตอคณะรฐมนตร ทผานมา ป.ป.ช. ไดมขอเสนอแนะถงรฐบาลไปทงหมด 3 เรอง ดงน

7.1) มาตรการปองกนการทจรตเชงนโยบายขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) เมอวนท 21 มถนายน พ.ศ. 2559 คณะรฐมนตรมมตรบทราบมาตรการดงกลาว และมอบหมายใหกระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานหลก รบขอเสนอของ ป.ป.ช. ไปพจารณารวมกบกระทรวงการคลง กระทรวงศกษาธการ ส านกงบประมาณ สภาพฒน ส านกงาน กพ. ส านกงาน ก.พ.ร. ส านกงานการตรวจเงนแผนดน ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร คณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแก อปท. และหนวยงานท เกยวของ เพอพจารณาศกษาแนวทางและความเหมาะสมของมาตรการฯ และใหกระทรวงมหาดไทยจดท ารายงานผลการพจารณา หรอผลการด าเนนการในเรองน เสนอใหคณะรฐมนตร พจารณาตอไป

7.2) ขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตในการด าเนนการตามนโยบายของรฐบาล เพอชวยเหลอเกษตรกรผปลกยางพารา เมอวนท 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 ครม. มมตรบทราบและมอบหมายใหกระทรวงเกษตรและสหกรณเปนหนวยงานหลกในการรบขอเสนอแนะของ ป.ป.ช. ไปพจารณารวมกบกระทรวงการคลง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม สภาพฒนฯ ส านกงบประมาณ การยางแหงประเทศไทย คณะกรรมการนโยบายยางแหงชาต และหนวยงานทเกยวของ พจารณาหาแนวทางทเหมาะสมและใหกระทรวงเกษตรฯ จดท ารายงานผลการพจารณาหรอผลการด าเนนการเกยวกบเรองน สงใหส านกเลขาธการ ครม. ภายใน 30 วน นบจากทไดรบแจง และเมอ ครม. พจารณาและมมตแลว ใหแจงผลการพจารณาหรอผลการด าเนนการของคณะรฐมนตรตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตอไป

7.3) ขอเสนอแนะ เพอยกระดบดชนการรบรการทจรต หลงจาก ป.ป.ช. ท าหนงสอไปถงเลขาธการ คณะรฐมนตร เพอพจารณาขอเสนอแนะดงกล าว นายวษณ เครองาม รองนายกรฐมนตร ปฏบตราชการแทนนายกรฐมนตร มค าสงมอบหมายใหส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.) เปนหนวยงานหลกในการรบเรองดงกลาวไปพจารณารวมกบหนวยงานทเกยวของ เพอศกษาหาแนวทางทเหมาะสมแลวสงใหส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ภายใน 30วน นบแตวนทไดรบแจง เพอน าเสนอคณะรฐมนตร

4.4.3 การใชเครองมอในการปองกนการทจรต ภายหลงเขารบต าแหนงหนาทประธานกรรมการ ป.ป.ช. (พลต ารวจเอก วชรพล

ประสารราชกจ) มนโยบายในการท างานดานการปองกนและปราบปรามการทจรตวา จะใหส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวดมบทบาทมากขน ทงน มนโยบายดานการปองปรามการทจรต ซ งเปนสวนหนง

Ref. code: 25595501035025QBN

108

ของการปองกนการทจรต โดย จะมการแบงระดบคดออกเปนขนาด S M L XL ตามจ านวนผถกกลาวหา จ านวนขอกลาวหา มลคาความเสยหาย และความซบซอนของคด โดยคดขนาด S และ M ใหส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวดสามารถไตสวนและท าส านวนคดไดเอง กอนเสนอทประชม คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาวนจฉยวาจะชมลหรอยกค ารอง โดยจะใหกรรมการ ป.ป.ช. และผชวยเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทมอบหมายใหไปก ากบดแลแตละเขตพนท รวม 9 เขต เปนผกลนกรองวาคดใดทส านกงาน ป.ป.ช. จงหวดสามารถไตสวนและท าส านวนคดเองไดส าหรบคดขนาด L และ XL จะใหส านกไตสวนคดของ ส านกงาน ป.ป.ช. ทมอย 8 ส านกหลก (ส านกไตสวนคดทจรตภาครฐ 3 ส านก ส านกไตสวนคดทจรตภาคการเมอง 4 ส านก และส านกไตสวนคดทจรตภาครฐวสาหกจ อก 1 ส านก) เปนผรบผดชอบสวนเรองให ส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวดพจารณาวนจฉยคดแทนทประชมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดหรอไม ตองมการแกไขพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ .ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม หรอระเบยบคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทก าหนดวาการตงคณะอนกรรมการไตสวนและการพจารณาวนจฉยคดใดๆ ใหเปนอ านาจของทประชมคณะกรรมการ ป.ป.ช. โดยกรรมการ ป.ป.ช. แตละคนลงพนทในกลมจงหวดทก ากบดแลอยางนอยเดอนละ 1 ครง เพอรบฟงความคดเหนของเจาหนาทส านกงาน ป.ป.ช. ในกลมจงหวด รวมถงเครอขายดานการปองกนและปราบปรามการทจรตในพนท เพอเสรมสรางมาตรการปองกนการทจรต แบงเปน 6 หวขอ ดงน

1. ดานการปองกนการทจรต 2. ดานการปราบปรามการทจรต 3. ดานการตรวจสอบทรพยสนและหนสน 4. การจดท างบประมาณในลกษณะบรณาการเชงยทธศาสตร ประเดนการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ 5. การจดท ายทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะ

ท 3 (พ.ศ. 2561-2565) 6. การพฒนาองคกร สาระส าคญในการด าเนนงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 4 คอจะมงในการ

ปรบปรงการท างานของ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ดานการปองกนและปราบปรามการทจรตหลายขอ อาทใหส านกไตสวนคดในสวนกลางก าหนดเปาหมายเรองทจะแลวเสรจในแตละเดอน โดยจดกลมงานออกเปน 100 กลม กลมละ 4-5 คน โดยมพนกงานไตสวนช านาญการเปนหวหนากลม ด าเนนการทงแสวงหาขอเทจจรงและไตสวนคดใหกรรมการ ป.ป.ช. ทก ากบดแลในแตละเขตพนท จดต งคณะอนกรรมการกลนกรองคด พรอมกบตงกลมพนกงานไตสวนในเขตพนทละ 5-10 กลม เพอแสวงหาขอเทจจรงและไตสวนคดในเขตพนทนนๆ ท าใหการปราบปรามการทจรตมความรวดเรวมากยงขน

Ref. code: 25595501035025QBN

109

โดยเรงด าเนนการเรองคางเกาทจะหมดอายความภายใน 2-3 ปขางหนาเรงสะสางการตรวจสอบบญชทรพยสนทยงมคางอยถง 7.2 หมนบญช โดย 86% อยในพนทของ ส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด โดยมนโยบายทจะใหมการจดตงส านกคดร ารวยผดปกตขนมาท าคดร ารวยผดปกตโดยเฉพาะใหเจาหนาทส านกงาน ป.ป.ช. มคมอการปฏบตงานทก าหนดระยะเวลาการปฏบตงานทชดเจนทงน จากขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2558 ส านกงาน ป.ป.ช. มจ านวนคดคงคาง 11,971 คด (อยระหวางแสวงหาขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐาน 9,839 คด และอยระหวางไตสวนขอเทจจรง 2,132 คด) และจ านวนบญชทรพยสนคงคาง 72,057 บญช (อยในส านกงาน ป.ป.ช. สวนกลาง 9,749 บญช และสวนส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด 62,308 บญช)

จะเหนไดวานโยบายในการปองกนการทจรตของคณะกรรมการในแตละชดนนใหความส าคญกบงานดานการปองกนการทจรตตงแตคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรก จนกระทงการเขามาบรหารงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 4 โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดแรกนน ไดรบแนวนโยบายตอเนองดานการปองกนการทจรตมาจากคณะกรรมการ ป.ป.ป. สงกดส านกนายกรฐมนตร โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกไดวางรากฐานการปองกนการทจรตไวในระยะเรมแรก การบรหารงานดานการปองกนการทจรตจงยงไมมความชดเจนมากนก พบวาในหลายมาตรการทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดน าเสนอไปนน องคกรและหนวยงาน ทเกยวของ ยงขาดความตงใจในการแกไขปญหาอยางจรงจงและเปนรปธรรม สงผลใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตองพยายามตดตามใหมการแกไขปรบปรงใหเปนไปตามมาตรการปองกนการทจรตทเสนอแนะใหแกไขแตไดมบางมาตรการปองกนการทจรตหลายมาตรการทน าเสนอคณะรฐมนตร องคกรหรอหนวยงานทเกยวของ แลวใหความรวมมอปฏบตตามดวยดสงผลใหเปนการปองปรามการทจรตลวงหนาได

สวนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 2 นน ด ารงต าแหนงในระยะเวลาอนสน จงปรากฏผลงานดานการปองกนการทจรตไมมากนก งานดานการปองกนการทจรตสวนใหญเปนงานตามแผนงานและโครงการของเจาหนาทผปฏบตอยแลว มหลายมาตรการปองกนการทจรตทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดเสนอแนะตอคณะรฐมนตร หรอองคกรและหนวยงานทเกยวของแตยงไมไดรบความรวมมอมากนกในการแกไขปญหาการทจรตดงกลาวเชนกน

สวนผลงานดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 ซงไดด ารงต าแหนงมาเปนระยะเวลายาวนาน ไดขบเคลอนแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 ไดท าผลงานดานการปองกนการทจรตอยางมากมาย ไมวาจะเปนผลงานดานมาตรการปองกนการทจรต และการปองกนการทจรตในภาคสวนตางๆ ผานแผนงาน โครงการและกจกรรมตามกลมเปาหมายภารกจตางๆ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 นมผลงานดานการปองกนการทจรตโดดเดนทสด เนองจากกรรมการ ป.ป.ช. ไดดแลภารกจดานการปองกนการ

Ref. code: 25595501035025QBN

110

ทจรตโดยตรงอยางจรงจง สงผลใหการขบเคลอนเปนไปดวยความรวดเรว เหนผลเปนรปธรรม และสงผลตอวงกวางของสงคมไทยเปนอยางมาก

สวนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 4 ไดสานตองานดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 แมวาในระยะแรกจะเนนดานการสะสางคด มการด าเนนการตามแผนขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 และเนนท างานโดยบรณาการการท างานระหวางหนวยงาน ไมวาจะเปนองคกรหรอหนวยดานการตรวจสอบการใชอ านาจรฐ หรอหนวยงานอนทเกยวของ รวมทงภาคประชาสงคมดวยในการนส านกงาน ป.ป.ช. ไดปรบบทบาทในการเปนผน าดานการปองกนการทจรตใหมโดยส านกงาน ป.ป.ช. ท าหนาทเพยงทปรกษาทคอยใหค าแนะน าแกหนวยงานตางๆ สวนหนวยงานตนสงกดตองเปนผน าดานการปองกนการทจรตขององคกรของตน แตละองคกรจงมความรสกจตส านกรวมกนในการแกไขปญหาการทจรตอยางจรงจงและยงยน มการแบงคณะอนกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละภารกจโดยมกรรมการ ป.ป.ช. หรอผทรงคณวฒภายนอกในแตละดาน เปนประธานอนกรรมการ ป.ป.ช. ทขบเคลอนแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

Ref. code: 25595501035025QBN

111

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา

โดยทสงคมไทยยงขาดจตส านกในหนาททจะปกปองรกษาผลประโยชนสวนรวมของประเทศชาต ดงนน การปองกนการทจรตจงยงเปนกจกรรมทจ าเปนตองด าเนนการตอไปโดยการน าหลกธรรมาภบาล อนประกอบดวย หลกนตธรรม (The Rule of Law) หลกคณธรรม (Morality) หลกความโปรงใส (Accountability) หลกความมสวนรวม (Participation) หลกความรบผดชอบ (Responsibility) และหลกความคมคา (Cost–effectiveness or Economy) มาใช

จากการศกษาถงการทจรตในประเทศไทยพบวาอยในขนรนแรง ถงแมวาจะมการตรากฎหมายเพอปองกนและปราบปรามการทจรตหลายฉบบ ไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 พระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 พระราชบญญตการจดการหนสวนและหนของรฐมนตร พ.ศ. 2543 พระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรอด าเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535 พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 แตกยงมขาราชการจ านวนมากมพฤตกรรมการใชอ านาจไปในทางทจรตจนเกดผลเสยหายตอประเทศชาตอยางมาก ซงจ าเปนทจะตองเรงก าหนดแนวทางและมาตรการปองกนการทจรตทงในระดบองคการและระดบบคคลขน

ภายหลงการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ท าใหกอก าเนดคณะกรรมการปองกนและปราบปราบปรามการทจรตแหงชาต (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) เปนครงแรก โดยเปนองคกรทมความเปนอสระตามรฐธรรมนญ ซงมอ านาจหนาทปองกนและปราบปรามการทจรต โดยในปจจบนไดมคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาแลวทงสน 4 ชดโดยภารกจดานการปองกนการทจรตนน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละชดไดมแนวนโยบาย ตลอดจนการวางกฎเกณฑและแนวทางในการด าเนนการทแตกตางกนออกไป ซงการศกษาเรอง “คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต” มวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลพนฐานและกฎหมายทเกยวของกบการทจรต และทราบการด าเนนงานดานการปองกนและปราบปรามการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละชด เพอจะไดเสนอแนวทางแกปญหาเกยวกบทศนคตฯ ตอการปฏบตราชการของเจาหนาทของรฐ ตลอดจนน าเอาความรจากผลการศกษามาใชประโยชน เสนอแนะแนวทางในดาน การปองกนและปราบปรามการทจรตของประเทศไทย โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตละชดมลกษณะเดนดานการปองกนการทจรตแตกตางกน ดงตอไปน

Ref. code: 25595501035025QBN

112

5.1.1 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 เกดขนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พ.ศ. 2540มอ านาจหนาทในดานการปองกนและปราบปรามการทจรต โดยมการด าเนนงานในลกษณะควบคกนไประหวางงานปองกนการทจรตและงานปราบปรามการทจรต ซงนโยบายดานการปองกนการทจรตทมอยเดมสานตองานจากคณะกรรมการ ป.ป.ป. สงกดส านกนายกรฐมนตร โดยในระยะแรกนนงานดานการปองกนการทจรตยงไมมความชดเจน และยงไมไดพฒนาการด าเนนการใหมความชดเจนมากนก ซงทศนคตของสงคมไทยมองการปองกนการทจรตวาเปนสงทถกตองและมความจ าเปนตองด าเนนการ แตไมอาจเหนผลชดเจนเปนรปธรรมเหมอนงานดานการปราบปรามการทจรตได อกทงยงขาดการด าเนนการในลกษณะการบรณาการรวมกนระหวางหนวยงานในการด าเนนนโยบายดานการปองกนการทจรต เนองจากภาคสวนตางๆ ยงคงมองวาการปองกนการทจรตเปนอ านาจหนาทขององคกรดานการปองกนและปราบปรามการทจรต จงเปนเรองไกลตวส าหรบหนวยงานหรอตนเองในการด าเนนการอยางจรงจง โดยการบรหารงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 มการแบงส านกดานการปองกนการทจรตทรบผดชอบ ประกอบดวย ส านกปองกนการทจรต 1 และส านกปองกนการทจรต 2ซงส านกปองกนการทจรต 1 มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการเสนอมาตรการ ความเหน หรอขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปฏบตราชการหรอวางแผนงาน โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐด าเนนการสงเสรมใหหนวยงานของรฐด าเนนการสงเสรมใหหนวยงานของรฐ มระบบการบรหารกจการบานเมองทด และส านกปองกนการทจรต 2 มหนาทความรบผดชอบดานการประชาสมพนธและการเสรมสรางทศนคตคานยมในความซอสตยสจรต โดยแมส านกปองกนการทจรต 2 ทมภารกจหนาทเกยวกบการรณรงคตอตานการทจรต ยงไมปรากฏศนยอ านวยการและประสานงานเครอขายปองกนการทจรตแหงชาต (ศอ. ป.ป.ช.) ในโครงสรางการบรหารงานในส านกงาน ป.ป.ช. ในชวงการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 โดยทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดแรกเปนทรจกในสงคมไทย เมอครงการพจารณาบญชทรพยสนของนกการเมอง โดยเฉพาะกรณทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ขอใหวนจฉยชขาดตามรฐธรรมนญ มาตรา 295 กรณอดตนายกรฐมนตร (พนต ารวจโท ทกษณ ชนวตร จงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนดวยขอความอนเปนเทจ หรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 มผลงานดานมาตรการปองกนการทจรตอยในหลายมาตรการดวยกน แมวาโดยสวนใหญการเสนอมาตรการปองกนการทจรตจะยงไมเหนผลชดเจนและเปนรปธรรมมากนก แตกมบางมาตรการทสามารถท าใหองคกรหรอหนวยงานทเกยวของน าไปปฏบตไดจรงอยางเปนรปธรรม ดงเชน

Ref. code: 25595501035025QBN

113

5.1.1.1 มาตรการปองกนการใชอภสทธในการขอหมายเลขทะเบยนพเศษ เนองดวยมการออกหมายเลขทะเบยนรถยนตทมความนยมสง เชน

หมายเลขทะเบยน 1111 หรอหมายเลขทะเบยน 9999 เปนตน โดยมการแสวงหาประโยชนของเจาหนาทของรฐทมอ านาจในการ จดทะเบยนรถยนต ซงในวงราชการสามารถใหคณและโทษแกผมอ านาจได โดยการอาศยชองวางของกฎหมาย และปรากฏวามผน าเอารถยนตทยงไมไดจดทะเบยนตามกฎหมาย หรอบคคลทมรถยนตไวเพอขาย หรอซอมมาขบขบนทองถนนโดยไมชอบดวยกฎหมาย ท าใหรฐขาดรายไดจากการจดทะเบยนและภาษรถยนตเปนจ านวนมาก

คณะกรรมการ ป.ป.ช. เหนวาควรมการเรงรดใหมการแกไขเพมเตมพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 โดยเปดชองใหสามารถประมลเลขทะเบยนรถยนตและหามมใหรถยนตทยงไมไดจดทะเบยน ก าหนดหลกเกณฑ วธการ ระยะเวลาและเงอนไขในการประมลหมายเลขทะเบยนพเศษและก าหนดระเบยบอนๆ ตามรางพระราชบญญตรถยนต ซงจะตองก าหนดความโปรงใส ชดเจนและเปนธรรมแกประชาชน และเหนควรใหกรมการขนสงทางบกพจารณาความเปนไปไดทจะก าหนดแนวทางเพอใหมการเปลยนแปลงกระบวนการและระบบในการซอขายและจดทะเบยนรถยนต

ในปจจบนนกรมการขนสงทางบกไดมการจองเลขทะเบยนผานระบบอนเตอรเนตเปนการจองเลขทะเบยนรถยนต ผานระบบอนเตอรเนตโดยสมบรณ ผทตองการจองเลขทะเบยนรถยนต รถยนตนงสวนบคคล รถต และรถกระบะ สามารถใชอนเทอรเนตเพอเขามาจองเลขทะเบยนไดโดยไมตองเดนทางมาทกรมการขนสงทางบกการน าระบบเทคโนโลยมาใชสงผลใหเกดความโปรงใสและความสะดวกรวดเรวตอการบรการประชาชนอกดวย ส าหรบการจองเลขทะเบยนผานระบบอนเตอรเนตมประกาศหลกเกณฑการประมล 3 ฉบบ ไดแก

1) ประกาศก าหนดหลกเกณฑ วธการ ระยะเวลา และเงอนไขการประมลหมายเลขทะเบยนรถซงเปนทตองการหรอทนยมของประชาชนส าหรบรถยนตนงสวนบคคล เกนเจดคนแตไมเกนสบสองคนและรถยนตบรรทกสวนบคคล

2) ประกาศหลกเกณฑ วธการ ระยะเวลา และเงอนไขการประมลหมายเลขทะเบยนรถซงเปนทตองการหรอทนยมของประชาชนทน าออกประมล

3) ประกาศก าหนดหลกเกณฑวธการระยะเวลา และเงอนไขการประมล หมายเลขทะเบยนรถยนต นงสวนบคคลไมเกน 7 คน

5.1.1.2 มาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกน

หลงจากทคณะกรรมการ ป.ป.ป. สงกดส านกนายกรฐมนตร ไดเสนอมาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกนและคณะรฐมนตรได

Ref. code: 25595501035025QBN

114

เหนชอบแลว แตปรากฏวาหนวยงานทเกยวของรบไปด าเนนการเปนเวลากวา 9 ปแลว ยงคงปรากฏวามรถบรรทกน าหนกเกนกวาทกฎหมายก าหนดวงอยตามทางหลวงสายตางๆ เปนจ านวนมาก ท าใหสภาพถนนถกท าลายอยางมาก จงเหนควรทบทวนและตดตามผลการด าเนนงานตามมาตรการดงกลาว โดยการศกษาวเคราะหแลวประมวลผลแลวเสนอทบทวนตอคณะรฐมนตรเพอใหพจารณามมตเรงรดและก าชบหนวยงานทมหนาทเกยวของรบผดชอบด าเนนการ ตอมาคณะกรรมการ ป.ป.ช . ไดขอทราบผลด าเนนการตามมาตรการไปยงกระทรวงคมนาคมทราบวากรมทางหลวงไดจางกลมทปรกษา ศกษาความเหมาะสม ส ารวจและออกแบบรายละเอยดโครงการจดตงดานชงน าหนกถาวรทวประเทศ และวาจางจฬาลงกรณมหาวทยาลย ศกษาผลกระทบความเปนไปไดในการเพมมาตรฐานการรบน าหนกบรรทกและศกษาการใหเอกชนรวมลงทนการจดตงดานชงถาวร ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลวเหนวากระทรวงคมนาคมยงไมไดปฏบตตามมตคณะรฐมนตรอยจรงจงท าใหเสยหายกบถนน ทเกดจากรถบรรทกน าหนกเกนโดยทยงไมมดานชงน าหนกถาวรทใชส าหรบตรวจสอบรถบรรทกอยางมประสทธภาพ ซงถาหากวากรมทางหลวงไดปฏบตตามมตคณะรฐมนตรอยางเครงครดแลว จะท าใหการตรวจสอบรถบรรทกน าหนกเกนมประสทธภาพมากขน จงไดมหนงสอมายงกระทรวงคมนาคมใหตดตามเรงรดการด าเนนการของกรมทางหลวงเพอปฏบตตามมตคณะรฐมนตรโดยเรว

ในปจจบน ส านกงานควบคมน าหนกยานพาหนะ กรมทางหลวง ไดจดท าระบบรองเรยนส าหรบ การแจงรถบรรทกทมน าหนกเกน โดยระยะทางจากสถานตรวจสอบน าหนกถงเสนทางรองเรยนไมเกน 200 กโลเมตร ด าเนนแลวเสรจไมเกน 1 วน หรอ 24 ชวโมง ทราบผลระยะทางจากสถานตรวจสอบน าหนกถงเสนทางรองเรยน 200 กโลเมตรขนไป ด าเนนการแลวเสรจไมเกน 3 วนทราบผลและสามารถแจงขอรองเรยนไดทาง Line Official อก 1 ชองทางอกทงยงมความรวมมอในการจดระเบยบรถบรรทกน าหนกเกนตามนโยบายของรฐบาลและกระทรวงคมนาคมไดใชมาตรการทางกฎหมายขนเดดขาดในการควบคมรถบรรทกทมการแกไขดดแปลงตวถงรถเพอใหสามารถบรรทกสงของไดมากขนอนเปนสาเหตหนงของปญหารถบรรทกน าหนกเกนโดยกรมการขนสงทางบกไดรวมกบกรมทางหลวงกรมทางหลวงชนบทต ารวจทางหลวงและทหารในพนทเขมงวดตรวจสอบรถบรรทกบนถนนสายหลกและสายรองใหปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครดหากพบรถทมการแกไขดดแปลงตวถงเพอใหสามารถบรรทกไดมากกวาปกตด าเนนการเปรยบเทยบปรบขนสงสดไมเกน 5,000 บาทตามมาตรา 78 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ฐานแกไขเพมเตมหรอเปลยนแปลงสภาพเครองอปกรณหรอสวนควบของรถโดยไมไดรบอนญาตจากนายทะเบยนพรอมทงสงหยดใชรถทนททกรายจนกวาจะด าเนนการแกไขและน ากลบมาใหส านกงานขนสงตรวจสภาพกอนจงน ารถกลบไปใชงานไดและหากพบการฝาฝนอกครงกรมการขนสงทางบกอาจพจารณามาตรการทางกฎหมายขนเดดขาด ทสงขนทงคนขบรถและผประกอบการเพอปองกนพฤตกรรมการ

Ref. code: 25595501035025QBN

115

ฝาฝนกฎหมายซงสงผลใหถนนช ารดเสยหายและรฐตองสญเสยงบประมาณในการซอมแซมแตละปเปนจ านวนมาก อกทงกรมการขนสงทางบกไดขอความรวมมอผขบรถผประกอบการขนสงและเจาของรถบรรทกปฏบตตามนโยบายดงกลาวอยางเครงครดเนองจากการบรรทกน าหนกเกนกวาทกฎหมายก าหนดไมเพยงแตเกดผลเสยตอสภาพผวทางเทานนยงสงผลใหมความเสยงตอการเกดอบตเหตเพมขนเนองจากการใชงานเกนสมรรถนะท าใหการท างานของระบบเบรกระบบชวงลางตางๆ มประสทธภาพลดลงสงผลตอการเสยสมดลของรถในขณะขบขและยากตอการควบคมรถซงอาจเปนสาเหตทท าใหเกดอบตเหตบนทองถนนรวมถงการบรรทกสงของเชนสนคาเกษตรและสนคากอสรางอฐหนปนทรายตองจดใหมสงปองกนไมใหสงของทบรรทกตกหลนรวไหลหรอปลวไปจากรถเปนอนตรายตอรถคนอนทงนกรมการขนสงทางบกไดก าชบเจาหนาทใหลงพนทในถนนทกสายตรวจตราใหมความถและความเขมขนมากขนเพอด าเนนการขนเดดขาดกบรถบรรทกทฝาฝนกฎหมายทกรายตามนโยบายของรฐบาลและกระทรวงคมนาคมอยางเครงครด

5.1.2 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 2 เขามารบต าแหนงแตด ารงต าแหนงไดเพยง

ระยะเวลาอนสน จงยงปรากฏผลงานดานการปองกนการทจรตไมมากนก โดยผลงานดานการปองกนการทจรตสวนใหญเปนผลงานตอจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 1 ไดก าหนดแนวนโยบายดานการปองกนการทจรต เชน การด าเนนการ ในลกษณะโครงการและกจกรรมผานกลมเปาหมายตางๆ อกทงไดออกมาตรการปองกนการทจรตและขอเสนอแนะตอองคกรและหนวยงานภาครฐขนมา แตยงไมมมาตรการปองกนการทจรตทเหนผลไดอยางชดเจน มาตรการปองกนการทจรตทเสนอในบางมาตรการไดตดตามจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดแรก เชน มาตรการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบเกยวกบรถบรรทกน าหนกเกน

5.1.2.1 มาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตภายในหนวยงานของรฐ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดพจารณาวา เพอใหการปองกนการทจรตและ

การบรหารงานภายในหนวยงานราชการมประสทธภาพ สมควรก าหนดใหหนวยงานราชการทกหนวยงานตงแตระดบกรมขนไป รวมทงรฐวสาหกจและหนวยงานของรฐถอเปนนโยบายส าคญทจะมหนาทด าเนนการปองกนการทจรตภายในหนวยงานอยางจรงจง คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงเสนอให รฐมนตร ปลดกระทรวง อธบด ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐมหนาทส าคญทจะตองด าเนนการปองกนและปราบปรามการทจรตภายในหนวยงานทก ากบดแลรบผดชอบใหหมดไปหรอลดลงมากทสด และถาด าเนนการไมไดใหถอวาไมมประสทธภาพในการบรหารงาน

ปจจบนสวนราชการตางๆ ไดใหความส าคญตอการบรหารราชการภายในหนวยงานอยางโปรงใส มากขน มการก าหนดระเบยบและกฎเกณฑ เพอใหบรหารจดการภายในหนวยงานมความโปรงใส มประสทธภาพมากยงขน เปนไปตามหลกเกณฑในพระราชบญญตบรหารราชการ

Ref. code: 25595501035025QBN

116

แผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546

5.1.3 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3 ทมนายปานเทพ กลาณรงคราญ ด ารงต าแหนง

ประธานกรรมการ ป.ป.ช. ไดใหความส าคญกบงานดานการปองกนการทจรตโดยกรรมการ ป.ป.ช. บางคนก ากบดแลและรบผดชอบภารกจปองกนการทจรตโดยเฉพาะ ไดก าหนดแนวนโยบายดานการปองกนการทจรต เชน การด าเนนการในลกษณะโครงการและกจกรรมผานกลมเปาหมายตางๆ อกทงไดออกมาตรการปองกนการทจรตและขอเสนอแนะตอองคกรและหนวยงานภาครฐขนมามากมาย อกทงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 ไดด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรส านกงาน ป.ป.ช. ฉบบท 1 (พ.ศ. 2546-2550) และใหขยายเวลาการใชแผนยทธศาสตรออกไปอกหนงปคอถงป พ.ศ. 2551 เพอใหการด าเนนงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มทศทางการด าเนนงานทชดเจนและเพอใหส านกงาน ป.ป.ช. สามารถพจารณาน าแผนงาน /โครงการทยงไมไดด าเนนการในชวงท ไมมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปฏบตหนาทแตมความจ าเปนทจะตองด าเนนการและสอดคลองกบนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช. น ามาด าเนนการไดอยางตอเนองตามแผนงานหรอโครงการโดยใหแตงตงคณะอนกรรมการนโยบายและยทธศาสตรการปองกนและปราบปรามการทจรตเพอรบผดชอบการจดท ายทธศาสตรแผนแมบทแผนปฏบตการในระดบตางๆ โดยการประสานความรวมมอกบหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรภาคประชาสงคมทกภาคสวนทเกยวของไดเขามามสวนรวมในการด าเนนการดงกลาวดวยนบวางานดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดท 3 มความโดดเดนและเปนทประจกษกวาคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดอนๆ ส าหรบมาตรการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 ทประสบความส าเรจและสามารถเปนตวอยางของความส าเรจดานมาตรการ อาทเชน

5.1.3.1 มาตรการปองกนการทจรตเกยวกบการจดสรรโควตาและการจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลเกนราคา

ดวยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดรบเรองรองเรยนกลาวหาส านกงานสลากกนแบงรฐบาลสรางความเดอดรอนและไมเปนธรรมในการจดสรรโควตาเปนระยะเวลานาน ท าใหมการจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลเกนราคา และมผลกระทบตอนโยบายของรฐบาลโดยตรงทไมสามารถท าใหราคาสลากลดลงได รวมทงมเจาหนาทของรฐทเกยวของ แสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายใหกบตนเองหรอผอน หรอรวมกระท าการอนมลกษณะเปนการสมยอมกนเสนอราคาในการประมลจากการจดสรรโควตาดงกลาว

คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลว เมอวนท 21 มถนายน 2555 จงเหนสมควรเสนอความเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการจดสรรโควตาและการจ าหนายสลากกนแบง

Ref. code: 25595501035025QBN

117

รฐบาลเกนราคาตอคณะรฐมนตรเพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการ หรอการวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจหรอหนวยงานของรฐ เพอปองกนหรอปราบปรามการทจรตตอหนาท การกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 19 (11) ดงน

(1) ส านกงานสลากกนแบงรฐบาล ตองก าหนดนโยบายอยางเปนรปธรรม โดยมการก าหนดรปแบบและปรมาณสลาก รวมทงปรมาณเครองจ าหนายอตโนมตใหชดเจน โดยไมพจารณาเพยงแตผลประโยชนเฉพาะการเงนของรฐเปนหลก และตองประกาศใหเปนทรบรของประชาชนโดยทวไป รวมทงส านกงานสลากกนแบงรฐบาลจะตองจดท าการประเมนนโยบายการจ าหนายสลากดวยเครองจ าหนายอตโนมตเปนประจ าทกป โดยองคกรอสระทไมแสวงหาก าไรและไมมสวนไดสวนเสยกบส านกงานสลากกนแบงรฐบาล เพอประเมนถงผลดและผลเสยของนโยบายดงกลาวอยางหลากหลาย ทงมตเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม

(2) คณะกรรมการสลากกนแบงรฐบาล ควรแถลงนโยบายในการก ากบการด าเนนงานของส านกงานสลากกนแบงรฐบาล ใหเปนไปตามหลกธรรมาภบาล ควรรตวชวดหลกทใชในการก าหนดเปาหมายในการด าเนนการของคณะกรรมการ รวมถงการเปดเผยหลกเกณฑและวธการในการก าหนดสวนลดใหกบตวแทนจ าหนาย และใหมการเปดเผยการด าเนนการดานตางๆ ของส านกงานสลากฯ เพอความโปรงใสและตรวจสอบได

(3) การจดสรรเงนทคนสสงคม ควรจดสรรใหกบชมชนซงเปนพนทจดจ าหนายเพอเปนกองทนรณรงคตอตานการเลนการพนน โดยเฉพาะปองกนไมใหเดกและเยาวชนเขาไปเกยวของกบการบรโภคสลาก

(4) ส านกงานสลากกนแบงรฐบาลควรตองออกมาตรการในการหามจ าหนายสลากใหกบเดกและเยาวชน และควรมหลกประกนวาไมสามารถจ าหนายใหกบเดกและเยาวชนไดอยางจรงจง รวมทงตองก าหนดบทลงโทษตวแทนผจ าหนายใหชดเจนวา หากมการจ าหนายสลากใหกบเดกและเยาวชนจะมผลอยางไร ตลอดจนการตดตงเครองจ าหนายสลากในทชมชน จดจ าหนายตองไมอยใกลวดและโรงเรยน

(5) ส านกงานสลากกนแบงรฐบาลตองก าหนดเปนมาตรการอยางเครงครดวาการจ าหนายสลากดวยเครองจ าหนายอตโนมต จะไมน าเครอขายการจ าหนายนไปขยายสนคาการพนนในรปแบบสลากอนๆ

(6) ส านกงานสลากกนแบงรฐบาล ตองวางมาตรการในการตรวจสอบปองกนไมใหผทเกยวของกบอาชญากรรม โดยเฉพาะผทเกยวของกบขบวนการคายาเสพตดเขามาเปนตวแทนจ าหนายสลาก อาจเปนชองทางในการน าเงนทไดจากการกระท าความผดไปฟอกเงนได

Ref. code: 25595501035025QBN

118

(7) รายไดจากการจ าหนายสลาก 3 ตว 2 ตว ดวยเครองจ าหนายอตโนมตทเปนสวนของคาใชจายในการด าเนนการรอยละ 12 และเมอหลงหกสวนลดใหตวแทนจ าหนายแลว ควรมการวางเปาหมายในการน าเงนรายไดสทธในสวนนไปใชประโยชนสาธารณะใหชดเจน

คณะรฐมนตรในคราวประชมเมอวนท 9 ตลาคม 2555 ลงมตอนมตตามมตคณะกรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร คณะท 4 (ฝายเศรษฐกจ) ซงมรองนายกรฐมนตร (นายกตรตน ณ ระนอง) เปนประธานกรรมการ ในคราวประชมครงท 13/2555 วนท 13 กนยายน 2555 โดยมมตรบทราบความเหนและขอเสนอแนะของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เกยวกบการจดสรรโควตาและการจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลเกนราคา โดยเหนควรมอบหมายใหส านกงานสลากกนแบงรฐบาลรบความเหนและขอเสนอแนะจากส านกงาน ป.ป.ช. คณะกรรมการกลนกรอง และหนวยงานทใหความเหนไปประกอบการศกษาน าเครองจ าหนายสลากมาใชในการจ าหนายสลาก (On-Line) ตอไป

5.1.3.2 มาตรการปองกนการทจรตโครงการรบจ าน าขาวเปลอก เพอใหโครงการรบจ าน าขาวเปลอกบงเกดประโยชนและเปนธรรมแก

เกษตรกรทเพาะปลกขาวจรงและสจรตรวมทงเปนการปองกนการทจรตและปองกนไมใหการด าเนนโครงการรบจ าน าขาวเปลอกกอใหเกดความสญเสยดานงบประมาณทอาจเกดขน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดพจารณาแลว มความเหนเมอวนท 15 มนาคม 2555 เหนสมควรมขอเสนอแนะเพอปองกนการทจรตกรณการด าเนนตามนโยบายของรฐบาลในการรบจ าน าขาวเปลอกตอคณะรฐมนตรเพอพจารณา และมมตใหหนวยงานทเกยวของด าเนนการ ตามนยมาตรา 19 (11) แพงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 ดงน

(1) ก าหนดราคารบจ าน าขาวเปลอกแตละชนดใหเหมาะสมสอดคลองกบตนทนการผลตทเกษตรกรรบภาระอยโดยอยบนพนฐานของความสมเหตสมผล และไมบดเบอนกลไกตลาด

(2) ควรมงเนนชวยเหลอเกษตรกรผปลกขาวอยางเปนรปธรรม โดยมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของพจารณาหาแนวทางชวยเหลอเกษตรกรผปลกขาว โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการลดตนทนการผลตขาว

คณะรฐมนตรในคราวประชมเมอวนท 19 มถนายน 2555 ยนยนวา การด าเนนโครงการรบจ าน าขาวเปลอกมวตถประสงคทเปนประโยชนตอเกษตรกรในการยกระดบราคาพชผลทางการเกษตร รวมทงเปนการยกระดบรายไดและคณภาพชวตใหแกเกษตรกรในชนบทตามแนวนโยบายทรฐบาลไดแถลงตอรฐสภาทกประการ ซงหนวยงานทเกยวของไดยนยนวาการ

Ref. code: 25595501035025QBN

119

ด าเนนโครงการดงกลาวมมาตรการและกลไกในการควบคมก ากบดแลใหเปนไปตามวตถประสงคของโครงการทกประการ โดยเฉพาะอยางยงมระบบการตรวจสอบใหการด าเนนการเปนไปดวยความโปรงใสและตรวจสอบได แตอยางไรกตามเพอใหการด าเนนโครงการทงในระดบพนทและในระดบปฏบตการมประสทธภาพและปองกนการทจรต คณะรฐมนตรจงมอบหมายให รองนายกรฐมนตร (รอยต ารวจเอก เฉลม อยบ ารง) สงการใหหนวยงานในก ากบด าเนนการตรวจสอบเพอปองกนการทจรตในระดบปฏบต โดยใหหนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงการคลง กระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงพาณชยใหความรวมมอ หากตรวจสอบพบกรณทจรตใหด าเนนคดตามกฎหมายตอไป

5.1.4 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดปจจบน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดปจจบนไดสานตองานดานการปองกนการทจรตของ

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดท 3 มการด าเนนการตามแผนขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 ส านกงาน ป.ป.ช. ไดปรบบทบาทในการเปนผน าดานการปองกนการทจรต เปนหนวยงาน ตนสงกด เปนผน าดานการปองกนการทจรตขององคกรของตน แตละองคกรจงมความรสกจตส านกรวมกนในการแกไขปญหาการทจรตอยางจรงจงและยงยน มการแบงคณะอนกรรมการ ป.ป.ช. ในแตละภารกจโดยมกรรมการ ป.ป.ช. เปนประธานอนกรรมการ ป.ป.ช. ไดมแนวนโยบายดานการปองกนการทจรต โดยเนนการ บรณาการระหวางหนวยงาน แสดงเจตนารมณรวมกนในการขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตและก าหนดกรอบแนวทางในการแกไขปญหาการทจรตทเปนปญหาเรอรงมาอยางยาวนาน คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในฐานะทรบผดชอบงานดานการปองกนการทจรต ไดจดท าแผนการด าเนนงานในรปแบบของการบรณาการท างานรวมกนระหวางภาคเครอขาย และหนวยงานทเกยวของ เพอสงเสรม สนบสนน ใหการแกไขปญหาการทจรตมประสทธภาพยงขน เพอน าพาไปสการยกระดบความโปรงใสของประเทศในภาพรวม มการลงนามบนทกขอตกลง (MOU) ระหวางส านกงาน ป.ป.ช. และหนวยงานอนไมวาจะเปนองคกรภาครฐ ภาครฐวสาหกจโดยรวมกบส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ และรฐวสาหกจอก 55 แหง ภาคธรกจเอกชน และภาคประชาสงคมและมแนวโนมวาการด าเนนงานดานปองกนการทจรตนน จะเนนการบรณาการรวมเปนภาคเครอขายในอนาคต โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. สามารถ ใหค าปรกษาและแนะน าใหแกทกภาคสวนได

Ref. code: 25595501035025QBN

120

5.2 ขอเสนอแนะการปองกนการทจรต

การทจรตเปนอาชญากรรมประเภทคอปกขาว (White Collar Crime) ซงผกระท าความผด สวนใหญเปนบคคลทอยในต าแหนงหนาทการงานทมอ านาจ และไดใชอ านาจในต าแหนงหนาทแสวงหาประโยชนในทางมชอบใหแกตนเองและผอน พฤตกรรมดงกลาวเปนพฤตกรรมทเบยงเบนจากบทบญญตของกฎหมายอนมโทษทางอาญา ตามทฤษฎกลไกการควบคม (Containment Theory) ไดระบถงสาเหตแหงการเกดอาชญากรรมไว 2 ประเภท คอ ระบบการควบคมภายใน ไดแก ความสามารถในการควบคมตนเอง และระบบการควบคมภายนอก อนไดแก กฎเกณฑ ระเบยบ จารตประเพณ เปนตน

การปองกนไมใหมการทจรตเกดขน ยอมเปนวธการทดทสดทจะลดความสญเสยทงดานเศรษฐกจและสงคม การปองกนปญหาดงกลาวจะตองแกไขทงปญหาตวระบบ (การควบคมภายนอก) และตวบคคล (การควบคมภายใน) ใหมความเขมแขง ซงในสวนของตวระบบ พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2550) และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 ไดบญญตอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหมอ านาจหนาทเสนอมาตรการความเหน และขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร รฐสภา ศาล หรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการหรอ วางแผนโครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐ เพอปองกนการทจรตตอหนาท การกระท าผดตอหนาทราชการ หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม สวนเรองทควรหยบยกมาเสนอ ไดแก เรองทมการทจรตซ าซาก เรองทเมอเกดการทจรตแลวมผลกระทบตอสงคมเปนวงกวาง เรองการทจรตทท าความเสยหายใหประเทศชาตเปนวงเงนสง เรองทมความเสยงในการเกดการทจรตและเรองทเปนนโยบายของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

5.2.1 ขอ เสนอแนะการปองกนการทจรตภายใต การบ รณาการระห วางคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดปจจบน และองคกร หนวยงาน และภาคสวนตางๆ

1) การบรณาการและสรางความรวมมอระหวางองคกร หนวยงานและภาคสวนตางๆ

ตองรบรและพฒนาระบบการตรวจสอบการใชอ านาจรฐซงระบบการตรวจสอบการใชอ านาจรฐ ไดพฒนามานบตงแตมการบงคบใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 และมการตอยอดการบงคบโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 โดยทมกฎหมายและระเบยบไดก าหนดหลกเกณฑวธการตลอดจนกระบวนการตรวจสอบการทจรตจ านวนมากมายซงมองคกรทเกยวของทงองคกรในกระบวนการยตธรรมและองคกรตรวจสอบอสระทม

Ref. code: 25595501035025QBN

121

คณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนผรบผดชอบหลกในขณะทหากเปนการตรวจสอบทเกยวของกบการใชจายงบประมาณคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนจะเปนผรบผดชอบหลก

1.1) บรณาการเครอขายความรวมมอเพอขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระหวางองคกรตรวจสอบอสระหนวยงานของรฐหนวยงานหรอองคกร ภาคประชาสงคมหรอประชาชนและสอมวลชนโดยทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซงเปนเจาภาพ มเปาหมายหลกมงเนนบทบาทดานการปองกนการทจรต โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตองเปนผสนบสนนหลกใหภาคเครอขายอนๆ เปนผด าเนนการดงเชนรปแบบการด าเนนงานของ”ภาคเกาหลวาดวยการตอตานการทจรตและสรางความโปรงใส” (K-PACT) ของประเทศเกาหลใตทมคณะกรรมการคมครองสทธประชาชนและตอตานการทจรต (Anti-Corruption and Civil Rights Commission หรอ ACRC) รบผดชอบในดานการปราบปรามเปนหลกและเปนสวนหนงของภาคเครอขายทรบผดชอบงานดานการปองกนการทจรตทเนนในดานการปลกฝงคานยม จตส านกและทศนคตทด

1.2) ในการตรวจสอบการทจรต ตองจดใหมฐานขอมลกลางซงเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน รวมถงตรวจสอบอนๆ และเปดชองทางใหหนวยงาน องคกร ภาคประชาสงคม สาธารณชนเขาถงไดโดยงายโดยประกอบดวยขอมลเบองตนเกยวกบองคกรตรวจสอบการรองเรยนการด าเนนการตรวจสอบและผลการตรวจสอบรวมถงรายงานผลการส ารวจทศนคตและความเชอมนของประชาชนตอองคกรตรวจสอบตางๆ

1.3) พฒนาระบบและกลไกคมครองพยานหรอผแจงเบาะแสหรอใหขอมลการทจรตคอรรปชน (Whistleblower) รวมถงพยานบคคลในคดเพอสรางแรงจงใจและความมนใจในการใหขอมลของผแจงเบาะแสและพยานโดยเหตผลทตองพฒนาระบบและกลไกคมครองพยานหรอผแจงเบาะแส เนองจากเปนการปองปรามการทจรต ซงเปนสวนหนงของการด าเนนงานดานการปองกนการทจรต

1.4) พฒนาระบบการตรวจสอบบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนรวมถงเอกสารประกอบของผด ารงต าแหนงทางการเมองเจาหนาทของรฐและกรรมการองคกรตรวจสอบอสระทงหลายในกรณโดยเหตผลทตองพฒนาระบบการตรวจสอบทรพยสนและหนสน เนองจากการตรวจสอบบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน เปนการด าเนนงานดานการปองกนการทจรตอยางหนง

1.4.1) ก าหนดใหเปนอ านาจหนาทรวมกนระหวางคณะกรรมการ ป.ป.ช. และคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน หรอองคกรและหนวยงานอนทเกยวของโดยตรง โดยการแตงตงคณะกรรมการไตสวนขอเทจจรงจากผแทนขององคกรตางๆ โดยท าการก าหนดใหมความเหมาะสม

Ref. code: 25595501035025QBN

122

1.4.2) ก าหนดใหหนวยงานตรวจสอบ หนวยงานหรอองคกรของรฐทมสวนเกยวของโดยตรง ไดแก กรมสรรพากร ใหขอมลการเสยภาษเงนไดของบคคลดงกลาว , คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (คณะกรรมการ ปปง.) ใหขอมลหรอรวมเปนกรรมการไตสวนขอเทจจรงกรณทอาจเกยวของกบความผดมลฐาน และหนวยงานเอกชน เชน สถาบนการเงน ตองใหขอมลดานการเงนและธรกรรมทางการเงนของบคคลดงกลาวและผทมสวนเกยวของ เพอประกอบการไตสวนขอเทจจรงและสรปส านวนของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

1.5) ก าหนดใหม “คณะกรรมการบรณาการรวมปองกนการทจรต” ประกอบดวย ผแทนจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. องคกรหรอหนวยงานดานการตรวจสอบการใชอ านาจรฐ และนกวชาการ และภาคประชาสงคม เพอใหท าหนาทวเคราะห จดท าแนวนโยบาย วธการในการปฏบตและประเมนผลการปฏบตงาน พรอมจดท ารายงาน ในกรณทคณะกรรมการ ป.ป.ช. เหนวายงไมมผลทเปนรปธรรมชดเจน อาจมความเหนเพมเตมคณะกรรมการในดานอนๆ ใหมความหลากหลายและชดเจนเหนผลมากยงขน

2) การพฒนากฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวของดานการปองกนการทจรต 2.1) แกไขเพมเตม หรอจดใหมกฎหมาย เพออนวตการตามอนสญญา

สหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต (UNCAC) เชน พระราชบญญตความรวมมอระหวางประเทศทางอาญา พ.ศ. 2535 เพอใหการตดตามและสงตวผรายขามแดนมประสทธภาพยงขนจดท าและเสนอรางพระราชบญญตวาดวยทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด เพอการตดตามและรบทรพยสนทไดจากการกระท าความผด

2.2) ออกกฎหมายวาดวยการคมครองผ แจ ง เบาะแสหรอใหขอมล (Whistleblower) เปนกฎหมายกลางใชกบคดทจรตทกประเภท โดยก าหนดหนวยงานรวมเปนกลไกการคมครองไวโดยชดเจน รวมทงมมาตรการชวยเหลอการเขาถงขอมลขาวสารของราชการและภาคสวนอน ๆ ทเกยวของกบกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการดวย

3) การสรางการรวมพลงภาคประชาสงคม 3.1) การบรหารงานภาครฐตองยดหลกความโปรงใสตรวจสอบได และ

หลกการมสวนรวมของประชาชนอยางเครงครดโดยเฉพาะอยางยงการบงคบใชกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการและกฎหมายหรอกฎกตกาวาดวยการมสวนรวมในกระบวนการนโยบายสาธารณะการด าเนนแผนงานโครงการหรอกจกรรมทมผลกระทบตอสงคมดานตางๆ ตองจดใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนเกยวของในทกภาคสวน

3.2) การพฒนาการจดท าขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact) ใหภาคประชาชนและผทรงคณวฒดานตางๆ เขามามสวนรวมในการจดซอจดจางโครงการขนาดใหญของภาครฐโดยใหเขาถงขอมลขาวสารและรวมตดตามตรวจสอบและรายงานผลตอสาธารณะได

Ref. code: 25595501035025QBN

123

3.3) พฒนากลไกหรอโครงการผแจงเบาะแสการทจรตแบบหมาเฝาบาน (Watchdog) ใหกระจายไปในพนทตางๆ ทงระดบชาตระดบจงหวดและระดบชมชนเปนเสมอนตาสบปะรดรวมตดตามสอดสองและแจงเตอนรวมถงใหขอมลเพอการตรวจสอบ

4) การสรางสงคมแหงการเรยนรและสงคมคณธรรม 4.1) พฒนาความเขมแขงของ “ภาคเครอขายคณธรรมความซอตรง” ใหยด

แนวทางตาม “แผนพฒนาความซอตรงแหงชาต พ.ศ. 2555-2559” ทสถาบนหลกของสงคมทงหมดเขามารวมด าเนนการเสรมสรางความซอตรง (Integrity) มผน าทกระดบเปนแบบอยางทดรวมโดยผนาระดบสงแสดงความมงมนหรอเจตจ านงทางการเมอง (Political Will) สรางความรวมมอรวมระหวางสถาบนครอบครวสถาบนการศกษาสถาบนศาสนาใชกระบวนการใหการเรยนรหรอกลอมเกลาทางสงคม (Socialization) และสรางระบบการยกยองเชดชดแลและการลงโทษทางสงคม (Social Sanction) โดยมสอสรางสรรครวมเผยแพรขยายคณธรรมความซอตรงสสงคม

ทงน “ภาคเครอขายคณธรรมความซอตรง” ประกอบดวย 4 ภาคสวนหลกไดแก (1) หนวยงานหรอองคกรภาครฐทมทงหนวยงานราชการรฐวสาหกจองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) องคกรอสระและหนวยงานภาครฐอนเชนองคการมหาชนอสระ (2) หนวยงานหรอองคกรภาคธรกจ (3) สอมวลชนและ (4) หนวยงานภาคประชาสงคม

4.2) กจกรรมและกระบวนการทใชในการเสรมสรางความซอตรงในสถานศกษาครงนมลกษณะ ทเหมาะสมกบเดกและเยาวชนในระดบมธยมศกษาหรอระดบปวช .ขนไปหรอเทยบเทาเนองจากนกเรยนนกศกษาจะตองทาความเขาใจตอความรความเขาใจทงสาระของค าวาซอตรงและขนตอนการท ากจกรรมรวมทงครอาจารยผสอนทมความสนใจในรปแบบการจดกจกรรมในงานวจยนตองไดรบการฝกอบรมการใชกระบวนการใหมความรความเขาใจกอนจะน าไปประยกตใชซงการจดกจกรรมการพฒนาคณธรรมจรยธรรมเปนเรองเฉพาะหากน ากระบวนการไปใชเพยงศกษาจากเอกสารอาจจะสงผลใหการจดกจกรรมไมสามารถบรรลวตถประสงคทตองการไดรวมทงการอางองผลการวจยในประเดนตางๆ ตองค านงถงองคประกอบและปจจยเงอนไขทจะมผลตอการน าไปเปรยบเทยบหรออางอง

4.3) การขบเคลอนผลกดนการปฏบตตามแผนพฒนาความซอตรงแหงชาตโดยภาคเครอขายคณธรรมความซอตรงทงระดบชาตระดบทองถนและชมชนทงนศนยคณธรรม (องคการมหาชน) เปนหนวยงานแกนกลางท าหนาทประสานความรวมมอและการปฏบตรวมถงจดท ารายงานสรปประเมนผลเปนรายไตรมาสน าเสนอตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณะท าใหประชาชนและผทสนใจทวไปสามารถรวมแสดงความคดเหนผานการปฏรปตามแผนทก าหนดได

Ref. code: 25595501035025QBN

124

5.2.2 ขอเสนอแนะการปองกนการทจรตภายใตคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชดปจจบน 1) คณะกรรมการ ป.ป.ช. ตองใหความส าคญตอการปองกนการทจรต โดย

สามารถชใหหนวยงานทกภาคสวนเหนใหไดวาการทจรตเปนภยรายแรงตอประเทศชาตเพยงใด และสามารถแกไขอะไรไดบาง ดวยวธการใด

2) ด าเนนการจดท าแผนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต และแผนปฏบตการอยางชดเจนเพอใหมแผนงานทชดเจนในการบรณาการการปองกนการทจรตกบหนวยงานอน

3) ปลกและปลกจตส านกและทศนคตคานยมทด ใหกบทกกลมเปาหมายไมวาจะเปน นกเรยน นกศกษา ขาราชการ นกธรกจ และประชาชนทวไป เปนตน โดยแตละเปาหมายตองขบเคลอนไปพรอมกบยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

4) ตองมกฎหมาย ระเบยบ ขอก าหนดในการปองกนการทจรตโดยเฉพาะ เพราะวาการปองกนการทจรตจะอาศยเพยงความรวมมอแตฝายเดยวจะเหนผลไดคอนขางยาก ตองมกฎหมายมารองรบเพอผลกดนการด าเนนการปองกนการทจรตไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม และปรบปรงแกไขกฎหมายใหเหมาะสมกบสภาพสงคมปจจบน

5) คณะกรรมการ ป.ป.ช. และส านกงาน ป.ป.ช. ตองประสานงานและบรณาการการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนอนในการปองกนการทจรตอยางเปนรปธรรมและตอเนอง

6) เสนอแนะมาตรการปองกนการทจรตทงมาตรการในระยะยาวและมาตรการในระยะสนตอคณะรฐมนตร หรอหนวยงานทเกยวของ

7) นโยบายและมาตรการดานการปองกนการทจรตทวางรากฐานและด าเนนการไวโดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดกอนหนา สามารถน าเอามาปรบใชไดกบนโยบายดานการปองกนการทจรตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในชดปจจบน

Ref. code: 25595501035025QBN

125

บรรณานกรม

หนงสอ ณภทร เตโช. อภชาต จนทราธบด. ภชรย มแกว และ อรด ไกรยทธศกด. แนวทางการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตในสวนราชการไทย (กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, 2553.

นพนธ พวพงสกร. ยทธศาสตรการตอตานคอรรปชนในประเทศไทย พ.ศ. 2543. กรงเทพมหานคร : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, 2543.

ผาสก พงษไพจตร และคณะ. รายงานผลการวจยเรอง การคอรรปชนในระบบราชการไทย. กรงเทพมหานคร: ส านกงาน ป.ป.ป. ส านกนายกรฐมนตร, 2541.

มานตย จมปา. ความรเบองตนเกยวกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540, กรงเทพมหานคร: ส านกพมพนตธรรม, 2541.

สงศต พรยะรงสรรค. คอรรปชนแบบเบดเสรจ. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพรวมดวยชวย, 2549.

บทความ “การตรวจสอบการทจรตของผด ารงต าแหนงทางการเมองโดยประชาชน : กรณศกษาเฉพาะกรณการ

ใชกลไกของคณะกรรมการ ป.ป.ช.” ฐานเศรษฐกจ. (17-20 ธ.ค. 2543) : 41. “การแสดงบญชรายการทรพยสนและหนสน.” เอกสารขาวรฐสภา. 26, 612 (1 พ.ย. 2544) : 58-59. ณรงค โชควฒนา. “การเมองในระบอบประชาธปไตยกบการแกไขปญหาทจรตคอรรปชน.”

สทธปรทศน. 17, 52 (พ.ค.-ส.ค. 2546) : 113-120. บรรยงค สวรรณผอง. ประเทศไทยกบการทจรตฉอราษฎร. Econnews. 12, 427 (พ.ย. 2545) : 7. บวรศกด อวรรณโน. “ระบบการตรวจสอบทจรตของผด ารงต าแหนงระดบสง.” วารสารกฎหมาย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 17, 3 (ก.ย. 2540) : 88-150. ประสทธ ด ารงชย. “กลไกการแกปญหาคอรรปชนในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540:

ปญหา อปสรรค และทศทางการพฒนา”. วารสารรมพฤกษ .18, ฉบบรวมเลม (ม.ย. 2542-พ.ค. 2543) : 50-610.

ปญญานตย พหลโยธน และ สทธศกด เทพปญญา. “องคการเพอความโปรงใสในประเทศไทย.” สามตสาร 56. 1 (ม.ค.-ก.พ.2543) : 107-113.

Ref. code: 25595501035025QBN

126

ประชย เปยมสมบรณ. “การปองกนและปราบปรามการทจรต 2545.” เทศาภบาล. 97, 1 (ม.ค. 2545) : 8-12.

มนญกฤต รปขจร. “การฉอราษฎรบงหลวงในประเทศไทย.” สทธปรทศน. 17, 52 (พ.ค.-ส.ค.2546) : 71-82.

“ยทธศาสตรการตอตานคอรรปชนในประเทศไทย : ผลการวจยและสมมนา.” วารสารขาราชการ. 45, 6 (พ.ย.-ธ.ค. 2543) : 12-19.

วนย กลนสวรรณ. “ป.ป.ช. กบทฤษฎแหงระบบ.” วารสารขาราชการ. 44, 3 (พ.ค.-ม.ย. 2542) : 75-78.

ศนยวจยเพอตอตานการทจรต ส านกงาน ป.ป.ช.. วารสารวชาการ ป.ป.ช.. 8, 2 (กรกฎาคม – ธนวาคม 2558).

สธ อากาศฤกษ. “ความรวมมอในการปองกนและปราบปรามคอรรปชน.” วารสารพฒนบรหารศาสตร. 17, 3 (ก.ค. 2520) : 427-434.

เสมอ กาฬภกด. “กฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต.” หมออนามย. 10, 2 (ก.ย.-ต.ค. 2543) : 36-40.

อานนท ปญญารชน. “ความคาดหวงของประชาชนตอบทบาทของกระบวนการยตธรรมในการแกไขปญหาคอรรปชน.” รฐศาสตรปรทศน. 36, 1 (ม.ค.-ม.ย. 2544) : 33-38.

วทยานพนธ ณฏฐว ดมา. “การปองกนและปราบปรามการทจรตในภาคเอกชนโดยองคกรอสระของรฐ : ศกษา

เฉพาะกรณคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

สทธโชค ลางคนานนท. “พฒนาการและบทบาททางการเมองของกลมธรกจการเมองในประเทศไทย.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2552.

เอกสารอน ๆ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. “รายงานผลการตรวจสอบและผลการ

ปฏบตหนาท ประจ าป 2543.”

Ref. code: 25595501035025QBN

127

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. “รายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาท ประจ าป 2544.”

ประสทธ ด ารงชย. “กลไกการแกปญหาคอรรปชนในรฐธรรมนยแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ปญหาอปสรรคและการพฒนา.” เอกสารประกอบการสมมนาเรองบทบาทในกระบวนการยตธรรมในการแกไขปญหาคอรรปชน, 2543.

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. “แผนการปฏบตงาน ปงบประมาณ 2543-2544.”

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. “มาตรการปองกนการทจรต ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555.”

กฎหมาย ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา. ประมวลกฎหมายอาญา. พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542. พระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย. ราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนท 122 ก (19 พฤศจกายน 2551). ราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนท 21ก (24 มกราคม 2551). สออเลกทรอนกส จารวรรณ สขมาลยพงษ.”แนวโนมของคอรปชนในประเทศไทย (The trend of Corruption in

Thailand).” สบคนเมอวนท 13 มนาคม 2530, จาก http://www.parliament.go.th/ ewtadmin/ ewt/elaw_parcy/ewt_dl_link.php?nid=1484

“ทฤษฏความตองการของมาสโลว.” สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก https://www.novabizz.com/NovaAce/ Behavior/Maslow_Theories.htm

ทวเกยรต มนะกนษฐ. “การฉอราษฎรบงหลวงและมาตรการในการตอตานองคกรอาชญากรรมขามชาต.” รางรายงานวจยเรองการพฒนากฎหมายปองกนและปราบปรามอาชญากรรมขามชาตทมการจดตงในลกษณะองคกร (ระยะท 2). (กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.). 2548). น. 32-33.

Ref. code: 25595501035025QBN

128

ไทยพบลกา. “พฒนาการตอตานคอรรปชนของประเทศไทยหลงป 2540 (ตอนท 2).” สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก http://thaipublica.org/2016/10/hesse004-60/. 18 ตลาคม 2559.

“รปแบบของการทจรต.” สบคนเมอวนท 16 เมษายน 2560, จาก http://tortaharn.net/ contents/index

วกพเดย. “คดทจรตรบสนบน.” สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก https://th.wiki pedia.org /wiki/รกเกยรต_สขธนะ

วกพเดย. “ดชนภาพลกษณคอรรปชน.” สบคนเมอวนท 13 มนาคม 2560, จาก https://th. wikipedia.org/wiki/ดชนภาพลกษณคอรรปชน

วชา มหาคณ. “กรณศกษาการทจรตโครงการ กอสรางบอบ าน าเสยคลองดาน.” สบคนเมอวนท 15 มนาคม 2560, จาก https://www.nacc.go.th/images/article/freetemp/article_ 20161012160349.pdf

“สาเหตของการทจรต.” สบคนเมอวนท 18 มนาคม 2560, จาก http://learners.in.th/ blog/corruption/333084

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. “ผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช..” สบคนเมอวนท 16 มนาคม 2560, จาก https://www.nacc.go.th/more_news.php?cid=234&filename=index

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. “หนงสอรวบรวมมาตรการปองกนการทจรต (พ.ศ. 2542-2552).” สบคนเมอวนท 18 มนาคม 2560, จาก http://www.nacc.go.th/ewt_news.php?nid=7303&filename=index..

“The Prevention of Corruption Act.” สบคนเมอวนท 13 เมษายน 2560, จาก www.cpib.gov.sg/aboutus.htm

Other Material Ali Muhammed. “Eradicating Corruption – The Singapore Experience.” The Seminar

on International Experiences on Good Governance and Fighting Corruption. The Grand Hotel Bangkok, February 17, 2000.

Ref. code: 25595501035025QBN

129

ประวตผเขยน

ชอ นายกชพฒน บ ารงศร วนเดอนปเกด 13 มนาคม 2530 วฒการศกษา ปการศกษา 2552: รฐศาสตรบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผลงานทางวชาการ กชพฒน บ ารงศร. “คณะกรรมการ ป.ป.ช. กบการปองกนการทจรต.” วทยานพนธมหาบณฑต.

(กฎหมายมหาชน) มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2559. ประสบการณท างาน 2553-2554: เจาหนาทพฒนาบคลากรและ

พนกงานสมพนธ งานบรหารงานบคคล บรษท บางกอกกลาส จ ากด (มหาชน) 2554: เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน ส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร 2554-2555: นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ กองแผนงาน กรมโยธาธการและผงเมอง กระทรวงมหาดไทย 2555-ปจจบน: เจาพนกงานปองกนการทจรตปฏบตการ ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ÜÖîÖøì Ýø ê - tu e-thesis (thammasat...

Documents