МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 listeria …МОНГОЛ УЛСЫН...

27
МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи. Listeria monocytogenes ба Listeria spp. илрүүлэх, тоолох ерөнхий арга. 2-р хэсэг: Тоолох арга MNS 11290-2:2019 Microbiology of the food chain Horizontal method for the detection and enumeration of Listeria monocytogenes and of Listeria spp. Part 2: Enumeration method Стандарт, хэмжил зүйн газрын даргын .... оны ..дугаар ... сарын ... -ны өдрийн ... дугаар тушаалаар батлав. Энэхүү стандарт нь улсын бүртгэлд бүртгэсэн өдрөөс эхлэн хүчинтэй. АНХААРУУЛГА — Лабораторийн ажилтны эрүүл мэндийг хамгаалахын тулд, L.monocytogenes ба Listeria spp. илрүүлэх шинжилгээг зөвхөн чадварлаг микробиологчийн хяналтанд, зохих ѐсоор тоноглосон лабораторид явуулах ба өсгөвөрлөсөн бүх материалыг устгахдаа маш анхааралтай ажиллана. Энэ стандартыг хэрэглэж буй хүмүүс лабораторийн энгийн практик ажлыг мэддэг байх шаардлагатай. Энэ стандарт нь аюулгүй ажиллагааны бүх асуудлыг шийдвэрлэхгүй боловч түүнийг заасан тохиолдолд зааварчилгааг дагаж мөрдөнө. Аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн зохих дадлыг тогтоох, үндэсний хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөх зэрэг нь стандарт хэрэглэгчийн үүрэг юм. Ялангуяа L. monocytogenes-ийг илрүүлэх шинжилгээг биоаюулгүйн 2-р зэрэглэлийн лабораторид гүйцэтгэхийг зөвлөж байна. Мөн лабораторийн эмэгтэй ажилтан L.monocytogenes, Listeria spp.-ийн халдвар эхээр дамжин ургийн хөгжилд сөргөөр нөлөөлдөг эрсдлийн талаар мэддэг байх, жирэмсэн болон бие султай эсвэл ямар нэгэн дархлааны эмгэгтэй хүн L.monocytogenes, Listeria spp.-ийн өсгөвөртэй харьцаж болохгүй. 1 Хамрах хүрээ Энэ стандарт нь дараах ерөнхий аргыг заана L.monocytogenes-ийг тоолох , мөн Listeria spp.-ийг тоолох (үүнд L.monocytogenes багтана). Энэхүү стандарт нь хүний хэрэгцээнд зориулагдсан болон малын тэжээлийн бүтээгдэхүүн хүнс үйлдвэрлэх болон түүнтэй харьцах орчны дээж зэрэгт хамаарна. Listeria-ийн зүйлүүд энэ аргаар илрүүлж, батлах боломжгүй байдаг тул нэмэлт арга хэрэглэхийг зөвшөөрдөг. [3],[6],[9],[11] 2 Норматив эшлэл Энд зарим буюу бүх агуулга нь энэхүү стандартын шаардлагыг бүрдүүлдэг дараах баримт бичгийг заана. Хугацаа заасан эшлэлийн хувьд зөвхөн дурдсан хэвлэлийг хэрэглэнэ. Хугацаа заагаагүй эшлэлийн хувьд, эш татсан баримт бичгийн хамгийн сүүлийн хэвлэл (аливаа нэмэлт өөрчлөлтийг оруулаад)-ийг хэрэглэнэ. ISO 6887 (all parts), Microbiology of food and animal feeding stuffs Preparation of test samples, initial suspension and decimal dilutions for microbiological examination ISO 7218, Microbiology of food and animal feeding stuffs General requirements and guidance for microbiological examinations ISO 11133, Microbiology of food, animal feed and water Preparation, production, storage and performance testing of culture media ISO 11290-1, Microbiology of the food chain Horizontal method for the detection and enumeration of Listeria monocytogenes and of Listeria spp. Part 1: Detection method

Upload: others

Post on 09-Jan-2020

20 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30

Хүнсний микробиологи. Listeria monocytogenes ба Listeria spp. илрүүлэх, тоолох ерөнхий арга. 2-р хэсэг: Тоолох арга

MNS 11290-2:2019 Microbiology of the food chain — Horizontal method for the detection and enumeration of Listeria monocytogenes and of Listeria spp. —Part 2: Enumeration method

Стандарт, хэмжил зүйн газрын даргын .... оны ..дугаар ... сарын ... -ны өдрийн ...

дугаар тушаалаар батлав.

Энэхүү стандарт нь улсын бүртгэлд бүртгэсэн өдрөөс эхлэн хүчинтэй.

АНХААРУУЛГА — Лабораторийн ажилтны эрүүл мэндийг хамгаалахын тулд, L.monocytogenes ба Listeria spp. илрүүлэх шинжилгээг зөвхөн чадварлаг микробиологчийн хяналтанд, зохих ѐсоор тоноглосон лабораторид явуулах ба өсгөвөрлөсөн бүх материалыг устгахдаа маш анхааралтай ажиллана. Энэ стандартыг хэрэглэж буй хүмүүс лабораторийн энгийн практик ажлыг мэддэг байх шаардлагатай. Энэ стандарт нь аюулгүй ажиллагааны бүх асуудлыг шийдвэрлэхгүй боловч түүнийг заасан тохиолдолд зааварчилгааг дагаж мөрдөнө. Аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн зохих дадлыг тогтоох, үндэсний хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөх зэрэг нь стандарт хэрэглэгчийн үүрэг юм. Ялангуяа L. monocytogenes-ийг илрүүлэх шинжилгээг биоаюулгүйн 2-р зэрэглэлийн лабораторид гүйцэтгэхийг зөвлөж байна. Мөн лабораторийн эмэгтэй ажилтан L.monocytogenes, Listeria spp.-ийн халдвар эхээр дамжин ургийн хөгжилд сөргөөр нөлөөлдөг эрсдлийн талаар мэддэг байх, жирэмсэн болон бие султай эсвэл ямар нэгэн дархлааны эмгэгтэй хүн L.monocytogenes, Listeria spp.-ийн өсгөвөртэй харьцаж болохгүй.

1 Хамрах хүрээ Энэ стандарт нь дараах ерөнхий аргыг заана

L.monocytogenes-ийг тоолох , мөн

Listeria spp.-ийг тоолох (үүнд L.monocytogenes багтана). Энэхүү стандарт нь

хүний хэрэгцээнд зориулагдсан болон малын тэжээлийн бүтээгдэхүүн

хүнс үйлдвэрлэх болон түүнтэй харьцах орчны дээж зэрэгт хамаарна. Listeria-ийн зүйлүүд энэ аргаар илрүүлж, батлах боломжгүй байдаг тул нэмэлт арга хэрэглэхийг зөвшөөрдөг.[3],[6],[9],[11]

2 Норматив эшлэл Энд зарим буюу бүх агуулга нь энэхүү стандартын шаардлагыг бүрдүүлдэг дараах баримт бичгийг заана. Хугацаа заасан эшлэлийн хувьд зөвхөн дурдсан хэвлэлийг хэрэглэнэ. Хугацаа заагаагүй эшлэлийн хувьд, эш татсан баримт бичгийн хамгийн сүүлийн хэвлэл (аливаа нэмэлт өөрчлөлтийг оруулаад)-ийг хэрэглэнэ. ISO 6887 (all parts), Microbiology of food and animal feeding stuffs — Preparation of test samples, initial suspension and decimal dilutions for microbiological examination ISO 7218, Microbiology of food and animal feeding stuffs — General requirements and guidance for microbiological examinations ISO 11133, Microbiology of food, animal feed and water — Preparation, production, storage and performance testing of culture media ISO 11290-1, Microbiology of the food chain — Horizontal method for the detection and enumeration of Listeria monocytogenes and of Listeria spp. — Part 1: Detection method

Page 2: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

3 Нэр томьѐо, тодорхойлолт Энэ стандартад дараах нэр томьѐо, тодорхойлолтыг хэрэглэнэ. ISO ба IEC-ийн стандартад ашиглах нэр томъѐоны өгөгдлийн санг дараах хаягаас авч болно:

IEC Electropedia: http://www.electropedia.org/

ISO Онлайн хайлтын платформ: http://www.iso.org/obp 3.1 Listeria monocytogenes энэ стандартын дагуу шинжилгээ хийхэд морфологи, физиологи, биохимийн тодорхой шинж үзүүлдэг, мөн хатуу сонгомол тэжээлт орчин дээр хэв шинжит колони үүсгэдэг бичил биетэн 3.2 Listeria monocytogenes-ийг тоолох энэ стандартын дагуу шинжилгээ хийхэд нэг грамм, нэг миллилитр, нэг сантиметр квадрат Listeria monocytogenes-ийн колони үүсгэх нэгжийн тоог тодорхойлох 3.3 Listeria spp. энэ стандартын дагуу шинжилгээ хийхэд морфологи, физиологи, биохимийн тодорхой шинж үзүүлдэг, мөн хатуу сонгомол тэжээлт орчин дээр хэв шинжит колони үүсгэдэг бичил биетэн 3.4 Listeria spp.-ийг тоолох энэ стандартын дагуу шинжилгээ хийхэд нэг грамм, нэг миллилитр, нэг сантиметр квадрат Listeria spp-ийн колони үүсгэх нэгжийн тоог тодорхойлох 4 Аргын мөн чанар 4.1 Ерөнхий зүйл Энэхүү баримт бичгийн хүрээнд L.monocytogenes ба Listeria spp-ийн тоолохдоо Хавсралт А-д заасны дагуу таван дараалсан алхам хийгддэг. 4.2 Анхдагч булинга Анхны булингыг дээжийн төрлийн дагуу тохиромжит шингэрүүлгээр бэлтгэнэ. 4.3 Сонгомол хатуу тэжээлт орчинд тарих Оттавиани, Агости [13], [14]-д заасан хэмжээний дагуу шингэн бүтээгдэхүүний хувьд сорилтын дээжнээс, бусад бүтээгдэхүүний хувьд анхны баяжуулалтаас хэрвээ шаардлагатай бол аравтын шингэрүүлэлтээс Listeria агар тэжээлт орчин дээр гадаргуугийн тарилт хийнэ. 4.4 Өсгөвөрлөлт 37 0C-д 24 цаг өсгөвөрлөнө. Цаашид нэмэлтээр 24цаг өсгөвөрлөнө. 4.5 Баталгаажуулах Таамаглаж буй L.monocytogenes, Listeria spp-ийн колонийг тохиромжит морфологи, биохимийн тестүүдийн тусламжтайгаар баталгаажуулна. 4.6 Тоолох Баталгаажсан колоний тооноос нэг грамм, нэг миллилитр, нэг сантиметр квадрат дахь L.monocytogenes, Listeria spp-ийн тоог тооцоолно.

Page 3: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

5 Тэжээлт орчин, урвалж бодис Лабораторийн үйл ажиллагаа, ISO 11133-ыг үзэх. Тэжээлт орчин, урвалж бодисын найрлага, тэдгээрийн бэлтгэлийг Хавсралт B-д тайлбарласан болно. 6 Тоног төхөөрөмж ба хэрэглэх зүйлс Микробиологийн лабораторийн энгийн (ISO 7218-ийг үзэх) буюу дараах тоног төхөөрөмжийг ашиглана. 6.1 Хуурайгаар (xатаах шүүгээ) болон уураар ариутгах (aвтоклав) багаж ISO 7218 стандартыг үзэх. 6.2 Хатаах шүүгээ эсвэл дулаан тогтоогуур, 25 0С - 50 0С-ийн хооронд ажиллах

чадвартай. 6.3 Дулаан тогтоогуур, 37±1 0С болон 25±1 0С температурт (сонголтоор) тус тус

ажиллах чадвартай. 6.4 Усан халаагуур, 47-50 0С температурт ажиллах чадвартай. 6.5 Ариун гогцоо, ойролцоогоор 3 мм голчтой эсвэл 10 µл эзлэхүүн бүхий тарилгын

зүү. 6.6 Шилэн эсвэл пластик ариун тараагуур 6.7 рН метр, 25 0С температурт 0,01 нэгж хүртэл унших боломжтой, ± 0,1 рН нэгжийн

утгыг нарийвчлах чадвартай. 6.8 Ариун хэмжээст шилэн соруур эсвэл автомат соруур, 1мл-10 мл-ийн

хуваарьтай 6.9 Ариун Петрийн аяга, жишээ нь 90 мм/140 мм -ийн голчтой. 6.10 Микроскоп, гэрлийн ялгарал сайтай, тавиур шил болон бүрхүүл шилтэй 6.11 Хөргөгч, 5 0С± 3 0С-д температурт ажиллах чадвартай.

7 Дээж авах Дээж авах хэсгийг энэ стандартад заагаагүй. Хэрэв бүтээгдэхүүнээс дээж авах тусгай Олон улсын стандарт байхгүй бол талууд харилцан тохиролцохыг зөвлөж байна. Хүнс, малын тэжээлийн дээжийн хувьд ISO/TS 17728 стандартыг үзэх. Орчны дээж авах бол ISO 18593 стандартыг мөн Ном зүй [23]-ийг хэрэглэнэ. Лабораторийн шинжилгээнд бүтээгдэхүүнийг бүрэн төлөөлж чадахуйц, тээвэрлэлт, хадгалалтын явцад гэмтэж өөрчлөгдөөгүй дээжийг хүлээн авах шаардлагатай (ISO 7218 стандартыг үзэх). 8 Шинжилгээний дээж бэлтгэл Тухайн бүтээгдэхүүнтэй холбоотой Олон улсын стандартын дагуу шинжилгээний дээжийг бэлтгэнэ [ISO 6887 (бүх хэсэг) ба ISO 18593 стандартыг үзэх]. Хэрэв тусгай стандарт байхгүй бол талуудыг харилцан тохиролцохыг зөвлөж байна. 9 Шинжилгээний явц

9.1 Шинжлэгдэхүүний хэмжээ, эхний булинга Буфержуулсан пептон ус, түүнчлэн ISO 6887 (бүх хэсгүүд) -д дурьдсан бусад тохиромжит шингэрүүлэгч, холбогдох бүтээгдэхүүнд тохирсон олон улсын стандартын дагуу эхний булингад зориулсан шингэрүүлэгчийг ашиглаж болно. Ижил шинжилгээний дээжийн хувьд эхний булингыг илрүүлэх болон (ISO 11290-1-д заасны дагуу), тоолох арга хоѐуланд нь сонгомол агентууд бүхий нэмэлттэй, нэмэлтгүй хагас фразер шөлийг (ISO 11290-1-д заасны дагуу) шингэрүүлэгчээр ашиглах боломжтой. Хэрэв энэхүү агентуудыг суспенз рүү нэмэх шаардлагатай бол

Page 4: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

тоог тоолсны дараа, илрүүлэх аргын өмнө нэмэх нь зүйтэй. Хэрвээ нэмэлттэй хагас фразер шөл ашигласан бол 45 минутын дотор нэн даруй аяган дээр тарилтыг хийнэ. 9.2 Тарилт ба өсгөвөрлөлт 9.2.1 Хэрвээ шингэн дээж бол ариун соруур (6.8)-аар анхны суспенз болон цаашидын аравтын шингэрүүлэлтээс 0,1 мл-ийг авч Оттавиани, Агостийн (үзэх B.2) зааврын дагуу Listeria-ийн агарын гадаргууд тараана. Тодорхой бүтээгдэхүүний хувьд L.monocytogenes, Listeria spp-ийн хамгийн бага тоог тооцоолохын тулд хэрвээ анхдагч бүтээгдэхүүн нь шингэн бол 1 мл-ийг, бусад бүтээгдэхүүний хувьд эхний суспензээс 1 мл-ийг авна. Тарилт хийхээс өмнө инкубатор (6.2)-т урьдчилан хатаасан Listeriа агар тэжээлт орчинтой том Петрийн аяга (140 мм)-ны гадаргууд 1 мл-ийг эсвэл 3 жижиг аяга (90 мм)-ны гадаргууд тарилт хийж тараана. Хэрвээ зөвхөн анхны суспензийг ашигласан бол нэмэлтээр 3 жижиг Петрийн аяга, эсвэл 1 том аяга бүхий тэжээлт орчин (ISO 7218 үзэх)-г давхар бэлтгэнэ. Хэрвээ шингэн дээж бол эхний шингэрүүлэлтээс 0,1 мл-ийг, шаардлагатай бол аравтын шингэрүүлэг тус бүрээс 0,1 мл-ийг жижиг аяга (90 мл)-тай агар тэжээлт орчны гадаргууд тарина. 9.2.2 Тарилгыг агар тэжээлт орчны гадаргууд тараагуур (6.6)-аар аяганы хананд хүргэлтгүйгээр болгоомжтой тараана. Аяга тус бүрт ариун тараагуур хэрэглэнэ. Тарилгын шингэн агарт шингэтэл аягыг таглаж тасалгааны температурт 15 мин тавина. 9.2.3 9.2.2-ын дагуу бэлтгэсэн Listeria агар тэжээлт орчинг 37 0С (6.3) температурт 24±2 цаг өсгөвөрлөх бөгөөд нэмэлт өсгөвөрлөлтийг 37 0С (6.3)-д 24±2 цаг өсгөвөрлөнө. 9.3 Хэв шинжит колонийг тоолох 9.3.1 24±2 цаг өсгөвөрлөсний дараа (уншихад хүндрэлтэй байж болзошгүй тунгалаг биш гало хүрээгээр бүрхэгдсэн том колониудыг хэтэрхий өсөхөөс өмнө), нэмэлт өсгөвөрлөлтөөр 24±2 цаг өсгөвөрлөсний дараа (тунгалаг биш, гало хүрээ бүхий колоний хөгжил илүү сайжирна) Петрийн аяган дээрх L.monocytogenes (үзэх 9.3.2), Listeria spp (үзэх 9.3.3) хэмээн таамаглаж буй колониудыг (9.9.2.3) шалгах 9.3.2 L.monocytogenes гэж тунгалаг биш гало хүрээгээр хүрээлэгдсэн хөх ногоон өнгийн колониудыг авч үзнэ. Listeria ivanovii-ийн колониуд мөн тунгалаг биш гало хүрээгээр хүрээлэгдсэн хөх ногоон колониуд байна. Тэмдэглэл 1: L.monocytogenes-ийн зарим омгууд стреесстэй нөхцөлд олширдог, ялангуяа хүчиллэг нөхцөлд маш бага гало хүрээ үзүүлдэг бөгөөд (эсвэл гало хүрээ үүсгэхгүй байж болно.) Тэмдэглэл 2: L.monocytogenes-ийн зарим омгууд сулавтар PIPLC (фосфотидил инозитол фосфолипаза С)-ийн идэвхижлээр шинж чанараа үзүүлдэг. Зарим бактериуд инкубаци явуулах хугацаа нь их тохиолдолд илэрдэг. Жишээ нь: 4 өдөр Эдгээр омгуудын зарим нь өвчин үүсгэгч байх боломжтой.

[10] L.monocytogenes-ийн омог биш бол

PIPLC сөрөг байна.

9.3.3 Тунгалаг биш хүрээтэй эсвэл хүрээгүй хөх ногоон колониудыг Listeria spp. гэж таамаглаж авч үзэх Тэмдэглэл Listeria spp.-ээс бусад зарим организмууд энэ тэжээлт орчинд хөх колони үзүүлж болзошгүй. С Хавсралт үзэх 9.3.4 Петрийн аяга тус бүр дээр 150-аас цөөнгүй L.monocytogenes хэв шинжит колонийг тоолох, хэрвээ 140 мм-ийн Петрийн аяга ашигласан бол 360-аас цөөнгүй L.monocytogenes-(9.3.2)-ийн хэв шинж бүхий колонийг тоолно. 9.3.5 Петрийн аяга тус бүр дээр Listeria spp. (9.3.3)-ийн хэв шинж бүхий 150-аас цөөнгүй ургасан колонийг тоолох, хэрвээ 140 мм-ийн Петрийн аяга ашигласан бол Listeria spp-ийн хэв шинж бүхий 360-аас цөөнгүй колонийг тоолно. Тунгалаг биш хүрээтэй эсвэл хүрээгүй хөх ногоон өнгийн холимог өсгөвөр байгаа тохиолдол, эсвэл тунгалаг биш хүрээгээр хучигдсан том хөх ногоон өнгийн колониуд байгаа тохиолдолд Петрийн аяга тус бүр дээр Listeria spp.-ийн хэв шинж бүхий 100-

Page 5: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

аас цөөнгүй ургасан колонийг тоолох, хэрвээ 140 мм-ийн Петрийн аяга ашигласан бол Listeria spp-ийн хэв шинж бүхий 240-аас цөөнгүй колонийг тоолох нь зохистой. 9.4 L.monocytogenes, Listeria spp.-ийг баталгаажуулах 9.4.1 Батлах сорилд колони сонгох 9.4.1.1 Эхний шингэрүүлэлтэд ашигласан 3 ширхэг 90 мм-ийн Петрийн аягыг нэг аяга гэж үзнэ. Хэрвээ нэг аяган дээр таамаглаж байгаа колони 5-аас бага ургасан байвал бүх колонийг батлахаар сонгож авна. 9.4.1.2 Шингэрүүлэлт бүрийн аяганд ургасан L.monocytogenes гэж таамаглаж байгаа 5 колони (том, жижиг гало хүрээ)-ийг сонгон авч баталгаажуулна. Сонгосон колонийг урьдчилан хатаасан сонгомол биш (цустай агар, нутриент агар, шар буурцаг дрожжийн ханд (TSYEA) агарын гадаргуу дээр сайн тусгаар колони ургахаар сонгож авсан колониос зурааслан тарина. Цустай агар тэжээлт орчин ашиглан цэвэр өсгөврийн гемолиз эерэг байдлыг тайлбарлах боломж олгодог. (9.4.2.5 ба D Хавсралтыг үзэх) Хэрвээ цустай агар тэжээлт орчин дээр зурааслаж тарихад гемолизыг үзүүлээгүй бол гемолизын шинжилгээг хатгаж (9.4.2.5.2) эсвэл шингэн тэжээлт орчин (9.4.2.5.3)-д тарилт хийнэ. Тарилт хийсэн аягануудыг 37 0С температурт 18-24 цаг буюу хангалттай сайн ургах хүртэл инкубаторт тавина. Хэрэв колони нь тусгаарлагдаагүй бол L.monocytogenes колонийг өөр сонгомол бус тэжээлт орчин бүхий аяган дээр тарина. Сонгодог бус тэжээлт орчноос цэвэр колони сонгож дараах туршилтыг (9.4.2) гүйцэтгэнэ. 9.4.1.3 Шингэрүүлэлт бүрийн аяганд ургасан Listeria spp гэж таамаглаж байгаа 5 колони ( том, жижиг гало хүрээ)-ийг сонгон авч баталгаажуулна.. TSYEA-ийг хэрэглэн Listeria spp-ийг баталгаажуулна. Сонгосон колонийг урьдчилан хатаасан шар буурцаг дрожжийн ханд (TSYEA)-тай агарын гадаргуу дээр сайн тусгаар колони ургахаар сонгож авсан колониос зурааслан тарина. Тарилт хийсэн аягануудыг 37 0С температурт 18-24 цаг буюу хангалттай сайн ургах хүртэл инкубаторт тавина. TSYEA тэжээлт орчин дээрх Listeria spp.-ийн хэв шинжит колони нь 1 - 2 мм голчтой, гүдгэр, өнгөгүй, тунгалаг захтай байна. Тарилга бүхий аягыг 45 градусын өнцөгт гэрэл (хиймэл буюу байгалийн)-д харвал, колони нь хөх саарал өнгөтэй, мөхлөгт гадаргуутай харагддаг. Хэрэв колони нь тусгаарлагдаагүй бол Listeria spp. колонийг өөр сонгомол бус тэжээлт орчин бүхий аяган дээр тарина. TSYEA тэжээлт орчноос цэвэр колони сонгож дараах туршилтыг (9.4.3) гүйцэтгэнэ. 9.4.2 L.monocytogenes-ийг батлах 9.4.2.1 Ерөнхий L.monocytogenes-ийг батлах сорилыг гүйцэтгэнэ. Батлах сорил бүрт тохирох эерэг ба сөрөг хяналтын омгийг хэрэглэнэ. 1-р хүснэгтэд жагсаасан (тодоор бичсэн) заавал шаардлагатай сорилыг гүйцэтгэнэ.

1-р хүснэгт – L.monocytogenes-ийг батлах сорил

Сорил L.monocytogenes-ийг батлах сорил Үр дүн

Заавал шаардлагатай

Бета-гемолиз (9.4.2.4) +

L-Рамноза (9.4.2.7) +

D-Ксилоза (9.4.2.7) -

Сонголтоор Микроскопийн шинжилгээ (9.4.3.4)

Богино нарийн савханцар эсвэл коккобацил

Каталазын сорил (9.4.2.2) +

25 0C температурт хөдөлгөөн (9.4.2.3) +

КАМПсорил (9.4.2.6) +

Батлах сорилын үр дүнгийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг D Хавсралтаас үзэх.

Page 6: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

ТАЙЛБАР: ISO 7218 стандартад дурьдсан өөр аргачлалыг ялгасан Listeria monocytogenes-ийн өсгөврийг батлахад ашиглаж болно.

Хэрэв баталгаатай гэж үзвэл Listeria monocytogenes-ийн биохимийн шинжийг таних цомгийг ашиглаж болно (ISO 7218 стандартыг үзэх). L.monocytogenes-ийн ховор омгууд нь энэ стандартад заасан нөхцлийн дагуу бета-гемолизийн хүрэээсвэл КАМП сорилд эерэг үр дүн үзүүлдэггүй. Хэрэв PIPLC сул идэвхтэй Оттавиани, Агостийн зааврын дагуу Listeria-ийн агар дээр хэв шинжит хэвшмэл колони нь гемолизийн хүрээ үүсгэдэггүй бол тус ялгасан колони нь гемолиз үүсгэдэггүй L.monocytogenes мөн эсэхийг тодорхойлох нэмэлт сорил (Грамын будаг, каталазын сорил, хөдөлгөөн, КАМП сорил, PCR зэрэг) хийхийг зөвлөж байна. 9.4.2.2 Каталазын сорил (сонголтоор) 9.4.1-т заасны дагуу ялгасан колонийг авч, тавиур шилэн дээр нэг дусал устөрөгчийн хэт ислийн уусмал (В.3)-тай холино. Нэн даруй хийн бөмбөлөг үүсэх нь эерэг урвалыг харуулна. ТАЙЛБАР: Цустай агараас ялгасан колони нь заримдаа каталазын урвалд хуурамч-эерэг үр дүн өгдөг.

9.4.2.3 Хөдөлгөөний сорил (сонголтоор) 9.4.1-т заасны дагуу ялгасан колонийг авч,сонгомол бус тэжээлийн шингэн орчин бүхий хуруу шилэнд суспензлэнэ. 25 0С-ийн дулаан тогтоогуур (6.3)-т 8-24 цаг тэжээлт орчинд булинга үүстэл өсгөвөрлөнө. Дээрх өсгөврөөс гогцоо зүү (6.5) ашиглан нэг дуслыг авч микроскопийн цэвэр тавиур шилэн дээр байрлуулна. Дээд талд нь бүрхүүл шил байрлуулан микроскоп (6.10)-оор харна. Listeria spp. (L.monocytogenes мөн хамаарна) нь тонгорох хөдөлгөөнтэй нарийн, богино савханцар харагдана. Өсгөврийг 25 0С-ээс дээш температурт өсгөвөрлөж байгаа тохиолдолд энэ хөдөлгөөнийг үзүүлдэггүй. Үүнийг Listeria-ийн мэдэгдэж буй өсгөвөртэй харьцуулж үзнэ. Кокк, том савханцар, эсвэл түргэн сэлэх хөдөлгөөнтэй савханцар нь Listeria spp. биш юм. Хөдөлгөөн тодорхойлох өөр сорилын хувьд тарилгын зүү (6.5) ашиглан сонгомол бус агараас ялгасан колоний хэсгийг ариун ус (эсвэл бусад тохиромжтой шингэлэгч)-аар шингэлж хэрэглэнэ. Listeria spp. (L.monocytogenes мөн хамаарна) нь тонгорох хөдөлгөөнтэй нарийн, богино савханцар харагдана. Мөн өөр сорилын хувьд, тарилгын зүү (6.5) ашиглан 9.4.1-д олж авсан хэв шинжит

колониос авч хөдөлгөөн тодорхойлох агар (B.4)-т хатгаж тарина. 25С-д 48 ± 2 цаг өсгөвөрлөнө. Хатгалтын эргэн тойрон дох ургалтыг шалгана. Listeria spp. нь хөдөлгөөний шүхэр хэлбэрийн өсөлт үзүүлдэг. Хэрэв өсөлт хангалтгүй байвал, 5 хоног хүртэл өсгөвөрлөн хатгалтыг дахин ажиглана. ТАЙЛБАР: Listeria-ийнзарим шинэ зүйл саяхан ялгагдсан байна. [3], [6], [9], [11], [20], [24], [25] Тэдгээрийн ихэнх нь хөдөлгөөн тодорхойлох агар дээр хөдөлгөөнгүй байна.

9.4.2.4 Микроскопийн шинжилгээ (сонголтоор) 9.4.1-ээс олж авсан сайн тусгаарласан колонийг авч, микроскопийн бэлдэц (Грамын будаг, микроскопын нойтон бэлдэц зэрэг) бэлтгэнэ. Listeria spp. (L.monocytogenes мөн хамаарна) ньшинэ өсгөврөөс бэлтгэсэн бол тонгорох хөдөлгөөнтэй, Грам эерэг (хэрэв будаг хийсэн бол), нарийн, богино савханцар эсвэл коккобацил харагдана. Грамын будаг бүхий микроскопийн бэлдэц хийх аргыг ISO 7218 стандартаас үзэх. 9.4.2.5 Гемолизийн сорил 9.4.2.5.1 Ерөнхий Дараах гемолизийн сорилуудын аль нэгийг сонгоно (9.4.2.5.2 эсвэл 9.4.2.5.3). ТАЙЛБАР: Энэ стандартад заасан нөхцөлд L.monocytogenes-ийн зарим ховор омгууд b-гемолиз эсвэл КАМП сорилд эерэг дүн үзүүлдэггүй.

Page 7: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

9.4.2.5.2 Цустай агарт гемолиз үүсгэх Морфологи, физиологийн шинж нь Listeria spp. гэж зааж байвал цустай агар бүхий аяга (В.5)-нд тарьж гемолизийн урвалыг тодорхойлно. Хэрэглэхийн өмнө агарын гадаргууг сайтар хатаана. 9.4.1-ээс ялгасан колонийг авч, агарын хэсэгт зүү (6.5)-гээр хатгаж тарина. Энэ тарилгыг өсгөвөр бүрт давтана. Хэрэв боломжтой бол, нэг аяган дээр эерэг (L.monocytogenes) болон сөрөг (L.innocua) хяналтын өсгөврийг хатгаж тарина. Жишээ нь: L.monocytogenes 4b WDCM 00021 эсвэл L.monocytogenes 1/2a WDCM 00109, L.innocua WDCM 00017 зэргийг ашиглаж болно. Туршилтын болон хяналтын омгийг 37 0С (6.3)-д 24 ± 2 цаг өсгөвөрлөсний дараа шалгана. L.monocytogenes нь гемолизийн нарийн, тунгалаг, цайвар бүс үзүүлдэг; харин L.innocuaнь хатгалтын эргэн тойронд тунгалаг бүс үзүүлдэггүй. L.seeligeri нь ихэвчлэн гемолизийн идэвхи сул бүс үзүүлдэг. L.ivanovii нь ихэвчлэн гемолизийн зураас бүхий бүсийг их үзүүлдэг. Туршилтын өсгөврийг хяналттай харьцуулахдаа тод гэрэлд аягыг шалгана. ТАЙЛБАР 1: Гемолизийн урвал нь тарилгын эргэн тойронд агарын гадаргуу дээрх колоний өсөлтөөр илүү амархан танигдана. ТАЙЛБАР 2: Гемолизийн сорилыг КАМП шинжилгээнд ашигладаг цустай агарын аяганд хатгаж тарьж болно.

9.4.2.5.3 Цусны улаан эсийг ашигладаг гемолизийн урвал Цусны улаан эсийг ашиглан дараах байдлаар гемолизийн урвал явагдаж болно. 150 µл сонгомол бус тэжэлийн шингэн орчинд колонийг тарааж, 37 0С (6.3) температурт 2 цаг өсгөвөрлөнө.150 µл цусны улаан эсийн булинга (B.7)-ыг нэмнэ. 37 0С (6.3) температурт 15 - 60 минут өсгөвөрлөн дараа нь 5 0C (6.11) температурт ойролцоогоор 2 цаг хөргөнө. Гемолизийн идэвхийг шалгана. Хэрэв урвал эргэлзээтэй байвал, 5 0C (6.11) температурт 24 ± 2 цаг хүртэл байлгана. Цусны улаан эсийн тунадас (хуруу шилний ѐроолд улаан цэг үүсэх) нь сөрөг урвалыг илэрхийлдэг. Эерэг ба сөрөг хяналтыг тооцно. Хяналтын омгийг 9.4.2.5.2.-оос үзнэ үү. 9.4.2.6 КАМП сорил (сонголтоор) Хэрэв гемолизийн шинжилгээний үр дүнг тайлбарлахад төвөгтэй байвал, гемолизийг листериолизиний идэвхитэй холбоотойгоор КАМП сорилыг гүйцэтгэхийг зөвлөж байна. β-гемолиз үүсгэдэг Staphylococcus aureus (жишээ нь: WDCM 00034) ба Rhodococcus equi (жишээ нь: WDCM 0028)-ийн омгоор КАМПсорилыг гүйцэтгэх шаардлагатай. S.aureus-ийн бүх омог нь КАМП сорилд тохиромжтой байдаггүй. S.aureus, R.equi-ийн өсгөвөр бүрийг цустай агар бүхий аяга (B.5 эсвэл В.8.4)-нд нэг нэг зураасаар хоорондоо параллель бөгөөддиаметрын хувьд эсрэг байх (1-р зургийг үзэх)-аар тарина. Тарилгыг нарийхан нимгэн тарих шаардлагатай. Тарилгын гогцоо эсвэл зүү (6.5) ашиглан агар дээр зөв өнцөг үүсгэн тарина. Туршилтын өсгөвөр, S.aureus, R.equi-ийн өсгөвөрүүд нь хоорондоо хүрэлцэхээргүй боловч хамгийн ойрдоо 1 - 2 мм зайтай, эдгээр өсгөврүүдтэй ижил өнцөг үүсгэхээр сайн ялгасан туршилтын өсгөвөр (9.4.1)-ийг зураасаар тарина. Нэг аяган дээр хэд хэдэн туршилтын өсгөвөр тарьж болно.

Page 8: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Түлхүүр

1 -гемолизийн нарийн зураас 2 гемолиз үүсгээгүй

3 -гемолизийн бүдүүн зураас 4 L. monocytogenes 5 L. innocua 6 L. ivanovii

1-р зураг – КАМП сорилын аяган дээрх тарилт ба түүний тайлбар 1-р зурагт үзүүлсэн босоо шугам нь S.aureus (S), R.equi (R)-ийн зураасыг илэрхийлнэ.Хэвтээ шугам нь туршилтын өсгөврүүдийг төлөөлнө. Торлосон хэсгүүд нь гемолиз үүсснийг заана. Цэгтэй хэсэг нь S.aureus-ийн өсгөврийн нөлөө бүхий бүсийг заана. Үүний зэрэгцээ L.monocytogenes, L.innocua, L.ivanovii-ийн хяналтын өсгөврийнзураас байна. Тухайлбал L.monocytogenes 4b WDCM 00021, L.monocytogenes 1/2a WDCM 00109, L.innocua WDCM 00017, L.ivanovii WDCM 00018 зэргийг ашиглаж болно. Хяналтын өсгөвөр хадгалах талаар ISO 11133 стандартыг харна уу. Хэрэв цустай агар (В.5) хэрэглэж байгаа бол 37 0С температурт 18 - 24 цаг өсгөвөрлөнө. Хэрэв давхар савласан тэжээл (В.8.4) ашиглаж байгаа бол 37 0С температурт 12 - 18 цаг өсгөвөрлөнө. R.equi-ийн эерэг урвал нь "сумны толгой" хэлбэрийн гемолизийн өргөн хүрээтэй (5 - 10 мм) харагддаг. Хэрвээ гемолизийн сул бүс нь R.equi-ийн өсгөврийн тархалтын бүстэй туршилтын өсгөврийн огтлолцлол 1 мм-ээс хэтрээгүй байвал урвалыг сөрөг гэж үзнэ. S.aureus-ийн эерэг урвал нь S.aureus-ийн өсгөврийн өсөлтөөс үүссэн сул гемолизийн бүс болон туршилтын өсгөврөөс 2 мм орчим гемолизийн жижиг бүс үүсгэж харагддаг. Гемолизийн том бүс S.aureus, L.monocytogenes хэсэгт тохиолддоггүй. 9.4.2.7 Нүүрс ус ашиглах Гогцоо зүү (6.5) ашиглан сонгомол бус агар (9.4.1)-аас ялгасан өсгөврийг нүүрс устай шөл (В.9) бүрт тарина. 37 0С температурт өсгөвөрлөнө. Ихэвчлэн микро хэмжээст хуруу шилэнд 24 - 48 цаг, макро хэмжээст хуруу шилэнд 5 хоногийн дараа эерэг урвал (хүчил үүсэх) шар өнгөөр илэрнэ. L-Рамнозаэерэг, D-Ксилоза сөрөг (D Хавсралтыг үзэх) шинжээр нь дээрх хоѐр нүүрс усыг L.monocytogenes-ийг батлахад ашигладаг. ТАЙЛБАР: L.monocytogenes-ийн ховор омгууд L-Рамнозаг исэлдүүлдэггүй.

[12], [15]

Микро хэмжээний хувьд хариу урвал илүү хурдан байдаг. Нийт эзлэхүүнтэй харьцуулахад тарилгын түвшин чухал хүчин зүйл болдог. Сонгосон протоколын хувьд, шар өнгө олж авсан хугацааг баталгаажуулах шаардлагатай. Түүнийг хянаж ажиллахыг зөвлөж байна. Тухайлбал: L.monocytogenes 4b WDCM 00021, L.innocua WDCM 00017 ба L.ivanovii WDCM 00018 зэргийг ашиглаж болно.ISO 11133 стандартад заасны дагуу хяналтын өсгөвөртэй харьцна.

Page 9: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

9.4.3 Listeria spp.-ийг батлах 9.4.3.1 Ерөнхий Хэв шинжит колони (9.4.1.3)-оос Listeria spp.-ийг батлах сорилыг гүйцэтгэнэ. Баталгаажуулах туршилт бүрт тохирох эерэг ба сөрөг хяналтын омгийг хэрэглэнэ. 2-р хүснэгтэд жагсаасан (тодоор бичсэн) заавал шаардлагатай сорилыг гүйцэтгэнэ. Хэрэв Listeria-ийн зүйлийг тодорхойлох шаардлагатай бол, цаашдын сорилыг Хавсралт D-ээс үзнэ.

2-р хүснэгт – Listeriа spp.-ийг батлах сорил

Сорил L.monocytogenes-ийг батлах сорил Үр дүн

Заавал шаардлагатай

Микроскопийн шинжилгээ (9.4.2.2) Богино нарийн савханцар эсвэл коккобацил

Каталазын сорил (9.4.2.2) +

Сонголтоор VP сорил (9.4.3.5) +

25°C-д хөдөлгөөн (9.4.2.3) +

ТАЙЛБАР 1: ISO 7218 стандартад дурьдсан өөр аргачлалыг ялгасан Listeria spp.-ийн өсгөврийг батлахад ашиглаж болно. ТАЙЛБАР 2: Саяхан ялгасанListeria-ийнзарим шинэ зүйл нь энэхүү схемийн хөдөлгөөн, VP сорил, 37 0C температурт ургах (тухайлбал: Номзүй [3], [6], [9], [11], [20], [24] ба [25]-г үзэх) зэрэг шинжтэй

тохирохгүй байж болно.

9.4.3.2 Каталазын сорил 9.4.1-т ялгасан колонийг авч 9.4.2.2-т заасны дагуу шинжилгээг гүйцэтгэнэ. 9.4.3.3 Хөдөлгөөний сорил (сонголтоор) 9.4.1-т ялгасан колонийг авч 9.4.2.3-т заасны дагуу шинжилгээг гүйцэтгэнэ. 9.4.3.4 Микроскопийн шинжилгээ 9.4.1-т ялгасан колонийг авч 9.4.2.4-т заасны дагуу шинжилгээг гүйцэтгэнэ. 9.4.3.5 Вогес–Проскауерын (VP) сорил (сонголтоор) Гогцоо зүү (6.5) ашиглан 3 мл VP-ийн орчин (B.10.1) бүхий хуруу шилэнд тарина. 37 0C температурт 24 ± 2 цаг өсгөвөрлөнө. Өсгөвөрлөсний дараа 0,6 мл 5 %-ийн α-нафтолын уусмал (B.10.2) ба 0,2 мл 40 %-ийн калийн гидроксидын уусмал (B.10.3)-ыг тус тус нэмнэ. Сайн сэгсэрч хуруу шилийг налуу (агаарын шингэний уулварын талбайн хэмжээг нэмэгдүүлэх зорилгоор) байрлуулна. 15 минут болон 1 цагийн дараа үр дүнг шалгана. Сорилын үр дүн эерэг бол тод улаан өнгө үзүүлнэ. Ихэвчлэн Listeria.spp Вогес–Проскауерын (VP) сорил эерэг байна. ТАЙЛБАР. Listeria-ийн зарим шинэ зүйл саяхан ялгагдсан байна. [3], [6], [9], [11], [20], [24], [25] Тэдгээрийн ихэнх нь VP сорилд сөрөг байна. 9.5 Морфологи, физиологийн шинж ба биохимийн урвалыг тайлбарлах Listeria spp.-ийн бүх зүйл нь каталазын сорилд эерэг, жижиг, Грам эерэг савханцар эсвэл коккобацил байдаг. L.monocytogenes-ийг 1-р хүснэгтийн дагуу, Listeria spp.-ийг 2-р хүснэгтийн дагуу батлана. 9.6 Ялгасан өсгөврийн нэмэлт шинж (сонголтоор) L.monocytogenes гэж үзэж буй өсгөвөр (9.5)-ийг хүлээн зөвшөөрөгдсөн үндэсний буюу бүсийн Listeria-ийн Лавлагаа Лаборатори эсвэл (боломжгүй тохиолдолд) Listeria-ийн Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагын Хамтын Ажиллах Төвд зэрэгт нарийвчлан шинжлүүлнэ. Илгээхдээ өсгөвөртэй холбоотой бүхий л боломжит мэдээллийг дагалдуулна. Хэрэв Listeria-ийн зүйлийг тодорхойлох шаардлагатай бол, цаашдын сорилыг D Хавсралтаас үзнэ.

Page 10: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

10 Үр дүнг илэрхийлэх

ISO 7218 стандартыг харах.

Шинжилгээний зорилгоос хамааран нэг грамм, нэг миллилитр, нэг сантиметр квадрат

тутам дахь L. monocytogenes болон / эсвэл Listeria spp-н нийт колоний тоог тоолон үр

дүнг тооцоолно.

11 Аргын гүйцэтгэлийн шинж чанар

11.1 Аргын баталгаажилтын судалгаа Аргын нарийвчлалыг тодорхойлох лабораторийн хоорондын судалгааны үр дүнг Е Хавсралтад нэгтгэн харуулав. Давталт болон сэргэх хязгаарыг янз бүрийн түвшинд бохирдсон таван төрлийн хоол хүнс ашиглан тогтоов. Лаборатори хоорондын судалгаанаас гарсан утгууд Е Хавсралтад зааснаас өөр төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүнд хамаарахгүй. 11.2 Давталтын хязгаар Хамгийн богино хугацаанд ижил тоног төхөөрөмж хэрэглэн нэг лабораторид нэг сорилтын дээжинд ижил арга хэрэглэж нэг шинжээчийн хийсэн хоѐр шинжилгээний үр дүнгийн давталтын хязгаар r 5 %-иас хэтрэхгүй байна. Давталтын хязгаарыг тодорхойлохдоо ерөнхийдөө хүнсний бүтээгдэхүүний дээжийг (нярай хүүхдийн нунтаг бүтээгдэхүүнээс бусад) шинжлэхэд дараахь утгыг (матриц болон бохирдлын түвшин бүрийн медиан хавсралт Е-ийг үзнэ үү) ерөнхий үзүүлэлт болгон ашиглаж болно. r = 0,30, хүрээ [0,19; 0,40] (log10-руу шилжүүлсэн шинжилгээний үр дүн хоорондын зөрүүний илэрхийлэл), эсвэл r = 1,99, хүрээ [1,55; 2,50] (шинжилгээний үр дүнгийн харьцааны илэрхийлэл). ЖИШЭЭ: Лабораторид хүнсний бүтээгдэхүүний нэг грамм тутам дахь колоний тоог 100, 1,0х10

2 эсвэл

log10 2,00 гэж үзсэн. Давталтын нөхцөлд log10-руу шилжүүлсэн үр дүнгүүдийн хоорондын зөрүү ± 0,30 log10 нэгжээс ихгүй байх ѐстой. Иймээс ижил дээжний хоѐр дахь шинжилгээний үр дүн нь 1,70 (2,00 - 0,30) -аас 2,30 (2,00 + 0,30) log10 нэгж байх ѐстой. Log-руу шилжүүлээгүй үр дүнгийн хувьд эхний шинжилгээний үр дүн ба хоѐр дахь шинжилгээний үр дүнгийн харьцаа 1,99-аас ихгүй байна. Тиймээс хоѐр дахь шинжилгээний грамм тутам дахь колоний тооны үр дүн 50 (= 100/1,99) -аас 199 (= 100 х 1,99) хооронд байх ѐстой.

11.3 Сэргээгдэх байдлын хязгаар Өөр өөр тоног төхөөрөмж хэрэглэн өөр лабораторид нэг сорилтын дээжинд ижил арга хэрэглэж өөр өөр шинжээчийн хийсэн хоѐр шинжилгээний үр дүнгийн сэргээгдэх байдлын хязгаар R 5 %-иас хэтрэхгүй байна. Сэргээгдэх байдлын хязгаарыг тодорхойлохдоо ерөнхийдөө хүнсний бүтээгдэхүүний дээжийг (нярай хүүхдийн нунтаг бүтээгдэхүүнээс бусад) шинжлэхэд дараахь утгыг (матриц болон бохирдлын түвшин бүрийн медиан хавсралт Е-ийг үзнэ үү) ерөнхий үзүүлэлт болгон ашиглаж болно. R = 0,43, хүрээ [0,25; 0,54] (log10-руу шилжүүлсэн шинжилгээний үр дүн хоорондын зөрүүний илэрхийлэл), эсвэл R = 2,68, хүрээ [1,79; 3,47] (шинжилгээний үр дүнгийн харьцааны илэрхийлэл). ЖИШЭЭ 1: Эхний лабораторид хүнсний бүтээгдэхүүний нэг грамм тутамд 100, 1,0х 102 эсвэл log10 2,00 колоний нийт тоо туршилтын үр дүн гарчээ. Сэргээгдэх байдлын нөхцөлд log10-руу шилжүүлсэн үр дүнгийн ялгаа ± 0.43 log10 нэгжээс ихгүй байх ѐстой. Тиймээс хоѐр дахь лабораторийн үр дүн 1,57 (2,00 - 0,43) ба 2,43 (2,00 + 0,43) log10 нэгж байх ѐстой. Log-руу шилжүүлээгүй үр дүнгийн хувьд эхний лабораторийн үр дүн ба хоѐр дахь лабораторийн үр дүнгийн харьцаа 2,68-аас ихгүй байх ѐстой. Тиймээс хоѐр дахь лабораторийн үр дүн нэг грамм тутам дахь колоний тооны үр дүн 37 (= 100 / 2,68) -аас 268 (= 100х2,68) хооронд байх ѐстой. ЖИШЭЭ 2: Лаборатори нь хамгийн дээд хэмжээг мэдэхийг хүсч байгаа бөгөөд энэ нь урьдчилж тогтоосон хязгаарлалттай (жишээлбэл 100 эсвэл log10 2) нийцэж байх ѐстой. Үүний тулд R утгыг (log

Page 11: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

хүрээнд) 0.591

хүчин зүйлээр үржүүлэх шаардлагатай. Хамгийн дээд утга нь log-руу шилжүүлсэн шинжилгээний үр дүнгийн зөрүү 0,25 (0,43 х0,59) эсвэл шинжилгээний үр дүнгийн харьцаагаар 1,78 (10

0,25) байна. Тиймээс log

10-руу шилжүүлсэн үр дүн 2,25 (log10 2 + log10 0,25) эсвэл 178 (100 х1,78)

гэсэн үр дүн нь хязгаартай нийцэхгүй байгааг харуулж байна.

12 Шинжилгээний тайлан Шинжилгээний тайлан нь хэрэглэсэн арга болон гарсан үр дүнг заана. Түүнчлэн энэ стандартад ороогүй үйл ажиллагааны нарийвчилсан мэдээлэл, эсвэл үр дүнд нөлөөлж болзошгүй аливаа тохиолдлын талаар нарийвчлан тайлбарласан байх шаардлагатай (Бүлэг 10-ийг үзэх). Шинжилгээний тайланд дээжийг бүрэн танихад шаардлагатай бүх мэдээллийг оруулна. 13 Чанарын баталгаа Лаборатори нь шинжилгээ хийхэд тохирох тоног төхөөрөмж, бодис урвалж, арга техникийн чанарын хяналтын тогтолцоог сайтар тодорхойлсон байх шаардлагатай. Эерэг, сөрөг, хоосон хяналтыг ашиглах нь шинжилгээний нэг хэсэг юм. Тэжээлт орчны гүйцэтгэлийн шинжилгээг В.5 ба ISO 11133 стандартад тодорхойлсон.

Page 12: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

А Хавсралт (норматив)

Шинжилгээний явцын диаграм Шинжлэгдэхүүний хэмжээ ( x г, x мл )

+ Анхдагч суспензийг бэлтгэх шингэрүүлэгч (9 x г, 9 x мл)

Оттавиани, Агости (B.2)-д заасны дагуу Listeria агар тэжээлт орчны гадаргууд тарилт

хийнэ.

37 0С±1 0С-т 24±2 цаг инкубацласны дараа нэмэлтээр 37 0С±1 0С-т 24±2 цаг инкубацлана.

L.monocytogenes, Listeria spp (9.3) гэж таамаглаж буй колонийг тоолох

L.monocytogenes, Listeria spp (9.4) гэж батлах

- Сонгомол биш агар тэжээлт орчинд тарилт хийн 37 0С± -т (9.4.1) өсгөвөрлөнө.

- L.monocytogenes (9.4.2) гэж батлах - Listeria spp (9.4.3) гэж батлах

А.1 зураг – Шинжилгээний явцын диаграм

Page 13: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

B Хавсралт (норматив)

Тэжээлт орчин ба урвалж бодисын найрлага, бэлтгэл В.1 Триптон, шар буурцаг, хөрөнгийн хандтай агар (TSYEA) В.1.1 Найрлага Казейны фермент 5,0 г

Шар буурцагны пептон 3,0г

Дрожжийн ханд 6,0г

Глюкоз 2,5г

Натрийн хлорид 5г

Калийн фосфат 2,5г

Агар 12г-18га хүртэл

Ус 1000мл аАгарын гелийн чанараас хамаарна.

B.1.2 Бэлтгэл Хуурайшсан бүрэлдэхүүн хэсгүүд эсвэл усгүйжүүлсэн тэжээлт орчныг буцалгаж усанд бүрэн уусгана. Шаардлагатай тохиолдолд ариутгасны дараа, рН-ийг 25 0С температурт 7,3± 0,2 болгож тохируулна. Автоклав 121 0С температурт 15 минут ариутгана. B.1.3 Агар бүхий аягыг бэлтгэх Петрийн аяга бүрт 18 - 20 мл шинэ бэлтгэсэн тэжээлт орчинг савлаж, хатаана. B.2 Оттавиани, Агостийн зааврын дагуу Listeriа-ийн агар[13],[14] B.2.1 Тэжээлийн суурь B.2.1.1 Найрлага Махны пептон 18 г

Казейны фермент 6 г

Дрожжийн ханд 10 г

Натрийн пируват 2 г

Глюкоза 2 г

Магнийн глицерофосфат 1 г

Магнийн сульфат (усгүй) 0,5 г

Натрийн хлорид 5,0 г

Литийн хлорид 10,0 г

Хоѐр халаат фосфат натрийн давс(усгүй) 2,5 г

5-бром-4-хлор-3-индолил--D-глюкопиранозид 0,05 г

Агар 12 - 18 га

Ус 930 млb аАгарын гелийн чанараас хамаарна. bAмфотерицин B уусмал хэрэглэж байгаа бол 925 мл (B.2.5.2-ыг харах). B.2.1.2 Бэлтгэл Хуурайшуулсан бэлэн суурь болон тэжээлийн суурийн орц бүрийг буцлаж буй усанд уусгана. Автоклавт 121 0С температурт 15 минут ариутгана. Шаардлагатай тохиолдолд ариутгасны дараа, рН-ийг 7,2 ± 0,2 болгож тохируулна. B.2.2 Налидиксийн хүчлийн уусмал Налидиксийн хүчлийн натрийн давс 0,02 г

Натрийн гидроксид (0,05 моль/л) 5 мл

Page 14: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Налидиксийн хүчлийн давсыг 5 мл натрийн гидроксидод уусган 0,45 μм нүхтэй мембранаар шүүж ариутгана. B.2.3 Цефтазимидийн уусмал Цефтазимид 0,02 г

Ус 5 мл Цефтазимидийг 5 мл усанд уусган 0,45 μм нүхтэй мембранаар шүүж ариутгана. B.2.4 Полимиксин B-ийн уусмал Полимиксин B сульфат 76 700 IU

Ус 5 мл Полимиксин B-ийг 5 мл усанд уусгана. 0,45 μм нүхтэй мембранаар шүүж ариутгана. B.2.5 Антибиотикийн нэмэлт B.2.5.1 Циклогексимидийн уусмал Циклогексимид 0,05 г

Этанол 2,5 мл

Ус 2,5 мл Циклогексимидийг 2,5 мл этанолд уусгасны дараа нь 2,5 мл ус нэмнэ. 0,45 μм нүхтэй мембранаар шүүж ариутгана. B.2.5.2 Амфотерицин В-ийн уусмал (Циклогексимидийн уусмалтай ижил) Амфотерицин В 0,01 г

HCl (1 моль/л) 2,5 мл

Диметилформамид(DMF) 7,5 мл HCl/DMF-ийн уусмал дээр амфотерицинийг уусгана. 45 μм нүхтэй мембранаар шүүж ариутгана. Тэжээлт орчин нийлүүлэгчийн зааврын дагуу бусад уусгах арга (усанд эсвэл халуун тэжээлт орчны суурь дээр нэмэх зэрэг)-ыг хэрэглэж болно. АНХААРУУЛГА —HCl/DMF-ийн уусмал нь хортой учир болгоомжтой харьцна.

B.2.6 Нэмэлт 50 мл усанд 2 г L-α-фосфатидилинозитолыг1 уусана. L-α-фосфатидилинозитолийн оронд хамгийн багадаа 9 - 15 %-ийн фракцлагдаагүй фосфатидилинозитол агуулсан 2 г шар буурцгийн лецитин ашиглаж болно.[6],[9],[19] Суспензийг нэгэн жигд болтол 30 минут орчим сэгсэрнэ. Автоклав (6.1)-т 121 °С-д 15 минут ариутгаж, 47 - 50 0C хүртэл хөргөнө. B.2.7 Нийлмэл тэжээлт орчин B.2.7.1 Найрлага Тэжээлийн суурь (В.3.1) 930 мла

Налидиксийн хүчлийн натрийн давсны уусмал (В.3.2) 5 мл Цефтазимидийн уусмал (В.3.3) 5 мл Полимиксин B-ийн уусмал (В.3.4) 5 мл Циклогексимидийн уусмал (В.3.5.1) 5 мл эсвэл Амфотерицин В-ийн уусмал (В.3.5.2) 10 мл Нэмэлт (В.3.6) 50 мл аAмфотерицин B уусмал хэрэглэж байгаа бол 925 мл. B.2.7.2 Бэлтгэл 47 - 50 0C хүртэл хайлуулсан тэжээлийн суурь (6.4) дээр уусмалуудыг нэмэх бүрт сайтар холино. Бэлтгэсэн тэжээлт орчны рН 7,2 ± 0,2 байна. Тэжээлт орчин нь нэгэн жигд үл ялиг сүүн цагаан өнгөтэй байна.

1 P 6636® нь Sigma-аас нийлүүлэгддзг ба худалдааны бүтээгдэхүүний тохиромжтой жишээ юм.Энэ мэдээлэл нь

энэхүү стандартыг хэрэглэгчдэд дөхөм болгох зорилгоор өгөгдсөн ба тус бүтээгдэхүүнийг ISO-ийн зүгээс дэмжиж байгаа хэрэг биш юм.

Page 15: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

B.2.7.3 Агар бүхий аягыг бэлтгэх 90 мм-ийн Петрийн аяга бүрт 18-20 мл-г, 140 мм-ийн Петрийн аяга бүрт 45-50 мл-ийг бэлтгэсэн савлаж, хатаана. B.2.8 Тэжээлт орчны чанарын баталгаажилт хийх Өвөрмөц чанар, сонгомол чанар ба бүтээмжит чанар зэрэг тодорхойлолтыг багтаасан ISO 11133 стандартын дагуу тэжээлт орчны чанарын баталгаажилт хийж гүйцэтгэнэ.Энэ стандартад хэрэглэгдэх тэжээлт орчны хяналт хийхэд Хүснэгт 1-д заасан хяналтын омгийг хэрэглэнэ. ТАЙЛБАР: Бүтээмжит чанарыг шалгахдаа Listeria spp.-ийг илрүүлэх тохиолдолд өөр нэг хяналтын омог (Listeria-ийн өөр зүйлээс)-ийг мэдээллийн байдлаар нэмж болно.

В.1 хүснэгт – Listeria monocytogenes-ийн тэжээлт орчны чанарын баталгаажилт хийх

Тэжээлт орчин

а

Үүрэг Өсгөвөрлөлт

Хяналтын өсгөвөр WDCM тоо

с

Лавла-гаа тэжээлт орчин

Хяналтын арга

Шалгуур

Зорилтот бичил биетний өвөрмөц урвал

Оттавиани, Агостийн зааврын дагуу Listeriа-ийн агар

Бүтээмжит чанар

48±4 цаг / 37 ± 1 /°С

Listeria monocytogenes 4b

00021b TSA чанарын

PR≥0,5 Тунгалаг хүрээтэй Хөх ногоон колони

Listeria monocytogenes 1/2a

00109

Сонгомол чанар

Escherichia colid 00012 Эсвэл 00013

чанарын

Өсөлтийг саатуулна (0)

Enterococcus

faecalisd

00009 Эсвэл 00087

Онцлог чанар

Listeria innocua 00017 —

чанарын

Тунгалаг хүрээтэй Хөх ногоон колони

a Тэжээлийн товчилсон нэр томъѐоны бүтэн нэр.

b. Хамгийн бага хэмжээнд ашиглах омог.

c www.wfcc.info хаяг дахь стандарт омогийн каталогоос бичил биетний өсгөврийн сангийн талаарх мэдээллийг

авна уу; WDCM: Дэлхийн бичил биетний мэдээллийн төв. d Чөлөөт сонголттой омог; Хамгийн бага хэмжээнд ашиглах шаардлагатай омгуудын нэг

B.3 Устөрөгчийн хэт ислийн уусмал 3 %-ийн (м/м), 10 эзлэхүүн уусмалыг хэрэглэнэ. B.4 Хөдөлгөөн тодорхойлох агар B.4.1 Найрлага Казейны фермент 20.0 г Махны пептон 6.1г Агар 3.5г Ус 1000мл B.4.2 Бэлтгэл

Page 16: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Хуурайшуулсан бэлэн тэжээлийг усанд хийж уустал нь буцалгана. Шаардлагатай тохиолдолд ариутгасны дараа, рН-ийг 25 0С температурт 7,3 ± 0,2 болгож тохируулна. Хуруу шилэнд 5 мл тэжээлт орчинг савлана. Автоклав (6.1)-т 121 0С температурт 15 минут ариутгана. B.5 Цустай агар B.5.1 Суурь агар B.5.1.1 Найрлага Махны пептон 15 г Элэгний чанамал 2.5 г Дрожжийн ханд 5 г Натри хлорид 5 г Агар 9-18 г Ус 1 000 мл B.5.1.2 Бэлтгэл Хуурайшуулсан бэлэн тэжээлийг усанд хийж уустал нь буцалгана. Шаардлагатай тохиолдолд ариутгасны дараа, рН-ийг 25 0С температурт 7,2± 0,2 болгож тохируулна. Шинжилгээнд шаардагдах хэмжээтэй тохирох агууламж бүхий хуруу шилэнд тэжээлт орчинг хуваарилна. Автоклавт 121 °С температурт 15 минут ариутгана. В.5.2 Фибрингүйжүүлсэн хонины цус В.5.3 Нийлмэл суурь тэжээл В.5.3.1 Найрлага Суурь (В.5.1) 100мл Фибрингүйжүүлсэн хонины цус (В.5.2) 5мл-7мл B.5.3.2 Бэлтгэл Урьдчилан 47 0С- 50 0С хүртэл хөргөсөн суурь тэжээл дээр цусыг нэмнэ. Сайтар холино. B.6 Фосфат буферийн давстай уусмал (ФБДУ) В.6.1 Найрлага Фосфат натрийн давс 8.98г Нэг халаат фосфат натрийн давс 2.71г Натрийн хлорид 8.5г Ус 1000мл B.6.2 Бэлтгэл Хуурайшуулсан бэлэн тэжээлийг усанд хийж уусгана. Шаардлагатай тохиолдолд ариутгасны дараа, рН-ийг 25 0С температурт 7,2± 0,2 болгож тохируулна. Автоклавт 121 0С температурт 15 минут ариутгана. B.7 Цусны улаан эсийн булинга Цусны улаан эсийн булингаа хэрэглэхийн өмнө 5 0C±2 0C-д хадгална. Хэрэглэхийн өмнө ийлдэсний дээд давхрагад гемолизийн (reddening) улаан өнгө үзүүлж байгаа эсэхийг шалгана. Хэрвээ гемолизийн (reddening) улаан өнгө үүсээгүй бол дээд давхрагаас 2 мл цусны улаан эсийг авч 98 мл ФБДУ буфер дээр нэмнэ. (B.6) Хэрвээ гемолиз үүссэн бол цусны улаан эсийн давхаргаас ойролцоогоор 4 мл суспензийг авч 10 мл ФБДУ-д хийж центрифугдэнэ. Супернатант нь тунгалаг улаан байвал гемолиз үүссэн гэж үзнэ.

Page 17: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

B.8 CAMP (Christie, Atkins, Munch-Petersen) тэжээлт орчин, шинжилгээний омгууд B.8.1 Ерөнхий Энэ сорилд цустай агарыг (B.5)ашиглаж болох боловч маш нимгэн цусны давхарга бүхий давхар агартай аягыг (B.8.4) хэрэглэх нь зүйтэй. B.8.2 Суурь агар B.5.1 Харах. B.8.3 Цустай агар тэжээлт орчин B.5.3 Харах. B.8.4 Нийлмэл суурь тэжээл Суурь агарыг (В.8.2) ариун петрийн аяганд ойролцоогоор 10 мл-ийн хэмжээгээр савлана. Цустай агар тэжээлт орчинг (B.8.3) аяга бүрт 3мл-ээс илүүгүй хэмжээгээр маш нимгэн савлана. Хэрэв цусыг урьдчилан бэлтгэсэн суурьтай саванд нэмбэл 20 минутын турш хоолыг дулаацуулахын тулд 37 0С-ийн инкубаторт тавьж, цусны дунд давхаргыг цутгахаас өмнө байрлуулж болно. B.9 Нүүрс-усыг хэрэглэх шөл (L-рамноз ба D-ксилоз) B.9.1 Суурь агар B.9.1.1 Найрлага Махны пептон 10г Махны ханд 1г Натри хлорид 5г Бромкризол улаан 0.02г Ус 1000мл B.9.1.2 Бэлтгэл Шаардлагатай бол хуурайшуулсан бэлэн тэжээлийг усанд уусгаж халаана. Шаардлагатай тохиолдолд ариутгасны дараа, рН-ийг 25 0С температурт 6.8±0,2 болгож тохируулна. Шинжилгээнд шаардагдах хэмжээтэй тохирох агууламж бүхий хуруу шилэнд тэжээлт орчинг хуваарилна. Автоклавт 121 0С температурт 15 минут ариутгана. B.9.2 Нүүрс-усны уусмал B.9.2.1 Найрлага Нүүрс-уса 5г Ус 100мл а-L-раммоз эсвэл D-ксилоз B.9.2.2 Бэлтгэл Уусмалын элементүүдийг усанд уусган, 0,45μм мембранаар шүүж ариутгана. B.9.3 Нийлмэл суурь тэжээл Нүүрс-ус бүрийн хувьд 9х мл суурь тэжээлт орчин (B.9.1) дээр х мл нүүрстөрөгийн уусмал нэмнэ. B.10 Voges-Proskauer (VP) урвалын урвалжууд B.10.1 VP тэжээлт орчин B.10.1.1 Найрлага Махны пептон 7г Натри хлорид 5г Глюкоз 5г Ус 1000мл B.10.1.2 Бэлтгэл

Page 18: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Шаардлагатай бол хуурайшуулсан бэлэн тэжээлийг усанд уусгаж халаана. Ариутгасны дараа, рН-ийг 25 0С-д 6.9±0,2 болгож тохируулна. 3мл-ийн хэмжээст хуруу шилэнд тэжээлт орчинг савлана. Автоклав (6.1)-т 121 0С-д 15 минут ариутгана. Тэмдэглэл: Бэлтгэхийн өмнө тэжээлт орчны pH6.9±0.5 байна. B.10.2 α-наффтол, этанолийн уусмал B.10.2.1 Найрлага α-наффтол 5г этанол, 96% 100мл B.10.2.2 Бэлтгэл Этанолд α-наффтолыг уусгана. Анхааруулга-α-наффтол нь хортой учраас болгоомжтой харьцана уу B.10.3 Калийн гидрооксидийн уусмал B.10.3.1 Найрлага Калийн гидрооксид 40г Ус 100мл B.13.3.2 Бэлтгэл Усанд Калийн гидрооксидийг уусгана.

Page 19: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria
Page 20: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

С Хавсралт

(мэдээллийн)

Listeria spp.-ийг бусад төрлөөс ялган дүйх

Хүснэгт C.1 —Listeria spp.-ийг бусад бактерийн төрөл, зүйлээс ялган дүйх

Грамын

будалт

Каталаза Хөдөлгөөн (20°C-25°C)

VP тест 37°C дэх өсөлт

Listeria spp. Gpb/Gpcb + + + +

Bacillus spp. a

Gpbb том

хэмжээтэй, спортой савханар

(залуу өсгөвөр)

+

V

V

+

Carnobacterium spp. a

Gpb - - - +

Staphylococcus spp.a Gpc + - V +

Streptococcus spp. a Gpc - - V +

Lactobacillus spp. Gpb - (зарим үед+)

- (зарим үед+)

- +

Brochothrix spp. Gpb + - + -

Kurthia spp. Gpb + + - +

Erysipelothrix spp. Gpb - - - +

Corynebacterium spp. Gpb + - - (зарим үед+)

+

Enterococcus spp. a Gpc - - + +

Cellulosimicrobi

um funkei a

Gpcb + + - +

Kocuria kristinae a Gpc + - + (зарим үед+)

+

Marinilactibacillus psychrotoleran

s a,c

Gpb + + + +

Rothia terrae a Gpc + - + + a Оттавиани, Агости болон бусад хромогений тэжээлт орчны зааврын дагуу Listeria-ийн агар дээр

заримдаа хөх эсвэл хөхөвтөр колониуд үүсгэдэг. b Bacillus oleronius-ыг Грамаар будахад хувирамтгай харагддаг. Ихэнх эсүүд нь Грам сөрөг үзэгддэг.

[19] c M. psychrotolerans-ыг Listeria spp-ээс ялгахын тулд TSYEA дээрх янз бүрийн колони шинж

чанарыг нь ашиглаж болно. (37°C-д 24 цаг өсгвөрлөсний дараа 2 мм-3мм-ийн голчтой тунгалаг биш,

бүдэг шар, гүдгэр колониуд).[19] Gpb: Грам эерэг bacillus Gpcb: Грам эерэг coccobacillus

Gpc: Грам эерэг coccus or coccoid

V: Тогтворгүй урвалууд

Тэмдэглэл 1 Сүүлийн үед ялгасан Listeria-ийн зарим шинэ зүйлүүд хөдөлгөөн, VP тест, 370С-т өсөх

чадвар нь Хүснэгт C1-тэй тохирохгүй байж магадгүй. (жишээг, [3], [6], [9], [11], [20 [24] болон[25] лавлахаас харна уу!). Тэмдэглэл 2 Listeria-ийн зарим цөөн омгууд каталаза эерэг байдаггүй.

Page 21: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

D Хавсралт

(Мэдээллийн)

D.1 Listeria-ийн зүйлүүдийг тодорхойлох урвалууд

Хүснэгт— Энэ стандартад заасан гол сорилууд (үзэх 9.4)

Зүйлүүд

PI-PLC

β- гемолиз

Хүчлийн задралын бүтээгдэхүүн Камп тест

L-раммноза D-ксилоза Маннитол S. aureus R. equi

L. monocytogenes + (24 цаг) + + - - + -

L. innocua - - V - - - -

L. ivanovii +(24цаг-48 цаг) + - + - - +

L. seeligeri - (+) - + - (+) -

L. welshimeri - – V + - - -

L. grayi - - V - + - -

L. fleischmanii - _ + + + - -

L. marthii - - - - + - -

L. rocourtiae - - + + + - -

L. weihenstephanensis - - + + - - -

PI-PLC: фосфатидилинозитол фосфолипаза С V : Тогтворгүй урвалууд

(+) : сул урвал

+ : эерэг урвал, 90 %-иас илүү идэвхитэй - : урвал явагдахгүй Тэмдэглэл 1 Энэ стандартын дагуу шинжилгээг хийхэд L.monocytogenes-ийн цөөн омогууд Β-гемолиз эсвэл Камп тест -д эерэг урвал үзүүлдэггүй. Тэмдэглэл 2 L.seeligeri-ийн зарим омгууд L. monocytogenes-тэй ижил гемолизын үр дүн үзүүлж болзошгүй. Тэмдэглэл 3 Сүүлийн үед ялгасан Listeria-ийн зарим шинэ зүйлүүдийн хувьд тэднийг нарийвчлан тодорхойлохын тулд нэмэлт тест зайлшгүй хийх шаардлагатай. [3],[6],[9],[11],[20],[24],[25] Тэмдэглэл 4 L.innocua-ийн зарим хэвийн бус зүйлүүд нь L. monocytogenes-ийн фенотип шинж чанарыг үзүүлдэг ба зөвхөн

Лавлагаа лаборатороор ялган дүйлт хийлгэнэ. [8]

Тэмдэглэл 5 L. monocytogenes-ийн цөөн зүйлүүд L-раммноза ферментийн идэвхигүй байдаг. [12],[15]

Page 22: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Lic

ensed b

y M

AS

M to

DA

VA

AS

UR

EN

O

rder #

NU

MB

ER

/Dow

nlo

aded: 2

018

-01-3

0

D.2 хүснэгт - Listeria-ийн зүйле-үүдийг ялган дүйх нэмэлт урвалууд

Төрөл, зүйл

Ката

ла

за

Хө

дө

лгө

өн

(22-3

00C

)

Эску

лин(β

Гл

юко

зид

аза

)

PI-

PL

Ca

Манни

тол

β-г

ем

ол

из Камп тест DIM MAN DAR XYL RHA MDG RIB G1P TAG

Rhod

ococ

cus e

qui

Sta

phylo

c

occus

aure

us

L. fleischmannii subsp. coloradensis

+ - + - + - - - - - + + + + - - -

L. fleischmannii subsp. fleis- chmannii

+ - + - + - - - - - + + + + - - -

L. grayi biovar

grayi c

+ + + - + - - - + + + - (-) Vb

+ - -

L. grayi biovar

murrayi c

+ + + - + - - - + + + - + V + - -

L. innocua + + + - - - - - + + + - V + - - -

L. ivanovii subsp. ivanovii

+ + + +/24-48 цаг/ - + - - V - + + - + + V -

L. ivanovii subsp. londoniensis

+ + + +/24-48 цаг/ - + + - V - + + - + - V -

L. marthii + + + - - - + - - + + - - + - - -

L. monocytogenes

+ + + +/24цаг/ - +/24-72цаг/ - + - + + - +d

+ - - -

L. rocourtiae + + сул + - + - - - - + - + + + + - -

L. seeligeri + + + - - + - + + - + + - + - - -

L.weihen-stephanensis

+ + сул + - - - - - - - + + + + + - -

L.welshineri + + + - - - - - (+) + + + V + - - + a PI-PLC: фосфатидилинозитол фосфолипаза C; DIM: D-ариламидаза; MAN: α-маннозидаза; DAR: D-арабитол; XYL: D-ксилоза; RHA: L-рамноза; MDG: α-

метил-D-глюкозидаза; RIB: D-рибоза; GIP: глюкоза-I-фосфат; TAG: D-Тагатоза. b V: тогтворгүй; + эсвэл- : Ихэнх омог нь эерэг эсвэл сөрөг байдаг; (+) эсвэл (-) : Эерэг ба сөрөг урвалын 90%.

c Grayi biovar нь Nitrate ба Turanose-д сөрөг байдаг бол murrayi биобар нь нитрат болон тураноза-ийн хувьд эерэг байдаг.

d Раммэоза сөрөг омог ховор байдаг, энэ нь IIIB / IIIC гарал үүсэлд хамаарагддаг.

e Эх үүсвэр: Үндэсний лавлагаа төв/WHO Collaborative Centre for Listeria, Institut Pasteur, Paris.

Page 23: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Е Хавсралт

(мэдээллийн)

Listeria monocytogenes-ийг тоолох лаборатори хоорондын судалгааны үр дүн

Нийт 17 оролцогч орны Олон улсын лаборатори хоорондын судалгаа явуулсан. Судалгаанд дараахь төрлийн хоол хүнс хэрэглэсэн: хүйтэн яргай загас, хүрээлэн буй орчны дээж, бэлэн хоол салатууд, нунтагласан нярай хүүхдийн хоол тэжээл, бяслаг. Хүнсний дээжийг гурван өөр түвшинд бохирдуулж, сөрөг хяналтыг шалгав. Хүрээлэн буй орчин, бяслагны дээжүүдэд L.monocytogenes and L. innocua-ийг, хүйтэн салмон загасыг L.Monocytogenes, L.welshimeri-ээр зориуд халдварлуулж бохирдуулсан. Хүрээлэн буй орчны дээжинд, Staphylococcus epidermidis, Bacillus cereus, Pseudomonas fragi нэмсэн. Нунтагласан нярай хүүхдийн хоол тэжээлийн дээжийг зөвхөн L. monocytogenes-ээр бохирдуулсан. 2013 онд ANSES Хүнсний аюулгүй байдлын лаборатори, Францын Maisons-Alfort зэрэгт хүйтэн яргай загас, хүрээлэн буй орчны дээж, бэлэн хоол салатууд, нунтагласан нярай хүүхдийн хоол тэжээлийн дээж, ACTALIA-CECALAIT, Францын Poligny-д бяслагны дээжний судалгаа явуулсан. Лаборатори хоорондын судалгаа нь энэхүү баримт бичгийн дагуу хийгдсэн.

E.1-р хүснэгт - Хүйтэн яргай загасны өгөгдлийн шинжилгээний үр дүн

Үзүүлэлт

Хүйтэн яргай загас (Listeria monocytogenes-ийн бохирдлын түвшин)

110 CFU/г (бага хэмжээний түвшин)

1300 CFU/г (дунд хэмжээний бохирдол)

13000 CFU/г (их хэмжээний бохирдол)

Оролцогчдын тоо 15 15 15

Өгөгдлийг үнэлсний дараах оролцогчдын тоо

15 14 15

Дээжний тоо 30 30 30

Өгөгдлийг үнэлсний дараах дээжний тоо

30 28 30

Дундаж утга 1,85 3,04 3,95

Давталтын стандарт хазайлт 0,13 0,10 0,12

Давталтын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,37 0,28 0,32

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 2,33 1,92 2,10

Сэргээгдэх байдлын стандарт хазайлт

0,18 0,19 0,19

Сэргээгдэх байдлын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,51 0,53 0,54

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 3,26 3,37 3,44

Page 24: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

ISO 11290-1:2017(E)

Licensed by MASM to DAVAASUREN Order # NUMBER/Downloaded: 2018-01-30

Single-user licence only, copying and networking prohibited.

© ISO 2017 – All rights 24

E.2-р хүснэгт - Хүрээлэн буй орчны дээж бүхий өгөгдлийн шинжилгээний үр дүн (Шингэрүүлэгч уусмалд Gauze pads-ыг шингээсэн)

Үзүүлэлт

Хүрээлэн буй орчны дээж (Listeria monocytogenes-ийн бохирдлын түвшин)

280 CFU/gauze pad (бага хэмжээний түвшин)

1800 CFU/ gauze pad (дунд хэмжээний бохирдол)

26000 CFU/ gauze pad (их хэмжээний бохирдол)

Оролцогчдын тоо 15 15 15

Өгөгдлийг үнэлсний дараах оролцогчдын тоо

14 14 14

Дээжний тоо 30 30 30

Өгөгдлийг үнэлсний дараах дээжний тоо

28 28 28

Дундаж утга 2,42 3,15 4,37

Давталтын стандарт хазайлт 0,14 0,10 0,12

Давталтын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,40 0,29 0,33

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 2,50 1,96 2,11

Сэргээгдэх байдлын стандарт хазайлт

0,19 0,19 0,13

Сэргээгдэх байдлын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,54 0,54 0,36

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 3,47 3,45 2,28

E.3-р хүснэгт - Бэлэн бэлтгэсэн салатны өгөгдлийн шинжилгээний

үр дүн (шинэ бууцай, мөсөн уулын шанцайны холимог)

Үзүүлэлт

Бэлэн бэлтгэсэн салат (Listeria monocytogenes-ийн бохирдлын түвшин)

140CFU/g (бага хэмжээний түвшин)

1600 CFU/ g (дунд хэмжээний бохирдол)

14000 CFU/ g (их хэмжээний бохирдол)

Оролцогчдын тоо 16 16 16

Өгөгдлийг үнэлсний дараах оролцогчдын тоо

16 16 16

Дээжний тоо 32 32 32

Өгөгдлийг үнэлсний дараах дээжний тоо

32 32 32

Дундаж утга 2,16 3,14 4,17

Давталтын стандарт хазайлт 0,11 0,07 0,10

Давталтын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,32 0,19 0,28

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 2,08 1,55 1,89

Сэргээгдэх байдлын стандарт хазайлт

0,13 0,09 0,11

Сэргээгдэх байдлын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,37 0,25 0,31

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 2,33 1,79 2,02

Page 25: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

ISO 11290-2:2017(E)

Order # NUMBER/Downloaded: 2018-01-30 Single-user licence only, copying and networking prohibited.

© ISO 2017 – All rights reserved 25

E.4-р хүснэгт - Нярайн хүүхдийн тэжээлийн шинжилгээний үр дүн

Үзүүлэлт

Нярайн хүүхдийн тэжээл (Listeria monocytogenes-ийн бохирдлын түвшин)

230CFU/g (бага хэмжээний түвшин)

1600 CFU/ g (дунд хэмжээний бохирдол)

12000 CFU/ g (их хэмжээний бохирдол)

Оролцогчдын тоо 16 16 16

Өгөгдлийг үнэлсний дараах оролцогчдын тоо

16 16 15

Дээжний тоо 32 32 32

Өгөгдлийг үнэлсний дараах дээжний тоо

32 32 30

Дундаж утга 2,34 3,21 4,09

Давталтын стандарт хазайлт 0,25а 0,06 0,04

Давталтын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,70 0,17 0,12

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 4,96 1,49 1,31

Сэргээгдэх байдлын стандарт хазайлт

0,25а 0,10 0,07

Сэргээгдэх байдлын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,70 0,28 0,19

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 4,96 1,91 1,55

E.5-р хүснэгт - Бяслагны өгөгдлийн шинжилгээний үр дүн (хуурамч бяслагийн ааруул)

Үзүүлэлт

Бяслаг (Listeria monocytogenes-ийн бохирдлын түвшин)

110CFU/g (бага хэмжээний түвшин)

600 CFU/ g (дунд хэмжээний бохирдол)

6800 CFU/ g (их хэмжээний бохирдол)

Оролцогчдын тоо 16 16 16

Өгөгдлийг үнэлсний дараах оролцогчдын тоо

16 16 16

Дээжний тоо 32 32 32

Өгөгдлийг үнэлсний дараах дээжний тоо

32 32 32

Дундаж утга 2,06 2,78 3,83

Давталтын стандарт хазайлт 0,11 0,11 0,07

Давталтын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,30 0,30 0,20

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 1,99 2,01 1,58

Сэргээгдэх байдлын стандарт хазайлт

0,11 0,17 0,10

Сэргээгдэх байдлын хязгаар - - -

Log хүрээн дэх ялгаа 0,31 0,49 0,29

Хэвийн хүрээн дэх харьцаа 2,03 3,12 1,94

Page 26: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Ном зүй [1] ISO 18593, Microbiology of food and animal feeding stuffs — Horizontal methods for sampling techniques from surfaces using contact plates and swabs [2] BARROW G.I., FELTHAM R.K.A., eds. Cowan & Steel’s Manual for the Identification of Medical Bacteria. Cambridge University Press, Great Britain, Third Edition, 1993 [3] BERTSCH D., RAU J., EUGSTER M.R., HAUG M.C., LAWSON P.A., LACROIX C., MEILE L. Listeria fleischmannii sp. nov., isolated from cheese. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2013, 63 pp. 526–532 [4] BEUMER R.R., HAZELEGER W.C. Chromogenic media for the detection and/or enumeration of Listeria monocytogenes. Results of trials performed by a working group of the International Organization for Standardization – ISO/TC 34/SC 9. Arch. Lebensmittelhyg. 2007, 58 pp. 47–50 [5] GARRITY G.M. (editor in chief). Bergey’s Manual of Systematic Bacteriology, 2nd edition. 2005 [6] GRAVES L.M., HELSEL L.O., STEIGERWALT A.G., MOREY R.E., DANESHVAR M.I., ROOF S.E., ORSI R.H., FORTES E.D., MILILLO S.R., DEN BAKKER H.C., WIEDMANN M., SWAMINATHAN B., SAUDERS B.D. Listeria marthii sp. nov., isolated from the natural environment, Finger Lakes National Forest. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2010, 60 pp. 1280–1288 [7] GREENWOOD M., WILLIS C., DOSWELL P., ALLEN G., PATACK K. Evaluation of chromogenic media for the detection of Listeria species in food. J. Appl. Microbiol. 2005, 99 pp. 1340–1345 [8] JOHNSON J., JINNEMAN K., STELMA G., SMITH B.G., LYE D., MESSER J., ULASZEK J., EVSEN L., GENDEL S., BENNETT R.W., SWAMINATHAN B., PRUCKLER J., STEIGERWALT A., KATHARIOU S., YILDIRIM S., VOLOKHOV D., RASOOLY A., CHIZHIKOV V., WIEDMANN M., FORTES E., DUVALL R.E., HITCHINS A.D. Natural atypical Listeria innocua strains with Listeria monocytogenes pathogenicity island 1 genes. Appl. Environ. Microbiol. 2004, 70 pp. 4256–4266 [9] LANG HALTER E., NEUHAUS K., SCHERER S. Listeria weihenstephanensis sp. nov., isolated from the water plant Lemna trisulca of a German fresh water pond. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2013, 63 pp. 641–647 [10] LECLERCQ A. Colonial atypical morphology and low recoveries of Listeria monocytogenes strains on Oxford, PALCAM, Rapid’L.mono and ALOA solid media. J. Microbiol. Methods. 2004, 57 pp. 251–258 [11] LECLERCQ A., CLERMONT D., BIZET C. GRIMONT P.A., LE FLÈCHE-MATÉOS A., ROCHE S.M., BUCHRIESER C., CADET-DANIEL V., LE MONNIER A., LECUIT M., ALLERBERGER F. Listeria rocourtiae sp. nov. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2010, 60 pp. 2210–2214 [12] LIU D., LAWRENCE M.L., WIEDMANN M., GORSKI L., MANDRELL R.E., AINSWORTH A.J., AUSTIN F.W. Listeria monocytogenes subgroups IIIA, IIIB, and IIIC delineate genetically distinct populations with varied pathogenic potential. J. Clin. Microbiol. 2006, 44, pp 4229–4233

Page 27: МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ 07.100.30 Listeria …МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код: 07.100.30 Хүнсний микробиологи.Listeria

Санал авах төсөл

[13] OTTAVIANI F., OTTAVIANI M., AGOSTI M. Differential agar medium for Listeria monocytogenes. Quimper Froid Symposium Proceedings, P6 ADRIA Quimper, France, 16–18 June, 1997 [14] OTTAVIANI F., OTTAVIANI M., AGOSTI M. Esperienza su un agar selettivo e differenziale per L. mono. Industrie Alimentari, 1997 [15] ROBERTS A., NIGHTINGALE K., JEFFERS G., FORTES E., KONGO J.M., WIEDMANN M. Genetic and phenotypic characterization of Listeria monocytogenes lineage III. Microbiology. 2006, 152 pp. 685–693 [16] WILLIS C., BAALHAM T., GREENWOOD M., PRESLAND F. Evaluation of a new chromogenic agar for the detection of Listeria in food. J. Appl. Microbiol. 2006, 101 pp. 711–717 [17] ISO 5725-2:1994, Accuracy (trueness and precision) of measurement methods and results — Part 2: Basic method for the determination of repeatability and reproducibility of a standard measurement method [18] ISO 17468, Microbiology of the food chain — Technical requirements and guidance on establishment or revision of a standardized reference method [19] ANGELIDIS A.S., KALAMAKI M.S., GEORGIADOU S.S. Identification of non-Listeria spp. bacterial isolates yielding a β-D-glucosidase-positive phenotype on Agar Listeria according to Ottaviani and Agosti (ALOA). Int. J. Food Microbiol. 2015, 193 pp. 114–129 [20] BARRE L., ANGELIDIS A.S., BOUSSAID D., DECOURSEULLES BRASSEUR E., MANSO E. GNANOU BESSE N. Applicability of the EN ISO 11290-1 Standard Method for Listeria monocytogenes detection in the presence of new Listeria species. Int. J. Food Microbiol. 2016, 238 pp. 281–287 [21] JAGADEESAN B., BASTIC SCHMID V., KLIJN A., MCMAHON W. Validation of Test Portion Pooling for the Detection of Listeria spp. and L. monocytogenes in Dairy Products. Poster presented at: IAFP 2016, St. Louis, Jul 29 to Aug 3 [22] ISO/TS 17728, Microbiology of the food chain — Sampling techniques for microbiological analysis of food and feed samples [23] CARPENTIER B., BARRE L. Guidelines on Sampling the Food Processing Area and Equipment for the Detection of Listeria monocytogenes. 2012 [24] HENK C., WARCHOCKI S., EMILY M., ADAM F., CLYDE M., KEPHAR D AND WEIDMANN M. Five new species of Listeria (L. floridensis sp. nov., L. aquatic sp. nov., L. cornellensis sp. nov., L. riparia sp. nov., and L. grandensis sp. nov.) from agricultural and natural environments in the United States. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2014, 64 pp. 1882–1889 [25] WELLER D., ANDRUS A., WIEDMANN M., BAKKER H. Listeria booriae sp. nov. and Listeria newyorkensis sp. nov., from food processing environments in the USA. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2015, 65 pp. 286–292