mesečni bilten o životu manjinskih zajednica u Srbiji

Evropa insistira na pravima nacionalnih

manjina – Srbija ih poštuje

Minority News38

Održan sastanak ministraRužića sa predstavnicima

nacionalnih saveta nacionalnih manjina

„Ruža“ simbol i prva asocijacija

na Rusine

Polaznici Regionalnog romskogprograma NDI posetili

Skupštinu AP Vojvodine

jul 2017

Jene Hajnal: Nacionalniidentitet najvrednijeblago

 

I

zbog toga

š

što uzdišemo za „starletama“ koje

s

U Srbiji žive pripadnici 30 različi3h nacionalnih zajednica!

A

U raznolikosti je bogatstvo

Dobar dan, mirëdita, jó napot, добър ден, bună ziua... Bunjeva-čka dužijanca, rusinska „Crvena ruža“, jedinstveni vlaški običaji,romska muzika, šarenolike slovačke nošnje i petrovački kulen…– samo su neke od specifičnosti koje čine višenacionalni i multi-kulturni mozaik naše zemlje.Da brojne manjine vekovima zajedno žive na ovim prostorimane treba posebno naglašavati. Na ovu činjenicu ukazuju kakodomaći političari tako i brojni inostrani zvaničnici koji posećujunašu zemlju. Autonomna pokrajina Vojvodina, kao jedinstvenprimer multinacionalizma, zbog istih razloga je prepoznatljiva ikao „Evropa u malom“. S ciljem jačanja svesti šire javnosti o tome koliko je naša državabogata raznolikostima – jezičkim, kulturnim, konfesionalnim – ikoliko je važno očuvanje ovog bogatstva, Kancelarija za ljudska imanjinska prava je 1. jula otpočela kampanju „Zajedno, mi smoSrbija“.Kampanju prati promotivni spot, u kojem učestvuju brojni pred-stavnici manjina, prepoznatljivi po svojim narodnim nošnjama.Kampanja će potrajati do 10. decembra, do Međunarodnog danaljudskih prava. Podsetimo se, da je upravo na ovaj dan prošlegodine održan prvi Sajam nacionalnih manjina koji je takođe or-ganizovala Kancelarija za ljudska i manjinska prava. Tom prilikomsu pripadnici manjina predstavili svoju kulturu, gastronomiju,običaje.Iako smo ovaj uvodnik počeli navođenjem festivala i običaja ne-mojmo stvoriti lažnu sliku o manjinama u Srbiji. U životu manjinanije sve samo „pesma i igra“. Iako je rešeno dosta problema nekise još uvek prenose iz godine u godinu, a tiču se ostvarivanjaprava iz četiri stubne oblasti: kulture, obrazovanja, informisanjai službene upotrebe jezika i pisma. Da li će izmene zakona o na-cionalnim savetima i zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjinadoprineti rešenju ovih problema ostaje da vidimo.

Ministar Ružić sa predstavnicima nacionalnih saveta

nacionalnih manjina Ministar državne uprave i lokalne sa-mouprave, Branko Ružić, održao je 25.jula, u Palati Srbija, sastanak sa pred-stavnicima nacionalnih saveta nacional -nih manjina sa ciljem da se resornomministru predstavi rad nacionalnih sa-veta i najznačajniji izazovi sa kojima seoni susreću u svom delovanju.

Direktorka Kancelarije za ljudska i ma-njinska prava, Suzana Paunović, sastalase 11. jula u Palati Srbija sa predstav -nicima ekspertske misije Evropske ko-misije kako bi razmenili informacije opreduzetim merama za socijalno uklju-čivanje Roma i Romkinja u RepubliciSrbiji.

IZDVAJAMO UVODNIK 38

Poseta Evropske komisijeKancelariji za ljudska i

manjinska prava

Obnova nemačke kulture

Nemački narodni savez, nepolitička or-ganizacija nemačke manjine u Srbiji sasedištem u Subotici, uspostavila je sa-radnju sa gradom Zrenjaninom, gde je5. jula formirana podružnica, a uskorose planira otvaranje kancelarije.Tim povodom u Zrenjaninu je boraviopredsednik organizacije, Rudolf Vajs,sa saradnicima, a u gradskoj kući jeodržana promocija aktivnosti i kultur-nih sadržaja koje će ovo udruženje or-ganizovati.

U NBS otvorena izložba„Listanje vremena,

jevrejska periodika u Srbijiod 1888. do 2016. godine“U Narodnoj biblioteci Srbije 21. jula ot-

vorena je izložba „Listanje vremena: jev -rejska periodika u Srbiji (1888-2016)“ au-torke Biljane Albahari, bibliografaNarodne biblioteke Srbije, kojom se prviput hronološki i objedinjeno predstavljajusva izdanja periodike Jevreja u Srbiji.

Ako imate pitanje vezano zafunkcionisanje nacionalnih saveta na-

cionalnih manjina ili za oblast prava na-cionalnih manjina rado ćemo pronaći i

objaviti odgovor.

info@minoritynews.rs mesto za svewww.minoritynews.rsMinority News Portal

3 Minority News

Mađarska nacionalna manjina je najbroj-nija manjina u Vojvodini i u Srbiji. Da limožemo reći da je i najorganizovanijamanjina?

U Vojvodini je mađarska nacionalna za-jednica najbrojnija: čini 13 odsto stano-vništva. Organizovanost naše nacionalnemanjine proističe iz potreba rešavanja pi-tanja pre svega iz četiri oblasti: kulture,obrazovanja, javnog informisanja i služ-bene upotrebe jezika i pisma koje namZakon o nacionalnim savetima nacional -nih manjina omogućuje. Zbog brojnostizajednice raspolažemo velikim brojemobrazovnih, kulturnih i medijskih usta-nova, i u skladu sa gore pomenutim,upravljanje i finansiranje ovih ustanovaiziskuje odgovarajuću administraciju i le-gislativu. Nacionalni savet mađarske na-cionalne manjine ima široku mrežu ko-lektivnih organa od odbora dokonsultativnih tela i trudimo se da u odlu-čivanje o sudbinskim pitanjima uključimošto više članova naše zajednice. A sudbin-ska su sva pitanja vezana za našu zajednicu- od problema u obrazovanju do problemasa službenom upotrebom jezika.

Svaka nacionalna zajednica ima svojespecifičnosti. Po čemu se mađarska za-jednica razlikuje od drugih, a šta ima za-jedničko sa ostalim manjinama?

Vojvođanska mađarska zajednica smatrasvoj nacionalni identitet svojim najvred-nijim blagom. Zato su se njeni pripadniciu najvećem broju prijavili na poseban bi-rački spisak, vode oko tri stotine mađar-skih kulturnih udruženja, upisuju svojudecu u mađarske razrede, informišu se izmađarskih medija, posećuju mađarskepozorišne predstave, krste se, obeležavajusvoje nacionalne praznike… Žive kao Ma-đari u svom rodnom kraju. Istovremenovojvođanska mađarska zajednica želi sa-radnju sa većinskim narodom, sa ostalimmanjinskim zajednicama, gradi most iz-među različitih jezika i kultura. Manjinska

bit, bez obzira na teškoće, na konflikte,ovako postaje izvor novih vrednosti.

Mađarski nacionalni savet predstavljačvrst oslonac u životima mađarskih poro-dica, omladine, pedagoga, mađarske ne-vladine sfere, kulturnih udruženja, škola,pozorišta, biblioteka i medijskih kuća. Isto-vremeno, premošćavajući glavnu pre-preku ostvarenja pripadnika manjina, izo-laciju izazvanu jezičko-kulturnimrazlikama, on predstavlja vezu između po-jedinca, pripadnika mađarske manjine, idržavnih službi, između mađarskih poro-dica i škola, između mađarskih nevladinihorganizacija i ostvarenja njihovih političkihciljeva.

Inače, manjinske zajednice se razlikuju presvega u jeziku i kulturi, ali dele zajedničkusudbinu manjinskih zajednica. Mađarskazajednica je najbrojnija i gore smo pome-nuli da je jedna od najorganizovanijih za-jednica, sa snažnom maticom za leđimakoja i politički, ali i finansijski pomaže rad

nacionalnog saveta, ali i svakog pojedincakoji sebe smatra članom mađarske nacio-nalne zajednice. Podrška matice i njenablizina su izuzetno značajne i nemaju jesve nacionalne zajednice. Mađarska na-cionalna zajednica je preko svog političkogpredstavnika, Saveza vojvođanskih Ma-đara, uključena i u predstavnička tela odNarodne skupštine do opštinskih skup-ština i u izvršne organe na republičkom,pokrajinskom i opštinskom nivou. Ovosmatramo veoma važnim, jer pri rešava-nju problema zajednice treba da budemoprisutni na svim nivoima.

Mnoge manjine dele zajedničke pro-bleme – nedostatak udžbenika na ma-ternjem jeziku, manjak medija na svomjeziku… Da li se sa ovim problemom su-sreće i mađarska manjina?

Svakako, problemi su, ako ne isti, baremslični, međutim, instrumenti za rešavanjeovog problema su različiti. Na primer, iz-davači udžbenika u Srbiji se ne bave izda-vanjem udžbenika za izučavanje stručnihpredmeta na jezicima nacionalnih ma-njina, jer je potreba za tim udžbenicimaveoma mala, koriste se samo od stranemanjeg broja učenika u srednjim školama,što ima za rezultat da nastavnici predajuiz udžbenika koji su pisani na srpskom je-ziku, a učenici uče iz svojih beleški. Neisplati se prevođenje ovih udžbenika sasrpskog na mađarski jezik, ni finansijski nivremenski, zato bi uvoz udžbenika iz Ma-đarske iz ovih oblasti predstavljao ade-kvatno, a i efikasno rešenje, pod uslovomda se procedura za njihovo odobravanjeolakša.

Svake godine se manjinske zajednice su-sreću sa problemom odeljenja sa malimbrojem učenika. Kako mađarska zajed-nica uspeva da sačuva ovakva odeljenja?

Problem odeljenja sa malim brojem uče-nika je problem svih manjina. Broj decese iz godine u godinu smanjuje. Mi se tru-

rema zvaničnim podacima, 59 % pripadnika mađarske nacionalne manjine u Srbiji živi u njenoj se-vernoj pokrajini, gde u pojedinim opštinama čine apsolutnu većinu. U ove opštine spadaju Kanjiža,Ada, Senta, Bačka Topola, Čoka i Mali Iđoš. Subotica je obrazovni, kulturni i politički centar vojvo-đanskih Mađara gde svoje sedište ima i Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine, sa čijim

predsednikom smo razgovarali za ovaj broj biltena Minority News.P

NAŠ INTERVJU: JENE HAJNAL, PREDSEDNIK NACIONALNOG SAVETA MAĐARSKE NACIONALNE MANJINE

Nacionalni identitet najvrednije blagoFoto: Andraš Otoš

4 Minority News

dimo da sačuvamo svako odeljenje, u Sa-vetu donosimo godišnje oko 80 odluka opodršci formiranja odeljenja sa manje od15 učenika i vršimo usaglašavanje sa Po-krajinskim sekretarijatom i Ministarstvom,i veliki broj tih odeljenja uspevamo daočuvamo. Međutim očekujemo da će sebroj dece i dalje smanjivati i treba tražitinova rešenja za ovaj problem.

U poslednjih nekoliko godina veliki brojpripadnika mađarske zajednice je dobiopasoš Republike Mađarske. Kako to utičena brojnost Mađara u Srbiji?

Dobijanje mađarskog državljanstva za Ma-đare, ali i sve stanovnike Vojvodine kojito traže i govore mađarski, je prvenstvenosimbolični gest i iskazuje brigu matice zapripadnike zajednice u inostranstvu. Zamađarsko državljanstvo vezuje se niz po-voljnosti u matičnoj zemlji i u Evropskojuniji, ali i u Srbiji, jer je Mađarska pokre-nula i niz pomoći onima koji ostaju narodnoj grudi. Postoji i višegodišnja pomoću obrazovanju, od novčanih davanja pred-školskoj deci do stipendiranja studenata,a od prošle godine i ekonomska pomoćpreduzetnicima i zemljoradnicima, ali seulaže i u kulturu, verske i obrazovne usta-nove. Iz ekonomskih razloga, međutim,mladi odlaze iz Srbije u Evropsku uniju.

Vidljiva je pomoć matične zemlje, me-đutim na koji način Savet pomaže razvojumađarske kulture?

Nacionalni savet prvenstveno obavljasvoja zakonom data ovlašćenja u kulturi,proglašava istaknutima ustanove značajneza zajednicu, postaje suosnivač ustanovaštiteći ih na ovaj način, ali učestvuje i unjihovom finansiranju od književnih, po-zorišnih programa do finansiranja istak-nutih manifestacija. U kulturi 39 ustanovasu od posebnog značaja, od kojih: u 10 suosnivačka prava delimično prešla na Savet,u 6 je zatražen delimičan prenos osniva-čkih prava na Savet; broj vojvođanskihvrednosti u Riznici mađarskih vrednostije 64; broj nepokretnih dobara istorijskognasleđa od posebnog značaja je 141; za-štita vrednosti, stvaranje novih vrednostii zaštita tradicije.

Koji su primarni programi Nacionalnogsaveta mađarske nacionalne manjine uovom periodu?

Sa aspekta vojvođanskih Mađara je odizuzetne važnosti: nacionalni sastav zapo-slenih u javnoj sferi (u policiji, u sudovima,u tužilaštvima, u pogledu javnih belež-nika/notara, u javnim preduzećima, u dr-žavnoj upravi), finansijska podrška medi-

jima koji obaveštavaju na manjinskim je-zicima, da problem ostvarivanja i zaštiteprava manjina bude nezaobilazan od sa-mog starta pristupnog procesa u Evropskuuniju, da Evropska unija tokom procesapridruživanja stalno prati izvršavanje Ma-njinskog akcionog plana (prvenstveno iz-vršavanje definisanih akcija i ostvarivanjemanjinskih prava), sistematičan i efikasanrad Mađarsko-srpske međuvladine me-šovite komisije, kao i utemeljenje daleko-sežne saradnje između Nacionalnog sa-veta mađarske nacionalne manjine iSamouprave Srba u Mađarskoj.

Primarni program u narednom perioduje program za predškolske ustanove kojufinansira mađarska vlada u vrednosti od200 miliona dinara. Pored ovog programanastavljaju se i svi ostali od obrazovnih(stipendije, Studentski dom „Evropa”, priz-navanje diploma), kulturnih (knjižni fondi informatička opremljenost biblioteka,istaknute manifestacije), programa u obla-sti informisanja (oprema za novine,oprema za elektronske medije) i u oblastislužbene upotrebe jezika (promenaimena, pravna pomoć).

U maju ove godine ste preuzeli predse-davanje Koordinacijom nacionalnih sa-veta nacionalnih manjina. Nećemo po-grešiti ako kažemo da ste na čeluKoordinacije u vreme kad se donoseveoma važne odluke vezane za manjineu Srbiji, odnosno predstoje nam novi za-koni – o nacionalnim savetima i zaštitiprava i sloboda nacionalnih manjina, utoku je sprovođenje Akcionog plana zamanjine, odnosno njeni izveštaji itd. Nakoji način je Koordinacija do sada dopri-nela izradi ovih dokumenata i da li stezadovoljni učešćem u izradi istih?

Koordinacija je zauzela zajednički stav idala predloge za dopunu navedenih do-kumenata, pri tom omogućujući i izdvo-jena mišljenja pojedinih nacionalnih sa-veta. Stvaranje uslova za pristupanjeEvropskoj uniji shvaćeno je od strane Koor-dinacije nacionalnih saveta, a i mađarskenacionalne manjine u Srbiji kao izuzetnaprilika za sprovođenje neophodnih re-formi u raznim oblastima društva – odpravosuđa do školstva.

Baš zbog toga rešenje problema ostvari-vanja prava manjinskih zajednica u pro-cesu evrointegracija vidimo: u pregova-račkom Poglavlju 23, a posebno uAkcionom planu za Poglavlje 23, u poseb-nom Akcionom planu za ostvarivanjeprava nacionalnih manjina i kroz učešćeu procesu izrade i monitoringu ostvariva-

nja zacrtanih akcija.

Najvažnija garancija ovog predstavljauspešan i sveobuhvatan rad nacionalnihsaveta, kao i tačno određivanje njihovihovlašćenja i prava. Za to je od suštinskogznačaja izrada i donošenje jednog sveo-buhvatnog i na sve oblasti života prime-njivog Zakona o nacionalnim savetima na-cionalnih manjina.

Početkom prošle godine od strane VladeSrbije usvojen je Manjinski akcioni plan,čija implementacija će, nadamo se garan-tovati efikasnu, transparentnu i odgo-vornu promenu i primenu manjinskog za-konodavstva.

Ono što sada ne ugradimo čvrsto u našpravni poredak, u sistem uprave, u insti-tucije i budžetski sistem, će kasnije bitiostvarivo samo putem političkih odluka.Želimo da Srbija stupi u punopravno član-stvo Evropske unije sa stabilnom institu-cionalnom pozadinom, neosporivom vla-davinom prava i punim poštovanjem iuvažavanjem manjinskih prava. U njenimnaporima učestvujemo kao partneri.Upravo zato nama, članovima Koordina-cije nacionalnih saveta, je uloga u ovomprocesu ta da u što tešnjim odnosima bu-demo kako sa srpskim, tako i sa evropskiminstitucijama i njihovim zvaničnicima, damožemo neposredno ukazati na naša vi-đenja u vezi evrointegracija i položaja na-cionalnih manjina u Srbiji. Ovo smo dužnida uradimo kako bi, nakon okončanja pri-stupnih pregovora, Srbija postala član Ev-ropske unije uz što jače rezultate na poljuzaštite nacionalnih zajednica, to jest dase u ovom periodu ojača vladavina pravai sistem manjinskih institucija, institucio-nalne zaštite manjinskih prava, da se upraksi stvori i razvije jedan stabilno ute-meljen sistem zaštite manjinskih pravakoji ostaje primenjiv i održiv i nakon pri-stupanja Srbije Uniji. Ukoliko se Srbija pri-druži Evropskoj uniji sa ojačanim institu-cionalnim okvirom zaštite manjinskihprava garantovanim Ustavom i zakonomi osnaženim jakim budžetskim finansira-njem, i ukoliko se stvore mehanizmi zaprimenu prava i zakona, onda se takavproces samo veoma teško može zaustavitiili preokrenuti. Mislim da je ovo naš za-jednički cilj.

Uglavnom smo zadovoljni učešćem u iz-radi svih dokumenata, jer je potreban za-jednički pristup i koliko je moguće i za-jednički stav svih nacionalnih saveta, štonije lako s obzirom da, kao što znate, uKoordinaciji učestvuje 21 nacionalni sa-vet.

5 Minority News

ržavni sekretar u Ministarstvudržavne uprave i lokalne sa-mouprave, Ivan Bošnjak, oče-kuje da će na jesen biti usvo-

jene izmene Zakona o zaštiti prava isloboda nacionalnih manjina i izmeneZakona o nacionalnim savetima.

Bošnjak je nakon okruglog stola o nacio-nalnim manjinama, na kome je učestvo-vala i ministarka spoljnih poslova Bugar-ske, Ekatarina Zaharieva, naveo da jepredstavnicima manjina rečeno da će sekroz dijalog sa njima pronaći najbolja re-šenja koja ih se tiču, a to, kaže, podrazu-meva punu realizaciju Akcionog plana izPoglavlja 23.

„Mi smo kao Ministarstvo zaduženi daove jeseni donesemo dva ključna zakona.

To su izmene i dopuna Zakona o zaštitiprava i sloboda nacionalnih manjina, adrugi je Zakon o nacionalnim savetimanacionalnih manjina“, rekao je Bošnjak.

On je precizirao da će Zakon o zaštiti

prava i sloboda pomoći da se lakše unosi,pre svega, nacionalna pripadnost u javneevidencije, u skladu sa zaštitom podatakao ličnosti, a da se na osnovu toga kroz iz-mene drugih sistemskih zakona omogućii bolja politička participacija pripadnikanacionalnih manjina i njihovo zapošlja-vanje u javnom sektoru.

Kako je rekao, Zakon o nacionalnim sa-vetima nacionalnih manjina će ići upravcu veće demokratizacije samih na-cionalnih saveta, zatim boljeg ekonom-skog i finansijskog rukovođenja naciona-lnim savetima i dodatne depolitizacije.

„Naša ideja je da u te procese budu uklju-čeni predstavnici nacionalnih saveta, apotencira se i dijalog sa nevladinim or-ganizacijama“, rekao je Bošnjak.

D

Bošnjak: Izmene dva važna zakona o manjinama na jesen

Izvor: Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave

kupštinu Au-tonomne po-krajine Vojvo-dine je 21.

jula posetila grupa mladihromskih aktivista, polaz-nika Regionalnog rom-skog programa koji spro-vodi Nacionalnidemokratski institut (NDI)iz Beograda.

U okviru Regionalnogromskog programa, NDIu saradnji sa romskomnacionalnom zajednicom, aktivno radina osnaživanju ove zajednice i edukacijimladih romskih lidera i aktivista. Jedanod ciljeva programa je i njihovo upozna-vanje sa radom državnih, pokrajinskih ilokalnih institucija, organa, ustanova i or-ganizacija.

Goste su u ime Skupštine Autonomnepokrajine Vojvodine primili predsednikskupštinskog Odbora za predstavke ipredloge, Goran Gonđa, generalni sekre-

tar Pokrajinske Skupštine, Nikola Banjac,i pomoćnik generalnog sekretara Skup-štine, Dragutin Galović.

U srdačnom i otvorenom razgovoru sadomaćinima, učesnici Regionalnog rom-skog programa Nacionalnog demokrat-skog instituta upoznali su se sa nadlež-nostima, organizacijom i načinom rada,funkcionisanja i donošenja odluka uSkupštini Autonomne pokrajine Vojvo-dine, sa radom Stručne službe Skupštine,

kao i sa istorijatom zgradeBanskog dvora u kojoj se na-lazi sedište Skupštine, a kojaje proglašena spomenikomkulture od izuzetnog značaja.

Domaćini su gostima preneli isvoja lična iskustva o raduSkupštine sa pozicija pokrajin-skog poslanika, generalnog se-kretara i njegovog pomoćnika.Između ostalog, ocenjeno jeda Skupština Autonomne po-krajine Vojvodine u ovommandatu stabilno i dobro

funkcioniše i da daje dobre rezultate.

Učesnici Regionalnog romskog programau okviru Nacionalnog demokratskog in-stituta, zahvalili su se domaćinima na sr-dačnom prijemu i razgovorima, navodećida je za njih to veoma važno u pogledusticanja novih znanja i iskustava. Nakonradne posete Pokrajinskoj Skupštini, uče-snici Regionalnog romskog programa raz-govarali su i sa predstavnicima grada No-vog Sada.

S

Polaznici Regionalnog romskog programaNDI posetili Skupštinu AP Vojvodine

Izvor: Skupština AP Vojvodine

Vesti

6 Minority News

a deset go-dina kolikoje u Evrop-skoj uniji,

Bugarska je usedmo-stručila Bruto nacional -ni proizvod. Zbog toganijedna reforma, nije-dno odricanje, nijednapoteškoća ne sme dabude prepreka, jer ko-rist koju imaju građaniod članstva u EU nemože da se meri ni sajednom žrtvom na tomputu, rekla je vicepre-mijerka i ministarkainostranih poslova Bu-garske, Ekaterina Zaharieva, otvara-jući Forum „Manjinska politika – Pod-sticanje integracije u Srbiju” održan25. jula.

Ona je dodala da i Srbija, kao što jeBugarska to učinila, svaku reformutreba da uradi radi sopstvenog na-roda, a ne radi ispunjenja forme ilidobijanja datuma. U Bugarskoj, kojaje 2018. predsedavajuća Evropskomunijom, Srbija ima najvećeg prijateljai to znaju svi sa kojima sam se u pro-tekla dva dana susrela i razgovarala,počev od predsednika, istakla je Za-harieva.

Kada je reč o pravima nacionalnihmanjina na upotrebu sopstvenog je-zika, sa ministarkom pravde Srbije,Nelom Kuburović, razgovarano je dai ti jezici uđu u sudsku praksu kaorav nopravni, dodala je ministarka Za-harieva, koja je u bugarskoj vladi za-dužena i za reformu sudstva.

Sa njom se složio i dr Dušan Janjić,uvodničar skupa i jedan od autorastudije „Manjinska politika – Pod-sticanje integracije u Srbiju“, koja jebila okosnica Foruma. On je izneouverenje da put u Evropu nije trgo-vina i zbog toga, kako je istakao, tajkorpus u pregovorima treba da isko-ristimo za sopstvenu korist. U tomprocesu treba da dođemo do kohe-rentne manjinske politike u Srbiji, zašta će nam biti potrebno tri do petgodina, naveo je Janjić.

Moderator skupa, dr Zoran Milivoje-vić, pored problema obrazovanja imedija, kao poseban problem ma-njina u Srbiji izdvojio je ekonomski,pri čemu je apostrofirao bugarskumanjinu.

Predstavnici srpskih vlasti, a pogo-tovo Ivan Bošnjak, državni sekretar

u Ministarstvu za državnu upravu ilokalnu samoupravu, u superlativimaje govorio o razmeni iskustava uevrointegacijama. U sličnom tonu seizjasnila i Brankica Janković, povere-nica za zaštitu ravnopravnosti. Sesijisu prisustvovali i novoizabrani om-budsman Srbije, Zoran Pašalić, i nje-gov vojvođanski kolega, dr Zoran Pav-lović.

U drugom delu raz-govora, skupu su seobratili predstavnicinacionalnih saveta inevladinih organiza-cija.

Predsednik Nacional -nog saveta bugarskenacionalne manjine uSrbiji, Vladimir Zaha-rijev, srdačno se zah-valio predsedniku Vu-čiću, premijerkiBrnabić i Vladi Srbijeza sve što su učinili zatu manjinu. Zahvaliose i Ambasadi Bugar-

ske u Beogradu. Rekao je da je većinaudžbenika za školovanje na bugarskomjeziku upravo izašla iz štampe i poka-zao jedan komplet. On je takođe oba-vestio skup da je zajedno sa predsed-nicima ostalih manjinskih saveta imaoplodan sastanak sa ministrom za dr-žavnu upravu i lokalnu samoupravu,Brankom Ružićem, i kao dobar primer

informisanja na maternjem jeziku ista-kao list „ Bratstvo“, sa čime se nekiučesnici foruma nisu složili.

Okrugli sto su organizovali beograd-ski Forum za etničke odnose i Ama-basada Republike Bugarske u Beo-gradu, uz podršku Ministarstvainostranih poslova Republike Bugar-ske.

Z

Evropa insistira na pravima nacionalnihmanjina – Srbija ih poštuje

Izvor: www.far.rs

Vesti

7 Minority News

inistar državne uprave i lo-kalne samouprave, BrankoRužić, održao je 25. jula, uPalati Srbija, sastanak sa

predstavnicima nacionalnih saveta na-cionalnih manjina sa ciljem da se re-sornom ministru predstavi rad nacio-nalnih saveta i najznačajniji izazovi sakojima se oni susreću u svom delova-nju.

Nakon pozdravnih uvodnihreči učesnicima skupa, mi-nistar Ružić je podsetio daje Ministarstvo državneuprave i lokalne samou-prave radilo na jednom od,možda, najznačajnijih do-kumenata u oblasti zaštiteprava nacionalnih manjina– Akcionom planu zaostvarivanje prava pripad-nika nacionalnih manjina,čije je donošenje predvi-đeno u procesu pristupa-nja Republike Srbije Evropskoj uniji uokviru pregovaračkog Poglavlja 23.

„Kako sam upoznat, osim predstavnikadržavnih organa, organizacija civilnogdruštva i predstavnika međunarodnihorganizacija, značajan doprinos u krei-ranju ovog dokumenta dali ste upravovi, odnosno predstavnici nacionalnihsaveta kojima rukovodite“, rekao jeministar i dodao da od predstavnikanacionalnih saveta očekuje da i u na-rednim fazama, kao i do sada, uče-

stvuju u sprovođenju aktivnosti, izradii kontroli izveštaja i na taj način dopri-nesu unapređenju položaja njihovihzajednica.

Ministar je istakao da su nacionalnisaveti učestvovali u izradi Nacrta za-kona o izmenama i dopunama Zakonao zaštiti prava i sloboda nacionalnih

manjina, kao i da aktivno učestvuju uradu na izmenama i dopunama Za-kona o nacionalnim savetima nacio-nalnih manjina. On je dodao da je rečo zajedničkom zadatku, jer MDULS želida ovi propisi budu doneti u partici-pativnom i inkluzivnom procesu, kaoi da u stalnom dijalogu do rešenja opojedinim pitanjima, dođemo zajed-nički.

„Važna tema koja je u poslednje dvegodine pokrenuta „sa mrtve tačke“ je

i Budžetski fond za nacionalne ma-njine. Na sednici Saveta za nacionalnemanjine koja je održana 23. maja2017. godine jednoglasno je usvojenPredlog programa za dodelu sredstavaiz Budžetskog fonda za nacionalne ma-njine, kojim je predviđeno da je infor-misanje na jezicima nacionalnih ma-njina prioritetna oblast u kojoj se

programi i projekti finan -siraju iz Budžetskog fondaza nacionalne manjine u2017. godini“, podvukaoje ministar Ružić i dodaoda je MDULS u finalnojfazi postupka pripremeUputstva kojim se bližeodređuje način utvrđiva-nja sastava i broj članovakonkursne komisije, kojaće u skladu sa Uredbom izakonom, sprovoditi kon-kurs.

Ministar Ružić je istakaoda je, iako je u prethodnom perioduučinjen veliki napredak, svestan da idalje postoji prostor za unapređenjezakonodavnog okvira i implementacijupropisa, da bi se pojedini problemimogli rešavati u kraćem roku, kao i dapostoje otvorena pitanja koja zahte-vaju posvećenost i međusobno razu-mevanje i poverenje. On je zaključioda je, iz tog razloga, važno da u ovomprocesu Vlada Republike Srbije i pred-stavnici nacionalnih saveta nacionalnihmanjina budu partneri.

M

Održan sastanak ministra Ružića sapredstavnicima nacionalnih saveta

nacionalnih manjina Izvor: Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave

Vesti

irektorka Kancelarijeza ljudska i manjinskaprava, Suzana Pauno-vić, sastala se 11. jula

u Palati Srbija sa predstavnicimaekspertske misije Evropske komi-sije kako bi razmenili informacijeo preduzetim merama za soci-jalno uključivanje Roma i Romki-nja u Republici Srbiji.Paunović je istakla da je pitanjeinkluzije Roma u vrhu prioritetaVlade Republike Srbije, dodajući da Srbijaima dobar zakonodavni i strateški okviru oblasti inkluzije Roma.Ona je ukazala da naša država ispunjavaobaveze u okviru pregovaračkog procesaza pristupanje Srbije Evropskoj uniji, kaoi obaveze koje je preuzela u vezi sa spro-vođenjem Operativnih zaključaka dogo-vorenih na seminarima sa Evropskom ko-misijom, počevši od 2011. godine, ali daje naš cilj da zajednički omogućimo gra-đanima Srbije romske nacionalnosti dalakše i efikasnije ostvaruju svoja pravakoja su im garantovana zakonima, stra-tegijama i međunarodnim dokumen-tima.Paunović je upoznala eksperte da je pret-hodni period obeležilo jačanje institucio-nalnih kapaciteta na nivou Vlade, ali i lo-kalnih samouprava. UspostavljanjemKoordinacionog tela Vlade za inkluzijuRoma, ne samo da se usaglašavaju poli-

tike za inkluziju Roma, već se na opera-tivnom nivou prati njihovo sprovođenjeu praksi, naglasila je Paunović.Usvajanjem nove Strategije za socijalnouključivanje Roma i Romkinja u RepubliciSrbiji do 2025. godine, Vlada je pokazalajasnu opredeljenost da se pitanjima in-kluzije Roma bavi na sveobuhvatan način.Nova Strategija i prateći Akcioni plan pre-poznaju lokalnu samoupravu kao ključ-nog nosioca. U tom smislu ona je reklada je namera države da u narednom pe-riodu u saradnji sa Stalnom konfrencijomgradova i opština i Nacionalnim savetomromske nacionalne manjine veća pažnjabude usmerena na lokalne samouprave,jačanje njihovih kapaciteta za sprovođe-nje mera i opredeljivanje sredstava zapolitiku inkluzije Roma u lokalnoj zajed-nici.Predstavnici ekspertske misije Evropskekomisije zaduženi za temu socijalnog

uključivanja Roma i Romkinja u Re-publici Srbiji, Jan Balaz i Konstanti-nos Niafas, interesovali su se pose-bno za praćenje Akcionog plana zasocijalno uključivanje Roma i Rom-kinja u Republici Srbiji.Direktorka Kancelarije za ljudska imanjinska prava je ekspertima ob-jasnila da je i pre usvajanja Akcionogplana bilo obezbeđeno praćenjeostvarivanje politika u oblasti inklu-zije Roma u okviru Akcionog plana

za pregovaračko Poglavlje 23, kao i krozizveštavanje o ostvarenosti Operativnihzaključaka sa Seminara o socijalnomuključivanju Roma i Romkinja u RepubliciSrbiji i izveštaje o sprovođenju Strategijeuz podršku akcionog tima za integracijuRoma 2020.Predstavnik Nacionalnog saveta romskenacionalne manjine, Živojin Mitrović, na-pomenuo je da su Romi bili u punoj meriuključeni u izradu same Strategije i Ak-cionog plana, istakavši dobru saradnjusa Vladom Srbije u nastojanjima da seunapredi položaj Roma.Sastanku su, pored direktorke Kancelarijeza ljudska i manjinska prava, prisustvovalii predstavnici Nacionalnog saveta romskenacionalne manjine, Ministarstva za rad,zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja,Tima za socijalno uključivanje i smanjenjesiromaštva i Delegacije Evropske unije uSrbiji.

8 Minority News

Poseta Evropske komisije Kancelariji zaljudska i manjinska prava

D

irektorka Kancelarije za ljud-ska i manjinska prava VladeRepublike Srbije, Suzana Pau-nović, sastala se 18. jula sa

članovima Delegacije Parlamentarneskupštine Saveta Evrope. Delegaciju, kojusu činili gđa Marija Guzenina (Finska), g.Samad Seidov (Azerbejdžan), gđa Silvi Af-holder (sekretar Monitoring komitetaPSSE), g. Tim Kartrajt (šef Misije SE u Srbiji)i gđa Mona Algajt (sekretar u Misiji SE uSrbiji), direktorka Paunović je upoznalasa delokrugom rada Kancelarije za ljudska

i manjinska prava i opštim stanjem ljud-skih prava u Srbiji.Informišući goste o trenutnim aktivno-stima Kancelarije, Paunović je istakla sa-radnju koju Kancelarija ostvaruje sa or-ganizacijama civilnog društva, fokusirajućise na elemente međusobne podrške i sa-radnje u radnim telima i na projektimaza unapređenje položaja manjinskih za-jednica u Srbiji.Pored toga, Paunovićeva je članove de-legacije Parlamentarne skupštine Saveta

Evrope upoznala i sa aktivnostima Vladeu vezi sa socijalnim uključivanjem Roma iRomkinja u Srbiji, ali i rezultatima dosa-dašnjih inicijativa i projekata na kojimaKancelarija aktivno radi kada je reč o una-pređenju položaja ove manjinske zajed-nice.Takođe, direktorka Kancelarije je odgo-varala na pitanja članova Delegacije kojisu posebno bili zainteresovani za pro-bleme Roma u oblastima ličnih dokume-nata, stanovanja i podrške civilnom dru-štvu.

Paunović sa Delegacijom Parlamentarneskupštine Saveta Evrope

D

Vesti iz Kacelarije za ljudska i manjinska prava

9 Minority News

večani kon-cert „Nasredširoke ra-vnice“ na 56.

Festivalu rusinske kul-ture „Crvena ruža“ u su-botu, 1. jula, zajedno suotvorili predsednik Na-cionalnog saveta Rusina,Slavko Rac, predsednikSkupštine opštine Kula,Velibor Milojičić, i zame-nik Pokrajinskog sekre-tara za kulturu, javno in-formisanje i odnose sa verskimzajednicama, dr Nebojša Kuzmanović,

kao i predstavnici institucija koji suglav ni organizatori i finansijeri ovognajvećeg i najstarijeg rusinskog festi-vala.

Predsednik Nacionalnog saveta Ru-sina, Slavko Rac, je na otvaranju 56.Festivala rekao da se više puta uverioda je mnogim ljudima iz drugih zajed-nica i državnih institucija „Crvena ruža“prva asocijacija na Rusine, što podra-zumeva još veću odgovornost da seodrži ostvareni umentički nivo „Ruže“.

Predsednik Skupštine opštine Kula,Velibor Milojičić, pozdravio je prisutnei rekao da su multietičnost i dobri me-đuljudski odnosi u kulskoj opštini priz-nati i prihvaćeni kao njeno najveće bo-gatstvo, o čemu govori i činjenica da

je lokalna samouprava već više godinageneralni pokrovitelj „Crvene ruže“.

On je apelovao i na pokrajinske i narepubličke vlasti da i oni na sličan na-čin podrže „Ružu“, za koju je rekao da

nije samo naše, većnacionalno bogatstvo.

Zamenik pokrajinskogsekretara za kulturu,javno informisanje iodnose sa verskim za-jednicama, dr NebojšaKuzmanović, Rusinimai festivalu preneo jepozdrave predsednikaPokrajinske vlade,Igora Mirovića, i na -javio da će preduzetiodređene korake kako

bi „Crvena ruža“ potvrdila svoj statusi vrednost i na pokrajinskom nivou.Prema njegovim rečima, biće naprav-ljena lista kulturnih manifestacija u Po-krajini, da bi se po jasnim kriteriju-mima izdvojile one koje imajutradiciju, kvalitet i značaj, a da „Ruža“,po svemu sudeći, spada u tu katego-riju.

Osim pomenutih na Svečanom kon-certu su posebno pozdravljeni i naro-dna poslanica, Olena Papuga, pomoć-nik pokrajinskog sekretara za privredui turizam, mr Sergej Tamaš, članovi NSRusina, njegovih odbora i radnih tela,čelni ljudi rusinskih institucija i medija,predstavnici crkve i mesne zajednice

Ruski Krstur, a takođe i zamenica am-basadora Ukrajine u Srbiji, JevgenijaFilipenko, i delegacije iz Perečina i

„Ruža“ simbol i prva asocijacija na Rusine

Izvor: Ruske slovo

S

Rusinska zajednica

10 Minority News

Zemplinske Teplice sakojima Krstur ima pot-pisane sporazume osaradnji.

Pedeset šesti Festivalrusinske kulture u Ru-skom Krsturu u dvori-štu škole „Petro Ki-zmjak“ počeo je upetak, 30. juna, otva-ranjem izložbe liko-vnih radova iz Gale-rije naivne umetnostiiz Kovačice, a istogdana održane su jošdve manifestacije –dečija „Crveni pupo-ljak“ i „Odjeci ra-vnice“ u čijem programu je Aleksan-dra Ruskovski iz Ruskog Krsturapobedila za najlepši ženski glas, aMarko Buila iz Kucure za najlepši mu-ški glas. U nastavku programa nastu-

pilo je jedanaest rusinskih kulturno-umetničkih društava.

U subotu, 1. jula, u Zanatskom domuodržan je Krsturski sajam na kom su

predstavljeni stari zanati, kao i proiz-vodi mnogih preduzetnika, dok je uSportskoj hali i u školskoj fiskulturnojsali održan Međunarodni turnir u od-bojci na kom su pobedili gosti iz Pe-rečina, iz Ukrajine.

U večernjim časovima, u dvorištuškole, održan je Svečani koncert nakom je gostovao Poddukljanski umet-nički narodni ansambl (PUNA) iz Pre-šova iz Slovačke. Pre njih nastupili suMešoviti hor Doma kulture Ruski Kr-stur i Katedralne crkve sv. o. Nikole izKrstura, Hor „Harmonija“ iz NovogSada, Izvođački folklorni ansambl kr-sturskog Doma kulture, a posebnoj at-mosferi doprineo je i folklorno-muzičkiansambl KUD „Srbija“ iz Kule.

Na kraju programa priređeno je dru-ženje uz Tamburaški orkestar „Rav -nica“ iz Subotice.

a Trećem programu RadioNovog Sada na kojem se iz-među ostalog emituje pro-gram redakcije na rusin-

skom jeziku od 7. jula 2017. počeo jeserijal emisija pod nazivom “DoprinosRusina razvoju Novog Sada”.

Ovaj serijal od deset 20-minutnih emi-sija predstavlja nezavisnu produkcijukoju je podržala Gradska uprava za kul-turu Novog Sada i prezentuje 10 stva-ralaca koji su sa aspekata svog profe-sionalnog stvaralaštva dali doprinosrazvoju Novog Sada u poslednjih pe-deset godina.

U serijalu o tim stvaraocima govoreNovosađani – njihovi sugrađani i ko-lege. Stvaraoci o kojima se govori userijalu su Pavle Žilnik, poznati arhi-tekta, Miroslav Plančak, univerzitetskiprofesor, Miroslav Vislavski, sportskiradnik, Miron Kanjuh, pisac, IrinaHardi Kovačević, novinarka, pesnikinjai pisac, Melanija Rimar, novinarka i de-čija pesnikinja, Irina Davosir Matano-vić, operska pevačica, Ivan Kovač,kompozitor, Đura Papharhaji, pisac, iMihail Dudaš, poznati atletičar.

Serijal koji su uradili članovi Novinar -ske asocijacije Rusina (NAR) je veoma

interesantan za rusinsku zajednicu, jerotkriva koliko su njeni pripadnici uče-stvovali u razvoju Novog Sada. Istov -remeno serijal sigurno nije obuhvatiosve one Rusine koji su nesebično sebeugradili u razvoj ovog grada.

„Očekujemo da serijal sa ovakvom te-mom dobije svoj nastavak“, kaže ured-nica rusinske redakcije RNS, TatjanaBeuk Latjak.

Prema njenim rečima serijal se možepratiti uživo na internetu, na frekven-cijama 92,1 i 107,1 Mhz i na odlože-nom gledanju (slušanju) RNS.

Rusini i razvoj Novog SadaIzvor: Rutenpres

N

11 Minority News

Grčka zajednica

KUD ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣH u srcuBeograda

Izvor: Nacionalni savet grčke nacionalne manjineacionalni savet grčke na-cionalne manjine je 04.jula ugostio KUDΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣH iz

Atine, Ilion.

U srcu Beograda u ulici Kneza Mi-haila, članovi kulturno umetničkogdruštva iz Atine predstavili su u bo-gatim nošnjama, tradicionalnu grčkufolklornu igru.

Sve prisutne je pozdravio u imeNSGNM Vasilios Proveleggios, pred-sednik Izvršnog odbora NSGNM, ameđu sugrađanima bili su i mnogipripadnici grčke zajednice Srbije iGrčke.

N

Slovačka zajednica

Pokrajina neće da finansira predstavena slovačkom

Izvor: Hlas ljuduako je Slovačko vojvođanskopozorište (SVD) u BačkomPetrovcu od osnivanja 2003.godine redovno imalo finan -

sijsku podršku od resornog pokrajinskogsekretarijata za dve pozorišne premijereu toku jedne godine, ove godine se topromenilo.

Posle završetka konkursa u Pokrajin-skom sekretarijatu za kulturu, javno in-formisanje i odnose sa verskim zajedni-cama u SVD dolazi pismeni odgovorpotpisan resornim sekretarom, Mirosla-vom Štatkićem, da su im svi projekti za2017. godinu odbijeni, odnosno da nećedobiti finansijska sredstva ni za realiza-ciju pozorišne predstave, a ni za organi-zaciju festivala 22. Petrovački dani po-zorišni.

Tako da posle 150 godina pozorišta kojesmo proslavili prošle godine, imamonovu stvarnost o kojoj je u sredu 5. julau SVD na konferenciji za novinare infor-misala direktorica Viera Krstovska. Ob-

jasnila je da troškovi u vezi sa funkcio-nisanjem zgrade SVD i platama – sadaveć manjeg broja zaposlenih (samotroje) – finansira Opština Bački Petrovac.Drugim rečima, imamo formu, ali ne isadržaj.

Tradicionalni pozorišni festival održaćese od 22. – 26. septembra zahvaljujućipodršci iz opštine, republike, Kancelarijeza Slovake u dijaspori i sponzora, ali uokviru njega će planirana pozorišna pre-mijera domaćina ipak izostati.

Rukovodstvo SVD, kao i Upravnog od-

bora, je u vezi sa teškom situacijom po-kušalo da dobije sredstva iz pokrajine inaknadno posle rebalansa budžeta, aliza sada odgovor nisu dobili. Zato su i nanovonastalu situaciju upozorili Nacio-nalni savet slovačke nacionalne manjine,Maticu slovačku u Srbiji, Slovake – po-krajinske poslanike, a informisali su ipredstavnike državnih institucija Slova-čke republike da u okviru svojih moguć-nosti pomognu ovoj instituciji, jer poredovakve ignorantske politike Pokrajinskevlade ne može se ništa drugo očekivati,osim nestanka profesionalnog pozorištaSlovaka u Srbiji.

Samo na nama svima, a posebno naslovačkoj kulturnoj javnosti, jeste da lićemo na to tiho gledati i konstatovatida smo izgubili reprezentativnu pozori-šnu instituciju Slovaka u Srbiji, jer paraza kulturu u pokrajinskom budžetu imadosta. Pitanje je kome su ih podelili i sakojim ciljevima.

I

12 Minority News

Hrvatska zajednica

Prioritet zaštita svih pravaIzvor: Hrvatska riječ

oložaj i status hrvatske nacio-nalne manjine prioritetno jepitanje za Vladu Hrvatske teće se suradnjom i na politi-

čkoj razini inzistirati na zaštiti svih pravautvrđenih sporazumima sa Srbijom,priopćeno je iz Vlade o sastanku premi-jera Andreja Plenkovića s predstavnicimahrvatske manjine u toj zemlji. Plenkovićje s predsjednikom Demokratskog sa-veza Hrvata u Vojvodini i zastupnikom uSkupštini Srbije, Tomislavom Žigmano-vim, te s predsjednikom Hrvatskoga na-cionalnog vijeća, Slavenom Bačićem, raz-govarao o položaju Hrvata u Srbiji,problemima i izazovima s kojima se su-sreću, priopćeno je nakon sastanka uBanskim dvorima.

„Nastavili smo s praksom redovitih su-sreta s najvišim nositeljima vlasti u Hr-vatskoj na kojima razmjenjujemo infor-macije o temama koje su važne za živothrvatske zajednice u Srbiji. To su pitanjakoja se odnose na društveni položaj hr-vatske zajednice u Srbiji, te na pro-bleme s kojima se suočavamo u ostva-rivanju naših legitimnih interesa,napose kada je riječ o manjinskim pra-vima, te našim očekivanjima od Hrvat-ske. Tim prije je za nas ovaj susret bioznačajan, jer se dogodio neposrednoprije dolaska predsjednika Srbije u Du-

brovnik. Također važnim držimo štosmo imali priliku predstaviti se novoi-zabranoj ministrici vanjskih i europskihposlova Hrvatske, Mariji Pejčinović-Bu-

rić, te dogovoriti okvire za suradnju“,kaže Tomislav Žigmanov.

Položaj i status hrvatske nacionalne ma-njine prioritetno je pitanje za hrvatskuVladu, te će suradnjom i na političkoj raziniinzistirati na zaštiti svih prava utvrđenihsporazumima sa Srbijom, navodi se upriopćenju. Hrvatska vlada putem Središ-

njeg državnog ureda za Hrvate izvan Re-publike Hrvatske i Ministarstva vanjskih ieuropskih poslova u kontinuiranom je di-jalogu s predstavnicima hrvatskoga na-

roda u Srbiji. Vlada različitim projektima iprogramima pomaže u jačanju i razvojupoložaja hrvatske nacionalne manjine.

Uz premijera, na sastanku su sudjelo-vali i ministrica vanjskih i europskih po-slova, Marija Pejčinović-Burić, te pred-stojnik Državnog ureda za Hrvate izvanRepublike Hrvatske, Zvonko Milas.

P

Hrvati i dalje izloženi diskriminacijiokviru svojih aktivnosti koje

se odnose na borbu protivdiskriminacije, predstavniciMisije Organizacije za europ-

sku sigurnost i suradnju (OESS) u Srbijiposjetili su Hrvatsko nacionalno vijećeu Subotici. OESS radi na izradi smjernicai preporuka za državna tijela kako bi uslučajevima diskriminacije mogla ade-kvatnije reagirati. Predstavnice OESS-a,njihova Odjela za demokratizaciju – Je-lenu Jokanović i Katarinu Sabadoš – za-nimalo je pitanje diskriminacije manjin-skih skupina u Srbiji.

Predsjednik Povjerenstva HNV-a za pra-ćenje povreda manjinskih prava, DarkoBaštovanović, kaže kako se Hrvati u Sr-biji, i dva desetljeća nakon završetka su-koba na prostoru bivše SFRJ, suočavajus visokim stupnjem diskriminacije.

„Slučajeva diskriminacije je mnogo.Predstavili smo im slučaj mladića hrvat-ske nacionalnosti, Josipa Bukovca izSonte, kao jedan paradigmatični primjeretničke stereotipije koja na kraju možerezultirati teškim fizičkim ozljedama. Bu-dući da sam iz Srijema, znam da su tamoHrvati uplašeni čak i prijaviti slučajevevrijeđanja na nacionalnoj osnovi“, kažeBaštovanović.

Po njegovim riječima, reakcije mjeroda-vnih tijela nisu adekvatne, budući da unjihovim izvješćima ovi incidenti nisuokarakterizirani kao etnički motivirani.

U HNV-u rade monitoring slučajeva dis-kriminacije Hrvata, ali im za adekvatnoobavljanje toga posla nedostaju financij-ska sredstva.

„Bilo bi dobro kada bismo imali sred-stava za adekvatan monitoring slučajevadiskriminacije s kojim bismo izišli u jav-nost. Primjerice, srpska manjina u Hr-vatskoj dobiva novac iz državnog prora-čuna za tiskanje publikacije o etničkimotiviranim incidentima spram pripad-nika te zajednice“, kaže Baštovanović.

Baštovanović vjeruje u proces europskihintegracija kao u proces uređivanja cje-lokupnog srbijanskog društva i nada se,ako ne promjeni svijesti u društvu, ondabarem redovitom iznošenju slučajevadiskriminacije u javnost i odgovarajućojreakciji mjerodavnih tijela.

Osim Darka Baštovanovića, s predstavni-cima OESS-a razgovarali su i predsjednikHNV-a, Slaven Bačić, te zastupnik u re-publičkoj skupštini, Tomislav Žigmanov.

U

13 Minority News

Bošnjačka zajednica

Nacionalna vijeća tretirati kao legitimnepartnere

Izvor: Bošnjačko nacionalno vijećea sastanku predstavnika na-cionalnih manjina sa mini-strom Brankom Ružićem uBeogradu, održanog 25. jula,

predsjednik Bošnjačkog nacionalnog vi-jeća, dr. Sulejman Ugljanin, istakao je po-trebu da se ubuduće nacionalna vijećatretiraju kao legalan i legitiman partner ida se prijedlozi manjinskih predstavnikaugrade u oba zakona koja regulišu ma-njinsko pitanje.

“Prijedloge nacionalnih vijeća, također,neophodno je ugraditi u Akcioni plan zamanjine i jasno utvrditi merljive pokaza-telje za praćenje realizacije Akcionogplana.

Kada se tiče Bošnjaka konkretno: da se uAkcioni plan za manjine uvrste obaveze

države da riješi pitanje nestalih Bošnjaka,masovne otmice i druge zločine počinjenenad Bošnjacima u Sandžaku iz 90-tih i da

se predvidi uspostavljanje institucija i me-hanizama kako se to nikada više ne bi po-novilo”, naglasio je predsjednik Ugljanin.

N

Otklonjene sve prepreke u štampanju udžbenika na

bosanskom jeziku a sastanku predstavnika Bo-šnjačkog nacionalnog vijeća,Ministarstva prosvjete,nauke i tehnološkog razvoja

i Zavoda za udžbenike, održanom 27.jula, postignut je dogovor o svim poj-movima koji određuju nacionalni i kul-turni identitet Bošnjaka uključujući itermin Sandžak, kao i o njihovom kori-štenju u rukopisima udžbenika na bo-sanskom jeziku. Ministar je preuzeoobavezu da o postignutom dogovorusa sastanka obavijesti Vladu RepublikeSrbije kako bi Vlada dala saglasnost.

Na sastanku je također ustanovljenokoje su obaveze iz Memoranduma dosada realizovane i u kojim fazama iz-rade se nalaze nedostajući udžbenicina bosanskom jeziku, te je dogovorenoda učenici u nastavi na bosanskom je-ziku do početka školske 2017/18. go-dine dobiju većinu udžbenika koji sudefinisani Memorandumom i aneksomMemoranduma o izdavanju udžbenika.Memorandumom je predviđeno da ne-

dostajuće udžbenike i dodatke udžbe-nicima na bosanskom jeziku izradi ištampa javni izdavač, Zavod za udžbe-nike, u saradnji sa Bošnjačkim nacio-nalnim vijećem i Ministarstvom pro-svjete.

Ministar prosvjete upoznao je pred-stavnike Vijeća da su predsjednik Na-cionalnog prosvjetnog savjeta, prof.dr. Aleksandar Lipkovski, i predsjednikZavoda za unapređivanje obrazovanjai vaspitanja, prof. dr. Zoran Avramović,smijenjeni sa tih funkcija. Zavod zaudžbenike predstavljali su DragoljubKojčić, direktor i glavni urednik Za-voda, Milorad Marjanović, direktor iz-davačkog sektora, i urednica Vesna Pa-jević.

Sastanku su u ime Bošnjačkog nacio-nalnog vijeća prisustvovali potpred-sjednik Vijeća, Esad Džudžo, predsjed-nik Izvršnog odbora, Hasim Mekić, ipredsjednik Odbora za obrazovanje,Bajro Gegić.

N Esad Džudžo, pot-predsednik BNV, je 18.

jula uputio pisma ministru prosvete i

tehnološkog razvoja,Mladenu Šarčeviću,

kao i direktoru Zavodaza udžbenike,

Dragoljubu Kojčiću, u kojem je izrazio

očekivanje da će bitiizvršene obaveze

preuzete potpisiva -njem Memoranduma o izdavanju udžbenikana bosanskom jeziku,

kao i Aneksom Memoranduma.

14 Minority News

U NBS otvorena izložba „Listanje vremena, jevrejska periodika u Srbiji

od 1888. do 2016. godine“Izvor: Savez jevrejskih opština Srbije

Narodnoj biblioteciSrbije 21. jula otvo-rena je izložba „Li-stanje vremena: je-

vrejska periodika u Srbiji(1888-2016)“ autorke Biljane Al-bahari, bibliografa Narodne bi-blioteke Srbije, kojom se prviput hronološki i objedinjenopredstavljaju sva izdanja perio-dike Jevreja u Srbiji.

Postavka prati jevrejsku perio-diku kroz vremenski period odskoro 130 godina od prvog objavljenoglista “El amigo del pueblo” (Narodni pri-jatelj), koji je štampan 1888. godine uBeogradu, pa sve do današnjih dana. Naizložbi je predstavljeno 76 novina, časo-pisa, zbornika, almanaha i kalendara.Građa je podeljena u nekoliko celina, a

poseban segment čini šest listova koje suJevreji, poreklom iz Srbije, objavljivali uinostranstvu.

Katalog izložbe, između ostalog, daje za-nimljiv prikaz tri lista koja su izdavali Je-vreji u nemačkom i italijanskom zaroblje-

ništvu tokom Drugog svetskograta. Sa uredništvima tih listovasarađivale su i poznate javne lič-nosti: Oto Bihalji-Merin, Stani-slav Vinaver, Rafajlo Blam, SimaKaraoglanović i drugi. Posebnosu značajne informacije o časo-pisu/godišnjaku “Meranos”, kojije počeo da izlazi 1907. godine.Izdavali su ga Jevreji iz Kruševcakoji su prešli u pravoslavnuveru.

Izložbena građa, zajedno sapratećim katalogom, doprinosi popunja-vanju srpske nacionalne bibliografije pe-riodike i vredan je izvor za izučavanje jev -rejskog nasleđa u našoj zemlji i u širemevropskom kontekstu.

Izložba će trajati do 23. septembra.

U

Jevrejska zajednica

U planu formiranje odeljenja za digitalizaciju

Izvor: Mađar soiblioteka „Sarvaš Gabor“ iz Adeje uspešno konkurisala na kon-kursu za digitalizaciju, osvetlje-nje bine, nabavku knjiga na ma-

đarskom jeziku, održavanje predstava namađarskom koje su raspisali Mađarski na-cionalni savet, Fond „Sekereš Laslo“ i Fond„Bethlehen Gabor“.

Aron Čonka, direktor, rekao je da su najvaž-niji razvoj, digitalizacija, osvetljenje pozorištai nabavka knjiga na mađarskom jeziku.

- Od Ministarstva kulture smo dobili 521 hi-ljadu dinara za digitalizaciju i prateće radove.U avgustu ćemo nabaviti kompjutere, ske-nere, digitalnu bazu podataka i prateće soft-vere, u septembru i oktobru sledi montira-nje, a bibliotekari će imati obuku uz pomoćsaradnika iz Vojvođanske mađarske kulturneustanove. Voleli bismo da digitalizujemo i

stare i jedinstvene knjige iz naše biblioteke,kao i istorijsku dokumentaciju našeg mesta,da bismo ih sačuvali za buduće naraštaje.Dalje bi usledila i digitalizacija lektira, kojesu obavezne u osnovnoj ili srednjoj školi,kako bi bile dostupne i online. Na duge stazeplaniramo da ostvarujemo i dodatnu zaradudigitalizacijom dokumentacije drugih insti-tucija - izjavio je direktor i dodao da su druguznačajnu svotu u iznosu od 700.000 forintidobili na konkursu Fonda „Bethlehen Ga-bor“. Ta sredstva bi uložili u osvetljenje binepozorišta, što bi učinilo da predstave budukvalitetnije i efektnije.

Treća značajna investicija će se ostvaritizahvaljujući MNS-u, koji će donirati knjigena mađarskom jeziku knjižari „Sarvaš Ga-bor“ u vrednosti od milion forinti. AronČonka je rekao da sada u biblioteci ima31.533 knjige na mađarskom i 26.015

knjiga na srpskom jeziku. Istakao je i da sepreko Marai-programa trude da dopunebiblioteku knjigama na mađarskom. Smatrada je problem što je samouprava ove go-dine predvidela upola manje sredstava usvrhu obnavljanja kulturnih institucija uodnosu na prošlu godinu.

Konkurisali su na više konkursa i dobili sumanja, ali za njih značajna sredstva. Takosu od Fonda Sekereš Laslo i Bethlehen Ga-bor dobili 150.000 forinti za predstave namađarskom jeziku.

Pokrajinski Sekretarijat za kulturu je doni-rao 28.000 dinara za kupovinu knjiga i30.000 za jednu tehničku izložbu, koja sevezuje za dan mađarske fotografije. MNSje donirao 50.000 dinara za organizacijumanifestacije Dani jezičke kulture SarvašGabor.

B

Mađarska zajednica

15 Minority News

Češka zajednica

Trka češko-srpskog prijateljstvaIzvor: Škola plus

okviru tradicionalne mani-festacije „Trka češko-srpskogprijateljstva“ pod pokrovi-teljstvom Ambasade Češke

Republike i Ministarstva trgovine, tu -rizma i telekomunikacija održan je me-đunarodni biciklistički karavan, ove go-dine 7. po redu.

Cilj biciklističkog karavana je promocijakulture Čeha na ovim prostorima kao ipromocija zdravih stilova života. U ka-ravanu je aktivno učestvovalo 113 vo-zača od 6 do 76 godina što je, i poredvelike vrućine, stvorilo impozantnusliku o tome da je Škola plus ovu mani-festaciju pretvorila u značajnu i dru-štveno korisnu turističku ponudu.

Pored bezbedne i sigurne vožnje doČeškog sela, uz pomoć policijske pa-trole i redara iz redova organizatora,brojni učesnici imali su priliku da po-sete Muzej Čeha, da dobiju informacijeo prisustvu Čeha na ovim prostorima ida se podsete značaja negovanja mul-tikulturalnosti i tolerantnosti. Vesela iprijatna atmosfera, osmesi najmlađihkao i njihovih roditelja, prijatelja i sa-radnika, uz zakusku, osveženje, rekrea-ciju i maštovite radionice – pravi su do-kaz da stvaramo bolje društvo, uzjačanje međunacionalnog poverenjakod mladih.

Organizatori su obezbedili tim za mo-

nitoring koji je izdvojio učesnike koji supoštovali dogovor o bezbednoj vožnji,one koji su pomagali drugima i progla-sili najmlađe i najstarije učesnike. Do-dela nagrada je takođe pozitivno uti-

cala na to da se sledeće godine sviučesnici potrude da budu savesniji vo-zači i da prenesu pozitivna iskustva naljude iz svoje bliže okoline.

Značajan doprinos ovog biciklističkogkaravana ogleda se u podizanju svestistanovništva o potrebi međuetničkog

dijaloga. Takođe, Škola plus afirmišepozitivne vrednosti iz zajedničke istorijedva naroda kao i prožimanje međusob-nih kultura i doprinosi boljem upozna-vanju osobenosti predstavnika češke

manjine. Mladi se na taj način podstičuda razmišljaju i deluju u duhu toleran-cije. Cilj manifestacije je međusobnoupoznavanje učesnika pripadnika raz-ličitih nacionalnosti radi prevazilaženjakulturoloških i jezičkih razlika, te pro-mociji vrednosti od značaja za kulturniidentitet Čeha u Srbiji.

Nemačka zajednica

Obnova nemačke kultureIzvor: Danas

emački narodni savez, ne-politička organizacija ne-mačke manjine u Srbiji sasedištem u Subotici, uspo-

stavila je saradnju sa gradom Zrenja-ninom, gde je 5. jula formirana podruž-nica, a uskoro se planira otvaranjekancelarije.

Tim povodom u Zrenjaninu je boraviopredsednik organizacije, Rudolf Vajs,sa saradnicima, a u gradskoj kući jeodržana promocija aktivnosti i kultur-nih sadržaja koje će ovo udruženje or-ganizovati.

– Početak saradnje označiće kultura.Ideja je da se organizuje besplatna školanemačkog jezika, da se organizuju iz-ložbe i predstave aktivnosti nemačkemanjine u našem gradu. Ono što miočekujemo jeste otvaranje vrata za našaudruženja i sam grad kod predstavnikadržavnih institucija u Nemačkoj, što seu Subotici pokazalo kao aktivnost kojuovaj savez organizuje, naveo je pomoć-nik gradonačelnika, Saša Santovac. Ne-mački narodni savez posrednik je i u ko-munikaciji sa svim narodima u Srbiji, apruža i praktičnu podršku građanima uadministrativnim poslovima.

– Zrenjanin bi trebalo da vrati pozi-ciju kulturnog centra Nemaca u Ba-natu. Dalje, mi smo tu da pomo-gnemo kod aktuelnih tema, a sada jeto tema jednokratne pomoći koju jeodobrila nemačka Vlada u visini od2.500 evra za svakog pripadnika ne-mačke zajednice koji je stradao poosnovu svog porekla nakon drugogsvetskog rata, a bio je na prisilnomradu ili logoru. Rok za predaju zahtevaje 31. decembar ove godine. Naša po-družnica će pomagati da se popuneformulari, naveo je Rudolf Vajs.

U

N

Publikaciju podržava Fondacija za otvoreno društvo, Ambasada Sjedinjenih Američkih Država iz Beograda iMisija OEBS u Srbiji. Mišljenja objavljena u biltenu ne predstavljaju nužno zvanične stavove vlada

i organizacija koje finansiraju projekat