Odległość jako bariera w dostępie do szkolnictwa dla uczniów z Podkarpacia

Plan prezentacji

• Odległość do szkoły w literaturze przedmiotu– Analiza treści– Kluczowe tezy

• Wynik badań• Wnioski

Liczba publikacji z zakresu odległości do szkoły, jej wpływu na partycypację w

systemie edukacyjnym oraz na osiągnięcia szkolne

ANALIZA TREŚCIANALIZA TREŚCI

Odległość a dostępność szkolnictwa i osiągnięcia szkolneDistance learning i distance educationMobile educationRemote laboratoriesSposób docierania do szkoły i zdrowie

Odległość restauracji od szkółSłużba zdrowia w krajach trzeciego świataDostęp do służby zdrowia a odległośćJakość szkół a ceny domówSocial distance & mental illnes

Najważniejsze pojęcia w tekstach kluczowych

Najważniejsze pojęcia w tekstach kluczowych

Najważniejsze pojęcia w tekstach kluczowych

Najważniejsze pojęcia w tekstach kluczowych

KLUCZOWE TEZYKLUCZOWE TEZY

Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach wiejskich

• Źródło problemu: postępująca koncentracja szkół i dowożenie uczniów

• Efekty: obciążenie czasu ucznia oraz jego rodziny – dowożeniem dziecka • Jeśli są możliwości to

• Pojawiają się koszty: czas i pieniądze lub – korzystaniem z transportu szkolnego• konieczność rezygnacji z zajęć dodatkowych ze względu na

uzależnienie od transportu zorganizowanego. • dodatkowe ryzyko związanym z nieodpowiedzialnym

zachowaniem dzieci i młodzieży w autobusie, • dużo większe straty czasu, w efekcie brak czasu na– sen, zabawę, podtrzymywanie relacji z rodzicami.

Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach wiejskich - cd.

– Można także wskazać, że kierowanie się przez samorządy interesem ekonomicznym nie uwzględnia ceny czasu poświęcanego przez młodzież na dojazdy. • Skumulowany czas dojazdu do odległej szkoły przez kilka lat

może zabierać dziecku nawet kilka miesięcy (bez przerwy). – Wykazać można również, że wzrost odległości do szkoły

podstawowej obniża osiągnięcia uczniów w testach zewnętrznych.

• Osobnym problemem jest dostępność przestrzenna szkolnictwa podstawowego w krajach gorzej rozwiniętych. – Efektem wzrostu odległości do szkoły nie jest niewyspanie i

niższe wyniki w nauce, lecz zakończenie nauki i podjęcie pracy.

Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach miejskich (i podmiejskich)

• W przestrzeni miejskiej problem odległości funkcjonuje przede wszystkim w kontekście segregacji – rasowej i – ekonomicznej Możliwość wyboru szkoły przez rodziców (mająca prowadzić do

podniesienia poziomu nauczania) może prowadzić do wyboru bardziej odległych, lecz lepszych szkół jedynie przez uczniów z rodzin będących w lepszej sytuacji ekonomicznej. Uczniowie, którzy uczęszczają do gorszej szkoły i jednocześnie, których nie stać na wybór lepszej szkoły pozostają w placówkach o coraz niższym poziomie.

Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach miejskich (i podmiejskich) –cd.

• Problemy w dostępie do szkół na obszarze miejskim w podobnym kontekście jak na obszarze wiejskim. – obszary dużych miast, z których dotarcie do szkoły może

zająć nawet kilka godzin (+ wszystkie problemy ze szkół wiejskich, które się z tym wiążą)

• Inny problem to zmiana sposobu docierania do szkoły na „bierny” (samochód, autobus), co wpływa na– pogorszenia sprawności fizycznej i – stanu zdrowia młodzieży.

Szkolnictwo wyższe

• Nieliczne badania wskazują na pozytywny wpływ niewielkiej odległości do dobrej szkoły wyższej na lepsze wyniki osiągane przez uczniów, które jednocześnie nie byłyby konsekwencją nauki na tej uczelni.

• Znaczna odległość od uczelni i konieczność podjęcia nauki poza miejscem zamieszkania może wpływać na znaczne obniżenie poziomu życia studentów. Nie analizowano jednak wpływu tego czynnika na osiągnięcia szkolne.

PRZEDMIOT ANALIZPRZEDMIOT ANALIZ

Szkolnictwo wyższe

• Wzrost odległości do szkoły wyższej negatywnie wpływa na podejmowanie studiów. – Wzrost odległości o 10 kilometrów do najbliższej szkoły

wyższej obniża prawdopodobieństwo podjęcia nauki w tego typu szkole o kilka procent (w zależności od kraju oszacowania te są różne).

– Dotyczy to zwłaszcza osób z rodzin o trudniejszej sytuacji ekonomicznej i kobiet.

– Większa odległość do dobrych szkół wyższych przy dostępności szkół gorszych obniża prawdopodobieństwo podjęcia nauki w tych pierwszy, jednak nie wpływa na obniżenie prawdopodobieństwa podjęcia studiów w ogóle.

WYNIKI BADAŃ

Macierz modelowa ładunków czynnikowych (pattern matrix) – motywy wyboru szkoły/uczelni przez respondentów

Składowa

1 2 3 4 5 6

Ze względu na wysokie umiejętności absolwentów kończących tę szkołę (uczelnię) ,814 Dobra opinia o tej szkole (uczelni) ,786 -,109Wysoka wartość uzyskanego dyplomu ,680 -,250 Pozycja w rankingach wybranej szkoły (uczelni) ,678 -,103 ,168 Szkoła (uczelnia) miała dobrą reklamę ,592 ,103 ,190 Możliwość udziału w bogatym życiu kulturalnym szkoły (uczelni) ,531 ,227 ,165Duże szanse na uzyskanie dobrej pracy po ukończeniu szkoły (uczelni) ,503 ,119 -,327 ,148Nie miałem wystarczająco dużo pieniędzy, aby pójść do szkoły (na uczelnię), którą uważam za lepszą ,731 -,103 ,193Stać mnie było tylko na dojazd do tej szkoły (uczelni) ,725 ,113Brakowało mi wsparcia rodziny, aby pójść do innej szkoły (na inną uczelnię) ,712 ,165 -,168Rodzice nie wspierali mnie w moich planach wyboru innej szkoły (uczelni) ,116 ,642 ,136 -,200Wysokie koszty utrzymania w mieście w którym znajduje się szkoła (uczelnia), do której chciałem pójść ,593 ,166 -,106 ,236Nikt nie doradził mi wyboru innej szkoły (uczelni) ,428 ,227 -,192Moje świadectwo było zbyt słabe abym mógł wybrać lepsza szkołę (uczelnię) ,799 -,136 ,124Moje oceny szkolne uniemożliwiły mi wybór lepszej szkoły (uczelni) ,723 -,154 Brakowało mi umiejętności, aby uczyć się (studiować) w innej szkole (na innej uczelni) ,111 ,700 ,123Było mi wszystko jedno do jakiej szkoły (na jaką uczelnię) pójdę ,523 ,141 -,129 -,109Nie chciało mi sie starać sie o przyjęcie do lepszej szkoły (na lepszą uczelnię) -,132 ,114 ,508 Myślę, że w lepszej szkole (na lepszej uczelni) mógłbym sobie nie poradzić ,293 ,492 Wybrałem(am) tę szkołę (uczelnię) zgodnie z przeświadczeniem „lepsza ta niż żadna” -,151 ,259 ,481

Bliska odległość do szkoły (uczelni) -,177 ,753

Odpowiadała mi lokalizacja szkoły (uczelni) -,132 ,721 ,126

Chciałem pozostać blisko rodziny i znajomych ,126 ,658 -,201

Żadna inna szkoła (uczelnia) nie była tak blisko mojego miejsca zamieszkania -,148 ,271 ,615

Żadna inna szkoła (uczelnia) zgodna z moimi zainteresowaniami nie była tak blisko ,320 ,419 -,115 Rodzice uczyli się (studiowali) w tej szkole (na tej uczelni) -,134 ,681 ,242W tej szkole (uczelni) uczyło się lub uczy się moje rodzeństwo ,602 ,126Rodzice chcieli, abym studiował(a) w tej szkole / na tej uczelni ,157 ,148 -,106 ,592 Do tej szkoły (na tę uczelnię) uczęszczali lub uczęszczają moi znajomi -,323 ,223 ,328 ,464 Chciałem studiować w dużej szkole (na dużej uczelni), takiej gdzie uczy się (studiuje) wielu uczniów (studentów)

,224 ,162 ,365 ,202

Możliwość podjęcia pracy w trakcie trwania nauki ,134 ,710Możliwość otrzymania miejsca w bursie/akademiku -,208 ,411 ,618Brak opłat za naukę lub niskie czesne ,116 ,265 -,138 ,419Łatwy dostęp do informacji o szkole (uczelni) ,345 ,179 ,387

.

Źródło: Badania własne.

Testy efektów międzyobiektowych – wieloczynnikowa analiza wariancji – zmienna zależna: bariera dużej odległości, jako

motyw wyboru szkoły / uczelni.Zmienna zależna: Bariera dużej odległości

ŹródłoTyp III sumy kwadratów

dfŚredni

kwadratF

Istotność

Cząstkowe Eta

kwadratModel skorygowany 240,658a 17 14,156 14,735 ,000 ,058

Stała 3,912 1 3,912 4,072 ,044 ,001Płeć 10,638 1 10,638 11,072 ,001 ,003Typ miejscowości zamieszkania

24,538 2 12,269 12,770 ,000 ,006

Wykształcenie ojca 1,985 3 ,662 ,689 ,559 ,001Wykształcenie matki 8,606 3 2,869 2,986 ,030 ,002Poziom życia rodziny 9,021 2 4,511 4,695 ,009 ,002Samoocena jako ucznia/studenta

,286 2 ,143 ,149 ,862 ,000

Typ szkoły 135,314 4 33,829 35,212 ,000 ,034błąd 3887,081 4046 ,961

Ogółem 4127,780 4064Ogółem skorygowane 4127,739 4063

a. R kwadrat = ,058 (Skorygowane R kwadrat = ,054)

Struktura współczynników Funkcja 1a Funkcja 2a Funkcja 3a Funkcja 4a

Motywy socjalno-finansowe ,678* ,317 ,312 -,318Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego)

,487* ,124 ,300 -,032

Słabe wyniki w nauce ,438 -,552* ,286 ,350Dobra opinia o szkole/uczelni -,163 ,394* ,359 -,122Wpływ osób trzecich -,181 -,354 ,873* -,244Bariera dużej odległości ,189 ,301 ,608 ,700*

Funkcje w środkach ciężkości grupb

ZSZ ,242 -,696 ,108 ,017Technikum ,001 -,081 -,148 -,048Liceum -1,068 ,233 ,065 ,033Szkoła wyższa – studia I stopnia ,717 ,477 ,015 ,130Szkoła wyższa – studia magisterskie ,611 ,660 ,199 -,322

Wartości własne ,365 ,183 ,013 ,010Korelacje kanoniczne ,517 ,393 ,113 ,100Procent wariancji 63,9 32,0 2,3 1,8

Analiza dyskryminacyjna respondentów ze względu na motywy i bariery wyboru kończonej szkoły (uczelni).

• Funkcja czwarta (wyjaśniająca jedynie 1,8% wariancji) pozwala na odróżnienie studentów I stopnia od osób kończących studia magisterskie. Pierwsza ze wspomnianych grup w większym stopniu niż druga w wyborze uczelni kierowała się barierami związanymi z dużą odległością.

• Taki wniosek na pierwszy „rzut oka” wydawać się może zaskakujący. Wszak uczelni pozwalających kontynuować naukę na studiach magisterskich jest mniej niż uczelni licencjackich, a co za tym idzie studenci (generalnie), aby podjąć w nich naukę muszą pokonać większe odległości. W tym kontekście postawić kilka hipotez. Najbardziej prawdopodobna tłumaczyłaby mniejszą rolę bariery odległości w przypadku studentów studiów magisterskich niż licencjackich, tym że osoby studiujące na licencjatach, dla których ważnym motywem wyboru szkoły była odległość od miejsca zamieszkania, z tego właśnie powodu nie podejmują studiów magisterskich, z definicji ulokowanych w dalej położonych, większych ośrodkach miejskich. Hipotezę tę określić można jako hipotezę „eliminacji”.

Struktura współczynników Funkcja 1a Funkcja 2a Funkcja 3a

Motywy socjalno - finansowe ,721* ,571 ,170Słabe wyniki w nauce ,676* -,200 ,003Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego)a

,486* ,159 ,217

Bariera dużej odległościa ,484* ,052 -,259Dobra opinia o szkole / uczelni -,169 ,804* -,088Wpływ osób trzecicha -,144 -,043 ,667*

Funkcje w środkach ciężkości grupb

Inna na Podkarpaciu ,351 -,264 -,027W Rzeszowie ,193 ,127 ,001W Krakowie -,535 -,001 -,056Inna w Polsce -,289 -,088 ,090

Wartości własne ,108 ,021 ,002Korelacje kanoniczne ,313 ,143 ,046Procent wariancji 82,5 15,9 1,6

Analiza dyskryminacyjna respondentów uczących się w szkołach / uczelniach zlokalizowanych w różnych obszarach Polski ze względu na

motywy i bariery wyboru ukończonej szkoły (uczelni).

Struktura współczynników Funkcja 1a Funkcja 2a Funkcja 3a

Motywy socjalno - finansowe ,745* ,617 -,254Słabe wyniki w nauce ,697* -,219 ,682Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego)a

,478* -,150 ,158

Bariera dużej odległościa ,276* ,089 ,130Dobra opinia o szkole / uczelni -,174 ,873* ,456Wpływ osób trzecicha -,102 ,107 ,364*

Funkcje w środkach ciężkości grupb

Inna na Podkarpaciu ,334 -,244 ,004W Rzeszowie ,188 ,117 -6,512E-5W Krakowie -,527 -,002 ,009Inna w Polsce -,265 -,079 -,014

Wartości własne ,102 ,018 ,000Korelacje kanoniczne ,304 ,132 ,007Procent wariancji 85,1 14,9 O,o

Analiza dyskryminacyjna respondentów studiujących na uczelniach zlokalizowanych w różnych obszarach Polski ze względu na motywy i bariery

wyboru ukończonej szkoły (uczelni).

• Generalnie można powiedzieć, iż osoby studiujących poza województwem nie kierują się motywami ekonomicznymi oraz deklarują, że wyniki w nauce nie były dla nich barierą. Percepcja bariery odległości zwiększa prawdopodobieństwo podejmowania nauki na Podkarpaciu – zwłaszcza poza Rzeszowem. Z kolei w przypadku zróżnicowania wewnątrzregionalnego wybór uczelni rzeszowskiej motywowany jest dobrą opinia o szkole uczelni oraz ułatwieniami finansowo-socjalnymi. Odczuwanie bariery odległości ma minimalny wpływ na wybór uczelni w ramach Podkarpacia.

Czynniki wpływające na podjęcia studiów zgodnie z planem kontynuowania nauki (regresja logistyczna)

BBłąd

standardowyWald df Istotność Exp(B)

Płeć (gr. odniesienia Kobiety) -,260 ,233 1,243 1 ,265 ,771Typ miejscowości zamieszkania (Wieś) 1,418 2 ,492Miasta do 50 tys. m. ,322 ,277 1,352 1 ,245 1,380Miasta powyżej 50 tys. m. ,176 ,327 ,291 1 ,590 1,193

Wykształcenie ojca (podstawowe lub niższe) 11,282 3 ,010Zasadnicze zawodowe ,860 ,312 7,578 1 ,006 2,363Średnie 1,103 ,350 9,917 1 ,002 3,014Wyższe 1,145 ,502 5,211 1 ,022 3,143

Wykształcenie matki (podstawowe lub niższe) ,945 3 ,815Zasadnicze zawodowe -,055 ,386 ,020 1 ,887 ,947Średnie ,136 ,384 ,126 1 ,723 1,146Wyższe ,308 ,500 ,379 1 ,538 1,360

Poziom życia rodziny (Niski) ,700 2 ,705Przeciętny ,122 ,260 ,219 1 ,640 1,129Wysoki -,109 ,283 ,149 1 ,699 ,896

Samoocena jako ucznia / studenta (Poniżej dobrej) 23,326 2 ,000Dobra 1,036 ,256 16,336 1 ,000 2,819{Powyżej dobrej 1,586 ,358 19,613 1 ,000 4,884

Typ Szkoły (Technikum) 54,557 3 ,000Liceum 2,191 ,394 30,956 1 ,000 8,948Studia I stopnia ,562 ,287 3,835 1 ,050 1,754Studia II stopnia -1,457 ,474 9,442 1 ,002 ,233

Dobra opinia o szkole / uczelni ,126 ,135 ,880 1 ,348 1,135Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego) -,113 ,134 ,704 1 ,401 ,893Słabe wyniki w nauce -,085 ,132 ,411 1 ,521 ,919

Bariera dużej odległości -,108 ,122 ,784 1 ,376 ,898Wpływ osób trzecich ,076 ,138 ,308 1 ,579 1,079

Motywy socjalno - finansowe -,295 ,139 4,543 1 ,033 ,744Stała -,782 ,433 3,260 1 ,071 ,457

FGI

Uczestnik2 [Politechnika]: Politechnika jest najlepszą uczelnią na Podkarpaciu. Mnie kilometry ograniczały. Został mi ten Rzeszów. A jak już studiować to na najlepszej uczelni.

Czynniki wpływające na miejsce podjęcia studiów (regresja logistyczna)

BBłąd

standardowyWald df Istotność Exp(B)

Płeć (gr. odniesienia Kobiety) ,270 ,212 1,632 1 ,201 1,311Typ miejscowości zamieszkania (Wieś) ,596 2 ,742Miasta do 50 tys. m. ,168 ,235 ,510 1 ,475 1,183Miasta powyżej 50 tys. m. ,134 ,266 ,251 1 ,616 1,143

Wykształcenie ojca (podstawowe lub niższe) 1,161 3 ,762Zasadnicze zawodowe ,389 ,396 ,965 1 ,326 1,476Średnie ,415 ,409 1,033 1 ,310 1,515Wyższe ,463 ,468 ,978 1 ,323 1,589

Wykształcenie matki (podstawowe lub niższe) 3,369 3 ,338Zasadnicze zawodowe -,379 ,427 ,789 1 ,374 ,685Średnie -,649 ,419 2,399 1 ,121 ,522Wyższe -,383 ,473 ,653 1 ,419 ,682

Poziom życia rodziny (Niski) 1,096 2 ,578Przeciętny ,123 ,249 ,244 1 ,622 1,131Wysoki ,276 ,267 1,069 1 ,301 1,318

Samoocena jako ucznia / studenta (Poniżej dobrej) 10,398 2 ,006Dobra ,278 ,281 ,980 1 ,322 1,321{Powyżej dobrej ,923 ,323 8,152 1 ,004 2,517

Typ Szkoły (Technikum) 21,108 3 ,000Liceum 1,219 ,275 19,650 1 ,000 3,384Studia I stopnia ,392 ,341 1,320 1 ,251 1,480Studia II stopnia ,594 ,762 ,608 1 ,436 1,812

Dobra opinia o szkole / uczelni ,042 ,110 ,145 1 ,704 1,043Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego) -,001 ,133 ,000 1 ,991 ,999Słabe wyniki w nauce -,101 ,131 ,592 1 ,442 ,904

Bariera dużej odległości -,260 ,102 6,458 1 ,011 ,771Wpływ osób trzecich -,045 ,123 ,134 1 ,715 ,956

Motywy socjalno - finansowe -,302 ,130 5,375 1 ,020 ,739Stała -2,121 ,545 15,121 1 ,000 ,120

Czynniki wpływające na podjęcie nauki zgodnie z planem kontynuowania nauki (regresja logistyczna)

BBłąd

standardowy

Wald df Istotność Exp(B)

Płeć (gr. odniesienia Kobiety) ,351 ,184 3,650 1 ,056 1,420Typ miejscowości zamieszkania (Wieś) 1,415 2 ,493Miasta do 50 tys. m. ,018 ,207 ,007 1 ,932 1,018Miasta powyżej 50 tys. m. ,268 ,233 1,333 1 ,248 1,308

Wykształcenie ojca (podstawowe lub niższe) 2,243 3 ,523Zasadnicze zawodowe -,398 ,294 1,829 1 ,176 ,672Średnie -,239 ,310 ,594 1 ,441 ,787Wyższe -,413 ,375 1,209 1 ,271 ,662

Wykształcenie matki (podstawowe lub niższe) 2,306 3 ,511Zasadnicze zawodowe ,474 ,372 1,625 1 ,202 1,606Średnie ,418 ,369 1,283 1 ,257 1,518Wyższe ,603 ,413 2,129 1 ,145 1,828

Poziom życia rodziny (Niski) 5,893 2 ,053Przeciętny ,343 ,211 2,635 1 ,105 1,409Wysoki -,119 ,236 ,254 1 ,614 ,888

Samoocena jako ucznia / studenta (Poniżej dobrej) 15,103 2 ,001Dobra 1,007 ,283 12,702 1 ,000 2,737{Powyżej dobrej 1,174 ,311 14,211 1 ,000 3,234

Typ Szkoły (ZSZ) 18,973 4 ,001Technikum -,189 ,470 ,162 1 ,687 ,828Liceum ,449 ,471 ,908 1 ,341 1,567Studia I stopnia ,910 ,471 3,725 1 ,054 2,484Studia II stopnia -,104 ,686 ,023 1 ,880 ,902Dobra opinia o szkole / uczelni ,148 ,101 2,146 1 ,143 1,159Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego) -,143 ,114 1,578 1 ,209 ,866

Słabe wyniki w nauce -,269 ,110 5,964 1 ,015 ,764Bariera dużej odległości -,040 ,090 ,192 1 ,661 ,961Wpływ osób trzecich -,070 ,108 ,421 1 ,516 ,933Motywy socjalno - finansowe -,114 ,112 1,049 1 ,306 ,892Stała -3,050 ,612 24,869 1 ,000 ,047

FGIModerator: Dlaczego ta szkoła? […]Uczeń 3:Dobry dojazd. Moderator: Czy ma znaczenie odległość od waszego miejsca

zamieszkania?[…].Uczeń 5:Ta była najbliższa do której mnie przyjęli.Uczeń 6:W pewnym sensie tak.Moderator: A gdzie pan mieszka?Uczeń 6:Koło Lubaczowa.Moderator: Odległość była tu problemem?Uczeń 6:Tak

FGIUczeń 1:Dla mnie ważna jest odległość od miejsca

zamieszkania, oraz to, że łatwo mi się dostać do Rzeszowa, a potem z dworca do szkoły.

Moderator: Czyli braliście pod uwagę odległość od miejsca zamieszkania? Dużo osób było takich?

Uczeń 7:Dużo osób jest w ogóle w internacie, bo nie da rady dojeżdżać, np. mamy w szkole dziewczynę z województwa świętokrzyskiego.

Czynniki wpływające na miejsce podjęcie nauki zgodnie z planem kontynuowania nauki (regresja logistyczna)

BBłąd

standardowyWald df Istotność Exp(B)

Płeć (gr. odniesienia Kobiety) ,356 ,209 2,885 1 ,089 1,427Typ miejscowości zamieszkania (Wieś) ,758 2 ,685Miasta do 50 tys. m. ,197 ,232 ,716 1 ,397 1,217Miasta powyżej 50 tys. m. ,122 ,265 ,212 1 ,645 1,130

Wykształcenie ojca (podstawowe lub niższe) 1,831 3 ,608Zasadnicze zawodowe ,502 ,395 1,621 1 ,203 1,653Średnie ,505 ,408 1,528 1 ,216 1,656Wyższe ,578 ,467 1,529 1 ,216 1,782

Wykształcenie matki (podstawowe lub niższe) 3,596 3 ,308Zasadnicze zawodowe -,374 ,424 ,776 1 ,378 ,688Średnie -,656 ,418 2,460 1 ,117 ,519Wyższe -,370 ,472 ,612 1 ,434 ,691

Poziom życia rodziny (Niski) 1,308 2 ,520Przeciętny ,162 ,247 ,427 1 ,513 1,176Wysoki ,302 ,264 1,306 1 ,253 1,353

Samoocena jako ucznia / studenta (Poniżej dobrej) 11,554 2 ,003Dobra ,323 ,275 1,378 1 ,240 1,381{Powyżej dobrej ,987 ,320 9,535 1 ,002 2,684

Typ Szkoły (ZSZ) 22,797 4 ,000Technikum 19,550 8738,028 ,000 1 ,998 3,094E8Liceum 20,816 8738,028 ,000 1 ,998 1,098E9Studia I stopnia 20,023 8738,028 ,000 1 ,998 4,964E8Studia II stopnia 20,223 8738,028 ,000 1 ,998 6,065E8

Dobra opinia o szkole / uczelni ,079 ,108 ,536 1 ,464 1,082Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego) ,026 ,132 ,038 1 ,845 1,026Słabe wyniki w nauce -,104 ,129 ,656 1 ,418 ,901

Bariera dużej odległości -,259 ,102 6,490 1 ,011 ,772Wpływ osób trzecich -,051 ,122 ,170 1 ,680 ,951

Motywy socjalno - finansowe -,316 ,129 6,054 1 ,014 ,729Stała -21,951 8738,028 ,000 1 ,998 ,000

FGI

Uczeń 5:Ja pochodzę z wioski. Dojazd do Rzeszowa, a jeszcze do drugiej miejscowości byłby ciężki. Takiego kierunku jaki jak chciałam nie ma w Rzeszowie. Trzeba by było dojeżdżać jeszcze połowę tego co dojeżdżam.

Moderator: Czyli odległość była problemem?Uczeń 5:Tak.Moderator: A jaki to był zawód?Uczeń 5:A lepiej nie mówić.

Czynniki wpływające na plany co do miejsca podjęcie nauki (regresja logistyczna)

BBłąd

standardowyWald df Istotność Exp(B)

Płeć (gr. odniesienia Kobiety) ,078 ,237 ,108 1 ,742 1,081Typ miejscowości zamieszkania (Wieś) 4,499 2 ,105Miasta do 50 tys. m. ,563 ,266 4,488 1 ,034 1,757Miasta powyżej 50 tys. m. ,224 ,301 ,551 1 ,458 1,251

Wykształcenie ojca (podstawowe lub niższe) 2,470 3 ,481Zasadnicze zawodowe ,441 ,411 1,151 1 ,283 1,554Średnie ,337 ,426 ,626 1 ,429 1,401Wyższe ,734 ,502 2,138 1 ,144 2,083

Wykształcenie matki (podstawowe lub niższe) 1,044 3 ,791Zasadnicze zawodowe -,306 ,499 ,377 1 ,539 ,736Średnie -,469 ,494 ,899 1 ,343 ,626Wyższe -,472 ,550 ,737 1 ,391 ,624

Poziom życia rodziny (Niski) 4,864 2 ,088Przeciętny -,183 ,281 ,424 1 ,515 ,833Wysoki ,378 ,301 1,577 1 ,209 1,459

Samoocena jako ucznia / studenta (Poniżej dobrej) ,888 2 ,642Dobra -,261 ,331 ,620 1 ,431 ,771{Powyżej dobrej -,090 ,381 ,056 1 ,813 ,914

Typ Szkoły (ZSZ) 14,237 4 ,007Technikum -,250 15682,418 ,000 1 1,000 ,778Liceum 20,292 13762,614 ,000 1 ,999 6,498E8Studia I stopnia 21,316 13762,614 ,000 1 ,999 1,809E9Studia II stopnia 20,349 13762,614 ,000 1 ,999 6,877E8

Dobra opinia o szkole / uczelni ,028 ,129 ,048 1 ,826 1,029Bariery związane z brakiem wsparcia (zwłaszcza finansowego) -,218 ,154 2,014 1 ,156 ,804Słabe wyniki w nauce -,252 ,151 2,780 1 ,095 ,778

Bariera dużej odległości -,337 ,120 7,859 1 ,005 ,714Wpływ osób trzecich ,243 ,139 3,075 1 ,079 1,275Motywy socjalno - finansowe -,184 ,144 1,627 1 ,202 ,832Stała -21,303 13762,614 ,000 1 ,999 ,000

WNIOSKIWNIOSKI

Wnioski• Na podstawie powyższych analiz można podjąć próbę

pozytywnego zweryfikowania hipotezy mówiącej o tym, że „Większa odległość do dobrych szkół wyższych przy dostępności szkół gorszych obniża prawdopodobieństwo podjęcia nauki w tych pierwszy, jednak nie wpływa na obniżenie prawdopodobieństwa podjęcia studiów w ogóle”.

• Można zatem powiedzieć, że wpływ bariery odległości na dostęp do edukacji jest skomplikowany. Nie obniża ona partycypacji w systemie edukacyjnym jednak zmniejsza szansę na to, iż młodzi ludzie będą w pełni realizować swoje możliwości edukacyjne.

Wnioski – cd.• Określenie wpływu tej bariery jest tym bardziej trudne,

iż kształtuje ona plany, co do miejsca kontynuowania nauki, również na poziomie szkoły średniej

Dodatkowo zauważyć można, że:• Zgodnie z przewidywaniami bariera ta w nieco

większym stopniu jest odczuwana przez kobiety• Bariera ta oddziałuje tak samo jak kierowanie się

motywami finansowymi co sugeruje, iż dotyczyć może osób o trudniejszej sytuacji materialnej

mgr Grzegorz Humenny