ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ­ ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114 ­ ΕΤΟΣ: 2014 ­ ΕΚΔΟΤΗΣ: MOUSSAS PUBLICATIONS

ο τύπος ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΤΟ ΘΕΜΑΑρκέστηκε στα μεγάλα ο Ποντίφικας

Δεν έγινε ειδική αναφορά στα Μαρωνίτικα χωριά. Το θέμα τοποθετήθηκε στα πλαίσια τηςπροστασίας των δικαιωμάτων των Χριστιανών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής

Σελ.3

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΟΥΓΙΑΛΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΟΡΦΑΝΟΥ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ

Ο υπουργός Γεωργίας καιΠεριβάλλοντος ανοίγειτα χαρτιά του στον «Τ»ΣΕΛ. 6-7

Πενήντα χρόνια ιερατικήςπαρουσίας και προσφοράςστην ΕκκλησίαΣΕΛ. 12-13

Οι σχέσεις Κύπρου - Βατικανού: Πορεία και ΠροοπτικήΣΕΛ. 11

Έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο ταπεινός ιερέαςτων εγκλωβισμένωνΣΕΛ. 8

2 ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Εικόνες του χτες...

...και του σήμερα

Η μοναδική αυτή φωτογραφία μας πάει πίσω στηδεκαετία του 1950. Απεικονίζει το προαύλιο της εκ-κλησίας του Αγίου Γεωργίου στον Κορμακίτη με ταγύρω καφενεία. Είναι άγνωστο για ποιό γεγονόςμαζεύτηκε τόσος πολύς κόσμος στην πλατεία τουχωριού. Θα μιλάμε σίγουρα για ένα από τα πιο ση-μαντικά γεγονότα των τότε χρόνων, εφόσον, είναιέκδηλη η πρωτοφανής κοσμοσυρροή. Κάποιοιείπαν πως είναι από την επίσκεψη του Άγγλου Κυ-βερνήτη στον Κορμακίτη όπου η νεολαία του χω-ριού ετοίμασε εκδήλωση προς τιμή του. Αυτόπαραμένει ωστόσο μία εκδοχή που δεν μπορέσαμενα επιβεβαιώσουμε. Η φωτογραφία είναι από τοαρχείο του Αντώνη Σολωμού.

Στη στήλη «Εικόνες του χτες και του σήμερα» φιλοξενούμε μια όμορφηφωτογραφία των τεσσάρων κοινοταρχών των κατεχομένων Μαρωνιτικώνχωριών μας την οποία πήραμε κατά τη συνάντηση τους στην πρόσφατηχοροεσπερίδα της ΕΝΑ Ασωμάτου στο καφεστιατόριο Μαρκί. Οι τέσσε-ρεις εκλελεγμένοι «άρχοντες» Ηλίας Κατσιολούδης Γκούρας για τον Κορ-μακίτη, Αντώνης Καράχαννας για τον Ασώματο, Παρτελής Χατζηφεσάςγια την Αγία Μαρίνα και Χριστάκης Χατζηαντώνης για την Καρπάσια,διατηρούν μεταξύ τους φιλικότατες μέχρι αδερφικές σχέσεις και πολλέςφορές τους συναντήσαμε μαζί στις διάφορες εκδηλώσεις να συζητούν ταπροβλήματα των κατεχομένων χωριών των Μαρωνιτών. Η έγνοια και η ανησυχία τους για την ευημερία των χωριών και των κα-τοίκων τους όπου και αν ευρίσκονται είναι δεδομένη και παρά τις αντίξοεςσυνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται πολλές φορές να επιτελέσουν τοέργο τους, τους βλέπουμε καθημερινά να αλωνίζουν υπουργεία, γραφεία,νοσοκομεία και όπου αλλού χρειαστεί για να επιλύσουν τα προβλήματα.Οφείλουμε όλοι, πολιτικές και εκκλησιαστικές αρχές, σωματεία και οργα-νωμένα σύνολα, φίλοι και εχθροί, να τείνουμε χέρι βοήθειας προς τουςκοινοτάρχες μας και να σταθούμε δίπλα τους στην μεγάλη προσπάθειατους για την διάσωση της ιστορικής γης των χωριών μας.

Εκ μέρους της μεγάλης οικογένειας του «Πίστηκαι Φως» στην Κύπρο, της δεύτερης θα έλεγα οι-κογένειας του εκλεχτού μας φίλου Μιχάλη Κα-τσιολούδη, θα ήθελα σήμερα να μοιραστώ μαζίσας λίγη από τη μεγάλη χαρά που μας έδωσε όλααυτά τα χρόνια της παρουσίας του ανάμεσα μας.

Ο Μιχάλης, αγαπητοί φίλοι, όπως και όλη η οικο-γένεια του, ήταν και είναι μέχρι σήμερα, όπωςόλοι θα ξέρετε, τα θεμέλια πάνω στα οποία κτί-στηκαν στην Κύπρο οι κοινότητες «Πίστη καιΦως». Είναι η πρώτη οικογένεια γύρω από τηνοποία το 1986 δημιουργήθηκαν οι πρώτες κοινό-τητες μας. Έκτοτε, η παρουσία τους και η προ-σφορά τους στην ζωή των κοινοτήτων, είναισυνεχής και πολύ σημαντική.

Από το 2010 μέχρι το 2012, το παγκόσμιο κίνημα«Πίστη και Φως» γιόρτασε τα 40χρονα του,διοργανώνοντας σε ολόκληρο τον κόσμο προ-σκυνήματα υπό τον γενικό τίτλο «Αγγελιαφόροιτης Χαράς».

Και αυτό, όπως μας γράφει ο πατέρας ΙσαάκΜαρτίνεζ, διεθνής πνευματικός του κινήματοςμας, επειδή «….αυτό που ακούμε και βλέπουμεστο Πίστη και Φως είναι η χαρά: η χαρά της γιορ-τής, η χαρά της συνάντησης, η χαρά της φιλίας, ηχαρά της αλληλοβοήθειας! Η χαρά! Αυτό είναιπου βιώνουμε στις συναντήσεις της κοινότηταςμας, στις γιορτές και τα προσκυνήματα και στηνκαθημερινότητα της ζωής μας». Αυτή είναι η χαράπου βίωσες και εσύ αγαπητέ μας Μιχάλη! Στις μη-

νιαίες συναντήσεις μας, στα προσκυνήματα μαςστον Κύκκο, στην Λούρδη, στους Αγίους Τόπουςκαι στον Λίβανο, στις κατασκηνώσεις μας στη Λε-μεσό, στη Λάρνακα και στη Αγία Νάπα, στις νυ-χτερινές εξόδους και στους περιπάτους μας!

«Πηγή της χαράς μας είναι ο Χριστός όταν μαςκαλεί «Ελάτε σε μένα όλοι όσοι κοπιάζετε κι είστεφορτωμένοι, κι εγώ θα σας ξεκουράσω». Ερχόμε-νοι στην κοινότητα κουβαλάμε ο καθένας μας τονπόνο, τη θλίψη και τα δάκρυα του. Όταν μοιρα-ζόμαστε το φορτίο και δημιουργούμε δεσμούς φι-λίας, μπορούμε, όλοι μαζί, να γιορτάσουμε, νατραγουδήσουμε, να χορέψουμε, να βρούμε τηνανάπαυση, τη γαλήνη και τη χαρά του Κυρίου όλοιμαζί». Και εσύ, αγαπητέ μας Μιχάλη, αυτά όλα

έκανες, μοιράστηκες το φορτίο, δημιούργησες φί-λους, γιόρτασες, τραγούδησες, χόρεψες, βρήκεςτην ανάπαυση, τη γαλήνη και τη χαρά!

«Είναι παράδοξη αυτή η χαρά» αγαπητοί μουφίλοι λέγει ο πατέρας Μαρτίνεζ. «Είναι δύσκολονα φανταστεί κάποιος τη χαρά να συνυπάρχει μετην αναπηρία και τον πόνο, να γεννιέται από τησυνύπαρξη με άτομα με αναπηρίες». Και όμωςείναι αυτή τη χαρά που μας πρόσφερες, αγαπητέμας Μιχάλη! Τη χαρά που πήγαζε μέσα από τοδικό σου πόνο! Είναι αυτή τη χαρά που μας έδω-σες με τα ωραία σου τσιαττιστά και τα όμορφα κυ-πριακά τραγούδια σου κάθε φορά πουσυναντιόμασταν στην κοινότητα!

«Ο καθένας στο Πίστη και Φως είναι παρών γιανα συμβάλει έτσι ώστε σύμφωνα με τον ψαλμό «ηθλίψη ν’ αλλάξει σε ευφρόσυνο χορό, τα ρούχα ταπένθιμα να βγουν και τη χαρά να ντυθούν». Καιεσύ, αγαπητέ μας Μιχάλη, αυτό έκανες για μαςπάντοτε! Μέσα σε λίγες μόνο στιγμές μετέτρεπεςτη θλίψη μας σε χαρά και σκόρπαγες παντού τογέλιο και το χαμόγελο!

Έζησες αγαπητέ μας Μιχάλη, σε αυτό τον πρό-σκαιρο κόσμο με ΠΙΣΤΗ και τώρα ήρθε η ώρα ναβαδίσεις με ειρήνη προς το ΦΩΣ!

Ήσουν και θα είσαι για μας πάντοτε ένας ΑΓΓΕ-ΛΙΑΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ.

Καλό σου ταξίδι!

«Ήσουν και θα είσαι έναςΑγγελιαφόροςΧαράς..»

Του Πεππίνου

Μούσα

ΣυντονιστήΠίστη και

Φως Κύπρου

ο τύπος ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΔιεύθυνση: Βασιλέως Κωνσταντίνου 7, Διαμ. 101, 2373 Άγιος ΔομέτιοςΦαξ: 22681018 - Email: typos21news@cytanet.com.cy - Ιστοσελίδα: www.typosmaroniton.comΕκδίδεται και διευθύνεται από Συντακτική Επιτροπή - Εκτύπωση: CASSOULIDES MASTERPRINTERS

7Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com 3ΤΟ ΘΕΜΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

www.typosmaroniton.com

Δεν έγινε τελικά κατορθωτό αυτό που όλη η κοινότητα των Μα-ρωνιτών προσδοκούσε από την ιστορική επίσκεψη του ΠάπαΦραγκίσκου στην Τουρκία. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε τοντελευταίο καιρό, από πλευράς κοινότητας να τεθεί από τον προ-καθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας το θέμα των Μαρω-νίτικων χωριών στον πανίσχυρο Τουρκο Πρόεδρο χάθηκε τελικάστις δραματικές εξελίξεις που συντελούνται αυτή την περίοδοστην Μέση Ανατολή. Ο Ποντίφικας κατά την συνάντηση του μετον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Έρτογαν επικεντρώθηκε πλήρως στομέγα θέμα των χριστιανών της Μέσης Ανατολήςκαι των κινδύνων που αυτοί άμεσα διατρέχουν.Απέφυγε κάθε αναφορά σε ειδικά ζητήματα καιστάθηκε στην ανάγκη προστασίας και υπεράσπι-σης των δικαιωμάτων των χριστιανικών μειονο-τήτων που ζουν στην περιοχή στην οποίαγεννήθηκε ο χριστιανισμός. Οι δραματικές εξελί-ξεις στην Συρία και στο Ιράκ και οι διωγμοί τωνχριστιανών ήταν το κυρίαρχο θέμα στην ατζέντατου Άγιου Πατέρα γεγονός που απέτρεψε την το-ποθέτηση άλλων ειδικών θεμάτων όπως αυτό τωνΜαρωνίτικων χωριών. Πληροφορίες ωστόσο απότην Αγία Έδρα αναφέρουν πως αυτό που δενμπόρεσε να γίνει σε επίπεδο Ποντίφικα και Τούρ-κου Προέδρου έγινε σε επίπεδο υπουργείων εξω-τερικών. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές ηυψηλόβαθμη αποστολή που συνόδευσε τον ΆγιοΠατέρα στην Άγκυρα έθεσε προς το Τουρκικόυπουργείο εξωτερικών σειρά θεμάτων ανάμεσαστα οποία και αυτό των Μαρωνιτών της Κύπρουκαι της τύχης των τεσσάρων χωριών που βρί-σκονται υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.

Οι προσπάθειεςΤο τελευταίο διάστημα η κοινότητα των Μαρωνι-τών, ενόψει της επίσκεψης του Πάπα στην Τουρκία, είχε δραστη-ριοποιηθεί έντονα. Προσπάθεια όλων ήταν όπως ο Ποντίφικαςθέσει το θέμα των Μαρωνίτικων χωριών απευθείας στον ΤούρκοΠρόεδρο και ζητήσει την απομάκρυνση των τουρκικών στρατευ-μάτων από τα χωριά Αγία Μαρίνα και Ασώματος. Για τον σκοπόαυτό τον τελευταίο μήνα το Βατικανό επισκέφθηκαν τόσο ο Αρ-χιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου Ιωσήφ Σουέηφ όσο και ο Εκπρό-σωπος στη Βουλή των Αντιπροσώπων Αντώνης Χατζηρούσος. Καιοι δύο είχαν συναντήσεις με την Γραμματεία του Βατικανού

καθώς και με τον υπεύθυνο της Αγίας Έδρας για θέματα Ανατο-λικών Εκκλησιών καρδινάλιο Λεονάρτο Σάντρι. Παράλληλα με τιςπροσπάθειες των αρχών της κοινότητας υπήρξε και παρέμβασητης Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Βατικανό η οποίακαι βοήθησε στην προώθηση του θέματος στο υπουργείο εξωτε-ρικών της Αγίας Έδρας. Ο καρδινάλιος Σαντρι, ο οποίος να ση-μειωθεί είναι πολύ καλός γνώστης των Μαρωνιτικών ζητημάτων,έδωσε κατά τις συναντήσεις το μήνυμα πως το θέμα των Μαρω-νιτών της Κύπρου είναι πάντα στην σκέψη του Βατικανού. Πλην

όμως φέρεται να εξήγησε την δυσκολία της Αγίας Έδρας να επι-τύχει το μέγιστο αποτέλεσμα (αποστρατικοποίηση Ασωμάτου καιΑγίας Μαρίνας) λόγω και της αδιαλλαξίας που πολλές φορές επι-δεικνύεται από Τουρκικής πλευράς.

Δύσκολη περίοδοςΕκείνο ωστόσο που φαίνεται να «έπνιξε» την προσπάθεια τωνΜαρωνιτών να μπουν στην ατζέντα ήταν οι δραματικές εξελί-ξεις στη Μέση Ανατολή με τις μαζικές σφαγές και τους διωγ-

μούς χριστιανών από το Ισλαμικό Κράτος. Αυτές οι εξελίξεις δενάφηναν περιθώριο στον Πάπα Φραγκίσκο να ασχοληθεί με επι-μέρους ζητήματα. Έριξε όλο το βάρος στην ανάγκη προστασίαςκαι σεβασμού των δικαιωμάτων των χριστιανικών μειονοτήτωντόσο στη Συρία όσο και στο Ιράκ αλλά και στην ευρύτερη πε-ριοχή. Μίλησε για τον σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριώνκαι κάλεσε προς αυτή την κατεύθυνση τον Τούρκο ΠρόεδροΤαγίπ Ερτογάν να συμβάλει όσο μπορεί στην εδραίωση και εξά-πλωση τους. Χαιρέτισε την στάση της Τουρκίας στο θέμα αυτό

και ευχαρίστησε τον κ. Ερτογάν για την φιλοξε-νία από την χώρα του δύο περίπου εκατομμυ-ρίων προσφύγων (ανάμεσα τους και δεκάδεςχιλιάδες χριστιανοί) από την Συρία και το Ιράκ.Είναι ξεκάθαρο πως η χρονική συγκυρία τηςεπίσκεψης δεν ευνοούσε την ανάδειξη επιμέ-ρους θεμάτων που αντιμετωπίζουν μικρές χρι-στιανικές κοινότητες στην Τουρκία και στιςγειτονικές με αυτή χώρες.

Και κριτικήΑπό το κοινοτικό ωστόσο προσκήνιο δεν έλειψεκαι η κριτική προς τους χειρισμούς που έγινανεστιάζοντας τα πυρά στην ασυνεννοησία και έλ-λειψη επαρκούς συνεργασίας ανάμεσα στονΕκπρόσωπο και τον Αρχιεπίσκοπο Μαρωνιτών.Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν στον «Τ» κο-ρυφαίοι παράγοντες της Αγίας Μαρίνας καιτου Ασωμάτου «δεν θα έπρεπε να περιμένουμετίποτα περισσότερο από αυτό που συνέβηκε εφό-σον εμείς οι ίδιοι μεταξύ μας δεν συνεννοούμα-στε». Έφεραν μάλιστα ως τρανό παράδειγμααυτής της ασυνεννοησίας το γεγονός πως Αρχιε-πίσκοπος Σουέηφ και Χατζηρούσος πήγαν στοΒατικανό ξεχωριστά ο καθένας (σε ξεχωριστές

ημερομηνίες) με αποτέλεσμα να προκληθεί σύγχυση ακόμη καιστους ίδιους τους κύκλους της Αγίας Έδρας. Σύμφωνα πάντα μετους ίδιους παράγοντες πρώτος επισκέφθηκε το Βατικανό ο Αρ-χιεπίσκοπος και στη συνέχεια ο Εκπρόσωπος προκαλώντας τηνέκπληξη και του καρδινάλιου Λεονάρτο Σάντρι. Αυτό που έπρεπενα είχε γίνει κατέληξαν ήταν «να δείξουμε ότι είμαστε ενωμένοικαι μαζί Αρχιεπίσκοπος και Εκπρόσωπος αλλά και οι Κοινοτάρ-χες των χωριών να μεταβούν στη Ρώμη και να θέσουν, με μιαφωνή, μονοιασμένοι τα αιτήματα μας».

Μονοπώλησαν την συνάντηση οι δραματικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

Μονοπώλησαν την συνάντηση οι δραματικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟΠΟΝΤΙΦΙΚΑ

ΔΕΝ ΤΕΘΗΚΑΝ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΤΟ ΜΑΡΩΝΙΤΙΚΟΣΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ

ΥΠΕΞ

Η ιστορική στιγμή όπου ο Πάπας Φραγκίσκος ζητά και λαμβάνει την ευλογία του Οικουμε-νικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

4 ΤΑ ΝΕΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Στον πατέρα Ιωσήφ Λακκοτρύπη Μιχαηλίδη απονεμήθηκεο βαθμός του Αββά του Λιβανικού Μαρωνιτικού Τάγματοςτων Μοναχών. Ο τιμητικός αυτός τίτλος απονεμήθηκε μεαπόφαση του Πατριάρχη των Μαρωνιτών ΚαρδινάλιουΜπεσιάρα Πούτρος Ράη και γνωστοποιήθηκε πρόσφατα μεανακοίνωση από την Αρχιεπισκοπή Μαρωνιτών στηνΚύπρο. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης, οτίτλος του Αββά απονέμεται σε συγκεκριμένους μοναχούς ωςένδειξη εκτίμησης προς το ευεργετικό έργο και την αποτε-λεσματική συνδρομή τους σε τομείς που αφορούν τόσο τηνΕκκλησία όσο και τον Μοναχικό Βίο. Η απονομή της τιμής αυτής στον πατέρα Ιωσήφ έρχεται σανεπιστέγασμα στην μοναδική προσφορά του στην εκκλησίακαι ιδιαιτέρως στην Εκκλησιαστική Επαρχία της Κύπρου.Το μέχρι σήμερα έργο του θεωρείται μοναδικό και ιστορι-κής σημασίας για την εκκλησία και τους πιστούς. Η οικοδό-μηση και αποπεράτωση του Μετοχίου της Ιεράς ΜονήςΠροφήτη Ηλία στο Κοτσιάτη, η μετάφραση των εκκλησια-στικών ύμνων στη νεοελληνική γλώσσα, η συμβολή του στημελοποίηση νέων εκκλησιαστικών ύμνων της Συρομαρωνί-τικης Εκκλησίας της Αντιόχειας μέσα από τη σπουδή τηςμουσικολογίας και η Ποιμαντική της Οικογένειας στη Μα-ρωνιτικη Εκκλησία είναι μερικά από τα πολλά τα οποία έχεινα επιδείξει ο Πάτερ Ιωσηφ στη 45χρονη παρουσία του σταδρώμενα της Μαρωνίτικης Εκκλησίας.

Η εφημερίδα μας συγχαίρει θερμά τον πατέρα Ιωσήφ και τουεύχεται κάθε επιτυχία στη νέα αποστολή που αναλαμβάνειαπό τη βαθμίδα του Αββά. Ευχόμαστε ο Θεός να του δίνειυγεία και δύναμη για να συνεχίσει το θεάρεστο έργο του. Ολόκληρο το κείμενο της ανακοίνωσης έχει ως εξής:«Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Μαρωνιτών Κύπρου είναι στην ευχά-ριστη θέση να ανακοινώσει ότι ο Μακαριότατος ΠατριάρχηςΑντιοχείας και Πάσης Ανατολής των Μαρωνιτών, Εκλαμπρό-τατος Καρδινάλιος Μπεσιάρα Πέτρος Ράη, ανταποκρινόμε-νος στην πρόταση του Σεβασμιοτάτου ΑρχιεπισκόπουΜαρωνιτών Κύπρου, κ. Ιωσήφ Σουέηφ, και με τη σύμφωνηγνώμη του Γενικού Ηγουμένου του Λιβανικού ΜαρωνίτικουΤάγματος, Πανοσιολογιοτάτου Αββά Ταννούς Νεαμε, από-νεμε, στις 30 Σεπτεμβρίου 2014, με Πατριαρχικό Διάταγμα,τον τιμητικό βαθμό του Αββά, στον Πατέρα Ιωσήφ Γ. Λακ-κοτρύπη Μιχαηλίδη.Αυτή η διακριτική βαθμίδα από τη Μαρωνίτικη Εκκλησίαπρος συγκεκριμένους Μοναχούς, χορηγείται ως εκτίμησηπρος το ευεργετικό έργο και την αποτελεσματική συνδρομήτους σε τομείς που αφορούν τόσο την Εκκλησία όσο και τονΜοναχικό Βίο.Συγχαίροντας τον νέο πανοσιολογιότατο Αββά, το ΜοναχικόΤάγμα και το χριστεπώνυμο πλήρωμα της εν Κύπρω Μαρω-νίτικης μας Εκκλησίας, αναπέμπουμε δοξολογία κι ευχαρι-στία στον Πανάγαθο Θεό για όλες τις ευλογίες και χάριτες

που με την άπειρη αγάπη Του μας απονέμει.Τη χειροτονία του νέου Αββά θα τελέσει ο Σεβασμιότατος Αρ-χιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου, κ. Ιωσήφ Σουέηφ, εξου-σιοδοτούμενος από τον Μακαριότατο ΠατριάρχηΜαρωνιτών, Καρδινάλιο κ.κ. Μπεσιάρα Πετρος Ράη, στηνπαρουσία του Γενικού Ηγουμένου του Τάγματος, Πανοσιο-λογιοτάτου Αββά Ταννούς Νέαμε, την Πέμπτη 5 Μαρτίου2015, ώρα 18:30, στο Μετόχι της Ιεράς Μονής Προφήτη Ηλίαπαρά τον Κοτσιάτη».

Απονομή Βαθμού Αββά στον πατέραΙωσήφ Λακκοτρύπη Μιχαηλίδη

Με γοργούς ρυθμούς

οι εργασίες

Με γοργούς ρυθμούς, υπό τα άγρυπνα μάτια του Προέδρου και τωνμελών της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Κορμακίτη, συνεχίζονται οι ερ-γασίες για την ανακαίνιση και επιδιόρθωση της παλιάς εκκλησίας τουΑγίου Γεωργίου στους χώρους της Μονής των Φραγκισκανών καλο-γραιών στον Κορμακίτη. Σύμφωνα με τα σχέδια και τις μέχρι τώραεκτιμήσεις του εργολάβου και των μηχανικών που επιβλέπουν τις ερ-γασίες, το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε δύο περίπου μήνες,περί τα τέλη δηλαδή Ιανουαρίου του 2015.Ως γνωστό, κατόπιν προσπαθειών του Αρχιεπισκόπου ΙωσήφΣουέηφ, η Τεχνική Επιτροπή για την πολιτιστική κληρονομιά ενέ-κρινε το έργο, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε την χρηματοδότηση τουμε €170000 και ο οργανισμός UNDP PFF ανέλαβε την εκτέλεση του.Το κόστος εκπόνησης της μελέτης του έργου ανέλαβε η Εκκλησια-στική Επιτροπή Κορμακίτη.Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας μας οι εργασίες συνεχίζον-

ται με μεγάλη προσοχή έτσι ώστε να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγέςπου επιβάλλονται για λόγους ασφάλειας και προστασίας του κτηρίουαλλά ταυτόχρονα να διατηρηθεί η παραδοσιακή μορφή και εμφάνισητης εκκλησίας. Όπως πληροφορούμαστε, αποφασίστηκε όπως εσω-τερικά γίνει λεπτός σουβάς που να επιτρέπει να φαίνονται οι λαξευτέςπέτρες μόνο στις καμάρες. Εξαίρεση θα αποτελεί ο θόλος πίσω απότην αγία τράπεζα ο οποίος θα παραμείνει με πέτρα όπως είναι σή-μερα.Ο φωτισμός της εκκλησίας, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς θα είναιδιακριτικός με τρεις πολυελαίους κεντρικά και φωτισμό του χώρουσε κάθε κολώνα. Μέσα στους τοίχους έχουν επανατοποθετηθεί οι στά-μνες που ανευρέθηκαν προηγουμένως στη διάρκεια των εργασιών. Σημαντικές είναι και οι εξωτερικές εργασίες που εκτελούνται στο κτή-ριο. Όπως πληροφορηθήκαμε οι κολώνες θα παραμείνουν σε χωλια-σμένη πέτρα ενώ οι τοίχοι θα σοβατιστούν και αυτοί. Έχει παραμείνει

η μόνωση ολόκληρης της εκκλησίας αλλά προχωρά επιπρόσθετα η δη-μιουργία θεμελίων για την εκκλησία. Θα τοποθετηθεί επίσης εξωτε-ρικός φωτισμός με προβολείς που θα φωτίζουν ολόκληρο το κτήριο. Σύμφωνα επίσης με τις πληροφορίες μας, πολύ σύντομα θα ξεκινή-σουν οι εργασίες για την ανέγερση του καμπαναριού που υπήρχε πα-λαιότερα στην εκκλησία στο οποίο θα τοποθετηθεί καμπάνα που θακτυπά με τον παραδοσιακό τρόπο του σχοινιού. Με την αποπεράτωση του έργου η εκκλησία αναμένεται να επανα-κτήσει την παλιά της αίγλη με πιο σύγχρονο πλέον σχεδιασμό και εξο-πλισμό. Εξάλλου αν κρίνουμε από την πρόσφατη εξαγγελία τουΑρχιεπισκόπου Ιωσήφ Σουέηφ πως στο σύντομο μέλλον προγραμμα-τίζεται να κλείσει η μεγάλη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου για εκτετα-μένες επιδιορθώσεις , είναι φανερό πως η εκκλησία στη Μονή τωνκαλογραιών αναμένεται να φιλοξενήσει για αρκετό καιρό τους πι-στούς και τους ιερείς του Κορμακίτη.

Σύντομα έτοιμη η παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον Κορμακίτη

Με γοργούς ρυθμούς

οι εργασίες

5ΓΕΓΟΝΟΤΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

«Πάπας Βενέδικτος 16ος, Η Αποστολική Επίσκεψη στην Κύπρο»Στη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσεστη Δημοσιογραφική Εστία η εφημερίδαμας, ο «Τύπος των Μαρωνιτών», πραγμα-τοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου τουΔρα Ιωσήφ Μουτήρη «Πάπας Βενέδικτος16ος, Η Αποστολική Επίσκεψη στηνΚύπρο». Την εκδήλωση τίμησαν με την πα-ρουσία τους η Α.Ε. ο Υπουργός Εξωτερικώνκ. Ιωάννης Κασουλίδης, ο ΣεβασμιότατοςΑρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου κ.κ.Ιωσήφ Σουέηφ και ο Διευθυντής του Κυ-πριακού Κέντρου Μελετών κ. Χρήστος Ια-κώβου, οι οποίοι ήταν και οιομιλητές στην εκδήλωση. Παρέστησαν επίσης μεταξύάλλων, ο βουλευτής Κυρη-νείας του Δημοκρατικού Συ-ναγερμού κύριος ΜάριοςΜαυρίδης, οι Κοινοτάρχεςόλων των Μαρωνιτικών χω-ριών και του Μαρκί, ΠροέδροιΣωματείων και οργανωμέ-νων συνόλων της Κοινότη-τας, ιερείς, μοναχές και αρκετοί ιατροί,συνάδελφοι του Δρ Μουτήρη. Παρώνήταν επίσης ο πρώην εκπρόσωπος τωνΜαρωνιτών στη Βουλή των Αντιπροσώ-πων κύριος Ιωάννης Πογιατζής.Τον συντονισμό της εκδήλωσης ανέλαβε ηδημοσιογράφος κ. Αθηνά Βιολάρη ενώ τουςπαρισταμένους καλωσόρισε εκ μέρους τωνδιοργανωτών ο κύριος Γιαννάκης Μούσαςο οποίος χαρακτήρισε το βιβλίο εξαιρετικόκαι ιστορικής σημασίας το οποίο δεν πρέπεινα λείψει από κανένα Μαρωνίτικο σπίτι.Ο κ. Ιακώβου πραγματοποίησε την παρου-σίαση του βιβλίου και μίλησε με τα καλύτεραλόγια για το έργο αυτό. Το βιβλίο του ΔραΜουτήρη εκθείασε κατά την ομιλία του και οΑρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών ο οποίος ανα-φέρθηκε μέσα από τις προσωπικές του εμπει-ρίες στην πολύπλευρη σημασία τηςΕπίσκεψης του Ποντίφικα στην Κύπρο το

2010. Ο έντιμος Υπουργός αναφέρθηκε με τησειρά του στο βιβλίο και στη διαχρονικήπροσφορά των Μαρωνιτών της Κύπρου, μεαποκορύφωμα την πρόσφατη επίσκεψητου Πάπα Βενέδικτου στο νησί. Τόνισε μεέμφαση τις εξαίρετες σχέσεις που έχει η Κυ-πριακή Δημοκρατία με το κράτος του Βατι-κανού και αναφέρθηκε ταυτόχρονα στονσημαίνοντα ρόλο που διαδραματίζει η ΑγίαΈδρα στα πολιτικά και εκκλησιαστικά δρώ-μενα της περιοχής της Μέσης Ανατολής, με

κορωνίδα της πολιτικής αυτήςτην προστασία των Χριστιανι-κών κοινοτήτων στις χώρες όπουαυτές ζουν και υπάρχουν. Ιδιαί-τερα, ο κύριος Κασουλίδης εξήρετην σημασία για την Κύπρο, τηςαπόφασης του τότε Πάπα Βενέ-δικτου 16ου, πρώτον να επιδώ-σει τα έγγραφα για τη σύγκλισητης Συνόδου για την Μέση Ανα-τολή (Instrumentum Laboris)

κατά την διάρκεια της παρουσίας του στονησί το 2010και δεύτερο να διορίσει τον Αρ-χιεπίσκοπο Ιωσήφ Σουέηφ στη θέση τουΓραμματέα της σημαντικής αυτής Συνόδου. Σημαντική στιγμή της εκδήλωσης αποτέ-λεσε το κοινό αίτημα των Κοινοταρχών τωντεσσάρων κατεχόμενων Μαρωνιτικών χω-ριών, να συμπεριληφθούν στην ατζέντα τηςεπίσημης επίσκεψης του Πάπα Φραγκίσκουστην Κωνσταντινούπολη, τα θέματα των κα-τεχόμενων χωριών και κυρίως αυτά τηςΑγίας Μαρίνας και του Ασωμάτου που πα-ραμένουν μέχρι σήμερα έγκλειστα. Το αί-τημα μεταφέρθηκε στον έντιμο Υπουργό καιστον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο, ούτωςώστε να προβούν στις δέουσες ενέργειες.Και οι δύο έδωσαν τη διαβεβαίωση τους ότιτο αίτημα θα τεθεί έγκαιρα ενώπιον των αρ-μοδίων σωμάτων της Αγίας Έδρας έτσι ώστενα γίνουν και οι κατάλληλοι χειρισμοί.

Επίσημηπαρουσίασητου βιβλίου

του ΔρΙωσήφ

Μουτήρη

6 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Στην παρούσα έκδοση, ο «Τ» έχει την τιμή να φιλοξενεί συνέν-τευξη του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλον-τος, Νίκου Κουγιάλη. Τα καυτά ζητήματα που αφορούν τοΥπουργείο και την κοινότητα των Μαρωνιτών είναι πολλά. Καιγια τον λόγο αυτό, η ανάγκη να διαφωτίσει το κοινό ο καθ’ ύληναρμόδιος σχετικά με αυτά, κρίθηκε επιτακτική. Η προσπάθειαπου καταβάλλει ο ίδιος και οι συνεργάτες του για περισυλλογήστο Υπουργείο φαίνεται αξιοθαύμαστη. Ήδη, όπως μας δήλωσε,έχει επιτευχθεί το ακατόρθωτο και το Υπουργείο Γεωργίας θα

αποτελέσει μοντέλο για όλη τη δημόσια υπηρεσία που βρίσκεταιστη φάση της περισυλλογής. Ως Υπουργός της κυβέρνησης Ανα-στασιάδη, έχει αναλάβει ένα από τα πλέον σημαντικά χαρτοφυ-λάκια στην πιο δύσκολη φάση της Κυπριακής Δημοκρατίας.Ωστόσο, αν και υπό τεράστια πίεση, ο Νίκος Κουγιάλης δηλώνειέτοιμος να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες των καιρών. Δηλώνειέτοιμος να στηρίξει τους Μαρωνίτες αγρότες, τόσο ο ίδιος όσοκαι το Υπουργείο και μέσω σχεδίων στήριξης να προωθήσει τηνεπανεγκατάσταση στα κατεχόμενα χωριά τους.

Το Υπουργείο Γεωργίας στηρίζει έμπρακτα τους Μαρωνίτες γεωργοκτηνοτρόφους

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΓΙΑΛΗΣ

Κύριε Υπουργέ, θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο για τησχέση σας με τη Μαρωνιτική Κοινότητα.Κατ’ αρχάς θέλω να πω ότι έχω πάρα πολλούς φίλους που προέρχον-ται από τη Μαρωνιτική Κοινότητα. Να ξεκινήσω από τους αδελφούςΛακκοτρύπη τους οποίους γνωρίζω εδώ και πάρα πολλά χρόνια,άσχετα αν τώρα έχω περισσότερη επαφή με το Γιώργο. Με το Γιάννηυπήρξαμε συνάδελφοι και πολύ καλοί φίλοι. Και με πολλούς άλλουςαπό τη κοινότητα όπως τον Μάρκο Μάρκου που ήμασταν συνάδελ-φοι και έχουμε πολύ καλές σχέσεις. Και βέβαια, πολύ καλές σχέσειςέχω και με πολλούς άλλους και με ανθρώπους που ήρθαμε σε πιοστενή επαφή λόγω της θέσης του Υπουργού Γεωργίας.

Καλές οι εντυπώσεις σας κ. Υπουργέ;Εξαιρετικές. Είναι όλοι άνθρωποι σεμνοί, σωστοί και αγνοί.

Με την ανάληψη του Υπουργείου ασφαλώς έρχεστε πλέοναντιμέτωποι και με τα προβλήματα.Σίγουρα, με την ανάληψη αυτού του χαρτοφυλακίου που έχει σχέσησχεδόν με όλο τον κόσμο. Γνωρίζω καλά και τα προβλήματα που αν-τιμετωπίζει η Μαρωνιτική κοινότητα αλλά κυρίως οι εγκλωβισμένοιΜαρωνίτες, μέσα στις αντίξοες συνθήκες τις οποίες ζουν. Οι άνθρω-ποι είναι για μένα ήρωες που έμειναν στη πατρική γη, διότι αντιλαμ-βάνεστε ότι αν έφευγαν και αυτοί θα χανόταν το Ελληνικό και τοΜαρωνίτικο στοιχείο της περιοχής.

Εξ όσων γνωρίζουμε κ. Υπουργέ υπάρχει σχέδιο συγκεκρι-μένο το οποίο στηρίζει τους εγκλωβισμένους.Υπάρχει ένα σχέδιο των 700 χιλιάδων ευρώ, όπου παρέχει στήριξηστους εγκλωβισμένους γεωργούς. Κάθε χρόνο χορηγείται σε όσουςκαλλιεργούν τη γη τους. Φέτος προσπαθήσαμε να δώσουμε κάτι πιοολοκληρωμένο σε αυτούς τους ανθρώπους και ταυτόχρονα προσπα-θήσαμε να δώσουμε στήριξη σε νέους γεωργούς. Στόχος μας είναινα κρατήσουμε τον κόσμο στα χωριά του και στις περιουσίες του, ναέχει τη δυνατότητα να καλλιεργεί τη γη του, να έχουν κάποιο εισό-δημα. Εμείς θέλουμε αυτοί οι άνθρωποι να ζουν και να ευημερούνεκεί όπως και νέοι άνθρωποι να πάνε να εγκατασταθούν εκεί και ναεργαστούν.

Έχετε αγγίξει το πιο σημαντικό θέμα, αυτό των νέων γεωρ-γών που θέλουν να επανεγκατασταθούν στα χωριά τους.Έχετε επεξεργαστεί οποιοδήποτε μέτρο που να αφορά τοσυγκεκριμένο θέμα;Υπάρχει ένα μέτρο ολοκληρωμένο και ευελπιστούμε μέσα στον επό-μενο χρόνο να υπάρξει ενδιαφέρον και από νεαρά ζευγάρια να επα-νεγκατασταθούν και να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή. Εμείςείμαστε έτοιμοι να τους βοηθήσουμε και να παρέχουμε κάθε δυνατήδιευκόλυνση για να κάνουν τη δουλειά τους.

Έχει εγκριθεί αυτό από το Υπουργείο σας;Είναι εγκεκριμένο και αν δεν κάνω λάθος υπάρχει μια επιπλέον επι-δότηση 10-15 χιλιάδες ευρώ.

Άρα δηλαδή, έχετε κάνει σημαντικές βελτιώσεις στο σχέδιοόπως το έχετε παραλάβει.Έχουν γίνει σοβαρές βελτιώσεις στο σχέδιο, έχουμε αυξήσει και τοναριθμό των εκταρίων που επιδοτούνται. Δυστυχώς, τα στενά οικο-νομικά του κράτους δεν επιτρέπουν αύξηση του ποσού αυτού. Ότανθα είναι τα οικονομικά σε καλύτερη κατάσταση πιστεύουμε ότι θαείμαστε σε θέση να προσφέρουμε μεγαλύτερες βοήθειες. Είναι ση-μαντικό το ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε αυτό το ποσό που δί-νεται στους εγκλωβισμένους παρά το ότι έγιναν πολλές περικοπέςαπό πολλές δαπάνες. Είμαστε υπό πίεση στο παρόν στάδιο αλλάαυτό το ποσό το διαφυλάξαμε ως κόρη οφθαλμού, γι’ αυτό και καλώόλους τους εγκλωβισμένους που επιδοτούνται από αυτό το σχέδιονα κάνουν σωστή χρήση για να μην δίνονται λάθος εντυπώσεις καινα μην κινδυνεύσει αυτό το σχέδιο.

Έχετε απαντήσει και στο ερώτημα γιατί δεν είναι απεριόρι-στο αυτό το ποσό. Το ζήτημα είναι οικονομικό;Είναι και οικονομικός ο λόγος. Τα λεφτά αυτά προέρχονται απόεθνικούς πόρους και δυστυχώς το κράτος δεν μπορεί να προβεί σεελέγχους στα κατεχόμενα και γι’ αυτό το λόγο δεν μπορεί να εντάξειτους εγκλωβισμένους και στα υπόλοιπα σχέδια. Είναι καθαρά βοή-θεια από το κράτος. Μακάρι να μπορούσαμε να ασκήσουμε τουςελέγχους, κάτι που θα ήταν πολύ ευνοϊκό και για το Υπουργείο Γε-

ωργίας διότι θα μπορούσαμε να πάρουμε λεφτά και από την Ευρω-παϊκή Ένωση. Εννοώ ότι σήμερα παίρνουμε χρήματα για 145 χιλιά-δες εκτάρια που αναλογούν στην ελεύθερη Κύπρο ενώ θαμπορούσαμε να παίρνουμε περισσότερα χρήματα και για τις κατε-χόμενες περιοχές. Άρα δεν είναι απόφαση δική μας, είναι περιορι-σμοί που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση και επομένως όταν τα δημόσιαοικονομικά θα είναι σε καλύτερη κατάσταση ίσως πάρουμε άδειααπό την Ε.Ε. να αυξήσουμε λίγο τον αριθμό.

Κύριε Υπουργέ, το σχέδιο στήριξης νέων γεωργών είναι μιασοβαρή εξέλιξη. Θα επιθυμούσαμε να δημοσιοποιήσουμε τιακριβώς είναι αυτό το έργο.Θα δημοσιοποιήσουμε το σχέδιο και αν υπάρξει ενδιαφέρον είμαστεέτοιμοι να το βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο. Εμείς επενδύουμεσε αυτούς τους ανθρώπους αφού είναι ο μόνος τρόπος να διατηρή-σουμε το Ελληνικό και το Μαρωνίτικο στοιχείο στις κατεχόμενες πε-ριοχές. Εάν υπάρξει ενδιαφέρον στο μέλλον θα δουλέψουμε πάνωστο υφιστάμενο κονδύλι ούτως ώστε να αυξηθεί.

Θα σταθώ στο κάλεσμα σας να είμαστε σωστοί στη διαχεί-ριση των χρημάτων. Από πλευράς Υπουργείου πως γίνεται οέλεγχος στις κατεχόμενες περιοχές;Ο έλεγχος σήμερα γίνεται από τους νόμιμους κοινοτάρχες. Υπάρ-χουν κάποιες προστριβές και κάποια προβλήματα αλλά πρέπει ναείμαστε σωστοί και όσον αφορά τον έλεγχο αλλά και όσον αφοράτη διαχείριση των χρημάτων. Αυτό είναι μήνυμα και προς τους κοι-νοτάρχες και προς τον κόσμο. Αυτό το πόσο πρέπει να το διαφυ-λάξουμε ως κόρη οφθαλμού και δεν πρέπει να δίνουμε λάθοςεντυπώσεις και το δικαίωμα σε κάποιους να κάνουν δεύτερες σκέ-ψεις ότι τα χρήματα αυτά δεν διανέμονται με το σωστό τρόπο.Επαναλαμβάνω ότι το σχέδιο αυτό θέλω να συνεχιστεί και να ενι-σχυθεί, αλλά παράλληλα να βγαίνει προς τα έξω η εικόνα ότι είμα-στε σωστοί.

Έμμεσα το Υπουργείο με αυτό τον τρόπο ενισχύει και τηνεπανεγκατάσταση στα χωριά.Παροτρύνοντας και ενθαρρύνοντας την επανεγκατάσταση στα

7ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Μαρωνίτικα χωριά διασφαλίζουμε τη διατήρηση του Ελληνικούκαι του Μαρωνίτικου στοιχείου στα κατεχόμενα χωριά. Αντιλαμ-βάνεστε και ότι ο πληθυσμός εκεί είναι γερασμένος και θα πρέπεινα ανανεωθεί.

Μιλήστε μας λίγο για το έργο στο Υπουργείο σας.Αντιλαμβάνεστε ότι το Υπουργείο Γεωργίας είναι ένα από τα μεγα-λύτερα Υπουργεία που δραστηριοποιείται στην Κυπριακή Δημοκρα-τία. Είναι ένα πολυθεματικό Υπουργείο που ασχολείται με τηγεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Πρόκειται για ένα τερά-στιο Υπουργείο που διαθέτει πλούσια υποδομή και ανθρώπινο δυ-ναμικό. Εκείνο που έχουμε καταφέρει αυτό το εικοσάμηνο είναι ναμειώσουμε τις δαπάνες, να έχουμε έναν αναπτυξιακό προϋπολογι-σμό και γενικότερα να δημιουργήσουμε ένα αναπτυξιακό και πα-ραγωγικό Υπουργείο. Δεν θέλω ένα υπουργείο το οποίο απλά θαβρίσκεται πίσω από τα γεγονότα και θα λειτουργεί πυροσβεστικά.Αντίθετα, θέλω ένα υπουργείο το οποίο θα λειτουργεί αναπτυξιακάκαι θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στο τόπο μας.

Είστε ικανοποιημένοι από το βαθμό υλοποίησης των συγκε-κριμένων στόχων; Έχετε αναλάβει και σε μια εξαιρετικά δύ-σκολη περίοδο.Είμαι πολύ ικανοποιημένος. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου αντα-ποκρίνονται θετικά και γοργά, έχοντας λάβει τα μηνύματα τωνκαιρών και θεωρώ ότι βαδίζουμε προς τη σωστή κατεύθυνση.Έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στο Υπουργείο αυτόν τον καιρόκαι θα αλλάξουν και πολλά άλλα. Είμαστε το πρώτο Υπουργείοστο οποίο γίνεται μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας καιθεωρώ ότι θα αποτελέσουμε μοντέλο για όλα τα υπόλοιπα σταοποία θα ακολουθήσει η μεταρρύθμιση. Στόχος είναι να καταρ-γηθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό η γραφειοκρατία και να δη-μιουργηθεί μια δημόσια υπηρεσία ανθρωποκεντρική που να είναισχεδιασμένη για τον πολίτη αυτού του τόπου και να τον εξυπηρε-τεί αποτελεσματικά. Και ο πολίτης με τη σειρά του να νιώθει ότιο δημόσιος υπάλληλος είναι φίλος του και σύμμαχος του και θατον στηρίξει στη προσπάθεια του.

Κύριε Υπουργέ, ο Κύπριος αγρότης και η Κύπρια αγρότισσαθα επιβιώσουν;Ο Κύπριος αγρότης όπως και όλες οι άλλες επαγγελματικές ομά-δες περνούν δύσκολα σήμερα. Υπάρχει μεγάλη κρίση σε όλουςτους τομείς και θεωρώ ότι χρειάζεται υπομονή. Πιστεύω ότι καιεμείς με τα στοχευμένα προγράμματα που καταρτίζουμε στοΥπουργείο Γεωργίας θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους αγρότεςμας. Δυστυχώς η γεωργία μας σήμερα δεν είναι στα επίπεδα πουθα επιθυμούσαμε αλλά στο κοντινό μέλλον θα βελτιωθεί αισθητά.Η περίοδος του 1960 έχει παρέλθει αφού σήμερα τα μέσα και ητεχνολογία έχουν βελτιωθεί αισθητά. Πρέπει να γίνουμε πιο πα-ραγωγικοί αλλά ταυτόχρονα να μειώσουμε τα κόστη παραγωγήςμας, να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί και να εκμεταλλευτούμε τηνποιότητα των προϊόντων μας. Όπως γνωρίζετε, η Κύπρος διαθέτειτα πιο ποιοτικά αγροτικά προϊόντα και δεν είναι μόνο εμείς πουτο λέμε αυτό, το λένε τα γεγονότα αφού για παράδειγμα οι κυ-πριακές πατάτες στο εξωτερικό έχουν διπλάσιες και τριπλάσιες

τιμές από τις υπόλοιπες πατάτες και όμως διατίθενται σε πολύικανοποιητικό βαθμό. Το ίδιο πρέπει να γίνει και με τα υπόλοιπαπροϊόντα. Θεωρώ ότι η κατοχύρωση του χαλουμιού ως Κυπριακόπροϊόν ενισχύει τη γεωργία μας. Δημιουργείται η ανάγκη για πα-ραγωγή περισσότερου αιγινού και πρόβιου γάλακτος, κάτι πουανήκει στο τομέα της αιγοπροβατοτροφείας. Πρέπει να καλλιερ-γήσουμε ζωοτροφές για αυτό το σκοπό. Γενικά πιστεύω ότι η γε-ωργία και η κτηνοτροφία του τόπου θα αλλάξουν ριζικά μέσα σταεπόμενα χρόνια. Χρειάζεται όμως υπομονή. Η στήριξη από τοΥπουργείο θα υπάρξει. Θέλουμε να στηρίξουμε τους νέους γεωρ-

γούς, γι’ αυτό και υπάρχει ένα επιπλέον πόσο για στήριξη τουςώστε να είναι ανταγωνιστικοί.

Και ένα τελικό μήνυμα προς τους Μαρωνίτες.Στους Μαρωνίτες θέλω να εκφράσω την αγάπη και την εκτίμησημου και ταυτόχρονα το θαυμασμό μου. Σε αυτούς τους ανθρώπουςπου για σαράντα τόσα χρόνια ζουν υπό τις πιο αντίξοες συνθήκεςκαι όμως έχουν κρατήσει το Ελληνικό και το Μαρωνίτικο στοιχείοστις κατεχόμενες περιοχές. Και δεν μπορώ να πω τίποτε άλλο παράότι τους χρωστούμε πολλά.

«Το μήνυμά μουπρος τους

Κοινοτάρχεςείναι να ασκούνσωστό και αυ-στηρό έλεγχο»

«Θέλουμε τηνεπανεγκατάσταση

νέων γεωργών. Το επιδιώκουμε

και θα τους στηρίξουμε»

8 ΓΕΓΟΝΟΤΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Μνημόσυνο Τάσου ΜητσόπουλουΗ Κοινότητα έπραξε το καθήκον τηςΣτην παρουσία του Υπουργού Άμυνας Χρι-στόφορου Φωκαϊδη και χοροστατούντος τουΜακαριότατου Αρχιεπισκόπου Μαρωνιτώνκκ Ιωσήφ Σουέηφ, πραγματοποιήθηκε τηνΚυριακή 13 Οκτωβρίου από τον ΔΗ.ΣΥ. Μα-ρωνιτών Κερύνειας μνημόσυνο στον Καθε-δρικό Ναό Παναγίας των Χαρίτων για τονφίλο της Μαρωνιτικής κοινότητας ΤάσοΜητσόπουλο που μας άφησε απρόσμενατον περασμένο Μάρτιο. Το παρόν του έδωσεπλήθος κόσμου και αρκετοί αξιωματούχοιγια να διαφανεί για άλλη μια φορά η σχέσηπου είχε ο αείμνηστος Υπουργός με την Μα-ρωνιτική Κοινότητα. Ιδιαίτερα συγκινητικήήταν και η παρουσία του πατέρα του αεί-μνηστου Τάσου, κ. Άρη Μητσόπουλου. Τουμνημοσύνου ακολούθησε σύντομη εκδή-λωση στην «Καστελιώτισσα» που περιλάμ-βανε χαιρετισμούς εκ μέρους του Προέδρουτου ΔΗ.ΣΥ. Μαρωνιτών Κερύνειας κ. Αν-τώνη Παύλου και του έντιμου ΥπουργούΆμυνας κ. Χριστόφορου Φωκαίδη. Ο Πρόεδρος του ΔΗ.ΣΥ. Μαρωνιτών Κερύ-νειας εξήρε την προσφορά και το έργο τουΤάσου Μητσόπουλου και τόνισε πως πρό-κειται για απώλεια του μεγαλύτερου ίσωςφίλου των Μαρωνιτών. Ο Τάσος Μητσό-πουλος έδωσε μάχη για τα δικαιώματα τωνΜαρωνιτών και αποτέλεσε τον άνθρωποπου επιδίωξε όσο κανείς άλλος την επι-

στροφή στα χωριά μας.Στην ομιλία του ο κ. Παύλου, εξήρε και τοέργο του Χριστόφορου Φωκαϊδη που κλή-θηκε εσπευσμένα να διαδεχτεί τον αείμνη-στο Τάσο στο Υπουργείο Άμυνας. «Μέσα σελίγους μήνες» είπε «πέτυχε όσα λίγοι πετυ-χαίνουν και καταβάλλει προσπάθεια γιαακόμη καλύτερες μέρες στο Υπουργείο».«Ιδιαίτερα για τους Μαρωνίτες», συνέχισε,«φρόντισε από την πρώτη στιγμή να επιδεί-ξει το πρέπον ενδιαφέρον με αποκορύφωματην απόφαση το περασμένο καλοκαίρι σχε-τικά με την ορκωμοσία των νεοσυλλέκτωνΜαρωνιτών, απόφαση η οποία επέτρεπεστους στρατιώτες μας να ορκιστούν με βάση

τα δικά τους θρησκευτικά πιστεύω». Ο Υπουργός Άμυνας με τη σειρά του ανα-φέρθηκε στον άνθρωπο Τάσο Μητσόπουλοκαι στα όσα πρόσφερε στην πατρίδα του.Τόνισε ότι το κενό που άφησε είναι δυσανα-πλήρωτο και ότι τέτοιοι πολιτικοί σπανίζουνσήμερα. Εξήρε το έργο της Κοινότητας τωνΜαρωνιτών και ανέφερε ότι θα παραμείνειδίπλα της, όπως ο αείμνηστος Τάσος έπραξε. Η μικρή εκδήλωση ολοκληρώθηκε με αφιέ-ρωμα στον Τάσο Μητσόπουλο και με τη δέ-σμευση ότι ο αγώνας της επιστροφής πουεκείνος ξεκίνησε θα συνεχιστεί από τουςΜαρωνίτες. Αποτελεί την υπόσχεση τουςπρος τον αείμνηστο Τάσο.

ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΩΛΕΙΑ

Σαν κεραυνός έπεσε σε όλη την Μαρω-νιτική κοινότητα της Κύπρου και ιδιαί-τερα στους κατοίκους του Κορμακίτη ηείδηση του αιφνίδιου θανάτου τουιερέα και πρώην εκπαιδευτικού πατέραΑντώνιου Φραγκίσκου. Ο αείμνηστοςπατέρας Αντωνάκης όπως ήταν σεόλους γνωστός, άφησε την τελευταίατου πνοή από ανακοπή καρδίας, στοσπίτι του στον Κορμακίτη το βράδυ τηςΤρίτης 25 Νοεμβρίου. Ήταν 78 ετώνκαι υπηρετούσε από το 2000 σαν εφη-μέριος της κατεχόμενης ενορίας ΑγίουΓεωργίου στον Κορμακίτη αντικαθι-στώντας τον αείμνηστο θείο του πάτερΑντώνιο Τερζή. Πλήθος κόσμου παρευ-ρέθηκε στην κηδεία του στον Κορμα-κίτη την οποία τέλεσε ο ΑρχιεπίσκοποςΜαρωνιτών Κύπρου κ.κ. ΙωσήφΣουέηφ πλαισιούμενος από το σύνολοτου Μαρωνιτικού κλήρου στην Κύπρο. Για 14 ολόκληρα χρόνια ο πατέρας Αν-τωνάκης Φραγκίσκου υπηρέτησε τον

αγαπημένο του Κορμακίτη χωρίς ναλείψει ούτε μια μέρα σχεδόν από τοχωριό, έχοντας πάντα στο πλευρό τουτην σύζυγο του Καίτη. Άνθρωπος ήσυ-χος των χαμηλών τόνων, άνθρωπος

υπηρέτης του Θεού και ακούραστοςσκαπανέας της εκπαίδευσης, αφήνειπίσω του τεράστιο γραπτό έργο γιατην ιστορία, την λαογραφία, τηγλώσσα και τη θρησκεία των Μαρωνι-τών της Κύπρου. Ιδιαίτερη ήταν η προσφορά και η συμ-βολή του στην καταγραφή και την συν-τήρηση της Κυπριακής ΜαρωνιτικήςΑραβικής Γλώσσας. Η εφημερίδα μαςείχε την τιμή να συνεργαστεί μαζί τουεπί σειρά ετών και να φιλοξενήσει στιςστήλες της σημαντικό μέρος από τηνόλη εργασία του για την γλώσσα τωνΜαρωνιτών. Με μεγάλη χαρά και ανι-διοτέλεια προσέφερε πάντοτε το προ-σωπικό του αρχείο για να γίνει τροφήμέσω της εφημερίδας μας προς όλουςτους αναγνώστες και τους μελλοντικούςερευνητές. Για αυτή μας τη συνεργασίατον ευχαριστούμε θερμά. Προσευχόμα-στε όπως ο Θεός αναπαύσει την ψυχήτου για πάντα στον παράδεισο.

Ο Αντώνης Γεωργίου Φραγκίσκου γεννήθηκε στονΚορμακίτη την 1η Νοεμβρίου 1935. Εκεί παρακο-λούθησε και τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου.Όταν αποφοίτησε από το Δημοτικό βοηθούσε τονπατέρα του στα χωράφια. Από το 1951 έως το 1957 παρακολούθησε τα μαθή-ματα Μέσης Εκπάιδευσης στην Ελλάδα, στο Λεόν-τειο Λύκειο Αθηνών. Από το 1957-1959 ενεγράφηστο Πανεπιστήμιο Saint Joseph της Βηρυτού στοΛίβανο και παρακολούθησε μαθήματα Φιλοσοφίαςκαι Θεολογίας. Από το 1959-1961 φοίτησε στην Παι-δαγωγική Ακαδημία Κύπρου (Π.Α.Κ.). Τον Ιούνιοτου 1961 πήρε το Διδασκαλικό Δίπλωμα και πρωτο-διορίστηκε στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού του.Ως Δάσκαλος έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τολαϊκό πολιτισμό, έτσι το 1969 εξέδωσε το πρώτο τουβιβλίο με τίτλο «Λαογραφία του Κορμακίτη». Το1973 δημοσίευσε το δεύτερο βιβλίο του «Λόγια Δρο-σερά», με ιστορίες και παραινέσεις ηθικού και θρη-σκευτικού περιεχομένου. Εκτός από τηνπεζογραφία επιδόθηκε και στην ποίηση. Μια σειράαπό έντεχνα ποιήματά του δημοσιεύτηκε στο παγ-κύπριο εκπαιδευτικό περιοδικό «Μόρφωσις».Εργάστηκε πριν τον πόλεμο ως Δάσκαλος στον Κορ-μακίτη, Ασώματο, Καρπάσια και Μύρτου (χωριάτης επαρχίας Κερύνειας). Κατά τον Ιούλιο του 1974προσφυγοποιήθηκε και εγκαταστάθηκε στη Λε-

μεσό. Εργάστηκε στα Δ΄, Η΄ και ΙΗ΄ Δημοτικά Σχο-λεία Λεμεσού και στη Σχολή «Αγία Μαρία». Συνερ-γάστηκε επίσης με τη Λατινική Εκκλησία Λεμεσούόπου υπήρξε συντάκτης-δακτυλογράφος του περιο-δικού «Κοινωνία» και του μηνιαίου θρησκευτικούφυλλαδίου «Λόγος Ζωής» τα οποία εξέδιδε ο φραγ-κισκανός πατέρας Γουλιέλμος Ρώσσι. Στις 26 Φεβρουαρίου 1984 ο Λατίνος Πατριάρχηςτης Ιερουσαλήμ Ιάκωβος Μπελτρίττη τον παραση-μοφόρησε με το χρυσό μετάλλιο του ΠαναγίουΤάφου εξαιτίας των πολλών υπηρεσιών του προςτην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στη Λεμεσό.Τον Αύγουστο του 1985 εγκαταστάθηκε στη Λευκω-σία και δίδασκε στο Α΄Δημ. Σχολείο Λακατάμιας.Στις 17 Μαΐου 1998, σε ηλικία 63 χρόνων, χειροτο-νήθηκε Ιερέας από τον Σεβασμιότατο Αρχιεπί-σκοπο Πέτρο Τζιεμάγιελ. Υπηρέτησε σε διάφορεςΕνορίες και το 2000 ανέλαβε ως Εφημέριος στηνγενέτειρά του τον Κορμακίτη όπου ιερουργούσεμέχρι σήμερα.H αγάπη και αφοσίωσή του στις παραδόσεις καιστην ιστορική πορεία των Μαρωνιτών της Κύπρου,τον ώθησαν να συγγράψει το μνημειώδες έργο«Ιστορία και Λαογραφία των Μαρωνιτών της Κύ-πρου» το οποίο εκδόθηκε το 1989, καθώς επίσηςκαι το «Λεξικό της αραβικής Διαλέκτου του Κορμα-κίτη» το 2000.

Σύσσωμη η κοινότητα του είπε το

τελευταίο αντίο. Στεφάνια από

τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και

τους αρχηγούς των κομμάτων

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Έφυγε ο πάτερ Αντωνάκης

9ΠΡΟΣΩΠΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Πρόεδρος του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου –Πως είναι να ηγείσαι ενός τέτοιου οργανισμού;Ο διορισμός μου στη θέση του Προέδρου του Οργανι-σμού είναι μεγάλη πρόκληση. Και αυτό γιατί βρίσκεσαικαθημερινώς ενώπιον ενός μεγάλου στοιχήματος: ναανταποκριθείς στις προσδοκίες και στις απαιτήσεις τουπιο ζωντανού, του πιο ικανού, του πιο απαιτητικούκομματιού της κοινωνίας μας: της νεολαίας. Υπάρχουνπροβλήματα στον οργανισμό, όμως είμαστε αποφασι-σμένοι να βρούμε λύσεις. Δεν υπάρχει άλλος δρόμοςαπό το να εκσυγχρονίσουμε τον Οργανισμό προκειμέ-νου να προσφέρει ουσιώδη υπηρεσία στους νέους τουτόπου μας.

Γνωρίζουμε ότι ο συνδετικός κρίκος μεταξύΟΝΕΚ και νέων Μαρωνιτών είναι η ΚαθολικήΝεολαία Μαρωνιτών Κύπρου. Υπήρξε και εκτων πρώτων μελών του ΟΝΕΚ. Σχολιάστε μαςλίγο τη σχέση αυτή.Είναι όντως αλήθεια ότι η Καθολική Νεολαία Μαρω-νιτών Κύπρου υπήρξε μια από τις πρώτες οργανώσειςμέλη του Γενικού Συμβουλευτικού Σώματος του Οργα-νισμού Νεολαίας Κύπρου. Η παρούσα συνέντευξηείναι άλλη μια απόδειξη της αγαστής συνεργασίας πουσυνδέει τον Οργανισμό με την ΚΝΜΚ. Όπως γνωρί-ζετε, ο ιδρυτικός Νόμος του Οργανισμού καθορίζει τησύσταση των Συμβουλευτικών Σωμάτων, όπως είναιτο Γενικό Συμβουλευτικό, το Συνδικαλιστικό Σώμα, ηΣπουδαστική Επιτροπή και η Πολιτική Επιτροπή. Στό-χος της ύπαρξης των Σωμάτων αυτών είναι να διασφα-λίζεται η άμεση συμμετοχή των ενεργών οργανώσεωννεολαίας στον καθορισμό πολιτικής για τη νεολαία, σεθέματα που απασχολούν και αφορούν άμεσα τουςνέους. Θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονόςαυτό, αφού διασφαλίζει ότι ο καθορισμός πολιτικήςέχει μια «από κάτω προς τα πάνω» (bottom-up) προ-σέγγιση, εφόσον οι ίδιοι οι νέοι, μέσω των οργανωμέ-νων συνόλων τα οποία τους εκπροσωπούν σταΣυμβουλευτικά Σώματα, μπορούν να συμβάλουν κα-θοριστικά στα θέματα πολιτικής που χειρίζεται ο Ορ-γανισμός. Παραδείγματος χάριν, η Καθολική ΝεολαίαΜαρωνιτών, ως πλήρες μέλος του Γενικού Συμβουλευ-τικού Σώματος, μπορεί μέσω της παρουσίας και συμ-μετοχής της στις συναντήσεις που συγκαλούνται απότον Οργανισμό, να θέτει επί τάπητος θέματα που απα-σχολούν τους νέους Μαρωνίτες, τα οποία θα τυγχά-νουν συζήτησης με τις υπόλοιπες οργανώσεις-μέλη. Μετον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η ενεργός συμμετοχήτων νέων στα θέματα που χειρίζεται ο Οργανισμός.

Υπήρξε μια περίοδος αδράνειας εκ μέρους τηςΚΝΜΚ όσον αφορά τις πρωτοβουλίες τουΟΝΕΚ. Η «επανένταξη» της προέκυψε με τηνανάληψη της Προεδρίας του ΟΝΕΚ εκ μέρουςσας. Πως έγινε ακριβώς;Είναι φυσιολογικό να προκύπτουν περίοδοι αδράνειας,όπως αυτή που αναφέρετε, σε οποιαδήποτε οργάνωσηη οποία λειτουργεί με εθελοντές. Το σημαντικό είναιότι η ΚΝΜΚ είναι και πάλι ενεργή, αφού διοργανώνεισειρά εκδηλώσεων και συμμετέχει στις εκδηλώσεις τουΟργανισμού Νεολαίας, εκπροσωπώντας στο έπακροτα μέλη της. Και χαιρόμαστε ιδιαίτερα γι’ αυτό γιατίανάμεσα στους στόχους μας είναι και η ενθάρρυνσητων νέων και των οργανώσεων νεολαίας για ανάληψηπρωτοβουλιών και δράσεων που τους καθιστούν ενερ-γούς πολίτες.

Θεωρείτε ότι οι νέοι Μαρωνίτες τυγχάνουν λιγό-τερων ευκαιριών σε σχέση με τους υπόλοιπουςλόγω θρησκεύματος; Έχουν παρατηρηθεί κά-ποιες διακρίσεις στο παρελθόν.Ο Οργανισμός Νεολαίας έχει χρέος να προάγει τηνευημερία όλων των νέων της Κύπρου, ανεξαρτήτωςεθνικής καταγωγής ή θρησκείας. Ταυτόχρονα, έχει ωςστόχο να παρέχει ευκαιρίες στους νέους και στις οργα-νώσεις τους για συμμετοχή και για ανάληψη ευθύνηςστην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξηκαι πρόοδο της κοινότητας τους και του τόπου γενικό-τερα. Ως εκ τούτου, ο Οργανισμός οφείλει να στέκεταιαρωγός δίπλα στις οργανώσεις νεολαίας που εκπρο-σωπούν νέους από μειονότητες και νέους με λιγότερεςευκαιρίες. Θεωρώ ότι ο Οργανισμός είναι ιδιαίτεραευαισθητοποιημένος σε θέματα διαφορετικότητας καιισότητας. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις πριν λίγες μέρεςολοκληρώθηκε το Φεστιβάλ «Respect Fest», το οποίοδιοργάνωσε ο Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου με τοΠανεπιστήμιο Κύπρου και είχε ως στόχο, μέσα από μιασειρά εκδηλώσεων, να ευαισθητοποιήσει τους νέουςγια τη διαφορετικότητα σε θέματα εθνικής καταγωγής,γλώσσας, θρησκείας, σεξουαλικότητας, κ.ά.

Ο ΟΝΕΚ βοηθά και σε ατομικό επίπεδο τουςνέους ή μόνο μέσω επιχορηγήσεων σε οργανώ-σεις; Δηλαδή μπορεί ένας νέος να αιτηθεί χορη-γία για μια δραστηριότητα ως άτομο;Από πλευράς επιχορηγήσεων υπάρχει το Πρόγραμμα

«Πρωτοβουλίες Νέων» που απευθύνεται σε οργανω-μένα σύνολα νέων, σε άτυπες ομάδες νέων αλλά και σεμεμονωμένα άτομα. Νέοι ηλικίας 12-35 μπορούν να αι-τηθούν στο εν λόγω πρόγραμμα για υλοποίηση συγκε-κριμένων δραστηριοτήτων. Ωστόσο, ο ΟργανισμόςΝεολαίας υλοποιεί και σειρά από άλλα προγράμματαπου έχουν στόχο τόσο την ενδυνάμωση των νέων όσοκαι την παροχή πληροφόρησης. Παραδείγματος χάρη,υπάρχει το πρόγραμμα Εurodesk που παρέχει πληρο-φόρηση σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων όπως εκπαί-δευση, κατάρτιση, απασχόληση, κινητικότητα. Επίσης,στα Κέντρα Πληροφόρησης Νέων παρέχονται συμ-βουλευτικές υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολι-σμού, νομικές συμβουλές, πρακτικές συμβουλέςκαριέρας κ.α.. Υπάρχουν ακόμα τα Κέντρα Πρόληψης«Μικρή Άρκτος» και οι Συμβουλευτικές ΥπηρεσίεςΠΡΟΤΑΣΗ. Στην ιστοσελίδα του Οργανισμούwww.youthboard.org.cy θα βρείτε όλα τα προγράμ-ματα και τις υπηρεσίες που παρέχει ο οργανισμός.

Έχει βγει προς τα έξω το Πρόγραμμα Erasmus+ που αφορά όλους τους νέους και περιλαμβά-νει πολλές ευκαιρίες. Περί τίνος πρόκειται μελίγα λόγια και πως μπορεί ένας νέος να αναζη-τήσει περισσότερες πληροφορίες;Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ τέθηκε σεεφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2014 από την Ευρω-παϊκή Επιτροπή. Η περίοδος εφαρμογής του είναιμέχρι το τέλος του 2020. Πρόκειται για ένα επταετέςπρόγραμμα, το οποίο διαδέχθηκε το προηγούμενο Ευ-ρωπαϊκό Πρόγραμμα για τη Νεολαία, το «Νέα Γενιάσε Δράση» καθώς και άλλα προγράμματα Δια ΒίουΜάθησης όπως είναι τα Comenius, Grudging, Erasmusκαι άλλα. Δηλαδή, με άλλα λόγια, το νέο Πρόγραμμασυνένωσε τα προηγούμενα ξεχωριστά προγράμματαμε στόχο τη διευκόλυνση του κοινού και των δικαιού-χων. Το νέο αυτό πρόγραμμα καλύπτει τους τομείς τηςΕκπαίδευσης, της Κατάρτισης, της Νεολαίας και τουΑθλητισμού και έχει ως πρωταρχικό σκοπό την ενθάρ-ρυνση της κινητικότητας των νέων εντός της Ευρωπαϊ-κής Ένωσης. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο Οργανι-σμός Νεολαίας Κύπρου παραμένει η Εθνική Υπηρεσίαγια το Κεφάλαιο Νεολαία του Προγράμματος. Πράγμαπου σημαίνει ότι ο Οργανισμός διαχειρίζεται και έχειτην ευθύνη της εφαρμογής και υλοποίησης του Κεφα-λαίου Νεολαία στην Κύπρο. Οι αιτήσεις που υποβάλ-λονται από τις Κυπριακές οργανώσεις νεολαίας για τιςαποκεντρωμένες δράσεις του εν λόγω Κεφαλαίου εξε-τάζονται και αξιολογούνται από τον Οργανισμό. Ο Ορ-γανισμός παρέχει επίσης πληροφόρηση προς το κοινόκαι βρίσκεται συνεχώς σε επικοινωνία με τους δικαιού-χους του Προγράμματος. Επί της ευκαιρίας, θα ήθελα να σας προτρέψω να δείτετις ευκαιρίες που προσφέρει το Πρόγραμμα και να τιςαξιοποιήσετε. Όλες οι σχετικές πληροφορίες βρίσκον-ται και στη σελίδα www.erasmusplus.cy

Ως Πρόεδρος του ΟΝΕΚ, πως βλέπετε το μέλλονγια τη νεολαία μας; Προς το παρόν μοιάζει δυσοίωνο. Ίσως η κρίση πουβιώνει η χώρα να μας προσγείωσε ανώμαλα, αλλά πα-ράλληλα διδάσκει πως από τον αγώνα πηγάζει η δύ-ναμη και ότι η μήτρα της αλλαγής είναι ηανυποχώρητη επιμονή για το καλύτερο. Πιστεύωακράδαντα ότι οι νέοι της Κύπρου έχουν μεγάλα απο-θέματα θάρρους και δύναμης και θα κάνουν τα πάνταγια να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον. Και η Πο-λιτεία θα πρέπει να σταθεί δίπλα τους στο δύσκολοαυτό αγώνα, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκεςκαι ευκαιρίες, έτσι ώστε οι νέοι να μπορέσουν να δώ-σουν πνοή στα όνειρα τους ξεπερνώντας τα προβλή-ματα και τις δυσχέρειες. Πιστεύω βαθιά στους νέουςανθρώπους του τόπου μας. Έχουμε τις γνώσεις, τηφαντασία, τη δημιουργικότητα και το ψυχικό σθένοςγια να κάνουμε πράξη τον καλύτερο μας εαυτό.

Θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα προς τουςνέους Μαρωνίτες;Θα ήθελα καταρχάς να σας ευχαριστήσω για την ευ-καιρία που μου δίνετε να επικοινωνήσω με τους νέουςΜαρωνίτες. Επίσης, σας συγχαίρω για την προσπάθειαπου καταβάλλετε για να κρατήσετε ζωντανό τον ιδιαί-τερο χαρακτήρα της κοινότητάς σας. Αισθάνομαι με-γάλη ευθύνη απέναντί σας. Όπως και απέναντί σε κάθενέο της πατρίδας μας. Και αυτό γιατί ο Οργανισμός Νε-ολαίας συστάθηκε, υπάρχει και λειτουργεί για να υπη-ρετεί τη νέα γενιά του τόπου. Και επειδή γι’ αυτήνυπάρχει, έχει χρέος να διαβουλεύεται μαζί της, ναακούει τα θέλω της, ακόμα και να λογοδοτεί απέναντίτης. Γι’ αυτό και θέλω να κρατήσουμε ζωντανή τη δη-μιουργική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη ΚΝΜΚ καιστον Οργανισμό Νεολαίας. Θέλω επίσης να γνωρίζετεπως είμαστε αποφασισμένοι να ανταποκριθούμε μετον καλύτερο δυνατό τρόπο στις προσδοκίες και στιςαπαιτήσεις της νεολαίας του τόπου.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣΣΕΝΤΟΝΑΣ: ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΟΝΕΚ ΝΑ

ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΥΣΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

«Η ΚαθολικήΝεολαία

ΜαρωνιτώνΚύπρου ο

συνδετικός κρίκοςανάμεσα στον

ΟΝΕΚ και τουςνέους Μαρωνίτες»

Αναμφίβολα πρόκειται για μια πολύ σημαντική υπηρεσία, έναν από τους πλέον σημαντικούς ημι-κρατικούς οργανισμούς. Ο λόγος για τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου που εδώ και χρόνια έχεινα επιδείξει σημαντικό έργο στους κόλπους της νεολαίας. Με την κοινότητα των Μαρωνιτών τονσυνδέει ένας πολύ δυνατός κρίκος: Η Καθολική Νεολαία Μαρωνιτών Κύπρου. Αποτέλεσε ιδρυτικόμέλος του ΟΝΕΚ και μέχρι σήμερα δραστηριοποιείται, αξιοποιώντας τη σημαντική βοήθεια πουπροσφέρει ο Οργανισμός Νεολαίας στις οργανώσεις που ανήκουν στο Γενικό ΣυμβουλευτικόΣώμα του. Η εφημερίδα μας έχει την τιμή να φιλοξενεί συνέντευξη του Προέδρου του ΟΝΕΚ Πα-ναγιώτη Σεντόνα, ο οποίος ανέλαβε το δύσκολο αυτό έργο τον περασμένο χρόνο. Ο ίδιος μας μί-λησε για το έργο του ΟΝΕΚ, τη σχέση του με την Καθολική Νεολαία και τους Μαρωνίτεςγενικότερα, αλλά και για το μέλλον των νέων του τόπου. Ταυτόχρονα, δίνει σημαντικές πληροφο-ρίες για προγράμματα του ΟΝΕΚ που αφορούν όλους τους νέους και καλεί όπως αξιοποιηθούν.

Σήμερα, που ο κόσμος είναι πλέον επίπεδος, με προσβασιμότητα σε ανεξάντλητεςηλεκτρονικές αποθήκες και πηγές δεδομένων όλων των κατηγοριών και διαστά-σεων, απαιτείται να παραμένουμε ενήμεροι, καταρτισμένοι και γνώστες, αφού ηευχέρεια που μας προσφέρεται για αυτό, είναι άμεση χωρίς κανένα φυσικό, οι-κονομικό η άλλως πως, εμπόδιο. Ταυτόχρονα, αυτή η ραγδαία μεταλλασσόμενηπαγκόσμια τάξη πραγμάτων, που μας προσφέρει αυτή την αμεσότητα απόκτησηςγνώσης και πληροφοριών, θεωρεί και νοερά ´´απαιτεί´´ , την διαδραστική συν-δρομή μας στον παγκόσμιο ιστότοπο γνώσεων, προσφέροντας και συμβάλλονταςμε περιεχόμενο από την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας, την παράδοση μας καιότι άλλο πιστεύουμε ότι εμπλουτίζει αυτές τις αποθήκες γνώσης. Ταυτόχρονα,μας εξασφαλίζει μια ανεπανάληπτη ευκαιρία να παρουσιάζουμε, να προβάλουμεκαι συνάμα να μοιραζόμαστε, σκέψεις, απόψεις, γνώμες και προβληματισμούςπου υπό άλλες συνθήκες θα ήταν δύσκολο και σχεδόν αδύνατον να επιτυγχάνεται. Μέσα σε αυτά, λοιπόν, τα πλαίσια επικοινωνίας, παρατηρούμε μια ανιούσα τάσηστους κόλπους της Μαρωνιτικής κοινότητας, κυρίως όμως από ατομικές πρωτο-βουλίες με επίκεντρο τα κοινωνικά δίκτυα και με το Facebook να κυριαρχεί.Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο, και καθόλα συγκινητικό, πως επιτυγχάνεταιανάμεσα στα μέλη της κοινότητας η ταχεία αλληλοενημέρωση και ανταλλαγήοπτικοακουστικού περιεχομένου, αλλά γενικότερα η ανάγκη να μοιράζονται τοπαρελθόν και να μιλούν για το μέλλον. Χιλιάδες φωτογραφίες από τα ασπρό-μαυρα χρόνια. Ανέκδοτες ιστορίες των χωριών μας. Παραδοσιακά τραγούδια

και διασκεδάσεις. Εκκλησιαστικές τελετές και εορτασμοί. Αθλητικά, καλλιτε-χνικά, ταξιδιωτικά, πολιτικά και πολλά άλλα κοινοτικά γεγονότα που καταμαρ-τυρούν την πλούσια και ποικιλόμορφη ιστορία των Μαρωνιτών της Κύπρου.Παλιά έντυπα, κείμενα, βιβλία αλλά και σύγχρονα άρθρα, μελέτες, διατριβέςπου έγραψαν διάφοροι ερευνητές και επιστήμονες, βρίσκονται σήμερα σε πολ-λαπλές ηλεκτρονικές αποθήκες δεδομένων προσβάσημα δια μέσου των γνωστώνμηχανών αναζήτησης, όπως το Google.Η προσπάθεια όμως αυτή, όπως προαναφέραμε, παραμένει ατομική και πλήρωςβασισμένη σε προσωπικούς πόρους , οικονομικούς, τεχνικούς και άλλους, χωρίς τηναιγίδα των Κοινοτικών Αρχών, πολιτικών η εκκλησιαστικών, που να οδηγεί στα-διακά σε μια παγκοινοτική προσπάθεια ψηφιοποίησης και δημιουργίας μιας Κοι-νοτικής Αποθήκης Ηλεκτρονικών Δεδομένων. Κάτι που υιοθετείται πλέον από όλεςτις Αρχές, Ιδρύματα, Κοινωνίες και Κράτη. Και για να προλάβει ο γράφων τυχόνυποδείξεις προς τις σημερινές κοινοτικές ιστοσελίδες έως απαντήσεις, σας δηλώνωότι πόρο απέχουν από την έννοια του ηλεκτρονικού αρχείου που αναφερόμαστε,χωρίς καθόλου να υποβιβάζουμε το έργο που τελούν και την ανάγκη που εξυπηρε-τούν. Αντίθετα θεωρώ ότι συνέβαλαν και συνεχίζουν να συμβάλλουν τα μέγιστα,γνωρίζοντας όλοι μας ότι οι διαχειριστές τους το πράττουν με αγάπη, μεράκι και εν-θουσιασμό για την κοινότητα, κόντρα στα οικονομικά και άλλα προβλήματα πουμπορεί να αντιμετωπίζουν.Τι μπορεί, λοιπόν, να είναι ένα τέτοιο Κοινοτικό Ηλεκτρονικό Αρχείο και πωςμπορεί να δημιουργηθεί;Είναι ένα έργο συλλογής, ψηφιοποίησης και αποθήκευσης, πάσης φύσεως υλι-κού, εικόνα, ήχο, κείμενο, και τη διάθεση του για εκπαίδευση, έρευνα, μελέτη καιγενική ενημέρωση. Έργο που αποτελείται από διάφορες δράσεις, ενέργειες, εκ-

στρατείες, έρευνες, συλλογή, κατανομή, ψηφιοποίηση και εν τέλει, καταχώρησησε μια Διαδικτυακή Πύλη που μαρτυρεί την ιστορία των Μαρωνιτών της Κύπρου.Με τέτοιο επιστημονικό τρόπο και μέθοδο, που μόνιμα θα εμπλουτίζεται με οτι-δήποτε καινούργιο συλλέγεται και ψηφιοποιείται. Την Πύλη αυτή, θα την χαρα-κτηρίζει η ψηλή τεχνολογία αιχμής, η διαδραστικότητα, η πολυγλωσσία, αλλάκυρίως η πιστότητα του περιεχομένου της. Γιατί στο στάδιο κτίσης και ανάπτυξηςτης, θα εμπλέκονται καταξιωμένοι επιστήμονες στον τομέα τους και θα αναπτύσ-σεται κάτω από την αιγίδα των Αρχών.Ένα τέτοιο μεγαλεπήβολο έργο, αλλά απόλυτα εφικτό αφού εφαρμόστηκε με με-γάλες επιτυχίες διεθνώς, μπορεί να παρουσιαστεί και να συμπεριληφθεί για αξιο-λόγηση σε διάφορά διεθνή ιδρύματα διάσωσης και προώθησης των πολιτισμών,αφού ετοιμαστούν επαγγελματικές και πλήρως τεκμηριωμένες μελέτες. Οι όποιεςμελέτες θα υποδεικνύουν την ανάγκη, την προσφορά, την οικονομική βιωσιμό-τητα αλλά επίσης και την επάνδρωση που απαιτείται για τη δημιουργία και συν-τήρηση του όλου έργου. Κάτι που αυτόματα υποδηλώνει και την άμεσηεργοδότηση άεργων επιστημόνων σε διάφορους τομείς και ειδικότητες. Ιστορι-κούς, αρχαιολόγους, φιλόλογους, προγραμματιστές, ειδικών στα πολυμέσα, δια-δίκτυο και κοινωνικά δίκτυα. Πέραν όμως από τα πιο πάνω, θα δημιουργήσει καιμια παγκοινοτική προσπάθεια συλλογής και διάσωσης της ιστορικής μας κληρο-νομιάς, που σήμερα μπορεί να βρίσκεται ξεχασμένη σε οικογενειακές βιβλιοθή-κες, σε ατομικά αρχεία, σε γραφεία των νυν και πρώην εκπροσώπων της

κοινότητας, στα εκκλησιαστικά αρχεία, στα εγκλωβισμένα σπίτια των χωριώνμας, αλλά και σε ξεχασμένα κασόνια, ερμάρια και αποθήκες. Υλικό όπως, βιβλία,κείμενα, επιστολές, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, βιντεογραφήσεις, αντικείμενα,κλπ που θέλουμε να τα μοιραστούμε νοερά με τους υπόλοιπους συνανθρώπουςμας ανά την υφήλιο και να συμβάλλουμε έτσι στην παγκόσμια προσπάθεια της‘’Δια βίου μάθησης’’ . Η Πύλη θα εκμεταλλευτεί πλήρως και όλο το ήδη αναρτη-μένο υλικό σε διάφορες προσωπικές ιστοσελίδες και κοινωνικά δίκτυα. Η Κοινο-τική αυτή Ηλεκτρονική Πύλη, θα δημιουργήσει και θα αναπτύσσει ταυτόχρονακαι μια ανεπανάληπτη δυναμική συνεργασίας και συμπόρευσης όλων των οργα-νωμένων συνόλων, όλων των χωριών, των Κοινοτικών Αρχών, των ξενιτεμένωνμας και θα απαλείψει σύνορα και αποστάσεις, αφού όλοι θα συμβάλλουν, έστωκαι με το χαλικάκι τους. Θα νοιώθουν ότι η κληρονομιά τους θα παραμείνει κυ-ριολεκτικά ιστορικά αθάνατη.Τι χρειάζεται να γίνει; Καταρχήν, Κοινοτική αποφασιστικότητα από τις αρχέςμας. Δεύτερον, η συγκρότηση ομάδας εκπόρευσης της μελέτης, και στη συνέ-χεια το παγκοινοτικό κάλεσμα για συμμετοχή στο έργο. Απαιτείται από τους εμ-πλεκόμενους, δέσμευση και επαγγελματικότητα, μακριά από όποια ατομικά ηάλλα συμφέροντα και με μοναδική εστίαση στην επιτυχία του έργου. Είμαι από-λυτα σίγουρος και το γνωρίζω, ότι η κοινότητα μας διαθέτει τους κατάλληλουςανθρώπινους πόρους για να διεκπεραιώσει τέτοιας εμβέλειας έργο. Τους οικο-νομικούς, είμαι σίγουρος ότι θα τους βρούμε όπως τα καταφέραμε και σε πολλάάλλα κοινοτικά έργα. Ας αφήσουμε την τεχνολογία του σήμερα να συναπαντή-σει την ιστορία του χθες και να γράψουμε καινούργιες σελίδες στο μέλλον.Έχουμε την ευκαιρία και τη δυνατότητα, να μοιραζόμαστε και να αντλούμεγνώση, ταυτόχρονα.

10 ΑΡΘΡΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

ΚΟΙΝΟΤΙΚO ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚO ΑΡΧΕIΟ ΙΣΤΟΡIΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟY«Δεν είναι πλέον πολυτέλεια, αλλά ούτε ευχήςέργον, παρά απόλυτη ανάγκη»

Του Αντώνη

Π. Σκούλλου

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που απευθύνομαι στο σημερινό ακροατήριο,με την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου του κ. Μουτήρη, μετίτλο «Η επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου στην Κύπρο». Στη σύντομηομιλία μου επέλεξα να επικεντρωθώ στην πορεία και προοπτική τωνσχέσεων Κύπρου – Αγίας Έδρας. Η Κυπριακή Δημοκρατία και η Αγία Έδρα απολαμβάνουν μια μακράιστορία φιλίας, εξαίρετων διμερών σχέσεων και αγαστής συνεργασίας.Μιας συνεργασίας που βασίζεται στις κοινές αξίες της θρησκευτικήςελευθερίας, της ειρήνης, της ισότητας, της Δημοκρατίας και του σεβα-σμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κύπρος και Αγία Έδρα εγκαθίδρυσαν διπλωματικές σχέσεις στις 28Μαΐου 1973, ενώ η ίδρυση Πρεσβείας της Δημοκρατίας στο Βατικανότο 2003 συνέβαλε τα μέγιστα στη σύσφιξη των διμερών μας σχέσεων.Η πλούσια δε διπλωματική δραστηριότητά της, οδήγησε στην πρώτηιστορική επίσκεψη του Ποντίφικα στο νησί. Η εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων δεν αποτέλεσε παρά μόνο μιαπράξη τυπική, αφού η παρουσία της Καθολικής Εκκλησίας και των εκ-προσώπων της στην Κύπρο, χρονολογείται εδώ και αρκετούς αιώνες.Ωστόσο, η κατάληψη της Κύπρου από τους Οθωμανούς το 1571 οδή-γησε την παρουσία της Καθολικής Εκκλησίας στην Κύπρο στα πρό-θυρα εξάλειψης. Παρά τη δύσκολη αυτή συγκυρία, η μερική ύφεσηπου παρατηρήθηκε στις σχέσεις Δύσης και Οθωμανικής Αυτοκρατο-ρίας στους αιώνες που ακολούθησαν, επέτρεψε στους Καθολικούς ναεπανιδρύσουν τους θεσμούς τους και να αναπτυχθούν στο βαθμό πουεπέτρεπαν τα νέα δεδομένα, ιδρύοντας νέα κέντρα στη Λάρνακα καιτην Αμμόχωστο. H μικρή Ρωμαιοκαθολική κοινότητα του νησιού, απο-τελείτο από λαϊκούς και ιερωμένους Ενετούς, Γάλλους, Ιταλούς, Κρο-άτες και Μαλτέζους. Ενώ μέχρι τις αρχές του 1990 ο αριθμός τουςήταν περιορισμένος, στις μέρες μας υπολογίζεται ότι ζουν και εργά-ζονται στην Κύπρο αρκετές χιλιάδες πιστοί της Ρωμαιοκαθολικής Εκ-κλησίας, η οποία διαθέτει πλέον ναούς σε όλες τις πόλεις τηςελεύθερης Κύπρου, ευαγή ιδρύματα και σχολεία. Κάτω από την επίβλεψη του Τάγματος των Φραγκισκανών, λειτουρ-γούν εδώ και αιώνες οι σχολές Terra Santa στη Λευκωσία και St. Maryστη Λεμεσό. Οι σχολές αυτές έχουν μορφώσει χιλιάδες Κυπρίουςνέους, όχι μόνο καθολικούς αλλά και ορθοδόξους. Καθίσταται αντι-ληπτό ότι οι πανανθρώπινες αξίες και τα χριστιανικά ιδεώδη που πρε-σβεύει η Φραγκισκανή Αδελφότητα, αποτελούν σημαντικά εφόδια γιατους αυριανούς πολίτες της χώρας μας. Εκτός από τους Λατίνους, η ομάδα των Μαρωνιτών αποτελεί τοδεύτερο ισχυρό συνδετικό κρίκο του νησιού μας με το Βατικανό,αλλά και ένα από τα πλέον δυναμικά στοιχεία της κυπριακής κοι-νωνίας. Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής υπήρξαν ιδιαίτερακαταστροφικές και για τους Μαρωνίτες. Αναγκάστηκαν βαθμιαίανα ξεριζωθούν από τα τέσσερα χωριά τους στις επαρχίες Κερύ-νειας και Αμμοχώστου (τον Κορμακίτη, τον Ασώματο, την Καρπά-σια και την Αγία Μαρίνα), ενώ ερημώθηκε η ιστορική Μονή τουΠροφήτη Ηλία. Παρόλα αυτά, η μαρωνιτική κοινότητα στάθηκεόρθια, ενώ η γλώσσα της, η κυπριακή μαρωνιτική αραβική έχειαναγνωριστεί επίσημα.

Αποστολική επίσκεψηΚυριότεροι σταθμοί της εξαίρετης σχέσης Κύπρου – Αγίας Έδραςαποτελούν ασφαλώς οι επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν, με πιοπρόσφατη την επίσημη επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στηνΑγία Έδρα τον περασμένο Φεβρουάριο. Κορυφαία επίσης στιγμήαποτέλεσε η μεγάλου συμβολισμού επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτουστην Κύπρο, την οποία και πραγματεύεται με τον καλύτερο τρόποστο βιβλίο του ο κ. Μούσας. Το αποστολικό ταξίδι του Πάπα Βενέδικτου στην Κύπρο στις 4 Ιου-νίου 2010 αποτέλεσε ένα λαμπρό γεγονός. Ήταν άλλωστε και ιστο-ρικά η πρώτη επίσκεψη προκαθήμενου της ΡωμαιοκαθολικήςΕκκλησίας στην Κύπρο, στοιχείο που προσέδωσε στο νησί μας έναξεχωριστό προνόμιο, αν λάβουμε υπόψη ότι ο Ποντίφικας επισκέ-πτεται ως επί το πλείστον χώρες με ρωμαιοκαθολική πλειοψηφία.Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, οι ξεριζωμένοι Μαρωνίτες είχαντην ευκαιρία να αναφερθούν στη νοσταλγία για τα χωριά τους καινα ζητήσουν τη βοήθεια του πνευματικού τους Πατέρα, ώστε να μηναργήσει άλλο η μέρα της επιστροφής.

Σημαντικό και ιστορικό γεγονός της επίσκεψης ήταν η υπογραφήκαι παράδοση από τον Πάπα Βενέδικτο του Instrumentum Laboris,που ορίζεται ως το κείμενο εργασίας της Ειδικής Συνέλευσης τηςΣυνόδου των Επισκόπων της Μέσης Ανατολής, η οποία πραγματο-ποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2010. Η επιλογή της Κύπρου για υπο-γραφή και παράδοση του εν λόγω κειμένου, αποτελεί σίγουρα μιαξεχωριστή και συμβολική πράξη. Εκπρόσωποι του Βατικανού χα-ρακτήρισαν την Κύπρο ως ένα «στρατηγικό, πολιτιστικό και πνευ-ματικό σταυροδρόμι, σε μία ιστορική περιοχή που συνδέεται στενάμε τους Αγίους Τόπους. Μια χώρα που βρίσκεται στο δρόμο τωνΙουδαίων και Χριστιανών προσκυνητών προς και από την Ιερουσα-λήμ, ταξιδιωτών μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μεταξύ Ασίας και Ευ-ρώπης». Με πρότυπο λοιπόν την πρώτη χριστιανική κοινότητα πουέζησε με «μία καρδιά και μία ψυχή», το Instrumentum Laboris αντι-μετωπίζει τις ανησυχίες των Χριστιανών στην περιοχή, προωθώνταςτην αρμονική συμβίωση Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Αναγνωρί-ζει παράλληλα την αξία των αμοιβαίων θρησκευτικών ελευθεριών καιτου σεβασμού των αντίστοιχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ερχόμενος στο σήμερα, διαφαίνεται ότι οι προοπτικές ενισχυμένηςσυνεργασίας μεταξύ Κύπρου και Αγίας Έδρας σε μια πλειάδα το-μέων είναι ιδιαίτερα ευοίωνες. Η υποστήριξη που παρέχει η ΑγίαΈδρα στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, ήταν και παρα-μένει εξόχως σημαντική, ενώ η επιρροή της μπορεί να αποβεί ιδιαί-τερα χρήσιμη στις προσπάθειές επιδίωξης της ειρήνης. Όπως πολύ καλά γνωρίζετε, έγνοια μας είναι η εξεύρεση μιας δί-καιης, διαρκούς και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού στη βάση τουδιεθνούς δικαίου, η οποία να επανενώνει την Κύπρο και να διασφα-λίζει πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων καιτων θρησκευτικών δικαιωμάτων όλων των Κύπριων. Στο πλαίσιοαυτό εξυπακούεται ότι η επιστροφή των προσφύγων στις πατρογο-νικές τους εστίες, συμπεριλαμβανομένων και των Μαρωνιτών, απο-τελεί κοινό μας στόχο.

Πολιτιστική κληρονομιάΣτο ίδιο πνεύμα, η υποστήριξη και δράση της Αγίας Έδρας για τερ-ματισμό της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς Ορθοδό-ξων και Καθολικών και για προάσπιση της ελεύθερης άσκησης τηςθρησκευτικής λατρείας στα κατεχόμενα εδάφη είναι έμπρακτη καιδιαρκής. Ο Πάπας Βενέδικτος αναφέρθηκε κατά την επίσκεψή τουστην Κύπρο «σε απώλεια ενός σημαντικού μέρους μιας πολιτιστικήςκληρονομιάς που ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα». Τα κα-

θολικά μνημεία, όπως για παράδειγμα τα ερείπια της Εκκλησίας τουΑγίου Φραγκίσκου στην Αμμόχωστο, αποτελούν αδιάψευστους μάρ-τυρες της ιστορίας της Καθολικής Εκκλησίας και της παρουσίας τηςστην Ανατολική Μεσόγειο ανά τους αιώνες. Η μεσαιωνική πόλη τηςΑμμοχώστου, με τα πολυάριθμα μνημεία της χρειάζεται άμεση προ-στασία και αποκατάσταση μετά από δεκαετίες παραμέλησης. Η Αγία Έδρα έχει διακηρύξει επανειλημμένα ότι δεν θα εγκαταλεί-ψει τους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, όπως ανέφερα και πιοπριν με το Instrumentum Laboris, αλλά θα καταβάλει κάθε δυνατήπροσπάθεια για προστασία τους. Οι διακρίσεις κατά των Χριστιανώνπρέπει να αντιμετωπισθούν με τον ίδιο τρόπο όπως ο αντισημιτισμόςκαι η ισλαμοφοβία. Οι Χριστιανικές Κοινότητες στη Μέση Ανατολήέχουν μια συνεχή παρουσία χιλιετηρίδων και αποτελούν θεμελιώδεςσυστατικό στοιχείο της ανθρώπινης γεωγραφίας της περιοχής μας. Μπροστά στο δράμα των λαών που εκτυλίσσεται στις μέρες μας μεεπίκεντρο τη Συρία και το Ιράκ, η Κύπρος δεν θα μπορούσε να μείνειαδιάφορη. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι ως ΚυπριακήΔημοκρατία έχουμε πρόσφατα αναλάβει, από κοινού με την Πολω-νία, πρωτοβουλία ανάδειξης του όλου ζητήματος εντός της Ε.Ε., μεστόχο τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων προστασίας των Χριστιανών. Ένα άλλο θέμα που προκαλεί ανησυχία, λόγω της γεωγραφικήςθέσης της Κύπρου, και στο οποίο υπάρχει αλληλοκατανόηση και πε-ριθώριο για κοινή δράση, είναι ασφαλώς η παράνομη μετανάστευση.Το φαινόμενο αυτό, ειδικά τα τελευταία χρόνια, αποτελεί μια συνεχήτραγωδία την οποία προκαλεί η ανθρώπινη απόγνωση. Συνεπώς, ηανταπόκρισή μας θα πρέπει να είναι συλλογική και να έχει πρωτί-στως ανθρώπινο πρόσωπο. Η Αγία Έδρα έχει επιδείξει μέχρι στιγμήςαξιοθαύμαστη δράση σε αυτόν τον τομέα. Χαρακτηριστική είναι ηφετινή επίσκεψη του Πάπα στη Λαμπεδούσα σε χώρους πρώτηςυποδοχής των μεταναστών και η τέλεση θείας λειτουργίας. Είναιγνωστό ότι η παρουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σε πολλέςαπό τις χώρες αυτές προσφέρει ανακούφιση και ελπίδα. Σε αυτό τοπλαίσιο, θα πρέπει να σημειώσω ότι η Κύπρος έχει εμβαθύνει τα τε-λευταία χρόνια τις σχέσεις της με φιλανθρωπικές καθολικές οργα-νώσεις, όπως η Κοινότητα του Αγίου Αιγιδίου. Συναφές και επίσης ανθρωπιστικό είναι και το ζήτημα της εμπορίαςπροσώπων. Πρόκειται για ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, γιαμια ειδεχθή μορφή παραβίασης θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμά-των. Για το συγκεκριμένο θέμα επιθυμούμε να συνεργαστούμε μετην Αγία Έδρα στη διοργάνωση εκδήλωσης κορυφής κατά τη διάρ-κεια της Κυπριακής Προεδρίας της Επιτροπής Υπουργών του Συμ-βουλίου της Ευρώπης, από το Νοέμβριο 2016 μέχρι το Μάιο 2017.Θα ήταν παράληψη να μην εξάρω την προσωπική συμβολή του Μα-καριοτάτου Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου στην ανάπτυξη των σχέ-σεων των δύο Εκκλησιών και κατ’ επέκταση της Κύπρου με την ΑγίαΈδρα. Ο Μακαριότατος έχει επισκεφθεί επανειλημμένα το Βατι-κανό και επεφύλαξε θερμή υποδοχή στον Πάπα Βενέδικτο κατά τηνεπίσκεψή του στην Ιερά Αρχιεπισκοπή στη Λευκωσία. Η Εκκλησίατης Κύπρου, στο πνεύμα της χριστιανικής αγάπης, στο πνεύμα τηςΟικουμένης, συμμετέχει ενεργά στο Διάλογο με τη ΡωμαιοκαθολικήΕκκλησία αλλά και σε διάφορες άλλες κοινές δράσεις.Η επανένωση της Κύπρου, μιας χώρας που βρίσκεται στη μεθόριοτης χριστιανικής Ευρώπης και σε άμεση γειτνίαση με τον ισλαμικόκόσμο, θα είναι επωφελής για τη νέα γενιά των Ελληνοκυπρίων,Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Λατίνων και Αρμενίων. Ταυτόχρονα θαδιαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην σταθερότητα της ευρύτερης πε-ριοχής, αποτελώντας απτό παράδειγμα ειρηνικής συμβίωσης Χριστια-νών και Μουσουλμάνων. Στο νέο ασύμμετρο και πολυπολιτισμικόκόσμο, ο ειλικρινής διάλογος ανάμεσα σε θρησκείες, λαούς και έθνηαποτελεί τη μόνη απάντηση σε όλες τις προκλήσεις και τις απειλές. Ως Έλληνες Κύπριοι, θεωρούμε λοιπόν ευτύχημα το γεγονός ότι ηΧριστιανοσύνη τιμάται στην Κύπρο όχι μόνο από Ορθόδοξους αλλάκαι από Μαρωνίτες, Λατίνους και Αρμενίους. Στο πλαίσιο αυτό, δενέχουμε παρά να επαναλάβουμε την εκτίμηση μας για το ρόλο πουδιαδραματίζει η Αγία Έδρα και η τοπική καθολική κοινότητα στηνκοινωνική και θρησκευτική ζωή της Κύπρου. Το βιβλίο του κ. Μουτήρη αποτελεί μέρος αυτής της κληρονομιάςκαι αναδεικνύει τη θεμελιώδη σχέση αλληλοεπίδρασης και κοινώνστόχων μεταξύ της Κύπρου και της Αγίας Έδρας.

11ΑΡΘΡΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Κύπρος και Αγία Έδρα εγκαθίδρυ-σαν διπλωματικές σχέσεις στις 28 Μαϊου 1973, ενώ η ίδρυση

Πρεσβείας στο Βατικανό του 2003 συνέβαλε τα μέγιστα

στη σύσφιξη των διμερών σχέσεων

Εκτός από τους Λατίνους, η ομάδα των Μαρωνιτών

αποτελεί το δεύτερο ισχυρόσυνδετικό κρίκο του νησιού μας

με το Βατικανό και ένα από τα πλέον δυναμικά στοιχεία

της Κυπριακής κοινωνίας

«Σχέσεις Κύπρου - Βατικανού:πορεία και προοπτική»

Ομιλία του Υπουργού Εξωτερικών κ. Ιωάννη Κασουλίδη κατά την εκδήλωσηγια την παρουσίαση του βιβλίου του δρ Ιωσήφ Μουτήρη «Πάπας ΒενέδικτοςXVI: Η αποστολική επίσκεψη στην Κύπρο»

13Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Ερ. Θεοφιλέστατε συμπληρώσατε πρόσφατα πενήντα ολό-κληρα χρόνια στην υπηρεσία της εκκλησίας. Θα θέλαμεένα πρώτο δικό σας σχόλιο;Aπ. Κοιτάξτε αυτό που θέλω να σας πω είναι πως εάν ξαναγεννιό-μουνα και πάλιν αυτό το δρόμο θα ακολουθούσα. Της ιεροσύνης.Αυτή είναι η πραγματικότητα και το λέω χωρίς κανένα δισταγμόκαι χωρίς καμία επιφύλαξη. Υπηρέτησα με την καρδιά μου και τοίδιο θα έκανα εάν είχα εκ νέου την ευκαιρία.

Ερ. Να πάμε τώρα πίσω στα χρόνια τα παιδικά εκεί στονωραίο Ασώματο;Απ. Γεννήθηκα στον Ασώματο και φοίτησα στο δημοτικό σχο-λείο στον Ασώματο. Είμαστε οκτώ αδέλφια. Πολύ αγαπημένηοικογένεια. Στο δημοτικό σχολείο του Ασωμάτου δασκάλα μουγια τέσσερα χρόνια ήταν η Λέλλα Αλετράρη και μετά ο ΗλίαςΠαρτέλλας. Στη συνέχεια αφού τελείωσα το δημοτικό έλαβατην Θεία κλήση. Τότε θυμάμαι ο Ιωάννης Φοραδάρης ήρθε καιμε βρήκε και μου είπε θα σε στείλω στην Ελλάδα. Ήταν τότεμαζί μου και ο Αντώνης Φραγκίσκου. Όμως τότε για να μπο-ρέσει ένας Μαρωνίτης να πάει στην Ελλάδα έπρεπε να μαςστείλουν από την Αθήνα ειδική άδεια η οποία και αργούσεπολύ. Έτσι λοιπόν επειδή ο καιρός περνούσε εγώ έδωσα εξε-τάσεις και μπήκα στην Αγγλική Σχολή Λευκωσίας όπου καιφοίτησα για ένα χρόνο. Μετά μας ειδοποίησαν ότι ήρθε ηάδεια και έφυγα για την Ελλάδα όπου έκαμα έξι χρόνια στο γυ-μνάσιο στην Αθήνα.

Ερ. Ήταν ιεροσπουδαστήριο δηλαδή;Απ. Ναι εμείς μέναμε στο ιεροσπουδαστήριο αλλά πηγαίναμεέξω σε γυμνάσιο. Μάλιστα στο γυμνάσιο είχαμε πολλούς συμ-μαθητές που μετέπειτα έγιναν υπουργοί όπως για παράδειγμαο Κανελλόπουλος και όπως επίσης ο πρώην ΑρχιεπίσκοποςΑθηνών Χριστόδουλος. Ήταν συμμαθητής μου ο Χριστόδουλος.Και πολύ καλός φίλος. Ήταν λοιπόν ένα πολύ καλό σχολείοστην Αθήνα. Αλλά εμείς επαναλαμβάνω μέναμε στο καθολικόιεροσπουδαστήριο.

Ερ. Σας προέτρεψε η οικογένεια να ακολουθήσετε την ιε-ροσύνη;Απ. Βέβαια. Ο πατέρας μου πάντα έλεγε αφού το παιδί μουθέλει να πάει, να πάει. Ποτέ δεν αρνήθηκε. Ποτέ. Και πρέπεινα σας πω πως όταν πήγα στην Ελλάδα έκανα έξι ολόκληραχρόνια να έρθω στην Κύπρο. Έφυγα στα δεκατρία μου και επέ-στρεψα στα δεκαοκτώ. Τα καλοκαίρια πηγαίναμε στα νησιάστην Σύρο, στην Σαντορίνη, στην Τήνο όπου υπήρχαν καθολι-κές κοινότητες και καθολικά μοναστήρια και τον χειμώνα είμα-στε στην Αθήνα στο σχολείο.

Ερ. Ποια ήταν η επικοινωνία με τον Ασώματο και τους γο-νείς;Απ. Ένα γράμμα κάθε δεκαπέντε μέρες. Και θυμάμαι πάντα τηνσυμβουλή του πατέρα μου «παιδί μου να είσαι υπάκουος». Δενήθελε ποτέ να δημιουργώ προβλήματα. Ήταν απόλυτος στο θέματης υπακοής και της πειθαρχίας.

Ερ. Ολοκληρώνετε λοιπόν τις γυμνασιακές σας σπουδέςστην Αθήνα και μετά;Απ. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στην Αθήνα με άριστα πρέπεινα σας πω και μου προσφέρθηκε υποτροφία για το πολυτεχνείο.Όμως εγώ δεν την δέχτηκα γιατί ήθελα να συνεχίσω τις σπουδέςμου στην Βυρητό για να γίνω ιερέας. Αυτός ήταν ο δρόμος μου.Έτσι λοιπόν έφυγα και πήγα στην Βυρητό. Εκεί έκανα οκτώ χρό-νια όπου πρώτα μάθαμε την αραβική γλώσσα και την αραμαϊκή.Θυμάμαι πως ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου ο ΗλίαςΦάραχ ήταν καθηγητής μου. Μου έκανε μάθημα Αραβικής. Ήταναντιλαμβάνεστε απαραίτητα για την λειτουργική μας. Τα αρα-βικά και τα αραμαϊκά.

Ερ. Από τον Λίβανο ερχόσασταν πιο τακτικά στην Κύπρο;Απ. Ναι σίγουρα. Από τον Λίβανο ερχόμασταν κάθε χρόνο στηνΚύπρο και μιλάμε για την περίοδο από το 1957 έως το 1964. Το1964 χειροτονήθηκα ιερέας και το 1965 ετοιμαζόμουν για τηνΡώμη. Το ζήτησα ο ίδιος από τον Αρχιεπίσκοπο επειδή ήθελαπάντοτε να πάω και να σπουδάσω στην Ρώμη. Ο Φάραχ μου είπεβεβαίως να πας και με έστειλε στην Ρώμη όπου έκανα άλλα τρίαχρόνια. Στη Ρώμη σπούδασα Φιλοσοφία και Ιστορία της Βυζαν-τολογίας. Εκεί μάθαμε πρώτα Λατινικά και μετά Ιταλικά. Καιπροετοιμάστηκα και για το διδακτορικό μου.

Ερ. Πότε επιστέψατε στην Κύπρο για να αναλάβετε κα-θήκοντα ιερέα;Απ. Το 1967 μέσα στον Αύγουστο. Όμως πριν έρθουμε στηνΚύπρο θέλω να πω κάτι.

Ερ. Βεβαίως, πείτε μας.Απ. Όταν ήμουν στην Ιταλία κυρίως τα καλοκαίρια γύριζα τις βι-βλιοθήκες και φωτογράφιζα ντοκουμέντα. Διότι πάντα είχασκοπό να γράψω ένα βιβλίο για την ιστορία των Μαρωνιτών τηςΚύπρου. Και με την βοήθεια του καθηγητού μου είχα εξασφαλίσει

άδεια και έμπαινα στις πιο φημισμένες βιβλιοθήκες όπως αυτήτου Βατικανού και μάζευα ότι ντοκουμέντο έβρισκα. Τότε μά-λιστα ο πάτερ Αντρέας Κατσιολούδης που ήταν ιεροσπουδα-στής στη Ρώμη ερχόταν μαζί μου και φωτογράφιζε κάποια απόαυτά τα ντοκουμέντα. Μετά πήγα και στην βιβλιοθήκη τηςΦλορεντίας, στην βιβλιοθήκη της Βενετίας αλλά και στην βι-βλιοθήκη στο Παρίσι ακόμη και στο Λονδίνο. Ήταν μια τερά-στια προσπάθεια. Και ομολογώ και πολύ πετυχημένη αφούμάζεψα μεγάλο όγκο ιστορικών ντοκουμέντων.

Ερ. Αυτά τα ντοκουμέντα δηλαδή αφορούσαν στουςΜαρωνίτες της Κύπρου;Απ. Μάλιστα. Που αφορούσαν τους Μαρωνίτες της Κύπρου.Όλα μαζί αυτά τα ντοκουμέντα ήταν περίπου ένα σύνολοτριών χιλιάδων σελίδων. Και είχα πει τότε στον σύμβουλοκαθηγητή που με παρακολουθούσα πως θα πάω στην Κύπρομε όλο αυτό το υλικό και εκεί θα γράψω το βιβλίο μου. Καιάρχισα την συγγραφή. Και κάθε τρεις περίπου μήνες έπρεπενα του γράψω τι έκανα και που βρίσκομαι. Το 1974 το καλο-καίρι ο αείμνηστος χωρεπίσκοπος Φοραδάρης μου λέει είναιη σειρά μας να πάμε στον Λίβανο για την σιωπή. Και πήγαμεστον Λίβανο. Πήγαμε τότε στον Λίβανο και αμέσως μετάέγινε το πραξικόπημα και η εισβολή. Ο Φοραδάρης μου είπεπως πρέπει να μείνουμε εδώ και να δούμε τι θα κάνουμε γιανα βοηθήσουμε την κατάσταση στην Κύπρο. Εκείνες λοιπόντις μέρες μπήκαν οι Τούρκοι στο σπίτι μας στον Ασώματο.Εκεί όπου είχα όλη την δουλειά μου των επτά χρόνων. Πουδιάβαζα αυτά τα ντοκουμέντα και έγραφα το δικό μου βιβλίο.Τότε δεν είχαμε κομπιούτερ. Τα γράφαμε όλα στο χέρι. Καιτότε είχα σχεδόν ολοκληρώσει την προσπάθεια μου. Ήτανπερίπου εξακόσιες σελίδες επιλεγμένα ντοκουμέντα καιάλλες τριακόσιες σελίδες δική μου ανάλυση. Αυτή την δου-λειά θα παρουσίαζα στην Ρώμη για να πάρω το διδακτορικόμου. Και προετοιμαζόμουν σκληρά.

Ερ. Και τι έγινε;Απ. Μπήκαν λοιπόν οι Τούρκοι στο σπίτι μου και τα έκανανόλα άνω κάτω. Πέταξαν τις κόλλες στο πάτωμα, άφησαν τιςπόρτες και τα παράθυρα όλα ανοικτά. Οι γονείς μου ξέρετεέφυγαν από το χωριό. Στις 5 Σεπτεμβρίου του 1974 επέστρεψαστην Κύπρο. Και κάποιοι ενημέρωσαν τους Τούρκους ότι ήρθεο παπάς. Και οι Τούρκοι έστειλαν τον γείτονα μας να καθαρί-σει το σπίτι. Ο γείτονας μας δεν ήξερε τι είχαν οι κόλλες πουήταν πεταγμένες χάμω. Και τι έκανε νομίζετε; Μάζεψε τις κόλ-λες (συγκρατεί τα δάκρυα), τρέμω τώρα που λέω αυτά ταπράγματα, τις έβαλε σε δύο σακούλες μεγάλες και τις έβαλεστον φούρνο όπου τις έκρουσε.

Ερ. Ήταν Ασωματίτης δηλαδή; Απ. Ναι ήταν Ασωματίτης αλλά δεν ήξερε ο άνθρωπος τι ήταν.Νόμιζε πως είχαν πάνω κάτι επικίνδυνο που θα το έβρισκάν οιΤούρκοι και να μου κάνουν κακό. Θέλησε δηλαδή να με προ-στατέψει και τις πέταξε για να καθαρίσει το σπίτι. Το τι πέ-ρασα όταν το έμαθα δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Κόποιδέκα ολόκληρων χρόνων είχαν χαθεί.

Ερ. Χάθηκε στην ουσία ένας θησαυρός;Απ. Ακριβώς χάθηκε ένας θησαυρός. Κι από τότε αρρώστησα.Αγκονίστηκα τον διαβήτη. Μια αρρώστια που με ταλαιπωρείέως και σήμερα. Ήταν απίστευτος ο πόνος μέσα μου. Χάθηκεένα όνειρο. Ένας μεγάλος στόχος. Ένας πόθος. Μια μοναδικήεργασία που ήταν προϊόν μιας πολύχρονης προσπάθειας. Τότεειδοποίησα θυμάμαι τον καθηγητή μου για τα γεγονότα. Ο κα-θηγητής μου γνώριζε πως όλα ήταν αλήθεια αφού τον ενημέ-ρωνα σε τακτική βάση για την πρόοδο της εργασίας. Και μεκαθοδηγούσε. Με την σειρά του ενημέρωσε για το συμβάν τηνσύγκλητο του πανεπηστημίου. Και θυμάμαι που μου είπε πωςόλοι στην σύγκλητο αναγνωρίζουν την δουλειά και την προ-σπάθεια και στην ουσία θεωρούν τον πάτερ Γιαννάκη ως διδά-κτορα. Πλην όμως δεν μπορούσε να μου απονεμηθεί επίσημαο τίτλος εφόσον δεν είχα την δυνατότητα να παρουσιάσω τηνμελέτη ενώπιων τους (δεν μπορεί να συγκρατήσει τα δάκρυα).

Ερ. Είναι ολοφάνερο πως αυτό το γεγονός έχει σημαδέ-ψει της ζωή σας;Απ. Πάρα πολύ. Πραγματικά σημάδεψε την ζωή μου. Αυτό τοβιβλίο, αυτή η διδακτορική πραγματεία, είχε μέσα ντοκουμένταπου για πρώτη φορά θα έβγαιναν στη φόρα. Μιλάμε για μιαερευνητική προσπάθεια που κάλυψε τις πιο σημαντικές βιβλιο-θήκες της καθολικής εκκλησίας. Δεκάδες μέρες και εκατοντάδεςώρες πάνω από τα βιβλία και τα έγγραφα. Θυμάμαι ένα απόαυτά τα έγγραφα, από τα πιο σημαντικά ιστορικά, ήταν ο χει-ρόγραφος διορισμός από τον Πατριάρχη Μαρωνιτών το 1021του πρώτου Μαρωνίτη Ηγουμένου στην Μονή του Αγίου Ιωάννητου Χρισοστόμου. Άρα λοιπόν αποδεικνύεται ότι οι Μαρωνίτεςυπήρχαν στην Κύπρο σε οργανωμένη μάλιστα βάση προσέξτεαπό το 1021. Δεν μπορεί να υπήρχε μοναστήρι χωρίς να υπάρχειοργανωμένη κοινότητα. Και σημαίνει επίσης πως οι Μαρωνίτεςήρθαν πιο ενωρίς στην Κύπρο σίγουρα πριν τον δέκατο αιώνα.

Ερ. Θεοφιλέστατε αντιλαμβανόμαστε πλήρως τον πόνοπου σας προκάλεσε αυτή η απώλεια. Πείτε μας τα γεγο-νότα του 1974 σας βρίσκουν στο Λίβανο;Απ. Ναι όπως σας είπα εγώ ήμουν μαζί με τον Φοραδάρη στονΛίβανο εκείνες τις ημέρες. Πήγαμε για την καθιερωμένη σιωπή.Και επεστρεψα στην Κύπρο στις 5 Σεπτεμβρίου του 1974.

Ερ. Εσείς τότε που ήσασταν διορισμένος;Απ. Στην Καρπάσια. Τότε μόλις ήρθα πίσω το 1967 ο Αρχιεπίσκο-πος Φάραχ ήθελε να μου δώσει θέση καθηγητή σε πανεπιστήμιο.Και ήθελα να με στείλει σε ένα πανεπιστήμιο στον Λίβανο ή στηνΣυρία. Εγώ του είπα πως πλέον επιθυμούσα να μείνω στον τόπομου και να υπηρετήσω τους Μαρωνίτες της Κύπρου. Ο Φάραχ δεναρνήθηκε και μου είπε πως η μόνη ενορία στην οποία μπορούσανα αναλάβω άμεσα ήταν αυτή του Τιμίου Σταυρού στην Καρπά-σια. Και του είπα βεβαίως. Και έτσι ανέλαβα με την επιστροφήμου στην Κύπρο την ενορία του Τιμίου Σταυρού. Στην Καρπάσιαξεκίνησα to 1967 και έκανα έξι χρόνια. Μέχρι και το 1974.

Ερ. Πως βρήκατε τότε την κοινότητα; Επιστρέφονταςμετά από πολλά χρόνια πίσω πως βλέπατε τα πράγματα;Μιλάμε πράγματι για την περίοδο της ακμής;Απ. Απόλυτα. Χωρίς καμία αμφιβολία. Μιλάμε για την πιο ακμά-ζουσα περίοδο της Μαρωνιτικής κοινότητας στην Κύπρο. Ήτανμια κοινότητα γεμάτη ζωή. Γεμάτη δράση. Στα χωριά μας, στις εκ-κλησίες μας. Με τα σχολεία μας. Τους ιερείς μας. Τις καλογριέςμας. Γνωρίσαμε την οργάνωση. Την πρόοδο. Την ανάπτυξη.Πραγματικά σας λέω εκείνα τα χρόνια που έζησα στην Καρπάσιααπό το 1967 έως το 1974 ήταν τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου.Ο κόσμος πίστευε. Αγαπούσε. Γεμάτοι οι δρόμοι και οι εκκλησίες.Μωρά, νεολαία απ’ όλα. Μεγάλη υπόθεση. Πολύ μεγάλη.

Ερ. Μιλάτε για την περίοδο τούτη με μeγάλο πάθος;Απ. Και θέλω να κλαίω. Ειλικρινά σας λέω. Ήταν τα πιο σπουδαίαχρόνια. Εγώ θυμάμαι τότε ήμουν και πρωτοδιόριστος επισκέπτηςκαθηγητής στην Τέρα Σάντα. Μόλις ήρθα ανέλαβα το μάθημα τωνθρησκευτικών στα καθολικά παιδιά του σχολείου. Μετά δίδασκακαι ξένες γλώσσες όπως τα γαλλικά και τα ιταλικά. Αλλά και ιστο-ρία που ήταν η ειδικότητά μου. Άρα λοιπόν ερχόμουν καθημερινάαπό την Καρπάσια στην Τέρα Σάντα και επέστρεφα πίσω στοχωριό το απόγευμα. Θυμάμαι τότε την αυλή της εκκλησίας γεμάτηαπό παιδιά και την τάξη της κατήχησης να μην χωράει τους μαθη-τές. Υπήρχε όπως σας είπα μεγάλη πίστη και πολλή αγάπη. Και τηνίδια ακριβώς εικόνα έβρισκες σε όλα τα χωριά. Στον Κορμακίτη,στον Ασώματο, στην Αγία Μαρίνα. Παντού. Παντού ζωή, παντούδράση, παντού παιδιά, παντού νεολαία. Άλλες εποχές.

Ερ. Και φθάνουμε στο καλοκαίρι του 1974. Η περίοδοςτης ακμής ανακόπτεται με βίαιο τρόπο και αρχίζει η πε-ρίοδος της σκληρής δοκιμασίας;Απ. Ακριβώς όπως το είπατε. Ξεκίνησε η περίοδος της δοκιμα-σίας. Για όλους τους Μαρωνίτες. Εγώ τότε ήρθα στη Λευκωσίακαι μέναμε σε ένα σπίτι στην Ακρόπολη μαζί με τον πατέρα μουκαι την μητέρα μου. Πρόσφυγες σε ξένη γη. Ξένοι μέσα στουςξένους. Και το ίδιο μαζί μας όλοι οι συγχωριανοί μου. Όλοι οιΜαρωνίτες. Παράλληλα συνέχισα να διδάσκω στην Τέρα Σάνταενώ είχα διοριστεί πλέον και βοηθός εφημέριος στην ΠύληΠάφου δίπλα στο αείμνηστο Φοραδάρη.

Το Μέρος Β΄ (1974-2014) θα δημοσιευθεί στην επόμενη έκδοση.

12 AΦΙΕΡΩΜΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 50 χρόνων ιερατικής υπηρεσίας, μιλά στον «Τ» και σκιαγραφείτη μακρόχρονη πορεία και προσφορά του προς τη Μαρωνιτική Εκκλησία

ΧΩΡΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΟΡΦΑΝΟΥ

(ΜΕΡΟΣ Α΄)

«Αν ξαναγεννιόμουνθα ακολουθούσατον ίδιο δρόμο»

Η περίοδος από το 1967 έως

το 1974 ήταναδιαμφισβήτηταη πιο λαμπρή για τη Μαρωνιτική

κοινότητατης Κύπρου

Η απώλεια της διδακτορικής

μου πραγματείαςτο καλοκαίρι

του 1974 στον Ασώματο

σημάδεψε ανεξίτηλα

τη ζωή μου

Τα τραγικά γεγονότα του

1974 με βρίσκουνμαζί με τον

Φοραδάρη στονΛίβανο. Όταν

επέστρεψα τονΣεπτέμβρη

βρήκα μια άλληΚοινότητα

ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ» ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ­ ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

maronite pressmaronite press

In the presence of Defence Minister Christophoros Fokaides and officia-ted by H.E. the Archbishop of the Maronites in Cyprus Mgr Joseph Soueif,a memorial service was held at the Cathedral of Our Lady of Graces in Ni-cosia on Sunday 12th of October for the late Defence Minister and goodfriend of the Maronite community, Tassos Mitsopoulos. The service wasoffered by DISY Maroniton Kyrenia. Particularly moving was the presenceof the father of the late Tasos, Mr. Aris Mitsopoulos. In his homily during the service Archbishop Joseph Soueif referred,amongst others, to the great relationship between the late Tasos Mitso-poulos and the church. “He was a man of God” he said. “His character,his whole life was an example of love and dignity”, he added

The event was followed by a brief gathering in the “Kasteliotissa” hall,which included greetings from the President of DISY Maroniton KyreniaMr Antonis Pavlou and the honourable Defence Minister Mr Fokaides. Mr Pavlou praised the contribution and work of Tasos Mitsopoulosand stressed that his death was perhaps the largest loss of a Maronitecommunity’s friend. Tasos Mitsopoulos was fighting for the rights ofthe Maronites and the man who has sought as nobody else the returnof Maronites to their villages. Mr Pavlou, praised also the work of Christophoros Fokaides summonedin haste to succeed the late Tasos as the Ministrer of Defence. “Within afew months he has achieved a lot of things and his presence as Defence

Minister constitutes a promisefor even better days to the Mi-nistry. Once in office he hasimmediately demonstratedgreat interest for the Maronitesissues” Mr Pavlou said. The Minister in turn referred

to the man Tasos Mitsopoulos and to all he had offered to his country. Hestressed that the gap is irreplaceable and that such politicians are raretoday. He praised the work of the Maronite community and said he wouldstand beside the community, as the late Tasos Mitsopoulos did in the past.

Memorial for Tasos Mitsopoulos

The Maronite community remembered a good friend

“POPE BENEDICT XVI -The Apostolic Visit to Cyprus”

Formal presentation of Dr Moutiris’s book During a conference this month or-ganised by our newspaper “Typoston Maroniton” in Nicosia, a book bythe Maronite author Dr Joseph Mou-tiris, commemorating the visit ofPope Emeritus Benedict XVI in Cy-prus in 2010 was formally presented. The event was honored with the pre-sence of H.E. the Minister of Fo-reign Affairs of the Cyprus RepublicDr Ioannis Kassoulides, H.E. the Ar-chbishop of Maronites in CyprusYussef Soueif and the Director ofthe Cyprus Center of Studies Mr Ch-ristos Iacovou. The three of themwere also the speakers at the pre-sentation of the book. Mr. Christos Iacovou, Head of theCyprus Historic Reserch Centre pre-sented the book and congratulatedits author for the good and hardwork in accomplishing this project.The book of Dr Moutiris was alsopraised in his speech by the Maro-nite Archbishop of Cyprus Mgr Jo-seph Soueif, who spoke through hispersonal experience for the multifa-ceted significance of the Pope’s visitto Cyprus in 2010. The honorable Minister Mr Kasouli-des referred in turn to the book andthe enduring contribution of theMaronites in Cyprus, culminating in

the recent visit of Pope Benedict tothe island. He emphasized the excel-lent relations that the Republic ofCyprus has with the Vatican State,stressing at the same time the in-fluential role played by the Holy Seeto the civil and ecclesiastical affairsof the Middle East, with corollary ofthis policy to protect the Christiancommunities in countries wherethey live and exist. Particularly, MrKasoulides praised the importancefor Cyprus, of the decision of the

then Pope Benedict 16th, first toserve papers on the convergence ofthe Synod for the Middle East (In-strumentum Laboris) during hispresence of the island in 2010 andsecond for appointing ArchbishopJoseph Soueif as Secretary of thisimportant Synod. Finally, the author of the book DrMoutiris thanked everyone for theirpresence and appreciation of hiswork and spoke briefly for the im-portance of his work.

An event organised by the EU Cypriot Maronite Arabic -Save a language, save a cultureAn extremely interesting and important event was organized on the3rd of October by the European Parliament Office in Cyprus and theRepresentation of the European Commission in Cyprus in cooperationwith the Maronite Representative’s Office at the House of Represen-tatives and the Ministry of Education and Culture, entitled Cypriot

Maronite Arabic - Save alanguage, save a culture. The event was held at theEU House in Nicosia andwas attended by a numberof people. Mr. GeorgiosMarkopouliotis Head of theEuropean Commission Re-presentation in Cyprus, ope-ned the event, followed byspeeches from Ms. Alexan-dra Attalides, Acting Headof the European ParliamentOffice in Cyprus, H.E. Mr.Costas Kadis Minister ofEducation and Culture andMr. Antonis Hajirousos Ma-ronite Representative at theHouse of Representatives.H.E. Androulla Vassiliou,

then Commissioner of Education, Culture, Multilingualism and Youth,also addressed the event with her speech focusing on “Protecting andpromoting regional and minority languages in the EU”. The conference was concluded with two very important presentationsby two distinguished academics, both working for many years on thesubject of CMA. Dr. Alexander Borg, of Ben-Gurion University, Israel,presented his book “Studying Endangered Minority Languages: TheCase of CMA «Α new comparative glossary of CMA: some thoughts onlanguage, history and culture» and Dr. Μarilena Karyolemou, of theDepartment of Byzantine and Modern Greek Studies, University ofCyprus presented her work “The Corpus of CMA Oral Tradition: TheResults of the 1st Phase on CMA Codification”.

15EVENTSΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Τhe Maronite priest and former teacher AntoniosFrangiskou died suddenly at his home in Kormakitis onthe 25th of November. Father Antonios, aged 78, wasserving as the parish priest in Kormakitis since 2000when he replaced his late uncle, Father Antonios Terzi.A man of low profile, a man of God, a man who loved

the land of his fathers, he worked hard in all the yearsthat he served in education and in priesthood. His fu-neral in Kormakitis on November 27 was attended byhundreds of people, in the presence of the Archbishopand all clergy of the Archdiocesan District of the Maro-nites of Cyprus.

Kormakitis priest dies

Brescia groupA group of 40 people from the St. Barnabas parish of Brescia,in Italy, visited Cyprus recently for a week long pilgrimage. Thegroup of pilgrims from Brescia, under the guidance of Rev FrGeorge Khoury, a Cypriot Maronite priest currently serving intheir parish, started their journey with a visit at the old churchof Ayia Kyriaki in Paphos in the footsteps of St. Paul, where theycelebrated Holy Mass and completed the pilgrimage with aprayer at the tomb of St. Barnabas in the occupied part of Cy-prus. During their stay in Cyprus, they were received by theMayor of Nicosia Mr. Konstantinos Georghadjis and also by theArchbishop of the Maronites in Cyprus H.E. Yussef Soueif.

Abraham’s methodAn innovative method, which is successfully applied on apilot basis in Cyprus guarantees savings in energy of up toeven 40%, reducing the cost of consumption by €1.000 -1.200 per year. This is the ‘Decalogue of Energy Saving’ orin short the “Method of Abraham”, bearing the name of itsMaronite initiator, the electrical engineer Abraham Geor-giou, a senior lecturer at the Technological University ofCyprus. The “Method of Abraham” is detailed in his bookrecently released entitled “Electricity Conservation in Re-sidential Consumers - METHOD OF ABRAHAM”. You canfind and buy the book in the bookstores of Mavrommatis,Agrotis and Cryso.

St John Paul IIOn the occasion of the feastof St. John Paul II, who wascanonized on April 27, 2014,his Holy Relics were tran-sferred to Cyprus last monthfrom Krakow in Poland. TheHoly Relics (bone segmentand blood) were received bythe Maronite community atthe Church St. Maron Anth-oupoli and were graduallytaken to the other churchesof the community. A DivineLiturgy was celebrated inthe church of St Maron inAnthoupolis by the MaroniteArchbishop in Cyprus H.E.Yussef Soueif on Sunday Oc-tober the 26th and attendedby hundreds of parishersand other people. Thou-sands of faithful ran to allchurches to worship the re-lics and to get the blessing ofthe saint.

16 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Ερ. Kύριε Γιώργο, κατάγεστε από τηνΑγία Μαρίνα Σκυλλούρας αλλά γεννηθή-κατε και μεγαλώσατε στην Πέτρα. Πωςέγινε αυτό;Να σας πω. Εφύγαν οι γονείς μου το 1937 απότην Αγία Μαρίνα και επήγαν στην Πέτρα και νασας πω και γιατί. Ο μακαρίτης ο πατέρας μουασχολείτο με την γεωργία στην Αγία Μαρίνακαι για πολλά χρόνια τότε, είχαν αστοχιές.Εσπέρναν και δεν εθερίζαν. Δεν εκερδίζαν τί-ποτε σχεδόν. Ο πατέρας μου είχε πέντε παιδιάτότε να θρέψει και η ζωή ήταν πολλά δύσκολη.Έπρεπε να δουλέψει. Η Πέτρα ήταν το πέρα-σμα του τότε που περνούσε και πήγαινε πάνωστην Πιτσιλιά να πάρει άχυρο με τις Καμήλες,είχεν καμήλες ξέρετε ο πατέρας μου, εξ ου καιτο παρατσούκλι Καμηλάρης που έχουμε στηνοικογένεια. Από όπου περνούσε στο δρόμογνώριζε πολύ κόσμο και είδε ότι στην Πέτρα ει-δικά είχε πολλήν ζωήν. Είχεν πολλά νερά τρε-χάτα, ποταμοί από την Κακοπετριά προς τακάτω, είχαν πολλές διατρήσεις και γενικά οισυνθήκες ήταν καλύτερες για να ζήσει κάποιος.Έτσι αποφάσισε να πάει εκεί με την οικογένειατου, για πεντέξη μήνες αρχικά για να δει πως θαπήγαιναν τα πράγματα και μετά να επιστρέψειστην Αγία Μαρίνα. Έπιασεν την μάνα μου καιτα πέντε παιδιά τους μέχρι τότε και επήγε στηνΠέτρα όπου άρχισε δουλειά με το ζευκάριν καιτις καμήλες. Τούτον ήταν. Που τότες έμεινενεκεί πλέον, διότι εκεί είχεν πολλές δουλειές καιδεν τον αφήνναν να φύγει.

Ερ. Όταν φύγατε δηλαδή για την Πέτραεσείς είσασταν αγέννητος ενώ πέντε απότα αδέρφια σας ήταν ήδη γεννημένα.Ναι . Εγώ είμαι το έβδομο παιδί της οικογέ-νειας. Είμαστε εννιά αδέρφια και εγώ γεννή-θηκα το 1941, τον Οκτώβρην. Στην Πέτραεγγεννήθην πρώτα ο Ηλίας , ύστερα εγώ,ύστερα η Βαρβάρα και τελευταίος ο Αντωνάκης.Εμεγαλώσαμεν στην Πέτρα, πήγαμεν δημοτικότζικάτω. Οι άλλοι πέντε, ο Ιωσήφης, η μακαρί-τισσα η Μαριάννα, η Μαρί, ο Τζιοβάννης τζιαιη Σοφία, είναι γεννημένοι στην Αγία Μαρίνα.

Ερ. Πόσο τακτικά επηγαίνατε στην ΑγίαΜαρίνα και πόση ώρα σας έπαιρνε για ναπάτε; Κάθε οκτώ, κάθε δεκαπέντε μέρες επηγαίναμεν.Και οπωσδήποτε πάντα τι γιορτές. Πάσχα, Λαμ-πρή, Χριστούγεννα, του Προφήτη Ηλία, τηςΑγίας Μαρίνας. Τρεις ώρες περίπου με τα γα-δούρκα ερχόμασταν στην Αγία Μαρίνα. Εκατε-βαίναμεν στην Ζώδια, και από εκεί Μάσαρι,Φιλιά και φτάνναμεν στο χωρκόν. Μετά ο αδερ-φός μου ο μεγάλος ο Γιαννής έπιασεν φορτηγόνκαι μας έφερνεν πιο συχνά και πιο εύκολα στοχωρκόν. Εγώ ετέλειωσα το δημοτικόν στηνΠέτρα και μετά ήρτα ένα χρόνο δουλειά στοΛήδρα Πάλας γκαρσόνι το 1957. Εδούλευκεν οαδερφός μου ο Ιωσήφης εκεί και επήρεν μεμαζίν του. Ήθελα να πάω σχολείο στο γυμνάσιοτου Συλβέστρου στου Μόρφου αλλά ο πατέραςμου ήθελε βοήθεια τζιαι έτσι δεν επήα. Έπιαννατότες 15 λίρες το μήνα τζιαι έτρωα, έπιννα τζιαιέππεφτα στο ξενοδοχείο. Ήταν καλά ρυάλιατότε το 57 αλλά η δουλειά δεν μου άρεσενεμένα. Εγώ ήμουν μαθημένος του έξω τζαι τηςγης, εν εμπορούσα. Έτσι στον χρόνο έδωσα τηνπαραίτηση μου τζαι εστράφηκα στην Πέτρα.

Ερ. Τι έκαμες μετά; Με τι ασχολήθηκες;Ο πατέρας μου τότε εκάθετουν σε ένα σπίτι μεενοίκιο, ήταν τσιφλίκι. Επλήρωνεν ο γέρος τρειςλίρες ενοίκιον τον μήνα. Τζιμέσα εμείναμενμέχρι που εφύαμεν στον πόλεμο το 1974. ΟΤούρκος που είχεν το τσιφλίκι, ο Αλήμπεης,είχεν ελαιοτριβείον τζαι αλευρόμυλον. Με τουςγιούδες του είμαστεν σαν τα αδέρφκια ως τωρά.Εδούλεψα κοντά του που το 1957 ως το 1961. Το1961 όταν έβγαλα άδεια του φορτηγού, δεν μουεσύμφερεν να μείνω πκιον κοντά του. Διότι έπ-κιαννα που τες 30 ως τες 45 λίρες τον μήνακοντά του. Μετά είπα του φιλικά «μάστρε ενναφύω διότι δεν μου συμφέρει». Εγώ εθώρουν τακοπέλια τους αρφούες μου επκιάνναν τόσα ρυά-λια με τα φορτηγά, έθελα τζαι γω να πάω σταφορτηγά. «Εντάξει» είπεν μου «να πάεις».Εδούλεψα που λέτε κοντά του ως το 1961 τζαιμετά εβγαλα άδειαν του φορτηγού. Ο γέρος εν

τω μεταξύ to 1960 επέθανεν, η Βαρβάρα τζαι οΑντωνάκης ήταν μικροί, η Σοφία ανύπαντρη, ημάνα μου έθελεν βοήθεια. Οπόταν έπρεπε κάτινα κάμνω να πκιάννω κάτι παραπάνω. Αποφά-σισα τζαι έπκιασα δικό μου φορτηγό καινούρ-γιο, BW500, το 1962. Τζαι μετά άρχισα δουλειά.Το 1963 εχαρτώθηκα την Γιαννούλα. Εχτίσαμεντο σπίτι μας στο χωρκόν τζαι επαντρεφτήκαμεντο 1965. Το 1965 επουλιέτουν έναν ελαιοτρι-βείον στην Πέτραν, τζαι επειδή έξερα την δου-λειάν, εγόρασα το δκυόμυσι χιλιάδες λίρες.Έκαμα του ανακαίνιση διότι έθελεν πολλα σά-σματα. Ήρταν θυμούμαι που το υπουργείον ερ-γασίας τζαι που το υπουργείον εμπορίου τότετζαι επιθεωρήσαν τα. Εδώκαν μου τζαι κάρτανπου το υπουργείον εμπορίου και βιομηχανίας,έχω την ακόμα ως σήμερα, εφερα την μαζίν μου,που έγραφεν ‘συγχαρητήρια κύριε Τανούση’.

Ερ. Οπόταν από υπάλληλος στο ελαιοτρι-βείον, τώρα ήσουν μάστρος!Μάλιστα. Εφέρναν μας ελιές που ούλην την πε-ριοχήν. Εδουλεύκαμεν νύχταν τζαι μέραν, δύοβάρδιες. Μόλις έμαθεν ο κόσμος ότι έπιασα τοελαιοτριβείον εγώ, έντζαι πιστεύκεις, έρκουν-ταν που ούλα τα χωρκά κοντά μου. Τζαι που τονΚορματζίτην ακόμα εφέρναν μας ελιές. Εξεκι-νούσαμεν δουλειά 25 του Οκτώβρη πολλέςφορές τζαι εκλείαμεν 25 του Γεννάρη. Εν εστα-ματούσαμεν λεπτόν.

Ερ. Όταν παντρευτήκατε με την κυρίαΓιαννούλα επήγατε να ζήσετε στην Πέτραδηλαδή.Ναι, επαντρεφτήκαμεν, εχτίσαμεν το σπίτι μαςστην Αγία Μαρίνα και εφύγαμεν. Αφού είχαμεντη δουλειάν στην Πέτρα. Η γυναίκα μου ήταν ηγραμματικός μας.

Ερ. Πόσο κόσμο είχε η Πέτρα τότε κύριεΓιώργο; Είχατε άλλους Μαρινιώτες εκεί;Όχι. Μόνο η οικογένεια μας. Όμως όλοι μαςαγαπούσαν. Δεν ξεχώριζαν κανένα. Η Πέτραέφτασεν κάποτε μέχρι τις 2000 κόσμο αλλάόταν είμαστε εμείς είχεν περίπου 1200. Πολλοίεφεύγαν για να δουλέψουν στις δουλειές τουΛεβέντη έξω. Ξέρετε ο Λεβέντης ήταν που τηνΠέτρα. Και άλλοι επηγαίναν στη Λευκωσία καιτη Μόρφου για δουλειά.

Ερ. Όταν είχατε το ελαιοτριβείο εδου-λεύατε και στα φορτηγά;Ναι οπωσδήποτε. Μαζί με το ελαιοτριβείο πουη δουλειά ήταν για λίγους μήνες, είχα τζαι ταφορτηγά. Εν τω μεταξύ επροχώρησα τζαι αγό-

Διαβάζοντας το καινούργιο βιβλίοπου κρατούσα στα χέρια μου μετίτλο «η Γή που με Ανάγιωσε» μεσυγγραφέα τον Γιώργο Ταννούση(Καμηλάρη), στάθηκα στους πανέ-μορφους και γεμάτους νόημα καιαισθήματα στοίχους του ομώνυμουποιήματος. Και ευθύς μου γεννή-θηκε η απορία: Σε πια γη αναφέρε-ται ο συγγραφέας; Στην γη τηςΑγίας Μαρίνας ή στη γη της Πέ-τρας; Η απορία παρέμεινε μέσαμου μέχρι τη μέρα που ο κύριοςΓιώργος και η σύζυγος του Γιαν-νούλα, μας υποδέχτηκαν με χαράστο σπίτι τους. Και τότε η κάθετηαπάντηση του, χωρίς κανένα ενδοι-ασμό, με εξέπληξε προκαλώνταςτον θαυμασμό για τον άνθρωπο πουείχα μπροστά μου. «Η γη αυτή»είπε ο κύριος Γιώργος «είναι η γητης Κύπρου μας, που μιαν άκρην ωςάλλην. Διότι όπου επήγαινα με ταφορτηγά, ήταν γη δική μου». Ηκουβέντα με τον Γιώργο Ταννούση,ήταν μια μαρτυρία των παιδικώντου χρόνων στα δύο χωριά πουαγάπησε περισσότερο, την ΑγίαΜαρίνα και την Πέτρα, αλλά καιτων δύσκολων χρόνων που ακο-λούθησαν στην προσφυγιά. Τοβλέμμα του, η οξύτητα της σκέψης,ακόμη και σήμερα που περνά μιαπερίοδο δύσκολη για την υγείατου, προδίδουν ένα άνθρωπο μεαρχές και αξίες, αλλά και με στό-χους σε όλη του τη ζωή. Η δε «Μα-ρινιωτού» που μας τραγούδησετελειώνοντας τη συνέντευξη, μεδάκρυα στα μάτια ήταν για μαςόλα τα λεφτά!

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΝΝΟΥΣΗΣ Άμα δεν επιμένουμε να πάμεστα σπίδκια μας εμείς οι ίδιοι,ποιος εννά επιμένει;

«Ώσπου ζω, έχω ελπίδες ότι έννα πάω στην Αγία Μαρίνα. Φτάνει όμως οι Αρχές μας

να είναι πιο δραστήριοι, πιο ενεργητικοί. Φτάνει να το πιστέψουν»

17ΜΑΡΤΥΡΙΕΣΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

ρασα και δεύτερο φορτηγό διότι επόλληνεν η δου-λειά. Έκαμνα μεταφορές. Τσιακκίλια, άμμους, τού-βλα, ξύλα οτιδήποτε εχρειάζετουν μεταφοράεκάμναμεν το. Το καλό μου ήταν πως ούλα τα χωρκάτζαμαί γυρόν έν είχαν φορτηγά. Η Πέτρα, το ΚαλόνΧωρκόν, ο Άης Γιώρκης, τα Κατύδατα, η Φλάσου ενείχαν φορτηγά. Κυρίως επειδή απασχολούνταν ούλοιμε τις δουλειές της εταιρείας της CMC. Έτσι εν τουςέφταννα ούλλους με έναν φορτηγόν, τζαι έπιασα δεύ-τερον το 1971. Πολλές φορές εσυνεργαζούμαστεν τζαιμε τα αδέρφκια μου που τζαι τζείνοι είχαν φορτηγά.Εν τω μεταξύ στο χωρκόν, την Αγίαν Μαρίνα, ερκού-μαστεν συχνά πκιον. Ήταν διαφορετική η ζωή απόχωρκόν σε χωρκόν τότε. Στην Αγίαν Μαρίνα ο κόσμοςεδιασκέδαζεν παραπάνω, είχαμεν τις γιορτές, τουςγάμους. Στην Πέτρα ο κόσμος ήταν διαφορετικός. Ήτανδιαφορετικά οργανωμένος. Ήταν παραπάνω του εμπο-ρίου τζαι της συναλλαγής. Ήταν τζαι περισσότεροι. ΣτηνΑγία Μαρίνα ερχόμαστε και για την εκκλησία φυσικά.

Ερ. Ο πόλεμος του 1974 που σας ήβρε κύριεΓιώργο;Το 1974, την πρώτην εισβολή, είμασταν έτοιμοι να έρ-τουμεν στην Αγιάν Μαρίνα για να βαφτίσουμεν τον Μι-χαλάκη. Επαραγγείλαμεν τζαι τα ποτά, ο κουμπάροςήταν που το Αρκάτζιν, ήταν νάρτουν τζαι τζείνοι. Τοπρωίν ακούμεν το ράδιον «Προσοχή προσοχή οι Τούρ-κοι εισέβαλαν στην Κερύνεια». Εμείς δεν εξέραμεν πουπόλεμον, εν το επήραμεν σοβαρά. Άφησαμεν το ράδιοντζαι εσυνέχισαμεν να ετοιμάσουμεν τα πράματα για ταβαφτίσια. Ύστερα το ράδιον εσυνέχιζεν να λαλεί τζαιτότε εκαταλάβαμεν ότι κάτι σοβαρόν εγίνετουν. Αρ-χικά είπαμεν να πάμεν στην Αγίαν Μαρίναν αλλάμετά εσκεφτήκαμεν, που ήτουν να πάμεν αφού ποτζίεγίνετουν ο πόλεμος. Εξεκινήσαμεν αλλά εστραφή-καμεν. Τζαι τελικά εβαφτίσαμεν τον δκυο μέρες πριντην δεύτερην εισβολή, πάλε στην Αγία Μαρίνα. Οπάτερ Παύλος τον εβάφτησεν.

Ερ. Τα παιδιά που εγγενήθηκαν; Και οι τρειςστην Πέτρα;Ο Μάριος ήταν πεντέμισυ χρονών όταν εφύαμεν.Τζαι ο Μιχαλάκης που ήτουν μωρόν χρονιόν. Ο Αι-μίλιος εγεννήθην το 1977.

Ερ. Εφύγετε δηλαδή από την Πέτρα πρόσφυ-γες το 1974. Πού επήγατε;Όταν εφύγαμεν επήαμεν κατ’ευθείαν στην Κυπε-ρούντα. Τζι πάνω εξέραν με ούλλοι λόγω της δου-λειάς μου με τα φορτηγά. Εφιλοξενήσαν μας ο φίλοςμου ο Χριστόδουλος Γεωργίου με την οικογένειαντου, εμακαρίστην σήμερα, μέσα στο σπίτι τους ταπλάσματα. Ήταν πολλά καλοί μαζίν μας.

Ερ. Εγνωρίζετε τι είχαν γίνει η υπόλοιπη οικο-γένεια και οι χωριανοί γενικότερα;Με τους δικούς μου εγώ είχα επικοινωνίαν τζαιήξερα που ήταν. Με την οικογένεια της γυναίκαςμου όμως για πολλές μέρες δεν εξέραμεν πουήταν. Ούτε οι γονιοί της, ούτε τα αδέρφκια τηςπου ήταν στον στρατό, ο Σολωμής τζαι ο Τάκης.Στες δεκαπέντε μέρες έμάθαμεν πως οι γονιοί τηςήταν στο Ακούρδαλι. Τζαι ύστερα εβρεθήκασιντζαι τα κοπέλια.

Ερ. Έφερες τζαι τα φορτηγά μαζί σου;Το έναν έφερα το, το καινούργιον. Το άλλον άφησατο στον μύλον.

Ερ. Μετά την Κυπερούντα τι έγινε;Εκάμαμεν έξη μήνες στην Κυπερούντα, ως που εμ-πήκεν ο χειμώνας. Ήταν πολλή κρυάδα τζιπάνω τζαιτα μωρά δεν μπορούσαν αρωστούσαν συνέχεια.Έτσι ύστερα ενοικιάσαμεν διαμέρισμα στον Άη Δε-μέτην. Εμείναμεν στο διαμέρισμα σχεδόν ένα χρόνο,ως το καλοκαίριν τζαι μετά επήα πίσω στην Κυπε-ρούντα πάλε επειδή είχα δουλειές με το φορτηγό.Τον Σεπτέβρην όμως ήταν που εφήαν οι Τούρτζοιπου τον Κοτσιάτην τζαι επήαν εκάτσαν τζιπάνωπολλοί Μαρινιώτες. Είπαν μου να πάω τζαι γω ναπιάσω σπίτι τζαι είχεν τζαι ελαιοτριβείον να το δου-λέψω. Επροσπάθησα να πιάσω το ελαιοτριβείοναλλά αρνήθηκεν ο Έπαρχος. Ύστερα είχεν ελαιοτρι-βείο στον Κόρνο που ενοικιάζετουν, είχαν το κάτιγέροι, επήα τζικάτω τζαι εσυφφωνήσαμεν. Ήθελενσάσματα πολλά, έσασα το τζαι εκόπσαμεν τα που τοενοίκιο. Ως το 1979, τέσσερα χρόνια εδούλεψα το. Το1979 εγόρασα το σπίτι τούτο δαπάνω στην Ανθού-πολη, τούτο που είμαι ως τωρά. Ασχολούμουν με τεςμεταφορές τζαι σιγά σιγά έχτισα το. Είχα τζαι τοπερβολούιν μου, ήμουν μια χαρά. Έπρεπεν να δου-λέψουμεν να ζήσουμεν την οικογένεια. Τζαι δόξα σοιο Θεός, τα ρυάλια έν τα ελείφτηκα ποττέ. Ο Θεόςέστελλεν.

Ερ. Τότε δεν είχεν ακόμα οργανωμένην ενο-ρία στην Ανθούπολη.Δεν είχαμεν τίποτε τότε. Εκκλησίαν επηγαίνναμενκάτω στην Πόρτα της Πάφου ή στον Κοτσιάτη. Οπάτερ Αντρέας ελουτουρκούσεν μέσα στο σπίτι μαςστον Κοτσιάτην τότες.

Ερ. Και το 1995 αρρώστησες κύριε Γιώργο;Ναι, το 95 αρρώστησα. Έκαμα εγχείρηση στο Λί-βανο τζαι πολεμώ το που τότε. Ερ. Πότε ξεκίνησες να γράφεις;Το 2007. Που μιτσής αρέσκαν μου τα ποιήματα.

Ελάλουν τους γονιούς μου τότε που επηγαίναν σταπαναύρκα, άμαν έβρισκαν ποιήματα τζαι τραούδ-κια που εγράφαν τότε οι ποιητάρηδες να μου φέρ-νουν. Σχολείον επήα στην Πέτρα ως την έκτην τουδημοτικού. Εφέρναν μου εδκιάβαζα τα τζαι εμά-θαννα τα πόξω. Αρέσκαν μου πολλά τα τραούδκιατα παλιά, τζαι άρεσκεν μου να τα λαλώ.

Ερ. Έγραψες για όλους και για όλα απ ότι εί-δαμε στο βιβλίο σου κύριε Γιώργο. Για ταχωριά μας, για την Κύπρο, για την αγάπη, τονέρωτα. Το ποίημα «η Γή που με ανάγιωσεν»για ποιον το έγραψες; Για την Αγία Μαρίνα ήτην Πέτρα;Η γη που λέει το ποίημαν δεν είναι ούτε της ΑγίαςΜαρίνας ούτε της Πέτρας. Είναι η γη της Κύπρου.Που μιαν άκρη ως άλλην. Διότι όπου επήγαιννα μετα φορτηγά, ήταν γη δική μου. Φυσικά ετράβαν μεπαραπάνω το χωρκόν μου εμέναν όμως, η Αγία Μα-ρίνα. Διότι τζικάτω ετραούδουν, εδιασκεδάζαμεν,ήταν ούλλοι καλοφωνάρηες, είχαμεν οφτά τζαι πο-ούλλα.

Ερ. Τι νομίζεις, εννα πάμεν καμιάν φοράνστην Αγία Μαρίνα; Θα τα καταφέρουμε;Εμένα η πίστη μου η δύναμη μου, μου λαλεί ότιεννα πάμεν. Ως που ζω, έχω ελπίδες ότι εννά πάω.Φτάνει όμως οι αρχές μας να είναι πιο δραστήριοι,πιο ενεργητικοί, ο Αρχιεπίσκοπος τζαι ο εκπρόσω-πος να επιμένουν παραπάνω. Φτάννει να το πιστέ-ψουν.

Ερ. Πιστεύεις ότι αν οι Τούρκοι επιτρέψουννα πάμε στην Αγία Μαρίνα, ο κόσμος θαπάει;Πιστέυκω ότι εννά πάει ο κόσμος ναι. Κυρίως θαπαν να κτίσουν σιγά σιγά κάτι για να μινήσκουν γιανάν στο χωρκόν με τους άλλους χωρκανούς ώσπουνα μπορέσουν να φύουν που τζαιμέ που είναι τωράτζια να πάσιν να κτίσουν σπίδκια στο χωρκόν. Εγώόπως είμαι, εννά σάσω το σπίτιν μου τζαι εννά πάω.Άμα δεν επιμένουμε να πάμε στα σπίδκια μας εμείςοι ίδιοι, ποιος εννά επιμένει; Οι ξένοι;

Ερ. Και τι θα συμβουλέψουμεν τα παιδιά καιτους νέους κύριε Γιώργο;Να επιμένουν μέχρι την εσχάτη για να πάμε στοχωρκόν μας. Εμεγαλώσαμεν τα παιδκιά μας τζαιεμάθαμεν τους να έχουν πίστη τζαι να αγαπούν ταχωρκά μας τζαι τες εκκλησιές μας. Ούλα εξαρτούν-ται που τους γονιούς. Αν ο γονιός εν αδιάφορος,εννάν τζαι το παιδίν αδιάφορον. Αν ο γονιός ενδια-φέρεται, εννα ενδιαφέρεται τζαι το παιδίν.

Η ΓΗ ΠΟΥ ΜΕ ΑΝΑΓΙΩΣΕ

Τη γη που με ανάγιωσεΤην βλέπω και δακρύζωΤα δάκρυα μου τρέχουσι Τη γη χαμαί ποτίζω

Ο πόνος μου είναι βαρύςΡαγίζει η καρδιά μουΕκαί όπου γεννήθηκαΣτα σπίτια τα δικά μου

Το σπίτι μου το πατρικόκαι δίπλα το δικό μουόταν πηγαίνω να τα δωχάνω το λογικό μου

Θεέ μου γιατί δέχτηκεςΤουτην την αδικίαΆραγε φταίμε και εμείςΠοια είναι η αιτία

Τα χρόνια είναι αρκετάστην προσφυγιά που ζούμεΘεέ μου δίκασε σωστάΠίσω για να στραφούμε

Όταν στραφούμε στα χωρκάΣτα σπίτια μας να πάμεΓια να σαστούν οι εκκλησιέςΝα παίξουν οι καμπάνες.

18 ΦΑΚΟΣΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Με μεγαλοπρέπεια γιορτάστηκε και φέτος στο μικρό εκκλησάκιστην παραλία του Κόρνου στον κατεχόμενο Κορμακίτη ο Άγιος Γε-ώργιος του Σπόρου. Εκατοντάδες Μαρωνίτες από όλα τα χωριά πα-ρακολούθησαν την Θεία Λειτουργία και προσευχήθηκαν στον Άγιογια να στείλει και φέτος τις ευλογίες του έτσι ώστε οι αγροί να καρ-ποφορήσουν και πάλι. Ξεχωριστή ήταν η παρουσία των λιγοστών,γερόντων πια, εγκλωβισμένων γεωργών που θυμήθηκαν με νοσταλ-γία τα χρόνια τα παλιά. Δεκάδες τραπέζια στήθηκαν στη συνέχειαστον περίβολο του παρεκκλησιού και σε όλη την έκταση μπροστάαπό την παραλία. Το γλέντι κράτησε μέχρι αργά το απόγευμα. Οέξοχος καιρός και το μαγευτικό τοπίο συμπλήρωναν την ωραία ει-κόνα ολόκληρης της μέρας.

ΑΗΣ ΓΙΩΡΚΗΣΤΟΥ ΣΠΟΡΟΥ

ΣΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΩΝ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΩΝΣΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΩΝ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΩΝ

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημο-κρατίας κύριος Νίκος Αναστασιά-δης δέχτηκε πρόσφατα στοπροεδρικό μέγαρο πολυμελή αντι-προσωπεία Μαρωνιτών εγκλωβι-σμένων και των παιδιών τους. Ησυνάντηση έγινε μέσα σε εξαιρε-τικό κλίμα και οι εγκλωβισμένοιείχαν την ευκαιρία να μεταφέρουνστον ίδιο τον Πρόεδρο από πρώτοχέρι τα διάφορα προβλήματα πουτους απασχολούν. Ο Πρόεδροςτους άκουσε με ιδιαίτερο ενδιαφέ-ρον και υποσχέθηκε να κάμει ότιμπορεί στα πλαίσια των δυνατοτή-των του κράτους για να βοηθήσειστην επίλυση των προβλημάτωνκαι στην εφαρμογή νέων μέτρωνγια καλυτέρευση των συνθηκώνδιαβίωσης τους στα κατεχόμεναχωριά τους.

Με τον Ηλία Ζωνιά

19ΦΑΚΟΣΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

50ΧΡΟΝΑ ΠΑΤΕΡΑ ΟΡΦΑΝΟΥ

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιωσήφ Σουέηφκαι η Μαρωνιτική Εκκλησία τηςΚύπρου γιόρτασαν το 50ό Ιωβη-λαίο του πατέρα Ιωάννη Ορφανού,Πρωτονοτάριου και Γενικού Βικά-ριου των Μαρωνιτών της Κύπρου.Στον Καθεδρικό Ναό της Πανα-γίας τω Χαρίτων στη Λευκωσία τε-λέστηκε αρχιερατική ΘείαΛειτουργία προϊσταμένου του Αρ-χιεπισκόπου Μαρωνιτών, μετά τοπέρας της οποίας, εκκλησία, κοινο-τικές αρχές και οργανωμένα σύ-νολα της κοινότητας προσέφερανδώρα στον πατέρα Ορφανού σανένδειξη αγάπης, τιμής και εκτίμη-σης προς το έργο το οποίο έχει επι-τελέσει στα 50 χρόνια ιεροσύνης.Κατασυγκινημένος ο γηραιός κλη-ρικός ευχαρίστησε όλους και ιδιαί-τερα τον Αρχιεπίσκοπο για ταδώρα και τα καλά τους λόγια καιζήτησε από το Θεό δύναμη για ναμπορέσει να συνεχίσει την προ-σφορά του.

Είμαστε ο δικός σας χώρος, ένας χώρος όμορφος, προσεγμένος, όπου μπορείτε να περά-σετε ευχάριστες χαλαρές στιγμές με την παρέα σας, να παίξετε επιτραπέζια παιχνίδια, ναπαρακολουθήσετε ποδοσφαιρικούς αγώνες, να λάβετε μέρος στους διαγωνισμούς μπιρίμ-

πας πιλότας και ταβλιού. Μπορείτε να παίξετε μπιλιάρδο, να διαβάσετε βιβλία, να δουλέψετε στον υπολογιστή σας, να κάνετε τις οικογενειακές και επαγγελματικές σας

συναντήσεις, να γιορτάσετε γεννέθλια και επετείους...Η ιδανικότερη πρόταση για κάθε στιγμή της ημέρας για όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Από τον πολύ ελκυστικό κατάλογο μας θα βρείτε συνταγές φτιαγμένες με ιδιαίτερη φροντίδα και φρέσκα ποιοτικά υλικά.

Must επιλογές τα υπέροχα club sandwich και τα νοστιμότατα βαφλάκια! Οι τιμές μας ασυναγώνιστες! Το προσωπικό μας έμπειρο και φιλικό!

DiMario Lounge Cafédimariocafe@gmail.com

Τηλέφωνο: 22-321515Kantaras 101, Strovolos, Nicosia, Cyprus 2049

Υπό τη διεύθυνση του Μάριου Τσουτσούκη

ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΠΛΑ... ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ CAFE

Με τον Ηλία Ζωνιά

ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ» ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΡΩΝΙΤΙΚΗ ΑΡΑΒΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ­ ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

ASH XABARASH XABARAksippa fillail tel 25 tel Niovri,akke tan java cindu antaxt l-deca, mad k-kassis tenna, XuriAntonaki. Kulla tinie ntcipnetxtir ta mad k-kassis tel deca ujirku te ruxu andaxt cindu. D-daskalo u kassis Antonaki telYorgo tel Frantzeskui, kan 78snin u sar kassis tel Kormatjitimil 2000 mil zman ta mad l-catik k-kassis Xuri Antun.Psha 14 snin kan ekef deca uma dece xxar tel rabbi. Ammakan, kuliom kanyilteka deca ukanikaddes. Kan insane ta ka-nixub l-ard tel deca u l-nes teldeca. Kanixub l-knise telAyiorki u xazir xxar u lail kanxost l-knise. Kan insan cakel uisixo. Fi l-kidia shaitu raxu l-ness tel deca kullon u xtirpaca min oxar modici. Thkab-ber fi l-kapr tel deca akke takaniri panta. Alok ta mad xuri Antonaki, l-nes kullon pisailu ash tesur.Tterux kassis axar oksa ttath-kaf deca xoris kassis. Pkitilbumil iskof te xalli axar kassisantaxt deca monima epidimapisir alattokk k-kambanatel knise kulyiom. Fia milzman ta candu T-turk xostdeca ta ma sixted k-kambanau shivexen mapiri te xott fipalu kif alok ttattisko. L ikofkal fil omilia shaitu fil kidia telxuri Antonaki kif ma ttexallideca xoris kassis amma tilepmi nness te xottux kaes fipalon kif l-knise pitri ksusjdat. Alok pikaddes deca xuriSelim, exen xtir kaes kassis takyiacajipu antaxt. Nnes kullonpiritux tekaf maxxon.

MAD L-KASSIS TENNA N-nes kullon piritu kassis attekaf deca

L-ypourgio tel Neshperlik o xtir simantiko psha M-maro-nites englovismenus epidi xtir mil provlimata kiukacu fimindu. Ruxna lakaina l-ypurgo Kuyiali u xkaina macu.Kanna kif kyiacaref xtir Maronites u enne kullon xtir kaisinnes kal. Kal paca kif pkiacaref xtir kaes kullon l-provlimatata lixon, kyrios l-englovismeni neshperies u racayan u kifpiri xtir tesaciton epidi piri xtir ta la te dege l elliniko u l-Maronitiko stixio tel perioxes ta fia egklovismenus.L-kyvernisi, kal l-ypurgo lixa etimo sxedio phan tatsacet l-englovismenus neshperies u racayan. Kul sine pittati flusfi ashka ma pkizceru lli xkali shaton u idika pitri attsacet l-ulat ta piruxu xalf u kiaxtmu ma exlon. Lixon etimo sxediojdit kal fi l-ypurgio telu u xost l-sine attatcandi elpizi te kun-fia xtir ta tteitilbu teruxu xalf u axtmu ma l-ard. L-ypurgo Kuyiali kal paca kif piritu na veltiosun l-sxedio upara l-provlimata l-ikonomika ta lixa l-kyvernisi, ma piritu

te fittu v-voithies ta kyiatu yiawm. L-shal ma enne kaisinkal, fia xtir piesi te fittu lli pparaes amma innen ma piritutesau akke shi. Tilep omos min kullon na sevunde ash pisurmi l-ypurgio u tesacatu u innen tala te suru lathi u adikies.Sailnax ashik l-kyvernisi elegxi an piruxu lli pparaes. Th-kalliminna u kal kif l-elegxo monon ma nomimus Muxta-ries kyiaxter tesur. Kyiacaref kal kif fia zcar provlimataamma adi e m-moni l-nomimi diadikasia. Tilep min kullonte kulu l-alithkia u ala te atu aformes fi l-tynie tathkul kifpiruxu lathos modca l-flus.Fi taraf tel synentefksi, l-ypurgo kal kif uo pisai farxa xtiramma piruxu zcar zevkarka te cishu fil dkyiaca tel engko-vismenus, u Maronites u Karpasites epidi akke ma tte decel-elliniko u m-maronitiko stixio mo modici shatna. Efkari-stisen l-ness ta psha 40 snin efku cindon u kal kif mannin-dacillon xtir.

N-nes ta efku u kindru l-ard tel exilna enne iroes fi pali! L-PAPA FRAGKISKO RAX T-TURKIAL-Papa Fragkisko rax T-turkia tlax dkiem pshan l-cid telApostolo Andrea. Prin terux K-Kostantinupoli katca milAnkyra u ltaka ma l-proedro Erdogan u ma oxar. Xatt Ste-fani fi exen mnimio tel Attaturk u ystera thenixxar rax K-Kostandinupoli. Prota rax l-Ayia Sofkia u axxulla salla mal-Mufti te l-Turk. Ssoftcashie Ltaka ma L-Patriarxi Varth-olomeo u sallu exen modca fi l-knise tel Ayiorki. L-xxar telApostolo Antrea kaddes ma Vartholomeo u shalu anaki-nosi exen modca. Ta kan rejce, Fragkisko kal xost l aero-plano kif alli l- tlax dkiem eperasen xtir kaes u sar xtirshocol pshal knise tel Msix.

21SALLOU OU TCALMOUΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Της ζωής μου το περπάτημαΈνα βράδυ είδα ένα όνειρο.Πως περπατούσα, λέει, πάνω στην άκρη της θάλασσας, πάνω στηνάμμο, μαζί με τον Θεό.Και πως ταυτόχρονα, απλωμένα στον ουρανό από πάνω μας, φαινόν-τουσαν τα χρόνια της ζωής μου ολόκληρης.Είδα ακόμη, πως για κάθε δείγμα από τα χρόνια μου, υπήρχαν καιδυο περπατησιές πάνω στην άμμο. Μια δική μου και μια του Θεού.Όταν άρχισαν να εμφανίζονται πλέον και τα τελευταία χρόνια τηςζωής μου, γύρισα πίσω, λέει, και κοίταξα προς τις περπατησιές πάνωστην άμμο. Η ματιά μου πιάστηκε πάνω σε εκείνα τα χρόνια τηςζωής μου που μόνο μια περπατησιά φαινόταν πάνω στην άμμο. Καιπως αυτό συνέβαινε όποτε ήμουν στενοχωρημένος, βασανισμένος καιφτωχός. Αυτό το πράγμα δεν μου άρεσε και στεναχωρήθηκα πολύ.Έτσι και εγώ είπα να ρωτήσω τον Θεό. Και Του λέω:- Θεέ μου. Μου είπες πως όταν πλέον θα σε υπακούω, θα ακούω τιςσυμβουλές σου και θα πράττω ότι μου υπαγορεύεις, θα περπατάςπάντοτε μαζί μου σε όλη μου τη ζωή. Κοιτάζοντας πίσω μου, τιςπερπατησιές της ζωής μου, βλέπω ότι στα πιο δύσκολα χρόνια τηςζωής μου μονάχα μία περπατησιά εμφανίζεται πάνω στην άμμο.Δεν στάθηκες στον λόγο σου, και όποτε σε χρειαζόμουνα έφευγεςκαι με άφηνες.Ο Θεός χαμογέλασε, λέει, και με τύλιξε στην αγκάλη του. Και μου ανταποκρίθηκε:- Γιέ μου. Σ’ αγαπώ πολύ. Είσαι το καλύτερο πράγμα που έπλασα σεαυτή τη γη και σε αυτόν το κόσμο. Ποτές δεν θα σε εγκατέλειπα μο-νάχο σε καιρό και σε μέρες που πονούσες, ήσουν στεναχωρημένοςκαι βασανισμένος. Να ξέρεις ότι, όποτε έβλεπες μόνο μια περπατησιάπάνω στην άμμο, ήταν τότε που σε κουβάλαγα στους ώμους μου !!!

(Από ένα θεολογικό βιβλίο)

Xtir pikulu kif l-saif o axsen l-deca amma anadpaynni kif mix l-shitvie mafkia. Naxni xostl-shaxr tel Niovri u kullon pkirvu kif adi l-sine ttekunlina aufa thkile shitvie. Fia fittezman alok ta piti u pishatti, u allik ta kyia-cirfu pikulu kif ttekullina xtir shite u pard l-ssine. L-xkali xazir ntsaku kullon miln-neshperies. Oxar xattuon mcallat, oxar sh-acaranat, oxar vikus, oxar ful u oxar saru

psetin. L-vata kulla tlapset tishkal tishkalxromata. Mafkia axsen shi mi ta pitcandi xostl-deca u pithkapel taxt mnaxxok l-pkiut telKykko u tel Nino tel Xatjitoni. Vata u paxr!Pittistrix cainak u pkintal kalbak farxa. Atcandi java cindak, attishcel l-mogde, attishvipatrur u attishrap l-mpit telak. U ysteris at-candi xost l-xvej mmallena atnam. Alok ku-lunni. O axsen l-saif ya l-shitvie?

CANDED SHITVIE

CID MILED‘L-laile ta o Cid, l-laile ta o Cid’ pithkul l-cor-nie. Juncatain xazir prin l-Cid Miled. L-oxrejumca enna arkepsumen s-sala tel Cid. Ar-sala alla, ipnaxu el uaxit, nuran lil cola……Xalel, Xalel, Xaleluno.. Xost alli lli xxarat pit-tindaylep u l-fatni tel Msix. L-latukia tel sko-lio ma l-kalurkes pisau shocol kullu. L-avlaesntalu saikun u n-nesfan kindailbu te acijnu.Stavrokullura (kacak). Pilaxpu kullon l-pkiutshaton u kyinglu xatap pshan mogde. Kullonman taylipon alli lli xxarat u kullon man lak-kipon. Amma xok min kullon katha vexenmininna kislax te taylep u te lakkep kalbu.Xost l-Cid Miled, kintvilet l-Msix, Rabbina,u pifattesh te candi u te cish xost kalibna. In-shalla kulitna anniftax l-pape tel kalipna uanxallix te candi java!

22 ΙΣΤΟΡΙΑΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Το μητρώο βαφτίσεων των Μαρωνιτών δεν περιέχει μόνο γλωσσο-λογικά, αλλά επίσης πολλά ιστορικά στοιχεία. Πιο κάτω θα σαςδώσω μερικά ενδιαφέροντα ευρήματα, που αφορούν το παλαιότερομέρος του μητρώου αρχίζοντας από το 1669. Πρόκειται για κατά-λογο των Μαρωνιτών που βαφτίστηκαν από τους αδελφούς Φραγ-κισκανούς στην Λευκωσία. Η μονή του Τιμίου Σταυρού τωνΦραγκισκανών βρίσκεται ακόμα σήμερα απέναντι από την ΠύληΠάφου και εκτείνεται στην Νεκρή Ζώνη. Πρωτίστως οι αδελφοίΦραγκισκανοί υπηρετούσαν την Λατινική κοινότητα Λευκωσίας,αλλά καμιά φορά επίσης τους Μαρωνίτες. Βάφτισαν αριθμό Μαρω-νιτοπαίδων στην εκκλησία τους στην Λευκωσία και κάμποσες φορέςπήγαν και στα Μαρωνίτικα χωριά για μια βάφτιση. Πιο κάτω δίνωτην τοποθεσία όλων των βαφτίσεων για τον 17ον και 18ον αιώνα καιτον αριθμό βαφτίσεων:

Τόπος βάφτισης Αριθμός βαφτίσεωνΛευκωσία 59Κυθρέα (Τζιρκά) 40Καρπάσια 13Κορμακίτης 10Αγία Μαρίνα 10Βουνό (Αγ. Ρωμανός) 9Ασώματος 6Κλεπίνι 2Μαρκί` 1Μονη Αγ. Μακαρίου 1

Οι βαφτίσεις στην Λευκωσία δεν αφορούν μόνο μωρά των οποίωνοι γονείς κατοικούσαν στην πόλη, αλλά συχνά οι Μαρωνίτες γονείςέρχονταν από τα χωριά:

Προέλευση γονιών Απόσταση με τα πόδια σε ώρες (κατά Google Earth)

Λευκωσία 15Αγία Μαρίνα 12 5Κυθρέα 1 4Βουνό 9 3Κορμακίτης 4 8,5Καμπυλή 3 6,5Κλεπίνι 2 5,5Καρπάσια 1 6,5Ασώματος 1 6Τσιφτλίκι Φραγκα(;) 1

Όπως βλέπουμε οι Φραγκισκανοί βάφτιζαν μόνο μικρό αριθμό Μα-ρωνιτοπαίδων που γεννήθηκαν στην Λευκωσία. Γιατί υπήρχε καιΜαρωντίτικη ενορία στην Λευκωσία και ο εφημέριος της θα βάφτιζετα περισσότερα παιδιά, όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από μίαεγγραφή στο 1730 που λέγει: «Εγώ πατήρ Joseph Hiraro (ο Φραγ-κισκανός) βάφτισα, μετά έγκριση του πατέρα της ενορίας της Λευ-κωσίας, στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, τον Ευγένιο (...)».Δηλαδή στις πιο πολλές περιπτώσεις οι γονείς διένυαν με το μωρόόλο τον δρόμο από το χωριό τους προς την μονή του Τιμίου Σταυρούστην Λευκωσία για την βάφτιση , είτε με γαϊδούρι είτε με τα πόδια.Θα έπρεπε να είναι κουραστικό ταξίδι, ιδιαίτερα για την μητέρα.Από μια εγγραφή από το 1750 ξέρουμε ότι το μωρό Γεώργος γεννή-θηκε την 15 Ιουνίου και βαφτίστηκε την 25 Ιουλίου, δηλαδή 40μέρες μετά. Είναι λογικό ότι οι πιο πολλοί γονείς στον κατάλογο έρ-

χονται από τα χωριά που βρίσκονται πιο κοντά στην Λευκωσία.Επί πλέον μπορούμε να υπολογίσουμε ότι οι μορφωμένοι μοναχοίΦραγκισκανοί πληρώνονταν πιο ακριβά παρά τους απλούς ιερείςστο χωριό, ιδίως αν έπρεπε να έρθουν από την Λευκωσία στο χωριό.Γιατί μερικοί Μαρωνίτες προτιμούσαν την βάφτιση από Φραγκι-σκανό μοναχό παρά από τον δικό τους ιερέα, θυσιάζοντας τόσαέξοδα η τόσους κόπους να πάνε στην πόλη;Φαίνεται από τις εγγραφές ότι σε πολλές περιπτώσεις ήταν οι ντό-πιοι ιερείς που προσκάλεσαν Φραγκισκανό για το μυστήριο του βα-πτίσματος για τα δικά τους παιδιά. Ένα παράδειγμα:«Εγώ ο πατήρ Λουδοβίκος, ο Φραγκισκανός, ηγούμενος της μονήςτου Τιμίου Σταυρού στην Λευκωσία, μετά που με προσκάλεσε ο Μα-ρωνίτης ιερέας, εφημέριος στο ναό της Θεοτόκου στην Πάνω Χρυ-σίδα κοντά στο χωριό Κυθρέα, για να βαφτίσω την κόρη του,βάφτισα τη Χριστίνα, και η μητέρα της είναι η Σαββούλα, και ονονός της Πέτρος γιός του Αντώνη, ο Μαρωνίτης, και η νονά Παύλαη Ρωμαιά, που ασπάστηκε την καθολική πίστη κατά τη μαρωνίτικηλειτουργία, την 17ην Ιανουαρίου 1690». Παρομοίως, ο πατήρ Αν-τώνιος του Κορμακίτη βάπτισε τα τέσσερα παιδιά του από τουςΦραγκισκανούς. Αυτό έχει νόημα αν σκεφτούμε ότι οι μοναχοίΦραγκισκανοί στέκονταν ανώτεροι στην εκκλησιαστική ιεραρχία.Μια βάφτιση απ’ αυτούς θεωρείτο μεγάλη τιμή για την οικογένεια,όπως π.χ. σήμερα όταν λειτουργεί ο αρχιεπίσκοπος. Σ’ αυτή τηνεποχή όμως δεν υπήρχε επίσκοπος Μαρωνιτών στο νησί, διέμενεστο Λίβανο και οι Φραγκισκανοί και ο ηγούμενος τους αποτελούσαντον ανώτερο καθολικό κλήρο στην Κύπρο.Σε πολλές περιπτώσεις, λοιπόν, ήταν οι ιερείς και λίγες πλούσιες οι-κογένειες στα χωριά που χρησιμοποιούσαν τις υπηρεσίες των Φραγ-κισκανών. Αλλά οι Φραγκισκανοί έφεραν και ποιμενική βοήθεια σεκατάσταση ανάγκης, π.χ. αν σε μια ενορία η θέση του ιερέα χήρευε. Έτσι ο Φραγκισκανός Miguel Gonzalez (Mkayel Kondalis, MkhayelKornalis, Mkhayel Consales) γράφει στο 1723 ότι λειτουργεί στονΆγιο Ρωμανό (Βουνό) σαν εφημέριος, αφού δεν υπήρχε εκεί Μαρω-νίτης ιερέας για 10 χρόνια. Τον ίδιο χρόνο σημειώνει ότι υπηρετείήδη 7 χρόνια την Τζιρκά (Κυθρέα), όπου δεν υπήρχε Μαρωνίτης ιε-ρέας για 13 χρόνια. Ο πατήρ Miguel πρέπει να είχε πολύ κουραστικόπρόγραμμα υπηρετώντας για πολλά χρόνια τις δύο ενορίες. Ευτυ-χώς η Κυθρέα είχε πάλι Μαρωνίτη ιερέα το 1725, τον πατέρα Ηλία.Στην Κυθρέας (Τζιρκά) οι Μαρωνίτες εκκλησιάζονταν στο ναό τηςΘεοτόκου στην Πάνω Χρυσίδα και στον Άγιο Αντώνιο στο Κεφαλό-βρυσο. Μόνο μία φορά (1722) υπάρχει αναφορά σε τρίτη εκκλησία,την Αγία Μάρθα, που μέχρι τώρα ήταν άγνωστη. Μετά την 5η Ια-νουαρίου 1756 όμως σταματούν ξαφνικά οι αναφορές στις βαφτί-σεις στην εκκλησία της Θεοτόκου. Δεν είναι τυχαίως. Επειδήξέρουμε ότι στο ίδιο έτος 6 Μαρωνίτες επίσκοποι στο Λίβανο στέλ-νουν επιστολή προς τον Γάλλο πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη,στην οποία τον πληροφορούν για την κατάσχεση δύο εκκλησιώντους στην Κυθρέα, της Θεοτόκου και του Αγίου Αντωνίου. Ζητούντην επιρροή του πρέσβη στον σουλτάνο, να εκδώσει φιρμάνι διατά-ζοντας τους Ορθοδόξους να επιστρέψουν τις εκκλησίες. Και πράγ-ματι από το 1762 συνεχίζουν πάλι οι βαφτίσεις ‘στην εκκλησία τηςΚυθρέας’, αλλά δεν γράφει σε ποιά από τις δύο εκκλησίες. Το 1776γράφεται σαφώς για βάφτιση ‘στον ναό του Αγίου Αντωνίου στηνΤζιρκά’, που μέχρι σήμερα ανήκει στην Μαρωνίτικη εκκλησία, καιπρέπει να συμπεράνουμε ότι η Θεοτόκου χάθηκε για πάντα. Γι’ αυτόέχει τόση σημασία η φετινή αναπαλαίωση του μικρού ναού τουΑγίου Αντωνίου και η αναγέννηση της ετήσιας λειτουργίας εκεί:είναι το μόνο τεκμήριο που μας υπολείπεται από την παρουσία των

Μαρωνιτών στην Κυθρέα.Με την κατάσχεση των εκκλησιών στην Κυθρέα αρχίζει η πιο δύ-σκολη και μαύρη περίοδος για τους Μαρωνίτες της Κύπρου. Από το1740, σύμφωνα με σουλτανικά φιρμάνια, οι εκκλησίες των Μαρω-νιτών υπάγονται στους Ορθοδόξους επισκόπους. Οι αλλεπάλληλοιεπίσκοποι Κερύνειας, αξιωματούχοι στην διοίκηση και απλοί χω-ριανοί, όλοι ορθόδοξοι, χρόνο με το χρόνο κάνουν προσπάθειες νακατασχέσουν Μαρωνίτικες εκκλησίες και περιουσίες. Ξέρουν ναπείθουν τις Οθωμανικές αρχές να ζητήσουν από τους Μαρωνίτεςφόρους ψηλότερους απ’ αυτούς που πληρώνουν οι άλλοι χριστιανοί.Αν δεν μπορούν να πληρώσουν, κλείνουν τους ναούς για τις γιορτές.Απειλούν ιερείς και δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν βία έναντιτους. Τέτοιες μεθόδους περιγράφει ο Γάλλος πρόξενος στην Λάρ-νακα σε μια επιστολή το 1823. Διηγείται πως ο εισπράκτορας τουεπισκόπου Κερύνειας ήρθε στον Κορμακίτη και προκάλεσε τον ξυ-λοδαρμό ιερέα τόσο σκληρά, ώστε ο δυστυχής γέρος έμεινε ανάπη-ρος. Και απείλησε τόσο φοβερά τον γιο του, επίσης ιερέας, ώστεαυτός να τραπεί σε φυγή, εγκαταλείποντας την εκκλησία και τονπατέρα του. Τέτοιες λεπτομερείς περιγραφές δεν έχουμε για τον 18ον αιώνα,αλλά το μητρώο βαφτίσεων δείχνει ότι παρόμοιες πράξεις ήταν συ-νήθεια ήδη τότε. Φαίνεται ότι ιδιαίτερα η περίοδος 1763-1768 ήτανπολύ σκληρή. Δεν υπάρχουν ιερείς στο Μαρκί (1763), στην Καρπά-σια(1766), στην Αγία Μαρίνα(1767), Κυθρέα (1768) καί Βουνό (ήδηαπό πολύ καιρό). Ο μόνος ιερέας στην θέση του είναι ο AntounIskandar (Αντώνιος Σκέντερ) στον Ασώματο που βαφτίζει και μωράαπό άλλα χωριά. Ότι η απουσία των ιερέων δεν ήταν τυχαία και ότιη κατάσταση είχε φτάσει πραγματικά στα άκρα, φαίνεται καθαράαπό μια εγγραφή στο 1766: «Εγώ ο πατήρ Boutros Antoun ο Φραγ-κισκανός βάφτισα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον Κορμα-κίτη, διότι λείπει ο ιερέας, τον οποίον σκότωσαν οι Τούρκοι, τονΒαρθολομαίο, γιο των Μιχαήλ και Αγγελούς (...)». Πρόκειται χωρίςαμφιβολία για τον πατέρα Antoun, που αναφέρεται το 1763 σανεφημέριος του Κορμακίτη. Όμως ήδη το 1768 ο Κορμακίτης έχειπάλι εφημέριο με το ίδιο όνομα Antoun: :«Εγώ ο πατήρ Joseph Cle-mens βάφτισα στο ναό του Αγίου Γεωργίου στον Κορμακίτη τηνΧριστίνα, κόρη των πατέρα Antoun και Χριστίνας Τσαγγάρη (...)».Είτε είναι άλλος ιερέας με το ίδιο όνομα είτε ο πατήρ Antoun τελικάδεν σκοτώθηκε (λάθος του μεταφραστή;) αλλά ίσως τραυματίστηκεσοβαρά, έφυγε αλλού και γύρισε στην ενορία του μόνο το επόμενοχρόνο.Φανερώς κατά καιρούς η κατάσταση μπορούσε να είναι επικίνδυνη,ιδιαίτερα για τους ιερείς. Λίγα χρόνια μετά όμως στην πλειοψηφίατων χωριών βρίσκουμε πάλι ιερείς και συνεχίζεται η θρησκευτικήζωή. Στην έκθεση του ο Φραγκισκανός ιεραπόστολος Juan Lopez το1776 παρατηρεί ότι στην Κυθρέα, Αγία Μαρίνα, Ασώματο, και στονΚορμακίτη υπάρχει ιερέας, ενώ στην Καρπάσια, Καμπυλή, Μαρκί,και Βουνό ο ιερέας λείπει ακόμα. Μάλλον τα κύματα διωγμών καικαταπιέσεων διαρκούσαν μερικά χρόνια , και ακολουθούνταν απόμερικά χρόνια ηρεμίας. Οι φασαρίες θα συνέχιζαν μέχρι το 1840,όταν οι Μαρωνίτες της Κύπρου τελικά απελευθερώθηκαν από τηνδικαιοδοσία της ορθόδοξης εκκλησίας και επανεγκαταστάθηκε ηΜαρωνίτικη εκκλησιαστική ιεραρχία, χάρη στις επεμβάσεις τουΓάλλου πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη.

The History of the Maronite Community in Cyprus through the Church Birth Register 1669-1921 (2008)

The Maronite Archbishopric of Cyprus, Nicosia.

Μητρώο βαφτίσεων της Μαρωνίτικης κοινότητας(Μέρος 2)

Του Arnold Enklaar

23ΣΠΟΡΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Μια μεγάλη προσπάθεια έχει ξεκινήσει τα τελευταία δύο χρόνια το σωματείο«Κέδρος» Αγίας ΜαρίναςΣκυλλούραςγια να μαζέψει τους νέους του χωριούκοντά στο σωματείο. Πέρυσι με πρωτοβουλία του Προέδρου του σωματείουκ. Μιχαλάκη Χατζηιωσήφ, ξεκίνησε τη λειτουργία της η ακαδημία του σω-

ματείου, η οποία συμμετέχει και στο εφηβικόπρωτάθλημα της ΕΠΟΠΛ.Ο Πρόεδρος του σωματείου, σε δηλώσειςτου στον «Τ» ανέφερε πως ο κυριότεροςσκοπός είναι να φέρει όλους τους νέουςκοντά. Σημείωσε πως η δημιουργία της ακα-δημίας ήταν αναγκαία ούτως ώστε οι νέοι νααγκαλιάσουν το σωματείο και παράλληλα ναεπωφεληθούν και οι ίδιοι από την ενασχό-ληση τους με τον αθλητισμό. Μετά και τηνεπιδιόρθωση των γηπεδικών εγκαταστά-σεων και την χορτοφύτευση στο κοινοτικόστάδιο του Κοτσιάτη, οι συνθήκες πλέον γιατα παιδιά είναι εξαιρετικές. «Το γήπεδο έχειγίνει ένα πραγματικό στολίδι», είπε ο πρό-εδρος, «και τα παιδιά χαίρονται πραγματικάνα το χρησιμοποιούν. Υπάρχουν όλες οι ευ-

κολίες και δεν έχουμε τίποτε να ζηλέψουμε από άλλες ομάδες». Στην ακαδημία συμμετέχουν παιδιά από διάφορες περιοχές της Λευκωσίαςκαι οι πλείστοι έχουν έναν από τους δύο γονείς τους από την Αγία Μαρίνα.Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αποκλείονται οποιαδήποτε άλλα παιδιά. «Δε-χόμαστε παιδιά από όλα τα χωριά μας» δήλωσε ο πρόεδρος «και ακόμα καιαπό τα γύρω χωριά της περιοχής». Το σωματείο στηρίζει έμπρακτα τα παιδιάκαλύπτοντας πλήρως όλα τα έξοδα λειτουργίας της ακαδημίας και έτσι δεν

υπάρχει οποιοδήποτε κόστος για αυτούς και την οικογένεια τους.Σύμφωνα με τον Πρόεδρο, η ακαδημία αποτελεί και φυτώριο για την πρώτηομάδα, αφού ήδη τέσσερις παίκτες από την ακαδημία παίρνουν χρόνο συμ-μετοχής και στην πρώτη ομάδα. Το σωματείο επίσης, προτρέπει συνεχώςτους νέους να αγωνίζονται για το χωριό τους και σκοπόςτουείναι να τους το θυμίζει μέχρι την πολυπόθητη επιστροφή.Στόχος του σωματείου είναι να ενθαρρύνει όσον το δυνατόπερισσότερα παιδιά να συμμετέχουν στην ακαδημία. Γι’αυτό το λόγο, οι προπονήσεις είναι δύο φορές τη βδομάδαούτως ώστε να μην επηρεάζεται το διάβασμα και τυχόνάλλες ασχολίες των παιδιών.Όπως ανέφερε στον «Τ» ο προπονητής της ομάδας Χρί-στος Χατζηχριστοδούλου, είναι αξιοσημείωτο το γεγο-νός ότι όποιος νέος έρθει στην ομάδα δένεται με αυτήνκαι είναι δύσκολο μετά να φύγει. «Όλα τα παιδιά» είπε«δένονται μεταξύ τους και λειτουργούν σαν μια οικογέ-νεια. Αυτό είναι πολύ όμορφο διότι βλέπουμε πως μέσααπό το ποδόσφαιρο δημιουργούνται σχέσεις και φιλίεςπου διατηρούνται για πάρα πολλά χρόνια». Τα παιδιά με τη σειρά τους δήλωσαν ότι είναι χαρούμεναπου αγωνίζονται για το χωριό τους και θέλουν να βοηθή-σουν την ομάδα να πάρει πρωτάθλημα και κύπελλο, έχοντας πάντα βλέψειςνα αγωνιστούν και στην πρώτη ομάδα.Οι αγωνιστικές υποχρεώσεις της ομάδας στο εφηβικό πρωτάθλημα τηςΕΠΟΠΛ έχουν ήδη ξεκινήσει αυτό τον μήνα και σε δύο αγώνες πρωτα-θλήματος τα παιδιά του Κέδρου έχουν μια νίκη και μια ήττα. Στην πρώτηαγωνιστική κατάφεραν να κερδίσουν με σχετική ευκολία τους εφήβουςτης ΑΤΕ-ΠΕΚ Εργατών με 3-1, ενώ στην δεύτερη αγωνιστική η ομάδα

στάθηκε άτυχη αφού στα τελευταία λεπτά του αγώνα έχασε από τηνομάδα του Ευαγόρα Παλλικαρίδη Αγίων Τριμιθιάς με σκορ 2-1. Έτσιμετά το πέρας της δεύτερης αγωνιστικής η ομάδα ευρίσκεται στην τρίτηθέση της βαθμολογίας με τρεις βαθμούς.

«Μέρα με τη μέρα το σύνολο παρουσιάζεται πιοδυνατό και η ομάδα αποκτά ομοιογένεια. Τα παιδιάχαίρονται τα παιγνίδια και δίνουν τον καλύτεροτους εαυτό έτσι ώστε να κερδίσουν μια θέση στηνεντεκάδα» μας ανέφερε ο προπονητής της ομάδαςΧρίστος Χατζηχριστοδούλου. «Ατυχήσαμε στο δεύ-τερο ματς και χάσαμε άδικα, όμως σημασία έχει τογεγονός ότι τα παιδιά σιγά σιγά προσαρμόζονται οένας με τον άλλο και δίνουν όλες τους τις δυνάμειςγια τη νίκη. Είμαι σίγουρος ότι στο μέλλον τα πράγ-ματα θα πάνε ακόμη καλύτερα. Καλούμε τον κόσμοτης Αγίας Μαρίνας να μας βοηθήσει όσο μπορεί μετην παρουσία του στο γήπεδο σε κάθε αγώνα. Ταπαιδιά μας νοιώθουν πιο δυνατοί όταν έχουν τηνπαρότρυνση του κόσμου μας». Η προσπάθεια αυτή του σωματείου «Κέδρος»Αγίας Μαρίνας είναι άξια θαυμασμού, και η εφη-

μερίδα μας εύχεται κάθε επιτυχία. Η επένδυση στους νέους είναι δια-χρονικής αξίας για κάθε κοινότητα, ειδικότερα σε αυτές πουπροσπαθούν να κρατήσουν την φλόγα του γυρισμού αναμμένη. Το μέλ-λον ανήκει στους νέους και σε αυτούς πρέπει να επιδεικνύεται εμπιστο-σύνη. Με τη σειρά μας καλούμε όλους τους νέους να αγκαλιάσουν τηνπροσπάθεια αυτή του ιστορικού σωματείου του χωριού τους, έχονταςπάντα στο πίσω μέρος του μυαλού την επιστροφή στην Αγία Μαρίνα.

«Στο πίσω μέρος του μυαλού των παιδιών πρέπει να βρίσκεται ο πόθος της επιστροφής»

Ο «Κέδρος» επενδύει στη νέα γενιά…

Του Μιχάλη Μούσα

24 ΣΠΟΡΟ ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 114

www.typosmaroniton.com

Νέα ποδοσφαιρική περίοδος έχει ξεκινήσειγια τις ομάδες μας, οι οποίες θα επιδιώξουντο καλύτερο. Φέτος στα πρωταθλήματα τηςΕΠΟΠΛ αγωνίζονται τρεις Μαρωνίτικες ομά-δες. Στην πρώτη κατηγορία αγωνίζονται οΚέδρος και η ΕΜΑ Ανθούπολης ενώ στη δεύ-τερη κατηγορία αγωνίζεται ο Κορμακίτης, οοποίος επανέρχεται μετά από ένα χρόνο απο-χής από τα γήπεδα.Ο Κέδρος είναι η γνωστή πανίσχυρη ομάδαπου και φέτος θα επιδιώξει την άνοδο στην4η Κατηγορία της ΚΟΠ, ενώ παράλληλα, αρ-κετά ενισχυμένη παρουσιάζεται φέτος και ηομάδα της ΕΜΑ, έχοντας θέσει και αυτή πολύψηλούς στόχους.Το τέλος της 9ης αγωνιστικής μέρας (30/11),βρίσκει την ομάδα του Κέδρου στην κορυφήτης βαθμολογίας με 24 βαθμούς, μετά απόμια σχετικά εύκολη νίκη εκτός έδρας επί τουουραγού Δικέφαλου Παλιομετόχου με σκορ

3-1. Η ομάδα της ΑγίαςΜαρίνας μετρά μόνομια ήττα στο πρωτά-θλημα από τον Απόλ-λων Λυμπιών (2-1) σταπλαίσια της 7ης αγωνι-στικής.Σημειώνουμε εδώ τογεγονός ότι φέτος τοΚοινοτικό γήπεδο στονΚοτσιάτη, προσωρινήέδρα της ομάδας τουΚέδρου, έχει χορτοφυ-τευτεί και όλοι οι βοη-θητικοί χώροι έχουντύχει αναβάθμισης. Οι

συνεχείς προσπάθειες του Δ.Σ. της ομάδας σεσυντονισμό με τις Κοινοτικές αρχές του χω-ριού απέδωσαν καρπούς και έτσι οι ποδο-σφαιριστές της ομάδας προπονούνται καιαγωνίζονται φέτος σε ένα εξαιρετικό γήπεδο,πραγματικό στολίδι για την περιοχή. Κάτιπου οπωσδήποτε αναμένεται να έχει πολύ θε-τική επίδραση στην όλη παρουσία της ομά-δας στις φετινές της υποχρεώσεις. Η ΕΜΑ με τη σειρά της, πραγματοποιεί μιααρκετά καλή χρονιά, ακολουθώντας τοΚέδρο στη δεύτερη θέση με 22 βαθμούς.Την εξαιρετική φόρμα στην οποία βρίσκε-ται η ΕΜΑ, καταδεικνύει και το εντυπω-σιακό 3-15 (!), σκορ με το οποίο κέρδισεεκτός έδρας τον Άγιο Μάμμα Ξυλιάτου σταπλαίσια της 9ης αγωνιστικής. Αυτός ήταν οδεύτερος αγώνας για το νέο τεχνικό τηςομάδας, Κώστα Φασουλιώτη, ο οποίος ανέ-λαβε την τεχνική ηγεσία της ΕΜΑ για τουπόλοιπο της χρονιάς.Η νεοσύστατη ομάδα του Κορμακίτη, φαί-νεται να βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο, νο-ουμένου ότι το πρωτάθλημα που αγωνίζεταιείναι της δεύτερης κατηγορίας της ΕΠΟΠΛκαι οι απαιτήσεις δεν είναι πολύ ψηλές. Μεαρκετούς νέους ποδοσφαιριστές, κύριοςστόχος της ομάδας είναι να πάρει την άνοδοαπό νωρίς στην πρώτη κατηγορία, θέτονταςπαράλληλα τις βάσεις, για να συσταθεί μιαδυνατή και καλοδουλεμένη ομάδα ενόψειτης νέας ποδοσφαιρικής περιόδου.Με τη συμπλήρωση πέντε αγωνιστικών, ηομάδα του Κορμακίτη δεν έχει γνωρίσειακόμη την ήττα, μετρώντας 3 νίκες και 2ισοπαλίες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονόςότι ο Κορμακίτης έχει δεχθεί μόλις ένατέρμα στις πρώτες πέντε αγωνιστικές.Αυτό συνέβη την 5η αγωνιστική, όταν επι-κράτησε εκτός έδρας του Λένα Χανδριώνμε σκορ 1-4. Ευχόμαστε κάθε επιτυχία στις ομάδες μας καικαλούμε όλους τους Μαρωνίτες να βρεθούνδίπλα στην προσπάθεια τους αυτή.

Οδηγεί την κούρσα ο ΚΕΔΡΟΣ...Οδηγεί την κούρσα ο ΚΕΔΡΟΣ...

ΚΕΔΡΟΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ

ΕΜΑ ΑΝΘΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΟΡΜΑΚΙΤΗΣ

Του Βασίλη

Κουμέττου