NVO Green Home

Dalmatinska 78, 81000 Podgorica, Crna Gora

Telefon/Fax: +382 20 609 375

GSM: +382 67 605 060

E-mail: greenhome@greenhome.co.me

www.greenhome.co.me

UVODO NAMA

NVO Green Home su osnovali studenti biologije, 14. februara 2000. godine, kao nevladinu, neprofitnu i nestranačku organizaciju. Organizacija je nastala iz želje za aktivnim učešćem u očuvanju i unapređenju životne sredine, kao i preuzimanju aktivne uloge u zaštiti biodiverziteta i ostvarenju koncepta održivog razvoja Crne Gore.

PROGRAM ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE

Program za zaštitu životne sredine ima za cilj promociju i pružanje podrške inicijativama u oblasti zaštite prirode i održivog korišćenja prirodnih resursa. Program podrazumijeva rad na zaštiti biodiverziteta i održivog upravljanja prirodnim resursima na dva nivoa:

• unapređenje javnih politika u oblasti životne sredine • rad sa pojedincima, društvenim grupama i lokalnim zajednicama.

Tokom 2014. godine u fokusu programa su se našle aktivnosti vezane za zaštitu biodiverziteta i dobro upravljanje prirodnim resursima uz promociju održivog korišćenja prirodnih resursa u turističke svrhe na području Šaskog i Skadarskog jezera, rijeke Cijevne i drugih područja značajnih za očuvanje. Godinu je obilježio i intezivan rad na podržavanju transpozicije i sprovođenja evropskih pravnih tekovina, posvećen dijalogu sa državnim institucija-ma, tijelima evropske komisije i nevladinim organizacijama. Takođe važno je istaći i aktivnosti iz oblasti uticaja zagađenja na životnu sredinu i zdravlje ljudi, kao i kontinuirano sprovođenje edukacije najmlađih na teritoriji opštine Podgorica o značaju životne sredine, valorizaciji slatkovodnih potencijala i dobrim praksama upravljanja otpadom kao i edukacija u oblasti reciklaže. Tokom godine urađen je veliki broj akcija sadnje, a organizovane su i akcije čišćenja u Podgorici, Ulcinju i Nacionalnom parku “Lovćen“ na kojima je prikupljeno više od 200t otpada. U fokusu su se našle i inicijative vezane za zelene površine, istraživanje nafte, lovstvo, invazivne vrste te će an-gažovanje NVO Green Home na ovim temama biti nastavljeno i u narednoj godini.

PROGRAM ZA ENERGIJU

Osnovni cilj programa za energiju je promocija održivih rješenja u oblasti energetike kroz praćenje posljedica klimatskih promjena, energetsku efikasnost i alternativne izvore energije. Program energije obuhvata rad na:

• javnim energetskim politikama i podizanju javne svijesti • praktičnim uradi sam obukama i različitim edukativnim aktivnostima.

Tokom 2014. godine aktivnosti programa su bile fokusirane na praćenje izrade važnih nacionalnih i regionalnih dokumenata u energetskom sektoru kao što su Strategija razvoja energetike Crne Gore do 2030, Elaborata o uticaju na životnu sredinu za projekat dalekovoda 400kV sa optičkim kablom od crnogorskog primorja do Plje-valja, kao i praćenje procesa donošenja odluke o izgradnji drugog bloka TE Pljevlja. Kroz regionalno umrežavanje nastavili smo sa prikupljanjem podataka i izradom energetskog modela kao i praćenjem usklađenosti domaćeg zakonodavstva sa EU zahtjevima u energetskom sektoru.

Naš rad je podijeljen u dva programa: zaštita životne sredine i energija.

4

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

PROGRAM ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINEInicijativa za održivu hidroenergiju u Dinarskom luku - DASHI

• Cilj projekta je da spriječi razvoj neodrživih hidroenergetskih projekata u području Skadarskog jezera, Neretve i Livanjskog polja, kako bi se najznačajnija biljna i životinjska staništa sačuvala;

• Na osnovu metodologije koju je razvio tim stručnjaka, radna grupa oformljena od strane NVO Green Home, je izradila nacrt Pravilnika o ekološki prihvatljivom protoku nizvodno od vodozahvata;

• NVO Green Home je u okviru Sajma energetike organizovala konsultativni sastanak prilikom kojeg je pri-kupila tehničke komentare za nacrt Pravilnika;

• Nacrt Zakona o vodama je na inicijativu NVO Green Home izmijenjen u dijelu zamjene terminologije i članova Zakona koji sada daju osnovu za budući Pravilnik o ekološki prihvatljivom protoku, te se očekuje njegovo usvajanje odmah nakon Zakona tj. u prvom kvartalu 2015. godine;

• Sa jednim od investitora za male hidroelektrane (Sistem d.o.o.) urađena je uporedna ekonomska analiza gubitaka, primjenom metodologije biološkog minimuma i nove metodologije ekološki prihvatljivog pro-toka;

• Urađen je vodič za investitore i administrativno osoblje iz oblasti upravljanja vodama, za buduću primjenu pravilnika;

• U saradnji sa Svjetskim fondom za prirodu (WWF) razvijen je prijedlog projekta “Jačanje održive hidro-energije u Crnoj Gori” kroz koji će se raditi analiza pravnog i administrativnog okvira u procesu izdavanja hidroenergetskih dozvola, te uraditi preporuke za njihovo poboljšanje;

• Urađen je prvi nacrt analitičkog izvještaja o kvalitetu procjena i strateških procjena uticaja na životnu sredinu za hidroenergetske planove i projekte u Crnoj Gori, za koji će se u narednoj godini sprovesti javne konsultacije;

• Dostavljanjem odgovora na upitnik i sastancima sa predstavnicima Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja i Međunarodnom komisijom za zaštitu Dunavskog sliva preuzeti su prvi koraci ka oblikovanju strategije za sprovođenje vodećih principa za održivu hidroenergiju.

Program pomoći za integraciju i povratak raseljenih i drugih interno raseljenih lica koja žive u naselju Konik

• Realizacija projekta je započeta u novembru 2012. godine i trajala je 18 mjeseci. NVO Green Home je realizovala komponentu koja se tiče pitanja separacije otpada;

• Organizovana je akcija uklanjanja građevinskog šuta u istočnom dijelu kampa. Sav prikupljeni otpad je u saradnji sa preduzećem Čistoća d.o.o. pokupljen i transportovan na deponiju Livade;

• U saradnji sa kolegama iz organizacije HELP, identifikovana su dva napuštena objekta u zapadnom dijelu kampa, koje je dio stanovnika koristio za nelegalno odlaganje otpada. Stanovnici kampa su angažovani u akciji čišćenja pomenutih objekata;

• Održano je 5 edukativnih radionica za žene o primjenjenoj reciklaži. Učesnice radionica su imale prilku da nauče na koji način mogu od otpadnih materijala kao što su na primjer iskorišćene plastične kese napraviti korisne predmete.

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

5

Podrška lokalnim zajednicama u implementaciji turističkih praksi zasnovanih na prirodnim bogatstvima u okolini Šaskog jezera

• Projekat je započeo sa realizacijom u oktobru 2013. godine i ima za cilj razvoj odgovorne turističke destinacije na Šaskom jezeru uz obezbijeđenje zaštite i održivog upravljanja važnim i osjetljivim dijelovima biodiverziteta u ovoj oblasti;

• Organizovana je radionica na temu “Povezivanje zaštite životne sredine i turističkih praksi” za stanovnike okoline Šaskog jezera koji svojim proizvodima i uslugama mogu doprinijeti razvoju turističke ponude ovog područja;

• Započeta je adaptacija jedne prostorije u okviru restorana Shasi na obali Šaskog jezera u informativini centar za posjetioce. Centar će osim informacija o jezeru kao i istorijskim i biodiverzitetskim vrijednostima svim zainteresovanim posjetiocima omogućiti isprobavanje i kupovinu lokalnih domaćih proizvoda i suvenira;

• U novembru 2014. godine organizovano je studijsko putovanje u Sloveniju koje je imalo za cilj da se stanovnici okoline Šaskog jezera, predstavnici opštine Ulcinj, lokalne NVO i turističke organizacije, upoznaju sa dobrim praksama u ruralnom turizmu koje se i kod nas mogu primjeniti;

• Predložena rješenja Prostorno urbanističkog plana za Opštinu Ulcinj za period do 2020. godine u velikoj mjeri bi uticala na Šasko jezero, te je u saradnji sa NVO Mogul organizovan okrugli sto “Oprezno sa prostorom”. Cilj je bio da se skrene pažnja na loša rješenja i da se na vrijeme reaguje kako bi se spriječila devastacija ovog biodiverzitetski važnog staništa;

• NVO Green Home je pripremila komentare na PUP Ulcinj i aktivno učestvovala u procesu javne rasprave. Takođe, predstavnica NVO Green Home je članica stručne komisije za savjetovanje u procesu usvajanja Prostornog plana za ovu Opštinu.

Zajedničke ekološke akcije za očuvanje rijeke Cijevne i održivi razvoj prekogranične regije

• Cilj projekta je jačanje prekogranične saradnje lokalnih samouprava i nevladinih organizacija na upravljanju prirodnim resursima, zaštiti i promociji zajedničkog socio-ekonomskog održivog razvoja u kanjonu rijeke Cijevne;

• Održane edukativne radionice u četiri osnovne i jednoj srednjoj školi na teritoriji Gradske opštine Tuzi. Radionice iz oblasti zaštite životne sredine su organizovane tokom oba školska semestra i to sa fondom od 40 časova dodatne nastave po školi. Edukovano je 130 učenika 7. 8. i 9. razreda kao i 20 učenika prvog razreda srednje škole;

• Povodom obilježavanja međunarodnog dana zaštite životne sredine, organizovana je posjeta učenika OŠ “29. novembar” lokalitetima od izuzetne važnosti za ptice, Ulcinjskoj solani i Šaskom jezeru;

• Publikovana brošura o reciklaži dostupna na Crnogorskom, Albanskom i Engleskom jeziku koju prati animirani crtani film;

• Organizovana posjeta Skadru za 15 najuspješnijih polaznika dodatne nastave u oblasti zaštite životne sredine iz OŠ “Mahmut Lekić” koji su zajedno sa učenicima privatne škole “Hope for the Future” pravili eksponate za izložbu o reciklaži;

• Publikovana su dva časopisa o biodiverzitetskim vrijednostima rijeke Ci-jevne zasnovana na ranijim istraživanjima NVO Green Home. Časopisi su dostupni na Albanskom i Crnogorskom jeziku na www.cemiriver.me;

• Organizovana je Nacionalna konferencija o zaštiti kanjona rijeke Cijevne sa ciljem informisanja stručne i laičke javnosti o inicijativi proglašenja kanjona spomenikom prirode (IUCN III kategorija zaštite).

6

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

Podrška dugoročno održivom upravljanju Skadarskim jezerom

• Cilj projekta je da podstakne efikasno upravljanje bio- diverzitetom Skadarskog jezera kroz unapređenje praksi i kapaciteta za upravljanje zaštićenim područjima;

• Održane su četiri radionice uz stručnu pomoć IUCN eksperta sa članovima radne grupe koja će raditi na izradi Plana upravljanja Nacionalnim parkom Skadarsko jezero 2015. – 2020. godine;

• U okviru programa malih rendžera organizovane su dvije posjete NP Skadarsko jezero sa ciljem edukacije viših razreda osnovnih škola koje se nalaze u neposrednoj blizini jezera;

• Otvorena je zelena linija za prijavu nelegalnih aktivnosti putem koje će građani moći da prijave sve nepravilnosti koje imaju negativan uticaj na životnu sredinu na teritoriji NP Ska-darsko jezero i na rijekama Morači, Zeti i Cijevni;

• Za potrebe funkcionalnog praćenja prijava građana izrađe-na je softverska baza putem koje će se olakšati vođenje evi-dencije o uspješnosti prijava i rezultatima.

Dan Drimskog sliva

• Realizacija ovog projekta započela je krajem 2013. a trajala je do juna 2014. godine. Samo obilježavanje Dana Drimskog sliva organizovano je na Adi Bojani u Ulcinju 17. maja 2014. godine uz prisustvo učesnika sa obje strane rijeke, odnosno iz Skadra i okoline Ulcinja;

• U okviru manifestacije organizovan je sajam lokalnih domaćih proizvoda koji je uključivao suvenire, prehrambene proizvode (med, masline, sir...), te prezentaciju lokalnih nošnji;

• Otvoren je konkurs dječjih radova na temu „Čovjek i rijeka“, pri čemu su najbolji radovi bili nagrađeni i bili prezentovani na manifestaciji;

• Zainteresovanim učesnicima su održane radionice na terenu od strane stručnjaka iz oblasti ornitologije i botanike gdje su imali priliku da upoznaju najznačajnije ptičje i biljne vrste ovog područja;

• Volonteri naše organizacije i studenti biologije demonstrirali su eksperimente koji se tiču vode i klimatskih promjena za prisutne učenike;

• Prisutni su imali priliku da se oprobaju i u vožnji kajacima na rijeci Bojani;

• Kao završna aktivnost u okviru obilježavanja Dana Drimkog sliva održan je koncert pjevača Adriana Lulgjuraj uz Akademia band.

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

7

Školociklaža

• Cilj projekta je edukacija nastavnog osoblja i učenika, u osnovnim školama u Podgorici kroz izradu Priručnika za nastavu u oblasti zaštite životne sredine, putem kreativnih aktivnosti usmjerenih na pro-mociju smanjenja otpada, ponovne upotrebe i reciklaže;

• Organizovane su akcije sadnje u osnovnim školama: “Pavle Rovinski”, “Radojica Perović”, “Oktoih”, “Mahmut Lekić”, “29. Novembar” i Resursnom centru za djecu i omladinu;

• Revitalizovan je park u ulici Crnogorskih Serdara koji je rezultat akcije iz 2011. godine kada smo sanira-jući odlagalište otpada isto preobratili u zelenu oazu za građane;

• Pokrenuta je www.pokloni.me internet stranica na kojoj građani mogu anonimno poklanjati i tražiti upotrebljive ali korišćene predmete kao što je namještaj, garderoba ili knjige.

Putujemo u Evropu

• Kroz ovaj program koji NVO Green Home sprovodi od 2011. godine, omogućava se studentima završnih godina studija sa svih Univerziteta u Crnoj Gori, da kroz putovanje i druženje sa vršnjacima iz regiona i Evropske unije, upoznaju druge evropske gradove i vrijednosti;

• Na konkursu 2014. godine odabrano je 10 studenata sa osnovnih, specijalističkih ili master studija sa prosjekom preko 8,5, koji su mlađi od 26 godina i nijesu imali priliku da putuju u zemlje Evropske unije i ispunjavaju uslov da govore bar jedan strani jezik;

• Putovanje Evropom studenti su započeli trodnevnim boravkom u Berlinu gdje su se upoznali sa svojim kolegama iz regiona na organizovanom svečanom prijemu u Robert Bosh fondaciji. Osim toga, imali su priliku da čuju izlaganja i da učestvuju u diskusiji o trenutnim dešava- njima u Evropskoj uniji, sa predstavnikom Njemačkog parlamenta. Na kraju, organizovana je tura kroz Berlin za studente, koja im je omogućila da upoznaju grad;

• Studenti su nakon Berlina, u narednih 22 dana, posjetili brojne evropske gradove koristeći inter-rail vozne karte, koje su im obezbijeđene kroz program.

Okrugli sto „Zaštita, njega i revitalizacija drvoreda i parkovskih stabala“

• Okrugli sto je organizovan povodom slučaja sječe stabala kedrova u ulici Jola Piletića, kao i opšteg stanja drvenastih biljaka i zelenih površina u Podgorici. Osim predavača među kojima su: Prof. dr Jelisava Kalezić – vanredna profesorica Građevinskog fakulteta u Podgorici, Lazarela Kalezić iz Sekretarijata za planiranje i uređenje prostora i zaštitu životne sredine Glavnog grada, Željko Vidaković, dipl. Ing. agronomije, Snežana Mišović i Željka Čurović,dipl. Ing. pejzažne arhitekture i Radmila Vujošević direktorica JP Zelenilo, okruglom stolu je prisustvovalo više od 20 učesnika koji su tokom diskusije iznijeli svoje stavove.

• Naglašena je potreba za donošenjem Zakona o zaštiti i unaprijeđenju zelenih površina i izrada katastra koji bi predstavljali osnovu za sve ostale aktivnosti usmjerene ka očuvanju urbanog zelenila.

8

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

PROGRAM ZA ENERGIJUNVO mreža za zastupanje održive upotrebe energije i prirodnih resursa - ETNAR

• Projekat ima za cilj da u saradnji sa širom mrežom NVO-a iz Evrope (Friends of the Earth and Heinrich Boll Stiftung) poveća kapacitete nevladinih organizacija u zemljama zapadnog Balkana i Turske da utiču na proces usklađivanja nacionalnih politika sa EU u oblasti energi-je, transporta i prirodnih resursa putem javnog zastu-panja i regionalnog umrežavanja;

• U toku 2014. godine organizovana je radionica za ekološke aktiviste iz Crne Gore na temu vođenja kampanja i javnog zagovaranja u oblasti životne sredine;

• Organizovan je regionalni trening na temu praćenja EU integracija i poglavlja 27;

• Održan je niz konsultacija i rasprava na aktuelne teme u oblasti energije i prirodnih resursa;

• Pripremljen je regionalni priručnik “Pravni instrumenti u zaštiti životne sredine”;

• Organizovana je javna kampanja “Ekološka ili ene- rgetska” kojom se željela skrenuti pažnja na prijetnje po životnu sredinu koje nose veliki energetski projekti planirani Strategijom razvoja energetike Crne Gore do 2030;

• Organizovana je javna kampanja o lovstvu kojom je uka-zano na potrebu hitne reforme lovstva i izmjene zako-nskog okvira u toj oblasti;

• Realizovan je program malih grantova kojim se fina- nsiraju projekti lokalnih organizacija.

Održiva energetska politika u Jugoistočnoj Evropi (SEE SEP)

• Projekat ima za cilj povećanje kolaborativnih kapaciteta mreža organizacija civilnog društva i podsticanje građana na uključivanje u dijalog sa donosiocima odluka kako bi na taj način uti-cali na politike i prakse za održiviji energetski sistem u Jugoistočnoj Evropi koji je usklađen sa politikama i direktivama Evropske unije;

• Urađena je analiza prikupljenih podataka za sektore potražnje i snabdijevanja energijom i pripremljeni mini energetski modeli za ova dva sektora;

• Održane su tehničke konsultacije za sektore potražnje i snabdijevanja energijom sa stručnjacima u ovim oblastima i prikupljeni podaci za reviziju mini energetskih modela;

• Evaluacija i planiranje budućih aktivnosti na projektu ostvareni su u okviru radionice koja je u maju 2014. godine održana u Tivtu;

• Objavljena je publikacija: “Pobjednici i gubitnici. Ko ima koristi od korupcije na visokom nivou u energetskom sektoru Jugoistočne Evrope?”.

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

9

Čist vazduh za Crnu Goru – faza II

• Projekat je imao za cilj da skrene pažnju na dugogodišnje loše stanje životne sredine u Pljevljima, posebno na kvalitet vazduha kao i na planiranu izgradnju novog bloka termoelektrane “Pljevlja”;

• Pripremljena i prezentovana studija alternativnih mogućnosti za razvoj Pljevalja zasnovana na čistijim tehnologijama pod nazivom “Razvoj energetskog kompleksa Pljevalja”;

• NVO Green Home je pripremila komentare na Strategiju razvoja energetike Crne Gore do 2030 i aktivno učestvovala u procesu javne rasprave za njeno usvajanje;

• Organizovana je javna kampanje “Za zdravija Pljevlja” kojom se željela skrenuti pažnja na problem ugrožavanja zdravlja ljudi zbog sagorijevanja velike količine uglja u svrhu proizvodnje električne energije i grijanja;

• Organizovana je rasprava o uticaju zagađenja u Pljevljima na zdravlje ljudi, promocija dokumentarnog filma “Pljevlja degradirani grad” i izložba umjetničkih fotografija “ Izrazi negodovanja”;

• U saradnji sa kolegama iz NVO “Da zaživi selo” prikupljeno je 12 000 potpisa za inicijative za postavljanje ekološkog inspektora u Pljevljima i za ispitivanja uzroka povećanog obolijevanja stanovnika Pljevalja.

10

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

GRAĐANSKE INICIJATIVE I KAMPANJE

Kampanja Sat za Planetu

• Sat za planetu je globalna kampanja za borbu protiv klimatskih promjena koju je pokrenuo Svjetski fond za prirodu (WWF) a kojoj se još od 2007. godine svake godine pridružuje sve više pojedinaca, organizacija i gradova. Kampanja podrazumijeva gašenje svjetla na 60 minuta, i to poslednje sedmice u martu svake godine. Tako su npr. u 2014. godini svjetlo na sat vremena isključili građani iz 7000 gradova i 162 zemlje;

• U 2014 godini urađeno je 10 radionica za djecu u OŠ „Pavle Rovinski“, vrtićima „Suncokrili“ i „Đina Vrbica“;

• Kampanji se pridružilo preduzeće Javni prevoz Podgorica, koji je u subotu 29. marta besplatno vozilo građane u periodu od 20.30 – 21.30h, u cijeloj gradskoj zoni i na svim svojim linijama, dajući simbolični doprinos za čistiju i zdraviju budućnost Podgorice. U autobusima javnog prevoza volonteri NVO Green Home su postavili informativne panele o koristima koje građani ostvaruju vozeći se javnim prevozom;

• U bioskopu Cineplex je više puta dnevno emitovan promotivni video Sata za Planetu prije prikazivanja filmova dok su crnogorski operateri mobilnih mreža putem SMS poruka informisali građane o ovom događaju;

• Centralna akcija kampanje Sat za Planetu je okupila preko 200 građana na glavnom gradskom trgu. Tokom trajanja akcije, nastup su imali lokalni bend Zoon Politikon, umjetnica s vatrom Mira Dobrković, muzičar Marko Vukčević, Balonarski savez Crne Gore, kao i djeca OŠ “Pavle Rovinski”;

• Svjetla na gradskim znamenitostima su još bila ugašena u Tivtu, Herceg Novom, Kotoru, Cetinju, Petrovcu, Nikšiću i Pljevljima;

• Tokom Sata za Planetu, Crnogorski elektroprenosni sistem zabilježio je umanjenu potrošnju električne energije u Crnoj Gori, u odnosu na prosječnu potrošnju u ovom vremenskom intervalu i to u iznosu od 2,7%;

• U 2014. godini gašenjem svjetala u svojim poslovnim prostorima su se pridružili Uniqa osiguranje, Crnogorski telekom, Telenor, m:tel Crna Gora, Merkator, Porto Montenegro, pijace Podgorice, hotel Podgorica, kao i Mall of Montenegro.

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

11

JAČANJE DRUŠTVENO ODGOVORNOG POSLOVANJA I VOLONTERIZMA KROZ EKOLOŠKE INICIJATIVE

VOLONTERSKI CENTAR

Volonterski centar NVO Green Home okuplja zainteresovane da daju svoj doprinos zaštiti i očuvanju životne sredine. Pristupnica volonterskom centru može se pronaći na internet prezentaciji na adresi

www.greenhome.co.me, u sekciji “Volonteri”.

Volonteri Green Home-a učestvovali su u brojnim aktivnostima na otvorenom u saradnji sa drugim organizacijama, kao što su akcije sadnje, akcije čišćenja, manifestacije.

Akcija čišnjenja NP Lovćen u saradnji sa Avanturističkim parkom

U saradnji sa Avanturističkim parkom i NP Lovćen, NVO Green Home je organizovala akciju čišćenja u ovom nacionalnom parku. Akciji je prisustvovalo 10 volontera Green home-a i tom prilikom prikupljen je otpad u samom parku i sanirane su posljedice vremenskih nepogoda nastale tokom zime. Nakon akcije čišćenja volonteri su testirali svoje vještine u Avanturističkom parku.

Obilježavanje Dana Planete

Dan Planete, 22. april, obilježili smo organizujući edukativno - zabavnu radionicu za djecu iz vrtića “Sunce” i akcijom čišćenja Ćemovskog polja sa učenicima srednje stručne škole “Sergije Stanić”.

Radionica je imala za cilj da kroz prezentaciju i animirani film, mališani saznaju nešto više o značaju obilježavanja ovog dana, kao i o tome na koji način svako od njih može doprinijeti očuvanju životne sredine.

Akcija čišćenja je organizovana u saradnji sa NVO “Naša akcija” i u njoj je učestvovalo oko 60 učenika drugog razreda srednje škole, kao i volonteri obje organizacije. U dijelu Ćemovske šume gdje se nalazi trim staza, prikupljene su velike količine komunalnog otpada.

PARK(ing) dan

“PARK(ing)” dan je događaj koji se održava jednom godišnje širom svijeta. Tog dana, građani/ke, umjetnici, NVO aktivisti/nje i svi zainteresovani pretvaraju parkinge u privremene javne prostore. Volonteri NVO Green Home su posjetioce manifestacije „PARK(ing) dan”, edukovali o načinima izrade herbarijuma. Događaj je organizovala NVO Expeditio u saradnji sa NVO Naša akcija.

Sajam nevladinih organizacija

Centar za stručno obrazovanje je organizovao u okviru manifestacije “ XIII dani obrazovanja i učenja odraslih u Crnoj Gori” drugi po redu, sajam nevladinih organizacija koje pružaju programe za mlade i odrasle. NVO Green Home je zajedno sa desetak drugih nevladinih organizacija imala priliku da se predstavi, pri čemu su volonteri učestvovali u pripremi štanda, promo-materijala kao i prezntacijiji naših aktivnosti svim zainteresovanim. Sajam je održan u holu Kulturno informativnog centra (KIC) Budo Tomović 20. oktobra.

12

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

ČLANSTVO U RADNIM GRUPAMAForum za životnu sredinu i klimu (ECF-ECRAN)

• ECF kao dio međunarodnog ECRAN projekta, ima za cilj da obezbijedi veoma aktivnu ulogu za odabrane NVO-e iz zemalja jugoistočne Evrope i Turske u predpristupnom procesu, transparentnosti rada i saradnje između Evropske komisije, civilnog društva, vlade i drugih zainteresovanih strana.

• Članice ovog Foruma su tokom 2014. godine imale direktan kanal komunikacije sa predstavnicima Evropske komisije u Briselu, vezano za probleme koji nastaju u procesu pristupanja Evropskoj uniji;

• U saradnji sa ECF, NVO Green Home je facilitirala i učestvovala na osnivačkom sastanaku Foruma koji je održan u Crnoj Gori, prilikom kojeg su 23 prisutne članice usaglasile dvogodišnji plan aktivnosti;

• NVO Green Home, Društvo Mladih ekologa-Nikšić i Centar za zaštitu i proučavanje ptica su kao članice ovog foruma iz Crne Gore organizovale nacionalni javni dijalog vezan za prioritetne teme u predpristupnom procesu na relaciji EU – Crna Gora, za koje su pripremljene preporuke;

• U novembru 2014. godine NVO Green Home je učestvovala na godišnjem sastanku u Briselu, prilikom kojeg su visokim predstavnicima Evropske komisije iznijete problematične teme i stajališta Foruma kao cjeline, a na osnovu nacionalnih preporuka svih članica;

• Na prvom trening modulu za nevladine organizacije koji je Forum organizovao u novembru 2014. godine, NVO Green Home je predstavila sopstvena iskustva rada i učešća u radnoj grupi 27 – Životna sredina, u procesu pristupanja Evropskoj uniji;

• Kao članica Foruma, predstavnici NVO Green Home su imale priliku da učestvuju na više obuka vezanih za primjenu strateške i procjene uticaja na životnu sredinu, inspekcijski nadzor i sl.

Učešće u radnoj grupi za pregovaračko poglavlje 27 – Životna sredina u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji

• Početkom 2013. godine NVO Green Home je izabrana za legitimnu članicu u radnoj grupi za pregovaračko poglavlje 27 – Životna sredina. Tokom 2013. godine imali smo priliku da učestvujemo na eksplanatornom (4-8 februar 2013.) i bilateralnom skriningu (18-22 mart 2013.). Nakon predstavljanja analitičkog izvještaja Evropske komisije sa početnim mjerilima za otvaranje poglavlja. Od decembra 2013. godine, aktivnosti i učešće NVO Green Home su se značajno intezivirale;

• Pripremljeni su komentari na Program pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji 2014-2018 i predstavljeni na dva sastanka održana između Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija (MVPEI) i NVO - a i na sastanku radne grupe za pregovaračko poglavlje 27;

• Predstavnica NVO Green Home je prošla osmodnevnu obuku o vještinama profesionalnog pisanja i pregovaranja, koja je za članove radne grupe organizovana od strane Britanskog Savjeta i Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija;

• NVO Green Home je učestvovala u pripremi Strategije aproksimacije za pregovaračko poglavlje 27 za period 2014-2020, posebno za segmente: kvalitet voda, zaštita prirode i horizontalno zakonodavstvo;

• Urađena je analiza i dato mišljenje na prijedlog za nacionalni monitoring segmenata životne sredine koji su predstavljeni koordinatoru podgrupe za horizontalno zakonodavstvo;

• Uradjena je analiza i predati komentari na nacrt zakona o životnoj sredini;

• Kroz učešće na redovnim sedmičnim sastancima, zahvaljujući nevladinim organizacijama inicirana su pitanja vezana za učešće javnosti tokom izrade zakonskih akata (Zakon o vodama, Zakon o divljači i lovstvu), mehanizmima za primjenu pojedinih zakonskih propisa (naknade za korišćenje voda, metodologije varijabilnih protoka, ocjena prihvatljivosti i sl.);

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

13

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji (NKEI)

• NVO Green Home od 2011. godine učestvuje u kopresjedavanju radne grupe „Životna sredina“ u okviru projekta Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji koji realizuje Evropski pokret u Crnoj Gori uz pomoć Delegacije Evropske unije i Ministarstva vanjskih poslova Republike Slovačke.

• Tokom 2014. godine održana su tri sastanka radne grupe, uz stručni angažman eksperata iz javnog i civilnog sektora; Preporuke iz prethodnog saziva radne grupe kao i godišnji plan rada su predstavljeni na prvoj Plenarnoj konferenciji, predstavnicima Parlamenta Crne Gore, visokim zvaničnicima Vlade i presjedništvu Nacionalne konvencije o evropskoj integraciji;

• Predstavnici civilnog sektora i javnih institucija, uz učešće inostranih eksperata i kroz otvorenu diskusiju su definisali preporuke za prevazilaženje prepreka u procesu evropskih integracija za :

• Uspostavljanje osnova za razvoj planova upravljanja vodnim slivovima i implement acijaOkvirnedirektiveovodama;

• Administracijaifinansiranjeprocesaus postavljanja NATURA 2000 ekoloških mreža;

• Jačanjeefikasnostiinspekcijskognadzo- razasprovođenjezakonskihobavezaiz oblastizaštiteživotnesredine.

Savjet za održivi razvoj i klimatske promjene

• NVO Green Home je članica Savjeta za održivi razvoj i klimatske promjene koji čine predstavnici svih društvenih struktura (ukupno 21 član) a njim presjedava predsjednik države. Savjet je reformom iz 2013. godine ojačao svoj mandat u domenu klimatskih promjena, kao strateškog prioriteta ka stvaranju nisko-karbonskog društva.

• UokviruSavjetafunkcionišutriradnegrupeito:

• RadnagrupazapraćenjeirevizijuNacionalnesrategijeodrživograzvojaCrneGore,

• Radnagrupazaodrživoupravljanjeresursimai

• Radnagrupazamitigacijuiadaptacijunaklimatskepromjene.

• Green Home je aktivan u radu prve dvije grupe u okviru kojih prisustvuje sastancima i daje komentare i sugestije na strategije, planove i ostala dokumenta koja se razmatraju u okviru Savjeta. Takođe prisustvuje sjednicama Savjeta koje se održavaju dva puta godišnje.

• Nacionalni savjet za održivi razvoj (NSzOR) osnovan je 2002. godine uoči Svjetskog Samita o održivom razvoju u Johanesburgu kao savjetodavno tijelo Vladi Crne Gore sa misijom da savjetima utiče na Vladinu politiku u oblasti održivog razvoja.

14

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

PROJEKTI U 2014. GODINI Inicijativa za održivu hidroenergiju u Dinarskom luku – DASHI Period realizacije: januar 2012- jun 2015.Partneri: WWF - Svjetski fond za priroduINCA - Institute for Nature Conservation in Albania, Albanija i NVO Dinarika, Bosna i HercegovinaDonator: MAVA fondacijaUkupni odobreni fond projekta (EUR): 1.100.000,00Ukupni odobreni fond Green Home (EUR): 45.680,00

Održiva energetska politika u Jugoistočnoj Evropi (SEE SEP)Period realizacije: novembar 2012 - novembar 2014.Partneri: EDEN-Environmental Center for Development Education and Networking, AlbanijaThe Ekolevizja Group – Eco Movement, AlbanijaCZZS - Centar za životnu sredinu, Bosna i HercegovinaCPI – Centar za zastupanje građanskih interesa, Bosna i HercegovinaDOOR – Društvo za oblikovanje održivog razvoja, HrvatskaFSO – Forum za slobodu odgoja, HrvatskaATRC – Advocacy Training and Resource Center, KosovoAnalityca, MakedonijaEko- svest, MakedonijaFront 21/42, MakedonijaNVO MANS – Mreža za afirmaciju nevladinog sektora, Crna GoraNVO Fraktal, SrbijaCEKOR – Centar za ekologijui održivi razvoj, SrbijaNativa – Nativa – Institut za održivi rast, SlovenijaWWF – Svjetski fond za prirodu, ItalijaCEE Bankwatch, Republika Češka Donator: Evropska unija, Instrument za predpristupnu pomoć (IPA) - Civil Society Facility (CSF) Ukupni odobreni fond projekta (EUR): 800.000,00Ukupni odobreni fond Green Home (EUR): 33.300,00

NVO mreža za zastupanje održive upotrebe energije i prirodnih resursa – ETNARPeriod realizacije: decembar 2012 - novembar 2014.Partneri: Zelena akcija/Friends of the Earth, HrvatskaCEKOR - Centar za ekologiju i održivi razvoj, SrbijaCentar za zaštitu životne sredine, Bosna i Hercegovina Centar za ekologiju i energiju, Bosna i Hercegovina Heinrich Boell Foundation, Njemačka, kancelarije u Zagrebu i Sarajevu Friends of the Earth International – FOEI, HolandijaFriends of the Earth Europe – FOEE, BelgijaDonator: Evropska unija, Instrument za predpristupnu pomoć (IPA) - Civil Society Facility (CSF) Ukupno odobreni fond projekta (EUR): 886.343,00Ukupno odobreni fond Green Home (EUR): 78.266 ,00Kontribucija Green Home (EUR): 17.596,00

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

15

Podrška dugoročno održivom upravljanju Skadarskim jezeromPeriod realizacije: avgust 2013 – jul 2016Donator: Partnerski fond za ugrožene ekosisteme - CEPFPartneri: Međunarodna unija za zaštitu prirode - IUCN, Institut za zaštitu prirode u Albaniji - INCAUkupni odobreni fond projekta (USD): 328.562,72Ukupni odobreni fond Green Home (USD): 76.450,00

Podrška lokalnim zajednicama u implementaciji turističkih praksi zasnovanih na prirodnim bogatstvima u okolini Šaskog jezeraPeriod realizacije: oktobar 2013 - mart 2016Donator: Partnerski fond za ugrožene ekosisteme - CEPFUkupno odobreni fond projekta (USD): 111.040,00 Kontribucija Green Home (USD): 12.780,00

Zajedničke ekološke akcije za očuvanje rijeke Cijevne i održivi razvoj prekogranične regijePeriod realizacije: januar 2014 – decembar 2015Donator: Delegacija Evropske unije u Crnoj GoriPartneri: Gradska opština Tuzi , Komuna Keljmend, AlbanijaHope for the Future, Albanija, OpenCom Aps, ItalijaUkupni odobreni fond projekta (EUR): 518.880,00Ukupni odobreni fond Green Home (EUR): 34.080,00

Čist vazduh za Crnu GoruPeriod realizacije: mart 2014 - februar 2015 Donator: Evropski fond za klimuUkupno odobreni fond projekta (EUR): 24.960,00

ŠkolociklažaPeriod realizacije: septembar 2014 – jun 2015 Donator: Ambasada Sjedinjenih Američkih Država Ukupno odobreni fond (USD): 16.510,00

Dan Drimskog slivaPeriod realizacije: novembar 2013 – jun 2014 Donator: Njemačka organizacija za tehničku saradnju - GIZUkupno odobreni fond projekta (EUR): 14.260,00

Putujemo u EvropuPeriod realizacije: novembar 2013 – jun 2014 Donator: Robert Bosch foundationUkupno odobreni fond projekta (EUR): 9.500,00

16

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014

BILANS STANJA IZ FINALNOG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA ZA 2014

Aktiva t0 (euro)1. Neuplaćeni upisani kapital2. Stalna imovina(2.1+2.2+2.3) 8,882 2.1 Nematerijalna ulaganja 406 2.2 Nekretnine, postrojenja i oprema 8,476 2.3 Finansijska aktiva3. Obrtna sredstva 76,574 3. Obrtna imovina 3.2.1 Kratkoročni finansijski plasman 3.2.2 Kratkoročna potraživanja 3.3 Gotovina i gotovinski ekvivalent 76,574 3.4 Ostala obrtna imovinaUkupna aktiva (1+2+3) 85,456

Pasiva t0 (euro)4. Kapital i rezerve(4.1+4.2+4.3+4.4) 4.1 Upisani kapital 4.2 Rezerve 4.3 Prenesena dobit ili gubici 4.4 Dobit ili gubici u toku finasijske godine5. Kratkoročna rezervisanja i kratkoročne obaveze 85,456 5.1.1 Kratkoročne obaveze 85,456 5.1.2 Obaveze iz poslovanja 5.2.1 Ostale krakoročne obaveze i PVR 85,456 5.2.2 Kratkoročne finansijska obavezeUkupna aktiva (4+5) 85,456

Finalni finansijski izvjestaj odobren od strane Poreske Uprave Crne Gorei

• “ Inicijativa za održivu hidroenergiju u Dinarskom luku, Zaštita slatkovodnih ekosistema u regionu Dina- rskog luka”, januar 2014.• „Razvoj energetskog kompleksa Pljevalja“, april 2014.• “Pravni instrumenti za zaštitu životne sredine“, maj 2014. regionalna publikacija• “Sakupljajmo, razdvajajmo, reciklirajmo”, septembar 2014.• “Pobjednici i gubitnici. Ko ima koristi od korupcije na visokom nivou u energetskom sektoru u Jugoistočnoj Evropi?”, novembar 2014.• „Ekološki prihvatljiv protok – vodič za primjenu pravilnika u praksi“, decembar 2014.

PUBLIKACIJE U 2014. GODINI