Forum kolekcjonerów rzeczy najróŜniejszych

Nr10/2012

Gazetka

KOLEKCJONER

Kolekcjoner tez człowiek, lubi myśleć

Ex librisy

Kolekcja naszywek

Historia rodzinna

2

Spis treści

1. Moja kolekcja, moja pasja:

- Ex librisy – str.3

2. Historie rodzinne:

- Losy członków rodzin

Ciupów, Jarocińskich, Malickich i Wróblewskich – str.6

3. Moja kolekcja, moja pasja:

– Kolekcja naszywek – str.15

4. Kolekcjoner tez człowiek, lubi myśleć – str.16

Witam w kolejnym numerze naszej gazetki.

W numerze przeczytacie interesujący artykuł o ex

librisach oraz o kolekcji naszywek.

Nowy cykl zapoczątkował MarcinW, który opisuje historię

swojej rodziny.

Jak zwykle warczp sprawdzi inteligencję forumowiczów

prezentując dwie nowe zagadki.

Zachęcam do lektury.

3

EX LIBRISY

Dziś chciałbym przedstawić Państwu ciekawe hobby, chociaŜ dzisiaj juŜ trochę

zapomniane, a mianowicie opowiem dzisiaj o ex librisach.

Czym jest ex libris ? OtóŜ jest to znak własnościowy ksiąŜki, najczęściej ozdobny,

wykonany w technice graficznej bądź jako tekst pieczęci umieszczanej w ksiąŜce.

Przedstawia on najczęściej imię i nazwisko właściciela księgozbioru lub danej instytucji np.

muzeum, biblioteki, parafii. Często przedstawia takŜe inicjały właściciela. Poza nazwą, ex

libris zawiera takŜe wspomniany wyŜej element graficzny, który był zaleŜny od

zainteresowań posiadacza ksiąŜki. JeŜeli kogoś interesowały ksiąŜki z dziedziny geografii to

najczęściej umieszczał on rysunek kuli ziemskiej bądź mapy jako swój graficzny na ex

librisie. KaŜdego czytelnika interesuje coś innego, dlatego motywów graficznych moŜemy na

ex librisach odnaleźć mnóstwo.

Projektowanie ex librisów naleŜy do jednej z dziedzin grafiki artystycznej. Ich

tworzeniem zajmowało się wielu znanych grafików, rytowników i typografów. Ex libris

wykonany w technice graficznej (drzeworyt, miedzioryt, akwaforta, akwatinta, litografia)

znacząco podnosi walor artystyczny ksiąŜki, dając świadectwo ogromnego szacunku do

ksiąŜki. Ponadto posiadanie ksiąŜki z ex librisem podnosi dość znacznie jej wartość

kolekcjonerską.

Nazwa "ex libris" pochodzi z języka łacińskiego i oznacza dosłownie "z ksiąŜek".

Dawniej, jeszcze przed epoką komputerów, bibliofilstwo było jednym z najpręŜniej

rozwijających się hobby. Gromadzono w domu olbrzymie ilości ksiąŜek o róŜnej tematyce.

4

Od poezji zaczynając, a na naukach ścisłych kończąc. Aby ksiąŜki nie ginęły i było wiadomo

do kogo naleŜą, umieszczano w nich właśnie ex librisy poprzez wklejenie ich po wewnętrznej

stronie okładki. MoŜna by po prostu podpisać atramentem bądź długopisem ksiąŜkę, ale tak

nie postępuje bibliofil. Napis wykonany odręcznie szpeci stronę tytułową. Dlatego ze

względów estetycznych wykorzystywano ex librisy. Poza tym ex libris to nie tylko piękny

znak własności, ale takŜe przejaw szlachetnego snobizmu zbieracza ksiąŜek, symbol

"pasowania" na rasowego kolekcjonera.

A teraz co nieco na temat historii ex librisów. Pierwsze ex librisy pojawiły się na

kontynencie europejskim około 1470 roku. Było to w czasach kiedy posiadaczami bibliotek

byli bogaci feudałowie. Stąd teŜ pierwszym motywem graficznym na "znakach własności"

były szlacheckie herby. Najstarszymi malowanymi znakami własnościowymi pochodzącymi

z XIV wieku są herby: Bogoria i Szeliga. Z kolei z I połowy XV wieku herby: Jastrzębiec,

Nałęcz, Ciołek, Dembno. W XVI wieku wykonywaniem ekslibrisów (techniką

drzeworytniczą bądź miedziorytniczą) zajmowali się tacy mistrzowie jak Dürer, Cranach i

Amman. Dzięki nim te małe formy grafiki uŜytkowej awansowały do rangi artystycznego

rzemiosła, a nawet sztuki.

Badania naukowe na temat malowanych ex librisów prowadził w Polsce ks. Leon

Formanowicz, kanonik kapituły przy Katedrze Gnieźnieńskiej oraz archiwariusz i bibliotekarz

Biblioteki Kapitulnej, kolekcjoner ekslibrisów. Wszystkie zebrane przez niego materiały

zostały zniszczone podczas II wojny światowej, a on sam zginął w obozie koncentracyjnym w

Dachau.

W XIX wieku przy bardzo szybkim rozwoju drukarstwa i rozpowszechnieniu oświaty

księgozbiory, nawet nieduŜe, stały się czymś pospolitym. KaŜdy człowiek posiada w domu

jakieś ksiąŜki. Dzisiaj ich posiadanie jest rzeczą normalną, mamy je nawet wtedy, gdy do

zbioru nie przywiązujemy większego znaczenia.

Stosowanie ex librisów upowszechniło się, poczynając od II połowy XIX wieku i trwa

do dziś.

Zbiory ekslibrisów mają takŜe duŜą wartość naukową, mogą słuŜyć studiom

historycznym, obyczajowym itp. Najczęściej kolekcja ogranicza się do jakiegoś konkretnego

kraju, albo do jednego wybranego tematu np. ornitologia.

W Polsce jednym z największych posiadaczy ex librisów jest Muzeum Zamkowe w

Malborku. Od roku 1963 odbywają się tam cyklicznie Międzynarodowe Biennale Ekslibrisu

Współczesnego. Ich zbiór liczy ponad 21 tys. obiektów.

Jak pozyskiwać ex librisy ? Najlepszym sposobem jest wymiana z innymi

kolekcjonerami bądź ich zakup w antykwariatach. Często kupując jakieś stare ksiąŜki np.

sprzed 1939 r. moŜemy w nich znaleźć interesujące okazy.

5

Przechowywanie ex librisów jest bardzo proste. Wystarczy do tego celu klaser

filatelistyczny bądź album fotograficzny. Natomiast nigdy nie wklejamy ex librisów do

notesów, zeszytów etc., poniewaŜ w ten sposób niszczymy walor oraz uniemoŜliwiamy tym

samym zmianę segregacji kolekcji w konkretną tematykę.

Mam nadzieję, Ŝe niniejszym artykułem przyczyniłem się do szerszego spojrzenia na

ksiąŜki oraz do powstania nowych zainteresowań jakimi są bibliofilstwo i ex librisy.

spock666

Piśmiennictwo:

• Przemysław Burchard, Eugeniusz Gołowin: Mały przewodnik kolekcjonera. Iskry.

1966

• www.zamek.malbork.pl

6

Losy członków rodzin

Ciupów, Jarocińskich, Malickich i Wróblewskich

Losy Bliskich i losy Dalekich – Ŝycie Polaków w latach 1914 – 1989

Część 1/5

W mojej pracy opiszę Państwu losy pięciu członków mojej rodziny. Jedni są bliŜszymi krewnymi, inni dalszymi. Jednak jest jedna wspólna cecha, która łączy ich wszystkich. Tą cechą jest walka o Wolną Polskę. KaŜdy z nich miał wkład w zdobycie niepodległości. KaŜdy z nich wniósł coś do historii. KaŜdy z nich zasłuŜył, aby pamięć o ich czynach nigdy nie została zapomniana... Za chwilę postaram się przybliŜyć Państwu sylwetki pięciu niezwykłych ludzi, którzy jednocześnie są moimi krewnymi – z czego jestem dumny. Załączniki zawarte w mojej pracy powinny Państwu zobrazować choć trochę historie, które przedstawię oraz potwierdzić autentyczność zawartych w nich informacji.

Pierwszym z nich jest mój dziadek, podporucznik Wacław Ciupa ps. Długi (załącznik 1). Urodził się dnia 15 listopada 1925 r. w Włynicach. Pochodził z biednej rodziny. Jego rodzice posiadali pole i łąkę. Jako młody chłopiec pracował na roli. Podczas tej pracy nabawił się Ŝylaków, co było jego udręką do końca Ŝycia. Orał pole krowami, poniewaŜ jego rodzinę nie było stać na zakup konia. Ukończył zaledwie trzy klasy szkoły podstawowej, poniewaŜ bieda nie pozwoliła mu się dalej kształcić. Miał zdolności muzyczne. Sam nauczył się grać na akordeonie. JuŜ w wieku 13 lat grywał na weselach i zabawach i tym samym zarabiał pieniądze, które następnie przekazywał swojej rodzinie. W wieku 14 lat, gdy wybuchła wojna pomagał partyzantom jako łącznik. W późniejszym czasie zanosił równieŜ Ŝywność dla ludzi walczących w lasach. W ten teŜ sposób wcielono go kilka lat później w szeregi Armii Krajowej. Jego dowódcą był porucznik Aleksander Stasiński ps. „Kruk” (przed tym samym człowiekiem składał przysięgę konspiracyjną Stanisław Sojczyński ps. „Warszyc”). Walczył o Wolną Polskę z niemieckim okupantem na ziemi gidelskiej i radomszczańskiej. 8 stycznia 1944 r. został aresztowany wraz z kilkunastoma innymi mieszkańcami powiatu radomszczańskiego w trakcie akcji antypartyzanckich (pacyfikacyjnych) przeprowadzonych przez Ŝandarmów hitlerowskich (załącznik 2). Niemieckie władze trzymały go jak i innych Ŝołnierzy przez cały tydzień w więzieniu nie dając nic jeść, ani pić. 15 stycznia 1944 r. został osadzony w obozie pracy w Arbeitz Lager BliŜyn (załącznik 2 i 3). Gdy go tam przewieziono zachorował on na szereg chorób, m.in. na zapalenie płuc. Przy pomocy swojego sprytu udawało mu się przeŜyć w obozie mimo nękających go chorób i wszechobecnego głodu. Dnia 10 lutego 1944 r. obóz w którym przebywał przekazano Administracji Obozu Koncentracyjnego w Majdanku. Przebywał tam do czasu wyzwolenia Obozu przez Ŝołnierzy Armii Sojuszniczych. Przez wiele lat nie ujawniał swojej dawnej przynaleŜności do Armii Krajowej, poniewaŜ władze komunistyczne w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uznawali AKowców za wrogów. Miał na uwadze to, Ŝe spora część działaczy AK, która przyznała się do swoich dawnych poczynań została albo skazana na śmierć albo osadzona na wiele lat w więzieniach. W 70-latach poznał moją babcię Halinę. Po wojnie nadal grywał na weselach, gdyŜ o pieniądze nadal nie było łatwo. Pracował takŜe w Zakładach Włókienniczych oraz w Rejonie Produkcji Leśnej „Las”. Po wielu latach państwo Polskie doceniło jego zasługi. W tym teŜ czasie się ujawnił. Dnia 9 maja 1990 r. Prezydent Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej gen. Wojciech Jaruzelski nadał mu KrzyŜ Oświęcimski (załącznik 4). Dnia 7 grudnia 1994 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa odznaczył go KrzyŜem Armii Krajowej i przyznał stopień podporucznika (załącznik 5). Dnia 27 stycznia 1995 r. został obdarowany przez stowarzyszenie Maximilian-Kolbe-Werk medalem pojednania (załącznik 6 i 7). W 1999 r. uzyskał prawo do zaszczytnego tytułu Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (załącznik 8). Po okresie komunistycznego reŜimu mógł wreszcie chodzić z podniesionym czołem i bez Ŝadnej obawy mówić o swoich dawnych przynaleŜnościach i dokonaniach. Do

7

ostatnich swoich dni, wspominał pobyt w obozie oraz zmagania w Armii Krajowej. DoŜył sędziwego wieku, zmarł 22 września 2009 r. mając 84 lata. Pamięć o nim i jego czynach niech nigdy nie zostanie zapomniana.

Załącznik 1

KsiąŜeczka ZBoWiDu czyli Związku Bojowników o Wolność i Demokrację naleŜąca do Wacława Ciupy.

8

Załącznik 2

Zaświadczenie potwierdzające aresztowania Wacława Ciupy i jego pobyt w obozie pracy w BliŜynie.

9

Załącznik 3

Kopia pisma potwierdzającego pobyt Wacława Ciupy w obozie pracy w BliŜynie.

10

Załącznik 4

KrzyŜ Oświęcimski nadany Wacławowi Ciupie przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

11

Załącznik 5

KrzyŜ Armii Krajowej nadany Wacławowi Ciupie przez Lecha Wałęsę.

12

Załącznik 6

Jeden z listów skierowany do Wacława Ciupy od stowarzyszenia Maximilian-Kolbe-Werk.

13

Załącznik 7

Medal pojednania jaki otrzymał Wacław Ciupa od stowarzyszenia Maximilian-Kolbe-Werk.

14

Załącznik 8

Patent informujący o tym, Ŝe Wacław Ciupa uzyskał prawo do zaszczytnego tytułu Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny.

15

Kolekcja naszywek

Swoją przygodę z naszywkami zacząłem dokładnie 1,5 roku temu. Zaczęło się niewinne, znajomy pracujący w Oddziałach Prewencji Policji, podarował mi 2 naszywki, od tego czasu, notorycznie znajomi pracujący w róŜnych resortach, starali się przekazywać mi co jakiś czas naszywki. W 2011 roku do mojej kolekcji zaczęły dołączać naszywki m.in. z USA oraz Kanady. W połowie czerwca 2011 liczba mojej kolekcji przekroczyła 100 naszywek z całego świata, m.in. straŜy poŜarnej, policji, oraz pogotowia ratunkowego. Jednym z moich "rarytasów" jest naszywka Sekcji Konnej KMP W Chorzowie, którą przekazał mi Policjant - kolekcjoner rzeczy związanych z PKIN w Warszawie. Do dnia dzisiejszego moja kolekcja liczy około 200 naszywek z całego świata. Dzięki mojej pasji, poznałem wielu kolekcjonerów - straŜaków, policjantów z tak odległych krajów jak USA, Brazylia, Rosja, czy... Japonia, z którymi utrzymuje kontakty kolekcjonerskie. Z Tego miejsca chciałbym takŜe podziękować wszystkim osoba które przyczyniły się do powiększenia moich zbiorów.

KnausTychy

16

Kolekcjoner tez człowiek, lubi myśleć

Nie do kompletu Która odznaka nie pasuje logicznie do pozostałych? Oczywiście nie jest to takie proste Ŝeby prawidłowa była odpowiedź „ta wyraźnie największa” :-) Zadanie wymaga głębszego zastanowienia !!

17

“Wymiany na Forum Collections” Na Forum Collection dokonują się ciekawe wymiany. Doszło do czterech takich, Ŝe kaŜda z osób powiększyła swoją kolekcję o jedną sztukę wydając za nią teŜ jeden, ale inny walor kolekcjonerski. Wiedząc, Ŝe: - „Tak, wydając kubek zdobyłem piękny bilet” – pomyślał „Zarte” - „Chciałabym ten znaczek, ale niestety nie mam monet na wymianę” – pomyślała Ala - „Z „Brosnem” są dobre wymiana” – pomyślał Paweł - „Tak, „Kert” to zabawny facet” - „A wi ęc „Morto” to Beata!” - „Kolekcja monet zwiększyła się dzięki jednemu znaczkowi” - „Szkoda, Ŝe osoba kolekcjonująca kubki nie miała biletów na wymianę”. Pytanie: Komu Mirek dał w wymianie znaczek? Podaj teŜ całość: kto – jaki ma nick – co kolekcjonuje – co wydał Dla lepszej zabawy pierwsza osoba, która rozwiąŜe zadanie niech napisze na Forum tylko ”Rozwiązałem zadanie logiczne” i wyśle rozwiązanie na prywatną wiadomość do Wizytownika lub do autora. Ta osoba potwierdzi czy rozwiązanie jest prawidłowe. Druga osoba zamieszczając prawidłowe rozwiązanie zakończy zabawę. Tym samym więcej osób moŜe „łamać” sobie głowę.

(Warczp)

Prawidłowe rozwiązanie zadania poprzedniego:

Gazetka nr 9 (autor zadania: Warczp)

(zadanie logiczne „Szkolne spotkanie”)

Rozwiązanie:

Marka w Szczecinie odszukała Ewa. Cały układ: Monika – kopertki od herbat – złotnik – Katowice Jurek – pocztówki – aptekarz – Gdańsk Marek – kapsle – sprzedawca ubrań – Szczecin Ewa – odznaki – lekarz – Wrocław

Pierwsza osoba: Gilus32

Gratulujemy!