námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 erna ingibjörg pálsdóttir 11 1 11 2 skýr...

39
Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða 03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir Erna I. Pálsdóttir 03.01.2011 1

Upload: others

Post on 14-Mar-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Námsmat – í upphafi skyldi endirinn skoða

03.01.2011

Erna Ingibjörg Pálsdóttir

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

1

Page 2: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

2

Skýr tilgangur

Skýr markmið

Nákvæmni Árangursrík notkun

Þátttaka

nemenda

Traust skipulag

Árangursríkmiðlun

Rick Stiggins, Judy Arter, Jan og Steven Chappuis, 2006

Lykilþættir í vönduðu námsmati

Page 3: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Vandað námsmat:

• Hvers vegna? Er tilgangur námsmatsins skýr?

• Hvað á að meta? Eru markmiðin skýr og viðeigandi?

• Hvernig? Hvaða matsaðferð hentar best? Hvaða viðmið höfum við til að styðjast við í námsmati.

• Hversu mikið? Hvernig eða hvaða frammistöðu er viðeigandi að meta?

• Hversu nákvæmt? Fyrir hvern er matið? Er eitthvað sem getur farið úrskeiðis? Eru niðurstöðurnar réttar? • Hverjir eiga að meta?

• Hvernig birtum við niðurstöður námsmats?

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

3

Page 4: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Lokamat Leiðsagnarmat Summativeassessment Formative assessment

• Lokamat gefur til kynna kunnáttu eða árangur nemenda yfir skólaár eða önn, í þeim tilgangi að ákvarða hvort þeir hafi náð viðhlítandi árangri.

• Lokamat hefur þann megintilgang að gefa upplýsingar um árangur náms og kennslu við lok námstíma.

• Nemandinn hefur ekki áhrif á matið og það hefur lítið leiðbeinandi gildi fyrir hann því það er dómur kennarans á námi hans þegar því er lokið.

• Leiðsagnarmat miðast við að meta framfarir nemanda í námsefninu í þeim tilgangi að nota niðurstöðurnar til að framkvæma nauðsynlegar breytingar á námi og kennslu.

• Leiðbeinir og veitir hverjum nemanda tækifæri til að fylgjast með, íhuga eigið nám á gagnrýninn hátt og að gera sér grein fyrir næstu skrefum.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

4

Assessment of learning Assessment for learningAssessment as learning

Page 5: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Leiðsagnarmat – sjö leiðir

Hvert stefni ég?

1. Markmið skýr og skiljanleg.

2. Dæmi um góð og slök verkefni.

Hvar er ég núna?

3. Regluleg lýsandi endurgjöf.

4. Markmiðssetning og mat á eigin námi.

Hvernig næ ég markmiðunum?

5. Áhersla á einn þátt sem hluta af samsettri heild.

6. Endurskoðun.

7. Ígrundun.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

5

Page 6: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Markmið – námsmat - kennsla

• Námsmat hefur áhrif á kennslu og þar með áhrif á það hvort markmið nást.

• Skilar kennslan því sem að var stefnt. • Afrakstur námsins.

• Leiðsagnarmat, mat sem er samofið námsferlinu og miðar að því að styðja nemendur og leiðbeina þeim um hvernig þeir geta náð árangri.• Safna gögnum um námsframvindu.

• Það er í raun sama:• Hversu fjölbreyttar aðferðir við notum.

• Hversu oft við metum.• Símat og leiðsagnarmat er ekki eitt og hið

sama.

• Leiðsagnarmat hefur þann megintilgang að styðja við nám og kennslu en símat á við tíðni þess, þ.e. hversu oft er metið.

(Rúnar Sigþórsson)

Ern

a In

gib

jörg

Pál

sdó

ttir

03

.01

.20

11

6

Page 7: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Frá endi til upphafs –námsáætlun

•Kennari sem námsmatsmaður !

•Kennari sem verkefnasmiður !

Wiggins/McTighe. Understanding by Design (1998)

Tomlinsson/McTighe. Integrating Differentiated Instruction + Understanding by Design (2006)

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

7

Page 8: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Frá endi til upphafs –námsáætlun

• 1. þrep. Staðfesting

Hvað ætlumst við til að

nemendur læri? Markmið.

• 2. þrep. Ákvörðun

Hvaða námsmatsgögn?

Matsaðferðir – viðmið.

• 3. þrep. Skipulag

Hvernig er skipulagið?

Námsáætlun og námsgögn.Er

na

I. Pá

lsd

ótt

ir 0

3.0

1.2

01

1

8

Page 9: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Þrep 1. Markmið Hvað ætlumst við til að nemendur læri?

Langtímamarkmið

Skilningur: Nemendur munu skilja að ...

Grundvallarspurning: Leiðir kennsluna....

Nemendur munu læra ... Nemendur munu geta ...

Þrep 2. Námsmatsgögn Hvaða gögnum á að safna?

Viðfangsefni – frammistaða nemenda:

Hvers konar matsverkefni:

Önnur gögn:

Þátttaka nemenda

Þrep 3. Skipulag náms og kennslu Hvaða viðfangsefni – kennsluaðferðir?

Námið – kennslan: Verkefni nemenda og kennsluaðferðir.

Í námsáætlun þarf að gera ráð fyrir því að nemendur meti eigin vinnu og að hún sé sniðin að ólíkum þörfum, áhuga og getu. Meginhlutverk námsáætlana er að auka þátttöku nemenda og virkni í náminu.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

9

Page 10: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

1. Þrep. Staðfesting Hvað ætlumst við til að nemendur læri?

• Hvað eiga nemendur að vita, skilja og gera?

• Hvað eiga nemendur að tileinka sér.

• Hvaða inntak úr námsefninu er mikilvægt?

• Til hvers er ætlast af nemendum?

• Hvaða spurningu á að leggja til grundvallar framkvæmdinni?

• Hvaða markmið eru í námskránni?

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

10

Page 11: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Skýr markmið

• Mismunandi gerðir námsmarkmiða.

• Setja námsmarkmið fyrir mikilvægustu námsþætti. Það sem nemendur eiga að vita og geta gert.

• Hver eru námsmarkmiðin?

• Eru þau skýr?

• Eru þau gagnleg?

Leiðsagnarmat – sjö leiðir Hvert stefni ég?

1. Markmið skýr og skiljanleg

• Nemendavæn markmið.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

11

Page 12: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Markmiðsflokkar

• Þekking: • mat, nýmyndun, greining,

beiting, skilningur, minni.• Leikni: • skapandi tjáning, aðlögun,

færni, svörun, viðleitni, skynjun.

• Viðhorf og tilfinningar:• heildstætt gildismat, ábyrgð,

alúð, svörun, athygli/eftirtekt.

Bloom

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

12

Page 13: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Hvað á að meta?Námsmarkmiðsflokkar

Stiggins

Þekking

Að læra ...Að kunna ...Að þekkja ...

Færni

Að skrá ...Að tjá sig ...Að hlusta ...

Rökhugsun

Að greina ... Að skilja ...Að beita ...

Afrakstur

Að geta framkvæmt ...Að vinna úr gögnum ...

Að búa til ...

Hátterni

Að taka virkan þátt í ...Að setja sig í spor annarra ... Að sýna vilja til að læra ...

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

13

Page 14: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Þrep 1. Markmið Hvað ætlumst við til að nemendur læri?

Langtímamarkmið Þekking:

- Þekkja grunnþarfir og lifnaðarhætti algengra lífvera. - Þekkja mismunandi hlutverk lífvera. - Geta tengt þekkingu og beitingu vinnubragða í

náttúrufræðinámi. Skipulag, skráning, úrvinnsla og mat:

- Geta nálgast úrlausn viðfangsefna á fjölbreyttan og skapandi hátt.

- Geta skráð atburði og athuganir á ákveðinn og skýran hátt.

- Geta metið og flokkað þær upplýsingar sem aflað er. Túlkun:

- Geta túlkað niðurstöður athugana. Færni/framsetning:

- Hafa færni í að vinna með öðrum. - Geta sett niðurstöður athugana sinna fram á skýran og

skilmerkilegan hátt. - Geta notað upplýsingar í ýmsu formi og greint frá

niðurstöðum. Viðhorf:

- Bera virðingu fyrir lifandi verum. - Sýna vilja til að deila upplýsingum og útskýringum með

samnemendum.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

14

Page 15: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Þrep 1. Markmið Hvað ætlumst við til að nemendur læri?

Langtímamarkmið

Skilningur: Nemendur munu skilja tengsl lífvera innbyrðis og við umhverfi sitt.

Grundvallarspurning: Hvers konar lif finnst í og við ferskvötn?Hvað einkennir lífverur og gróður í og við ferskvötn?

Nemendur munu læra að:- þekkja helstu ferskvatnsfiska og aðrar lífverur

sem finnast í íslenskum ferskvötnum. - beita vísindalegum vinnubrögðum.

Nemendur munu geta:- gert athuganir á vettvangi og skráð

niðurstöður. - dregið ályktanir og notað hugtökin fæðukeðja,

búsvæði, vistkerfi og rotnun. - unnið með öðrum.- safnað, skráð og unnið úr gögnum.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

15

Page 16: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Námsmarkmið-árangursviðmið

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

16

‘If learners are to take more responsibility for their own learning, then they need to know what they are going to learn, how they will recognise when they have succeeded and why they should learn it in the first place.’

Námsmarkmið

‘Hvað’ og hversvegna’

Árangursviðmið‘Hvernig sjá nemendur

hvort þeir hafi náð árangri’

Page 17: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Skýr viðmið um árangur(success criteria)

• Nemendavæn námsmarkmið:• Hvað eigum við að læra? (learning intention)

Við erum að læra að.... • Tilgreina þá þekkingu, leikni eða færni sem

þarf til að ná markmiðum námsins.

• Sett fram þannig að nemendur skilji þau.

• Nemendur þurfa að geta borið frammistöðu sína við þau og fundið út hvað þarf til að ná árangri.

• Viðfangsefni:

• Hvernig eigum við að læra?

• Viðmið um ferlið (process). Munið að ......

• Hvernig vitum við hvort við höfum náð árangri?

• Viðmið um lokaárangur (product). Ég get .....

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

17

Page 18: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Nemendavæn markmið

• Ég er að læra að þekkja helstu ferskvatnsfiska.

• Ég er að læra að þekkja helstu lífverur sem finnast í íslenskum ferskvötnum.

• Ég er að reyna að lesa að eigin frumkvæði fyrir sjálfan mig

• Ég er að æfa mig í að segja frá því sem ég hef lesið og gert.

• Ég er að læra að beita vísindalegum vinnubrögðum.

• Ég er að læra að gera athuganir á vettvangi og skrá niðurstöður.

• Ég er að læra að draga ályktanir. • Ég er að læra um fæðukeðju, búsvæði,

vistkerfi og rotnun. • Ég er að æfa mig í að vinna með öðrum.• Ég er að reyna að safna, skrá og vinna úr

gögnum. • Ég er að reyna að leiðrétta mig þegar ég

geri mistök.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

18

Page 19: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

2. þrep. ÁkvörðunHvaða námsmatsgögn? Matsaðferðir.

•Hvernig vitum við hvort nemendur hafa náð því sem til var ætlast?

•Hvað/hversu mikið þurfa kennarar að safna af matsgögnum til að geta séð hvort nemendur hafa náð því sem til var ætlast?

•Hvaða markmið á að leggja megináherslu á að meta: þekkingu, verkfærni o.s.frv.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

19

Page 20: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Matsaðferðir kennara

*skrifleg próf

Fjölvals-

spurningar

Frammistöðu-

mat

skrifleg próf/ritgerðir

Ritgerðar-

spurningar

Samræður

munnlegt matEr

na

I. Pá

lsd

ótt

ir 0

3.0

1.2

01

1

20

Page 21: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Markmið - matsaðferðir

Þekking

Rökhugsun

Færni

Afrakstur

Markmið

Fjölvals-

spurningar

Ritgerðar-

spurningarFrammistöðu-

mat

Samræður

Munnlegt mat

Tengja markmið og

matsaðferðir

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

21

Hátterni

Page 22: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Fjölbreytt val

• Mikilvægt að þekkja og nota fjölbreyttar matsaðferðir.

• Mikilvægt er að kennarar hugi að tilgangi námsmatsins og hvernig þeir ætla að nota niðurstöður þess áður en þeir velja matsaðferð.

• Mikilvægt er að hafa í huga ákveðin viðmið.

• Við þurfum að skipuleggja matsaðferð eða aðferðir um leið og við skipuleggjum verkefnin

• Matsaðferð verður ætíð að vera valin í samræmi við kennsluaðferð og viðfangsefni.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

22

Page 23: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Aðferðir – leiðir viðleiðsagnarmat

• Námsviðtöl

• Hópvinna

• Kynningar

• Brottfararspjöld

• Hugarkort

• Ég get…. (árangursviðmið)

• Viðtöl

• Dagbækur

• KVL:kann,veit,læri

• Leiðarbækur• Samræður• Jafningjamat• Þrautalausnir• Mat á úrlausnum• Sjálfstæð verkefni• Spurningar• Kannanir• Sjálfsmat Er

na

I. Pá

lsd

ótt

ir 0

3.0

1.2

01

1

23

Page 24: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Skipulag viðfangsefna

• Hvaða námsmarkmið ætla ég að meta?

• Hvers er krafist af nemendum?• Hvaða þekkingu eða upplýsingar

eiga nemendur að hafa?• Hvað eiga nemendur að

framkvæma (frammistaða) eða búa til (afrakstur)?

• Við hvaða aðstæður • Hversu langan tíma hafa

nemendur?• Hversu mörg viðfangsefni/verkefni

þarf ég að hafa til mats? Hvers konar verkefni henta best?

• Hvaða viðmið ætla ég að nota til að meta frammistöðu eða afrakstur/viðfangsefni nemenda?

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

24

Page 25: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Þrep 2. Námsmatsgögn

Hvaða gögnum á að safna?

Mat á viðfangsefnum:

Mat á hópverkefni. Til að geta fylgst

með atferli lífvera í kennslustofunni

safna nemendur sýnum úr ferskvatni

og útbúa sameiginlega fiskabúr.

Mat á frásögn um lífveru í vatni.

Nemendur persónugera sig sem

lífveru í tjörn til að geta sett sig í spor

hennar, t.d. ímynda sér hvernig hún

hugsar og hvernig líf hennar sé.

Mat á ljóði. Nemendur semja eigin

ljóð og leita að ljóðum annarra sem

eru tengd lífríki í og við ferskvötn.

Vinnumappa: Nemendur safna, skrá,

vinna úr gögnum og setja í sérstaka

vinnumöppu, s.s. vinnubókarblöð,

heimildaritgerð, frásögn, ljóð o.fl.

Sýnismappa. Val og mat á tilteknum

verkefnum.

Heimildaritgerð: Nemendur velja

einn ferskvatnsfisk og lýsa helstu

einkennum hans.

Próf – kannanir:

Spurningakönnun: Nemendur lesa

og læra um helstu lífverur í og við

ferskvötn.

Önnur gögn:

Óformleg vettvangsathugun.

Samræður.

Mat á námsferlinu.

Sjálfsmat. Nemendur:

- Meta eigið ljóð og frásögn.

- Meta samstarf hópsins í

vettvangsferð.

- Safna öllum gögnum í

vinnumöppu og í lok

áfangans færa þeir tiltekin

gögn í sýnismöppu.

- Meta námsferlið.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

25

Page 26: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

3. þrep. SkipulagHvernig er skipulagið? Námsáætlun og námsgögn.

• Hvaða þekkingu og færni eiga nemendur að tileinka sér?

• Hver eru viðfangsefnin? Hvaða viðfangsefni geta hjálpað nemendum að ná markmiðunum?

• Hvað eiga nemendur að gera (athafnir) og í hvaða samhengi?

• Hvað getur hjálpað nemendum að ná markmiðunum?

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

26

Page 27: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Þrep 3. Skipulag náms og kennslu

Hvaða viðfangsefni – kennsluaðferðir

Námið – kennslan:

Markmið, námsmat og viðfangsefni áfangans kynnt og útskýrt.

Nemendur lesa og ræða hvað einkennir lífverur í ferskvatni.

Lykilhugtök útskýrð, s.s. fæðukeðja, búsvæði, vistkerfi og

rotnun/sundrun.

Nemendur fara í vettvangsferð, vinna í litlum hópum við að safna

sýnum og meta samstarfið.

Óformleg athugun í vettvangsferð og nemendur fá endurgjöf á,

s.s. klæðnað, nesti, vinnulag og virkni í ferðinni.

Nemendur útbúa fiskabúr með sýnum, þ.e. gróðri og smálífverum

úr ferskvatni.

Nemendur svara spurningakönnun.

Nemendur skrifa heimildaritgerð um ferskvatnsfisk.

Nemendur skrifa stutta frásögn og persónugera sig sem lífveru í

ferskvatni.

Mat lagt á ritgerð og frásögn nemenda.

Nemendur leita að ljóðum eftir íslenska höfunda sem eru tengd

lífverum í fersku vatni.

Nemendur semja eigið ljóð og skrifa það. Þeir æfa flutning

ljóðsins, lesa það upphátt eða rappa það og fá mat á

frammistöðuna.

Nemendur meta eigið ljóð og frásögn.

Nemendur safna gögnum, meta og velja tiltekin gögn í

sýnismöppu.

Í lok áfangans leggja nemendur og kennari mat á vinnulag, s.s.

hvort þeir fylgdu öllum fyrirmælum, sýndu góð vinnubrögð, og

viðhorf þeirra til viðfangsefnisins.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

27

Page 28: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Sóknarkvarðar (rubric)

• Til að nemendur átti sig betur á hver viðmið námsins eru er gott að búa til stigskiptan skala eða matskvarða þar sem viðmið er greint niður í þá þætti sem nemandinn þarf til að ná tökum á því markmiði sem hann stefnir að.

• Þar eru settar fram mikilvægustu atriðin sem segja til um hvernig afurð eða frammistaða verði metin og þar eru skilgreiningar fyrir hvert atriði fyrir sig.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

28

Page 29: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Hópverkefni matsþættir –viðmið

Afrakstur (product) Námsferlið (process)

Skipulag /Inntak • Vel skipulagt og

áætlun hópsins nákvæm, lýsir framkvæmdinni vel.

Vinnubrögð/upplýsingaöflun• Er í samræmi við

fyrirmæli • Framkvæma

verkefnið rétt. Safna viðeigandi, fjölbreyttum upplýsingum og koma með eigin hugmyndir.

Kynning/ aðferðir• Samskipti við

áheyrendur góð. Framburður skýr og málfar gott. Koma vel fyrir.

Þátttaka• Taka virkan þátt í

verkefninu

Ábyrgð • Deila ábyrgð á

verkefninu og hugmyndum.

Samskipti• Hlusta á hvert annað.

Taka tillit til annarra. Virða skoðanir annarra.

Hlutverk• Skipta með sér

skýrum hlutverkum og skila því vel.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

29

Page 30: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Skýr viðmið um árangur

Markmið: Viðfangsefni: Viðmið um

árangur:

Nemandinn:

- Geti samið

sögur.

- Geti skráð

frásagnir um

atburði úr lífi

annarra.

- Geti lesið sér

til gagns.

Frásögn um

lífveru í vatni.

Þjálfun í ritun

texta.

Nemandinn muni

að:

- Skrifa inngang

þar sem fram

kemur um hvað

sagan fjallar.

- Segja frá

aðalpersónum.

- Gera grein fyrir

hvar og hvenær

sagan gerist.

- Skrifa

samfelldan texta

– atburðarás.

- Skoða vel

orðalag og

stafsetningu.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

30

Page 31: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Sóknarkvarði – frásögnHildur Karlsdóttir

1 stig 2 stig 3 stig 4 stig

Persónu-

lýsingar

Útliti og

persónu-

einkennum

ekki lýst

nógu vel.

Útliti og

persónu-

einkennum

lýst nokkuð

vel.

Útliti og

persónu-

einkennum

lýst vel.

Útliti og

persónu-

einkennum

lýst mjög

vel.

Umhverfi Umhverfi

sögunnar

kemur ekki

nógu skýrt

fram.

Umhverfi

sögunnar

kemur

nokkuð

skýrt fram.

Umhverfi

sögunnar

kemur skýrt

fram.

Umhverfi

sögunnar

kemur mjög

skýrt fram.

Tími Í sögunni

kemur ekki

nógu vel

fram

hvenær hún

gerist og á

hvaða

tímabili.

Í sögunni

kemur að

nokkru leyti

fram

hvenær hún

gerist og á

hvaða

tímabili.

Í sögunni

kemur fram

hvenær hún

gerist og á

hvaða

tímabili.

Í sögunni

kemur skýrt

fram

hvenær hún

gerist og á

hvaða

tímabili.

Tilfinningar

(líðan)

Í sögunni

kemur ekki

nógu skýrt

fram

hvernig

sögu-

persónum

líður.

Í sögunni

kemur að

nokkru fram

hvernig

sögu-

persónum

líður.

Í sögunni

kemur fram

hvernig

söguper-

sónum líður.

Í sögunni

kemur skýrt

fram

hvernig

söguper-

sónum líður.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

31

Page 32: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Leiðsagnarmat

Hvar er ég núna?

• Endurgjöf frá kennurum sem nemendur geta nýtt sér til að verða meðvitaðir um eigin námsframvindu.

• Sjálfsmat:

• Nemendur taki þátt í skipulagi og framkvæmd.

• Nemendur setji sér markmið.

• Nemendur miðli upplýsingum um eigið nám.

Hvernig næ ég markmiðunum?

• Ígrundun

• Matsviðmið – árangursviðmið

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

32

Page 33: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Endurgjöf

• Í endurgjöf á að felast hvort tveggja mat á unnu verki og leiðsögn sem hjálpar nemendum að átta sig sem best á því hvert sé næsta skref þeirra í náminu.

• Endurgjöf á að byggja á styrkleikum nemenda.

• Gefið endurgjöf eins oft og hægt er.• Hafið í huga hvað þið ætlið að meta.• Tengið endurgjöfina við markmiðin.• Einbeitið ykkur að verkefninu og vinnuferlinu.• Gefið nemendum verkfæri til að þeir geti metið

vinnu sína sjálfir.

• Spurningar í tímum – hvernig orðaðar• Hvernig metum við svör nemenda

• Verkefnið getur falið í sér endurgjöf• Munnlega endurgjöf í daglegu starfi• Skrifleg endurgjöf við lok verkefnis og í

lokamati

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

33

Page 34: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Ljóð

Innihald Innihald ljóðsins er í góðu samræmi við fyrir-mæli. Jafnvel hægt að syngja eða rappa ljóðið.

Innihald ljóðsins er í samræmi við fyrir-mæli.

Innihald ljóðsins er að nokkru leyti í samræmi við fyrirmæli.

Innihald ljóðsins er ekki alveg í sam-ræmi við fyrirmæli.

Höfundur ljóðsins fór ekki að fyrir-mælum.

Skilningur Innihald ljóðsins sýnir mjög góðan skilning á t.d. ákveðn-um atburði, hugtaki eða efni.

Innihald ljóðsins sýnir góðan skilning á viðfangsefninu.

Innihald ljóðsins gefur til kynna þokkalegan skilning á viðfangs-efninu.

Innihald ljóðsins gefur til kynna sæmilegan skilning á viðfangs-efninu.

Innihald ljóðsins gefur til kynna að lítill skilningur sé á viðfangs-efninu.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

34

Page 35: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Vettvangsferð Til fyrirmyndar

Framvinda góð

Á réttri leið Þarfnastfrekariþjálfunar

Útbúnaður Kemur klædd/ureftir veðri og í góðum skóm.

Kemur sæmilega klædd/ur og í nokkuð góðum skóm.

Kemur frekar illa klædd/ur og er í frekar óviðeigandi skóm.

Kemur ekki nógu vel klædd/ur og í ónothæfum skóm.

Nesti Er með næringarríkt og fjölbreytt nesti og viðeigandi drykk.

Er með nokkuð viðeigandi nesti og drykk.

Er með óviðeigandi nesti og drykk.

Er hvorki með nesti né nokkuð að drekka.

Vinnulag Fylgir öllum fyrirmælum, vinnur verkefni mjög vel og skrifar vandlega niður öll atriði.

Fylgir flestum fyrirmælum, vinnur verkefnin og skrifar flest atriði.

Fylgir sæmilega fyrirmælum, klárar flest verkefni og skrifar sumt niður.

Fylgir sjaldan fyrirmælum, vinnur fá verkefni og skrifar lítið niður.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

35

Page 36: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Sjálfsmat

• Sjálfsmat og jafningjamat nemenda miðar að því að þjálfa nemendur í meta eigin vinnu og vinnu. samnemenda með það fyrir augum að bæta afrakstur námsins.

• Þrjár leiðir við að íhuga og meta: • Að líta um öxl felst í að nemendur meti

sig með því að staldra við og íhuga í nokkrar mínútur hvað þeir hafa verið að gera eða læra.

• Að sanna sig felst í að nemendur finni gögn sem sýna hvað þeir hafa verið að læra og skrifi umsögn um verkið.

• Að tengja við viðmið felst í að nemendur meti verkið í tengslum við fyrir fram skilgreind viðmið og finni gögn sem sýna að þeim hafi verið náð.

Ern

a In

gib

jörg

Pál

sdó

ttir

03

.01

.20

11

36

Page 37: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Hvers vegna sjálfsmat?Nemandi:

• Sér og veit hvaða kröfur eru gerðar til hans í námi, skilur betur til hvers er ætlast.

• Verður ábyrgur fyrir námi sínu og er virkur þátttakandi í námi sínu

• Verður sjálfstæðari og áhugasamari, fær betra sjálfstraust og verður jákvæðari.

• Gerir sér grein fyrir hvaða markmið eru með mismunandi verkefnum, hjálpar honum að gera sér grein fyrir námsstöðu sinni og hvað vantar uppá til þess að markmiðunum verði náð.

• Gerir sér grein fyrir næstu skrefum í náminu - ég get í stað ég get ekki.

Árangursviðmið:

• Ég get lýst persónueinkennum?

• Já Ekki alveg viss Nei

• Ég get sett mig í spor annarra?

• Já Ekki alveg viss Nei

• Ég get lýst umhverfi?

• Já Ekki alveg viss Nei

Ern

a In

gib

jörg

Pál

sdó

ttir

03

.01

.20

11

37

Page 38: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Sjálfsmat – námsferlið

Ég hef náð markmiðinu

Ég er að ná markmiðinu

Ég er komin/n áleiðis að

markmiðinu

Ég á langt í að ná

markmiðinu

Verkefni ogvinna í

kennslu-stundum:

ég get unnið í tímum.

Ég reyndi ávallt að gera mitt besta og að vanda alla vinnu. Ég fylgdist ávallt vel með í tímum og nýtti tímann vel.

Ég reyndi oftast að gera mitt besta og skila góðri vinnu. Ég nýtti tímann nokkuð vel. Ég þarf að fylgjast betur með.

Ég vann stundum í tímum. Ég þarf að leggja mig betur fram og vanda mig meira.

Ég vann sjaldan í tímum. Ég þarf að skila betri vinnu og leggja mig fram í kennslu-stundum.

Samvinna og hugmyndir í hópastarfi:

ég get unnið með öðrum.

Ég vann vel með öllum hópfélögum og deildi hugmyndum með þeim. Ég notaði tímann vel, þótt ég væri ekki að vinna með vini.

Ég vann nokkuð vel með hópfélögum. Reyndi að deila hugmyndum með öllum en lét vini stundum trufla mig.

Mér gekk sæmilega að vinna með hópfélögum. Ég átti í erfiðleikum með að deila hugmyndum með öllum í hópnum og lét vini trufla mig.

Mér finnst erfitt að vinna með öðrum. Átti í erfiðleikum með að deila hugmyndum og lét aðra trufla mig of mikið.

Ern

a I.

Páls

ttir

03

.01

.20

11

38

Page 39: Námsmat í upphafi skyldi endirinn skoða03.01.2011 Erna Ingibjörg Pálsdóttir 11 1 11 2 Skýr tilgangur Skýr markmið Nákvæmni Árangursrík notkun Þátttaka nemenda Traust

Miðlun upplýsinga –matsniðurstöður – lokamat

• Vitnisburður (lokamat). • Einkunnir (tölur – bókstafir).

• Umsagnir (skriflegar).

• Námsmatsblöð.

• Námsmöppur.

• Nemendaviðtöl: • Viðtal kennara við nemanda (munnleg/skrifleg

endurgjöf).

• Viðtal sem nemandi stýrir (námsmöppur).

• Viðtal kennara við foreldra og nemanda (í lok námsáfanga).

• Samræmd könnunarpróf.