nasionale sertifikate (beroeps-) certificates nqf level 2... · 2016. 9. 26. · 9 instrumente en...

NASIONALE SERTIFIKATE (BEROEPS-)

ASSESSERINGSRIGLYNE

AFRIKAANS

EERSTE ADDISIONELE TAAL

Vlak 2

IMPLEMENTERING: JANUARIE 2013

Afrikaans EAT (Vlak 2) Finale Assesseringsriglyne (Januarie 2013) Nasionale Sertifikate (Beroeps-)

Departement van Hoër Onderwys en Opleiding Bladsy 1 van 24

17_03_2014

INHOUD

AFDELING A: DOEL VAN DIE VAKASSESSERINGSRIGLYNE...................................................... 2

AFDELING B: ASSESSERING IN DIE NASIONALE SERTIFIKATE (BEROEPS-).......................... 2

1 Assesseringsbeginsels en -doelwitte ..................................................................................... 2

2 Assesseringsraamwerk ........................................................................................................... 4

2.1 Interne deurlopende assessering (IDASS) ........................................................................... 4

2.2 Eksterne summatiewe assessering (ESASS) ....................................................................... 4

3 Moderering van assessering ................................................................................................... 4

3.1 Interne moderering ............................................................................................................... 4

3.2 Eksterne moderering ............................................................................................................ 4

4 Geldigheidsperiode van interne deurlopende assessering (IDASS) ..................................... 4

5 Vereistes vir assessors ............................................................................................................ 4

6 Tipes assessering .................................................................................................................... 5

6.1 Basislynassessering ............................................................................................................. 5

6.2 Diagnostiese assessering .................................................................................................... 5

6.3 Formatiewe assessering ...................................................................................................... 5

6.4 Summatiewe assessering .................................................................................................... 5

7 Beplanning van assessering ................................................................................................... 5

7.1 Insameling van bewyse ........................................................................................................ 5

7.2 Optekening ........................................................................................................................... 5

7.3 Verslagdoening .................................................................................................................... 5

8 Assesseringsmetodes .............................................................................................................. 5

9 Instrumente en middele vir die insameling van bewyse ........................................................ 6

10 Middele vir die assessering van studentprestasie ................................................................. 6

11 Keuse en/of ontwerp van optekening- en verslagdoeningstelsels ....................................... 7

12 Bevoegdheidsbeskrywings ...................................................................................................... 7

13 Strategieë vir die insameling van bewyse .............................................................................. 7

13.1 Waarnemingsvelle .............................................................................................................. 7

13.2 Kontrolelyste....................................................................................................................... 7

AFDELING C: ASSESSERING IN AFRIKAANS EAT VLAK 2.......................................................... 8

1 Assesseringskedule en -vereistes .......................................................................................... 9

2 Optekening en verslagdoening.................................................................................................11

3 Interne assessering van uitkomste in Afrikaans EAT Vlak 2.................................................12

4 Eksterne assessering in Afrikaans EAT Vlak 2.......................................................................20

AANHANGSEL A: VOORBEELDE VAN INLIGTINGSBLADSYE EN VOORAF OPGESTELDE FORMATE VIR INSLUITING IN EKSAMENVRAESTELLE..................................................................................................23



17_03_2014

AFDELING A: DOEL VAN DIE VAKASSESSERINGSRIGLYNE

Hierdie dokument bied riglyne aan die lektor om 'n samehangende, geïntegreerde assesseringstelsel vir Afrikaans Eerste Addisionele Taal (EAT) in die Nasionale Sertifikate (Beroeps-) te ontwikkel. Dit moet saamgelees word met die Nasionale beleid rakende Verdere Onderwys- en Opleidingsprogramme: Goedkeuring van die dokumente, beleid vir die Nasionale Sertifikate (Beroeps-) op Vlak 2 tot 4 op die Nasionale Kwalifikasieraamwerk (NKR).

Hierdie dokument verduidelik die vereistes vir interne en eksterne vakassessering. Die lektor moet hierdie dokument saam met die Vakriglyne: Afrikaans EAT Vlak 2 vir vakvoorbereiding en -aanbieding gebruik. Lektore moet 'n verskeidenheid hulpbronne gebruik en 'n reeks assesseringsvaardighede toepas wanneer assesseringstake opgestel, nagesien en opgeteken word.

AFDELING B: ASSESSERING IN DIE NASIONALE SERTIFIKATE (BEROEPS-)

1 ASSESSERINGSBEGINSELS EN -DOELWITTE

Assessering in die Nasionale Sertifikate (Beroeps-) het die NKR-doelwitte as grondslag. Hierdie doelwitte behels:

Die daarstelling van 'n geïntegreerde nasionale raamwerk vir leerprestasies.

Die fasilitering van toegang tot en progressie in onderwys, opleiding en loopbane.

Die verbetering van die gehalte van onderwys en opleiding.

Die regstelling van onregverdige diskriminasie en die wanbalanse van die verlede, en daardeur die versnelling van indiensnemingsgeleenthede.

'n Bydrae tot die holistiese ontwikkeling van die student deur aandaggewing aan:

o sosiale aanpassing en verantwoordelikheid;

o morele verantwoordbaarheid en etiese werkoriëntasie;

o ekonomiese deelname; en

o nasiebou.

Die beginsels waarop hierdie doelwitte berus, is soos volg:

• Integrasie

Om 'n eenvormige benadering te volg tot onderwys en opleiding, wat mensehulpbronne sal versterk en die vermoë van die nasie sal ontwikkel.

• Toepaslikheid

Om dinamies op nasionale ontwikkelingsbehoeftes te reageer.

• Geloofwaardigheid

Om die bevoegdhede en vaardighede wat verkry is, die nasionale en internasionale waarde wat toegevoeg is en die kwalfikasie wat verwerf is, te erken.

• Samehangendheid

Om binne 'n konsekwente raamwerk van beginsels en sertifisering te werk.

• Buigsaamheid

Om voorsiening te maak vir kreatiwiteit en vindingrykheid in die bereiking van Leeruitkomste, om verskillende leerstyle te akkommodeer en 'n reeks assesseringsmetodes, -instrumente en -tegnieke te gebruik.

• Deelname

Om belanghebbendes in staat te stel om deel te neem aan standaardstelling en die koördinering van die prestasies wat vir die kwalifikasie vereis word.

• Toegang



17_03_2014

Om leerhindernisse op verskillende vlakke te hanteer en studente se vordering te fasiliteer.

• Progressie

Om te verseker dat die kwalifikasieraamwerk individue toelaat om deur middel van verskillende, gepaste kombinasies van die komponente van die leweringstelsel van een vlak van die nasionale kwalifikasie na die volgende te beweeg.

• Oordraagbaarheid

Om studente in staat te stel om krediete wat in 'n kwalifikasie verkry is van een leerinstelling en/of werkgewer na

'n ander leerinstelling en/of werkgewer oor te dra.

• Artikulasie

Om by die suksesvolle voltooiing van geakkrediteerde voorvereistes voorsiening te maak vir vertikale en horisontale mobiliteit in die onderwysstelsel.

• Erkenning van voorafleer

Om krediete vir 'n leereenheid toe te ken ná assessering of as die student oor die bevoegdhede beskik wat in die uitkomsstelling gespesifiseer word.

• Geldigheid van assesserings

Om te verseker dat assessering 'n wye omvang van vaardighede, kennis, waardes en houdings dek wat nodig is om toegepaste bevoegdheid te demonstreer. Dit word bereik deur:-

o die uitkoms wat geassesseer moet word, duidelik te stel;

o gepaste of geskikte bewyse te kies;

o die bewyse met 'n versoenbare of gepaste assesseringsmetode te belyn; en

o 'n assesseringsinstrument(e) te kies en te skep.

Onderwerpe moet eers individueel en daarna kumulatief saam met ander onderwerpe geassesseer word. 'n

Finale summatiewe interne assessering moet vóór die eksterne assessering plaasvind.

• Betroubaarheid

Om te verseker dat assesseringspraktyke konsekwent is sodat dieselfde resultaat of oordeel bereik word indien die assessering in dieselfde konteks herhaal word. Dit verg konsekwentheid in die interpretasie van bewyse en daarom is sorgvuldige monitering van assessering kernbelangrik.

Vir 'n interne punt moet die kumulatiewe en summatiewe assesserings groter gewig dra as die eenonderwerptoetse. Daar moet in elke termyn minstens een gestandaardiseerde of normtoets plaasvind. Alle gestandaardiseerde of normtoetse moet deur 'n vakspesialis gemodereer word.

• Billikheid en deursigtigheid

Om te verifieer dat geen assesseringsproses en/of -metode enige student belemmer of onbillik bevoordeel nie.

Die volgende kan onbillikheid in assessering uitmaak:

o Ongelyke geleenthede, hulpbronne of onderrig- en leerbenaderings.

o Partydigheid gebaseer op etnisiteit, ras, geslag, ouderdom, gestremdheid of sosiale klas.

o Gebrek aan duidelikheid rakende die Leeruitkoms wat geassesseer word.

o Vergelyking van studente se werk met dié van ander, op grond van leerstyl en taal.

In die assessering van Afrikaans EAT moet in ag geneem word dat die metode of proses groter gewig dra as

die finale antwoord.

• Praktiese uitvoerbaarheid en koste-effektiwiteit

Om assesseringstake en/of -praktyke in 'n uitkomsgebaseerde onderwys- en opleidingstelsel te integreer ten einde koste- en tydbesparende assessering na te streef.



17_03_2014

2 ASSESSERINGSRAAMWERK

Die assesseringstruktuur vir die Nasionale Sertifikate (Beroeps)-kwalifikasie is soos volg:

2.1 Interne deurlopende assessering (IDASS)

Vaardighede, kennis, waardes en houdings word regdeur die jaar geassesseer aan die hand van assesseringsinstrumente soos projekte, toetse, werkopdragte, ondersoeke, rolspel en gevallestudies. Alle bewyse van die interne deurlopende assessering (IDASS) word in 'n Portefeulje van Bewyse (PvB) gehou en moet geredelik beskikbaar wees vir monitering-, moderering- en verifiëringsdoeleindes. Die moderering en gehalteversekering van hierdie komponent geskied intern en ekstern.

2.2 Eksterne summatiewe assessering (ESASS)

Die eksterne summatiewe assessering behels TWEE vraestelle wat opgestel word om aan die vereistes van die Vak- en Leeruitkomste te voldoen. Dit word ooreenkomstig die toepaslike assesseringsbeleide en -vereistes geadministreer.

Die eksterne summatiewe assesserings word jaarliks tussen Oktober en Desember uitgevoer, met voorsiening vir aanvullende eksamens.

3 MODERERING VAN ASSESSERING

3.1 Interne moderering

Assessering moet gemodereer word volgens die Verdere Onderwys- en Opleidingskollege (VOO-kollege) se beleid vir interne moderering. Interne kollegemoderering is 'n deurlopende proses. Die moderator se betrokkenheid begin by die beplanning van assesseringsmetodes en -instrumente en word gevolg deur voortgesette samewerking met en steun aan die assessors. Interne moderering skep 'n gedeelde begrip van Assesseringstandaarde en hou dit oor die beroepsprogramme heen in stand.

3.2 Eksterne moderering

Eksterne moderering word ooreenkomstig die standaarde, beleide en vereistes van die toepaslike gehalteversekeringsliggame (tans die Suid-Afrikaanse Kwalifikasie-owerheid [Sako] en Umalusi) uitgevoer. Die eksterne moderator:-

moniteer en evalueer die standaarde van alle summatiewe assesserings;

hou standaarde in stand deur toepaslike invloed en beheer oor assessors uit te oefen;

verseker dat behoorlike prosedures gevolg word;

verseker dat summatiewe geïntegreerde assesserings korrek geadministreer word;

gaan 'n minimum monster van tien tot vyf-en-twintig persent (10%-25%) van die summatiewe assesserings

na;

gee skriftelik terugvoering aan die toepaslike gehalteversekeringsliggaam; en

modereer, in geval van 'n dispuut, tussen 'n assessor en 'n student.

Die beleid rakende inklusiewe onderwys vereis dat assesseringsprosedures vir studente met leerhindernisse aangepas en ondersteun word om hulle in staat te stel om hul maksimum potensiaal te bereik.

4 GELDIGHEIDSPERIODE VAN INTERNE DEURLOPENDE ASSESSERING (IDASS)

Die geldigheidsperiode van die punt verwerf in interne deurlopende assessering word bepaal deur die Nasionale beleid rakende die afneem, administrasie en bestuur van assessering in die Nasionale Sertifikate (Beroeps-). Die interne deurlopende assessering (IDASS) moet weer ingedien word met elke eksameninskrywing ten opsigte waarvan dit 'n komponent vorm.

5 VEREISTES VIR ASSESSORS

Assessors moet vakspesialiste en 'n bevoegde assessor wees.



17_03_2014

6 TIPES ASSESSERING

Assessering bevoordeel die student en die lektor. Dit lig studente in oor hul vordering en help lektore om op die verskillende stadia van die leerproses ingeligte besluite te neem. Verskillende tipes assessering kan gebruik word na gelang van die spesifieke doelwit.

6.1 Basislynassessering

Basislynassessering word aan die begin van 'n vlak of leerervaring gedoen om die kennis, vaardighede, waardes en houdings te bepaal wat studente na die klaskamer bring. Hierdie kennis help lektore met die beplanning van leerprogramme en -aktiwiteite.

6.2 Diagnostiese assessering

Hierdie tipe assessering diagnoseer die aard en oorsake van leerhindernisse wat deur spesifieke studente ervaar word. Dit word opgevolg met leiding, toepaslike steun en intervensiestrategiëe. Hierdie tipe assessering is nuttig vir die verwysing van studente wat spesialishulp benodig.

6.3 Formatiewe assessering

Hierdie assessering moniteer en ondersteun onderrig en leer. Dit stel vas wat studente se sterk en swak punte is en bied terugvoering op vordering. Dit bepaal of 'n student gereed is vir summatiewe assessering.

6.4 Summatiewe assessering

Hierdie tipe assessering gee 'n oorsig van 'n student se vordering op 'n gegewe tydstip. Dit bepaal of die student genoegsaam bevoeg is om na die volgende vlak te vorder.

7 BEPLANNING VAN ASSESSERING

Die assesseringsplan dek drie hoofprosesse:

7.1 Insameling van bewyse

Die assesseringsplan dui aan watter Vakuitkomste en Assesseringstandaarde geassesseer word, watter assesseringsmetode of -aktiwiteit gebruik gaan word en wanneer hierdie assessering uitgevoer word.

7.2 Optekening

Optekening het betrekking op die assesseringsinstrumente of -middele waarmee die assessering vasgelê of opgeteken word. Gepaste assesseringsinstrumente moet dus ontwikkel of aangepas word.

7.3 Verslagdoening

Al die bewyse word in 'n verslag bymekaar geplaas met die oog op besluitneming vir die vak.

8 ASSESSERINGSMETODES

Assesseringsmetodes het betrekking op die persone wat die assessering uitvoer en sluit lektor-assessering, selfassessering, portuurassessering en groepsassessering in.

LEKTOR-ASSESSERING Die lektor assesseer studentprestasie aan die hand van gegewe kriteria in verskillende kontekste, soos individuele werk, groepwerk, ens.

SELFASSESSERING Studente assesseer hul eie prestasie aan die hand van gegewe kriteria

in verskillende kontekste, soos individuele werk, groepwerk, ens.

PORTUURASSESSERING Studente assesseer 'n ander student of groep studente se prestasie aan die hand van gegewe kriteria in verskillende kontekste, soos individuele werk, groepwerk, ens.

GROEPSASSESSERING Studente assesseer die individuele prestasie van ander studente binne 'n groep of die algehele prestasie van 'n groep studente aan die hand van gegewe kriteria.



17_03_2014

9 INSTRUMENTE EN MIDDELE VIR DIE INSAMELING VAN BEWYSE

Alle bewyse wat vir die doeleindes van interne deurlopende assessering (IDASS) versamel word, word in die student se Portefeulje van Bewyse (PvB) gehou of opgeteken.

Die onderstaande tabel bied 'n opsomming van 'n verskeidenheid van metodes en instrumente vir die insameling van bewyse. 'n Bepaalde metode en instrument word gekies om studente genoegsame geleentheid te bied om te demonstreer dat die Vakuitkoms bereik is. Dit is slegs moontlik as die gekose metodes en instrumente geskik is vir die teikengroep en die spesifieke Vakuitkoms wat geassesseer word.

METODES VIR DIE INSAMELING VAN BEWYSE

Waarneminggebaseer

(Minder gestruktureer)

Taakgebaseer

(Gestruktureer)

Toetsgebaseer

(Meer gestruktureer)

Assesserings-

instrumente

• Waarneming

• Klasvrae

• Besprekings deur lektor,

student, ouer

• Werkopdragte of take

• Projekte

• Ondersoeke of navorsing

• Gevallestudies

• Praktiese oefeninge

• Demonstrasies

• Rolspel

• Onderhoude

• Eksamens

• Klastoetse

• Praktiese eksamens

• Mondelinge toetse

• Oopboektoetse

Assesseringsmiddele • Waarnemingsvelle

• Lektor se notas

• Kommentaar

• Kontrolelyste

• Beoordelingskale

• Nasienskemas

• Punte (bv. %) • Beoordelingskale (1-7)

Bewyse • Toespitsing op individuele studente

• Subjektiewe bewyse gebaseer op lektor se waarnemings en indrukke

• Oop middel: Studente lewer dieselfde bewyse maar op verskillende maniere.

• Oop einde: Studente gebruik dieselfde proses om verskillende resultate te bereik.

• Studente beantwoord dieselfde vrae op dieselfde wyse binne dieselfde tydsbestek.

10 MIDDELE VIR DIE ASSESSERING VAN STUDENTPRESTASIE

Beoordelingskale is nasienstelsels waar 'n kode (soos 1 tot 7) of 'n punt (soos 5/10 of 50%) in besonderhede omskryf word. Die besonderhede is net so belangrik soos die gekodeerde punt. Tradisionele nasien, assessering en evaluering het meestal beoordelingskale sonder besonderhede gebruik, soos reg of verkeerd, swak of goed, ens.

Taaklyste en kontrolelyste wys vir die student wat gedoen moet word. Dit bestaan uit kort stellings wat die verwagte prestasie in 'n bepaalde taak beskryf. Die stellings op die kontrolelys kan afgemerk word wanneer die student die kriterium toereikend behaal het. Kontrolelyste en taaklyste is baie nuttig vir assesseringsaktiwiteite binne portuur- of groepverband.

'n Nasienskema of rubriek is 'n hiërargie (gegradeerde vlakke) van kriteria met teikenstandaarde wat die minimum vlak van aanvaarbare prestasie vir elke kriterium beskryf. Dit is 'n andersoortige manier van assessering en kan nie met toetse vergelyk word nie. Elke kriterium wat in die nasienskema beskryf word, word afsonderlik geassesseer. Daar word hoofsaaklik twee tipes nasienskemas of rubrieke gebruik, te wete holistiese en analitiese nasienskemas.



17_03_2014

11 KEUSE EN/OF ONTWERP VAN OPTEKENING- EN VERSLAGDOENINGSTELSELS

Die keuse en/of ontwerp van optekening- en verslagdoeningstelsels hang af van die doel van die optekening en verslagdoening van studentprestasie. Waarom bepaalde inligting opgeteken word en hoe dit opgeteken word bepaal watter instrument gebruik sal word.

Rekenaargebaseerde stelsels, byvoorbeeld sigblaaie, is koste- en tydbesparend. Die optekeningstelsel moet gebruikersvriendelik wees en inligting moet maklik bekom en onttrek kan word.

12 BEVOEGDHEIDSBESKRYWINGS

Alle assessering moet punte toeken om spesifieke assesseringstake te evalueer. Die punte moet egter toegeken word aan die hand van nasienriglyne (memoranda/nasienskemas/kontrolelyste) en moet nie slegs 'n totaal van regmerkies vir korrekte antwoorde wees nie. Nasienskemas is beskrywers van bevoegdheidsvlakke vir die vaardighede, kennis, waardes en houdings wat 'n student moet demonstreer om elke vlak van die beoordelingskaal te bereik.

Wanneer lektore of assessors 'n assesseringstaak of -vraag voorberei, moet hulle verseker dat die taak of vraag op 'n aspek van 'n Vakuitkoms betrekking het. Die toepaslike Assesseringstandaard moet gebruik word om die nasienskema vir die assessering van die taak of vraag te ontwerp. Die beskrywings moet die minimum prestasievlak vir elke kategorie op die beoordelingskaal duidelik aantoon.

13 STRATEGIEË VIR DIE INSAMELING VAN BEWYSE

'n Aantal verskillende assesseringsinstrumente kan vir die insameling en optekening van bewyse gebruik word. Voorbeelde van instrumente wat (aangepas en) in die klaskamer gebruik kan word, sluit in:-

13.1 Waarnemingsvelle

Die lektor neem waar hoe studente in groepsverband werk. Aan die einde van elke projek word die waarnemings in 'n opsommingstabel opgeteken. Die lektor kan 'n waarnemingsvel ontwerp om studente se interaktiewe en probleemoplossingsvaardighede, houdings teenoor groepwerk en deelname aan groepaktiwiteite waar te neem.

13.2 Kontrolelyste

Kontrolelyste moet duidelike kategorieë hê om te verseker dat die doelwitte doeltreffend bereik word. Die kategorieë moet beskryf hoe en aan die hand van watter kriteria die aktiwiteite geëvalueer word. Ruimte vir kommentaar is noodsaaklik.



17_03_2014

AFDELING C

ASSESSERING IN AFRIKAANS EAT

VLAK 2



17_03_2014

AFDELING C: ASSESSERING IN AFRIKAANS EAT

1 ASSESSERINGSKEDULE EN -VEREISTES

Interne en eksterne assesserings word uitgevoer en die resultate van beide assesserings dra by tot die finale punt van 'n student in die vak.

Die interne deurlopende assessering (IDASS)-punt bepaal 25 persent en die eksterne eksamenpunt 75 persent van die finale punt. 'n Student het 'n minimum finale punt van 40 persent nodig om die vak te slaag.

Interne assessering

Lektore moet 'n omvattende assesseringsplan/-skedule saamstel van formele assesserings wat gedurende die jaar in die vak onderneem moet word (bv. datum, assesseringstaak of -aktiwiteit, boordelingskaal/punte toegeken, assessor, moderator).

Formele assesserings word dan volgens die plan/skedule uitgevoer deur die gepaste assesseringsinstrumente en -middele vir elke assesseringstaak (bv. toetse, werkopdragte, praktiese take/projekte en memorandum, nasienskema, kontrolelys) te gebruik.

Die punte wat toegeken word vir beide die praktiese en skriftelike formele assesseringstake wat gedurende die interne deurlopende assessering (IDASS) uitgevoer word, word gehou en opgeteken in die Portefeulje van Bewyse (PvB) wat aan interne en eksterne moderering onderworpe is.

'n Jaarpunt uit 100 word bereken op grond van die IDASS-punte wat in die PvB vervat is en word aan die einde van die jaar voor of op die keerdatum aan die Departement voorgelê.

Die volgende interne assesseringseenhede RIG die assessering van Afrikaans EAT Vlak 2.



17_03_2014

IDASS-TAKE VIR AFRIKAANS EAT VLAK 2

Taak Tyd-

raamwerk Assesserings-

aktiwiteit Omvang van assessering

Voorgestelde punte-

toekenning

% bydrae tot die

jaarpunt

1 Termyn 1 Formele toets

Begrip en visuele voorstelling EN/OF

kontekstuele vrae oor taal- en

grammatikastrukture EN/OF

kommunikasieteorie

(Lengte van leesteks word bepaal deur lengte

van teks wat opgesom moet word 200-300

woorde)

(Visuele voorstelling: 200 woorde, wat tot 60-

70 woorde verminder moet word)

Minstens

50 punte 10%

2 Termyn 1

Mondelinge aanbieding en luistertoets

Voorbereide hardop lees EN/OF rolspel

EN/OF gee van aanwysings en instruksies EN

luisterbegrip

(2-3 minute)

Minstens

20 punte 5%

3 Termyn 2

Funksionele skryfwerk (Korter intermediêre en langer funksionele tekste)

Korter en intermediêre funksionele tekste:

Visuele voorstellings EN/OF klein- en

sieradvertensies EN/OF plakkaat of

kennisgewing EN/OF uitnodiging per e-pos

EN/OF skriftelike prosedure EN/OF skriftelike

beskrywing

(80-100 woorde) (5%)

Langer funksionele tekste:

Klagbrief EN/OF navraagbrief EN/OF

antwoord EN/OF blog EN/OF

navorsingsverslag

(120-150 woorde) (10%)

15%

4 Termyn 2 Mondelinge aanbieding

Voorbereide vak-verwante toespraak, met

gebruikmaking van visuele, klank- en

oudiovisuele hulpmiddels (2-3 minute)

Minstens

20 punte 5%

5 Termyn 2 OF Termyn 3

Formele toets

Begrip en visuele voorstelling EN/OF

kontekstuele vrae oor taal- en

grammatikastrukture EN/OF

kommunikasieteorie

(Lengte van leesteks word bepaal deur lengte

van teks wat opgesom moet word 200-300

woorde)

(Visuele voorstelling: 200 woorde, wat tot

woorde verminder moet word tot 60-70

woorde)

Minstens

50 punte 10%

6 Termyn 3 Werkopdrag Letterkunde-opdrag: Kortverhaal Minstens

50-80 punte 25%

7

Termyn 2 OF Termyn 3

Interne eksamen* Vraestel 1 Interne eksamen* Vraestel 2

Vakuitkomste tot op datum voltooi

30% (Vraestel 1 = 15%) (Vraestel 2 = 15%)



17_03_2014

TOTAAL 100%

2 OPTEKENING EN VERSLAGDOENING

Afrikaans EAT word aan die hand van sewe bevoegdheidsvlakke geassesseer. Elke vlak word in die tabel hieronder verduidelik.

Prestasieskaal vir die basiskomponent

Die assesseringsplan/-skedule moet in die lektor se Portefeulje van Assessering (PvA) vir elke vak opgeteken word. Die Lektor se Portefeulje van Assessering moet minstens die volgende insluit:

Inligting oor die lektor

Inhoudsopgawe

Vakriglyne en Assesseringsriglyne

Jaarplanne/werkskemas/tydskedules

'n Formele assesseringskedule

Instrument/e (toetse, werkopdragte, prakties) en middele (memorandum, nasienskema, kontrolelys) vir elke assesseringstaak

'n Voltooide puntestaat vir assesseringstake

Die kollege moet hierdie dokumente standaardiseer.

Die student se Portefeulje van Bewyse (PvB) moet minstens die volgende insluit:

Inligting oor/identifikasie van die student

Inhoudsopgawe of -blad (vir toeganklikheid)

'n Rekord/opsomming van resultate wat al die punte aandui wat per assessering vir die vak behaal

is

Bewyse van gemodereerde assesseringstake en terugvoering ooreenkomstig die

assesseringskedule

Waar take nie as bewyse in die PvB gehou kan word nie, moet die presiese plasing daarvan

opgeteken word. Dit moet geredelik beskikbaar wees vir modereringsdoeleindes.

BEOORDELINGSKODE BEOORDELING PUNTE (%)

7 Uitnemend 80–100

6 Meriete 70–79

5 Substansieel 60–69

4 Bevredigend 50–59

3 Gemiddeld 40–49

2 Elementêr 30–39

1 Nie bereik nie 0–29



17_03_2014

3 INTERNE ASSESSERING VAN UITKOMSTE IN AFRIKAANS EAT VLAK 2

Onderwerp 1: Luister en praat

VAKUITKOMS

1.1 Luister in sosiale en akademiese kontekste vir 'n verskeidenheid van doeleindes

ASSESSERINGSTANDAARDE LEERUITKOMSTE

1.1.1 Voorspellings word gemaak op grond van

vrae deur die lektor

1.1.2 Betekenis word afgelei en woordeskat deur

luister uitgebrei

1.1.3 Notas en diktaat word afgeneem

1.1.4 Notas word hersien

1.1.5 Opsommings word gemaak deur visuele

voorstellings te gebruik

1.1.6 Instruksies word uitgevoer en aanwysings

gevolg

1.1.7 Vrae word beantwoord as 'n aanduiding

van luisterreaksie

1.1.8 Luisterstrategieë word gebruik vir 'n

verskeidenheid van sosiale en akademiese

doeleindes

1.1.9 Terugvoering word gebruik om prestasie te

verbeter

Studente demonstreer die vermoë om:

Vóór luister

1.1.1 voorspellings te maak op grond van vrae

deur die lektor

Tydens luister

1.1.2 vir spesifieke inligting te luister

1.1.3 te luister om betekenis af te lei en

woordeskat uit te brei

1.1.4 notas, ook diktaat, af te neem

1.1.5 met waardering te luister

Ná luister

1.1.6 notas te hersien

1.1.7 opsommings te maak deur visuele

voorstellings te gebruik

1.1.8 instruksies uit te voer en aanwysings te

volg

1.1.9 op die teks te reageer deur vrae te

beantwoord

Terugvoering

1.1.10 terugvoering te gebruik om hul

luisterprestasie te verbeter.

ASSESSERINGSTAKE OF -AKTIWITEITE

Voorgestelde vorme van assessering:

Luisterbegrip (2-3 minute); afneem van notas en opsommings

Assesseringsmiddele:

Memoranda; nasienskemas; kontrolelyste

Omvang (luistertekste): Naslaan- en inligtingtekste en kreatiewe tekste (kortverhaalvoorlesings)



17_03_2014

VAKUITKOMS

1.2 Praat akkuraat en korrek in sosiale en akademiese kontekste vir 'n verskeidenheid van doeleindes en gehore


1.2.1 Praatstrategieë (verbaal en nieverbaal)

word gebruik vir 'n verskeidenheid van

mondelinge kommunikasie

1.2.2 Verskillende vorme van mondelinge

kommunikasie word vir sosiale en

akademiese doeleindes gebruik

1.2.3 Taal word akkuraat en korrek gebruik

wanneer gepraat word

1.2.4 'n Kontrolelys word gebruik om eie

praatprestasie te beoordeel en om

terugvoering aan ander te gee


Vóór praat

1.2.1 idees en inligting te beplan, na te vors en te

organiseer

1.2.2 praataktiwiteite te oefen

Tydens praat

1.2.3 sinne logies en koherent te formuleer

1.2.4 toepaslike vrae vir sosiale en akademiese

doeleindes te formuleer

1.2.5 toepaslik op vrae te reageer

1.2.6 aan groepbesprekings deel te neem

1.2.7 aanwysings, instruksies en demonstrasies

te gee

1.2.8 'n voorbereide gedeelte hardop te lees

1.2.9 'n toespraak voor te berei en te lewer met

gebruikmaking van visuele hulpmiddels, ook

prente, voorwerpe, musiek en beweging

1.2.10 nieverbale kommunikasie doeltreffend te

gebruik

1.2.11 taal grammatikaal korrek te gebruik

1.2.12 hul waardering en genot uit te spreek met

betrekking tot die volgende aspekte van

kreatiewe tekste: agtergrond, skryftegnieke,

stilistiese middele, temas, karakters en

intrige

Terugvoering

1.2.13 opbouende terugvoering aan ander

sprekers te gee

1.2.14 oor eie prestasie na te dink deur basiese

selfassesseringskriteria te gebruik om eie

prestasie te verbeter



Voorbereide toespraak (2-3 minute); voorbereide hardop lees (1-2 minute)


Kontrolelyste; nasienskemas

Omvang (mondelinge tekste): Voorbereide toespraak (aanbied van navorsing) en die gee van demonstrasies; voorbereide hardop lees; bespreking, gesprekvoering of dialoog in sosiale en akademiese kontekste; asook die gee van aanwysings en instruksies

Omvang (nieverbale kommunikasie): Liggaamstaal, d.i. gebare en gesigsuitdrukkings, houdings en oogkontak; stemtoon en toonhoogte; volume, tempo en ritme; en stemprojeksie



17_03_2014

Onderwerp 2: Lees en kyk

VAKUITKOMS

2.1 Lees om betekenis te bepaal en op die bedoelde boodskap te reageer


2.1.1 Leesstrategieë word gebruik vir inligting,

begrip en genot

2.1.2 Skriftelike tekste word verstaan en beskryf

ten einde betekenis, waardes en houdings

te identifiseer

2.1.3 Strukture en hoofkenmerke van tekste word

ondersoek om te toon hoe dit betekenis

vorm

2.1.4 Begrip word getoon deur vrae akkuraat te

beantwoord

2.1.5 Inligting word opgesom

2.1.6 Tekstipes word gereproduseer

2.1.7 Bekende kreatiewe tekste word geëvalueer

en ontleed ingevolge agtergrond, stilistiese

middele, tema, karakters en intrige


Vóór lees

2.1.1 tekste te blaailees om 'n oorsig van die teks

te kry

2.1.2 tekste te vluglees om spesifieke inligting te

vind

2.1.3 voorspellings te maak op grond van vrae

deur die lektor

2.1.4 tekste te herlees om inligting te bevestig

Tydens lees

2.1.5 tekste op 'n woordvlak te verstaan deur drie

strategieë te identifiseer en te gebruik om

betekenis te bepaal: konteks;

woordeboekvaardighede;

woordaanvalsvaardighede soos wortels,

voorvoegsels en agtervoegsels

2.1.6 tekste te verstaan deur die volgende te

identifiseer en te verduidelik: sinspeling

(allusie); idiome en spreekwoorde;

denotasie en konnotasie; oorsprong van

woorde; woorde wat algemeen verwar word;

afkortings en akronieme

2.1.7 elemente van kreatiewe tekste (kortverhale)

te lees, ontleed en te evalueer

2.1.8 toepaslike inligting en besonderhede in die

teks te vind

2.1.9 vir eie genot besig te wees met uitgebreide

lees

Ná lees

2.1.10 begrip te toon deur vrae akkuraat te

beantwoord

2.1.11 tekste op te som deur visuele voorstellings te

gebruik

2.1.12 sommige tekstipes in hulle skryfwerk te

reproduseer

Terugvoering

2.1.13 op terugvoering te reageer deur op eie




17_03_2014



Nagesiende werkopdrag – kreatiewe teks (kortverhaal): Begripstoetse (200-300 woorde); puntvormopsommings (200 woorde, wat tot 60-70 woorde verminder moet word)


Memoranda; kontrolelyste; nasienskemas

Omvang (leestekste): Kreatiewe tekste (kortverhale); formele briewe (navraagbrief en klagbrief en antwoorde daarop); inligting- en naslaantekste (soos pamflette en brosjures); klein- en sieradvertensies; plakkate en kennisgewings oor gebeure of uitnodigings daarna; sosialemediatekste op blogs, Facebook en Twitter; asook selfoonboodskappe (SMS'e) en e-pos Omvang (kortverhale): Aanhangsel E Omvang (kortverhaalelemente): Agtergrond, stilistiese middele (vergelyking, metafoor, personifikasie en ironie), temas, karakters en intrige



17_03_2014

VAKUITKOMS

2.2 Lees/kyk na en assesseer visuele en nieverbale vorme van kommunikasie ten einde betekenis te bepaal en op die bedoelde boodskap te reageer


2.2.1 Daar word na visuele tekste gekyk en die

betekenis, boodskap en doel daarvan word

verduidelik

2.2.2 Daar word na nieverbale vorme van

kommunikasie gekyk om die betekenis,

boodskap en doel te bepaal

2.2.3 Begrip word getoon deur vrae oor die teks

en nieverbale vorme van kommunikasie te

beantwoord

2.2.4 Visuele tekste word gereproduseer

2.2.5 Uitvoerige terugvoering word in

daaropvolgende werk opgeneem om op



Kyk

2.2.1 na visuele tekste te kyk om die betekenis,

boodskap en doel daarvan af te lei, met

aandaggewing aan onderskeidende

kenmerke soos formaat, uitleg, grootte en

gebruik van kleur

2.2.2 na nieverbale vorme van kommunikasie te

kyk om die betekenis, boodskap en doel

daarvan te bepaal

Ná kyk

2.2.3 vrae oor die teks en die nieverbale vorme

van kommunikasie te beantwoord

2.2.4 visuele tekste te reproduseer

Terugvoering

2.2.5 uitvoerige terugvoering in hulle werk op te

neem om op hul prestasie te verbeter



Toetse; reproduksie van tekstipes


Memoranda; kontrolelyste; nasienskemas

Omvang (visuele tekste): Visuele voorstellings; skedules; liggaamstaal en gebare; tekens, gebaretaal en

simbole; strokiesprente; pamflette en brosjures; klein- en sieradvertensies; plakkate en kennisgewings oor

gebeure, of uitnodigings daarna; sakebriewe; sosialemediatekste op blogs, Facebook en Twitter;

selfoonboodskappe (SMS'e) en e-pos

Omvang (visuele voorstellings): Breinkaarte, tydlyne, tabelle, vloeidiagramme, boomdiagramme,

spinnerakke, hiërargiese strukture (bv. organogramme) en strokiesprente

Omvang (nieverbale vorme van kommunikasie): Liggaamstaal, gebare, tekens, gebaretaal* en simbole

*Gebaretaal word nie geassesseer nie



17_03_2014

Onderwerp 3: Skryf en aanbied

VAKUITKOMS

3.1 Skryf en bied aan vir 'n gespesifiseerde verskeidenheid van doeleindes en teikengroepe deur taalstrukture, grammatikakonvensies en formate te gebruik wat geskik is vir sosiale en akademiese kontekste


3.1.1 Skryftake word beplan vir sosiale en

akademiese doeleindes, teikengroepe en

kontekste

3.1.2 Skryfstrategieë en -tegnieke word op eerste

konsepte toegepas

3.1.3 Taalstrukture en -konvensies word gebruik

om tekste te skep en te skryf wat toepaslik

en logies, asook stilisties en grammatikaal

korrek is

3.1.4 Terugvoering ontvang van ander word

gebruik om skriftelike tekste na te gaan en

aan te pas

3.1.5 Eie skryfwerk word nagesien en

geproeflees om finale tekste vir aanbieding

te produseer

3.1.6 Die finale teks word aangebied deur

konvensies en formate te gebruik wat deur

die konteks vereis word


Vóór skryf

3.1.1 'n skryftaak te beplan (dinkskrum,

breinkaarte, ens.) en inligting

ooreenkomstig die struktuur en kenmerke

van die vereiste tekstipe te organiseer

Skryf

3.1.2 'n eerste konsep te skryf

3.1.3 'n gepaste styl en struktuur te gebruik

3.1.4 die korrekte grammatika, interpunksie,

spelling, sinstruktuur en paragraafindeling

te gebruik

3.1.5 kort stukke te skryf in antwoord op

eksamenopdragwoorde

Ná skryf

3.1.6 'n finale konsep van hulle skryfwerk te

redigeer en te proeflees

3.1.7 'n finale konsep aan te bied deur die

konvensies en formate te gebruik wat deur

die konteks vereis word

Terugvoering

3.1.8 terugvoering wat tydens die skryfproses

ontvang is in daaropvolgende konsepte op

te neem om hulle te verbeter



Navorsingsverslag: 120-150 woorde (ook 'n bewustheid van plagiaat en die korrekte gebruik van

bronverwysings)

Lang funksionele skryfwerk (navraagbrief of klagbrief en gepaste antwoorde; blogskryfwerk): 120-150

woorde

Kort funksionele skryfwerk (uitnodiging via e-pos; skriftelike prosedure en beskrywing): 80-100 woorde

Tekste met visuele elemente (visuele voorstellings; klein- en sieradvertensies; plakkaat en kennisgewing;

strokiesprente – invoeging van dialoog): 80-100 woorde


Kontrolelyste; nasienskemas

Omvang (skriftelike tekste): Beskrywing met visuele voorstelling, of die aanbied van inligting in visuele

voorstelling; prosedureskryfwerk; klein- en sieradvertensies; plakkaat; formele briewe (klagbrief en antwoord

daarop, navraagbrief en antwoord daarop); navorsingsverslag; sosialemediaskryfwerk (blogs, Facebook-



17_03_2014

plasing of -advertensie, twiet op Twitter); selfoonboodskap (SMS) en e-pos; asook plakkaat of kennisgewing

oor sosiale gebeurtenis (vir advertensie- of uitnodigingdoeleindes) of ander vorm van uitnodiging

Omvang (visuele beskrywings): Breinkaarte, tydlyne, tabelle, vloeidiagramme, boomdiagramme,

spinnerakke, hiërargiese strukture (bv. organogramme) en strokiesprente

Omvang (eksamenopdragwoorde): Ontleed; lewer kommentaar op; vergelyk; stel teenoor; lewer kritiek op;

omskryf; beskryf; bepaal; gee 'n diagrammatiese voorstelling; bespreek; beoordeel/evalueer; illustreer;

vertolk; motiveer; noem/maak 'n lys; motiveer; beskryf in breë trekke; bewys; bring… in verband met/doen

verslag oor; hersien/beoordeel; toon of dui aan; verklaar of noem; bewys, bevestig of staaf; gee 'n

opsomming van; skets, ontwerp, teken, bespeur, gaan na



17_03_2014

Onderwerp 4: Taal en kommunikasie in praktyk

VAKUITKOMS

4.1 Bestudeer verskeie teorieë om die doeltreffendheid van kommunikasie in sosiale en

akademiese omgewings te verbeter


4.1.1 Die beginsels van doeltreffende

kommunikasie word aan die hand van

voorbeelde verduidelik en beskryf

4.1.2 Die kommunikasieproses word visueel

voorgestel deur middel van 'n vloeidiagram

4.1.3 Die elemente van kommunikasie word aan

die hand van voorbeelde verduidelik

4.1.4 Die hindernisse vir kommunikasie word

geïdentifiseer en die maniere waarop dit

oorkom kan word, verduidelik

4.1.5 Kommunikasiekategorieë en -kanale word

aan die hand van voorbeelde verduidelik


4.1.1 die beginsels van doeltreffende

kommunikasie te verken en te verduidelik

4.1.2 die elemente van doeltreffende

kommunikasie aan die hand van 'n model of

proses (bv. 'n vloeidiagram) te beskryf en te

verduidelik

4.1.3 die hindernisse vir doeltreffende

kommunikasie en die maniere om dit uit te

skakel of te oorkom, te identifiseer en te

verduidelik

4.1.4 die verskillende kommunikasiekategorieë en

-kanale te verduidelik en te verken



Teorietoets


Memorandum

Omvang: Beginsels van doeltreffende kommunikasie; die elemente, kategorieë en kanale van kommunikasie; asook hindernisse vir kommunikasie

Omvang (kategorieë): Intrapersoonlike kommunikasie; interpersoonlike kommunikasie; massakommunikasie



17_03_2014

VAKUITKOMS

4.2 Bestudeer 'n verskeidenheid van taalstrukture en grammatikakonvensies en pas hulle

korrek toe binne sosiale en akademiese omgewings


4.2.1 'n Verskeidenheid van taalstrukture en

grammatikakonvensies van Afrikaans word

korrek geïdentifiseer en in sosiale en

akademiese kontekste aangewend


4.2.1 'n verskeidenheid van taalstrukture en

grammatikakonvensies akkuraat te

identifiseer en in sosiale en akademiese

kontekste aan te wend



Taalvrae ingesluit in toetse oor ander onderwerpe (bv. begrip). Assesseer die akkurate gebruik van taalstrukture en grammatikakonvensies in mondelinge en skriftelike take.

Omvang: Rededele/woordsoorte (selfstandige naamwoorde, lidwoorde, voornaamwoorde, byvoeglike

naamwoorde, bywoorde, voorsetsels, voegwoorde, werkwoorde en hulpwerkwoorde); eenvoudige,

saamgestelde en komplekse sinne; ontkenningsvorme; woordorde; werkwoordooreenstemming; punktuasie

en spelling; een woord vir 'n frase; woordeskatuitbreiding; sinonieme en antonieme; homonieme en

homofone; sleng en jargon

4 EKSTERNE ASSESSERING IN AFRIKAANS EAT VLAK 2

Benewens die interne assessering word 'n nasionale eksamen ook jaarliks in Oktober of November afgeneem by wyse van twee eksamenvraestelle van 2 uur elk wat ekstern opgestel word. Die nasionale eksamen is onderworpe aan eksterne moderering deur Umalusi of 'n gepaste Onderwys en Opleiding Gehalteversekeringsliggaam wat ingevolge artikel 28(2) van die Wet op Gehalteversekering vir Algemene en Verdere Onderwys en Opleiding, 2001 (Wet No. 58 van 2001), deur die Umalusiraad aangestel word.

Die Vlak 2-vraestelle word soos volg gestruktureer:

Die volgende puntverspreiding tussen Vraestel 1 en 2 word vir die opstel van die nasionale eksamenvraestelle voorgestel:

VRAESTEL BESKRYWING PUNTE

1 Onderwerp 2: Lees en kyk

Onderwerp 4: Taal en kommunikasie in praktyk

140

2 Onderwerp 3: Skryf en aanbied 60

TOTAAL VIR EKSAMEN 200

VLAK 2

KENNIS EN BEGRIP TOEPASSING ONTLEDING, SINTESE

EN EVALUERING TOTAAL

60% 30% 10% 100

EKSAMEN 120 punte 60 punte 20 punte 200



17_03_2014

VOORGESTELDE FORMAAT VIR ELK VAN DIE EKSAMENVRAESTELLE

Vraestel 1 (2 uur)

VRAESTEL 1 BESKRYWING PUNTE KENNIS EN

BEGRIP

ONTLEDING, SINTESE EN

EVALUERING TYD

Lees

A: Begrip

Lengte van leesteks word bepaal

deur lengte van teks wat

opgesom moet word tot +/- 200-

300 woorde

30 25 5

2 ure

B: Visuele voorstelling

(Opsomming)

200 woorde, verminder tot 60-70

10 10

Kyk

C: Kyk

Visuele voorstellings; skedules;

liggaamstaal en gebare; tekens,

gebaretaal en simbole;

strokiesprente; pamflette en

brosjures; klein- en

sieradvertensies; plakkate en

kennisgewings oor gebeure of

uitnodigings daarna;

sosialemediatekste op blogs,

Facebook en Twitter;

selfoonboodskappe (SMS'e) en e-

pos

30 25 5

Taal en kommunikasie in praktyk

D: Taal in praktyk (ook

taalversorging)

Taalstrukture word binne konteks

geassesseer deur 'n

verskeidenheid van tekste te

gebruik

40 40

E: Kommunikasie in praktyk

Beginsels van doeltreffende kommunikasie; die elemente, kategorieë en kanale van kommunikasie; asook hindernisse vir kommunikasie

30 30

TOTAAL 140 120 20

Vir Eksamenvraestel 1 word studente nie toegelaat om enige hulpbronne te gebruik nie. In die geval van

tekste wat tegniese terme of jargon bevat, moet 'n woordelys verskaf word.



17_03_2014

Vraestel 2 (2 uur)

Daar word aanbeveel dat studente in elke afdeling drie opsies kry, waarvan een gekies moet word.

VRAESTEL 2 BESKRYWING PUNTE TOEPASSING TYD

Skryf en aanbied

A: Langer funksionele tekste:

Klagbrief EN/OF navraagbrief

EN/OF antwoord EN/OF blog

EN/OF navorsingsverslag

(120-150 woorde)

30 30

2 uur

B: Korter en intermediêre

funksionele skryfwerk

Uitnodiging per e-pos EN/OF

skriftelike prosedure EN/OF

skriftelike beskrywing

(80-100 woorde)

20 20

C: Visueel

Visuele voorstellings EN/OF klein-

en sieradvertensies EN/OF

plakkaat of kennisgewing EN/OF

strokiesprente (invoeging van

dialoog)

30-50 woorde

10 10

TOTAAL 60 60

Vir Eksamenvraestel 2 word studente nie toegelaat om enige hulpbronne te gebruik nie. Hierdie vraestel

moet 'n inligtingsblad insluit wat die formaat wat vir die stukke skryfwerk vereis word in besonderhede

uiteensit (bv. die uitleg van 'n verslag), ANDERSINS moet die vooraf opgestelde formate aan die studente

verskaf word. Voorbeelde word in Aanhangsel A verskaf.



17_03_2014

AANHANGSEL A: VOORBEELDE VAN INLIGTINGSBLADSYE EN VOORAF OPGESTELDE FORMATE

VIR INSLUITING IN EKSAMENVRAESTELLE



17_03_2014

AANHANGSEL A: VOORBEELDE VAN VOORAF OPGESTELDE FORMATE

VOORBEELD VAN 'N INLIGTINGSBLAD VIR 'N FORMELE BRIEF

SENDER SE ADRES

DORP/STAD IN HOOFLETTERS

POSKODE

X X X X X X X

DATUM OF

DATUM

X X X X X X X

ONTVANGER SE ADRES

DORP/STAD IN HOOFLETTERS

POSKODE

X X X X X X X

AANHEF

X X X X X X X

INHOUDSOPSKRIF IN HOOFLETTERS

X X X X X X X

INLEIDING

X X X X X X X

LIGGAAM

X X X X X X X

SLOT

X X X X X X X

GROET

HANDTEKENING

NAAM IN HOOFLETTERS

nasionale sertifikate (beroeps-) certificates nqf level 2... · 2016. 9. 26. · 9 instrumente en...

Documents