monitoring srbijanskih medija (tema – crna gora) 1 · svetinje, imovina, crkva, hramovi, pljačka...

1Monitoring srbijanskih medija (tema – Crna Gora)

PODGORICA, OKTOBAR 2020.

ANALIZA:Monitoring srbijanskih medija (tema – Crna Gora)

ZA PERIOD

OD 01.10.2019. DO 30.09.2020.


SADRŽAJ

Uvod ..............................................................................................................................4

Metodologija ...................................................................................................4

Ključni nalazi i podaci: ........................................................................6

Domeni .....................................................................................................................7

Komentari ............................................................................................................8

Narativi ....................................................................................................................9

Zaključak ...............................................................................................................13

4 Monitoring srbijanskih medija (tema – Crna Gora)

UvodOvaj izvještaj je zasnovan na analizi jednogodišnjeg monitoringa koji je sproveo Digitalni forenzički cen-tar (DFC) u periodu od 01. oktobra 2019. do 30. septembra 2020. godine. Fokus je bio na srbijanskim medijma koji imaju visoku čitanost u Crnoj Gori.

Izvještaj nastoji da identifikuje primarne narative o Crnoj Gori koje su širili srbijanski mediji. Analiza obu-hvata 11,104 članka koji sadrže Crna Gora kao ključnu riječ i pruža uvid u narative i mjeru u kojoj su ih širili najčitaniji srbijanski portali u Crnoj Gori.

Analiza je pokazala da su portali Alo, Espreso, Blic, Srbija danas, Kurir, Informer, i Novosti bili najčitaniji sr-bijanski mediji u Crnoj Gori tokom prethodnih 12 mjeseci i da su istovremeno najčešće širili sadržaj upi-tnog kvaliteta.

Dnevno izvještavanje srbijanskih medija o Crnoj Gori ne bi uopšte bilo posebno da ne obiluje senzacion-alističkim naslovima i narativima koji se obraćaju široj publici. Mjesečni medijski izvještaji pokazuju da su srbijanski mediji veoma čitani u Crnoj Gori što još više povećava zabrinutost zbog mogućnosti manip-ulisanja crnogorskom javnošću.

Izvještaj objašnjava glavne narative koji su identifikovani kao dio istraživačkog projekta, uz analizu dom-ena kojima pripadaju, povezanost sa ključnim društvenim i političkim događajima, ključne riječi i način na koji je publika percipirala brojne narative.

• Alo • Blic• Informer• Kurir

• Novosti• Srbija danas• Espreso

Metodologija: Monitoring uključuje kvalitativno i kvantitativno istraživanje. Koristili smo nekoliko dostupnih alatki za monitoring medija kako bismo pronašli, pregledali, prikupljali i filtrirali podatke koji se odnose na Crnu Goru.

ANALIZIRANI PERIOD: 01/10/2019 – 30/09/2020PRAĆENI MEDIJI:

KLJUČNA RIJEČ: Crna Gora KORIŠĆENI PARAMETRI:

• Direktni članci• Relevantni članci• Komentari

• Narativi• Domeni• Oznake


U ovom izvještaju, narativ je definisan kao otvoreni niz priča, događaja i ideja koji su utemeljeni u vri-jednostima i vjerovanjima na način da odgovaraju ciljanoj publici; ili kao način na koji mediji prenose informacije o određenom događaju.

Članci iz inicijalne pretrage su filtrirani i katego-risani na osnovu toga da li su u direktnoj ili indi-rektnoj vezi sa temom, u ovom slučaju sa Crnom Gorom. Članak je u direktnoj vezi sa temom samo kada se u njemu obrađuje tražena tema. U sluča-ju da se u članku pominje tražena tema ali je neka druga tema primarna, smatra se da je članak u in-direktnoj vezi sa traženom temom.

Drugi korak u procesu kategorizacije preuzet je za sve direktne članke. Oni članci koji se tiču sporta, vremenske prognoze, telekomunikacija, ekonom-ije i slično su isključeni iz uzorka i označeni kao nerelevantni osim ukoliko određeni narativ nije prisutan. Ukoliko je narativ prisutan, članak se označava kao relevantan za istraživanje i dalje se analizira kvalitativnim i kvantitativnim metodama.

Relevantni članci su kvalitativno podijeljeni prema adekvatnim domenima – ekonomski, bezbjednos-ni, politički i društveni, u zavisnosti od sadržaja članka. Članak istovremeno može pripadati više od jednom domenu.

POLITIČKI DOMEN – odnosi se na članke čija su tema spoljni poslovi, lokalna i/ili regionalna politika, saradnja sa EU i NATO, bilateralni i multilateralni odnosi, usvajan-je zakona, rad političkih partija, izazovi poput kriminala i korupcije i izbori.

DRUŠTVENI DOMEN – kombinuje priče u vezi sa događajima iz oblasti društva i kulture, religijom, istorijom, etničkim, religi-jskim ili društvenim podjelama u državi, ne-mirima u društvu (protestima), porastom siro-maštva i nezaposlenosti itd.

BEZBJEDNOSNI DOMEN – je vezan za članke koji se tiču oružanih snaga, vojnih kapaciteta (uključujući i naoružanje), vojnih vježbi, NATO saradnje, sajber bezbjednosti, prestupa kriminalnih klanova i likvidacija.

EKONOMSKI DOMEN – uključuje članke o ekonomskom razvoju, trgovinskim odnosima među državama, ekonomskim sankcijama, stranim investicijama itd.

Takođe su se mjerile i interakcije čitalaca praćenjem broja komentara ispod svakog članka.Riječi koje su korišćene u člancima su takođe analizirane, a potom su navedene one oznake koje se na-jviše pominju, odnosno koje su najviše korišćene.


Ključni nalazi i podaci:

ANALIZIRANI PERIOD: 01/10/2019 – 30/09/2020TEMA: Crna Gora

Analizirani sadržaj srbijanskih medija obuhvata ukupno 11.104 članaka koji sadrže ključnu riječ Crna Gora dok se 7.734 direktno odnosilo na Crnu Goru i događaje u njoj. U svrhu monitoringa identifikovano je 4.490 relevantnih članaka od 7.734 direktnih. Isključeni su članci koji su vezani za sport, vrijeme, teleko-munikacije i poljoprivredu osim ukoliko ne sadrže određeni narativ.

1.709

1.606

712

430

560

259

150235264

1.504

1.666

1.243

977909

Alo (Total: 2.392)

Espreso (Total: 2.280)

Blic (Total: 2.220)

Srbija danas (Total: 2.120)

Kurir (Total: 961)

Direktni članci Relevantni članci

Informer (Total: 699)

Novosti (Total: 432)

Grafik 1: Ukupan broj, direktni i relevantni članci u medijima

Grafik 1 pokazuje ukupan broj članaka, te broj direktnih i broj relevantnih članaka po medijima. Većina tekstova sa ključnom riječi Crna Gora objavljena je na portalu Alo – 2.392, zatim Espreso – 2.280 i Blic – 2.220 članaka. Ipak, većina članaka relevantnih za našu pretragu registrovana je na portalima Srbija danas – 1.243 i Alo – 977.

Number of monitored and analysed articles


OKTOBAR NOVEMBAR DECEMBAR JANUAR FEBRUAR MART APRIL MAJ JUN JUL AVGUST SEPTEMBAR

197157

509

799

748

277

88

475434

131

302

373

Grafik 2: Mjesečni trend medijskih objava

Trend objavljivanja po mjesecima (Grafik 2) pokazuje da su srbijanski mediji bili najaktivniji u decembru, januaru i februaru što se poklapa sa periodom kada je Zakon o slobodi vjeroispovijesti usvojen i kada su se litije održavale.

Kvantitativna i kvalitativna analiza je sprovedena za sve članke odabranih medija. Kvantitativni moni-toring uključuje podatke o broju objavljenih članaka o Crnoj Gori, broju komentara na člancima i broju ključnih narativa i tema. Kvalitativni monitoring uključuje zapažanje narativa, opisivanje sadržaja članaka i utvrđivanje domena na osnovu tema o kojima se izvještavalo.

DomeniRelevantni članci su kvalitativno podijeljeni u četiri dome-na – politički, društveni, bezbjednosni i ekonomski, u zavis-nosti od primarne teme članka. Članak može spadati i u više domena.

Broj članaka koji u najvećoj mjeri pripadaju političkom do-menu iznosi 2.909 (46%). Ukupno 2.484 članka (ili 40%) pr-ipada društvenom domenu, 823 članka (ili 13%) pripada bez-bjednosnom domenu i 77 članaka (1%) pripada ekonomskom domenu (Grafik 3). Važno je naglasiti da je analizirani period obilježen političkim previranjem, izborima i usvajanjem Zakona o slobodi vjeroispovi-jesti. Svi ovi politički događaji uticali su na društvo i društvene pojave – proteste, litije, prebijanja, hapšenja, podjele i tenzije. In-teresantna je činjenica da je najmanji broj članaka registrovan u ekonomskom domenu.

Mjesečni trend medijskih objava

Socijalni Bezbjednosni Ekonomski Politički

Politički 46%

S

ocia

lni 4

0%

B

ezbje

dnosni 13% Ekonomski 1%

Grafik 3: Četiri domena


Komentari

MEDIJI KOMENTARI

ESPRESO 21,295

KURIR 3,168

BLIC 2,429

ALO 1,187

SRBIJA DANAS 933

INFORMER 552

NOVOSTI 199

Tabela 1: Broj komentara po medijima

Kada je riječ o broju komentara koje su čitaoci os-tavljali na relevantnim člancima, članci sa portala Espreso privukli su najviše pažnje sa 21.295 ko-mentara za godinu dana. Na svim drugim portali-ma u toku prethodnih 12 mjeseci bilo je manje od 5.000 komentara što je prikazano u tabeli ispod (Tabela 1). Članci sa najviše komentara obrađivali su odnose između Crne Gore i Kosova (link), pra-va i položaj Srba u Crnoj Gori (link), organizovanje litija u Crnoj Gori, i podršku za odbranu svetinja iz regiona (link). Članci u kojima su prenošene izjave predsjednika Aleksandra Vučića (link) i patrijar-ha Irineja (link) a koje se odnose na položaj Srba u Crnoj Gori i podršku koju im pruža Srbija, privukli su veliku pažnju čitalaca. Uočen je veliki broj ko-mentara na člancima koji šire narativ da je preds-jednik Crne Gore Milo Đukanović zaražen korona virusom, da je u teškom stanju, te da traži pomoć od Rusije i Francuske (link). Ispotavilo se da su to lažne vijesti. Portar Kurir je prednjačio u broju ko-mentara na člancima da se Srbija ne nalazi na listi država koje mogu slobodno ući u Crnu Goru (link). Veliki broj komentara je takođe uočen na člancima objavljenim nakon izbora u kojima se prenose iz-jave predsjednika Srbije Aleksandra Vučića (link), jednog od lidera DF-a Milana Kneževića (link), i lid-era koalicije Crno na bijelo Dritana Abazovića (link). U većini komentara prednjači narativ podrške ili kri-tike određene političke opcije, osobe ili postupka. Svi analizirani medijski portali imali su komentare sa elementima spornog sadržaja, iako u različitim mjerama. Komentari koji sadrže ozbiljne uvrede,

govor mržnje i psovke prednjačili su u diskursu ali je bilo i onih u kojima je prisutan pozitivan ton. Među pozitivnim komentarima ističu se oni koji hvale lidera koalicije Crno na bijelo Dritana Abazovića i predstavljaju ga kao inteligentnog političara koji zaslužuje da dobije priliku da se dokaže.

Kada je riječ o negativnim komentarima, prisutne su uvrede na nacionalnoj osnovi kao i negiranje Crne Gore i Crnogoraca. Prema čitaocima ana-liziranih portala, Crnogorac je samo teritorijalna odrednica, svi Crnogorci su Srbi a kao Crnogorci se identifikuju samo oni koji u tome vide neki interes. Takođe, postavlja se pitanje da li su Crnogorci autohtoni narod, da li su Hrvati ili vanzemaljci. U komentarima je izražena jaka podrška litijama a takođe je predloženo da se okupi Savjet odbrane Srbije i mobilizuje vojska jer nema vremena za gu-bljenje, potrebno je pomoći braći Crnogorcima.

U komentarima su se mogli naći pozivi da se ne ide u Crnu Goru tokom ljetnjeg odmora jer svi znaju da su Srbi tamo nepoželjni a oni koji ipak odluče da pođu u Crnu Goru opisani su kao osobe koje nisu zdrave.

https://informer.rs/vesti/politika/472474/opaaa-milogorci-sta-cete-sad-kurti-najavio-svoj-prvi-potez-kad-postane-premijer-crna-gora-sokuhttps://www.kurir.rs/vesti/politika/3353723/srbi-u-cg-ce-biti-istrebljeni-strucnjaci-tvrde-da-ce-srpskog-naroda-zvanicno-biti-manje-od-20-odsto-posle-sledeceg-popisa-pomoc-mogu-da-dobiju-samo-od-beogradahttps://www.kurir.rs/vesti/politika/3383695/studenti-blokirali-knez-mihailovu-skandiraju-milo-siptare-ne-damo-svetinjehttps://www.srbijadanas.com/vesti/region/uzivo-vucic-za-crnogorski-portal-istina-o-odnosu-sa-mitropolijom-crnogorsko-primorskom-2019-12-25https://www.kurir.rs/vesti/drustvo/3447087/irinej-u-uskrsnjoj-poslanici-moramo-razumeti-nadlezne-institucije-podrediti-svoje-ponasanje-opstoj-koristihttps://www.espreso.rs/svet/crna-gora/540511/milo-djukanovic-zarazen-korona-virusom-u-teskom-stanju-trazio-pomoc-iz-rusije-i-francuskehttps://www.kurir.rs/vesti/drustvo/3480081/srbije-opet-nema-na-listi-za-slobodan-ulazak-u-crnu-goru-evo-zbog-cega-znaci-tamo-ne-mozete-ni-od-ovog-ponedeljkahttps://www.blic.rs/vesti/politika/vucic-sa-milom-djukanovicem-nikada-nisam-imao-poslovne-aranzmane-krivokapic-da-prizna/7besqb6https://informer.rs/vesti/politika/550148/milan-knezevic-zdravko-krivokapic-izvinjenje-vucichttps://www.kurir.rs/vesti/politika/3523933/porazeni-su-samo-mafija-i-organizovani-kriminal-abazovic-ekskluzivno-za-kurir-dritan-nikad-nista-i-nikoga-nije-izdao


NarativiSvi relevantni članci analizirani su kvantitativno i kvalitativno i identifikovano je 10 glavnih narativa (Tabela 2)

Narativi Oznake Vremenski okvir/događajBroj

relevantnih članaka

1. Crna Gora je kriminalna i zarobljena država

kriminalni klanovi, droga, policija, ubistva, korupcija, nepotizam, privatna država

12 mjeseci 1.571

2. Crna Gora želi da otme srpske svetinjesvetinje, imovina, crkva, hramovi, pljačka 12 mjeseci 1.208

3. Srbija će zaštiti ugrožene Srbe u Crnoj Goriljudska prava, vjerska prava, jezik, kultura, otkazi 12 mjeseci 972

4. Represija crnogorskog režima protesti, litije, policija, prebijanje, hapšenja

novembar-avgust/litije i politički

protesti u Budvi552

5. Crna Gora je nepoželjna turistička destinacija

turizam, turisti, turistička destinacija, nepoželjni gosti, visoke cijene, granice, zaraza

oktobar-decembar, februar, maj-avgust/

turistička sezona280

6. Odluka Crne Gore da ne otvori granice sa Srbijom je politička

NKT, IJZ, granice, politika, turizam, Vučić, Brnabić, Marković, nepoželjni gosti

maj-avgust / korona virus 126

7.Nestabilna situacija u Crnoj Gori može dovesti do građanskog rata

građanski rat, policija, protesti, litije, prava, hapšenja, kamenice, biber sprej

decembar-mart / litije 111

8. Režim u CG je sklon izbornim prevarama i manipulacijama

izbori, glasanje, birački spisak, lična karta, Kosovo, Albanija

jul-avgust / izbori 103

9. Režim širi podjele i tenzije i neće mirno predati vlast

tenzije, podjele društva, režim, vanredno stanje, mandati

septembar / izbori 99

10. Korona virus je izgovor za zabranu litija

litije, korona virus, javna okupljanja, preventivne mjere

februar-jul / korona virus 80

Tabela 2: Identifikovani narativi sa brojem članaka, ključnim riječima i događajima


1

2

3

4

5

Crnogorsku društvenu i političku scenu ove i prethodne godine obilježili su veliki događaji: usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti, litije koje su uslijedile nakon toga, korona virus i parlamentarni izbori koji su izazvali nove narative. Prema tome, negativni narativi su se širili gotovo svakodnevno.

Najučestaliji narativ jeste da je Crna Gora kriminalna i zarobljena država, sa 1.571 člankom i bio je prisutan u srbijanskim medijima tokom svih 12 mjeseci. Kriminalna znači da kriminalne aktivosti u regionu potiču iz Crne Gore i da najozloglašenije kriminalne organizacije (link), , najzlokobnija ubistva, pljačke, kidnapovanja, i šverc droge (link) potiču iz Crne Gore. Dok zarobljena znači da je zarobljena i u političkom i u društvenom smislu. Neke od poslatih poruka koje ukazuju na lošu situaciju u Crnoj Gori su sljedeće: državne institucije su zarobljene jer njima dominira korupcija (link) i nepotizam (link), zarobljenost institucija je prisutna u sve tri grane vlasti, crnogorski režim ne poštuje ni ljudska ni religijska prava (link) i cilj mu je stvaranje privatne države (link).

Tokom perioda analiziranja, uočen je narativ da Crna Gora želi da otme crkvenu imov-inu (link), odnosno, srpske svetinje. Razlog za ovaj narativ leži u Zakonu o slobodi vje-roispovijesti koji je dobio na značaju nakon usvajanja u Skupštini Crne Gore u decembru 2019. godine.

Treći po redu najzastupljeniji narativ (sa 972 članka) jeste narativ da će Srbija zaštititi ugrožene Srbe u Crnoj Gori. Tokom čitave godine, ovaj narativ je ispunjavao stupce u srbijanskim medijima a posebno je bio popularan za vrijeme trajanja litija. Predstavlja Srbe u Crnoj Gori kao ugrožene u pogledu ljudskih prava i sloboda (link), lišene srpskih vrijednosti, religije (link), i učenja srpskog jezika, govori o nemogućnosti da se zaposle (link), i uklope u društvo. A članci takođe govore o tome da će vlasti u Srbiji uraditi sve što mogu kako bi zaštitili ugrožene interese srpskog naroda u Crnoj Gori. (link).

Usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti i litije doveli su do nastanka novog narativa – Represija crnogorskog režima. Svakodnevno se izvještavalo o tome da crnogorski režim koristi policiju radi privođenja (link), prebijanja i progona vjernika i sveštenih lica, da ne dozvoljava slobodu izražavanja na društvenim mrežavama i da napada protivnike na svaki mogući način. Sa ciljem jačanja narativa, srbijanski mediji su targetirali čak i Vojsku Crne Gore u kontekstu da je vlast izvodi na ulice da spriječi održavanje litija (link).

Veliki broj članaka sadrži narativ da je Crna Gora nepoželjna turistička destinacija. Srbijanski mediji već godinama napadaju turističku privredu Crne Gore po ustaljenom obrascu. Ali ipak, epidemiološka situacija i mjere uvedene zbog pandemije korona virusa su dodatno produbile i intenzivirale kampanju pogoršavanja slike Crne Gore kao turis-tičke destinacije, putem članaka koji predstavljaju Crnu Goru kao skupu i nebezbjednu turističku destinaciju (link) sa prljavim plažama i agresivnim narodom. Mediji takođe pišu da turisti rizikuju da budu prebijeni i da dožive neprijatnosti ako pođu na crnogorsko primorje (link). Takođe ne preporučuju odlazak u Crnu Goru jer postoji određena tenzija koja može prerasti u sukob (link).

https://www.alo.rs/vesti/hronika/skaljarski-kavacki-klan-rat-jovan-vukotic-filip-korac-bozo-spasic-zlatko-nikolic/329675/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/uhapseni-dejan-i-vladimir-na-skolskom-brodu-umesani-i-oficiri-vojske/260247/vesthttps://www.srbijadanas.com/vesti/region/saslusan-predsednik-so-budva-dukanovic-i-njegov-rezim-su-navikli-na-pljacke-ali-budvu-im-dati-necemo-2020-06-19https://www.srbijadanas.com/vesti/region/dok-prebijaju-vladike-i-srbe-milov-sin-se-sepuri-i-siri-biznis-na-stetu-gradana-odose-pare-blazu-u-2019-12-28https://www.srbijadanas.com/vesti/region/vladika-joanikije-dukanovic-proizvodi-neravnopravnost-medu-verama-nasa-prava-su-ugrozena-2020-06-12https://www.srbijadanas.com/vesti/region/crna-gora-na-stubu-srama-tamo-se-bogati-desetak-porodica-ne-trebaju-nam-takvi-u-eu-2019-12-11https://www.blic.rs/vesti/svet/ocekujemo-jos-gora-resenja-crnogorska-vlada-utvrdila-kontroverzni-predlog-zakona-o/6rxrq8xhttps://www.espreso.rs/svet/crna-gora/537663/srpskom-pesniku-izbrisan-nalog-na-fejsbuku-zbog-raspopa-mirasa-atak-na-srbe-u-crnoj-gori-se-nastavljahttps://www.alo.rs/vesti/region/milos-kovic-rezim-mila-dukanovica-pribegao-otvorenom-nasilju/278159/vesthttps://www.espreso.rs/svet/crna-gora/562253/skandal-u-vojsci-crne-gore-svi-vojnici-srpske-nacionalnosti-razoruzani-i-poslati-kucihttps://www.srbijadanas.com/vesti/info/vucic-srpski-narod-u-crnoj-gori-ce-uvek-imati-nasu-pomoc-i-podrsku-2020-06-18https://www.espreso.rs/svet/crna-gora/558773/nova-hapsenja-u-crnoj-gori-u-tivtu-priveden-otac-miajlo-backovic-u-bijelom-polju-protojerej-darko-pejichttps://www.srbijadanas.com/vesti/region/milo-izvodi-vojsku-na-ulice-oficiri-su-dobili-instrukcije-u-pomoc-zvali-hrvate-i-slovence-2020-02-25https://www.espreso.rs/svet/crna-gora/566081/planirali-napad-na-srpske-turiste-uhapseno-17-navijaca-buducnosti-kod-njih-pronadjene-strasne-stvarihttps://www.alo.rs/vesti/region/spisak-pravila-letovanje-crna-gora-korona-virus-putovanje/312518/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/ne-idite-u-crnu-goru-pucaju-raznose-se-i-hoce-da-vas-pokradu/317136/vest


6

7

8

9

10

Čak ni globalna pandemija korona virusa nije snizila ton srbijanskih onlajn medija. Između ostalog, pisali su o tome kako crnogorska vlast nije sposobna da se izbori sa virusom (link) i da je krila broj zaraženih (link). Kada je riječ o korona virusu i mjerama koje je Crna Gora preduzela za suzbijanje infekcije, ističe se narativ: Politička odluka Crne Gore da ne otvori granice sa Srbijom. Taj narativ je istaknut u brojnim izjavama srbijanskih zvanični-ka (link), ali i u nezavisnim medijskim izvještajima koji su pisali da su razlozi koji se kriju iza odluke crnogorskog režima da zatvori granice sa Srbijom političke a ne epidemi-ološke prirode. Glavni kec u rukavu bio je da srpski turisti tamo nisu dobrodošli. (link). U tekstovima se navodilo da vlastima u Crnoj Gori smetaju Srbi i Srpska pravoslavna crkva (link) kao i da su to bili pravi razlozi za zatvaranje granica.

Tekstovi u kojima se obrađivala tema Zakona o slobodi vjeroispovijesti i litija u Crnoj Gori širili su narativ o tome da je situacija u Crnoj Gori nestabilna i da može doći do građanskog rata. Tim narativom se ističe da u Crnoj Gori vlada opsadno stanje, da su putevi blokirani tokom trajanja litija, zatim da se policija obračunava sa ljudima koristeći suzavac i da je Crna Gora na ivici bratoubilačkog rata ili građanskog rata.

Mediji u Srbiji su sa velikom pažnjom pratili parlamentarne izbore u Crnoj Gori koji su se održali 30. avgusta. Širenje negativnih narativa tokom jula i avgusta imalo je cilj za sebe – kreiranje tenzija. Dominantan narativ je bio taj da režim nastavlja sa trodecenijskim aktivnostima krađe i manipulacije izbora (link) da bi ostao na vlasti; , i to kupovinom glasova i ličnih karata (link), , dovođenjem stranaca, najviše sa Kosova (link) i Albanije (link) da bi glasali za DPS i stvaranjem nereda. Međutim, ništa od navedenog nije bilo potkrijepljeno dokazima.

Narativom da režim širi podjele i tenzije i da neće mirno predati vlast, koj je bio zastu-pljen u 99 članaka u septembru, šalje se poruka da režim i vladajuća partija šire podjele (link) među građanima, zasnivajući svoju politiku upravo na tome. Pored toga, okupljan-jem stvaraju tenzije (link) u javnosti, a kao primjer toga je naveden patriotski skup (link). Tim tekstovima se takođe ističe da DPS neće tako lako predati vlast i da će probati na sve načine da to spriječi ili da odloži (kupovina mandata (link), vanredno stanje (link)).

U okviru deset najčešćih narativa bio je i narativ da režim koristi korona virus kao izgovor da zabrani proteste (link). Naglašeno je da se mjere koje se tiču javnog ok-upljanja uvode samo zato da bi se zabranile litije, a ne zbog ozbiljnosti epidemiološke situacije (link).

https://www.espreso.rs/vesti/politika/568397/vucic-nestorovic-i-maric-upravo-sede-zajedno-cela-srbija-trenutno-gleda-u-ova-tri-coveka-uzivohttps://www.blic.rs/vesti/svet/ifimes-crna-gora-prikriva-broj-obolelih-od-korona-virusa/5lns2m0https://www.blic.rs/vesti/politika/vucic-sramota-je-to-sto-je-crna-gora-uradila/fzqeqc6https://www.blic.rs/vesti/politika/brnabic-o-odluci-podgorice-necemo-uvoditi-reciprocne-mere-nasi-gradani-sada-vide-da/498dj2khttps://www.blic.rs/vesti/politika/dacic-za-blic-o-odluci-crne-gore-ovo-je-smesno-sve-gledaju-kroz-problem-koji-imaju-sa/r7506gf%20bhttps://www.alo.rs/vesti/region/milo-dukanovic-hapsi-sve-one-koji-su-protiv-njega/330088/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/ovako-aktivisti-dps-a-otkupljuju-licne-karte-video/334085/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/milovi-prijatelji-sa-istoka-spremaju-veliku-prevaru-za-izbore/336331/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/alo-crna-gora-izbori-albanci/331766/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/covek-koji-je-srusio-mila-otkrio-pozadinu-incidenata-udba-narucila-nemire-u-crnoj-gori-zele-da-stvore-podele/338287/vesthttps://www.alo.rs/vesti/region/spremne-i-palice-za-akcije-huligana-tenzije-u-crnoj-gori-uoci-skupa-crnogorskih-patriota/339207/vesthttps://www.espreso.rs/svet/crna-gora/617961/milo-djukanovic-crna-gora-izborihttps://informer.rs/svet/balkan/546670/milo-moze-odugovlaci-prenos-vlasti-kraja-januara-kakav-manevarski-prostor-ustav-zakon-daju-poslednjem-balkanskom-autokratihttps://www.alo.rs/vesti/region/milo-djukanovic-crna-gora-korona-virus-izbori-vlast-vijesti-podgorica-mediji/341138/vesthttps://www.kurir.rs/region/crna-gora/3425643/milo-zabranjuje-litije-zbog-koronavirusa-djukanovic-u-potpunom-ocaju-ne-bira-sredstva-da-zaustavi-narodhttps://www.alo.rs/vesti/region/dukanovic-krsi-zakon-da-bi-sprecio-litije/318575/vest


Narativi uoči izbora u Crnoj Gori 2020. godine

Pored ovih deset narativa koji su bili dominantno zastupljeni u izvještavanjima srbijanskih medija o Crnoj Gori tokom prethodne godine, doljenave-deni narativi su bili najčešće prisutni uoči parlam-entarnih izbora u Crnoj Gori 2020. godine.

Tokom predizborne kampanje, isticali su se sl-jedeći narativi: Saradnja opozicije može da sruši Đukanovica, Režim se plaši izbora nakon čega će biti smijenjen i narativ koji je parlamentarne izbore predstavio kao borbu za opstanak države.

Proglašenje izbornih rezultata bilo je propraćeno narativima o podjelama u Đukanovićevom DPS-u, o raspadanju DPS-a, za šta su dokaz navodni in-cidenti među predstavnicima te partije, ostavke članova i odbornika, kao i odmotavanje klupka kriminala koji je gušio zemlju.

Postojali su navodi da bi predsjednik Milo Đu-kanović mogao iznenaditi javnost pokušajima podrivanja konstituisanja nove vlade bez DPS-a. Pokušavajući da ostane na vlasti, jedan od mo-gućih scenarija koji su navedeni bilo je proglaša-vanje vandrednog stanja zbog naglog skoka broja zaraženih.

Tokom analize, uočen je narativ da predsjednik Đukanović optužuje predsjednika Vučića i Srbiju za sopstveni gubitak na izborima. S druge strane, sr-bijanski mediji naglašavaju da su Srbija i Crna Gora dvije bratske države koje moraju održati najbolje odnose u regionu.

Iako su srbijanski mediji podržavali tri opozicione koalicije nakon izbora i ukazivali na to da tročlana koalicija zagovara mir i demokratske institucije, na

kraju analiziranog perioda, primjetna je promjena u narativima kada je riječ o novoj većini u Crnoj Gori. Promjena se dogodila zbog potpisivanja Sporazuma od strane lidera tri koalicije 9. sep-tembra nakon čega su od heroja preko noći post-ali izdajnici koji okreću leđa Srbima.


Zaključak

Ova kvantitativna i kvalitativna analiza pisanja sr-bijanskih medija na temu Crna Gora ukazuje na nastojanja da se prave činjenice ukombinuju sa lažima, pretjerivanjima ili izvlačenjem činjenica iz konteksta kako bi se oblikovalo javno mnjenje.

Narativi koji dominiraju u srbijanskim medijima podstiču osjećanja nelagode, nesigurnosti i brige. Ukoliko se osvrnemo unazad, slika Crne Gore kao kriminalne države, mafijaške organizacije u kojoj se krše ljudska prava, a izbori se održavaju pod bro-jnim neregularnostima se u kontinuitetu kreira to-kom prethodnih par godina. Jedina novina je nara-tiv o nesposobnosti države da se izbori sa korona virusom nakon što je pandemija COVID-19 stigla i u naš region.

U medije u kojima dominira propaganda i koji su deklarisani kao apsolutni rekorderi u kršenju novi-narske etike i standarda Savjeta za štampu Srbije spadaju portali poput – Alo, Informer, Kurir, Blic, i Novosti (link).Tenzije u Crnoj Gori započele su usvajanjem Za-kona o slobodi vjeroispovijesti a kasnije i sa liti-jama religijsko-političkog karaktera. Čitav niz srbijanskih medija postao je kreator i filter za ka-nalisanje nekoliko prijetećih narativa u naš medijski prostor. Umjesto da doprinesu smirivanju osjetl-jive situacije u crnogorskom društvu, mediji su je dodatno podgrijali svojim izvještavanjem.

Politički sukob između državnih institucija u Crnoj Gori i Srpske pravoslavne crkve (SPC), usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti, pandemija koro-na virusa i izbori su ključni događaji propraćeni ve-likim brojem narativa u srbijanskim medijima. Srbi-janski mediji fokusirali su se na navodni nedostatak

PCR laboratorije za testiranje i na to da li je Crna Gora krila broj zaraženih.

Kako bi produbili već postojeće tenzije između Podgorice i Beograda, mediji su plasirali nara-tiv da Srbima nije dozvoljen ulazak u Crnu Goru iz političkih razloga a ne zbog epidemiološke situaci-je, naglašavajući da crnogorske vlasti imaju prob-lem sa SPC i Srbima.

Izbori u Crnoj Gori, održani 30. avgusta posta-li su glavna tema srbijanskih tabloida u avgustu, koji su se uključili u izbornu kampanju punim potencijalom.

Istraženi i predstavljeni narativi imali su za cilj po-drivanje demokratije, radikalizaciju političkih pri-lika, umanjenje onoga što je Crna Gora preduzela u borbi protiv korona virusa, podsticanje na borbu za crkvenu imovinu i predstavljanje Crne Gore kao kriminalne i zarobljene države. Takođe, treba na-glasiti da je cilj ovih narativa da probude emocio-nalne reakcije građana koja bi rezultirala dodatnim podjelama i tenzijama.

Takvo izvještavanje dovodi do ozbiljnih predra-suda o Crnoj Gori, njenim građanima i institucija-ma među velikim brojem građana Srbije, ali i Crne Gore kada se uzme u obzir da je čitalačka publika ovih portala velika i u našoj državi. Iz navedenog je očigledno da su srbijanski mediji posvetili veli-ku pažnju Crnoj Gori naročito od početka litija, ali na ekstremno senzacionalistički i zapaljiv način, vrlo često izvlačeći informacije iz konteksta, kršeći novinarsku etiku i moralni kodeks.

http://rs.n1info.com/Vesti/a570765/Savet-za-stampu-U-drugoj-polovini-2019.-oko-5.000-slucajeva-krsenja-kodeksa.html


IntroductionMethodology: Key findings and data:DomainsCommentsNarrativesConclusion

monitoring srbijanskih medija (tema – crna gora) 1 · svetinje, imovina, crkva, hramovi, pljačka...

Documents