monitoring and evaluation training phase 1

Monitoring and Evaluation Training

Phase 1

ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင အကျဖတသးသပျခငး သငတနး

ပထမအဆင

of 41

Outline of the Training

While many manuals and training programs talk about monitoring, evaluation and learning (MEL or MEAL) as being the same, FAO is aiming to make everyone’s work more effective and easier by separating all the different aspects;

Project planning (including project design)

Project implementation

Project monitoring

Project reporting

Project evaluation and;

Project learning which enables us to re-design projects

With all of them being viewed as separate activities using different methods.

FAO will not introduce a new monitoring or reporting system, but will aim to simplify and improve the quality of the existing system and the information that we gather, with more importance on how we do things, as well as what we do.

We will do this by implementing a simpler structure and providing training (this is just the start of the training) that encourages a change of overall methods, information gathering and most importantly a change in how we undertake different activities.

As part of this FAO has adopted a different approach with partners, we are going to listen much more.

This could be re-phrased as a change in the way we look at things – our viewpoint.

of 41

သငတနး အစအစဥ လာထားခကမား

လကစြစာအပ အမားအျပား ႏင သငတနးစမခကမားသည ေစာငၾကညေလလာျခငး၊ အကျဖတသးသပျခငးႏင သငယျခငး (MEL) သည အတတျဖစေၾကာငး ေျပာေနၾကသညအခနမာပင FAO သည လတငး၏ လပငနးမား ပမလြယကေစရန ႏင ပမထေရာကေစရန ရည႐ြယ၍ က႑မား အပငးလက ခြျခားထားသည။

စမကနး အစအစဥ ေရးဆြျခငး (စမကနး ဒဇငး အပါအဝင) စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာင႐ြကျခငး စမကနး ေစာငၾကညေလလာျခငး စမကနး အစရငချခငး စမကနး အကျဖတသးသပျခငး ႏင ကၽြနေတာတ႔ စမကနးက ျပနလည ဒဇငးေရးဆြႏငရနအတြက စမကနးမ သငယျခငး

၄ငးတ႔အားလး ကြျပားျခားနားေသာ နညးလမးမားက အသးျပ၍ သးျခားလႈပ႐ားမႈမား ေဆာင႐ြက ေနသညဟ အထငအျမငခၾကရသည။

FAO သည ေစာငၾကညေလလာျခငး သ႔မဟတ အစရငချခငး စနစအသစက မတဆကေနျခငးမဟတပါ၊ သ႔ေသာ လက႐႐ေနေသာ စနစ၏ အရညအေသြး ႏင ကၽြနေတာတ႔ရ႐စေဆာငးထားေသာ သတငးအခက အလကမား လြယကေစရန ႏင တးတကေစရန ရည႐ြယျခငးႏငအတ ကၽြနေတာတ႔ မညကသ႔ လပေဆာငသည ဆသကသ႔ ဘာကလပသညဆသညမာ ပအေရးႀကးပါသည။

ကၽြနေတာတ႔ ဤအရာက ႐း႐ငးေသာ ဖြ႕စညးတညေဆာကပ ႏင သငတနးမားေထာကပျခငးအားျဖင အေကာငအထညေဖာမည (ဤသညမာ သငတနးအစပငးသာ႐ေသးသည)။ ထသ႔ျပလပျခငးသည နညးလမးအလးစ၏ ေျပာငးလျခငး၊ သတငးအခကအလကမား စေဆာငျခငး ႏင အေရးအႀကးဆးမာ ကြျပားျခားနားေသာ လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈမားက ကၽြနေတာတ႔ မညကသ႔ တာဝနယေဆာင႐ြကသည ဆသညမားက တကတြနးအားတကေစသည။

ဤလကစြ၏ အစတအပငးတစခအေနျဖင FAO သည မတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ကြျပားျခားနားေသာ ခဥးကပမႈမားက လကခကငသးၿပး ကၽြနေတာတ႔သည ေနာကထပခဥးကပမႈမားကလညး ပမလကခသြား ပါမည။

ဤသ႔ျပလပျခငးသည ကၽြနေတာတ႔ လက႐ကငသးေနေသာ အျမငမားက အျခားနညးလမးျဖင ေျပာငးလသြားေစႏငသည။

of 41

How will this be achieved?

FAO will achieve this by simplifying the systems, processes and language used so that projects can be more easily and more effectively monitored and documented.

This will allow information and feedback from those working in the field to be more easily used to learn and to help re-design of the next project.

Through this training FAO will make it quicker and easier to discuss with our partners what information FAO needs, and for our partners to gather that information.

We will also make it simpler to enter this information into the reporting system.

This will make it easier for the information the project staff already know and what FAO asks them to find out, to be passed on to others in Yangon and in the FAO-HQ.

A better system for entering and reporting the information is important so that the information is gathered and reported in way that other people who have never been to Myanmar, and do not understand the situation here will understand.

of 41

ဤ လကစြက ေအာငျမငေအာင ဘယလလပမလ

ဤ စမကနးအတြက ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင မတတမးတငျခငးမားက ပၿပးထေရာကေစရနႏင လြယကေစရနအတြက စနစမား၊ လပငနးစဥမားႏင အသးျပသည ဘာသာစကားမားက လြယကရးရငးေအာငျပလပျခငးအားျဖင FAO သည ဤလကစြက ေအာငျမငေစပါသည။

လကရကြငးဆငးအလပလပေနသမားအတြက သတငးအခကအလကႏင အၾကျပခကမားက အလြယတကအသးျပ ေလလာႏငျပး ေနာင စမကနးဒဇငးမားက ျပနလညျပငဆငေရသားႏငရန ခြငျပေပးသည။

ဤသငတနးေၾကာင FAOအေနျဖင မမတ႔ မတဖကအဖြ႔အစညးမားႏင မမတ႔မညသည သတငးအခကအလကမားလအပသညက လြယလြယကက လငလငျမနျမန ေဆြးေႏြးႏငျပး မမတ႔ မတဖကအဖြ႔အစညးမားအေနျဖငလညး သတငးအခကအလကမားက စေဆာငးႏငမညျဖစသည။

အစရငခစနစအတြငးသ႔ သတငးအခကအလကမားထညသြငးျခငးက လြယကေစရန ရးရငးေအာငလညး ေဆာငရြကမညျဖစသည။

FAO မရာေဖြခငးထားသည သတငးအခကအလကမားႏင စမကနးဝနထမးမားသရထားသည အခကအလကမားက FAO ဌာနခပႏင ရနကနမ အျခားအဖြ႔အစညးမားက ျပနလညသတငးမေဝရာတြင လြယကေအာငေဆာငရြကေပးသည။

ျမနမာႏငငသ႔ မေရာကဖးသမားႏင ျမနမာႏငင၏ အေျခအေနက မသရသမားနားလညႏငရနအတြက စေဆာငးထားသည သတငးအခကအလကမားက အစရငခရာတြင ပမေကာငးမြနသည သတငးအခကအလကထညသြငးျခငးႏင အစရငချခငးစနစသည အေရးၾကးသည။

of 41

What is Planning and Project Design?

Planning is undertaken before a project starts and is the job of staff in the FAO office in Yangon, and sometimes FAO head office, if the project is large or new to FAO, in conjunction with the relevant staff at the project implementation site.

The plan includes what we want to do in the project and what we want to learn from the project.

We will discuss how to design programs and how to re-design programs based on what we learn from the project reporting and evaluation later in this training.

Why separate Monitoring and Evaluation? - 2

Monitoring and evaluation are of course connected, there are many reasons they should be separated, but we will only discuss the main reason.

Monitoring is essentially a routine task, set out in the project planning, and is best described as regularly;

Checking up on how things are going, and;

Making sure we are doing what we said we would do

Then, recording this information in a way that is useful to everyone involved, including staff of FAO and partners, FAO HQ and project donors.

The staff of FAO partner organizations involved in a project know the problems, ways to achieve success, and the difficulties in undertaking a project, because they see it every day as they go about their work. They talk to the people receiving the project and they talk to their colleagues about how to solve problems.

The staff of FAO partner organizations involved in a project are therefore the best people to conduct monitoring. They are also the best people to gather the monitoring information into a report, which we will discuss later in the training.

of 41

အစအစဥေရးဆြျခငးႏင စမကနးဒဇငးဆသညမာ ဘာလ။

အစအစဥေရးဆြျခငးဆသညမာ စမကနးမစခငတြင စတငရျခငးႏင ရနကနမ FAO ဝနထမးမား၏ အလပျဖစျပး တခါတရ FAO ရးခပမ ဝနထမးမားလညးပါဝငသည။ စမကနးၾကးလင သ႔မဟတ စမကနးသည FAO အတြက အသစျဖစလင စမကနးအေကာငအထညေဖာမည ဝနထမးမားႏငပါ ပးတြ၍ လပကငရသညမားရသည။

အစအစဥေရးဆြရာတြင စမကနးအတြငးမမတ႔ ဘာလပခငသညႏင စမကနးမ မမတ႔ ဘာကေလလာ ႏငသညမား ပါဝငသည။

ဤသငတနးေနာကပငးတြင စမကနးမေလလာသရရေသာအခကမားအေပၚမတည၍ စမခကက ျပနလညေရးဆြျခငးႏင စမကနးက မညသ႔ေရးဆြမညက ေဆြးေႏြးမည။

ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင အကျဖတသးသပျခငးက ဘာေၾကာင ခြျခားထားလ။

ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင အကျဖတသးသပျခငးဟာ စပဆကေနပါတယ သ႔ေသာလညး ခြျခားထားရမည အေၾကာငးျပခကမားစြာရေသာလညး ကၽြနေတာတ႔သည အဓကအခကမားကပ ေဆြးေႏြးပါမည။

စမကနးအစအစဥေရးဆြျခငးစတငရာတြင ေစာငၾကညေလလာျခငးသည မျဖစမေန ပမနလပေဆာင ရမည တာဝနျဖစျပး စညးစနစတက အေကာငးဆးေဖာျပရနမာ

လပငနးေဆာငတာမား မညသ႔လညပတေနသညက စစေဆးျခငးႏင ကၽြနေတာတ႔ လပမညဟေျပာထားသညမားက လပေဆာငေနျခငးရမရေသျခာေစရန

သတငးအခကအလကမားက မတသားရာတြင FAO၏ ဝနထမးမားႏင မတဖက အဖြ႔အစညးမား၊ FAO ရးခပႏင စမကနးအလႉရငမား အပါအဝင စမကနးတြငပါဝငေနသမားအားလး အသးျပႏငရမည။

စမကနးတြငပါဝငသည FAO မတဖကအဖြ႔အစညးမား၏ ဝနထမးမားသည ျပနာမား၊ ေအာငျမငေအာငေဆာငရြကႏငမည နညးလမးမားႏင စမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြင ေတြ႔ၾကရသည အခကအခမားက သရရမည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ဝနထမးမားသည ေန႔စဥ အလပအတြငးၾကေတြ႔ေနရေသာေၾကာင ျဖစသည။ ဝနထမးမားသည စမကနးက လကခရရသမားႏင ေျပာဆျပး မမတ႔ ဝနထမးအခငးခငး ျပနာမားမညသ႔ေျဖရငးရမညက ေျပာဆၾကသည။

စမကနးအတြငးပါဝငသည FAO မတဖကအဖြ႔အစညးမား၏ ဝနထမးမားသည ေစာငၾကည ေလလာျခငးျပလပရန အေကာငးဆးဝနထမးမားျဖစသည။ ထ႔အျပင ထဝနထမးမားသည စေဆာငးထားေသာ ေစာငၾကညေလလာထားသည အခကအလကမားက အစရငခစာေရးသားရာတြင အေကာငးဆးေသာသမား ျဖစသညက ဤသငတနးေနာကပငးတြင ေဆြးေႏြးမည။

of 41

Quantitative or Qualitative Indicators, what are they?

Quantitative Indicators are usually numbers – the quantity of something

Quantitative Indicators are essential to document and record so we make sure we are doing what we said we would do, Quantitative Indicators;

Are crucial for assessing and documenting the possibility of change

Provide information on project activities and direct outputs

Provide information to compare project activities and the budget

Provide information to assess the progress of the project

Tell us if all of the activities of the project will be completed and;

Tell us if we will reach the numerical targets in the project design and planning

But;

The number of activities completed, or;

The number of people who participated’ or;

The amount of inputs provided (such as seeds)

Or other similar measurements, which are all quantitative indicators, are not enough to show what is happening or what if anything has changed because of the project;

Quantitative indicators provide the support or ‘validity’ for the Qualitative indicators, and it is these indicators that document change.

of 41

အရညအတြကႏင အရညအေသြး ဆငရာညႊနးကနးမား ဟာ ဘာေတြလ။

အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမားဟာ မားေသာအားျဖင ဂဏနးမား ျဖစပါတယ။ တခခ၏ အရညအတြက

အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမားသည မတတမးႏင မတစမားအတြက အသကျဖစသညအတြက မမတ႔ေျပာထားသည ဘာလပမညက မမတ႔ ေသခာေအာင လပဖ႔လသည။ အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမား

ေျပာငးလမႈျဖစႏငေျခအကျဖတျခငးႏင မတတမးတငျခငးအတြက အလြနအေရးပါသည။ စမကနး လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈမား ႏင တက႐က ရလဒမားအေပၚ သတငးအခကအလကမား

ေထာကပေပးသည။ စမကနး လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈမား ႏင ဘတဂကက ႏႈငးယဥရန သတငးအခကအလကမား

ေထာကပေပးသည။ စမကနး ေအာကျမငတးတကမႈက အကျဖတရန သတငးအခကအလကမား ေထာကပေပးသည။ စမကနး၏ လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈအားလး ၿပးစးပါလမမညဆသညက ကၽြနႏပတ႔အား

ေျပာျပသည။ ကၽြႏပတ႔၏ စမကနး ဒဇငး ႏင အစအစဥေရးဆြျခငး၏ ကနးဂဏနးဆငရာ ပစမတက

ေရာက႐လမမည ဆလင ကၽြနႏပတ႔အား ေျပာျပသည။

သ႔ေသာ

လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈ ကနးဂဏနး အရညအတြက ၿပးစးမႈ သ႔မဟတ

ပးေပါငးပါဝငခသမား၏ ကနးဂဏနး အရညအတြက သ႔မဟတ

ထညသြငးခသည ေထာကပမႈ အရညအတြက (ဥပမာ - မးေစမား စသျဖင)

သ႔မဟတ အလားတ အျခားေသာ တငးတာမႈမား အားလးသည အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမားျဖစၾကၿပး ၄ငးတ႔သည ဘာေတြျဖစေနသလဆသညမား ႏင စမကနးေၾကာင တစခခေျပာငးလသြားလင ဆသညမားက ေဖာျပရန မလေလာကပါ။

အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမားသည အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမားအတြက ေထာကပေပးမႈ သ႔မဟတ ခငလကးေၾကာငးညညႊတျခငးက ေထာကပေပးျခငးႏင ယငး ညႊနးကနးမားသည မတတမးမားက ေျပာငးလသည ညႊနးကနးမားျဖစသည။

of 41

Monitoring Indicators;

We use the project design, the logical Framework or the baseline for selecting monitoring indicators if possible, but sometimes we cannot do this, particularly when it is a;

Emergency relief project

A new type of project, or when;

The project is over a long time span, and many things not connected to the project are likely to change

Therefore indicators can be from of the;

Project design

Logical Framework or;

Baseline, and;

They can be from what we learned in a previous project, or can be added at a later stage, or a combination of everything above.

To identify the indicators, we need to first identify the main areas where measurements are essential and possible, after this we can add extra if we want.

First we have to decide if the indicators will tell you something at the;

Output level - such as number of people that attended a training session, or;

The outcome level - such as what has happened because of the people attending the training

These are discussed more in the next sessions of the training.

of 41

ေစာငၾကညေလလာျခငးဆငရာ ညႊနးကနးမား

စမကနးဒဇငး၊ ယတေဗဒ မေဘာင သ႔မဟတ ေစာငၾကညေလလာျခငးဆငရာ ညႊနးကနးမား၏ အေျချပစထားမႈမား ရခလင အသးျပေသာလညး တခါတရ အသးျပ၍ မရေသာအခနမားရသည။ အသးျပ၍ မရေသာအခနမားမာ-

အေရးေပၚကယဆယေရး စမကနးမား စမကနးအမးအစားအသစမား (သ႔) ဘယအခန အခနၾကာျမငစြာလညပတေနေသာ စမကနးမားႏင စမကနးႏင မပကသတေသာ

အေၾကာငးအရာမား ေျပာငးလႏငသည စမကနးမား

ထ႔ေၾကာင ညႊနးကနးမားသည -

စမကနးဒဇငးမား ယတေဗဒ မေဘာင သ႔မဟတ အေျချပစထားမႈမား ႏင

ညႊနးကနးမားသည ကၽြနေတာတ႔ ယခငစမကနးမားမ ေလလာသငယထားသညမား သ႔မဟတ စမကနးေနာကဆးအဆငတြင ထပမပါဝငလာႏငသညမား သ႔မဟတ အေပၚတြငေဖာျပခသည ႏစမးေပါငးလညး ျဖစႏငသည။

ညႊနးကနးမားက ခြျခားသတမတရန ကၽြနေတာတ႔သည အဓကႏင ျဖစႏငေျခရေသာ တငးတာမႈမားက ေဆာငရြကႏငသည အဓကဧရယာမားက ခြျခားရနလအပသည။ ထ႔ေနာကတြငမ အပတငးတာမႈမားက ထပမ ျဖညစြကလလင ျဖညစြကႏငသည။

ပထမဆးအေနျဖင ညႊနးကနးမားသည ကၽြနေတာတ႔က တခခေျပာျပေနျခငးဟတမဟတက ဆးျဖတရမည -

ရလဒအဆင - သငတနးခနတြက တကေရာကသည သငတနးသားအေရအတြက၊………. သ႔မဟတ

ရလဒအေျခအေန - သငတနးသားမား သငတနးတကေရာကသညအတြက ဘာေတြျဖစပကသြားတယ၊…….

ဤအေၾကာငးအရာမားက သငတနးေနာကပငးအခနမားတြင ဆကေဆြးေႏြးသြားမည။

of 41

Indicators need to be;

Informative: An indicator should be reliable, specific and most importantly

must tell you something you need to know.

Relevant: Indicators need to be closely related to the project activities, but

they are for measuring and / or describing that thing only, nothing else

Adequate: The indicators separate or grouped together, must be ‘good

enough’ to measure progress, but they do not need to be scientific or perfect

Appropriate: Choose the right number of indicators in relation to how reliable

they are, and how essential they are

Practical: The indicator must be practical in relation to the time available,

access, and finances available and they must be able to be interpreted

Enough: Have enough indicators, do not have too many, having too

many just creates unnecessary work

of 41

ညႊနးကနးမားသည လအပသည -

သတငးအခကအလကေပးမႈ။ ။ညႊနးကနးမားသညယၾကညရမည။တကရမည။ အေရးအၾကးဆး အေနျဖငသငသလသညအေၾကာငးအရာက တခခေျပာျပႏငရမည။

သကဆငမႈ။ ။ညႊနးကနးမားသည စမကနးလႈပရားေဆာငရြကမႈမားႏင နးနးကပကပ သကဆငမႈရရမည။ သ႔ေသာ ညႊနးကနးမားသည တငးတာျခငး ႏင(သ႔မဟတ) ေဖာျပခက သးသန႔ျဖစရမည။ အျခားလပေဆာငခကမျဖစရပါ။

ျပညမမႈ။ ။သးျခားညႊနးကနးမား သ႔မဟတ ပးတြထားေသာညႊနးကနး မားသည တငးတာေရးအစအစဥအတြက ျပညမ ေကာငးမြနမႈ ရရမည။ သ႔ေသာ သပၸနညးက သ႔မဟတ ျပညစရန မလအပပါ။

သငေလာမႈ။ ။မနကနသည ညႊနးကနးအေရအတြကက ေရြးခယရာတြင ညႊနးကနးမား၏ ယၾကညရမႈႏင အေရးပါမႈတ႔အေပၚ ဆကစပ၍ ေရြးခယရမည။

လကေတြ႔ကမႈ။ ။အခနေပးႏငမႈ၊ လကလမးမမႈရရႏငမႈ၊ ေငြေၾကးရရႏငမႈ ႏင ဘာသာျပနေပးႏငမႈတ႔အေပၚအေျခခ၍ ညႊနးကနးမားသည လကေတြ႔ကရမည။

လေလာကမႈ။ ။လေလာကသည ညႊနးကနးမားရရမည။ ညႊနးကနး အရမးနညးျခငး၊ အရမးမားျခငးမားသည မလအပေသာ အလပမားက ျဖစေပၚေစသည။

of 41

Qualitative Indicators, what are they?

Qualitative indicators measure and describe the effect of the project on particular people, communities or the target group(s), which are all called beneficiaries. These effects could be intended or unintended, and can be good or bad, negative or positive.

Qualitative indicators describe how the beneficiaries experience the activity, and what happens or what changes as a result of the activity and the experience.

Qualitative Indicators, need to;

Add information about the particular project

Need to be specific and not just talk about the project

Need to show who benefited from or is affected by the project activities, and;

Should separate (disaggregate) who benefits

Depending on the project disaggregation could be according to gender, age, ethnicity, religion, social group, geographic location, target group selection or many other things.

When describing the changes actual real world descriptions are necessary, words like empowered, aware or enhanced do not tell us what we need to know without a real world description of what has changed and what is different because of the change.

What changed?

What is different?

Qualitative indicators can be subjective observations by the person assessing the project about changes in the beneficiaries’ behaviour, or the overall benefit to them. But these observations need to be supported, and this is where the quantitative indicators (quantities and numbers) can provide the support (validity) to the observation that we need.

of 41

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမား ဟာဘာလ။

အရညအေသြးဆငရာညႊနးကနးမားသည အကးခစားခြငရသဟ သတမတသည လတဥးတေယာကခငး၊ လ႔အဖြ႔အစညး သ႔မဟတ သတမတထားသည အဖြ႔အစညးအေပၚတြင စမကနး၏ သတေရာကမႈက ေဖာျပရနႏင တငးတာရန အသးျပသည။ ဤအကးသကေရာကမႈမားသည ရညရြယခကရသည သ႔မဟတ ရညရြယခကမရ၊ အေကာငး သ႔မဟတ အဆး၊ အေပါငး သ႔မဟတ အႏတ ျဖစႏငသည။

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးသည အကးခစားခြငရသ၏ လႈပရားေဆာငရြကမႈအေပၚတြင ခစားရသည အခကမားက ေဖာျပသည။ ထ႔အျပင လႈပရားေဆာငရြကမႈႏင အေတြ႔အၾကမားေပၚတြင မညသ႔ျဖစပကသြားသညႏင ဘာေတြျဖစပကသြားသညက ရလဒအေနျဖင ေဖာျပသည။

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမားသည လအပသည

စမကနးႏငပတသကသည သတငးအခကအလကမား ျဖညသြငးရန စမကနးအေၾကာငးေျပာျခငးမဟတပ တတကကရရနလအပသည စမကနးလႈပရာမႈမားေၾကာင မညသ အကးသကေရာကမႈရသည သ႔မဟတ

မညသအကးရသည က ေဖာျပရန လအပသည မညသအကးရသညက ခြျခားျပသငသည

စမကနးေပၚ မတည၍ ကားမ ဆငရာ၊ အသက၊ တငးရငးသား မးႏြယစ၊ ဘာသာေရး၊ လမႈေရး အပစ၊ ပထဝအေနအထား တညေနရာ၊ ဥးတညအပစ ေ႐ြးခယျခငး သ႔မဟတ မားျပားလေသာ အျခား အခကအလကမား အရ စမကနး အခကအလကမား ခြျခားျခငးျဖစႏငပါသည။

ေျပာငးလမႈက ေဖာျပရာတြင အမနတကယတြင လကေတြ႕ဘဝတြင ျဖစပကေနေသာ ေဖာျပခကသည အေရးႀကးပါသည။ အမနတကယ လကေတြ႕ဘဝ၏ ဘာေတြ ေျပာငးလခၿပလ ႏင အေျပာငးအလေၾကာင ဘာေတြ ကြျပားျခားနားသြားၿပလဆသညက ေဖာျပခက မပါဘႏင စြမးေဆာငႏငစြမး၊ သျမငျခငး သ႔မဟတ တးျမငျခငးစသည စကားလးမားက ကၽြႏပတ႔ သရနလအပသညမားက မေျပာျပႏငပါ။

ဘာေတြေျပာငးလသြားခသလ? ဘာေတြက ကြျပားျခားနားမႈလ?

အကးခစားခြင႐သမား၏ အျပအမအေျပာငးအလ သ႔မဟတ ၄ငးတ႔အတြက အလးစ အကးေကးဇးမားအေၾကာငး စမကနး အကျဖတသ၏ ပဂၢလေလလာေတြ႕႐ခကမ အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမား ျဖစႏငပါသည။ သ႔ေသာလညး ဤေလလာေတြ႕႐ခကမားသည အေထာကအပျဖစရန လအပသညအျပင ကၽြနေတာတ႔လအပေသာ ေလလာေတြ႕႐ခကမားက အေထာကအပ (ခငလကးေၾကာငးညညြတျခငး) က အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမား (အရညအတြက ႏင ဂဏနးမား) က ေထာကပေပးႏငမညျဖစသည။

of 41

Qualitative Indicators measure Actual Change

Qualitative indicators measure the change that has happened because the beneficiaries had a higher crop yield.

Qualitative indicators can describe changes in ‘lifestyle indicators’, such as;

Reduced inter-community violence

Increased food security

Increased economic security

Increased economic opportunity

Increased opportunities for children to attend school because they are not needed to work in the fields and other similar large changes in the quality of life for the person.

Lifestyle indicators are different than ‘normal’ indicators – because they are capable of causing a ‘multiplier effect’. A multiplier effect is when other things (sometimes many other things) happen, because of the initial change.

An example being that when food security is increased, tension in the community decreases, because there is less tension – people feel more secure, so there are less arguments, less conflict and less injuries and therefore less people attending the clinic.

OR

When children do not have to work in the fields so much, they can go to school, therefore the next generation of adults are better educated and more capable of earing a higher income later in life.

Qualitative indicators, might describe what is happening now, or what might happen in the future.

But this all starts and is only possible with the Quantitative information from the monitoring.

of 41

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမား အမနတကယေျပာငးလမႈက တငးတာျခငး

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမားသည ျဖစပကခသည ေျပာငးလမႈမားက တငးတာသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ အကးခစားခြင႐သမားသည ထြကႏႈနးတးခေသာေၾကာငျဖစသည။

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမားသည လေနမႈပစ ညႊနးကနးမား၏ ေျပာငးလမႈမားက ေဖာျပႏငသည

လ႔အဖြ႔အစညးအတြငး အၾကမးဖကမႈမား ေလာချခငး စားနပရကၡာလျခမႈ တးျမငျခငး စးပြားေရးလျခမႈ တးျမငျခငး စးပြားေရးအခြငအလမးမား တးျမငျခငး ကေလးမားအတြက ေကာငးတကႏငမည အခြငအေရး ျမငတငေပးသည

အဘယေၾကာငဆေသာ ကေလးမားသည လပငနးခြငထတြင အလပလပစရာမလသည အတြကႏင လေနမႈအရညအေသြးအတြက ထသ၏ အျခားတညေသာ ၾကးမားသည ေျပာငးလမႈမားေၾကာငျဖစသည။

လေနမႈပစညႊနးကနးမားသည သာမနညႊနးကနးမားႏင ကြျပားပါသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ လေနမႈပစ ညႊနးကနးမားတြင ဆငပြားအကးသကေရာကမႈရေသာေၾကာင ျဖစသည။ အျခားေသာ အရာမား (တစခါတစရတြင မားျပားလေသာ အျခားအရာမား) ျဖစပကေသာအခနတြင ဆငပြားအကး သကေရာကမႈေၾကာင ကနဥးေျပာငးလမႈျဖစေပၚသည။

ဤအရာက ဥပမာေပးရလင စားနပရကၡာ ဖလမႈတးတကလာေသာအခါ လ႔အဖြ႕အစညးထတြင တငးမာမႈ မား ေလာကလာသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ တငးမာမႈမား ေလာလာသညအခါ လမားသည လျခ စတခမႈ ပမခစားလာရသည။ ထ႔ေၾကာင ျငငးခမႈမားနညးလာၿပး ပဋပကၡ ႏင ထခကမႈမား နညးလာေသာ ေၾကာင လမား ေဆးခနး၊ ေဆး႐သြားရျခငးမား ေလာနညးလာသည။

သ႔႔မဟတ

ကေလးမား လပငနးခြငထတြင အလပလပရျခငး နညးလာေသာအခါ ေကာငးသ႔သြားႏငသည။ ထ႔ေၾကာင မးဆကသစလငယမားသည ပမပညာတတလာၿပး ပကဆ႐ာႏငသညစြမးရည ပလာၿပး ဘဝတြင ျမငမားသည လပခလစာ ပမရ႐လာႏငမည။

အရညအေသြးဆငရာ ညႊနးကနးမားသည ယခလက႐တြင ဘာျဖစေနသည သ႔မဟတ အနာဂတတြင ဘာျဖစႏငမညဆသညက ေဖာျပႏငသည။

သ႔ေသာလညး ေစာငၾကညေလလာျခငးမ အရညအတြကဆငရာ ညႊနးကနးမား ႏငသာလင ဤအရာအားလးစတငႏငၿပး ျဖစႏငေခ႐မညျဖစသည။

of 41

Monitoring is not unusual; we all do it all the time.

We monitor just about everything we do in our everyday life, and we certainly monitor the important things in life.

We monitor our children for their health, happiness and wellbeing

We monitor the food we eat to make sure it is not spoilt

We monitor our own health, and our relationships

We monitor the weather, and;

We monitor the political situation to mention only a couple of things

In these daily routines, we use a Baseline: what is ‘normal’ in the circumstances, so that we know if things are staying the same and;

Indicators: These are what we check to assess if things are normal, or something is changing, and if it is changing how much it is changing.

Everyday indicators we use all the time are based on things like;

The changes in behaviour of a healthy baby or child

The colour and smell of food

The colour of the clouds in the sky, or;

What is happening on the news we see and listen to on our phones and the TV

These indicators help us decide what steps to take next:

Should we take our child or baby to the clinic?

Should we throw away the smelly, funny coloured food?

Should we take an umbrella when we go out for the day, or;

Should we do something different today because of what we heard this morning

of 41

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည ပမနအလပျဖစပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ ေန႔တငးလပေနတ အလပျဖစပါတယ။

ကၽြနေတာတ႔သည ကၽြနေတာတ႔၏ေန႔စဥဘဝတြင အရာအားလးက ေစာငၾကညေလလာၾကပါသည။ ထ႔အျပင ဘဝအတြက အေရးၾကးသည အခကမားကလ ေစာငၾကညေလလာပါသည။

ကၽြနေတာတ႔သည ကၽြနေတာတ႔ ကေလးေတြရ ကနးမာေရး၊ ေပာရႊငမႈႏင သာယာဝေျပာေရး တ႔က ေစာငၾကညေလလာပါသည။

ကၽြနေတာတ႔သည ကၽြနေတာတ႔စားေသာကသည အစားအေသာကမား ေကာငးမြနမႈရရနကလ ေစာငၾကညေလလာၾကပါသည။

ကၽြနေတာတ႔သည မမကယတင၏ ကနးမာေရးႏင ပတသကဆကႏြယမႈမားက ေစာငၾကညေလလာပါသည။

ကၽြနေတာတ႔သည ရာသဥတကလညးေစာငၾကညေလလာသည။ ကၽြနေတာတ႔သည အခ႕ေသာ အေၾကာငးအရာမားက ေဖာျပရန ႏငငေရးအေျခအေနမား

ကလညး ေစာငၾကညေလလာသည။

ယခကသ႔ေသာ ေန႔စဥလပငနးစဥတာမားတြင ကၽြနေတာတ႔သည အေျချပစထားျခငးမားက အသးျပသည - အေၾကာငးအရာမားသည တညေသာ အေနအထားတြင ႐ေနလင အေျခအေနမားတြင ပမနဆတာ ဘာလ ဆသညက ကၽြနေတာတ႔ သႏငသည။ ဤသ႔ျဖင

ညြနးကနးမား - အေၾကာငးအရာမားသည ပမန သ႔မဟတ တစခခေျပာငးလသြားလင အကျဖတရန ကၽြနေတာတ႔ စစေဆးသညအရာမားျဖစသည။ ထ႔အျပင ထအရာသည ေျပာငးလသြားလင မညမေျပာငး လသြားသညကလညး သႏငသည။

ကၽြနေတာတ႔အခနတငးေန႔စဥသးေနေသာ ညႊနးကနးမားသည ေအာကပါအေၾကာငးအရာမား ေပၚတြင အေျခခသည။

ကနးမာေသာ ကေလးငယတစဥး သ႔မဟတ ကေလး၏ အျပအမ အေျပာငးအလမား အစားအစာ၏ အန႔ႏင အေရာင ေကာငးကငမ တမ၏ အေရာင သ႔မဟတ ကၽြနေတာတ႔ ဖနး ႏင ႐ပျမငသၾကားမ ျမငေန နားေထာငေနရေသာ ျဖစပကေနသည

သတငးမား

ဤညြနးကနးမားသည ကၽြနေတာတ႔ ေနာကတစဆငသြားရနအတြက ဆးျဖတမႈမားက ကညေပးၾကသည။

ကၽြနေတာတ႔ ကေလးငယ သ႔မဟတ ကေလးက ေဆးခနးပ႔သငသလား? အန႔မေကာငး အေရာငေျပာငးသြားေသာ အစားအစာမားက လႊတပစသငသလား? ဒေန႔ အျပငသြားရင ထးယသြားသငသလား သ႔မဟတ ဒမနကၾကားလကရသည သတငးေၾကာင ဒေန႔ မတတာတစခခ လပသငသလား

of 41

How do we Monitor things in projects?

Monitoring project activities, projects and programs is based on a similar logic as what we use in everyday life.

We monitor projects so that we know if things are working and if things are changing, they could be getting better, they could be getting worse or maybe they are just different, and we need to find out why.

We monitor to look for signs of change / what is the same / what is different, we compare the situation today with how things were yesterday, last season or last year. From this we know if things are changing or staying the same.

Monitoring can help good programs become better, and can help programs that are on not working out get back on the right track.

Without monitoring (and reporting), it is difficult to justify keeping on doing what we are doing, or why the donors should continue supporting the project.

Monitoring is not always done to produce empirical (precise or scientific) evidence that is 100% correct, sometimes we can do this (such as when we provide seeds and other direct inputs, or how many people attended training), and when we can it is great.

But sometimes we gather information that is reliable, relevant, practical and informative, and that is the best we can do.

The monitoring provides the evidence on the ground, we will talk about next.

of 41

စမကနးမားတြင ကၽြနေတာတ႔ ေစာငၾကညေလလာျခငးက ဘယလလပမလ?

စမကနး လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈမား၊ စမကနးမား ႏင စမခကမားက ေစာငၾကညေလလာျခငးသည ကၽြနေတာတ႔ ေန႔စဥဘဝတြင အသးျပေနေသာ တညေသာ သေဘာတရားမားေပၚတြင အေျခခသည။

ကၽြနေတာတ႔သည စမကနးမားက ေစာငၾကညေလလာၾကသညအတြက အေၾကာငးအရာမားသည ပမနလပေဆာငေနျခငးႏင ေျပာငးလခသညရေသာ ေကာငးသညဘကက ေျပာငးလလာသည။ အကယ၍ ဆးသညဘကသ႔ေျပာငးလသြားလင သ႔မဟတ မတညေတာလင ကၽြနေတာတ႔သည ဘာေၾကာင ေျပာငးလ၊ မတညေတာသညက အေျဖရာႏငမည။

ကၽြနေတာတ႔သည ေျပာငးလမႈ သေကၤတမား - ဘယဟာေတြကတလ၊ ဘယဟာေတြက မတေတာဘးလ က သရရနအတြက ေစာငၾကညေလလာၾကသည။ ထ႔ေနာက ကၽြနေတာတ႔သည ယေန႔လကရ အေျခအေနႏင မေန႔ကအေျခအေန၊ ျပးခတရာသက အေျခအေန သ႔မဟတ မႏစက အေျခအေနတ႔ႏင ႏႈငးယဥျပး အေျခအေနမားသည ေျပာငးလေနသည၊ တညသညက သရႏငသည။

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည ေကာငးမြနသည စမကနးက ပမေကာငးမြနေအာင ႏင အစအစဥမကသည စမကနးမားက အစအစဥတကျပနျဖစလာေအာင ကညေပးႏငသည။

ေစာငၾကညေလလာျခငး(အစရငချခငး)မရလင ကၽြနေတာတ႔ လပေနတာေတြက ဆကလက လပေဆာငရနႏင ကညေထာကပသမားမလညး စမကနးက ဆကလကကည ေထာကပေပးရန ဆးျဖတဖ႔ ခကခလမမည။

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည ၁၀၀% မနကနသညဆေသာ လကေတြ႔ကေသာ(တကေသာ သ႔မဟတ သပၸနညးကေသာ) အေထာကအထားမားက အျမမေဖာျပေပးႏငပါ။ တခါတရ ေတာ ကၽြနေတာတ႔ လပႏငပါသည (ကၽြနေတာတ႔ မးေစမားႏင အျခားေသာတကရက သြငးအားစမားက ေထာကပေပးသညအခါ သ႔မဟတ သငတနးက လဘယႏစေယာကလာတကသလ ကသ႔ေသာကစၥမားတြင) ႏင ကၽြနေတာတ႔ လပႏငေသာအခါတြင လပသညမာ ေကာငးသည။

သ႔ေသာလညး တခါတရတြငေတာ ကၽြနေတာတ႔သည ခငလေသာ၊ သကဆငေသာ၊ လကေတြ႔ကျခငးႏင သတငးအခကအလကေပးႏငေသာ သတငးမားက စေဆာငးႏငျပး ဤအရာသည ကၽြနေတာတ႔ အေကာငးဆး လပႏငသည အရာျဖစသည။

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည လပငနးခြငတြငရသည အေထာကအထားမားက ေထာကပေပးသည။ ဤအေၾကာငးက ကၽြနေတာတ႔ ေနာကပငးတြင ေဆြးေႏြးၾကမည။

of 41

Monitoring is based on the ‘evidence on the ground’

The evidence needs to be something you can either see, count, smell, or hear, the evidence informs the indicator.

Monitoring is about observing and describing - reality – to do this we measure ‘tangible’ results, or actual events.

The ‘evidence on the ground’, will be used to test and justify the principles behind the project, and the project’s design, planning, implementation, and selection of objectives.

Field workers involved in projects have detailed knowledge about the activities, progress and changes happening, BUT this information can be lost on the way from the experiences and memories of each person before it gets collected.

This is why we need a system or standard way of gathering, retaining and working with the information that people involved in projects already have.

Monitoring systems can be dynamic or static;

Dynamic means they change as the project moves through different stages

Static means they stay the same all the way through the project

For all the reasons we have discussed, FAO and project partners need to monitor our work, and we need to monitor our work in a formal structured way.

This structure is often based on a version of a Logical Framework Analysis (LFA), which we will talk about later in the training.

of 41

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည ‘လပငနးခြငအတြငးမ အေထာကအထား’ ေပၚတြင အေျခခသည

အေထာကအထားမားသည ညႊနးကနးမားက ညႊနျပၿပး ၄ငးအေထာကအထားမားသည ျမငႏငရမည၊ ေရတြကႏငရမည၊ အနခႏငရမည၊ သ႔မဟတ ၾကားႏငရမည ျဖစသည။

ကၽြနေတာတ႔သည ျမငသာသည ရလဒ သ႔မဟတ အမနတကယ အျဖစအပကက တငးတာျခငးျဖင ေစာငၾကညေလလာျခငးသည အမနတကယျဖစပကေနသညမားက ေလလာျခငးႏင ေဖာျပျခငး ျဖစသည။

လပငနးခြငအတြငးမ အေထာကအထားမားသည စမကနး၏ ေနာကကြယတြငရသည စညးမဥးစညးကမးမားႏင စမကနးဒဇငး၊ အစအစဥေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငး ႏင ရညရြယခကမားေရြးခယျခငး က စမးသပရနႏင မနကနေၾကာငးသကေသျပရန အသးျပသည။

စမကနးအတြငး အလပလပေနသည ဝနထမးမားသည စမကနးႏင ပတသကသည လႈပရားမႈမား၊ လပငနးစဥမားႏင ေျပာငးလမႈမားအတြက အေသးစတအခကအလကမားက သရေသာလညး ၄ငးတ႔ သရထားသညအခကအလကမားသည တဥးတေယာကခငးစ၏ မတဥာဏႏင အေတြ႔အၾကမားေပၚ မတည၍ ထအခကအလကမားက မတတမးမတငရေသးခငတြင ေပာကပကသြားႏငသည။

ထ႕ေၾကာင စမကနးတြငပါဝငေနသည သအားလးဆမ စမကနးႏင ပတသတသည လပငနးအခကအလကမားက စေဆာငးႏငသည စနညးလမး သ႔မဟတ နညးစနစတခ လအပသည။

ေစာငၾကညေလလာျခငးစနစသည တညၿငမသည သ႔မဟတ ေျပာငးလႏငသည။

ေျပာငးလႏငသည ဆသညမာ စမကနးေပၚမတည၍ မတညသညအဆငတြင ေျပာငးလႏငသည။ တညၿငမသည ဆသညမာ စမကနးတေလာကလးတြင မေျပာငးလပ တညၿငမေနသည။

ကၽြနေတာတ႔ ေဆြးေႏြးခသည အေၾကာငးျပခကမားေၾကာင FAO ႏင စမကနး မတဖက အဖြ႔အစညးမားမ ကၽြနေတာတ႔၏ အလပမားက ေစာငၾကညေလလာရန လအပျခငးႏင ကၽြနေတာတ႔ကယတငလညး ကၽြနေတာတ႔ လပကငေနသည အလပမားက နညးစနစတက ေစာငၾကညေလလာရနလအပသည။

ဤနညးစနစသည ယတကေသာမေဘာငခြျခမးစတျဖာမႈ (LFA) ဗားရငးက အေျခခထားျခငးျဖစျပး ဤအေၾကာငးက သငတနး၏ ေနာကပငးအခနမားတြင ေဆြးေႏြးၾကမည။

of 41

But First – how we do things is just as important and what we do;

Monitoring is much more than a system, it is about a way of doing things, and the way of doing monitoring could be called a monitoring attitude. The methods chosen to monitor something should be designed to fit;

The specific requirements of the project

The size of each project

The capacity of each organization involved

What we hope to learn, and very importantly;

The operational context, such as - is it safe to do this?

Monitoring should be practical, participatory, ensure quality in the project, and give other people insight into the project.

A monitoring system may look impressive, but it is only valid if:

It is understood by those using it

It is actually used, and used regularly

It is adapted or changed if it is not working properly, and;

If it manages to produce relevant information which informs us about the project activities and progress, in a way that the information can be collated later for reports

of 41

ပထမဆးအေနျဖင - ကၽြနေတာတ႔ ဘယလလပသလဆတာသည ဘာလပလဆတာကသ႔ အေရးၾကးသည

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည နညးစနစတခထကပပါသည။ ေစာငၾကညေလလာျခငးသည တခခက လပေဆာငရမည နညးလမးျဖစပါသည။ ဤကသ႔ လပေဆာငျခငးက ေစာငၾကညေလလာျခငး သေဘာတရားဟလ ေခၚပါသည။ ေစာငၾကညေလလာျခငးအတြက ေရြးခယထားသည နညးလမးသည ေအာကပါအခကမားႏင သငေတာရမညျဖစသည။

စမကနးအတြက တကသည လအပခကမား စမကနးတခခငးစ၏ အရြယအစားမား ပါဝငသည အဖြ႔အစညးမား၏ စြမးေဆာငရညမား အေရးအၾကးဆးျဖစသည ဘာေတြက ေလလာႏငမညဟ ေမာလငထားခကမား လျခ စတခရမႈ ရလား ကသ႔ေသာ လပငနးလညပတရမည အေၾကာငးအရာမား

ေစာငၾကညေလလာျခငးသည လကေတြ႔ကရမည၊ ပါဝငပးေပါငးေဆာငရြကရမည၊ စမကနး၏ အရညအေသြးက အာမခႏငရမည ႏင စမကနးအတြငးသ႔ အျခားသမား၏ အေတြးအသအျမင အၾကဥာဏမားက ပပးေပးရမည။

ေစာငၾကညေလာလာေရးစနစသည အရမးေကာငးခငေကာငးေနပါလမမည သ႔ေသာ ေအာကပါ အခကမား ပါဝငမသာလင ကးေၾကာငးညညႊတခငလသည ေစာငၾကညေလလာမႈစနစ ျဖစပါလမမည။

အသးျပသညသမား နားလညႏငရမည။ အမနတကယအသးျပရနႏင ပမနအသးျပေနရမည စနစက လပေဆာငခကမေကာငးလင ေျပာငးလ သ႔မဟတ လကဖကေအာင ျပငဆငရမည အစရငခစာအတြက သမးဆညးထားႏငမည စမကနးလႈပရားမႈမားႏင လပငနးစဥမားႏင

သကဆငသည အခကအလကမားက ကၽြနေတာတ႔က ေပးႏငရမည။

of 41

Measuring Change using Qualitative Indicators

Projects that involve people, have a personal, group or community component, and this almost always involves getting people to do things differently than they did in the past.

Projects with skills training, or workshops with information sharing or awareness raising cannot be measured only by documenting the project activities, such as attending the training and then assuming something changed, or there was an outcome of some type.

To measure if there was a change we need to measure ‘intangible’ results or Qualitative results, such as changes in people’s attitude or behaviour which tell us that something has changed.

To do this we both ask and look at what people do differently because of the project, and what actually changed (the evidence) because of doing something differently.

It is not as easy to measure to measure ‘intangible’ results as it is to measure ‘tangible’ results such as numbers like we did in the monitoring.

When using Qualitative measurements the most important thing is to describe who the change is for, is it;

For the person who attended the training or the workshop

OR

Someone else, and;

How did the training, the activity or the workshop cause the change in the person or community?

of 41

အရညအေသြးဆငရာညႊနးကနးမားက အသးျပ၍ ေျပာငးလမႈမားက တငးတာျခငး

စမကနးတြငပါဝငသည လတငးတြင လပဂၢလတဥးျခငး၊ အဖြ႔အစညးလက သ႔မဟတ အသငးအဝငးတ႔၏ အေတြ႕အၾကမား႐ျပး ဤ အေတြ႔အၾကမားေၾကာင ၄ငးတ႔ အရငကျပလပခသညအရာမားႏင မတသည အေၾကာငးအရာက ျပလပေစသည။

ကၽြမးကငမႈ သငတနး သ႔မဟတ အသပညာေပးေဟာေျပာပြ သ႔မဟတ သတငးအခကအလကေဝမသည အလပရေဆြးေႏြးပြမား ပါဝငသည စမကနးမားက သငတနးတကျခငးႏင တခခေျပာငးလသြားသညဟယဆျခငး သ႔မဟတ ပစတမးမးျဖင ရလဒထြကလာသည ကသ႔ေသာ စမကနး လႈပရားမႈမားက မတတမးတငျခငးတမးတညးျဖင မတငးတာႏငပါ။

တခခေျပာငးလသြားသညဟ ကၽြနေတာတ႔က ေျပာျပႏငသည လတဥးဥး၏ သေဘာထား သ႔မဟတ အျပအမ ေျပာငးလမႈကသ႔ေသာ အရညအေသြးဆငရာညႊနးကနး သ႔မဟတ ရပပငးဆငရာအားျဖင ထငသာေအာင မျပႏငသညအကးရလဒက တငးတာရန လအပသညအခနတြင ေျပာငးလသြားေၾကာငး ျပသရနအတြက တငးတာရန အသးျပသည။

ဤအရာက ျပလပရနအတြက ကၽြနေတာတ႔သည စမကနးေၾကာင လေတြ ဘာေတြေျပာငးလပသလႏင တခခေျပာငးလပသညအတြကေၾကာင သကေသအေထာကအထားအေနျဖင လကေတြ႔တြင ဘာေတြေျပာငးလသြားလ ဆတာက ေမးခြနးေမးျခငးႏင ၾကညရႈျခငး ႏစမးလးျပလပရမည။

ကၽြနေတာတ႔ ေစာငၾကညေလလာျခငးမာျပလပသည ကနးဂဏနးမားက႔သ႔ေသာ ျမငသာထငသာရမည ရလဒမားက တငးတာသက႔သ႔ ျမငသာထငသာမရသည ရလဒမားက တငးတာရန မလြယကေပ။

အရညအေသြးတငးတာခကမားက အသးျပရာတြင အေရးအၾကးဆးအခကမာ ေျပာငးလမႈမာ မညသအတြကျဖစသညက ေဖာျပရနျဖစသည။

အလပရေဆြးေႏြးပြ သ႔မဟတ သငတနးတကေရာကသည သအတြကလား။

သ႔မဟတ

တျခားတေယာကအတြကလား ႏင

သငတနး၊ လပရားမႈ သ႔မဟတ အလပရေဆြးေႏြးပြမားသည လတဥး သ႔မဟတ လ႔အသငးအဝငးတခက မညသ႔ ေျပာငးလသြားေစသလ။

of 41

Examples of Qualitative Indicators

OK we had some workshops or some training sessions, and we had a lot of people at the workshop or training, but did this actually produce a change in;

Attitudes

Behaviour

Ways of doing things or actions?

OR

Was the workshop interesting but then not used because it was too complex, or not relevant?

If the information delivered was used, how was it used? Many times information is used differently to what we intended.

This can be assessed by asking;

How has the person, group or community acted or reacted differently?

Have they made new strategies? New methods of doing things?

OR

Has something else happened that nobody expected?

Systematic documenting of what is called behavioural change or social change involves asking people open-ended questions (questions you cannot answer yes or no), noting the different answers, and finding a way to understand and report on the answers.

When the answers are collated (grouped together) and reported they are called findings.

Qualitative findings are different than Quantitative measurements, they tell a story, this does not mean that they are unreliable, they are just different.

of 41

အရညအေသြးဆငရာညႊနးကနး ဥပမာမား

ဟတပါျပ။ ကၽြနေတာတ႔ အလပရေဆြးေႏြးပြအခ႕န႔ သငတနးအခ႕ ဖြငခ႔သည။ ထသငတနးန႔ အလပရေဆြးေႏြးပြတြင လေတြအမားၾကးပါဝငခပါသည။ သ႔ေသာ ဤသငတနးန႔ အလပရေဆြးေႏြးပြေတြက ေအာကပါအေၾကာငးအရာမားက အမနတကယ ေျပာငးလေစခပါသလား။

စတေနသေဘာထား အျပအမမား ျပမလပကငသည နညးလမးမား

သ႔မဟတ

အလပရေဆြးေႏြးပြသည စတဝငစားဖ႔ေကာငးပါသလား။ ထ႔အျပင အလပရေဆြးေႏြးပြသည မသကဆင၍ သ႔မဟတ အရမးရပေထြးေန၍ အသးျပ၍ မရပါသလား။

ေပးပ႔လကသည သတငးအခကအလကက အသးျပလင မညသ႔အသးျပပါသလ။ အၾကမေတာေတာမားမားတြင ေပးပ႔လကသည သတငးအခကအလကမားက မမတ႔၏ ရညရြယခကအေပၚမတည၍ မတညစြာ အသးခၾကပါသည။

ဤအသးျပျခငးမားက ေအာကပါအေၾကာငးအရာမား ေမးျခငးအားျဖင ဆနးစစႏငပါသည။

လတဥးျခငး၊ အဖြ႔အစညး၊ အသငးအဝငးက မညသ႔ ျပမ သ႔မဟတ တ႔ျပနပါသလ။ သတ႔ေတြ ဗဟာအသစေတြ ျပလပၿပးၿပလား။ ျပမလပေဆာငမႈ နညးစနစအသစမား

သ႔မဟတ

တဥးတေယာကမ မေမာလငထားတ အျဖစအပကေတြ ျဖစပကေနျပလား။

နားလညႏငမည အစရငခစာေပၚမာ အေျဖမားႏင မတညသည အေျဖမားက မတသားထားသညမား၊ (မနသည မားသညဟ ေျဖဆ၍ မရသည) အဖြငေမးခြနးမားေမးျခငးပါဝငသည အျပအမေျပာငးလမႈ သ႔မဟတ လမႈေရးဆငရာေျပာငးလမႈဟ ေခၚသညမား နညးစနစတက မတတမးတငျခငးတြင ပါဝငသည။

အေျဖမားအားလးက စေဆာငးျပးေသာအခါ အစရငချခငးက ေတြ႔ရခကမားဟ ေခၚသည။

အရညအေသြးဆငရာေတြ႕ရခကမားသည အရညအတြကဆငရာ တငးတာခကမားႏငမတညပါ။ သတ႔သည ျဖစပကခသညမားကေဖာျပသည။ သ႔ေပမ သတ႔က မယၾကညရဟ အဓပၸါယမသကေရာကပါ။ သတ႔ ႏစခ မတညၾကျခငးသာ ျဖစပါသည။

of 41

Make sure the Qualitative Indicators say something;

An ‘intangible’ result reported as ‘Capacity building has enhanced organizational development’ or “The training increased the knowledge of the participants’, is not a result or output, it is just changing the wording a project objective or goal.

The statement above may be true but it does not tell us what actually happened because of the capacity building, OR what development changed, OR what happened because of the increased knowledge, and WHY.

An example is needed to show us the actual result, and what that results means.

To do this we ask WHO, WHAT, WHEN and HOW? And we make the sentence alive (active), for example;

Three members of the regional association of rice growers attended the capacity development workshops, and because of this they changed the way that they do things in their village. They changed the planting methods, and the use of fertilizer and this resulted in an increase in production of 20%.

The Past and the Future

The statement above is talking about the past, it has already happened.

If you are going to talk about something that has not yet happened, something in the future, you need to have a direct quote. You need to write exactly what the person or group said, it is their statement that you are reporting, their intention to do something.

of 41

အရညအေသြးဆငရာညႊနးကနးမားသည တခခကေဖာျပသညက ေသျခာေအာငလပပါ။

‘စြမးေဆာငရညျမငတငျခငးသည အဖြ႔အစညးတးတကမႈက ေထာကပေပးသည’ သ႔မဟတ ‘သငတနးသည သငတနးတြငပါဝငသညသမား၏ အသပညာမားက တးျမငေပးသည’ က႔သ႔ေသာ မျမငသာသည ရလဒတ႔ အစရငချခငးသည ရလဒ သ႔မဟတ ထတကနမဟတပါ။ သတ႔သည စမကနး ရညရြယခက သ႔မဟတ ရညမနးခကက ေျပာငးလမည စာသားမားျဖစသည။

အထကတြင ေျပာခသည စာေၾကာငးသည မနခငမနေနေပလမမည။ သ႔ေသာ စြမးေဆာငရညတးျမငမႈေၾကာင ဘာေတြအမနတကယ ျဖစပကသြားတယ သ႔မဟတ တးတကမႈက ဘာေတြေျပာငးလသြားတယ သ႔မဟတ အသပညာတးတကမႈေၾကာင ဘာေတြျဖစပကသြားတယႏင ဘာေၾကာငျဖစပကသြားတယ က မေျပာျပပါဘး။

ဥပမာသည အမနတကယရလဒႏင ရလဒ၏ အဓပၸါယက ေဖာျပရနလအပသည။

ဤအရာမားက ျပလပရန ကၽြနေတာတ႔ ဘယသလ၊ ဘာလ၊ ဘယအခနလ ႏင ဘယလလ က ေမးရမည။ ထ႔အျပင စာသားမားကလညး စတဝငစားမႈရေအာင ျပလပရမည။ ဥပမာ -

ေဒသဆနစပါးစကပးေရးအသငးမ အသငးဝငသးေယာကသည စြမးေဆာငရည ျမငတငမႈ အလပရေဆြးေႏြးပြက တကေရာကၾကသည။ ထသငတနးေၾကာင သတ႔ ေကးရြာတြင လပကငေနသည အျပအမမားေျပာငးလသြားသည။ သတ႔ရ စကပးေရးနညးစနစ၊ ေျမၾသဇာအသးျပပက ေျပာငးလလကသညအတြက ရလဒအေနျဖင စကပးထတလပမႈ ၂၀% တးတကလာခသည။

အတတႏင အနာဂတ

အေပၚမ စာေၾကာငးသည အတတတြင ျဖစပကခသည အေၾကာငးက ေျပာျပသည။ ထအရာသည ျဖစပကချပးျပျဖစသည။

အကယ၍ သငသည မျဖစပကေသးသည အနာဂတ တစတခအေၾကာငးေျပာခငလင တကရကကးကားခက ရရနလအပသည။ သငသည လတဥး သ႔မဟတ အဖြ႔အစညးတခေျပာသည အေၾကာငးအရာမားက အတအကေရးရနလအပသည။ အစရငထားသညအေၾကာငးအရာသည လတဥး သ႔မဟတ အဖြ႔အစညးတခကေျပာသည ၄ငးတ႔၏ တစတခက လပခငသည ရညရြယခကျဖစရမည။

of 41

What is Evaluation?

Evaluation is essentially research, we have questions to answer that cannot be answered with a yes or a no, and therefore we do research (conduct an evaluation) to answer questions, such as;

Did we plan the project properly?

Did we do good job?

Did we reach out to the right people?

What has improved or changed, because of the project?

What could we have done better?

So that we can answer these sorts of questions, and learn things to improve our planning, monitoring and reporting systems, evaluations have a completely different methodology and process, and should be undertaken by someone who is not involved in the project.

The reason we need someone who is not involved in the project, is so that we need to get an independent viewpoint or independent opinion and assessment of the project.

We learn from everything we do, and therefore everything we do teaches us how to do it better next time;

BUT

Doing an evaluation is how we find out things we did not know to ask, we do this by letting people tell us, that is why we cannot use just lots of questions we have to ask questions with no easy answer and listen.

of 41

အကျဖတသးသပျခငးဆသညမာ ဘာလ။

အကျဖတသးသပျခငးသည မရမျဖစ သေတသနျဖစသည။ ကၽြနေတာတ႔တြင မားသည သ႔မဟတ မနသညဟ ေျဖဆ၍ မရသည ေမးခြနးမားရသည။ ထသ႔ေသာ ေမးခြနးမားက ေျဖရနအတြက ကၽြနေတာတ႔ သေတသန( အကျဖတသးသပရန) လပၾကသည။ ေမးခြနးမားမာ -

ကၽြနေတာတ႔ စမကနးက ေသေသခာခာ အစအစဥဆြထားလား။ ကၽြနေတာတ႔ လပေဆာငခက ေကာငးလား။ ကၽြနေတာတ႔ မနကနသည သဆက ေရာကရလား။ စမကနးေၾကာင ဘာေတြတးတက သ႔မဟတ ေျပာငးလသြားလ။ ကၽြနေတာတ႔ ဘာေတြပေကာငးမြနေအာင လပႏငမလ။

ထ႔ေၾကာင ကၽြနေတာတ႔ ဤကသ႔ေသာ ေမးခြနးမားက ေျဖဆႏငျပး အစအစဥေရးဆြျခငး၊ ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင အစရငခနညးစနစတ႔က အဆငျမငတငရန အေၾကာငးအရာမားက ေလလာႏငသည။ အကျဖတသးသပျခငးသည လးဝမတညသည နညးစနစႏင လပငနးစဥျဖစျပး အကျဖတသးသပျခငးက စမကနးႏင မသကဆငသည သတဥးမ လပေဆာငသငသည။

စမကနးႏင မသကဆငသညသ လပေဆာငသညအတြက စမကနးက အကျဖတရာတြင အမအခကငးေသာ အၾကဥာဏႏင အျမငမား ရရရန လအပသညအတြကျဖစသည။

ကၽြနေတာတ႔ လပသည အလပအကနလးမ ေလလာႏငသည။ ထေလလာထားသည အေၾကာငးအရာမား ကလညး ေနာကတခါလပေဆာငရာတြင ပမေကာငးမြနေအာင မညသ႔လပေဆာငရမညက သငၾကားေပးသည။

သ႔ေသာ

ကၽြနေတာတ႔ ေမးဖ႔ မသေသးသညအရာမားက သရရန၊ လမားမ ကၽြနေတာတ႔က ေျပာျပရန အကျဖတသးသပျခငးက လပေဆာငသည။ ထ႔ေၾကာင ကၽြနေတာတ႔သည ေမးခြနးအမားၾကးေမးျခငးက အသးမျပႏငပါ။ ကၽြနေတာတ႔သည ေျဖဖ႔ခကသည႔ေမးခြနးမားက ေမးျပး နားေထာငရနလအပသည။

of 41

Evaluations allow us to Learn

The questions we asked in the evaluation are assessing or testing the ‘project logic’ in the ‘logical framework’. This testing tells us if our original thinking about the project was correct or not.

From the information we gather in the monitoring and put into the reports and the evaluation we can now learn from this project and design or plan the next project to be better.

Did things change the way we thought they would? OR Did something else

happen?

The evaluation should tell us if we ‘imagined’ the project implementation and outputs correctly, and allows us to ask the big question. How could we have done the project better?

Through the questions we use in the evaluation we need to find out;

Did we plan the project properly?

We need to identify where we got things right?

Was everyone happy or only some people?

If it was only some people, why was there a difference?

Did we do good job?

Did we reach out to the right people?

What could we have done better?

of 41

အကျဖတသးသပျခငးသည ကၽြနေတာတ႔က သငၾကားခြငေပးသည

ကၽြနေတာတ႔ အကျဖတသးသပျခငးတြင ေမးသည ေမးခြနးမားသည ယတေဗဒမေဘာငအတြငးရ စမကနးယတေဗဒ သေဘာတရားမားက ဆနးစစရနႏင စမးသပရန အသးျပသည။ ဤသ႔စမးသပျခငးသည ကၽြနေတာတ႔ စမကနးအတြက ေတြးထားသည အေတြးမားသည မနသည မားသညက ေဖာျပေပးသည။

ေစာငၾကညေလလာျပးစေဆာငထားသည သတငးအခကအလကမားက အစရငခစာတြင ထညသြငးျပး အကျဖတသးသပျခငးျဖင စမကနးအေၾကာငးက ေလလာႏငျပး ေနာကစမကနးတြင ဒဇငး သ႔မဟတ အစအစဥက ပမေကာငးမြနေအာငလပေဆာငႏငသည။

ကၽြနေတာတ႔ စဥးစားထားသကသ႔ ေျပာငးလရမည အရာမား ေျပာငးလသလား။ သ႔မဟတ အျခားတခခ ျဖစပကခသလား။

အကျဖတသးသပျခငးသည ကၽြနေတာတ႔ စဥးစားပေဖာထားသည စမကနးအေကာငအထညေဖာျခငးႏင ရလဒမားသည မနကနသညက ေဖာျပသငသည။ ထ႔ေၾကာင ကၽြနေတာတ႔သည ဒစမကနးက ပမေကာငးမြနေအာင ဘယလလပမလဆသည ေမးခြနးက ေမးဖ႔ အခြငအေရးရခသည။

အကျဖတသးသပျခငးတြင အသးျပသည ေမးခြနးမားမတဆင ကၽြနေတာတ႔သခငသညမားက ရာေဖြႏင။

ကၽြနေတာတ႔ စမကနးက ေသေသခာခာ အစအစဥေရးဆြခသလား။ ကၽြနေတာတ႔ လပေဆာငသညမား မနကနမႈရသညက ခြျခားရန။ အကနလး ေပာရႊငရလား သ႔မဟတ တခ႕တဝကပလား။ အကယ၍ လတခ႕တဝကပဆလင ဘာေၾကာင ျခားနားတာလ။ ကၽြနေတာတ႔ အလပက ေကာငးေကာငးမြနမြန လပရလား။ ကၽြနေတာတ႔ ေရာကသငတသဆေရာကရလား။ ကၽြနေတာတ႔ ပမေကာငးမြနေအာငဘာလပႏငမလ။

of 41

Learning from this project to design the next project better

We need to identify if we need to change our target group, to ensure that the people who need assistance from the project the most, receive the most benefits, and;

We need to identify if when we spoke to the beneficiaries of the project, did we ask best questions about what we could have done differently, so that the outcome was better.

Through all of this we listen and learn from those people we spoke to and we design and plan the next project better

Why do we do any of this? -2

• If you do not measure results, how will you tell success from failure?

• If you cannot show success, how can you reward it?

• If you cannot reward success, will you reward failure by mistake?

• If you cannot see success, how can you learn from it?

• If you cannot see mistakes, how can you correct them?

• If you can show good results, you can win support for the next project, and we all get to do more good work, and the keep our jobs! Everybody wins!

of 41

ေနာကစမကနးက ပမေကာငးမြနေသာ ဒဇငးေရးဆြႏငရန ယခစမကနးမ သငယျခငး

စမကနးမ အကအည အလအပဆး လမား၊ အကးေကးဇးခစားခြင အ႐ဆးလမား ေသခာေစရနအတြက ကၽြနေတာတ႔၏ သတမတထားေသာအပစမား ေျပာငးလဖ႔လလင ေဖာထတရန လအပသည။ ထ႔အျပင

စမကနး၏ အကးခစားခြင႐သမား ႏင စကားေျပာဆသညအခါ ကၽြနေတာတ႔ ကြျပားျခားနားေအာင ဘာေတြလပခလဆသညက အေကာငးဆးေမးခြနးမားေမးခသလားဟ၍ ကၽြနေတာတ႔ေဖာထတရန လအပသည။ သ႔မသာ ပမေကာငးမြနေသာ ရလဒမား ရခမည။

ကၽြနေတာတ႔စကားေျပာခေသာ လမားထမ နားေထာငၿပး သငယခသညမားမ တစဆင ကၽြနေတာတ႔ ဒဇငးေရးဆြႏငၿပး ေနာကစမကနး ပမေကာငးမြနရန အစအစဥ ေရးဆြႏငမည။

ဘာေၾကာင ကၽြနေတာတ ႔ ဒါေတြက လပၾကသလ

• အကယ၍ ရလဒမားက မတငးတာလင ကၽြနေတာတ႔ ေအာငျမငသည မေအာငျမငဘးက မညသ႔ သတမတမညနညး။

အကယ၍ ေအာငျမငမႈက မျပႏငလင ကၽြနေတာတ႔ မညကသ႔ ဆေပးႏငမညနညး။ အကယ၍ ေအာငျမငမႈက ဆမေပးႏငလင ကၽြနေတာတ႔ မေအာငျမငတာက မားယြငးစြာ

ဆေပးမာလား။ အကယ၍ ေအာငျမငမႈက မျမငႏငလင ကၽြနေတာတ႔ ဘယလသငယႏငမာလ။ အကယ၍ အမားမားက မျမငႏငလင ကၽြနေတာတ႔ အမနဘယလျပငႏငမာလ။ အကယ၍ ကၽြနေတာတ႔ ေအာငျမငမႈရလဒက ျပႏငလင ေနာကစမကနးအတြက အေထာကအပ

ရရႏငမည။ ထ႔အျပင ကၽြနေတာတ႔လ အလပမျပတပ အလပက ဆကလကလပႏငမည ျဖစမညျဖစသည။ အားလးအဆငေျပ စတခမးသာသည အေျခအေနျဖစသည။

of 41

Other things we need to think about

Target Groups

The target of a project is inclusive, but not exclusive.

This means that when implementing the project need to work hard to include all the people in the target group, such as;

All female headed households, or;

All people in a certain area, or;

All the children under 5, but;

We have to also be careful not to cause problems (create social separation) in a village or community by including some people and not including other people.

In particular be careful about excluding someone who ‘self-identifies as needing inclusion’. By this we mean someone who approached the project and told you that they need help from the project.

Before we can include people from outside the target group we need to consider lots of different things. But one of the things we need to consider is including these people if we can once the target group has all been included.

If you think that excluding some people in a community might cause problems, please speak up, we are here to help solve problems (connect people), not create new problems, by doing things that might cause people to be upset (cause conflict).

of 41

ကၽြနေတာတ႔အျခားစဥးစားသငေသာအရာမား

သတမတထားသည အဖြ႔အစညးမား

စမကနး၏ ပနးတငသည အားလးပါဝငမႈျဖစသည။ သ႔ေသာ ဖယထတထားျခငးမဟတပါ။

ထ႔ေၾကာင စမကနးက အေကာငအထညေဖာရာတြင သတမတထားေသာအဖြ႔အစညးတြငးမ သမားအားလးပါဝငေအာင ၾကးစားရမည။

အမးသမးဥးေဆာငသည အမေထာငစအားလး ေနရာအခ႕မ လမားအားလး အသက ၅ ႏစေအာက ကေလးမားအားလး သ႔ေသာ

ကၽြနေတာတ႔သည ေကးရြာ သ႔မဟတ အသငးအဝငးအတြငး လအခ႕က ပါဝငခြငျပျပး အျခားသမားက ပါဝငခြငမျပျခငးေၾကာင (လမႈေရးခြျခားမႈ) ျပနာမားမျဖစေအာင ဂရစကရမည။

ေယဘယအားျဖင ပါဝငသငသည ဝေသသလကၡဏာရသညသမားက မကနရစခေစရန ဂရျပရမည။ ဆလသညမာ စမကနးသ႔ ခဥးကပလာျပး စမကနးမ အကအညလသညဟ လာေရာက ေျပာဆသမားျဖစသည။

ကၽြနေတာတ႔သည သတမတထားသည အဖြ႔အစညးျပငပမသမားက ပါဝငခြငေပးခင မတညေသာ အေၾကာငးအရာမားစြာက ထညသြငးစဥးစားရမည။ သတမတထားေသာ အဖြ႔အစညးတြငပါဝငသည သမားအားလး ပါဝငခြငရျပးမသာလင အဖြ႕အစညးျပငပမသမားက ပါဝငခြငေပးရန ထညသြငးစဥးစားရမည။

အကယ၍ အသငးအဝငးထမ လတခ႕က ခနထားချခငးအတြက ျပနာျဖစႏငမညဟ သငထငလင ထသမားႏင ေဆြးေႏြးပါ။ ကၽြနေတာတ႔က ဒက ျပနာမား ေျဖရငးဖ႔အတြက ရေနတာပါဟ ရငးျပပါ။ (ပဋပကၡ ျဖစမည) လမား စတမေကာငးျဖစေစမည အရာမားက ျပလပျပး ျပနာမားက ထပမဖနတးပါႏင။

of 41

Case Studies

Case studies can be talking about the past, the present or the future. If we are going to talk about the future such as what might happen next week or next season, we need quotes from the beneficiaries, and this is best described in a case study.

A case study is a short story that tells the reader about who or what you are writing about.

A good case study needs to describe what it was like for the person, or community;

Before the project started

What happened to them when they were involved in the project and;

What is different for them now because of the project?

Accountability to Affected Populations (AAP) - 2

This does not appear to be generally well understood, and this is the mistake of FAO for not providing better information and training.

At the moment the AAP component consists of a complaint mechanism, through phone, email or in hard copy into a box in the community.

This is good, for people to complain, but not for the;

Consultative and community input that we should gather, and the;

Positive and constructive feedback that we need to hear just as much as the complaints.

We want your input into designing this part of the training.

of 41

ျဖစရပေလလာမႈ

ျဖစရပေလလာမႈသည အတတ၊ ပစၥပၸန ႏင အနာဂတအေၾကာငးေျပာျခငး ျဖစႏငသည။ အကယ၍ ကၽြနေတာတ႔သည အနာဂတတြင ေနာကတပတ သ႔မဟတ ေနာကရာသတြင ဘာျဖစမညက ေျပာဆလင အကးခစားခြငရသ၏ ကးကားခကပါသငသည။ ထ႔အျပင ဤအခကသည ျဖစရပေလလာမႈက အေကာငးဆးေဖာျပသည။

ျဖစရပေလလာမႈသည ပျပငအတျဖစျပး စာဖတသက ဘယသ သ႔မဟတ ဘာအေၾကာငး သငေရးေနသလဆတာက ေျပာျပသည။

ေကာငးမြနတျဖစရပေလလာမႈဆသညမာ လတဥး သ႔မဟတ အသငးအဝငးတခအတြက ဘာန႔တလဆသညက ေဖာျပရနလအပသည။

စမကနးမစတငမ စမကနးတြငပါဝငလင သတ႔အေပၚတြင ဘာေတြျဖစပကႏငမလ ႏင စမကနးေၾကာင သတ႔ ဘာေတြေျပာငးလသြားသလ။

လဥးေရအေပၚတြင သကေရာကမႈက တာဝနခ/ တာဝနယႏငမႈ (AAP)

သတငးအခကအလကႏင သငတနးက ေသေသခာခာ မေထာကပေပးျခငးသည FAO ၏အမားျဖစျပး ဤအခကက ေယဘယအားျဖင ေသေသခာခာ နားလညသညပစ မဟတေပ။

ယခလကရတြင AAP အစတအပငးအေနျဖင တငၾကားျခငး ယႏရားသာရျပး ဖနးျဖငျဖစေစ၊ အးေမးလျဖငျဖစေစ၊ စာရြကက ရပ႐ြာလထအတြငးရ တငၾကားစာပးအတြငးထည၍ျဖစေစ တငၾကားႏငျခငးသာရသည။

တငၾကားခငသညသေတြအတြက အဆငေျပျဖစသည။ သ႔ေသာ

အၾကျပခကမားႏင ရပ႐ြာလထ၏ ျဖညစြကမႈမားက စေဆာငးျခငးႏင

အျပသေဘာေဆာငေသာ အေထာကအကျဖစေစေသာ တ႔ျပနမႈမားက တငၾကားစာမားနညးတ ရရလပါသည ။

ဤသငတနးက ဒဇငးေရးဆြရနအတြက သင၏အၾကဥာဏမားလအပသည။

monitoring and evaluation training phase 1

Documents