moleküler ve mikroskobik tekniklerle apis mellifira l.'de acarapis woodi'nin taranması

8/7/2019 Molekler ve Mikroskobik Tekniklerle Apis Mellifira L.'de Acarapis Woodi'nin Taranmas

1/51

,------ ..

200b- 2JS

TBiTAKTRKiYE BiLiMSEL VE TEKNOLOJiK A R A T I R M A KURUMUTHE SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL RESEARCH COUNCIL OF TURKEY

T a r m , O r m a n c h k ve Veterinerlik A r a t r m a GrubuAgriculture, Forestry &Veterinary Sciences Research Grant Group

L _ ~ _ ...__


2/51

MOLEKLER VE MiKROSKOBiK TEKNiKLERLEAPis MELLiFERA L.' DE ACARAPis WOODi'NiNTARANMASI

PROJE NO: VHAG-1972

PROF.DR. NEVIN KESKiNDR. ASLI ZKIRIMA R . GR. HASAN iEK

EKIM 2006ANKARA


3/51


4/51

iiNDEKiLERzet .................................................................................................... 1Abstract. ...............................................................................................21. G i r i ................................................................................................ 32. Genel Bilgi. .......................................................................................33. Gere-yntem ...................................................................................5

3.1. Arazi a l m a l a r .........................................................................53.2. Yntem .....................................................................................6

3.2.1. Toraks Kesitlerinin H a z r l a n m a s (Mikroskobik inceleme) ... ... ... . 73.2.2. Guanin Lekesi K a t K r o m o t o g r a f s i (Molekler inceleme) ........ 7

4. Bulgular............................................................................................85. T a r t m a - S o n u ................................................................................396. Referanslar......................................................................................42

TABLO VE E K i L LisTESiTablo 1. Edirne iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r .........................9Tablo 2. A y d n iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r .........................10Tablo 3. M u l a iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r . ....................... 11Tablo 4. Bursa iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r .........................13Tablo 5. Antalya iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r ......................14Tablo 6. Ordu Iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r .........................15Tablo 7. Artvin iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r .........................17


5/51

Tablo 8. Trabzon il ine Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r .....................20Tablo 9. Edirne ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ........................" . " ............ , .... " .......... '" ......23Tablo 10. A y d n ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ...................................................................24Tablo 11. M u l a ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ..................................................................25Tablo 12. Bursa ili MoleklerYntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ..................................................................28Tablo 13. Antalya ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r .. '" ..............................................................29Tablo 14. Ordu ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ...................................................................31Tablo 15. Artvin ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ...................................................................32Tablo 16. Trabzon ili Molekler Yntem-Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r ...................................................................36Tablo 17. iller B a z n d a Her iki Yntemin S o n u l a r n a Gre Yzde EnfestasyonO r a n l a r ..............................................................................................38

Tablo 18. iki F a r k l Yntem K u l l a n l a r a k Elde Edilen Enfeste A r S a y veO r a n l a r ... .. " .. , .. , . " ............................." .............. ,.................., .............38


6/51

Resim 1. Hafif Derecede Kirlilik Gsteren Ana ve Yan trake D a l l a r ................... 8Resim 2. UV A l t n d a Y k l e n m i rnekler ve Guanin M a r k e r n n Grnm ............................................................................................22Grafik 1. Disseksiyon Metodu ve Guanin Lekesi Metoduna Gre Bal A r a r n n Enfestasyon o r a n l a r ................................... ..39Grafik 2. K u l l a n l a n iki F a r k l Metoda Gre Elde Edilen S o n u l a r n K a r l a t r l m a s . ...................................................................................41


7/51

1

ZETApis mellifera'da trake a k a r olan (Honey Bee Tracheal Mite) Acarapis woodi erginbal a n l a r n n trakeleri iinde y a a r . HBTM ilk olarak bu y z y l n b a l a r n d a k e f e d i l m i t i r . T rakeal a k a r n tespiti iin birok metod ileri s r l m ve g e l i t i r i l m i t i r . Bu metodlar genelolarak direkt ve indirekt metodlar olarak s n f l a n d n l a b i l i r . Direktmetodlar a r disseksiyonu, homojenizasyonu ve trakenin b o y a n m a s y l a a k a r n kendisinin grlmesini ierir. Indirekt Metod olarak ise ELlSA t e k n i i , Guanin LekesiKromotografi Metodu k u l l a n l m a k t a d r . EL/SA t e k n i i kesin ve d u y a r l bir Metodo l m a s n a r a m e n , zel prosedrlere ve b a z teknik ekipmanlara ihtiya d u y m a k t a d r . A y n zamanda f a r k l Acarapis trlerini de pozitif sonu olarak gsterebilir.Bu a l m a d a Molekler ve Mikroskobik (Direkt ve indirekt Metod) tekniklerle Apismelfifera'da Acarapis woodi t a r a m a s y a p l m t r . A y n zamanda bu a l m a y l a Trkiye'de ilk defa g r l d rapor e d i l m i t i r .

Anahtar kelimeler: Apis mellifera, Acarapis w o o d ~ trake a k a r , akar


8/51

ABSTRACT

The honeybee tracheal mite (HBTM) Acarapis woodilives in the trachea of adultbees. Several methods have been proposed and implemented for positive trachealmite. These methods roughly fall into either direct or indirect categories. The directmethods include bee dissection and homogenisation and stainning of tracheae bywhich the mites are actually seen. The indirect methods use the ELlSA techniquesand Guanine Visualization Chromotography Methods. The Elisa technique whileaccurate and sensitive, it requires special procedures some technical expertise andmay react to other species of Acarapis for positive results.

In this study, Acarapis woodi was investigated in Apis mellifera L. by molecular andmicroscobic techniques (Direct and Indirect Methods) and it is f r s t observed inTurkey.

Keywords: Apis mellifera, Acarapis woodi, tracheal mite, mite

2


9/51

JABSTRACT

The honeybee tracheal mite (HBTM) Acarapis woodilives in the trachea of adultbees. Several methods have been proposed and implemented for positive trachealmite. These methods roughly fall into either direct or indirect categories. The directmethods include bee dissection and homogenisation and stainning of tracheae bywhich the mites are actually seen. The indirect methods use the ELlSA techniquesand Guanine Visualization Chromotography Methods. The Elisa technique whileaccurate and sensitive, it requires special procedures some technical expertise andmay react to other species of Acarapis for positive results.

in this study, Acarapis woodi was investigated in Apis mellifera L. by molecular andmicroscobic techniques (Direct and Indirect Methods) and it is f r s t observed inTurkey.

Keywords: Apis mellifera, Acarapis woodi, tracheal mite, mite

2


10/51

3

1. G i R i A r a t r m a n n konusunu dnyadaki h z l y a y l ve k o m u lkelerdeki v a r l

gz nnde bulundurularak, ergin bal a r l a r n n trakelerinde h a s t a l k etkeni olan,A.woodlnin Trkiye'ye ait verilerinin elde edilmesi o l u t u r m a k t a d r . A r h a s t a l k l a r n n , dnya a p n d a zerinde nemle durulan ve bu konuda olduka g e n i a r a t r m a l a r y a p l a n bir konu o l m a s n a r a m e n lkemizde halen ok az a l l m o l d u u s a p t a n m t r (Keskin et aL, 1996 ). Son birka y l d r , s k a grlen a r h a s t a l k l a r n n t a r a m a l a r daha fazla ve somut verilere d a y a n d r l a r a k y a p l m a y a b a l a n m t r (Keskin ve z k r m , 2001). Ancak dnyada h z l a y a y l m n srdren ve en tehlikelia r h a s t a l k l a r n d a n

olan trakea k a r

Acarapis woodlnin Trkiye'de b u l u n d u u n a dairbilimsel bir k a y t a r a s t l a n m a m t r . Oysa ki Pelekassis (1983), B a t Trakya'da(Selanik ve evresinde) y a p m o l d u u a l m a d a Acarapis v a r l n rapor e t m i t i r . Kafkas blgesi de parazit akarla tamamen b u l a k durumda o l m a s n a r a m e n (Caideron et al.,1991), Trkiye temiz bir blge olarak grnmektedir. B a t ve D o u a r a s n d a en nemli g e i yolu olan Trkiye'de h a s t a l n v a r o l m a m a s , henz bukonuda ciddi bir a r a t r m a y a p l m a m o l m a s n d a n d r .

2. GENEL BiLGiLER

ilk kez 1918 y l n d a iskoya'da k e f e d i l e n A. woodi 1 9 0 6 ' 1 y l l a r d a ingiltere'de"Wight A d a s H a s t a l " olarak bilinmekteydi. Ergin bal a r l a r n d a grlen bu h a s t a l k , a r t k "Acarapiasis" ya da "HBTM (Honey Bee Tracheal Mite)" olaraka d l a n d r l m a k t a d r (Bailey, 1999; Loper, 1999). H a s t a l k etkeni olan A. woodi erginbal a r l a r n n protorasik trakesinde y a a y a n internal bir parazittir. Vcudu oval veg e n i , parlak b e y a z m s renktedir. Vcudunda ve b a c a k l a r n d a az s a y d a uzun tylermevcuttur (Erickson et aL, 1999). Ergin bal a r s n n trakeal sisteminde y a a y a n parazit akar, daha ok erkek a r l a r tercih eder. Hem y a p s a l o l a r a k v e r d i i duvarharabiyeti ile, hem de biriken d k s y l a a r n n solunum sisteminde t k a n m a l a r a nedenolur (Clark, 1991). 4-6 gnlk gen ergin a r l a r terk ederek yeni b u l a m l a r a yol aanakar, y a l a r l a r n k a l n k t i k u l a s n d a n d a r pek k a m a z . Bu nedenle a r n n kanatdibindeki trakeal dallara d o r u ilerleyerek uma y e t e n e i n i yok e t t i i ortaya k a r l m t r . K sonunda kovan dibinde ok s a y d a l m ve uamayan, yerde


11/51

4

srnerek gezen a r y a r a s t l a n m a k t a d r . A r b u l a m l bir kovanda k sonunda15000 ergin a r , A. woodi enfestasyonu sonucu lebilmektedir (Thoenes, 1990).Yksek y o u n l u k t a k i b u l a m l a r d a koloninin t a m a m n n k o v a n terk etmesi de,enfestasyona k a r o l u t u r u l a n igdsel bir d a v r a n t r . K mevsimi sonunda oks a y d a a r n n k o v a n terk e t t i i , bir o k a d a r n n da l d tespit e d i l m i t i r . Bud a v r a n n sebebi henz tam olarak a k l a n m d e i l d i r (Buehmann ve Thoenes,1993). A. woodlnin y a n s r a kovanda b a k a h a s t a l k l a r n da b u l u n m a s koloninintamamen k n e neden olabilmektedir (Peng ve Nasr, 1999). Tedavide akarisitzellikteki ilalar d e n e n m i ve bir akarisit olan bromopropylate (Folbex) d e n e n m i t i r . Ancak tam bir b a a r y a k a l a n a m a m t r (Garza ve Dustmann, 1991). Gnmzde enetkili ila olarak uygulanan madde ise Menthol (Menlha arvensis bitkisinden eldeedilir)'dr. Ancak dikkatli k u l l a n l m a d takdirde, solunum zehiri olarak birok ergina r n n lmne neden o l d u u rapor e d i l m i t i r (Caiderone et aL., 1991; Clark, 1991).Kimyasal tedavilerin y a n s r a endemik bir bitki olan Azadirachla indica (Neem a a c ) fdan elde edilen Neem y a da etkili bir bitkisel ila olarak b u l u n m u t u r (Melathopoulos et aL., 2000). Amerika B i r l e i k Devletleri'nde ilk kez 1984 y l n d a b u l u n d u u rapor edilen h a s t a l k , dnya a p n d a h z l a y a y l m ve 48 lkede v a r l tespit e d i l m i t i r . Afrika, Asya, Amerika, Avustralya ve Avrupa'da y a y g n e k i l d e grlmektedir (Bailey 1999). Ancak, h a s t a l n Trkiye'ye ait herhangi bir literatrk a y d b u l u n a m a m t r .

a l m a n n a m a c , u anda a r c l k sektrnde byk bir problem olan a r h a s t a l k l a n n a bir yenisini ekleyerek, problemi daha da bytmek d e i l , belirtilerihenz grlmeye b a l a n a n tehlikeli bir h a s t a l a k a r erken t e h i s konularak gereklinlemlerin bir an nce a l n m a s n s a l a m a k t r . Bylelikle h a s t a l k l kolonilerin tespitihalinde, tedavi yoluna gidilirken, kolonilerin b u l u n d u u blgeler, nlem almada verik a y n a o l a c a k t r . A y n zamanda Trkiye'ye ait ilk A. woodi k a y d literatre g i r m i o l a c a k t r .

a l m a l a r a h a s t a l n k o m u lkelerdeki v a r l sebebiyle Trakya Blgesi veD o u Karadeniz Blgesi'nden b a l a n m t r . Blgelerde a n e l n y o u n olaraky a p l d ve ekonomik a d a n bal retiminde etkili olan illere b a l ile ve kylerdekia r l k l a r d a a l l m t r . istasyon ile ve kyler, T a r m Mdrlkleri'nden a l n a n a n e


12/51

5

k a y t l a r n a gre b e l i r l e n m i t i r . U l a m ve maddi imkanlar dahilinde, arazi a l m a l a r a y n hat zerinde i blgelere d o r u s r d r l m t r . 3. GERE-YNTEM3.1 Arazi a l m a l a n Arazi a l m a l a r , A. woodlnin y a l a r l a r zerinde daha ok miktardab u l u n d u u bilgisi d o r u l t u s u n d a k ve erken ilkbahar mevsimlerinde y a p l m t r . Erken ilkbahar'da a r l a r n u u a k m a y a b a l a m a s d o l a y s y l a , b a c a k l a r n d a bolmiktarda polen t a m a l a r y l a t a n n a n y a l a r l a r tercih e d i l m i t i r . Ergin a r toplamai l e m i n d e aspiratr k u l l a n l m t r . Bu sayede, aspirasyon s r a s n d a da, erkek a r tercihi daha fazla y a p l a b i l m i t i r . Her rnek ( a y n kovandan ort. 30 ergin a r ) s a y c a ikiye blnerek, y a r s torasik disk metodu olan ve direkt olarak trake kesitlerininincelenmesini ieren mikroskobik yolla (Delfinado-Baker, 1985); d i e r y a r s isesadece akarlara ait nitrojen m e t o b o l i z m a s sonucu o l u a n Guanin m i k t a r n n belirlenmesini s a l a y a n Guanin ince Tabaka Kromotografisi ile indirekt olarakmolekler yolla (Koch ve Gerson, 1997) i n c e l e n m i t i r .

Bal a r s h a s t a l k l a r iin efektif sre olan ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinind e e r l e n d i r i l m e s i ve deneylerde k u l l a n l a c a k rneklerin temini a m a c y l a Trkiye'ninf a r k l blgelerindeki istasyon iller ve kylerine birbirini izleyen bir seri arazi a l m a s d z e n l e n m i t i r . Buna gre ilk arazi a l m a s Edirne, M u l a , A y d n ve Bursa iIIerikylerine y a p l m t r . a l m a sonunda 4 ildeki ( A y d n - 1 4 , Edirne-21, M u l a - 6 4 , Bursa-18) 117 a r l k t a n toplanan 3510 adet c a n l ergin a r r n e i laboratuvarag e t i r i l m i ve -20oC'de k s z ortamda s t o k l a n m t r . Zaman k a y b n n nlenmesia m a c y l a 2. dnem arazi a l m a s ilk arazi a l m a s n n hemen a r d n d a n p l a n l a n m ve bu amala Trabzon, Ordu, Artvin ve Erzincan illerine d z e n l e n m i , bylelikleKaradeniz ve D o u Anadolu blgelerinin de a l m a n n k a p s a m n a girmesis a l a n m t r . a l m a n n sonunda (Ordu-23, Artvin-40, Trabzon-20, Erzincan-8)toplam 91 a r l k t a n 2730 adet c a n l ergin a r r n e i elde e d i l m i t i r . Laboratuvaragetirilen rnekler ilk arazi a l m a s n d a o l d u u gibi -20oC'de d e p o l a n m t r . Akdenizblgesini kapsayacak olan nc arazi

a l m a s n n y a p l a b i l m e s i a m a c y l a Antalya

Kemer-Alanya arazi a l m a l a r d z e n l e n m i t i r . Toplam 27 a r l k t a n 1350 c a n l ergin


13/51

6

a r r n e i toplanarak laboratuvara g e t i r i l m i t i r . A r d n d a n Trabzon, Ordu, Artvinyrelerine arazi a l m a s y a p l m , istasyonlardan daha nce toplanan a r rnekleri,blgenin Acarapiasis a s n d a n hassas bir blge o l m a s nedeniyle tekrar toplanarakdeneylerin kontroll olarak ilerlemesi s a l a n m t r . Son arazi a l m a s sadece Artvinyresine ynelik olarak y a p l m t r . Bu e k i l d e laboratuvarda a l l a n ve pozitif sonuveren Artvin rnekleri de kontroll hale g e t i r i l m i t i r . Bylelikle arazi a l m a l a r n n t a m a m sona e r m i t i r . Tm arazi a l m a l a r sonucu toplanan ergin a r r n e i 10290adettir.

rnek a l m n d a , Acarapis woodlnin biyolojisi g e r e i erkek a r l a r tercih etmesigznnde bulundurulursa da, rnek s a y s n n fazla o l m a s a m a c y l a bol miktardai i a r r n e i de a l n m t r . Toplanan rnekler h a v a l a n d r m a ve besin k o u l l a r n n s a l a n m a s y l a (delikli kapak ve lokum k u l l a n m ) c a n l halde laboratuvarau l a t r l a r a k , direkt -20ae'de dondurulmak suretiyle, o l a s parazitin k o n a n terketmesi n l e n m i t i r . rnekler zerinde gerekli etiketleme ve k a y t i l e m l e r i t a m a m l a n d k t a n sonra, her istasyona ait a r r n e i s a y s ikiye blnerek, y a r s Acarapis woodi klasik disseksiyon yntemi iin, d i e r y a r s ise molekler bir metodolan Guanin lekesi kromotografi metodu iin a y r l m t r .

3.2. YntemYntem k s m n d a incelenmek zere seilen parametreler:

1. Ergin a r l a r n toraks kesitlerinden elde e d i l m i trakelerin e i t l i solsyonlarlai l e m e tabi tutulup boyanmak suretiyle mikroskobik olarak incelenmesi,

2. Guanin lekesi kromotografisi metoduyla, ergin a r l a r n t o r a k s l a r n n homojenize edilerek parazit akar a s n d a n molekler tekniklerle incelenmesi,3. Mikroskobik ve Molekler olan bu iki metodun k u l l a n l m a s y l a Acarapis woodi

a s n d a n g e n i ve d e t a y l bir taramaya imkan verilmesi; a y n zamanda ikimetodun birbirinin kontrol olarak a l m a m e k a n i z m a s n n irdelenmesi veistatistiksel a d a n sonular a r a s n d a herhangi bir korelasyonun v a r l n n a r a t r l m a s .


14/51

7

3.2.1.Toraks Kesitlerinin H a z r l a n m a s (Mikroskobik inceleme)Torasik kesitlerin h a z r l a n m a s n d a Delfinado-Baker'in t a n m l a d kesit alma

metodu u y g u l a n m t r (Delfinado-Baker, 1985). Bu ynteme gre a r s r t sty a t r l a r a k birinci ift b a c a ve b a k s m birlikte k o p a r l a r a k ortaya k a n torakstany a k l a k 1.5 mm k a l n l n d a kesitler a l n m t r . A l n a n torasik kesitler ncelikled a l p p a r a l a n m a l a r n nlemek iin delikli bir kapsl iine a l n m ve tm i l e m l e r bu kapsl iinde g e r e k l e t i r i l m i t i r . Disk e k l i n d e k i kesitler daha sonra %8'likpotasyum hidroksit (KOH) iinde k a y n a y n c a y a kadar s t l m t r . Bylelikle KOH iley u m u a k dokular ve y a d o k u l a r ortamdan u z a k l a t r l d k t a n sonra KOH'iny k a n m a s iin kesitler e m e suyuna k o n m u t u r . Y k a n m a i l e m i n i n a r d n d a n t a n m l a n a n ynteme gre boyama i l e m i n e g e i l m i t i r . Boyama i l e m i n i n a m a c , trake ile parazit akar a r a s n d a k i f a r k l boyanma z e l l i i n i kullanarak kontrasto l u t u r m a ve yntemin d u y a r l l n a r t r m a k t r . a l m a m z d a katyonik boyalardanmetilen mavisi k u l l a n l m t r . %1'lik metilen mavisi, 40 ml distile su iinde 1 gr metitenmavisi eritilip, zerine 0.85gr sodyum klorr (NaCl) bulunan 60ml distile su eklenerekh a z r l a n m t r . Boya iersinde 5dk sre ile bulundurulan kesitler daha sonraa y r t r m a solsyonuna a l n a r a k 2-5dk b e k l e t i l m i t i r . Son olarak kesitler boyadana r n d r l m a k a m a c y l a %70'lik etanol iine a l n m t r . A r d n d a n kesitlerdeki trakeler k a r l a r a k bir damla lugol iinde preparat olarak h a z r l a n m t r . rnekler lam-Iamela r a s n d a mikroskop a l t n d a gerekli lmler y a p l a r a k ve trakedeki s i y a h l a m a vekirlenme m i k t a r trake renginin anormalitesi o r a n n d a , O: temiz 1: hafif 2: orta 3:yksek olmak zere, b u l a m p h e s i istatistiksel d e e r l e r verilerek analiz e d i l m i t i r .

3.2.2. Guanin Lekesi K a t Kromotografisi (Molekler inceleme)Molekler incelemede torakslar, doku homojenizatr ile homojenize edilerek

santrifje tabi t u t u l m u (1200 rpm, 20dk, 40C) , spernatant k s m TLC iin iki a y r ekstraksiyon olan asidik ve bazik solsyonla k a r t r l m t r . Asidik ekstraksiyonda%95 ethanoll asetik asidi su 70:25:5 o r a n n d a k a r t r l m t r . Bazik ekstraksiyondaise %5 amonyumslfat! 13 M amonyuml 1-propanol 60:30:10 o r a n n d a h a z r l a n m t r . Elde edilen k a r m l a r 2 cm a r a l k l a kromatografi t a b a k a s n a Hamilton r n g a s ile yklenerek, Guanin s t a n d a r t y l a (Sigma-Ultra 0,4 I - g / l - l ) y r t l m t r .


15/51

8

O l u a n guanin lekeleri UV a l t n d a 200-300nm'de s t a n d a r t n marker olarakk u l l a n l m a s y l a d e e r l e n d i r i l m i t i r . Pozitif sonu veren rnekler Guanin (+) (G+)olarak ifade e d i l m i t i r . 4. BULGULAR

Elde edilen rnekler molekler yntemlerdeki s e i c i l i i n s a l a n m a s a m a c y l a , trake kirliliklerinin belirlenmesi iin mikroskobik incelemeye a l n m t r . Mikroskobikyntemde trake kesitlerinin her bir ergin a r b a n a tek tek a l n p incelenmesi, a l m a n n ok g e n i k a p s a m l yrtlmesini s a l a m a k l a beraber, tm illerdentoplanan 10290 ergin a r r n e i szkonusu o l d u u n d a olduka uzun zaman a l m t r . rnekler lam-Iamel a r a s n d a k mikroskobu a l t n d a 25'lik ve 4 0 ' l k bytmelerdeincelenerek, trakelerin kirlilik derecelendirilmesi y a p l m , temiz olarak grlentrakeler ise a y r l m t r . Kirlilik tayininde, Acarapis woodlnin gerek kendi v a r l , gerekse a r t k rnleri ile trake iinde o l u t u r d u u siyah-kahverengi lekeler ile trake'd u v a r n a v e r d i i harabiyet gznnde b u l u n d u r u l m u t u r (Resim 1).

Resim 1. Hafif derecede ( trake k i r l i l i i : 1) kirlilik gsteren ana ve yan trake d a l l a r


16/51

Buna gre, tm illere ait ergin a r rneklerinin k l a l k disseksiyon yntemi ileelde edilen inceleme b u l g u l a r y a p l a n arazi a l m a s ~ r a l a m a s n a gres n f l a n d r l m a k suretiyle tablolar halinde d z e n l e n m i t i r (Tablo 1,2,3, ... ).

Tablo 1. Edirne iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A r l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

22-01 K e a n Acarapis p h e l i 322-02 K e a n Temiz O22-03 K e a n Acarapis p h e l i 322-04 Enez-elebi Acarapis p h e l i 322-05 Yeniceky Temiz O22-06 Yeniceky Temiz O22-07 Yeniceky Acarapis p h e l i 222-08 Yeniceky Temiz O22-09 Merkez Temiz O22-10 Yeniceky Temiz O22-11 Yeniceky Acarapis p h e l i 122-12 p s a l a Temiz O22-13 ipsala Acarapis p h e l i 222-14 Musabeyli Temiz O22-15 D e m i r h a n l Temiz O22-16 Demirhanh Acarapis p h e l i 322-17 D e m i r h a n l Acarapis p h e l i 122-18 Karayusuf Temiz O22-19 Kkdnk Acarapis p h e l i 222-20 H a s a n a a Acarapis p h e l i 2

9


17/51

Tablo 1'in d e v a m A n l k No*

22-21o: T e m z 1: Hafif

Mevkii T e h i s L a l a p a a S i n a n k . Acarapis p h e l i 2. Orta3: Yksek *. A r t l k no: trafik kodu ile n n u m a r a l a n d m l m t r .

Tablo 2. A y d n iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A n l k No*

09-0109-0209-0309-0409-0509-0609-0709-0809-0909-1009-1109-1209-1309-14

o: T e m z 1: Hafif

Mevkii T e h i s Sultanhisar TemizSultanhisar TemizAta Acarapis p h e l i Ata Acarapis p h e l i Ata Acarapis p h e l i Ata Acarapis p h e l i Sultanhisar Acarapis

p h e l i A y d n Merkez Acarapis p h e l i Sultanhisar Acarapis p h e l i Kuyulu Acarapis p h e l i D o a n b e y TemizKarina TemizTuzburgazl/Ske TemizA a l Acarapis p h e l i 2: Orta3: Yksek *: A r l k no: trafik kodu ile n n u m a r a l a n d m l m t r .

10

Kirlilik Derecesi1

Kirlilik DerecesiO

O32331313OOO1


18/51

11

Tablo 3. M u l a iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A n l k No Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

48-01 Fethiye Acarapis p h e l i 248-02 Fethiye Temiz O48-03 Fethiye Acarapis p h e l i 348-04 Fethiye Acarapis p h e l i 348-05 Fethiye Acarapis p h e l i 148-06 Fethiye Temiz O48-07 Fethiye Acarapis p h e l i 248-08 Fethiye Temiz O48-09 Fethiye Temiz O48-10 Fethiye Acarapis p h e l i 148-11 Fethiye Temiz O48-12 Fethiye Temiz O48-13 Milas Temiz O48-14 Milas Acarapis p h e l i 148-15 Milas Acarapis p h e l i 148-16 Milas Temiz O48-17 Milas Temiz O48-18 Milas Acarapis p h e l i 248-19 Milas Temiz O48-20 Milas Acarapis p h e l i 348-21 Milas Temiz O48-22 Marmaris Acarapis p h e l i 148-23 Marmaris Temiz O48-24 Marmaris Temiz O48-25 Marmaris Temiz O48-26 Marmaris Acarapis p h e l i 148-27 Marmaris Acarapis p h e l i 348-28 Marmaris Acarapis p h e l i 2


19/51

12

Tablo 3'n d e v a m A r k No Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

48-29 Marmaris Acarapis p h e l i 248-30 Marmaris Acarapis p h e l i 248-31 Marmaris Temiz O48-32 Y a t a a n Acarapis p h e l i 148-33 Y a t a a n Temiz O48-34 Y a t a a n Acarapis p h e l i 348-35 Y a t a a n Acarapis p h e l i 148-36 Y a t a a n Acarapis p h e l i 348-37 Y a t a a n Temiz O48-38 Y a t a a n Temiz O48-39 Karabrtlen Acarapis p h e l i 248-40 Karabrtlen Temiz O48-41 Karabrtlen Acarapis p h e l i 348-42 Karabrtlen Acarapis p h e l i 348-43 Karabrtlen Temiz O48-44 Dalaman-Dereky Temiz O48-45 Grky Acarapis p h e l i 148-46 K y c e i z Acarapis p h e l i 148-47 Ortaca-Dereky Temiz O48-48 K y c e i z Temiz O48-49 K y c e i z Acarapis p h e l i 248-50 Ula Temiz O48-51 Oyru Acarapis p h e l i 248-52 Dereky Temiz O


20/51

Tablo 3'n devam iA n l k No* Mevkii T e h i s

48-53 Dereky Temiz48-54 Karadonlar Acarapis p h e l i 48-5548-5648-5748-5848-5948-6048-6148-6248-6348-64

o: T e m z 1: Hafif

A k n c YerbeleniYerbeleniMerkezMerkezMerkezMerkezMerkezMerkezMerkez2: Orta3: Yksek

Acarapis p h e l i Acarapis p h e l i

TemizAcarapis p h e l i

TemizTemiz

Acarapis p h e l i Temiz


*: A n l k no: trafik kodu ile on n u m a r a i a n d i r i l m t i r .

Tablo 4. Bursa iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A n l k No* Mevkii T e h i s

16-01 Merkez Temiz16-02 Merkez Temiz16-03 inegl Temiz16-04 inegl Temiz16-05 inegl Temiz16-06 D e r e k z k Temiz16-07 D e r e k z k Acarapis p h e l i 16-08 D e r e k z k Temiz

13

Kirlilik DerecesiO221O1OO3O21

Kirlilik DerecesiOOOOOO1O


21/51

Tablo 4'n d e v a m A n l k No* Mevkii T e h i s

16-09 C u m a h k z k Temiz16-10 C u m a l k z k Temiz16-11 C u m a l k z k Acarapis p h e l i 16-12 C u m a l k z k Temiz16-13 C u m a l k z k Temiz16-14 Orhaniye Temiz16-15 Orhaniye Temiz16-16 Osmaniye Temiz16-17 Osmaniye Acarapis p h e l i 16-18 Osmaniye Temiz

2: Ortao: T e m z 1: Hafif 3: Yksek *: A r l k no: trafik kodu ile on n u m a r a l a n d m l m t r .

Tablo 5. Antalya iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A n l k No* Mevkii T e h i s

07-01 Merkez Temiz07-02 Merkez Temiz07-03 Fenike Acarapis p h e l i 07-04 A a Karamanh Temiz07-05 Fenike Temiz07-06 A a K a r a m a n l Temiz07-07 A a Karamanh Temiz07-08 Merkez Temiz

07-09 Fenike Acarapis p h e l i

14

Kirlilik DerecesiOO1OOO

OO1O

Kirlilik DerecesiOO3OOOOO

2


22/51

Tablo 5'in d e v a m A n l k No* Mevkii T e h i s

07-10 Fenike Temiz07-11 Merkez Acarapis p h e l i 07-12 Merkez Temiz07-13 B a h t a l - M e r k e z Temiz07-14 Merkez Temiz07-15 Serik Temiz07-16 Merkez Acarapis p h e l i 07-17 Serik Acarapis p h e l i 07-18 Merkez Temiz07-19 Merkez Temiz07-20 Kumluca Temiz07-21 Manavgat Temiz07-22 Manavgat Acarapis p h e l i 07-23 Merkez Temiz07-24 Merkez Temiz07-25 U l u p n a r - K e m e r Temiz07-26 Tekirova Temiz07-27 D e m i r t a - A l a n y a Temiz

2: Ortao: T e m z 1: Hafif 3: Yksek *. A n l k no: trafik kodu ile 6n n u m a r a l a n d m l m t r .

Tablo 6. Ordu iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A n l k No Mevkii T e h i s 52-01 Karacamer Temiz

52-02 Y e m i i i Temiz52-03 Y e m i i i Temiz52-04 Y e m i i i Temiz52-05 Y e m i i i Temiz52-06 Y e m i i i Temiz

15

Kirlilik DerecesiO3OOOO23OOOO3OOOOO

Kirlilik DerecesiOOOOO

O


23/51

Tablo 6 ' n n d e v a m A n l k No Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

52-07 Y e m i i i Temiz O52-08 Kkenli Temiz O52-09 Kkenli Temiz O52-10 Kkenli Acarapis p h e l i 252-11 Delikkaya Acarapis p h e l i 152-12 Delikkaya Temiz O52-13 Kkenli Temiz O52-14 Teyneli Temiz O52-15 Merkez Temiz O52-16 Merkez Temiz O52-17 Nizametlin Mah. Temiz O52-18 Nizametlin Mah. Temiz O52-19 Y a r a I I Temiz O52-20 Y a r a l Temiz O52-21 e n k y Acarapis p h e l i 252-22 e n k y Temiz O52-23 Y a l Temiz O

2: Ortao: Temiz1: Hafif 3: YOksek *: A n l k no: trafik kodu ile n n u m a r a l a n d r i l m t r .

16


24/51

17

Tablo 7. Artvin iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A n l k No Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

08-01 Merkez Temiz O08-02 Merkez Acarapis p h e l i 108-03 Merkez Acarapis p h e l i 108-04 Merkez Temiz O08-05 Hopa Acarapis p h e l i 308-06 Hopa Acarapis p h e l i 108-07 Hopa Temiz O08-08 Hopa Acarapis p h e l i 108-09 Hopa Temiz O08-10 Hopa Temiz O08-11 Hopa Acarapis p h e l i 108-12 Hopa Acarapis p h e l i 108-13 Hopa Acarapis p h e l i 108-14 Hopa Temiz O08-15 Hopa Acarapis p h e l i 308-16 Borka Acarapis p h e l i 308-17 Borka Acarapis p h e l i 308-18 Borka Acarapis p h e l i 308-19 Borka Temiz O08-20 Borka Acarapis p h e l i 108-21 Borka Acarapis p h e l i 108-22 Borka Temiz O

08-23 Borka Temiz O


25/51

18

Tablo Tnin d e v a m ii A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

08-24 Borka Acarapis p h e l i

308-25 Borka Temiz O08-26 Arhavi Acarapis p h e l i 308-27 Arhavi Acarapis p h e l i 308-28 Arhavi Temiz O08-29 Yusufeli Temiz O08-30 Yusufeli Temiz O08-31 Yusufeli Temiz O08-32 Yusufeli Temiz O08-33 a v a t Temiz O08-34 a v a t Temiz O08-35 a v a t Temiz O08-36 a v a t Temiz O08-37 a v a t Temiz O08-38 a v a t Acarapis p h e l i 308-39 a v a t Temiz O08-40 Ardanu Temiz O08-41 Merkez Acarapis p h e l i 208-42 Merkez Acarapis p h e l i 108-43 Merkez Acarapis p h e l i 108-44 Merkez Temiz O08-45 Hopa Acarapis p h e l i 208-46 Hopa Acarapis p h e l i 308-47 Hopa Acarapis p h e l i 208-48 Hopa Temiz O08-49 Hopa Acarapis p h e l i 1


26/51

19

Tablo Tnin d e v a m A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik Derecesi

08-50 Hopa Acarapis p h e l i 208-51 Hopa Acarapis p h e l i 108-52 Hopa Acarapis p h e l i 208-53 Hopa Temiz O08-54 Hopa Temiz O08-55 Hopa Acarapis p h e l i 108-56 Borka Acarapis p h e l i 208-57 Borka Acarapis p h e l i 108-58 Borka Temiz O08-59 Borka Temiz O08-60 Borka Temiz O08-61 Borka Temiz O08-62 Borka Temiz O08-63 Borka Temiz O08-64 Borka Temiz O08-65 Borka Acarapis p h e l i 108-66 Arhavi Temiz O08-67 Arhavi Temiz O08-68 Arhavi Acarapis p h e l i 108-69 Yusufeli Temiz O08-70 Yusufeli Acarapis p h e l i 108-71 Yusufeli Temiz O08-72 Yusufeli Acarapis p h e l i 108-73 a v a t Temiz O08-74 a v a t Temiz O08-75 a v a t Acarapis p h e l i 108-76 a v a t Acarapis p h e l i 108-77 a v a t Temiz O08-78 a v a t Acarapis p h e l i 308-79 a v a t Acarapis p h e l i 2


27/51

Tablo Tnin d e v a m A n l k No*

08-8008-8108-8208-8308-8408-8508-8608-8708-8808-8908-9008-9108-9208-9308-94

o: T e m z 1: Hafif

a v a t ArdanuMerkezMerkezMerkezMerkezHopaHopaHopaHopaHopaHopaHopaHopaBorka2: Orta3: Yksek

Mevkii T e h i s TemizAcarapis p h e l i TemizTemizTemizTemiz


TemizTemizTemizTemizTemiz

Acarapis p h e l i Temiz

*: A r k no: il trafik kodu ile n n u m a r a l a n d r i l m t i r

Tablo 8. Trabzon iline Ait Klasik Disseksiyon Yntemi S o n u l a r A r l k No* Mevkii T e h i s

61-01 Merkez Temiz61-02 Merkez Acarapis p h e l i 61-03 Merkez Acarapis p h e l i 61-04 Merkez Acarapis p h e l i 61-05 Merkez Temiz61-06 Merkez Acarapis p h e l i

20

Kirlilik DerecesiO2OOOO13OOOOO1O

Kirlilik DerecesiO221O1


28/51

Tablo 8'in devam iA r l k No*

61-0761-0861-0961-1061-1161-1261-1361-1461-1561-1661-1761-1861-1961-20

o: T e m z 1. Hafif

Of

Of

Of

Of

MerkezMerkezMerkezMerkezOf

OfOfOfAkaabatAkaabat2: Orta3: Yksek

Mevkii T e h i s Kirlilik DerecesiTemiz OTemiz O

Acarapis p h e l i 3Temiz O

Acarapis p h e l i 2Acarapis p h e l i 1

Temiz OTemiz OTemiz OTemiz OTemiz OTemiz O

Acarapis p h e l i 1Acarapis p h e l i 2

*: A r d k no: trafik kodu ile n n u m a r a / a n d m l m t r

Molekler Yntem: Tm rnekler klasik disseksiyon yntemiyle t a r a n d k t a n sonra,sonular k a y t l a r a g e i r i l m i ve s a y c a ikiye blnerek Guanin Lekesi ince TabakaK a t K r o m o t o g r a f s i iin a y r l m d i e r y a r l a r y l a a l m a y a devam e d i l m i t i r .

21

Molekler incelemede bal a r s t o r a k s l a r , doku homojenizatr ile homojenizeedilerek santrifje tabi t u t u l m u (1200 rpm, 20dk, 40C) , spernatant k s m TLC iin ikia y r ekstraksiyon olan asidik ve bazik solsyonla k a r t r l m t r . Asidikekstraksiyonda tamponlar %95 ethanoll asetik asit! su 70:25:5 o r a n n d a ; bazikekstraksiyonda ise %5 amonyumslfat! 13 M amonyum/1-propanoI60:30:10o r a n n d a h a z r l a n m t r


29/51

22

Elde edilen k a r m l a r 2 cm a r a l k l a kromotografi t a b a k a s n a Hamilton r n g a s ile yklenerek, Guanin s t a n d a r t y l a (Sigma-Ultra 0,4 IJg/IJI) y r t l m t r . O l u a n

guanin lekeleri UV a l t n d a 200-300nm'de s t a n d a r t n marker olarakk u l l a n l m a s y l a d e e r l e n d i r i l m i t i r (Resim 2).

Resim 2. UV a l t n d a y k l e n m i rnekler ve Guanin m a r k e r n n grnm

Resim incelenecek olursa soldan s a a d o r u olmak zere s r a s ile yklenen 9adet rnek ve nc s r a d a yer alan Guanin s t a n d a r t (marker) grlmektedir.rnekler tampon iindeki TLC zerinde y r t l d n d e Guanin s t a n d a r t ile hemenhemen a y n hizada o l u a n leke s a y s 2'dir. Bu iki lekeyi o l u t u r a n toraks h o m o j e n a t Guanin s t a n d a r t kadar saf halde o l m a d n d a n net bir bant o l u t u r a m a m a k t a d r . Ancak Guaninle a y n hizada yer a l m a l a r ve yrtme s r a s n d a a y n noktada d a l m a gstermeleri, iki r n e i n Acarapis a s n d a n pozitif o l d u u n u gstermektedir. Burnekler, 2 ve 7 no 'lu rneklerdir. Ykleme y a p l r k e n , rnek n u m a r a l a r n n k a r s n a il trafik kodunu ieren laboratuvar n u m a r a l a r da y a z l m o l d u u n d a n , pozitif k a n r n e i n hangi ile ait o l d u u ve klasik disseksiyon t a r a m a s sonucu trakenin kirlilikdurumu hemen gzden g e i r i l m i t i r .


30/51

23

Sonular i n c e l e n d i i n d e , molekler yntemle i m d i y e dek taranan rneklerin o u n l u u n u n klasik disseksiyon yntemiyle de trakelerinin yksek derecede (3) kirlio l d u u g r l m t r . Ancak, klasik disseksiyon ynteminde kirlilik derecesi temiz (O)olarak grlen trakeler de bile G(+) sonu a l n a b i l m e s i , molekler ynteminhassasiyetini v u r g u l a r n a k l a d r . Belki de i m d i y e dek Acarapis bulgusunar a s t l a n m a m a s n n nedeni, sadece tek bir ynteme d a y a l ve disseksiyondaki kesitalma kabiliyetine b a l s o n u l a r n y o r u m l a n m a s y l a a k l a n a b i l i r . Bu da deneylerdekontroll a l l a r a k iki yntemin k a r l a t r l m a s n n ne kadar y a r a r l o l d u u n u bir kezdaha gzler nne s e r m i t i r . Molekler yntemle incelenen rneklere ait sonular,klasik yntem s o n u l a r y l a k a r l a t r m a l olarak tablolar halinde s u n u l m u t u r (Tablo9,10,11, ....).

Tablo 9. Edirne ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A r k No* Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

22-01 K e a n Acarapis p h e l i 3 G(+)22-02 K e a n Temiz O G(+)22-03 K e a n Acarapis p h e l i 3 G(+)22-04 Enez-elebi Acarapis p h e l i 3 G(+)22-05 Yeniceky Temiz O -22-06 Yeniceky Temiz O G(+)22-07 Yeniceky Acarapis p h e l i 2 -22-08 Yeniceky Temiz O -22-09 Merkez Temiz O G(+)22-10 Yeniceky Temiz O -22-11 Yeniceky Acarapis p h e l i 1 -


31/51

Tablo 9'un devam iA n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik

Derecesi22-12 ipsala Temiz O22-13 ipsala Acarapis p h e l i 222-14 Musabeyli Temiz O22-15 D e m i r h a n l Temiz O22-16 D e m i r h a n i Acarapis p h e l i 322-17 D e m i r h a n i Acarapis p h e l i 122-18 Karayusuf Temiz O22-19 Kkd!lk Acarapis p h e l i 222-20 H a s a n a a Acarapis p h e l i 222-21 L a l a p a a S i n a n k . Acarapis p h e l i 1

2: ortao: T e m z 1: Hafif 3: Yksek *.- Artltk no: trafik kodu ile n n u m a r a l a n d t r l l m t r

24

GuaninLekesi

----

G(+)---

--

Tablo 10. A y d n ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

09-01 Sultanhisar Temiz O -09-02 Sultanhisar Temiz O -09-03 Ata Acarapis p h e l i 3 -09-04 Ata Acarapis p h e l i 2 -09-05 Ata Acarapis p h e l i 3 -09-06 Ata Acarapis p h e l i 3 G(+)


32/51

Tablo 10'un d e v a m A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik

Derecesi09-07 Sultanhisar Acarapis p h e l i 109-08 A y d n Merkez Acarapis p h e l i 309-09 Sultanhisar Acarapis p h e l i 109-10 Kuyulu Acarapis p h e l i 309-11 D o a n b e y Temiz O09-12 Karina Temiz O09-13 Tuzburgazl/Ske Temiz O09-14 A a l Acarapis p h e l i 1

2: Ortao: T e m z 1: Hafif 3: Yksek *.. A n l k no: trafik kodu ife n n u m a r a l a n d n l m t r

25

GuaninLekesi

---

G(+)----

Tablo 11. M u l a ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

48-01 Fethiye Acarapis p h e l i 2 -48-02 Fethiye Temiz O -48-03 Fethiye Acarapis p h e l i 3 G(+)48-04 Fethiye Acarapis p h e l i 3 G(+)48-05 Fethiye Acarapis p h e l i 1 -48-06 Fethiye Temiz O -48-07 Fethiye Acarapis p h e l i 2 -48-08 Fethiye Temiz O -48-09 Fethiye Temiz O -48-10 Fethiye Acarapis p h e l i 1 -48-11 Fethiye Temiz O -


33/51

26

Tablo 11'in d e v a m A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik Guanin

Derecesi Lekesi48-12 Fethiye Temiz O -48-13 Milas Temiz O -48-14 Milas Acarapis p h e l i 1 -48-15 Milas Acarapis p h e l i 1 -48-16 Milas Temiz O -48-17 Milas Temiz O -48-18 Milas Acarapis p h e l i 2 -48-19 Milas Temiz O -48-20 Mi/as Acarapis p h e l i 3 -48-21 Milas Temiz O -48-22 Marmaris Acarapis p h e l i 1 -48-23 Marmaris Temiz O -48-24 Marmaris Temiz O -48-25 Marmaris Temiz O -48-26 Marmaris Acarapis p h e l i 1 -48-27 Marmaris Acarapis p h e l i 3 G(+)48-28 Marmaris Acarapis p h e l i 2 -48-29 Marmaris Acarapis p h e l i 2 -48-30 Marmaris Acarapis p h e l i 2 G(+)48-31 Marmaris Temiz O -48-32 Y a t a a n Acarapis p h e l i 1 -48-33 Y a t a a n Temiz O -48-34 Y a t a a n Acarapis p h e l i 3 -48-35 Y a t a a n Acarapis p h e l i 1 -48-36 Y a t a a n Acarapis p h e l i 3 G(+)48-37 Y a t a a n Temiz O -48-38 Y a t a a n Temiz O -48-39 Karabrtlen Acarapis p h e l i 2 -48-40 Karabrtlen Temiz O -


34/51

27

Tablo 11 'in d e v a m A n l k No MevkU T e h i s Kirlilik Guanin

Derecesi Lekesi48-41 Karabrtlen Acarapis p h e l i 3 G(+)48-42 Karabrtlen Acarapis p h e l i 3 -48-43 Karabrtlen Temiz O -48-44 Dalaman-Dereky Temiz O -48-45 Grky Acarapis p h e l i 1 -48-46 K y c e i z Acarapis p h e l i 1 -48-47 Ortaca-Dereky Temiz O -48-48 K y c e i z Temiz O -48-49 K y c e i z Acarapis p h e l i 2 -48-50 Ula Temiz O -48-51 Oyru Acarapis p h e l i 2 G(+)48-52 Dereky Temiz O -48-53 Dereky Temiz O -48-54 Karadonlar Acarapis p h e l i 2 -48-55 Ak n e i Aearapis p h e l i 2 -48-56 Yerbeleni Aearapis p h e l i 1 -48-57 Yerbeleni Temiz O -48-58 Merkez Acarapis p h e l i 1 -48-59 Merkez Temiz O -48-60 Merkez Temiz O -


35/51

Tablo 11'in d e v a m A n l k No'"

48-6148-6248-6348-64

o: T e m z 1: Hafif

MerkezMerkezMerkezMerkez2: Orta3: Yksek

28

Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

Acarapis p h e l i 3 G(+)Temiz O -

Acarapis p h e l i 2 -Acarapis p h e l i 1 -

*: A r l k no: trafik kodu ile n n u m a r a f a n d m l m t r

Tablo 12. Bursa ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A n l k No'" Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

16-01 Merkez Temiz O -16-02 Merkez Temiz O -16-03 inegl Temiz O -16-04 inegl Temiz O16-05 inegl Temiz O -16-06 D e r e k z k Temiz O G(+)16-07 D e r e k z k Acarapis p h e l i 1 -16-08 D e r e k z k Temiz O -16-09 C u m a l k z k Temiz O -16-10 C u m a l k z k Temiz O -16-11 C u m a l k z k Acarapis p h e l i 1 -16-12 C u m a h k z k Temiz O -


36/51

Tablo 12'nin d e v a m A n l k No"" Mevkii T e h i s Kirlilik

Derecesi16-13 C u m a l k z k Temiz O16-1416-1516-1616-1716-18

o: T e m z 1: Hafif

OrhaniyeOrhaniyeOsmaniyeOsmaniyeOsmaniye2: Orta3: YOksek

Temiz OTemiz OTemiz O

Acarapis p h e l i 1Temiz O

*; A n l k no: trafik kodu ile n n u m a r a l a n d r i l m t r

29

GuaninLekesi

------

Tablo 13. Antalya ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A n l k No"" Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

07-01 Merkez Temiz O -07-02 Merkez Temiz O -07-03 Fenike Acarapis p h e l i 3 G(+)07-04 A a K a r a m a n ! Temiz O -07-05 Fenike Temiz O -07-06 A a Karamanh Temiz O -07-07 A a K a r a m a n l Temiz O -07-08 Merkez Temiz O -07-09 Fenike Acarapis p h e l i 2 G(+)07-10 Fenike Temiz O -07-11 Merkez Acarapis p h e l i 3 G(+)


37/51

Tablo 13'n d e v a m A n l k No'" Mevkii T e h i s Kirlilik

Derecesi07-12 Merkez Temiz O07-13 B a h t a l - M e r k e z Temiz O07-14 Merkez Temiz O07-15 Serik Temiz O07-16 Merkez Acarapis p h e l i 2

07-17 Serik Acarapis p h e l i 307-18 Merkez Temiz O07-19 Merkez Temiz O07-20 Kumluca Temiz O07-21 Manavgat Temiz O07-22 Manavgat Acarapis p h e l i 307-23 Merkez Temiz O07-24 Merkez Temiz O07-25 U l u p n a r -Kemer Temiz O07-26 Tekirova Temiz O07-27 D e m i r t a - A l a n y a Temiz O

2: Ortao: T e m z 1: Hafif 3: Yksek *; A r l k no: trafik kodu ile 6n n u m a r a / a n d m l m f r

30

GuaninLekesi-----

---- ,

-G(+)-----

_ i ! % ! ! ! ~ ~ ' ~ " ______________________


38/51

31

Tablo 14. Ordu ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r A n l k No* Mevkii T e h i s Kirlilik Guanin

Derecesi Lekesi52-01 Karacamer Temiz O -52-02 Y e m i i i Temiz O -52-03 Y e m i i i Temiz O -52-04 Y e m i i i Temiz O -52-05 Y e m i i i Temiz O -52-06 Y e m i i i Temiz O -52-07 Y e m i i i Temiz O -52-08 Kkenli Temiz O -52-09 Kkenli Temiz O -52-10 Kkenli Acarapis p h e l i 2 G(+)52-11 Delikkaya Acarapis p h e l i 1 -52-12 Delikkaya Temiz O -52-13 Kkenli Temiz O -52-14 Teyneli Temiz O -52-15 Merkez Temiz O -52-16 Merkez Temiz O -52-17 Nizamettin Mah. Temiz O -52-18 Nizamettin Mah. Temiz O -52-19 Y a r a l Temiz O -52-20 Y a r a l Temiz O -52-21 e n k y Acarapis p h e l i 2 G(+)52-22 e n k y Temiz O -


39/51

Tablo 14'n devam iA n l k No

52-23 Y a l o: Temiz1: Hafif 2: Orta3: Yksek

Mevkii T e h i s KirlilikDerecesi

Temiz o*: A n l k no: trafik kodu ile n n u m a r a / a n d m l m t t r

GuaninLekesi

32

Tablo 15. Artvin ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A r l k No Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi08-01 Merkez Temiz O -08-02 Merkez Acarapis p h e l i 1 -08-03 Merkez Acarapis p h e l i 1 -08-04 Merkez Temiz O -08-05 Hopa Acarapis p h e l i 3 G(+)08-06 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-07 Hopa Temiz O -08-08 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-09 Hopa Temiz O -

08-10 Hopa Temiz O -08-11 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-12 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-13 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-14 Hopa Temiz O -08-15 Hopa Acarapis p h e l i 3 -08-16 Borka Acarapis p h e l i 3 G(+)


40/51

33


Derecesi Lekesi08-17 Borka Acarapis p h e l i 3 -08-18 Borka Acarapis p h e l i 3 G(+)08-19 Borka Temiz O -08-20 Borka Acarapis p h e l i 1 -08-21 Borka Acarapis p h e l i 1 -08-22 Borka Temiz O -08-23 Borka Temiz O -08-24 Borka Acarapis p h e l i 3 -08-25 Borka Temiz O -08-26 Arhavi Acarapis p h e l i 3 -08-27 Arhavi Acarapis

p h e l i 3 -

08-28 Arhavi Temiz O -08-29 Yusufeli Temiz O -08-30 Yusufeli Temiz O -08-31 Yusufeli Temiz O -08-32 Yusufeli Temiz O -08-33 a v a t Temiz O -08-34 a v a t Temiz O -08-35 a v a t Temiz O -08-36 a v a t Temiz O -08-37 a v a t Temiz O -08-38 a v a t Acarapis p h e l i 3 G(+)08-39 a v a t Temiz O -08-40 Ardanu Temiz O -


41/51

34


Derecesi Lekesi08-41 Merkez Acarapis p h e l i 2 -08-42 Merkez Acarapis p h e l i 1 -08-43 Merkez Acarapis p h e l i 1 -08-44 Merkez Temiz O -08-45 Hopa Acarapis p h e l i 2 -08-46 Hopa Acarapis p h e l i 3 G(+)08-47 Hopa Acarapis p h e l i 2 -08-48 Hopa Temiz O -08-49 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-50 Hopa Acarapis p h e l i 2 -08-51 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-52 Hopa Acarapis p h e l i 2 -08-53 Hopa Temiz O -08-54 Hopa Temiz O -08-55 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-56 Borka Acarapis p h e l i 2 G(+)08-57 Borka Acarapis p h e l i 1 -08-58 Borka Temiz O -08-59 Borka Temiz O -08-60 Borka Temiz O -08-61 Borka Temiz O -08-62 Borka Temiz O -08-63 Borka Temiz O -08-64 Borka Temiz O -


42/51

35

Tablo 15'in d e v a m A n l k No Mevkii T e h i s Kirlilik Guanin

Derecesi Lekesi08-65 Borka Acarapis p h e l i 1 -08-66 Arhavi Temiz O -08-67 Arhavi Temiz O -08-68 Arhavi Acarapis p h e l i 1 -08-69 Yusufeli Temiz O -08-70 Yusufeli Acarapis p h e l i 1 -08-71 Yusufeli Temiz O -08-72 Yusufeli Acarapis p h e l i 1 -08-73 a v a t Temiz O -08-74 a v a t Temiz O -08-75 a v a t Acarapis p h e l i 1 -08-76 a v a t Acarapis p h e l i 1 -08-77 a v a t Temiz O -08-78 a v a t Acarapis p h e l i 3 -08-79 a v a t Acarapis p h e l i 2 -08-80 a v a t Temiz O -08-81 Ardanu Acarapis p h e l i 2 -08-82 Merkez Temiz O -08-83 Merkez Temiz O -08-84 Merkez Temiz O -08-85 Merkez Temiz O -08-86 Hopa Acarapis p h e l i 1 -08-87 Hopa Acarapis p h e l i 3 G(+)08-88 Hopa Temiz O -


43/51

Tablo 15'in d e v a m A n l k No

08-8908-9008-9108-9208-9308-94

o: T e m z 1: Hafif

HopaHopaHopaHopaHopaBorka2: Orta3: Yksek

36


Temiz O -Temiz O -Temiz O -Temiz O -

Acarapis p h e l i 1 -Temiz O -

*: A n l k no: "trafik kodu ile n n u m a r a l a n d r i l m t i r

Tablo 16. Trabzon ili Molekler Yntem- Disseksiyon Yntemi K a r l a t r m a l Laboratuvar Deney S o n u l a r

A n l k No Mevkii T e h i s Kirlilik GuaninDerecesi Lekesi

61-01 Merkez Temiz O -61-02 Merkez Acarapis p h e l i 2 -61-03 Merkez Acarapis p h e l i 2 -61-04 Merkez Acarapis p h e l i 1 -61-05 Merkez Temiz O -61-06 Merkez Acarapis p h e l i 1 -61-07 of Temiz O -61-08 of Temiz O -61-09 of Acarapis p h e l i 3 G(+)61-10 of Temiz O -61-11 Merkez Acarapis p h e l i 2 -

i


44/51

Tablo 1 6 ' n n devam iA n l k No*

61-1261-1361-1461-1561-1661-1761-1861-1961-20

o: T e m z 1: Hafif

MerkezMerkezMerkezOfOfOfOfAkaabatAkaabat2: Orta3: Yksek

37


Acarapis p h e l i 1 -Temiz O -Temiz O -Temiz O -Temiz O -Temiz O -Temiz O -

Acarapis p h e l i 1 -Acarapis p h e l i 2 -

*: A r k no: il trafik kodu ile n n u m a r a i a n d I r I l m t r

izelgelerden elde edilen bulgular d o r u l t u s u n d a Acarapiasis'in illere aitenfestasyon o r a n klasik Disseksiyon yntemine gre, , Edirne'de % 19.05, A y d n ' d a %35.71 ve M u l a ' d a % 14.06, Bursa'da %0, Antalya'da %14.81, Ordu'da %0,Artvin'de % 12.76 ve Trabzon'da % 5'dir. Guanin Lekesi Metoduna gre ise,Edirne'de % 33.3, A y d n ' d a %14.2 ve M u l a ' d a % 12.5, Bursa'da % 5.55, Antalya'da%14.82, Ordu'da % 8.6, Artvin'de %7.45 ve Trabzon'da % 5'dir(Tablo 17). Sonulartm Trkiye

a p n d a d e e r l e n d i r i l d i i n d e , klasik disseksiyon yntemi k u l l a n l a r a k

incelenen rneklerin %12.8'i Acarapis woodi ile enfestasyon b a k m n d a n pozitifbulunurken; ince Tabaka k a t k r o m o t o g r a f s i n i n k u l l a n l d Guanin lekesi moleklerynteminde % 16.3' pozitif sonu v e r m i t i r (Tablo 18.- Grafik 1).


45/51

38

Tablo 17. iller B a z n d a Her iki Yntemin S o n u l a r n a Gre Yzde EnfestasyonO r a n l a r

iLLER Enfestasyon O r a n l a r (%)--------1Klasik Disseksiyon Metodu Guanin Lekesi MetoduEdirne 19.05 33.3A y d n 35.71 14.2M u l a 14.06 12.5Bursa O 5.55Antalya 14.81 14.82Ordu O 8.6Artvin 12.76 7.45Trabzon 5 5

Tahmin e d i l d i i zere s n r a y a k n blgelerde (Edirne gibi) bu oran daha daa r t m a k t a d r . Yzdelik o r a n l a r n henz bu seviyede b u l u n m a s h a s t a l n lkemizeyeni g i r d i i izlenimini verse de en k s a zamanda gerekli nlemlerin a l n m a s vey a y l m n n

engellenmesi a r t t r .

Tablo 18. iki f a r k l yntem k u l l a n l a r a k elde edilen enfeste a r s a y ve o r a n l a r Klasik rnek Yzde O r a n Guanin Yzde O r a n Disseksiyon N u m a r a s (n= (%) Testine gore (%)Metoduna gore 281) Enfeste AnTrakeal Kirlilik S a y s (n=46)DerecesiO 162 57.6 9 19.51 50 17.8 3 6.52 33 11.8 8 17.33 (Enfeste A r ) 36 12.8 26 56.5


46/51

20c 15ociL 10"cN 5

0+-----

Bal Anlann Enfestasyon Oranlan16,3

12,8

Disseksiyon Metodu Guanin Lekesi Metodun=281

Grafik 1. Disseksiyon Metodu ve Guanin Lekesi Metoduna Gre Bal A r a r n n Enfestasyon O r a n l a r

39

S o n u l a r n istatistiksel analizinde x2testi u y g u l a n m ve iki ynteme aitsonular a r a s n d a iyi bir korelasyon o l d u u (P:SO.OS) ve s o n u l a r n birbirini desteklerynde b u l u n d u u g z l e m l e n m i t i r (Grafik 2).5. T A R T I M A ! SONUnemli bir an h a s t a l olan Acarapiasis sonucunda enfekte o l m u bireylerinmr u z u n l u u k s a l m a k t a , buna b a l olarak da larva s a y s ve bal retimi nemlilde a z a l m a k t a d r (Peng ve Nasr, 1999). H a s t a l n f a r k l metodlarla t e h i s yntemleri mevcuttur. 1985 y l n d a D e l f i n a d o - B a k e r ' n disseksiyon metoduyla

trakeleri k a r a r a k g e l i t i r d i i yntem, e i t l i e k i l l e r d e modifiye edilerek gnmzdede k u l l a n l m a k t a d r (Shimanuki ve Knox, 1991). Son y l l a r d a ise daha ok moleklerdzeyde t e h i s i e r e nem verilmektedir. Serolojik olarak da k u l l a n l a n bu tekniklerdenen g e l i m i o l a n E L l S A ' d r (Fichter, 1988; Grant et aL, 1993). Fakat bu teknik hemzel prosedr olan bir yntemdir, hem de laboratuvar k o u l l a r n d a k i teknikd o n a n m n yeterli o l m a s n , gerekli antijen ve antikorlann b u l u n m a s n gerektirir.A y r c a ortaya k a c a k bir Acarapis v a r l daima A. woodlyi ifade etmeyip b a k a birtrn gstergesi olabilir (Ragsdale ve Furgala, 1997; Koch ve Gerson, 1997;

ii:

.,.11,


47/51

40

Ragsdale ve Kjer, 1999). Literatrde gl bir e k i l d e desteklenen molekler birteknikse Guanin Lekesi ince Tabaka K a t K r o m o t o g r a f s i ' d i r . zel s a l g metoduo l m a s ve immnolojik d i e r metodlar gibi g e n i preperasyonlara gereksinimo l m a m a s d o l a y s y l a ELlSA'ya gre daha kolay bir metoddur. Direkt olarak torakshomojenizasyonu y a p l d n d a n s o n u l a r n d i e r Acarapis trlerinin v a r l y l a k a r m a o l a s l ok a z d r . Bu metodda marker olarak k u l l a n l a n Guanin (2-amino 6-oksipurin) rmcek ve a k a r l a r da iine alan birok arachnid'in nitrojen m e t o b o l i z m a s sonucu temel k t maddesi olan prin'dir. Bal a r l a r n n hibir sekresyonunda bumaddenin b u l u n m a m a s nedeniyle, Guanin'in a r l a r d a k i v a r l o n l a r n herhangi birakarla b u l a k o l d u u n u gstermektedir. Ancak bu metodda zellikle torasik disklerinhomojenizasyonu y a p l d n d a n , bulunan akar A. woodi olarak kesinliklet a n m l a n a b i l m e k t e d i r (Koch ve Gerson, 1997; Sammataro et aL., 2000). T e h i s t e zerinde nemle d u r u l m a s gereken d i e r konu ise, a r l a r n alkol iinde muhafazaedilmeyip, c a n l e k i l d e aniden d o n d u r u l m a s d r . nk k o k u m a n n nlenmesia m a c y l a k u l l a n l a n alkol, evre d o k u l a r n k o y u l a t r d iin a k a r n grlmesiniengellemektedir (Tomasko et aL, 1993; Sammataro et aL, 2000).

lke genelinde bal a r l a r n d a y a y g n olarak grlen h a s t a l k l a r son y l l a r d a y a p l a n blgesel a l m a l a r sayesinde , genel bir tablo o l u t u r a c a k e k i l d e hemenhemen bilinmektedir (Keskin ve z k r m , 2001; z k r m ve Keskin, 2001; Kolonkayaet aL, 2001). Y a p l a n bu a l m a l a r s r a s n d a a r c l a r n , k sonu nedensiz kolonik a y p l a r konusundaki artan i k a y e t l e r i ve elde edilen gzlemler, yeni grlmeyeb a l a n a n b a k a bir h a s t a l k p h e s i n i ortaya k a r t m t r . Semptomatik zellikleri n c e l e n d i i n d e h a s t a l k etkeninin Acarapis woodi o l m a s n d a n p h e l e n i l m i t i r . Dnyadaki A . w o o d i y a y l m a l m a l a r n n da, h a s t a l n Trkiye'nin y a k n evresinekadar u l a t n rapor etmesi, bu p h e y i d o r u l a r niteliktedir. Bu amala planlananve uygulamaya konulan proje k a p s a m n d a elde edilen sonular d o r u l t u s u n d a Acarapis woodihin t e h i s i n d e iki yntemin de gvenle k u l l a n l a b i l e c e i ortaya k m a k t a d r ; ancak molekler yntem, mikroskobik yntemin d e z a v a n t a j l a r n d a n biriolan gzden k a r m a ya da trake kesitindeki o l u m s u z l u k l a r b a r n d r m a m a s sebebiyle daha fazla d u y a r l l k gstermektedir. A y n zamanda klasik mikroskobikyntemin b a l a n g a a m a s n d a rneklerin alkol iinde t u t u l m a s n n deneyleri vedeney s o n u l a r n , alkoln trake dokusunu k o y u l a t r m a s ve trakeleri y k a m a s d o l a y s y l a parazit akann grlme o l a s l n ortadan k a l d r m a s ynnden olumsuz


48/51

41

e t k i l e d i i i s p a t l a n m t r . iki yntemin de sahip o l d u u avantaj ve dezavantajlarbirbirleri ile k a r l a t r l d n d a parazit etkenin bizzat kendisinin grlmesi a s n d a n klasik yntemin; d u y a r l l k ve t e h i s gvenlilik yzdesinin yksek oranda o l m a s sebebiyle de molekler yntemin nemi gzler nne serilmektedir. Bu nedenle, ikif a r k l yntemin birbirinin kontrol a m a c y l a a y n anda k u l l a n l a r a k t e h i s yolunagidilmesi en s a l k l s o n u l a r n elde edilmesini s a l a y a c a k t r . ilerleyen dnemdeki a l m a l a r d a da bu amala iki yntemin b i r l i k t e l i i kesinlikle nerilmektedir.

70,060,050,0

. . . O 40,0.g 30,0N 20,010,0

ik i Metodun K a r l a t r l m a s i i-- - Disseksiyon Metodu- Guanin Lekesi Metodu

0,0 - + - - - ~ - - - - - - - - - . - - - - - , - - - - - - 3 (Enfeste

Anlar2 1

Trakeal Kir lil ik DerecesiTemiz

Grafik 2. K u l l a n l a n iki f a r k l metoda gre elde edilen s o n u l a r n k a r l a t r l m a s

Proje k a p s a m n d a SONU OLARAK; daha nce Trkiye'de v a r l henzs a p t a n m a m olan Acarapis woodihin lke genelindeki istasyon n o k t a l a r n d a Trkiye'ye g i r i y a p t ortaya k a r l m t r . Enfestasyon o r a n n n d k o l m a s sevindirici bir durumdur; fakat gerekli nlemlerin h z l ve bilinli bir e k i l d e en k s a zamanda a l n m a s nerilmektedir. A y n zamanda gerekli birimlerin h a s t a l n lkeyeg i r i i ile ilgili olarak bilgilendirilmesi ve y a y l m n kontrol a l t n a a l n a b i l m e s i a m a c y l a her y l dzenli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Bunun y a n n d a h a s t a l n , Trkiye'de mevcut a r h a s t a l k l a r listesine a l n a r a k , devlet b a z n d a da genel birkontrol stratejisinin izlenmesi nerilmektedir.


49/51

42

6. REFERANSLAR

BAlLEY, L., 1999, The century of Acarapis woodi, American Bee Journal, 12, 541-542 p.BUCHMANN, S.L., Thoenes, S.C., 1993, Colony abandonment by adult honey bees:

a behavioural response to high tracheal mite infestation, Journal of AgriculturalResearch, 31(3/4),167-168 p.

CALDERONE, N.W., Bruce, W.A, Allen-Wardell, G., Shimanuki, H., 1991, Evaluationof botanical compounds for central of the Honeybee tracheal mite, Acarapiswoodi, American Bee Journal, 131 (9), 589-591 p.

CLARK, K.J., 1991, W n t e r survival times of colonies infested at various levels bytracheal mites (Acarapis w o o d ~ , American Bee Journal, 131(12),773-773 p.DELFINADO-BAKER, M., 1985, An Acarologist's view: The spread of the tracheal

mite of Honeybees in United States, American Bee J o u r n a , 125, 689-690 p.ERICKSON, E.H., Stanley, Jr. D., Martin, C., Garment, B., 1999, Bee Book, 1..326

pp., Jawa University Press, USAFICHTER, B.L., 1988, ELlSA Detection of Acarapis woodi, Honeybees and Bee

Mites, 526-29 pp., Chichester UK: Ellis Horwood.GARZA, Q., Dustmann, J.H., 1991, Formic acid against the tracheal mite (Acarapis

woodi) , American Bee J o u r n a , 131 (10): 643-645 p.GRANT, G.M., Nelson, D.L., Olsen, P.E., Rice, W.A, 1993, The ELlSA Detection of

Tracheal Mites in whole Honeybee Samples, American Bee Journal, 133: 652-655 p.

KESKIN, N., B a a r , E., 1996, Investigation of Acarapis woodiRennie in Honey Beesfrom some regions in Turkey. Hacettepe Bulletin of NaL. Scien. and Engineer,25,15-25p.

KESKIN, N., z k r m , A, 2001, Ankara ili ve evresindeki Bal A r a r n n (Apismellifera L.) Paraziter H a s t a l k l a r Ynnden incelenmesi. Teknik A r c l k Dergisi, Trkiye K a l k n m a V a k f , 71, 15-18 p.

KOCH, R., Gerson, I. J., 1997, Guanine Visualization: A New Method for DiagnosingTracheal Mite Infestation of Honeybees, Apidologie, 28, 3-9 p.

KOLANKAYA D, Sorkun K, z k r m A, Erkmen B, 2001, Impact on Honey Bees ofInsecticides used in A d a p a z a r - K a r a s u against Hazelnut Pests, Mellitera, 2:


50/51

43

62-63 p.LOPER, G.M., 1999, Honey Bee Keeping and Tracheal Mite, American Bee Journal,

132,603-606 p.MELATHOPOULOS, A. P., Winston, M. L., Whittingon, R., Smith, T., Lindberg, C.,Mukai, A., Moore, M., 2000, Comparative Laboratory Toxicity of Neem

Pesticides to Honey Bees (Hymenoptera: Apidae), Their Mite Parasites Varroajacobsoni and Acarapis woodi and Brood Pathogens Paenibacillus larvae andAscosphaera apis, Apiculture and Social insects , 93:199-209 p.

ZKIRIM A, Keskin N, 2001, A Survey of Nosema apis of Honey Bees (Apis mel/iferaL.) Producing the Famous Anzer Honey in Turkey, Zeitschrift tr NatuforschVerlag der Zeitschrift tr Naturforschung Tbingen, 56c: 918-919 p.PENG, V.S., Nasr, M.E., 1999, Detection of honey bee tracheal mites (A. w o o d ~ bysimple staining techniques, Journallnvertebrate Pathology, 46, 325-331 p.

PELEKASSiS, C. D: The Acarofauna of Honey Bees and Bee Lives in Greece.Apimondia Congress of Agricultural Programme and Abstracts of Reports.Budapest, Hungary. 1983.154: 25-31 p.

RAGSDALE, D., Furgala, B., 1997, A serological approach to the detection ofAcarapis woodi parasitism in honeybees using an enzyme-linkedimmunosorbent assay, Apidologie 18:1-10 p.

RAGSDALE, D., Kjer, K.M., 1999, Diagnosis of tracheal mite (Acarapis woodi R.)parasitism of honey bees using monoclonal enzyme-linked immunosorbentassay, Am. Bee J., 129:550-53 p.

SAMMATARO, D., Gerson, U., Needham, G., 2000, Parasitic Mites of Honey Bees:History, Implications, and Impact, Annu. Rev. Entomol., 45: 519-548 p.

SHIMANUKI, H., Knox, D., 1991, Diagnosis of Honey Bee Diseases, USDA Agric.Handb. AH-690, 53 pp.

THOENES, S.C., 1990, Tracheal mite induced colony mortality monitored by anelectronic scale, Am. Bee J., 130(12),816-816 p.

TQMASKO, M., Finley, J., Harkness, W., Rajotte, E., 1993, A sequential samplingscheme for detecting the presence of tracheal mite (Acarapis woodi)infestationsin honey bee colonies, Pa. Agric. Exp. Stn. Bull. 871 p.


51/51

TBiTAKPROJE ZET BiLGi FORMU

Proje No: VHAG-1972 (102V112)Proje B a l : Molekler ve Mikroskobik Tekniklerle Apis me/lifera L.'de Acarapis woodi'nin T a r a n m a s Proje Yrtcs ve A r a t r m a c l a r : Port. Dr. Nevin KESKiN A r . Gr. A s l ZKIRIM A r . Gr. Hasan iEKProjenin Y r t l d K u r u l u ve Adresi: Hacettepe niversitesiHacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Beytepe-ANKARADestekleyen K u r u l u ( l a r n ) A d ve Adresi:

Projenin B a l a n g ve B i t i Tarihleri: 01.02.2003-01.08.2005z (en ok 70 kelime)Apis me//ifera' da trake a k a r olan (Honey Bee Tracheal Mite) Acarapis woodi ergin bal a r l a r n n trakeleri iinde y a a r . HBTM ilk olarak bu y z y l n b a l a r n d a k e f e d i l m i t i r . Trakeal a k a r n tespitiiin birok metod ileri s r l m ve g e l i t i r i l m i t i r . Bu metodlar genelolarak direkt ve indirektmetodlar olarak s n f l a n d r l a b i l i r . Direkt metodlar a r disseksiyonu, homojenizasyonu ve trakeninb o y a n m a s y l a a k a r n kendisinin grlmesini ierir. Indirekt Metod olarak ise ELlSA t e k n i i , GuaninLekesi Kromotografi Metodu k u l l a n l m a k t a d r . ELlSA t e k n i i kesin ve d u y a r l bir Metod o l m a s n a r a m e n , zel prosedrlere ve b a z teknik ekipmanlara ihtiya d u y m a k t a d r . A y n zamanda f a r k l Acarapis turlerini de pozitif sonu olarak gsterebilir.Bu a l m a d a Molekler ve Mikroskobik (Direkt ve indirekt Metod) tekniklerle Apis me/lifera' daAcarapis woodi t a r a m a s y a p l m t r . A y n zamanda bu a l m a y l a Trkiye'de ilk defa g r l d rapor e d i l m i t i r . Anahtar Kelimeler: Apis me/Mera, Acarapis woodi, trake a k a r , akar

Projeden Y a p l a n Y a y n l a r : z k r m , A., Keskin, N., The Determination of Tracheal Mite Acarapis woodi Incidence inThe Republic of Turkey, 39th Apimondia International Apicultural Congress, 21-26 August2005, Dublin IRELAND (Oral Presentation)

moleküler ve mikroskobik tekniklerle apis mellifira l.'de acarapis woodi'nin taranması

Documents