mİllÎ eĞİtİm bakanliĞi · millî eğitim bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme...

67
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMİ ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI EĞİTİM ARAŞTIRMALARINDA MEB-ÜNİVERSİTE İŞ BİRLİĞİ (İL DÜZEYİ) Araştırma Ekibi Dr. Mahmut BOZAN Deniz YAYLA Atilla DEMİRBAŞ Mustafa SAYIN Ömer SAYGIN Zöhre YAĞIZ OCAK-2004

Upload: others

Post on 01-Apr-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMİ ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

EĞİTİM ARAŞTIRMALARINDA MEB-ÜNİVERSİTE

İŞ BİRLİĞİ (İL DÜZEYİ)

Araştırma Ekibi Dr. Mahmut BOZAN

Deniz YAYLA Atilla DEMİRBAŞ Mustafa SAYIN Ömer SAYGIN Zöhre YAĞIZ

OCAK-2004

Page 2: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

i

SUNUŞ

Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi

Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri arasında, eğitimle ilgili

gelişmeleri yurt içinde ve yurt dışında takip etmek, MEB’in ihtiyaç duyduğu konularda

araştırma yapmak ya da araştırmacılara destek vermek ve bu araştırmaların hayata

yansıtılabilmesi amacıyla öneriler ortaya koymak bulunmaktadır.

EARGED Bakanlığın ihtiyaç duyduğu eğitim araştırmalarının üniversitelerle

ortak iş birliği ile yapılmasını sağlamak için 1997’den itibaren başlatmış olduğu MEB-

Üniversite iş birliği programı çerçevesinde eğitim araştırmalarına destek vermektedir.

Elinizdeki bu araştırma; İl Millî Eğitim Müdürlükleri ile Üniversiteler arasındaki

iş birliği potansiyelini değerlendirerek İl Millî Eğitim Müdürlüklerindeki araştırma

şubelerinin var olan potansiyellerini MEB üniversite iş birliği çerçevesinde yeniden

organize edecek bir model ortaya koymak amacı ile yapılmıştır.

Yapılan bu araştırmanın Bakanlığımız ve Üniversiteler tarafından iyi şekilde

değerlendirileceğine inanıp. araştırmanın sayfa düzenlemesini yapan Rüştü SEYFE

ve Ferhat EROL’a araştırmanın verilerinin sağlanmasında değerli katkılarından dolayı

tüm il Millî Eğitim Müdürlükleri ve Üniversite yöneticilerine teşekkür ederim.

Dr. Ruhi KILIÇ Daire Başkan V.

Page 3: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

ii

İÇİNDEKİLER

Sayfa

SUNUŞ .................................................................................................... i

İÇİNDEKİLER .......................................................................................... ii

KISALTMALAR ........................................................................................ vii

BÖLÜM I

GİRİŞ ....................................................................................................... 1

ARAŞTIRMANIN AMACI .......................................................................... 5

Alt Amaçlar ........................................................................................ 5 Eğitim Araştırmaları Destek Programının Tarihçesi ........................... 6

BÖLÜM III

YÖNTEM ................................................................................................. 9

Araştırmanın Modeli .......................................................................... 9

Evren ve Örneklem ........................................................................... 9

Veri Toplama Araçları ........................................................................ 9

Verilerin Çözümlenmesi .................................................................... 10

BÖLÜM III

BULGULAR VE YORUMLAR ................................................................... 11

1- İl Millî Eğitim Müdürlükleri İle Eğitim Fakültelerinin EARGED’in Eğitim Araştırmaları Destek Programı Hakkında Bilgi Sahibi Olma Düzeyleri ............................................................................ 11

2- Eğitimle İlgili Yüksek Lisans, Doktora Tezleri ve Diğer Akademik Çalışmalar İçin Okullarda Araştırma Yapabilmek Amacıyla İzin Talebinde Bulunma Durumu ........................................................ 12

3- Son Üç Yıl İçinde Üniversite Bünyesinde İl Düzeyinde İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Araştırma İzni İçin Yapılan Başvuru Sayıları ........................................................................................ 13

4- Son Üç Yılda Üniversiteler Bünyesinde İl Düzeyinde Yapılan Araştırmaların Sayıları ................................................................. 16

5- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Araştırma Taleplerine Cevap Verme Süreleri ............................................................................. 19

6- Araştırma İzin Taleplerini İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Değerlendiren Kişilere Yönelik Bulgular ....................................... 21

7- Üniversitelerin İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Araştırma Başvurularının Bilimsel Kriterlere Göre Değerlendirilip Değerlendirilmediği Konusundaki Görüşleri ................................. 21

8- Araştırma Taleplerini Değerlendiren Birimlerin Yapısının İllere Göre Dağılımı .............................................................................. 22

9- Araştırma İzin Taleplerini Değerlendirmede Göz Önünde Bulundurulan Kriterler Açısından Grupların Görüşleri .................. 26

Page 4: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

iii

Sayfa

10- İzin Verilen Çalışmaların Tamamlanmasından Sonra İl Millî Eğitim Müdürlüğüne Teslim Edilmesi ........................................... 27

11- İzin Verilen Araştırma Sonuçlarından Yararlanma Durumu........... 27

12- Eğitim Alanındaki Araştırma İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik Çalışmalar ................................................................................... 28

13- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin İhtiyaç Duyulan Eğitim Araştırmalarını Tespit Etme Yöntemleri ....................................... 29

14- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Tespit Edilen Araştırma Konularını Eğitim Çevrelerine Duyurması ..................................................... 30

15- Üniversitelerin İl düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmaları İçin İl Millî Eğitim Müdürlüğünden Beklentiler ........................................ 30

16- Eğitim Fakülteleri İle İl Millî Eğitim Müdürlüğünün İl Düzeyinde İhtiyacı Duyulan Araştırma Konularını Belirlemede İş Birliği Düzeyi ......................................................................................... 31

17- Eğitim Fakülteleri İle İl Millî Eğitim Müdürlüğünün Araştırma İş Birliği Yapma Boyutları ................................................................. 32

BÖLÜM IV

ÖZET ....................................................................................................... 33

SONUÇ .................................................................................................... 34

ÖNERİLER .............................................................................................. 36

İl Millî Eğitim Müdürlükleri Araştırma Geliştirme BirimininYeniden Yapılandırılmasına İlişkin Bir Öneri .................. 37

İl Millî Eğitim Müdürlüğü Destek Araştırmaları Programı İş Akış Şeması ......................................................................................... 40

KAYNAKÇA .......................................................................................... 41

EKLER ..................................................................................................... 42

Ek-1 Eğitim Fakültesi Veri Toplama Formu ..................................... 43 Ek-2 İl Millî Eğitim Müdürlüğü Veri Toplama Formu ......................... 46 Ek-3 İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin İl Düzeyinde Yapılan Eğitim

Araştırmaları İçin Eğitim Fakültelerinden Beklentileri ............. 50 Ek-4 İl Millî Eğitim Müdürlerinin Kendi Bünyelerinde Araştırma

Şubesi Veya Hizmetlerinin Yeniden Yapılandırılması Konusundaki Görüşleri ........................................................... 52

Ek-5 İl Millî Eğitim Müdürlerinin Ülkemiz Genelinde Araştırılmasını İstedikleri Konular .................................................................. 54

Ek-6 Eğitim Araştırmaları Destek Programı için EARGED- Üniversite İşbirliği Esasları ...................................................... 57

Ek-7 Eğitim Araştırmaları Destek Programı Protokolü ..................... 58

Page 5: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

iv

TABLOLAR LİSTESİ

Sayfa

Tablo 1 Son Üç Yıl İçerisinde İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Yapılan Araştırma İzin Başvurularının İllere Göre Dağılımı .................... 14

Tablo 2 İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Yapılan Başvuruların Değerlendirme Süresinin İllere Göre Dağılımı ........................... 17

Tablo 3 Üniversite Bünyesinde İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırması Sayıları .................................................................. 20

Tablo 4 Araştırma Taleplerini Değerlendiren Birimlerin Yapısının İllere Göre Dağılımı ........................................................................... 22

Page 6: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

v

GRAFİKLER LİSTESİ

Sayfa

Grafik 1-1 Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi (EARGED)’nin Destek Araştırmaları Programı Hakkında Bilginiz Var mı? Sorusuna Grupların Verdikleri Cevapların Dağılımı ................ 12

Grafik 1-2 İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Eğitim Fakültelerinin Araştırma İzin Talebine Bulunma Düzeyi ................................................ 13

Grafik 1-3 İllere Yapılan Araştırma İzin Onayları Baş Vuru Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı ............................................................ 14

Grafik 1-4 Üniversite Bünyesinde İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmalarının Yıllara Göre Dağılımı ................................... 19

Grafik 1-5 İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Araştırma İzin Taleplerine Cevap Verme Sürelerinin Dağılımı ......................................... 19

Grafik 1-6 İl Millî Eğitim Müdürlüklerinde Araştırma İzin İsteklerini Değerlendiren Birim Elemanları ve Buna Yönelik Eğitim Fakültelerinin Görüşlerinin Dağılımı ....................................... 21

Grafik 1-7 İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Araştırma Başvurularının Bilimsel Kriterlere Göre Değerlendirildiği Bir Yapı Olup Olmadığı Konusunda Üniversite Görüşlerinin Görüşleri ......... 22

Grafik1-8 Araştırma İçin İzin Taleplerini Değerlendirmede Göz Önünde Bulundurulan Kriterler Hakkında Grupların Görüşlerinin Dağılımı ................................................................................. 26

Grafik 1-9 İzin Verilen Çalışmaların Tamamlanmasından Sonra İl Millî Eğitim Müdürlüğüne Teslimi Konusunda Grupların Verdikleri Cevapların Dağılımı ............................................................... 27

Grafik 1-10 İzin Verilen Araştırma Sonuçlarından Yararlanma Konusunda Grupların Görüşlerinin Dağılımı ........................... 28

Grafik 1-11 Eğitim Alanındaki Araştırma İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik Çalışmaların Yapılıp Yapılmadığı, Tespit Edilip Edilmediğine Dair Grupların Verdikleri Cevapların Dağılımı ........................ 28

Grafik 1-12 İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin İhtiyaç Duyulan Eğitim Araştırma Konularını Tespit Etme Yöntemleri ........................ 29

Grafik 1-13 İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Tespit Edilen Araştırma Konularını Eğitim Çevrelerine Duyurma Düzeyi ..................... 30

Grafik 1-14 Üniversitelerin İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmaları İçin İl Millî Eğitim Müdürlüğünden Beklentileri ............................... 31

Page 7: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

vi

Sayfa

Grafik 1-15 İl Düzeyinde İhtiyaç Duyulan Araştırma Konularını Belirlemede İş Birliği Yapmalarına Dair Eğitim Fakülteleri İle İl Millî Eğitim Müdürlüğünün Görüşleri .................................... 31

Grafik 1-16 Eğitim Fakültesi İle İl Millî Eğitim Müdürlüğünün Araştırma İş Birliği Yapma Boyutları .......................................................... 32

Page 8: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

vii

KISATMALAR

Ar-Ge : Araştırma ve Geliştirme

APK : Araştırma Plânlama Koordinasyon Kurulu Başkanlığı

EARGED : Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

MEB : Millî Eğitim Bakanlığı

MEGEP : Millî Eğitimi Geliştirme Projesi

MEM : Millî Eğitim Müdürlüğü

MLO : Müfredat Lâboratuvar Okulu

PİO : Pansiyonlu İlköğretim Okulları

RAM : Rehberlik Araştırma Merkezi

TKY : Toplam Kalite Yönetimi

YİBO : Yatılı İlköğretim Bölge Okulları

YÖK : Yüksek Öğrenim Kurulu

Page 9: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

BÖLÜM I

GİRİŞ

Toplumsal, siyasî ve kültürel fonksiyonları olan eğitim, birçok sorunu

bünyesinde barındırmaktadır. Sorunların çözümünde kullanılacak yol ise

araştırmadır.

Eğitim Araştırmalarında, bilimsel araştırma tekniklerinin kullanılması

gerekliliği vardır. Problemin tespit edilmesi, hipotez ya da soruların

belirlenmesi, yöntemin kurgulanması, verilerin toplanarak test edilmesi ve

soruların yanıtlanması gibi aşamalar, araştırmanın bütününü oluşturan

parçalardır. (Her aşama kendisine özgü özellikler taşımakla birlikte üst

düzeyde alan ve araştırma teknikleri bilgisi gerektirmektedir).

Ülkemizde, araştırma çalışmalarına oldukça yetersiz düzeyde yatırım

yapılmaktadır. Oysa gelişmiş ülkelerde bu durum tam tersidir. Örneğin

teknolojik araştırma-geliştirme harcamalarında özel sektörün payı İsviçre’de

yaklaşık %90, Japonya’da %80, Almanya’da %60, ABD’de %50 civarındadır.

ABD’de uygulamalı araştırmalar için endüstri tarafından üniversitelere

sağlanan destek toplam araştırma fonlarının sadece %3.8’ini oluştururken,

Federal ve eyalet hükûmetlerinin temel araştırmalar için sağladıkları destek

%90 dolaylarındadır (Ataünal, 1994, s.114).

Bütün araştırma alanlarını içeren programı olan araştırma kurumlarının

sayısı çok azdır. Devlet tarafından destek gören ya da devlete bağlı olan

araştırma konularının çoğu, bilgi ve dayanışma amacı ile kendilerine iletilen

günlük problemleri incelemek üzere geniş programlar uygulamaktadırlar.

Kamu araştırma ünitelerinin pek azında, genellikle üniversitelere terk edilmiş

olan temel araştırmaları yürütmek üzere eleman, zaman ve para

bulunmaktadır (Kısakürek, 1971, s.156).

Page 10: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

2

Temel araştırmalar için en uygun ortam üniversiteler; teknolojik

araştırmalar için ise endüstriyel Ar-Ge kuruluşlarıdır.

Üniversitelerin, yüksek düzeyde bilimsel çalışma ve araştırma yapmak,

bilgi ve teknoloji üretmek, bilimsel verileri yaymak, ulusal alanda gelişmeye ve

kalkınmaya destek olmak, evrensel ve çağdaş gelişmeye katkıda bulunmak

gibi sorumlulukları vardır (Taşdurmaz, 1998, s.98).

Ülkemizdeki eğitim araştırmaları ile ilgili sorunlar ve çözüm önerileri üç

ana başlık altında toplanabilir: Birincisi; araştırmacı yetiştirilmesi, ikincisi

araştırma yapanın desteklenmesi. Araştırma sonuçlarının kullanılması üçüncü

sorundur.Bu bağlamda eğitimde karar alıcı durumunda bulunanların araştırma

sonuçlarından yararlanması önem kazanmaktadır (Eğitim ve Bilim Dergisi

1990).

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen

“Ankara Üniversitesi Etkinliklerinin Değerlendirilmesi” adlı araştırmanın

araştırma ile ilgili karşılaşılan sorunlar bölümünde, akademisyenler, resmî

kuruluşlardan araştırmalara destek sağlanamaması, araştırmalarla, ilgili

birimler arasında koordinasyon sağlanamaması, gerçekleştirilen araştırma

raporlarının yayınlanamamasını çok önemli düzeyde sorun olarak gördüklerini

vurgulamışlardır. Sorunların çözümüne ilişkin, özellikle yeni kurulan

üniversitelerin bölgesel olarak Ar-Ge çalışmalarına katılımlarının sağlanması

gerektiği, Ar-Ge çalışmalarına devletçe verilen desteğin artırılması ve özel

sektörün Ar-Ge çalışmalarına katılımının özendirilmesi gerektiğini

belirtmişlerdir (Taymaz,1996).

Ülkemizde eğitim araştırmalarının ilk olarak 1959 yılında yayınlandığı

görülmektedir. 1960’ta plânlı kalkınma döneminde doğrudan devletin ilgili

kurumlarında başlayan araştırmalar politika oluşturma ve plânlamada veri

ihtiyacına dayanmaktaydı. Bu çerçevede Devlet Plânlama Teşkilâtı Sosyal

Plânlama Dairesi, MEB Araştırma Geliştirme Birimi, Test ve Araştırma Bürosu,

Page 11: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

3

Araştırma Plânlama ve Koordinasyon Dairesi gibi birimlerin yoğun araştırma

etkinliklerine rastlanmaktadır ( Akarsu,1990).

1962 yılında toplanan yedinci Millî Eğitim Şûrasında, bir eğitim bilimleri

fakültesi ve bir eğitim bilimleri enstitüsü kurulması uygun görülmüştür. Bu

enstitünün amaçlarından bazıları, eğitim sorunları üzerinde bilimsel

araştırmalar yapmak ve araştırmacı yetiştirmektir. Yedinci Eğitim Şûrasında

alınan bu kararların sonucu olarak ilk Eğitim Bilimleri Fakültesi Ankara

Üniversitesinde açılmıştır. Bu dönemde Millî Eğitim Bakanlığı üniversitelerin

yanı sıra Türk Eğitim Derneği gibi kurumların araştırma çalışmalarını

desteklemiştir.

1974 yılında MEB Araştırma Plânlama ve Koordinasyon Kurulu

tarafından yayınlanan “Educational Research” adlı araştırmada 1971-1972

yılları arasında ülkemiz ve yurt dışı üniversitelerinde gerçekleştirilen 34 eğitim

araştırmasının künye bilgileri yayınlanmıştır (MEB,1974).

1978’de Ali ÜNALAN tarafından hazırlanan “Türk Eğitim Bibliyografyası”

Eğitim ve Bilim Dergisinde yayınlanmıştır(Ünal,1978).

Dr. Füsun AKARSU tarafından yayınlanan “Eğitim Araştırmaları 1960-

1988 Niceliksel Bir Analiz” isimli çalışmada 1960 ve 1988 yılları arasında

gerek nicel, gerekse nitel yönden incelenmiştir. Belirtilen yıllar içerisinde

tamamlanarak araştırma kapsamında incelenen 431 araştırmanın %66.6’sı

dergi, kitap ya da rapor olarak yayınlanmasına rağmen %33.4’ü

yayınlanmamıştır. Araştırmaların %28’i tez çalışmasıdır. İncelenen

araştırmaların öğretim düzeylerine göre dağılımları ise şöyledir: genel öğretim

%35, orta öğretim %29.2, yüksek öğrenim %30.0, yaygın eğitim ise %1.4’lük

bir paya sahiptir. Araştırmaların alanlara ve öğretim düzeylerine göre

dağılımında program geliştirme ve değerlendirme %19.2 ile en yüksek paya

sahip alandır (Akarsu,1990).

1980 ile 1990 arasında eğitim araştırmalarının sayısı hızla artmıştır.

1980’lerdeki artışın üniversitelerde yapılan araştırmalarla sağlandığı

Page 12: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

4

görülmektedir. 1960’lı yıllardaki devlet destekli eğitim araştırma akımı artık

sona ermiştir. 1990 ile 2000 yılları arasında yüksek lisans ve doktora olmak

üzere 4000 adet tez çalışması üniversiteler ve ilgili enstitüler tarafından YÖK

Dokümantasyon Merkezine gönderilmiştir. Eğitim araştırmalarının sayı olarak

artmasında ülkemizdeki üniversite sayısının artmasının yanı sıra eğitim

araştırmalarında bilgi iletişim teknolojilerinin yaygın olarak kullanılması önemli

rol oynamıştır.

1992 yılında, Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde Eğitimi Araştırma ve

Geliştirme Dairesi Başkanlığı kurulmuştur (EARGED). Bu Daire içerisinde

araştırma çalışmalarını yürüten Araştırma Şubesi 1995 yılından itibaren Millî

Eğitim Bakanlığının ihtiyaç duyduğu araştırmaları belirlemiş, MEB-üniversite iş

birliği çerçevesinde MEB’in araştırma ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmıştır.

1995-2004 yılları arasında Destek Araştırmaları Programı çerçevesinde, 100

araştırmaya destek verilmiştir. Bu süre içerisinde 61 araştırma

tamamlanmıştır.

Günümüze gelindiğinde, eğitimle ilgili araştırmaların sayıları hızla

artmasına rağmen, eğitim araştırmaları ile ilgili sorunlar güncelliğini

korumaktadır. Nitelikli araştırmacı yetiştirilememesi, araştırmacılara yeterince

destek sağlanamaması ve uygulayıcıların aldıkları kararlarda eğitim

araştırmalarının sonuçlarından yararlanılma oranlarının düşüklüğü bu

sorunların başta gelenleridir.

Yaşadığımız çağda, dünya hızlı bir biçimde bilgiyi üretmeye, yaymaya,

teknolojik gelişme ve değişime yönelmiştir. 20. yüzyılda araştırmacılar nasıl

etkili olmuşsa, 21. yüzyılda özgür, yaratıcı ve bilimsel düşünce ve

çalışmalarının çok daha fazla etkili olması kaçınılmazdır (Tekışık,1998)

21. yüzyılda iki basamaklı bilimsel ve teknolojik araştırma sistemi

oluşacaktır. Alt yapıyı oluşturan birinci basamakta, üniversitelerde, çoğunlukla

devlet desteği ile yürütülen güdümlü, örgütlü ve uzun vadeli temel bilimsel

araştırmalar; üst yapıyı oluşturan ikinci basamakta ise, endüstri tarafından

Page 13: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

5

desteklenen ve üniversitelerdeki temel bilimsel araştırmaların bulgularından

kaynaklanan ve yararlanan teknolojik araştırma ve geliştirmeler yer alacaktır

Gelinen noktada, üniversitelerin, Millî Eğitim Bakanlığı’nın, özel

sektörün, araştırma kültürü, araştırma potansiyeli ve verimlilik bazında

iletişimlerinin çok gelişmiş olması gerekmektedir. Bu çerçevede sadece

merkezî çalışmaların yeterli olması düşünülemez. Aktivitelerin ve potansiyelin

il ve bölge bazında da üst seviyeye çıkarılması gerekmektedir. Bu nedenle

taşra üniversiteleri-il millî eğitim müdürlükleri ve bölge yatırımcıları, ihtiyaç

belirleme, araştırma yapma ve araştırmaya destek olma bazında iletişimlerini

kurumsal bir yapıya dönüştürmek zorundadırlar.

Eğitimin, okul öncesinden üniversiteye kadar bir bütün olarak ele

alınması, üniversite ile temel ve orta öğretimin birbirine girdi-çıktı sağlayan

birimler olarak değerlendirilmesi gerekir. Eğitimin niteliğinin arttırılmasında

üniversitelerdeki araştırma potansiyelinin gerek temel, gerekse operasyonel

araştırmalara yönlendirilerek alternatifler üretilmesine olan ihtiyaç bu iş birliğini

zorunlu hâle getirmektedir.

Bu araştırma bölge ve il düzeyinde üniversitelerle eğitim müdürlükleri

arasındaki araştırma iş birliğinin düzeyini belirlemek ve istenilen düzeye

ulaştırılması için bir Ar-Ge iş birliği modeli ortaya koymak amacıyla yapılmıştır.

ARAŞTIRMANIN AMACI

MEB’de eğitim ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarının bilimsel

olarak yürütülebilmesi için; İl millî eğitim müdürlükleri ile üniversitelerin iş birliği

imkânlarının belirlenmesi ve ortak çalışma için alternatif öneriler sunulmasıdır.

Alt Amaçlar

1- il millî eğitim müdürlükleri ile üniversiteler arasındaki mevcut iş birliği

süreçleri nasıl işlemektedir?

Page 14: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

6

2- İl millî eğitim müdürlükleri ve üniversiteler MEB Eğitim Araştırmaları

Programı hakkında ne ölçüde bilgi sahibidirler?

3- 2000, 2001 ve 2002 yıllarında üniversitelerde ve illerde ne kadar

eğitim araştırması yapılmıştır?

4- Araştırma yapmak için izin alma / verme süreci sayısal ne kadardır?

5- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinde Araştırma izin taleplerini

değerlendirmesini kimler yapmaktadır?

6- Araştırma izin talepleri bilimsel kriterlere göre değerlendirilmekte

midir?

7- Araştırma izin taleplerini ve araştırma önerilerini inceleyen kişilerin

nitelikleri nelerdir?

8- Araştırmaların uygulaması için izin verme sürecinde hangi kriterler

göz önünde bulundurulmaktadır?

9- İzin alınan araştırma raporları il millî eğitim müdürlüklerine teslim

edilmekte midir?

10- İzin alınan araştırma raporlarının sonuçlarından İl millî eğitim

müdürlükleri yararlanabilmekte mi?

11- Üniversite ve il millî eğitim müdürlüklerinde araştırma ihtiyacı

duyulan konular tespit edilmekte midir?

12- Üniversitelerin ve il millî eğitim müdürlüklerinin araştırma

konusundaki beklentileri nelerdir?

Earged Eğitim Araştırmaları Destek Programının Tarihçesi

Araştırma ve Plânlama Şubesi, 12.05.1992 gün ve 21226 sayılı Resmî

Gazete'de yayımlanan 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Teşkilât Kanunu ile

Page 15: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

7

kurulmuş olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi bünyesinde, 01.12.1992

tarih ve 7 no’lu Başkanlık emri ile resmen kurulmuştur.

1993 yılında Millî Eğitimi Geliştirme Projesi çerçevesinde Şubeye

verilen 6 eğitim araştırması ve projenin test edileceği 7 coğrafî bölgeden

seçilen 208 Müfredat Lâboratuvar Okulu Modeli üzerinde çalışmak üzere

Üniversitelerimizden 8 Türk uzman ile bir yabancı uzman şubede çalışmaya

başlamıştır. Aynı yıl Müfredat Lâboratuar Okulları ile ilgili iş hacminin

büyümesi üzerine bu görev Araştırma ve Plânlama Şubesi'nden alınarak

Hizmet içi Öğretmen Eğitimi Şubesi'nin görevleri ile birleştirilmiştir.

Araştırma Şubesi, 1995-97 yıllarında iki araştırma ekibi ile, 1998 yılında

üç araştırma ekibi ile sürdürdüğü Ar-Ge çalışmalarına 2001 yılından bu yana

Destek Ekibi ve Derleme Ekibi olmak üzere iki ekiple devam etmektedir Millî

Eğitimi Geliştirme Projesi (MEGEP) çerçevesinde altı eğitim araştırmasına

1993 yılında başlanılmış ve 1994 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaların

üçü öğretmene yönelik, diğer üçü ise okul ve eğitim-öğretim araçları ile ilgilidir.

Bu araştırmalar dışında şubenin araştırma fonksiyonunun

yapılandırılması ve geleceğe yönelik bir araştırma modeli ortaya konulması

konusunda bir araştırma yapılmıştır. Türkiye İçin Eğitim Araştırmaları Programı

adlı bu araştırmanın amacı, Türkiye'de yapılan eğitim araştırmalarının bir

envanterini çıkararak Şubemizin yapacağı araştırmalar için bir program ortaya

koymak ve bir model geliştirmektir.

Araştırmanın sonucunda Araştırma Şubesinin yapacağı araştırmalar

için üç alternatif ortaya konulmuştur.

1. İhale Usulü: Bir kısım kapsamlı araştırmaları üniversite ve araştırma

kurumlarına ihale yolu ile yaptırmak.

2. Araştırma Desteği Vermek: Eğitim alanında araştırma yapmak

isteyen Üniversitelerin yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile diğer

araştırmacılara Dairemizin belirlediği konularda araştırma yapmak

Page 16: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

8

ve araştırma sonuçlarını Bakanlığımızın ilgili birimlerine bir seminer

veya panelle sunmak şartıyla araştırma desteği vermektedir. Bu

yolla MEB’in ihtiyaç duyduğu çok sayıda araştırma gerçekleştirilmiş

olacaktır.

3. Araştırma Ekiplerine Yaptırmak: Araştırma Şubesi birinci aşamada

iki veya üç araştırma ekibi kurarak bir kısım araştırmaları kendisi

gerçekleştirecektir. İkinci aşamada ise daha büyük bir yapılanmaya

geçilerek bir "Araştırma Enstitüsü" kurulacak ve araştırmalar daha

profesyonelce yapılacaktır.

EARGED birinci aşamada araştırma ekipleri kurarak 1995-2000 yılları

arasında 12 araştırmayı tamamlamıştır. Araştırılması gereken konuların

fazlalığı ve Bakanlık bünyesindeki araştırmacı sayısının azlığı ve MEB

üniversite iş birliğini artırmak amacıyla ikinci aşamada araştırma desteği

uygulamasına geçilmiştir. EARGED 1995 yılında Bakanlık Birimlerinden

öncelikli olarak araştırılmasını istedikleri 5 araştırma konusunu belirlemeleri

istenerek 61 araştırma konusundan oluşan araştırma konu listesi

oluşturulmuştur. Aynı zamanda EARGED- Üniversite iş birliğinin ana hatları

tespit edilmiştir. Destek verilecek araştırmalar için bir protokol hazırlanarak

destek süreci, araştırmacı ve Daire başkanının imzalayacağı bir protokole

bağlanmıştır.

1995 yılından bu yana Araştırma destek süreci işlemektedir. Bu süreçte

araştırma konu listesi yıllar itibarıyla güncelleştirilirken aynı zamanda

protokoldü n içeriği de geliştirilmiştir yapılmıştır. 2004 yılı Şubat ayı itibarıyla

Eğitim Araştırmaları Destek Kapsamında tamamlanan 63 araştırma

bulunmaktadır.

Page 17: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

BÖLÜM II

YÖNTEM

Bu bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklemi, bilgi toplama

yöntemi, veri toplama araçlarının geliştirilmesi ve uygulanması ile verilerin

çözümlenmesine ilişkin bilgiler yer almaktadır.

Araştırmanın Modeli

Bu araştırma, üniversitelerde eğitim alanında yapılan araştırmaların

karşılıklı iş birliği ile il millî eğitim müdürlüklerince desteklenme olanaklarını ve

bu araştırma sonuçlarından Millî Eğitim Bakanlığının merkez ve taşra

birimlerinin yararlanmasına yönelik tarama modelli bir araştırmadır.

Evren ve Örneklem

Bu araştırmanın evrenini, Millî Eğitim Bakanlığının taşra teşkilâtındaki

en üst düzey yöneticisi durumunda bulunan 81 ilin il millî eğitim müdürleri ve

ülkemizdeki 72 eğitim ve teknik eğitim fakültesi dekanları oluşturmaktadır.

Evrenin ulaşılabilecek düzeyde olması nedeniyle örneklem alınmamış olup

evrenin tümüne anket gönderilmiştir.

Geliştirilen anketler posta yoluyla ve resmî yazı ile il millî eğitim

müdürlüklerine ve teknik eğitim ve eğitim fakültelerine ulaştırılmış olup aynı

yolla geri dönüşü sağlanmıştır.

Veri Toplama Araçları

Bu araştırmada, veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Veri

toplama aracı olarak geliştirilen il millî eğitim müdürlüğü ve eğitim fakülteleri

için iki ayrı ankette konu ile ilgili karşılaştırma yapabilmek için genellikle aynı

Page 18: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

10

içerikli ve paralel sorular sorulmuştur. Anketler geliştirilirken araştırma şubesi

brifing dosyası, destek araştırmaları ile ilgili şubemiz yazışmaları taranmıştır.

Anket formalarında çoktan seçmeli ve açık uçlu sorulara yer verilmiştir.

Bazı sorularda birden fazla seçenek işaretlenmesi istenmiştir. Geliştirilen

anketlerle ilgili olarak akademik danışmandan, şube müdüründen ve öneri

inceleme kurulu üyelerinden görüş alınmış ve sonrasında değişikler yapılarak

yeniden düzenlenmiştir.

Verilerin Çözümlenmesi

Anketlerin uygulanması sonucunda elde edilen veriler araştırmacılar

tarafından SPSS programında bilgisayara girilerek verilerin çözümlenmesi

yapılmıştır.

Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden frekans ve yüzde

kullanılmıştır.

Page 19: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

BÖLÜM III

BULGULAR YORUMLAR

Bu bölümde, araştırma sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda

bulgular açıklanmış ve yorum yapılmıştır.

1- İl Millî Eğitim Müdürlükleri İle Eğitim Fakültelerinin EARGED’in

Eğitim Araştırmaları Destek Programı Hakkında Bilgi Sahibi Olma

Düzeyleri

Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesinin Eğitim Araştırmalarını

Destekleme Programının il millî eğitim müdürlükleri ile Eğitim Fakülteleri

tarafından ne ölçüde bilindiği konusunda sorulan soruda il millî eğitim

müdürlüklerinin %62,7’si programı bildiklerini, %2,7’si programı bilmediklerini

ifade ederlerken, %34,7’si kısmen bildiklerini belirtmişlerdir.

Eğitim fakülteleri yetkililerinden %55,7’si programı bildiklerini, %18,2’si

program hakkında bilgilerinin olmadığını ifade ederlerken, %26,1’i kısmen

bildiklerini belirtmişlerdir.

Programın eğitim fakülteleri bünyesinde tanınmama oranın düşük

olması, Destek Araştırmaları Programının tanıtılma faaliyetlerinin yeniden

gözden geçirilmeye ihtiyacı olduğunu göstermektedir.

Page 20: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

12

62,655,7

2,7

18,226,1

34,7

0

10

20

30

40

50

60

70

İL MEM EĞT. FAK

EvetHayırKısmen

Grafik 1-1- EARGED’in “Destek Araştırmaları Programı Hakkında Bilginiz Var mı?” Sorusuna Grupların Verdikleri Cevapların Dağılımı

2- Eğitimle İlgili Yüksek Lisans, Doktora Tezleri ve Diğer Akademik

Çalışmalar için Okullarda Araştırma Yapabilmek Amacıyla Araştırma İzin

Talebinde Bulunma Durumu

İl millî eğitim müdürlüğü yetkililerinin %88’i böyle taleplerle

karşılaştıklarını ifade ederken %12’si “hayır” cevabını vermişlerdir.” Hayır”

cevabı veren il merkezleri Adıyaman, Ardahan, Bilecik, Hakkâri, Karaman,

Mardin, Çankırı ve Iğdır illeridir. Eğitim fakültesi yetkililerinin %69,8’i

araştırmacılar adına böyle bir talepte bulunduklarını ifade ederken, %30,2’i

böyle bir talepte bulunmadıklarını belirtmişlerdir. İl millî eğitim müdürlükleri ile

eğitim fakültesi yetkilileri arasında araştırma izin talepleri arasında sayı

konusunda tutarsızlık olduğu görülmektedir. Bunun sebepleri içerisinde; bir

kısım araştırmacının izin talep etmeden araştırmasını yürütmesi sayılabilir.

İl millî eğitim müdürlerinin %88’i müdürlüklerine araştırmacılar

tarafından eğitim araştırması yapmak için izin başvurusu yapıldığını belirtirken,

eğitim fakültesi yöneticilerinin %68,8’i araştırmacılar adına millî eğitim

müdürlüklerine araştırma izini için başvuruda bulunduklarını belirtmiştir.

Aradaki farkı bazı araştırmacıların il millî eğitim müdürlüklerine

kendilerinin doğrudan başvuru yaptıkları için kaynaklandığı şeklinde

Page 21: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

13

yorumlamak mümkündür. Ayrıca hayır cevabı veren il millî eğitim

müdürlüklerinin bulundukları illerde eğitim fakültesinin olmaması da söz

konusu olabilir.

88

69,8

12

30,2

0

20

40

60

80

100

İL MEM EĞİTİM FAKÜLTESİ

Evet

Hayır

Grafik 1-2- İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Eğitim Fakültelerinin Araştırma İzin Talebinde Bulunma Düzeyi

3- Son Üç Yıl İçinde Üniversite Bünyesinde İl Düzeyinde İl Millî

Eğitim Müdürlüklerine Araştırma İzni İçin Yapılan Başvuru Sayıları

İl Millî Eğitim Müdürlüklerine yapılan izin başvurularını dağılımı

incelendiğinde köklü üniversitelerin bulunduğu illerde başvuru sayılarının fazla

olduğu görülmektedir. Taşra üniversitelerinde araştırma izinlerinin sayılarının

düşük olmasında bu üniversitelerdeki araştırma görevlilerinin akademik kariyer

için büyük üniversitelere gönderilmeleri taşra üniversitelerindeki araştırma

sayılarını düşürmesi olabilir. Tablo 1’den de görüldüğü gibi Ankara İl Millî

Eğitim Müdürlüğüne son üç yıl içerisinde toplam 635 eğitim araştırması

başvurusu gerçekleşirken, bu sayıların İstanbul’da 365, İzmir’de 242,

Eskişehir’de 135 olduğu görülmektedir. Bazı illerde ise eğitim araştırması izin

başvurusunun olmadığı görülmektedir. Bu iller ise; Bursa, Gaziantep, Siirt,

Karabük, Karaman, Kars, Ardahan, Artvin, Batman, Bilecik, Çankırı, Denizli,

Hakkâri, Mersin, Mardin, Ordu, Şırnak, Tunceli, Yozgat ve Zonguldak illeridir.

Bu illerden bazılarında eğitim fakültesinin olması ilgi çekicidir. Ayrıca Samsun

ilinde eğitim fakültesi olmasına rağmen sadece 2 başvuru yapılması ilgi

çekicidir.

Page 22: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

14

479

841

2185

865

0

500

1000

1500

2000

2500

Başvuru Sayısı

2000 Yılı

2001 Yılı

2002 Yılı

3 YıllıkToplam

Grafik 1-3- “İllere Yapılan Araştırma İzin Onayları Başvuru Sayılarının” Yıllara Göre

Dağılımı

Tablo 1- Son Üç Yıl İçerisinde İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Yapılan Araştırma İzin Başvurularının İllere Göre Dağılımı

Sıra No İLLER 2000 Yılı Başvuru

2001 Yılı Başvuru

2002 Yılı Başvuru

3 Yıllık Toplam

1 ADANA 30 35 30 95

2 ADIYAMAN 0 0 0 0

3 AFYON 3 6 8 17

4 AĞRI 0 2 1 3

5 AKSARAY 1 3 1 5

6 AMASYA 0 0 4 4

7 ANKARA 187 208 240 635

8 ANTALYA 2 5 3 10

9 ARDAHAN 0 0 0 0

10 ARTVİN 0 0 0 0

11 AYDIN 0 0 2 2

12 BALIKESİR 22 27 29 78

13 BARTIN 1 1 0 2

14 BATMAN 0 0 0 0

15 BAYBURT 1 1 2 4

16 BİLECİK 0 0 0 0

17 BİTLİS 7 4 8 19

18 BİNGÖL 0 0 1 1

19 BOLU 0 10 17 27

20 BURDUR 20 30 40 90

21 BURSA 0 0 0 0

Page 23: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

15

Sıra No İLLER 2000 Yılı Başvuru

2001 Yılı Başvuru

2002 Yılı Başvuru

3 Yıllık Toplam

22 ÇANAKKALE 1 2 4 7

23 ÇANKIRI 0 0 0 0

24 ÇORUM 0 2 3 5

25 DENİZLİ 0 0 0 0

26 DİYARBAKIR 0 8 6 14

27 DÜZCE 0 0 2 2

28 EDİRNE 7 5 6 18

29 ELAZIĞ 4 12 10 26

30 ERZİNCAN 4 5 3 12

31 ERZURUM 20 25 30 75

32 ESKİŞEHİR 51 37 47 135

33 G.ANTEP 0 0 0 0

34 GİRESUN 8 2 4 14

35 GÜMÜŞHANE 1 0 0 1

36 HAKKÂRİ 0 0 0 0

37 HATAY 6 6 3 15

38 IĞDIR 0 0 0 0

39 ISPARTA 4 5 3 12

40 İSTANBUL 115 120 130 365

41 İZMİR 74 83 85 242

42 K.MARAŞ 0 3 0 3

43 KARABÜK 0 0 0 0

44 KARAMAN 0 0 0 0

45 KARS 0 0 0 0

46 KASTAMONU 2 7 5 14

47 KAYSERİ 0 6 11 17

48 KIRIKKALE 6 5 3 14

49 KIRKLARELİ 0 2 3 5

50 KIRŞEHİR 5 10 10 25

51 KİLİS 2 3 1 6

52 KOCAELİ 4 13 11 28

53 KONYA 8 9 10 27

54 KÜTAHYA 3 38 5 46

55 MALATYA 3 2 4 9

56 MANİSA 0 2 4 6

57 MARDİN 0 0 0 0

58 MERSİN 0 0 0 0

59 MUĞLA 1 1 1 3

Page 24: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

16

Sıra No İLLER 2000 Yılı Başvuru

2001 Yılı Başvuru

2002 Yılı Başvuru

3 Yıllık Toplam

60 MUŞ 2 1 2 5

61 NEVŞEHİR 1 2 1 4

62 NİĞDE 5 7 6 18

63 ORDU 0 0 0 0

64 OSMANİYE 1 1 0 2

65 RİZE 2 2 4 8

66 SAKARYA 5 8 11 24

67 SAMSUN 0 1 1 2

68 SİİRT 0 0 0 0

69 SİNOP 2 5 4 11

70 SİVAS 0 4 3 7

71 Ş.URFA 5 4 6 15

72 ŞIRNAK 0 0 0 0

73 TEKİRDAĞ 4 6 5 15

74 TOKAT 3 3 5 11

75 TRABZON 23 28 32 83

76 TUNCELİ 0 0 0 0

77 UŞAK 13 16 22 51

78 VAN 4 7 10 21

79 YALOVA 0 1 1 2

80 YOZGAT 0 0 0 0

81 ZONGULDAK 0 0 0 0

TOPLAM 479 841 865 2185

4- Son Üç Yılda Üniversiteler Bünyesinde İl Düzeyinde Yapılan

Araştırmaların Sayısı

Son üç yıl içinde üniversite bünyesinde il düzeyinde yapılan eğitim

araştırmalarının toplam sayılarına baktığımızda 616 eğitim araştırması

yapıldığı görülmektedir. Bazı üniversiteler ankete cevap vermediğinden bu

sayı olması gerekenden düşük bir sayıdır. Bu sayıların il millî eğitim

müdürlüklerinin verileri ile uyuşmamasını araştırmacıların üniversite aracılığı

olmadan bizzat kendilerinin de eğitim araştırması yapmak üzere il millî eğitim

müdürlüklerine başvurmuş olabilecekleri şeklinde yorumlamak mümkündür.

Yine de bu sayılar konu hakkında genel bir fikir sahibi olmamızı sağlayacak

niteliktedir.

Page 25: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

17

Tablo 2- 2000-2001-2002 Yıllarında Üniversite Bünyesinde İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmalarının İllere Göre Dağılımı

Sıra No ÜNİVERSİTELER 2000 2001 2002 Toplam

1 Abant Izzet Baysal Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

2 Adnan Menderes Üniv. Eğt. Fak 1 2 3 6

3 Afyon Kocatepe Üniv. Eğt. Fak 6 5 4 15

4 Afy. Koc. Üniv. Uşak Eğt. Fak. 7 4 4 15

5 Akdeniz Üniv. Eğt. Fak 3 4 5 12

6 Anad. Üniv. Üniv. Eğt. Fak 20 15 15 50

7 A.Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fak. 0 0 0 0

8 Atat. Üniv. Kâz. Kar. Fak. Eğt. Fak 0 0 0 0

9 Atat Üniv. Erzincan Eğt. Fak. 1 1 3 5

10 Atat. Üniv.Ağrı Eğt. Fak 0 0 0 0

11 Balıkesir Üniv. Necatibey Eğt. Fak 0 0 0 0

12 Başkent Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

13 Boğaziçi Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

14 Celâl Bayar Üniv. Eğt. Fak 2 2 4 8

15 Cumhuriyet Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

16 Dicle Üniv. Diyarbakır Eğt. Fak 3 6 10 19

17 Dicle Üniv. Siirt Eğt. Fak 0 0 0 0

18 Dokuz Eylül Üniv.Buca Eğt. Fak 25 30 33 88

19 Ege Üniv. Eğt. Fak 0 10 10 20

20 Fırat Üniv. Eğt. Fak 5 6 10 21

21 Gazi Üniv.Ankara Eğt. Fak 11 9 8 28

22 Gazi Üniv. Kastamonu Eğt. Fak 1 1 3 5

23 Gazi Üniv. Kırşehir Eğt. Fak 3 2 1 6

24 G.Antep Üniv. Adıyaman Eğt. Fak 3 2 2 7

25 G.Antep Üniv. Kilis Eğt. Fak 0 0 0 0

26 Hacettepe Üniv. Eğt. Fak 5 3 4 12

27 Inönü Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

28 Istanbul Üniv. Hasan Ali Yüc. Eğt. Fak. 0 0 0 0

29 Karadeniz Üniv.Fatih Eğt. Fak. 0 0 1 1

30 Karadeniz Üniv. Giresun Eğt. Fak 0 0 1 1

31 Karadeniz Üniv.Rize Eğt. Fak 0 0 0 0

32 Kırıkkale Üniv. Eğt. Fak 3 3 4 10

33 Kocaeli Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

34 Marmara Üniv.Atatürk Eğt. Fak 6 8 9 23

35 Mersin Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

36 Mustafa Kemal Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

37 Niğde Üniv. Eğt. Fak 1 4 3 8

Page 26: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

18

Sıra No ÜNİVERSİTELER 2000 2001 2002 Toplam

38 Ond. May Üniv. Eğt. Fak 0 0 1 1

39 Ond. May. Üniv. Amasya Eğt. Fak 0 1 1 2

40 Ond. Üniv. Sinop Eğt. Fak 0 0 1 1

41 Orta Doğu Üniv. Eğt. Fak 0 3 1 4

42 Osmangazi Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

43 Pamukkale Üniv. Eğt. Fak 7 8 10 25

44 Sakarya Üniv. Hendek Eğt. Fak 5 7 10 22

45 Selçuk Üniv. Eğt. Fak 10 12 15 37

46 Süleyman DEMİREL Üniv. 0 0 0 0

47 Trakya Üniv. Eğt. Fak 5 7 15 27

48 Uludağ Üniv. Eğt. Fak 2 5 8 15

49 Yıldız Üniv. Fen Edebiyat Fak. 0 0 0 0

50 Van Üniv. Eğt. Fak 4 2 15 21

51 Karaelmas Üniv.Ereğli Eğt. Fak 0 0 0 0

52 Abant Izzet Üniv. Düzce TEF 0 0 1 1

53 Afyon Koc. Üniv.TEF 2 2 0 4

54 Dicle Üniv. TEF. 0 1 0 1

55 Fırat Üniv.TEF. 5 4 5 14

56 Gazi Üniv.Meslekî Yaygın Fak. 0 0 0 0

57 Gazi Üniv.Meslekî Eğitim Fak. 0 0 0 0

58 Gazi Üniv.Ticaret Turizm Eğt. Fak 0 0 0 0

59 Gazi Üniv. End. San. Eğt.Fak 0 1 1 2

60 Gebze Üniv. Teknoloji 0 0 0 0

61 Kocaeli Üniv. TEF 4 4 4 12

62 Marmara Üniv.TEF 0 0 0 0

63 Muğla Üniv.TEF 0 0 0 0

64 Pamukkale Üniv. TEF 0 0 0 0

65 Sakarya Üniv. TEF 0 0 0 0

66 Selçuk Üniv. Mes. Tek. Eğt.Fak. 0 0 0 0

67 Sül. Dem Üniv.Tek. Eğitim 3 2 4 9

68 Trak. Üni. Teknik Eğitim 0 0 0 0

69 Karaelmas Üniv. Kar. Tek. Eğitim Fakültesi 1 1 1 3

70 Çukurova Üniv. Eğitim Fak. 10 15 15 40

71 Çanakkale Üniv. Eğitim Fak. 5 5 5 15

72 İnönü Üniv. Eğt. Fak 0 0 0 0

TOPLAM 169 197 250 616

Page 27: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

19

169 197

616

250

0

100

200

300

400

500

600

700

Başvuru Sayısı

2000 Yılı

2001 Yılı

2002 Yılı

3 YıllıkToplam

Grafik 1-4- “Üniversite Bünyesinde İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmalarının” Yıllara Göre Dağılımı

5- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Araştırma Taleplerine Cevap

verme Süreleri

İl millî eğitim müdürlüklerine araştırma yapmak için kişisel olarak

yapılan izin başvurularının ortalama 6,79 günde cevaplandığı görülürken bu

başvuruların fakülte ya da enstitü yoluyla olması durumunda ise ortalama 7,25

günde cevaplandığı görülmektedir.

6,79

7,25

6,56,66,76,86,9

77,17,27,3

Cevap verme süresi (gün)

Kisisel Başvurularıcevaplama süresi

Kurumsal Başvurularıcevaplama süresi

Grafik 1-5- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Araştırma İzin Taleplerine Cevap Verme

Sürelerinin Dağılımı

Page 28: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

20

Tablo 3- İl Millî Eğitim Müdürlüklerine Yapılan Başvuruların

Değerlendirme Süresinin İllere Göre Dağılımı

Sıra İller Gün * Gün **

1 Adana 3 5

2 Adıyaman 0 0

3 Afyon 30 0

4 Ağrı 2 14

5 Aksaray 3 2

6 Amasya 3 3

7 Ankara 0 0

8 Antalya 2 0

9 Ardahan 0 0

10 Artvin 0 0

11 Aydın 15 0

12 Balıkesir 0 2

13 Bartın 70 0

14 Batman 5 0

15 Bayburt 20 20

16 Bilecik 0 0

17 Bitlis 15 20

18 Bingöl 2 0

19 Bolu 0 0

20 Burdur 2 2

21 Bursa 0 15

22 Çanakkale 1 1

23 Çankırı 0 0

24 Çorum 1 2

25 Denizli 0 0

26 Diyarbakır 10 5

27 Düzce 0 5

28 Edirne 1 3

29 Elazığ 0 0

30 Erzincan 2 2

31 Erzurum 1 5

32 Eskişehir 3 3

33 G.Antep 0 0

34 Giresun 1 3

35 Gümüşhane 1 1

36 Hakkâri 0 0

37 Hatay 3 2

38 Iğdır 0 0

39 Isparta 3 5

40 İçel 0 7

41 İstanbul 7 15

42 İzmir 0 20

43 K.Maraş 7 7

44 Karabük 1 0

45 Karaman 0 0

46 Kars 0 0

47 Kastamonu 7 10

48 Kayseri 2 7

49 Kırıkkale 23 45

50 Kırklareli 1 1

51 Kırşehir 1 5

52 Kilis 0 0

53 Kocaeli 5 5

54 Konya 10 2

55 Kütahya 0 0

56 Malatya 3 1

57 Manisa 15 15

58 Mardin 0 0

59 Muğla 0 0

60 Muş 4 7

61 Nevşehir 2 2

62 Niğde 1 1

63 Ordu 7 7

64 Osmaniye 3 3

65 Rize 1 1

66 Sakarya 25 25

67 Samsun 3 0

68 Siirt 0 0

69 Sinop 1 0

70 Sivas 7 20

71 Ş.Urfa 5 3

72 Şırnak 0 0

73 Tekirdağ 3 3

74 Tokat 15 7

75 Trabzon 3 7

76 Tunceli 3 0

77 Uşak 1 0

78 Van 0 0

79 Yalova 1 1

80 Yozgat 1 1

81 Zonguldak 0 0

Ortalama 6,79 7,25

* Kişisel Başvurulardaki Gün Sayısı ** Fakülte veya Enstitü yolu ile yapılan

başvurularda Gün Sayısı

Page 29: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

21

6- Araştırma İzin Taleplerini İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Değerlendiren

Kişilere Yönelik Bulgular

Araştırma izin isteklerinin il millî eğitim müdürlüklerinde kimler tarafından

değerlendirildiği konusunda il millî eğitim müdürlüğü yetkilileri %70,6’sı ilgili müdür

yardımcısı ya da şube müdürü tarafından, %17,6’sı bir ekip/birim tarafından

değerlendirildiğini ifade ederlerken, eğitim fakültesi yetkililerinin %12,1’i il millî eğitim

müdürlüklerinin bünyesinde yeterli düzeyde öneri değerlendirebilecek eleman

olmadığını ifade etmeleri ilgi çekicidir.

70,6

37,4

17,621,5

12,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

İL MEM EĞT. FAK

İlgili müdüryardımcısı ya daşube müdürüdeğerlendiriyor

Bir ekip/birimtarafındandeğerlendiriliyor

Yeterli düzeydedeğerlendirecekeleman yok

Grafik 1-6- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinde Araştırma İzin İsteklerini Değerlendiren Birim Elemanları ve Buna Yönelik Eğitim Fakültelerinin Görüşlerinin Dağılımı

7- Üniversitelerin İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Araştırma Başvurularının

Bilimsel Kriterlere Göre Değerlendirilip Değerlendirilmediği konusundaki

Görüşleri

“İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Araştırma Başvuruların Bilimsel Kriterlere Göre

Değerlendirildiğini Düşünüyor musunuz?” sorusuna cevap verenlerin %77,5’i baş

vuruların bilimsel kriterlere göre değerlendirilmediğini düşündüklerini ifade etmişlerdir.

“Evet” diyenlerin oranları ise %22,5’dur.

Page 30: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

22

22,5

77,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Evet

Hayır

Grafik 1-7- İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Araştırma Başvurularının Bilimsel Kriterlere Göre Değerlendirildiği Bir Yapı Olup Olmadığı Konusunda Üniversite Görüşlerinin Dağılımı

8- Araştırma Taleplerini Değerlendiren Birimlerin Yapısının İllere Göre

Dağılımı

Bu bölümde il millî eğitim müdürlüklerinde araştırma başvurularını

değerlendirecek bir ekibe/birime sahiplerse burada görevli personelin sayıları ve

eğitim düzeyleri sorulmuş ve gelen bilgiler tabloya dönüştürülmüştür.

Tablo 4- Araştırma Taleplerini Değerlendiren Birimlerin Yapısının İllere Göre Dağılımı

İLLER GÖREVİ EĞİTİM DURUMU SAYISI

ADANA 0 0 0

ADIYAMAN 0 0 0

AFYON 0 0 0

AĞRI 0 0 0

AKSARAY İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 3

AMASYA 0 0 0

ANKARA İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 6

ANTALYA 0 0 0

ARDAHAN

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 1

Memur Lise 1

Page 31: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

23

İLLER GÖREVİ EĞİTİM DURUMU SAYISI

AYDIN 0 0 0

BALIKESİR 0 0 0

BATMAN

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Memur Lise 1

BAYBURT

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Memur Y.Okul 2

BİLECİK 0 0 0

BİTLİS Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

BİNGÖL 0 0 0

BURDUR

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Memur Lise 1

BURSA Görevli Öğretmen Lisans 1

ÇANAKKALE İlköğretim Müfettişi Lisans 2

ÇANKIRI 0 0 0

ÇORUM 0 0 0

DİYARBAKIR İlköğretim Müfettişi Lisans 46

DÜZCE

Şube Müdürü Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 1

Memur Lise 1

EDİRNE 0 0 0

ELAZIĞ Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

ERZİNCAN 0 0 0

ERZURUM

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 1

Memur Lise 1

ESKİŞEHİR 0 0 0

GİRESUN Şube Müdürü Ön Lisans 1

GÜMÜŞHANE

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Memur Lise 1

Page 32: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

24

İLLER GÖREVİ EĞİTİM DURUMU SAYISI

HAKKÂRİ 0 0 0

HATAY Şube Müdürü Eğt. Enstitüsü 1

Memur Lisans 1

IĞDIR Şube Müdürü Lisans 1

Memur Lise 1

ISPARTA 0 0 0

İSTANBUL İlköğretim Müfettişi Yüksek Lisans 1

İZMİR İlköğretim Müfettişi Lisans 1

K.MARAŞ 0 0 0

KARABÜK İlköğretim Müfettişi Lisans 1

KARAMAN 0 0 0

KASTAMONU

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Yüksek Okul 1

Görevli Öğretmen Lisans 2

Memur Lise 1

KAYSERİ

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Yüksek Okul 1

Memur Yüksek Okul 1

KIRIKKALE 0 0 0

KIRKLARELİ 0 0 0

KIRŞEHİR Şube Müdürü Lisans 1

KİLİS 0 0 0

KOCAELİ 0 0 0

KONYA 0 0 0

KÜTAHYA 0 0 0

MALATYA

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 1

Memur Lise 1

MANİSA 0 0 0

MARDİN 0 0 0

MERSİN Şube Müdürü Lisans 1

Memur Lise 4

MUĞLA 0 0 0

MUŞ 0 0 0

NEVŞEHİR Şube Müdürü Lisans 1

Memur Lise 1

Page 33: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

25

İLLER GÖREVİ EĞİTİM DURUMU SAYISI

NİĞDE 0 0 0

ORDU 0 0 0

OSMANİYE

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 1

Memur Lise 1

RİZE 0 0 0

SAKARYA Şube Müdürü Lisans 1

SAMSUN 0 0 0

SİNOP 0 0 0

SİVAS

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Görevli Öğretmen Lisans 1

Memur Lise 1

Ş.URFA 0 0 0

ŞIRNAK 0 0 0

TOKAT

Şube Müdürü Lisans 1

Akademik Danışman Lisans 2

Görevli Öğretmen Lisans 2

Memur Lisans 1

TEKİRDAĞ 0 0 0

TRABZON 0 0 0

TUNCELİ 0 0 0

UŞAK 0 0 0

VAN

Şube Müdürü Lisans 1

İlköğretim Müfettişi Lisans 1

Memur Yüksek Okul 1

YALOVA Şube Müdürü Lisans 1

YOZGAT 0 0 0

ZONGULDAK 0 0 0

Tablo 4’ten görüleceği üzere bu soruya cevap veren 75 İl Millî Eğitim

Müdürlüğünün 33’ünde araştırma taleplerini değerlendiren bir yapılanmanın olduğu

görülmektedir. İl Millî Eğitim bünyesinde mevcut birimlerin eleman yapısı

incelendiğinde genellikle şube müdürü, ilköğretim müfettişi , görevli öğretmen ve

memurdan oluşan bir yapının olduğu görülmektedir. Çoğu illerde böyle bir birimin

mevcut olmadığı İstanbul ve İzmir gibi iki büyük ilimizde sadece birer ilköğretim

Page 34: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

26

müfettişinin araştırma taleplerini değerlendirdikleri görülmektedir. Lisans üstü ve

akademik araştırma taleplerini değerlendirecek personelin araştırma yöntem ve

teknikleri konusunda yeterli bilgi düzeyine sahip olmaları beklenirken birimlerdeki

çalışanların eğitim durumlarının çoğunlukla lisans düzeyinde olduğu görülmüştür.

9- Araştırma İzin Taleplerini Değerlendirmede Göz Önünde Bulundurulan

Kriterler Açısından Grupların Görüşleri

“Üniversitelerin Araştırma İçin İzin Taleplerini Değerlendirmede Hangi Kriterleri

Göz Önünde Bulunduruyorsunuz?/Araştırmaların Uygulaması İçin İzin Verme

Sürecinde Millî Eğitim Müdürlüğünde Hangi Kriterler Göz Önünde Bulunduruluyor?”

sorusunda il millî eğitim müdürlerinin %81,3’ü ve Eğitim fakültesi yetkililerinin %50,5’i

“Anket Sorularının Türk Millî Eğitim Sisteminin Genel İlkelerine Uygun Olması”

kriterinin göz önünde bulundurduğunu ifade etmişlerdir. İkinci sırada “Araştırma ile

Yapılacak Uygulamanın Eğitim ve Öğretimi Aksatmayacak Nitelikte Olması” kriteri

her iki tarafın ikinci olarak en önemli gördükleri ilke olmuştur.” Sonuçlarından

Yararlanılabilecek Bir Araştırma Olması” kriteri oran olarak üçüncü sırada yer

almaktadır. “Araştırmanın Bilimsel Normlara Uygunluğu” kriteri il millî eğitim

müdürlüğü yetkilileri tarafından %56,0 oranında destek bulurken, bu görüşte olan

eğitim fakültesi yetkililerinin oranının %21,5’tir.

81,3

50,5

17,314

64

43,9

56

29,3

8,4

48

31,8

6,7 8,4

23,4

38,7

21,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

İL MEM EĞİTİM FAKÜLTELERİ

Anket sorularının Türk MilliEğitim Sisteminin Genelilkelerine uygun olması

İlimizin eğitim ihtiyaçlarınayönelik olması

Araştırma örneklemindekigruplaranının ulaşılabilirliği

araştırma ile yapılacakuygulamanın eğitim veöğretimi aksatmayacaknitelikte olmasıaraştırmanın bilimselnormlara uygunluğu

veri toplama araçlarınıngüvenirliği

Grafik 1-8- Araştırma İzin Taleplerini Değerlendirmede Göz Önünde Bulundurulan Kriterler

Açısından Grupların Görüşlerinin Dağılımı

Page 35: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

27

10- İzin Verilen Araştırmaların Tamamlanmasından Sonra İl Millî Eğitim

Müdürlüğüne Teslim Edilmesi

“İzin Verilen Çalışmalara İlişkin Araştırma Raporunun Bir Örneği Kurumunuza

Teslim Ediliyor mu?/İzin Alınan Araştırma Raporunun Bir Örneği İl Millî Eğitim

Müdürlüğüne Teslim Ediyor musunuz?” sorusuna il millî eğitim müdürlüğü ve eğitim

fakültesi yetkililerinin verdikleri cevaplar incelendiğinde izin verilen çalışmaların

araştırma raporlarının il millî eğitim müdürlüklerine teslim edilmesinde problemler

yaşandığını göstermektedir. İl millî eğitim müdürlüğü yetkililerinin %68,7’si, eğitim

fakültesi yetkililerinin %60,0’ı araştırma raporlarının ilgili kurumlara teslim edilmediğini

ifade etmektedir. Araştırmacılara izin verme sürecinde bu tür bir yükümlülüğün

araştırmacılara verilmemesi sonuçta böyle bir durumun yaşanmasına sebep

olmaktadır.

Grafik 1-9- İzin Verilen Çalışmaların Tamamlanmasından Sonra İl Millî Eğitim Müdürlüğüne Teslim Edilmesi Konusunda Grupların Verdikleri cevapların Dağılımı

11- İzin Verilen Araştırma Sonuçlarından Yararlanma Durumu

“İzin Verilen Araştırma Sonuçlarından Yararlanabiliyor musunuz?

/Sonuçlarından Yararlandığını Düşünüyor musunuz?” sorusuna grupların verdiği

cevaplar incelendiğinde il millî eğitim müdürlüğü yetkililerinin %85,7’si “hayır” şeklinde

cevap vererek” araştırma sonuçlarından yararlanamadıklarını ifade etmişlerdir. “evet”

şeklinde cevap verenlerin oranı %14,3 olmuştur. Eğitim fakültesi yetkililerinin

%41,2’sinin “hayır” şeklinde cevap vermeleri üniversitelerde yapılan araştırmaların

toplumun ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kaldığının bir göstergesi olabilir. Eğitim

31,340

68,760

01020304050607080

İL MEM EĞT. FAK

Evet

Hayır

Page 36: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

28

fakültesi yetkililerinin %14,7’si “evet”, %44,1’i “kısmen” yararlanıldığını düşündüklerini

ifade etmişlerdir.

14,3 14,7

41,2 41,2 44,1

00

10

20

30

40

50

İL MEM EĞT. FAK

Evet

Hayır

Kısmen

Grafik 1-10- İzin Verilen Araştırma Sonuçlarından Yararlanma Konusunda Grupların Görüşlerinin Dağılımı

12- Eğitim Alanındaki Araştırma İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik

Çalışmalar

Araştırma ihtiyacının il millî eğitim müdürlüğü ve eğitim fakülteleri tarafından

tespit edilip edilmediğine dair bu soruların cevapları incelendiğinde; il millî eğitim

müdürlüğü yetkilileri ile eğitim fakültesi yetkililerinin bu konudaki görüşleri arasında

farklılık olduğu tespit edilmiştir İl millî eğitim müdürlüklerinin %58’i müdürlüklerinin

eğitim alanındaki araştırma ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik çalışma yapmadıklarını

ifade etmişlerdir. Bu tür çalışma yapan il millî eğitim müdürlüklerinin oranı %42,0’dır.

Eğitim fakültesi yetkililerinin %77,9’u fakülteleri tarafından bölgelerinin eğitim

araştırmalarını tespit etmeye yönelik çalışmalar yaptıklarını ifade ederlerken, bu tür

çalışmalar yapmadıklarını ifade eden fakültelerin oranı %22,1’dir. Eğitim fakültelerinin

bu tür çalışmalar yapmalarına rağmen eğitim çevreleri ile pek paylaşmadıkları

görülmektedir.

42

77,9

58

22,1

0102030405060708090

İL MEM EĞT. FAK

Evet

Hayır

Page 37: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

29

Grafik 1-11- Eğitim Alanındaki Araştırma İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik Çalışmaların Yapılıp Yapılmadığı, Tespit Edilip Edilmediğine Dair Grupların Verdikleri Cevapların Dağılımı

13- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin İhtiyaç Duyulan Eğitim Araştırmalarını

Tespit Etme Yöntemleri

İl millî eğitim müdürlüklerinin “İlinizde İhtiyaç Duyulan Eğitim Araştırmalarını

Nasıl Tespit Ediyorsunuz?” sorusunda %28’i “Eğitimle ilgili uygulamalarda

karşılaşılan sorunlardan yola çıkarak”, %26,7’si “RAM’lardan gelen taleplerden yola

çıkarak”, %22,7’si “Müfettiş raporlarından yola çıkarak”, %22,7’si “Zümre

öğretmenleri raporlarından yola çıkarak” %18,7’si “Gözlem ve deneyimlere

dayanarak” ve %17,3’ü “Araştırma ekibi ile yönetici öğretmen, öğrenci ve veli

görüşlerinden yola çıkarak ihtiyaç analizi yapmak” seçeneğini işaretlerken

%17,3’ünün “Üniversitelerle iş birliği yapmak” seçeneğini işaretlemişlerdir. Sivil

toplum kuruluşlarının görüşlerinden yola çıkarak ise %6,7 düzeyinde belirlenmiştir.

Bu sonuçlardan yola çıkarak; il millî eğitim müdürlüklerinin illerinde ihtiyaç

duydukları konuları tespit ederken özellikle illerinde bulunan üniversitelerle olan iş

birliklerinin düşük düzeyde olduğu göze çarparken ayrıca kurum dışında STK’larla iş

birliklerinin istenilen düzeyde olmadığı görülmektedir.

1. Eğitimle İlgili Uygulamalarda Karşılaşılan Sorunlardan Yola Çıkarak, 2. Gözlem ve Deneyimlere Dayanarak, 3. Araştırma Ekibi İle Yönetici Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşlerinden Yola Çıkarak, 4. İhtiyaç Analizi Yaparak, 5. Müfettiş Raporlarından Yola Çıkarak, 6. Zümre Öğretmenleri Raporlarından Yola Çıkarak. 7. RAM’lardan Gelen Taleplerden Yola Çıkarak, 8. Sivil Toplum Kuruluşlarının Görüşlerinden Yola Çıkarak

17,3

28

17,3

22,7 22,726,7

6,7

18,7

0

5

10

15

20

25

30

İL MEM

1 2 3 4 5 6 7 8

Grafik 1-12- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin İhtiyaç Duyulan Eğitim Araştırmalarını

Page 38: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

30

Tespit Etme Yöntemleri

14 İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Tespit Edilen Eğitim Araştırma

Konularını Eğitim Çevrelerine Duyurması

İl millî eğitim müdürlüklerine yönelik bu soruda il millî eğitim müdürlüğü

yetkililerinin %60,7’si tespit ettikleri konuları eğitim fakültelerine ve eğitim çevrelerine

duyurmadıklarının ifade ederken, %39,3’ü konuları ilgili birimlere ulaştırdıklarını ifade

etmişlerdir. Üniversiteler ile Millî Eğitim Bakanlığı taşra birimleri arasında yeterli iş

birliği olmadığı burada da görülmektedir.

39,3

60,7

0

10

20

30

40

50

60

70

Evet

Hayır

Grafik 1-13- İl Millî Eğitim Müdürlüklerinin Tespit Edilen Eğitim Araştırma Konularını Eğitim Çevrelerine Duyurma Düzeyi

15- Üniversitelerin İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmaları İçin İl Millî

Eğitim Müdürlüğünden Beklentileri

Üniversitelerin “İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmaları İçin İl Millî Eğitim

Müdürlüğünden Beklentileriniz Nelerdir?” sorusuna verdikleri cevaplara baktığımızda

%69,2’si “Araştırma izin verme sürecinin hızlandırılması”, %9,2’si “İl düzeyinde

istatistiksel bilgi verilmesi”, %66,4’ü “Veri toplama aracının uygulamasının

sağlanması”, %52,3’ü “Biten araştırmaların çoğaltılması”, %49,5’i “Veri toplama

araçlarının çoğaltılması” ve %45,8’i ise “İl millî eğitim müdürlüğünde

görevlendirilmesi” seçeneklerini işaretledikleri görülmektedir.

Page 39: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

31

69,2 69,266,4

52,3

45,849,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80Araştırma izin vermesürecenenhızlandırılmasıİl düzeyinde istatistikbilgi verilmesi

Veri toplamaaraçalarınınçoğaltılmasıVeri toplama aracınınuygulamasınınsağlanmsıBiten araştırmalarınçoğaltılması

İl millî eğitimmüdürlüğündegörevlendirilmesi

Grafik 1-14- Üniversitelerin İl Düzeyinde Yapılan Eğitim Araştırmaları İçin İl Millî Eğitim

Müdürlüğünden Beklentileri

16- Eğitim Fakülteleri ile İl Millî Eğitim Müdürlüğünün İl Düzeyinde İhtiyaç

Duyulan Araştırma Konularını Belirlemede İş Birliği Düzeyi

İl millî eğitim müdürlüklerine “Eğitim Fakültesi İlinizin İhtiyaç Duyduğu

Araştırma Konularını (Yüksek lisans, doktora ve diğer araştırmalar için) Belirlemede

Sizinle İş Birliği Yapıyor mu?” sorusu sorulmuş buna paralel olarak da eğitim

fakültelerine “İl Millî Eğitim Müdürlükleri İle İş Birliği Yapıyor musunuz?” sorusu

sorulmuş olup, bu soruya il millî eğitim müdürlüklerinin %29,6’sı evet cevabı verirken,

eğitim fakültelerinin ise %66,1’i evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre il millî eğitim

müdürlüklerinin yaklaşık üçte biri iş birliğini düşünürken, fakülte temsilcilerinin %66.1’i

iş birliğini olduğunu düşünmektedir.

29,6

66,1

33,9

70

0

10

20

30

40

50

60

70

80

İL MEM EĞT. FAK

Evet

Hayır

Grafik 1-15- İl Düzeyinde İhtiyaç Duyulan Araştırma Konularını Belirlemede İş Birliği

Yapmalarına dair Eğitim Fakülteleri ile İl Millî Eğitim Müdürlüğünün görüşleri

Page 40: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

32

17- Eğitim Fakültesi İle İl Millî Eğitim Müdürlüğünün Araştırma İş Birliği

Yapma Boyutları

İl millî eğitim müdürlüklerinin “Eğitim Fakülteleri İle İş Birliğiniz Hangi

Boyutlarda” sorusuna verdikleri cevaplara baktığımızda %62,7’si “Uygulama için izin

onayı”, %24’ü “Danışmanlık hizmetleri”, %18,7’si “Anket formalarının çoğaltılması”,

%9,3’ü “Araştırma raporlarının çoğaltılması” ve %4’ü “Kırtasiye yardımı” seçeneğini

işaretlerken il millî eğitim müdürlüklerinin posta masraflarını karşılama seçeneğini hiç

işaretlemedikleri görülmektedir.

62,7

18,7

9,3

24

4

0

10

20

30

40

50

60

70 Uygulama için izinonayı

Anket formlarınınçoğaltılması

Araştırma raporlarınınçoğaltılması

Danışmanlık hizmetleri

Posta masraflarınınkarşılanması

Kırtasiye yardımı

Grafik 1-16- Eğitim Fakültesi İle İl Millî Eğitim Müdürlüğünün Araştırma İş Birliği Yapma Boyutları

Page 41: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

BÖLÜM IV

ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu bölümde araştırmanın özeti, bulgulara dayanarak ulaşılan sonuçlar ve

geliştirilen öneriler yer almaktadır.

ÖZET

Bu araştırmada, bölge ve il düzeyinde, üniversitelerle, eğitim müdürlükleri

arasındaki araştırma iş birliğinin düzeyini belirlemek ve istenilen düzeye ulaştırılması

için bir Ar-Ge iş birliği modeli ortaya koymak amaçlanmıştır.

Araştırmanın evrenini, Millî Eğitim Bakanlığının taşra teşkilâtındaki en üst

düzey yöneticisi durumunda bulunan 81 ilin İl Millî Eğitim Müdürleri ve ülkemizdeki 72

eğitim ve teknik eğitim fakültesinin dekanları oluşturmaktadır. Evrenin ulaşılabilecek

düzeyde olması nedeniyle örneklem alınmamış olup, evrenin tümüne ulaşılmıştır.

Araştırmada, veri toplama aracı olarak il millî eğitim müdürlüğü ve eğitim

fakülteleri için iki ayrı anket geliştirilmiştir. Konu ile ilgili karşılaştırma yapabilmek için

genellikle aynı içerikli ve paralel sorular sorulmuştur. Anket formları resmî olarak

posta yolu ile il millî eğitim müdürlükleri, eğitim fakültesi ve teknik eğitim fakülteleri

dekanlıklarına ulaştırılmış olup, aynı yolla geri dönüşü sağlanmıştır.

Anketlerin uygulanması sonucunda, elde edilen veriler, SPSS istatistik

programına aktarılarak, yüzde (%), frekans (f), aritmetik ortalama (X) yöntemleri ile

çözümlenmiştir.

Analizler sonucunda, il millî eğitim müdürleri ve eğitim fakültesi dekanlarının

büyük bir çoğunluğunun MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının

yürüttüğü Destek Araştırmaları Programı hakkında bilgi sahibi olduğu ortaya

çıkmıştır.

Page 42: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

34

Eğitim fakültelerinin tamamına yakını il millî eğitim müdürlüklerinden araştırma

için izin talebinde bulunmaktadır. Bu talepler, her geçen yıl büyük ölçüde artış

göstermektedir. Ancak Üniversiteler ile il millî eğitim müdürlükleri arasında; o,ilin veya

bölgenin eğitim sorunlarının sistematik olarak değerlendirildiği kurumsal bir yapının

oluşturulmaması nedeniyle istenilen düzeyde bir Ar-Ge iş birliğinden söz etmek

mümkün değildir. Bu temel sorunun çözümü il millî eğitim müdürlükleri ile

üniversitelerin müşterek bir amaç için vizyon oluşturmaları ile mümkündür

Eğitim fakülteleri ile il millî eğitim müdürlükleri arasındaki araştırma bazında

mevcut ilişkiye bakıldığında eğitim fakülteleri, araştırmaların uygulamasına yönelik il

millî eğitim müdürlüklerinden izin talep etmekte, il millî eğitim müdürlükleri, izin

talebini daha çok veri toplama araçlarının uygunluğu, anketlerin uygulanabilirliği gibi

kriterleri göz önünde bulundurarak ortalama bir hafta içerisinde yanıtlamaktadır.

İl millî eğitim müdürlükleri izin verdiği araştırmalarla ilgili bir geri bildirim

olmamakta dolayısıyla araştırmalardan büyük ölçüde yararlanamamaktadır.

Mevcut durumda il millî eğitim müdürlükleri eğitim fakültelerinden gelen

taleplere, daha çok uygulama başta olmak üzere danışmanlık, anket ve araştırma

konularında destek verirken, eğitim fakülteleri, izin verme sürecinin hızlandırılması,

istatistikî bilgilerin verilmesi, anketlerin uygulanması ve araştırmaların basılması

konularında destek talep etmektedirler.

SONUÇLAR

1 İl millî eğitim müdürlükleri ve eğitim fakülteleri, Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi

Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın yürüttüğü “Destek

Araştırmaları Programı” hakkında büyük ölçüde bilgi sahibidirler.

2. Eğitim fakültelerinin, il millî eğitim müdürlüklerinden araştırma izin talebi her

yıl büyük ölçüde artış göstermektedir.

3. İl millî eğitim müdürlükleri bünyesinde, çoğunlukla araştırma izin taleplerini

bilimsel kriterlere göre değerlendirecek bir yapı bulunmamaktadır. Gelen

talepleri genellikle ilgili müdür yardımcısı veya şube müdürü

değerlendirmektedir. Öncelikli değerlendirme kriteri olarak, veri toplama

Page 43: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

35

aracında yer alan maddelerinin Türk Millî Eğitim Sistemi genel ilkelerine

uygunluğu ve anketlerin uygulanabilirliği göz önünde bulundurulmaktadır.

4. İl millî eğitim müdürlükleri, izin verdiği araştırmaların büyük çoğunluğunun

sonuçları hakkında bilgi alamamaktadır. Dolayısı ile yapılan araştırmaların

o il veya bölgenin eğitim sorunlarının çözümüne katkısı oldukça düşük bir

düzeyde kalmaktadır

5. İl millî eğitim müdürlükleri bünyesinde, bölgesel araştırma ihtiyaçlarının

tespitine yönelik çalışmaların yetersizliği, bünyelerinde araştırma

faaliyetlerini koordine edecek bir kurumsal yapının olmamasının

göstergesidir.

Eğitim fakültelerinde ise, bölgesel araştırma ihtiyaçlarının belirlenmesine

yönelik çalışmalar yürütülmektedir.

6. İl millî eğitim müdürlükleri ile eğitim fakülteleri arasında, bölgesel araştırma

ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik iş birliği oldukça yetersiz düzeydedir.

Ayrıca, tespit edilen konular eğitim çevrelerine yeterince

duyurulamamaktadır.

7. İl millî eğitim müdürlükleri, büyük oranda eğitim araştırmaları için uygulama

izni desteğinin yanı sıra kısmen danışmanlık, anket çoğaltma, veri toplama

araçlarını uygulama ve araştırma raporunun çoğaltılması aşamalarında

destek sağlamaktadır.

8. Eğitim fakülteleri, il millî eğitim müdürlüklerinden izin sürecinin

hızlandırılmasını, istatistik bilgi verilmesi, anket uygulamasının sağlanması

ve çoğaltma konularında destek talebinde bulunmaktadır.

9. İl millî eğitim müdürlüklerinin eğitim fakültelerinden araştırma sonuçları

hakkında bilgi verilmesi ve daha yakın, daha işlevsel iş birliği sağlanması

yönünde beklentileri vardır.

10. İl millî eğitim müdürlükleri kendi bünyelerinde bilimsel araştırma kriterlerine

uygun uzman personel istihdamının sağlanması ve bir Ar-Ge biriminin

oluşturulmasının gereğini vurgulamışlardır.

Page 44: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

36

ÖNERİLER

1. Fakülte yönetimleri veya YÖK, öğretim üyelerinin performansına göre

değerlendirme yapmalı, bu performans kriterlerinin içinde araştırma yapma

özendirilmeli ve teşvik edilmelidir.

2. Araştırmacılara yardımcı olacak istatistik bilgilerin il millî eğitim

müdürlüklerinde bulunması sağlanmalıdır.

3. İl millî eğitim müdürlükleri tarafından organize edilecek olan eğitim

araştırmaları destek programı çalışmalarının, il ve bölge düzeyinde

araştırma yapmak isteyen araştırmacılara tanıtımının ve bilgilendirmenin il

millî eğitim müdürlükleri ve eğitim fakülteleri tarafından yapılması

gerekmektedir.

4. Eğitim araştırması izin talebinde bulunan araştırmacılara izin verme

süresine bir standart getirilmelidir.

5. Üniversitelerde tamamlanan eğitim araştırmalarının geniş bir özetinin

EARGED’e ve il millî eğitim müdürlüklerine gönderilmesi sağlamalıdır.

Araştırma sonuçları gereken hâllerde bir sunu ile tanıtılmalıdır.

İl millî eğitim müdürlüğü bünyesinde;

- İl ve Bölge düzeyinde eğitimin temel sorunlarını araştırma ihtiyaçlarını

tespit edebilecek,

- Tespit edilen araştırma ihtiyaçlarını eğitim fakülteleri ile iş birliği içerisinde

yapılmasını sağlayacak,

- İl ve bölgede istihdamı sağlayan kurum ve kuruluşlarla iletişim ve iş birliği

olanakları sağlayacak,

- Araştırma konusunda her türlü koordineyi sağlayabilecek,

- Yapılan araştırmaların sonuçları ile ilgili paylaşım faaliyetleri düzenleyecek

- Bilimsel araştırma kriterleri ile değerlendirmeler yapabilecek bir Ar-Ge

birimi kurulmalıdır.

Page 45: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

37

İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜKLERİ ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME BİRİMİNİN

YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN BİR ÖNERİ

Araştırmanın mevcut duruma ilişkin verilerinden yola çıkarak. MEB taşra

teşkilâtı ile üniversiteler arasında Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) iş birliğinin

kurumsal düzeyde gerçekleştirilebilmesi için il millî eğitim müdürlükleri bünyesinde

bulunan araştırma şubelerinin yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç olduğu

belirlenmiştir. Millî Eğitim Müdürlükleri Yönetmeliğinin 7. Maddesi böyle bir

düzenleme için gerekli çerçeveyi oluşturmaktadır.

Eğitimde kalitenin arttırılması, öğrenci başarısının yükseltilmesi, eğitim

sorunlarına çözüm bulunması ve belirlenen hedeflere ulaşılabilmesi için MEB taşra

teşkilâtı ile üniversiteler arasında yapılacak iş birliğinin yeniden yapılandırılmasına

ihtiyaç vardır. Bu kapsamda;

1. İl millî eğitim müdürlüklerinin araştırma şubelerini yeniden yapılandırmaları

gerekmektedir. Araştırma şubesinin yeniden yapılandırılmasında işlevselliği

sağlamak için EK-1 Teşkilât Şeması önerimizden yararlanılabilir. Eğitim fakültesi

bulunan illerdeki Millî Eğitim Müdürlükleri Araştırma Plânlama ve İstatistik Şubesini,

Plânlama ve İstatistik Şubesinden ayırarak yalnızca Araştırma Şubesi şeklinde

düzenlenebilir.

2. Araştırma şubesine müdür olarak görevlendirilecek personelin tercihen

lisans üstü eğitim yapmış olanlar arasından seçilmesi, şube müdürlüğü bünyesinde

eğitim alanında en az yüksek lisans düzeyinde eğitim almış, bilgisayar kullanmayı

bilen, araştırma yöntem ve tekniklerine hâkim, tercihen İngilizce bilen öğretmenlerden

bir araştırma ekibi teşkil edebilir.

3. Üniversiteler ile il millî eğitim müdürlüklerinin araştırma iş birliğinde

danışmanlık hizmeti vermek üzere eğitim fakültelerinden araştırma yöntem ve

teknikleri alanında uzmanlaşmış, en az yardımcı doçent düzeyinde bir akademisyenin

yarı zamanlı olarak görevlendirilmesi.

4. Araştırma Ekibinin görevini yerine getirebilmesi için çalışma ortamı,

bilgisayar, internet ve diğer teknik alt yapının sağlanması.

Page 46: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

38

5. Millî eğitim müdürlükleri ile üniversite temsilcileri, il düzeyinde ihtiyaç

duyulan araştırma önceliklerini belirlemek ve ihtiyaç duyulan araştırmaların

gerçekleştirilmesini sağlayacak çalışma esaslarını ortaya koymak amacıyla her yıl

genel bir değerlendirme toplantısı yapmalıdır. Bu toplantının sekretarya hizmetleri ile

alınan kararların uygulamaya aktarılması, Araştırma Şubesi tarafından yapılmalıdır.

6. Millî eğitim müdürlükleri ile üniversite arasındaki iş birliğinin nasıl

gerçekleştirileceği, sorumluluk ve çalışma esaslarının ne olacağı, taraflar arasında

yapılacak bir protokolle ortaya konulmalıdır. Bu hususta Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi

Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından uygulanan “Protokol” ile “İş

Akış Şeması” ve “İl Millî Eğitim Müdürlüğü Destek Araştırmaları İş Akış Şeması

(Örnek)”ndan yararlanılabilir (EK-2, 3, 4).

7. Araştırma Şubesi “İş Akış Şeması”nın uygulanmasında aşağıdaki hususları

dikkate almalıdır.

Ø Ar-Ge birimi, üniversitenin belirleyeceği yetkili komisyon ile birlikte eğitim

öğretimin başlamasından iki hafta önce araştırma konularının tespiti

amacıyla akademik danışmanın başkanlığında ve birim koordinatörünün

gözetiminde toplanır.

Ø Tespit edilen konularının, iş birliği esaslarının, araştırma önerisi inceleme

kriterlerinin tanıtımı ve ilânı Ar-Ge birimince yapılır.

Ø Araştırma Birimi haftada bir gün araştırma önerilerini değerlendirmek ve

genel görüşme için toplanır.

Ø Araştırmacılardan başvuru dilekçesi ile alınan araştırma önerisi, danışman

ve araştırmacılardan en az üç kişi tarafından değerlendirilir.

Ø İnceleme sonucunda araştırma önerisi ya kabul edilir, ya düzeltme istenir,

ya da ret edilir ve araştırmacıya bildirilir.

Ø Kabul edilen araştırma için araştırmacıya yüksek lisans ve doktora

öğrencisi ise kendilerinin ve danışmanının, doktora üstü araştırmacıların

kendi imzası bulunan protokol yapılır.

Page 47: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

39

Ø Araştırma Şubesi tarafından alınması gereken izinler alınır ve ölçme

araçları çoğaltılarak resmî yazılarla dönüş süresi belirtilerek alana

gönderilir.

Ø Alandan dönen veri toplama araçları araştırmacıya teslim edilir.

Ø Tamamlanmış ve rapor haline getirilmiş araştırma, araştırmacı tarafından

Araştırma Birimine teslim edilir. Belirlenen sayıda, araştırmacı için ve ilgili

birimlere dağıtılmak üzere çoğaltılır.

Ø Çoğaltılan araştırmalardan 2 adedi EARGED kütüphanesine, diğerleri ilgili

birim ve kuruluşlara gönderilir.

Ø Araştırma Birimi araştırma sonuçlarını değerlendirir, EARGED’e ve İl Millî

Eğitim Müdürüne rapor halinde sunar.

Ø Araştırma sonuçlarına göre iyileştirme çalışmaları için komisyon

kurulmasını önerir.

Ø Biten araştırma ile ilgili il Millî eğitim müdürlükleri veya ilgili kurumların

istemeleri durumunda araştırmacı sunum yapar.

Page 48: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

İL M

İLL

İ E

ĞİT

İM M

ÜD

ÜR

ĞÜ

D

EST

EK

AR

AŞT

IRM

AL

AR

I P

RO

GR

AM

I İŞ

AK

IŞ Ş

EM

ASI

AR

AŞT

IRM

A P

LA

NL

AM

A

VE

İST

AT

İST

İK Ş

UB

ESİ

NE

SE

VK

ED

İLM

ESİ

AR

AŞT

IRM

A K

OM

İSY

ON

UN

DA

G

ÖR

ÜŞÜ

LM

ESİ

AR

AŞT

IRM

A

ÖN

ER

İSİN

İN

ZE

LT

İLM

ESİ

AR

AŞT

IRM

AN

IN K

AB

UL

E

DİL

ME

AR

AŞT

IRM

AN

IN

RE

DD

ED

İLM

ESİ

PR

OT

OK

OL

İM

ZA

LA

NM

ASI

V

E

DE

STE

K P

RO

GR

AM

ININ

B

AŞL

AT

ILM

ASI

AN

KE

TL

ER

İN Ç

AL

TIL

MA

SI

VE

A

LA

NA

ND

ER

İLM

ESİ

AN

KE

TL

ER

İN

AL

AN

DA

N

GE

TO

PL

AN

MA

SI

AN

KE

TL

ER

İN

AR

AŞT

IRM

AC

IYA

T

ESL

İM E

DİL

ME

AR

TIR

MA

CIN

IN

AR

TIR

MA

RA

PO

RU

NU

T

ES

LİM

ET

ME

AR

AŞT

IRM

AN

IN

İNC

EL

EN

ME

AR

AŞT

IRM

AN

IN

ÇO

ĞA

LT

IM -

CİL

T V

E

DA

ĞIT

IMI

AR

AŞT

IRM

AN

IN İ

LG

İLİ

BİR

İML

ER

E

DA

ĞIT

IMI

AR

AŞT

IRM

AC

IYA

6

AD

ET

TE

SLİM

İ

AR

AŞT

IRM

AN

IN

SUN

UL

MA

SI

DE

STE

K

BA

ŞVU

RU

SU

ME

M -

ÜN

İVE

RSİ

TE

İŞ

BİR

LİĞ

İ İL

E

AR

AŞT

IRM

A

KO

NU

LA

RI

TE

SPİT

İ

AR

AŞT

IRM

A

KO

NU

LA

RIN

I

İLA

NI

Page 49: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

41

KAYNAKÇA

AKARSU, F., (1990). “Eğitim Araştırmaları 1960-1988 Niceliksel Bir Analiz” Eğitim ve

Bilim Dergisi (Özel Sayı) 00.04:3-17. Ankara

ATAÜNAL, Aydoğan (1994). “21. Yüzyıla Girerken Eğitim”. Hacettepe Üniversitesi

Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:10 Ankara.

Eğitim ve Bilim Dergisi (1990) Özel Sayı 1990

KISAKÜREK, M. A., (1971). “Eğitim Araştırmalarının Gelişmesi” Ankara Üniversitesi

Eğitim Fakültesi Dergisi 4 (1-4):153-162. Ankara

MEB, (1974) Educuational Research In Turkey. Ankara

TAYMAZ, H., (1996) “Ankara Üniversitesi Etkinliklerinin Değerlendirilmesi” Ankara

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları No:1 s.186 Ankara

TAŞDURMAZ, Ramazan( 1998). “Üniversitelerin sorunları” Başbakanlık Basımevi

cilt: 2, Ankara.

TEKIŞIK, H. Hüsnü (1998). “Eğitim ve Araştırma”. Çağdaş Eğitim Dergisi, Sayı:248

Ankara

ÜNAL, A., 1976-1978 “Türk Eğitim Bibliyografyası” Eğitim ve Bilim Dergisi 02.01.

Ankara

(Ülkemizde Eğitim Araştırmaları Toplantısı)1990 Tartışma ve Katkılar Birinci Oturum.

Eğitim ve Bilim Dergisi (Özel Sayı) 00.04:18-55. Ankara

YÜCEDAĞ, A., (1992) “Türkiye’de Sosyal Bilim Araştırmacısının Yetiştirilmesi”

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Ankara

Page 50: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

42

EKLER

Page 51: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

43

EK-1

EĞİTİM FAKÜLTESİ VERİ TOPLAMA FORMU

Sayın Fakülte Dekanı,

Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı MEB Merkez Teşkilâtının

araştırma ihtiyacını karşılamak için üniversitelerle iş birliği yaparak araştırmacılara

destek vermektedir. Dairemize zaman zaman il düzeyinde yapılmak istenen

araştırmalar için de destek başvuruları yapılmaktadır.

Üniversitelerle araştırma iş birliğinin il düzeyinde de gerçekleştirilmesini

sağlamak amacıyla eğitim fakültelerinin görüş ve önerilerine ihtiyaç duyulmuştur.

Yapılacak çalışmaya dayanak oluşturmak için aşağıdaki anketin eksiksiz

olarak doldurulması ve Dairemize gönderilmesi gerekmektedir. Katkılarınız için

teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.

Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

1. Millî Eğitim Bakanlığı'nın destek araştırmaları programı hakkında bilginiz

var mı?

( ) Evet ( ) Hayır ( ) Kısmen

2. İl Millî Eğitim Müdürlüğünden eğitimle ilgili yüksek lisans, doktora tezleri

ve diğer akademik çalışmalar için araştırmacılar adına izin talebinde

bulunuyor musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır

3. Son üç yıl içinde üniversiteniz bünyesinde il düzeyinde kaç adet eğitim

araştırması yapıldı?

2000 Yılı:..... adet

2001 Yılı: ..... adet

2002 Yılı: ..... adet

Page 52: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

44

4. İl Millî Eğitim Müdürlüğünden araştırma yapmak için izin almak için geçen

süre ne kadardır?

Kişisel başvurularda :............. Gün

Fakülte veya enstitü vasıtasıyla yapılan başvurularda :............. Gün

5. Araştırma izin taleplerinin İl Millî Eğitim Müdürlüğünde kimler tarafından

değerlendirildiğini düşünüyorsunuz?

( ) İlgili müdür yardımcısı ya da şube müdürü değerlendiriyor.

( ) Bir ekip/birim tarafından değerlendiriliyor.

( ) Yeterli düzeyde değerlendirebilecek bir eleman yok.

( ) Diğer (Lütfen belirtiniz):................................................................................

6. İl Millî Eğitim Müdürlüğünde araştırma başvurularının bilimsel kriterlere

göre değerlendirildiği bir yapı olduğunu düşünüyor musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır

7. Sizce, araştırmaların uygulaması için izin verme sürecinde Millî Eğitim

Müdürlüğünde hangi kriterler göz önünde bulunduruluyor? (Birden fazla

seçenek işaretleyebilirsiniz).

( ) Anket sorularının Türk Millî Eğitim Sisteminin genel ilkelerine uygun olması.

( ) Araştırma konularının iliniz eğitim ihtiyaçlarına yönelik olması.

( ) Araştırma örneklemindeki grupların ulaşılabilirliği.

( ) Araştırma ile ilgili yapılacak uygulamanın eğitim ve öğretimi aksatmayacak nitelikte olması.

( ) Araştırmanın bilimsel normlara uygunluğu.

( ) Veri toplama araçlarının güvenilirliği.

( ) Sonuçlarından yararlanabilecek bir araştırma olması.

( ) Diğer (Lütfen belirtiniz) :.................................................................................

8. (Bu soruyu 2. soruya Evet cevabı verenler cevaplandıracaktır) İzin alınan

araştırma raporunun bir örneğini İl Millî Eğitim Müdürlüğüne gönderiyor

musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır

Page 53: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

45

9. (Bu soruyu 8. soruya Evet cevabı verenler cevaplandıracaktır) İl Millî Eğitim

Müdürlüğünün araştırma sonuçlarından yararlandığını düşünüyor

musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır ( )Kısmen

10. Üniversitenizde, ilinizin ve bölgenizin eğitim alanındaki araştırma

ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik çalışmalar yapılıyor mu?

( ) Evet ( ) Hayır

11. (Bu soruyu 10. soruya Evet cevabı verenler cevaplandıracaktır) İlinizin ve

bölgenizin ihtiyaçlarına yönelik araştırma konularını tespit ediyorsanız, bu

çalışmalar sırasında İl Millî Eğitim Müdürlüğü ile iş birliği yapıyor

musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır

12. İl düzeyinde yapılan eğitim araştırmaları için İl Millî Eğitim Müdürlüğünden

beklentileriniz nelerdir? (öncelik sırasına göre numara veriniz).

( ) Araştırma izni verme sürecinin hızlandırılması.

( ) Araştırma için gerekli olan il düzeyindeki istatistik bilgilerin verilmesi.

( ) Veri toplama araçlarının çoğaltılması.

( ) Veri toplama aracının uygulanmasının sağlanması.

( ) Biten araştırmaların çoğaltılması.

( ) Bir akademik personelin İl Millî Eğitim Müdürlüğünde görevlendirilmesi.

( ) Diğer (Lütfen belirtiniz):.................................................................................

13. Konu hakkında eklemek istediğiniz görüş ve önerilerinizi lütfen belirtiniz:

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

Katkılarınız için teşekkür ederiz

Page 54: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

46

EK-2

İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ VERİ TOPLAMA FORMU

Sayın İl Millî Eğitim Müdürü,

Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı MEB Merkez Teşkilâtının

araştırma ihtiyacını karşılamak için üniversitelerle iş birliği yaparak araştırmacılara

destek vermektedir. Dairemize zaman zaman il düzeyinde yapılmak istenen

araştırmalar için de destek başvuruları yapılmaktadır.

Üniversitelerle araştırma iş birliğinin il düzeyinde de gerçekleştirilmesini

sağlamak amacıyla il millî eğitim müdürlüklerinin görüş ve önerilerine ihtiyaç

duyulmuştur.

Yapılacak çalışmaya dayanak oluşturmak için aşağıdaki anketin eksiksiz

olarak doldurulması ve Dairemize gönderilmesi gerekmektedir. Katkılarınız için

teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.

Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

1. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi (EARGED)'nin destek araştırmaları

programı hakkında bilginiz var mı?

( ) Evet ( ) Hayır ( ) Kısmen

2. Müdürlüğünüze, eğitimle ilgili yüksek lisans, doktora tezleri ve diğer

akademik çalışmalar için okullarda araştırma yapabilmek amacıyla

araştırma izni talebinde bulunuluyor mu?

( ) Evet ( ) Hayır

3. Son üç yıl içinde Müdürlüğünüze kaç adet araştırma izin başvurusu

yapıldı?

2000 Yılı: .... adet 2001 Yılı: .... adet 2002 Yılı: .... adet

Page 55: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

47

4. Müdürlüğünüzden araştırma yapmak için izin talebinde bulunulduğunda,

izin verme süreciniz ortalama ne kadardır?

Kişisel başvurularda :.............Gün

Fakülte veya enstitü vasıtasıyla yapılan başvurularda :.............Gün

Başka:.......................................................................... :.............Gün

5. Araştırma izin isteklerini kimler değerlendiriyor?

( ) İlgili müdür yardımcısı ya da şube müdürü değerlendiriyor.

( ) Bir ekip/birim tarafından değerlendiriliyor.

( ) Diğer (Lütfen belirtiniz):.................................................................................

6. Araştırma başvurularını değerlendirecek bir ekip/birime sahipseniz burada

görevli personelin sayıları ve eğitim düzeyleri nedir?

Görevi Eğitim Durumu

Şube Müdürü

İlköğretim Müfettişi

Görevli Öğretmen

Memur

Akademik Danışman

Başka:...........................

7. Üniversitelerin araştırma için izin taleplerini değerlendirmede hangi

kriterleri göz önünde bulunduruyorsunuz? (Birden fazla seçenek

işaretleyebilirsiniz).

( ) Anket sorularının Türk Millî Eğitim Sisteminin genel ilkelerine uygun olması.

( ) İlimiz eğitim ihtiyaçlarına yönelik olması.

( ) Araştırma örneklemindeki grupların ulaşılabilirliği.

( ) Araştırma ile ilgili yapılacak uygulamanın eğitim ve öğretimi aksatmayacak nitelikte olması.

( ) Araştırmanın bilimsel normlara uygunluğu.

( ) Veri toplama araçlarının güvenilirliği.

( ) Sonuçlarından yararlanabilecek bir araştırma olması.

( ) Diğer (Lütfen belirtiniz):..................................................................................

Page 56: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

48

8. İzin verilen çalışmalara ilişkin araştırma raporunun bir örneği kurumunuza

teslim ediliyor mu?

( ) Evet ( ) Hayır

9. İzin verilen araştırma sonuçlarından yararlanabiliyor musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır ( )Kısmen

10. Müdürlüğünüzce, araştırma ihtiyacı duyulan konular tespit ediliyor mu?

( ) Evet ( ) Hayır

11. (Bu soruyu 10. soruya evet cevabı verenler cevaplayacaktır) İlinizde ihtiyaç

duyulan eğitim araştırmalarını nasıl tespit ediyorsunuz? (Birden fazla

seçenek işaretleyebilirsiniz).

( ) Üniversitelerle iş birliği yaparak.

( ) Eğitim ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan sorunlardan yola çıkarak.

( ) Gözlem ve deneyimlere dayanarak.

( ) Araştırma ekibi ile yönetici, öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerinden yola çıkarak ihtiyaç analizi yaparak.

( ) Müfettiş raporlarından yola çıkarak

( ) Zümre öğretmenleri raporlarından yola çıkarak

( ) Rehberlik Araştırma Merkezlerinden gelen taleplerden yola çıkarak

( ) Sivil Toplum Kuruluşlarının görüşlerinden yola çıkarak.

( ) Diğer (Lütfen belirtiniz):.................................................................................

12. Eğitim araştırmaları konularını tespit ediyorsanız, tespit edilen konuları

eğitim fakültelerine ve eğitim çevrelerine duyuruyor musunuz?

( ) Evet ( ) Hayır

Eğer ilinizde eğitim fakültesi varsa:

13. Eğitim fakültesi, ilinizin ihtiyaç duyduğu araştırma konularını (yüksek

lisans, doktora ve diğer araştırmalar için) belirlemede sizinle iş birliği

yapıyor mu?

( ) Evet ( ) Hayır

Page 57: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

49

14. Eğitim fakültesi ile araştırma iş birliğiniz hangi boyutlarda ? (Birden fazla

seçenek işaretleyebilirsiniz )

( ) Uygulama için izin onayı.

( ) Anket formlarının çoğaltılması.

( ) Araştırma raporlarının çoğaltılması.

( ) Danışmanlık hizmetleri.

( ) Posta masraflarının karşılanması.

( ) Kırtasiye yardımı.

( ) Diğer (Belirtiniz):.......................................................

15. İl düzeyinde yapılan eğitim araştırmaları için eğitim fakültelerinden

beklentileriniz nelerdir?

...............................................................................................................................

..............................................................................................................................

...............................................................................................................................

..............................................................................................................................

16. Millî Eğitim Müdürlükleri bünyesindeki araştırma şubesi veya hizmetlerinin

yeniden yapılandırılması konusundaki görüşlerinizi belirtiniz:

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

..............................................................................................................................

...............................................................................................................................

..............................................................................................................................

17. Müdürlüğünüzce ülkemiz genelinde araştırılmasını istediğiniz en önemli ve

çok temel 3 araştırma konusunu belirtiniz:

1-..........................................................................................................................

2-..........................................................................................................................

3-..........................................................................................................................

Katkılarınız için teşekkür ederiz.

Page 58: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

50

EK-3

İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜKLERİNİN İL DÜZEYİNDE YAPILAN EĞİTİM

ARAŞTIRMALARI İÇİN EĞİTİM FAKÜLTELERİNDEN BEKLENTİLERİ

1. Araştırma sonuçları il millî eğitime aktarılmalıdır. (19)

2. Millî eğitim müdürlükleri ile daha yakın ilişki kurmaları (17)

3. Araştırma yapılacak konu ile ilgili il millî eğitime bilgi verilmelidir. (6)

4. Yerel araştırmalara önem verilmelidir.(4)

5. Araştırma sonuçları birlikte değerlendirilmelidir. (4)

6. Eğitim fakülteleri, il millî eğitim müdürlüklerine akademik danışmanlık yapmalıdır. (3)

7. Eğitim fakülteleri, araştırmaların tez aşamasında danışmanlık yapabilir ve kaynak temininde yardımcı olabilir. (3)

8. Eğitim araştırmaları müdürlüklerle paylaşılmalı (2)

9. Problem alan araştırmaları ile tespit edilmeli ve uygulanabilir çözümler ortaya konmalıdır. (2)

10. Araştırma konuları birlikte tespit edilmelidir. (2)

11. Yapılacak çalışmalar bilimsel normlara uygun olmalıdır. (2)

12. Eğitim fakülteleri, öğretim yöntemleri ve teknikleri konusunda HİE çalışmalarına destek vermelidir. (2)

13. Eğitim araştırmaları genelde merkezi ve büyük okulları kapsamaktadır oysa kenar semtlerdeki okullarda çeşitli araştırmalar ve anketler yapılarak kalite artırılmalıdır(1)

14. Eğitim fakültesi mezunu öğretmenlerin alanda karşılaştıkları sorunlar ve başarı durumları ve ilgili araştırma yapılarak sonuçlarının eğitim fakülteleri tarafından değerlendirilmesi (1)

15. İl genelinde araştırmaları genişletmek daha iyi eğitim nasıl sağlanır, öğretmen öğrenci iletişimi, öğrencilerin yeteneklerini belirleyici anketler düzenlenmesini okul rehberlik servisleriyle iletişim içinde bulunması, eğitimde sürekli gelişmeyi kendisine hedef alan yetişmesi, özellikle yüksek lisans ve doktora konularını ilimizde eğitim öğretimin öğrenci merkezli olması için alınacak tedbirler , okullarımızın mali ve idari yapılanmasının iyileştirilmesi konularında olmasında yarar var (1)

Page 59: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

51

16. Daha kaliteli bir eğitim yapılsın (1)

17. İl millî eğitim müdürlüklerinin yaptığı çalışmalara bedelsiz destek vermeleri(1)

18. Eğitim fakülteleri eğitimi incelerken bölgedeki kültürel farklılıkları göz önünde bulundurmalıdır. (1)

19. Eğitim fakültelerinde kariyer elde etmiş öğretim görevlilileri, deneyimlerini diğer akademik personele seminerlerle aktarılmalıdır. (1)

20. En az bizim kadar istekli olmalıdırlar(1)

21. Bazı araştırmalar birlikte yürütülmektedir. (1)

22. Eğitim fakülteleri, yaptığı çalışmalara yeterli olan öğretmenleri de dahil etmelidir. (1)

23. Eğitim fakülteleri yaptıklar çalışmalarda il millî eğitimin görüşünü almalıdır. (1)

24. İyi bir plânlama ile ihtiyaçlara göre istihdam plânlaması yapılmalıdır. (1)

25. Millî eğitimin tüm kurumları, eğitim fakültelerinin laboratuvarı hâline getirilmelidir. (1)

26. Yapılan çalışmaların sonucu, eğitim fakülteleri ve millî eğitim müdürlüklerince oluşturulacak ortak bir komisyon aracılığı ile MEB’ e rapor halinde sunulmalıdır. (1)

27. Öğretmenler çağdaş eğitim konusunda bilgilendirilmelidir. (1)

28. Rektörlükler prosedürü hızlandırmalı ve kolaylaştırmalıdır. (1)

29. Nitelikli eğitim öğretim. (1)

30. Eğitim fakülteleri, fakülte olmayan illere de hizmet götürmelidir. (1)

Page 60: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

52

EK-4

İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLERİNİN KENDİ BÜNYELERİNDE ARAŞTIRMA ŞUBESİ

VEYA HİZMETLERİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI KONUSUNDAKİ

GÖRÜŞLERİ

1. Uzman personel ve istatistikçi istihdamı sağlanarak uzman kişilerden oluşan çalışma grupları oluşturulmalıdır. (27)

2. Her millî eğitim müdürlüğü bünyesinde Ar-Ge birimi oluşturulmalıdır (19)

3. İllerde ilgili amir, ilköğretim müfettişi varsa ve konu ile ilgili uzman öğretmenlerden ve okul müdürlerinden oluşacak bir birim kurulmalıdır. Ayrıca bu birime üniversitelerin eğitim fakültelerinden öğretim görevlileri de dahil edilmelidir .(8)

4. Eğitim fakültelerinin her türlü veri toplama sonuçlarından yararlanılması sağlanmalıdır. .(5)

5. İldeki fakülte ve yüksek okullardan eleman desteği sağlanmalıdır. (5)

6. Mevcut Şubelerce diğer işlemlerle birlikte yürütülebilecek nitelikte olmalıdır. Ve ek ödenek verilmelidir. (4)

7. Üniversitelerle ilgili protokol sağlanmalıdır (4)

8. Araştırma ekipleri için yasal mevzuat hazırlanmalıdır. (4)

9. Personel HİE den geçirilmelidir. (4)

10. Araştırma sonuçları değerlendirilerek ve kurumlara duyurulmalıdır. (4)

11. Araştırma konuları için programlar geliştirilmelidir. (3)

12. Çalışacak personelin ortam ve araçlarının modernizasyonu sağlanmalıdır. (3)

13. Araştırma konuları yıllık iş plânında belirtilmelidir (2)

14. Araştırma konuları eğitime yönelik ihtiyaç ve beklentiler göz önünde bulundurularak titizlikle tespit edilmelidir. (2)

15. Millî eğitim müdürlüklerinde bilgi işlem istatistik ve Ar-Ge servisleri birleştirilerek koordinasyon sağlanmalıdır. (2)

16. Gelişen dünyanın yeni teknik ve yapılanma örneklerinin TKY ile birlikte HİE seminerlerinde millî eğitim yöneticilerine sunulmalıdır. (1)

Page 61: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

53

17. Millî eğitim hizmetlerinin hantal uygulamalarından kurtulup dinamik yapıya kavuşturulma imkânlarının araştırılmalıdır. (1)

18. İnternet bağlantısı sağlanmalıdır. (1)

19. Her okulda en az bir bilgisayar bulundurulmalıdır. (1)

20. Anket soruları bilimsel denetimden geçirilmelidir. . (1)

21. Yetki ve yeterlilikler arasında denge kurulmalıdır.. (1)

22. İl genelinde istekli öğretmenlerden seçim yapılmalıdır. (1)

Page 62: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

54

EK-5

İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜKLERİNİN ÜLKEMİZ GENELİNDE ARAŞTIRILMASINI

İSTEDİKLERİ KONULAR

1. Öğretmenlerin Verimliliklerinin Artırılmasına Yönelik Çözüm Önerileri. (15)

2. Eğitimde Kalitenin Artırılmasında Okul-Çevre İş birliğinin Önemi. (9)

3. Öğrencilerin Meslek Seçimi Konusundaki Eğilimleri. (8)

4. Eğitim Fakültesi Mezunu Öğretmen Adaylarının Uygulamaya Yönelik Yeterlik Düzeyleri. (7)

5. Orta Öğretimden Yüksek Öğretime Geçiş Sorunları. (7)

6. Okuma Alışkanlığının Az Olma nedenleri. (7)

7. Eğitimde Yerinden Yönetimin Uygulamaya Getireceği Farklılıklar. (6)

8. Okul Öncesi Eğitimde Okullaşma. (6)

9. Aday Öğretmenlere Yönelik Düzenlenen Kursların Yeterliliği. (5)

10. Bilgi Teknolojisi Sınıflarının ve Spor Salonlarının Amacına Uygun Kullanılma Düzeyi. (5)

11. Personel İstihdamının Millî Eğitimin Amaçlarına Göre Verimlilik ve Etkililik Düzeyi. (5)

12. MEB'de Yeniden Yapılanma. (5)

13. Merkez ve Taşra Teşkilâtı Yönetiminde Eğitim Bilimleri ve Yönetim Bilimleri Kökenli Yöneticiliklerin Yeterlikleri. (4)

14. Okullarda Yapılan Rehberlik Çalışmalarının Öğrenciler Üzerindeki Etkisi. (4)

15. Orta Öğretim Kurumlarındaki Öğrenci Başarısızlığının Nedenleri. (4)

16. Ülkemizde Yabancı Dil Eğitimini Sağlayacak Öğretim Yöntem ve Tekniklerin Özellikleri. (4)

17. Bölgelere Göre Eğitim Düzeyleri. (4)

18. Okullarda Bulunan Fen ve Bilgisayar Laboratuvarlarından Yararlanma Düzeyleri. (4)

19. Zorunlu Eğitimde Karşılaşılan Sorunlar. (4)

Page 63: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

55

20. Eğitim Programlarının Yerel Özelliklere Göre Plânlama, Uygulama ve Değerlendirme Düzeyleri. (3)

21. Özel Okul ve Dershanelerin Eğitime Katkısı. (3)

22. Öğrenci Devamsızlığının Sosyal ve Ekonomik Nedenleri. (3)

23. Okullardaki Sosyal Faaliyetler ve Öğrencilerin Bu Faaliyetlere Katılabilme Düzeyleri. (2)

24. Fizikî Mekânların Öğrenmeye Etkileri. (2)

25. Meslek Lisesi Mezunlarının İstihdam Durumu. 2)

26. Taşra Teşkilâtı Eğitim Yöneticilerinin Yeterlikleri. 2)

27. Ders Programlarının Meslekî Yönlendirme Açısından Etkisi. (2)

28. Eğitimde Sistem Değişikliklerinin Öğrenciler Üzerindeki Olumlu Olumsuz Yanları (2)

29. Plânlı Eğitim Modellerin Ülke Üzerine Etkisi. (2)

30. Millî Eğitimde Yerelleşme Süreci. (2)

31. Görevde Yükselme Yönetmeliğinin Uygulama Düzeyi. (2)

32. Öğretmenlerin İl ve İlçe Yönetimlerinden Beklentileri. (1)

33. İlköğretim ve Bakanlık Müfettişlerinin Öğretmen Liderliği Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri. (1)

34. Türkiye Genelinde Değişen Öğrenci Profili. (1)

35. Okullarda Yapılan Sınavların Ders Programları Açısından Geçerlik ve Güvenirlik Düzeyleri. (1)

36. Türkiye'nin Eğitim İhtiyaçları. (1)

37. MLO’ larının Başarı Düzeyleri. (1)

38. Gençliğin Ülke ve Aile Sorunlarına Duyarlılığı. (1)

39. Taşımalı Eğitimde Hedeflere Ulaşabilme Düzeyi. (1)

40. Temel Eğitimin On İki Yıla Çıkarılabilmesi Sürecinde MEB”nın Mevcut Durumu. (1)

41. Gelişen Teknolojilerin Eğitim Kurumlarında Uygulanabilirliği. (1)

42. İlköğretim Müfettişlerinin Rotasyonu ve Verimlilik. (1)

43. Öğrenci Merkezli Eğitim Teknikleri. (1)

Page 64: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

56

44. Sınıf Geçme Sistemi(Ölçme Değerlendirme Açısından). (1)

45. Birleştirilmiş Sınıflar ve Problemleri. (1)

46. YİBO ve PİO'ların Verimliliği

47. Öğretmenlerin Özlük Hakları. (1)

48. Eğitimde TKY. (1)

49. MEB - YÖK İş birliği. (1)

50. Üniversite Mezunlarının İstihdam Durumları. (1)

51. Aktif Öğrenme Metotları. (1)

52. Öğrencilerde Kötü Alışkanlık Sebepleri ve Çözüm Yolları. (1)

53. Orta Öğretim ve Problemleri. (1)

54. Öğrenci Başarısızlıkları ve Nedenleri. (1)

55. Velilerin Eğitim-Öğretime Katılmama Nedenleri. (1)

56. Eğitim Finansmanı ve Etkili Kullanımı. (1)

Page 65: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

57

EK-6

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

EĞİTİMİ ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DESTEK PROGRAMI İÇİN EARGED-ÜNİVERSİTE İŞ

BİRLİĞİ ESASLARI

Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED) Üniversitelerle iş birliği ile yapılacak araştırmalar için kabul edilen destek programı çerçevesinde, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile diğer üniversite öğretim elemanlarının, EARGED’ce belirlenen eğitim konuları üzerinde yapacakları araştırmalara ilişkin esaslar şunlardır.

1. Araştırmacı EARGED’in belirlediği araştırma konularından birisini seçtikten sonra EARGED Başkanlığı’na araştırmanın amacı ve önemi, problem ve alt problemler, sayıltılar, sınırlılıklar, tanımlar, araştırmanın yöntemi, evren ve örneklem, veri toplama araçları, verilerin analizi ve çalışma takvimi başlıklarını içeren bir “Araştırma Önerisi” ile başvurur.

2. Araştırma önerileri ve veri toplama araçları (Anketlerin içeriği) Türk Millî Eğitimi’nin genel amaçlarına uygun olmalıdır.

3. Araştırmacının araştırma önerisinin kabulü ve kendisiyle protokol yapılması durumunda araştırma önerisi ve veri toplama aracı ile birlikte Microsoft Word programında yazılı olarak hazırlanan disketi ile teslim edilecektir.

4. Araştırmacı başka bir kurumdan da aynî ve nakdî destek alıyorsa bunu da belirtmek durumundadır.

5. Araştırmacı kurumumuzla resmî yazışma faks yollarıyla iletişim kurabilir ve başvurular şahsen ya da posta yoluyla yapılabilir.

6. Destek Araştırmaları Programına her zaman başvuru yapılabilir.

7. Her araştırmacı bir takvim yılında kişisel olarak tek araştırma için başvurabilir. Aynı araştırmacı bir çalışma grubu ile ikinci kez başvurabilir.

8. Araştırmaların uygulamaları eğitim-öğretim takvimi ile sınırlı olduğu için tatil dönemlerinin uygulama plânlarında dikkate alınması gerekir.

9. EARGED tarafından Araştırma Önerisinde yapılması istenen değişikliklerin bir ay içerisinde yapılmaması durumunda ilgili araştırma konusunu talep eden başka bir araştırmacıya verilebilir.

10. EARGED’in araştırmacılara desteği protokolde belirtilen esaslarla sınırlıdır. Protokol dışındaki nakdî destek, araç-gereç temini, veri giriş, verilerin analizi vb. gibi konulardaki taleplere cevap verilemez.

11. Araştırmalarla ilgili geçerlik ve güvenirlik çalışmaları araştırmacının kendi sorumluluğundadır.

12. EARGED’ de Türkiye genelinde yapılan eğitim araştırmalarına destek verildiğinden il düzeyinde çalışmalar için İl Millî Eğitim Müdürlüklerine müracaat edilebilir.

13. Destek araştırmaları ile ilgili işlemler EARGED Araştırma Şubesi Müdürlüğü’nce yapılır.

14. Dairemizce desteklenmeye uygun görülmeyen araştırma önerileri araştırmacıya teslim edilmez.

Page 66: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri

58

EK-7 EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DESTEK PROTOKOLÜ

Bu protokol, Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED)’nda gerçekleştirilecek araştırmalar için kabul edilen destek programı çerçevesinde, yüksek lisans, doktora öğrencileri ve diğer üniversite öğretim elemanlarına, EARGED’ce belirlenen eğitim konuları üzerinde yapacakları araştırmalara destek sağlamak ve bu konuda EARGED’in ve araştırmacıların yükümlülüklerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Bu protokol çerçevesinde araştırmacı: 1. Araştırması ile ilgili gelişmeleri, EARGED tarafından düzenlenmiş “Destek Araştırmaları Gelişim

Raporu”na uygun olarak altı ayda bir EARGED Başkanlığı’na bildirecektir. 2. Araştırmasını EARGED tarafından kabul edilen ve araştırma önerisinde belirtilen süre içerisinde

teslim edecektir. Herhangi bir süre uzatma söz konusu olduğunda, gerekçesiyle birlikte EARGED’e bildirecektir.

3. Araştırmanın tamamlanan son halini Microsoft -Word programlarında yazarak CD ortamında teslim edecektir. Yabancı dilde tez hazırlayanlar araştırmanın kuramsal çerçevesi, yöntemi, bulguları ve önerilerini kapsayan geniş bir raporu Türkçe olarak teslim edecektir.

4. Tamamladığı araştırmayı, EARGED bir panel veya seminer düzenlediği takdirde Bakanlığın ilgili birimlerine sunacaktır.

5. Tamamladığı araştırmanın rapor kapağına “Bu Araştırma Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın Desteği ile Yapılmıştır” ibaresi konulacaktır. Araştırmanın verileri kullanılarak yapılacak çalışmalarda EARGED kaynak olarak belirtilecektir.

6. Araştırmasını kitap olarak yayımlandığı takdirde basılan kitapların beş (5) adedi EARGED’e verecektir.

7. Araştırmasını birden fazla araştırmacı ile tamamlaması halinde araştırmacıların hepsi EARGED’e karşı eşit derecede sorumludur.

8. Öğrenci ise yukarıda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmesine ilişkin sorumluluk danışmanına aittir.

EARGED tarafından araştırmasına destek sağlanması için protokol imzalanan araştırmacı veya araştırma grubuna aşağıdaki destekler sağlanacaktır:

1. Araştırmacılar tarafından hazırlanan veri toplama araçlarının çoğaltılması, 2. Veri toplama araçlarının postalama işlemleri için gerekli olan kağıt, zarf ve pul masraflarının

karşılanması, 3. Veri toplama araçlarının resmî bir yazı ile uygulama alanına gönderilmesi ve geri dönüşlerinin

sağlanması, 4. Veri toplama araçlarının geri dönüşünün tamamlandığının araştırmacıya bildirilmesi, 5. Araştırmacının uygulama için alana gidişinde ilgili birimlerle iletişim kurmasına yardımcı

olunması, 6. Araştırmacının araştırmasını tek başına bitirmesi durumunda -6 adet-, grup çalışması ile

bitirilmesi durumunda -10 adet- çoğaltılarak araştırmacılara teslim edilir (Teslim yeri Ankara’dır. Araştırmacının talep etmesi durumunda ödemeli olarak kargo ile adresine gönderilir).

7. Araştırmanın Bakanlık ilgili birimlerine dağıtılması 8. Tamamlanan araştırmanın Bakanlığa dağıtılan nüshalarına EARGED Başkanlığı tarafından

hazırlanan EARGED logolu kapak ve bir sunuş sayfası eklenecektir. 9. Araştırmacının yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya aksatması halinde EARGED ilgililerden

açıklama isteyebilir ayrıca protokolü iptal edebilir. 10. Destek Araştırmaları Programının kapsamı EARGED’in imkânlarıyla sınırlıdır.

Bakan a. Daire Başkan V.

Araştırmanın Adı :

Protokol No : 2004/04 Protokol Tarihi : .../01/2004

Araştırmacı Danışman

Page 67: MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI · Millî Eğitim Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) birimi olan Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri