metoda pert - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf ·...

23
METODA PERT Maciej Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski

Upload: others

Post on 24-Jun-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

METODA PERT

Maciej Patan

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 2: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 1

WPROWADZENIE

➣ PERT (ang. Program Evaluation and Review Technique)

➣ Metoda nalezy do sieci o strukturze logicznej zdeterminowanej

➣ Parametry opisujace poszczególne czynnosci maja charakter stochastyczny

➣ Załozenia metody CPM (zbyt odwazne):

• najwczesniejszy mozliwy termin rozpoczecia czynnosci

• najpózniejszy dopuszczalny termin rozpoczecia czynnosci

• parametry sa obliczane na podstawie znajomosci czasu trwania danej czynnosci

➣ W metodzie PERT czas trwania kazdej czynnosci jest szacowany

➣ Obliczanie oczekiwanego czasu trwania czynnosci dokonuje sie na podstawie trzechocen czasu: optymistycznej, najbardziej prawdopodobnej i pesymistycznej

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 3: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 2

ZAŁOZENIA

Niech :

• tc - czas optymistyczny

• tm - czas najbardziej prawdopodobny

• tp - czas pesymistyczny

wtedy wartosc oczekiwana t0

t0 =tc + 4tm + tp

6

jest to wartosc oczekiwana rozkładu beta

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 4: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 3

Realizacja metody PERT

1. Definiowanie wszystkich czynnosci projektu

2. Ustalenie nastepstwa czasowego czynnosci

3. Oszacowanie czasu trwania kazdej czynnosci

4. Wyznaczenie sciazki krytycznej oraz kryteriów jakosciowych i ilosciowych

5. Tworzenie harmonogramu

6. Przeszacowania i poprawki zgodne ze stanem rzeczywistym

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 5: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 4

Przykład. 1.

Dla wykonania przedsiewziecia P opracowano dwa wariantytechniczne A i B. Nalezy na podstawie analizy sieciowej doko-nac wyboru wariantu gwarantujacego wieksza szanse dotrzyma-nia terminu dyrektywnego td = 48 dni. Charakterystyki czynnoscidla obu wariantów podano w ponizszych tabelach

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 6: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 5

Wariant A(i, j) tc tm tp t0

(1, 2) 13 14 15 14

(1, 3) 5 10 15 10

(1, 4) 7 10 19 11

(2, 3) 2 2 2 2

(2, 5) 10 10 10 10

(3, 6) 20 21 22 21

(3, 7) 4 16 16 14

(4, 7) 5 20 23 18

(5, 8) 5 8 11 8

(6, 8) 12 12 12 12

(7, 8) 18 18 30 20

Wariant B(i, j) tc tm tp t0

(1, 2) 17 20 20 19, 5

(1, 3) 14 14 14 14

(1, 4) 1 5 15 6

(2, 5) 2 10 12 9

(3, 6) 17 18 25 19

(3, 7) 15 15 15 15

(4, 7) 2 5 14 6

(5, 8) 18 20 28 21

(6, 8) 14 15 22 16

(7, 8) 18 21 24 21

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 7: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 6

Siec czynnosci dla wariantu A

100

21414

31616

41112

52442

63738

73030

85050

14(0)

10(6)

11(1)

10(18)

2(0)

21(1)

14(0)

18(1)

8(18)

12(1)

20(0)

• sciezka krytyczna: 1− 2− 3− 7− 8

• szacowany czas trwania przedsiewziecia: 50 dni

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 8: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 7

Siec czynnosci dla wariantu B

100

219.5

20

31414

4623

5 28.5

29

63334

72929

85050

19.5(0.5)

14(0)

6(17)

9(0.5)

19(1)

15(0)

6(17)

21(0.5)

16(1)

21(0)

• sciezka krytyczna: 1− 3− 7− 8

• szacowany czas trwania przedsiewziecia: 50 dni

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 9: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 8

Wnioski

• Dla obu wariantów oczekiwany czas trwania czynnosci wynosi 50 dni, a wzałozeniu termin dyrektywny wynosi td = 48dni

• Parametry opisujace przedsiewziecie maja charakter probabilistyczny i czastrwania czynnosci miesci sie w granicach [tp, tc]

• Problem :

Jak okreslic, który z wariantów ma wieksze szanse dotrzy-mania terminu dyrektywnego?

• Rozwiazanie :

Wprowadzamy pojecie wariancji – okreslenie niepewnosci zwiazanej z danaczynnoscia

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 10: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 9

• Interpretacja wariancji

Im wieksza jest rozpietosc ocen miedzy czasem optymistycznym ipesymistycznym, tym wieksza jest niepewnosc zwiazana z dana czynnoscia

• Definicja wariancji

σ2 =(tp − tc6

)2Im wieksza wartosc wariancji, tym wieksza niepewnosc z czasem trwaniadanej czynnosci

Przykład 2.Obliczyc niepewnosci wykonania przedsiewziecia P z przykładu 1

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 11: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 10

Wariant A

(i, j) tc tm tp t0 σ2

∗(1, 2) 13 14 15 14 1919

(1, 3) 5 10 15 10 259

(1, 4) 7 10 19 11 4

∗(2, 3) 2 2 2 2 00

(2, 5) 10 10 10 10 0

(3, 6) 20 21 22 21 19

∗(3, 7) 4 16 16 14 44

(4, 7) 5 20 23 18 9

(5, 8) 5 8 11 8 1

(6, 8) 12 12 12 12 0

∗(7, 8) 18 18 30 20 44

sciezka krytyczna:

1− 2− 3− 7− 8

wariancja całkowita:

σ2 = 19 + 0 + 4 + 4 = 819

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 12: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 11

Wariant B

(i, j) tc tm tp t0 σ2

(1, 2) 17 20 20 19, 5 14

∗(1, 3) 14 14 14 14 00

(1, 4) 1 5 15 6 499

(2, 5) 2 10 12 9 259

(3, 6) 17 18 25 19 4936

∗(3, 7) 15 15 15 15 00

(4, 7) 2 5 14 6 4

(5, 8) 18 20 28 21 259

(6, 8) 14 15 22 16 169

∗(7, 8) 18 21 24 21 11

sciezka krytyczna:

1− 3− 7− 8

wariancja całkowita:

σ2 = 0 + 0 + 1 = 1

Nalezy wybrac wariant A, bo stopien niepewnosci jest wiekszy i jest szansa nadotrzymanie terminu dyrektywnego td = 48dni

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 13: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 12

• Wybierajac wariant A przedsiewziecie moze zostac zrealizowane wprzedziale

4189− 5819

dnia

• Wybierajac wariant B przedsiewziecie moze zostac zrealizowane wprzedziale

49− 51 dnia

• Nasuwaja sie kolejne pytania

� Jakie jest prawdopodobienstwo realizacji przedsiewziecia do 48 dni?

� Jakie jest prawdopodobienstwo realizacji przedsiewziecia do 50 dni?

� Jakiemu przedziałowi czasu realizacji przedsiewziecia odpowiada daneprawdopodobienstwo np. 0, 95?

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 14: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 13

ROZWIAZANIE

Dystrybuanta rozkładu normalnego jest bardzo pomocna przy okreslaniu praw-dopodobienstwa realizacji przedsiewziecia

Definicja dystrybuanty rozkładu normalnego

Φ(x) =1√2π

∫ x−∞e−x22 dx

Interpretacja geometryczna

xx

F( )x

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 15: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 14

• Obszar zakreslony - prawdopodobienstwo zakonczenia przedsiewziecia wterminie do td

P (td ¬ tr) = Φ(x)

• Obliczanie prawdopodobienstwa z definicji – bardzo uciazliwe iczasochłonne

• Praktyczne okreslanie prawdopodobienstwa – tablice rozkładu normalnego

� Tablice zawieraja wartosci dystrybuanty dla liczb dodatnich x ­ 0 (prawapołówka dystrybuanty)

� Jak wiec policzyc wartosc dystrybuanty dla liczb ujemnych x < 0?

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 16: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 15

Wiadomo, ze

Φ(inf) =1√2π

∫ ∞−∞e−x22 dx = 1

i ze wykres dystrybuanty jest symetryczny. Zatem

Φ(x) = 1− Φ(−x)

• W tabelach sa podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1)

• Dane nalezy przeskalowac tak, aby posiadały wartosc srednia równa zero iodchylenie standardowe równe 1

X =td − trσc

gdzie: td - czas dyrektywnytr – czas modelowy ukonczenia przedsiewziecia

σc – odchylenie standardowe(σc =√σ2c

)X – czas przeskalowany do N(0, 1)

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 17: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 16

Przykład. 3a) Prawdopodobienstwo realizacji przedsiewziecia do 48 dni dla wariantu A

X =48− 50√8 19

= −0, 702

P (td ¬ tr) = 1− Φ(x) = 1− 0, 76 = 0, 24 (24%)

x0.702-0.702

F( )x

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 18: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 17

b) Prawdopodobienstwo realizacji przedsiewziecia do 50 dni dla wariantu A

X =50− 50√8 19

= 0

P (td ¬ tr) = Φ(x) = 0 = 0, 5 (50%)

x0

F( )x

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 19: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 18

c) Prawdopodobienstwo realizacji przedsiewziecia do 58 dni dla wariantu A

X =58− 50√8 19

= 2, 807

P (td ¬ tr) = 0, 997 (99, 7%)

x2.807

F( )x

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 20: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 19

d) Obliczyc przedział czasu realizacji przedsiewziecia odpowiadajacyprawdopodobienstwu 0,95

P (td ¬ tr) = 0, 95

odczytujemy z tablic wartosc X

X = 1, 64

podstawiamy do wzoru

1, 64 =td − 50√8 19

przekształcamy

td = 1, 65 ·√819+ 50 = 54, 7

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 21: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 20

e) Obliczyc prawdopodobienstwo ukonczenia przedsiewziecia do 48 dni dla wariantu B

X =48− 50√1= −2

P (td ¬ tr) = 1− Φ(−x) = 1− 0, 977 = 0, 023 (2, 3%)

Uwaga!

Faktycznie w przykładzie 2 ustalilismy, ze lepszy okaze sie wariant A

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 22: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 21

Obliczyc prawdopodobienstwo ukonczenia przedsiewziecia do 58 dni dla wariantu B

X =58− 50√1= 8

P (td ¬ tr) ≈ 1

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski

Page 23: Metoda PERT - staff.uz.zgora.plstaff.uz.zgora.pl/mpatan/materialy/badoper/wyklady/druk_5d.pdf · • W tabelach sa˛podawane dla dystrybuanty rozkładu normalnego N(0, 1) • Dane

Badania operacyjneProgramowanie sieciowe. Metoda PERT 22

Obliczyc przedział czasu realizacji przedsiewziecia odpowiadajacy prawdopodobienstwu0,95

P (td ¬ tr) = 0, 95

odczytujemy z tablic wartosc X

X = 1, 65

podstawiamy do wzoru

1, 65 =td − 50√1

przekształcamy

td = 1, 65 + 50 = 51, 65

Instytut Sterowania i Systemów InformatycznychUniwersytet Zielonogórski