Merkurio, substantzia

Ainhoa Dueñas Romera 1.A

Merkurioak 13579,04 kg/m3-ko dentsitatea duen substantzia likidoa da; merkurioa edo zilarbizia elementu kimiko bat da, Hg ikurra eta 80 zenbaki atomiko dituena. Bere izena eta ikurra (Hg) latinezko hidrargirium hitzetik datoz; azken hau, berriz, greziarrezko hydrargyros (hydros, ura eta argyros, zilarra) hitzetik dator, baita erromatar jainkoagandik, Merkurio izenekoa.

Merkurioa oso metal astun zilarkara da, giro-tenperaturan eta –presioan likidoa dena. Elektrizitatea nahiko ondo eroatzen du, baina beroa, aldiz, ez. Erraz osa ditzake aleazioak beste metal batzuekin, urrearekin eta zilarrarekin, adibidez, baina inoiz ez burdinarekin. Azido nitrikoan disolbagarria da, uretan berriz, ez. Gas egoerara igarotzen denean, 40°C-tatik gorako tenperaturetan, lurrun toxiko eta korrosiboak sortzen ditu, azala, begiak eta arnasbideak erasotzen dituztenak. Bere oxidazio-egoerarik ezagunena bibalentea da, bi atomorekin elkartzen denean eratutakoa.

Merkurioa termometroetan, barometroetan, manometroetan eta beste tresna zientifiko batzuetan erabiltzen da.

Honen toxikotasunaren ondorioz, debekatuta dago termometro medikuak egiteko erabiltzea eta horren ordez, alkoholean oinarritutako termometro digitalak nahiago dira.

Merkurioa mundu osoan zehar ageri da, egoera disolbaezinean, esterako, merkurio sulfuro eran, kaltegabea dena, baina izugarri toxikoa da egoera disolbagarrietan. Oraindik ere, hainbat ikerketa zientifikoetan erabiltzen da.

Beurko B.H.I.