menstrüel siklus ve endokrin kontrol
DESCRIPTION
Tıp Doktoru olmayanlar için menstrüel siklus ve endokrinolojik kontrolü anlatılmaktadır. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
SŞ
Prof.Dr.Sezai ŞAHMAYİ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum ABD
Reprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı
www.sahmay.comwww.jinekolojik.org
16 Ekim 2015
SŞ
SŞ
inaktif
gelişenfolikül
ovülasyon
atrezi atrezi
inaktif
SŞ
SŞ
SŞ
E2 P GnRH puls frekansı
FSH:LH
GnR
H LHFSH
SŞ
SŞGranülosa
Teka
FSHLH
inhib
in
IGF-1
2 hücre 2 gonadotropin teorisi
androjen
östrojen
aromatazisyon
Aromatazİnhibitörleri
Letrozole
SŞ
SŞ
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
0 28 48
mIU
/ml
LH EĞRİSİ
2332
48
LH eğrisi - Ovülasyon
SŞ
LH EĞRİSİ
Ovülasyon
lüteinizasyon
meiosis bölünmenintamamlanması
SŞ
LHFSH
tekovülasyon
eşik değer
FSHLH multipl
ovülasyon
eşik değer
FSH gate
SŞ
atrezi seleksiyon
dominans
ovülasyon
FSH
iGF-i
iGFBG-4
iGFBG-5
iGFiiGFi
Folikül
TNF GBi aktivinöstrojen
androjenEGF
TGF
inhibin
SŞ
PRiMORDiAL FOLiKÜL
GELiŞEN FOLiKÜLLER
OVULASYONA ADAY FOLiKÜLLER
DOMiNANT FOLiKÜL (8-12.gün)
O V U L A S Y O N (13-15.gün)
atresi
atresi
atresi
RECRUiTMENT
SELEKSiYON
(1-4.gün)
(5-7.gün)
SŞ
SŞ
SŞ
SŞ
Menstrüel kanama
• Endometrial tabakada çökme ve sprial arterlerde şiddetli bir vasokonstriksiyon.
• Hangisinin başlatıcı faktör olduğu bilinmemektedir.
• Spiral arteriollerden ve venlerden kanama başlar.
• Önce trombosit adhesyonu inhibe edilir, sonra adhesyon ve fibrin tıkaçları oluşur.
• 36 saat kadar sonra kanama devam ederken yer yer rejenerasyon da başlar.
SŞCornet PB et al.:J Clin Metab 90:1001, 2005
Endometriumda Kanama Mekanizması
SŞVan de Veijer P.:EMAS, 2006
SŞ
Oral Kontraseptif kullananlarda
1. Folikül sayısı daha geç azalır
2. Foliküler atrezi daha hızlıdır
3. Folikül reservi etkilenmez
SŞ
GnRH
LH
FSH
E2
HİPOTALAMUS
HİPOFİZ
OVER
LongFeed-back
UltrashortFeed-back
FEED-BACK
E2 negatif feed-back’ineFSH daha sensitiftir.
ShortFeed-back
SŞ
Regulatuar proteinler
• Meiosis inhibiting factor-MiF
• İnhibin, aktivin, follistatin
• Sitokinler interlökinler,tümör nekrosis faktör,interferon
• Relaksin
• Angiotensin
• Gonadotropin surge inhibiting factor (GnSiF)
• OMi, Li, Gonadotropin binding inhibitors
LOKAL=üretim-reseptör-etki
SŞ
Yağ dokusu – endokrin aktivite
androjenler östrojenler
östradiol östron
DHEA A
steroid hormonların depolanması
insülin
+
Leptinyapımı
SHBG deazalma
SŞ
Menstrüel siklusta yağ oranı
SŞ
Sentral obesite(Bel-Kalça oranı=0,83-0,85)
• LH• Androstenedione• Östron• İnsülin
SŞ
SŞ
SŞ
Obesite
• İnsülin direnci-hiperinsülinemi
• Periferik aromatizasyon (androjen-östrojen)
• Gonadotropin sekresyonunda değişim
• SHBG, GH ve IGFBG azalması
• Leptin artışı
Menstrüel düzensizlikİnfertiliteAbortus
SŞ
Kanda Leptin ve insülin vücut yağ oranı ve
enerji dengesine orantılı olarak bulunur.
Leptin ve insülin hipotalamusta
Anabolik ve Katabolik yönde etkili olur.
SŞ
Periferik dokudanGelen fazla östrojen
HHO aksında bozukluk
İnsulin direnciAzalmış insulin klirensi
Sentral Obesite
Hiperinsülinemi
Androjen Sekresyonunda artış
SŞ
aldosteronZona Glomerulosa
androjenZona Reticularis
kortisolZona Fasciculata
katekolaminlerAdrenal Medulla
SŞ
Anti Müllerien Hormon (AMH)
Primer ve küçük antral foliküllerden salgılanır.Granülosa hücreleri salgılar.FSH ile etkileşimi yok veya çok azdır. Overin foliküler yapısının tek markörüdür.
La Marca A. et al.:Human Reproduction Update, 16:113, 2010.
SŞ
Foliküllerden AMH sekresyonu
La Marca A. et al.:Human Reproduction Update, 16:113, 2010.
AMH recruitment ve Seleksiyonda İnhibitör rol oynar.
SŞ
SŞ
endometrium
Çekilme Kanaması
Kırılma Kanaması
steroid
steroid
endometrium
SŞ
PALM – COIN sınıflaması
Munro MG, Critchley HOD, Broder MS, Fraser IS, :FIGO classification system (PALM-COEIN) for causes of abnormal uterine bleeding in nongravid women of reproductive age International Journal of Gynecology and Obstetrics 2011, 113:3–13
Anormal Uterin Kanama (AUB)Menstrüel kanamanın Fazlalığı (AUB/HMB)=Menoraji
İntermenstrüel kanama (AUB/IMB)=Metroraji
SŞ
Anormal Uterin Kanama (AUB)Menstrüel kanamanın Fazlalığı (AUB/HMB)
İntermenstrüel kanama (AUB/IMB)
PALM=Organik etkenler
Polip (AUB-P)
Adenomyosis (AUB-A)
Leiomyoma (AUB-L)
Submukozal Myoma (AUB-LSM)
Diğer Myomlar (AUB-LO)
Malignite veya Hiperplazi (AUB-M)
COEIN=Nonorganik Nedenler
Coagülopati (AUB-C)
Ovulatuar Disfonksiyon (AUB-O)
Endometrial (AUB-E)
Iatrojenik (AUB-I)
Non klasifiye (AUB-N)
©SŞ
Östrojen - ProgesteronEndometrial Sekretuar Cevap
0
10
20
30
40
50
60
0,0 1,0 2,0 3,0
NormalSekretuar
Endometrium
Glandularve StromalHipoplazi
StromalYetmezlik
Glandüler gerilemeve Stromal
Hipermatürasyon
GlandülerYetmezlik
E2 mcg
P mgKombine oral kontraseptifler
Şahmay, S.:Menstrüel siklus ve Disfonksiyonel kanamalar, İstanbul, 2007 ©SŞ
SŞ
Anormal Uterin KanamalardaFizyopatoloji
PE
E PE P
DKŞahmay S.:Üreme Hormonları. Üreme Endokrinolojisi Teknikleri ve Cerrahisi.
Üreme Tıbbı Derneği Yayını, 2011, s.65, 2011
SŞ
Menstrüel siklus düzeninin bozulması
E
E
Obesite, PKO, 25-40 yaş
OK, Hipogonadism, Perimenopoz
P
P
P kullanımı, Persistent KL, P çekilme kanaması
Kronik Anovülasyon, Oligo-ovülasyon
SŞFreeman EW et al.:Fertil Steril 83:383, 2005
Siklus uzunluğunda değişim
SŞ
Menstrüel siklusun, zaman ayarının beyin veya hipofiz değil,
ovaryal dominant yapılar tarafından belirlendiği ortaya konmuştur.
SŞ
Özet
Regüler menstrüel siklus için;
• Hipotalamo-hipofiz-over aksı (feed-back
mekanizmalar) iyi çalışmalı.
• Optimal yağ dokusu olmalı.
• Optimal LH düzeyi olmalı.
• Androjen düzeyi normal olmalı.
• Regülatuar proteinler iyi çalışmalı (IgF)
• İnsülin düzeyi normal olmalı.
Adaleti çiğneyen devlet adamlarını cezalandırmayan milletler çökmek zorundadır. Hz. MUHAMMED
Fenalıkların ilki ve en büyüğü,haksızlıkların cezasız kalmasıdır. EFLATUN
Adaletin kuvvetli, kuvvetlilerin de adaletli olmaları gerekir.Blaise PASCAL
www.sahmay.comwww.jinekolojik.org