menstrüel siklus ve endokrin kontrol

45
Prof.Dr.Sezai ŞAHMAY İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum ABD Reprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı www.sahmay.com www.jinekolojik. org 16 Ekim 2015

Upload: sahmay

Post on 30-Dec-2015

89 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Tıp Doktoru olmayanlar için menstrüel siklus ve endokrinolojik kontrolü anlatılmaktadır. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Prof.Dr.Sezai ŞAHMAYİ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum ABD

Reprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı

www.sahmay.comwww.jinekolojik.org

16 Ekim 2015

Page 2: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 3: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

inaktif

gelişenfolikül

ovülasyon

atrezi atrezi

inaktif

Page 4: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 5: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 6: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

E2 P GnRH puls frekansı

FSH:LH

GnR

H LHFSH

Page 7: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 8: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

SŞGranülosa

Teka

FSHLH

inhib

in

IGF-1

2 hücre 2 gonadotropin teorisi

androjen

östrojen

aromatazisyon

Aromatazİnhibitörleri

Letrozole

Page 9: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 10: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0 28 48

mIU

/ml

LH EĞRİSİ

2332

48

LH eğrisi - Ovülasyon

Page 11: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

LH EĞRİSİ

Ovülasyon

lüteinizasyon

meiosis bölünmenintamamlanması

Page 12: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

LHFSH

tekovülasyon

eşik değer

FSHLH multipl

ovülasyon

eşik değer

FSH gate

Page 13: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

atrezi seleksiyon

dominans

ovülasyon

FSH

iGF-i

iGFBG-4

iGFBG-5

iGFiiGFi

Folikül

TNF GBi aktivinöstrojen

androjenEGF

TGF

inhibin

Page 14: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

PRiMORDiAL FOLiKÜL

GELiŞEN FOLiKÜLLER

OVULASYONA ADAY FOLiKÜLLER

DOMiNANT FOLiKÜL (8-12.gün)

O V U L A S Y O N (13-15.gün)

atresi

atresi

atresi

RECRUiTMENT

SELEKSiYON

(1-4.gün)

(5-7.gün)

Page 15: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 16: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 17: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 18: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Menstrüel kanama

• Endometrial tabakada çökme ve sprial arterlerde şiddetli bir vasokonstriksiyon.

• Hangisinin başlatıcı faktör olduğu bilinmemektedir.

• Spiral arteriollerden ve venlerden kanama başlar.

• Önce trombosit adhesyonu inhibe edilir, sonra adhesyon ve fibrin tıkaçları oluşur.

• 36 saat kadar sonra kanama devam ederken yer yer rejenerasyon da başlar.

Page 19: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

SŞCornet PB et al.:J Clin Metab 90:1001, 2005

Endometriumda Kanama Mekanizması

Page 20: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

SŞVan de Veijer P.:EMAS, 2006

Page 21: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Oral Kontraseptif kullananlarda

1. Folikül sayısı daha geç azalır

2. Foliküler atrezi daha hızlıdır

3. Folikül reservi etkilenmez

Page 22: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

GnRH

LH

FSH

E2

HİPOTALAMUS

HİPOFİZ

OVER

LongFeed-back

UltrashortFeed-back

FEED-BACK

E2 negatif feed-back’ineFSH daha sensitiftir.

ShortFeed-back

Page 23: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Regulatuar proteinler

• Meiosis inhibiting factor-MiF

• İnhibin, aktivin, follistatin

• Sitokinler interlökinler,tümör nekrosis faktör,interferon

• Relaksin

• Angiotensin

• Gonadotropin surge inhibiting factor (GnSiF)

• OMi, Li, Gonadotropin binding inhibitors

LOKAL=üretim-reseptör-etki

Page 24: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Yağ dokusu – endokrin aktivite

androjenler östrojenler

östradiol östron

DHEA A

steroid hormonların depolanması

insülin

+

Leptinyapımı

SHBG deazalma

Page 25: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Menstrüel siklusta yağ oranı

Page 26: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Sentral obesite(Bel-Kalça oranı=0,83-0,85)

• LH• Androstenedione• Östron• İnsülin

Page 27: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 28: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 29: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Obesite

• İnsülin direnci-hiperinsülinemi

• Periferik aromatizasyon (androjen-östrojen)

• Gonadotropin sekresyonunda değişim

• SHBG, GH ve IGFBG azalması

• Leptin artışı

Menstrüel düzensizlikİnfertiliteAbortus

Page 30: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Kanda Leptin ve insülin vücut yağ oranı ve

enerji dengesine orantılı olarak bulunur.

Leptin ve insülin hipotalamusta

Anabolik ve Katabolik yönde etkili olur.

Page 31: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Periferik dokudanGelen fazla östrojen

HHO aksında bozukluk

İnsulin direnciAzalmış insulin klirensi

Sentral Obesite

Hiperinsülinemi

Androjen Sekresyonunda artış

Page 32: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

aldosteronZona Glomerulosa

androjenZona Reticularis

kortisolZona Fasciculata

katekolaminlerAdrenal Medulla

Page 33: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Anti Müllerien Hormon (AMH)

Primer ve küçük antral foliküllerden salgılanır.Granülosa hücreleri salgılar.FSH ile etkileşimi yok veya çok azdır. Overin foliküler yapısının tek markörüdür.

La Marca A. et al.:Human Reproduction Update, 16:113, 2010.

Page 34: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Foliküllerden AMH sekresyonu

La Marca A. et al.:Human Reproduction Update, 16:113, 2010.

AMH recruitment ve Seleksiyonda İnhibitör rol oynar.

Page 35: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Page 36: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

endometrium

Çekilme Kanaması

Kırılma Kanaması

steroid

steroid

endometrium

Page 37: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

PALM – COIN sınıflaması

Munro MG, Critchley HOD, Broder MS, Fraser IS, :FIGO classification system (PALM-COEIN) for causes of abnormal uterine bleeding in nongravid women of reproductive age International Journal of Gynecology and Obstetrics 2011, 113:3–13

Anormal Uterin Kanama (AUB)Menstrüel kanamanın Fazlalığı (AUB/HMB)=Menoraji

İntermenstrüel kanama (AUB/IMB)=Metroraji

Page 38: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Anormal Uterin Kanama (AUB)Menstrüel kanamanın Fazlalığı (AUB/HMB)

İntermenstrüel kanama (AUB/IMB)

PALM=Organik etkenler

Polip (AUB-P)

Adenomyosis (AUB-A)

Leiomyoma (AUB-L)

Submukozal Myoma (AUB-LSM)

Diğer Myomlar (AUB-LO)

Malignite veya Hiperplazi (AUB-M)

COEIN=Nonorganik Nedenler

Coagülopati (AUB-C)

Ovulatuar Disfonksiyon (AUB-O)

Endometrial (AUB-E)

Iatrojenik (AUB-I)

Non klasifiye (AUB-N)

Page 39: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

©SŞ

Östrojen - ProgesteronEndometrial Sekretuar Cevap

0

10

20

30

40

50

60

0,0 1,0 2,0 3,0

NormalSekretuar

Endometrium

Glandularve StromalHipoplazi

StromalYetmezlik

Glandüler gerilemeve Stromal

Hipermatürasyon

GlandülerYetmezlik

E2 mcg

P mgKombine oral kontraseptifler

Şahmay, S.:Menstrüel siklus ve Disfonksiyonel kanamalar, İstanbul, 2007 ©SŞ

Page 40: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Anormal Uterin KanamalardaFizyopatoloji

PE

E PE P

DKŞahmay S.:Üreme Hormonları. Üreme Endokrinolojisi Teknikleri ve Cerrahisi.

Üreme Tıbbı Derneği Yayını, 2011, s.65, 2011

Page 41: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Menstrüel siklus düzeninin bozulması

E

E

Obesite, PKO, 25-40 yaş

OK, Hipogonadism, Perimenopoz

P

P

P kullanımı, Persistent KL, P çekilme kanaması

Kronik Anovülasyon, Oligo-ovülasyon

Page 42: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

SŞFreeman EW et al.:Fertil Steril 83:383, 2005

Siklus uzunluğunda değişim

Page 43: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Menstrüel siklusun, zaman ayarının beyin veya hipofiz değil,

ovaryal dominant yapılar tarafından belirlendiği ortaya konmuştur.

Page 44: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Özet

Regüler menstrüel siklus için;

• Hipotalamo-hipofiz-over aksı (feed-back

mekanizmalar) iyi çalışmalı.

• Optimal yağ dokusu olmalı.

• Optimal LH düzeyi olmalı.

• Androjen düzeyi normal olmalı.

• Regülatuar proteinler iyi çalışmalı (IgF)

• İnsülin düzeyi normal olmalı.

Page 45: Menstrüel siklus ve Endokrin Kontrol

Adaleti çiğneyen devlet adamlarını cezalandırmayan milletler çökmek zorundadır. Hz. MUHAMMED

Fenalıkların ilki ve en büyüğü,haksızlıkların cezasız kalmasıdır. EFLATUN

Adaletin kuvvetli, kuvvetlilerin de adaletli olmaları gerekir.Blaise PASCAL

www.sahmay.comwww.jinekolojik.org