masht.rks-gov.netmasht.rks-gov.net/.../2015/09/programi-i-tjerrjes-2013.docx · web viewlëmi:...

196
1 Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL Programi 2013 Tjerrje

Upload: others

Post on 28-Jan-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

107

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Programi mësimor

ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2013

Tjerrje

Niveli I dhe II

Kosovë, 2013

1

PËRMBAJTJA

I.Parathënie

I. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Tjerrje”, Niveli I dhe II.

II. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale për Nivelin I

a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10.

1. Fibrat e tekstilit

2. Teknologji e tjerrjes

3. Vizatim teknik

b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10.

1. Punët përgatitore në repartin e pastrimit të pambukut

2. Lënurja e pambukut

3. Shumëfishimi i shiritave të pambukut

4. Zgjatja e shiritave të pambukut me makinë zgjatëse

5. Paratjerrja

6. Tjerrja

7. Përgatitja e lëmshit (topsit) për krehje

c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11.

1. Fibrat e tekstilit

2. Teknologji e tjerrjes

3. Bazat e makinerisë dhe automatikës

4. Teknologjia e tekstilit

d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11.

1. Tjerrja e fortë dhe fijezuar

2. Punët përgatitore për tjerrjen e leshit të lënurur

3. Lënurja dhe formimi i paratjerrit

4. Tjerrja e leshit të lënurur

III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale për Nivelin II.

a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12.

1. Teknologji e tjerrjes

2. Teknologjia e tekstilit

3. Hulumtimet e tekstilit

4. Planifikimi i prodhimit dhe organizimi i punës

5. Disenjimi me ndihmën e kompjuterit (CAD)

b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12.

1. Punët përgatitore për prodhimin e tjerrit të krehur

2. Përdorimi i makinave për lënurjen e leshit të krehur

3. Larja e shiritave dhe drejtimi i dredhave

4. Përdorimi i makinës për lizirim

5. Përdorimi i makinave krehëse për tjerrjen e leshit të krehur

6. Përdorimi i melanzherit

7. Përdorimi i makinave zgjatëse të leshit

8. Përdorimi i makinës paratjerrse

9. Përdorimi i makinave tjerrëse

V. Literatura

Korniza e programit mësimor profesionalARSIMI PROFESIONAL

Programi 2013

TjerrjeNiveli I dhe II

Korniza e programit mësimor profesional

Lëmi: TekstilProfili: Tjerrje

Niveli: I dhe II

1. Njoftime të përgjithshme për shkollimin

1. Struktura e shkollimit

Arsimimi në profilin mësimor “Tjerrje” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë.

· Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të arsimit të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse) të punësimit në profesionin e tjerrësit. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e dytë të arsimimit profesional.

· Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për tjerrje, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson kalimin në studimet universitare.

Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Tjerrje” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore:

(i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.

(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e tjerrësit.

(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e tjerrjes.

2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit

Qëllimi kryesor i shkollimit (dynivelësh) për Tjerrje është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës.

Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektualeprofesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë.

· Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë fizike e mendore;

· Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;

· Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe vlerat morale;

· Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;

· Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;

· Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;

· Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;

· Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe evropian;

· Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e tjerrjes;

· Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

0. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi

Shkollimin për “Tjerrje”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele shkollimi.

Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla.

1. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm

Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Tjerrje” në nivelin I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në nivelin II të këtij profili.

Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Tjerrje”, niveli II, iu mundëson nxënësve të hyjnë në provimin e maturës, dhe pas përfundimit me sukses të tij, iu mundëson nxënësve të konkurrojnë në shkollimin e lartë universitar.

2. Mundësitë e punësimit

Shkollimi për “Tjerrje”, niveli I dhe II, u referohet prodhimit të produkteve të tjerrjes të të gjitha llojeve dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur nga kjo nxënësi për Tjerrje i nivelit I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje të

prodhimit të tekstilit (firma, kompani), në repartet e tjerrjes. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një biznes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë.

Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit

Kompetencat e përgjithshme

Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Tjerrje”, niveli I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Tjerrje”, niveli II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë:

· Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme.

· Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

· Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

· Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

· Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

· Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

· Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij.

· Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në vendimmarrje.

· Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për një të nxënë që zgjat gjithë jetën.

· Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e objektivave të pranuara.

· Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar dhe çuar më tej arritjet.

· Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundshme të karrierës profesionale për të bërë zgjedhje të përshtatshme të veprimtarive profesionale të ardhshme.

Kompetencat profesionale

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeçar në profilin “Tjerrje”, niveli I, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë:

· Përzgjedhë materialet e punës;

· Përzgjedhë veglat dhe pajisjet;

· Bën hapjen e ballave të pambukut;

· Përgatitë makinat në repartin e pastrimit për punë;

· Furnizon makinat me material në repartin e pastrimit;

· Përdorë makinën e pastrimit të pambukut;

· Përgatitë makinën lënurëse për punë;

· Furnizon makinën lënurëse më material;

· Vënë makinën lënurëse në prodhim dhe e shfrytëzon atë;

· Përgatitë makinën për zgjatjen e shiritave;

· Furnizon makinën zgjatëse më material;

· Përdorë makinën zgjatëse ;

· Përgatitë makinën paratjerrse dhe makinat tjerrëse për punë;

· Përdorë makinën paratjerrse dhe tjerrëse;

· Përgatitë makinën për shumëfishimin e fjongove dhe punimin në të;

· Përgatitë makinën krehëse si dhe përdorë makinën;

· Përgatitë leshin për larje;

· Përgatitë mjetet të cilat përdorën për larjen e leshit;

· Përgatitë makinën për larjen e leshit;

· Bënë larjen e leshit me makinë;

· Bënë tharjen e leshit të larë në makinat për tharje;

· Përgatitë makinën për lënurjen e leshit;

· Vënë makinën në prodhim dhe e shfrytëzon atë;

· Përgatitë makinën paratjerrse dhe tjerrëse për tjerrje;

· Vënë makinën paratjerrse dhe tjerrëse në prodhim dhe shfrytëzon atë;

· Respekton rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së mjedisit.

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit të mëtejshëm njëvjeçar në profilin mësimor “Tjerrje”, niveli II, nxënësi do të rrisë në një shkallë më të lartë nivelin e kompetencave profesionale të fituara në nivelin I, si dhe do të aftësohet të ushtrojë kompetenca të tjera profesionale si më poshtë:

· Siguron kushtet klimatike në repart në varësi të kërkesave të teknologjisë së përpunimit të lëndës së parë dhe fazave të përpunimit;

· Kryen mirëmbajtjen e makinave (pastrimin, lyerjen dhe ndërrimin e dhëmbëzoreve ndërrues sipas numeracioneve dhe dredhjeve);

· Mirëmban makinat (pastrimi, lyerja dhe ndërrimi i dhëmbëzoreve ndërrues

· sipas numeracioneve dhe dredhjeve);

· Përdorë makinat për tjerrjen e leshit dhe fibrave sintetike;

· Llogaritë produktivitetin e makinave;

· Organizon punën në repartin e tjerrjes së leshit dhe fibrave sintetike;

· Kryen llogaritje të thjeshta ekonomike që lidhen me procesin e tjerrjes;

III. Plani mësimor për profilin mësimor “Tjerrje”, Niveli I e II

Nr

Lëndët dhe modulet mësimore

Orët javore/vjetore dhe kreditet

Niveli I

Niveli II

Klasa 10

Klasa 11

Klasa 12

A.

Lëndë të përgjithshme (Gjithësej 1399)

16 (560)

13(455)

12(384)

1

Gjuhë shqipe dhe letërsi

3 (105)

3 (105)

3(96)

2

Gjuhë angleze

2 (70)

2 (70)

2(64)

3

Matematikë aplikative

2 (70)

2 (70)

2(64)

4

Teknologji e informacionit dhe komunikimit

1 (35)

1 (35)

1 (32)

5

Ekonomia dhe ndërmarrësi

1 (35)

1 (35)

1(32)

6

Psikologji

1 (35)

7

Edukatë fizike

2 (70)

2 (70)

2(64)

8

Fizikë

1 (35)

9

Gjuhë gjermane

1(35)

10

Kimi

1(35)

11

Menaxhim projekti

1(32)

12

Edukatë qytetare

1(35)

13

Art figurativ

2 (70)

B.

Lëndët profesionale

(Gjithsej 851 orë)

8(280)

9(315)

8(256)

1

Fibrat e tekstilit

2(70)

2(70)

2

Teknologji e tjerrjes

4(140)

3(105)

2(64)

3

Vizatim teknik

2(70)

4

Bazat e makinerisë dhe automatikës

2(70)

5

Teknologji e tekstilit

2(70)

2(64)

6

Planifikimi i prodhimit dhe organizimi i punës

1(32)

7

Hulumtimet e tekstilit

2(64)

8

Disenjimi me ndihmën e kompjuterit (CAD))

1(32)

C.

Module praktike profesionale

(Gjitjësej 909 orë)

6(210)

9(315)

12(384)

1

Reparti i pastrimit

6k(60 orë)

2

Lënurja e pambukut

3k( 30orë)

3

Shumëfishim i shiritave të pambukut

2.7k(27orë)

4

Zgjatja e shiritave të pambukut

3k(30 orë)

5

Paratjerrja

3.3k(33orë)

6

Tjerrja

3.9k(39orë)

7

Përgatitja e lëmshit ( topsit ) për krehje

2.7K(27orë)

8

Tjerrja e fortë dhe fijezuar

4.8k(48orë)

9

Punët përgatitore për tjerrjen e leshit të lënurur

12k(120orë)

10

Lënurja dhe formimi i paratjerrit

6.3 k(63)orë

11

Tjerrja e leshit të lënurur

8.4k(84orë)

12

Punët përgatitore për prodhimin e leshit të krehur

3k(30 orë)

13

Përdorimi i makinave për lënurjen e leshit të krehur

4.2k(42 orë)

14

Larja e shiritave dhe drejtimi i dredhave

2.4k(24 orë)

15

Përdorimi i makinës për lizirim

2.4k(24 orë)

16

Përdorimi i makinave krehëse për tjerrjen e leshit të krehur

3.6k(36 orë)

17

Përdorimi i melanzherit

4.2k(42 orë)

18

Përdorimi i makinave zgjatëse të leshit

4.2k(42 orë)

19

Përdorimi i makinës paratjerrëse

3.3 k(33 orë)

20

Përdorimi i makinave tjerrëse

4.2k(42 orë)

Gjithësej A+B+C=3159 orë

30

31

32

Raportet kohore: Lëndët e përgjithshme – 44.4%; Teoria profesionale – 26.6% dhe Praktika profesionale – 28.8 %

IV. Udhëzime për zbatimin e Kornizës së programit mësimor profesional:

Programet e hollësishme të lëndëve të përgjithshme parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT.

Javët mësimore sipas klasave:

· Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (niveli I);

· Klasa 12 – 32 javë (niveli II).

Java mësimore (5 ditë mësimore) përmban 30 – 32 orë mësimore.

Një orë mësimore ka 45 minuta.

Një orë praktike zgjatë 60 minuta.

Puna praktike në laborator duhet ti ketë 24 orë.

Puna praktike në ekonomi të shkollës, ndërmarrje, industri, firma ushtrimore etj., duhet ti ketë 20 orë pune me nga 60 minuta.

Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore profesionale do të përdoret krediti (K), i cili do të jetë i barasvlershëm me 10 orë mësimore (1 ditë praktikë mësimore). Rekomandohet që praktikat profesionale të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë:

Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë

Klasa 11: Praktikë – 1.5 ditë në javë dhe Teori – 3.5 ditë në javë

Klasa 12: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javë

Rekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me radhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në varësi nga kushtet dhe situatat e veçanta në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të radhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke synuar të mos e dëmtojnë procesin e përvetësimit të tyre.

Mbështetur në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse.

Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, mësimdhënësit e praktikave profesionale përgatisin plane më të detajuara, ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisin instrumentet e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve.

Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilit prej të dy niveleve të përgatitjes në profilin “Tjerrje”, do të organizohet në formë provimesh:

Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla profesionale.

Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet nga shkolla profesionale.

Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes.

Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT.

V. Udhëzime të përgjithshme didaktike

Mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin sa më shumë të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme.

E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues dhe mësimdhënës të shkollës.

Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësimdhënësit e lëndëve teorike dhe moduleve praktike.

Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit nxënësit në profesionin Tjerrës.

Mësimdhënësit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi.

Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësimdhënësit dhe instruktorët është fakti që të nxënët nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm.

Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësimdhënësit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin, duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga mësimdhënësi, praktika e mbikëqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në fazat përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës.

Për sa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të simuluara.

Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve profesionale

ARSIMI PROFESIONAL

Niveli I dhe II

Klasa 10

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Fibrat e tekstilit”

Lëmi: Tekstil

Profili:Tjerrje

Niveli: I

Klasa:10

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:

· shpjegojë veçoritë kryesore të fibrave të tekstilit;

· dallojë mënyrën e ndarjes së fibrave;

· shpjegojë veçoritë e ndarjes së fibave sipas origjinës;

· specifikojë përdorimin e fibrave sipas origjinës;

· shpjegojë veçoritë e strukturës së fibrave;

· dallojë klasifikimin e fibrave sipas vetive;

· dallojë ndikimin e vetive gjeometrike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;

· dallojë ndikimin e vetive fiziko-kimike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;

· dallojë fibrat e përfituara nga farat;

· shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga farat;

- shpjegojë për strukturën e fibrave nga trungu;

- shpjegojë vetitë e fibrave nga trungu;

- dallojë fibrat e përfituara nga trungu;

- shpjegojë për fibrat e përfituara nga gjethi;

- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga gjethi;

- dallojë fibrat e përfituara nga gjethi;

- shpjegojë për fibrat e përfituara nga fryti;

- dallojë fibrat e përfituara nga fryti;

- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga fryti;

- shpjegojë për përfitimin e fibrave me prejardhje shtazore;

- dallojë fibrat e përfituara nga lëkura e shtazëve;

- shpjegojë llojet e fibrave me prejardhje shtazore;

- shpjegojë për strukturën e fibrave shtazore;

- shpjegojë vetitë e fibrave shtazore;

- shpjegojë për përfitimin e fibrave të mëndafshit;

- shpjegojë për strukturën e fibrave të mëndafshit;

- shpjegojë vetitë e fibrave të mëndafshit;

- dallojë fibrat e përfituara nga krimbi I mëndafshit;

- shpjegojë për përdorimin e mëndafshit;

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 2 orë/javë = 70 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Struktura dhe vetitë e fibrave 15 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë veçoritë kryesore të fibrave të tekstilit;

· dallojë mënyrën e ndarjes së fibrave;

· shpjegojë veçoritë e ndarjes së fibrave sipas origjinës;

· specifikojë përdorimin e fibrave sipas origjinës;

· shpjegojë veçoritë e strukturës së fibrave;

· dallojë klasifikimin e fibrave sipas vetive;

· dallojë ndikimin e vetive gjeometrike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;

· dallojë ndikimin e vetive fiziko-kimike të fibrave në prodhimin e pëlhurave.

b) Temat e kapitullit

· Shqyrtimet e përgjithshme mbi fibrat

· Kuptimi, ndarja sipas origjinës dhe përdorimi i fibrave

· Struktura dhe vetitë e fibrave

· Vetitë gjeometrike të fibrave

· Vetitë fiziko kimike të fibrave

· Vetitë tjera të fibrave (drita e agjensave kimik dhe mikroorganizmave)

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë temën;

· demonstrojë për mostra të ndryshme të fibrave;

· përdorë mikroskopin për strukturën e fibrave;

· kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· projektori me transparent;

· flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;

· mikroskopi.

Kapitulli 2: Fibrat me origjinë bimore 25 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga farat;

· dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga trungu;

· dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga gjethi;

· dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga fryti.

b) Temat e kapitullit

· Fibrat e përfituara nga farat (kultivimi, llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi

· Fibrat e përfituara nga kërcelli(kultivimi,llojet,struktura,vetitë,përdorimi dhe

· identifikimi

· Fibrat e përfituara nga gjethi (kultivimi, llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe

identifikimi

· Fibrat e përfituara nga fryti (kultivimi, llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë fibrat me origjinë bimore;

· zhvillojë ushtrime për fibrat me origjinë bimore;

· japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave me origjinë bimore;

· vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· klasa;

· tabela;

· projektori me transparent;

· flip-charti;

· mikroskopi;

· mostra të fibrave me origjinë bimore.

Kapitulli 3: Fibrat me origjinë shtazore 30 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· dallojë veçoritë e fibrave të përfituara nga lëkura e shtazëve;

· shpjegojë llojet e fibrave shtazore;

· listojë vetitë e fibrave me origjinë shtazore;

· shpjegojë strukturën e fibrave shtazore;

· listojë përdorimet e fibrave me origjinë shtazore;

· shpjegojë mënyrat e identifikimit të fibrave shtazore;

· listojë vetitë e fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit;

· shpjegojë strukturën e fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit;

· listojë përdorimet e fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit;

· shpjegojë mënyrat e identifikimit të fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit.

b) Temat e kapitullit

· Fibrat e përfituara nga lëkura e shtazëve (llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat e përfituara nga krimbi i mëndafshit ( struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë fibrat me origjinë shtazore;

· zhvillojë ushtrime për fibrat me origjinë shtazore;

· japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave me origjinë shtazore;

· vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· mësimi zhvillohet në klasë;

· mikroskopi;

· mostra të fibrave me origjinë shtazore.

Programi i lëndës

“Teknologjia e tjerrjes”

Lëmi: Tekstil

Profili: Tjerrës

Niveli: I

Klasa: 10

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:

· shpjegojë rëndësinë e teknologjisë së tjerrjes dhe makinave për tjerrje;

· shpjegojë për klasifikimin e tjerrit;

· shpjegojë për proceset e tjerrjes;

· shpjegojë si ndahen numeracionet;

· tregojë mënyrën e hapjes, pastrimit dhe përzierjes së pambukut;

· shpjegojë mënyrën e hapjes, pastrimit dhe përzierjes së pambukut;

- shpjegojë funksionin e pastruesve të pambukut;

- shpjegojë funksioni pëziersit automatik dhe baterit;

- shpjegojë detyrën e makinës lënurëse;

- shpjegojë funksionin e makinave zgjatëse dhe shumëfishues;

- shpjegojë funksionin e makinave paratjerrse dhe tjerrëse;

- shpjegojë funksionin e pastruesve të pambukut;

- shpjegojë funksioni pëziersit automatik dhe baterit;

- shpjegojë detyrën e makinës lënurëse;

- shpjegojë funksionin e makinave zgjatëse dhe shumëfishues;

- shpjegojë funksionin e makinave paratjerrse dhe tjerrëse;

· shpjegojë përgatitjen e lëmshit për krehje;

· shpjegojë funksionin dhe detyrat e makinës krehëse;

· shpjegojë si formohen shiritat e krehur si dhe strukturën e tyre;

· shpjegojë gabimet të cilat ndodhin gjatë krehje si dhe evitimin e tyre;

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 3 orë/javë = 105 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1:Rëndësia dhe qëllimi i teknologjisë së tjerrjes dhe makinave për tjerrje 10 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· tregojë rëndësinë e teknologjisë së tjerrjes dhe makinave për tjerrje;

· tregojë klasifikimin e tjerrit;

· tregojë proceset e tjerrjes;

· tregojë si ndahen numeracionet.

·

b) Temat e kapitullit

· Hyrje në teknologjinë e tjerrjes

· Klasifikimi i tjerrit

· Proceset e tjerrjes

· Numeracionet

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë temën;

· bëjë pyetje-përgjigje;

· demonstrojë përmes mostrave të ndryshme të tjerrit;

· zhvillojë ushtrime nga numeracionet.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela

· pankarta për ilustrimin e temës;

· mostra të ndryshme të penjve;

· projektori me transparent;

· flip-charti.

Kapitulli 2: Tjerrja e pambukut-Sistemi lënurës 59 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· tregojë mënyrën e hapjes, pastrimit dhe përzierjes së pambukut;

· tregojë funksionin e pastruesve të pambukut;

· tregojë funksionin e pëziersit automatik dhe baterit;

· tregojë detyrën e makinës lënurëse;

· tregojë funksionin e makinave zgjatëse dhe shumëfishues;

· tregojë funksionin e makinave paratjerrse dhe tjerrëse.

b) Temat e kapitullit

· Hapja, pastrimi dhe përzierja e pambukut

· Çelësi dhe shkrifësi i ballave

· Pastruesit e pambukut

· Pëziersi automatik

· Bateri

· Lënurja e pambukut

· Zgjatja dhe shumëfishimi

· Paratjerrja dhe tjerrja

· Sistemet e reja të tjerrjes

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë për sistemin e lënurjes;

· zhvillojë ushtrime nga makinat e sistemit të lënurjes;

· japë detyra të pavarura për njëjësimin e makinave të sistemit të lënurjes;

· vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· mësimi zhvillohet në klasë;

· pankarta për konkretizimin e mësimit;

· materiale pamore të makinave të sistemit të lënurjes së pambukut;

· projektori me transparent;

· flip-charti.

Kapitulli 3: Tjerrja e pambukut-Sistemi krehës 15 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· tregojë përgatitjen e lëmshit për krehje;

· tregojë funksionin dhe detyrat e makinës krehëse;

· tregojë si formohen shiritat e krehur si dhe strukturën e tyre;

· tregojë gabimet të cilat ndodhin gjatë krehje si dhe evitimin e tyre.

b) Temat e kapitullit

· Përgatitja e lëmshit për krehje

· Makinat për krehjen e pambukut

· Formimi i shiritave të krehur dhe struktura e tyre

· Gabimet të cilat ndodhin gjatë procesit të krehjes dhe evitimi i tyre

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi:

· shpjegojë si bëhet përgatitja lëmshit për krehje;

· zhvillojë ushtrime për sistemin e krehjes;

· japë detyra të pavarura për njehsimin e makinave të sistemit të krehjes;

· vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· mësimi zhvillohet në klasë;

· pankarta për konkretizimin e mësimit;

· materiale pamore të makinave të sistemit të krehjes së pambukut;

· projektori me transparent;

· flip-charti.

Kapitulli 1: Tjerrja e fortë dhe fijezuar 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit:

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë për procesin e tjerrjes së linit;

· shpjegojë për procesin e tjerrjes së krpit (konopit) dhe ramisë;

· shpjegojë për procesin e tjerrjes së jutës dhe sisalit.

b) Temat e kapitullit

· Veçoritë e makinave për tjerrjen e fortë dhe të fijezuar

· Tjerrja e linit

· Tjerrja e kërpit (konopit) dhe ramisë, jutës dhe sisalit

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë për tjerrjen fibrave të linit, kërpit (konopit), ramisë, jutës dhe sisalit;

· bëjë pyetje-përgjigje;

· japë detyra te pavarura për njësimin e makinave tjerrëse për tjerrjen e fibrave të

· forta dhe të fijezuara;

· vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· klasa;

· tabela;

· pankarta për ilustrimin e temës;

· mostra te fibrave të linit, kërpit (konopit), ramisë, jutës dhe sisalit;

Kapitulli 2: Punët përgatitore për tjerrjen e leshit 15 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë për punët përgatitore për tjerrjen e leshit;

· shpjegojë si bëhet sortirimi i leshit;

· shpjegojë si bëhet larja e leshit;

· shpjegojë cilat mjete përdoren për larjen e leshit;

· shpjegojë funksionin e makinës për larjen e leshit-Leviatanit;

· shpjegojë për procesin e shtrydhjes dhe terjes së leshit;

· shpjegojë funksionin e makinës për shtrydhjen dhe terjen e leshit.

b) Temat e kapitullit

· Punët përgatitore për tjerrjen e leshit

· Sortirimi i leshit

· Makina për larjen e leshit

· Mjetet për larjen e leshit

· Shtrydhja dhe terja e leshit

· Makinat për shtrydhjen dhe terjen e leshit

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë për punët parapërgatitore të tjerrjes leshit;

· tregojë si bëhet sortirimi i leshit;

· shpjegojë se si bëhet larja e leshit, shtrydhja dhe terja;

· shpjegojë për funksionin e makinës për larjen e leshit-Leviatanit;

· vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· mësimi zhvillohet në klasë;

· pankarta për konkretizimin e mësimit;

· materiale pamore të makinës për larjen e leshit;

· projektori me transparent.

Programi i lëndës

“Vizatimi teknik”

Lëmi: Tekstil

Profili:Tjerrje

Niveli: I

Klasa:10

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:

· shpjegojë rëndësinë, parimet dhe rregullat kryesore të vizatimit teknik;

· shpjegojë rëndësinë e zbatimit te standardeve në vizatim teknik;

· zbatojë standardet bazë në vizatim teknik;

· shpjegojë parimet e skicimit të lakoreve gjeometrike dhe rakorderive;

· përshkruajë elementet e kuotimit;

· kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta;

· interpretojë përmasat kuotuese të vizatimet e punëtorisë;

· përshkruajë konceptin e projektimit ortogonal të metodave evropiane dhe amerikane;

· paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal;

· kryejë skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta;

· kryejë paraqitje të trupit në izometri, dimetri dhe projeksion të pjerrtë;

· interpretojë parimet e vizatimit në hapësirë të detajeve të thjeshta;

· interpretojë dhe skicojë pamjet e detajeve në prerje;

· interpretojë dhe skicojë pamjet e posaçme dhe të pjesshme të detajeve në prerje;

· lexojë dhe interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;

· zbatojë tolerancat në dokumentacion teknik;

· skicojë vizatime të detajeve të thjeshta për punim në ofiçine.

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 1 orë/javë = 35 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Njohuri të përgjithshme të vizatimit teknik2 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· tregojë qëllimin dhe objektivat e vizatimit teknik;

· shpjegojë se çfarë e ndihmon mekanikun e makinave të vizatimi teknik;

· rendisë llojet e vizatimeve teknike;

· dallojë materialet dhe pajisjet për vizatim teknik.

b) Temat e kapitullit

· Qëllimi dhe objektivat e vizatimit teknik

· Rëndësia e vizatimit teknik

· Llojet e vizatimeve teknike

· Materialet dhe pajisjet për vizatim teknik

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· ilustrojë vizatimet teknike dhe materialet e vizatimit teknik me objekte konkrete;

· kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;

· zhvillojë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· projektori me transparent;

· formate dhe materiale të vizatimit teknik;

· flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;

· vegla dhe materiale të nevojshme.

Kapitulli 2: Standardet në vizatim teknik8 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë rëndësinë e zbatimit të standardeve në vizatim teknik;

· tregojë llojet e formateve standarde;

· dijë vijat standarde dhe përpjesëve standarde;

· dijë zbatimin e tyre në vizatim teknik;

· shpjegojë veçoritë e shkrimit teknik;

· japë shembuj për përpjesën në vizatim teknik;

· interpretojë shkurtesën për standardin ISO, DIN, EN në vizatim teknik;

· zbatojë standardet për shkrim teknik.

b) Temat e kapitullit

· Standardet në vizatim teknik për vija, formate, përpjesë, tabela dhe shkrim teknik

· Llojet e vizatimit teknik

· Formatet dhe palosja e tyre

· Përpjesa

· Llojet e vijave dhe zbatimi i tyre

· Tabelat (legjenda) dhe numri i vizatimeve

· Shkrimi teknik

· Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· ilustrojë çështjet që trajton me dokumentacion teknik-teknologjik konkret;

· kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;

· zhvillojë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· klasë për vizatim teknik (kabinetike);

· vizatime të ndryshme teknike (dokumentacion tekniko-teknologjik);

· projektori me transparent;

· flip-charti;

· veglat dhe materialet e nevojshme.

Kapitulli 3: Vizatimi i lakoreve 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë konceptin e kurbave gjeometrike dhe veçoritë e tyre;

· kryejë vizatime (skicime) të kurbave gjeometrike të thjeshta;

· kryejë vizatime (skicime) të zbatimit të rakordimeve.

b) Temat e kapitullit

· Vizatimi i lakoreve

· Kurbat gjeometrike (vijat e lakuara)

· Rakordimet

· Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· trajtojë shembuj konkret të zbatimit të lakoreve;

· angazhojë nxënësit në ushtrime vizatimi të lakoreve;

· kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· klasë për vizatim teknik;

· trupa të ndryshëm gjeometrikë (detaje makinerike me kontura të lakuara);

· projektori me transparent;

· flip-charti.

Kapitulli 4: Kuotimi 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· përshkruajë elementet e kuotimit;

· shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;

· tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelor;

· bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;

· kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta;

· interpretoje përmasat kuotuese te vizatimet e punëtorisë;

· tregojë cilët janë elementet e kuotimit;

· shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;

· tregojë si bëhet bartja e përmasave;

· tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelor;

· tregojë si vendosen përmasat e smusove dhe në elementet që përsëriten;

· shpjegojë kur bëhen ndryshimet dhe përmirësimet;

· bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;

· bëjë kuotimin e nivelit.

b) Temat e kapitullit

· Elementet e kuotimit

· Konvencionet dhe mbishkrimet

· Bartja e përmasave në vartësi prej kërkesave konstruktive

· Kuotimi me koordinata tabelor

· Përmasat e smusove

· Përmasat në elementet që përsëriten

· Ndryshimet dhe përmirësimet

· Shënimi i konicitetit dhe i pjerrësisë në vizatim

· Kuotimi i nivelit

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· ilustrojë çështjet që trajton me vizatime dhe shembuj konkretë të kuotimeve;

· japë ushtrime konkrete për nxënësit;

· japë detyra shtëpie dhe ushtrime nga kuotimi.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· klasë për vizatim teknik;

· vizatime të ndryshme teknike me kuotime;

· projektori me transparent;

· flip-charti;

· veglat dhe materialet e nevojshme;

Kapitulli 5: Projektimi ortogonal dhe aksonometria 7 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë konceptin e projektimeve dhe veçoritë e projektimeve ortogonale;

· përshkruajë konceptin e projektimit ortogonal të metodave evropiane dhe amerikane;

· paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal;

· kryejë skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta;

· shpjegojë konceptet themelore të aksonometrisë (izometria, dimetria dhe projeksioni i pjerrët).

b) Temat e kapitullit

· Rrafshet projektuese

· Metodat e projektimit

· Skicimi

· Koncepti i paraqitjes aksonometrike

· Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· ilustrojë çështjet që trajton me dokumentacion teknik-teknologjik konkret;

· kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;

· zhvillojë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· klasë për vizatim teknik (kabinetike);

· vizatime të ndryshme teknike (dokumentacion tekniko-teknologjik);

· projektori me transparent;

· flip-charti;

· veglat dhe materialet e nevojshme.

Kapitulli 6: Prerjet 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë ç’janë prerjet dhe llojet e tyre;

· shpjegojë ç’janë pamjet e posaçme dhe të pjesshme;

· shpjegojë ç’janë ndërprerjet, shkurtimet dhe depërtimet;

· interpretojë dhe skicojë pamjet e detaleve në prerje;

· interpretojë dhe skicojë pamjet e posaçme dhe të pjesshme të detaleve në prerje.

b) Temat e kapitullit

· Prerjet

· Llojet e prerjeve

· Pamjet e posaçme dhe të pjesshme

· Ndërprerjet dhe shkurtimet

· Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· ilustrojë çështjet që trajton me vizatime të objekteve të prera, ndërprera dhe depërtua;

· kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;

· zhvillojë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· tabela;

· klasë për vizatim teknik;

· vizatime të ndryshme teknike me prerje, ndërprerje dhe depërtime;

· projektori me transparent;

· flip-charti.

Klasa 10

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Punët përgatitorë në repartin e pastrimit të pambukut”

Lëmi:TekstilProfili: Tjerrja

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

1

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për hapjen, pastrimin dhe përzierjen e pambukut, pastrimin e pjesëve e makinës pastruese të pambukut. si dhe përdorimin e makinës.

Kohëzgjatja e modulit

(42 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi kryen proceset paraprake në repartin e pastrimit

Përmbajtja:

· Hapja e ballave të pambukut;

· Përzgjedhja e mekanizmave të makinës së shkrifjes së ballave të pambukut;

· Furnizimi i makinës me pambukun nga ballat;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi mbikëqyr pastrimin e pambukut në makinat pastruese të pambukut

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e pastruesit shkallëzor të pambukut;

· Mbikëqyrja e pastruesit cik-cak të pambukut;

· Pastrimi i pjesëve dhe mekanizmave e makinës pastruese;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3

Nxënësi mbikëqyr përzierjen e pambukut në makinat përzierëse të pambukut

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e funksionimit të përzierësit të pambukut.;

· Mbikëqyrja e funksionimit të pjesëve dhe mekanizmave e përzierësit të pambukut;

· Mbikëqyrja e funksionimit të baterit;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· hapë ballat e pambukut;

· përzgjedhë mekanizmat e makinës së shkrifjes së ballave të pambukut;

· furnizojë makinën me pambukun nga ballat;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë pastruesin shkallëzor të pambukut;

· mbikëqyrë e pastruesin cik-cak të pambukut;

· pastrojë pjesët dhe mekanizmat e makinës pastruese të pambukut;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

RM 3

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë e funksionin të përzierësit të pambukut;

· mbikëqyrë funksionin e pjesëve dhe mekanizmave të përzierësit të pambukut;

· mbikëqyrë e funksionin e baterit;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për proceset e hapjes, pastrimit dhe përzierje së pambukut.

· Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në repartin e pastrimit të pambukut.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për hapjen, pastrimin dhe përzierjen e pambukut.

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Lënurja e pambukut”

Lëmi: TekstilProfili: Tjerrës

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

2

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për lënurjen e pambukut si dhe përdorimin, pastrimin pjesëve të makinës lënurëse.

Kohëzgjatja e modulit

(30 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për lënurjen e pambukut

Përmbajtja:

· Pastrimi i makinës lënurëse;

· Transportimi i materialit nga bateri;

· Furnizimi i makinës me material;

· Mbikëqyrja kontrollit të gatishmërisë së makinës lënurëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi kryen procesin e lënurjes me makinën lënurëse

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës lënurëse;

· Mbikëqyrja e funksionimit të makinës lënurëse gjatë lënurjes;

· Ndërrimi i konvenierëve (tasave);

· Transportimi i konvenierëve në makinën zgjatëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3

Nxënësi kontrollon hollësinë e shiritit

Përmbajtja:

· Marrja e mostrës së blindit (shiritit);

· Përzgjedhja e peshojës për kontrollin e njëllojshmërisë së shiritit;

· Kontrolli i njëllojshmërisë së shiritit në makinën lënurëse;

· Identifikimi i gabimeve në njëllojshmërisë e shiritit gjatë lënurjes;

· Informimi i përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· Mbikëqyrja e eliminimit të gabimeve në makinën lënurëse;

· Pastrimi i pjesëve kryesore të lënurëses;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· pastrojë makinën lënurëse të pambukut;

· transportojë materialin nga bateri deri te makina

lënurëse;

· furnizojë makinën lënurëse me material;

· mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës

lënurëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë vënien në punë të makinës lënurëse;

· mbikëqyrë funksionimin e makinës lënurëse gjatë

lënurjes;

· ndërrojë konvenierët (tasat);

· transportojë konvenierët në makinën zgjatëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë.

RM 3

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· marrë mostrat e blindit (shiritit);

· përzgjedhë peshojat për kontrollin e njëllojshmërisë së shiritit;

· kontrollojë njëllojshmërinë e shiritit në makinën lënurëse;

· identifikojë gabimet e njëllojshmërisë së shiritit gjatë lënurjes;

· informojë përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· mbikëqyrë eliminimin e gabimeve në makinën lënurëse;

· pastrojë pjesët kryesore të makinës lënurëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë.

Metodat e te mësuarit te rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për procesin lënurjes.

· Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete të makina lënurëse.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet vlerësimi mbi bazën e demonstrimit praktik të aftësive dhe njohurive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për lënurjen e pambukut.

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Zgjatja e shiritave të pambukut me makinë zgjatëse”Lëmi:TekstilProfili:Tjerrje

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

3

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për zgjatjen e shiritave të pambukut, pastrimin makinës zgjatëse si dhe përdorimin e makinës zgjatëse.

Kohëzgjatja e

modulit

(24 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për zgjatjen e shiritave të pambukut

Përmbajtja:

· Pastrimi i makinës zgjatëse;

· Transportimi i materialit nga lënurësja;

· Furnizimi i makinës zgjatëse me material;

· Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së makinës zgjatëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi mbikëqyrë procesin e zgjatjes së shiritave të pambukut

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës zgjatëse;

· Mbikëqyrja e funksionimit të makinës zgjatëse gjatë zgjatjes së shiritave të pambukut;

· Ndërrimi i konvenierëve (tasave) në makinën zgjatëse;

· Transportimi i konvenierëve në makinën shumëfishuese;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3

Nxënësi kontrollon hollësinë e shiritit

Përmbajtja:

· Marrja e mostrës së blindit (shiritit);

· Përzgjedhja e peshojës për kontrollin e njëllojshmërisë së shiritit;

· Kontrolli i njëllojshmërisë së shiritit në makinën zgjatëse;

· Identifikimi i gabimeve në njëllojshmërisë e shiritit gjatë zgjatjes;

· Informimi i përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· Mbikëqyrja e eliminimit të gabimeve në makinën zgjatëse;

· Pastrimi i pjesëve kryesore të makinës zgjatëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· pastrojë makinën zgjatëse;

· transportojë materialin nga makina lënurëse;

· furnizojë makinën zgjatëse me material;

· mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës zgjatëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë vënien në punë të makinës zgjatëse;

· mbikëqyrë funksionin e makinës zgjatëse gjatë

zgjatjes së shiritave të pambukut;

· ndërrojë konvenierët (tasat) në makinën zgjatëse;

· transportojë konvenierët në makinën shumëfishuese;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

RM 3

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· marrë mostrën e blindit (shiritit);

· përzgjedhë peshojat për kontrollin e njëllojshmërisë së shiritit;

· kontrollojë i njëllojshmërinë e shiritit në makinën zgjatëse;

· identifikojë gabimet e njëllojshmërisë e shiritit gjatë zgjatjes;

· informojë përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· mbikëqyrë eliminimin e gabimeve në makinën zgjatëse;

· pastrojë pjesët kryesore të makinës zgjatëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për makinat për zgjatje.

Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete të makina për zgjatjen e shiritave.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet vlerësimi mbi bazën e demonstrimit praktik të aftësive dhe njohurive të fituara.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për zgjatjen e shiritave të pambukut.

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Shumëfishim i shiritave të pambukut”Lëmi:TekstilProfili:Tjerrës

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

4

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për shumëfishimin e shiritave të pambukut, furnizimin e makinës më material, pastrimin si dhe përdorimin e makinës.

Kohëzgjatja e modulit

(30 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për shumëfishimin e shiritave

Përmbajtja:

· Pastrimi i makinës shumëfishuese të pambukut;

· Transportimi i materialit nga makina zgjatëse;

· Furnizimi i makinës shumëfishuese me material;

· Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së makinës

shumëfishuese;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi mbikëqyrë procesin e shumëfishimit të shiritave

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës shumëfishuese;

· Mbikëqyrja e funksionimit të makinës shumëfishuese të pambukut;

· Kontrolli i njëllojshmërisë së shiritit në makinën shumëfishuese;

· Identifikimi i gabimeve në njëllojshmërisë e shiritit gjatë shumëfishimit;

· Informimi i përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· Mbikëqyrja e eliminimit të gabimeve në makinën;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· pastrojë makinën shumëfishuese të pambukut;

· transportojë materialin nga makina zgjatëse në

makinën shumëfishuese;

· furnizojë makinën shumëfishuese me material;

· mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës

shumëfishuese;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë vënien në punë të makinës shumëfishuese;

· mbikëqyrë funksionimin e makinës shumëfishuese të pambukut;

· kontrollojë njëllojshmërisë së shiritit në makinën shumëfishuese;

· identifikojë gabimet në njëllojshmërisë e shiritit gjatë shumëfishimit;

· informojë përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· mbikëqyrë eliminimin e gabimeve në makinën shumëfishuese;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për makinat për shumëfishim dhe zgjatje.

· Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete të makina për shumëfishimin e shiritave.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për shumëfishimin e shiritave të pambukut.

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Paratjerrja”Lëmi: TekstilProfili:Tjerrës

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

5

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për paratjerrjen e pambukut, furnizimin e makinës më material, pastrimin e pjesëve të makinës si dhe përdorimin e makinës.

Kohëzgjatja e modulit

(30 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për paratjerrjen e pambukut

Përmbajtja:

· Pastrimi i makinës paratjerrse të pambukut;

· Furnizimi i makinës paratjerrse me material;

· Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së makinës

· paratjerrse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi mbikëqyrë procesin e paratjerrjes së pambukut

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës paratjerrse (fllajerit);

· Mbikëqyrja e funksionimit të makinës paratjerrse (fllajerit) gjatë paratjerrjes së pambukut;

· Ndërrimi i konvenierëve (tasave);

· Transportimi i konvenierëve në makinën tjerrëse;

· Llogaritja e produktivitetit të makinës paratjerrse;

· Kontrolli i njëllojshmërisë së shiritit në makinën paratjerrse (fllajerit);

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· pastrojë makinën paratjerrse të pambukut;

· furnizojë i makinën paratjerrse me material;

· mbikëqyrë kontrolli e gatishmërisë së makinës

paratjerrse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë vënien në punë të makinës paratjerrse (fllajerit);

· mbikëqyrë funksionimin e makinës paratjerrse (fllajerit)

gjatë paratjerrjes së pambukut;

· ndërrojë konvenierët (tasat);

· transportojë konvenierët në makinën tjerrëse;

· llogaritë produktivitetin e makinës paratjerrse;

· kontrollojë njëllojshmërinë e shiritit në makinën

paratjerrse (fllajerit);

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për makinën paratjerrse.

· Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete të makina paratjerrse.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për paratjerrjen e pambukut.

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Tjerrja”Lëmi:TekstilProfili:Tjerrës

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

6

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për tjerrjen e pambukut, furnizimin e makinës me material, pastrimin e pjesëve të makinës, si dhe përdorimin e makinës.

Kohëzgjatja e modulit

(30 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për tjerrjen e pambukut

Përmbajtja:

· Pastrimi i makinës tjerrëse të pambukut;

· Furnizimi i makinës tjerrëse me material;

· Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së makinës

tjerrëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi mbikëqyrë procesin e tjerrjes së pambukut

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës tjerrëse;

· Mbikëqyrja e funksionimit të makinës tjerrëse gjatë tjerrjes

së pambukut;

· Llogaritja e produktivitetit të makinës tjerrëse;

· Kontrolli i njëllojshmërisë së tjerrit në makinën tjerrëse;

· Identifikimi i gabimeve në njëllojshmërisë së tjerrit gjatë

tjerrjes;

· Informimi i përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· pastrojë makinën tjerrëse të pambukut;

· furnizojë makinën tjerrëse me material;

· mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës

tjerrëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë vënien në punë të makinës tjerrëse;

· mbikëqyrë funksionimi e makinës tjerrëse gjatë

tjerrjes së pambukut;

· ndërrojë konvenierët (tasat);

· llogaritë produktivitetin e makinës tjerrëse;

· kontrollojë njëllojshmërinë e tjerrit në makinën

tjerrëse;

· identifikojë gabimet e njëllojshmërisë së tjerrit gjatë

tjerrjes;

· informojë përgjegjësit për gabimet e identifikuara;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për makinën tjerrëse.

· Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete të makina tjerrëse.

· Vizita njohëse në fabrikat e tekstilit.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për tjerrjen e pambukut.

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Përgatitja e lëmshit (topsit )për krehje”Lëmi:TekstilProfili:Tjerrës

Niveli: I

Klasa: 10

Numri i modulit

7

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për krehjen e pambukut, furnizimin e makinës me material, pastrimin e pjesëve të makinës, si dhe përdorimin e makinës.

Kohëzgjatja e modulit

(24 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)

dhe përmbajtja

RM 1

Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për krehjen e pambukut

Përmbajtja:

· Pastrimi i makinës krehëse të pambukut;

· Furnizimi i makinës krehëse me material;

· Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së makinës krehëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2

Nxënësi mbikëqyrë procesin e krehjes së pambukut

Përmbajtja:

· Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës krehëse;

· Mbikëqyrja e funksionimit të makinës krehëse gjatë

krehjes së pambukut;

· Llogaritja e produktivitetit të makinës krehëse;

· Pastrimi I pjesëve kryesore të makinës krehëse;

· Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:

RM Rezultatet e të mësuarit

IV Instrumentet e vlerësimit

KR Kriteret e realizimit

RM 1

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· pastrojë makinën krehëse të pambukut;

· furnizojë i makinën krehëse me material;

· mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës krehëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit.

RM 2

IV

Vëzhgim me listë kontrolli

KR

Nxënësi duhet të:

· mbikëqyrë vënien në punë të makinës krehëse;

· mbikëqyrë funksionimi të makinës krehëse gjatë

krehjes së pambukut;

· llogaritë produktivitetin e makinës krehëse;

· pastrojë pjesët kryesore të makinës krehëse;

· zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisi.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

· Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

· Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për makinën krehëse të pambukut.

· Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete të makina krehëse e pambukut.

· Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale

e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet, materiali dhe makinat për krehjen e pambukut.

Klasa 11

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Fibrat e tekstilit”

Lëmi:Tekstil

Profili:Tjerrës

Niveli:I

Klasa:11

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:

- shpjegojë veçorit kryesore te fibrave gjysmë sintetike;

- dallojë fibrat e viskozës;

- shpjegojë për vetitë e viskozës dhe për ç’ka përdoret viskoza;

- dallojë fibrat e polinozës;

- shpjegojë për vetitë e plinozës dhe për ç’ka përdoret polinoza;

- dallojë fibrat acetate;

- shpjegojë për vetitë e fibrave acetate dhe për ç,ka përdoren;

- shpjegojë për përfitimin e fibrave sintetike;

- dallojë fibrat poliamide;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave poliamide;

- dallojë fibrat poliester;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

- dallojë fibrat poliakrilonitrile;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

- dallojë fibrat polipropilene;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

- dallojë fibrat aromatike;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave

- dallojë fibrat polivinilokloride;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

- dallojë fibratpoliviniloalkoholike;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

- shpjegojë për përfitimin e fibrave inorganike;

- dallojë fibrat e qelqit;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave të qelqit;

- dallojë fibrat metalike;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave metalike;

- shpjegojë për përfitimin e fibrave me dedikim special ( fibrave të reja );

- dallojë fibrat teknike;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave teknike;

- dallojë fibrat termostabile;

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave termostabile;

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 2 orë/javë = 70 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Fibrat gjysmë sintetike 15 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë veçorit kryesore të fibrave gjysmë sintetike;

· dallojë fibrat e viskozës;

· shpjegojë për vetitë e viskozës dhe për çka përdoret viskoza;

· dallojë fibrat e polinozës;

· shpjegojë për vetitë e plinozës dhe për çka përdoret polinoza;

· dallojë fibrat acetate;

· shpjegojë për vetitë e fibrave acetate dhe për çka përdoren.

b) Temat e kapitullit

· Fibrat e viskozës (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat e polinozës (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat acetate (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë për përfitimin, vetitë dhe përdorimin e fibrave gjysmë sintetike;

· demonstrojë për mostra të ndryshme të fibrave gjysmë sintetike;

· përdorë mikroskopin për strukturën e fibrave gjysmë sintetike;

· kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· klasa;

· tabela;

· flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;

· material të fibrave gjysmë sintetike për ilustrimin e temës;

· mikroskopi.

Kapitulli 2: Fibrat Sintetike 35 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë për përfitimin e fibrave sintetike;

· dallojë fibrat poliamide;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave poliamide;

· dallojë fibrat poliester;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

· dallojë fibrat poliakrilonitrile;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

· dallojë fibrat polipropilene;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

· dallojë fibrat aromatike;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave

· dallojë fibrat polivinilokloride;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;

· dallojë fibrat poliviniloalkoholike;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave.

b) Temat e kapitullit

· Fibrat poliamide (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat poliestere (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat poliakrilonitrile (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat polipropilene (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat aromatike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat polivinilokloride (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat poliviniloalkoholike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë për përfitimin, strukturën dhe përdorimin e fibrave sintetike;

· zhvillojë ushtrime për fibrat sintetike;

· japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave sintetike;

· vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra të pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· klasa;

· tabela;

· projektori me transparent;

· flip-charti;

· mikroskopi;

· mostra të fibrave sintetike.

Kapitulli 3: Fibrat inorganike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë për përfitimin e fibrave inorganike;

· dallojë fibrat e qelqit;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave të qelqit;

· dallojë fibrat metalike;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave metalike.

b) Temat e kapitullit

· Fibrat e qelqit (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat metalike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë për përfitimin e fibrave inorganike;

· zhvillojë ushtrime për fibrat e qelqit dhe fibrat metalike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· klasa;

· tabela;

· mikroskopi;

· mostra të fibrave me të qelqit dhe fibrave metalike.

Kapitulli 4: Fibrat me dedikim special (fibrat e reja) 10 orë

a) Qëllimet e kapitullit

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

· shpjegojë për përfitimin e fibrave me dedikim special (fibrave të reja);

· dallojë fibrat teknike;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave teknike;

· dallojë fibrat termostabile;

· shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave termostabile.

b) Temat e kapitullit

· Fibrat teknike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

· Fibrat termostabile (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

Rekomandohet që mësimdhënësi të:

· shpjegojë përfitimin e fibrave me dedikim special (fibrat e reja);

· zhvillojë ushtrime për fibrat teknike dhe termostabile;

· japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave teknike dhe termostabile;

· vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

· klasa;

· tabela;

· mikroskopi;

· mostra të fibrave teknike dhe me dedikim special (fibrave të reja).

Programi i lëndës

“Teknologjia e tjerrjes”

Lëmi: Tekstil

Profili: Tjerrje

Niveli:I

Klasa:11

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:

· dallojë veçorit e tjerrjes së fortë dhe të fijezuar;

· shpjegojë funksionin e makinave për tjerrjen e fortë dhe të fijezuar;

· shpjegojë proceset e tjerrjes së leshit dhe fijeve kimike;

· shpjegojë funksionin e makinave për tjerrjen e leshit dhe fibrave kimike;

· shpjegojë për punët përgatitore për tjerrjen e leshit;

· shpjegojë si bëhet larja e leshit dhe funksionin e makinës për larje;

· shpjegojë procesin e lënurjes;

· shpjegojë funksionin e makinës paralënurëse dhe makinës lënurëse;

· shpjegojë si bëhet formimi i paratjerrit dhe funksionin e makinës paratjerrse;

· shpjegojë si bëhet tjerrja e leshit;

· shpjegojë llojet e makinave për tjerrjen e leshit.

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 3 orë/javë = 105 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Tjerrja e fortë dhe fijezuar 17 orë

a) Qëllimet e kapitullit:

Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:

- shpjegojë për procesin e tjerrjes së linit;

- shpjegojë për procesin e tjerrjes së krpit (konopit) dhe ramisë;

- shpjegojë për procesin e tjerrjes së jutës dhe sisalit;

b) Temat e kapitullit

- Veçorit e makinave për tjerrjen e fortë dhe të fijezuar;

- Tjerrja e linit;

- Tjerrja e kërpit (konopit) dhe ramisë;

- Tjerrja e jutës d