1. KROS-KULTURNO USMJERAVANJE MM ISTRAIVANJA

Kros-kulturna istraivnja koja se zasnivaju na potenciranju razlika pripadaju tzv. EMIC pristupu ili koli.Polazi se od toga da su stavovi i ponaanja ljudi uvijek jedinstveni za svaku kulturu.

Kros-kulturna istraivanja koja se zasnivaju na potenciranju slinosti ponaanja ljudi pripadaju tzv. ETIC pristupu ili koli. Prouava ponaanje pojedinaca izvan svog kulturnog sistema, obuhvata vei broj kultura. Kros kulturni problemi su:

-Kulturne predrasude i pristranosti.

-Kros-kulturni problemi paniranja istraivanja.

-Problemi komuniciranja tokom istraivanja.

-Problemi interpretacije podataka.

Interno prevazilaenje kors-kulturnih problema podrazumijeva etri faze:

1. Definisati problem ili cilj u terminima domaih kulturnih osobina;

2. Definisati problem ili cilj u terminima stranih kulturnih osobina;

3. Izolovati uticaj sopstvene kulture na problem;

4. Redefinirati problem bez uticaja sopstvene kulture.

Eksterno prevazilaenje kros-kulturnih problema podrazumijeva angaovanje iskusnih istraivaa koji dobro razumiju kulturu istraivanog prostora, kojima se testiraju pojedine faze procesa istraivanja. Osnovni problem sa prikupljanjem meunarodnih marketing informacija se odnosi na obezbjeivanje njihove uporedivosti i ekvivalentnosti u razliitim kulturnim kontekstima. Uporedivost podataka podrazumijeva isto ili slino znaenje podataka, jednak nivo tanosti, preciznosti i pouzdanosti u svima zemljama i kulturama.

Neophodo je obezbijediti etri aspekta kros-kulturne ekvivalentnosti:

1. Funkcionalnu, koja se odnosi na problem poreenja funkcinalne namjene proizvoda u meunarodnim razmjenama;

2. Vrijednosnu, koja se odnosi na definisanje vrijednosti skala odgovora i mjernih jedinica koji e se u istraivanju koristiti u razliitim zemljama;

3. Ekvivalentnost uzorka, koja se izvodi iz ispoljavanja procesa donoenja odluka o kupovina, koji se razlikuju po pojedinim zemljama;

4. Analitiku ekvivalentost, koja se odnosi na problem adekvatnog interpretiranja dobijenih podataka.

2. STRATEGIJE CJENOVNE I NECJENOVNE KONKURENCIJE U MM-u

Preduzee ne konkurie samo jednim faktorom, ve cijelim paketom marketing varijabli. Razliku se programi koji vie naglaavaju cjenovne i oni koji naglaavaju necjenovne faktore konkurentosti. Faktori cjenovne konkurentosti se ne vezuju samo za nivo cijena, ve i za ostale instrumente koima se definiu ugovorni i finansijski uslovi razmjene na tritu(devizni kurs, krediti, osiguranje). Meutim, u marketingu se polazi od toga da e efekti od cjenovne konkurencije izostati ukoliko se ona ne zasniva na adekvatnim necjenovnim elementima (kvalitet proizvoda, dizajn, kanali prodaje).

Cjenovni efekat na tranju se zansiva na injenici da postoji osjetljost kupaca na nivo cijena. Necjenovni efekti na tranju se zasnivaju na injenici da postoji na osjetljivost kupaca na kvalitet, funkcionalnost, stil, modu i druga svojstva proizvoda.Naglaava se uslovljenost cjenovne i necjenovne konkurencije specifinstima pojedinih trita. Polazi se od toga da su jeftini i manje sloeni proizvodi vie traeni u manje razvijenim zemljama ija su trita manje osjetljiva na necjenovne atribute (tzv. Price market). S druge strane tranja ta skupljim proizvodima je vea na nerazvijenim tritima (tzv. Quality market). Na tritu nerazvijenih zemalja , usljed ogranienog dohotka, kupac polazi od minimalne cijene i kroz proces cjenkanja do maksimalno prihvatljive cijene, opredjeljui se za ono rjeenje koje e mu potpunije zadovoljiti potrebu.

Na tritu razvijenih zemalja kupac, raunajui sa maksimalno prihvatljivom cijenom, ima mogunost slobodnijeg kombinovanja necjenovnih atributa, ali se ipak pod jednakim okolnostima opredjeljuje za rjeenje sa niom cjenom.Znaaj cjenovne i necjenovne konkurencije mogue je pratiti i po pojedinim kategorijama proizvoda.

Kod kategorije primarnih, homogenih i standardizovanih proizvoda cijena je dominantno podruje stvaranja diferentne proednosti u odnosu na konkurenciju, dok su necjenovni faktori dodatni trini stimulansi.

Kod kategorije sloenih proizvoda visokog stepena finalizacije, necjenovni faktori predstavljaju osnovnu pretpostavku stvaranja konkurestske prednosti , dok cjenovni faktori i njihovo diferencijranje predstavlajaju znaajan dodatni stimulans pri opredljivanju kupaca.

3. OPERATIVNO LOGISTIKI MENADEMENT

Uspjeno upravljanje me. Marketing logistikom podrazumijeva da preduzee:

1) Razvija savremen pristup planiranja i usklaivanja logistikih aktivnoati;

2) Pronalazi odgovarajui model organizovanja marketing logistike;

3) Obezbjeuje neophodnu logistiku dokumentaciju.

Savremeni planski pristup se zasniva na paralelnoj primjeni tri koncepta:

1.Sistemski koncept; 2. Koncept punih trokova;3. Koncept meuzavinosti.

Sistemski koncept se komponuje od velikog broja subjekata i nezavsnih posrednika, razliitih institucija, opreme, velikog broja ljudi.

Koncept punih trokova, koristi trokove kao opredjeljujuu mjeru i orijentir.

Koncept meuzavisnosti uvaava veze i odnose unutar logistikog sistema.

Model organizovanja meunarodne marketing logistike e zavisiti od veliine preduzea, nivoa meunarodne angaovanosti i usvojene strategije internacionalizacije poslovanja. Razlikujemo sljee modele: centralizovani, decentralizovani i eksternalizovani.

Centralizovani model podrazumijeva da se ukupna meunarodna distribucija i logistika pokree, koordinira i kontrolie iz jednog centra, obino matinog sjedita kompanije.

Decentralizovani model se primjenuje ukoliko su inostrane filijale organizovane kao profitni centri.

Eksternalizovani ili ugovorni model podrazumijeva angaovanje specijalizovanih logistikih provajdera.

Meunarodna logistika dokumentacija predstavlja uslov bez kojeg se ne moe u MM. Moemo je grupisati u dvije kategorije:

1. Transportnu dokumentaciju;

2. Komercijalno-carinsku dokumentaciju.

Transportna dokumentacija je u funkciji obezbjeivanja pretpostavki za fiziko pomjeranje predmeta kupoprodaje od proizvoaa do krajnjeg odredita. Najee koriena transportna dokumenta su:

Izvozna dozvola, teretnica ili konosman, meunarodni tovarni list, potvrda peditera, skadinica ili varant, polisa osiguranja i amabalani list.

Komercijalno-carinska dokumentacija odraava osnovne elemente i uslove kupoprodaje odnosa izvoznika i kupca, dokazujui izmirenost poresko-carinskih obavaze. Ovdje spadaju:

Komercijalna fakutra, konzularna fakutura, uvjerenje o namjeni proizvoda, uvjerenje o porijeklu robe, carinska deklaracija, uvjerenje o kvalitetu i garancije.

1. STRATEGIJSKI MODEL SELEKCIJE INOSTRANE TRITA

Osnovne karakteristike ovog modela su:

-Zasniva se na objektivnom istraivanju meunarodnih trita i faznom pristupu;

-Unapreuje klasini pristup istraivanja meunarodnog trita po pristupu zemlja po zemlja;

-Ukljuena je strategijska segmentacija trita

-Prevashodno je prilagoen preduzeima srenje i male veliine kojea nemaju veliko meunarodno iskustvo;

-Model predstavlja plansko-strategijski okvir.

Struktura modela se sastoji iz dva paralelna procesa:

1.Proces strategijskog usmjeravanja selekcije i izbora inostranih trita

2. Proces trinog istraivanja.

Proces strategijskog usmjeravanja se sastoji iz 4 stratefija:

- strategija grupisanja meunarodnih trita (istraivanje meunarodnih okruenja)

- strategija filtriranja inostranih trita (istraivanje trinih mogunosti)

- Strategija komparativne analize inostranih trita (istraivanje marketing uslova)

- strategija segmentacije. (istraivanje kupaca i korisnika)

Proces trinog istraivanja se sastoji iz:

Istraivanja meunarodnih okruenja;

Istraivanja trinih mogunosti;

Istraivanja marketing uslova;

Istraivanja kupaca i korisnika

2. KREIRANJE I UPOTREBA MARKE U MM

Pri izboru i upotrebi marke, kompanija moe koristiti sljedee varijante:

1. Proizvoljna ili izmiljena rije, koja se ne moe nai ni u jednom standradnom jeziku;

2. Prepoznatljiva ili postojea rije, koja je totalno nepovezana sa proizvodom za koji se ime trai;

3. Sugestivna rije, koja upuuje na neku od karakteristika ili svrha proizovda

4. Rije koja direktno opisuje proizvod

5. Pojmove od dvije ili vie rijei koje upuuju na geografsko porijelo

6. Nain, dizajn, broj ili neki drugi elemenat koji nije rije ili kombinacija rijei.

U teoriji i praksi se neailazi na pet strategija markiranja proizvoda:

1. Korporativno markiranje proizvoda

2. Grupno markiranje proizvoda

3. Segmentisano markiranje proizvoda

4. Pojedinano markiranje proizvoda

5.Eksterno markiranje proizvoda

Strategijske dilemu su:

1. Da li nastupati na insotranom tritu sa markom;

2. iju marku koristiti;

3. Za koji meunarodni status marke se opredijeliti;

4. Koliki broj marki koristiti na jednom tritu.

Na prvom nivou preduzee moe da se opredijeli za poslovanje sa markom ili bez marke. Na drugom nivou odluuje da li da koristi eksternu ili pak sopstvenu marku, ako se opredijeli za sopstvenu marku, na treem nivou moe da bira izmeu globalnog i lokalnog statusa. Ukoliko se opredijeli na etvrtom nivou moe da bira izmeu mogunosti koritenja veeg broja marki na jednom tritu ili samo jedne marke na jednom tritu.

3. ZNAAJ I ULOGA ADVERTAJZINGA U MEUNARODNIM RAZMJERAMA

Pod medijskim oglaavanjem podrazumijevo privrednu propagandu ili advertajzing. Radi se o obliku masovnog komuniciranja s javnou i potroaima preko lokalnih, naracionalnih i globalnih medija. Medijsko oglaavanje djeluje informativno, ubjeivajki i podsticajno na potroae. Cilj je da se povea prodaja ili kreira pozitivan imid preduzea. Do potroaa se dolazi kroz odnos: oglaiva-advertajzing agencija-komunikativni medji. Ovakva promocija privlai najveu panju javnosti i ima najvei psiholoki utiacaj na potroae.

Uloga i znaaj medijskog oglaavanja znaajno se razlikuju po pojedinim zemljama. Moe se rei da je medijsko oglaavanje izum razvijenih trinih privreda, pogotovo SAD i Zapadne Evrope, tako da ove zemlje opredjeljuju obim i dinamiku svjetskih ulagfanja, kvalitet promotivnih poruka, definiu meunarodne i globalne kodekse i kontroliu najvei dio propagandne industrije.

Odnos prema medijskom oglaavanjnu je razliit i po pojedinim djelatnostima. Mnogo je znaajnije i prisutnije kod proizvoda iroke potrnje nego kod proizvodnih dobara.

1. MEUNARODNO TRINO OPREDJELJIVANJE U ODNOSU NA KONKURENTSKO POZICIJU

Ovdje se radi o trinom poziocioniranju u odnosu na konkurentski stav (ofanzivan i defanzivan) i ciljno trite ( osvojeno, neutralno i trite konkurenata).

Konkurentsko pozicioniranje na osvojenim inostranim tritima.

Pod osvojenim tritem podrazumijeva se ono na kome je preduzee ve dobro pozicionirano i uiva odreene prednosti. Bilo da se radi o nacionalnom ili stranom tritu pod pritskom meunarodne konkurencije znaajno je primjenjivati adekvatnu strategiju zatite. Aktivna zatita polazi od logike napad je najbolja odbrana. Na konkurenciju se ofanzivno raguje, najee proizvodom, cijenim i promocijom, u cilju ouvanja sopstvene pozicije. Da bi se primijenila, potrebno je da trite bude veliko, rastueg karaktera, da je postojea konkurencija slaba u odnosu na druga trita

Kontrakciona zatita je strategijska varijanta defanzivnog karaktera.

Konkurentsko pozicioniranje na neutralnim inostranim tritima.

Pod neutralnim tritem podrazumijeva se ono na kojem ni nae preduzee niti glavni konkurenti nisu zauzeli vrst poloaj. Primjenjujui ofanzivan pristup ona mogu posluiti kao povoljan poligon tzv. osvajanja isturnih uporita sa kojih se efiksanije moe ugroavati direktna konkurencija. Neutralna trita mogu posluiti i za realizaciju strategije periferne zatite, kao defanzivne varijante. Biraju se ona neutralna trita koja su slina domaem ili ve osvojenom tritu , te ne zahtjevaju velika prilagoavanja i dodatni marketing napor.

Trino poziocioniranje na tritu konkurenata

Trita konkurenata su najsloenija za nastup. Ofanzivnu varijatu pozicioniranja na tim tritima predstavlja strategija frontalnog napada, koja zahtjeva velika sredstva i odreene komarativne prednosti u odnosu na konkurenciju.Ukoliko preduzee nema snaga i sredstva za ofanzivan napad opredjeljuje se ta strategiju postepenog probijanja

2. POSTUPAK ODREIVANJA IZVOZNIH CIJENA

Postupak odreivanja izvoznih cijena se sastoji iz tri paralelne faze:

1. Odreivanje polazne izvozne cijene;

2. Utvrivanje inostrane trine cijene;

3. Odreivanje konane izvozne cijene;

Odreivanje polazne izvozne cijene se zasniva na svestranoj analizi internih determinanti, a pogotov strukure trokova. Ona treba da odraava postojee realno stanje, da obezbijedi naknadu svih ulaganja i trokova, kao i ostvarivanje odreene zarade.

Metod progresivne kalkulacije se po pravilu primjenjuje pri odreivanju polazne izvozne cijene. Pristup je odozdo-gore, tj. od proizvoaa ka tritu, a koristi se tehnika dodavanja pojedinih stavki u okviru strukture cijena.

Utvrivanje inostrane trine cijene se zasniva na prevashodnoj analizi eksternih determinanti. Na osnovu nivoa i strukure inostrane trine cijene preduzee utvruje konkurentnost svoje ponude na inostranom tritu, a time i polazne izvozne cijene.

Metod inverzne ili retrogardne kalkulacije se koristi pri odreivanju inostrane trine cijene. Polazi se sa istraivanjem, praenjem i analizom vaeih cijena na inostranom tritu, zatim se ide na utvrivanje njene strukure.

Odreivanje konane izvozne cijene je rezultat uskalivanja internih i eksrernih cjenovnih pretpostavki sa ciljevima preduzea.

Metod korektivne kalkulacije je najpouzdaniji nain dolaska do konane izvozne cijene, koja ima optu prihvatljivost.Sada se vri poreenje pojedinih stavki u strukturi interno i eksterno dobijenih cjenovnih orijentira, Bitno je da identifikovana odstupanja budu u granici ekonomske prihvatljivosti. Parelelno sa izvoenjem korekrtivne kalkulacije, preporuuje se korienje pet kalkulativnih diferencijala, od ijeg iznosa i naina zaraunavanja zavisi visina krajnje cijene, a to su vremenski, interni, geografski, horizontalni i vertikalni diferencijal.

Vremenski diferencijal- predstavlja veliinu promjene u cijeni ili razliku izmeu predloene nove i ve postojee cijene.

Interni diferencijal diferencijal- predstavalja razliku u cijeni koju naplauju proizvoai za pojedini proizvod u svom programu.

Geografski diferencijal predstavlja razliku izmeu cijena koje proizvoa zaraiunava po pojedinim geografskim podrujima.

Horizontalni diferncijal- predstavlja razliku izmeu proizvoaeve cijene i cijene koju naplauju njegovi neporsredni konkurenti.

Vertikalni diferencijal- predstavlja razliku izmeu onog to se plaa i naplauje za odreenu ponudu, to se konkretizuje u realnim stimulansima: doprinosi, zarade.

3. INTEGRALNO MARKETING KOMUNICIRANJE PREKO INTERNETA

Potencijali Web-a su ogromni, ali ih treba znati iskoristiti. Postoje dva komunikativna servira : WWW i E- mail servis. Da bi marketing komunikacija preko interneta bila uspjena, neophodno je integralno koristiti oba servisa.

Komunikativne prednosti Web-a su u tome to omoguava uspostavljanje interaktivnog odnosa sa postojeim i potencijalnim kupcima. Takoe, prua gotovo trenutan odgovor na sva pitanja kupca koji eli da se informipe putem ovog medija. Web nudi mogunost izbjegavanje cjenovne konkurencje. Osnova za formiranje cijene na internetu je vrijednost za potroaa, a ne trokovi.

Cilj e-mail marketinga je pronai korisnike. Sutina je izgradnja partenerskog odnosa sa potroaima. E- pota je najee koriteno sredstvo komunikacije za razmjenu tekstualnih porzka na lokalnom, naciononalnom i internacionalnom nivou. Mnogo je zastupljena u kompanijama. Ona je odlino sredstvo za obavjetavanje potroaa o novim sadrajima, aktivnostima i ponudi kompanije.

Veina internet korisnika je motivisana: potrebom za informacijama, za zabavom, ekonomskim ili drutvenim razlozima.

1. OSNOVNE VARIJENTE MEUNARODNE TRINE EKSPANZIJE NA INOSTRANOM TRITU

Trino usmjeravanje meunarodnih marketing aktivnosti dovodimo u vezu sa:

1. strategijom meunarodne trine eskapanzije,

2. strategijom optimalnog trinog uea i

3. strategojom trinog poziocioniranja u odnosu na konkurenciju.

Meunarodna trina ekspanzija je povezana sa nivoom internacionalizacije preduzea i usmjerena je na kvantitativno i apsolutno opredjeljivanje tj. za broj inostranih trita i trinih segmenata na kojima e nastupiti. Radi se o opredjeljivanju za optimalan broj ino-trita i trinih segmenata, koji se ne moe zauvijek definisati i odrediti, pa se ide i na brzo osvajanje novih inostranih trita kao i alokacijom sredstava po svakom od njih. Za jasnu strategiju trine ekspanzije nude se dvije osnovne alternative:

1. da se ide na trinu diversifikaciju tj. brzo prodiranje na veliki broj inostranih trita i usmjeravanje sopstvenog napora prema njima i

2. trinu koncetraciju tj. koncentraciju sredstava i marketing napora na mali broj inostranih trita, uz postepeno osvajanje novih trinih prostora.

Razlikovanje ove dvije strategije izvodima na osnovu 3 kljuna parametra: broj trita, stopa osvajanja novih trita, i marketing napor po jednom tritu.

Preduzea esto svoju meunarodnu reputaciju ele da predstave brojem zemalja u kojima obavljaju svoju aktivnost te stalno tee proirenju svog izvoznog horizonta. Tada se suoavamo sa problemima:

Adekvatnog definisanja pojma trita u meunarodnim razmjerama,

Odreivanja broja trita kao kriterija razgraniavanja,

Kao sopstvenog angaovnja na definisanom broju ciljnih trita-

2.CJENOVNO POZIOCIONIRANJE U MM-U

Cijena je instrument, a ne cilj u MM. U kombinaciji sa ostalim instrumentima M cijena treba da doprinese stabilizaciji poziciji na tritu u odosu na konkurente. Tri tipa cjenovnog pozicioniranja su:

1. strateko

2. cjenovno pozicioniranje na meunarodnoj trgovini i

3. stereoptipsko cjenovno pozicioniranje.

Strateko cjenovno pozicioniranje ovaj tip treba da bude usklaen sa osnovnom konkurentskom predanou preduzea i razlikujemo visoko, nisko i relano cjenovno pozicioniranje.

Visoko cjenovno pozicioniranje je je usmjereno na bogatija trine segmente, koji su spremni da plate premijmske cijene, ali se ipak odnose na proizvode sa markom i ekstra karakteristikama u odnosu na konkurenciju. Da bi ova varijanta bila realna neophodno je da proizvod nudi visoku vrijednost i natprosjenu korist za kranjeg potroaa, Visokim cjenovnim pozicioniranjem ide se na strategiju trine kocentracije u poetnim fazama ivotnog ciklusa proizvodnje.

Nisko cjenovno pozicioniranje uglavnom prati stratefijui meunarodne trine diversifikacije. Razlozi za nju su niska platena sposobnost, naglaen pritisak loklalne konkurencije i konkurencje iz treih zemalja, slaba tranja za datim proizvodima i poslovna orijentacija na nie izvozne u odnosu na domae cijene. Orijentacije na niske izvozne cijene moe da odbije meunarodnu konkucrenciju na konkretnom ino-tritu.

Realno cjenovno pozicioniranje uglavnom primjenjnu preduzea koja su orijentisana na odravanje trinog uea i stabilizaciju svoje pozicije. Preduzee se sa svojim cijenama prilagoava konkurentskim cijenama. Sredinom 80-ih godina kada je vrijednost $ bila precijenjena amerike komapanije su primjenjivale ovu varijantu cjenovnog pozicioniranja na ino- tritima.

Cjenovno pozicioniranje u meunarodnoj trgovini ima trojaku ulogu:

1. moe da bude u funkciji unapreenja odnosa sa distriburerima i lokalnom maloprodajom

2. moe da bude u funkciji vezivanja krajnjih kupaca i potroaa

2. moe da ostvari znaajne promotivne efekte.

Varijante trgovinskog cjenovnog pozicioniranja koje se u praksi esto koriite su: promocione cijene, psiholoke, privlane, nosee, podrane , prestine i dvojne cijene.

Stereotipsko pozicioniranje cijena u MM moe se posmatrati dvojako:

TRADICIONALNI cjenovni stereotip se zasniva na sljedeim shvatanjima:

1. da se sniavanjem cijena stereoptip zasniva na sljdeim shvatanjima

2. da visoke cijene prati i visok kvalitet

3. da se nivo cijena nalazi u direktno propororcionalnom odnosu sa poznatou marke.

NACIONALNI stereotip ili postojei imid pojedinih zemalja porijekla, u svijesti potroaa mogu da utiu na percepciju izvoznih cijena i kvaliteta proizvoda. Imamo 4 stereotipske pozicije kvaliteta proizvoda:

Sumnja u kvalitet proizvoda iz zemlje sa nepovoljnim imidim i prodaje se po niskim cijenama

Precijenjenost datog kvaliteta proizvoda, prodaje se po visokim cijenama, a potie iz zemlje sa nepovolnjim imidom,

Dobar kvalitet po niskim cijenama iz zemlje sa povoljnim imidom

Visok kvalitet po visokim cijenama iz zemlje sa povoljnim imidom

3. MARKETINKE OSOBENOSTI INTERNETA KAO MEDIJA

Internet predstavlja globalnu mreu svih povezanih raunara i raunarskih mrea preko Internet protokola Ip. On omoguuje ljudima da meusobno komuniciraju direktnim kontaktom, a bez ikakvog fizikog pomjeranja i putovanja. Omoguuje meusobnu razmjenu poruka, informisanje, zabavu, poslovno dogovaranje, prodaju i nabavku kao i mnoge druge aktivnosti na jednostavniji, bri i jefitnij nain. Nastanak interneta se vezuje za kraj ezdesetih godina i od pojave Web-a kao marketinke softverske aplikacije Internet se veoma dinamino razvijao. Na masovnu upotrebljivost i marketinku prihvatljivost internata utiacao je dinamian razovoj trita hardvera koji je bio opredjeljen kroz pada raunara i rast prodaje personalnih raunara.

Karakteristike interneta kao medija su:

Internet je elektonski otvoren medij. To je potpuno stvorena i slobodna medijska mrea raunara, kojoj moe sa lakoom pristupiti svako.

Internet je interaktivni medij, koji omoguava dvosmjernu komunikaciju izmeu uesnika , pri emu oba uesnika imaju aktivnu ulogu.

Internet je necenzurisan ili auditorijumski i korisniki kontrolisan medij. Na internetu potroa je taj koji trai potrebne informacije i koji zapoinje proces kominiciranj. Uloga glavnih i odgovornih iurednika imaju finalni korisnici i potroai.

Internet je globalni medij. On nije geografski ogranien niti nacionalno opredjeljen i kontrolisan.

Internet je vienamjesnki medij. On istovremeno obezbjeuje dosezanje do najireg cijljnog trita, ali omoguuje i fokusiranje i namjensko obraanje specijalnim trinim niama i segmentima, kao i pojednanim velikim kupcima i potroaima.

Internet je dinamian medij. On omoguava stalno aururiranje inoformacija, prezentacija i marketing ponuda, a po cijenama koje su relativno niske u odnosu na druge medije, za isti kvalitet prezentacije i istu masovnost publike.

Internet ine brojni servisi, sve ih moemo grupisati u : informacione (Telnet, Gufer, Push program), komunikacione (e-mail, informativne grupe, diskusione grupe) i multimedijalne servise (WWW).

1.DEFINISANJE MEUNARODNOG MARKETINGA

etri pristupa na osnovu kojih se izvode konkretne dedinicije:

1. specifinosti inostrane sredine (ambijentalni pristup)

2. specifinosti upravljanja marketing aktivnostima (funkcionalni pristup)

3. specifinost internacionalizacije poslovanja (strategijski pristup)

4. znaaj fenomena globalizacije (globalni pristup)

Kratka definicija meunarodnog marketinga.

Meunarodni marketing predstavlja savremenu koncpeciju kreiranja i ostvarivanja trinog uspjeha u meunarodnim i svjetskim razmjerama.

Dua definicija mm:

Meunarodni marketing predstavlja trino usmjeravanje i koordinaciju poslovnih aktivnosti radi to uspjenije internacionalizacije privrednih subjekata i njihovog adekvatnog uklapanja u inostranu sredinu.

4 elementa koja su karakteristina u MM:

Trino usmjeravanje se odnosi na informativnu ulgou MM, zasnovano na svestranom istraivanju meunarodnih trita, analizi pojedinih trinih mogunosti i identifikovanju najpovoljnijih aleternativa.

Koordinacija poslovnih aktivnosti se odnosi na akcionu ulogu MM koja svoj konaan odraz ima u proizvodu, cijeni, meunarodnoj distribicji i promociji.

Uspjena internacionalizacija privrednih subjekata se odnosi na osnovni cilj kako privatnih i mjeovitih tako i dravnih, kako malih i srednjim tako i velikih preduzea.

Adekvatno uklapanje u inostranu sredinu predstavlja osnovnu drutvenu ulogu i zdatak koji se postavlja pred privredne subjekte koji izlaze na meunarodnu scenu uz uvaavanje sredine i okruenja.

Dvije koncepcijske uloge meunarodnog marketinga su:

Plansko/preventivna i

Poslovno/kordinarajui

2. ALTERNATIVNE STRATEGIJE ULASKA NA INOSTRANO TRITE (SELEKCIJA I IZBOR STRATEGIJE ULASKA NA INOSTRANO TRITE)

Alternativne strategije ulaska i poslovanja na inostranom tritu se posmatraju:

1. Kao podruje MM opredjeljenja

2. U kontekstu organizovanja meunarodnog poslovnja ili pak

3. U kontekstu meunarodnuh kanala distribucije.

Imaju prvenstveno usmjeravajuu, kao i znaajnu organizacionu i distributivnu dimenziju.

Razliiti kriterijumi ulaska na ino- trite

Polazei od kriterujuma lokacijeproizvodnje pravi se razlika izmeu:

1. proizvodnje na domaem tritu sa varijantama direktnog i indirektnog izvoza i

2. proizvodnje u inostranstvu sa varijantama licence i drugih ugovornih aranmana.

Sa aspekta evolutivnog puta internacionalizacija preduzea esto se vri podjela na:

Izvoz, licencu, franizing, zajednika ulaganja i direktne investicije u inostranstvu.

Imajui u vidu kriterij politike vienacionalnog proizvoda mogue je izdovijiti: izvoz vienacionalnog proizoda, meunarodna proizvodna saradnja, proizvodna ulaganja u inostranstvu i proizvodnja u slobodnim carinskim zonama.

Polazei od naina upravljanja MM moe se govoriti

samostalnom meunarodnom poslovnaju i meunardonom poslovanju preko eksternih aranmana.

Prema stepenu angaovanja preduzea na inostranom tritu imamo podjelu na:

Ogranieno meunarodno angaovanje, akitivno me. Angaovanje, potpuno me. Angaovanje preduzea.

Dvodimenzionalno klasifikovanje prema direktnosti i irini poslovnog angaovanja u inostranstvu svrstano je u etri toka:

Indirektne i direktne varijante marketinga, zatim indirektne i direktne varijante proizvodnje i marketinga u inostranstvu.

Oblik internacionalizacije je osnovni kriterijem pri razgraniavanju i grupisanju alternativnih nalina ulaska na inostrano trite.

Polazei od ovog kriteriujmua imamo 3 osnovana strategijsko proizvodno poslovna odnosa preduzea prema inostranom tritu prilikom ulaska i poslovanja na njemu:

Izvozne varijante strategije ulska na ino-trite kao oblik internacionalizacije putem prometne funkcije. Ovu strategiju karakterie transfer proizvoda,

Kooperativne varijente strategije ulaska na ino- trite kao transfer tehnologije, znanja i iskustva.

Investicione varijante- transfer preduzea

3. DAMPING CIJENE

Svaka prodaja po niim cijenama na stranom tritu u odnosu na domae cijene moe se oznaiti kao damping. O dampingu i dampikom deferenciranju cijena u MM govorimo kada preduzee ide na prilagoavanje nie platenoj sposobnosti potroaa, zbog prilagoavanja ili diferenciranja u odnosu na konkurenciju, zbog bre penetracije na strano trite koristei naglaene efekte tranje u odnosu na cijene.

Damping cijene su u domenu nelojalne konkurencije, a pod nelojalnom cjenovom konkurencijom podrazumijeva se: 1. Prodaja ispod stvarnih trokova izvoznika2.Prodaja ispod postojee cijene na domaem tritu3.Prodaja ispod normalne izvozne cijene na nekim treim tritima

Po pravilu najveu sklonost ka dampingu ispravljaju ona preduzea koja nastoje da se po svaku cijenu rijee vika proizvoda. Pojedine vrste dampinga izvodimo iz dva pitanja KO i KAKO?Po kriterijumu KO ih zaraunava i primjenjuje razlike damping preduzea i dravni damping.Po kriterijumu KAKO se damping primjenjuje razlikujemo: sporadini, agresivni,koncepcijski i suprotni damping. Sporadini damping kada preduzee raspolae neprodatim zalihama i kada eli da se oslobodi oteene robe i vikova. Agresivni damping svesna prodaja u inostranstvu sa gubitkom, kako bi se ostvarila penetracija na inostrano trite i istisnula konkurencija. Nakon potiskivanja konkurencije i osvajanja trita preduzee koristi svoju poziciju da postepeno povea cijene.Koncepcijski damping trajna orijentacija preduzea da prodaje po niim cijenama u inostranstvu nego na domaem tritu. Suprtoni damping je damping cijena na domaem tritu u odnosu na inostrano trite, kako bi se to potpunije kontrolisala domaa konkurentska pozicija.Damping cijene su uvijek elementi nelojalnog konkurentskog ponaanja i javljaju se kao potencijalna, ali ne i obavezna osnova za sankcionisanje kroz zaruunavanje antidampkih carina od strane zemlje uvoznice. Smisao antidampinga jeste ouvanje stabilnosti postojeih unutranjih cijena. Sa aspekta zemlje uvoznice damping i antindamping idu paralelno, smisao antidampinga je ouvanje stabilnosti postojeih unutranjih cijena, a ne diskriminacija i poveanje cijena za proizvode odreenih zemalja prijekla.

Iznos antidampinkih carina kada se damping dokae mora da pokrije:

1) razlika izmeu damping cijene i fer cijene (normalne)

2) trokovi voenja antidampinkih postupaka.