М у л т и м е д и я л н и к у л т у р н о - п о л и т и ч н и ч а с о п и с з а м л а д и х / ч и с л о 1 - 2 / я н у а р – ф е б р у а р 2 0 1 2 / ц е н а : 1 0 0 д и н а р и

ARToff 05:MONOCHROME

ОДБОР ЗА МЛАДЕЖ 2011

03 Седлачек/Гарди: о Монокрому05 Барань: Дюрдьовчанє 201107 Рамач: Поезия 08 Палєнкаш: Одбор 201110 Медєши: Вайчак 12 Хома: Касарня15 Санї: Голик интервю 17 Горняк: Концерт рока 2011 19 МАК: Робота III21 МАК: Литература

После шейсцох рокох иснованя мултимедиялного часописа МАК, направели зме фундамент за розвой сучасней рускей култури и уметносци. Алє зме наишли на дзепоєдни почежкосци и нєпорозуменя.

Єст велїх з етаблованей елити, котри прешвечени же култура котра нє ма вязи зоз традицию – нє руска. И сучасна литература котра нє бешедує о традицийних стереотипох – тиж нє руска, лєм литература по руски. То вец значи же Руснаци нїґда нє годни створиц скарб сучасней рускей култри. Односно, же то будзе култура котра повязана лєм зоз традицию и прешлосцу.

МАК ма становиско, же руска сучасна култура треба же би исновала як часц общей ґлобалней сучасней култури и уметносци, лєм зоз свою ниянсу, або препознатлїву "присмачку" (язик, традицийна естетика або филозофия).

Руски институциї би требали обявйовац сучасни твори (литературу, малюнки, фотоґрафиї, музику и филми) и зоз тим доприношиц розвою ґлобалней сучасней култури. Зоз тим ше розвиє и сучасна руска култура. Нє треба ше бац, руска ниянса вше на нєй останє. Найлєпши приклад того, то праве обявена кнїжка у часопису МАК Ванеси Валет Гарди – Monochrome...

Традицийна култура без сучасного розвою нє ма перспективи. Зоз ню ше годно идентификовац лєм у ридких хвилькох носталґиї. Младим поколєньом постанє цудза...

Комплексносц и зложеносц култури, поготов у чаше моцнєня Интернет-простору, дава можлївосц же би руска култура жила и розвивала ше и теди, кед ше будзе зменшовац число представнїкох єй народу. Здогаднїце ше лєм на Ворхола.

МАК Мултимедиялни културно-политични часопис за младих

www.makmagazine.rsFacebook: MAK MAGAZINEmak.magazine@gmail.com

Число 01-02/2012януар – фебруар

Директорка:Мартица Тамаш

Одвичательни редактор:мр Борис Варґа

Новинарка:Александра Корпаш

Дизайн и компютерски обробок:Иґор Орсаґ

Лекторка:Блажена Хома-Цветкович

Насловни бок:Иґор Орсаґ и Ванеса Валет Гарди

Фото:Jan StolínJan MahrВанеса Валет Гарди Славко Надь

Видава НВУ "Руске слово" Булевар ошлєбодзеня 81/VII21 000 Нови Сад

Жиро рахунок:160-923244-82Интеза банка, Нови Сад

Редакция МАК-у преклада тексти зоз других язикох.

Рукописи нє врацаме.

Друкє "Стойков"Нови Сад

CIP – Каталогизација у пубиликацији Библиотека Матице српске, Нови Сад

008+32(=161.2) (497.113)

MAK : културно-политични часопис за младих / редактор Борис Варґа. – Рок 1, ч. 1 (1972) - . – Нови Сад :Руске слово, 1972-. – Илустр. ; 28 cm

ISSN 0350-8080

COBISS.SR-ID 15945730

ЗДОГАДНЇЦЕ ШЕ ВОРХОЛА ЗМИСТ

MAK 1-2 // 2012 02 / 03

Ванеси Валет Гарди ARToff05: MonochromeЗбинєк Седлачек (Устї над Лабем, CZ)

Дотерашня животна драга Ванеси Валет Гарди одражує преплєтанє штреднєевропскей и восточноевропскей историї на концу ХХ вику, под вплївом розпадованя восточного блока. Народзела ше 1971. року у Вербаше. Штредню школу за индустрийни дизайн закончела у Беоґрадзе, а школованє предлужела початком дзеведзешатих рокох у Братислави, у Словацкей, на Високей школи подобових уметносцох, дзе и маґистровала 1996. року. Паралелно зоз студираньом у Братислави, струдирала и у Бечу на Академиї подобових уметносцох, дзе маґистровала 1999. року. Зоз фамелию жиє у Праги.

На початку професийней драги Ванеса Валет Гарди достала значни припознаня: на концу бечских студийох єй дипломску роботу наградзело союзне министерство Австриї, а 2000. року була вибрана за Уметнїка рока у Словацкей.

Рецензия визуалней публикациї

MAK 1-2 // 2012

"Тиж так ме интересує повязаносц и медзисобне дополньованє. Знїщованє, деструкция и оживйованє"

Ванеса Валет Гардироздумованя о роботох:

МАТЕРИЯЛ, ПРОСТОР, ФАРБА

"Мойо малюнки представяю мойо преживйованя. Претварям психичну енерґию до материялу зоз хторим робим. Малюнок то трансформация моцного дожица реалносци, хторе редуковане до чистей форми. Роботи представяю концентрацию чувствох и думкох. Творя диялоґ медзи собу и простором дзе ше находза. Настава ясни порядок и напартосц"

"Повторйованє"

"Активованє енерґиї простору"

"Нє интересує ме символика фарби, алє єй шорованє. Тот процес роботи видно на малюнкох и то ми барз важне. Малюнки ше нє муши розумиц, важне их дожиц"

"Робим вецей малюнки нараз, по даскельо раз их премалюєм. Глєдам праву форму, пропорцию и фарбу"

MAK 1-2 // 2012 04 / 05

Дюрдьовска младеж 2011. рок будзе паметац як рок у котрим почали вєдно сотрудзовац и успишно реализовац даскельо проєкти

Младеж у Дюрдьове ше и пред 2011. роком дружела и зиходзела, алє потераз ше тоти активносци нє плановало и за нїх ше нє писало проєкти. За векше анґажованє и порушованє младих, скорей шицкого, виновати вони сами, бо указали же сцу, знаю и можу, а, боме, виновата сом и сама, прето же мам безконєчне довириє же можеме вєдно дацо зробиц. А зробене вельо вецей од того.

ОДБОР ЗА МЛАДЕЖ И СПОРТКед сом як представителька младих зоз Дюрдьова, концом 2010. року, постала член Одбору за младеж и спорт Националного совиту, сцела сом доказац же ше у местох дзе

єст менєй Руснацох, младеж може зорґанизовац. Знала сом же младеж зоз Дюрдьова ма моци квалитетно робиц. Но, вшелїяк без младих и їх витирвалосци, идейох, добрей тимскей, добредзечней роботи и одреканя од шлєбодного часу, анї єдно стретнуце младих би ше нє могло витвориц.

Шицко почало так: перше зволана младеж зоз валалу, потолковане им значенє и цилї новооснованого Одбору за младеж и спорт, а потим

и його перспективи. Мушим припознац же млади були приємно нєсподзивани же основани таки Одбор. Младим Дюрдьовчаном ше попачела идея и прилапели ю, та зме ше такой дали до роботи. Знаме же кажди початок чежки, алє наш нє бул. Пред нами було цошка нове и цалком нєпознате. У вязи роботи ше поряднє сходзиме и вєдно приношиме одлуки. Найлєпши моменти гевти кед на схадзки єст тельо идеї же их нє сцигуєме записац до записнїка. Направели зме ґрупу

Я К З М Е П О Ч А Л И , Р Е А Л И З О В А Л И

И П Р Е Ж И Л И ; )

С А Н Д РА Б А РА Н Ь

М Л А Д Е Ж З О З Д Ю Р Д Ь О В А :

MAK 1-2 // 2012

на Фейсбуку под назву "Младеж зоз Матки, Дюрдьовчанє", дзе кажде може виписац нови идеї, або питаня вязани за орґанизацию.

Главни циль нашей дюрдьовскей младежи – прицагнуц руску младеж зоз шицких валалох, а то посцигуєме з помоцу директних контактох, посиланя плакатох до шицких валалох дзе жию

Руснаци. Жадаме же би нас нащивели цо вецей младих.

ПИДЖАМА ПАРТИПерши проєкт, забава, реализовани у октобре 2011, а була то "Забава у пиджамох" , котра ше и дзень нєшка спомина. Дюрдьовска младеж ше у вельким чишлє одволала, а младеж зоз других валалох зме обвисцовали прейґ плакатох, радия, у новинох "Руске слово", Рутенпресу и Фейсбуку.

Журка ше цалком удала. Була порихтана и закуска, а музика була барз добра, котру пущал "наш чловек" ди-джей Борис Кереґдьарто. Направели зме симпатични коктели, котри ше дзелєло шицким присутним. Амбиєнт бул ускладзени зоз тему забави. Журка була

до рана, велї присутни ше интересовали, чи дацо будзе и шлїдуюцого викенду. Исте ше опитали и млади орґанизаторе, цо значи же було наисце добре.

ЛИТЕРАТУРНИ ВЕЧАРДруги проєкт орґанизовани штредком децембра 2011, под назву "Литературни вечар младих поетох". И коло того змисту зме шицки зашедали и обдумовали концепцию.

Початна идея була же єст мало нагоди дзе ше млади поетове можу виражиц, указац, а можебуц и достац инспирацию. Но, та часопис МАК до рукох, єдини новинки дзе млади поряднє пишу и находзиц контакти, зволовац учашнїкох.

Младих поетох цо зме директно волали, були отворени за пораду. Анї од єдней особи зме нє достали неґативни одвит, а обецаня були сполнєти. Мерковали зме и на тото же би було представительох голєм зоз штирох руских местох, цо би требала буц пракса и убудуце. Од поетох виступели: Любомир Папуґа зоз Коцура, Ваня Дудаш зоз Нового Саду, Александра Живкович, Саша Палєнкаш, Мирко Горняк Коле и Златко Грубеня Треньо зоз Руского

Керестура, як и Михаил Рамач, Ваня Дула и Иван Киш зоз Дюрдьова.

Дюрдьовчаном ше виступ младих поетох зоз других наших местох пачел, а окреме их нашмеяли поетове котри за свойо стищки слова нє барз вибераю. Того вечара було и озбильни, и нєозбильни твори. Дїла кажде презентовал на свой способ, цихше, швидше, або помали у опущеней атмосфери медзи слухачами котри ридко дзе мали нагоду слухац тих младих творительох. Но, и госцом ше попачела орґанизация и атмосфера, а даєдни з нїх першираз були у просторийох КУД "Тарас Шевченко".

Попри младих поетох, на Литературним вечаре одвичательни редактор "Руского слова" Дюрда Винаї представел бок за младих у рамикох тих новинох, а Мирон Джуня представел мултимедиялни МАК, часопис котри нам помогнул у реализациї того проєкта и оможлївел же би ше подзелєло кнїжки, котри тот часопис обявел. Найвекше интересованє нащивительох було за кнїжки часописа МАК авторох котри презентовали свойо твори на Литературним вечаре. Дюрдьовчанє ше потрудзели и каждому од учашнїкох, котри нє зоз валалу, пробовали олєгчац приход до Дюрдьова зоз виплацованьом драгових трошкох. Свидоми зме були же значна часц учашнїкох студенти и же им треба помогнуц.

На вечаре було видно же млади любя франтовни, алє и озбильни

MAK 1-2 // 2012 06 / 07

стихи. Крашнє зме ше дружели, шмеяли, а даєдни виповедзени слова нас нагнали задумац ше. Младим директно пренєшене, же поезия, або проза, нє муша буц допити. Кажди твор за даяке розположенє. А после велїх думкох остали зме ше дружиц и уживац у дружтвених бавискох, у клубскей атмосфери коло парткох на коцочки и швичками на столє.

После официйней часци вечара, шицки млади ше остали дружиц, а окреме були нєсподзивани кед чули же млади дюрдьовски кресцанки справели домашнї руски єдла, котри були на каждим столє.

КРЕАТИВНА РОБОТНЯ И ДОЧЕК 2012После того проєкта, концом децембра, шлїдзела Креативна роботня за младих, на котрей вони правели винчованики и прикраски за ядловец. Потим млади квицели ядловец и просториї у котрих бул орґанизовани дочек Нового року. А дочек 2012. року бул и штварти проєкт и заєднїцке друженє младих у Дюрдьове.

Вихаснуєм нагоду поволац шицких младих же би нащивели младих у Дюрдьове, бо так найлєпше, дополньовац ше и сотрудзовац, а маме нагоди.

Шицок труд и старанє младих зоз Дюрдьова нїяк би ше нє витворел кед бизме нє мали вельку потримовку од руководства КУД "Тарас Шевченко", котре нам уступело просториї за сходи и помогли у реализациї идейох.

Михаил Рамач

КЕД... Кед ше розчаруєш до животанє ґлум найвекшого дебила.То нє опасна хоротавше друга би ци шерцо зашила.

Кед постанєш раб своєй женирахуй же ши уж преґажени.Кед єй ше сердечно дашмеркуй бо лєгко надерляш.

Кед ши длуго самвона ци хиби, я знам.Мушиш ю мацалє и знац:

"Чловек зоз женума судьбу обешену.А хлопох без жениволаю – кретени!"

То добре знайта тераз роздумай.Бул сом кретен, мал судьбу бешенуа шерцо вше моцно биє пре красну жену.

MAK 1-2 // 2012

Одбор у 2011. року розполагал зоз средствами коло пол милиона динари, а прейґ нїх були успишно реализовани Спортски бависка "Яша Баков" и младежски проєкти у Сриме, Новим Садзе, Дюрдьове, Кули, Суботици, Коцуре и у Руским Керестуре

Одбор за младеж и спорт конституовани концом 2010. року, а конциповани є двояк: представнїки младих спрам териториї и представнїки за спортски бависка "Яша Баков". Териториялни сеґмент подрозумює представнїкох младих зоз местох дзе жию войводянски Руснаци и то по шлїдуюцим принципe: двойо представнїки з Руского Керестура, двойо представнїки з Нового Саду, по єден представнїк з Коцура, Дюрдьова, Вербасу, Сриму и єден представнїк за Сивер (Суботица и Нове Орахово). Спортски бависка "Яша Баков" маю двох представнїкох у

Одборе. На чолє Одбору, як дванасти член – предсидатель.

З оглядом на состав, Одбор за младеж и спорт ма два задатки: зависно од условийох и потребох – отримовац постояци младежски змисти, односно стваряц нови; а спортским бависком хтори ше отримую цали календарски рок, по шицких местох дзе жию войводянски Руснаци – оможлївиц инициялни средства и календар активносцох (у питаню тринац турнири) цо баржей укомбиновац зоз постояцима младежскима и културнима активносцами.

РОБОТА ОДБОРУ 2011План роботи Одбору за 2011. рок, на основи хторого витворени и буджет Одбору, бул узко вязани за предтим описани

задатки. Процедура була така же представнїк каждого места на одредзеним формулару (проєктна вимога Националного совиту Руснацох) мал придац вимогу за финансованє активносцох младих у його штредку.

Нажаль, тоту формалносц нє вихасновали шицки штредки. Свойо проєктни вимоги (нє рахуюци спортски бависка "Яша Баков" хтори уж роками маю розвити свойо активносци и способ функционованя, та шицки потребни крочаї одрабяли начас и совисно) придали представнїки Нового Саду, Дюрдьова и Руского Керестура. На основи средствох з хторима Одбор розполагал, опредзелєне им по 8 одсто од цалого буджету, котри за 2011. рок виношел 500.000

У М Р Е Ж О В А Н Є

М Л А Д И Х

С А Ш О П А Л Є Н К А Ш , П Р Е Д С И Д АТ Е Л Ь О Д Б О Р У

О Д Б О Р З А М Л А Д Е Ж И С П О Р Т У 2 0 1 0 / 1 1 Р О К У

MAK 1-2 // 2012 08 / 09

динари. Тоти штредки тиж уж роками маю розвити свойо активноси и младежски змисти. Спортски бависка "Яша Баков" достали коло 40 одсто буджета зоз котрим розполага Одбор, односно 200.000 динари, док млади достали 300.000 динари.

Медзитим, же би штредки у хторих, нажаль, нє постої нїяка система хтора директно задлужена за пестованє младежских интересох и активносцох, як цо то Кула, Коцур, Вербас, Срим и Сивер Войводини, же би нє остали без средствох – опредзелєне им додатни по 2 одсто зоз буджета, односно коло 10.000 динари. Тоти средства були на розполаганю цали рок и на младих зоз тих штредкох ше стало же чи ше зорґанизую и чи их вихасную.

СТРАТЕҐИЯ И СХАДЗКИСредства у висини од 4 одсто, односно коло 20.000 динари, були опредзелєни за роботнї и трибини на тему виробку Националней стратеґиї, у хторей участвовал Одбор за младеж и спорт, а хтора реализована у сотруднїцтве зоз Заводом за културу войводянских Руснацох. Други 4 одсто опредзелєни за 85 безплатни цалорочни предплати младежского часопису МАК. Их достали школяре ґимназиї и школяре осмей класи у Руским Керестуре, як и млади по шицких местох дзе жию войводянски Руснаци, а чийо контакт-особи були члени Одбору. Суму од 18 одсто, односно 90.000 динари, ше розподзельовало през рок на активносци, за котри предтим одредзени средства нє були достаточни.

На основи дїловнїка о роботи Одбору, мали зме право на шейсц схадзки до рока за хтори би нам були реґуловани трошки – гориво и паушал. Одбор ше зишол пейц раз, а цали рок члени порядно були у контакту, телефонски, односно електронски (имейли и Фейсбук). Окрем конститутивней схадзки, шицки други були звонка Руского Керестура и були конциповани на таки способ же би ше попри самей схадзки вше орґанизовало и стретнуце зоз локалну младежу. На таки способ зме ше стретли у Новим Садзе, Дюрдьове, Вербаше, Шидзе и Новим Орахове. Наймасовнєйше стретнуце зоз домашню младежу було у Дюрдьове. Задумка була же бизме ше на таки способ цо директнейше упознали и стретли зоз реалнима обставинами и актуалнима проблемами младих по местох дзе жию войводянски Руснаци. З другого боку, присуство и контакт зоз членами Одбору од хторих даєдни за собу маю уж досц роки искуства у роботи з младима, мала буц єдна символична капсла за порушованє и анимовнє младих у одредзених штредкох.

На таки способ успишно реализовани проєкти у Новим Садзе, Дюрдьове, Сриме, Кули, Суботици, Коцуре и Руским Керестуре. Даєдни штредки успишно реализовали и вецей як єден проєкт, док, нажаль, Вербас и Ново Орахово тоти нагоди преруцели за 2012. рок. У поглядзе составу, Одбор два раз менял члени. Слово о представнїкох з Коцура и Нового Орахова.

Фонд "Яша Баков" успишно реализовал шицки тринац турнири спортских бавискох и на даскельо заводи ше им поспишело свойо термини ускладзиц и зоз културнима случованями, як наприклад зоз 50. фестивалом "Червена ружа".

ЦО ДАЛЄЙ?У заключеню мож повесц, же перши рок роботи Одбору прешол успишно. Задаток хтори члени маю опрез себе нє лєгки. Одбор за младеж и спорт пред 2010. роком нє исновал у Националним совиту рускей националней заєднїци, а нє иснує анї при других Националних совитох у Сербиї. З другого боку, младеж у Сербиї, вообще, у досц нєвигодним положеню, а Закон о младих и Национална стратеґия за младих очиглядно же ище вельку и церньову драгу треба же би прешли – од тих хтори треба же би го почитовали и запровадзовали, по самих младих.

На основи ситуациї при нашей младежи хтора у каждим штредку специфична, за план роботи за 2012. рок, лоґично ше наклада же би ше предлужело робиц подобнє як у 2011. року. У велїх местох потребне же би ше млади и далєй "умрежовали", односно упознавали, и тоти познанства отримовали, цо створи добру платформу же би ше их дружтвено анґажовало, национално освидомйовало, а паралелно зоз тим едуковало и будовало зоз нїх квалитетни особи и креативних Руснацох.

MAK 1-2 // 2012

" В А Й Ч А К " И П Р И К Л Ю Ч Е Н И Я

ИВАН МЕДЄШИ, ОГЛЯДНУЦЕ НА ВИХОДНЯРСКИ ФАНЗИН "ВАЙЧАК", ЧИСЛО 2, 2011. РОК

Же би ше видало фанзин треба перше у себе победзиц дилеми же кому, нач, и за цо, и чи вредзи без материялного хасну длобкац до дачого

Дзекуюци тому же видаванє официйней кнїжки зоз ISBN то дацо таке як найстарше ремесло на швеце, можебуц фанзин найлєпше ришенє за єдного од тих мазохистичних ентузиястох

котри ище нє престали твориц. Предносц фанзина над другима паперовима медиями то нєофицийносц, написани тексти нє чекаю децениї же би ше их дахто здогаднул обявиц, алє ше то пороби самому себе. Нєт лектури, цензури, звичайно доходзи до кого треба и заобиходзи тих цо то нє муша видзиц. Од фанзина ше нє достава нїч. Но, пре специфичносц нашей култури, при нас ше зоз шицкого достава нїч, та пре наведзени атрибути фанзин вше єдна зоз нє подлих идейох котру мож реализовац и мац якуш сатисфакцию же ци цошка вишло релативно такой, нє рушане и доходзи до єдного

скромного, алє задоволююцого числа людзох.Же би ше видало фанзин треба перше у себе победзиц дилеми же кому, нач, и за цо, и чи вредзи без материялного хасну длобкац до такого дачого. Гоч то можебуц випатра лєгко, то медзи иншим главна причина чом у Керестуре замар доєден фанзин и прецо ше велї людзе охабели пирка и папера. Мирко Горняк Коле и моя малєнкосц випатра єдини остали творчо активни, а то лєм прето же ровно вше змогнєме моци робиц за гонорар од нїчого и

варехи гов..х котри масциме як пси масло. Но, вец тото цо єш то ци гориво за далєй, та ти вец рахуй себе яки то ми людзе. З другого боку, у тей хвильки литературна сцена горша од того у тей варехи та, кед маш кус гуманосци у себе, нє можеш ше лєм так придац и народ охабиц на тим понукнутим. Прето добре же Марош Воловар, челєднїк лоцировани у восточней Словацкей, тоти початнїцки витри успишно превеслал и, ниа, направел нам лакотку у форми "Вайчак"-а, фанзина дзе нашли себе место и даєдни нашо авторе, а, ниа, уж двоме и горе наведзени и кущик направел илузию же

цошка ше, зоз тим цо людзе творя, кеди-нєкеди случи. Фанзин "Вайчак" доступни и на Интернету: http://zinelibrary.info/vajcak-1"Вайчак" и його шейдзешат боки сом почитал у автобуше од Керестура по Нови Сад и докончел зоз кафу, кед сом успишнє, сцекол од нїх вонка, шицкого того швета у тим гов..городу, до квартелю. То гутори же ше нє роби о чежким материялу, алє напроцив, то цошка цо вам єден дзень на тим трецим каменю од слунка направи кус лєпши як други

днї. А то и циль такому дачому.

Дзеведзешат одсто змисту ше состої зоз литературних творох рижних формох, алє, поведзме, хто люби читац о тим як то пиц пива, буц сексуални абстинет, як то кед жени константно погришно толмача хлопски квалитети, а тельо их єст при шицких покладзених до "Вайчака". И ґенерално – яке то кед живот нє праведни ґу чловекови котри го тельо пробує опасовац, а заш лєм нє идзе.

Шицко тото виражене у формох вшелїяких файтох писньох, информативней дебати з

MAK 1-2 // 2012 10 / 11

форума www.davidovskakreu.tk, котра вас глїбоко поинформує як мож з Сиднею (Австралия) сцигнуц до Давидового валалчика у Словацкей, цо насправди препоручуєм каждому хто ма тоту бриґу таку фреквентну у живоце нас зоз тей просперитетней жеми Сербиї. Далєй, фанзин ше состої з єдного драмского текста "Dzvirata na deskoh", роби ше о єдним фалату театралней ґрупи "Kladzanske ludove divadlo" з Кладзанох (Словацка), котри вєшенї лєм цо нє наступели и у Керестуре, а и даєдних ище наших местох, алє пре материялну худобу нє могло ше винєсц єден таки проєкт. Єст шанси же би ше исти могли зявиц на Дядьовим мемориялу, но завиши кельо ше залїчел вични проблем худоби. Горняк Мирко виступел зоз даскелїма своїма писнями класиками (вон инше анї нє зна написац, лєм класику) и епиґрамами, док моя малєнкосц, у форми виривка, промововала роман "Шпацири по сподку дунца". Остаток фанзина представя виглєдованє, ище єдного нашого, Мирона Джунї, о бридких словох у каждодньовим живоце школярох пиятих и шестих класох. Читаюци исте, у автобусу, чловекови може буц покус нєприємно тресц ше од шмиху и скривац ше од любопитлївих попатрункох сопутнїкох, алє дармо кед виглєдовач им, випатра, дал до знаня же би одпущели гамовачки, цо тоти и поробели, и то насправди ошвижело и фанзин, а и преширело можлїви жанри котри мож похасновац за єдно таке виданє. И лєм най ше

зна же на тих Джуньових бокох, єст найвецей бридки слова, а нє у виривку з Медєшового романа. Так же, гайд, шицки на Джуню тераз дакус!

Зоз фанзином ше достава и приручнїк за пчоларство чий автор Ґейза Жебрацки и то цошка цо ми насправди хибело у тей хвильки живота (у тей нєбезпеки животней!), а верим же и другим читачом. Бо, як перше, нїґда нє знаш кеди ци у живоце будзе дацо требац знац о хованю пчолох, а и нє може чкодзиц дакус надбудовац свойо єство зоз такима спознанями до котрих ше дойдзе преучуюци тот стари приручнїк котри датира зоз далєкого 1910. року.

Поезиї єст найвецей и векшина простору припада Словакови, котри и отвера тото виданє, а то пан Петер Москал "Моски" Панкпоп. Вон достал двацец боки же би вистругал хрин зоз своєй души и пристойно то поробел, затримал инициятиву, мою пувагу, котру би насправди страцел кед би бул дас дзешец шори допити, (ниа, чом нє читам 99 одсто наших авторох). Най ше пачи и єден мали виривок з його творчосци:

...Pijakoh maš šickich kamaratoch...merkuj, bo trošiš na pokrovec!Doma šedz, njigdze nechibiš!Otvor tot oblačok ked se..š!Sobotu rano dluho špiš!No, al’e podli si jak deges!Nehuč tel’o het! Idy tlucic orehi! "Вайчак", ма простору за унапредзованє и перше цо пада до оч же єст можебуц

вельо лєм литературни змисти. Но, то нє проблем, лєм думам же би цала ствар була вельо интересантнєйша кед би ше шицки тоти тексти резало зоз даяким ЕПП-ом у форми фотомонтажох, афоризмох и вообще, кед би було вецей пенали, односно гумору на першу лабду, котри потребни таким кус, єднолинийним змистом. То добре було ришене у "Керестурским пендреку"

и "Гласу ректума" дзе ше, поведзме, успишно миксовали змисти з порно маґазинох и "Руского слова", або даяких других, напевно, озбильних и нєозбильних новинох и змистох, або уруциц стрипи итд. Но, прето постоя нови числа же би ше збогацовали и же би були цалком иншаки. Шицко у шицким, барз добре же авторе зоз тих просторох достали єдно нове жридло дзе можу обявиц тото цо робя и дзе можу буц цалком шлєбодни. На концу, надпомнуц тото цо пише на задку, на рамику: "Пиш же пишеш на: valal@ilonas.net", або лєм нащив: http://ilonas.net/valal/.

MAK 1-2 // 2012

На дакедишнї Дзень Югославянскей народней армиї, 22. децембра прешлого року, ґрупа орґанизацийох и поєдинцох, здружена до Инициятиви за Дружтвени центер, вошла до просторийох касарнї "Арчибалд Райс" у Новим Садзе, котра уж вецей як пейц роки напущена и замкнута. По углядзе на случай як цо то културни центер "Метелкова" у Словениї, у Любляни, Инициятива одлучела же би нєдостаток простору за отримованє културних и младежских збуваньох ришела так, же вихаснує запущени просториї касарнї. За три тижнї отримани числени програми, а вец их воєна полиция вируцела з касарнї и врацела клатку на капуру. Реакциї власцох и явносци були

лїхи и потераз ше у ришованю тей ситуациї нє збуло нїч конкретне.

УХОД ДО КАСАРНЇЗбор бул заказани на поладнє, опрез главного обєкту касарнї на Футожскей улїци, нєдалєко од центру Нового Саду. Заинтересовани поволани прейґ дружтвених мрежох же би пришли и зоз собу принєсли метли и лопати. На заказани час ше вошло до двора касарнї, а орґанизаторе ше явели Войску, котре нє було на таке порихтане и вимагало лєм же би ше нє уходзело до главного будинку. Полиция пописала присутних и то була перша реакция зоз їх боку. Инициятива за Дружтвени центер ше на самим початку оградзела од пребераня простору "занавше" и на шицки способи пробовала

потолковац же дочасово тот простор треба же би бул хасновити, а нє же би запущени препадал.

У цеку першого дня розкерчени двор и два обєкти, вояцка менза и ище єден будинок. Обидва без струї, води и склох на облакох. Перши дзень жими температура була спод нули, огень горел у гордовох, струя за музику обезпечена зоз аґреґатом, а воду ше приношело од сушеда. Шицки цошка робели, а атмосфера була святочна. Велї ше там стретли после дугшого часу, кажде сцел допринєсц – на физкултурним маґарцу єден резал хлєба и колбаси, а други доокола замарзнутим роботнїком сипал горуцей, присмаченей чаї. Пошвидко було видно перши

Д Р У Ж Т В О К О Т Р О М У

( Н Є ) Т Р Е Б А Д Р У Ж Т В Е Н И

Ц Е Н Т Е Р

О Л Я Х О М А , З А Б Е РА Н Є К А С А Р Н Ї " А Р Ч И Б А Л Д РА Й С " У Н О В И М С А Д З Е :

По углядзе на подобни проблем у Любляни, Инициятива за Дружтвени центер одлучела же би нєдостаток простору за отримованє културних и младежских збуваньох ришела так, же вихаснує запущени просториї касарнї у центру Нового Саду

MAK 1-2 // 2012 12 / 13

резултати – двор бул позаметани, на облакох полїпени найлони, з будинкох винєшене шмеце, а як падала ноц, зберало ше вше вецей людзох, котри чекали першу културну програму и журку у "новим" Дружтвеним центру.

ВИГАНЯНЄ И НЄЯСНОСЦИИдуци днї ше робело на оспособйованю и ушорйованю просторийох, а так и на збогацованю програми. За три тижнї отримани числени концерти, роботнї, вистави, перформанси, дзеци квицели ядловец, кажди дзень варени полудзенки за шицких присутних, задармо отримовани годзини танцу и йоґи... Оспособени кухня и спаваца хижа, дзе цали час хтошка пребувал, и домашнї и госци, нє прето же нє мали дзе спац, алє прето же би ше на тот способ зачувало заєднїцки маєток и же би вше дакого було у Центру. Усоглашени основни правила и способ справованя, подзелєни задлуженя, формовани секциї. Подобни инициятиви зоз реґиону нащивели Дружтвени центер, а потримовку медзи другима институциями дал и Город Беоґрад.

Министерство охрани ше нї на яки способ нє оглашовало по тим питаню, а новосадска власц ше оградзела же нє може потримац нєлеґалне усельованє до касарнї. Дзепоєдни орґанизациї "з правого боку" наявели же и вони войду до даєдней касарнї, кед то уж так мож, а єдини менши инцидент бул кед обритвени националисти зняли таблу Дружтвеного центру зоз капури касарнї. И вец, 13. януара предполадньом воєна и цивилна полиция пришли зоз розказом же би шицки присутни напущели касарню. Активисти без розправи и конфликтох напущели Центер, а мебель, малюнки, инструменти и друга технїка

пописани и остали замкнути у просторийох касарнї по нєшка.

Городоначальнїк Нового Саду обецал же помогнє у ришованю ситуациї, и ганьблїво понукнути даєден други простор котрому Город власнїк. Новосадска Команда ше далєй нє оглашовала, а министер охрани зоз "мура" на Фейсбуку поряднє сцерал шицко цо му симпатизере и члени Дружтвеного центру посилали. Задармо було подписованє петицийох и посиланє дописох. Предсидатель скупштини Нового Саду пошвидко виявел же, заш лєм, опатрене до старих катастрох и же и вибудов тей, як и даєдних других касарньох финансовал Город. Вони по тим були дружтвени маєток, а под час Милошевича з пременку закона постали власнїцтво Войска, котре нєшка, вшелїяк, очекує же достанє озбильни средства зоз предаваня маєтку, а Нови Сад нє ма пенєжи же би од Войска купел касарню и дал ю на хаснованє.

Важне мац на розуме же ше зоз буджета за отримованє нєхаснованих воєних обєктох видвоює вецей як два милони евра рочнє. И як ше то уж поряднє случує у нашим дружтве – аж и теди кед гражданє траца живот, о даскельо днї то престава буц вистка – розцагує ше зоз одлуками, вияви одвичательних нєясни и чека ше же би ше на тот случай забуло. А чека ше и виберанки, та судьба касарнї, Дружтвеного центру и дружтва вообще, будзе робота дакого другого.

ШВЕДОКМала сом нагоду провадзиц роботу Центру и буц присутна на даєдних схадзкох и порадох, та сом од початку думала же таки самоорґанизовани и ґандийовски способ орґанизованя наївни и

нєотримуюци. Чудовала сом ше же за таку акцию нє глєдана политична, або тайкунска потримовка, бо без огляду на идеї и намири, час и дружтво у хторим жиєме нас уча же без лобираня и озбильней стратеґиї нє мож посцигнуц задумане.

Алє праве тот и анї єден други приступ и орґанизованє могол себе дац за право зробиц за заєднїцу тото цо розпочате и цо ше шицки наздаваме же будзе предлужене. Гражданє глєдали право на цошка цо им припада, медзи иншим, и простор за стретанє, друженє и роботу, алє, насампредз, шлєбоду же би ше вияшнєли як нєопредзелєни, гумани и креативни. Хвильково ше случує реорґанизация у Дружтвеним центру, умрежованє на националним уровню, вєдно зоз Нєзависну културну сцену Сербиї, а наявена заєднїцка робота на ришованю питаня явних просторох.

И праве кед наставал тот текст, Дружтвени центер орґанизовал акцию дзелєня безплатних оброкох у центру Нового Саду тим цо социялно загрожени и шицким котри приду. Наскладани пенєжи, на пияцох позберани донациї у поживи, уварени цепли полудзенок, достати дошлєбодзеня од полициї, а два годзини пред заказану акцию хтошка зоз городскей хижи наволал орґанизаторох и вимагал же би ше склонєли зоз центру, бо сцигую госци на преславу Дня городу, та най нє завадзаю. Акция отримана вшелїяк, алє ше кажде хто тот варош и дружтво чувствує як свойо, ище раз почувствовал спреведнути. А гевти цо на улїчку виходза лєм преславиц спортску побиду, углавним шедзели у цеплих домох и патрели до телевизорох.

MAK 1-2 // 2012

"Грали зме у єдним пасажу з мрамору, дзе акустика була одлична, як у даякей концертней гали, грали зме Баха, а людзе ше у цихосци зазберовали коло нас и точно сом видзел як уживаю"

Петро Голик (1985), музичар зоз Нового Саду, уж 16 роки грає на контрабасу. Закончел музичну Академию у Новим Садзе, як и постдипломски студиї у Минхену, у Нємецкей. Грає у штирох розличних оркестрох и за себе гвари же є шлєбодни уметнїк и же му таки способ живота барз одвитує, бо му то оможлївює путовац и грац дзе пожада и дава му чувство шлєбоди.

Саня & Саня: Кеди ше при тебе родзела любов ґу музики?

Петро Голик: Коло половки дзеведзешатих, кед сом почал ходзиц до новосадскей Матки (РКПД/РКЦ). Теди музични сотруднїк Владимир Сивч формовал дзецински оркестер и похопел сом же ме, окрем шпиваня, прицагує и гранє. А цо ше дотика инструменту, вибрал сом контрабас, бо бул найвекши, та ми прето бул и найинтересантнєйши.

С&С: И ту ши вец похопел же то будзе твойо животне поволанє?

ПГ: Нє такой, бо сом теди мал и други интересованя, як цо то атлетика, ученє анґлийского язика, та ми и гранє було лєм гоби. Аж сом ше и у стреднєй школи нє могол одлучиц же

чи ше будзем занїмац лєм зоз музику у живоце, та сом попри стреднєй музичней школи, паралелно закончовал и ґимназию. Аж при концу стреднєй школи, кед ме професоре зоз музичней школи почали посилац на рижни змаганя, дефинитивно сом ше опредзелєл за музику.

С&С: Освойовал ши даяки награди?

ПГ: На першим змаганю сом освоєл друге место, теди сом бул друга класа стреднєй школи, а о два роки сом уж освоєл и перше место. У єдним периодзе, мал сом свой дуо и участвовал сом на "Костельниковей єшенї" и на рижних других менших манифестацийох и змаганьох дзе зме тиж так були наградзовани.

С&С: После стреднєй школи ши ше уписал на музичну

Ш Л Є Б О Д А П Р Е Й Ґ К О Н Т Р А Б А С У

С А Н Я К О Л Е С А Р И С А Н Я П О Л Д Р У Г И

РА Д И О У М А К - У : Е М И С И Я – " О С ТА Н Ь Ц Е Н А Ш М Е Я Н И " К А Ж Д И Ш Т В А Р Т О К О Д 1 3 Д О 1 4 Г О Д З И Н Р Н С Н А 1 0 0 М Е ҐА Г Е Р Ц О Х Н А РА Д И О Н О В И М С А Д З Е

MAK 1-2 // 2012 14 / 15

Академию у Новим Садзе?

ПГ: Гей, закончел сом шицки штири роки студийох "у року", а потим сом уписал постдипломски студиї у Минхену, у Нємецкей...

С&С: Прецо праве Нємецка?

ПГ: Прето же у Минхену найлєпши школи за контрабас. Мой ментор Любинко Лазич тиж студирал там, а под час студийох ме водзел на рижни семинари и лєтнї школи котри ше отримовали у Минхену, та вец ми було лоґично же там закончим постидпломски студиї.

С&С: Чи ше способ школованя у Нємецкей розликує од нашого?

ПГ: Нє жил сом у Нємецкей под час студийох, бо преподаваня нє були обовязни. Мал сом лєм два предмети, оркестер и контрабас, та ше ученє зводзело на вежбанє, а то сом могол и у Сербиї. Так же сом путовал лєм на испити, а и нє мал сом стипендию, та ми так було финансийно лєгчейше.

С&С: Уж даскельо роки маме це нагоду слухац, як члена руского Националного оркестру. Дзе ище граєш?

ПГ: Анґажовани сом у велїх оркестрох, як цо то Войводянски симфонийни оркестер и ту граєм уж дас шейсц роки.

С&С: То значи же ши там заняти?

ПГ: Нє, то гонорарни оркестер и ми робиме по проєктох. Граєм ище у танґо бенду Белтанґо зоз Беоґраду и у камерним оркестру котри ше вола Камерата Академика. Тот оркестер формовани дас пред 15 роками, и у нїм грали коло 20 найлєпши новосадски музичаре. У медзичаше є загашени.

Музичаре котри були члени того оркестру, то мойо колеґове зоз котрима граєм ище од стреднєй школи, та ше зявела идея же би ше таки камерни оркестер ознова формовало.

С&С: Дзе шицко наступаце з тим оркестром?

ПГ: Окрем у Новим Садзе, и у Беоґрадзе дзе зме наступали зоз виолинистом Стефаном Миленковичом. Наступали зме и у иножемстве, дзе зме мали уж два концерти у Словениї, алє у планє и нови наступи. Но, док будзем знац точно же дзе, явим...

С&С: Спомнул ши и танґо бенд зоз Беоґраду, кеди же сцигуєш и там грац?

ПГ: Слово о бенду Белтанґо. То єдини танґо бенд на цалим Балкану и член того бенду мой ментор, котрого по потреби заменюєм. И то ми барз вельо значи, бо граєм зоз найлєпшима у тей файти музики. З нїма сом тиж вельо путовал. Були зме у Греческей, Мадярскей, Французкей и вшадзи по Балкану...

С&С: Можеме заключиц же живот музичара барз интересантни. Нас интересує же чи ци реґуловани статус занятого?

ПГ: Нє, прето же у Новим Садзе, дзе жиєм, нєт вельо вибору за стаємну роботу, лєм у школи, або у опери, а там уж места пополнєни, та жиєм як шлєбодни уметнїк. Тих дньох ше мам приявиц до Городскей хижи, бо пре нови закон о култури, мам право на статус шлєбодного уметнїка, же би ми ишли здравствене осиґуранє, стаж и пензийне...

С&С: На початку нашей розгварки спомнул ши

же ци кариєра почала у новосадскей Матки. Сотрудзуєш ище з музичарами у РКЦ?

ПГ: Га, гей. Окрем же сотрудзуєме у Националним оркестру, у септембру прешлого року, сом мал єдно красне искуство дзекуюци праве Сивчови. Бул сом грац у Нємецкей як улїчни музичар вєдно з Владимиром Сивчом и колеґиню виолинистку Антонию Барна. Було супер, за мнє то була права авантура, а источасно сом и заробел.

С&С: Можеш нам повесц же яки упечатки на тебе охабел таки способ виводзеня озбильних композицийох?

ПГ: Ми грали у Минхену. Там то робя професионалци, то нє так як у Восточней Европи, же людзе "розцагую" за дробеняву. Сретнул сом велїх моїх колеґох зоз академиї, котри грали аж и на вельким концертним клавиру котри там доцагли. Вони предаваю свойо компакт диски, так же то шицко випатра як режирана програма. То характеристичне за Минхен и людзе уживаю у таких перформансох, бо то вам, у ствари, цалодньово концерти кажди дзень.

С&С: Алє цо ци було, так, найинтересантнєйше з того искуства?

ПГ: Поведзме, кед зме грали у єдним пасажу з мрамору, дзе акустика була одлична, як у даякей концертней гали, грали зме Баха, а людзе ше у цихосци зазберовали коло нас и точно сом видзел як уживаю. Таки способ граня дава ци шлєбоду и опущеносц, нє маш трему, бо нє маш дириґента, робиш кельо сцеш, и граєш з души и за душу.

MAK 1-2 // 2012

Р Е Т Р О Д У Б О Н Ь

М И Р К О Г О Р Н Я К К О Л Е , К О Н Ц Е Р Т Р О К А 2 0 1 1 | Ф О Т О : С Л А В К О Н А Д Ь

Же панкере и рокере проблематични ликове по стоти раз ше указало як нєточне... Думам же на тот концерт будзем ходзиц и постхумно

MAK 1-2 // 2012 16 / 17

Конєчно сом постал двоцифрови рокер. Баяко же сом ше дзешатого децембра телепортовал на новосадски Спенс на свой дзешати, а орґанизатором дванасти "Koncert godine". Бул то свойофайтови ретро до дзеведзешатих рокох зоз "повратнїцкима" бендами на хторих сом роснул, а хтори локалному концерту дали печац и форму яку ма KG тераз. Кед сом бул першираз 1995-ого то було єдине праве рокенрол збуванє у примитивней джунґли воланей Република Сербия. Тераз то уж цалком друга приповедка, дзеци мойо мили, тераз то випатра так:

Перши жертви нєподзековней и розмазаней публики хтора приходзи у штред концерта були нашо госци з Водова фесту, новосадски панкбураше, бенд Zbogom Brus Li. Людзе граю панк у комбинациї з войводянску народну музику и звуча наисце одлично и духовито. Коректно одграли, лєм у публики могло розложиц шатри и поставиц котлїки, тельо людзох було у сали. Чкода (нє пре котлїк, алє пре людзох цо препущели їх наступ).

Беоґрадски Џа или Бу уж двацец роки єден з найквалитетнєйших бендох у реґиону, часто нєправедно занєдзбани. Сабляр и екипа ше врацаю там дзе им место, ознова звуча моцно, цинїчно и щиро. "Živeo Staljin", "Osnovna škola" и други историйни ствари дубонєли з одличного розгласу Студия "Берар". Чкода же клинци окрем писньох "Večna lovišta" и "Ustani i Kreni", дакус нє образованши до їх опусу. И

праве кед зме ше розскакали, ґитаристу Иґора Панича видал його Gibson, пукла му струна. То ше оддлужело док нє заменєл ґитару, зоз досц подлєйшу, и наступ якошик на мускули докончени. Висша сила, нажаль. Потрудзим ше вам пошвидко подаровац интервю зоз тим одличним бендом, потамадз слухайце їх опус.

Розчарованє вечара були домашнї Love hunters. Нашвидко склєпани бенд, хтори музично далєко слабши од ориґиналней постави. Бляди наступ нє вицагли, анї даскельо полуголи нєвести хтори вистопорчовали свойо атрибути пажерней публики. Патрел сом тот бенд мали милион раз live, познам их приватно, то им наисце нє требало у живоце.

Од бенда Deca loših muzičara сом нє обчековал бог зна цо, нє знал сом же ше реоформели и нє бул сом даяки фан Ивана Єфтовича, нового шпивача. И ґаднє сом ше спревед. DLM звуча лєпше як гоч кеди, гласни, прецизни, а труби и провадзаци вокали лїпаю вас на мур, а шпивач им одлични. "Konji ritma", "Vlade Divac", "Prolećni dan", звуча розорно. Патрел сом Пеперсох уживо, DLM би ше вообще нє заганьбел грац опрез нїх. Опрез DLM сом грал 1991. року (мал сом 16 роки!), так же ми познати їх квалитети. Знїмам шапку, мило ми же су ознова активни. Док сом ше пооглядал, пополнєли ше трибини и балкон. Вау, кельо людзох!

И беоґрадски Eyesburn ше реоформел, и то як! После techno тупеня, Койот позберал

бенд и направели гаос. Алек искусни бубняр, нє знам хто им соло ґитариста, алє зоз звучнїкох виходзел вулкан, опасни бавяч. Нє виоставало реґеа и растафариянства, як з бини, так и у публики (бил до носа илеґални индийски дим), алє у основи то бул здрави hard core. Публика адекватно попровадзела наступ, чули зме и нову писню котра одлична. Eyesburn рихта нови албум, и нарок су там дзе им и место. Горе.

Ritam nereda домашнї бенд з громаду публики, хтори live вше звучи моцно. З таким граньом, лєм на анґлийским язику, по моїм думаню, би могли поробиц дацо вецей вонка з реґиону. Одлични наступ, и моя єдина и вична заувага на нїх то єдноличносц. Патриш их раз – патрел ши шицки їх концерти.

Goblini то бенд зоз котрим сом грал пред штернац роками (ище ше у Керестуре бешедує о тим концерту) и знал сом же ме нє знєверя. Но, знєверел ме мой жалудок, та сом перши пар писнї одслухал у дружтве тоалет папера и погара пива, шедзаци у монтажним WC. Шпивач Ґолуб (так чловекови назвиско) прилєцел з Непалу, бенд звучал як кед би нїґда анї нє преставал робиц. Фантастични наступ далєко найлєпши того вечара за єден поверх понад шицких. Гоч грали старши, гоч новши писнї, курело ше на шицки боки. Безпрекорно прецизни, гласни, вокали и ґитари перфектни, живи огень. Публика ошалєла, вони єдини бенд хтори вишол на бис. Вишли, направели русвай и пошли. Кажда Вам чесц, царове.

MAK 1-2 // 2012

Partibrejkers то бенд хтори нє зарезує єден посто остаток швета, вони праша свой рокенрол и робя то фантастично добре. Там сом уж мушел пойсц напредок, а там сом "заробел" белави ноги, локци у покруткох и єдну добру з главу по стред носа у шутки. Антон єден з найлєпших ґитаристох на тих просторох, а шпивач Цане то Цане, фанове знаю чом. Цали пререз кариєри того ґениялного

челєднїкох зоз обезпеченя концерта и полициї (нїхто нє зна нїч "так ми наказане") и обща змотаносц истих, хтори як мнє, так и колеґом успишно закомпликовали роботу. Далєй, предраги напой (штири dl пива = 150 РСД або 1,5 €, а вода 100 РСД або 1 €). Ту и нїби забрана куреня и бранє запальовачох на уходзе до гали, а до WC чежше войсц як до Сиверней Кореї. Добра ствар, то инсталованє

квартелю досцигнуц "роботну температуру" пред концертом.

През бешеду зоз Бобом Шкрбичом, чловеком з орґанизациї концерта, дознал сом же було предате вецей як седем тисячи уходнїци, цо значи же було вельо вецей людзох, и по моїм думаню, нїґда младшей популациї. Же панкере и рокере проблематични ликове по стоти

бенда, весела и розшпивана публика и єдна цицката риба у публики (2-3 писнї публика булєла на ню, а нє на бину). Могли бизме ше так сходзиц и частейше. Брейкерси як и Горняк Мирко – цо су старши, то су лєпши, хе-хе...

Поправдзе, на концу сом реп ґрупу Sunshine патрел даяки дзешец минути, нє прето же их нє любим, алє сом бул вистати як пес, а и сала ше з добрей часци випражнєла. Озда ше Беоґрадянє нє гнїваю на мнє...

На концу, подли ствари у шицким тим то ароґанция

малей бини за менши бенди, так же медзи наступами headline бендох могло патриц ище живи наступи. Добре же ше у гали могло купиц и сендвичи (глад нє ма цену од 150 РСД, або 1,5 €).

Одход на таки концерти нє тунї, алє сом особнє векшином ришовал ствари, ниа, так: як худобни рокер, идзем на гайзибану (туньше, мож куриц, пиц и бегац по ср..ох), пиво ше купує пред дутяном нє у кафичох, а наєсц ше мож и у пекари. Кед маце френдох у Новим Садзе (цо при Руснацох нє ридкосц) можеце и у

раз ше указало як нєточне, нє слухайце идиотох цо патра ТВ Пинк. Зоз френдом зме констатовали же концерт бул супер, док сом з двома литрами пива, жимним буреком з кромплями и йоґуртом пешачел през новосадску ноц ґу цеплей посцелї. Думам же на тот концерт будзем ходзиц и постхумно. Видзиме ше нарок.

MAK 1-2 // 2012 18 / 19

У шицких редакцийох медийох по руски стаємно и дочасово робя коло 60 особи, а рочнє през тоти редакциї прейдзе два раз вецей гонорарцох – коло 140, углавним новинарох

У прешлих двох часцох закончели зме анализу о роботних местох и перспективох роботи у обласци образованя по руски. З оглядом же, попри образованя, сектор медийох ма найвецей роботни места дзе Руснаци можу робиц на мацеринским язику, у тим чишлє будземе анализовац праве тото подруче. Виглєдованє окончене и одноши ше на период од 1. юлия по 1. октобер 2011. року и у нїм нє облапени глашнїки здруженьох гражданох Союзу Руснацох Українцох "Глас Союзу" и Рускей матки "Руснак".

НВУ "Руске слово" – Нови СадНовинско-видавательна установа "Руске слово", попри тижньових истомених новинох, видава кнїжки и

специялизовани виданя – "Заградку", "МАК", "Шветлосц" и "Руски християнски календар". Шедзиско установи у Новим Садзе, медзитим, ма дописовательох и гонорарних сотруднїкох и у даєдних местох дзе жию Руснаци. НВУ "Руске слово" иснує од 1945. року, а од 2005. року сновательни права зоз АП Войводини пренєшени на Национални совит Руснацох, цо значи же вибера найвисше руководство. Транформация власносци цалком нє ришена, а финансує ше зоз буджета АП Войводини. НВУ "Руске слово" ма вкупно 29 занятих, од того 25 стаємно, а 4 дочасово. Векшина, аж 22, ма закончени факултет, висшу школу маю 2 и штредню 4 роботнїки. Число гонорарних сотруднїкох варира, а 2010. року их було 128. Просекова старосц редакциї коло 45 роки, а по 2015. рок право на пензию годни здобуц 3 роботнїки.

Од 2005. року до "Руского слова" прияти 11 роботнїки од котрих векшина без конкурса (4 по

конкурсу и 7 без конкурса). Кед розписую конкурс, оглашку обявюю у новинох "Руске слово". Просекова нето вредносц плаци виноши коло 41.200 динари.

РТВ – Нови СадПрограма на руским язику радио Нового СадуРадио Нови Сад иснує од 1949. року, а теди почало и емитованє програми на руским язику. Руска редакция дзелї трецу фреквенцию зоз другима редакциями националних меншинох (мадярска и сербска редакция емитую свойо програми на окремних фреквенцийох). Прето вони маю огранїчени час емитованя – 6,5 годзини дньово.

У радию заняти 15 особи, од того 12 стаємно и 3 дочасово. И ту векшина занятих, 10, ма закончени факултет, док по 1 особа роби зоз висшу, односно штредню школу. Радио ма 7 гонорарних сотруднїкох, од чого 2 на програми и 5 дописовательох з рижних местох. У редакциї преценюю же до 2015. року право на

Р О Б О Т А У Д О М Е Н У Р У С К Е Й К У Л Т У Р И ( 3 ) :ИНФОРМОВАНЄ

В И Г Л Є Д О В А Ц К И Т И М Ч А С О П И С А М А К :М А Я З А З У Л Я К , С Е Н К А Н А Д Ь , Ц Е Ц И Л И Я Н А Д Ь И Б О Р И С В А Р Ґ А

MAK 1-2 // 2012

пензию годна здобуц 1 особа. Од 2005. року прияти 3 нови роботнїки, алє шицки лєм на одредзени час. У радию гваря же роботнїкох нє примаю прейґ конкурса. Заш лєм, остатнї особи прияти на одредзени час прейґ окремней програми Националней служби за занятосц, РТВ и Влади АП Войводини. Просекова старосц редакциї коло 45 роки, а просекова нето вредносц плаци виноши коло 38.000 динари. Интересантни податок, же од 1988. року до редакциї програми на руским

язику радия Нового Саду нїхто

нє бул прияти до стаємного роботного одношеня. Теди руска редакция була вецей як три раз векша и чишлєла 38 стаємно занятих, а емитовала дупло менєй часу програми – лєм 3 годзини дньово.

РТВ – Нови СадПрограма на руским язикуРадио телевизия Войводини

иснує од 1975. року, а шедзиско єй у Новим Садзе. Руснаци емитую свою програму кажди дзень на РТВ 2. Руска редакция ма 14 роботнїкох, од чого 12 стаємно и 2 дочасово занятих роботнїкох. Од того, 12 роботнїки маю закончени факултет, а 2 штредню школу. Тиж так, руска редакция телевизиї ма и 2 гонорарних сотруднїкох. Просекова старосц занятих коло 47 роки. Од 2005. року прияти 2 нови роботнїки и то на одредзени час, а до 2015. року право на пензию

годни здобуц 2

роботнїки. Роботнїкох примаю прейґ

конкурса, а оглашку обявюю у дньовей преси. Просекова нето вредносц плаци коло 38.000 динари.

Локални медиї – програма по рускиРуснаци маю свой медийни простор и у локалних медийох у даєдних местох дзе жию, односно Кули, Вербасу, Шиду и Бачкей Тополї. У рамикох Информативно пропаґандного центру "Кула" єст програма на руским язику, як и рубрика

по руски у новинох "Кулска комуна". У руских редакцийох ИПЦ "Кула" стаємно занята 1 особа и маю 1 гонорарного сотруднїка. Просекова нето вредносц плаци у рускей редакциї ИПЦ "Кула" виноши коло 30.000 динари.

Руснаци и у Вербаше маю свойо редакциї у Явним подприємстве за информованє "Вербас", котри облапя радио "Вербас" и ТВ "Бачка". На радию каждодньово емитую програму и по руски, док на телевизиї два раз мешачно. Ту тиж стаємно занята 1 особа. Просекова нето вредносц плаци у вербаских руских редакцийох коло 34.000 динари. У тих двох информативних подприємствох од 2005. року нє прияти нїхто, а до 2015. року тиж нїхто нє здобудзе право на одход до пензиї.

На радийох у Шиду и у Бачкей Тополї тиж єст програма на руским язику. Медзитим, ту роби по 1 гонорарни сотруднїк.

Нє рахуюци интернет сайти, у Войводини иснує и "Интернет радио Руски Керестур", котри реґистровани у рамикох здруженя гражданох. Як зме дознали у тей орґанизациї, у "Интернет радию Руски Керестур" стаємно занята 1 особа, котра ма просекову нето плацу коло 20.000 дин. Керестурски Интернет радио ма 2 гонорарних сотруднїкох.Предлужи ше...

20 / 21

У юнию 2012. року МАК преслави 40. рочнїцу од першого числа, котре вишло 1972. року. Нова концепция часописа МАК створена 2005. року и потераз обявени 39 числа и 34 мултимедиялни додатки (кнїжки, компакт диски и аксесоари).

У новей концепциї, мултимедиялносц постала защитни знак часописа МАК. У часопису, у трох предлуженьох, вам представиме досяги штирох мултимедиялних едицийох, котри ше розвили за шейсц роки, а то: музична MAKCD, литературна MAKoff, видео MAKDVD и визуална ARToff.

Литература MAKoffУ марцу 2006. року була створена друга едиция

часописа МАК – кнїжкох. Потераз у тей едициї вишли дванац виданя уметнїцкей литератури, у котрих доминую литературни компилациї котри обявели твори коло 40 младих авторох. Едиция младежскей литератури настала пре иґнорованє младежского литературного вислову у рускей националней заєднїци скоро петнац роки (1991–2006), а наставанє єдней такей алтернативней едициї виволало процивенє етаблованей рускей интелектуалней елити и отворело оштру явну полемику на бокох виданьох НВУ "Руске слово" (Гарди-Ковачевич, МАК 05/2006; Дула/Сопка/Тамаш/Винаї/Джуня/Варґа, МАК 06/2010, 01/2011, 02/2011; Варґа, Шветлосц 01/2011; Болхорвес, Варґа/Шанта, Руске

слово 02.02.2007/09.02.2007/16.02.2007). Представительом конзервативней струї лєм цо ше нє удало загашиц литературну едицию MAKoff, алє медзинародна награда за литературу "Александар Духнович", котру 2007. достала перша кнїжка у МАКовей едициї "Триолоґия", дала одредзени леґитимитет и оправданє за иснованьом алтернативней младежскей литературней едициї. Резултат пейцрочного иснованя литературней едициї то наставанє "Антолоґиї литератури ґенерациї 1990–2010: Дзеци з урбаного гумна", автора академика Юлияна Тамаша, у котрей заступени 33 авторе.

МАК – МУЛТИМЕДИЯЛНА ИНСТИТУЦИЯ(2): ЕДИЦИЯ ЛИТЕРАТУРА И КНЇЖКИ

Ґ у 4 0 . р о ч н ї ц и о д в и х о д з е н я ч а с о п и с а М А К

MAK

01–12

MAK 1-2 // 2012

OFF

MAK 1-2 // 2012

MAKoff 01: МАК02/2006"Триолоґия" – кнїжка поезийох трох авторох: Славко Винаї, Наталия Рибович и Иван Медєши. Уметнїца Наталия Рибович заступена зоз ґрафичну поезию. Кнїжка вяри 2007. року на Шветовим конґресу Руснацох у Букурешту достала медзинародну награду за литературу "Александар Духнович", котру додзелює фондация Штефана Чепи зоз Торонта (статуетку Златни медведз и 1000 долари автором). Рецензенти кнїжки: Дюра Гарди и Наталия Канюх.

MAKoff 07: МАК03/2009"Дебитатнти" – компилация дебитантскей поезиї осем наймладших авторох часописа МАК: Иван Киш, Ваня Дудаш, Виктор Сакач, Николина Бабич, Роберт Загорянски, Виктор Сакач, Цецилия Надь и Мирко Пап Мунґос. Рецензентки: Олена Планчак – Сакач и Каролина Джуджар (Папуґа).

MAKoff 02: МАК05/2006"9риби" – кнїжка-компилация поезийох дзевец авторкох: Лариса Оноди Парвати, Златка Чизмар, Наташа Регак, Тамара Хрин, Ася Папуґа, Каролина Джуджар (Папуґа), Даниела Тамаш, Саня Полдруги и Таня Бодянец (Колбас). Рецензенти кнїжки: Мирон Канюх (Михеон Хун Кан), Ирина Гарди – Ковачевич и Мирон Джуня (астролоґийни аспект).

MAKoff 03: МАК06/2006"Обецана жем" – зборнїк есейох и литературних творох на тему обецаней жеми, у котрим заступени авторе: Ваня Дула, Иван Медєши, Любомир Папуґа, Мирко Горняк Коле, Синиша Сопка, и Лена Карлаварис. Пре бирократски почежкосци, кнїжка нє ма статус, лєм форму официєлного виданя (ISBN), алє часопису МАК06/2006. Редактор, односно рецензент виданя: Борис Варґа.

MAKoff 04: МАК05/2007Иван Медєши: "Хтошка од мнє двох нєнормални". Кнїжка прози у штирох приповедкох. Перша кнїжка поєдинєчного автора у едициї MAKoff. Рецензент кнїжки: академик Юлиян Тамаш.

MAKoff 05: МАК03/2008Мирко Горняк Коле: "Хто остатнї чачи". Кнїжка побунєней поезиї, вироятно найколоритнєйшей особи руско-керестурского рокенрола – Колея. Рецензент и ушорйовач: Иван Медєши.

MAKoff 06: МАК05/2008Наташа Регак: "Ошмихи/Osmesi". Двоязична руско-сербска кнїжка поезиї. Рецензенти кнїжки: Владимир Бесерминї и Стоян Симич Крпица.

MAK 1-2 // 2012 22 / 23

Шицки виданя буду доступни и на сайту: www.makmagazine.rsУ шлїдуюцим чишлє представяме едицию визуелних публикацийох – ARToff

MAKoff 08: МАК06/2009"Frame" – компилация поезї 11 авторох, котри после длугорочного писаня нє мали официйне виданє: Мирон Джуня, Сашо Медєши, Синиша Сопка, Мирослав Задрепко, Златко Грубеня Треньо, Ваня Дула, Владимир Еделински Миколка, Татяна Колесар, Марко Маркович, Сашо Палєнкаш и Анамария Регак. Кнїжка увод до правеня Антолоґиї. Вибрал и ушорел: Ваня Дула. Рецензенти: Владимир Кочиш, Мирослав Кевежди и Лариса Оноди Парвати.

MAKoff 09: МАК04/2010Сашо Палєнкаш: "Пред нами". Мини-роман традицийней фантастики у кратких приповедкох. Роман мож пречитац на Фейсбуку (профил: Кнїжка "ПРЕД НАМИ"). Фотоґрафиї: Марияна Павлович. Рецензенти кнїжки: мр Валентина Чизмар и Ваня Дула.

MAKoff 10: МАК05/2010Академик Юлиян Тамаш (вибор, увод, коментари): "Антолоґия литератури ґенерациї 1990–2010: Дзеци з урбаного гумна". У нєй заступени 33 авторе, котри творели, углавним, у периодзе после Тамашовей Антолоґиї "Ошлєпени соловей": Весна Папуґа Берец, Мирон Джуня, Сашо Медєши Ґанс, Михайло Гайдук, Лариса Оноди Парвати, Даниела Тамаш, Синиша Сопка, Мирослав Задрепко, Борис Варґа, Мирко Горняк Коле, Олеґ Колбас Колби, Славко Винаї, Каролина Папуґа, Златко Грубеня Треньо, Сашо Кетелеш, Владимир Еделински Миколка, Ваня Дула, Татяна Колесар, Таня Бодянец Колбас, Сашо Палєнкаш, Серґей Жирош, Марко Маркович, Валентина Чизмар, Анамария Регак, Иван Медєши Шукс, Михайло Сабадош, Наташа Регак, Ася Папуґа, Тамара Хрин, Златка Чизмар, Любомир Папуґа, Иван Киш и Ваня Дудаш. Рецензенти и редакторе: Борис Варґа и Ваня Дула.

MAKoff 11: МАК01/2011Мирослав Задрепко: "Нєнормалне/Ludilo". Двоязична руско-сербска кнїжка поезиї. Рукопис з дзеведзешатих рокох. Рецензент: академик Юлиян Тамаш.

MAKoff 12: МАК04/2012Иван Медєши: "Шпацири по сподку дунца". Перши сучасни роман на модерним руским язику. Контроверзни роман, котри вишол у сотруднїцтве часописа МАК зоз Студентским културним центром Нови Сад, котри главни видаватель романа. Видаватель: Йован Ґверо. Редактор виданя: Борис Варґа. Рецензент кнїжки: Винаї Славко.

MAK 3-4/2012К О Н Є Ц є д н о г о Ш В Е Т А