maden hukuku-ders notlari

107
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAD 411 MADEN HUKUKU VE ÇEVRE DERS NOTLARI Mehmet TOMBUL Maden Yük Müh. –Hukukçu 1

Upload: chilledeskimo

Post on 26-Jun-2015

2.522 views

Category:

Documents


44 download

TRANSCRIPT

Page 1: Maden Hukuku-Ders Notlari

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

MAD 411 MADEN HUKUKU VE ÇEVRE

DERS NOTLARI

Mehmet TOMBULMaden Yük Müh. –Hukukçu

1

Page 2: Maden Hukuku-Ders Notlari

1. TÜRKİYE MADENCİLİĞİNDE HUKUKİ DÜZENLEMELERİN TARİHÇESİ

Osmanlı İmparatorluğu döneminde ilk yasal düzenleme 1858 yılında çıkarılan Arazi Kanunu’dur., 1906 yılına kadar bu kanun yürülükte kalmış, 1906 yılında Maden Nizamnamesi yürürlüğe girmiştir

Ayrıca 1901 yılında yürürlüğe giren Taş Ocakları Nizamnameside uygulamalarda yer almıştır.

1954 yılında 6309 Sayılı Maden Kanunu yürürlüğe girmiştir. Bu Yasa ile yabancı

şirketlerin madencilik alanında ruhsat alarak faaliyette bulunması sağlanmıştır.

14.10.1978 tarih ve 16431 sayılı Resmi Gazete'de Devletçe İşletilecek Madenler Hakkındaki 2172 Sayılı Yasa yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu hukuki düzenleme ile "Belirli bölgelerde belirli cins madenlerin Devletçe aranmasına ve işletilmesine, bu madenler ile ilgili olarak daha önce gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine verilmiş arama ruhsatnameleri ve işletme haklarının geri alınmasına karar vermeye Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır" .

13.06.1983 tarih ve 18076 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren

2840 Sayılı Yasa ile Bor Tuzları, Trona ve Asfaltit madenleri ile Nükleer Enerji Hammaddelerinin İşletilmesi, Linyit ve Demir Sahalarının bazılarının iadesi kabul edilmiştir. Bu Yasa ile 1978 yılında Devletin hüküm ve tasarrufuna geçen sahaların bir kısmı eski sahiplerine iade edilmiştir.

15.06.1985 tarihinde 3213 Sayılı Maden Kanunu yürürlüğe girmiştir.

12.06.1987 tarihinde 3382 sayılı yasa ile Maden Kanununun 2. maddesinde değişiklik yapılmıştır.

16.02.1994 tarihinde Bor Tuzları, Trona ve Asfaltit MadenIeri ile Nükleer Enerji Hammaddelerinin İşletilmesini, Linyit ve Demir Sahalarının Bazılarının İadesini Düzenleyen Kanunun bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair 3971 sayılı Yasa yürürlüğe girmiştir.

3971 sayılı Yasa ile 2840 sayılı yasanın ikinci maddesi değiştirilerek" Bor tuzları, uranyum ve toryum madenIerinin aranması ve işletilmesi Devlet eliyle yapılır" hükmü getirilmiş, trona ve asfaltit madenIerinin özel sektör tarafından aranması ve işletilmesine imkan sağlanmıştır.

05.06.2004 tarihinde 5177 sayılı yasa yayımlanarak yürülüğe girmiştir. 5177 sayılı Kanun, 15.06.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3213 sayılı Maden Kanunun bazı maddelerini yürürlükten kaldırmış, bazı maddelerini değiştirmiştir.

1

Page 3: Maden Hukuku-Ders Notlari

03.02.2005 tarihinde 25716 sayı ile 5177 sayılı kanunla değiştirilen 3213 sayılı MADEN KANUNU UYGULAMA YÖNETMELIĞI, I (a) grubu madenler ile ilgili Yönetmelikle birlikte resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

2. ANAYASA'DA MADENCİLİKLE İLGİLİ HÜKÜM

Anayasımızda "Tabii servetler ve kaynaklar devletin hüküm, ve tasarrufu altındadır. Bunların aranması ve işletilmesi hakkı devlete aittir. Devlet bu hakkını gerçek ve tüzel kişilere devredebilir. Hangi tabii servet ve kaynağın arama ve işletilmesinin devletin gerçek ve tüzel kişilerle ortak olarak veya doğrudan gerçek ve tüzel kişiler eliyle yapılması. kanunun açık iznine bağlıdır. Bu durumda gerçek ve tüzel kişilerin uyması gereken şartlar ve Devletçe yapılacak gözetim, denetim, usul ve esasları ve müeyyideler kanunda gösterilir." hükmü yer almaktadır.

Anayasanın yukarıdaki açık hükmüne göre tabii kaynaklar bulunduğu arz'ın mülkiyetine tabi değildir. Devlet, bu tasarrufu kamu iktisadi kuruluşlarına veya gerçek ve tüzel kişilere belli süreler için devredebilir.

5177 sayılı kanunun 4. maddesinde de Madenler Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup arzın mülkiyetine tabi değillerdir hükmü yer almıştır.

3. MADEN KANUNU UYGULAMALARI

Ülkemizdeki madencilik ile ilgili faaliyetler 05.06.2004 tarihine kadar, 15.06.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3213 Sayılı Maden Kanunu ve 22.08.1985 gün ve 18850 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Maden Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ile yürütülmüş, 5177 sayılı yasa ile getirilen yeni düzenlemeler kapsamında da 03.02.2005 tarihinde 25716 sayı ile resmi gazetede yayımlanan MADEN KANUNU UYGULAMA YÖNETMELIĞI ( I (a) grubu madenler için olan dahil) çerçevesinde faaliyetler sürüdürülmektedir.

4. 5177 SAYILI MADEN KANUNU

4.1. 3213 sayılı Kanunda “Maden” Tanımı

Tabiatta element (basit), bileşik (mürekkep) veya karışım (mahlut) halde bulunan maddeler bu Kanuna göre maden sayılır

4.2. 5177 sayılı Kanunda “Maden” Tanımı

Yer kabuğunda ve su kaynaklarında tabii olarak bulunan,ekonomik ve ticari değeri olan, petrol, doğalgaz, jeotermal ve su kaynakları dışında kalan her türlü madde bu Kanuna göre madendir

4.3. 5177 sayılı Kanunda yer alan bazı önemli tanımlar

Takaddüm hakkı: Maden hakkı için ilk müracaat edene tanınan öncelik Ruhsat hukuku:Ruhsat sahiplerinin ruhsattan doğan hak ve yükümlülükleri.

2

Page 4: Maden Hukuku-Ders Notlari

Buluculuk:Herhangi bir ruhsat döneminde bir maden zuhurunun ortaya çıkarılması.

Maden sicili:Tüm madencilik faaliyetleri ile ilgili bilgilerin kaydedildiği yer. Taksir: Tüm madencilik faaliyetleri ile ilgili bilgilerin kaydedildiği yer. Münfesih:Hakların hiçbir bildirime gerek kalmaksızın otomatik olarak fesh

olması Kantar fişi:Cevher nakillerinde cevherin ağırlığını gösterir tartı makbuzu Sevk fişi: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değişik 240 ıncı

maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan taşıma irsaliyelerindeki bilgileri İhtiva eden beyan niteliğinde belge.

4.4. Ruhsat Grupları, Alanları ve Süreleri

5177 sayılı yasa ile ruhsatlar beş gruba, altı farklı alan büyüklüğüne ve iki temel süreye ayrılmıştır.

RUHSAT GRUBU RUHSAT SÜRESİ RUHSAT ALANI

I. grup maden ruhsatları

a grubu* 5 yıl 10 hektar

b grubu* 10 yıl 50 hektar

II. grup maden ruhsatları Arama:3İşletme:10 yıl

100 hektar

III. grup maden ruhsatları Arama:3İşletme:10 yıl

500 hektar

IV. grup maden ruhsatları Arama:3+2İşletme:10 yıl

2000 hektar

V. grup maden ruhsatları Arama:3İşletme:5 yıl

1000 hektar

* Doğrudan işletme ruhsatına bağlanır.

Bu kanuna göre aynı grup ruhsatlar birbiri üzerine verilemez. Ayrı grup ruhsatlar ise üst üste verilebilir.

Aynı veya ayrı grup maden ruhsatlarının işletme izin alanlarının üst üste talep edilmesi durumunda, Genel Müdürlükçe projeler üzerinde ve/veya yerinde inceleme yapılır . Kazanılmış haklar korunmak kaydı ile kaynak kaybına neden olmayacak, maden işletmeciliğini ve işletme güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde, ayrı ayrı çalışma imkanı bulunduğunun tespiti halinde ayrı gruplarda işletme izinleri verilebilir. Bu mümkün değilse öncelik hakkı esas alınarak faaliyete izin verilir.

Birlikte işletilmesi zorunlu olan madenler bir proje kapsamında işletilir.

Ancak, 2000 hektardan daha az olan maden ruhsatı işletme izin alanları ile 100 hektardan daha az olan mermer ruhsatı işletme izin alanları üzerine I (b) Grubu işletme izni verilmeyeceği gibi I (b) Grubu maden işletme izni üzerine de IV. Grup veya II. Grup işletme izni verilmez. Bununla birlikte, farklı gruptaki işletme ruhsatlarının aynı kişiye ait

3

Page 5: Maden Hukuku-Ders Notlari

olması veya talep sahiplerinin aralarında mutabakat sağladıklarını belgelemeleri halinde üst üste işletme izni verilir.

I. Grup madenlera) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve

çakıl, %80’nin altında SiO2 içeren kum, ariyet malzemesi (dolgu malzemesi olarak kullanılan çakıl, kum, silt ve mil içeren malzeme) ve SiO2 oranına bakılmaksızın denizlerdeki kum ve çakıllar I (a) Grubu madenlerdir.

b) Tuğla-kiremit kili, Çimento kili, Marn, Puzolanik kayaç (Tras) ile çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlar ile;

%25’den az Al2O3 içeren killer,%50’den az montmorillonit minerali içeren kayaçlar,%50’den az illit minerali içeren kayaçlar, %50’den az zeolit minerali içeren kayaçlar,Na2O ve K2O toplamı %5’ den az olan kayaçlar I (b) Grubu madenleridir.

II. Grup madenlerMermer, Dekoratif taşlar, Traverten, Kalker, Dolomit, Kalsit, Granit, Siyenit,

Andezit, Bazalt ve benzeri taşlardır.

III. Grup madenlerDeniz, göl, kaynak suyundan elde edilen eriyik halde bulunan tuzlar,

karbondioksit (CO2) gazı (jeotermal kaynaklar, doğal gaz ve petrollü alanların dışında bulunan) ile IV. Grup madenleri içeren ve bu madenlerin elde edilmesinde kullanılan gaz ve sular III. Grup madenlerdir.

IV. Grup madenlerKanunda isim olarak sayılmış;a) Endüstriyel hammaddeler,b) Enerji hammaddeleri, c) Metalik madenler

V. Grup madenler Kıymetli ve yarı kıymetli minerallerdir.

4.5. Ruhsat Safhaları

5177 sayılı yasada ARAMA ve IŞLETME ruhsat safhası olmak üzere sadece iki ruhsat safhası vardır. Ön İşletme ruhsat safhası kaldırılmıştır. İşletme ruhsat süreleri 60 yıla kadar uzatılabilecektir. Bu sürelerin aşılması halinde Bakanlar Kurulu kararı ile uygulama yapılacaktır.

4.6. Maden Hakkı

4

Page 6: Maden Hukuku-Ders Notlari

Medeni hakları kullanmaya ehil T.C. vatandaşları, madencilik yapabileceği statüsünde yazılı Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliği haiz şirketler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idareleri gerçek veya tüzel tek kişi olarak maden hakkından yararlanabilir.

Devlet Memurları ile İl ve ilçe özel idarelerinde çalışan yevmiyeli ve sözleşmeli personel, Maden Hakkından yararlanamaz.

Maden arama veya işletme ruhsat hakkına sahip iken memur olarak çalışmaya başlayan veya görev alan kişiler memuriyete geçişlerinden itibaren 6 ay içinde bu haklarını devretmeye mecburdur.

4.7. Ruhsat Müracaatları

I (a) Grubu madenler için işletme ruhsatı almak için il özel idarelerine müracaat edilir. I (a) Grubu madenler, il özel idaresince ihale yolu ile ruhsatlandırılır. İhaleler il özel idaresinin tabi olduğu mevzuata göre yapılır.

I b, II.,III.ve IV. Grup Maden ile V. grup arama sertifikası almak için Maden İşleri Genel Müdürlüğüne müracaat edilir. Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlarda öncelik hakkı esastır. Yapılan müracaatlar, müracaat numarası, gün, saat ve dakika esas alınarak değerlendirilir. Müracaata esas olan bilgileri içeren belge müracaat sahibine verilir.

4.7.1. I (a) Grubu madenler için işletme ruhsat müracaatları

İl Özel İdaresince İhale edilerek ruhsatlandırılacak I (a) Grubu maden alanları, Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak belirlenir. Bu tür alanların yerinde tetkiki, il özel idaresince ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yetkililerinden oluşturulan bir heyetçe yapılır. Tetkik sonucu yazılı görüşler, otuz gün içinde il özel idaresine bildirir. Bu süre içinde görüş bildirilmemesi olumlu görüş olarak değerlendirilir.

Yapılan incelemelerde ruhsat verilmesi uygun görülen alanlar belirlenerek ihale edilir. İhale edilecek alanlar 1/25000 ölçekli dört paftayı ve köşe noktalarının sayısı otuzu geçemez. Denizlerde kum üretimi için ruhsat verilecek alanlar belirlenirken bu alanların etrafında 100 metre genişliğinde bir kuşak bırakılır.

Kendi mülkü içinde I (a) Grubu maden ruhsatı almak isteyen gerçek veya tüzel

kişiler, il özel idaresine ilk müracaat harcı ile müracaat ederek ruhsat talebinde bulunabilirler. İl özel idaresince MİGEM’in uygun görüşü alındıktan sonar bu alanın ilgili Kamu Kurum ve kuruluşlarının yetkililerince mahallinde tetkikine mütakip 30 gün içerisinde kurumlar görüşlerini bildirirler ve uygun görülen alanlara ihale edilmeden ruhsat verilir. Özel mülkiyet içerisindeki alana, mülk sahibinin izni olsa dahi üçüncü kişilere ruhsat verilmez.

4.7.1.1. I (a ) Grubu Maden İşletme Ruhsatının Verilmesi ve İzinlerin Alınması

İhale sonrası, ihalede teklif edilen bedelin yatırılması veya özel mülkiyetindeki alan içinde de talebin uygun bulunmasını takiben işletme ruhsatı talep harcı, yıllık işletme ruhsat harcı ile ruhsat teminatı en geç on beş gün içerisinde yatırılarak, Ek Form-1’e uygun hazırlanmış taahhütname ile birlikte, bir ay içerisinde de Ek Form-2’ye uygun

5

Page 7: Maden Hukuku-Ders Notlari

olarak hazırlanmış işletme projesinin valiliğe verilmesine müteakiben beş yıl süreli işletme ruhsatı verilir. Alınmış izinler ruhsata işlenir.

Gerekli izinlerin alınmasını takiben en geç bir yıl içinde işletme faaliyetine başlanması zorunludur.

Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla

projesine uygun olarak üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irat kaydedilerek iptal edilir.

4.7.1.2. I (a) Grubu Ruhsatların İşletme Süresinin Uzatılması

Ruhsat süresinin bitiminden önce talep harcı ve yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulması, sahada projesine uygun üretim yapılmış, maden rezervinin yeterli ve verimli bir şekilde işletilmesi için gerekli yatırımların ve tesislerin inşa edilmiş olması ve temdit projesinin uygun bulunması durumunda ruhsat süresi uzatılabilir. Toplam ruhsat süresi altmış yılı geçemez. Altmış yıldan sonraki sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.

4.7.1.3. I(a) Grubu Ruhsatların İşletme Faaliyet Belgelerinin Hazırlanması

Her yıl Nisan ayı sonuna kadar; Kanunun 29 uncu maddesi gereğince Ek Form-4’deki işletme faaliyet bilgi formu ile Ek Form-5’e uygun olarak hazırladığı satış bilgi formu ruhsat sahibince il özel idaresine verilir.

Ruhsat sahibinin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ruhsat teminatı il

özel idaresi adına irat kaydedilir ve yükümlülük yerine getirilinceye kadar ruhsat alanındaki faaliyet durdurulur.

4.7.1.4. I(a) Grubu Ruhsat Alanlarında Geçici Tatil

I (a) Grubu madenler için sel, taşkın, çökme, heyelan, ulaştırma veya altyapı durumları ve benzeri beklenmeyen değişiklikler olması halinde işletme ruhsat sahalarında bir yıla kadar faaliyetin geçici tatiline il özel idaresince karar verilebilir.

4.7.1.5. I(a) Grubu Ruhsat Alanlarında Üretim ve Sevkiyat

Üretim faaliyetleri teknik nezaretçi gözetimde yapılır. İl özel İdarelerinden alınan Sevk fişleri kullanılarak sevkiyat yapılır.

4.7.2. I(b) Grubu Madenler İçin İşletme Ruhsatı Müracaatı

I (b) Grubu madenlere ilk müracaat harcı yatırılıp Ek Form 1’de örneği verilen dilekçe ile maden ismi belirtilerek işletme ruhsatı talep edilir. Uygun olan alanlar on beş gün süre ile rezerve edilir. Bu sürede müracaat sahibi, işletme ruhsatı talep harcını ve diğer gerekli belgelerini, bir ay içinde de Ek Form 6’ya uygun olarak hazırladığı işletme projesini Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Aksi taktirde bu alanlar, bu süreleri takip eden ilk iş günü herhangi bir işlem yapılmadan yeni müracaatlara açık hale gelir.

Projenin, yerinde incelenmesi sonucunda uygun bulunan alana, varsa projenin mali ve teknik eksikliklerinin tamamlanmasını takiben işletme ruhsatı ve Kanunun 7 nci maddesi gereği izinlerin alınmasından sonar da işletme izni verilir.

4.7.3. II.,III.ve IV. Grup Ruhsat, V. Grup Arama Ruhsat / Sertifika Müracaatının Esasları

6

Page 8: Maden Hukuku-Ders Notlari

a) Müracaatlar, müracaat edilecek ruhsat grubunun alanlarını geçmeyecek şekilde

yapılır. b) Müracaatlar; 6 derecelik dilim esas alınarak, yirmi noktayı geçmeyecek şekilde,

pafta ön kodu ile birlikte yedi basamaklı koordinatlar ile 1/25000 ölçekli pafta adı yazılarak yapılır. Pafta sayısı dördü geçemez. Talep edilen alanla ilgili en az bir pafta adının doğru belirtilmesi zorunludur.

c) Müracaat edilen alanın koordinatları, saat ibresi dönüş yönünde sağa(y), yukarı(x) olarak verilir.

d) Müracaatlar tek poligon olarak yapılır.Aksi taktirde müracaat geçersiz sayılır. Müracaat harcı iade edilmez.

Hak sağlayan müracaatların ruhsatlandırılması için ilan tarihinden itibaren on beş gün içinde talep sahibinin gerekli belgeleri Genel Müdürlüğe vermesi zorunludur.

Yapılan müracaatın birden fazla alana hak sağlaması durumunda, müracaat sahibinin talebi üzerine her alan için on beş günlük süre içinde ayrı ayrı harç ve teminatın yatırılarak ayrı olarak ruhsatlandırılır. Müracaat sahibinin ruhsatını almak istemediği alanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın on beş günlük süre sonunda yeni müracaatlara açık hale gelir.

4.8. Arama Ruhsatı/Sertifikası Müracaatı Ve Değerlendirilmesi

Ruhsat/sertifika müracaatı, ilk müracaat harcı yatırılarak ve Ek Form 2’deki ilk müracaat Taahhütnamesinide doldurularak, Ek Form 1’de örneği verilmiş dilekçe ile üç nüsha halinde yapılır. Müracaat edilen alan, altındaki mevcut haklar dikkate alınarak değerlendirilir. Sonuçlar, müracaatı takip eden günden başlayarak on beş gün süre ile Genel Müdürlükte ilan edilir. Sonuç ile ilgili olarak müracaat sahibine ayrıca yazılı bir tebligat yapılmaz.

4.9. Ruhsat Teminatları

5177 sayılı yasada ruhsat teminatı, ruhsat harcı ile ilişkilendirilmiş bulunmaktadır. Ruhsat teminatı ruhsat harcından az olamayacak şekilde, ruhsat harcının % 0,3’nün ruhsat alanı ile çarpılmasıyla bulunur.

4.10. Arama Ruhsatı Dönemi

II. Grup, III. Grup, IV. Grup madenler için arama ruhsatı ve V. Grup madenler için arama sertifikası alınmadan arama faaliyetlerinde bulunulamaz.

Arama faaliyet döneminde ruhsat alanlarında;

a) Jeolojik prospeksiyon, b) Topografik ve jeoloji haritaları ile kesit çalışmaları, c) Numune alımı, d) Jeofizik araştırmalar, e) Sondaj, yarma, galeri ve kuyu açma,f) Uzaktan algılama, uydu fotoğrafları

7

Page 9: Maden Hukuku-Ders Notlari

ile değişik yöntem ve teknolojiler kullanılarak aramaya yönelik diğer faaliyetler de yapılabilir.

Arama ruhsat süresi sonunda işletme ruhsatı talep edilebilmesi için arama faaliyetlerinde bulunulması, rezervin görünür hale getirilmesi zorunludur.

4.11. Arama Faaliyet Raporları

Arama ruhsatı/sertifikası sahipleri, ikinci yılın sonuna kadar en az bir adet Ek Form 5’e uygun olarak hazırlanmış arama faaliyet raporu vermek zorundadır.

Arama faaliyet raporları, yapılan arama faaliyetinin niteliğine göre jeoloji mühendisi, maden mühendisi, jeofizik mühendisi veya mühendislerince hazırlanır.

Faaliyet raporları, hazırlayan mühendis veya mühendisler ile ruhsat sahibi veya kanuni vekilince imzalanır.

Arama faaliyet raporunda; yapılmış arama çalışmaları, bu çalışmalardan elde edilen bulgular ve bunların sonuçları yer alır.

Arama faaliyet raporlarının süresinde verilmemesi halinde arama ruhsat teminatı irad kaydedilir. İrada neden olan arama faaliyet raporu istenmez.

Üç yıllık süresi içinde yeterli arama faaliyetlerinde bulunulmayan ruhsatlar iptal edilir.

4.12. IV. Grup Madenler için Arama Ruhsat Süresinin Uzatılması

Ruhsat sahibince sadece IV. grup maden ruhsatları için arama ruhsat süresinin uzatılma talebinde bulunulabilir. Talep edilmesi halinde üçüncü yılın sonuna kadar arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. 4.13. Arama Ruhsatı Döneminde İrsaliye Talebi ve Üretim

Arama ruhsatı döneminde, arama faaliyet raporu ile birlikte müracaat eden ruhsat sahibine, Genel Müdürlükçe görünür rezervin %10’una kadar teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışma ve Pazar araştırmaları yapmak üzere maden üretim ve satış izni ile ürettiği madeni sevk edebilmesi için sevk fişi verilir.

Bu şekilde yapılan üretimlerle ilgili, işletme faaliyet bilgi formunun, satış bilgi formunun ve imalat haritasının, 29 ncu madde gereği Nisan ayı sonuna kadar verilmesi zorunludur. Aksi taktirde teminat irad kaydedilir.

Görünür rezervin %10’undan fazla üretim ve satış yapan ruhsat sahiplerine Kanunun 10 uncu maddesi gereğince gerçek dışı ve yanıltıcı beyanda bulundukları için işlem yapılır.

4.14. II. Grup, III. Grup ve IV. Grup Madenler İçin İşletme Ruhsat Müracaatı

8

Page 10: Maden Hukuku-Ders Notlari

Arama ruhsat süresi sonuna kadar, tespit edilen madenin rezerv bilgilerini de içeren arama faaliyet raporu, faaliyet sonrası işletme alanının çevre ile uyumlu hale getirilmesini de içeren en az bir maden mühendisi tarafından imzalanan Ek Form 6’ya uygun olarak hazırlanmış işletme projesi ve talep harcının eksiksiz ödendiğine dair belge ile müracaatta bulunulması halinde işletme ruhsatı hakkı doğar. İşletme projesinin, ruhsat sahibi veya kanuni vekilince de imzalanması zorunludur.

III. Grup madenlerde, Ek Form 6’ya uygun hazırlanmış projede, üretilmesi

öngörülen madenler için debi, kapasite ve konsantrasyon esas alınır. Bu Grup madenler; havzanın, gölün veya kaynağın rezervuarının, beslenme alanının tabii dengesini bozmayacak şekilde ruhsatlandırılır.

4.15. İşletme Sertifikası

V. Grup madenlerin üretimi işletme sertifikası ile yapılır. Arama sertifikası süresi sonuna kadar yapılan çalışmaları içeren Ek Form 5’deki arama faaliyet raporu ve talep harcının ödendiğine dair belge ile müracaatta bulunulması halinde Ek Form 10’daki işletme sertifikası hakkı doğar. Uygun olan müracaatlara işletme sertifikası verilir. İşletme sertifikası süresi beş yıldır.

Bu grup madenlerin üretimi arazi yüzeyinden toplanarak yapılır. Bu madenlerin işletilmesi için yarma, galeri, ocak açmak gibi faaliyette bulunulmasının gerekmesi durumunda, en az bir maden mühendisi tarafından Ek Form 6’ya uygun olarak işletme projesi hazırlanarak Genel Müdürlükten işletme izni alınması zorunludur.

4.16. Proje Eksikliklerinin Tamamlanması

İşletme ruhsatı/ sertifika talebinin ruhsat sahibi veya kanuni vekili tarafından yapılması zorunludur. Posta ile yapılan işletme ruhsatı talebi ile ilgili müracaatlar kabul edilmez.

İşletme ruhsat alanında yeni işletme izin talepleri, talep harcı yatırılarak yapılır.

Bu madde ile ilgili tüm uyarı ve bildirimler, ruhsat sahibine veya kanuni vekiline bir defada bildirilir.

Proje eksiklikleri müracaat sırasında talep sahibine / vekiline yazılı olarak Ek Form 7’deki Taahhütname ile bildirilir. Eksikliklerin bu bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanması durumunda ruhsat teminatı ruhsat sahibine ikinci bir bildirim yapılmadan iki katına çıkarılır ve üç aylık ek bir süre daha verilir. Bu sürenin sonunda da eksikliklerin tamamlanmaması durumunda talep reddedilir.

4.17. İşletme Faaliyetleri ve İşletme İzinleri Görünür, Muhtemel ve Mümkün rezerv alanına işletme ruhsatı verilir.

Görünür rezerv alanına Kanunun 7 inci maddesi gereği izinlerin alınmasını takiben işletme izni verilir. Bu iznin verildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde ruhsat sahibi madeni işletmeye alarak işletme faaliyetlerine başlamak zorundadır. İşletme projesinde beyan edildiği şekilde üretim yapılması veya üretime yönelik tesis yapılması, madeni işletmeye alma sayılır.

9

Page 11: Maden Hukuku-Ders Notlari

Beklenmeyen haller ve mücbir sebepler dışında süresi içinde işletmeye alınmayan veya projesinde belirtilen yıllık üretim miktarının %10’unun altında üretim yapılan ruhsat sahalarından, çalışılmayan her yıl için, projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır.

4.18. İşletme Faaliyetin Zaruri Neticesinde Farklı Grup Madenlerin Üretilmesi

Bir grup için verilen ruhsat, diğer gruptaki madenler için hak sağlamaz. Ancak ruhsata konu madenin üretilmesi için, işletme faaliyetinin zarurî neticesi olarak çıkarılan diğer grup madenler Genel Müdürlükten izin almak sureti ile değerlendirilebilir. İşletme projesinde belirtilen termin plânına göre belirtilen süre içinde ruhsata konu madenin ekonomik olarak işletilmemesi halinde, üretilmiş olan diğer grup madenlerin satış bedelinin iki katı tutarında idarî para cezası alınarak bu madenlerin üretimi için verilmiş izin iptal edilir.

4.19. Pasa, bakiye yığını ve cürufların muhafazası

Madencilik ve müteakip safhalarındaki faaliyetler sırasında; cevher, metal veya ekonomik değer ihtiva eden, günün şartlarında teknik veya ekonomik değerlendirmesi mümkün olmayan pasa, zenginleştirme bakiye yığını ve cüruflar, çevre kirliliği açısından mahzur teşkil etmiyorsa geçirildikleri son işlemden çıktıkları şekliyle ayrı ayrı muhafaza edilir. Bu bakiye ve pasa yığınlarının miktarları, fizikî özellikleri, usulüne göre alınmış numunelerin analiz raporları ve döküm alanları, faaliyet raporları, plân ve haritalarda gösterilir.

İşletme ruhsatının herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, sahadan üretilmiş madenlerin, pasa, bakiye yığınları ve cürufların, ruhsat sahibince nakledilmesi için bu Kanunda zikredilen mücbir sebepler dışında altı aylık süre verilir. Bu süre içerisinde nakledilmeyen ve ekonomik değeri olan madenler valilik tarafından ihale edilerek satılır. Satıştan sağlanan gelir özel idareye aktarılır. Ekonomik değeri olmayan maddeler için 32 nci madde hükümleri uygulanır.

Birinci fıkraya aykırı hareket edenlerin teminatları irad kaydedilir.

4.20. Yedinci Madde Uygulamaları

Madencilik faaliyetleri bağ, bahçe gibi özel mülk alanlarına 20m. mesafede mülk sahibinin, umumun yararına açık olan bina, ibadethane, hastane, kütüphane, okul vb. tesis ile karayolu, demiryolu gibi benzeri alanlarda 60 m. mesafede Genel Müdürlüğün izninin alınması ile yürütülür.

Yatay olarak hesaplanan bu mesafeler gerek duyulduğunda Genel Müdürlükçe madencilik faaliyetinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yapsı dikkate alınarak artırılabilr.

İzinlerle ilgili hususlar Bakanlar Kurulunca 21.06.2005 tarihinde çıkarılan MADENCİLİK FAALİYETİ İZİNLER YÖNETMELİĞİ kapsamında

10

Page 12: Maden Hukuku-Ders Notlari

değerlendirilmektedir.

4.21. İşletme Ruhsatlarının Taksir Edilmesi

Ruhsat sahipleri, 5177 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce ve sonra verilmiş işletme ruhsat sahaları bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren, mermer ruhsat sahalarında üç yıl,

Maden ruhsat sahalarında ise beş yıl içerisinde sahalarındaki görünür+muhtemel rezerv alanlarını belirleyerek Genel Müdürlüğe bildirmek zorundadır.

Bu süreler sonunda görünür ve muhtemel rezerv alanı olarak belirlenmeyen alanlar taksir edilir.

V. Grup madenler için verilen işletme sertifika alanlarında bu madde hükümleri uygulanmaz.

4.22. İşletme Ruhsatı Süresinin Uzatılması İşletme ruhsat süresinin bitiminden önce talep harcı ile beraber Ek Form 6’ya

uygun yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulması, sahada projesine uygun faaliyette bulunulmuş, maden rezervinin yeterli ve rasyonel bir şekilde işletilmesi için gerekli yatırımların yapılmış ve tesislerin inşa edilmiş olması, projenin uygun bulunması durumunda ruhsat süresi uzatılabilir. Toplam işletme ruhsat süresi altmış yılı geçemez. Altmış yıldan sonraki sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.

4.23. İşletme Sertifikası Süresinin Uzatılması

İşletme sertifikası süresinin bitiminden önce talep harcı ve işletme projesi ile süre uzatımı talebinde bulunulabilir. Yeterli rezervin olması, projenin uygun bulunması ve işletme sertifikası süresince üretim faaliyetinde bulunulmuş olması durumunda sertifika süresi uzatılabilir.

İşletme ruhsat döneminde üretimin arazi yüzeyinden toplanarak yapılması halinde süre uzatımı için işletme projesi yerine arama faaliyet raporu verilmesi yeterlidir.4.24. Ruhsat Alanlarının Birleştirilmesi

Talep harcı ile müracaatta bulunulması halinde aynı kenarda en az iki noktası ortak, aynı grup ve safhadaki ruhsatlar birleştirilebilir. Birleştirme sonucunda ortaya çıkan alan, Kanunda belirtilen alan sınırlamasını geçemez.

Ancak, aynı kişiye ait mücavir işletme ruhsat alanlarında görünür maden rezervinin bir bütünlük teşkil etmesi halinde yeni bir işletme projesi verilerek birleştirme talebinde bulunulabilir. Uygun bulunan taleplerde alan kısıtlaması aranmaz.

Birleştirme sonunda yeni ruhsatın süresi, birleştirilenler arasındaki süresi en az kalan ruhsat süresi kadardır.

Ruhsat alanlarının talebe bağlı olarak değiştirilmesi halinde, ruhsatlardan biri üzerindeki haciz, ipotek, rehin, ihtiyati tedbir gibi hukuki kısıtlamalar ve maddi

11

Page 13: Maden Hukuku-Ders Notlari

yükümlülükler ile Kanun hükümlerine göre uygulanmış cezalar, düzenlenen yeni ruhsat üzerinde devam eder.

Birleştirilmiş yeni ruhsatın teminatı güncel teminat üzerinden alınır. Birleştirilen ruhsatlardan herhangi birinde ceza nedeniyle teminat artışının olması halinde, bu artış miktarı esas alınarak teminat belirlenir.

4.25. Ruhsat Alanlarının Küçültülmesi

Ruhsat küçültme işlemlerinde harç ve teminat alınmaz.

4.26. Ruhsatların Bölünmesi

3 Şubat 2005 ile 3 Ağustos 2005 tarihleri arasındaki altı aylık süre içinde işletme ruhsatları, ruhsat sahibinin talebi halinde, bir defaya mahsus olmak üzere, rezerv kaybına neden olmayacak şekilde, en fazla dört ayrı alana bölünerek ruhsatlandırılmıştır.

Müracaatlar tek talep harcı ile yapılır. Her alan için ayrı olarak ruhsat harcı ve güncel teminat yatırılması, bölünen her alan için hazırlanacak işletme projesi ile sahanın en son durumunu gösterir imalat haritası verilmesi zorunludur.

Bölünme sonrası verilen ruhsatların yürürlük tarihi, bölünen ruhsatın yürürlük tarihidir. Bu şekilde bölünen ruhsat alanlarının her birine, ruhsat bölünmeden önce uygulanmış yaptırımlar işlenir.

4.27. Ruhsat İpta1ini Gerektiren Nedenler

Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irat kaydedilerek iptal edilir.

İrad kaydedilen teminatları süresi içinde yatırılmayan ruhsatlar, süresi içinde bir üst safhaya geçme talebinde bulunulmayan ruhsatlar, beş yıl içinde üç kez onuncu madde, yedinci madde uygulanan ruhsatlar, süresi içinde intikal talebinde bulunulmayan ruhsatlar iptal edilir.

4.28. Ruhsatların Terk Edilmesi - Alınacak Tedbirler

Terk için ;

Ruhsat alanında gerekli emniyet tedbirler alınır. Terk raporu, son durum imalat haritası ve maden jeoloji haritası hazırlanarak dilekçe ile müracat edilir. Saha yerinde incelenir, eksik emniyet tedbirleri için 6 ay süre verilir.

Fesh edilen veya hükümden düşen ruhsat alanlarında da gerekli emniyet tedbirleri, sahanın çevreyle uyumlu hale getirilme çalışmaları ruhsat sahibince yerine getirilir. Aksi halde Valilik gerekli çalışmaları yapar.6183 sayılı kanuna göre takibat yapılır.

12

Page 14: Maden Hukuku-Ders Notlari

4.29. Hakların Bölünmezliği

Madenler üzerinde tesis olunan ilk müracaat, arama ruhsatnamesi, buluculuk ve işletme ruhsatı haklarının hiç birisi hisselere bölünemez. Her biri bir bütün halinde muameleye tabi tutulur.

4.30. Madenlerin Sevk Edilmesi

Madenlerin, Genel Müdürlükten alınan sevk fişi ile sevk edilmesi zorunludur.

Sevk fişleri 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 240 ıncı maddesinde yer alan taşıma irsaliyesi niteliğindedir.

I (a) grubu madenlerin sevkiyatında ise İ Özel İdarelerinde alınacak sevk fişlerinin kullanılması gerekmektedir.

4.31. Çeşitli Sevkiyat Türleri ve Sevk Fişi Düzeleme Usülleri

Sevkıyatın, ocaktan taşıma araçları ve takiben konveyör ile yapılması halinde, her vardiya sonunda, otomatik kantar/ölçme sistemi ile ölçülen cevher miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

Sevkıyatın, ocaktan doğrudan konveyör sistemi ile yapılması halinde, her vardiya sonunda otomatik kantar sistemi ile ölçülen cevher miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

Sevkıyatın, ocaktan taşıma araçları ile yapılması durumunda, yirmi dört saat zarfında kantardan geçirilerek ölçülen cevher miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

Otomatik kantar sistemlerinin kullanıldığı işletmelerde, Genel Müdürlük tarafından talep edildiğinde, ölçüm kontrol belgesinin ibraz edilmesi zorunludur.

Boru hattı ile sevk edilen madenlerin, yirmi dört saat zarfında boru hattında bulunan ölçüm cihazında ölçülen miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

Altın, gümüş, platin gibi kıymetli metallerin elde edilmesi için zenginleştirilecek tüvenan cevherlerin, entegre ve zenginleştirme tesislerine sevkıyatında yukarıdaki esaslar uygulanır. Bu tesislerden elde edilen ürünlerin sevkıyatında da Genel Müdürlükten alınan sevk fişi kullanılır.

4.32. Sevk Fişlerinin Düzenlenmesi

Sevk fişleri 25 koçanlı ve dört nüsha olarak basılmaktadır.

 Sevk fişlerinin ilk iki nüshası taşımayı yapan kamyoncuya, 1 nüshası fatura ekine eklenerek muhasebeye verilmeli, bir nüshası da sevk fişi koçanında saklanılmalıdır.

13

Page 15: Maden Hukuku-Ders Notlari

Sevk fişi kullanılırken sevk fişleri üzerinde yazılı numara sırasına göre kullanılmalıdır.

Sevk fişlerinin hangi ruhsat için alındı ise sadece o ruhsat için kullanılmalıdır.

Sevk fişi kullanımında, sevk fişi üzerinde yazılı bilgilerin eksiksiz ve tam olarak doldurulması zorunludur.

Sevk fişlerine kantar fişlerinin de eklenmesi gerekmektedir.

Bir sevk fişi örneği

4.33. Sevk Fişi Olmadan Sevkiyat

Sevk fişi olmaksızın maden sevk edildiğinin tespit edilmesi halinde, madeni üreten ruhsat sahibine ocak başı satış bedelinin üç katı tutarında idari para cezası verilir. Bu madenlere el konulmaz, ruhsat sahibine verilir.

İdari para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere ilgili Defterdarlığa bildirilir.

4.34. Usulsüz Sevkiyat

Sevkıyatın Maliye Bakanlığından alınmış sevk irsaliyesi ile yapılmış ve Devlet hakkının ödenmiş olması durumunda, ruhsat sahibi yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında teminat irat kaydedilir.

14

Page 16: Maden Hukuku-Ders Notlari

Sevkıyatın, Maliye Bakanlığından alınmış sevk irsaliyesi ile yapılması ve Devlet hakkının ödenmemiş olması durumunda Devlet hakkı gecikme cezası ile birlikte tahsil edilerek Genel Müdürlükten alınan sevk fişlerinin kullanılması yönünde ruhsat sahibi yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında teminat irat kaydedilir.

Genel Müdürlükten alınmış sevk fişinin, üretim hakkı olan aynı ruhsat sahibine ait başka bir ruhsat sahasında kullanılması ve yapılmış sevkıyatın karşılığı Devlet hakkı ödenmiş olması durumunda, ruhsat sahibi yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında teminat irat kaydedilir.

Genel Müdürlükten alınmış sevk fişinin, kendisine ait olup üretim hakkı olmayan bir ruhsat sahasında kullanılmasının tespiti halinde üretilen madene mülki idare amirliklerince el konulur. Bu kişilere madenin, ocak başı satış bedelinin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır. Bu şekilde maden çıkartılması ve/veya sevk edilmesi Devlet malına karşı işlenmiş fiil sayılır. Bu fiili işleyenler adli takibat yapılmak üzere ilgili makamlara bildirilir. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli özel idareye aktarılır.

Genel Müdürlükten alınmış sevk fişinin, ait olduğu ruhsat dışında başka kişiye ait bir ruhsat alanında kullanılması durumunda, sevk fişini kullanan ve kullandıran ruhsat sahipleri uyarılır. Aynı işlemin tekrarında teminatları irat kaydedilir.

4.35. Sevk Fişlerinin İade Edilmesi

Ruhsatın iptali, terk edilmesi veya sevk fişlerinin amacına uygun kullanılmaması durumunda sevk fişleri Genel Müdürlüğe iade edilir. Sevk fişleri, tebligat tarihinden itibaren iki ay içinde iade edilmediği takdirde mevcut teminat irat kaydedilir.

4.36. Sevk Fişlerinin Saklanması

Kullanılmış sevk fişlerinin kullanılan tarihten itibaren beş yıl süre ile saklanması gereklidir. Sevk fişlerinin herhangi bir nedenle kaybedilmesi halinde, ruhsat sahibinin bu durumu en geç bir ay içinde ilanla ve resmi makamlardan alınmış bir yazı ile belgelemesi ve Genel Müdürlüğe bildirmesi zorunludur. Aksi taktirde bu durum beyanlardaki hata ve noksanlık olarak kabul edilerek işlem yapılır.

4.37. Üretim Ve Sevkiyatın Bildirilmemesi

Denetim, inceleme ve ölçümler sonucunda, yaptığı üretim ve sevkıyatı bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen ruhsat sahiplerine, ödenmesi gereken Devlet hakkına ilaveten bildirilmeyen miktar için hesaplanacak Devlet hakkının on katı tutarında idari para cezası verilir.

4.38. Ruhsat Veya İşletme İzni Olmadan Üretim

Ruhsat veya işletme izni olmadan üretilmiş bir madenin sevk edildiğinin tespit edilmesi halinde, üretilen madene mülki idare amirliklerince el konulur. Bu kişilere, madenin, ocak başı satış bedelinin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır. Bu şekilde maden çıkartılması ve/veya sevk edilmesi Devlet malına karşı işlenmiş fiil sayılır.

15

Page 17: Maden Hukuku-Ders Notlari

Bu fiili işleyenler, adli takibat yapılmak üzere ilgili makamlara bildirilir. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli özel idaresine aktarılır.

Ruhsatlı alan içinde, ancak işletme izin alanları dışında üretim faaliyetinde

bulunulması durumunda ruhsat sahibi uyarılarak işletme izni alanı dışındaki faaliyeti durdurulur. Bu fiilin tekrarı halinde işletme izni alanı dışındaki faaliyet durdurularak teminat irat kaydedilir.

4.39. Ruhsat Sınırında Yapılan Üretim

Ruhsat alanının sınırında yapılan üretimin saha sınırı dışına taştığının tespiti halinde, ruhsat alanı dışında üretilen madene mülki idare amirliklerince el konulur. Bu kişilere, ocak başı satış bedelinin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli özel idaresine aktarılır.

Bu fiilin başka birine ait ruhsatlı alan içinde işlenmesi durumunda, sahasında üretim yapılan ruhsat sahibi fiili işleyen ruhsat sahibinden kâr kaybı talebinde bulunabilir.

4.40. Devlet Hakkı

3213 sayılı yasa döneminde 14. maddenin birinci ve ikinci fıkrası ile iki farklı şekilde düzenlenen Devlet Hakkı ödemeleri 5177 sayılı yasa uyarınca ocak başı satış tutarı üzerinden hesaplanarak her yılın Haziran ayı sonuna kadar ödenecektir.

Ruhsat Grubu

Ocak Başı Satış

Üzerinden Devlet

Hakkı Oranı

Mülkiyet Durumu Devlet Hakkının Dağıtımı

1. Grup % 4

Hazinenin,Devletin,

tasarrufu altındaki alanlar

için hesaplanan miktarın %

30 fazlası alınır.*

% 50’si Özel İdareye

% 50’si Hazine Hesabına

2. Grup

Mıcır vb. % 4

Blok vb. % 2

Mikronize,sanayi

amaçlı vb.

% 2

3. Grup % 2

4. Grup % 2

5. Grup % 4*Defaten verilen Orman izni 5 hektarı geçerse % 30 fazla oran alınmaz. Çalışma alanı 5 hektar ve daha az orman arazisi içinde kalıyorsa hesaplanan devlet hakkının

%30 fazlası ilgili Orman Bölge Müdürlüğünün hesabına yatırılır.

4.41. Ocak Başı Satış Tutarının Hesaplanması

Ocak başından satılan cevherin tutarı, Üretilen cevherin ruhsat sahibinin kendi tesisinde kullanılması durumunda, benzer

işletmelerdeki ocak başı satış tutarı, Tüvenan cevherin ocak dışında satılması durumunda, yol masrafları çıkarılarak

tespit edilecek ocak başı satış tutarı, Üretilen cevherin ruhsat sahibinin kendi tesisinde kullanılması durumunda, benzer işletmelerdeki ocak başı satış tutarının tespit edilememesi halinde, ocak başı üretim maliyetinin %30 fazlası göz önüne alınarak belirlenir.

16

Page 18: Maden Hukuku-Ders Notlari

Ruhsat sahibi tarafından beyan edilen ocak başı satış tutarının emsallerinden az olması durumunda belirlenen fark yasal faizi ile birlikte alınır.

4.42. Belediye Payı Maden işletmelerinin belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde olması

durumunda, üretilen madenin ocak başı satış tutarının %0,2’si belediye payı olarak

ruhsat sahibi tarafından Haziran ayı sonuna kadar ilgili belediyeye ödenir.

4.43. Buluculuk Hakkı

Buluculuk hakkı, ocak başı satış tutarının % 1’idir.

Ruhsatın devir edilmesi durumunda buluculuk hakkı sahibi bu hakkını ruhsat ile birlikte devir edebilir. Bildirilen görünür rezervin bitmesi halinde buluculuk hakkı sona erer.

Buluculuğa konu madenin bulucusu dışında bir başkası tarafından işletilmesi

halinde, bu alandan bir yılda üretilen maden için tahakkuk eden buluculuk hakkı her yıl Haziran ayı sonuna kadar bu alanda üretim yapan kişiler tarafından hak sahibinin hesabına yatırılır.

Ruhsatın iptal edilmesi durumunda, ihaleden ruhsatı alan kişi, üretim yaptığı madenin buluculuk hakkını süresi içinde buluculuk belgesi sahibine öder.

4.44. Beyan Usulü

Ruhsat sahibi veya vekilinin Kanun hükümlerine göre verdiği belgeler ve yazılı beyanları aksi tespit edilmediği sürece doğru kabul edilir.

Belge ve beyanlardaki hata ve noksanlıklar, Genel Müdürlük tarafından yapılacak tebligat tarihinden itibaren ruhsat sahibince iki ay içerisinde düzeltilir. Bu sürede gerekli düzeltmenin yapılmaması halinde teminat irat kaydedilir.

Ruhsat sahiplerinin gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunulan ruhsatlarının

teminatları irat kaydedilerek iki katına çıkarılır. Bu alandaki faaliyetler durdurulur. Bu fiilin ikinci kez ihlali halinde bir önceki ceza katlanarak uygulanır. Beş yıl içinde bu ihlalin üç kez yapılması durumunda teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

4.45. Haksız Yere Hak İktisabı

a) Ruhsatın ait olduğu grup dışında, üretim hakkı olmayan diğer grup madenin üretilip sevk edilmesi,

b) Arama ruhsatı döneminde Genel Müdürlük tarafından verilen izinden fazla üretim ve satış yapılması,

c) Ruhsat sahibinin kamulaştırılan alanı kamulaştırma amacı dışında kullanması, d) Ruhsat sahasında yapılan üretim faaliyetlerinin beyan edilmemesi,

17

Page 19: Maden Hukuku-Ders Notlari

“haksız yere hak iktisabı” sayılır. Gerçek dışı ve yanıltıcı beyanlarla iktisap edilen haklar geri alınır.

4.46. Teminat İrad İşlemleri

İrad Türü İrad GerekçesiArama dönemi teminat iradı 17. maddenin ihlali/Faaliyet raporunun verilmemesiProje eksiklikleri teminat iradı Üç ay içinde eksikliklerin tamamlanmamasıFaaliyet izinlerinde teminat iradı 7. madde gereği izin alınmamasıİşletme faaliyeti teminat iradı Teknik belgelerin,satış bilgi ve faaliyet bilgi formunun verilmemesiTebligata uyulmaması,beyanlardaki hata vb. İrsaliyenin iade edilmemesi –Beyanların düzeltilmemesiGeçici tatil ile ilgili teminat iradı Şartlarının düzelmesine rağmen üretim yapılmamasıTeknik nezaret Teknik nezeretçisiz üretim faaliyetinde bulunulması Pasa, bakiye ile ilgili teminat iradı Ekonomik değer ifade eden bu tür malzemelerin muhafaza edilmemesi

4.47. Teminat İratları İle İlgili Genel Hükümler

İrat kaydedilen teminatların her defasında güncel değerler üzerinden yatırılması zorunludur.

a) Süresi içinde yatırılmayan teminatlar her defasında ikiye katlanır.b) Belge eksiklikleri nedeni ile teminatın irat kaydedilmesi durumunda; verilen

süreler içinde teminat ve belgelerin tamamlanması zorunludur. Birinin verilmesi ile eksiklikler tamamlanmış sayılmaz. Bunun için ayrı bir tebligat yapılmaz.

c) Kanunun uygulanması ile ilgili ruhsat sahibinin adresine tek tebligat yapılır ve işlemlerin tamamlanması ile ilgili bütün süreler ile yapılacak işlemler, Kanun gereği yasal süresi içinde, teminat ve diğer yasal yükümlülüklerin eksiksiz olarak yerine getirilmesinin zorunlu olduğu bildirilir.

d) Son beş yıl içinde teminat iradını gerektiren bir fiilin işlenmemiş olması halinde, teminatın iradını gerektiren bir durumda, teminat güncel teminat üzerinden tek kat olarak tamamlattırılır.

e) Ruhsat sahibinin, Kanunun teminat iradı gerektiren hükümlerinden birden fazlasını aynı anda ihlal ettiğinin tespit edilmesi durumunda teminat cezalarının en fazla olanı uygulanır.

f) İrat kaydedilen teminatın üç ay içinde yatırılması gerekir.

Verilen üç ay içinde teminat yatırılmaz ise yatırılması gereken teminat iki katına çıkarılarak üç aylık ikinci bir ek süre verilir.

Verilen bu süre içinde de teminat yatırılmaz ise faaliyet durdurulur. Takip eden altı ay içinde teminat dört kat olarak tamamlanmaz ise ruhsat iptal edilir.

Küçültme ve ruhsat süresinin sonunda kalan teminat ruhsat sahibine iade edilir. I (a) Grubu madenlerin teminatları ile bu gruba ait irat kaydedilen teminatlar, il

özel idaresi hesabına yatırılır.

18

Page 20: Maden Hukuku-Ders Notlari

4.48. İrtifak, İntifa Hakkı ve Kamulaştırma

Maden arama ve işletme dönemleri içerisinde faaliyet sahası özel mülkiyete konu gayrimenkul üzerinde kullanma amacına münhasır olmak üzere belli süreler için maden ruhsat sahibi, Bakanlığa müracaat ile irtifak ve/veya intifa hakkı tesisi isteyebilir.

İrtifak ve/veya intifa hakkının bedeli, Kamulaştırma Kanununa uygun olarak seçilecek bilirkişiler tarafından tespit edilir .

Ruhsat sahibi irtifak ve/veya intifa hakkını kullandığı alanı amacı dışında kullanamaz. Bu alanı süresi sonunda çevre ile uyumlu olacak şekilde terk etmek zorundadır. Aksi taktirde ruhsat sahibi irtifak ve/veya intifa hakkı kapsamında sahadaki zararları tazmin etmekle yükümlüdür.

İşletme ruhsatına dayalı olarak madencilik faaliyetinde bulunulacak alanda özel mülkiyete ait taşınmaz oması, taraflar arasında anlaşma olamaması durumunda ruhsat sahibinin talebi üzerine KAMU YARARI dikkate alınarak Kamulaştırılması talep edilen alan, Genel Müdürlükçe oluşturulacak heyet tarafından tetkik edilir.

Bu husustaki masraflar ve kamulaştırma bedeli işletme ruhsatı sahibi tarafından ödenir.

Kamulaştırmaya, kamulaştırılması istenilen alandaki madenin işletme projesi ve rezerv durumu, bu alandaki madenin üretilip üretilmemesi durumunda bölgeye ve ülke ekonomisine fayda ve zararları, kamulaştırılması talep edilen alan dışında ruhsat sahası içinde başka alanlardaki rezerv durumuna göre üretim olanakları, bölgedeki alternatif üretim alanları, mülk sahibinin kayıpları, mülk sahibinin kamulaştırma sonrası sürdüreceği ekonomik faaliyet ve kamulaştırmadan nasıl etkileneceği ile ilgili hususlar, kamulaştırılması talep edilen alanın çevre ile ilişkileri gibi teknik ve sosyal içerikli tüm etkenler değerlendirilerek karar verilir.

Kamulaştırma 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre yapılır.

Kamulaştırılan taşınmaz, tapuya Hazine adına tescil edilip ruhsat hukuku devam ettiği sürece madencilik faaliyetlerinde kullanılmak üzere ruhsat sahibi adına tahsis edilir.

Kamulaştırılan alanın kamulaştırma amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi haksız surette hak iktisabı sayılır. Bu alanda kamulaştırma amacı dışındaki faaliyet durdurulur.

Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde ruhsat sahibince, kamulaştırılan alanın kamulaştırma amacına uygun olarak hiçbir faaliyet veya tesisat yapılmayarak taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa, mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte iade ederek, taşınmaz malını geri alabilir.

Taşınmazın, kamulaştırma amacı ile ilgili kullanımına lüzum kalmadığının Bakanlıkça tespiti veya ruhsat sahibinin beyanı halinde, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda öngörülen usul ve esaslara göre belirlenecek rayiç bedeli hazineye ödenmek kaydıyla kamulaştırılan yerin eski sahibine iade edileceği hususu, ruhsat sahibi ve taşınmazın eski sahibine tebliğ edilir. Eski sahibinin taşınmazı altı ay içerisinde almak istememesi durumunda taşınmaz Hazineye kalır.

 ONBİRİNCİ

19

Page 21: Maden Hukuku-Ders Notlari

Kamulaştırma talebinde istenilen belgeler a) Kamulaştırma talebi ile ilgili dilekçe, b) Tüzel kişilerde kamulaştırma ile ilgili karar, c) Kamulaştırılması düşünülen alanın imar ve kullanım durumu, süresi, rezerv

durumu, kamulaştırma sonrası ruhsat alanındaki faaliyetlerin ekonomiye katkısı ile ilgili karşılaştırmalı bilgileri içeren proje,

d) Kamulaştırılması talep edilen alan ve bu alan üzerindeki taşınmazların miktar ve nitelikleri, bu alanın 6 derecelik dilime esas koordinatları, sahiplerinin isim ve adresleri, arazilerin tapu ve çap suretlerini gösterir tapu sicilinden onaylı listesi,

e) Taşınmaz üzerinde kamulaştırma sonrası yapılması düşünülen üretim tesisleri ve işletmenin durumunu ve benzeri faaliyetleri gösterir vaziyet planı,

f) Üretimden sonra arazinin restorasyonu hakkındaki bilgileri ve haritası,g) Ruhsat sahibince kamulaştırılması istenilen arazi sahiplerine anlaşmak üzere

noter aracılığı ile yapılmış 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre gönderilen ihbarname,

h) Kamulaştırılması talep edilen arazinin çevresindeki yerleşim alanları ve arazi konumları.

I.Grup madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda

kullanılan her türlü yapı hammaddesi için kamulaştırma hükümleri uygulanmaz.

4.49. Devir

Maden ruhsatları ve sertifikaları talep halinde, hukuki bir sakınca bulunmadığı taktirde, Kanunun 6 ncı maddesindeki maden haklarını kullanma ile ilgili şartları taşıyan gerçek veya tüzel kişilere Genel Müdürlükçe devir edilebilir. Buluculuk hakkı sahibi, bu hakkını ruhsat ile birlikte devir edebilir.

Devir işlemleri yapılacak ruhsatların yıllık harçları ile Devlet hakkının eksiksiz ödenmiş olması ve devredildiği tarihe kadar geçen süre için satış bilgi formu ile işletme faaliyeti bilgi formunun verilmesi zorunludur.

Devir alan kişinin, ruhsat ile ilgili uygulanmış teminat iratları esas alınarak hesaplanacak güncel teminat üzerinden ruhsat teminatını ve ruhsatın yıllık harcı kadar devir harcını yatırması zorunludur. Devir sonrası devredenin teminatı iade edilir.

4.50. İntikal

Maden ruhsat ve sertifikaları, buluculuk hakkı ve bunlarla ilgili hak ve yükümlülükler, miras yolu ile bir bütün olarak intikal eder. Bu haklar mirasçıların rızası olsa da bölünemez.

Mirasçıların altı ay içinde, intikal eden haklarını bir bütün olarak kullanması ve bu hakkı, aralarından maden hakkı alabilecek birine ya da maden hakkı alabilecek özel ya da tüzel kişiye devir etmek üzere Genel Müdürlüğe müracaat etmeleri zorunludur. Aksi taktirde ruhsat iptal edilir.

Mirasçıların anlaşamamaları halinde içlerinden birinin mahkemeye müracaat etmesi ve ruhsat ile ilgili konunun yargıya intikal ettiğini gösterir bir belge ve veraset ilamı ile birlikte Genel Müdürlüğe müracaat etmesi durumunda mahkeme sonucu beklenir.

20

Page 22: Maden Hukuku-Ders Notlari

Davanın verilen altı aylık yasal süreden sonra kesinleşmesi halinde, mahkemenin

ruhsat hakkını verdiği kişinin mahkeme kararı ile birlikte iki ay içinde intikal için gerekli belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat etmesi zorunludur. Aksi halde ruhsat iptal edilerek mirasçının Kanun ile ilgili hakları sona erer.

Ölüm tarihinden itibaren altı ay içerisinde Genel Müdürlüğe intikal işlemleri için müracaat edilmediği takdirde, ruhsat iptal edilir. İntikal talebinin ruhsat süresi içinde yapılması zorunludur. Ancak ölüm tarihinin ruhsat süresinin son iki ayı içinde olması durumunda, Kanun ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ruhsat süresi sonundan itibaren iki ay ek süre verilir.

Ruhsat sahibinin vefatı ile intikal işlemi tamamlanıncaya kadar geçen sürede ruhsat hukukundan mirasçılar sorumludur.

4.51. Devlete İntikal

Arama ve işletme ruhsatlarının iptal edilmesi veya terk edilmesi hallerinde ruhsat sahibine hiç bir ödeme yapılmaksızın kuyular, galeriler ve bunların korunması için yapılmış olan tesisler Devlete intikal eder.

4.52. Ruhsat Sahibinin Davalara Katılımı

Ruhsatların iptali, ruhsat alanı içindeki madencilikle ilgili faaliyetlerin durdurulması ya da kısıtlanması, ruhsat alanının küçültülmesi gibi ruhsat alanındaki madencilik faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyecek yönde üçüncü kişilerce Bakanlığa karşı açılan davalara, ruhsat sahipleri Bakanlık yanında davaya katılabilir. Bu durum davanın açıldığı mahkemeye yazılı olarak bildirilir.

4.53. Maden İhale İşlemleri

Maden Kanuna göre yapılan ihaleler, açık ihale usulü ile yapılır. Teklifler kapalı alınır. 4.54. İhaleye müracaat

3213 sayılı Maden Kanunu gereğince ihaleye açılan sahaların ihalelerine katılmak için Kanununun 6 ncı maddesinde belirtilen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin ihalenin yapılacağı gün ve saatte usulüne uygun başvuruda bulunmaları zorunludur.

4.55. İlan

Maden Kanununun 30 uncu maddesi kapsamında ihaleye açılan sahaların ihaleleri Genel Müdürlükte en az iki ay süre ile ilan edilir. İhaleye açılan sahalarla ilgili açıklayıcı bilgileri içeren kısa bir ilan da Resmi Gazete’de yapılır. Ayrıca ihalelere ait bilgiler en az bir ay süreyle ilan edilmek üzere ilgili valiliklere gönderilir.

4.56. Taban İhale Bedelinin Tespiti

21

Page 23: Maden Hukuku-Ders Notlari

Taban ihale bedeli, yıllık arama ruhsat harcı kadardır.

4.57. İhale Teminatı

İhale teminatı, kapalı olarak teklif edilen ihale bedelinin %10’undan ve işletme ruhsatı talep harcından az olamaz. Aksi halde teklif geçersiz sayılır.

İhale teminatı olarak; nakit para, devlet bono ve tahvili yatırdığına dair makbuz veya banka, özel finans kurumlarından alınacak süre yönünden sınırsız teminat mektubu kabul edilir.

4.58. İhale İçin Müracaat Yapılmayan Sahalar

İhale için başvuru yapılmayan sahalar ihale gününü takip eden ilk iş gününde aramalara açık hale getirilir. Bu sahalar Genel Müdürlükte ilan edilir.

4.59. Maden Teşvik Tedbirleri 91954 6309 Sayılı en Kanüü

KaunnnnBakanlar Kurulu tarafından belirlenen teşviklerden madencilik faaliyetinde

bulunanlar yararlanırlar. Ayrıca, ürettikleri madeni kendi tesislerinde işleyip ek katma değer sağlayanlar, tesislerinde üretilen maden miktarı için Devlet hakkını % 50 daha az öderler.

4.60. Kamu Kurumlarına Üretim İzin Belgesinin Düzenlenmesi

D.S.İ, T.C.K., D.H.M.İ, Belediyeler vb. kamu kuruluşları için yürütecekleri alt yapı hizmetlerinde ihtiyaç duyacakları hammadde üretimi için üretim izin belgesi düzenlenir.

Müracaat için maden mühendisince hazırlanan proje ile müracaatta bulunulur. Hammadde üretim izin belgesi ile ticari faaliyette bulunulamaz.

4.61. 55177 Sayılı Kanunun Getirdikleri

Bu Kanun ile Taşocakları Nizamnamesi, Havza-i Fahmiye ve Maden Kanunu tek bir yasal çatı altında toplanmıştır. Böylece sektörün arzuladığı tek mevzuat gerçekleşmiştir.

Kum ve çakıl ruhsatları ilgili il özel idareleri tarafından ihale yolu ile valiliklerce verilecektir. Kanun ile Kum ve çakıl üretiminin belirli bir düzen içinde sürdürülmesi ve faaliyetlerin etkin şekilde denetlenecektir.

Yatırımcıya mevcut Kanundakinden daha fazla ruhsat güvencesi getirilmiştir. Madencilik faaliyetlerinin tabi olduğu izinlerin alınması basitleştirilmiş, bu

izinlerin alınması ile ilgili bürokratik işlemler azaltılmış, yasaklar yerine belirli kurallar getirilerek, izinlerin Bakanlığımız koordinatörlüğünde alınması esası getirilmiştir.

Devlet hakkı bilanço brüt karı yerine ocak başı satış bedeli üzerinden ödenecektir.

22

Page 24: Maden Hukuku-Ders Notlari

Madencilik faaliyetlerinin yapıldığı illerin özel idarelerine, devlet hakkının belirli bir oranının aktarılması öngörülmüş, böylece mahalli idarelerin maddi yönden güçlendirilmeleri

Alan sınırlaması, arama ruhsatı dönemi sonrası işletmeye geçiş için getirilen uygulamalarla, madenciliğin kurumsallaştırılması, daha ciddi, mühendislik ve bilimsel esaslara dayalı madencilik yapılması için ortam oluşturulmuştur.

Büyük ruhsat alanlarında maden bulunmayan ya da arama yapılamayan alanların, diğer madencilik faaliyetlerine kazandırılması için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda beş yıl içinde ruhsat sahipleri tarafından görünür rezervlerin ortaya çıkarılması öngörülmüştür.

İşletme ruhsatlarının üretim yapılmadan atıl bekletilmemesi için getirilen düzenleme ile faaliyette bulunulmayan ve üretim yapılmayan yıllar için ruhsat sahibi belirli miktarda devlet hakkı ödeyecektir.

Ön işletme dönemi kaldırılmış, arama dönemi süresi yeniden düzenlenmiş, madencinin vereceği belge sayısı azaltılmış, böylece Kanun bürokratik işlemlerden önemli ölçüde arındırılmıştır.

Anayasa Mahkemesince iptal edilen Maden Kanununun 46 ncı maddesinin son fıkrası, bozma gerekçesine uygun olarak yeniden düzenlenmiş, kamulaştırma yapılamaması nedeniyle tıkanan sektörün önü açılmış mülk sahiplerinin hakları da korunmuştur.

4.62. 5177 İle Değiştirilen Kanunlar

9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 3 üncü maddesinde değişiklik yapılmıştır. Milli Parklarının belirlenmesinde 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 3 üncü maddesi gereğince Milli Savunma Bakanlığının olumlu görüşü yanında, önceden verilmiş maden, petrol ve doğalgaz ruhsatları dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının, turizm bölge, alan ve merkezleri dikkate alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşlerinin mutlaka, ilgili diğer bakanlıkların görüşlerinin de gerektiğinde alınacağı hususu hükme bağlanmıştır.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 53 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile konu ile ilgili karar verme sürecine Maden İşleri Genel Müdürlüğünün katılımı sağlanmıştır.

9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 10 uncu maddesinde yapılan değişiklik ile petrol, jeotermal ve maden arama faaliyetleri, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) kapsamı dışında tutulmuştur.

23/7/1995 tarih ve 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü

Seferberlik Kanununun 13 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile petrol ve maden arama ve işletme faaliyetleri, bu alanlarda yapılan masrafların ruhsat sahibince tazmin edilmesi şartıyla ve Orman Kanununun 16 ncı maddesine göre yapılması öngörülmüştür.

Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununun 15 inci maddesinde yapılan değişiklik ile tahsis edilen sahada halen petrol ve madencilik faaliyeti yapılmakta ise bu faaliyetin izin süresinin bitimine kadar, ruhsat süresinin uzatılması halinde de bu süre bitimine kadar bu sahalar hakkında ormansız alan statüsü uygulanması öngörülmüştür.

23

Page 25: Maden Hukuku-Ders Notlari

20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 20 nci maddesinde yapılan değişiklik ile, Kanalizasyon şebekesine verilmesi sakıncalı maddeler ile içme suyu alınan havzaların korunması için gereken tedbir ve düzenlemelerin, 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri çerçevesinde Çevre ve Orman Bakanlığının uygun görüşü alınarak Belediyeler ve ilgili Genel Müdürlüklerce çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenmesi öngörülmüştür.

26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yapılan değişiklik ile belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet gösteren maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde yer alan ödemelere ilave olarak yıllık satış tutarının % 0,2’si nispetinde belediye payı ayrılması öngörülmüştür.

31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 16 ncı maddesinde değişiklik yapılmıştır. Uygulamada, madenlerin oluştuğu yerde üretilmesi zorunluluğundan dolayı Devlet ormanları içindeki maden alanlarında madencilik faaliyetlerinin sürdürülmesinde sıkıntılar yaşanmaktadır. Yapılan bu değişiklik ile Devlet ormanları üzerindeki madencilik faaliyetlerinin bedeli karşılığında ve Kanunun 7 nci maddesi kapsamında belirli kurallar içinde yapılabilmesi sağlanmıştır. Beş hektar kadar alanlar için ağaçlandırma bedeli dışında, beş hektardan daha büyük alanlar için de fon bedellerinin alınmaması öngörülmüştür. Ayrıca madencilik faaliyetleri için; gerekli yol, enerji, su, haberleşme ve alt yapı tesislerine fon bedelleri hariç olmak üzere orman mevzuatı hükümlerine göre bedeli alınarak izin verilmesi sağlanmıştır.

24

Page 26: Maden Hukuku-Ders Notlari

Ek Form- 1

RUHSAT/SERTİFİKA MÜRACAAT FORMU

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞINA(Maden İşleri Genel Müdürlüğü)

İl : ……………………………………İlçe : ……………………………………Köy : ……………………………………Grubu :…………………………………….Alanı :…………………………………….Pafta Adı :…………………………………….

KOORDİNATLAR (Koordinatlar yedi basamaklı olarak verilecektir)

1.NOKTA 2.NOKTA 3.NOKTA 4.NOKTA

Sağa (Y) …………. ………….. …………… ……………

Yukarı (X) …………. ………….. …………… ……………

Yukarıda belirtilen alan için Maden Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca; ….............. Grubu RUHSAT/SERTİFİKA almak istiyorum.

Gereğini arz ederim. Tarih: …../…../……..

Adı Soyadı

İmza EKLER:EK-1 Müracaat Talep HarcıEK-2 İlk Müracaat Taahhütnamesi

Müracaat tarihi :Müracaat saati ve dakikası : ADRES:…...................................…...................................

25

Page 27: Maden Hukuku-Ders Notlari

…...................................T.C. Kimlik No:Vergi Daire ve No:Banka adı ve hesap no:Tel :….......................Faks :………………..e-posta :….......................NOT: I (b) grubu müracaatlarında maden isminin yazılması zorunludur.

HARÇ VE TEMİNAT LİSTESİ

HARÇLAR, ( TL ) 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Arama Ruhsatı Talep Harcı 39.990.000 61.260.000 97.400.000 125.100.000 139,10 YTL 152,70 YTL

Arama Ruhsatı (Her yıl için) 100.100.000 153.350.000 243.820.000 313.300.000 348,30 YTL 382,40 YTL

Ön İşletme Ruhsatı (Her yıl için) 350.500.000 536.960.000 853.760.000 1.097.000.000 1.219,80 YTL 1.339,30 YTL

İŞLETME RUHSATI

10 yıla kadar olan (10 dahil) 600.950.000 920.650.000 1.463.830.000 1.881.000.000 2.091,60 YTL 2.296,50 YTL

15 yıla kadar olan (15 dahil) 701.060.000 1.074.020.000 1.707.690.000 2.194.300.000 2.440,00 YTL 2.679,10 YTL

40 yıla kadar olan (40 dahil) 1.001.580.000 1.534.420.000 2.439.720.000 3.135.000.000 3.486,10 YTL 3.827,70 YTL

60 yıla kadar olan (60 dahil) 1.502.400.000 2.301.670.000 3.659.650.000 4.702.600.000 5.229,20 YTL 5.818,50 YTL

60-99 yıllık (Her yıl için) 2.003.240.000 3.068.960.000 4.879.640.000 6.270.300.000 6.972,50 YTL 7.665,80 YTL

Fenni Nezaretçi Atama 50.010.000 76.610.000 121.800.000 156.500.000 174,00 YTL 191,00 YTL

Birleştirme, küçültme, uzatma, taşocakları

ruhsatlarının Maden Kanunu kapsamına

alınması, işletme ruhsatı talep harcı

250.350.000 383.520.000 609.790.000 783.500.000 871,20 YTL 956,50 YTL

TEMİNATLAR ( TL x  hektar) 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Arama Ruhsatı 180.000 250.000 300.000 350.000 1,05 YTL 1,15 YTL

Ön İşletme Ruhsatı 360.000 500.000 600.000 700.000 3,66 YTL 4,08 YTL

İşletme Ruhsatı 540.000 750.000 900.000 1.000.000

(10 YIL) 6,28 YTL

6,89 YTL

(15 YIL) 7,32 YTL

8,04 YTL

(40 YIL) 10,46 YTL

11,48 YTL

(60 YIL) 15,69 YTL

17,46 YTL

(60-90) 20,92 YTL

23,00 YTL

26

Page 28: Maden Hukuku-Ders Notlari

 

27

Açıklama:Ruhsatların verilmesi için harç ve teminatın yatırılması zorunludur. 05.06.2004 tarihinden itibaren ruhsat teminatı, ruhsat aşamasına ve ruhsat süresine bağlı olarak hektar başına yıllık ruhsat harcının % 0,3’üdür. Bu oranı %50’si oranında artırmaya ve eksiltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Teminat, ruhsat aşamasına ve ruhsat süresine bağlı olarak her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen yıllık ruhsat harcından az olamaz.

1-1(a) grubu ruhsatların teminatları Özel İdare Müdürlüğü hesabına, harçları vergi dairesine yatırılacaktır.

2-Diğer grub ruhsatların teminatları Vakıflar Bankası Bahçelievler (Ankara) Şubesindeki 2027675 sayılı teminat hesabına yatırılacaktır.

3-İlk müracaat harcı, ruhsat talep harçları ile Fenni Nezaretci Atama Harcı, Ruhsat sahibinin bağlı olduğu Vergi Dairesine veya Maden İşleri Genel Müdürlüğü  hizmet binasında ki Vakıflar Bankası Şubesindeki Yeni Vergi Dairesi hesabına da yatırılabilir.

4-Arama ruhsatı, ön işletme ruhsatı, işletme ruhsatı, işletme imtiyazlı ve taşocağı ruhsatlarının Maden Kanunu kapsamına alınması, devir ve intikallerde, bu hakların verilmesi sırasında alınmış harçlar yeniden alınır.

5-Yıllık Ruhsat Harçları her yılın "OCAK AYI SONUNA KADAR" ruhsat sahibinin bağlı olduğu vergi dairesine yatırılması gerekmektedir. Yatırılmaması durumunda gecikme cezası uygulanmaktadır.

6-Kanun gereği Satış Bilgi Formu üzerinden ödenmesi gerekli Devlet Hakkının %50'si Özel İdare hesabına, %50'si Hazine hesabına her yıl HAZİRAN AYI SONUNA KADAR yatırılması zorunludur. Yatırılmaması durumunda gecikme cezası uygulanmaktadır.

 

 

Page 29: Maden Hukuku-Ders Notlari

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED)

Günümüzde Dünyanın gündeminde yer alan en önemli konuların başında “Çevre Sorunları” gelmektedir. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak Çevre konusu ülkemizde de halkın katılımı ile gün geçtikçe daha çok önem kazanmaktadır.

Çevre sorunlarının giderek artması nedeniyle 1972 yılında Stockholm'de gündeme gelen ve çevre yönetiminin en etkin araçlarından birisi olan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) çalışmaları günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gerek yasal gerekse uygulama olarak yerini almış olup, ülkemizde de 1982 yılında yürürlüğe giren Çevre Kanununun 10. maddesi ile yasal statüye oturtulmuş, Bakanlığımızın teşkilatlanmasını müteakip 07.02.1993 tarihinde Yönetmelik olarak uygulamaya geçilmiştir. ÇED'in ülkemizde yeni olması nedeniyle uygulamada ortaya çıkan sorunların giderilmesi, etkin ve verimli bir uygulamanın sağlanması amacıyla Yönetmelik 23.06.1997 ve 06.06.2002 tarihlerinde ÇED Yönetmeliği revize edilmiştir.Son olarak 16/12/2003 tarihinde revize edilerek bugünkü şeklini almıştır.

1983’de çıkarılan 2872 sayılı Çevre Kanununun da Çevre Bakanlığı'nın politikasının ana unsurlarından birisi; kirlenme sonrası temizleme yerine, günümüzde kabul gören çağdaş yaklaşımla, kirlenmeden önce araştırma ve inceleme yaparak gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve sürdürebilir kalkınmanın sağlanması olarak belirlenmiştir.

Bu politika, Çevre Kanunu’nun 10.Maddesinde; “Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açacak kurum, kuruluş ve işletmeler bir “Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu” hazırlarlar. Bu raporla çevreye yapılabilecek tüm etkiler göz önünde bulundurularak çevre kirlenmesine sebep olabilecek artık ve atıkların ne şekilde zararsız hale getirileceği ve bu hususta alınacak önlemler belirtilir. ÇED Raporunun hangi tip projelerde isteneceği, ihtiva edeceği hususlar ve hangi makamca onaylanacağına dair esaslar yönetmelikle belirlenir.”

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED); Çevreye önemli etkileri olabilecek faaliyetlerle ilgili projelerin planlama aşamasından başlayarak faaliyetin inşaat, işletme ve faaliyetin sona erdirilmesinden sonra meydana gelebilecek etkilerinin, proje hakkında karar alınmadan önce bilimsel yöntem ve tekniklerle incelenmesi varsa olumsuz etkilerinin önlenmesi ve gerekli önlemlerin belirlenmesi, projenin tüm uygulama aşamalarında bu etkilerin ve önlemlerin izlenmesi ve denetlenmesi sürecidir.

Çevresel Etki Değerlendirmesi, bugün dünyada çevre yönetiminin en üst aşaması olarak kabul edilmektedir. ÇED sürecinin ortaya çıkmasındaki en önemli etken, bozulan çevrenin düzeltilmesinin maddi açıdan fevkalade masraf getirmesi ve onarımın zor olmasıdır.

ÇED’İN AMACI

Ekonomik ve sosyal gelişmeyi önlemeden, çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında korumak, planlanan bir faaliyetin yol açabileceği bütün olumsuz çevresel etkilerinin önceden tespit edilip gerekli önlemlerin alınmasını sağlamaktır.

28

Page 30: Maden Hukuku-Ders Notlari

Ülkemizde yürürlükte bulunan bir çok mevzuatta Çevre ile ilgili hükümler yer almakta, ancak bu hükümler tek başlarına çevre ile ilgili düzenlemelerin yapılmasına ve çevre sorunlarının önlenmesine imkan tanımamaktaydı. Çevre Kanununun 10. Maddesine dayanılarak çıkarılan ÇED Yönetmeliği ile yanlış yer seçimi ve geri kullanımı sorunları daha başından önlenmesi hedeflenmektedir.Aynı zamanda ÇED uygulamasıyla; Çevre Kanunu’na istinaden çıkarılan Hava Kalitesinin Korunması, Gürültü Kontrol, Katı Atıkların Yönetimi, Su Kirliliği Kontrolü, Yönetmelikleri ve diğer mer’i mevzuatın uygulanabilmesi mümkün olmaktadır.

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ

16.12.2003 Tarih ve 25218 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Girmiştir.

YÖNETMELİĞİN KAPSAMI

•Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde uyulacak idari ve teknik usul ve esasları, • Çevresel Etki Değerlendirmesi için Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunun oluşturulması ile ilgili çalışmaları,• Yönetmelik kapsamına giren projelerin işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrası dönemde izlenmesi ve denetlenmesini,• Çevresel Etki Değerlendirmesi sisteminin, çevre yönetiminde etkin ve yaygın biçimde uygulanabilmesi ve kurumsal yapısının güçlendirilmesi için gerekli eğitim çalışmalarını• Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu ile proje tanıtım dosyasını hangi tür projeler için isteneceği ve içereceği konuları,kapsamaktadır.YÖNETMELİĞİN DAYANAĞI

ÇED Yönetmeliği 09 Ağustos 1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. ESKİ VE YENİ YÖNETMELİK ARASINDAKİ FARKLAR

Eski yönetmelikte 117 iş günü olan ÇED süreci, yeni yönetmelikle 35 işgününe indirilmiştir. • Eski yönetmelikte 75 iş günü olan ÇED Ön Araştırma süreci, yeni yönetmelikle 25 işgününe indirilmiştir.• ÇED prosedüründe yer alan Bilgilendirme ve Kapsamlaştırma Toplantıları birleştirilmiştir.• ÇED’e tabi projelere ilişkin Rapor hazırlayanlar için Yeterlilik şartı getirilmiştir.

29

Page 31: Maden Hukuku-Ders Notlari

EK-I PROSEDÜRÜ

30

PROJE TANITIM DOSYASI HAZIRLANIR BAKANLIĞA SUNULUR

  BAKANLIK PROJE TANITIM DOSYASINI İNCELER VE İDK KURULUR ( 3 İŞ GÜNÜ)

HALKIN KATILIMI VE FORMAT VERİLMESİ ( 12 İŞ GÜNÜ)

ÇED RAPORU BAKANLIĞA SUNULUR

BAKANLIKÇA ÇED OLUMLU / ÇED OLUMSUZ KARARI VERİLİR ( 5 İŞ GÜNÜ)

5 YIL İÇERİSİNDE YATIRIMA BAŞLANMALIDIR

NİHAİ ÇED RAPORU BAKANLIĞA SUNULUR ( 5 İŞ GÜNÜ)

KOMİSYON ÜYELERİNCE İNCELEME VEDEĞERLENDİRME YAPILIR

( 10 İŞ GÜNÜ)

YATIRIMYAPILAMAZ

Page 32: Maden Hukuku-Ders Notlari

EK-I PROSEDÜRÜ HANGİ PROJELERE UYGULANIR ?

•  EK-I’ de yer alan projelere,•• EK-II’ de bulunup ÇED Gereklidir Kararı verilen projelere.

PROJE DOSYASININ HAZIRLANMASI

EK-III’ de yer alan Proje Tanıtım Genel Formatında yer alan ana başlıklardan; • Projenin tanımı ve amacı,• Proje için seçilen yerin konumu,• Proje yeri ve etki alanının çevresel özellikleri,• Önemli çevresel özellikler ve alınacak önlemler,• Halkın katılımı,Konularında hazırlanan proje tanıtım dosyası ile Bakanlığa başvurulur.UYGUNLUK YÖNÜNDEN İNCELEME

Bakanlığa sunulan başvuru dosyası EK-III’ de yer alan Proje Tanıtım Genel Formatı esas alınarak incelenir.

İNCELEME VE DEĞERLENDİRME KOMİSYONUNUN OLUŞTURULMASI

•Başvuru dosyasında yer alan bilgiler göz önünde bulundurularak Kapsam Belirleme İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu (İDK) üyeleri belirlenir,•Başvuru dosyası üye sayısı kadar çoğaltılır, (Sözkonusu işlemlerin gerçekleştirilmesi için süre 3 iş günüdür)•İDK üyelerine ilk toplantı tarihi ve yerini belirten bir yazı gönderilir.ÇED SÜRECİNE HALKIN KATILIMI TOPLANTISI

Komisyonun kapsam belirleme toplantısından önce yatırımcı tarafından “ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı” düzenlenir,•Toplantı tarihi Bakanlıkça mutabakat sağlanarak belirlenir,•Toplantı yeri ve saati Valilik ve yatırımcı tarafından belirlenir,

•Toplantı tarihi, yeri ve konusu yatırımcı tarafından ulusal düzeyde yayım yapan bir gazetede ilan edilir.

KAPSAM BELİRLEME VE ÖZEL FORMAT VERİLMESİ

Komisyonun Toplantısında;•Projenin değerlendirmesi yapılır, •Yöre halkının proje hakkında ne şekilde bilgilendirileceği belirlenir. • Halkın Katılımı Toplantısında belirlenen hususları da dikkate alarak proje için “Özel Format” hazırlama çalışmaları başlatılır. • ÇED Raporunu kimlerin hazırlayacağı belirlenir,• Bakanlık, 12 işgünü içerisinde hazırlanan “ÇED Raporu Özel Formatı” yatırımcıya verir.

31

Page 33: Maden Hukuku-Ders Notlari

ÇED RAPORUNUN BAKANLIĞA SUNULMASIHazırlanan ÇED Raporu bir dilekçe ekinde Bakanlığa sunulur,• Bakanlıkça 3 işgünü içerisinde, ÇED Raporunun Özel Formata uygunluk incelemesi yapılır,• Uygun bulunmayan ÇED Raporu yatırımcıya iade edilir. • Uygun bulunan rapor üye sayısı kadar yatırımcı tarafından çoğaltılır,• Çoğaltılan rapor, toplantı tarih ve yerini belirten bir yazı ile İDK üyelerine gönderilirİNCELEME DEĞERLENDİRME KOMİSYONU ÇALIŞMALARI

• Komisyon salt çoğunluk ile toplanır,• Yönetmeliğin 12. maddesi (a, b, c, d, e) çerçevesinde inceleme değerlendirme yapılır,• Komisyonun çalışmaları üyeler tarafından imzalanan bir tutanak ile saptanır ve rapor nihai edilir.Bu çalışmalar 10 işgünü içerisinde tamamlanır

NİHAİ RAPORUN BAKANLIĞA SUNUMUBir dilekçe ekinde;• İDK tarafından belirlenen son şekli ile “Nihai ÇED Raporu”,• Taahhütname,• Noter tasdikli imza sirküleri,Bakanlığa sunulur.Nihai Raporun Bakanlığa sunulma süresi 5 iş günüdür.ÇED OLUMLU – OLUMSUZ KARARI

Bakanlıkça; İDK’nın görüşü dikkate alınarak 5 iş günü içerisinde “ÇED Olumlu” yada “ÇED Olumsuz” kararı verilir. Karar, komisyon üyelerine yazılı olarak bildirilir.

KARARIN HALKA DUYURULMASI Bakanlıkça verilen karar, Valilik tarafından uygun araçlarla yöre halkına duyurulur.YATIRIMA BAŞLAMA

“ÇED Olumlu Kararı” alındıktan sonra en geç 5 yıl içerisinde yatırıma başlanılması gerekir.

EK-II PROSEDÜRÜ

32

Page 34: Maden Hukuku-Ders Notlari

NOT: EK-II PROSEDÜRÜ, YETKİ VERİLEN 30 İLDE VALİLİKLERCE DİĞER 51 İLDE BAKANLIKÇA UYGULANMAKTADIR.

EK-II PROSEDÜRÜ HANGİ PROJELERE UYGULANIR ? EK II listesinde yer alan projelere,• Bu Yönetmelik kapsamında yer alan projelerin, gerek yatırım gerekse işletme döneminde mevcut durumlarında yapılmak istenen değişikliklere ilişkin projelere,

33

PROJE TANITIM DOSYASI EK IV ‘E GÖRE HAZIRLANIR

PROJE TANITIM DOSYASI BAKANLIĞA / VALİLİĞE SUNULUR, BAKANLIK / VALİLİK UYGUNLUK

YÖNÜNDEN İNCELER ( 5 İŞ GÜNÜ)

ÇED PROSEDÜRÜ UYGULANIR

ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI

PROJE TANITIM DOSYASININ DEĞERLENDİRİLMESİ (15 İŞ GÜNÜ)

BAKANLIĞIN/ VALİLİĞİN KARAR VERMESİ (5 İŞ GÜNÜ)

ÇED GEREKLİDİR KARARI

Page 35: Maden Hukuku-Ders Notlari

• Bu yönetmelik kapsamı dışında bulunan faaliyetlere mevcut durumlarında yapılmak istenen ve bu faaliyetlere Yönetmelik kapsamına girmeleri sonucunu doğuracak olan değişikliklere ilişkin projelere,• ÇED Yönetmeliğinin 15. Maddesinin b ve c bendinde yer alan projelere, ileri teknoloji uygulamak suretiyle yapılmak istenen değişikliklerin proje sahibi tarafından belgelenen projelere uygulanır.PROJE TANITIM DOSYASININ HAZIRLANMASI

Proje Tanıtım Dosyası, EK- IV’ de yer alan “Seçme Eleme Kriterleri” nde bulunan;• Raporun teknik olmayan özeti,• Projenin nitelikleri,• Projenin yeri,• Mevcut çevreye olası etkilerin nitelikleri,• Projenin ve yerin alternatifleri,• Sonuçlar,Başlıklarını içerecek şekilde hazırlanır.Proje Tanıtım Dosyasını; projenin yeri ve türü dikkate alınarak ilgili mesleklerden en az üç kişinin hazırlaması gerekmektedir.PROJE TANITIM DOSYASININ BAKANLIĞA/VALİLİĞE SUNULMASI EK-IV’ e göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası ile Bakanlığa başvurulur.PROJE TANITIM DOSYASININ UYGUNLUK YÖNÜNDEN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Bakanlık/Valilik, Proje Tanıtım Dosyasını 5 iş günü içerisinde uygunluk yönünden inceler.• Uygun bulunmayan Proje Tanıtım Dosyası proje sahibine iade edilir. • Proje Tanıtım Dosyası 15 işgünü içerisinde EK IV ‘de yer alan kriterler çerçevesinde incelenir ve değerlendirilir. Bu değerlendirme sırasında gerekli görülürse;• Proje sahibinden ek bilgi talep edilebilir,• İlgili kurum ve kuruluşlardan görüş alınabilir,• Proje alanı yerinde tetkik edilebilir.

ÇED GEREKLİDİR – GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI

Bakanlık/Valilik; yapılan değerlendirmelerin sonucunda, 5 işgünü içerisinde “ÇED Gereklidir” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararı verir.“ÇED Gerekli Değildir”kararı Valiliğe ve Proje sahibine bildirilir.

“ÇED Gereklidir” kararı verilen projelere ÇED prosedürü uygulanır. KARARIN DUYURULMASI

ÇED Gerekli Değildir Kararı Valilik tarafından ;• taşra teşkilatlarına bildirilir,• uygun araçlarla yöre halkına duyurulur.

YATIRIMA BAŞLAMA “ÇED Gerekli Değildir” kararı verildiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde yatırıma başlanılmalıdır.

İZLEME VE KONTROL

34

Page 36: Maden Hukuku-Ders Notlari

Yatırımcı proje uygulamasının başlangıcını, ilk işletmeye geçiş dönemini ve işletmenin sona erdiriliş dönemine ait raporları Bakanlığa bildirir. Bakanlık ÇED Raporu ve taahhütname kapsamında gerekli izleme ve kontrolünü yapar. Gerekli görüldüğünde diğer kurum kuruluşlarla işbirliği yapılır. ÇED Raporu ve taahhütnameye aykırı uygulamalar için bir kereye mahsus yeteri kadar süre verilir bu süre sonunda taahhütlere uyulmaması durumunda faaliyet durdurulur.PROJE SAHİBİNİN DEĞİŞMESİProje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi durumunda yeni sahibi, önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülüklerini başka bir işleme gerek kalmaksızın yüklenmiş sayılır ve bunu bir yazı ile Bakanlığa bildirir.Olağan Üstü Durumlar ve Özel Hükümler – Madde 25Aşağıdaki durumlarda uygulanacak Çevresel Etki Değerlendirmesi prosedürü Bakanlıkça belirlenir.a) Doğal Afetler sonucu yıkılan, bozulan, tahrip olan veya hasar gören herhangi bir yatırımın bulunduğu yerde kısmen veya tümü ile yeniden gerçekleştirilmesi planlanan projeler, b) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne tabi olmayan veya Ek-II listesinde yer alan projelere kredi almak ve benzeri gibi finansal nedenlerle proje sahibinin talebi üzerine Bakanlığında uygun görmesi halinde Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümleri uygulanabilir.c) Organize Sanayi Bölgeleri, İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri, Endüstriyel Bölgeler, Serbest Bölgeler, Stratejik Çevresel Değerlendirme yapılacak alanlar ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kurulması planlanan projeler.

Geçici Madde 17/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı  Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, 23/6/1997 tarihli ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve 6/6/2002 tarihli ve 24777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine tabi oldukları halde söz konusu yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanırGeçici Madde 2Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, Çevresel Etki Değerlendirmesi veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Ön Araştırma Raporları hazırlanarak Bakanlık veya Valiliğe sunulan faaliyetlere, tabi oldukları Yönetmelik hükümleri uygulanır. Geçici Madde 37/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı  Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinden önce uygulama projeleri onaylanmış veya çevre mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin, ruhsat veya onay ya da kamulaştırma kararı alınmış veya yatırım programına alınmış veya mevzi imar planları onaylanmış projelere ve bu tarihten önce üretim ve/veya işletmeye başladığı belgelenen faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.Geçici Madde 423/6/1997 tarihli ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinden önce ilgili mevzuatı gereğince güzergahı belirlenen veya yatırım programına alınan petrol ve gaz boru hatları, enerji nakil hatları, otoyollar, duble yollar, ekspres yollar, demir yolları,devlet yolları ve il yolları projelerine  bu Yönetmelik hükümleri uygulanmazGeçici Madde 5

35

Page 37: Maden Hukuku-Ders Notlari

Yeterlik Belgesi ile ilgili tebliğin yayımlanmasından önce, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlayacak kurum ve kuruluşlarda Yeterlik Belgesi bulunması şartı aranmaz. Ancak, proje tanıtım dosyası faaliyetin türü ve yeri ile ilgili en az üç farklı meslek grubundan en az lisans seviyesinde eğitim görmüş kişiler tarafından, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporları ise komisyonca belirlenen çalışma grubu tarafından hazırlanarak imzalanır.

Geçici Madde 6Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce 7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı  Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, 23/6/1997 tarihli ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve 6/6/2002 tarihli ve 24777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine tabi olduğu halde gerekli işlemleri tamamlamamış ve mevzuat uyarınca yer seçimi uygun olan mevcut faal tesisler, ilgili yönetmelikler çerçevesinde gerekli yükümlülüklerini yerine getirmeleri amacıyla çevresel durum değerlendirme raporunu Bakanlığa sunar, bu rapor Bakanlıkça değerlendirilir.•ESKİ VE YENİ YÖNETMELİK ARASINDAKİ FARKLAR

• Eski yönetmelikte 117 iş günü olan ÇED süreci, yeni yönetmelikle 35 işgününe indirilmiştir. • Eski yönetmelikte 75 iş günü olan ÇED Ön Araştırma süreci, yeni yönetmelikle 25 işgününe indirilmiştir.• ÇED prosedüründe yer alan Bilgilendirme ve Kapsamlaştırma Toplantıları birleştirilmiştir.• ÇED’e tabi projelere ilişkin Rapor hazırlayanlar için Yeterlilik şartı getirilmiştir (Yeterlik Tebliği Yayımından sonra)

 EK-IÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ UYGULANACAKPROJELER LİSTESİ1- Rafinerilera) Ham petrol rafinerileri,b) 500 ton/gün üzeri taşkömürü ve bitümlü maddelerin gazlaştırılması ve sıvılaştırılması projeleri,c) Doğalgaz sıvılaştırma ve gazlaştırma tesisleri,2- Termik güç santrallarıa)Toplam ısıl gücü 200 MWt (Megawatt termal) ve daha fazla olan termik güç santralları ile diğer

yakma sistemleri,

36

Page 38: Maden Hukuku-Ders Notlari

b) Nükleer güç santralları ve diğer nükleer reaktörlerin kurulması ve sökümü (max. gücü sürekli termik yük bakımından 1 kilovatı aşmayan, atom çekirdeği parçalanabilen ve çoğalan maddelerin dönüşümü, üretimi amaçlı araştırma projeleri hariç),

3- Radyasyonlu nükleer yakıtlara) Nükleer yakıtların yeniden işlenmesi,b) Nükleer yakıtların üretimi veya zenginleştirilmesi,c) Radyasyondan arınmış nükleer yakıtların veya sınır değerin üzerinde radyasyon içeren atıkların

işlenmesi,d) Radyasyonlu nükleer yakıtların nihai bertarafı işlemi,e) Yalnız radyoaktif atıkların nihai bertarafı işlemi,f) Yalnızca radyasyonlu nükleer yakıtların (10 yıldan uzun süre için planlanmış) veya nükleer atıkların

üretim alanından farklı bir alanda depolanması,4- Demir ve çeliğin ergitilmesi ile ilgili tesislera) Cevherden hadde mamulü üreten tesisler,b) Hurdaya dayalı sıvı çelik üreten tesisler(100.000 ton/yıl ve üzeri),c) Haddehaneler (100.000 ton/yıl ve üzeri),d) Döküm tesisleri (100.000 ton/yıl ve üzeri),5- Demir dışı metallerin ergitildiği tesisler (50 000 ton/yıl ve üzeri).6- Asbest çıkartılması ve asbest içeren ürünleri işleme veya dönüştürme projeleria) Asbest madeni işletmeleri ve zenginleştirme tesisleri,b) 10.000 ton/yıl ve üzeri kapasiteli, son ürünü asbestli beton olan tesisler ,c) Son ürün olarak friksiyon (sürtünme) maddesi üreten 50 ton/yıl ve üzeri kapasiteli tesisler,d) 200 ton/yıl ve üzeri asbest kullanan diğer tesisler,7- Fonksiyonel olarak birbirine bağlı çeşitli birimleri kullanarak endüstriyel ölçekte üretim yapan

kimya tesisleria) Organik kimyasalların üretimi,b) İnorganik kimyasalların üretimi,c) Fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik gübrelerin üretimi,8- Yollar, geçişler ve havaalanlarıa) Şehirlerarası demiryolu hatları,b) Pist uzunluğu 2.100 m ve üzeri olan havaalanları,c) Otoyollar, ekspres yollar ve devlet yollarının yapımı,9- Su yolları, limanlar ve tersanelera) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının geçişine izin veren kıta içi su yollarının yapımı ve

kıta içi su trafiği için yapılacak olan limanlar,b) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve

rıhtımlar,c) Yük ve yolcu gemilerinin yapım, bakım, onarımı amaçlı tersaneler,d) Gemi söküm faaliyetleri,e) Yat limanları,10- Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması, ara depolanması ve/veya nihai bertarafını

yapacak tesisler.Ancak,a) Yakma Kapasitesi 1000 kg/gün ve üzerinde olan tıbbi atıklar için projelendirilen yakma tesisleri,b) Günlük 1 ton ve üzeri depolama kapasitesine sahip olan tıbbi atık düzenli depolama tesisleri,c) Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri olan atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler,d) Depolama kapasitesi 1000 kg/gün ve üzeri olan ara depolama tesisleri,11- Katı Atıkların yakma, kompost ve diğer tekniklerle ara işleme tabi tutulması ve bertaraf edilmesi

için kurulan tesisler ve/veya alanı 10 hektardan büyük veya hedef yılı da dahil depolanacak katı atık miktarının günlük 100 ton ve üzeri olan katı atık depolama tesisleri

12- 10 milyon m3/yıl ve üzeri yeraltı suyu çıkarma veya suyu yeraltında depolama projeleri13- Boru ile içme suyu taşımaları dışında kalan büyük su aktarma projeleria) Olası su sıkıntısını önlemek amacı ile akarsu havzaları arasında, 100 milyon m 3/yıl ve üzeri su

aktarma projeleri,

37

Page 39: Maden Hukuku-Ders Notlari

b) (a) bendi dışında uzun dönemli yıllık ortalama akışı 2 milyar m3 ü aşan bir akarsu havzasından sözkonusu akışın % 5’i ve üzeri miktarda su aktarma projeleri,

14- Su depolama tesisleri (Göl hacmi100 milyon m3 ve üzeri veya göl alanı 15 km2 ve üzeri barajlar)15- Et Entegre TesisleriKasaplık büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvanların kesiminin yapıldığı tesislere ilaveten besi ünitesi,

rendering ünitesi, et ürünlerinin üretildiği ünitelerden en az ikisini kapsayacak şekilde projelendirilen tesisler

16- Kümes hayvanları ve domuzun yetiştirildiği kapasitesi aşağıda belirtilen tesislera) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet

ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar),b) Domuz besi çiflikleri (30 kg ve üzeri, 3.000 baş üzeri),c) Dişi domuz üretim çiflikleri (900 baş ve üzeri),d) Kültür balıkçılığı projeleri (1000 ton/yıl ve üzeri)e) Entegre yağ üretim projeleri (Bitkisel ürünlerden hamyağ eldesinin ve rafinasyon işleminin birlikte

yapıldığı tesisler)f) Entegre süt ürünleri üretim tesisleri (50 ton/gün ve üzeri sütten peynir, yağ, yoğurt gibi süt

ürünlerinden en az ikisinin üretildiği tesisler)17- Orman ürünleri ve selüloz tesisleria) Selüloz üretim veya işleme tesisleri, selüloid üretim veya işleme tesisleri,b) Kereste veya benzeri lifli maddelerden kağıt hamuru üretim tesisleri,c) 200 ton/gün ve üzeri kapasiteli her çeşit kağıt, karton veya mukavva üretim tesisleri ,18-Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme v.b.) ve boyama

birimlerini birlikte içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları,19-Motor ve motorlu taşıt araçlarıa) Motorlu taşıtların üretimib) İçten yanmalı motor üretimi20-Demiryolu taşıtlarının üretimi21-Hava taşıtlarının yapım ve onarım tesisleri22-Cam veya cam elyafı üretim tesisleri (100 000 ton/yıl ve üzeri)23- Ham deri (işlenmiş ham deriden son ürün elde eden tesisler hariç) işleme tesisleri (500 ton/yıl ve

üzeri) ,24-Lastik üretim tesisleri (iç ve dış motorlu taşıt ve uçak lastikleri, kolon, sırt kauçuğu, kord bezi vb)25- Madencilik projeleri. Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın;a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletme ve

cevher hazırlama tesisleri,b) 150 hektarı aşan (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) çalışma alanında açık işletme yöntemi

ile kömür çıkarma ve cevher hazırlama tesisleri,c) Biyolojik, kimyasal, elektrolitik ya da ısıl işlem yöntemleri uygulanan cevher zenginleştirme

tesisleri26- Taşocakları Nizamnamesine göre,a) 25 hektar ve üzeri alandan hammadde çıkarılmasıb) Çıkarılan hammaddenin her türlü işlemden geçirilmesi  projelerinden 100.000 m3/yıl ve üzeri

kapasitede olanlar.27- Çimento fabrikaları veya klinker üretim tesisleri28- 154 kV (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km’den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo

merkezi, şalt sahaları)29- 500 ton/gün ham petrol ve 500.000 m3/gün doğalgaz çıkartılması30- Petrol, doğalgaz ve kimyasalların 40 km’den uzun ve 600 mm ve üzeri çaplı borularla

taşınması projeleri31- 5.000 m3 ve üzeri kapasitede olan petrol, doğalgaz, petrokimya ve kimyasal madde depolama

tesisleri32- Patlayıcı ve parlayıcı maddelerin üretildiği tesisler33- Kurulu gücü 50 MW ve üzeri olan nehir tipi santrallar34- Tarım ilaçları ve/veya farmasötik ürünlerin etken maddelerinin üretildiği tesisler35- Pil ve akü üretim tesisleri

38

Page 40: Maden Hukuku-Ders Notlari

36- Şeker fabrikaları37-Toplu halde projelendirilen konutlar (1000 konut ve üzeri)38-Turizm konaklama tesisleri (500 oda ve üzeri) tatil köyleri ve turizm kompleksleri39-Kayak alanları ve mekanik tesisleri ( telesiyej uzunluğu 1000 metre ve üzeri)40- İhtisas Sanayi Bölgeleri ( EK-I ve EK-II Listesinde yer alan faaliyetler) EK- IISEÇME, ELEME KRİTERLERİ UYGULANACAK PROJELER LiSTESİ( Ek I. Listesinde yer alan alt sınırlar bu listede üst sınır olarak alınır.) Kimya, petrokimya, ilaç ve atıklar1-a) Kimyasalların üretimi, petrolden yağlama maddesi üretimi veya ara ürünlerin işlenmesi için

projelendirilen tesisler,b) Atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesislerc) Yakma kapasitesi 200-1000 kg/gün arasında olan tıbbi atık yakma tesisleri, günlük 1 tondan az olan

depolama kapasitesine sahip tıbbi atık düzenli depolama tesisleri ve tıbbi atıkların fiziksel ve kimyasal olarak ara işleme tabi tutulması amacıyla kurulan tesisler,

d) 150- 1000 kg arası tehlikeli ve özel işleme tabi atıkları depolama kapasitesine sahip ara depolama tesisleri,

e) Atık barajları, atık havuzları2- Toplam depolama kapasitesi 500-5000m3 arası olan doğalgaz, petrokimya , petrol ve kimyasal ürün

depoları (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır.)3-Toplam depolama kapasitesi 500 ton ve üzeri kapasitede olan patlayıcı ve parlayıcı madde depoları4-Tarım ilaçları ve farmasotik ürünlerin, boya ve cilaların, elastomer esaslı ürünlerin ve peroksitlerin

üretildiği veya elastomer esaslı ürünlerin işleme tabi tutulduğu tesisler5- Katı Atıkların yakılması, kompostlaştırılması ve depolanması için yapılan tesisler ile transfer

istasyonları6- Derin deniz deşarj projeleri7- Nüfusu 50.000 ve üzerinde olan yerleşim birimlerine ait atık su arıtma tesisleri ile İstihdam

Kapasitesi 20.000 ve üzerinde olan İhtisas ve Organize Sanayi Bölgelerine ait atık su arıtma tesisleri.8-Sabun veya deterjan üretimi yapan tesisler9-Kümes ve Ahır Gübrelerinin Geri Kazanılması ve Bertaraf edilmesine yönelik tesisler Metalurji, makine imalatı ve tekstil10-Demir çelik veya demir dışı metal tesisleri. (1.000 ton/yıl ve altında kapasiteli tesisler ile atölye tipi

çalışmalar hariç)a) Demir çeliğin ergitildiği, üretildiği tesisler,b) Haddehaneler,c) Döküm fabrikaları,d) Boru üretimi yapan tesisler,e) Metal kaplama tesisleri,f) Demir dışı metallerin ergitildiği tesisler, 11-Tekstil Tesisleria) Boyama (Kimyasal boya veya kök boya kullanılarak) veya kasar işlemi yapan iplik, kumaş veya halı

fabrikaları,b) Yün veya tiftiğin ovalanması, yağının alınması veya ağartmasının yapıldığı endüstriyel tip tesisler,c) Denim (Kot) yıkama tesisleri12-Cam veya cam elyafı üretim tesisleri13-Ham deri işleme tesisleri (işlenmiş ham deriden son ürün elde eden tesisler hariç)14-Her çeşit kağıt, karton veya mukavva üretim tesisleri15-Yıllık kapasitesi 100.000 adet ve üzerinde olan lastik kaplama tesisleri Tarım, orman, su kültürü ve gıda16-Hayvan ve bitki ürünleri ile ilgili projelera) Bitkisel ham yağ veya rafine yağ elde eden tesisler,b) Hayvansal yağların üretimini yapan tesisler,c) Nişasta üretimi yapan tesisler,

39

Page 41: Maden Hukuku-Ders Notlari

d) Fermantasyon ile alkollü içki üreten tesisler veya malt tesisleri,e) Su ürünleri işleme tesisleri,f) Süt işleme tesisleri (5 ton/gün-50 ton/gün kapasiteli )g) 11/9/2000 tarih ve 24167 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim

Tesislerinin Kuruluş, Açılış, Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik uyarınca 1. veya 2. sınıf ruhsata bağlı hayvan kesim tesisleri,

h) Rendering tesislerii) Kanatlı hayvanların kesiminin yapıldığı tesisler 10.000 adet/gün ve üzerij) Büyükbaş ve küçükbaş hayvan besi resisleri (500 adetve üzeri büyükbaş, 1000 adet ve üzeri

küçükbaş kapasiteli)k) Kültür balıkçılığı projeleri (30 - 1.000 ton/yıl )l) Sigara Fabrikaları,m) Tarım arazilerinin yeniden yapılandırılması ile ilgili projeler,n) İşlenmemiş veya yarı işlenmiş alanların, yoğun tarım amacı ile kullanımını amaçlayan projeler,o) Tarımsal amaçlı su yönetimi projeleri ( 100 hektar ve üzeri) ,p) Orman alanlarının başka amaçla kullanıma dönüştürülmesi projeleri,r) Maya Fabrikaları17- Kümes hayvanları ve domuzun yetiştirildiği kapasitesi aşağıda belirtilen tesisler18-Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 20.000 ile 60.000 adet arası tavuk,

30.000 ile 85.000 adet arası piliç veya eş değeri diğer kanatlılar ),19-Domuz besi çiftlikleri (30 kg ve üzeri, 1.000 - 3.000 baş arası),20-Dişi domuz üretim çiftlikleri (300 - 900 baş arası), Ulaşım, altyapı ve kıyı yapıları21- Altyapı tesisleria) Su depolama tesisleri (Göl hacmi 10 milyon m3’ ve üzeri veya göl alanı 1 km2 yi aşan baraj veya

göletler)b) Akarsu havzaları arasında su aktarma projeleri (EK-I’de yer almayanlar)c) Kıta içi su yollarının yapımı (EK-I’de yer almayanlar)d) Taşkın önleme veya başka amaçla akarsu yataklarının düzenlenmesi,e) Limanlar, iskeleler, rıhtımlar (Ek-I’de yer almayanlar)f) Balıkçı barınakları, römorkör barınakları,g) Denizden 10.000 m2 ve üzerinde alan kazanılması projeleri,h) Erozyonla mücadele etmek için kıyılarda yapılan çalışmalar ve kıyının değişimine neden olabilecek

deniz kenarında yapılan çalışmalar; dalgakıran, mahmuz , mendirek, set vb. (bunların bakımı onarımı hariç),

ı) Demiryolu hatları (EK-I’de yer almayanlar)j) Demiryolu taşımacılığında kullanılan aktarma amaçlı tesisler, demiryolu terminallerinin yapımı,k) Tramvaylar, yükseltilmiş ve yeraltından geçen demiryolu hatları, yolcu taşıma için kullanılan benzer

hatlar (metrolar, hafif raylı taşıma sistemleri, vb.),l) Havaalanları (Ek-I’de yer almayanlar)m) İl yolları,n) İki veya daha az şeritli yolların dört veya daha fazla şeritli olarak 10 km sürekli uzunlukta

genişletilmesi .o) Çekek Yerleri (Yat ve teknelere karaya çekme, bakım, onarım, konaklama, denize indirme

hizmetleri sunan ve/veya tekne imalatı yapan tesisler),p) 1 milyon m3/yıl ve üzeri yeraltı suyu çıkarma veya yeraltında depolama projeleri,r) Dip tarama projeleriEnerji22-Kurulu gücü 10 MW ve üzeri olan nehir tipi santrallar23-Rüzgar enerji santralları (Rüzgar çiftlikleri)24-Jeotermal kaynağın çıkartılması ve jeotermal enerji kullanan tesisler (Isı kapasitesi 5MWt-

megawatt termal ve üzeri)25-Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su elde edilmesi ve/veya nakledilmesi için kurulan endüstriyel tesisler26-154 kV ve üzeri gerilimdeki enerji iletim tesisleriTurizm, spor, konut ve eğitim tesisleri

40

Page 42: Maden Hukuku-Ders Notlari

27-Toplu halde projelendirilen konutlar (200 konut ve üzeri)28-Turizm konaklama tesisleri (50 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri, vb.)29-Eğitim kampüsleri30-50.000 m2 ve üzeri daimi kamp ve karavan alanları31-Temalı parklar (halkın eğlenmek amacı ile para ödeyerek girdiği, geniş alanlara kurulu parklar)32-Kayak alanları ve mekanik tesisleri33-Arabalar ve motorsikletler için kalıcı yarış ve test sahaları34-Spor kompleksleri ve hipodromlar Madencilik35-Madencilik projeleri: Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın;a) Madenlerin çıkarılması (Ek-I de yer almayanlar)b) 5.000 m3/yıl ve üzeri kapasiteli blok ve parça mermer, dekoratif amaçlı taşların çıkartılması,

işlenmesi ve yıllık 100.000 m² ve üzeri kapasiteli mermer kesme, işleme ve sayalama tesisleri,c) 1.000.000 m3/yıl ve üzerinde metan gazının çıkartılması ve depolanmasıd) Karbondioksit ve diğer gazların çıkartıldığı, depolandığı veya işlendiği 10.000 ton/yıl ve üzeri

kapasiteli tesisler,e) Taşocakları Nizamnamesi’ne göre bir hammaddenin çıkarılması (Ek-I de yer almayanlar)f)Taş Ocakları Nizamnamesine göre çıkarılan bir hammaddenin her türlü işleme sokulması (25.000

m3/yıl ve üzeri)g) 50.000 ton/yıl ve üzeri tuzun çıkarılması ve/veya her türlü tuz işleme tesisleri,h) Cevher hazırlama veya zenginleştirme tesisleri (Ek-I de yer almayanlar),i) Aynı sahada toplam 3 000 m ve üzerinde sondajla yapılan aramalar,36-Klinker öğütme tesisleri37-Kömür işleme tesisleria) Havagazı ve kok fabrikaları,b) Kömür briketleme tesisleri,c) Kömür yıkama tesisleri,38-Petrokok, kömür ve diğer katı yakıtların depolama, sınıflama ve ambalajlama tesisleri

(perakende satış birimleri hariç)39-Tuğla veya kiremit üretimi yapan tesisler. (Atölye tipi tesisler hariç)40-Seramik veya porselen üretimi yapan tesisler (Atölye tipi tesisler hariç)41-Sabit asfalt hazırlama (plent) tesisleri42-Kireç fabrikaları43-EK-I de yer alan projeler kapsamında bulunmakla birlikte, yeni bir metot veya ürün denemek ve

geliştirmek amacı ile hazırlanan ve iki yıldan uzun süreli olmayan projeler. 

MADENCİLİK FAALİYETLERİ İZİN YÖNETMELİĞİ

Madencilik faaliyetleri ile ilgili ruhsat hukukuna ilişkin işlemler halen 05.06.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5177 sayılı Kanun ile değişik 3213 sayılı Maden Kanunu, 03.02.2005 tarihinde yürürlüğe giren Maden Kanunu Uygulama ve I (a) Grubu Madenler İle İlgili Uygulama Yönetmelikleri ile yürütülmekle birlikte Madencilik Faaliyetlerindeki İzinler ile ilgili faaliyetleri düzenleyen İzinler Yönetmeliği Bakanlar Kurulunun 24.05.2005 tarihli Kararı ile kabul edilerek, 21.06.2005 tarih ve 25852 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

3213 sayılı Maden Kanunun 24. maddesi gereği; arama ruhsatlı sahalara, arama ruhsat süresince belirlenen görünür, muhtemel ve mümkün rezerv alanı üzerine işletme ruhsatı verilmekte, işletme ruhsatının alınmasına müteakip üç ay içinde Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen gerekli izinlerin alınması için müracaat edilmesi zorunlu olup, gerekli izinlerin alınmasına müteakip te görünür rezerv alanına işletme izni verilmektedir.

3213 sayılı Maden Kanunun 7. maddesinde madencilik faaliyetleri esnasında alınması gereken izinlerin ana hatları çizilmiş olup, Bakanlar Kurulu tarafından

41

Page 43: Maden Hukuku-Ders Notlari

çıkarılan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği ile de ilgili bakanlıkların görüşleri de alınarak izinlerin hangi esaslara göre yürütüleceği belirlenmiştir.

Bir önceki kanun döneminde işletme ruhsatı ve izni birlikte verilmekte, ruhsat sahibince yine Kanunun 7. maddesi gereği gerekli izinler alındıktan sonra madencilik faaliyetlerine geçilmekte idi. Ancak ruhsat sahaları ile ilgili Arazi Mülkiyeti, ÇED ve GSM vb. izinlerinin alınmasında büyük sıkıntılar yaşanmış, bu ve benzeri izin işlemleri ancak ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarının kendi Kanun ve Yönetmeliklerine göre yorumladıkları insiyatifler doğrultusunda yürütülmüştür. Ancak ruhsat sahiplerinin ruhsatı almasına müteakip, işletme faaliyetine geçmesi, uygulama esasları belli olmayan kurallara göre değerlendirildiğinden, büyük sıkıntılar yaşanmıştır.

Yeni İzinler Yönetmeliği ile ilgili yine her ne kadar engeller varmış gibi gözükse de en azından ruhsat sahalarında faaliyete geçememe durumu ortadan kaldırılarak, belli esaslara göre madencilik faaliyetlerine, ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca izin verilmesi zorunlu hale getirilmiştir.

05.06.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5177 sayılı Kanun ile değişik 3213 sayılı Maden Kanunundaki Madencilik faaliyetleri ile ilgili izin maddeleri:

Madde 7- Orman, muhafaza ormanı, ağaçlandırma alanları, kara avcılığı alanları, özel koruma bölgeleri, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanı, tarım, mera, sit alanları, su havzaları, kıyı alanları ve sahil şeritleri, karasuları, turizm bölgeleri, alanları ve merkezleri ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri, askerî yasak bölgeler ve imar alanları ile mücavir alanlarda madencilik faaliyetlerinin çevresel etki değerlendirmesi, gayri sıhhî müesseseler ile ilgili hususlar dahil hangi esaslara göre yürütüleceği ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

İlgili bakanlıkların mevzuatı gereği yapacakları inceleme ve denetimlerde; ruhsat alanlarında bu yönetmelik esaslarına uygun çalışılmadığının tespiti halinde, mevzuat çerçevesinde yapılacak işlemler Genel Müdürlüğe bildirilir. Çevre ve insan sağlığına zarar verdiği tespit edilen madencilik faaliyetleri gerekli önlemler alınıncaya kadar durdurulur.

Çevresel etki değerlendirmesi işlemleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca çevresel etki değerlendirmesi sürecinde en geç üç ay içinde bitirilir. Bakanlık ve diğer bakanlıkların mevzuatının gerektirdiği maddî yükümlülükler ruhsat sahibi tarafından karşılanır.

İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları içine alınan maden sahalarına bu hüküm uygulanmaz.

Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış yerlere ve bu tür tesislere 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri Bakanlığın, binalara 60 metre, özel mülkiyete konu araziye 20 metre mesafe dahilinde ise mülk sahibinin iznine bağlıdır. Bu mesafeler, ihtiyaç halinde madencilik faaliyetlerinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yapısı dikkate alınarak Bakanlıkça artırılabilir. Mesafeler yatay olarak hesaplanır.

42

Page 44: Maden Hukuku-Ders Notlari

Maden arama faaliyetleri, bu Kanunda sayılanlar dışında herhangi bir izne tâbi değildir. İşletme faaliyetleri ise, bu Kanuna göre Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliğe göre yürütülür.

Maden işletme faaliyeti ile Devlet ve il yolları, havaalanı, liman ve baraj gibi kamu yatırımlarının birbirlerini engellemesi, kamu kurum ve kuruluşlarının uygulamalarından dolayı maden işletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, kamu ve özel yatırım için başka alternatif alanların bulunamaması durumunda, madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, Başbakanlık Müsteşarı başkanlığında oluşturulacak bir kurul tarafından verilir.

Kurulun teşkili, çalışma usulü, karar alma şekli ve diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Kamu yatırımları nedeniyle kurul kararı ile faaliyeti kısıtlanan maden işletmecisinin yatırım giderleri lehine karar verilen tarafça tazmin edilir.

Madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş izinler, ruhsat hukuku devam ettiği sürece geçerlidir.

Bu madde hükümlerine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde, ruhsat teminatı irad kaydedilerek bu alandaki faaliyet durdurulur. Beş yıl içinde üç kez bu maddenin ihlâli halinde teminatın tamamı irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

İşletme ruhsatı ve madenin işletilmesiMadde 24. Arama ruhsatlı sahalara, arama süresince belirlenen görünür,

muhtemel ve mümkün rezerv alanı üzerinden işletme ruhsatı, görünür rezerv alanına da işletme izni verilir. Arama ruhsatının diğer kısımları taksir edilir. Mümkün rezerv alanlarının IV. Grup ruhsat sahalarında beş yıl, diğer grup ruhsat sahalarında üç yıl içinde görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmesi zorunludur. Görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmeyen alanlar da taksir edilir.

Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli izinler için ruhsat tarihinden itibaren üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Aksi taktirde teminat irad kaydedilir. İzinlerin alınmasından itibaren işletme izni verilir. Bu iznin verildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde ruhsat sahibi madeni işletmeye almak zorundadır. Bu sürede işletmeye alınmayan ruhsat sahalarında, çalışılmayan her yıl için, projede belirtilen üretim miktarının % 10'u üzerinden Devlet hakkı alınır. Ancak kamu kurumlarınca işletilen bor tuzu ve Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürü ruhsatları için bu hüküm uygulanmaz.

Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irad kaydedilerek iptal edilir.

03.02.2005 tarihinde yürürlüğe giren Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde geçen Madencilik Faaliyetleri ile ilgili izin maddeleri;

İZİNLERMadde 21 – Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli izinler için ruhsat

yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde ilgili kurumlara veya Genel Müdürlüğe

43

Page 45: Maden Hukuku-Ders Notlari

müracaat edilmesi zorunludur. Gerekli izinlerin alınmasını müteakip işletme izni verilir.

İşletme izninin verildiği tarihten sonra bir yıl içinde ruhsat sahibi madeni işletmeye almak zorundadır.

Ek işletme projesi ile prosesi değişik olan yeni maden veya madenler için işletme izni talep edilir. Bu taleplerde aynı işlemler yapılarak yeni madenler için işletme izni verilir.

Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış ibadethane, okul, hastane, kütüphane, karayolu, demiryolu gibi yer ve tesislere 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri için Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur. Özel mülkiyete konu taşınmazlara 20 metre mesafe dahilinde faaliyette bulunmak için mülk sahibinden yazılı izin alınması zorunludur. Yatay olarak alınan bu mesafeler gerek duyulması halinde Genel Müdürlük tarafından madencilik faaliyetlerinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yapısı dikkate alınarak her faaliyet için ayrı olarak da belirlenir. Madencilik faaliyetleri yürütülen alanlarda alınmış izinler, mülkiyetin değişmesi halinde de müktesep hak kabul edilir.

Ereğli Kömür Havzasındaki Taşkömürü ve 10/6/1983 tarihli ve 2840 sayılı Bor Tuzları, Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nükleer Enerji Hammaddelerinin İşletilmesini, Linyit ve Demir Sahalarının Bazılarının İadesini Düzenleyen Kanunda sayılan bor tuzu, toryum ve uranyum madenleri için bu maddede yer alan izin alınması ve faaliyete başlanması ile ilgili süreler uygulanmaz ve faaliyette bulunulmayan süreler için fazladan Devlet hakkı alınmaz.

MADENİN İŞLETMEYE ALINMASIMadde 22 – Kanunun 7 nci maddesi gereği izinlerin alınmasını takiben işletme

izni verilir. Bu iznin verildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde ruhsat sahibi madeni işletmeye almak zorundadır.

İşletme projesinde beyan edildiği şekilde üretim yapılması veya üretime yönelik tesis yapılması, madenin işletmeye alınması sayılır.

Hammade Üretim İzinleriMadde 53 – Hammadde üretim izni verilen alana ilişkin olarak Kanunun 7 nci

maddesi gereğince alınması gerekli izinler, kamu kurum ve kuruluşunca ilgili kanun hükümlerine göre yetkili mercilere müracaat edilerek alınır.

FAALİYET İZİNLERİNDE TEMİNAT İRADI Madde 85 – Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli izinler için işletme ruhsat tarihinden itibaren üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Aksi taktirde teminat irat kaydedilir.

İrat kaydedilen teminatın üç ay içinde yatırılması ve izin için müracaat edilmesi zorunludur.

Verilen ikinci üç ay içinde teminat yatırılarak izin için gerekli müracaat yapılmaz ise ruhsat iptal edilir.

Kanunun 7 nci maddesi hükümlerine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde teminat irat kaydedilerek bu alandaki faaliyetler durdurulur. Beş yıl içinde üç kez bu maddenin ihlali halinde teminatın tamamı irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

03.02.2005 tarihinde yürürlüğe giren I (a) Grubu Madenler İle İlgili Uygulama Yönetmeliğinde geçen Madencilik Faaliyetleri ile ilgili izin maddeleri;

44

Page 46: Maden Hukuku-Ders Notlari

RUHSAT VERİLMESİ VE GEREKLİ İZİNLERİN ALINMASI

Madde 9 – I (a) Grubu maden ruhsatı almak için, ihale sonrası gerekli bedellerin yatırılmasını veya özel mülkiyetindeki alan içinde de talebin uygun bulunmasını takiben en geç on beş gün içerisinde işletme ruhsatı talep harcı, yıllık işletme ruhsat harcı ile teminatı yatırılarak, Ek Form-1’e uygun hazırlanmış taahhütnameyi, bir ay içerisinde de Ek Form-2’ye uygun olarak hazırlanmış işletme projesini valiliğe vermek zorunludur Gerekli izinlerin alınmasını takiben Ek Form-3’deki işletme ruhsatı verilir. Alınmış izinler ruhsata işlenir. Gerekli izinlerin alınmasını takiben en geç bir yıl içinde işletme faaliyetine başlanması zorunludur. Süresi içinde işletmeye alınmayan veya üretim yapmayan ruhsat sahalarından projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır.

MADENCİLİK FAALİYETLERİNDE 7. MADDE GEREĞİNCE ALINACAK İZİNLER

a) Arazi Mülkiyet İzinleri:

- Orman, muhafaza ormanı, ağaçlandırma alanları - Kara avcılığı alanları - Özel Çevre koruma bölgeleri - Milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanı - Tarım alanları - Meralar - Sit alanları - Su havzaları - Kıyı alanları ve sahil şeritleri, karasuları - Turizm bölgeleri, alanları ve merkezleri ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri

- Askerî yasak bölgeler- Sulak Alanlar

- İmar alanları - Kamuya ve Özel mülkiyete Tabi Alanlar

b) ÇED İle İlgili İzinler:

- ÇED Olumlu kararı (Çevresel Etki Değerlendirmesi prosedürüne tabi olan maden projeleri için)

- ÇED Gerekli Değildir Kararı (Seçme, Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler için) - ÇED kapsamı dışında kararı ( Her iki prosedürün dışında kalan ve belirli kıstaslara

tabi projeler için)c) GSM İle İlgili İzinler:

- Yer Seçimi ve Tesis Kurma İzni - Deneme İzni - İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı

MADENCİLİK FAALİYETLERİ İLE İLGİLİ İZİNLERDE

45

Page 47: Maden Hukuku-Ders Notlari

GENEL İLKELER

İzinlerle ilgili temel ilke

Madde 5 - Madenlerin aranması ve üretilmesi ile ilgili faaliyetlerde alınması gereken izinlerde uygulanacak usul ve esaslar, bu Yönetmelik hükümlerine göre yürütülür.

Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları, madencilik faaliyetleri için bu Yönetmelik kapsamında izin verme ve süre uzatılmasına ilişkin görev ve yetkilerini kullanırken, kanunlarında, uluslararası sözleşmelerde ve bu Yönetmelikte öngörülmemiş ise başka kuruluşların görev, yetki ve sorumluluk alanına giren hususlara dayalı olarak işlem yapamaz. Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları, izin taleplerini, kanunlarındaki ve bu Yönetmelikteki hükümlere göre sonuçlandırır.

Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca, bu Yönetmelik hükümlerinde belirtilen haller ve diğer kanunların ilgili hükümleri dışında, madencilik faaliyetleri engellenemez ve çıkarılacak yönetmeliklerde bu Yönetmelikte belirtilen kısıtlamaların dışında bir kısıtlama getirilemez.

Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının çıkaracağı madencilik faaliyetlerini etkileyen mevzuatın düzenlenmesinde, Bakanlığın görüşü alınır.

İzin süresi ve süre uzatımı

Madde 6 - Ruhsat alanı dahilinde, madencilik faaliyetleri veya bu faaliyetlere bağlı tüm tesisler için verilen izinlerin süresi maden ruhsat süresi kadardır. Maden ruhsatının temdit edilmesi halinde, ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınmış izinler ruhsat süresi kadar uzatılır.Maden ruhsatlarının devredilmesi halinde, verilmiş olan izinler ve bunlara bağlı olan yükümlülükler, aynı şartlarda geçerlidir. Ruhsat devirleri ilgili valiliğe bildirilir.

Arama faaliyetleri

Madde 7 - Maden arama faaliyetleri, Kanun ve bu Yönetmelikte belirtilmiş izinlerin dışında başka bir mevzuat kapsamında izne tâbi değildir.

Maden ruhsat sahibi, arama faaliyetinde bulunacağı alanın niteliğine göre ilgili bakanlık ile kamu kurum ve kuruluşuna gerçekleştireceği arama faaliyeti ile ilgili yazılı bilgi verir.

Test ve teknolojik araştırma amaçlı numune alma işlemi arama faaliyetleri kapsamındadır.

Üretim faaliyetlerinde izin

Madde 8 - Genel Müdürlükçe, maden arama ruhsat döneminde, görünür rezervin %10'una kadar maden üretim ve satış izni verilebilir. Arama ve işletme ruhsatı döneminde üretim yapılabilmesi için bu Yönetmeliğin gerektirdiği izinlerin ayrıca alınması zorunludur.

Çevresel etki değerlendirmesi ve seçme, eleme kriterleri uygulanacak projeler için müracaat

Madde 9 - Maden ruhsat sahibi, işletme ruhsatı veya sertifikasını aldıktan sonra izin için valilik, Genel Müdürlük veya ilgili kurumdan herhangi birine üç ay içinde müracaat etmek zorundadır. Bu müracaat, valiliğe yapılmış ise bu süre içinde maden ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe bildirilir. Üç ay içinde maden ruhsat sahibinin izin için başvuruyu yapmaması

46

Page 48: Maden Hukuku-Ders Notlari

halinde ruhsatın teminatı irat kaydedilerek üç ay ek süre verilir. Verilen ikinci üç aylık süre içinde izin için gerekli müracaat yapılmaz ise ruhsat iptal edilir. Teminat iradıyla ilgili olarak Kanunun 13 üncü maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.

Maden ruhsat sahibi, çevresel etki değerlendirmesi uygulanacak projelere tabi olması durumunda ruhsatın yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde Çevre ve Orman Bakanlığına müracaat ederek format almak zorundadır. Maden ruhsat sahibi formatın alınış tarihinden itibaren çevresel etki değerlendirmesi raporunu Çevre ve Orman Bakanlığına bir yıl içinde sunmakla yükümlüdür.

Maden ruhsat sahibinin seçme, eleme kriterleri uygulanacak projelere tabi olması durumunda ise, Proje Tanıtım Dosyasını hazırlayarak ruhsatın yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde Çevre ve Orman Bakanlığı ve/veya valiliğe müracaat eder.

Bu işlemlerin başlama tarihi, maden ruhsat sahibinin çevresel etki değerlendirmesi raporunu Çevre ve Orman Bakanlığına, Proje Tanıtım Dosyasını Çevre ve Orman Bakanlığı ve/veya valiliğe verdiği tarihtir. Diğer izinlerin alınması ile ilgili işlemler bu süreç içinde yürütülür. Bu işlemlerin başlatılması için “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararının alınması gerekmez. Çevresel etki değerlendirmesi işlemleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca çevresel etki değerlendirmesi sürecinde, en geç üç ay içinde bitirilir.

“Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı ve gerekli diğer izinlerin alınmasından itibaren on beş gün içinde işletme izni verilir. Bu izin ile maden ruhsat sahibi ruhsat alanı içinde projesi kapsamında faaliyetlerini sürdürür.

Çevresel etki değerlendirmesi prosedürü dışındaki maden projelerinde izin için müracaat

Madde 10 - Maden ruhsat sahibi, çevresel etki değerlendirmesi prosedürü dışındaki maden projeleri için, üretim faaliyetlerine başlamadan önce, bu Yönetmelikte belirtilen izinlerin alınması için işletme ruhsatı veya sertifikasının yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde gerekli belgelerle birlikte valilik, Genel Müdürlük veya ilgili kurumdan herhangi birine müracaat eder. Maden ruhsat sahibi, izin için valiliğe müracaat ettiğini üç aylık süre içinde Genel Müdürlüğe bildirir. Genel Müdürlük izin taleplerinde gerekli koordinasyonu sağlar.Üç ay içinde maden ruhsat sahibinin izin için başvuruyu yapmaması halinde ruhsatın teminatı irat kaydedilir.

İzin müracaatlarının değerlendirilmesi

Madde 11 - Maden ruhsat sahibinin izin talep belgelerini Genel Müdürlüğe vermesi halinde Genel Müdürlük bu belgeleri on beş gün içinde valiliğe veya ilgili kuruma gönderir.

Valiliğe yapılan müracaatlarda vali yardımcısı başkanlığında çevre ve orman il müdürlüğü, tarım il müdürlüğü, sağlık il müdürlüğü ve izin talep edilen alanın özelliği dikkate alınarak diğer birimlerin temsilcilerinden oluşan bir komisyon oluşturulur. Komisyon izin istenilen yer ile ilgili olarak bu Yönetmelik kapsamında yapılacak işlemleri belirler ve ruhsat sahibine bildirir.

İzin belgelerinde eksiklikler

Madde 12 - İlgili valiliğe veya Genel Müdürlüğe yapılan müracaat belgeleri incelenir. Eksik ve hatalı müracaatlar gerekçesi ile en geç bir ay içinde maden ruhsat sahibine bildirilerek maden ruhsat sahibinin bu eksikliklerini iki ay içinde tamamlaması istenir. Valiliğe yapılan

47

Page 49: Maden Hukuku-Ders Notlari

müracaatlardan iki ay içerisinde eksikliklerini tamamlamayanlar Genel Müdürlüğe bildirilir. Ruhsat teminatları Kanunun 10 uncu maddesi gereği irat kaydedilir.

İzin için müracaat alanı

Madde 13 - Maden ruhsat sahibi, maden işletme faaliyetleri için ihtiyaç duyacağı alana bu Yönetmelik kapsamında izin müracaatında bulunabilir.

Alınan izinler, işletme izni belgesi üzerine işlenir.

İzinler için maddi yükümlülükler

Madde 14 - Genel Müdürlük ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının mevzuatlarının gerektirdiği maddi yükümlülükler maden ruhsat sahibi tarafından karşılanır.

İzin müracaatının yapılacağı valilik

Madde 15 - İzin alınacak alanın birden fazla il sınırları içinde olması durumunda, üretim yapılacak alanın bulunduğu valilikler ile tesislerin kurulduğu yer valiliğine de izin almak üzere müracaat edilir.

Müracaat belgeleri

Madde 16 - Arama faaliyetinde bulunmak üzere gerekli izin için valiliğe veya Genel Müdürlüğe aşağıdaki belgelerle müracaat edilir:

a) Arama ruhsatı örneği,b) Uygun ölçekli topografik haritada ruhsat ile arama faaliyeti gösterilecek alanın

koordinatlarının çizimi,c) Yapılacak arama faaliyetlerine ilişkin bilgiler,d) Bina ve tesis var ise vaziyet planı.

Üretim faaliyetinde bulunmak üzere gerekli izin için valiliğe veya Genel Müdürlüğe aşağıdaki belgelerle müracaat edilir:

a) İşletme ruhsatı veya arama ruhsatı örneği,b) İşletme projesi veya arama faaliyet raporu,c) Uygun ölçekli topografik haritada ruhsat ile üretim faaliyeti gösterilecek alanın

koordinatlarının çizimi,d) İzin alınacak alanın uygun ölçekli haritası,e) Bina ve tesis var ise vaziyet planı.Ayrıca, ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları kendi kanunları gereği ek bilgi

isteyebilir.

Yeraltı madencilik faaliyetleri

Madde 17 - Uygulanan yöntem, teknoloji ve derinliğe bağlı olarak projesi Genel Müdürlükçe uygun bulunan yeraltı madencilik faaliyetlerinin tekabül ettiği yüzey alanı için herhangi bir izin alınmaz. Yeraltı madencilik faaliyetlerine bağlı olarak gerekli olan yerüstü tesisleri veya galeri ağzının isabet ettiği alan için bu Yönetmelik kapsamında gerekli izinlerin alınması zorunludur. Kültür varlığının bulunduğunun tespit edildiği alanlara isabet eden yeraltı madencilik faaliyetleri için ilgili kurumdan izin alınır.

48

Page 50: Maden Hukuku-Ders Notlari

Müktesep haklar

Madde 18 - Kanunun 7 nci maddesinde ve bu Yönetmelikte belirtilen yerlerde yapılan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş olan izinler, müktesep hak olarak ruhsat hukuku devam ettiği sürece geçerlidir. Alınan izinler, ruhsatın temdit edilmesi halinde uzatılır. İşletme ruhsatı sınırları dahilinde işletme izni alınan diğer alanlar için de izin verilir.

05/06/2004 tarihinden önce verilmiş işletme ruhsatı ve bu ruhsat alanlarındaki faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş olan izinler, bu Yönetmelik gereği alınması gereken izinlerin yerine geçer.

ARAZİ MÜLKİYET İZİNLERİ

Orman, Muhafaza Ormanı ve Ağaçlandırma AlanlarındaMadencilik Faaliyetleri

Devlet ormanları, hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ormanlar, özel ormanlar veya muhafaza ormanlarında, ağaçlandırma alanlarında ve mesire yerlerinde; prospeksiyon, jeolojik harita yapma, numune alma, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri için herhangi bir izin istenmez. Ancak, maden ruhsat sahibince, valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili orman bölge müdürlüğüne gerekli belgelerle bilgi verilir.

İlgili orman bölge müdürlüğünce bu müracaatın bir örneği üzerine başvurunun kayıt tarihi ve sayısı belirtilerek maden ruhsat sahibine iade edilir. Bu örnek yazıyı alan maden ruhsat sahibi arama ruhsatı süresince yukarıda sayılan arama faaliyetlerinde bulunabilir.

Maden ruhsat sahibince, Devlet ormanları, hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ormanlar, özel ormanlar veya muhafaza ormanlarında ve ağaçlandırma alanlarında; sondaj, yarma, galeri gibi fiziki müdahale gerektiren maden arama faaliyetleri için valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili orman bölge müdürlüğüne gerekli belgelerle müracaat edilir. Başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde ilgili orman bölge müdürlüğünce yapılacak inceleme sonucuna göre izin verilir.

Maden ruhsat sahibi; Devlet ormanları, hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ormanlar, muhafaza ormanlarında ve ağaçlandırma alanlarında; üretim faaliyetleri için valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili orman bölge müdürlüğüne gerekli belgelerle müracaat eder. İlgili orman bölge müdürlüğünce, arazi üzerinde yapılacak inceleme sonucu hazırlanan rapor göz önünde bulundurularak ruhsat süresince orman işletme izni ve/veya geçici tesis izni verilir. Orman işletme iznine ilişkin yapılan işlem sonuçları orman bölge müdürlüğünce Genel Müdürlüğe bildirilir.

Çevre ve Orman Bakanlığınca verilen iznin beş hektardan az olması halinde, ağaçlandırma bedeli dışında başkaca bir bedel alınmaz. Sahanın çevre ile uyumlu hale getirilerek teslim edilmesinden sonra, aynı işletme izni içinde talep edilmesi halinde teslim edilen saha kadar aynı şartlarda izin verilir.

Bir ruhsat sahasında defaten verilen iznin tesisler dahil beş hektarı geçmesi halinde, aşan kısım için orman mevzuatı hükümlerine göre sadece ağaçlandırma bedeli, arazi tahsis bedeli ve teminat alınır. Bu alanlardaki madencilik faaliyetlerinden % 30 fazla Devlet hakkı alınmaz.

49

Page 51: Maden Hukuku-Ders Notlari

Maden arama veya işletme ruhsat döneminde maden üretimi yapılacak alan için orman izninin alınması sırasında bu üretimin yapılması amacıyla ruhsat sınırları içinde veya dışında altyapı tesisleri için ihtiyaç duyulan orman alanlarında da izin verilir. Arama ruhsat döneminde yapılan üretim faaliyetleri için de bu madde hükümleri doğrultusunda işlem yapılır.

Orman alanlarında madencilik faaliyetleri ile ilgili geçici tesisler yapılabilir.Maden ruhsat sahibi arama ve işletme ruhsatı döneminde faaliyet göstereceği orman

alanında mevcut yolları kullanabilir. Bu yolların kullanımı için ayrıca bir bedel ödenmez.Orman işletme izni; sürenin dolması, hak sahibinin vazgeçmesi, ruhsatın Kanun

hükümlerine göre iptali durumunda sona erer. Üretim faaliyeti sırasında maden ruhsat sahibinin, Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun faaliyet göstermediğinin tespiti halinde Orman Genel Müdürlüğünce durum Genel Müdürlüğe bildirilir. Genel Müdürlüğün görüşü doğrultusunda Orman Genel Müdürlüğünce gerekli işlem yapılır.

Muhafaza ormanlarında yapılacak madencilik faaliyetlerinde bu Yönetmelik hükümlerine göre izin verilir. Ancak, muhafaza ormanlarında I (a) Grubu madenler ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda dolgu amaçlı kullanılan her türlü yapı hammaddesi üretimi için izin verilmez.

Devlet ormanları, muhafaza ormanlarında ve ağaçlandırma alanlarında; madencilik faaliyetleri için aşağıda belirtilen bedeller alınır:

Ağaçlandırma bedeli: İzin verilen alanın ağaçlandırılması için gerekli olan bedel kadardır. Bu bedel bir defa alınır.

Arazi tahsis bedeli: Arazinin mevcut orman örtüsü ve bulunduğu bölge dikkate alınarak Orman Genel Müdürlüğünce hektar başına tespit edilecek bedeldir. Bu bedel her yıl alınır.

Teminat: Maden ruhsat teminatını aşmamak üzere Orman Genel Müdürlüğünce belirlenir.

Kara Avcılığı Alanlarında(Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları ile Avlaklarda)

Madencilik Faaliyetleri

Maden ruhsat sahibi, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile avlaklarda; prospeksiyon, jeolojik harita yapma, numune alma, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünü bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile avlaklarda; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yapılacak inceleme sonucu izin verilir.

Ruhsat sahibi, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile avlaklarda; maden arama ve işletme ruhsatı döneminde üretim faaliyeti gösterebilmesi için gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne başvurur. Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile avlaklarda, maden üretim faaliyetlerine çevresel etki değerlendirmesi raporunda belirlenen esaslar dahilinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından izin verilir. Bu izin, ruhsat aşamasına bakılmaksızın ruhsat hukuku sonuna kadar devam eder.

Yaban hayatı geliştirme sahaları ve üretim istasyonlarının bulunduğu alanlardaki maden arama ve işletme faaliyetleri aşağıdaki esaslar dahilinde yürütülür:

a) İzin verilen maden sahası üzerinde toprak var ise bu topraklar sıyrılarak bir yere

50

Page 52: Maden Hukuku-Ders Notlari

depolanır ve faaliyetin tamamlanmasını takiben rekültüvasyon çalışmalarında kullanılır.b) Madencilik faaliyetleri sırasında av ve yaban hayvanı türleri ile habitatın zarar

görmemesi için işletme projesinde öngörülen gerekli önlemler alınır.c) İşletmenin tamamlanmasını takiben, faaliyette bulunulan alan çevre ile uyumlu hale

getirilir.

Özel Çevre Koruma BölgelerindeMadencilik Faaliyetleri

Özel çevre koruma bölgesi ilan edilecek alanlar için Genel Müdürlükten görüş alınır. Maden ruhsat sahibi, özel çevre koruma bölgesi sınırları dahilinde; prospeksiyon, jeolojik

harita yapma, numune alma, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığını bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, özel çevre koruma bölgesi sınırları dahilinde; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığına bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığınca yapılacak inceleme sonucu izin verilir.

Ruhsat sahibi, maden arama ve işletme ruhsatı döneminde üretim faaliyeti gösterebilmesi için gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığına başvurur. Özel çevre koruma bölgesi sınırları dahilinde maden üretim faaliyetlerine çevresel etki değerlendirmesi raporunda belirlenen esaslar dahilinde Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından izin verilir.

Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma AlanlarındaMadencilik Faaliyetleri

Maden ruhsat sahibi, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanlarında; prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünü bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, milli parklar ve tabiat park alanlarında; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yapılacak değerlendirme sonucu uyulması gereken esaslar belirlenerek izin verilir.

Ruhsat sahibi; üretim faaliyetinde bulunmak için gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne başvurur. Milli parklar ve tabiat park alanlarında, maden üretim faaliyetlerinin yapılmasına 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrası doğrultusunda izin verilebilir.

İzin verilen alanlarda üretimle doğrudan ilgili ve zorunlu olan yol, su, enerji hattı gibi alt yapı tesisleri ile şantiye, bakım-onarım ünitesi gibi geçici tesisler dışında herhangi bir yapılaşmaya gidilemez.

Tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanları ile bu alanlara 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetlerine izin verilmez.

51

Page 53: Maden Hukuku-Ders Notlari

Milli parklar ve tabiat park alanlarında, I (a) Grup madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi üretimi için izin verilmez.

Milli park niteliğine sahip olduğu tespit edilen alanlar, Bakanlığın görüşü alınarak belirlenir.

Tarım AlanlarındaMadencilik Faaliyetleri

Tarım alanlarında arazi sınıflarına bakılmaksızın maden arama çalışmalarına izin verilir. Maden ruhsat sahibi, tarım alanlarında; prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı,

jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Tarım ve Köyişleri Bakanlığını bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, tarım alanlarında; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde ilgili Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucuna göre izin verilebilir.

Maden ruhsat sahibi arama faaliyetleri sırasında sulama, drenaj, toprak muhafaza tesisleri gibi tarımsal yapılara zarar vermemek ve arama faaliyeti sonrası, faaliyette bulunduğu bölgeleri çevre ile uyumlu hale getirmek zorundadır.

Ruhsat sahipleri, tarım alanlarında yapacakları üretim faaliyetleri ve tesisler için gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Tarım ve Köyişleri Bakanlığına müracaat ederek izin verilmesini talep eder.

Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve ekonomik olarak verimli dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinde Bakanlık tarafından uygun görülen maden üretim faaliyetleri için tarım dışı amaçlı kullanım izni, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından verilir.

Tarım alanlarında aşağıdaki esaslar dahilinde madencilik faaliyetleri için izin verilir:a) İzin verilen maden sahasının üzerinde toprak var ise bu topraklar sıyrılarak bir yere

depolanır ve faaliyetin tamamlanmasını takiben rekültüvasyon çalışmalarında kullanılır. b) Madencilik faaliyetleri sırasında civar tarım arazilerinin bu çalışmalardan zarar

görmemeleri için faaliyet raporu veya işletme projesinde öngörülen gerekli önlemler alınır. c) Maden yayılım sahaları ve rezervlerinin tespitinden sonra üretim için yeterli olabilecek

tarım alanlarına izin verilir. d) Faaliyetlerin tamamlanmasını takiben yapılacak rekültüvasyon çalışmaları ile bu sahalar

çevre ile uyumlu hale getirilir.Yukarıda sayılan tarım arazileri dışında kalan ve nitelikleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

tarafından belirlenen marjinal tarım arazilerine ise, Valilik tarafından tarım dışı amaçlı arazi kullanım izni verilir.

Madencilik faaliyetleri için kurulması zorunlu tesisler için gerekli tarım arazisi, öncelikle marjinal tarım arazileri içerisinden karşılanır, karşılanmaması halinde diğer tarım arazilerinden karşılanır.

Tarım alanlarının kullanım amacının değiştirilerek madencilik faaliyetlerine tahsis edilmesi için işlemlere çevresel etki değerlendirmesi süreci sonucunu beklemeden başlanır. Kullanım amacının değiştirilmesinin son aşamasında “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararının ilgili kamu kurumuna verilmesi ile izin süreci tamamlanır.

52

Page 54: Maden Hukuku-Ders Notlari

Madencilik faaliyetleri ile ilgili izinler, çevresel etki değerlendirmesi süreci içinde tamamlanır.

Tarım alanlarındaki mevcut yollar, madencilik faaliyetlerinde kullanılmak üzere genişletilebilir. Bu yolların kullanımı esnasında etrafındaki tarım alanlarının etkilenmemesi için gerekli önlemler maden ruhsat sahibince alınır.

Madencilik faaliyetleri için ruhsat alanı içinde veya dışında yapılması zorunlu olan yol, konveyör, su, haberleşme, enerji nakil hatları, havai hatlarının tarım alanlarından geçmesi halinde, bu altyapı tesislerinin valilik tarafından uygun görülen güzergahta maden ruhsat sahibi tarafından yapılmasına izin verilir. Özel mülkiyete tabi alanlar için ayrıca gerekli izinler alınır.

Mera AlanlarındaMadencilik Faaliyetleri

Maden ruhsat sahibi, mera, yaylak ve kışlakların bulunduğu alanlarda; prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Tarım ve Köyişleri Bakanlığını bilgilendirerek mera tahsis amacı değiştirilmeden arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, mera, yaylak ve kışlakların bulunduğu alanlarda; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacak değerlendirme sonucu uyulması gereken esaslar belirlenerek mera tahsis amacı değiştirilmeden izin verilir. Bu faaliyetler sonrası maden ruhsat sahibi, faaliyette bulunduğu bölgeleri düzenleyerek çevre ile uyumlu hale getirir. Maden ruhsat sahibi faaliyetlerini, verdiği bilgi doğrultusunda yapmak zorundadır. Aksi taktirde faaliyet durdurularak Kanunun 7 nci maddesi hükümleri uygulanır.

Arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen madenlerin üretim ve üretime yönelik tüm faaliyetlerin yapılacağı alanların tahsis amacı; Bakan1ığın, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına talebi, Maliye Bakanlığının ve valiliğin uygun görüşü üzerine ilgili Bakanlıkça değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin hazine veya ait olduğu vakıf adına tescili yapılır.

Arama ruhsatı döneminde belirlenen rezervin 1/10’unun üretilebilmesi için tahsis amacının değiştirilmesi gerekir.

İşletme ruhsatı döneminde yapılacak arama faaliyetleri ile ilgili olarak arama ruhsatı dönemindeki işlemler yapılır.

Tahsis amacının değiştirilmesi işlemlerine, çevresel etki değerlendirmesi süreci sonucu beklenmeden başlanır. Ancak tahsis amacı değiştirilecek alanların Hazine adına tescili için “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararının ilgili kamu kuruluşuna sunulması zorunludur.

Mera, yaylak ve kışlakların tahsis amacının değiştirilmesi talebi gerekli belgelerle Genel Müdürlüğe ya da valiliğe yapılır.

Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlar değerlendirilerek, görüşle beraber gerekli belgeler valiliğe gönderilir.

Tahsis amacının değiştirilmesi işlemlerinin müracaat tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde sonuçlandırılması esastır.

Tahsis amacının değiştirilmesi karşılığı maden ruhsat sahibinin ödeyeceği bedel, mera, yaylak ve kışlaklardan elde olunacak 20 yıllık ot geliri esas alınarak mera komisyonunca tespit edilir. Bunun dışında herhangi bir bedel ödenmez.

Tahsis amacı değiştirilen alanda yapılacak madencilik faaliyetleri çevredeki mera alanlarını

53

Page 55: Maden Hukuku-Ders Notlari

olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde yürütülür. Maden ruhsat sahibi, tahsis süresi bitiminde faaliyette bulunduğu alanları işletme projesinde veya çevresel etki değerlendirmesi raporunda kabul edildiği şekilde çevre ile uyumlu hale getirilmekle yükümlüdür. Aksi halde Kanunun 7 nci maddesine göre işlem yapılır.

Tahsis amacı değiştirilmiş alanlarda valiliğe bilgi vermek suretiyle madencilik faaliyetleri için gerekli olan tesisler yapılabilir.

Genel Müdürlükçe işletme izni verildikten sonra, bu alanın mera ilan edilmesi durumunda, herhangi bir tahsis değişikliği yapılmadan, temdit dahil madencilik faaliyeti yürütülür.

Mera alanlarındaki mevcut yollar, madencilik faaliyetlerinde kullanılmak üzere iyileştirilerek genişletilebilir. Bu yolların kullanımı esnasında etrafındaki mera alanlarının etkilenmemesi için gerekli önlemler maden ruhsat sahibince alınır.

Madencilik faaliyetleri için ruhsat alanı dışında yapılması zorunlu olan yolların mera alanlarından geçmesi durumunda, mera tahsis değişikliği yapılarak yol yapılmasına izin verilir.

Madencilik faaliyetleri için gerekli olan su, haberleşme, enerji nakil hatları, konveyör bantları gibi geçici tesisler, tahsis amacının değiştirilmesine gerek kalmadan valilikten izin alınarak yapılır.

SİT Alanlarında (Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Alanlarda)

Madencilik Faaliyetleri

Maden ruhsat sahibi, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu alanlarda; prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Kültür ve Turizm Bakanlığını bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu alanlarda; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulu müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde ilgili kurulca yapılacak değerlendirme sonucuna göre maden ruhsat sahibinin faaliyeti süresince uyulması gerekli esaslar belirlenerek izin verilebilir.

Maden üretim faaliyetinde bulunmak isteyen maden ruhsat sahibi; gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili bakanlığa müracaat eder. İlgili bakanlıkça, izin talep edilen alanda çevresel etki değerlendirmesi prosedürü kapsamında belirlenen esaslar doğrultusunda madencilik faaliyetlerine izin verilebilir. Çevresel etki değerlendirmesi prosedürüne tabi olmayan madencilik faaliyetlerinde ilgili bakanlıkça belirlenen esaslara göre üretim faaliyeti yapılır.

Çevresel etki değerlendirmesi prosedürüne tabi olmayan madencilik faaliyetlerinde, maden ruhsat sahiplerinin müracaatına istinaden, yapılacak işlemler iki ay içinde tamamlanır.

Madencilik faaliyetleri esnasında kültür ve tabiat varlıklarına rastlanması halinde maden ruhsat sahibi, kültür ve tabiat varlığının olduğu alandaki faaliyetini geçici olarak durdurarak en geç üç gün içinde en yakın müze müdürlüğüne, mülki idare amirliğine veya Genel Müdürlüğe bildirir. En geç on gün içinde ilgili bakanlık ve Genel Müdürlük elemanlarından oluşacak bir heyet yerinde incelemelerini yapar. Yapılan inceleme sonucu, hazırlanan raporlar göz önünde bulundurularak o alandaki faaliyetin durumuna ilişkin ilgili kurulca karar verilir. Madencilik faaliyetleri esnasında korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının bilerek yıkılmasına, bozulmasına, tahribine, yok olmasına sebebiyet veren veya kültür ve tabiat

54

Page 56: Maden Hukuku-Ders Notlari

varlığına rastlanıldığında haber vermeyen ruhsat sahiplerine ait alanlardaki faaliyet durdurularak Kanun ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümleri uygulanır.

Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının ve doğal sit alanlarının tespiti ve genişletilmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığının koordinatörlüğünde Bakanlığın görüşü alınarak yapılır.

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce tescil edilmiş, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve doğal sit alanları, Genel Müdürlüğün talebi ile maden rezervleri göz önüne alınarak ilgili bakanlık tarafından yeniden belirlenir.

Su HavzalarındaMadencilik Faaliyetleri

Su havzalarındaki maden rezervleri değerlendirilirken mevcut su kalitesini korumak esastır. Maden ruhsat sahibi, kısa, orta ve uzun mesafeli koruma alanlarında; prospeksiyon, jeolojik

harita yapımı, numune alımı, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da ilgili kurumu bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, orta ve uzun mesafeli koruma alanlarında; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili kuruma bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili kurumca yapılacak değerlendirme sonucuna göre maden ruhsat sahibinin faaliyeti süresince uyulması gerekli esaslar belirlenerek izin verilir.

Mutlak koruma alanı, içme ve kullanma suyu alınan rezervuarların maksimum su seviyesinden itibaren 100 metre genişlikteki şerit, mutlak koruma alanıdır. Söz konusu alanın sınırının su toplama havzası sınırını aşması halinde, mutlak koruma alanı havza sınırında son bulur. Mutlak koruma alanında madencilik faaliyetleri yapılmasına izin verilmez.

Kısa mesafeli koruma alanı, içme ve kullanma suyu alınan rezervuarların mutlak koruma alanı sınırından itibaren 900 metre genişliğindeki şerittir. Söz konusu alan sınırının su toplama havzası sınırını aşması halinde, kısa mesafeli koruma alanı havza sınırında son bulur.

Kısa mesafeli koruma alanında madencilik faaliyetleri yapılmasına izin verilmez. Ancak, maden ruhsatı alındıktan sonra, kısa mesafeli koruma alanı ilan edilen sahalarda, kirlilik oluşturmayacağı bilimsel ve teknik olarak ve/veya çevresel etki değerlendirmesi raporu ile ortaya konulan galeri yöntemi ile patlatmalar dışındaki maden istihracına ve kimyasal madde kullanılmadan işletilen tesislere izin verilir. Faaliyet sırasında alıcı ortama yapılacak deşarjlarda ilgili yönetmelik hükümlerine uyulması zorunludur.

Orta mesafeli koruma alanı, içme ve kullanma suyu alınan rezervuarların kısa mesafeli koruma alanı sınırından itibaren 1 km genişliğindeki şerittir. Söz konusu alan sınırının su toplama havzası sınırını aşması halinde, orta mesafeli koruma alanı havza sınırında son bulur. Orta mesafeli koruma alanı içinde maden ruhsatı ile arama faaliyetleri yapılır . Maden ruhsat sahibi kazı gerektirmeyen arama faaliyetleri için, gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili kuruma bilgi verir.

Orta mesafeli koruma alanı içinde, kirlilik oluşturmayacağı bilimsel ve teknik olarak belirlenen veya çevresel etki değerlendirmesi raporuna göre yapılması uygun bulunan galeri yöntemi ile patlatmalar dışındaki maden istihracına ve kimyasal madde kullanılmadan işletilen tesislere izin verilir. Ancak faaliyet sırasında alıcı ortama yapılacak deşarjlarda ilgili yönetmelik hükümlerine uyulması zorunludur.

Uzun mesafeli koruma alanı, İçme ve kullanma suyu alınan rezervuarların yukarıda

55

Page 57: Maden Hukuku-Ders Notlari

tanımlanan koruma alanlarının dışında kalan su toplama havzasının tümü uzun mesafeli koruma alanıdır.

Uzun mesafeli koruma alanı içinde, kirlilik oluşturmayacağı bilimsel ve teknik olarak belirlenen veya çevresel etki değerlendirmesi raporuna göre yapılması uygun bulunan maden istihracı ve her türlü tesis yapılabilir. Ancak faaliyet sırasında alıcı ortama yapılacak deşarjlarda ilgili yönetmelik hükümlerine uyulması zorunludur.

Alıcı ortama, ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı olarak su deşarj ederek çevre ve insan sağlığına zarar verdiği tespit edilen madencilik faaliyetleri, valilik tarafından durdurularak Genel Müdürlüğe bildirilir. Madencilik faaliyetlerinin devamı hakkında Çevre ve Orman Bakanlığının görüşü alınarak, gerekli incelemeler sonucu Genel Müdürlük tarafından en geç on beş gün içinde karar verilir.

Su havzalarındaki madencilik faaliyetlerine diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca, 2872 sayılı Çevre Kanunu, 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun, 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ve diğer kanunlar ile bu Yönetmelik ile belirlenmiş olan hükümlerin dışında kısıtlamalar getirilemez.

Kıyı Alanları, Sahil Şeritleri ve KarasularındaMadencilik Faaliyetleri

Kıyılarda ve sahil şeritlerinde, müktesep haklar korunmak kaydıyla 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu hükümlerine aykırı madencilik faaliyetlerinde bulunulamaz.

Denizlerde kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki bölge ve deniz sahil şeritlerinde I (a) Grubu maden ruhsatı verilemez.

Kıyı çizgisinden deniz istikametine doğru I (a) Grubu maden işletme ruhsatı verilecek yerler, valilikçe gerekli incelemeler yapılarak belirlenir. 20 metreden daha az derin denizlerde I (a) Grubu maden işletme ruhsatı verilmez.

Göl ve akarsulara 60 metre mesafe dahilinde I (a) Grubu ruhsatlar ile ilgili tesislerin kurulmasına çevre kirliliği oluşturmayacak önlemler alınarak valilikçe izin verilir.

Maden ruhsat sahibi, deniz, göl ve akarsular ile deniz ve göllerin kıyılarının devamı niteliğindeki sahil şeridi ve karasularında; prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da ilgili kurumu bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, deniz, göl ve akarsular ile deniz ve göllerin kıyılarının devamı niteliğindeki sahil şeridi ve karasularında; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili kuruma bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucuna göre izin verilir.

Arama faaliyetlerinde, çevre kirliliği oluşturmayacak önlemler alınarak ve moloz, cüruf, toprak ve çöp gibi kirletici etkisi olan atık ve artıklar dökülemez. Arama ruhsatı döneminde çalışılan alan, çevre ile uyumlu hale getirilir.

Maden rezervi belirlenmesi sonrası deniz, göl ve akarsular ile deniz ve göllerin kıyılarının devamı niteliğindeki sahil şeridi ve karasularında madencilik faaliyetlerine başlanması için valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da ilgili kuruma gerekli belgelerle müracaat edilir . Kirlilik bırakmayacağı bilimsel ve teknik olarak belirlenen veya çevresel etki değerlendirmesi raporuna göre yapılması uygun bulunan madencilik faaliyetlerine ilgili kurum tarafından izin verilir. İlgili

56

Page 58: Maden Hukuku-Ders Notlari

bakanlık bu alanı plan notlarına işler. Kıyılar ve sahil şeritlerinde çevresel etki değerlendirmesi raporuna göre uygun bulunan

veya seçme, eleme kriterleri uygulanacak projeler kapsamında olup “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verilen madencilik faaliyetleri için zorunlu olan yükleme, enerji santrali, zenginleştirme gibi tesislere ilgili bakanlıkça izin verilebilir.

Deniz, göl ve akarsulardan ortam veya rezervuarının doğal dengesini bozmadan eriyik halde mineral içeren su alınarak, maden üretimi yapılabilir. Bu üretim için gerekli olan pompa istasyonu, altyapı ve tesislerin kıyılarda yapılmasına ilgili bakanlık tarafından izin verilir.

Kıyılarda ve sahil şeritlerindeki madencilik faaliyet alanları, imar planları ile çevre düzeni planlarına plan notu olarak düşülür.

Turizm Bölgeleri, Alanları, Merkezleri İle

Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim BölgelerindeMadencilik Faaliyetleri

Maden ruhsat sahibi, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinin bulunduğu alanlarda; prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Genel Müdürlüğü ya da Kültür ve Turizm Bakanlığını bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinin bulunduğu alanlarda; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Kültür ve Turizm Bakanlığına bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde yapılacak değerlendirme sonucuna göre maden ruhsat sahibinin faaliyeti süresince uyulması gerekli esaslar belirlenerek Kültür ve Turizm Bakanlığınca izin verilir.

Maden üretim faaliyetinde bulunmak isteyen maden ruhsat sahibi; gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Kültür ve Turizm Bakanlığına müracaat eder. İzin talep edilen alanda çevresel etki değerlendirmesi prosedürü kapsamında belirlenen esaslar doğrultusunda madencilik faaliyetlerine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından izin verilir. Çevresel etki değerlendirmesi prosedürüne tabi olmayan madencilik faaliyetlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslara göre üretim faaliyeti yapılır. Çevresel etki değerlendirmesi prosedürüne tabi olmayan madencilik faaliyetlerinde, maden ruhsat sahiplerinin müracaatına istinaden, yapılacak işlemler bir ay içinde tamamlanır.

Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri belirlenmeden önce Bakanlığın görüşü alınır.

Askerî Yasak ve Güvenlik BölgelerindeMadencilik Faaliyetleri

Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgeleri içinde maden kaynaklarımızın araştırılması, aranması ve işletilmesi Genelkurmay Başkanlığının olumlu görüşleri alınarak bu Yönetmelik kapsamında yürütülür.

57

Page 59: Maden Hukuku-Ders Notlari

Maden varlığı belirlenmiş bir alanda askeri tesis ve yasak bölge ilan edilmesine karar verilmesi durumunda yapılacak madencilik faaliyetlerinin devamına, Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle kamu yararı göz önünde bulundurularak karar verilir.

Bakanlık, askeri yasak ve güvenlik bölgelerinde maden arama faaliyeti ile ilgili talebi Genelkurmay Başkanlığına bildirir. Genelkurmay Başkanlığı konu ile ilgili gerekli incelemeyi yaparak maden arama faaliyetine izin verilip verilmediğini Bakanlığa bildirir.

Askeri yasak ve güvenlik bölgelerinde madencilik üretim faaliyetleri, Kanun kapsamında projesine uygun olarak ve çevresel etki değerlendirmesi raporunda belirtilen esaslar dahilinde, Genelkurmay Başkanlığından uygun görüş alınarak yapılır.

Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde madencilik araştırma ve aramalarına yönelik her türlü havadan jeolojik, jeofizik ve benzeri prospeksiyon çalışmaları Genelkurmay Başkanlığının izni alınarak yapılır. Bu çalışmalar için Genelkurmay Başkanlığı tarafından belirlenecek esaslara uyulması zorunludur.

Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgeleri dışındaki Milli Savunma Bakanlığına tahsisli bölgelerdeki madencilik faaliyetleri, ilgili bakanlığın izni ile yürütülür.

Sulak AlanlardaMadencilik Faaliyetleri

Maden ruhsat sahibi, sulak alanlar dahilinde; prospeksiyon, jeolojik harita yapma, numune alma, jeofizik araştırma gibi herhangi bir kazı faaliyeti gerektirmeyen maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliği veya Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünü ya da Genel Müdürlüğü bilgilendirerek arama faaliyetlerinde bulunur.

Maden ruhsat sahibi, sulak alanlar dahilinde; sondaj, yarma, galeri gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne ya da Genel Müdürlüğe bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde yapılacak inceleme sonucuna göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce izin verilir.

Ruhsat sahibi, sulak alanlar dahilinde; maden arama ve işletme ruhsatı döneminde üretim faaliyeti gösterebilmesi için gerekli belgelerle valiliğe veya Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne ya da Genel Müdürlüğe başvurur. Sulak alanlar dahilinde maden üretim faaliyetlerine çevresel etki değerlendirmesi raporunda belirlenen esaslar dahilinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce izin verilir.

İmar Alanları, İle

Kamuya ve Özel Mülkiyete Tabi AlanlarındakiMadencilik Faaliyetleri

İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları içine alınan maden sahalarına bu hüküm uygulanmaz.

Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış ibadethane, okul, hastane, kütüphane, karayolu, demiryolu gibi yer ve tesislere 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri için Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur.

Özel mülkiyete konu arazide veya bu tür özel arazilere 20 metre mesafe dahilinde madencilik

58

Page 60: Maden Hukuku-Ders Notlari

faaliyetinde bulunulabilmesi için mülk sahibinden yazılı izin alınması zorunludur. Madencilik faaliyetleri yürütülen alanlarda alınmış izinler, mülkiyetin değişmesi halinde de müktesep hak kabul edilir

Yatay olarak alınan bu mesafeler gerek duyulması halinde Genel Müdürlük tarafından madencilik faaliyetlerinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yapısı dikkate alınarak her faaliyet için ayrı olarak da belirlenir ve bu mesafeler ihtiyaç halinde artırılabilir.

GAYRİ SIHHİ MÜESSESELERDE İZİNLER

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan madencilik faaliyetleri için belediyelerden, bu alanlar dışında ise il özel idarelerinden çevresel etki değerlendirmesi prosedürü kapsamında belirlenen esaslar doğrultusunda izin alınır.

İmar alanları içinde olup, çevresel etki değerlendirmesi prosedürüne tabi olmayan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merci tarafından belirlenen esaslara göre yürütülür.

Maden ruhsatı alındıktan sonra imar alanları içine alınan madencilik faaliyetlerine ilgili yerel merci, müktesep hakları dikkate alarak izin verir.

Onaylı imar planı olan mücavir alanlar içinde arama ve işletme ruhsatı döneminde maden üretim faaliyeti ve bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler için çevresel etki değerlendirmesi prosedürü kapsamında belirlenen esaslar doğrultusunda birinci fıkrada belirtilen idarelerden izin alınır.

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan ve imar planları bulunmayan alanlarda yapılan veya yapılacak olan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler ve bunların müştemilatı için imar planı yapılmaz. “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verilen veya bunların kapsamı dışında olan faaliyetlere, il özel idareleri tarafından başka bir belge aranmadan izin verilir.

Çevresel etki değerlendirmesi süreci sonunda “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı alan ve seçme ve eleme kriterlerine tabi olup “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı alan tesisler yer seçimi ve tesis kurma izni almış kabul edilir.

Projesine uygun olarak inşa edilmiş birinci sınıf gayrisıhhi müesseselere yetkili idarenin gerekli görmesi veya işyeri sahibinin müracaatı halinde, yetkili idarelerde oluşturulacak gayrisıhhi müesseseler inceleme kurulunun önerisi üzerine yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından süresi bir yılı geçmemek üzere deneme izni verilebilir. Tesisin özelliğine göre inceleme kurulunun kararıyla bu süre iki yıla kadar uzatılabilir.

Deneme izni, bu süreçte açılma ve çalışma ruhsatı yerine geçer.Birinci sınıf gayrisıhhi müesseselerin etrafında, sağlık koruma bandı konulması mecburidir.

Sağlık koruma bandı mülkiyet sınırları dışında belirlenemez ve bu alan içinde mesken veya insan ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilmez.

İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseselerin etrafında da müessesenin faaliyeti gerektirdiği takdirde yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi tarafından sağlık koruma bandı oluşturulmasına karar verilebilir.

Sağlık koruma bandı tesislerin çevre ve toplum sağlığına yapacağı zararlı etkiler ve kirletici unsurlar dikkate alınarak belirlenir. ÇED raporu düzenlenmesi gereken tesislerde bu rapordaki mesafeler esas alınır.

Seçme, eleme kriterlerine tabi olan madencilikle ilgili projeler kapsamında “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verilen faaliyetler ile ÇED kapsamına girmeyen faaliyetler için sağlık koruma bandı şartı aranmaz.

Yer seçimi ve tesis kurma izni verilmiş veya deneme izni sonunda çalışmasında sakınca bulunmadığı anlaşılan birinci sınıf gayrisıhhi müesseselerin çalışabilmesi için müracaatı takip eden 7 gün içinde yetkili idarenin inceleme kurulu tarafından yerinde inceleme yapılır. Deşarj ve emisyon izin belgesi veya analizi ÇED raporuna uygun olan yerler için diğer tüm bilgi ve belgeler

59

Page 61: Maden Hukuku-Ders Notlari

de dikkate alınmak suretiyle, açılma raporu düzenlenir ve yetkili idareye sunulur. Yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından 3 gün içerisinde değerlendirilerek karara bağlanır.

Birinci sınıf gayrisıhhi müessese başvuru ve beyan formunda yer alan bilgiler esas alınarak bir ay içinde yapılan denetimlerde, beyan edilen hususlara aykırı bir durumun tespiti halinde ilgililer hakkında gerekli kanunî işlem yapılır. Aykırılık ve eksiklikler toplum ve çevre sağlığı açısından bir zarar doğurmuyorsa, tedbirlerin alınması ve eksikliklerin giderilmesi için bir yılı geçmemek üzere süre verilir. Verilen süre içinde aykırılık ve eksikliklerini gidermeyen işletmelerin faaliyeti söz konusu aykırılık ve eksiklikler giderilinceye kadar durdurulur.

İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseselerin açılması için yetkili idareye yapılacak başvuru üzerine, inceleme kurulu en geç 7 gün içinde yerinde inceleme yaparak raporunu düzenler. Yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi inceleme kurulunun raporunu değerlendirerek en geç 3 gün içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilip verilmeyeceğine karar verir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesine karar verildiği takdirde aynı gün içinde ruhsat düzenlenir.

İnceleme kurulunun raporu üzerine işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmemesine karar verilmesi durumunda nedeni başvuru sahibine yazılı olarak aynı gün içinde bildirilir.

Ruhsatın verilmesinden sonra yetkili idare tarafından yapılacak denetim sonucunda toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin faaliyeti, eksiklikler ve aykırılıklar giderilinceye kadar derhal durdurulur.

Çevre düzeni planı ve imar planlarına, Kanun kapsamında verilmiş yürürlükteki işletme ruhsat alanları ve ilgili tesisler madencilik faaliyet alanı olarak plan notuna işlenir. Maden ruhsatı sahibi, gerekli belgelerle valiliğe, ilgili merci veya Genel Müdürlüğe müracaat eder. İlgili mercinin yapılan müracaatı bir ay içinde cevaplandırması zorunludur.

Organize sanayi bölgelerine 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri ilgili organize sanayi bölgesi yönetiminden izin alınarak yapılır. Ancak, müktesep haklar bu madde hükümlerinden istisnadır.

Son Hükümler

Bu Yönetmelik kapsamında izin verilmiş alanlardaki madencilik faaliyetlerini ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları kendi mevzuatı kapsamında denetleyebilir. Yapılan denetimlerde maden ruhsat alanlarında bu Yönetmelik esaslarına uygun çalışılmadığının tespiti halinde, ilgili bakanlık ya da kamu kurum ve kuruluşu tarafından bu Yönetmelik çerçevesinde yapılacak işlemler Genel Müdürlüğe bildirilir. Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespit edilmesi halinde önlemler alınıncaya kadar Genel Müdürlük tarafından bu alanda madencilik faaliyetleri durdurulur.

Bu Yönetmelik kapsamında Genel Müdürlükçe verilen işletme iznine dayalı olarak sürdürülen madencilik faaliyetleri, kanunlarda yer alan hükümler haricinde durdurulamaz.

Maden atıkları, özel işleme tabi atıklar kapsamındadır. Maden atıklarının yönetimine ilişkin yönetmelik Çevre ve Orman Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca müştereken çıkarılır.

Geçici Madde 1 – 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 20 nci maddesi gereğince büyükşehir belediye başkanlıklarının ilgili genel müdürlüklerince çıkarılan su havzaları koruma yönetmelikleri, Çevre ve Orman Bakanlığının uygun görüşü alınarak bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda en geç altı ay içinde yeniden düzenlenir.

Geçici Madde 2 - Ruhsat sahibi bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce almış olduğu ruhsatın çevresel etki değerlendirme prosedürü dışında olması halinde, Yönetmeliğin

60

Page 62: Maden Hukuku-Ders Notlari

yürürlük tarihinden itibaren 3 ay içinde gerekli belgelerle birlikte ilgili valiliğe veya Genel Müdürlüğe müracaat eder.

Geçici Madde 3 - 5/6/2004 tarihinden önce, maden ruhsat sahipleri ile Orman Genel Müdürlüğü arasında yapılmış sözleşmelere göre alınması gereken bedeller, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre tahsil edilir.

GAYRI SIHHİ MÜESSESELER (GSM)VE

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARI

Gayrisıhhî Müesseseler:

Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ya da doğal kaynakların kirlenmesine sebep olabilecek Müesseselerdir. 3 çeşit gayrı sıhhi müessese vardır. Bunlar;

a) Birinci Sınıf Gayrisıhhî Müesseseler: Meskenlerden ve insanların ikametine mahsus diğer yerlerden mutlaka uzakta bulundurulması gereken işyerleri,

b) İkinci Sınıf Gayrisıhhî Müesseseler: Müessesenin faaliyeti gerektirdiği takdirde meskenlerden ve insanların ikametine mahsus diğer yerlerden, inceleme kurulunca teklif edilip yetkili idare tarafından uygun görülecek bir mesafede faaliyette bulunması gereken işyerleri,

c) Üçüncü Sınıf Gayrisıhhî Müesseseler: Meskenlerin ve insanların ikametine mahsus diğer yerlerin yakınında kurulabilmekle birlikte sıhhî yönden denetim altında

61

Page 63: Maden Hukuku-Ders Notlari

bulundurulması gereken işyerleridir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına (GSM) İlişkin İzinler:

a) Yer Seçimi ve Tesis Kurma İzni:

Birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerde tesisin yapılmasından önce söz konusu yerde kurulup kurulamayacağı konusunda ve kurulacak yer, proje ve belgelerin uygun görülmesi durumunda müessesenin kurulması için yetkili idarece verilen izindir.

b) Deneme İzni:

Gayrisıhhî müesseselerde onaylı projelerine göre yapılan müessesenin, planlanan şekilde çalışıp çalışmadığının ve doğal kaynakların kirlenmesini önlemek için alınan tedbirlerin yeterli olup olmadığının tespiti için yetkili idarenin izni ve denetimi altında belirli bir süre deneme mahiyetindeki faaliyetlere verilen geçici izindir.

c) İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı:

Yetkili idareler tarafından bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izindir.

Yetkili İdare:

Gayrı sıhhı müesseseler için alınması gereken iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının alınacağı yetkili idareler;

- Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda İl özel idaresi,

- Büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda Büyükşehir belediyesi,

- Bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir İlçe veya ilk kademe belediyesi,

- Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde Belediye,

- Organize sanayi bölgesi sınırları içinde Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğidir.

İnceleme Kurulları:

- İnceleme Kurulu Birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler için yer seçimi ve tesis kurma, deneme ve açılma izni amacıyla inceleme yapan;

- İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler için açılma iznine esas beyanname bilgilerini denetleyip inceleyen kuruldur.

- İl özel idarelerinde birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, beş kişiden az olmamak üzere valinin veya görevlendireceği yetkilinin başkanlığında çevre, sağlık, hukuk, imar ve tarım birimleri görevlileri, sanayi ve ticaret il müdürlüğü temsilcisi,

62

Page 64: Maden Hukuku-Ders Notlari

ilgili meslek odalarının temsilcileri ile tesisin özelliğine göre gerektiğinde vali tarafından belirlenecek diğer kuruluş temsilcilerinden oluşur.

- İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler inceleme kurulu, vali tarafından belirlenecek görevlinin başkanlığında birinci fıkrada belirtilenlerin katılımıyla biri başkan olmak üzere en az üç kişiden oluşturulur.

- Büyükşehir belediyelerinde birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, beş kişiden az olmamak üzere büyükşehir belediye başkanı veya görevlendireceği yetkilinin başkanlığında çevre, sağlık, hukuk, imar ve küşat birimleri görevlileri, sanayi ve ticaret il müdürlüğü temsilcisi, ilgili meslek odalarının temsilcileri ile tesisin özelliğine göre belediye başkanı tarafından belirlenecek diğer kuruluş temsilcilerinden oluşur.

- İl belediyelerinde birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, Büyükşehir belediyeleri için belirtilen esasa göre oluşturulur.

- İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese ruhsatı veren belediyelerde söz konusu kurullar, Büyükşehir belediyeleri için belirtilen esaslara göre ilgili birim amirleri veya temsilcilerinin katılımıyla en fazla beş kişiden oluşur. - Kurulların oluşturulması sırasında yeterli teknik ve uzman elemana sahip olmayan belediyeler, kurulların oluşturulması için valilik veya kaymakamlıktan eleman görevlendirilmesini talep edebilir.

- Organize sanayi bölgelerinde inceleme kurulu oluşturulmaz. Tesisin özelliğine göre, ilave olarak bırakılacak sağlık koruma bandı, organize sanayi bölgesi yönetim kurulu kararı ile tespit edilir.GSM İçin İzin Başvurusu:

- Gayrisıhhî müessese açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler Örnek 2’de yer alan başvuru formunu doldurarak yetkili idareye başvurur.

Yer Seçimi ve Tesis Kurma İzni:

- Birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, ilgilinin başvurusundan itibaren en geç yedi gün içinde tesisin kurulacağı yeri mahallinde inceleyerek, Örnek-3’teki yer seçimi raporu formunu düzenler ve görüşünü bildirir.

- Yer seçimi inceleme kurulunun raporu, ilgili birimin teklifi üzerine yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından üç gün içinde değerlendirilerek yer seçimi ve tesis kurma izni kararı verilir.

- Çevresel etki değerlendirmesi süreci sonunda “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı alan ve seçme ve eleme kriterlerine tabi olup “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı alan tesisler Yer Seçimi ve Tesis Kurma İzni almış kabul edilir.

- Yer seçimi ve tesis kurma izni, tesisin imara uygun olması şartıyla verildiği tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir. Bu süre sonunda açılma izni alınmadığı takdirde,

63

Page 65: Maden Hukuku-Ders Notlari

ilgilinin başvurusu üzerine yer seçimi ve tesis kurma izni iki yıl daha uzatılır.

- İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler için yer seçimi ve tesis kurma izni aranmaz.

Deneme izni:

- Projesine uygun olarak inşa edilmiş Birinci Sınıf Gayrisıhhi Müesseselere yetkili idarenin gerekli görmesi veya işyeri sahibinin müracaatı halinde, yetkili idarelerde oluşturulacak gayrisıhhi müesseseler inceleme kurulunun önerisi üzerine yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından süresi bir yılı geçmemek üzere Deneme İzni verilebilir. Tesisin özelliğine göre inceleme kurulunun kararıyla bu süre iki yıla kadar uzatılabilir.

- Deneme İzni, bu süreçte Açılma ve Çalışma Ruhsatı yerine geçer.

Açılma Ruhsatı:

- Yer seçimi ve tesis kurma izni verilmiş veya deneme izni sonunda çalışmasında sakınca bulunmadığı anlaşılan Birinci Sınıf Gayrisıhhî Müesseselerin çalışabilmesi için müracaatı takip eden yedi gün içinde yetkili idarenin inceleme kurulu tarafından yerinde inceleme yapılır. Deşarj ve emisyon izin belgesi veya analizi, mevzuat hükümlerine uygun (ÇED raporuna uygun) yerler için diğer tüm bilgi ve belgeler de dikkate alınmak suretiyle, Örnek 4’teki açılma izni raporu düzenlenir ve yetkili idareye sunulur.

- Yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından üç gün içerisinde İşyeri Açma Ruhsatı düzenlenir.

- Birinci sınıf gayrisıhhî müessese başvuru ve beyan formunda yer alan bilgiler esas alınarak bir ay içinde yapılan denetimlerde, beyan edilen hususlara aykırı bir durumun tespiti halinde ilgililer hakkında gerekli kanunî işlem yapılır.

- Aykırılık ve noksanlıklar toplum ve çevre sağlığı açısından bir zarar doğurmuyorsa, tedbirlerin alınması ve noksanlıkların giderilmesi için bir yılı geçmemek üzere süre verilir. Verilen süre içinde aykırılık ve noksanlıklarını gidermeyen işletmelerin faaliyeti söz konusu aykırılık ve noksanlıklar giderilinceye kadar durdurulur.

- İkinci ve Üçüncü Sınıf Gayrisıhhî Müesseselerin açılması için yetkili idareye yapılacak başvuru üzerine, inceleme kurulu en geç yedi gün içinde yerinde inceleme yaparak raporunu düzenler.

- Yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi inceleme kurulunun raporunu değerlendirerek en geç üç gün içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilip verilmeyeceğine karar verir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesine karar verildiği takdirde aynı gün içinde İşyeri Açma Ruhsatı düzenlenir.

- İnceleme kurulunun raporu üzerine işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmemesine karar verilmesi durumunda, nedeni başvuru sahibine yazılı olarak aynı gün içinde

64

Page 66: Maden Hukuku-Ders Notlari

bildirilir.

- Ruhsatın verilmesinden sonra yetkili idare tarafından yapılacak denetim sonucunda toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin faaliyeti, noksanlıklar ve aykırılıklar giderilinceye kadar derhal durdurulur.

Yer Seçimi ve Tesis Kurma İzni ile Ruhsat için Gerekli Belgeler:

Birinci Sınıf Gayrisıhhî Müesseseler için aşağıdaki belgeler istenir:

a) Yer seçimi ve tesis kurma için gerekli belgeler;

1) Başvuru formu,2) Sanayi bölgeleri, organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri içindekiler hariç

işletmenin kurulacağı yeri gösteren plan örneği,3) İlgili inceleme kurulu tarafından hazırlanacak yer seçimi ve tesis kurma raporu,4) Çevre kirlenmesini önlemek amacıyla alınacak tedbirlere ait kirleticilerin nitelik

ve niceliğine göre hazırlanmış proje ve açıklama raporları veya yatırım sürecinin hızlandırılması amacı ile yetkili makamca uygun görülen durumlarda, bir yıl içerisinde üretim sürecinin gerektirdiği atık limitlerini sağlayacak projenin ve raporların hazırlatılmasına ilişkin müteşebbisçe verilen taahhütname,

5) Şehir şebeke suyu bulunmayan yerlerde içme ve kullanma suyunun hangi kaynaktan sağlandığı ile suyun bakteriyolojik ve kimyasal analiz raporu.

b) Ruhsat için gerekli belgeler;

1) Başvuru formu,2) Sağlık koruma bandının işaretlendiği vaziyet planı örneği,3) Yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığına dair itfaiye raporu,4) Sorumlu müdür sözleşmesi,5) Emisyon izni veya analiz raporu,6) Deşarj izni veya analiz raporu,7) Kurul tarafından hazırlanacak açılma raporu.

(a) ve (b) bentlerinde istenilen belgelerden ÇED kapsamında hazırlanarak ilgili idareye verilenler ruhsatlandırma sürecinde yeniden istenmez.

- Gayrisıhhî müesseselere, diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler, tescil ve benzeri işlemler, bu Yönetmelik hükümlerine göre izin ve ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz.

GENEL HÜKÜMLER

- Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz.

- İşyeri ruhsatları yetkili idarelerin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından Yönetmelikte öngörülen sürede imzalanır; ruhsat için ayrıca, meclis veya

65

Page 67: Maden Hukuku-Ders Notlari

encümen tarafından bir karar alınmaz. Ruhsat, Örnek 5’te yer alan bilgileri içerecek şekilde düzenlenir.

- 16/12/2003 tarihli ve 25318 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ekindeki listede yer alan işletmelerle, birinci sınıf gayrisıhhî müessese grubunda yer alan işletmelerin aynı olması durumunda, yetkili idareler ruhsat verirken Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) dosyasında yer alan belgelere göre işlem yapar.

- Ruhsatta belirtilen faaliyet konusu ve adresin değişmemesi kaydıyla işyerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenlenir.

- İşyerine yeni ortak alınması veya ortaklardan birinin ayrılması durumunda yeni ruhsat düzenlenmez.

- İşyerinin başka bir adrese nakledilmesi halinde yeniden ruhsatlandırılması esastır.

- Mahalle, cadde, sokak ve benzeri yerlerin isim veya numaralarının değişmesi nedeniyle aynı işyeri için yeni ruhsat düzenlenmez. Ruhsatta yer alan bilgiler güncellenir.

- İşyeri sahibinin ölümü halinde, yeni ruhsat düzenlenmeksizin kanunî mirasçıları adına eski ruhsatın intibakı yapılır.

- Ruhsatın yenilenmesi veya intibakı gereken hallerde yetkili idareye en geç üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Bu süre mirasçılar için altı ay olarak uygulanır. Süresi içinde müracaat yapılmadığının yetkili idarelerce tespiti durumunda tespit tarihinden itibaren onbeş günlük süre verilir. Bu süre sonunda ruhsat yenilenmediği veya intibak yaptırılmadığı hallerde ruhsat iptal edilir.

- Adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine, ana faaliyet dalı esas alınarak tek ruhsat düzenlenir. Talî faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilir.

- Aynı adreste bulunsa bile ana faaliyet konusu veya işletmecisi farklı olan işyerlerine ayrı ayrı ruhsat düzenlenir.

- İşyerlerinin depo olarak kullandıkları yerler, işyeri açma ve çalışma ruhsatında gösterilir.

- İşyeri açma ve çalışma ruhsatı, işyerinde herkesin görebileceği şekilde asılır.

Sağlık Koruma Bandı:

- Sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgeleri ile bu bölgeler dışında kurulacak Birinci Sınıf Gayrisıhhî Müesseselerin etrafında, sağlık koruma bandı konulması mecburîdir.

- Sağlık koruma bandı mülkiyet sınırları dışında belirlenemez ve bu alan içinde mesken veya insan ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilmez.

66

Page 68: Maden Hukuku-Ders Notlari

- Sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgesi içindeki tesisler ile İkinci ve Üçüncü Sınıf Gayrisıhhî Müesseselerin etrafında da müessesenin faaliyeti gerektirdiği takdirde, inceleme kurulunun kararına istinaden yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi tarafından sağlık koruma bandı oluşturulmasına karar verilebilir.

- Sağlık koruma bandı, inceleme kurulları tarafından tesislerin çevre ve toplum sağlığına yapacağı zararlı etkiler ve kirletici unsurlar dikkate alınarak belirlenir.

- Sağlık koruma bandı, sanayi bölgesi sınırı esas alınarak tespit edilir. ÇED raporu düzenlenmesi gereken tesislerde bu rapordaki mesafeler esas alınır.

Seçme, eleme kriterlerine tabi olan madencilikle ilgili projeler kapsamında “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verilen faaliyetler ile ÇED kapsamına girmeyen faaliyetler için sağlık koruma bandı şartı aranmaz.

Denetim ve Diğer Hükümler

- Gayrisıhhî müesseseler, çevre ve toplum sağlığı açısından yetkili idareler tarafından denetlenir.- Yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi gerekli tedbirleri almak veya aldırmakla sorumludur. - Birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerde, işletmenin faaliyet alanında mesleki yeterliliğe sahip bir sorumlu müdür çalıştırılması zorunludur.- Bir gayrisıhhî müessesenin, öncelikle kendi türündeki işyerlerine mahsus sanayi bölgesinde kurulması esastır. - Sanayi bölgesi içindeki gayrisıhhî müesseselerden, diğer tesislere zarar verebilecek olanlar için sanayi bölgesi içinde sağlık koruma bandı oluşturulması istenebilir. - Gayrisıhhî müesseselerde yetkili idarenin izni olmadan kirlilik yükünü artıracak herhangi bir değişiklik ve ilâve yapılamaz. - Gayrisıhhî müesseselerde işletmenin faaliyet alanının değişmesi durumunda yeniden ruhsat alınması zorunludur. - Gayrisıhhî müesseselerin sahibinin değişmesi durumunda, dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni malik adına ruhsat düzenlenir. - Gayrisıhhî müesseselerin yeniden sınıflandırılması veya tesiste yapılan bir değişiklik neticesinde bir alt sınıfa geçen tesislerin yeniden ruhsat alması gerekmez. Ancak gayrisıhhî müesseselerin yeniden sınıflandırılmasında yapılan değişiklik neticesinde üst sınıfa geçmiş olan tesislerin bir yıl içinde yeni sınıfa göre açılma ruhsatı alması zorunludur.

67

Page 69: Maden Hukuku-Ders Notlari

MADENCİLİK İLE İLGİLİ

GAYRİSIHHÎ MÜESSESELERİN LİSTESİ

A) BİRİNCİ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER:

- Çimento fabrikaları veya klinker üretim tesisleri ile 5 ton/saat ve üzeri kapasitede olan çimento öğütleme, paketleme ve karıştırma tesisleri,

- Seramik ve porselen fabrikaları,- Alçı, kireç ve benzeri fabrikaları,- 5.000 m3/yıl ve üzeri kapasiteli blok ve parça mermer, dekoratif amaçlı, taşların

çıkarılması, işlenmesi ve yıllık 100.000 m3 ve üzeri kapasiteli mermer kesme işleme ve sayalama tesisleri,

- Kazı ve döküm alanı olarak toplam 25 hektar ve üzerinde açık işletme maden ocakları,

- Kazı ve döküm alanı olarak toplam 150 hektar ve üzeri çalışma alanına sahip kömür çıkarma, yıkama ve eleme tesisleri,

- 25 hektar ve üzeri alandan ham madde çıkartılan taş ocakları,- 100.000 m3/yıl ve üzeri kapasitedeki taş ocaklarından çıkarılan ham maddelerin

her türlü işlemden geçiren tesisler, - Kapasitesi 75 ton/gün ve üzerinde olan ateşe dayanıklı tuğla, seramik borular,

yapı tuğlası, kiremit ve benzeri kaba seramik ürünlerinin üretildiği ve pişirildiği tesisler,- Asbest ve asbest katkılı ürünleri üretme, işleme ve biçimlendirme tesisleri,- Çeşitli metotlarla cevher hazırlama veya zenginleştirme tesisleri,- Kapasitesi 75 ton/gün ve üzerinde olan prefabrik konut malzemeleri, gaz beton ve

metal yapı elemanları üretim tesisleri.

B) İKİNCİ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER:

- Kireç ocakları,- Ham tuz üretme işleme yerleri ve her türlü tuz fabrikaları,- Alçı, kireç, tebeşir, kuvars taşı ve benzeri değirmenleri,- 5.000 m3/yıl altında kapasiteli blok ve parça mermer, dekoratif amaçlı taşların

çıkarılması, işlenmesi ve yıllık 100.000 m3 altında kapasiteli mermer kesme işleme ve sayalama tesisleri,

- Kazı ve döküm alanı olarak toplam 25 hektarın altında açık işletme maden ocakları, - Kazı ve döküm alanı olarak toplam 150 hektarın altında çalışma alanına sahip kömür çıkarma tesisleri,- 25 hektar ve üzeri alandan hammadde çıkarılan taş ocakları, - 100.000 m3/yıl altında kapasitedeki taş ocaklarından çıkarılan hammaddenin her türlü işlemden geçirildiği tesisler, - Kapasitesi 75 ton/günün altında olan ateşe dayanıklı tuğla, seramik borular, yapı

tuğlası, kiremit vb. kaba seramik ürünlerinin üretildiği ve pişirildiği tesisler,- Değirmen taşı ve bileği atölyeleri,

68

Page 70: Maden Hukuku-Ders Notlari

- Volkanik taş işleyerek elde edilen hafif malzeme üretim tesisleri ile kapasitesi 75 ton/günden küçük olan prefabrike konut malzemeleri, gaz beton ve metal yapı elemanları üretim tesisleri,

- Çimento, çakıl kum, cüruf ve benzeri maddelerden motor gücü kullanarak yapı yalıtım döşeme vs. malzemelerin imal tesisleri,

- Mozaik imal yerleri,- Maden cevheri depolama yerleri,- Kum ocakları, kum yıkama ve eleme tesisleri,- Hazır beton tesisleri,- 5 ton/saatten düşük kapasitedeki çimento öğütme ve paketleme tesisleri, - Kükürt eleme, öğütme ve paketleme tesisi.

C) ÜÇÜNCÜ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER:

- İnşaat malzemeleri depo ve satış yerleri, - Sırlı, sırsız, çanak, çömlek, küp ve benzeri toprak mamulleri üretim yerleri,- Çini atölyeleri,- Çakıl, kum, cüruf, çimento ve benzeri maddelerden motor gücü kullanmaksızın

yapı, yalıtım, döşeme vb. malzeme imal yerleri,

69

Page 71: Maden Hukuku-Ders Notlari

Örnek 2

GAYRİSIHHÎ MÜESSESE AÇMA RUHSATI BAŞVURU/BEYAN FORMU

…..……………. İL ÖZEL İDARESİNE ………………… BELEDİYE BAŞKANLIĞINA

1- Tesisin adı veya unvanı :………………………………………………………

2- Tesisin sahibi :………………………………………………………

3- Faaliyet konusu :………………………………………………………

4- Tesisin adresi :………………………………………………………

Tel. no : …………………… e-posta:……………….………………

5- Pafta ve parsel no :………………………………………………………………

6- Mülkiyet durumu Kira □ (Kira sözleşmesi) Malik □ (Tapu sureti)

7- İşyerinin kullanım alanı : Açık alan……………….… m2 Kapalı alan……………….… m2

8- Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi no: …………………………………………..

9- T.C. kimlik numarası :…………………………….10- Ustalık belge no :…………………….(Ticaret siciline kayıtlı

olanlardan istenmez)11- Sınıfı : Birinci sınıf □ İkinci sınıf □

Üçüncü sınıf □12- Tesisin bulunduğu yer : Endüstri bölgesi□ Organize sanayi bölgesi□

Sanayi bölgesi□ Sanayi sitesi □ Yerleşim yeri□ Diğer:………………

13- ÇED Yönetmeliği kapsamında olan tesisler için ÇED olumlu belgesi veya ÇED gerekli değildir belgesi var mı? Evet □

Hayır□14- Karayolu trafik güvenliği gerektiren işyerleri için izin* Var □ Yok □15- İtfaiye raporu gereken işyerleri için rapor* Var □ Yok □

70

Page 72: Maden Hukuku-Ders Notlari

16- Emisyon iznine tabi ise belgesi veya analiz raporu * Var □Yok □

17- Deşarj iznine tabi ise belgesi veya analiz raporu* Var □ Yok □18- Tehlikeli atıklarla ilgili lisansa tabi ise belgesi* Var □ Yok □19- Umumi Hıfzıssıhha Kanununa göre işyeri tabibi, diğer sağlık personeli ve sağlık ünitesi gerekliyse* Var □ Yok □20- Sosyal tesislerin durumu (tuvalet, lavabo, banyo/duş, pisuar, mutfak, diğer) * Var □

Yok □Açmak istediğim işyeriyle ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin doğruluğunu beyan

eder, işyerime açma ve çalışma ruhsatı verilmesini arz ederim.Adı ve Soyadı İmza Kaşe TarihGerçeğe aykırı beyanda bulunulması halinde beyan sahipleri hakkında ilgili

mevzuat hükümleri ve Türk Ceza Kanununa göre işlem yapılır. *İkinci sınıf gayrisıhhî müesseseler ve tabi ise üçüncü sınıf gayrisıhhî

müesseselerden istenir.

Örnek 3

BİRİNCİ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELERE AİTYER SEÇİMİ VE TESİS KURMA RAPORU FORMU

1- Tesisin adı veya unvanı :………………………………………………………

2- Tesisin sahibi :………………………………………………………

3- Faaliyet konusu :………………………………………………………

4- Tesisin adresi :………………………………………………………

Tel. no : …………………… e-posta:.……….………………

5- Pafta ve parsel no :………………………………………………………

6- Mülkiyet durumu Kira □ Malik □ 7- İşyerinin kullanım alanı : Açık alan………… m2 Kapalı alan……………….

71

Page 73: Maden Hukuku-Ders Notlari

… m2

8- Tesisin bulunduğu yer : Endüstri bölgesi□ Organize sanayi bölgesi□ Sanayi bölgesi□

Sanayi sitesi □ Yerleşim yeri□ Diğer……………9- Karayolu trafik güvenliği açısından izin gerektiriyor mu? Evet □ Hayır

□10- İçme ve kullanma su kaynağı bulunup bulunmadığı, varsa

mesafesi…………………..11- Termal ve mineral su kaynağı bulunup bulunmadığı, varsa

mesafesi…………………...12- Yüzeysel su kaynağı bulunup bulunmadığı, varsa

mesafesi…………………………....13- Yer altı su seviyesi durumu………………………………………14- En yakın meskûn mahalle mesafesi……………………………15- Hakim rüzgar durumu…………………………………………16- Civarındaki yerleşim yerlerine göre arazinin seviyesi…………………………..17- Tesisin kurulacağı yerin ve çevresinin halen ne amaçla

kullanıldığı………………….18- Sağlık koruma bandı

mesafesi……………………………………………………İnceleme kurulunun görüşüTesisin kurulması uygundur/uygun değildir. (Uygun değilse gerekçesi)Başkan Üye Üye Üye Üye

72

Page 74: Maden Hukuku-Ders Notlari

Örnek 4

BİRİNCİ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELERE AİT AÇILMA İZNİ RAPORU FORMU

1- Tesisin adı veya unvanı :………………………………………………………

2- Tesisin sahibi :………………………………………………………

3- Faaliyet konusu :………………………………………………………

4- Tesisin adresi :………………………………………………………

Tel. no :………………… e-posta:………….………………

5- Pafta ve parsel no :…………………………………………………………

6- Mülkiyet durumu Kira □ (Kira sözleşmesi) Malik □ (Tapu sureti)

7- İşyerinin kullanım alanı : Açık alan……………….… m2 Kapalı alan……………….… m2

8- Tesisin bulunduğu yer: Endüstri bölgesi □ Organize sanayi bölgesi □ Sanayi bölgesi□

Sanayi sitesi □ Yerleşim yeri□ Diğer…………………9- ÇED Yönetmeliği kapsamında olan tesisler için ÇED Olumlu Belgesi veya ÇED Gerekli Değildir Belgesi var mı? Evet □

Hayır □10- Karayolu trafik güvenliği açısından uygun mu? Evet □

Hayır □11- İtfaiye raporu gereken işyerleri için rapor Var □ Yok

□12- Emisyon iznine tabi ise belgesi veya analiz raporu Var □ Yok

□13- Deşarj iznine tabi ise belgesi veya analiz raporu Var □ Yok

□14- Tehlikeli atıklarla ilgili lisansa tabi ise belgesi Var □

Yok □15- Umumi Hıfzıssıhha Kanununa göre işyeri tabibi, diğer sağlık personeli ve sağlık ünitesi gerekliyse Var □ Yok

□16- Sosyal tesislerin durumu uygun mu? (tuvalet, lavabo, banyo/duş, pisuar, mutfak, diğer) Evet □

Hayır □17- Sağlık koruma bandı mesafesi uygun mu? Evet □ Hayır

□18- Tesisin çalışmasından kaynaklanacak fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkilere karşı çalışanların korunmasına yönelik

73

Page 75: Maden Hukuku-Ders Notlari

önlemler alınmış mı? Evet □Hayır □

İnceleme kurulunun görüşü1- Deneme izni verilmesi uygundur.2- Açılma ruhsatı verilmesi uygundur.3- Açılma ruhsatı verilmesi uygun değildir. (Gerekçe yazılacak) Başkan Üye Üye Üye Üye9, 10, 11, 12, 13 ve 14 sıra no’lu belgelerin bu beyana tabi işyerleri için forma

eklenmesi zorunludur.

Örnek 5

T.C.…………İL ÖZEL İDARESİ

…………BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI…………………BELEDİYE BAŞKANLIĞIİŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI

Adı soyadı :İşyerinin unvanı :Faaliyet konusu :İşyerinin adresi :İşyerinin sınıfı :Veriliş tarihi :

Adı SoyadıUnvanı

Mühür ve İmza

Örnek 6

BAŞVURU VE BEYAN FORMU ALINDI BELGESİMüracaat sahibinin adı soyadı :İşyerinin unvanı :Müracaatın alındığı tarih ve saat :Kayıt no : Varsa eksik belge :1- 2- 3-Müracaatı kabul eden memurun

74

Page 76: Maden Hukuku-Ders Notlari

Adı soyadı :Unvanı :İmza :

75