Zondag 26 juni 2005

We hadden het kunnen weten: een trial rijden met de auto waarmee je een dag daarna mee op vakantie wilt gaan is niet slim. Prompt rijden we schade, en ja, dan is er een probleem.

Het ging eerst echt lekker, in Almere is een leuk terrein met een aantal mooie uitdagingen voor wat betreft de uitgezette routes. De eerste twee proeven gaan prima, en we hebben het naar ons zin. Maar dan tijdens de derde proef komt Jan niet uit een zanderig stuk met een bocht en zet hij de voorste sper er bij, en dan horen we een krakend geluid en wil de auto niet meer vooruit. We worden door een andere deelnemer door het omhoog gehouden lint achteruit het parcours af gesleept, en dan krikken we de auto omhoog en gaan we maar eens kijken wat er mis is. Volgens andere deelnemers (die er meer verstand van hebben dan wij blijkbaar) is de steekas en de homokineet stuk. Het zegt mij helemaal niks, maar dat het erg is heb ik wel door. We kunnen wel rijden, heel zachtjes als we de spare aan hebben, zonder sper rijdt het helemaal niet meer. Dus we rijden heel voorzichtig richting uitgang, maar dan moeten we nog wel een heuveltje op, en dat lukt niet echt. Dus sleept een andere deelnemer ons even over die hindernis heen. We rijden even naar een riviertje, maken daar de auto even een beetje schoon en bellen de ANWB. Andere deelnemers hadden ons gewaarschuwd dat als we direct bij het terrein en met een vieze auto zouden bellen de ANWM ons niet zou willen helpen. Zo van: als jullie zo gek zijn om trials te rijden dan los je de problemen ook maar zelf op. Of dat echt zo is weten we niet, maar we nemen de gok maar niet.

Na een uurtje wachten, we picknicken intussen even lekker met de meegenomen boterhammen en een sinaasappeltje, komt de wegenwacht. Die kijkt even en constateert dat volgens hem de versnellingsbak stuk is. Hij belt een oplegger en wij wachten weer een half uurtje, luierend in het gras op de picknickdeken (we doen gewoon net of het al vakantie is…). De oplegger trekt met een lier de auto bovenop en wij mogen meerijden in de cabine, machtig hoor, zo hoog boven het andere verkeer. Bij het bergingsbedrijf krijgen wij een vervangende auto mee (een volkswagen polo’tje, en dat is dan weer het tegenovergestelde, mens wat een klein auto’tje is dat eigenlijk). Vanuit het bergingsbedrijf zullen ze zorgen dat de jeep om 8 uur morgenochtend bij G-Centrum in Amsterdam is. De garage waar we de jeep ook gekocht hebben. En dan maar hopen dat ze hem daar morgenochtend snel kunnen maken.

Maandag 27 juni 2005

Een vreemd begin van de vakantie dus. Jan staat vroeg op om op tijd bij de garage te zijn. Daar eenmaal aangekomen hadden ze de auto nog niet gevonden, dus was het maar goed dat Jan er heen was gegaan. Terwijl ze net bezig waren met de dagindeling kan hij vragen of ze hem alsjeblieft willen helpen: “onze vakantie ligt in jullie handen!” pleit hij. Ze kunnen tijd vrijmaken, en constateren dat het waarschijnlijk inderdaad de homokineet en de steekas is. Ze gaan ermee aan het werk en denken zo rond 12 uur klaar te zijn. Dan rijdt Jan met de polo weer terug naar Hendrik Ido Ambacht om mij en de bagage op te halen. Ik heb inmiddels het huis opgeruimd en sta klaar om weg te gaan om 10 uur. Onze vakantiebagage past maar net in het kleine polo’tje. Om half twaalf zijn we bij de garage en daar ziet het er goed uit, nog een uurtje ... wordt ons gemeld. Dus gaat Jan de huurauto inleveren bij Schiphol en komt dan weer met de bus terug. Ik installeer me in een stoel en ga wat lezen. Als ik om kwart over twaalf eens ga kijken hoe het staat, valt het even tegen. De onderdelen zijn vervangen, maar de auto loopt nog steeds alleen als je de sper inschakelt, maar niet gewoon. Dus moet er nog wat anders mis zijn. Mar de monteur weet ook niet wat. Hij besluit eerst te gaan lunchen en dan met de chef samen nog even te kijken en te luisteren. Wat blijkt na de lunch, hij heeft er een verkeerde steekas ingezet en die is net wat korter en daardoor 'pakt' het niet. Nee, duh! Beetje dom dus wel. Maar goed, hij heeft nog wel een juist model steekas liggen, maar die is een klein beetje beschadigd. We overleggen met de chef van de werkplaats en besluiten die er toch in te laten zetten. Hij zal het echt wel een half jaar volhouden hoor, zegt de chef. Dan moeten we hem alleen later wel vervangen, tegen die tijd heeft hij er wel weer eentje, en dan kunnen we nu in ieder geval op vakantie.

Maar dan is de monteur dus wel weer een uurtje bezig. We laten ons niet stressen en gaan lekker even wandelen in het Amsterdamse bos wat vlak achter de garage ligt. En wat trouwens erg mooi is. Een gedeelte is bos, een gedeelte plas, en daartussen in een gedeelte moerassig, met orchissen, kleine ratelaars, en een kievit met jonkies. Ach, zo is het ook al vakantie hoor, we laten ons gewoon niet gek maken! Om drie uur zijn we weer terug en is de auto net klaar. We laden de bagage in, betalen de rekening (pittig!) en rijden om half vier weg. Vallen nog van de ene in de andere file om de Randstad uit te komen, maar eenmaal voorbij Apeldoorn rijd het vlot door. En eenmaal in Duitsland nog vlotter, want daar kunnen we doorblazen tot 130, 140 kilometer per uur, wat ik eigenlijk ook veel lekkerder vindt rijden, dan dat akelige 120 in Nederland. Ook al zijn er in Duitsland ook wel stukken met een limiet van 120, maar daar is dan ook echt reden voor. We houden om de anderhalf uur even een korte

pauze van 5 of 10 minuutjes. Ik klap af en toe mijn stoel achterover voor een dutje, Jan doet ook een dutje terwijl ik anderhalf uur rijd (gelukkig kan dat nu weer, nu ik na de bestraling aan mijn ogen niet meer dubbelzie), en zo slagen we er toch nog in om om 10 uur in Paritz (vlakbij Berlijn) in het pension te zijn. Waar we hartelijk verwelkomd worden en ons kamertje krijgen aangewezen. Een redelijk ruime kamer met een grote tafel, twee comfortabele (prachtige oude) stoelen , twee eenpersoonsbedden, een plank met een waterkoker (voor een lekker kopje thee voor mij, daar was ik wel aan toe), een koffiezetapparaat en een koelkastje (met een heerlijk flesje bier van een halve liter voor Jan voor maar 1 euro) en een piepklein badkamertje met een wc en een douche en een wastafeltje.

We drinken thee en bier, douchen even lekker het zweet van ons af en rollen allebei ons eigen bed in. Dat is wel even wennen, niet naast elkaar te liggen, maar het blijkt te slapen als roosjes!

Dinsdag 28 juni 2005

Ik word om half zeven wakker, heb lekker geslapen, ben maar 1 x wakker geweest om drie uur. Toen moest ik naar de wc, wat gelukt is zonder brokken. Het is natuurlijk best een beetje eng, want ook op vakantie moet ik gewoon ’s nachts mijn ogen afplakken om uitdroging te voorkomen, en als ik dan naar de wc moet is het best griezelig want ik weet hier niet zo goed de weg dan thuis. Maar ik had van te voren even geoefend en dan is het gewoon een kwestie van goed nadenken hoe de kamer ook alweer ingedeeld was, en dan lukt het best. Nog een beetje water drinken en dan mijn bed weer in, waar ik direct weer verder slaap, het is een prima bedje.

Ik kleed me heel zachtjes aan, neem mijn ochtendmedicijnen met een beetje water in, pak de camera mee en ga even wandelen. De vogels kwinkeleren en het licht is zo ’s morgens vroeg nog zo mooi boven de korenvelden en tussen de bomen.

Om kwart voor acht ben ik terug, Jan slaapt nog zelfs, terwijl om acht uur het ontbijt geserveerd wordt. Hij had de wekker weer afgezet, vertelt hij me als ik hem wakker maak. Dan gaat hij snel douchen, terwijl ik even mijn tanden poets, douchen heb ik geen zin meer in, dat heb ik per slot gisteravond gedaan.

Om acht uur krijgen we heerlijk ontbijt buiten in de tuin, met knapperig gebakken broodjes, een eitje in een heel leuk eierdopje, namelijk een wit eierdopje als de gebroken schaal van een ei, met voetjes eronder. Onder Jan zijn dopje zitten beentjes en voetjes met een voetbal er bij mij een met een bloemetje. Verder is er zelfgemaakte marmelade, die mag ik niet, maar ik heb mijn eigen potje jam mee, ook al is dat helemaal niet nodig, want er is ook kaas, worst en ham als beleg. Verder pepermuntthee voor mij en koffie voor Jan. Wat een verwennerij eigenlijk.

Na het ontbijt even kijken wat we mee willen nemen, en dan rijden we naar Berlijn. Frau Jacobs van het pension wijst ons de kortste weg, wat evengoed 35 km rijden is voor we in het centrum van Berlijn zitten. Voor we het centrum inrijden kijken we eerst even goed op de kaart wat we willen gaan zien, we zetten er cirkeltjes op en dan lukt het me verder wel om met mijn gewone bril op en met de loep erbij op de kaart bij te houden waar we zijn en Jan daarheen te loodsen waar we heen willen. Het is een beetje behelpen, maar ik ben al lang blij dat het weer wat beter gaat met mijn ogen, een paar weken geleden was me dit niet eens gelukt!

Het blijkt heel relaxed te rijden in Berlijn, het is niet echt druk en men rijdt redelijk beheerst, zeker in vergelijking met bijvoorbeeld Parijs. We komen aanrijden over weg nr. 2, die eenmaal op het kaartje de Heerstrasse heet en dan met nog een aantal namen uiteindelijk terecht komt op de Grosser Stern met de Seeges Saule, die we al van ver goudkleurig zien staan, met daarachter de Fernsehturm. Dat komt doordat de weg iets naar beneden loopt. Maar voor we daar zijn gaan we rechtsaf naar de Kaiser Wilhelm Gedachtnis Kirche. Een indrukwekkende kerk, oftewel gedeelte van een kerk, er staat namelijk nog maar één beuk met de toren erboven. De rest is in de oorlog vernietigd. Ze hebben hem expres zo gelaten als gedachtenis; met de halve toren en de beschadigde muren en het gat waar eens het grote ronde raam zat. Binnen zijn de - licht beschadigde - mozaïeken nog prachtig. De kerk zelf en het kruis van Coventry binnen in de kerk maken grote indruk op mij. Het kruis staat in de kerk en is overgebracht uit Coventry. Daar stond een kathedraal die tijdens de oorlog door de Duitsers gebombardeerd was. Tussen de resten van de kathedraaal verzamelde men nagels waarmee het kruis gemaakt werd. Het werd opgehangen achter de nog overeind staande steenwand achter het altaar met in de steenwand gekerfde letters: 'vader vergeef'. Later, lang na de oorlog, is het vanuit Coventry overgebracht naar Berlijn, naar deze Gedachtniskirche. Inmiddels staan er op verschillende plaatsen in Europa zulke kruizen. Als herinnering aan alle gebombardeerde kerken, met de boodschap aan de toekomstige generaties om zoiets nooit meer te laten gebeurden.

We rijden langs de Siegessaule met daarboven het vergulde beeld dat de Berlijners liefkozend Goudelsje noemen. Langs de Brandeburger Tor, die ik eigenljk maar vrij kaal vind, geen wonder, het blijkt de achterkant te zijn waar we tegen aan kijken. Verder langs de Deutsche Bundestag, hier kijken we alleen van buiten, er staan hele rijen mensen om naar binnen te gaan, en ach, ik hoef niet persé naar binnen hoor. Het is wel leuk om van buiten de mensen te zien lopen in de glazen koepel langs de rondgangen omhoog, maar om daar nu zelf een uur voor te gaan wachten, nee hoor. We rijden verder en komen dan langs de voorkant van de Brandenburger Tor, de straten zijn hier opgebroken en er hangen doeken met afbeeldingen van de Tor, waar we omheen kijkend nog net de Tor zelf kunnen zien. Ook al is dit de voorkant, ik vind hem niet echt mooi hoor. De her en der verspreid staande oude gebouwen zoals het museum van communicatie met een beeldengroep met een wereldbol erbij, vind ik veel mooier. Verder staan er veel nieuwe flatgebouwen, gebouwen van rond de eeuwwisseling, en (soms nog niet) opgeknapte oude huurkazernes uit de tijd van het socialisme, van alles door elkaar eigenlijk. Maar dat is gebruikelijk voor iedere grote stad. Ook al moet ik zeggen dat het hier wel heel erg is. Er zit totaal geen eenheid in. Wat op zich ook wel weer zijn charme heeft.

We wandelen even rond bij Checkpoint Charlie, een van de voormalige grensovergangen tussen Oost en West Berlijn. Er staan nog een paar meters muur, met daarnaast een gedenkmonument in de vorm van zo'n 152 kruisen met namen en soms foto's van mensen die gedood zijn bij vluchtpogingen van oost naar west. Ook dit maakt indruk op mij: “Alles wat ze wilden was hun vrijheid ....” staat er op een gedenkbord. In de Friedrichsstrasse staat een replica van een wachthokje met wat acteurs in uniform ervoor. Het steekt wat fake af bij de ernst van het monument. Bij het museum hangen nog stukken voormalige beschilderde muur. En een bord “U verlaat de Amerikaanse zone.” Bij een winkeltje kopen we wat ansichtkaarten met afbeeldingen van vroeger: van toen de muur er pas was; van de grenshuizen waarvan de ramen dichtgemetseld werden; van mensen die probeerden over de muur heen te zwaaien, wellicht naar achtergebleven familieleden. Eigenlijk kan ik het me niet echt indenken hoe dat toen geweest moet zijn, maar het lijkt me bizar, een stad die ineens in tweeën wordt gedeeld. Zonder een kans om van het ene gedeelte naar het andere gedeelte te kunnen gaan. Veronderstel als ze tussen Dordrecht en Hendrik Ido Ambacht ineens een muur zouden zetten, dan zouden mijn ouders en mijn broer en zus met hun gezin ineens in een andere wereld wonen, want ik zou ze nooit meer kunnen opzoeken. Dat is toch niet te bevatten? Maar voor de mensen in die tijd was het ineens werkelijkheid, waar ze maar mee moesten leren leven.

We rijden weer een stukje door Berlijn en parkeren de auto weer even. Frau Jacobs had ons aangeraden om de auto aan het begin van het centrum neer te zetten en verder met het openbaar vervoer te gaan, er schijnt een speciale buslijn te zijn die een traject langs alle monumenten rijdt en daar kun je dan steeds een einde mee verder rijden. Op zich natuurlijk prima, maar voor mij niet zo best, want dan komt het er meestal op neer, dat je toch vrij veel moet lopen. Ons systeem gaat ook best, we vinden iedere keer wel een plaatsje, en het kost iedere keer maar 50 cent voor een half uurtje of zo. En dat is meestal genoeg om een kerk of zo te bekijken. Dit keer de joodse synagoge, waar we zelfs heel snel zijn uitgekeken, van buiten is hij prachtig, met goudkleurige koepels, maar binnen blijkt de hele sfeer van de synagoge verprutst te zijn door een tentoonstelling die er gehouden wordt. Nou, daar ga ik niet eens kijken. Ook de koepel is van binnen helemaal niets, strak en glad. (En daar moet je evengoed nog 1,50 euro entree pp moet betalen, wat een afzetters eigenlijk!) Dus als de nieuwe synagoge van binnen ook zo is, missen we er niets aan. We lopen nog even verder naar een ander gebouw wat er van buiten ook prachtig uitziet, helemaal in jugendstil. Wel een beetje aan onderhoud toe en met hier en daar dichtgetimmerde ramen. Het is het oude postamt wat nu niet meer in gebruik is, en dan mag het blijkbaar vervallen. Toch vreemd dat je zo veel gebouwen ziet die eerst van de staat waren en waar men nu blijkbaar niets meer mee doet. Hoe zou dat werken? Van wie zijn die gebouwen nu? Ik weet het werkelijk niet.

De Hackese Hofen bekijken we ook nog bij deze stop, maar eerst rusten we even uit in een parkje, we hadden toch voor 2 uur in de parkeermeter gegooid dit keer, voor 1 euro. Omdat we dachten hier wat meer tijd te besteden. De Hofen zijn een aantal appartementengebouwen met daartussen een soort van hofjes. Wel grappig opgezet. Maar volgens een artikel in de ANWB kampioen zouden de hofjes in Jugendstil zijn, nou mooi niet! Het zijn gewoon opgeknapte huurkazernes. met een enkele zijn ze nog bezig zelfs. We wandelen weer terug naar de auto door een klein overdekt winkelgalerijtje, wat nep Jugenstil is, daar zal het misverstand in het artikel wel door gekomen zijn. We wandelen langs een pleintje zoals we zoveel zien hier in Berlijn. Met veel zittende mensen op bankjes, gestalde fietsen en drukke mensenmenigtes. Maar toch altijd ontspannen, en nooit gehaast. Een klein stukje verderop parkeren we de auto weer en lopen naar de Berliner Dom, een enorm groot geval, met veel koepels met groen koper, gouden ornamenten en stenen en koperen beeldhouwwerken. Mozaïek boven de deur en koperen reliefs op de deuren. Heel indrukwekkend allemaal. We gaan niet naar binnen, want het is al vrij laat, en bovendien is de entree ook best pittig, 5 euro per persoon, daar sta je niet zo bij stil maar

dat is dus 20 gulden! Ze weten er hier heus wel weg mee in Berlijn hoor! Het geld vliegt je uit je portemonnee als je niet oppast. En ach, we hebben al zoveel kerken en dommen gezien in Europa, dit is er gewoon weer een. Maar van buiten is hij prachtig, de moeite waard om even op je gemak te bekijken. En groot is hij ook, ik probeer hem geheel op de foto te krijgen, en moet eerst een heel eind achteruit lopen. Dat doe ik tegelijk met een andere toerist, en we lachen maar eens naar elkaar, als we allebei steeds een stukje achteruit lopen, door de zoeker kijken en dan toch maar weer verder lopen. Grappig. We rijden weer verder, langs het museum-insel waar een heleboel oude gebouwen (een soort replica's van romeinse tempels) bij ekaar op een kluitje staan gebouwd. Met daarbinnen allemaal museums. Als het regenachtig weer zou zijn, zou het een leuk uitje zijn, maar nu gaan we morgen maar liever naar de tuinen en paleizen van Potsdam, want het is stralend weer hier in Berlijn, en dan is het lekkerder om buiten te zijn.

We rijden weer terug langs de Siegessaule voor een foto van de voorkant die nu in de zon ligt, en daar begeeft de lens van mijn camera het. Nou, ook dat nog. We rijden terug en zien een klein fotowinketje, en gaan even vragen of hij toevallig een nieuwe lens heeft liggen. We hadden in Nederland al eens gekeken, want ik wilde toch al een andere lens omdat met de digitale camera die we pas gekocht hebben de lens geen echte groothoek meer heeft, en die mis ik wel! (Denk maar aan de dom, die ik er haast niet op kreeg). Bij de fotozaak sturen ze ons naar een andere zaak, en daar zegt men dat hij wellicht de lens nog wel kan repareren. En nee, hij heeft geen andere, maar, zegt hij: probeer het nog eens bij die en die winkel. Die bereiken we nog net voor sluitingstijd (ze liggen redelijk dicht bij elkaar) en die winkel heeft de lens die we in Nederland eigenlijk al uitgezocht hadden maar daar nog niet leverbaar was. En hij is nog een stuk goedkoper ook dan in Nederland. Ze hebben er ook nog een mooie makrolens, en nu ben ik weer helemaal gelukkig. Het kost een paar centen, maar dan heb ik ook wat ik graag wilde hebben. Nog even snel terug naar die andere winkel, want eigenlijk hoeft de lens nu niet gerepareerd te worden. Maar eenmaal daar, besluiten we het toch maar te doen, ook de reparatie komt een stuk goedkoper uit dan in Nederland waarschijnlijk en dan kunnen we hem altijd nog samen met de oude body verkopen of weggeven aan iemand die er nog belang bij heeft. Al met al is het alweer dik half zeven en we moeten nog helemaal terug rijden en wat eten. We hebben vanmiddag wel ergens een broodje doner kebab op, maar toch hebben we wel weer trek. Bij een schnell imbiss eten we heerlijke curryworst met frietjes, op een terrasje achter de zaak, met voor Jan een lekker biertje erbij. In een half uurtje rijden we weer terug naar het pension, en dan is het toch al weer negen uur voor we er zijn. Ik werk mijn dagboekje bij onder het genot van een lekker kopje thee, en Jan geniet nog van een biertje voor we onze bedjes weer inrollen.

Woensdag 29 juni 2005.

Weer heerlijk geslapen, een keertje wakker geweest om een uur of drie, maar snel weer ingeslapen. Om half acht ben ik wakker, zachtjes aangekleed, pilletjes genomen en weer even gewandeld. De nieuwe lens mee van de camera, de tele voor foto’s van zwaluwen die in een plasje op het zandpad modder komen halen voor hun nestjes. Ik zit er geduldig een kwartiertje bij te wachten voor een mooie foto. En de makro-lens voor wat dartelende vlinders. Ik ben happy met mijn aanwinst, ik vang een mooie blauwe vlinder in mijn lens. En geniet niet alleen van het foto’s maken, maar ook van het buiten zijn in de prachtige omgeving, en de rust van het wandelen en het wachten op het juiste moment voor de foto. Jan slaapt nog als ik terug kom, dus dan ga ik zachtjes douchen met de badkamerdeur dicht, en ja hoor hij slaapt lekker nog verder tot ik hem wakker maak om kwart over negen, want ik had bij frau Jacobs om half tien ontbijt besteld toen ik ging wandelen vanmorgen, want toen was ze al op. weer heerljk ontbijt in de tuin in het zonnetje.

Dan nog even wat handwas doen en daarna met een aantal route-aanwijzingen van frau jacob en wat raadgevingen van man en vrouw allebei over wat we toch zeker moeten gaan bekijken vertrekken we naar Potzdam, waar we in eerste instantie alleen maar doorrijden want Jan wil graag naar Caputh om naar het hus van Albert Einstein te gaan kijken. Ik rijd vandaag want Jan heeft wat last van zijn schouder (verkeerd gelegen?) en hij loodst me met af en toe een lastig stukje omdat we niet altijd daarheen mogen waar we heen willen, door Potsdam heen. Het lijkt een mooie rustige stad met heel veel oude gebouwen, waarvan sommige wel en sommige niet zijn opgeknapt. Heel vreemd eigenlijk, dan staan er twee huizen pal naast elkaar en het ene is mooi gerestaureerd, terwijl het andere in zeer slechte staat is met afbladderende verf, boompjes in de goten, en een dak op instorten. Waar ligt dat nou toch aan? Maar we zien ook wel dat er veel gewerkt wordt aan het restaureren van huizen. Ook al zijn sommige huizen niet meer te redden denken wij, vanwege de te hoge bouwkosten die zoiets met zich meebreng Zo zien we onderweg naar Caputh, net buiten Potsdam een oud soort van kasteelachtig gebouw, met dichtgetimmerde ramen en bomen op het dak. Als je dat weer wilt opknappen kost dat kapitalen, dus laten ze het maar verder vervallen. Jammer hoor. De weg naar Caputh verkeert trouwens

ook niet echt in goede staat, ik moet maar niet te hard rijden anders hotsen we de auto uit. Maar het is wel een mooie weg door bossen.

In Caputh gaan we op zoek naar het Sommerhaus van Albert Einstein, we zien een Fremdenverkehrs amt in het Burgerhaus, daar gaan we het maar eens even vragen. We krijgen informatie mee waar we het kunnen vinden, maar zegt ze, het is vandaag niet open. Morgen wel, maar dan moeten we een afspraak maken. Mar er is niet zo veel te zien hoor, zegt ze, er is binnen niets meer over van de tijd dat Albert Einstein er woonde. Het is meer interessant vanwege de bijzondere architectuur van het huis. Nou, dan doen we dat maar niet. We gaan wel even van buiten kijken. En hier in het Burgerhaus is ook een tentoonstelling, waar we rondkijken. Er staan info panelen waar we van alles lezen over Einstein, over wat hij gedaan heeft, waar hij gewoond heeft, met wie hij getrouwd geweest is, En ook nog wat over zijn theorieën. Maar helaas geen natuurkundige uitstallingen of zoiets, wat het wel wat leuker gemaakt zou hebben natuurlijk. Dan rijden we nog bij het Sommerhaus langs, wat nu makkelijk te herkennen is omdat we een maquette gezien hebben. Tja, een huis dus.

We rijden weer naar Potsdam, houden nog even lekker pauze in het bos onderweg en gaan dan eerst in het Centrum kijken. Een wandelstraat, met veel winkeltjes en een Doner Kebab zaakje, waar we heerlijk eten. We wandelen nog even door naar de Brandenburger Tor, ja, ze hebber er hier ook een. Dan gaan we met de auto op weg naar de Pfingstberg, maar op de een of andere manier lukt het ons niet er te komen. Want Potsdam is een lastige stad om te rijden, regelmatig 'moeten' we een bepaalde rchting uit, die we eigenlijk niet willen. En zo gebeurt het dat we, door weer eens een richting uitgedwongen worden, ineens weer op de brug richting Caputh zitten. Vervolgens mag je over de brug niet keren, alleen rechts of links afslaan. We nemen links, omdat we denken dan over de andere brug weer terug te kunnen rijden richting Centrum. Maar dan kunnen we die brug niet opkomen, vanwege wegwerkzaamheden en gaan we nog maar weer rechts en dan zitten we ineens op een autobahn richting Berlijn. Nou ja zeg!

Nou moesten we toch nog naar Berlijn om de lens op te halen, alleen hadden we nog niet zo vroeg gewild. Eigenlijk is het zo maar beter, want het blijkt nog 28 kilometer naar Berlijn te zijn, en het gaat niet zo snel, het is inmiddels vier uur als we op de snelweg zitten. Nu hoeven we in ieder geval niet te stressen. We gaan nog wel een dagje naar Potsdam, want we waren evengoed zo lang bezig met Albert Einstein dat we nog alle andere dingen niet gezien hebben. Nog geen tuinen en paleizen, en daar staat Potsdam nou juist vol mee. Want hier woonde vroeger de adel van Berlijn. Net als Versailles bij Parijs.

Bij de fotowinkel horen we dat het gelukt is om de lens te maken en we nemen hem mee. Wat we er mee gaan doen weten we nog niet, want feitelijk is hij nu overbodig. We hebben nog geen zin om al naar huis te gaan, en rijden naar de Potsdammer Platz, want ik las vandaag in de info dat daar nog een stuk muur staat. Het is even zoeken, en eerst denk ik dat het stukje van een meter breed wat op de Potsdammer Platz op het trottoir staat bedoeld word. Maar nee, even verderop staat nog een heel stuk, beschilderd door kunstenaars met de boodschap: laat de historie van Berlijn niet verloren gaan. Er staat ook nog een originele wachttoren achter de resten van de muur. Met hout en prikkeldraad. Zo was het dus vroeger. De huizen die er naast staan zullen vroeger wel dichtgemetselde ramen hebben gehad. We rijden een stukje verder, volgen de route van de muur, die hier met een koperen band in de straat is aangegeven, en komen bij nog een gedeelte van de muur, met daarachter een tentoonstelling op de restanten van de kelders van de gebouwen waar vroeger de SS en de Gestapo in gehuisvest waren. De tentoonstelling gaat over de geschiedenis van het Nazional socialismus, de volksgerechten van politieke tegenstanders, en de joden en zigeuner vervolgingen.. De tentoonstelling bestaat voornamelijk uit teksten en foto's op info panelen. We lopen er langzaam langs en her en der lees ik een stukje. Veel feiten die ik niet eens wist. Ja, ik wist wel dat er hele erge dingen gebeurd zijn tijdens de oorlog, maar als je zo de naakte feiten leest, is het toch wel om even stil van te worden. En als we daarna ook nog naar het nieuwe monument voor vermoorde joden van Europa gaan kijken, ben ik na afloop helemaal onder de indruk. Het monument bestaat uit grote betonnen blokken, heel veel bij elkaar. Met daaronder een informatiecentrum, met verschillende zalen. In de eerst zaal is op teksten en foto's de korte geschiedenis te lezen over de jodenvervolging. In de volgende zaal liggen panelen op de vloer met dia's van brieven en kaarten die door joden geschreven zijn en uit de trein gegooid of uit de kampen gesmokkeld. In de volgende zaal worden uit verschillende landen steeds op foto's en met teksten een joodse familie, die gedeporteerd is voorgesteld. Dan een zaal met namen, en een zaal met bladen uit een archief wat door een vrijwilligersorganisatie gemaakt wordt van alle vermoorde joden. Hiermee zijn ze begonnen nadat ze een brief gevonden hadden van een vermoorde joodse jongen, die schreef: al zou maar iemand weten dat ik er was, en zich mij herinneren. In de op een na laatste zaal zien we de plaatsen van Europa waar de vernietigingskampen waren. Ik wist niet dat het er zo veel waren! De tekst van het begin blijft door mijn hoofd spoken, ook als ik later boven tussen de betonnen blokken

doorloop. “Het is eens gebeurd, en daarom kan het nog eens gebeuren.” Of zoiets dergelijks. De tentoonstelling eerst en dan het monument maken grote indruk op me. Hoe kan het zijn gebeurd, dat een hele natie zich hier niet tegen verzet heeft? Maar er blind in mee gelopen is, op een enkeling na, die of gevlucht is, of gevangen genomen en zelfs vermoord. En het is waar, wat die rabbi gezegd heeft, het zou weer kunnen gebeuren! Zeker als je ziet hoe de vreemdelingenhaat in veel landen van Europa steeds erger wordt en de wereld zich verhard. Maar dan moeten we toch hard gaan roepen, dat dat nooit meer mag gebeuren? Dan moeten we toch proberen de mensen te overtuigen dat al die haat niet goed is? Dan moeten we toch méér doen dan alleen spotje van SIRE over geweld? Eigenlijk zou iedereen hier eens moeten komen kijken. Dan zouden we weten dat dit nooit meer zo ver mag komen. Misschien zouden we het dan tegen kunnen houden. De Berlijners zelf zijn al zó gewend aan het monument, het is door de jeugd al in beslag genomen als plaats om even lekker in het zonnetje te zitten en met elkaar te babbelen. Want daar is het nu blijkbaar de tijd van de dag voor, we zien overal mensen zitten op bankjes, of kuierend door de straten.

We rijden naar de Kurfursterdam, en zetten de auto even neer bij de Gedachtniskirche, en lopen mee in de stromen van flanerende Berlijners, het is rond acht uur 's avonds en dus tijd voor een wandelingetje en een terrasje. Het is direct erg druk in de stad, maar nog steeds (zeker in vergelijking met bv. Parijs en Rome) gaat het allemaal heel relaxed, op een toeterende yup in een open sportauto na, die even eigenwijs met een gangetje van rijbaan veranderd, waardoor de auto voor ons ineens op zijn ho-ijzer gaat hangen en wij ook nog maar net op tijd kunnen stoppen. Maar ach, dat komt overal voor.

We eten nog een curryworstje bij een imbiss, na die hele dikke lunch van vanmiddag hebben we helemaal nog geen trek in uitgebreid diner, en gaan dan weer op het pension aan, waar we pas om kwart over negen zijn. Nog een lekker kopje thee/flesje bier, dagboekje bijwerken, wat lezen en dan naar bed. Het was een mooie vakantiedag.

Donderdag 30 juni 2005

We moeten vroeg op en douchen en ontbijten want vanmorgen (vertelde frau Jacobs ons dinsdag) komen werklui de wateraansluiting verleggen en daarom gaat om 9 uur de kraan dicht. Dus als ik om half 7 wakker ben ga ik maar niet meer wandelen, ik blijf nog even liggen doezelen en ga er dan uit. ik heb sowieso lekker geslapen vannacht, ben maar 1 x wakker geweest en gelijk weer verder geslapen na een wc bezoekje.

Medicijnen innemen, douchen, aankleden, nog even een handwasje en dan is het al tijd om te ontbijten om 8 uur. Ik had eerst alleen mijn jurk aangedaan, lekker luchtig net als gisteren, maar het is vandaag toch iets frisser, dus ik loop nog even naar binnen en trek mijn broek onder mijn jurk aan en mijn teddyjasje en sjaal eroverheen, dan is het nog wel lekker in de tuin.

We gaan dus ook vroeg op pad vandaag, en zijn al om tien uur bij de aanlegplaats van de boten in Potsdam, waar we willen gaan varen. Bij het ticketbureau horen we dat er nog wel plaats is op de nostalgische schlosserfahrt van 11 uur. Dat is mooi, we kopen alvast ons kaartje en gaan dan nog even de Nicolaasdom bekijken, die hier vlakbij staat. Hij is eigenlijk van binnen niet zo mooi, het is een nieuwe kerk, met niet echt mooi nagemaakte 'oude' stijl met nieuw gecombineerd.

Om kwart voor elf kunnen we de boot op, zoeken een plekje op het voordek, wat nog net lukt, we hebben de twee laatste plaatsjes, de rest is al vol met mensen die voor ons stonden te wachten om aan boord te gaan. In de tijd die het duurt voor de boot afvaart gaan we omstebeurt even rondkijken op de boot, het is een mooie oude stoomboot, met een grote pijp, koperen luchtpijpen, in de stuurhut een telegraaf om de orders naar de machinekamer te brengen en een houten stuurrad, naast de stuurhut een koperen stoomfluit, de machinekamer is ook leuk, met een stoommachine, koperen olie-emmertjes, ook hier weer de telegraaf met een koperen belletje, voor op de boot een ankerlier met een koperen bel erop. Leuk, om met zo'n oud geval een rondvaart te maken. De rondvaart zelf is ook de moeite waard, over de meren rond Potsdam, langs verschillende prachtige gebouwen, paleizen, slotten, torens. Bossen langs de oevers, af en toe een strandje, zwemmende mensen, zeilbootjes, andere rondvaartboten, zelfs een vrachtschip. En dat alles in een lekker zonnetje, want het is inmiddels toch al weer lekker warm geworden, de zon brandt hier op het water zelfs zo, dat Jan 's avonds verbrande armen blijkt te hebben.

Weer terug rijden we door Potsdam, langs een pleintje waar markt is en we even een bockworst met brood kopen voor de lunch. Langs het Hollandische Viertel, met leuke rijtjeshuizen, die inderdaad net lijken op Hollandse grachtengeveltjes. Keurig opgeknapt wordt er gewoon in gewoond. Even verderop zijn hele straten met gerenoveerde oude statige herenhuizen, waar nu appartementen in gebouwd zijn,

ook hier wordt in gewoond. Wat me best bijzonder lijkt om in zo'n oud (18e eeuwse renaissance of zo?) pand te wonen.

Dan rijden we naar de Pfingstberg, waar we de auto langs het pad zetten en we het laatste eindje (zo'n kilometer ongeveer) wandelen om bij het Belvedere te komen. Een mooi gerestaureerd gebouw. Binnen in de toren is nog een stukje van de oude muurschilderingen bewaard gebleven, voor de rest is alles in oude stijl gerestaureerd, met mooie hekjes met engeltjes langs de omgang, en goudkleurige plafonds. Vanuit de toren een wenteltrap naar boven, na de trappen om de omgang te bereiken, best wel even een klim nog meer trappen op, maar het is de moeite wel waard. Met inderdaad een mooi uitzicht over Potsdam en zelfs tot aan Berlijn. En ach, het gaat allemaal best als ik maar rustig de tijd neem, af en toe even uitrust en mijn wandelstokken gebruik. Het vele wandeltrainen wat ik thuis doe werpt nu toch zijn vruchten af. Ik kan best weer meer dan vorig jaar. En natuurlijk helpt de prednison ook mee ... Als we boven van het uitzicht staan te genieten betrekt de lucht, het wordt meer bewolkt, gaat het regenen? We blijven maar niet te lang en wandelen weer terug, maar dan trekken de wolken toch over zonder dat er een druppel uit gevallen is.

Hier vlakbij ligt de judischer friedhof, we denken er nog even over om van hieraf te wandelen, maar nemen toch maar de auto, ik moet mezelf niet overschatten. Vanaf een grote weg waar je niet parkeren kan, wijst de wegwijzer een paadje in met een paaltje ervoor. We rijden heel brutaal om de paaltjes heen, (dat hebben al veel mensen gedaan, er is gewoon een paadje ontstaan door het bos), en zetten de auto vlak bij het Russisch orthodoxe kerkje, waarvandaan het nog een paar honderd meter verder lopen is. De begraafplaats blijkt alleen op zondag open, maar het kerkje is erg mooi. Veel ikonen en een prachtige ikonostasis. Dat is de wand tussen het gewijde gedeelte waar alleen de priester (of de rabbi, ik weet eigenlijk niet eens hoe die persoon heet in de russisch orthodoxe kerk) mag komen en het gedeelte voor de gewone kerkganger. Verder prachtige kaarsenstandaards, wierookhouders, een goudkleurig hek. Prachtig. Soms geloof ik wel eens dat ik orthodoxe kerken de mooiste vind van alle soorten kerken die er zijn.

Dan rijden we naar de Neue Garten met daarin het Marmorpalais, waar we vilten sloffen aanmoeten voor de bescherming van de prachtige houten vloeren. Gelukkig mag ik wel mijn stokken mee (omdat ze rubberdopjes hebben) . Eerst kwam er een suppoost vertellen dat ik ze in een paraplustandaard moest zetten, maar toen ik uitlegde dat ik ze nodig had om gemakkelijker te lopen kwam er een tweede suppoost bij en die constateerde dat het rubber doppen waren en toen mocht het gelukkig. Toen hij mij moeizaam zag schuifelen met die stomme sloffen hoefde ik die gelukkig ook niet aan. Hij zag ook wel dat ik soepele rubber zolen had en geen hakken. We liepen door de ene na de andere kamer, allemaal even mooi, ieder kamer een houten vloer met verschillende ingelegde stukken in soms prachtige patronen en soms fischer achtige kubussen. In sommige kamers zijn de vloeren van marmer, en zijn de muren weer bijzonder met hout ingelegd, of ook van marmer, met mooie gordijnen. Er is zelfs een soort oosterse kamer met allemaal gordijnen en divans. Verder grappige open haarden, een soort van ronde holte met daarvoor een ijzeren hek, met een asla eronder. En natuurlijk mooie meubels, houten ingelegde kasten, wedgewood vazen, houten staande klokken, hangende kroonluchters, veel wandschilderingen en beeldhouwwerk. Echt een heel mooi paleisje. Maar niet zo groot, dus we staan ook weer met een klein uurtje buiten. Evengoed moet ik dan eerst even op een bankje gaan zitten om uit te rusten, want een uur is toch best lang om op mijn beentjes te staan. Daarna kan ik wel weer even verder door het park wandelen, langs een tempeltje vlak bij het Marmorpaleis. Het is van buiten helemaal vervallen en tot onze verbazing, als we door de ramen kijken nog in gebruik als kantoor. Vroeger was hier de keuken en liep er een ondergrondse verbindingsgang naar het paleis. Maar ik zou niet in dit gebouw willen werken hoor, je loopt volgens mij het risico dat het instort! Verder in het park zien we mooie bloemenperken met een fonteintje, een soort van piramide, een orangerie met daarvoor ook mooie bloemenperken met een prieeltje in het midden, en ervoor veel kuipen met exotische planten, sommige ken ik niet eens, een dieprode yucca bijvoorbeeld. Het is echt genieten, alleen jammer dat inmiddels de zon toch definitief achter de wolken is geschoven.

Dan is de dag weer aardig voorbij, het is half zeven als we een restaurantje zoeken voor een hapje eten, en acht uur als we weer terug zijn in het pension. Waar we verder een rustige avond houden, met een kopje thee, een biertje, wat pinda's , mijn dagboekje, en een leesboek. En nog wel even douchen voor we naar bed gaan, mijn voeten zijn erg vies van het wandelen in het park (tja, open sandaaltjes op een zanderig grindpad dat wil wel vies worden natuurlijk).

vrijdag 1 juli 2005

Ik word wakker om half zeven, en het zonnetje schijnt niet. Nou, dan draai ik me nog eens om en ga verder slapen, want dan is wandelen toch niet zo leuk.

Om half negen loopt de wekker af en gaan we eruit, douchen, aankleden, en om 9 uur ontbijten, binnen in de eetkamer, want “es regnet”, meldt frau Jacobs. Ja, dat hadden wij ook al gezien. Jammer, het was zo lekker vakantie-gevoel-achtig om buiten in de tuin te ontbijten. Maar het is ook wel erg leuk om een keer binnen te eten in de prachtige eetkamer, met mooie antieke kasten en porselein. We ontbijten weer even heerlijk, met verse broodjes, kaas, ham en wat vruchten. Frau Jacobs doet iedere dag wel weer wat anders bij het ontbijt, meloen, perzik, vandaag abrikozen en meloen.

We hebben na het ontbijt nog geen haast om weg te gaan, we zitten nog wat te lezen en wachten eigenlijk een beetje af wat het weer gaat doen. Tijdens het ontbijt hebben we eigenlijk al half besloten niet naar het Park Sansoucci in Potsdam te gaan, daar is niets aan met zulk weer, maar naar het industriemuseum in Brandenburg. Frau Jacobs komt nog een beetje kletsen onder het mom van het brengen van een folder van nog een ander museum in Brandenburg. We vragen haar hoe het nou zit met de huizen hier in de DDR. Want we zien heel veel grote verlaten woonkazerne's. Bijvoorbeeld op de weg naar Berlijn. Ja, dat is het oude olympische dorp, dat staat gewoon leeg. Maar ook veel oude villa's of herenhuizen en ook van die hele woonblokken met appartementen waarvan er heel veel maar staan te vervallen? Ze geeft wat voorbeelden, zoals de huizen hier aan het begin van de straat, dat is een groot terrein met wel 5 verschillende gebouwen. Het was voor de oorlog bezit van een joodse familie, die gevlucht is, nu woont er nog een gezin van die familie in een van die huizen, maar geld om alles op te knappen hebben ze niet. Het staat te koop, maar ja, wie wil zoiets nu kopen? Dat fabrieksgebouw op de weg van Potsdam naar Caputh? Ja, dat zal wel niet meer rendabel genoeg zijn geweest en dan laten ze het gewoon vervallen, tot het instort, en dan zetten ze er wellicht wel eens wat anders neer. Zo zie je erg veel fabrieksgebouwen. Dan de mooie oude gebouwen in Potsdam achter het Neue Park? Dat waren heel vroeger woonhuizen, maar na de oorlog hebben daar veel Russen in gewoond, maar wel soms met acht families in één huis. Dat hele gebied achter het Neue Park was eigenlijk afgesloten voor Duitsers, het bleek later dat er daar een KGB gevangenis was. Dat wisten ze toen helemaal niet. Het is ons wel opgevallen dat er heel vaak een rij huizen helemaal is opgeknapt en dat er dan nog eentje tussen zit, die bijna in elkaar valt van ellende? Ja, dan is zo'n huis gewoon van iemand die geen geld heeft om het op te knappen, en dan laten ze het gewoon vervallen tot het inststort, dan kun je de grond verkopen en er wat anders laten bouwen. En soms is iets ook gewoon van niemand. Wij dachten dus dat huizen vroeger van de staat waren, en dan nu van niemand? Nee, vroeger onder het socialistische regime was er ook heus wel eigen bezit, soms privé, soms ook van huizenbezitters, maar die werden er niet rijk van, want de staat verordonneerde dat ze het tegen goedkope huurprijzen moesten aanbieden, omdat er veel woningnood was. Zij hadden zelf in 1973 dit huis gekocht, en waren toen ook wel bang, omdat ze er maar met zijn 2-en in woonden, dat ze opgelegd zouden krijgen dat ze de helft van het huis zouden moeten verhuren. Gelukkig gebeurde dat niet. Maar vroeger vlak na de oorlog woonden hier wel 4 families in dit huis! Dat is toch onvoorstelbaar, enerzijds omdat je met zoveel mensen in 1 huis moest wonen, dan had je toch vrijwel geen ruimte en weinig privé, maar anderzijds dat je dingen gewoon opgelegd krijgt, zonder de mogelijkheid je daar tegen te kunnen verzetten. Wat hebben wij het dan toch gewoon goed in deze tijd en in ons vrije Nederland.

Na een kwartiertje babbelen roept herr Jacobs haar, die vindt blijkbaar dat ze haar tijd staat te verdoen, en even later zien we haar met een mandje eieren vor het raam langskomen. Ze hebben hier naast het pension, ook nog kippen en een groentetuin om wat extra's te verdienen.

Om een uur of 1 rijden we weg, het weer is al iets opgeknapt, nog wel steeds bewolkt, maar in ieder geval droog. We rijden in een half uurtje naar Brandenburg, waar we in de stad bij het Fremdenverkehrsamt een plattegrondje krijgen van de stad met daarop de plaats van het Industriemuseum. Het blijkt een enorm grote hal van 450 meter lang, 80 meter breed en 40 meter hoog, waar vroeger 6 grote Siemens-Martin staalovens stonden. Nu staat er nog 1, die bewaard is gebleven als industrie-denkmal. We krijgen een rondleiding en uitleg. Heel interessant om te horen en te zien. De arbeidsomstandigheden waren natuurlijk niet al te best vroeger, maar er werd wel heel wat gepresteerd.

Als we weer buiten staan zoeken we een plekje om even te picknicken. Echte parken zijn hier niet in deze industriestad. Maar we vinden een stukje gras onder een boom langs een paadje naar een voetgangersbrug naar de Havel, en eten daar een lekker bij een viswinkeltje gekocht broodje rolmops. Eigenlijk hadden we paling gewild, (volgens het bordje vers gevangen uit het meer en zelf gerookt) maar helaas, die moesten nog gerookt worden.

Dan rijden we naar de St. Peter en Pauls Dom. Waar we eerst het kleine Petri kapelletje bekijken en daarna de Dom zelf. Het kapelletje is waarschijnlijk het oudste gebouw van Brandenburg, en de Dom

wat jonger. Heel apart, met een hoogteverschil tussen kerkbanken met preekstoel en het koorgedeelte met het altaar, omdat de crypte daaronder ligt, heel vreemd, want hierdoor kijk je, als je in het koorgedeelte zit van boven af op de preekstoel en dus van boven af op de dominee! Verder heeft de kerk, een mooi barok orgel, een oud bohemisch altaarstuk in de zijruimte, en nog meer moois. De moeite waard om even rond te lopen.

Dan is het alweer vijf uur, dus we rijden terug naar Paretz, en eten halverwege in Ketzin bij een gaststatte-restaurant een lekkere schnitzel met friet, en dan weer vroeg naar het pension, waar we om zeven uur al zijn en verder een rustige avond houden, met een kopje thee en aardbeitjes die we bij een supermarkt gekocht hadden. Dagboekje bijhouden, nieuws en weerbericht luisteren op de teve, spelletje yahtzee, boekje lezen en op tijd naar bed, morgen inpakken en op weg naar Polen!

Zaterdag 2 juli 2005

Ons laatste ontbijt bij Frau Jacobs, ze heeft het extra feestelijk gemaakt met een in papier gevouwen bonbonnetje en de eierdopjes hebben nu een onderstel van voetjes met een koffer en een auto. We eten wel weer binnen, want het is somber bewolkt weer. Na het ontbijt gaan we nog even inpakken en afrekenen en om 10 uur rijden we het hek uit. Over de snelweg, door uitgestrekte bossen, met af en toe een stukje akkerbouwland, tot aan Cottbus, waar we om half een aan komen rijden en even een stop maken. We bekijken er het theater, het enige in Europa in jugendstil stijl. Het is een gebouw in echte onvervalste jugendstil, wat ik altijd mooi vind om te zien. Het is alleen jammer dat het rondom in een bouwput staat omdat ze de bestrating eromheen aan het vernieuwen zijn. Verder is het jammer dat het zo vuil is. Er hangt een bord dat het nu opgeknapt wordt met geld van de Europese Unie. Nou, dat is echt wel nodig ook, alleen vraag ik me dan toch ook weer af, of dat geld niet beter besteed had kunnen worden aan werkelijk belangrijke zaken. Voor we weer verder rijden richting Polen kopen we even broodjes, ham en boter bij een supermarkt en zoeken een parkeerplekje in het hele grote parken/bosgebied onder Cottbus waar we lekker een half uurtje picknicktijd nemen. Dan is het inmiddels half drie en we moeten nou ook weer niet te veel tijd omlummelen, want anders zijn we straks nog te laat. We verlaten de snelweg en rijden over de 97, een autoweg richting Gorlitz. Dan nog een stukje snelweg, de Poolse grens over, en nog een stukje kleine weg over Lesna. Vanuit Lesna is het even zoeken, maar als we net even langs de weg staan om te kijken waar we verder heen moeten, rijdt er een jeep langs ons heen, die stopt als hij onze duidelijk 4x4 auto ziet en vraagt of we voor de 4x4 reis komen. Ja dus, en dan blijkt het de Poolse gids te zijn. We rijden achter hem aan en komen zo snel bij het bungalowpark. Daar staat nog een echtpaar, die ook zonder de groep aangekomen zijn. Andrej, de gids vertelt ons dat het de bedoeling is dat we met 4 peronen in een bungalow overnachten, dus we zijn toch al met 4 nu, en het is onzin op de anderen te wachten, dus we krijgen de sleutel en gaan bij het huisje kijken. Oeps, dat wordt een probleem, de slaapkamers zijn boven en de wc beneden en het is een eng steil trappetje! Met dichtgeplakte oogjes, en met mijn benen die nog niet zo veel kracht hebben als ik net mijn bed uitstap kan dat wel eens vallen worden midden in de nacht. Ik leg mijn probleem uit aan Andrej en die gaat kijken of er wat anders te regelen is. Nou, dat is er gelukkig, hij regelt een kamer in het hotel voor ons. Het is trouwens een prachtige luxe kamer, met een magnetron waar ik lekker even thee kan zetten, dus dat is even genieten. De groep is er nog niet, dus ik heb lekker nog even tijd om te douchen, en als we naar het barretje lopen daarna komt net de hele stoet jeeps en landrovers en cherokee’s en nog andere merken eraan. We blijken met 13 auto's in totaal te zijn! Veel hoor. Het lijkt een gezellige groep, met een aantal drinken we nog wat voor het eten, en de rest zien we met het diner, wat genuttigd wordt in de eetzaal aan een hele lange tafel waar we met zijn allen aanzitten. We maken kennis met elkaar en met de reisleiding. Anrej, de Poolse gids, die we al ontmoet hebben, en Gert en Jochem, de Nederlandse reisleiding. Normaal is er maar 1 reisleider, maar omdat we zo’n grote groep hebben is er op het laatste moment toch nog een tweede reisleider aan toegevoegd. Het zijn leuke vlotte jongens, die de juiste toon met de groep al snel gevonden hebben; ze doen dit blijkbaar al wat langer. De sfeer zit er al snel in, zou dat soms ook komen door die halve literglazen bier die ze hier serveren? Na het eten gaan we nog even naar de bar om nog even onder het genot van nog een drankje, wat nader kennis te maken met elkaar. Jan is even de auto wegzetten op het afgesloten parkeerterrein. Dat is hier wel goed geregeld, alle auto’s van de gasten van dit bungalowpark staan op een afgesloten terrein, waar zelfs een bewaker aanwezig is. We hadden van te voren wel gehoord dat we in Polen op zouden moeten letten omdat er nogal veel gestolen wordt, maar met deze maatregelen hoeven we daar niet bang voor te zijn. Het is alleen even lastig dat Jan weg is, want ik heb geen Poolse zloty’s, die heeft Jan in zijn portemonnee zitten, maar ik krijg een drankje aangeboden van Jos, dus het probleem is alweer opgelost. Later maar weer even een drankje voor hem nemen, en dan is het wel weer goed. Op zich vind ik dat altijd wat lastig in zo’n groep, als mensen rondjes gaan geven is het evenwicht snel zoek.

Als Jan terugkomt neemt hij nog zo’n grote pul bier. Ik houd het maar liever op tomatensap. Want in het Pools vragen of er wel of niet suiker in de sinasappelsap zit lukt me niet zo snel, en tomatensap is altijd goed. Het is erg gezellig aan de bar vanavond. Het is wel lastig om al die namen snel te onthouden, het zijn er zoveel! Maar met de trucjes die ik geleerd heb op de fibro-pagina op internet lukt het redelijk.

Zondag 3 juli 2005

We moeten vroeg op vanmorgen, want er is gisteren door de reisleiding verteld dat we om half negen aan het ontbijt verwacht worden. De koffers moeten dan al in de auto staan, en de kamers leeg zijn, zodat we om 9 uur kunnen vertrekken. Dat lukt niet helemaal, want niet iedereen is om half negen beneden aanwezig voor het ontbijt, maar ook het ontbijt zelf duurt wat langer. De bediening is niet al te vlot met de thee en de koffie en de schaaltjes met een soort van roerei, die ze serveren. De rest van het ontbijt staat al op tafel, schalen met brood, vleeswaren en kaas en jam. Maar om half tien staat iedereen buiten, halen we de auto’s op van de parkeerplaats en zet de stoet zich toch in beweging.

Het is even wennen om met zijn allen achter elkaar te rijden. Gert legt over “het bakkie” uit dat daar een speciaal systeem voor is: het Remy volgsysteem. Bij een afslag geeft de eerste auto al vroeg aan met de richtingaanwijzer dat er afgeslagen gaat worden, de volgende gaat ook knipperen, en je blijft knipperen tot de volgende auto het gezien heeft. En verder altijd opletten of je de auto achter je nog ziet, zie je hem niet meer, dan even wachten. Op de weg 50 meter tussenruimte houden voor als er lokkale auto's willen passeren. En zo moet het lukken. Het bakkie mag ook gebruikt worden om andere dingen te roepen, zoals: pas op, aan de rechterkant van de weg spelende kindertjes, of zoiets. Onderweg wordt een lokale gids opgepikt, die nog beter dan Andrej de plaatselijke leuke weggetjes kent.

We hoeven niet al te ver in file over de weg te rijden, want al snel rijden we een kleiner weggetje in en dan een nog kleiner weggetje, en dan slaan we gewoon vanaf de weg linksaf en rijden zo een grasveld in. Het is een stukje weiland met glad gras, een klein hellinkje naar beneden, een bochtje en dan weer omhoog, simpel, gewoon even een stukje om er in te komen. Maar dan krijgen we ook al heel snel ons eerste probleem, we rijden na het weiland over een weilandweggetje, waar een van de voorste auto's een metalen paaltje mee pakt wat onder het gras verstopt zat en die heeft niet alleen een lekke band, maar gewoon helemaal kapot. Doordat er direct helpende handen zijn van de andere rijders is de band al snel vervangen en blijft alleen het probleem om een nieuwe band te vinden, maar daarvoor hebben we een poolse gids, dus dat wordt vast opgelost.

We rijden door een paar dorpjes: Stankowic, Lesna, Zapusta. Dan over een modderweggetje langs het stuwmeer. Af en toe is het smal en steil, met dikke modderplassen en veel bosjes en bomen langs de zijkant, waar we krap doorkunnen, het is leuk om over zulke weggetjes te rijden. Dan weer een stukje over het asfalt en weer hup, zo dwars door een weiland naar een bospad met wel heel veel modder. Andrej rijdt eerst vooruit om te kijken of het kan. We krijgen het ok, en Gert zegt, vooruit met drie auto’s tegelijk er door. Maar halverwege moeten we weer even wachten want Gert kan blijkbaar toch de route niet vinden, en wellicht moeten we straks achteruit terug. En dat horen we dan allemaal over het bakkie, dat is toch echt wel een handig ding. Er is maar een deelnemer die geen bakkie heeft, maar die hoort het dan wel van zijn voorganger.

En inderdaad we moeten keren en weer terug. Er schijnt halverwege een zijpad te zijn, horen we over de bak van een aantal auto’s die het wel gevonden hebben en die dus via de – geplande – lus weer veilig terug boven zijn gekomen. Maar niet iedereen heeft dat zijpad gezien (wij hebben het zelf ook gemist) en dan rij je veel te ver, en komt niet meer terug boven in het weiland. Dus we keren en gaan weer terug over het zelfde modderpad, Jan had heen gereden en ik mag weer terug rijden. En dan hebben we boven even pauze want beneden slagen een aantal deelnemers erin zich in het modderpad vast te rijden en die moeten gesleept en gelierd worden om er weer uit te komen. Horen we over de bak. Dus klap ik mijn stoeltje uit en heb even 20 minuten rust. Anja neemt mijn aanbod voor het andere stoeltje aan en zit gezellig naast me waar we langzamerhand iedereen weer het weiland in zien rijden.

Nog een klein stukje over asfalt naar Wojchiechow, op weg naar de lunch, die volgens Andrej bij de voorbriefing vanmorgen gepland was om 12 uur, maar nu toch een uur later wordt. Het hele terras van het restaurant is direct vol als wij er neerstrijken. Lekker buiten aan een paar houten tafels onder parasols. Andrej meldt dat, als we dat willen, we hier een lokaal gerecht kunnen nemen. We mogen eerst met een paar mensen voorproeven, onze tafel wordt het gelukkige slachtoffer. We krijgen een schoteltje met een aantal dichtgevouwen deeg-envelopjes met een soort van gehakt er in. Ja het is lekker, melden wij, en na even wachten krijgt iedereen een bordje met een stuk of vijf van die

envelopjes. De inhoud blijkt per stuk nog weer verschillend te zijn. En natuurlijk zijn er weer van die grote glazen bier om de lunch weg te spoelen. En voor de chauffeurs natuurlijk ook limonade.

We rijden over behoorlijk slecht asfalt naar Maciejowiec, komen over de dam bij Pokrzywenik. Die is gebouwd door de Duitsers in de 1e wereldoorlog , volgens Andrej gaven zij er 100 jaar garantie op, en dat is al bijna gehaald, ook al hebben de Engelsen wel geprobéérd om hem in de 2e wereldoorlog stuk te maken. Na de dam nog een stukje asfalt en dan duiken we weer zo het grasveld in, het grappige is dat er na 15 auto’s een weggetje is ontstaan in het weiland. We komen vanuit het grasveld op een soort van bospad, waarna we rechtsaf een nog kleiner bospaadje induiken; het lijkt wel alsof we dwars door de bush bush rijden, de takken van de struiken komen gewoon door de openstaande ramen naar binnen.

We letten al lang niet meer op krassende takken, de lak krijgt het zwaar te verduren deze vakantie, maar ja, dat wisten we van te voren. Het is best wel even heftig hier op dit bospad met af en toe steile stukjes, dan weer modderstukjes, heel smal tussen de bomen door. Echt leuk! We komen er zonder problemen achter Andre en Gert doorheen, maar over de bak horen we dat er in de achterhoede toch weer wat problemen ontstaan. Maar die problemen zijn helemaal niet erg bij 4x4 rijden, want dan moet er gesleept worden en dat is ook leuk.

Wij zijn inmiddels door nog een stukje weilandpad op het crossterrein aangekomen. Andre en Gert gaan even kijken voor een paar leuke stukjes om te rijden. Ze willen een hellingproef en dat soort gein, even de terreincursus (die iedereen die aan deze reis wilde deelnemen gedaan moest hebben) weer opfrissen. We rijden zelf even over het terrein, en dat is leuk, maar het is ook erg leuk om te kijken naar de mensen van hier, die op dit terrein rijden met kleine open geprepareerde autootjes. Met een rotgang rijden ze door een grote modderplas, waar je echt niet te dicht bij moet gaan staan kijken, want dan zit de modder (net als bij de chauffeurs zelf) tot in je oren!

Weer verder rijdend even een stukje over het asfalt en dan weer een weiland paadje, wat af en toe een beetje overdwars hellend is en met gras glad is het dan niet gek om even een beetje weg te slippen over het gladde gras. Maar dat is snel weer opgevangen. Het is leuk om te zien als we een bocht maken; een hele file van 4x4 autos door het weiland achter ons. Dan weer een pad door het bos, waar Gert die net voor mij rijdt even een zijstukje dwars door het bos neemt. Wat hij kan kan ik ook, denk ik, dus ik schiet er achteraan en dat gaat leuk. Maar als hij het weer een keer wil doen, wacht ik even af, want het struikgewas ziet er hier wat al te hoog uit! En ja hoor hij krijgt commentaar van Andrej, niet over de jonge boompjes in het bos rijden, dat is niet netjes. Dus ik reageer gelijk over de bak: tja, dat leek me al niet vertrouwd toe, ik dacht al, maar even wachten of er geen verborgen stenen of boomstronken liggen hoor! En dan komt er direct een hele discussie over de bakkies, leuk hoor!

We rijden door naar Jelena Goria en stoppen even bij een grote supermarkt waar er zijn nog een aantal mensen die nog geen zloty’s hebben en hier kan gepind worden. En ik kan direct even naar de toilet voor een grote boodschap, want dat is af en toe even lastig, als je zo de hele dag aan het rijden bent. Maar er wordt heel vaak gestopt omdat er gewacht moet worden omdat er iemand vast zit, of omdat er iemand de weg kwijt is (zoals wij bij dat gemiste zijpad halverwege), of omdat de een wat sneller is dan de ander. En dan zijn er vaak wel bosjes waar je even achter kan gaan zitten voor een kleine boodschap. Daar moet je niet al te moeilijk over doen op zo’n dag.

Het is inmiddels kwart over zes, de planning was eigenlijk nog naar een stuk bos te gaan voor een rondje, maar dat wordt wat laat volgens andrej, in plaats daarvan weet de tweede plaatselijke gids van de dag ons een route te wijzen off road naar het hotel in plaats van over het asfalt, en dat lijkt iedereen een goed alternatief, dus zo wordt besloten.

Maar eerst moeten we de stad door, en dat met een karavaan van 15 auto's, en steeds stoplichten die op rood staan, dat is eigenlijk best lastig, want dan is net de helft er maar door, en de andere helft staat voor een rood licht. Maar met de bakkies en steeds eentje die meldt dat hij een ander nog net ziet lukt het allemaal mooi. Net voorij de stad ligt een parkeerplaats van een begraafplaats waar Andrej even in rijdt en we weer een kolonne vormen, terewijl Jochem als laatste aankomt en even op de doorgaande weg blijft zodat het verkeer achter hem even moet stoppen en dan rijdt de hele karavaan de parkeerplaats weer af, zo keurig alsof we het ooit al eens geoefend hebben met zijn allen!

In de stad zelf staan trouwens best wel mooie gebouwen en zo, niet zo duur en dik als in de steden in de DDR, maar toch wel mooi. Alleen we hebben geen tijd om echt te kijken of te fotograferen, veel te druk met kolonne rijden. Datzelfde geldt trouwens voor de natuur onderweg, die is ook prachtig, maar we hebben er gewoon geen tijd voor, wel om van te genieten maar niet om foto's te nemen. Maar daar is deze vakantie ook niet voor bedoeld.

Af en toe maak ik even snel een foto vanuit het open raam van de auto, of als we toch stilstaan maar daar houdt het mee op. Ik maak wel veel foto’s van het rijden, van Jan of van anderen. Zo maak ik onder het rijden uit het raam een foto van de Snedzkaen, de hoogste berg van de Sudeten.

Het hotel waar we vannacht gaan overnachten is gevestigd in een prachtig oud pand, en het zijn mooie ruime kamers. Andrej geeft mij een sleutel van een kamer op de begane grond, oh.... heerlijk, gelukkig geen trap meer op, want ik ben toch wel erg moe na deze eerste dag. Ik kan nog snel even douchen, wat ook al zo’n zaligheid is, dat warme water over mijn zere rug. Een half uur na aankomst gaan we dineren in een statige eetzaal, met prachtige bruine houten hoge kozijnen, en grote houten tafels. We krijgen typisch Pools eten: rollade met nudels. Ik kan me die dingen nog van vroeger herinneren toen ik als jong meisje met dominee en een hele groep jongeren op vakantie ging naar Oostenrijk. Walgelijk vond ik ze toen, en ik niet alleen, we stopten ze uit baldadigheid in iemand’s klompen. Nu vallen ze eigenlijk best mee, maar ja, als je ouder wordt leer je dingen eten zeggen ze.

Na het diner kijkt Gert nog even met ons terug op de dag, en Andrej geeft ons alvast een idee van wat we morgen gaan doen. Daarna verdwijnen een aantal mensen al snel naar hun kamer, moe van de dag, terwijl we met een aantal mensen nog we nog gezellig wat na tafelen, de lekker zittende houten stoelen met ingelegde kussentjes nodigen om nog lekker te blijven zitten en nog wat na te babbelen over alles wat we beleefd hebben deze eerste dag.

Als ik terug kijk op de dag is het mij in ieder geval goed bevallen. Prachtige kleine weggetjes die we zelf nooit gevonden zouden hebben. Dat is wel een groot voordeel van een lokale gids, die kent dit soort leuke spannende weggetjes waar het heerlijk 4x4 rijden is. Met als bonus de schitterende omgeving hier van de Sudeten, groen bos, wat heuvelig nu eerst, met op de achtergrond al het uitzicht op de bergen, waar we morgen nog dichterbij zullen komen. We hebben vandaag elkaar als groep een beetje leren kennen, elkaars sterke en zwakke punten, zowel van de auto's als van de bestuurders. Af en toe zat er iemand vast in de blubber en dan werd er even geholpen met een touwtje of er werd gelierd. Maar het gaat allemaal lekker relaxed, niemand vind het irritant als er even gewacht moet worden op een ander. Onze reisleiding Gert en Jochem houden de groep prima bij elkaar, Gert rijdt meestal voorop achter Andrej, de poolse gids, dan komen alle 13 deelnemende auto's, in een volgorde die steeds wisselt, het maakt namelijk niet zo veel uit, waar je rijdt. En dan sluit Jochem als laatste de rij.

Het kolonne rijden lukt af en toe nog niet echt goed, soms let je even niet op, en dan is de auto achter je ineens niet meer in zicht. Maar dan is er even contact over het bakkie, en weet je of je terug moet om te helpen of dat de achterligger alleen maar even wat langzamer is, of gestopt is voor ene sanitaire stop of zoiets. Het bakkie is ook heel handig om door tail-end Charlie steeds gebruikt te worden om te melden dat hij als laatste weer op het asfalt is , maar wordt natuurlijk ook danig “mis”bruikt voor andere zaken. We wijzen elkaar op bezienswaardigheden langs de weg, maar ook voorzichtige grapjes over en naar elkaar beginnen in de loop van de dag door de ether te reizen. Bijvoorbeeld als tail-end Charlie zich voor de eerste keer meldt; direct eroverheen: hé hebben we nieuwe mensen in de groep? Teel en Charlie, die ken ik nog niet! En een keer zelfs een discussie over het verschil in houding tussen de bevolking hier en de intolerantie van de mensen in Nederland. Het viel ons namelijk op dat de lokale mensen langs de weg rustig opzij gaan staan wachten tot we voorbij zijn, een motorrijder, een wandelaar, en ze blijven lachen en zwaaien. In Nederland zou er dan al snel geïrriteerdheid zijn over zo'n lange kolonne auto's waarop men moet wachten. Verder merken we ook wel dat de bevolking, vooral op afgelegen huisjes en boerderijtjes iets heeft van, allemachtig wat is dit? Tja, als je er over nadenkt is dat niet zo gek, wij rijden in auto’s die misschien wel meer waard zijn dan hun huis, en wij doen er alleen maar gekke dingen mee. Dat moet in hun ogen ook wel heel raar zijn natuurlijk. 'S avonds bij het diner horen we wel weer dat sommigen dit soort discussies over het bakkie niet echt waarderen en hem dan ook zelfs uitzetten. Dus morgen toch maar iets minder praten dus. Het wordt in ieder geval eerlijk gezegd, en het is ook prettig dat dat kan in zo’n groep.

maandag 4 juli

Ik heb prima geslapen op lekkere bedjes, alleen was het wat lastig om midden in de nacht naar de wc te gaan, want ik was even de weg kwijt. Er was, als je de kamer inkwam een klein soort van halletje waar de deur van de badkamer op uit kwam, maar ook twee deuren van kasten. En dan oefen ik echt wel voor ik ga slapen in het “blind” mijn weg vinden, maar ik was toch even in verwarring welke deur ik nu moest hebben. Maar goed, het is zonder ongelukken gelukt, en ik heb zelfs mijn bed weer teruggevonden. Om 9 uur zitten we aan het ontbijt in de vorm van een buffet; goed voorzien van ham en ei en broodjes, prima hoor.

Om 10 uur rijden we pas, iedereen stond al wat bij de auto's te kletsen, maar de lokale gids was wat laat. Ja, en die wil je toch echt mee hebben. We rijden eerst over asfalt langs Kowary naar de uraniummijn, waar we een rondleiding krijgen door de mijn, waar eigenlijk nooit echt uranium is gevonden, maar waar wel radion is en daar geven ze therapie mee. Twee weken lang iedere dag 45 minuten in de mijngangen op ligstoelen liggen, dat schijnt te helpen tegen astma, reuma en nog van alles. We zien tijdens de rondleiding wel oude ligstoelen in een mijngang, maar het moderne gedeelte waar nu gekuurd wordt kunnen we niet bezichtigen, dat is storend voor de patiënten. Verder is het een wat saaie rondleiding (vind ik), met een nis waar een collectie verzamelde bierpullen is uitgestald, een paar nissen waar halfedelstenen zoals amethisten, die hier in de mijn gevonden zijn in al hun pracht zijn te bekijken, een kleine ader met uraniumerts, met een geigerteller erbij om aan te tonen dat het op dat plekje inderdaad een wat verhoogd stralingsgehalte heeft. Maar gevaarlijk is het blijkbaar niet, want de gids houdt er zo haar hand bij. Ze vertelt dat als ze de meter bij een mens houdt dat die ook een bepaald gehalte aan straling aangeeft. Dat is normaal. Goh, ik zou wel eens willen weten of dat gehalte bij mij nu hoger is, omdat ik net twee weken bestraling achter de rug heb. Maar ik sta net vrij achteraan en dan loopt de gids al weer verder. Nou ja, het boeit ook niet echt. Natuurlijk ook nog een paar “gidsengrapjes”, over het mijnspook, en over dynamietstaven die in de muur zitten. Ze laat ons de ontsteker zien en drukt hem quasi per ongeluk in, stampt tegelijkertijd met haar voet op de grond, waar metalen platen liggen. Ja, dat geeft een hoop herrie, en ook al weet je dat het niet echt is, toch schrik je even.

Na de rondleiding, drinken we koffie op het terras en krijgen daarna nog een rondleiding door het kuurhotel, prachtige kamers met een balkon wat uitkijkt op een meertje met een “namaak”hertje. En beneden een hele therapieruimte met kuurbaden, een sauna en massagetafels.

Dan gaan we pas echt aan de dag beginnen, we rijden: even asfalt, dan een paadje in, over een klein bruggetje heel dicht langs een huis, omdat het bruggetje zo smal is. Het is van te voren gevraagd aan de bewoonster, maar ze kijkt het toch allemaal wat angstig aan vanuit het ram, gaat het wel goed? Door een weiland het bos in, waar de derde auto de nissan patrol van Jan en Heidi direct al vastzit op een boomstronk. De nissan heeft echt het nadeel dat hij een lage bodemvrijheid heeft, dus dat gebeurt nu eenmaal snel. We wachten even een tijdje, er gaan hulptroepen heen, Jan ook, lopend, en als dan de nissan weer los is staat Jan nog aan het eind van het weiland te kijken. Nou, dan kruip ik maar achter het stuur en rij ik verder. Vind ik niet erg hoor. Maar het pad is erg modderig en mijn technisch adviseur is er nu niet ….. Dus vraag ik, voor we verder rijden, eerst even aan Ruud die voor mij rijdt hoe ik de lage gearing aanzet. Maar dan blijken we het precies verkeerd te doen, dus ik rijd door het blubberpad, echt dikke modder met een bocht, en dat dus zonder lage gearing en zonder de spare, Gert staat aanwijzingen te geven: Met een flinke vaart erdoorheen geeft hij aan, okee, dat doe ik dus, en ik rijd er gewoon in een keer door, no problem, en Jan vergeet zelfs een foto te maken. Alleen zit de modder over de hele zijkant van de auto en binnen ook tot aan het plafond want het raam stond open. Oeps. En dan direct na de bocht staat die boomstronk er dus. Jochem stond er bovenop om te voorkomen dat mensen er, net als de Nissan op vast rijden. En die moest gauw een stap opzij doen omdat ik vrij veel vaart had na de bocht (dus toen zat Jochem zijn shirt ook gelijk onder de modder trouwens) en ik rijd gewoon, met een zacht gangetje nu, want natuurlijk doe ik wel direct zachter aan na de modder en de bocht, over de bomstronk heen, waar de nissan patrol op vastreed; wat een geweldige auto hebben wij toch. En natuurlijk doe ik het ook wel aardig, zoals Gert later zei: “ Ik wist wel dat ze het kon.”

En dan, na nog een klein stukje pad, begint een ander avontuur, we gaan over spoorrails en dan straks door een spoortunnel. Andrej is ondertussen al verder doorgereden en Gert vraagt of wij Claudia de lokale gids die nog wel hier stond mee willen nemen. Ik rijd nog steeds na het blubberpad, dus Jan duikt achterin. Het is een aardig jong meisje, die maar een paar woorden Engels spreekt. Eerst is het zaak om over de linkerrail heen te wippen, want je moet over de bielzen rijden, de linkerwielen links van de rail en de rechterwielen tussen de rails in. Dat lukt na twee keer proberen. En dan is het hobbel, hobbel over de bielzen rijden. Aan het begin van de tunnel staan we even te wachten met een aantal auto’s omdat de nissan terrano vastzit op de rails een eindje verder in de tunnel, waar het grind tussen de bielzen wat lager is en daar gaat het dus fout. John en Petra roepen al door de bak: “We gaan als we los zijn wel proberen opzij te gaan staan, dan kan de rest van de groep door, en wij rijden wel achteruit eruit en nemen dan een andere weg”, want ze zien het even niet meer zitten. “Ben je mal”, reageert Gert, “het lukt heus wel”. En door creatief met plankjes te werken, die ze onder de wielen leggen, wordt het slechte stuk overbrugt. Gert blijft bij de nissan en vraagt aan Jan om de Wombat verder te rijden, dus ik rijd met Claudia samen verder de tunnel door, achter Ruud aan. En ik vind het eigenlijk zo eng in een tunnel! En aan Claudia had ik ook al niet zo veel, die zei halverwege met een bibberstemmetje: “How long is this tunnel?” Ik vond het dan ook heel prettig dat ik achter Ruud aan

kon rijden, hij lette ook wel een beetje op mij, keek even waar mijn differentieel onder de auto zat, precies hetzelfde als bij hem, dus als ik dezelfde afstand hield van de rails als hij ging dat prima. Het hobbelde erg over de rails, om bijna wagenziek van te worden. Na een tijdje besloot Ruud onze voorgangers een voorsprongetje te geven en dan met een iets hardere gang door te rijden, dat scheelde wel. Later, toen we net de tunnel uit waren was er een lastig stukje met een steen, een gat en een dubbel stukje rails, en vond ik het maar wat fijn om zo achter Ruud aan te rijden, want door precies te volgen hoe hij reed had ik er geen problemen mee. En later de rails weer af, het veld in, dat was ook even lastig, want dan moeten de rechterbanden weer over de rails heen, de eerste keer lukte het me niet, want er zaten gaten direct links van de rails. Maar toen deed ik even de gear aan en met aanwijzingen van Jacqueline waar de gaten zaten zodat ik die kon ontwijken ging ook dat prima. Dan nog een stukje door het weiland en daar was de plek al waar Andrej een kampvuur had aangelegd en takken had gesneden om worstjes te roosteren voor de picknick. Een broodje erbij met wat mosterd, lekker hoor.

Al met al hebben we leuk gereden vanmorgen, ik heb echt genoten, ondanks de enge tunnel. We hebben door al die perikelen wel een late lunch, om vier uur rijden we pas weer verder en laat ik graag Jan weer rijden, ik voel mijn armen en mijn nek wel pijn doen nu. Maar ach, dat gaat wel weer over.

We rijden verder over het asfalt, door Leszyniec en Sczarocin, door Kamiena Gora en dan weer een stukje off road, eerst even door een bospad, dan een stuk steengrintweggetje wat erg stuift. We hadden het dak open en reden kort achter onze voorganger aan, dus moesten we even een medische stop maken, even mijn ogen druppelen, want er was direct stof ingewaaid en dat kan ik nu eenmaal niet verdragen. Maar ook dat is over de bak te melden zodat de achterliggers weten waarom we midden op het pad stoppen.

Ook over de bak probeert Gert te inventariseren hoeveel mensen thee en hoeveel mensen koffie willen bij de volgende stop, maar hij is al snel de tel kwijt omdat er allemaal opmerkingen tussendoor gemaakt worden. We gaan namelijk even aan bij een 'vrijbuiter' kennis van Andrej, die in de zomermaanden hier in een prachtig stuk vrije natuur woont in een houten huisje met een houten toren erachter waar zijn bed in staat. Hij heeft water van een bron en een kleine generator voor stroom en een prachtig uitzicht over het bos als hij 's morgens wakker wordt. Wat wil een mens nog meer? Nou, genoeg kopjes om voor ons thee en koffie in te schenken? We doen het nu maar met plastic bekertjes.

We rijden weer verder over wat bospaadjes, prachtig is het hier, heuvels en bomen, bomen, bomen, waar de zonneschijn prachtig tussen door speelt. Dan kriebelt mijn fotografenhart om uitgebreid de tijd te nemen om zoveel moois vast te leggen op de “gevoelige plaat” (in dit geval het digitale geheugenschijfje), maar daar is helaas geen tijd voor. Wat ook best te begrijpen is, want als een ieder steeds zou stoppen voor foto’s komen we nooit ergens natuurlijk. Dat doe ik maar later, in een andere vakantie. Wat ik in feite al gedaan heb, want een paar jaar geleden waren we in Tjechië op vakantie, net aan de andere kant van de Sudeten, en daar heb ik toen hele mooie foto’s gemaakt. Deze vakantie is om te rijden, en ondertussen wel te genieten van het zién van al dat mooie natuurschoon.

Het asfalt weer op, door het dorp Plsarsowyzce, door Kamiena Gora, waar we grote rode gebouwen zien, dan door het kleine dorpje Chemsko met een prachtige kerktoren op een grote kerk. Grappig eigenlijk zo’n grote kerk voor zo’n klein dorpje. ik probeer in het voorbijrijden een foto te maken, wat ècht niet lukte .....

Over het bakkie hoorde ik dat er achter ons wel iemand gestopt was bij het kerkje. En dan komt er wel even een discussie over het bakkie, zo van: verdikkies ik had ook wel een foto willen hebben, maar wij zijn achter de voorsten aan doorgereden omdat we al laat zijn. Gert greep in bij deze discussie en loste het op door af te spreken dat als mensen echt willen stoppen voor een foto van iets, het even moeten melden, dan kan eventueel de hele groep stoppen. Want nu rijden de voorsten door omdat we al erg laat zijn (we hadden ook al niet gestopt om te tanken), en dan blijken er toch mensen te stoppen en daar moet de groep dan weer op wachten, dus had net zo goed iedereen even kunnen gaan kijken. Tja, dat is wel zo, maar ach het is ook allemaal geen ramp. Ik vroeg nog wel of ze mij later een foto wilden sturen. Maar helaas, dat zal niet lukken, want de kerk was zo groot, hij paste niet in het beeld! Ik krijg de suggestie over het bakkie om via internet of email te proberen een foto te versieren.

Dan roept John over het bakkie dat hij stopt omdat Petra misselijk wordt. We stoppen allemaal langs de kant van de weg. Ik loop er even heen omdat ik wel melissedruppels bij me heb, die altijd goed helpen tegen misselijkheid. Maar Petra blijkt niet alleen misselijk te zijn, ze is zelfs even flauwgevallen. Ze heeft het wel vaker zegt John en ze wordt met een natte handdoek die Jochem snel aanreikt weer bijgebracht. Later, als de stoet weer verder rijdt leggen ze uit over het bakkie dat Peta een aantal jaren geleden een herseninfarct heeft gehad en dat de halsader af en toe nog even moeilijk doet, waardoor ze niet voldoende bloed in de hersenen krijgt en dan dus even flauwvalt. En dan denk ik, mens wat zit ik

af en toe toch te zeuren over die fibropijn en die lastige graves ogen en die lage suiker, er zijn mensen die nog veel ergere dingen hebben.

We rijden langs ………sl.... olszieny met langs de weg een rijtje houten huisjes. Andrej geeft over de bak toeristische achtergrond informatie over de huisjes, maar ik ben het eigenlijk al weer vergeten, iets over arbeidershuisjes geloof ik.

Door nog een paar dorpjes: Rozana, Mieroszow, Kowalowa, het zijn mooie kleine dorpjes, maar wel met onuitspreekbare namen. Bij een spoorbrug gaan we rechtsaf door een dorpje met grote leegstaande gebouwen. Waar zouden die voor geweest zijn? Dan rijden we het nationale park in, met prachtige velden met paarse lupines, hoge sparrenbomen, heuvels met een beekje erdoor. Genieten, zowel van het rijden als van de mooie omgeving. Heel bijzonder trouwens, dat we gewoon met 15 auto’s door een nationaal park mogen rijden. Wat dat betreft merken we iedere keer weer dat de connecties van Andrej goud waard zijn. Er mag heel veel, en daar hebben wij echt profijt van, want het maakt het rijden dubbel zo leuk. Direct buiten het park ligt een steengroeve, met enorme lopende banden en grote machines, wat dan ook weer idioot is. Want dat geeft een heleboel vervuiling.

Over het asfalt rijden we dan naar het hotel, door een hele rits dorpjes: Rybnicaa Lesna, Grzmiaca, Gluszyca, Krzeszow met nog weer zo’n mooi kerkje en een en spoorbrug aan de 381, Bartnica, Swierki, Ludkowice, en tenslotte Sokolec waar we om kwart over acht aankomen bij het hotel waar we gaan overnachten. We krijgen een half uur om nog gauw even te douchen voor het eten. Waar bij mij nog vijf minuten afgeknibbeld worden omdat er geen handdoeken zijn in de kamer, en ik daar eerst naar moet gaan vragen. Gelukkig is Andrej nog in de buurt, want ik zou niet weten hoe ik dat, zonder Pools te kennen, aan het personeel duidelijk had moeten maken!

We eten weer lekker, ook al is de bediening hier niet echt snel, we hebben ons bord met vlees en aardappels en groente al bijna leeg, als er nog schalen met frietjes komen. Naast de eetzaal, is er een zaaltje met zachte leren banken en een bar, waar we na het eten nog met een aantal mensen weer even gezellig natafelen. Met Ruud samen teken ik de route op de kaart in vanuit mijn aantekeningen die ik onderweg gemaakt heb. En dan wordt het snel laat, we gaan pas om 12 uur naar bed.

dinsdag 5 juli

We hadden een koude kamer vannacht en hebben daardoor wat minder goed geslapen. Ook al hadden we wat extra maatregelen genomen zodra we het in de gaten hadden dat het koud en vochtig was in deze kamer; de picknickdeken uit de auto extra op mijn bed, de fleecedeken op Jan zijn bed, pyama aan en een paar sokken. En dan nog word ik na een paar uur slapen wakker van de kou. Dan nog maar een trui aan over mijn pyama. Ik word stijf en pijnlijk wakker ’s morgens en moet echt eerst een dik kwartier onder de hete douche om bij te komen. Die kamer was zo koud omdat we beneden zaten, Andrej zorgt namelijk steeds heel lief dat ik een kamer op de begane grond heb zodat ik niet onnodig trappen hoef te lopen, en dat brengt soms een voordeel met zich mee, en soms een nadeel. In dit geval dus een nadeel: een koude kamer. Het hotel is een soort dijkwoning, en de kamer is dus half ingegraven in de grond en daardoor blijkbaar erg koud en wat klammig. En dan moet ik evengoed nog trappenlopen want de eetkamer is één trap op, die zit namelijk op de begane grond aan de wegzijde aan de voorkant van het hotel.

Van Jacqueline hoor ik bij het ontbijt dat zij door die merkwaardige bouwwijze ook even de boot in ging. Ze was een trap op gegaan vanuit de ingang beneden waar de auto’s geparkeerd stonden, en dacht dus dat ze een kamer op de 1e verdieping had. Daarom nam ze niet de moeite om de gordijnen dicht te doen toen ze zich omkleedde na het douchen, en toen bleek het begane grond te zijn en keek er een plaatselijk snotjochie verlekkerd naar binnen, oeps, foutje!

We vertrekken om tien over half negen na een lekker ontbijt, weer een buffet met allerlei lekkers. We rijden over asfalt via Ludwikowice naar Nowa Ruda, een dorpje met een mooie kerktoren en een rood torentje, over de 385 naar Wlodowitce, waar we bij een vriend van Andrej gaan tanken en proberen een nieuwe band voor Jan en Heidi te vinden. Dat lukt niet helemaal, maar ze vinden wel een oplossing, een reservewiel met een velg, het is wel niet helemaal de juiste maat maar het past zo in ieder geval als het nodig zou zijn. Die levert Andrej na de vakantie weer in. Wij zitten ondertussen lekker rustig in het zonnnetje langs de berm van de weg. Om half elf rijden we weer verder richting Swiekri, na een paar km gaan we weer hop, linksaf een weiland in, en dan het bos in en daar kunnen we heerlijk spelen. Er zijn twee mogelijkheden, een heftig parcours en een wat eenvoudiger. De auto's met lieren gaan het moeilijke stuk doen, met een steile lange helling naar beneden, een pad met heel dikke diepe blubber,

een beekje door met twee steile hellinkjes, of een plas door met wat blubber, en dan een helling omhoog.

We verkennen het parcours eerst te voet, en dan gaat Jos als eerste, terwijl wij verlekkerd toekijken, want Jos had gisteren gezegd, ik wil de auto graag een keer vastrijden om de lier te proberen. Nou dat lukt, de eerste meter door de blubber en hoppa! Dus lieren, Jacqueline houdt zich kranig als bijrijder en sjouwt met de kabel of ze het altijd al gedaan heeft, Jochem en Gert geven aanwijzingen en helpen. Ook anderen springen een handje bij, en na een klein half uurtje hard werken is hij erdoor, dan volgen Bert met de dodge en Jan en Heidi met de nissan patrol. Allemaal moeten ze lieren om er door te komen. Ik zou het zelf ook heel graag proberen, maar wij hebben geen lier en dan moeten ze ons gaan trekkenen dat zou heel veel tijd gaan kosten, dus nemen wij een iets gemakkelijker blubberpad, Jan klimt weer naar boven en rijdt de auto eerst de helling af naar beneden, en dan rijd ik de auto door de blubber, en dat pad is ook erg leuk, het blubberpad ga ik zonder hulp en zonder problemen door, het beekje doe ik met aanwijzingen van Jochem, die mij precies wijst hoe ik moet sturen, en ook dat gaat prima, en het is echt leuk! Alleen even ene béétje eng als de auto wat scheef gaat bij het uitrijden van de beek. Edwin, die staat te fotograferen zegt later, ik wou een fototoestel met geluid hebben, je riep zo lekker: oe! Dan nog de steile helling op, dit keer met aanwijzingen van Gert, ik durf eerst niet genoeg gas te geven en red het niet, dus weer achteruit terug laten zakken en nog een keer, even flink achteruit, wielen er recht voor, de eerste meter zachtjes om grip te krijgen en dan met een gangetje, maar halverwege glij ik een beetje van het pad af, richting een klein boompje en dan is mijn schrikreactie: gas los, ondanks het roepen van Jan, die naast me zit: doorrijden! Terwijl ik gewoon dwars over dat kleine jonge boompje heen had gekund, dus nog een keer, en dan is de derde keer scheepsrecht, ik kom goed boven, yes! Edwin heeft foto's gemaakt met onze camera voor het plakboek, weer een feit waar ik trots op kan zijn. Achter ons kwamen er nog een aantal die het hetzelfde parcours deden als ik. Edwin en Ruud, terwijl Gert wel hetzelfde blubberpaadje nam, maar dan niet de hellinkjes door het beekje, want zijn auto is wat langer en dan gaat dat niet, maar in plaats daarvan de dikke plas, en allemaal gaan we het steile hellinkje omhoog.

Later kwamen ook de auto's die het niet zo heftige parcours genomen hebben, simpel omdat hun auto’s dat niet gekund zouden hebben hier onderaan de helling en die kwamen ook allemaal boven, sommigen met wat meer moeite, zoals Peter in de range rover, die het wel een keer of acht moest overdoen, maar die bleek eerst in de verkeerde versnelling te proberen naar boven te komen, omdat Gert dat zo aangaf, maar dat was voor zijn auto nu juist niet de versnelling die hij moest hebben. Tja, dat kon Gert ook weer niet weten.

Wij waren geloof ik de enige auto zonder lier die het moeilijke gedeelte gedaan heeft (behalve dat hele heftige blubberpad, dat was echt beter om het maar niet te proberen), wij wilden het graag en dat mocht, wat dat betreft hebben Gert en Jochem, wel vertrouwen zowel in onze auto als in ons als bestuurders. Dat geeft wel weer een fijn gevoel.

Als alle auto's boven zijn moeten we op gaan schieten, we moeten nog een stuk door het weiland omhoog en het begint te druppen, en als het echt gaat gieten komen we hier het dal niet meer uit. Maar dat gaat allemaal prima, verderop is er nog een dikke lage tak waar de wombat van Gert niet zonder hulp onderdoor komt, er moet even iemand kijken naar de hoogte, maar het gaat net goed. Dan regent het inmiddels dat het giet, en blijkt er - zo horen we over het bakkie dat er iemand vastzit dus we wachten even, maar het valt mee, het is snel weer opgelost. We rijden verder over het pad terwijl we aanwijzingen krijgen over het bakkie over hoe het volgende stukje gereden moet worden: met aanwijzingen van de lokale gids een rondje draaien, dan haaks weer over het pad en dan - met aanwijzingen van Jochem een beekje oversteken, dan een stukje bos, en nog een keer in de lengterichting een meter of vijf door een beekje.

En dan picknicken, in de regen! Met paraplu's. Dat is nou niet echt leuk, maar ach het hoort er bij. Ik haal een broodje bij de auto van Andrej, waar Anja en Maria in goede samenwerking de broodjes smeren en beleggen. En ga dan maar weer terug naar mijn auto, daar is het in ieder geval droog. Rini, Bram, Tom en Henk staan naast onze auto onder de achterklep van hun auto te eten. Ook zij blijven op die manier aardig droog. Ik heb de muziek aanstaan, en dan is het toch nog wel weer gezellig. Bram neemt heel lief nog een broodje voor me mee, als hij er zelf een gaat halen. Maar dan hoor ik dat het beleg op is, en diep ik mijn potje jam uit het krat op de achterbank op. Dat kan gemakkelijk want ik heb zat jam, want in de hotels heb ik het niet nodig, daar is ’s morgens bij het ontbijt steeds voldoende hartig beleg.

Daarna gaan we het parcours weer verder, een haakse bocht, een keer steken, in de sloot beginnen en dan een steil paadje omhoog, en dat terwijl het nu allemaal nat en glad is, ook weer spannend dus. Gert

en Jochem staan dapper in de regen met mooie rooie regenjacks aan aanwijzingen te geven, tja, dan is het even minder leuk om reisleiding te zijn. Ruud rijdt voor ons en die heeft het er behoorlijk moeilijk mee, of tenminste hij niet, maar zijn auto. Hij is eerst even een paar keer lastig aan het steken en moet dan met vaart de steilte op, maar hij heeft als hij langzaam rijdt toch wat minder turbo vermogen en moet het dus echt een aantal keren opnieuw proberen om boven te komen, omdat het niet lukt door de blubber te komen, maar uiteindelijk lukt het hem! Keurig hoor. Jan rijdt nu weer en steekt één keer en rijdt dan in één keer omhoog, wat een auto is onze jeep toch, geweldig. Ton en Niek die in de toyata fourrunner achter ons aan komen hebben er ook weer wat meer moeite mee, maar ook hun lukt het. Uiteindelijk komt iedereen boven en rijden we nog een mooi stukje door het weiland, terwijl ik door het open raam een foto maak van de regenschuiers boven de bergen. We moeten wel even opletten, want het is inmiddels behoorlijk glad van de regen. Boven wachten we even op de laatsten, tot Gert ons door het veld voorbij komt rijden en dan kan de hele colonne weer op pad. Er is even overleg bij de leiding wat we met het verdere programma gaan doen nu het regent: we gaan op weg naar een doorwading horen we over de bak.

We steken even het asfalt over, wel grappig: dan staat er zo’n klein groen fiatje naar links te knipperen, die wil het veld in waar wij uit komen, waarvoor heb je zo’n 4-wheel drive voor nodig, hij rijdt gewoon door het weiland in een gewone auto?

Aan de andere kant van het asfalt gaan we gewoon weer verder over een klein paadje door de weilanden. Dan is er een klein stukje met twee hobbeltjes in het pad, Anja en Peter staan even vast een eindje voor ons en Jan stapt uit om te gaan kijken, ik even niet, ik neem even de gelegenheid te baat mijn stoel achterover te klappen, die korte gestolen momentjes koester ik, anders wordt het te vermoeiend voor me. Alle auto's wachten en als ze weer verder gaan rijden is Jan er nog niet, dus ga ik maar rijden en als ik over de twee heuveltjes gereden ben: roep ik tegen Jan uit mijn raam: Heb je nou wel een keer een foto van me gemaakt? Ojee, nee, zegt Jan, weer vergeten! Roept Gert tegen me: “achteruit dan, en nog een keer”. Dus ik rijd achteruit over de hobbels, weer eens wat anders. En dan nog een keer, met foto. Als ik verder het pad af wil rijden roepen ze me na 50 meter terug want Ton en Niek staan vast op de hobbels, dus rijd ik wéér acheruit, en maakt Jan een touwtje vast zodat ik ze eruit kan trekken, maar dat had ik nog nooit gedaan, dus ik vind dat een beetje eng, maar Jan praat me er door heen, yes, weer wat geleerd! En echt, ik geniet vandaag weer! Zeg ik tegen Jan later: nou had ik weer het leuke stukje, tja hij was er even niet, zo gaat dat dan, maar hij gunt het me hoor.

We staan nog even te wachten in het weiland, en Jos en wij willen gelijk optrekken het pad op, maken we er een stereo van?, roept Jan, die inmiddels weer achter het stuur zit. Ja hoor, zegt Jos: “jij die rechtse boom en ik die linkse”. Het is echt een leuke groep, ondanks de regen zit de sfeer er goed in, we hebben het gewoon allemaal naar ons zin.

Rechts even 300 meter over het asfalt en dan links weer het bos in. Je moet even over de berm want anders is de bocht te krap wordt ons over het bakkie gemeld. Als er dan een “normale” auto de colonne auto’s wil gaan inhalen, wordt dat door de achterliggers ook even gemeld en wachten we even met indraaien, dat is wel zo veilig.

Eerst even een stukje bospad en dan een rivierdoorwading, we krijgen instructies van Gert hoe we het het beste kunnen doen. Maar als de eerste auto de helling afrijdt komt die prompt vast te zitten. Dit keer Peter en Anja, het is ook altijd erg lastig als eerste auto, want je weet nog niet wat er komt en waar de problemen zitten. Maar ze worden er weer volt uitgetrokken, en dan geeft Gert verdere instructies, beter de buitenbocht nemen, daar is het minder verraderlijk. Dan zegt Jan over de bak, ik kijk wel wat mijn voorganger doet, dan kan ik daar veilig achteraan. Prompt reageert Jos (onze voorganger dus) dan neem ik de binnenbocht. Jan weer: wil je weer gaan lieren? Ik stap uit met mijn overlaarzen aan, buitenmodelse gevallen, maar wel effectief, want ik wil wat foto’s van Jan in de Mercedes gaan nemen. Jochem waarschuwt me voor de diepere gedeeltes die er tussen de stenen verborgen zitten; zelf heeft hij zijn schoenen en zijn halve boek al nat.... Ik maak foto's van de mercedes met Jan aan het stuur en van Gert die gekkigheid maakt, en zogenaamd de auto wil gaan afspoelen. Jan rijdt de mercedes keurig het riviertje in en er doorheen, als hij voorbij sta ik even beteuterd te kijken, want verderop wordt de rivier toch wat dieper, en langs de oever is ook niet te doen, want daar staan hele hoge brandnetels. Gelukkig krijg ik een lift van Rini en Bram, dus is dat probleem ook weer opgelost. Ik zie een paar auto’s voor ons Jan nog een keer op een klein open stukje de kant op gaan, een bochtje maken en even op de kant wachten voor hij weer verder de rivier door gaat rijden, zodat ik eventueel in kan stappen. Dat wou ik ook wel, maar ik deed het toch maar niet, want toen ik de deur open wou doen keek ik eerst en dacht toen, eh nee, toch maar niet, want het was daar net wat dieper. En dan zou het over mijn laarzen heen komen, maar ook bij Rini in de auto lopen. Dus zie ik van een afstandje wel hoe Jan de rivier weer in en verderop uitgaat, het hellinkje weer op, maar kan er geen foto's van nemen. Maar het

gaf geen probleem voor hem om de rivier uit te gaan, gewoon rustig optrekken en de motor het werk laten doen.

Weer verder door het weiland en dan links het bos weer in, waar prompt de eerste auto, de jeep van Peter en George vast zit boven op en boomstronk, de hulptroepen rukken weer uit, en hij is zo weer los, de rest van de lage auto's moet gewoon even gegidst worden langs de boomstronkjes die midden op het pad naar beneden staan, Petra doet het blijkbaar voor het eerst want Gert geeft haar aanwijzingen hoe het moet. Haar links is voor John rechts, legt hij uit, en dat had ze eerst blijkbaar niet door, maar daarna gaat het helemaal best. Als ik op mijn gemak sta te kijken hoe Jan naar beneden komt, roept Gert: moet jij niet gidsen? Nee, zeg ik, de auto is hoog genoeg, die rijdt wel over de boomstammetjes heen! Ja, zegt Gert, maar jij moet dat ook leren hoor! Maar ik ben veel te druk om een foto te nemen, want anders geloven ze me straks thuis niet als ik zeg dat Jan ook echt wel gereden heeft. We rijden verder een heel eind over een bospad, met verschillende zijpaden, waar iedereen zonder problemen doorkomt, dachten we tenminste want we zijn even iemand kwijt. Dus Peter die voor Ruud reed moet even achteruit om te kijken waar hij blijft. We moeten blijkbaar toch even een beetje beter op het remy systeem letten, waarbij je steeds oplet bij een kruispunt of een splitsing of je je achterblijver al ziet en anders even wachten. En als dat erg lang duurt over de bak vragen wat er is, of , zoals nu even terugrijden. Maar Ruud is al weer gevonden en we rijden weer verder.

Om kwart voor vijf rijden we de asfaltweg op en gaan op weg naar het hotel. We hebben sinds het tanken maar 16 kilometer gereden en daar doen we dus de hele dag over, geeft niks, als we maar fun hebben!

Een paar dorpjes door: Scninnawka srednia , rechtsaf naar Ratno Dolne, linksaf de 388 op. Als de kolonne weer helemaal achter elkaar zit, rijden we met wat hogere snelheid verder, Wambiercycze linksaf de 388 op, een mooi soort van poortje onderdoor tussen twee huizen dwars over de straat, éven gestopt voor een foto, en dat melden we even over de bak zodat de rest gewoon doorrijdt en dan voegen we wat verder achteraan weer in de kolonne in. Chociesow, een afdaling van 1 kilometer lang , , maar wel met een slecht wegdek dus even niet al te stel rijden want anders hots je de auto uit. Dan over een bruggtje en weer omhoog klimmen, Polanica Zdrv rechtsaf de 388 op, een grote weg, Szczytna. Ik geloof dat ik nu nog een letter mis, maar ik weet niet meer zo snel welke, zo'n bord flitst ook voorbij, en dan moet ik het tijdens het rijden uit mijn herinnering opschrijven in mijn notitie’s en het is gewoon niet uit te spreken, dus ook lastig te onthouden. Maar goed, ook met een plaatsnaam met een letter minder, kan ik later de route nog wel intekenen in de kaart.

Rechtdoor door het dorp, de 8 en we rijden naar het zuiden richting Tjechische grens, de 67 heet de weg hier, Dusznykl, linksaf bij Zieleniec, maar dan blijkt de weg afgesloten wegens werkzaamheden. Andrej gaat even kijken wat er nu moet, maar ze zijn niet aan het werk nu hoort hij, dus we kunnen er langs, omhoog de mist in, oftewel de wolken in, dat wordt wellicht weer een koude hotelkamer, maar geeft wel een speciale sfeer hier tijdens het rijden door de dichte bossen over de hoge bergen door wolken omgeven. We rijden hier vlak langs de Tjechische grens, met een douanepost waar we langs rijden. En verder alleen maar een heel stuk bos, bos, bos, een dorpje en weer bos. Lasowka, rechts de bergen van Tjechie met wolken mutsen, rechtsaf naar Mostowice, waar we bij het hotel komen.

Het is een mooi hotel, ik krijg van Andrej een sleutel voor een kamer op de 1e verdieping, waar ook de eetzaal en de bar is. Fijn. Om half acht is het eten en het is nu 6 uur, dus lekker even royaal tijd om te douchen, en nog even gezellig naar de bar, napraten over de dag en de foto's laten bekijken.

Het diner gaat razendsnel, er is een meisje dat bedient, en ze heeft in no time de soepterrines op de tafel, het is heel grappig om te zien hoe de bediening alles zo snel voor elkaar heeft met zo’n grote groep. We zitten bij Bert en Susan aan tafel, en we maken grapjes over hoe snel ze het bord voor je neus weghaalt als het leeg is. Bij Jan en Suus was het heel snel weg. We tellen zelfs (in gedachten) nadat Bert zijn mes en vork neerlegt. Binnen 12 seconden. Wauw! Ik denk dat het hetzelfde werkt als in Tjechie, daar is ons uitgelegd, dat het onbeleefd is om je gasten achter een leeg bord te laten zitten, dus daarom halen ze de borden heel snel weg. Wat wel vervelend is als je nog even na zit te denken of je nog een tweede keer soep op zou willen scheppen! Daarna heeft ze ook snel iedereen een bord met aardappels en vlees voor de neus gezet, en binnen een half uur heeft iedereen gegeten.

Gert kijkt nog even met ons op de dag terug en Andrej nog even vooruit naar de dag van moren, er wordt nog even nagetafeld en John heeft ook nog foto's te laten zien op zijn laptop. Tjonge, wat hebben we toch al een hoop gedaan in die paar dagen.

We gaan dit keer echt vroeg naar bed, want gisteravond was het erg laat, en morgen is er weer om half negen ontbijt, en ik ben eerlijk gezegd toch wel erg moe.

woensdag 6 juli 2005

Ik heb de hele nacht doorgeslapen, niet eens één keer wakker geweest, en ik word wakker van de gezette wekker en moet nog snel opschieten om op tijd aan het ontbijt te zijn. Om 9 uur gaan we rijden, Jan rijdt eerst vanmorgen, dan kan ik nog even op gang komen. We gaan over de 389 naar het zuidoosten, na een kwartiertje rechtsaf het bos in richting Tjechische grens.

Dit bos is volgens de informatie die Andrej over het bakkie verteld wel 150 jaar oud, in ieder geval één boom, want van die éne boom hebben ze zaad gebruikt om dit bos aan te planten. Het maakt me weinig uit hoe oud dit bos is, ik geniet meer van de schoonheid van het bos. We rijden door een pad naar beneden door een redelijk diep spoor, maar het gaat helemaal prima. Een eindje verder stopt de hele colonne; er ligt een boom over het pad, maar dat is geen probleem want Andrej heeft een kettingzaag bij zich, en even later hebben ze het middenstuk uit de boom gezaagd en opzij gerold. We kunnen weer verder.

We krijgen een waarschuwing over de bak van Gert, want even verderop gaan we uit het spoor, haaks het weiland in en direct omhoog. Voor de meeste auto’s houdt het in dat er een paar keer gestoken moet worden, en er is geen ruimte om een aanloopje te nemen om het hellinkje links op te rijden, want aan de rechterkant van het pad is het direct dicht bos en struikgewas. Yep, het gaat weer leuk worden vandaag!

Het gaat gemakkelijk met de mb, boven in het weiland staan we even te wachten tot de rest ook boven is, Jan loopt naar beneden terug om te kijken bij de andere auto’s. En ik ben nog bij de auto om mijn laarzen aan te doen want het hoge gras hier in het weiland is behoorlijk nat. Dan hoor ik Petra over het bakkie roepen: Help ik sta dwars op de weg. Ze zit alleen in de auto want John staat fotos te maken verderop en ze weet even niet wat ze nu moet doen (zou ik ook niet weten). Het lijkt me inderdaad best griezelig daar te slippen en dwars op de weg te komen staan, want wij zijn er zoeven ook langs gereden en rechts naast het pad gaat het toch wel hard naar beneden, ook al staan er wel bomen langs de bergwand dus erg ver kun je nooit wegglijden, maar toch. Ruud heeft haar ook gehoord en stelt haar gerust over de bak: gewoon niks doen, wacht maar op de auto achter je, die helpen je wel. En dat waren Peter en Anja en met aanwijzingen van Anja kwam ze weer op weg. Ze kan het best even zonder John. Petra rijdt vandaag de hele dag, want het is “Lady’s day” volgens haar. Ze is niet de enige, ik geloof dat Jeanette ook rijdt vandaag. Jan en ik doen het gewoon weer zoals de hele tijd, omstebeurt een stuk.

De Dodge van Bert en Peter met de range rover moesten een hulpje in de vorm van een sleeplint en zelfs Jochem ook, terwijl Petra de auto in een keer omhoog rijdt, knappe meid! En dan gaan we weer verder door het weiland naar beneden, dan rijd ik weer een stukje want glad weiland had ik nog niet gehad. Twee steile stukjes helling naar beneden van zo’n twee meter, even voorzichtig, maar het gaat prima, dan een lang stuk over een schuin aflopend weiland, nog weer even door en greppeltje het weiland uit naar de asfaltweg. Toppie! Beneden even wachten bij een meertje met paarden tot iedereen beneden is. Die paarden lopen hier gewoon los. Niks geen hekken, ze lopen heus niet weg, ze hebben het hier goed.

We gaan naar links over het asfalt en Jan rijdt weer verder, op naar het dievenpad, zoals Andrej het volgende parcours wat we gaan rijden noemt. Ik ben benieuwd. Langs Poreba met een kerkje en leuke huisjes. Na een kwartiertje gaan we rechts een paadje op langs akkers, Peter en Anja rijden voor ons, hij probeert ivm de lage bodemvrijheid van de auto naast het spoor te rijden, maar dan staat er een betonnen paaltje links vlak naast het pad en dan moet hij het spoor in, en dan rijdt hij prompt vast en moet even losgetrokken worden.

Dan door weer een bos, een wat moerassig stukje, met flink blubber waar je af en toe even met een vaart door moet, omdat anders het risico groot is dat je vast komt te zitten. Jan rijdt en geniet, en ik geniet van het meerijden en het uitzicht en van de planten en bloemen naast de weg; moerasspirea, malve, echte koekoeksbloem, en een beekje wat gewoon dwars over het pad stroomt. Verder is er natuurlijk ook nog van alles te zien, een uitkijktoren, midden in het weiland een zwaar hek rond een vierkant stukje weiland, met een blauw bord met witte letters erbij, iets gevaarlijks waarschijnlijk, maar wij kunnen het niet lezen, dus ik heb geen idee.

Het is een redelijk lang parcours, het pad gaat maar door, door bos en langs akkers, het is gewoon leuk rijden, af en toe even opletten, want op blubberige stukjes zitten er ineens 4 sporen tegelijk naast elkaar en dan moet je de auto gewoon maar zijn eigen weg laten vinden, en dan glibberen en glijden we soms alle kanten uit. Van Ruud hoorden we later dat hij hier even dwars op de weg stond, wat ik dus helemaal niet verwonderlijk vind. Als we even moeten wachten omdat er iemand vast stond, roept

Gert: kijk, links herten! En ja, we zien ze in de weilanden beneden voorbijspringen. Wel ver weg, maar toch mooi en sierlijk om te zien, hoe ze met grote sprongen door het weiland heen hopsen.

Na deze kleine pauze rijdt ik weer verder, even linksaf de asfaltweg op, door het dorpje Rozanka, en na een klein stukje rijden weer rechtsaf het bos in. Een leuke helling omhoog met diepe sporen waar de auto af en toe lekker scheef gaat en je toch wel vaart moet houden om omhoog te kunnen komen. Dan staan we even stil te wachten midden op het steile pad (maar de handrem houdt het gelukkig) want de motor van Peter van de landrover is te heet en wil niet meer afkoelen, dus Gert en Jochem en Andrej en de lokale gids zijn even aan het overleggen hoe dit op te lossen.

Er wordt besloten dat Andrej alvast met Peter naar het restaurant gaat en wij rijden verder met de lokale gids, zo gezegd zo gedaan, maar na een paar honderd meter verder rijden op het pad, is het pad niet meer te doen. Jochem die voorop rijdt komt er gewoon niet meer door, en we moeten dus een eindje terug voor een alternatieve route. Wij staan als vierde auto in de kolonne en net naast een redelijk vlak soort 'terrasje' waar we kunnen keren, dus dat doen we, zonder problemen, rijden dan 100 meter naar beneden en rechstaf een weiland in. De auto's voor en achter ons, afhankelijk van hun positie moeten of eerst een stukje achteruit of vooruit en dan keren, of op het plekje waar wij het deden of op een ander plekje, en dan ook naar het weiland waar we weer verzamelen.

Bij het weiland gaan we ‘gewoon’ naar beneden, dwars over het (gladde, natte gras), wat ik toch even een beetje eng vindt, want het gaat best steil eigenlijk. Maar het gaat prima, dan komt er een paar honderd meter een leuk hobbelig, glibberig bospaadje met wat stenen en een stenen bruggetje, dan omhoog het bos in. Maar dan roept Jochem weer over de bak dat het niet gaat, dus moeten we weer terug, oei, keren wordt hier wat moeilijker, maar we gaan het proberen. Met wat moeite, het is hier wat smaller en steiler als bij de vorige keer. Het is even een passen en meten en overleggen, want de een moet even vooruit, een ander even achteruit, voor er een plekje bereikt wordt waar gekeerd kan worden, maar het lukt allemaal.

Dan rijden we weer verder naar beneden, de dodge mist net met zijn wiel het bruggetje en moet even losgetrokken worden en dan gaan we weer verder allemaal naar beneden

Om twee uur staan we weer allemaal op het asfalt bij de kerk, waar een mooi rond pleintje is, waar we even kunnen wachten op elkaar, en daarvandaan rijden we weer in kolonne verder naar het restaurant Zajazd Gosciniec in Niemojow, vraag me niet wat het betekent, want ik heb werkelijk geen idee!

We nemen rustig de tijd, en dat moet ook wel, want het is geen kleine lunch, maar een complete warme maaltijd, met worst en dikke frieten en soep vooraf. Ik had gisteravond aan Andrej gevraagd of we even bij een winkel konden stoppen want mijn fruitvoorraadje is op, daar was niet veel tijd voor, maar hij lost het op door bij dit restaurant appels voor mij te kopen, die ik vervolgens mooi in een mandje bij de lunch krijg aangeboden. Heel charmant hoor. De eetzaal van het restaurant is trouwens ook erg charmant met donkerbruine glimmend gewreven kasten met prachtig serviesgoed.

Om half vier rijden we weer: tenminste Jan rijdt, want ik voelde me even niet lekker; door het late eten en dan een vrij vette lunch had ik even een glucosestuitertje, maar dat trok al snel weer bij gelukkig. Ik moet ook echt beter opletten dat ik op tijd even een biskwietje neem. Meestal eet ik halverwege de ochtend een appel, maar die waren op. We gaan linksaf vanuit het restaurant en dan rechts langs een paar beeldjes die zomaar langs de weg staan. Een vreemd gezicht, het zijn beelden die je meestal in een kerk of op een begraafplaats ziet. Door het weiland rijden we omhoog de berg op, en dan weer verder over een stukje pad, wat na even een echt blubberpad wordt, waar Jan de auto toch maar even voor in de low gearing zette. Het glibbert en het glijdt en het gaat toch wel steeds de goede richting uit, leuk dus, en zo gaat het pad verder, af en toe even gewoon pad en dan weer een stukje modderig, tot we uiteindelijk een metertje steil naar beneden gaan en dan een beekje oversteken, en weer omhoog langs een glibberig modderpaadje. Een klein stukje asfalt en na 50 meter weer rechtsaf een weilandpaadje in. Het wordt een hobbelig weggetje omhoog, met veel stenen en dan weer glibberige modder. Daarna weer door het gladde weiland naar beneden, even een grindweg waar Andrej er even een behoorlijk gangetje in zet voor we rechstaf het asfalt opdraaien. 150 meter verder gaan we weer links het weiland in; en dan een zeer hobbelig stenenweggetje omhoog. Dan komen we bij een weiland waar Andrej vertelt dat er vanaf hier een heftig parcours ligt: The king of the road, wie het wil doen mag, maar de auto moet het ook wel kunnen natuurlijk. Nou, dat laten we ons geen twee keer zeggen natuurlijk. Patrick, dan wij, dan Ruud, Jan in de nissan patrol, Peter in de range rover, Edwin, Bert, dan Jos en tenslotte Jochem gaan op pad, de gids stapt even bij Patrick in om de weg naar het begin van het parcours te wijzen. Dit keer geen verkennen van te voren, we duiken er zo in. Eerst dus dwars door het weiland met een boog om een stuk bos heen en daar gaan we het parcours in. Eerst een pad met diepe sporen en dikke blubber, gewoon een kwestie van snelheid houden en doorrijden dus. Jan rijdt en zet

alle technische hulpmiddelen erbij aan, we glijden en glibberen en rijden en rijden, af en toe helemaal scheef in het spoor, het gaat prachtig, dan tot slot nog een stuk waar de bodem wel stevig is maar heel veel water staat, door blijven rijden roep ik naast Jan, en we sjezen er door heen, schitterend! Patrick voor ons was er ook al prachtig doorheen, dus we wisten dat het kon. En Ruud en Jan achter ons komen er ook prachtig door, en we staan weer boven in het weiland waar de achterblijvende auto’s ons al opwachten. En dan blijft de rest maar weg, het duurt heel lang. We gaan lopend maar eens kijken waar ze blijven, we wachten halverwege op een geschikt plekje om een foto te maken en na een tijdje zien we Peter aan komen rijden, die had aan het begin even wat problemen maar is er op eigen kracht uitgekomen, en dan Edwin achter hem aan, ook in een keer er door, zonder problemen. Maar dan blijft Bert maar weg, en we gaan maar eens kijken wat er aan de hand is. Hij staat vast aan het begin van het parcours en moet gelierd worden, maar de bomen staan erg ver weg, het eerste stuk is er nog wel een boom, maar daarna niet meer. Ze proberen het met een grondanker maar dat vliegt ook uit de grond, ze proberen het met een heleboel mensen in de laadbak voor extra gewicht aan de ene kant, ze proberen de banden wat leeg te laten lopen maar dat helpt ook al niet echt. Ondertussen is Jos naast het pad met aanwijzingen van Jacqueline door het hoge gras en tussen de boomstronken heen voorbij het moeilijkste stuk gereden, wat echt heel knap is, want er staan heel veel boomstronken en het is soms millimeterwerk om daar tussen door te rijden. Jochem rijdt er langs de andere kant van het pad langs, maar dan komt Jochem ook vast te zitten als hij het spoor van het pad weer in wil. Hij staat zo vast dat Jeanette bedenkt dat je nu de auto van Jochem kan gebruiken om Bert los te lieren, zo gezegd zo gedaan. En dan wordt Jochem door Jos losgelierd en dan kunnen ze alle drie het parcours weer vervolgen. Ik mag met Jochem meeliften zodat ik dat hele stuk niet hoef te lopen dus ik mag nog een keer genieten van het sjezen door het water. Halverwege dit hele gebeuren is de zon weer gaan schijnen en als we weer terugkomen bij de andere autos's vinden we Petra, John en Heidi lekker in het zonnetje zitten genieten van even rust.

Ik vind het wel jammer dat Jan net dit stuk gereden heeft, en ik heb nog even gevraagd aan Gert of ik er nog eens doorheen mocht, maar het pad is ondertussen zo stuk gereden door de dodge dat het niet verstandig is. En bovendien is het al erg laat ondertussen! Diep in mijn hart moet ik trouwens wel toegeven dat ik eigenlijk toch ook wel blij ben dat Jan reed, want het was wel een erg heftig parcours, waar je best met snelheid doorheen moest, en misschien had ik dat, als ik het zo onvoorbereid had moeten doen, wel niet gered, en hadden wij ook vast gestaan of tegen een boom!

Als alles weer compleet is kunnen we weer verder, het is inmiddels 7 uur! Alleen nog even de banden oppompen van de dodge, maar dat is binnen 10 minuten gebeurd.

Grapje over de bak van John: Jochem dat aanbod om de auto te wassen geldt nu niet meer hoor, je hebt hem zo vies gemaakt! Jochem: ja, hoor eens, een man een man een woord een woord. John weer: eh, we rijden nu een tunnel in, ik hoor je niet meer ….

En Bert als we door en klein plasje rijden, oei oei, nou moet het niet moeilijker worden, anders zit ik straks weer vast hoor!

Terwijl we door het bos rijden, vertelt Andrej dat er een paar jaar geleden een hele erge storm is geweest, en dat er toen 30000 bomen omgewaaid waren, zodat de houthakkers een jaar lang werk hebben gehad om ze op een juiste wijze te verwerken. Een tijdje later rijden we rechtsaf het asfalt op en langs een station. Een mooi groot rood bakstenen gebouw, het ziet er heel verlaten uit. Heel veel spoorrails, een rangeerterrein, het was hier vroeger een eindstation van de spoorwegen. Nu is het rustig en gebeurt er niet veel meer, ook al rijden er nog wel treinen natuurlijk. Er komt er nu blijkbaar zo eentje langs, want John meldt over de bak, dat er een trein wilde vertrekken en dat ze de spoorbomen wilden laten zakken, maar toen zagen dat wij een kolonne waren en nog even wachten op de laatste drie auto's, wat een schitterend land is dit toch! In Nederland zouden ze gewoon de bomen laten zakken hoor, want je bent geen “officiële” kolonne, dus daar hebben ze geen boodschap aan.

We komen in Miedzylecie, een mooi dorpje met een pleintje met een mariabeeld op een sokkel en een kerkje erachter. Rond de kerk staan nog meer grote, oude gebouwen, wellicht een klooster. Alleen weer jammer dat het er allemaal zo vervallen bijstaat. Er is blijkbaar geen geld voor onderhoud. We zien het steeds hier in Polen. Het land is gewoon arm. En dan voel je je soms ineens zo schuldig, want wij hebben het zo goed in Nederland, en we blijven toch altijd maar zeuren over bezuinigingen. Net alsof wij er een boterham minder om zouden eten! Hooguit wat minder duur op vakantie. Wat een luxe problemen hebben wij toch eigenlijk. Heel anders dan de mensen hier.

Szklarnia, Goworow, rechtsaf, Nowa wies, met een grote kerk en wat verspreid staande huizen en dan rijden we het dorp al weer uit. Na een tijdje rechtsaf en dan komen we bij het Miedzigorze hotel, het is al acht uur. Over een half uur eten, dus even heel snel douchen, en dan krijgen we lekker eten, schnitzel

en friet en bloemkool en een gek groen drankje na van Andrej. In het glaasje zie je echt laagjes, een laagje wodka, een laagje suiker, en een laagje groen. Het ziet er grappig uit, maar ik mag het niet, dus Jan drinkt er twee, waarna hij echt een rood hoofd heeft, het is best een sterk drankje.

Bij de dagnabespreking had Gert het over een achterhoeker die zei: ik had wel eens vastgezeten, maar nog nooit zo láng vastgezeten. Na het eten gezellig met John tegen Heidi en Jan pool biljart gespeeld, met heel veel grapjes. John kan best goed biljarten geloof ik, maar hij maakt er af en toe een potje van, met rare poses als hij een bal zogenaamd vanuit een moeilijke hoek moet schieten, om hem daarna tch maar “gewoon” te schieten. Ook Jan kan het best goed, en Heidi en ik doen het heel wisselend, soms schieten we een bal er zo, hop, ineens in, en op andere momenten raken we zelfs geen enkele bal. Maar het is heel gezellig en we hebben allebei een keer gewonnen. En dan wordt het zo weer 11 uur voor we naar onze kamer gaan en gauw naar bed.

Donderdag 7 juli

Alweer de laatste dag rijden: we gaan het bos in en moeten door een beek oversteken. Het is een beek met grote keien erin, dus er moet gegidst worden. Jan loopt alvast vooruit naar de beek toe om foto’s te nemen en op mij te wachten om te gidsen. Maar terwijl hij rondloopt glijdt hij uit en kwam languit in het water terecht, hij slaagt er gelukkig wel in de camera veilig omhoog te houden, maar heeft daardoor geen handen over om zijn val te breken en komt toch wel hard met zijn dijbeen op een kei terecht, als ik ’s avonds kijk heeft hij een enorme grote blauwe plek!

Nog in zijn natte broek gidst hij mij eerst door het beekje, ik vind het een beetje griezelig, want juist door die dikke keien kun je natuurlijk zo maar ineens heel scheef vallen, met alle gevolgen van dien. Maar ik kijk gewoon goed naar Jan zijn aanwijzingen, en eigenlijk helemaal niet naar het beekje, en kom er zo prima doorheen.

Daarna trekt hij zijn reservebroek aan, die hij gelukkig in een tasje bij zich heeft. Omdat we twee nachten in hetzelfde hotel blijven, hebben we nu de koffers niet mee. Maar de vooruitziende reisleiding had ons aangeraden reservekleding mee te nemen, “je weet het nooit”. Jan had zijn luchtige turkse broek meegenomen, zo van ach die heb ik toch niet nodig, en is gemakkelijk om mee te nemen. En iedereen heeft het nu over Jan in zijn “pyamabroek”.

We rijden door het bos, en stoppen even bij een heel steil pad. Gert zegt, jullie mogen het proberen, maar het is een heel moeilijk pad. We klimmen even naar boven om het te bekijken. Het lijkt inderdaad heel moeilijk, het is erg steil, en er zitten dikke wortels van bomen, waardoor het heel glad wordt. En de bomen staan ook behoorlijk dicht naast het pad. Patrick gaat het proberen, maar zijn L200 kwam niet boven, hij probeert het een aantal keren, met een behoorlijke aanloop, maar het is gewoon te moeilijk. Jan denkt dat het met wat minder vaart en puur op de kracht van de motor van de mercedes misschien wel kan lukken, maar komt na een aantal keren proberen ook echt niet boven. De boomwortels zijn zo glad dat er gewoon geen grip meer is. De rest probeerde het niet eens.

Dan gaan we over een leuk bospaadje omhoog, ik mag weer rijden, het is een beetje modderig en met behoorlijk wat stenen, maar wel mooi. Het heeft veel geregend de afgelopen tijd en dus staat er veel water en modder op de weg, het is een heel afwisselend stuk van een kilometer of drie. Dan horen we over de bak dat er een lange steile helling op dit pad komt, eerst wat minder steil, en het laatste stuk behoorlijk steil met wat stenen erin, dus best heftig. Maar voor de chauffeurs die dat niet zien zitten is er ook een alternatieve route. We lopen eerst een eind naar boven om te verkennen, gelukkig heb ik mijn wandelstokken, want het is inderdaad behoorlijk steil.

Eerst gaat Andrej naar boven, dan Jan en Heidi, die halverwege tot stilstand kwamen en de auto even een stukje terug moesten laten zakken om een nieuw aanloopje te nemen, maar daarna goed boven kwamen. Ook Edwin, zonder Jeanette die wou foto’s maken. Ook hij stopte even en moest een nieuw aanloopje nemen, maar kwam daarna goed boven. (Later zei hij, oh, ik moest evnn stoppen om een foto te nemen). Dan ga ik er achteraan, ik kom in één keer naar boven, ook al hield ik mijn adem in af en toe, want een paar keer wist ik niet zeker of het wel goed zou gaan. Het eerste stuk gaat het nog wel en kon ik rustig en beheerst rijden, maar waar het steiler werd moest het met vol gas, en door de stenen gaat het dan echt een beetje dansend en hobbelend. Later hoorde ik dat ik links bijna van het pad af raakte, ging gewoon dwars over een boomstronkje, en het zag er “machtig” uit. Peter met de Range rover kwam niet boven, al op het eerste stuk bleef hij steken. En dan een failed hill climb, dus gewoon weer naar beneden laten zakken en dan de alternatieve route maar nemen. Dan komt Patrick, die doet het echt geweldig, komt heel mooi in één keer naar boven. En daarna Ruud, die zagen we al dansend en springend en stuiterend omhoog komen, maar wel in één keer door. En inderdaad, nu wij ook boven

staan te kijken, het ziet er “machtig” uit. Hij schiet rechts van de weg rakelings langs een boom, ik houd voor de tweede keer mijn adem in, of het allemaal wel goed gaat! En tenslotte ook Jos, die halverwege even bleef steken, maar even een stukje achteruit laten zakken en dan weer verder en hup, zo naar boven. Jacqueline zei later dat het leuk was, ze begint er steeds meer lol in te krijgen. In eerste instantie was ze voor Jos mee gegaan, maar ze vindt het zelf steeds leuker en ik denk dat ze zelf nog wel gaat rijden. Gert in de wombat probeerde het wel maar gaf het na een paar pogingen uiteindelijk op, en nam ook de alternatieve route die de andere chauffeurs achter Jochem aan met de lokale gids ook al genomen hebben.

Dan hoor ik Jan tegen Andrej zeggen: What a wife i have! Zegt Andrej: yes, she brings you everywhere. Dan voel ik me echt happy, het is altijd leuk complimentjes te krijgen.

We wachten nog even op de rest van de groep en gaan weer verder, Jan rijdt weer, want ik moet even bijkomen, eerst de klim omhoog om te verkennen en dan het heftige rijden, ik voel al mijn spiertjes weer even duidelijk aanwezig te zijn.

We komen na een stukje rijden vlak bij de top van de Snieznic, waar een restaurant is, waar we heel even pauze houden voor het uitzicht (en voor een sanitaire stop). Er loopt hier een wandelpad van een halve kilometer omhoog helemaal naar de top toe. Maar dat is weer iets voor een andere vakantie, nu rijden we verder, langs een pad met grind en haarspeldbochtjes weer naar beneden de berg af. Ik ben blij dat Jan rijdt, want met al die haarspeldbochtjes moet er veel gestuurd worden.

Eenmaal beneden gaan we verder over het asfalt en komen we langs een marmermijn, die ze hebben moeten sluiten omdat de explosies schadelijk waren voor de druipsteengrot die hier ook in de buurt zit. In die druipsteengrot, waar eerst een calcietmijn was hebben ze skeletten van prehistorisch beren gevonden. Die kun je bezoeken maar dat moet je 14 dagen van te voren aanvragen. Alzo luidt het verhaal van Andrej over het bakkie.

We rijden langs Kletno, St. Moraw, en blijkbaar is het een saai stukje weg, want we zien ineens dat uit de auto van Edwin en Jeanette, die voor ons rijden, iets uit het raam wappert (om te drogen?). Daarna zien we dat Edwin, die op het moment bijrijder is achterstevoren over de stoel hangt, en over het bakkie roep ik: hé Edwin ben je de auto aan het opruimen? Antwooord: jaja, hier wordt gewerkt hoor, we zijn hier niet om vakantie te houden !

Dan komen we bij Stronie sl, waar we een bezoek brengen aan de winkel van de kristalfabriek, voor het geval mensen nog souvenirtjes willen kopen. Ik koop een klein olifantje voor mijn verzameling, ik kan het niet laten, het is echt een schattig fantje.

In dit stadje staan heel veel flatgebouwen, en we zien heel grote tegenstellingen; hele armoedige huizen, gewone flats met balkonnetjes, dure huizen, een kerkje met een parkje ervoor, van alles door elkaar, het is echt een industriestadje, niet echt aantrekkelijk. Ze hebben hier blijkbaar geen kabel, want sommige flats hangen van onder tot boven vol met schotelantennes. We rijden nog even langs een benzinestation zodat een paar mensen kunnen tanken en dan weer omhoog de bergen in , richting oosten, op weg naar de lunch.

Een restaurant “in the middle of nowhere” zoals we hier in Polen wel vaker tegenkomen. Terwijl we wachten op het eten zitten we nog even buiten op het terras, en horen ineens een hoop gelach en geroep bij de vijver vandaan komen. Wat blijkt? Bram had even zijn hand in het water gehouden, en wordt gebeten door een vis, niet erg hard en hij houdt er ook niets aan over, maar het is wel even schrikken. Omdat het toch nog vrij fris is op het terras gaan we naar binnen om te eten. En daar is het heel gezellig met met everkoppen en hertegeweien tussen blankhouten balken van het plafond. We krijgen een soort van zuurkool met frietjes en vlees. Maar de zuurkool schuif ik maar even opzij op mijn bord, het ziet er raar bruin uit en het is ook niet echt lekker.

Pas om half vier rijden we weer verder, het is al weer een late lunch. We zien onderweg een huis wat ze aan het bouwen zijn van dikke houten palen. Houtskeletbouw heet dit volgens Andrej, en er wordt geroepen over het bakkie dat je dit heel veel ziet in Noorwegen en Zweden. Boven op de berg komen we bij een schapenhouderij, waar ze kaas maken en verkopen. We kijken er even rond, het is eigenlijk heel simpel, een paar kuddes schapen, een huis om te wonen, en een huisje waar de kaas gemaakt wordt. In een houten teil zie ik een soort van vloeistof, daar wordt met de een klein houten emmertje een bal van dikke prut uitgevist, en vervolgens wordt die prut met de handen gevormd tot een bal. Dan gaat de bal naar een andere man, die het met warm water tot een gladde bal vormt, en die dan langwerpig maakt, en er met een mal een soort van relief op aanbrengt. En dan moet het een tijdje drogen en rijpen, en dan is het kaas. Als Jos hoort hoe ik dit omschrijf, zullen zijn haren wel te bergen rijzen, want er zijn natuurlijk hele andere benamingen voor. Maar ja, ik ben een leek, en hij niet. Jos en

Jacuelinge zitten in de kaas handel. En hij had over het bakkie ook al geroepen, toen Andrej meldde dat we naar een kaasmakerij gingen, en daar ook wel wat kaas konden kopen: O, ik koop gewoon alles op, en neem het mee naar Nederland om weer te verkopen. En Andrej ging er maar serieus op in, dat kan niet, dan moet je uitvoervergunningen hebben en zo. En Gert maar weer uitleggen dat Jos grapjes maakt. Maar Andrej heeft vaak niet door wat onze grapjes zijn.

We besluiten nog maar eens een echte grap uit te halen. Er staat een oude houten kar met een dissel vlak achter Andrej zijn auto en Gert en Jochem komen op het idee om die even achter Andrej zijn auto op de trekhaak te hangen. We doen de deur open van de auto die er naast staat en de chauffeur staat er naast, als om iets te pakken, en ik sta achter bij het houten geval om zogenaamd foto’s van een tractor te maken die daar ook staat, zodat hij het maar niet zal zien. Maar dan loopt Andrej prompt met iemand mee naar de verkeerde richting. Gert probeert hem nog weer terug te krijgen bij het gebouwtje langs door hem iets te vragen. Maar nee, het lukt niet, Andrej loopt totaal onlogisch langs de achterkant van de auto, en ziet het. Hij heeft zeker een zesde zintuig en had in de gaten dat we iets uit wilden halen! Maar hij vat het heel sportief op, en rijdt evengoed een rondje met het houten bakkie er achter, waar iedereen even in moet natuurlijk. Ik ga maar foto’s maken, dan hoef ik er niet in…..

En dan gaan we nog even spelen op de laatste middag, Andrej zegt we gaan een maiden pad maken, langs het hek door het weiland naar beneden, eerst even een steil tjoepje en dan gewoon over het gras naar beneden.

Eerst gaat Andrej naar beneden en Gert met de Wombat erachteraan, geen probleem, okee, dan mag de rest ook. En dat gaat prima, tot Edwin een schuiver maakt en een halve slag draait en dwars tegen het hek stil komt te staan. Nou, dat liep gelukkig nog goed af, als hij niet tegen het hek tot stilstand was gekomen en nog verder gedraaid had, had hij zelfs over de kant kunnen rollen. Later vertelde hij: ik merkte dat ik wat hard ging en daarom ging ik wat remmen, en toen ging ik slippen en voor ik het wist stond ik tegen het hek. Petra vertelde dat ze al een voorgevoel had gehad dat er “iets” niet goed zou gaan, ze was zelf ook uit de auto gestapt en had John alleen naar beneden laten rijden.

Nu zijn er een aantal auto’s beneden in het dal, een aantal nog halverwege en nog een aantal staan nog bovenaan. Gert geeft over de bak instructies aan diegenen die nog boven staan om daar maar te blijven, want het gaat regenen, en dan wordt het gras nog natter en gladder dan het al is, en dan is het risico niet ondenkbaar dat een aantal auto’s niet meer (op eigen kracht) boven komen.

Dat lukt evengoed een aantal auto’s niet, de Range Rover van Peter van de Sandt staat halverwege op de helling met een kokende motor, waar op dit moment echt niets aan te doen is. Er is toch iets kapot blijkbaar. Hij wordt door Andrej een eind naar boven gelierd. En vervolgens trekt Jan hem met de Mercedes het laatste stukje naar boven en dan, op instructies van Gert, gelijk maar door naar het asfalt. Daar gaan ze dan wel eens kijken hoe het probleem met de motor aangepakt kan worden.

Ook de fourrunner van Tom moet gelierd worden, hij komt eenvoudigweg niet op eigen kracht naar boven door het natte gras. Hij probeert het eerst echt dapper, onder aanmoedigingen van Gert: gas geven, kom op! Maar na drie pogingen geeft Gert het sein: laat maar, we gaan wel lieren. En natuurlijk moet de defender van Edwin naar boven worden getrokken. Edwin zit er zelf nog een beetje witjes bij, hij is toch behoorlijk geschrokken. Nou, ik vind het flink dat hij gewoon doorgaat hoor. Als het mij zou zijn overkomen, zou ik geloof ik het stuur even aan een ander overgegeven hebben. Maar het is natuurlijk net zo iets als met paardrijden, daar moet je ook weer gelijk op stappen nadat je gevallen bent, omdat je het anders nooit meer durft.

Als iedereen boven is, sta ik even te kijken, oeps, nu is Jan natuurlijk een heel eind weg gereden, en ik sta hier nog. Maar ik kan zo even met Jochem meerijden, ik moet wel even de voorstel vrijmaken, want Jochem heeft geen bijrijder, hij rijdt alleen in de auto, en dan is de rechter voorstoel al snel een verzamelplaats van limonadeblikjes en pakjes biskwiet. Ook Rijk rijdt mee met Jochem, achterin de bak, want die had het zelfde probleem als ik natuurlijk. We rijden naar de weg, waar even overlegd wordt hoe het moet de met de range rover. Gert en Bert zullen bij Peter blijven, zodat de auto verder afkoelen kan, en Bert heeft een hoop water bij zich, dus dan kunnen ze de radiator weer vullen, en daarna zal hij ons volgen naar de autowasplaats.

Wij rijden verder, langs Idzikow, Plawnica, Bystrczyca. Op naar de autowasplaats, want we willen even de auto's schoon spuiten aan de onderkant zodat je minder last hebt met het terugrijden over de snelweg, want volgens Andrej zou je zo een boete kunnen krijgen op de Duitse snelwegen, daar doen ze nog al lastig over vuile modderauto’s. Eerst alle plastic van de auto’s aftrekken, dat is eigenlijk best leuk, het vuile eraf, en wat eronder zit is gewoon schoon! En vervolgens gaat auto voor auto de wasplaats in en wordt hij door de garagehouder schoongespoten. Andrej had opdracht gegeven om

alleen de onderkant schoon te spuiten, maar daar houdt de garagehouder zich niet aan, hij spuit de hele auto schoon. Ondanks dat Andrej het steeds maar weer herhaalt: alleen de onderkant! En dan duurt het erg lang, hij is met iedere auto zo wel 10 minuten bezig! Dus wij spuiten alleen even het zand uit de radiator (dat is bij ons erg snel een probleem, waardoor de motor snel heet wordt) en de rest komt thuis wel hoor. Er zijn er nog meer die het wel geloven en met een vuile auto naar huis rijden. Het zal heus wel meevallen met die bekeuringen, als je maar zorgt dat de nummerplaten en de lampen schoon zijn. Het wordt evengoed weer laat voor we in het hotel zijn, want we rijden hier pas om 7 uur weer weg!

De laatste avond in het hotel krijgen we allemaal van Gert en Jochem een certificaat, met een praatje erbij waarin hij over iedereen wel wat leuks weet te vertellen. Ook Gert en Jochem en Andrej verdienen een pluim vond ik, dus had ik van te voren met de anderen overlegd om hen iets te geven, het was alleen wat lastig om iets te kopen, omdat we eigenlijk nergens bij een winkel komen, maar gelukkig had Peter Lankhuijzen al wijn gekocht, en daar wilde hij wel twee flessen van afstaan. Met een klein praatje (want omdat ik met het idee kwam vind men blijkbaar ook dat ik het maar moet doen, wat ik niet echt erg vind gelukkig) waarin ik ook over hen wat leuks vertel, en hen bedank voor een fantastische vakantie overhandig ik hen die.

En verder is het nog gewoon gezellig ’s avonds, we bekijken elkaars foto’s, spelen nog een spelletje pool biljart of tafelvoetbal, of babbelen nog wat onder het genot van een laatst groot glas bier, en zo wordt het wel weer laat, maar dat geeft niets, het is de laatste avond.

Vrijdag 8 juli

Ook al hoeven we vandaag niet te gaan rijden, we staan toch om half zeven op want om 7 uur is er ontbijt voor de mensen die in kolonne terug naar Nederland rijden, en eigenlijk vinden we het gewoon nog gezellig om dan ook maar samen te ontbijten. Na het ontbijt, om half acht zwaaien we ze uit. Dan gaan we nog even verder inpakken en om 8 uur zijn we weer beneden om de 2e ploeg uit te zwaaien, die, net al wij, nog een paar dagen vakantie hebben, en nog verder in Polen willen rondkijken. Ze ontdekten dat ze eigenlijk allemaal wel in Auschwitz wilden kijken en besloten daar in kolonne naar toe te rijden. Andrej brengt ze eerst nog een stukje off road die richting uit.

En dan staat onze auto als laatste helemaal eenzaam op de parkeerplaats. Hij blijft nog even staan, wij gaan verder inpakken en wandelen nadat we onze kamersleutel hebben ingeleverd nog even naar de waterval, die achter het hotel ligt. Je kunt langs een trap een eindje naar beneden zodat je een mooi uitzicht hebt.

En dan gaan wij ook rijden, wij gaan de route in omgekeerde richting nog eens rijden, maar dan alleen over het asfalt, off road zonder andere auto’s is niet echt slim, want als je vast komt te zitten, dan heb je een probleem, bovendien zou het dan ook te lang rijden zijn. Want ik wil nu op mijn gemak nog even bij een paar van die kerkjes kijken waar we op de heenweg wat snel langs gereden zijn.

In het dorpje Domaszkow vind ik de eerste. Een klein kerkje op een pleintje met een mariabeeld, even binnenkijken, het is erg mooi van binnen. Helder geschilderde fresco’s op het plafond, een houten bewerkte preekstoel, met, heel apart, een wit kanten ruche erlangs. Gebeeldhouwde engeltjes boven aan het orgel. Een altaarstuk met ook daar weer wit kanten kleedjes erop, en heel veel bloemen. Je kunt echt zien, dat iemand hier met liefde voor de kerk zorgt. En ik vind het gewoon fijn, dat je hier gewoon binnen kan. Even zitten op een bank, en de rust en de schoonheid van alles op je in kan laten werken. In een volgende plaats, Miedzylesie zien we leuke huizen met erkertjes, een Maria sokkel met een kerk erachter, een kerktoren. En nog een soort van klooster ernaast. We kijken op ons gemak even rond, maar de kerk is helaas dicht. We rijden weer langs het grote station met het niet meer in gebruik zijnde rangeerterrein. We nemen nu even meer de tijd om er te kijken. Waarschijnlijk was dit rangeerterrein vroeger zo groot omdat het het laatste station is voor de grens met Tjechie.

We rijden verder over weg 389 en krijgen een aantal haarspeldbochten, die we op de heenweg met de groep niet gereden hebben omdat we daar off road reden, dan krijgen we het uitzicht op Rozanka, we volgen de asfalteweg naar het noorden, hier links van de weg hebben wij dus woensdag een hele lus off road gedaan. We rijden Rozanka binnen en roepen tegelijk: “o ja, toen kwamen we hier het bos uit, en draaiden we even dat pleintje bij de kerk op om op elkaar te wachten.” Leuk is dit eigenlijk om de asfaltroute nu in omgekeerde volgorde te rijden! Nu verder over de 389 naar het noorden, over een asfaltweg die we met de groep ook gereden hebben. We zien hertjes in het bos wegschieten vlak voor onze auto, dat komt natuurlijk omdat we nu niet met de hele groep zijn, dus wellicht wat minder herrie, dus ook wat meer wild te zien. We zien ook meer roofvogels.

Dan slaan we linksaf, een stuk wat we niet gereden hebben maar waar we dus off road gereden hebben, naar de weg langs de grens, en dan komen we ineen langs het meertje met de paarden, o ja hier kwamen we naar beneden, en reden we heel even over de asfaltweg waar we nu op rijden! We rijden langs de Tjechische grens, en langs het hotel in Mostowice waar we overnacht hebben, terugrijden gaat heel wat sneller dan heen, 1 uur terug voor 1 dag heen.

We komen bij het stuk weg langs de grens waar het afgesloten is wegens werkzaamheden, met Andrej mochten we erdoor, nu moeten we wel de wegomleiding volgen, dus gaan we rechtsaf richting Duszniki, een mooie weg door het bos met een beekje erlangs met geitenbaardplanten. Dan Dusciniki, een heel dorp volgebouwd met hotels en sanatoria, op de heenweg zijn we er wel doorgereden maar een korter stukje dus is ons dat toen niet zo opgevallen, bovendien reden we toen in kolonne, en dat vergt ook aandacht. Het is een mooie stadje, met heel veel hotels en sanatoriums, statige grote gebouwen met prachtige hekken er omheen. Op een paal op een kruispunt staan palen met héél veel bordjes eraan om reclame te maken voor al die hotels.

We rijden de grote weg op, de 8, en nemen even een zijweggetje het bos in om te picknicken, met broodjes en boter en smeerkaas die we in het vorige stadje gekocht hadden en jam die ik nog had. Ik eet versgeplukte bosaardbeitjes als toetjes en zie tijdens het plukken een klein kikkertje wat daar onder de blaadjes zat, ik roep gauw naar Jan om de camera terwijl ik goed oplet waar hij heenhupst. En dan nemen we even rustig de tijd om hem even te volgen en steeds dichterbij te komen met de camera. En met dat geduld hebben we een mooie foto, met de nieuwe macro.

Om 13.00 uur rijden we weer verder, linksaf de 388 in, naar Wambierciece, waar we de basiliek bezoeken. Een groot zandgeel gepleisterd indrukwekkend gebouw, met trappen ervoor en torenspitsen met koperwerk. Binnen is het al even prachtig. In barokke stijl, niet al te druk, alleen wit en zandgeel gepleisterde muren met goudkleurige krullende versierselen. En dat kan een wereld van verschil maken; soms zijn barokke kerken zo druk en slecht op elkaar afgestemd, dat het gewoon lelijk is. Maar dit is mooi.. Een indrukwekkende preekstoel met een rijkelijk met bladgoud bewerkte stralenkrans met zilveren wolkjes en gebeeldhouwde engeltjes erbovenop. Fresco’s in de koepel. Achter het altaar in een aparte ruimte een prachtige relikwie-nis met gouden deurtjes en erboven een klein beeldje van Maria met daaromheen veel stralend goud, marmeren zuilen, een marmeren dakje en weer overal engeltjes. Ervoor grote bewerkte kaarsen. Hierboven een kleinere koepel met acht fresco’s, voorstellingen uit het leven van Jezus, in een soort van lijsten van bladgoud. En natuurlijk hangen hier ook de, voor een roomse kerk onvermijdelijke, schildjes van harten, benen, armen enzovoort, als dankbetuiging aan Maria voor evenzoveel herstelde ziekten. Rondom de eigenlijke kerk lopen gangen, ook met pleisterwerk in dezelfde kleuren, wit, zandgeel en rose, met schilderijen van de kruisgang van Jezus. In een apart kamertje de altaarstukken, een wierookvat, mooi geborduurde altaarkleden. Yep, het is werkelijk de moeite waard hier even te hebben rondgekeken. En eigenlijk vind ik dat ik even mag inhalen, normaal zegt Jan altijd: 1 kerk per dag als we op vakantie zijn. Maar ik heb deze hele week nog geen kerk van binnen kunnen bekijken, dus ik loop behoorlijk achter, toch?

Om 14.30 uur rijden we weer verder, door Swierki, waar ik rustig een foto maak van het kerkje naast de weg, wat op de heenweg onder het rijden niet lukte, maar waar we nu even rustig voor kunnen stoppen. We volgen de 381. “o ja, die spoorbrug, dat kerkje en al die grote rode huizen.” Het is allemaal herkenbaar, echt leuk dus. Langs de weg zien we steeds kruizen met linten versierd, een soort mengeling dus van een kruisbeeld, en een meiboom denk ik. Ik heb eigenlijk geen idee wat de symboliek hierachter is, wellicht kom ik er nog eens achter.

Als we linksaf de 380 oprijden zo halverwege de middag begint het eerst zachtjes te regenen, en dan harder en nog harder. Jammer hoor. We moeten weer even afwijken van de op de heenweg gereden route omdat wij nu niet door het nationale park mogen natuurlijk, dus rijden we even anders, en pikken de route bij Mieroszow weer op. Maar dan moet ik toch echt een keer naar de wc, tja, in het bos zie ik echt niet zitten als het zo plenst, dus stoppen we bij een restaurantje, het is toch tijd voor een lekker kopje thee en koffie.

In Chemsko zien we de houten huisjes weer staan, we rijden over het plein waar we weer zo’n typisch voorbeeld zien van mooi gerestaureerde huizen, gepleisterd in vrolijke kleuren, rood, geel, groen en dan een ingestort huis op hoek, wat er gewoon tussen staat, en waar niemand zich druk over schijnt te maken. Ik begin me langzamerhand af te vragen waar die ene mooie kerk, waar ik zo graag een foto van wilde hebben nu is, want we zien wel overal kerken, maar niet die ene. Als we rustig verder rijden langs de route vinden we hem tenslotte in Kreszow, hij is inderdaad zo groot dat hij zelfs niet op onze groothoeklens past (maar dat komt ook omdat hij overal tussen de bomen staat, dus ik kan er niet ver genoeg bij weglopen). Hij heeft twee prachtige opengewerkte koperen torens. We nemen even een half

uurtje de tijd om de kerk van binnen te bekijken. Het is een basiliek die bij een kloostercomplex hoort, en hij is echt groot en ook best wel mooi van binnen, barok, iets drukker dan de basiliek in Wambierciece. Wit pleisterwerk met donderrode marmeren zuilen, nissen met rode gordijnen, een altaar met een felrood kleed, en een retabel met een donkere schilderij erin en marmeren zuiken met wit gebeeldhouwde engelen. De organist was aan het oefenen toen we binnenwaren, en dat geeft altijd extra sfeer aan zo’n kerkbezoek. Toch echt jammer dat ze op 4x4 reizen daar geen tijd voor nemen. Wat mij betreft hadden ze de uraniummijn met liefde over mogen slaan en deze basiliek in het programma opgenomen, maar ja, misschien ben ik wel de enige die dit mooi vindt, en een uraniummijn is natuurlijk vrij neutraal, dus dat vind iedereen wel leuk, dat begrijp ik best. Maar daarom ben ik wel blij, dat we nu, op de terugreis nog wel even tijd nemen om het een en ander te bekijken. Alleen de tweede kerk en het klooster van dit grote complex kunnen we niet meer bekijken, want het is vijf uur en dan gaat alles hier dicht. Ook het winkeltje, waar ik voor we de kerk ingingen, nog wel een ansichtkaart heb gekocht waar de kerk in zijn geheel opstaat. Vanuit de lucht genomen dan wel.

Dan rijden we naar het kuurhotel bij de uranium mijn, want we hadden daar de rondleiding gehad en het leek ons nu wel lekker om daar een nachtje te blijven en lekker in de sauna te gaan, eventueel een massage; even weer lekker relaxen! Maar als we daar komen blijkt alles helemaal vol te zijn. Nou, dat hadden we dus echt niet verwacht, toen wij er waren was het bijna leeg! Maar het is nu natuurlijk vrijdagavond. Achteraf hadden we natuurlijk aan Andrej moeten vragen om voor ons telefonisch te reserveren, maar we dachten niet dat dat nodig was.

Nu, dan gaan we maar verder naar het hotel in Milcov, dat was ook een prima hotel, en daar is wel plaats. We krijgen een mooie kamer op de 1e verdieping, nog mooier dan de kamer die we op de heenweg hadden. Het is een heel stijlvol hotel, met hoge kamers en geen behang maar lambrizering geloof ik dat dat heet (oftewel stoffen behang tussen houten stijlen), en koperen lampjes. Het is ook helemaal niet duur, maar 140 zloty per nacht met ontbijt erbij. En we eten ook heerlijk voor zo'n 80 zloty à la carte, ik neem een plaatselijk gerecht en krijg een soort aardappelpannekoek met goulashvlees gevuld, hmmm, om je vingers bij op te eten. En Jan houdt het veilig op een stukje vlees. We drinken nog lekker thee en koffie na, en dan maar geen sauna, maar lekker een warme douche en vroeg naar bed, ook relaxed.

zaterdag 9 juli 2005

We hebben heerlijk geslapen, in een keer door tot half acht, onvoorstelbaar! Een goeie matras, en een kamer die niet te koud en niet te warm is. Lekker op ons gemak wakker worden vanmorgen, geen haast omdat we op tijd moeten rijden, rustig douchen en ontbijten. We krijgen een royaal ontbijt met lekkere broodjes met zaadjes en een schaaltje kaas en worst, thee en koffie en zelfs een gebakken spiegeleitje erbij. Luxe hoor. Nog even inpakken boven en om 10 uur gaan we afrekenen en op pad.

We vervolgen de route nog steeds in omgekeerde richting, dus naar Jelenia Gora, wat we over het asfalt doen nu, terwijl we op de heenweg een heel stuk off road gereden hebben. We rijden op goed geluk door Jelenia Gora heen, want erg goed staat de weg niet aangegeven, we rijden langs een prachtig jugendstil gebouw, een theater, wat met geld van een Duits/Poolse stichting is gerenoveerd, we stoppen even om het goed te bekijken, want ik heb nu eenmaal een zwak voor jugendstil. Mooie ronde vormen, versieringen met stijlvolle guirlandes en gezichten, ja, dit is een “echte”.

Nadat we weer verder door de stad gereden zijn komen we waarachtig precies goed uit. Bij de grote winkel waar we op de heenweg ook geshopt hebben. We gaan er even onze lunch voor vanmiddag kopen, en nog wat poolse biertjes voor de verzorger van onze planten thuis.

Dan zoeken we onze weg verder langs de route, we rijden niet exact hetzelfde, dat kan ook niet, want ten eerste lopen hier een heleboel kleine weggetjes, en ten tweede hebben we op de heenweg steeds een hoop off road gedaan. Op een klein weggetje wordt de weg geblokkeerd door een klein vrachtautootje met aanhanger die vast zit in het zand naast de weg, ach we hebben het sleeptouw nog bij de hand liggen dus we bieden aan even te helpen; wel met gebarentaal, want verstaan doen we niets van wat ze zeggen! Binnen 5 minuutjes is de klus geklaard, en zwaaiend rijden we weer door. Ook al rijden we niet exact volgens de route, we komen wèl uit bij de dam, maar vanuit een andere weg, grappig. Aan de andere kant van de dam rijden we verder over een onverhard pad, dat moet wel, want er is geen ander. Door een mooi stukje bos en langs akkers, en dan weer verder over het asfalt, langs Gryfow slaski, waar ik eens een foto maak van een boerderijtje, want ik dacht, ik fotografeer altijd bijzondere dingen, nooit eens een gewoon huis of een gewone boerderij,waar je dus ziet hoe de gewone Poolse mensen leven. Net voor het dorpje gaan we even lunchen op een paadje langs een weiland in een stukje bos, en

dan verlaten we de route want dat eerste stuk kunnen we toch niet volgen, dat was te veel off road, dus steken we nu maar af en rijden direct door over de 30 via Luban naar de grens bij Gorlitz. Maar niet te hard, want dat mag hier natuurlijk niet, net zoals in Nederland niet, maar hier hebben ze wel een grappige manier om de mensen er op te wijzen. Er staat namelijk een kartonnen politie-auto met agent langs de weg. En okee, als het op zo’n leuke manier onder de aandacht wordt gebracht, zullen we ons er wel aan houden.

Om 14.30 uur rijden we langs Luban, om 15.15 uur passeren we de grens bij Gorlitz, en dan rijden we over de snelweg naar Leipzig, waar we om 18.30 uur zijn. Een hotel zoeken is hier even lastig, eerst kijken we bij een soort pension, waarvan de eigenaar me helemaal niet sympathiek overkomt, hij doet ook moeilijk; doppelzimmer zijn er niet meer, alleen nog maar wohnungen, maar die zijn duurder. Hebben we een rekening nodig? Vraagt hij, nee? nou vooruit dan wil hij het wel aanbieden voor 50 euro, eigenlijk is de woning 60. Ik vraag of we het kunnen zien, ja natuurlijk, en hij geeft ons een sleutel, op de derde verdieping zegt hij. Nee zeg ik, dat vind ik te hoog , hoezo, kun je niet lopen dan? ja, domme vraag. Natuurlijk kan ik lopen, dat kan hij toch zien? Ik ben hier toch heen komen lopen van de auto? Maar ik kan niet zo goed lopen, en zeker geen drie trappen op, leg ik uit. Nou okee, dan een andere kamer, met maar 1 trap, maar o ja, er zit een bad in, maar dat mag ik dan niet gebruiken, alleen de douche. We gaan eerst maar eens even kijken of het wel netjes en schoon is, het ziet er wel goed uit; zitkamer, slaapkamer, klein keukentje, en ja een badkamer met bad. Maar wat idioot dat ik dat dan niet mag gebruiken, kost hem te veel heet water natuurlijk. Nou, dat is gek, als ik een kwartier onder de douche ga staan kost het meer water. Ik zeg hem, ik wil het bad gebruiken, en dan gebruik ik de keuken wel niet. Nee, dan moet ik meer betalen als ik het bad wil gebruiken, nou, zegt hij wat is het probleem nou eigenlijk? Je vindt echt niet iets goedkoper hoor. En dat op zo’n onvriendelijke toon. Ja, en dan heb ik het gewoon gehad met die vent, dan heb ik zoiets van, bekijk jij het lekker met je kamer en je bad, we zoeken wel iets anders!

Maar dat wordt dus nog lastiger dan we dachten, eerst een hotel, wat op 25 minuten loopafstand van het centrum is, maar geen bad, en nou heb ik natuurlijk zo iets van, nou wil ik ook een bad verdikkies! Bovendien is het ver uit het centrum weg, en we willen vanavond nog lekker gaan eten in het centrum. Dus nog een andere zoeken, maar het is even lastig rijden in de stad, er is veel afgesloten, en we zien hier ook helemaal geen behulpzame bordjes die naar hotels verwijzen. Uiteindelijk vinden we er een, het Kosmos hotel, en als ik daar bij de receptie vraag: ja hoor 60 euro, met bad, en ze heeft er nog 3 vrij. Maar als ze me de sleutel wil geven om even te kijken, dan blijken er spullen van mensen in te liggen, dus toch nog bezet. Tja, jammer, hier had ik best wel willen blijven, er was ook sauna in het hotel, dus daar hadden we dan ‘s avonds nog lekker naar toe kunnen gaan. En het lag ook mooi in het centrum. Uiteindelijk komen we terecht in het Novotel, midden in het centrum, gelukkig is er een invalidenparkeerplaats voor de deur waar ik met de kaart mag staan, want andere parkeerplaatsjes zijn er niet te vinden, alles is vol, ook de parkeergarage van het hotel waar je voor 8 euro per nacht kan staan, is vol. Meestal hou ik er niet van om de invalidenkaart te gebruiken, omdat ik momenteel best wel een eindje lopen kan, en dan vind ik dat dat plaatsje voor mensen bewaard moet worden die echt slecht ter been zijn. Als ik slechte dagen heb, vind ik het ook maar wat fijn als er een invalidenplaatsje vrij is voor mij. Maar in dit geval weet ik het anders ook even niet, want alle parkeerplaatsen met meters zijn gewoon vol. Het Novotel is het op één na grootste hotel in Leipzig, ze hebben speciale prijzen voor als je boekt op de dag dat je aankomt, voor 64 euro, dus ook eigenlijk niet echt duur, en met bad. Maar dan wel zonder ontbijt (dat kost 13 euro per persoon ….tja, daar verdienen ze dan weer de korting mee terug natuurlijk.) Nou ja, dat zien we morgen nog wel dan. We gaan nu toch eerst nog even eten ergens in het centrum en wellicht zien we dan wel iets waar we morgen kunnen ontbijten en anders gaan we alsnog voor 13 euro per persoon ontbijten in het Novotel, maakt mij nou ook niets meer uit, ik heb lekker een hotel met bad, en die rare man kan de boom in!

We zetten de koffers op de kamer en gaan dan om 8 uur even een straatje om, vinden we een gezellige Ierse pub waar we heerlijk eten, ik neem lamsvlees met spekbonen en gebakken aardappeltjes met ui, en Jan rundsteak met pepersaus. Dan lopen we nog even door het centrum van Leipzig, met wat mooi verlichte gebouwen in verschillende stijlen, een soort school met geel groene betegelde torentjes, en rood bakstenen erkertjes, een groot winkelpand met een zuilengevel, mooi geel en groen verlicht, wat het een ietwat futuristisch tintje geeft. Hier in Leipzig zijn veel overdekte passages, we lopen door Specks Hof met koperen plafonds, komen aan de andere kant uit bij een groot hoekpand, in ronde vormen, met ineens een soort van chinese pagode er bovenop, aan het marktplein even verderop zien we een raadhuis met een renaissance gevel, als we weer terug lopen naar het hotel komen we nog langs een wandelstraat met moderne stalen versierselen. Het is best een mooi centrum hier in Leipzig, maar het is erg stil op deze zaterdag avond. De uitgaanstentjes liggen blijkbaar niet hier in het centrum, hier

staan alleen maar mooie gebouwen en winkels. Om half elf zijn we weer in het hotel, waar we lekker genieten van een bad en dan naar bed gaan.

zondag, 10 juli 2005

Ik ben al vroeg wakker, om 6 uur, draai me nog eens om maar kan toch niet meer slapen, om half zeven ga ik er maar uit. Ik kan ook niet gaan lezen want ik heb mijn boek vergeten in de auto. Dus dan ga ik maar lekker even in bad, neem mijn medicijnen met een glas water, ga me zachtjes alvast aankleden en doe dan maar een spelletje boggle, gelukkig heb ik die wel bij me in de tas. Ik eet wat koekjes en maak Jan om kwart voor acht wakker, die in sneltreinvaart doucht, dus om 8.15 staan we al bij de receptie om uit te boeken.

En dan gaan we ontbijten, gisteren hadden we op de route bij het binnenkomen van de stad een restaurant gezien met een tekst op het raam: ontbijtbuffet 3,50 en daar gaan we lekker ontbijten, we worden aan een tafeltje genodigd, krijgen koffie en pepermuntthee geserveerd, en mogen dan bij het buffet halen wat we willen: knapperige wittebroodjes, gekookt eitje, ham, kaas, worst, roerei, worstjes, zalm, koud gehakt, iets met ham en zuur, komkommersla, tomaten, jam, cornflakes , yoghurt, verse vruchtjes, jam, honing, er ligt van alles bij. Dus zoeken we uit wat we lekker vinden en hebben zo een heerlijk ontbijtje.

Dan rijden we nog even naar het centrum, kijken even bij het Alter Rathaus, wat inderdaad mooi is, ze zijn bezig met het schoonmaken, de ene helft is al mooi schoon, de andere is nog grauw. Wat voor stijl het is kan ik werkelijk niet thuisbrengen, een beetje van alles denk ik, onderaan wat Romaans maar verder naar boven weet ik het niet te benoemen. Tegenover het Rathaus staat de Commerzbank, waar de gevel versierd is met goudkleurige ornamenten, tikkeltje overdadig hoor, als ik bij de Commerzbank een account zou hebben, zou ik iets hebben, van: hallo, besteden jullie daar de winst aan?

Even verder op ligt de Thomaskirche. Een gothische kerk, als we er binnen gaan is er net een dienst begonnen, en we schuiven even achteraan bij. Het voordeel van een Duitse kerkdienst is dat we het kunnen verstaan, anders dan bv in Spanje of Italie. We luisteren naar de dominee, en kijken vanaf ons plekje wat rond in deze in geheel gotische stijl aangeklede kerk, we hebben een foldertje meegepakt waar in staat wat er te zien is. Het is inderdaad mooi. En de dienst zelf ook, er is een koor, wat prachtig zingt. In de folder lees ik dat dit het bachkoor is. Het klinkt prachtig in deze hoge kerk. Buiten is de kerk ook mooi, met gothische “kanten” torentjes en een beeldengroep bij de ingang.

En dan gaan we weer heel wat anders bekijken, namelijk de botanische tuin. Die op zich wat tegenvalt. er staan veel planten, allemaal met naambordjes en redelijk onderhouden, maar niet echt mooi aangelegd. Wat absoluut niet tegenvalt is het vlinderhuis, er heersen tropische temperaturen, staat vol met planten en bloeiende bloemen, waar heel veel vlinders tussendoor fladderen en af en toe even op de bloemen landen om de nectar op te zuigen. We moeten wel de camera's even laten acclimatiseren, want de lenzen beslaan direct, maar daarna kan ik met wat geduld prachtige foto's maken, soms met de makrolens, van vlinders die wel even willen blijven stilzitten, ook als ik wat dichterbij kom, en soms juist met de 600 lens, voor vlinders die steeds maar weer wegvliegen. Er zitten prachtige exemplaren tussen. En ook een aantal poppen. Er loopt een meisje langs ons heen met een pas uit de pop gekropen vlinder in haar handen, de moeder zegt zet hem hier maar neer. Jeetje, wat doet dat kind daar ineens mee rond te lopen, zo'n vlinder moet je rustig laten zitten, want die moet zijn vleugels nog oppompen. En dan zet ze hem ook nog ergens tussen blaadjes neer, waar de vleugels als een flubberige massa dubbel vallen tussen de blaadjes. Kan zo'n moeder dat kind nou niet beter in de gaten houden in zo'n tuin verdories, die vlinder redt het helemaal niet meer nu. Later wil het kind weer die vlinder beetpakken, en ik reageer er een beetje boos op. Afblijven! roep ik. En verduidelijk dan in het duits: niet anraken, daar kan hij niet tegen en dan gaat hij dood. De moeder kijkt vanaf de andere kant van de kas, waarom ik zo boos doe tegen het meisje. Ja hoor eens, hou dat kind dan ook in de gaten. Na die tweede poging van het meisje om het vlinderbeest te aaien, zijn de vleugels helemaal tussen de planten verward geraakt, ik pak een groot blad en probeer of de vlinder daar op wil kruipen, dat lukt, en dan zet ik hem ergens neer waar de vlinder ruimte heeft om zijn vleugels te spreiden en ze daarna op kan pompen. Misschien komt het nog goed, maar ik heb er mijn twijfels over.

We lopen een dik uur rond in de kas, en maken veel foto's, wat af en toe best wat geduld vergt. Dan lopen we nog door de kas met de water lelies en lotussen, en de cactus kas, waar niet zo veel aan is. Dan moet ik echt eerst een tijdje uitpuffen op een bankje, dat was wel weer een aanslag op mijn benen, ook al heb ik wel veel gezeten en stilgestaan om foto’s te nemen. Tenslotte wandelen we weer door de

botanische tuin terug naar de auto, rijden de stad uit, langs de Russische kerk met wit en goud aan de buitenkant, binnen zou hij ook best mooi kunnen zijn, maar hij is gesloten tot 2 uur, en daar willen we niet op wachten.

Dus rijden we verder en gaan op weg naar het westen. Het is even lastig de juiste weg te vinden om Leipzig uit te komen omdat we geen goede kaart hebben, maar tenslotte lukt het toch, ook al zijn we bijna drie kwartier bezig, en rijden we om 2 uur de snelweg weer op.

Om 18.00 uur zijn we bij Kassel, jeetje daar hebben we lang over gedaan. We hadden op de route kaart wel gezien dat er stukken waren waar de snelweg nog niet klaar was, maar we hadden zoiets van, ach daar lopen goeie secundaire wegen langs. Dus dat kost in totaal hooguit een half uurtje extra. Nou, dus niet, want ze hadden die secundaire wegen ook nog eens afgesloten, omdat ze over de aan te leggen snelweg kruisen of om andere onduidelijke redenen, en daarom moesten we over kleine dorpsweggetjes gaan rijden, en dan zonder dat ze aangeven hoe je weer op de snelweg komt, en ook zonder goeie kaart, nou dat schiet niet op dus; ik denk dat we zeker twee uur extra onder weg zijn geweest. We nemen niet echt de tijd om te lunchen, we kopen onderweg maar ergens een keer een sandwich, en onderweg bij een kraampje (dat is het enge voordeel van de kleine weggetjes) een pond kersen. Nou, dat wordt dus erg laat vanavond thuiskomen. Maar er is niets aan te doen. Dus we rijden maar gewoon verder. Terwijl we het vanmorgen zo fijn vonden dat de zon weer lekker scheen vandaag, vinden we het nu in de warme auto eigenlijk helemaal niet zo lekker, mijn ogen doen best een beetje pijn omdat we steeds tegen de zon in rijden en die is best fel. En warm. Maar ook dat overleven we wel.

Jan is nu best een beetje moe van het rijden, en ik heb na Kassel nog even een dik half uur geslapen, dus ik pak het om kwart over 7 vlak voor Dortmund over, het rijdt best relaxed hier op de autobahn, dat gaat best, half acht Dortmund , half negen Duisburg , 9 uur grens, het rijdt nu lekker vlot, we kopen nog een keer een sandwich bij een benzinestation voor de trek, en ik om half elf zijn we thuis. Uitpakken doen we morgen wel, nu eerst lekker douchen en dan rollen we zo ons bed in. Nog even heerlijk dromen van deze fijne vakantie voor morgen weer het dagelijkse leventje aanvangt: uitpakken, opruimen, auto schoonmaken, en dinsdag gaat Jan weer naar zijn werk. En zal ik een aanvang maken met mijn dagboek, want ik heb beloofd aan de andere vakantiegangers dat ik dat op mijn web-site zal zetten.