nb mktbind Mqdds Kitab yrnmk n vsait(aprel,may,iyun 2015-ci il)

Lukann MjdsiCon M. Fauler

MNDRCAT

1. sann glii (28 mart 3 aprel)

2. Vftiz v imtahan (4-10 aprel)

3. sa Msih Kimdir? (11-17 aprel)

4. agirdliy ar (18-24 aprel)

5. Msih nb gnnn Sahibi kimi (25 aprel 1 may)

6. sann xidmtindki qadnlar (2-8 may)

7. sa, Mqdds Ruh v dua (9-15 may)

8. sann missiyas (16-22 may)

9. sa - n byk Mllim (23-29 may)

10. Gndlik hyatda sann ardnca getmk (30 may 5 iyun)

11. Allahn Padahl (6-12 iyun)

12. sa Yeruslimd (13-19 iyun)

13. armxa kilmi v dirilmi (20-26 iyun)

1

Lukann Nql Etdiyi Mjd

O durub z atasnn yanna getdi. Oul hl uzaqda ikn atasonu grd. Ona rhmi gldi v qab onun boynuna sarld vpd (Lk. 15:20).

Biz bu ayni bilirik. O, hm ruhani, hm d dnyvi dbiyyattarixinin n mhur v n ox seviln hekaylrindn birindngtrlmdr. Maraqls budur ki, gr sad bir vzi-hkim buqiymtli mirvarini z alim dostu Teofil yazd mktuba daxiletmsydi, biz he vaxt bu hekayni eitmycydik.

Hmin hkimin ad Lukadr, o, btprstlrdn dnmmsihidir, onun mktubu is - Lukann Nql Etdiyi Mjddir.Mjdy lav olaraq Luka Hvarilrin ilri kitabn dayazmdr. Paulun yolda olan Luka diqqtli bir mahidi idi vsann btn Roma imperiyasna yaylan ardcllarnn bykcryannn itiraks idi. Paulla bu yaxn laqsi Lukaya ninkimsihi imanllar cmiyytinin (onlar qeysr allah kimi izztvermk tlbin qar dururdular) drin mahiyytini baadmy, hm d btn bunlarn arxasnda dayanan v btnmnblrin etibarna layiq grlm Ks sa Msih haqqndadaha drindn yrnmy imkan verirdi. Belc, Mqdds Ruh-dan ilham alan Luka iki cildlik bir sr yazd, onu manllarcmiyytinin yaranmas v tarixi adlandrmaq olard. Bir ox kon-servativ ilahiyyatlar Lukann Nql Etdiyi Mjdni eramzn 61-63-c illrin aid edirlr.

Teofil Allaha yeni dnm bir yunan idi v Luka mktubunumhz ona nvanlayaraq, bu yolla z Mjdsini yunanlara v btnkemi btprstlr - indi is imanllar cmiyytinin zvlri olaninsanlara ynldirdi v bu zaman sann yhudi mnli olduunudanmrd. Matta ilk nvbd yhudilr n yazrd v ona gr dsann Msih olduunu xsusi vurulayr. Mark romallara yazrdv onun mjdsind sann btn lk boyunca dolaaraq AllahnPadahl haqqnda mjdni yaydn grrk. Yhya drin birmtfkkir idi v Onun Mjdsind sa Klam, Yaradan v AllahnOlu kimi tqdim olunur. Lakin Luka btprstlr nvanl yazr. O,san, Allah Olunu dnyann Xilaskar v btn insanlarn Dostukimi tsvir edir.

Xilasn universall onun Mjdsinin sas mvzusudur; ona

2

gr d burada sann nsil crsi Adm qdr gedib xr vAllahla laqlndirilir, baxmayaraq ki, Mattann Mjdsind cryhudi xalqnn cdad brahimd dayanr (Lk. 3:23-38; mq. edinMat. 1:1-17).

Lukann Mjdsi hdi Cdiddki n byk mjddir. Bzimczlr is yalnz Lukann Mjdsind tsvir olunmudur,msln Nainli dul qadnn olunun fa almas (Lk. 7:11-18) vMalikin saalmas (Lk. 22:50, 51). (Digr mczlrl Lk. 5:4-11;13:11-17; 14:1-6; 17:11-19-da tan ola bilrsiniz). Bir ox msllrd yalnz Lukann mjdsind yazlmdr, buraya bir ne nmhur msllr d daxildir: xeyirxah samariyal haqqnda (Lk.10:30-37), axmaq varl adam haqqnda (Lk. 12:16-21); itmi oulhaqqnda (Lk. 15:11-32); varl adam v Lazar haqqnda (Lk. 16:19-31); farisey v vergiyan haqqnda (Lk. 18:10-14). Zakkaynhekaysi d (Lk. 19:1-10) Lukann verdiyi nadir thflrdndir.

Mqdds Ruhun rhbrliyi altnda olan Luka tarixi materiallararadrdn, ahidlrdn soruduunu (Lk. 1:2), sonra isvvlcdn hr eyi diqqtl aradrb, hamsn ardcllqlayazb ki, oxucu sann tliminin v xo mjdsinin doruolduunu bilsin (ay 3, 4).

Byk ilahiyyat Ceyms Dennidn sann yax trcmeyi haln mslht grmyi xahi ednd, o bel cavab verdi: SizLukann yazdn oxumusunuz?

Yax fikirdir. Glin mumdnya imanllar cmiyyti olaraqhammz birlikd bu rb rzind sann Luka trfindn yazlmtrcmeyi haln aradraq.

Con M. Fauler 53 il rzind ibadtgahda pastor, ilahiyyat vflsf mllimi, redaktor v thsil bsinin rhbri kimialmdr. oxsayl mqal v kitablarn mllifi olan Con nbmktbind Mqdds Kitabn yrnilmsi zr byklr n ikivsait yazmdr: Msih v eytan arasndak kosmik mnaqi(2002-ci il) v Efeslilr mktub: qarlql mnasibtlr haqqndamjd (2005-ci il).

3

Drs 1 28 mart 3 aprel

sann glii

Aradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Lk. 1:2, 3; 2Tim. 3:16; Lk. 1:5-22; Qan. Tk. 18:15; Lk. 2:9-12, 25-32.

Yadda saxlanacaq ay: nki Allah n mmkn ol-mayan ey yoxdur (Lk. 1:37).

Lukann mjdsi ilk nvbd btprstlr n yazlmdr.Luka z d kemi btprst idi (Kol. 4:10-14-n konteksti bununzrd tutur), elc d Mjdnin nvanland Teofil btprstolmudu.

Luka hkim olmaqla brabr, hr eyin n xrda tfsilatnavarma xolayan bir tarixi idi. Mjdsinin balancnda Luka sahaqqnda hmin dvrn real tarixi kontekstind danr: HirodYhudeyann padah idi (Lk. 1:5), Avqust Roma imperiyasnahkmranlq edirdi (Lk. 2:1), kahin Zkriyy is z nvbsin m-vafiq olaraq Yeruslim mbdind xidmt edirdi (Lk. 1:5, 9). 3-cfsild Luka sann mjdisi Vftizi Yhyann xidmt etdiyi vaxtlabal alt tarixi qeyd edir.

Bellikl, Luka sa haqqnda hekaysini tarix daxil edir,real insanlar, real vaxtlar qeyd edir ki, oxucu onunyazdqlarnn doruluuna he bir bh etmsin. Oxucularsann real olduunu v Allahn Xilaskar olan Rbb saMsih (Lk. 2:11) vasitsil yer z tarixin mdaxil etdiyinidrk edrk, vcd glmli v tccblnmlidirlr.

Bazar 29 mart

Ardcllqla yazmaq... (Lk. 1:1-3, Hv. i. 1:1-3)

Hv. i 1:1-d deyilir ki, Hvarilrin ilri kitabn yazmazdanvvl mllif birinci kitabn yazr. Bu, elc d hr iki kitabnTeofil nvanlanmas bel bir nticy glmyimiz kmk edirki,onlarn ikisini d eyni bir mllif yazmdr. Hr iki kitabaMsihi imanllar cmiyytinin yaranmas v tarixi srinin birinci

4

v ikinci hisssi kimi baxmaq olar. 1-ci hiss - sann hyat vxidmti haqqnda hekaydir (Lukann Nql Etdiyi Mjd), 2-cihiss is (Hvarilrin lri) ilkin manllar cmiyyti v xoxbrin yaylmas haqqnda hekaydir.

Mjd nec yazlmdr? Lk. 1:2, 3 v 2 Tim. 3:16-n oxuyun.__________________________________________________________________________________________________________

Luka Yeruslim hrini v onun trafn sarsdan hadislr sa Msihl bal hadislr haqqnda yazan ox adam tanyrd.Onun dbi srlri n mlumat mnbyi Klam z gzlri ilgrnlr v Ona xidmt ednlr (Lk. 1:2)idi sann agirdlrindigr masirlrin dqiq istinad olunur. Luka z bu ahidlri vxidmtilri tanyrd (msln, Paulu v digr hvarilri) v olabilsin ki, Markn v Mattann yazd Mjdlri oxumudu. Grnr,Luka z sann hyatnn ahidi olmamd, lakin Msihin etibaralayiq grlm hqiqi ardcl idi.

Matta yhudi auditoriyas n yazrd, san peymbrliyinicras olaraq glmi Byk Mllim v Yhudilrin Padah kimitqdim edirdi. O, tez tez Msihd hyata kemi hdi tiqpeymbrliklrin istinad edir. Mark san Roma auditoriyasnafaliyyt nsan kimi tqdim edirdi. Hkim v btprst olan Lukais yunanlara v btprslr san btn insanlarn Xilaskar,dnyann Xilaskar kimi tqdim edirdi. Luka qeyd edir ki, onunsrinin mqsdinin iki bax var: ardcllqla yazmaq (Lk. 1:3)v yeni hqiqt srind sada tzahr edn byk tlimin doruolduunu (Lk. 1:4) oxuculara atdrmaq.

Yazlarn Allahdan ilham alm mllifi Luka z srinddigr mnblrdn d istifad etmidi. Bu, ox maraql birfaktdr. Grnr, digr mnblrdn istifad etmsi onunsrinin Allahdan ilham almasna v nfuzuna he bir mnfitsir gstrmir. Bu faktdan hans drsi gtr bilrik?

Bazar ertsi 30 mart

Sn d onun adn Yhya qoysrailin Malaki peymbrdn sonra keirdiyi txminn 400 illik

tarix Allahn susqunluu il sciyylnir. Vftizi Yhyann vsann douluu haqqnda xbrlr o demk idi ki, Allah ox

5

tezlikl sukunti pozacaqdr. Yhyann v sann doulu tarixlrind bnzrliklr var. Hr

iki doum mczvi kild ba vermidir: Yhyann anas Eliza-vet uaq dnyaya gtir bilmk yan oxdan kemidi; sanntarixsind is bakir qz vlad dnyaya gtirmli idi. Hr ikidoulu haqqndak vdi Mlk Cbrayl sslndirmidi. Hr ikixbr tccb, sevinc v Allahn iradsin itatl qarlanmd.Hr iki krp Mqdds Ruhda bymli v mhkmlnmli idilr(Lk. 1:80; 2:40).

Lakin bu iki xsiyytin missiyas v xidmti xsusi idi v bir birindn frqlnirdi. Yhya saya yol hazrlamal idi (Lk. 1:13-17).sa Allahn Olu idi (ay 35) v Msih haqqnda peymbrliyinicras idi (ay 31-33).

Lk. 1:5-22-ni oxuyun. Zkriyynn Rbbin btn mr vqaydalarna nqsansz ml etdiyi deyils d, onun mlyinvdin inamszl mzmmt sbb oldu. saya iman ednbir insan n nqsansz sznn mahiyytini baadmyimiz bu nec kmk edir?_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Zkriyynn olunun douluu da, brahimin olunun vMrymin Olunun douluu kimi, byk ruhani hqiqti amal idi o hqiqti ki, biz gec mnimsyirik v tez unuduruq. Biz z zlymzd yax he bir ey ed bilmrik, lakin bizim iqtidarmzatmayan eylr hr bir itatkar v imanl qlbd Rbbin qvvsiil yaradlacaq. Vd olunmu vlad mhz imana gr verildi.Ruhani hyat mhz imana gr yaranr v biz saleh mllretmy qadir oluruq (Y. Uayt. srlrin arzusu, sh 98).

Yhyann mczvi kild dnyaya glmsi Allahn z xalqil mnasibtlrind vacib hlledici mqsd dayrd. srailtarixind he bir peymbrliyin verilmdiyi 400 illik mddtdnsonra Yhya bu tarix shnsind xsusi bir mjd v qtislahiyytl peyda oldu. Yhyann missiyas v mjdsi ondanibart idi ki, Rbb hazrlanm xalq yetidirsin (Lk. 1:17). O,Msihin mjdisi olmal, sann xidmti n yol hazrlamal idi.

6

rnb axam 31 mart

Onun adn sa qoy

sa Msihin doulmas qeyri adi bir hadis idi. O, Allahnbdi tqvimind qeyd olunmudur: Lakin vaxt tamam olandaAllah qadndan, Qanun altnda doulan z (Vahid) Olunugndrdi (Qal. 4:4). Bu, Eden banda insanlarn gnahabatmasndan sonra Allahn verdiyi ilk vd idi (Yar. 3:15).

Nvbti aylri oxuyun. Onlardan hr birind sanndoulmas haqqnda peymbrlik v onun mczvi kildicras tsvir olunmudur. Bu aylr biz Allahn btnvdlrin etibar etmyi yrnmyin zruriliyi bard n deyir?Qan. Tk. 18:15; Hv. . 3:22-24; Ye. 7:14; Mat. 1:22, 23; Mik.5:2; Lk. 2:4-7. __________________________________________________________________________________________________________

Cbrayl Yhyann douluu haqqnda Zkriyyybildirdikdn alt ay sonra, Nazaretdn olan bakir qz Mrymbyk mcz haqqnda bildirdi: Sn hamil olub bir Ouldoacaqsan. Onun adn sa qoy (Lk. 1:31).

sann gnahsz bir kild ana btnin dmsi btn tbitzidd xr v onu tbit qanunlar v ya tbit flsfsi il izahetmk qeyri mmkndr. Htta Mrymin d alnda sualyarand: Bu nec olacaq? Mn he kii z grmmim (ay34). Mlk onu min etdi ki, bu Mqdds Ruhun ii olacaq (ay35), nki Allah n mmkn olmayan ey yoxdur (ay 37).Mrymin drhal v smimi bir kild itat gstrmsi heyrtamizidi: Qoy mn snin dediyin kimi olsun (ay 38). Hr bir insannalnda yaranan sual n qdr tbii v ya mntiqli olsa da, Allahnverdiyi cavaba yer vermlidir. Yaradl v ya armx, insanbdnind glm v ya dirilm, manna nam v ya llinci GndMqdds Ruhun tklmsi, n olursa olsun Allahn tbbsinsandan itatkarlq v qbul etmyi tlb edir.

Mrym z sualna Allahn aalna v bdi planaitatkarlqla v tabelikl cavab vernd, Cbrayl ona daha birbyk cavab verdi: Mqdds Ruh snin zrin enck, Haqq Taalann qdrti stn klg salacaq. Buna gr d doulacaq

7

mqdds vlad Allahn Olu adlanacaq (ay 35). Bzi dnyvi mdniyytlrd insanlar inanmaa mcbur

edirdilr ki, dnyadak hr bir eyin tbii v ya elmi izah var.N n gerkliyin mhtmliyin v zmtin bu crbax dar v htta sthi hesab etmk olar?

rnb 1 aprel

Bet-Lexem axuru

Luka Bet Lexem axuru haqqnda hekaysin tarixi qeydlbalayr. Yusif v Mrym Roma imperatoru qeysr Avqustunyenidn siyahya alnmaq haqqnda frmanna itat edrkNazaretdn Bet Lexem, z cdadlarnn hrin yoladdlr, hmin vaxt Kirini Suriyann valisi idi. Bu cr tarixitfsilatlar Mqdds Kitab aradranlar oyatmaldr ki, sanninsan bdnind gliini tarixi kontekstd tsvir etmk nLukann Mqdds Ruhun rhbrliyin tabe olmasn ykskqiymtlndirsinlr.

Isann yoxsulluu barsind dnn (bax. Lk. 2:7). sanndoulma raitinin tsvirini: bldi, axura qoydu, qonaqevind... yer taplmad, Paulun Flp. 2:5-8-d tsvir etdiyisann itatkarl il mqayis edin. sa bizim urumuzdanec bir yol keib?

Gylrin Rbbinin insan bdnini qbul etdiyi raitinyoxsulluu haqqnda hekay axura ilk ba kn insanlarn obanlarn tsviri il davam edir. Bu Mjd (Lk. 2:10) dnyannvarl v gcl insanlarna, qanunnas v kahinlrin,hkmdarlarna v slahiyyti olanlara, yer znd aalq ednlrdeyil, sad v oxlarnn xor baxd obanlara byan oldu.Mjdnin zmtin v sadliyin diqqt yetirin: Bu gn Davudunhrind sizin n Xilaskar douldu. Bu, Rbb Msihdir.... ax-urda yatan blnmi Krp tapacaqsnz (ay 11, 12). Gylrin nqiymtli hdiyysi n sad kild gldi, ox vaxt da el bu crolur. Lakin bu nam Allaha izzt, yer zn slh, insanlaraAllahn razln gtirdi (ay 14). Mlyin xbri (Lk. 2:9-12) msihi ilahiyyatnn n vacibhqiqtini znd ehtiva edir. Birincisi, Mjdnin xo xbri btn

8

insanlar n nzrd tutulub. sada hm yhudilr, hm dbtprstlr Allahn vahid xalqna evrilirlr. kincisi, saXilaskardr; baqa xilaskar yoxdur. ncs, sa Rbb Msihdir.Lukann Mjdsinin balancnda bu cr aydn kild tqdimolunmu bu mvzu daha sonra hvarilrin, xsusil d Pauluntbliinin sasn tkil edir.

Biz msihilrin inand eylr barsind dnn: btnyaradlmlarn Yaradan (Yh. 1:1-3) sadc bu gnahabatm dnyaya insan kimi glmkl kifaytlnmdi; O, hmd ar bir hyat yaad ki, sonra armxda lsn. gr bunahqiqtn inanrqsa, onda n n hyatmzn hr bir annbu heyrtamiz hqiqt tabe etdirmliyik. Hyatnzn hanschtlri sann tarixsin inamnz ks etdirir, hanslar isyox?

Cm axam 2 aprel

Xilaskarn gliinin ahidlri

Luka ilk nvbd btprstlr yazsa da, hdi tiq vasitsiltcssm edn yhudi mirasnn hmiyyti haqqnda mlumatvar idi. O, hdi Cdidin mjdsini hdi tiqinki illaqlndirmyin qaysna qalr v krp sann douluununskkizinci gnnd yhudi qanununa mvafiq olaraq snnt olun-maq n Mrym v Yusif trfindn Yeruslim mbdingtirilmsi shnsini ox gzl tsvir edir (Lk. 2:22-24).

Lk. 2:25-32-ni oxuyun. imeonun irli srdy xilasqidsinin mddasna diqqt yetirin: xilas savasitsildir; xilas Allah hazrlayb; xilas btn milltlr nnzrd tutulub hm btprslr, hm d israillilr n. Buhqiqtlrin Vh. 14:6-da birinci mlyin mjdsi il nec birlaqsi var?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

imeonun peymbrliyi hm d sann xidmtinin iki balcaxsusiyyti haqqnda ncdn xbr verdi. Birincisi, Bu Krp sraild bir ox adamn yxlmasnn yaucalmasnn sbbkar olmaq n tyin olunub (Lk. 2:34). Bli,

9

Msih btn insanlara iq v xilas gtirdi, lakin bu i v xilasolanlar da myyn vz dmlidirlr. Msih mnasibtdneytrallq saxlamaq qeyri mmkndr: siz ya Onu qbuledirsiniz, ya da rdd edirsiniz, sizin xilasnz is etdiyiniz seimdnasldr. Msih mtlqlik tlb edir: ya biz Onda qalrq, ya da yox.Onda qalanlar dirilcklr v Onun Padahlnda yaayacaqlar;lakin Onu rdd ednlr v ya Ona laqeyd qalanlar yxlrlar vmidsiz bir vziyytd mhv olurlar. Msih iman mzakirolunmazdr.

kincisi, imeon Mrym peymbrlik edir ki, onun znnd kksn sanki qlnc saplanacaq (Lk. 2:35). bhsiz, bu,Mrymin d ahidlik edcyi armxa iar idi. Mrym v ondansonra gln btn nsillr yadda saxlamaldrlar ki, armxszxilas yoxdur. armx mrkzd dayanr v btn xilas plan onuntrafnda dnr.

Xilas o mnada namdr ki, biz onu qazanmaq n hebir ey ed bilmrik. Bununla bel, o, onu qbul ednlr oxbaha baa gl bilr. Msihin ardnca getmk sizin n nyinbahasna baa glib v n n ddiyiniz bu qiymtlsndn asl olmayaraq yen d ox azdr?

Cm 3 aprel

Glck aradrmalar n

Drd Mjddn birinin mllifi olan Luka tibbi vzi idi.Yazlarda onu sevimli hkim adlandrrlar (Kol. 4:14). Hvari PaulLukann hkim kimi qabiliyyti haqqnda eitmidi v Allahn onaxsusi bir ii etibar etdiyini baa ddyn gr onu axtarbtapd. O, Lukan mkdala clb etdi v Luka bir mddt Paulunvzilik sfrlrind onu mayit etdi. Sonra Paul Lukan Make-doniyada Filipid qoydu. Luka burada bir ne il hkim v Mjdimllim kimi almaa davam etdi. Tibb iisi kimi xstlrxidmt edrkn, o dua edirdi ki, Allahn faverici qvvsi xstliydar olanlarn zrin ensin. Belc mjd n d yol alrd.Lukann xstliklri saaltmaqdak uuru Msih haqqndabtprstlr tbli etmk n ona ox imkan yaradrd. Allahnplan budur ki, biz d eyni cr addm ataq, - Y. Uayt, fa xidmti,

10

sh. 140, 141.Mzakir n suallar:

1. gr Luka z Mjdsini yazarkn artq mvcud olanmateriallar da nzr almdsa, biz Yazlarn Allahdan ilhamalmasn nec baa dmliyik (2 Tim. 3:16)? Allahdan ilhamalmaq nec ba verir? Y. Uaytn Seilmi mjdlrkitabndan Peymbrlik mlliflrinin Allahdan ilhamalmas fslin baxn, 1-ci cild, sh. 15-23.

2. Gnaha yol vermdn bakir qzn btnin vladndmsi Allahn iidir, burada hm Allahn sirri, hm Onunzmti, hm d Onun missiyas gizlnir. Bu, hqiqtn dinsan anlayndan qat qat ykskd durur. Lakin sual bun-dan ibartdir: ax n olsun? Mgr dnyada insan anlaynasmayan hadislr azdr? gr Allah varsa v O, kainatyaratmaq v saxlamaq slahiyytin malikdirs, onda bakirqzn btnin gnaha yol vermdn vladn dmsi kimi birhadisy Onun gc atmazm? Yalnz dnya gr tbitqanunlar il (n azndan hal hazrda anlaya bildiyimiz qa-nunlarla) mhdudlaan insanlar gnahsz hamil qalmaqfikrin he dnmdn etiraz ed bilrlr. ksin, dnyagrn fvqltbii eylr d daxil olanlarn buna bhetmk n sas olmamaldr. Grn mlk Mrymalasmaz mjdni byan etdikdn sonra n dedi: nkiAllah n mmkn olmayan ey yoxdur (Lk. 1:37). 3. Deyirlr, bir amerikal telejurnalist byan edib ki, gr belbir imkan olsayd, hamdan ox sa Msihdn msahibalmaq istrdi. Ona yalnz bir sual verrdi? Sn dorudanmbakir qzdan doulmusan? N n bu suala v onuncavab bu qdr vacibdir?

Drs 2 4-10 aprel

VFTZ V MTAHAN

Aradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Lk. 3:1-14; Rom.6:1-6; Lk. 3:21, 22; Lk. 4:5-8; Ye. 14:13, 14; Lk. 4:9-13.

Yadda saxlanacaq ay: Mqdds Ruh cismani kild

11

gyrin kimi Onun zrin endi. Gydn bir sda gldi: SnMnim sevimli Olumsan, Sndn razyam (Lk. 3:22).

Ken hft d grdymz kimi, Luka tarixdki mtbrinsanlarn adlarn sadalayr. Gman edirik ki, bununla o, sa vYhya haqqndak hekaysinin d dnyann bu gcl xsiyytlrihaqqndak hekaylr qdr gerk v tarixi olduunu gstrmkistyir.

Lakin hakimiyyt sahib olan bu adamlar xatrlatmann dahabir vacib sbbi var. Bu sbb, hmin insanlara qarsnashradak tvazkar insan, Allahn seilmi elisi Vftizi Yhyanqoymaqdr, o, briyyt tarixinin daha vacib hadissi dnyannXilaskar sann glii n yol hazrlamal idi. Maraqldr ki, AllahMsihin cars olaraq bu dnyann byk adamlarndan birinideyil, aa mvqeni tutanlardan birini semidi.

Bu tarixi mlumatlar birlikd nzrdn keirntdqiqatlar Vftizi Yhyann v sann xidmtinin balanctarixini verirlr, bizim erann 27 v 28-ci il yaxn bir tarix.Roma imperiyasnn mhz bu tarixi rivsind sa vftiz ol-undu v Gylrdn tminat ald ki, O Allahn sevimliOludur (Lk. 3:22). Luka bu fakt n balancda, hl saMsihin missiyasn v xidmtini z oxuyucularnaardcllqla yazmazdan vvl qeyd edir.

Bazar 5 aprel

Rbbin yolunu hazrlayn

Lukann mjdsinin 3-c fslind Yhya unikal bir rolla, xilastarixind ox vacib bir rolla meydana xr. Yhyann vzi haqqndaox ey sylmk olar, lakin bir ey aydndr o, camaatn xounaglsin dey z szlrin bzkli don geydirmirdi.

Lk. 3:1-14- oxuyun. Onun szlrind sadc bilavasitdinlyicilri n deyil, bizim hammz n d vacibhqiqtlr vardr. Yhyann burada dediklrindn znz nhans vacib hqiqtlri gtr bilrsiniz? __________________________________________________________________________________________________________

12

Tvb - nzri bir anlay deyil, bu, bir hyat trzidir. Yunancaorijinalda tvb metanoyya sz il ifad olunmudur ki, bununda mnas dncnin dyimsidir, bu is yeni hyatlanticlnir.

Vftiz etmk suya batrmaq v ya tamamil gmmkdir. Suyagmlmnin drin mnas var. Yhyann dvrndn vvl dyhudilr suya gmlmkl ba vern vftiz byk hmiyytverirdilr. Bu, btprst qidsindn olanlar yhudi qidsinqoulmaq istdiklri zaman hyata keiriln nnvi bir ayin idi.Yhudilr vftiz olma tklif edrkn Vftizi Yhya yeni bir prin-sipin sasn qoydu: vftiz znn khn gnahl yollarndan hrksin nnd imtina etmk v zn Msihin gliin hazrlamaqimkandr. Bellikl, gnahdan imtina etmk v tezlikl msh olu-nacaq Msihin Padahlnn vtnda kimi yeni hyat trzinhsr olunmaq n, Vftizi Yhya bu simvolik addm tyin etdi.Bundan drhal sonra is Yhya lav etdi ki, o, sadc su ilvftiz edir, lakin ondan sonra glck Olan sizi Mqdds Ruhlav odla vftiz edck (Lk. 3:16). Bellikl, biz ox vacib birhqiqt tqdim olunmudur: suya gmlmkl hyata keirilnvftiz daxili dyiikliyin simvoludur ki, sonda Mqdds Ruhlavftizl mhrlnckdir.

Rom. 6:1-6-n oxuyun. Hvari Paul vftizdn hans ruhanidrslri xarr? Onun suya gmlmk v sudan xmaqla,gnah n lb Allaha hsr olunmu hyat n dirilmkarasnda nec bir mqayis apardna diqqt yetirin.Msihd bu yeni hyat sizin msihi tcrbnizd nectzahr edib? Onun hans trflri hl d suyun altndaqalmaqdadr?

Bazar ertsi 6 aprel

Sn - Mnim sevimili Olumsan

Lk. 2:41-50-d biz Yusif v Mrymin san Yeruslimditirdiklri bard mhur hekayni oxuyuruq. Mryminmzmmtin sann verdiyi cavab is xsusil maraqldr (ay48). Onun cavab Onun ilahi chtdn zn drk etmsinin,Allahn Olu olduunu anlamasnn tsdiqidir. Mni n n

13

axtarrdnz? Mgr bilmirdiniz ki, Mn Atamn evind olmalyam?(ay 49). Nvbti ayd deyildiyi kimi, Yusif v Mrym sanndediyinin mnasn anlamadlar. Ax nec anlaya bilrdilr? Axiagirdlr bel, sann yannda bir ne il keirslr d, hl dOnun kimliyi v grcyi il bal tam min deyildilr.

Msln, sa dirildikdn sonra Emmausa gedn yolda ikiagirdl danr. Onlardan biri sadan bhs edrk deyir ki, O,Allahn v btn xalqn nnd mld v szd qdrtli birpeymbr idi (Lk. 24:19). sa lbtt ki, bir Peymbrdn dahabyk idi. Htta onlar Onun kim olduunu v n etmk ngldiyini anlamadqlar zaman da bu bel idi.

Mat. 3:13-17; Yh. 1:29-34 v Lk. 3:21, 22-ni oxuyun. sannvftizinin mahiyyti ndir? ________________________________________________________________________________________________________________________________________

sann vftizi zaman Gylr d hadt etdi ki, O, AllahnOludur. sa Allaha dnmy v tvby ehtiyac olduu nvftiz olmad, bunu baqalarna rnk olmaq n etdi (Mat. 3:14,15). sann vftizi il bal sas amil n xr: (1) VftiziYhya byan edirdi: Dnyann gnahn aradan gtrn AllahQuzusu budur! (Yh. 1:29); (2) Mqdds Ruh Onu qardaduran missiya n vftiz etdi; (3) Gylrdki Ata byan etdi: SnMnim sevimli Olumsan, Sndn razyam (Lk. 3:22).

Bu bard dnn: gnahsz Allah Olu, kainatnYaradan sad bir insan Yhya trfindn vftiz olundu vbtn bunlar xilas plannn bir hisssi idi. Onun gstrdiyi buheyrtamiz itatkarlq bizim rait tlb edn zaman itathazr olmamza nec kmk etmlidir?

rnb axam 7 aprel

Yalnz rkl deyil

sa Mqdds Ruhla dolaraq... Ruh trfindn shrayaaparld. Orada sa qrx gn rzind iblis trfindn snaa kildi(Lk. 4:1, 2). Allah trfindn vvlcdn tyin olunmu missiya ildoulan, vftiz zaman is myyn ii hyata keirmkslahiyyti alm v Mqdds Ruhun qvvsi il dolmu sa

14

Msih qarsnda duran ii drindn drk etmk n shrayagetdi.

Shradak snaq Lsiferin gylrd qiyam qaldrd vaxtdanbri davam edn Byk mbarizd Msihl eytan arasndakmhm bir kim oldu.

Shrada, 40 gnlk orucdan sonra Xilaskar bdncziflynd, qarsnda duran yol qaranlq v ar grnn bir za-manda eytan saya xsn hcum etdi. eytan baa dd ki, o,ya qalib glmli, ya da mlub olmaldr. Bu mbarizninnticsindn hddindn artq ox ey asl olduuna gr eytanonu z trfdar olan mlklr etibar ed bilmzdi. Bu mbariznixsn z aparmal idi Y. Uayt, srlrin arzusu, sh. 116. eytann Msih dediyi szlr diqqt yetirin: gr Sn Allahn

Olusansa, bu daa mr et ki, ry dnsn (Lk. 4:3).eytann bu hekaydki niyyti, onun gylrd etmkistdiklrini nec ks etdirir?______________________________________________________________________________________________________________________________________

Burada rk mrkzd dayanan msl deyil. Bli, shrada40 gnlk orucdan sonra Xilaskar gcl aclq hiss edirdi v eytanbu vziyytdn tl kimi istifad etdi. Lakin eytan bilirdi ki, sa kainatn Yaradandr. Btn kainat yaratm Ks n dadanrk yaratmaq he bir tinlik trtmzdi. Bu snan n vacib anbu ifadddir: gr Sn Allahn Olusansa....

Bu hadisdn cmi 40 gn vvl gydn gln ss sannhqiqtn Allahn Olu olduunu tsdiqlmidi, indi sa gyn bubyanatna bh edckdimi? Allahn Klamna bh - snaagzt getmk n ilk addmdr. Gylrd eytan sann n-fuzunu rdd edirdi; o, bunu burada da edir, lakin gylrdkindndaha inc v dqiq kild.

eytan sizi, nec ki hr birimizi, Allahn vdlrin bhetmy vadar edrkn, onun chdlrini boa xarma necyrn bilrsiniz?

rnb 8 aprel

gr mn scd etsn

15

Lk. 4:5-8-i oxuyun. N n eytan sann ona scdetmsini istyirdi? Burada qarya hans vacib mslqoyulmudu? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Scdy mstsna hquq Allaha aiddir. Bu, yaradlmYaradandan hmilik frqlndirn amillrdn biridir. Lsiferingylrd Allaha qar qaldrd qiyamn sas msllrindn biriscd mslsi idi. Lsiferin nfsi, knlndn kenlrin xlassiYe. 14:13, 14-d ox gzl verilmidir; gylr xmaq, taxtnAllahn ulduzlarndan ykskd qurmaq, Haqq Taala kimi olmaq.Bu, yalnz Yaradana mxsus olan v n qdr yksk mvqeyiolmasndan asl olmayaraq, he bir yaradlma verilmyn birhakimiyyti qsb etmk chdi idi.

Bu kontekstd Msihin sna zaman nlr ba verdiyini dahayax anlaya bilrik. sa dnyan xilas etmk v onu Allahnmlkiyytin v hakimiyytin qaytarmaqla bal z missiyasnnicrasna balamal olduu bir vaxtda eytan onu dan tpsinxard, dnyann btn padahlqlarn Ona gstrdi v btnbunlar yalnz bir eyin vzind Ona vercyini syldi: Bax grSn mn scd etsn, bunlarn hams Snin olacaq (Lk. 4:7).

eytan Msihin nzrini Onun lahi vzifsindn yayndrmaav Onu cah clal v hrtl irniklndirmy alrd, btnbunlar bir scd bahasna ld etmk olard. O, gylrd lded bilmdiyi hakimiyyti v scdni burada ld etmy alrd. Msihin yoldan xaran nec bir qtiyytl rdd etdiyin diqqt ye-tirin: eytan, rdd ol yanmdan! (ay 8). Scd v onunlalaqdar olan xidmt yalnz Yaradan Allaha mxsusdur. BuradaMsih yen d Allahn Klamnn kmyindn istifad edir. MgrMusann bu szlri Allahdan ilham alaraq yazmamdm: Dinl,ey srail! Allahmz Rbb yegan Rbdir. Allahn Rbbi... sev(Qan. Tk. 6:4, 5, 13)? nam v itatl Allahn yolu il getmkhaqqnda qti qrar eytann yalanna v hiylsin qar soncavabdr.

Hr birimiz iman msllrind, htta ox hmiyytsizgrnn msllrd gzt getmk sna il zl bilrik.Tsvvr edin ki, yax i, universitet qbul imtahan,vzifd ykslm sizdn nbni qorumaq mslsind

16

gzt getmyi tlb edir. Yaxud n yax lky viza almaqz qidnizi gizltmyi tlb edir. Hans bir anda svdlbilrsiniz? gr bu mumiyytl mmkndrs, hans birqiymt bahasna baa glckdir?

Cm axam 9 aprel

Qalib Msih

Mattadan frqli olaraq, Lukada ikinci v nc snanardcll ksindir. Bunun sbbi blli deyil, lakin bu, bizi tvisalmal deyil. n vacib olan ey hr iki Mjdnin byan etdiyikimi, Msihin eytan zrind qti qlbsidir. Bu snaqlararadrmaqdan irli gln vacib bir amil odur ki, sa Msih bizimkimi snaqlara mruz qalan, lakin gnah olmayan gerk birinsandr (br. 4:15). Hr bir snaqda qalib glib, dilind AllahnKlam, dua vasitsil gylrin qvv mnbyi il sx laqnisaxlayaraq eytan zrind zfr alan sa Msih, AllahnPadahln byan etmk v yeni Msiha srinin balancnqoymaq n glir.

Lk. 4:9-13- v Mat. 4:5-7-ni oxuyun. lk iki snaqda saeytann irniklndirmlrin qalib glmk n MqddsYazlardan istifad etdi. ndi, nc snaq zaman, eytan dabu yola l atr v Yazlardan sitat gtirir ki, guya sann AllahKlamna hqiqtn ciddi yanab yanamadn yoxlasn.Burada n ba verir v sa nec cavab verir?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

eytan sann Yeruslimdki mbdin, yhudi tarixindki nmqdds yerin bana xardr. Sion hri, Allahn z xalqnnarasnda yaad mbd eytanla sa arasnda qardurma yerinevrilir. Yen d bu proloq sslnir: gr Sn Allahn Olusansa.Baxn eytan n deyir: gr Allah hqiqtn Snin Atandrsa,onda Snin missiyan hqiqtn Onun iradsidir, damdan aaatl, hr eyi bir daha v birdflik yoxla. Ax gr btn bunlarhqiqtdirs, onda Allah Snin yer db paralanmana yolvermz. Sonra is o, Mqdds Yazlardan sitat gtirir: Allah

17

Sn gr mlklrin mr edr ki, Sni qorusunlar (Lk. 4:10). eytan Yazlar bilir, lakin thrif edir. Onun fndi san Allahsnaa kmy vadar etmkdir. Allah hqiqtn d mlklrinmdafisini vd edib, lakin bu, yalnz Onun iradsin itatkontekstind mmkndr, msln, Daniel v dostlarnn banagln hadisd olduu kimi. sa yen d eytana qtiyytl cavabverir v Yazlardan istifad edrk, Allah snaman qadaanedildiyi bard mri sitat gtirir (ay 12). Bizim borcumuz zmz Allahn iradsin tabe etmk v btn qalan ilri Onunhyata keirmsin yol vermkdir.

Snaq barsind drd sas Mqdds Kitab hqiqtindiqqt yetirin: (1) He kim irniklndirmlrdn azad deyil; (2)Allah snaqlarn bizim qarmza xmasna yol verdiyi zaman,bizim onlara mqavimt gstr bilmyimiz n ltf, qalibglmyimiz n is qvv verir; (3) snaq hr df eynikild glmir; (4) he kim z gcndn stn, dzbilmycyi snaqla zlmir (1 Kor 10:13).

Cm 10 aprel

Glck aradrmalar n

gr Yusif v Mrym z diqqtlrini Allahda cmldirib,dnslr v dua etsydilr, onlara gstriln etibarnmqddsliyini drk edr v san gzdn itirmzdilr. Onlar birdf diqqtsizlik gstrib Xilaskar itirdilr, Onu axtarmaq n isnarahatlq v tvi iind ken gn vaxt lazm gldi. Biz dbo shbtlr uyaraq, dilimizd r yol verrk v ya duayaetinasz yanaaraq, bir zaman Xilaskar itirmk riski il z zdayanrq, o zaman Onu yenidn tapmaq v itirdiyimiz slh geriqaytarmaq n kdrli axtarlarda oxlu gnlr keirmliolacaq Y. Uayt, srlrin arzusu, sh. 83.

Mzakir n suallar:

1. Snaq z zlynd gnah deyil. Mqdds Kitabmahiyytin gr snan mqddsliyin mmkn olduunu

18

tsdiqlmk potensial var. Snaa kilmk bir eydir;gnah etmk is tamamil baqadr. Snaqdan qamaq nlimizdn glni etmy gr n kimi msuliyyt dayrq?

2. Filosoflar v ilahiyyatlar metatarix terminindn tez tez istifad edirlr mnas geni hcmli, ox planl tarixv ya mvzudur ki, bu tarix rivsind baqa tarixlrd ba verir. Baqa szl desk, metatarix digr hekay vhadislrin d ba verdiyi bir fondur, kontekstdir. Yeddincignn adventistlri kimi biz Byk mbarizni metatarixkimi v ya yalnz burada yer znd deyil, gyd d ba vernhadislr n fon kimi nzrdn keiririk. Hans MqddsKitab aylri Byk mbariznin gerk olduunu gstrir vbu, dnyada ba vern hadislri izah etmy nec kmkedir?

3. Yolumuza xan snaqlar zrind qlb vd edn nparlaq v inandrc Mqdds Kitab aylrini yada saln. Nn htta bu vdlr sahib ola ola, bzn yxlmaq oxasandr?

4. rnb axamnn drsind deyilir: Allahn Klamnabh - snaa gzt getmk n ilk addmdr. N nbel ba verir?

5. Btprstliyin Rbdn baqa nys scd etmkdn vya prsti etmkdn daha inc bir msly evrilmsi necba ver bilr?

Drs 3 11-17 aprel

SA MSH KMDR?

Aradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Lk. 4:16-30, 6:5;Ef. 1:3-5; Lk. 9:18-27; 2 Pet. 1:16-18.

Yadda saxlanacaq ay: sa onlardan sorudu: Bs siz ndeyirsiniz? Sizc Mn kimm? Peter Ona cavab verdi: SnAllahn Msihisn (Lk. 9:20).

sa Msih kimdir? Bu sual flsfi v ya ictimai bir tl deyil. Bu sual insann

19

znn kimliyinin mahiyytin toxunur, daha da vacibi onlarbdiyytd n gzldiyini ar.

nsanlar sann ilrindn frh duya, Onun szlrin rbtbsly, Onun sbrini yksk qiymtlndir, Onun r qarzoraklqla cavab vermmk prinsipini dstkly, Onunqtiyytliliyini tqdir ed, Onun fdakarln trifly v Onunamansz lmn rk sarsnts il oxuya bilrlr. Bir ox insanlarsan dnyan sahmana salmaa alan - daltsizliyin mvcudolduu yerd dalti brpa etmy, xstliyin olduu yerd favermy, yalnz iztirablarn olduu yer tslli gtirmy alanyax bir nsan kimi qbul etmy hazrdrlar.

Bli, sa n yax mllim, inqilab, n yax lider v insanqlbinin drinliklrin baxmaa qadir olan psixoloq adn hqiqtnd ala bilrdi. O, btn bu adlara v bir ox digrlrin layiq idi.

Lakin bu faktlarn he biri bizi sann znn soruduusualn cavabna yaxnladrmr: Bs siz n deyirsiniz? SizcMn kimm?

Bu sual cavab tlb edir v briyytin taleyi bu cavab-dan asldr.

Bazar 12 aprel

nsanlarn saya mnasibti

Mjdni oxuyun, btn hdi Cdidi oxuyun. Btn bukitablar yalnz sann grdy ilrdn bhs etmir, hm d dahavacibindn Onun Kim olduundan danr. (lbtt, sann ilriOnun Kimliyi haqqnda inandrc bir kild hadt edir). OnunAllah olmas, bizim Satn Alanmz olmas, bdi hyata aparanyolun yalnz O olmas haqqnda byanatlar - hams bizdn diqqttlb edir, nki bu szlr hr bir insann bdi taleyin tsirgstrn mna il doludur.

Lk. 4:16-30-u oxuyun. nsanlar bu cr mnasibtgstrmy n vadar etmidi? Hminin bax. Yh. 3:19. __________________________________________________________________________________________________________

lk vvl sann doma hrindn olan dinlyicilr Onun birox mczlr gstrdikdn sonra Nazaret geri dndyn

20

grnd ox hycanlandlar, Onun azndan xan ltfkarklmlr heyran olurdular (Lk. 4:22). Lakin Onun mzmmtinmnasibtlri slind hans ruhla idar olunduqlarn gstrdi.

Lk. 7:17-22-ni oxuyun. Burada Yhya sa barsind hanssual verir v n n?___________________________________________________________________________________________________________________________________________

Htta sann mjdisi Vftizi Yhyann, sanAllahnQuzusu adlandran adamn da ryin bh yol ad. O bilmkistyirdi: Glmli olan Snsnmi, yoxsa baqasnm gzlyk?(Lk. 7:19).

Diqqt yetirin ki, sa Yhyann sualna birbaa cavab vermdi;bunun vzin O, z haqqnda gcl ahidlik edn ilrin iaretdi: korlar grr, axsaqlar yeriyir, czamllar pak olur, karlareidir, llr dirilir v yoxsullara Mjd tbli olunur (ay 22).Dey bilrik ki, sann Yhyann sualna birbaa cavab vermyehtiyac yox idi; mllri v ilri Onun Kimliyi haqqnda kifaytqdr dlil rolunu oynayrd.

sann verdiyi cavab myyn mnada Yhyan adrabilrdi. Ax gr sann btn bu heyrtamiz ilri grmyslahiyyti varsa, onda mn n n burada, zindanda ziyytkirm? Hansmz bamza bir flakt glnd bu cr sualvermmiik: gr Allahn bel gc varsa, onda n nmnim bama bu i glir? N n armx, onun mnas vvd etdiyi eylr bu sualmzn yegan cavabdr?

Bazar ertsi 13 aprel

Allahn Olu

Br Olu v Allahn Olu sann Kimliyini tsvir etmkn Mjdlrd bu iki addan istifad olunur. Ilk ad Allahn insanbdnini qbul etmsin iar edir; ikinci ad is Onun lahilyn ikinci xsiyyti kimi lahi tbitini gstrir. Bu iki ad v yaiki titul birlikd bizi sa Msih mczsi haqqnda dnmyarr: eyni zamanda hm Allah, hm d insan olan Allahhaqqnda. Bu konsepsiyan baa dmk tindir, lakin bu tinliko heyrtamiz hqiqti v onun tklif etdiyi byk midi zrr qdr

21

d ksiltmir. Lk. 1:31, 32, 35; 2:11. Bu aylr sann Kimliyini biz

nec ar? ________________________________________________________________________________________________

Lk. 1:31, 32-d mlk sa adn Haqq Taala il balayr,RbbAllah Ona Davudun taxtn verck. sa Allahn Oludur.O, hm d Msihdir, Davudun taxtn dnyvi qurtuluu kimi deyil,ruhani mnada Xilaskar kimi brpa edck Msihdir. Yni, O,sonda eytann Allahn taxtn l keirmk chdin son qoyacaq.Mlk obanlara byan etdi ki, axurdak krp - Xilsakardr. Bu,Rbb Msihdir (Lk. 2:11).

Eyni zamanda Allahn Olu titulu Msihin lahi lkdkimvqeyini tsdiqlmkl brabr, yer znd ikn sann Ata Allahil rkdn ry sx laqd olduundan xbr verir.Lakin Ata il Oul arasndak mnasibtlr bizim Allahlamnasibtlrimizdn frqlidir. Bizim mnasibtltimiz Msihin hmYaradan, hm d Xilaskar kimi grdy ilrin nticsidir, lakinOnun Ataya Oul kimi mnasibti brabr bdixsiyytdn birinin mnasibtidir.

lahi tbit malik olan sa Ata il n sx laqd idi. sa: Ey gylrdki Atam deyrk z agirdlrin xatrladrki, z insan tbiti il O, insanlarn snaqlarn bln viztirablarna rik olan biri kimi onlarla baldr, z lahi tbitiil is bdi Olann taxt il baldr. Y. Uayt, srlrinarzusu, sh. 442. sann tam mnada Allah olmas fakt bizim n nec birhmiyyt ksb edir? Bu hqiqt bir ox mnalar dasa da,n heyrtamiz mnalarndan biri odur ki, sa Allah ola ola,zn aa tutaraq tkc insan tbitini qbul etmdi, hmd bu tbitl zn bizim urumuzda qurban verdi. Buradashbt Allahdan gedir! Bu hqiqt biz Allahn sl xasiyytiniaaraq, nec gzl bir mid verir?

rnb axam 14 aprel

Br Olu

sa eyni zamanda hm Br Olu, hm d Allah Olu

22

olduunu (Lk. 22:67-70) tam kild drk ets d, Xilaskar zndaha ox Br Olu adlandrma sevirdi. Onu baqa he kim vhe vaxt bu cr adlandrmrd. Bu titula Yazlarda bir ne df drast glinir: Stefann nitqind (Hv. i. 7:56) v Vh. 1:13 v 14:14-d. Bu termin Mjdlrd 80 dfdn ox qeyd olunur, onlardan25-i Lukann Mjdsin tsadf edir. Bu, briyytin birnmayndsi kimi, Allah trfindn xilas mjdsini byan etmkn gndrilmi sann insan tbitin mllifin drin marandanxbr verir.

Allah Olunun insan tbiti bizim n hr ey demkdir. Bu qlbimizi Msihl, Msih vasitsil is - Allahla birldirn qzlhalqadr. Bu, aradrmamzn sas mvzusu olmaldr. Msihszn tam mnasnda insan idi; O, insan olma qbul edrk, zitatkarln sbut etdi. Lakin buna rmn O, insan bdnindyaayan Allah idi. Y. Uayt, Seilmi mjdlr, 1-ci cild, sh. 244. Br Olu titulunun Lukann mjdsind istifadsi insanbdnini qbul etmi sann tbitini, missiyasn v taleyini baadmy imkan yaradr.

Birincisi, bu titul Onu insan kimi tqdim edir (Lk. 7:34), bununlabel Onun bu dnyada konkret yaay yeri v mdafisi yox idi(Lk. 9:58).

kincisi, Luka bu addan Msihin lahi tbitini v lahi statusunutsdiqlmk n istifad edir Br Olu nb gnnnSahibidir (Lk. 6:5). Bellikl, O, hm d gnahlar balamaqslahiyyti olan Yaradandr (Lk. 5:24).

ncs, Allahn dnya yaranmazdan vvl tyin etdiyi bu xi-lasedici missiyan hyata kesin dey (Ef. 1:3-5), Br Olumhv mhkum olanlar axtarb tapmaq v xilas etmk n gldi(Lk. 9:56, 19:10). Lakin xilas iinin z yalnz o zaman baaatard ki, Br Olu ox zab kmli... rdd olunmal,ldrlmli v nc gn dirilmlidir (Lk. 9:22).

Br Olunun znn kecyi yolu v briyyti gnahdansatn almaq n dycyi qiymti drk etmsi, tkc xilasplannn mllifinin Allah olduunu amr, hm d Msihin zinsan tbiti il bu plana itatini gstrir. Drdncs, Lukann aadak hisslrd tsvir etdiyi, iztirabkn Msih tam rivd diqqt yetirin: Onun armx ncdngrmsi (Lk. 18:31-33), xyant (Lk. 9:44), Onun peymbrliyin

23

icras olan lm (Lk. 22:22), Onun armxa kilmsi v dirilmsi(Lk. 24:7; mq. edin Lk. 11:30) v Onun Ata qarsnda Vasitikimi rolu (Lk. 12:8).

Beincisi, Luka Br Olunu axr zamanda z mqddslrinimkafatlandrmaq v Byk mbarizni baa atdrmaq n yerzn qaydacaq xs kimi grr (Lk. 9:26; 12:4; 17:24, 26, 30;21:36; 22:69).

Bellikl, grdymz kimi, Br Olu titulu tkcMsihin Kim olduu il bal deyil, hm d xilas plannasasn Onun yer zn bizim urumuzda n etmk ngldiyi, n etdiyi v n edcyi il bal oxaxli hqiqtlriar.

rnb, 15 aprel

Allahn Msihi

Lk. 9:18-27-ni oxuyun. N n Msih z cavabn artqbildiyi bir sual agirdlrin verdi? Biz sadc z haqqndahqiqti amaq n deyil, hm d Onun yolu il getmyiyrtmk n sa hans ibrt drsini vermy alrd?__________________________________________________________________________________________________________

Bs siz n deyirsiniz? Sizc Mn kimm? (Lk. 9:20). sann ikimin il bundan vvl verdiyi bu sual indiy qdr sslnir. nsanlarbu suala oxlu mxtlif cavablar verirlr: Byk mllim, grkmlixlaqi nfuz sahibi, hqiqtin tcssm, fdakarlq rnyi,qorxusuz peymbr, ictimayi islahat, sl insan olmann nbyk nmunsi. Lakin sann sualnn cavabnda Peterin etiraf et-diyi o hqiqt bu cavablarda z ksini tapmrsa, onlarn he birikafi sayla bilmz.

sa tbit zrindki slahiyytini (Lk. 8:22-25), cinlr mretmk qdrtini (ay 26-35), xstliklr zrindki hakimiyytini(Lk. 5:12-15; 8:43-48), az miqdarda yemkl 5 min insannqarnn doydurmaq qabiliyytini (Lk. 9:13-17), lmn zrindkihakimiyytini (Lk. 8:51-56) nmayi etdirrk, z agirdlrin ikisualla mracit edir: birincisi, baqa insanlar Onun haqqnda ndnrlr; sonra is - agirdlr zlri Onun haqqnda n

24

dnrlr. O, bilmdiyi bir eyi yrnmk n sorumurdu.slind onlarn bir eyi baa dmsin kmk etmk istyirdi:Onun Kimliyi onlardan sdaqt tlb edck, bu sdaqt onlaradnyadak hr eyin bahasna baa glckdir.

Biz sann baqalarnn azndan eidrk tanmamalyq.nsan sa haqqnda n vaxtsa deyilmi hr bir ryi bil bilr; insantfkkrnn dnb hazrlad btn xristologiyalar bil bilr;hr hans dahi mtfkkirin v ya ilahiyyatnn tliminixtisaslam sviyyd xlas xarmaa qadir ola bilr lakinbtn bunlara rmn msihi olmaya bilr. Msihilik he vaxtsa haqqnda bilikdn ibart olmayb; o, san tanmaqdan ibartdir.sa Msih hr ksin xsi ryini tlb edir. O, tkc Peterdnsorumad, O, hr birimizdn d soruur. Bs sn necdnrsn, snc Mn kimm? Uilyam Barkli, Mattannmjdsi, 2-ci cild, sh. 161.

sann verdiyi suala cavabmz Peterin etirafndan frqlnbilmz: sa Allahn Msihidir (Lk. :20). Msih Msh Olunmu,demkdir, Onun missiyas siyasi qurtuluuluq deyil, briyytieytann v gnahn hakimiyytindn azad etmk v salehlikPadahl qurmaqdr.

Sadc sann kim olduunu bilmk kifayt etmir. Hr bir-imiz Onu xsn tanmalyq. gr san tandnzsylyirsinizs - bu byanatnza nec bir mahiyyt qatrsnz?Yni, san xsn tanmanz Onun nec biri olduu haqqnda siz n yrdib?

Cm axam 16 aprel

sann grnnn dyimsi

sann grnnn dyimsi bard hr Mjddn ox-uyun (Lk. 9:27-36; Mat. 17:1-9; Mk. 9:2-8). (Peterin znn bubardki hekaysini d oxuyun v znn ahidlik tcrbsinsaslanan hvarinin hans hqiqti byan etdiyin diqqt yetirin;

2 Pet. 1:16-18). Luka hans lav mlumat tqdim edir vbu n n vacibdir?_______________________________________________________________________________________

Luka n Mattann, n d Markn yazmad incliklrdn

25

balayaraq nql edir: sa Peteri, Yhyan v Yaqubu dua etmkn z il daa apard. sa z nzrini v fikrini Yeruslimynltdi v qarsnda duran ziyytli yol haqqnda xbr verdi. samin olmaq istyirdi ki, etdiyi hr bir i Allaha mqbuldur v Onunplanna uyundur. Bel anlarda dua myynlik v minlik ldetmk n yegan vasitdir. Dua zaman sa ilahi izzt brnd:sa dua edrkn znn grn dyidi v Onun libas gzqamadrc a rng ald (Lk. 9:29).

Grn dyin sa Musa v lyasla Onun Yeruslimdyerin yetircyi bu dnyadan ayrlmas bard dand (ay 31).Digr trcmlrd dnyadan ayrlmas sz x sz ilifad olunmudur ki, bu sz d iki cr baa dmk olar. 1) Bu,Onun Yeruslimd ba verck lmn nzrd tuta bilr, hal-buki yunan sz x lm iar etmk n az istifad olunur.Demli, 2) x hm d sann tezlikl Yeruslimd hyatakeircyi mhtm x, izztli xilas xn nzrd tutabilr, bu x gnahlardan azad edck. Azrbaycan dilindkidnyadan ayrlmaq sz mzmuna daha uyundur.

nn shbti Allahn razlq ssi il baa atd: Bu MnimOlumdur, seilmiimdir, Ona qulaq asn! (ay 35). Grnnndyimsi il sa izztl msh olunur, bu is Onun Oulluunu birdaha tsdiqlyir v xilasn Oulun hyat bahasna baa glcyinibyan edir. Ona gr d agirdlr gydn gstri verilir: Onaqulaq asmaq! Ona itat v tam sdaqt gstrmdn Onun agirdiolmaq qeyri mmkndr.

Yelena Uayt yazr ki, hr hans bir mlk yerin stnlkverilmi, Allahn taxtnn yannda olan bu adamlar (Musa vlyas) sa il Onun iztirablar bard danmaa v GylrinOna qar fqt duyduuna minlikl tslli vermyglmidilr. Onlarn shbtinin mvzusu dnyann midi vhr bir insann xilas idi (srlrin arzusu, sh. 425).Bellikl, o qdr ox insana tslli vermi sann z beltslliy v dsty ehtiyac duyurdu. Bu, htta ruhanichtdn n gcl insanlarn, liderlrin v rhbrlrin belbzn tslliy, ruhlandrmaya v baqa insanlarn kmyinehtiyac ola bilcyini nec ar? Hal hazrda alnza tslliver, ruhlandra v dstk ola bilcyiniz biri glirmi?

26

Cm 17 aprel

Glck aradrmalar n:

Msihin insan tbiti il bal yanl anlala bilck istnilnsualdan qan. Hqiqt yolu gman crnn ox yaxnlndankeir. Msihin bri tbitini nzrdn keirrkn, byan etdiyinizhr bir fikr ciddi kild nzart etmlisiniz ki, szlriniz ksbetdiyindn daha artq mna yklmk mmkn olmasn v Onunilahi tbitl birlmi bri tbiti haqqndak aydn tsvvrnzrin klg salnmasn. Onun doulmas Allahn mczsi idi...He vaxt, he bir kild, insanlarn urunda n kiicik beltssrat yaratmayn ki, gya Msihd gnahn zrr qdr lksiv ya gnaha meyillilik vard, yaxud da nds snaa boyunymidi.

O, hr bir insanla ba verdiyi kimi, snaa kilmidi, lakin Odoulmu Mqdds adlanr. Msihin hr bir eyd bizim kimisnaa kilmsi, lakin yen d gnahsz olmas bir sirdir, lmlinsanlar n izaholunmaz qalr. Msihin insan bdnind glmsihmi sirr olub v sirr olaraq da qalacaq, Y. Uaytn rhlri, YGAMqdds Kitab rhlri, 5-ci cild, sh. 1128, 1129.

Mzakir n suallar:

1. Yuxarda Y. Uaytn Msihin bri tbiti haqqndayazd hissni oxuyun. Bir fakt etiraf etmliyik ki, sannbri tbiti, elc d lahi tbiti bizim hal hazrdabtnlkl anlaya bilmycyimiz byk bir hqiqtdir. Ye-lena Uaytn yazd kimi: Msihin insan bdnind glmsihmi sirr olub v sirr olaraq da qalacaq. N n buhqiqti bizim kimi baa dmyn insanlarla balmlahizlrimizd ox ehtiyatl olmalyq?

2. sann grnnn dyidiyi dada nlr ba verdiyibard dnn. Tezlikl xilas tarixind qeyri adi bir hadisba vermli idi, bs Onunla daa glmi seilmi agirdlr nedirdilr? Yatrdlar! Bu, xilas tarixinin digr bir mhtmhadissinin sann kinci gliinin astanasnda yaayan ayr ayrlqda hr bir imanlya, ya da icma olaraq hammza n

27

qdr bnzyir? 3. sann Yazlarda zndn bhs etdiyi bir ne yeri ox-

uyun. N n sann sadc dahi insan, dahi peymbr v yabyk ruhani lider olmas fikri mntiqi chtdn sasszdr?N n biz ya Onun zn adlandrd xs olduunu qbiletmli, ya da Onun z il bal ifrat drcd yanl fikirdolan ruhani bir xst olduunu etiraf etmliyik? N n saMsihin xsiyyti il bal baqa bir seimimiz yoxdur?

Drs 4 18-24 aprel

agirdliy ar

nbAradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Lk. 5:1-11; 6:12-

16; 9:1-6; Mat. 10:5-15; Lk. 10:1-24; Lk. 9:23-25; Mat. 16:24-28.

Yadda saxlanacaq ay: Sonra hamsna syldi: KimMnim ardmca glmk istyirs, zn inkar etsin. Qoy hrgn armxn gtrb ardmca glsin (Lk. 9:23).

agird sznn mnas ardcl v ya trbiy alan ksdemkdir. Mqdds Kitabda bu sz 250 dfdn artq rastglinir, sasn d, lakin mstsna olaraq deyil, Mjdlrd vHvarilrin ilrind rast glinir.

agirdlik insann ruhunu qvvtlndirir, tfkkr ilmyvadar edir v bizdn Allahla v yaxnlarmzla mnasibtd tamhsrolunma tlb edir. Msih v Onun hyat v mjd il baltlblrin tam sdaqt gstrmdn Onun agirdi olmaq qeyri mmkndr. Bundan daha yksk bir ar ola bilrmi? Allah insanlar olduu kimi qbul edir, Ona itat gstrdiklritqdird onlar z xidmti n trbiy edir. Qlb daxil olanAllahn Ruhu onun btn qabiliyytlrini oyadacaqdr.

Btnlkl Rbb hsr olunmu dnc Mqdds Ruhunrhbrliyi altnda ahngdar bir kild inkiaf etmy balayr vAllahn tlblrini drk etmk v yerin yetirmk nmhkmlnir. Zif, sbatsz xasiyyt gcl v mhkm olur.zn daim hsretm sa il el yaxn mnasibtlr yaradr ki,

28

msihi dnc v xasiyyti il d Ona bnzyir, Y. Uayt,srlrin arzusu, sh. 251.

Bu hft rzind sann insanlar z ardnca getmy necardna baxacaq v bundan Onun yer znd baladii davam etmyimiz kmk edck drslr gtrmyalacaq.

Bazar 19 aprel

nsan tutanlar

imon v Andrey btn gecni almdlar. Bu tcrblibalqlar balq ovu snti il yax tan idilr v ii n zamanbaa atdrmaq lazm olduunu bilirdilr. Btn gec davam edniin nticsind he bir ey tuta bilmmidilr. Budur, tamamilmyus olduqlar bir anda imon bel bir gstri alr: Qaydrinliy aparn v torlarnz balq tutmaq n suya atn (Lk.5:4). imonun verdiyi cavab midsizlik v kdrl dolu idi: Bizbtn gec aldq, amma he n tuta bilmdik. Snin szngr yen d torlar atram (ay 5).

Balq tutmaqla bal balqya mslht vern bu dlgr kimidi? imon Onun mslhtindn yan ke bilrdi, lakin ola bilsin ki,daha vvl sadan duyduu tslliverici, canlandran vz z tsirinigstrmidi. Ona gr d imon cavab verdi: Snin szngr....

Bellikl, agirdliyin ilk drsi: Msihin Szn qulaq asmaqdr.Andrey, Yhya v Yaqub da tezlikl grdlr ki, uzun v nticsizgecnin yerini z il bolluca balq gtirn parlaq v mczli birsbh tutdu. Peter hmin anda diz kd v nida etdi: Ya Rbb,mndn uzaqla, ax mn gnahkar bir adamam (ay 8). Allahnmqdds olduunu, znn is gnahkar olduunu etiraf etmkagirdliy arda daha bir vacib addmdr. Bir vaxtlar Yeayannetdiyi kimi (Ye. 6:5), Peter d bu addm atd.

Lk. 5:1-11, Mat. 4:18-22 v Mk. 1:16-20-ni oxuyun. Mcz,balqlarn tccb, Peterin etiraf v sann nfuzuhaqqnda dnn. Bunlarn hams agirdliyin kediyi yolunec ar?_________________________________________________________________________________________________

29

_____________________________________________________Qorxma, bundan bel, balq vzin adam tutacaqsan (Lk.

5:10). Sad balq hyatndan insan ovlamaq hyatna keid qeyri adi bir haldr: zn tamamil Mllim tslim etmyi, zyetrsizliyini v gnahkarln etiraf etmyi, yalqz v namlumagirdlik yolunu kemk n qvvni imanla Msihdn istmyi,yalnz v yalnz Msih daim etibar etmyi tlb edir.

Balq hyat qeyri myynlik v thlklrl doludur,amansz dalalarla v daimi glir minsizlikl hr zamanmbariz gedir. nsan ovularnn hyat da bundan daha asandeyil, lakin Rbb vd verir: Qorxma. agirdlik asan yol deyil; buyolda hm ykslilr, hm d enilr, hm sevinc, hm dtinliklr var, lakin agird bu yolla tkbana getmk narlmayb. Qorxma deyn Ks hmi sadiq agirdinyanndadr.

Geri qaydn v Peterin znn gnahkar insan olmasbard etirafn bir daha oxuyun. Diqqt yetirin ki, onungnahkarl onda sadan uzaqlamaq istyi yaradrd. G-nahda bizi Allahdan uzaqladran ey ndir?

Bazar ertsi 20 aprel

On iki agirdin seilmsi

nsan z tbbs il agird olmur. Bu, sann arnacavabn nticsidir. Luka qeyd edir ki, sa Peteri, Andreyi, Yhyanv Yaqubu (Lk. 5:11), elc d vergiyan Levi Mattan (ay 27-32)artq armd. ndi mllif On iki agirdin seilmsini zmjdsinin strateji bir mvqeyin yerldirir: nb gn liqurumu adamn fa almasndan drhal sonra (Lk. 6:6-11), buhadis fariseylri san ldrmk fikrin drd. Rbb bilirdi ki,z myini mhkmltmyin, tlim ver v armxdak lmndnsonra Onun iini davam etdirmk n hazrlaya bilcyimkdalardan ibart komanda toplaman vaxt atb.

Lk. 6:12-16, 9:1-6-n oxuyun. Bu aylr on iki hvarininar haqqnda n deyir? _______________________________________________________________________________________________________________________________________

30

oxsayl adamlarn arasnda tlblr z mlliminin ardncagetdiyi kimi, sann ardnca gedn oxlu agirdlr vard. LakinMsihin ii tlim vermkdn daha byk bir i idi. O, xilasolunmularn cmiyytini, Onun xilas mjdsini dnyann drd biryanna atdracaq imanllar cmiyyti qurmal idi. Bu mqsd nOna sadc agirdlr lazm deyildi. Onlardan on iki nfri seibhvari adlandrd (Lk. 6:13). Hvari xsusi bir mqsd nxsusi mjd il gndrilmi bir insandr. Luka bu szdn zMjdsind alt df, Hvarilrin lri kitabnda is 25 dfistifad edir (Matta v Mark hr biri bu szdn yalnz bir dfistifad edirlr). On iki hvari z savadna, maddi vziyytin,cmiyytd tannm olmalarna, xlaqi keyfiyytlrin v ya onlarseilmy layiq ed bilck hr hans bir ey grseilmmidilr. Onlar sad aily mnsub adi insanlar idilr:balqlar, vergiyanlar, bh il yanaanlar v htta sonradanxain evriln biri. Onlarn hams bir mqsd n arlmdlar Padahn v Onun Padahlnn elilri olmaq.

Allah insanlar olduqlar kimi, onlara xas insani keyfiyytlrlbirg qbul edir v onlar znn xidmti n hazrlayr, lakinbunun n onlar itatli olma v Ondan yrnmyi istmlidirlr.Onlar kamil olduqlar n deyil, qeyri kamilliklrin rmnMsihin ltfnn yardm il hqiqti drk edrk v bu hqiqtihyata ttbiq edrk Onun surtind dyiil bilrlr, Y. Uayt,srlrin arzusu, sh. 294.

Hqiqtin gzlrinin iin baxaq: biz kamil deyilik,ibadtgahmzdak digr insanlar da. Biz hammz bymprosesindyik (htta baqalarnn bizim istdiyimizdn dahalng bydyn dnsk d). Baqa insanlarla birlikdilmyi v onlar olduu kimi qbul etmyi necyrnmliyik?

rnb axam 21 aprel

Hvarilr taprq alrlar

sann z hvarilrini vz etmk v fa vermk n necgndrdiyini oxuyun: Lk. 9:1-6 v Mat. 10:5-15. Buhisslrdn hans ruhani hqiqtlri yrn bilrik?

31

__________________________________________________________________________________________________________

Luka hvarilrin vz etmy xn mrhlli proses kimitsvir edir:

Birincisi, sa onlar yanna ard (armaq szndn) (Lk.9:1). ar v ya dvt sz (armaq szndn) msihimissiyas n hyati vacib hmiyyt ksb edir v msihinin szehtiyatnda mhm yer tutur. lahiyyat terminin evrilmzdnnc, bu sz insann xsi tcrbsin evrilmlidir. Hvarilrarann ssini eitmli, Onun yanna glmli v birlikd olmalidilr. arana itat v btn hyatn Ona etibar etmk birlikn byk hmiyyt ksb edir, bu is missiyann uurqazanmasnda vacib rol oynayr.

kincisi, sa onlara qdrt v slahiyyt verdi (Lk. 9:1). sa hevaxt z emissarlarn libo yola salmr. Bizdn yalnz zqvvmiz syknrk Onu tmsil etmyi tlb etmir. Bizimsavadmz, mdniyytimiz, statusumuz, mal mlkmz v in-tellektimiz Onun missiyasn icra etmk n yardm etmy qadirdeyil. Mhz Msih qabiliyyt verir, yaraqlandrr v qvv verir.Qdrt yunancadyunamis szdr, dinamo (iq mnbyi)v dinamit (dada tunel kmy kmk edn enerji mnbyi)szlri bu szdn ml glmidir. sann verdiyi qdrt vslahiyyt iblisi mlub etmk v niyytlrini altst etmk nkifaytdir. sa bizim qvvmizdir. nsann iradsi Allahn iradsiil birlnd hr ey qadir olur. Onun taprna sasnedilmli olan hr bir ey Onun qvvsi il hyata keiril bilr.Onun tapr qvv il doldurur , Y. Uayt, Hyat drslri, sh.333.

ncs, sa onlar gndrdi ki, Allahn Padahln vzedib xstlri saaltsnlar (Lk. 9:2). Vz v fa birlikd hyatakeir, agirdlrin missiyas is insana btnlkl qaygstrmkdir hm onun bdnin, hm dncsin, hm dqlbin. Gnah v eytan insan btnlkl l keirib, ona grd insan btnlkl sann tqdisedici qvvsin tslim etmklazmdr.

Hqiqi agirdlik yalnz zn btnlkl Msih tabe etdirmklmmkndr, bu zaman insanla Msihin arasnda he bir eydayanmamaldr. N qzl, n gm, n ata, n ana, n hyat

32

yolda, n vlad, n hyat, n lm, n bu gnn gzlnilmzhadislri, n d sabahk gnn thlklri Msihl agirdiarasnda dayanmaldr. hmiyyt ksb edn yegan ey Msih,Onun Padahl v lm mhkumlarn xilasdr.

Yol n he n gtrmyin (Lk. 9:3). Burada baadb, z hyatmza ttbiq etmyin zruri olduu hans vacibprinsip burada z ksini tapmdr?

rnb 22 aprel

Yetmi agirdin seilmsi

Luka 10:1-24- oxuyun. Yetmi agirdin seilmsihaqqnda bu hekay Byk Mbariz rtlrind qlblri Allahn qazanman yolunu nec ar?________________________________________________________________________________________________________________________________

sann xidmti rzind Onun ardnca 12-dn daha artq agirdgedirdi. Peter Yhudann yerin baqa birini semk tklifi ilimanllara mracit ednd, orada n az 120 agird var idi (Hv.i. 1:15). Paul deyir ki, sann smaya qaldrld vaxt 500- qdrardcl var idi (1 Kor. 15:6). Bellikl, 70 agirdin xidmtseilmsi sann agirdlrinin sayn mhdudladrmr, sadcOnun konkret missiya n xsusi qrup insan semk barsinddanr onlar Ondan vvl Qalileya hrlrin getmli v Onunnvbti sfrlri n zmin hazrlamal idilr.

Yalnz Lukann mjdsind 70 agird haqqnda hekay var Lukann vzi ruhu n kifayt qdr sciyyvidir. Lakin 70Yazlarda v ibrani tarixind simvolik bir rqmdir. Yaradl 10-daNuhun nslindn tryn, dnyann 70 milltinin adn sadalayr,Luka is geni dnya gr olan bir yaz idi. Musa iind onakmk etmlri n 70 asaqqal semidi (Say. 11:16, 17, 24,25). Sinedrion 70 zvdn ibart idi. Yazlarda bunun 70 agirdinarlmasnda hr hans bir hmiyyt ksb edib etmdiyibard he n deyilmir, gmanlarla vaxtmz itirmy dymz.sas vacib olan odur ki, sa imanllar cmiyyti n liderlriyrdrkn aadak strategiyadan istifad edirdi: slahiyyti vcavabdehliyi bir ne rhbrin lind cmldirmk deyil, onu

33

btn agirdlr arasnda bldrmk. Yetmi agirdin qaytmasuurla bal sevincl lamtdar idi. Onlar saya xbr verdilr: YaRbb, Snin adnla cinlr bel, biz tabe olur! Qlblri Allah nqazanmaqdak uur mjdinin myi deyildir. Mjdi sadcvasitidir. Uur Onun ad vasitsil glir. sann ad v qdrti hr bir uurlu mjd missiyasnn mrkzind dayanr.

sann yetmi agirdin missiyasnn uuruna gstrdiyi gzlmnasibt diqqt yetirin. Birincisi, mjdnin uurunda saeytann mlubiyytini grr (ay 18). kincisi, insan mjd iinn qdr fal clb olunursa, ona o qdr ox slahiyyt vd olunur(ay 19). ncs, vzi yer znd nail olduu eylr grdeyil, adnn gylrd qeyd olunduuna sevinmlidir (ay 20).Gylrd sevinc yaanr v eytann pncsindn alnm hr birinsann ad qeyd olunur. Gylrin Padahl n qazanlm hrbir can hiylgrin fitnsin vurulmu ar zrbdir.

Lk. 10:24- bir daha oxuyun. Biz peymbrlrin vpadahlarn grmk istyib, gr bilmdiklri nyi grdk?Bu bizim n n kimi hmiyyt ksb etmlidir?

Cm axam 23 aprel

agirdlik n dnilmli qiymt

Sokratn Platonu var idi. Qamlielin Saulu vard. Mxtlifdinlrin rhbrlrinin sadiq ardcllar var idi. Bu agirdlikl sannmktbind agird olmaq arasndak frq bu idi ki, birincisi insanflsfsin saslanrd, ikincisinin kklri is sann znnxsiyytin v mllrin dayanrd. Bellikl, msihi agirdliyiyalnz Msihin tlimi zrind deyil, hm d Onun briyytinxilas n etdiyi ilr zrind qurulmudur. Ona gr d sabtn ardcllarna taprq verir ki, zlrini tamamil Onunlaeynildirsinlr, armxlarn gtrb Onun ardnca getsinlr.Qalqotann izi il gedn insanlar olmadan msihi agirdliyi dyoxdur.

Lk. 9:23-25; Mat. 16:24-28; Mk. 8:34-36- oxuyun. znmsihi adlandranlar n burada hans vacib xbr var?__________________________________________________________________________________________________________

34

_________________________________________________Msihi agirdliyi xilas olunmu insan il Xilaskar arasnda

fal laqdir: xilas edilmilr olaraq biz Xilaskarn ardncagetmliyik. Ona gr d Paul bu szlri dey bildi: Msihlbirlikd armxa kildim. Artq mn yaamram, Msih mndyaayr (Qal. 2:20).

agirdliyin qiymti Lk. 9:23-d myynlir: gr bir ksMnim ardmca glmk istyirs, zndn imtina etsin v hr gnarmxn gtrb ardmca glsin. Fal v qtiyytli davranmnasn dayan szlr diqqt yetirin: zndn imtina et,gtr v ardmca gl. Peterin sadan z dndrdiyini (Ondanimtina etdiyini) oxuyanda imtina etmk anlayna bundan dahauyun rnk tapmaq tindir. Peter dedi: Mn san tanmram...Bellikl, agirdliy ar tlb edir ki, mn zmdn imtinaedim, mn dey bilmliym ki, mn zm tanmram, mnimmnim ldr. Onun vzin Msih yaamaldr (Qal. 2:20). kin-cisi, hr gn z armxn damaq daim zn armxa kdiyinihiss etmy ardr. ncs, ardnca getmk o demkdir ki,hyatn mrkzi v istiqamti Msihdir, yalnz Odur.

sa agirdliyin qiymtini daha da genilndirir, bunu Lk. 9:57-62-d grrk: he n v he kim sadan daha byk mvqe tutabilmz. O, yalnz O, dostluqda v mnasibtlrd, id vscdd hr eydn ykskd durur. Msihi agirdliyind zmni n lmk mmkn variantlardan biri deyil, buzruriyytdir. Msih insan aranda, Ona glmyi v lmyi mredir... Bu hr df eyni lmdr sa Msihd lm, khnmnimizin Onun mrin sasn lmsi... Yalnz z iradsi nlm insan Msihin ardnca ged bilr Ditrix Bonxoffer,agirdlik n dnilmli qiymt (The Cost of Discipleship), sh.99.

Msihin ardnca getmk siz nyin bahasna baa glib?Cavabnz v mnasn yax yax dnn.

Cm 24 aprelGlck aradrmalar n:

armxmz gtrrkn, z mnimizi qlbimizdn qovuruqv Msihin ykn dama yrnirik. Msihin boyunduruunu

35

gtrmdn v z armxn damadan Onun ardnca getmkqeyri mmkndr Y. Uayt, Allahn oullar v qzlar, sh. 69.

Mzakir n suallar:

1. Geri dnn v rnb gn n olan drsin so-nunda Lk. 10:24-l bal suala bir daha nzr saln. Bir oxpeymbr v padahlarn grmk istyib, gr bilmdiklri,lakin bu zamanda v bu srd yaayan bizlrin ahidiolduumuz bzi hadislri v lamtlri xatrlayn. Msln,peymbrliklrin icrasn gtrn. Danielin kitabnn 2, 7 v8-ci fslindn hans peymbrliklrin bir ox peymbr vpadahlar n uzaq glckd olduunu, bizim n is -tarixi fakt olduunu dnn. Daha hans misallar gtirbilrsiniz?

2. sann syldiyi, btn dnyan qazanb z cannitirmyin mmkn olduu haqqnda szlri dnn. O nyinzrd tuturdu? Yaxud sa deyirdi ki, cann qorumaq nonu itirmk lazmdr. Bu n demkdir? mansz bir insannxudbin bir kild bu dnyann maddi dyrlrindnyapmas iin bir trfidir. Niy d yapmasn ax odnr ki, bu, onun sahib olduu yegan eydir. Baqandn yapa bilr? Bs niy biz, saya iman ednlr, budnyann sona yaxnladn v gnlrin bir gn yeni birdnyann balayacan bil - bil, bu dnyadan mmknqdr ox ey ld etmy can atdmz grrk? zmzbu thlkli ruhani tldn nec qoruya bilrik?

3. Lk. 10:17-20-ni oxuyun. Bu adamlar htta cinlrin dMsihin adna itat etdiklrini grdklri zaman onlardakhycan baa dmk olar. Grn sa onlara n cavab verdi.N n Onun szlrini bu gn mjd faliyytind itirakedn hr ks baa dmlidir?

4. Mqdds Kitab personajlarndan baqa, Msihinardnca getmsi baha baa gln, n azndan bizlrin oxun-dan daha artq qiymt dyn baqa insanlar yada saln.Drsd bu suala cavab verin: Bu adamlar Msihin ardncagetmk namin nlri itirdilr v mn eyni cr etmyhazramm?

36

Drs 5 25 aprel 1 may

Msih nb gnnn Sahibi kimi

Aradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Mk. 1:21; 6:2;Lk. 4:17-19; 31-37; 2 Kor. 5:17; Lk. 6:1-11; 13:10-16.

Yadda saxlanacaq ay: nsan nb gn n deyil,nb gn insan n yaradlb. Bax Br Olu nbgnnn d Sahibidir (Mk. 2:27, 28).

Luka z Mjdsini ilk nvbd btprstlr n yazsa da,onun tez tez nbni xatrlatmasn qeyd etmk vacibdir.Mjdlrd v Hvarilrin ilrind nb haqqnda 54xatrlatmadan 17-si Lukann Mjdsinin, 9-u is Hvarilrinilrinin payna dr; Mattada 9 df; Markda 10 df,Yhyada is - 9 df rast glinir. Btprstlrdn dnm olanLuka, lbtt ki, yeddinci gn nbnin hm yhudilr, hm dbtprstlr n tyin edildiyin inanrd. Msihin ilk gliinbnin qorunmas mslsind he bir eyi dyimmidi. slind, yer zndki xidmti zaman Msih nbnin balcatlblrini xsusil qeyd etmidi. O z tlimind znn tsis et-diyi bu mr ehtiramla yanard. Onun yaad gnlrd nb oqdr thrif edilmidi ki, ona ml etmk Allahn xasiyytini deyil,xudbin v zalm insanlarn xasiyytini ks etdirirdi. Msih nbhaqqndak yalan tlimi aradan qaldrd; insanlar bu tlimvasitsil Allah tandqlarn byan edirdilr, slind is Onu yanliqda ardlar Y. Uayt. Peymbrlr v padahlar, sh. 183.

Bu drsimiz san nb gnnn Sahibi kimi tqdim edir,Onun nby nec riayt etdiyini v biz nec bir rnkqoyduunu aradrr. Hftnin ilk gnnn nb kimiqorunmas praktikas n Msihin hyatnda, n d hdi Cdidd z ksini tapr.

Bazar 26 aprel

Adtin gr (Lk. 4:16-30; hm. bax. Ye 61:1, 2)

37

Adtin gr nb gn sinaqoqa getdi (Lk. 4:16). Bu, oxyax adventist aysidir. oxumuz mjd grlrind vMqdds Kitab drslrind ondan istifad edirik ki, sannnbni qoruduunu vurulayaq.

Sinaqqoqlar yhudi hyat trzind aparc rol oynayrd.Srgn zaman, mbd artq olmayanda, ibadt etmk v uaqlaryrtmk n sinaqoqlar tikilmidi. n az 10 yhudi ailsininyaad yerlrd sinaqoq tikmk olard. Nazaretd bymsann hr nb sinaqoqa getmk kimi bir adti var idi, indi isOnun z doma hrin ilk gliind Onu nb gn sinaqoqdataprq.

Mk. 1:21; 6:2; Lk. 4:16-30; 6:6-11; 13:10-16; 14-:1-5-i ox-uyun. Bu aylr sa v nb haqqnda n ar? Aylrioxuyarkn znz bel bir sual verin, sann nbni qoru-maqla bal hdliklrimizi lv etdiyi v yaxud nbni vzedck baqa bir gn haqqnda dand bir hissniMqdds Kitabda tapmaq mmkndrm? __________________________________________________________________________________________________________

Adti zr (Lk. 4:16). Yalnz Luka bu ifaddn istifad edir: Lk.4:16-da sa Nazaretdki sinaqoqa glnd v Lk. 22:39-da sannarmxdak lm yaxnlaanda v O, adti zr Zeytun danagednd. Hr iki halda bu adt scd v dua il bal idi.

N n sa nb gn sinaqoqa getdiyi kimi, biz dnb gn ibadt evin getmyi adt evirmliyik?

Birincisi, Allah hr yerd olsa da v hr yerd Ona scdetmk mmkn olsa da, insanlarn dnya yaranan zaman tyinolunmu v Allahn xlaq qanununda mr kimi qeyd olunmugnd xsusi bir yerd toplamaqda xsusi bir ey var. kincisi, bu, Allahn bizim Yaradanmz v Xilaskarmz olduunuhr ks aq byan etmk imkan verir.

Nhayt, bu, bir birimizl grmk v sevinc vkdrimizi blmk imkan verir.

Bizi qanunnalqda ittiham ednlr v ya nbniqoruduumuza gr kllikd olduumuzu sylynlr zlrinbnin gtirdiyi byk bir xeyir duan ldn buraxrlar.nbni qoruman verdiyi azadl nec hiss etmisiniz?

38

Bazar ertsi 27 aprel

nb: mqsdi v mahiyyti

sa kitab ab... (Lk. 4:17). nb gn ibadt evin tkcscd n deyil, hm d Allahn Klamn eitmk n getmklazmdr. Onun Klam olmadan yaamaq gnah tlsininyannda dolamaq demkdir. Sn qar gnah etmyim deyKlamn qlbimd qoruyub saxlamam (Mz. 119:11).

Lk. 4:17-19-u oxuyun. Bu gn sa haqqnda, Onun Kimliyiv bizim n etdiyi eylr haqqnda bildiklrimiz zrinddnrkn bu szlrin mnasn nec baa drk? Onunmsh edilmi olaraq byan etdiyi eylr sizin Rbl birghyatnzda nec gerklib?___________________________ __________________________________________________________________________________________________________

Ye. 61:1, 2-ni oxuyan sa dedi: Eitdiyiniz bu Mqdds Yazbu gn yerin yetdi (Lk. 4:21). Bu gn sz rh layiqdir.Yhudilr gzlyirdilr ki, Allahn Padahlnn glii glckdbir gn hrbi mliyyatlarn, Yhudeyadak yadelli hakimiyytinkkndn tmizlnmsi v Davudun taxtnn brpas nticsinddramatik bir hadis kimi ba verckdir. Lakin sa PadahlnOnun simasnda artq gldiyini, gnahn hakimiyytini devircyini,iblisi mlub edcyini v onun zab verdiyi sirlr azadlqvercyini deyirdi.

Eyni zamanda nbnin Onun msh edilmi olaraq verdiyibyanatlarla n qdr sx bal olduu bard dnn. nbistiraht gndr Msihd rahatlq gndr (br. 4:1-4). nbMsihd ld etdiyimiz azadlq v qurtuluun simvoludur (Rom.6:6, 7). nb tkc Allahn dnyan yaratmas haqqnda deyil,hm d Msihd yeni yaradl haqqnda ahidlik edir (2 Kor. 5:17;1 Kor. 15:51-53). sann xstlikdn yorun dm v ziyytknlri azad etmk n ox falar mhz nb gn hyatakeirmsi tsadfi deyildi.

nb gn - dadan daha mhkm bir ey zrind hkkolunmu (zamanda)hftlik xartrlatmadr, sada ld etdiyimizeylri biz xatrlatmadr.

nbni qorumaq, Msihin bizim n etdikllrind

39

rahatlq tapmaq - mllrimizl deyil, imanla xilasolduumuzu baa dmy nec kmk edir?

rnb axam 28 aprel

Kefernahumda nb gn veriln falar

Nazaretd rdd edildikdn sonra sa Kefernahuma geri qaytd,O, vvllr d burada xidmt etmidi (Mat. 4:13). Bu vacib hrOnun Qalileyadak xidmtinin bnvrsini tkil edirdi. Romalzabit trfindn tikildiyi gman olunan sinaqoq bu hrd idi (Lk.7:5) v sa z adti zr nb gn sinaqoqa getdi.

Hmin nb gn sann xidmti ox rngarng idi tlim,fa, vz. sann vzinin n haqqnda olduu il bal he n dey-ilmir, lakin bu vz insanlarda tccb dourmudu: nki O,slahiyytl danrd (lk. 4:32). Onun tlimi ravvinlrin tlimindox frqlnirdi. Onun tlimind yarmqlq v ya gzt yox idi.Onun vzi slahiyytl sslnirdi, Yazlara saslanrd, MqddsRuhun qvvsi il dil gtirilirdi, gnah z ad il arrd v in-adla tvby dvt edirdi.

Lk. 4:31-37-ni oxuyun. Bu aylrd (1) Byk mbariz, (2)cinlrin reall, (3) nbnin mqsdi v (4) Allahn rzrindki hakimiyyti barsind hans inandrc hqiqtlralr? Burada daha hans fikri tapmaq mmkndr? __________________________________________________________________________________________________________

Lukann bhs etdiyi nb gn ba vern be fadan (bax.Lk. 4:38, 39; 6:6-11; 13:10-16; 14:1-6) ilki haqqnda Lk. 4:31-41-doxuyuruq. Nazaretdki vzi zaman sa byan etmidi ki, Onunmissiyas arn ynglldirmk, yorunlara v yk ar olan-lara fa vermk v brpa etmkdir. Burada Kefernahumda, nbgn, sinaqoq dua edn adamlarla dolu ikn, cin tutulmu biradam sann lahi statusunu etiraf etdi: N olub? Ey Nazaretli sa,bizdn n istyirsn?.. Mn bilirm Sn Kimsn: AllahnMqddsisn! (Lk. 4:34). Allahdan dnm mlklrdn biri olanbu cin insan bdnini qbul etmi Xilaskar drhal tand. Buhekayd grnn v grnmyn dnyalar arasndak prdqalxmd.

40

Byk mbariznin burada n qdr aydn tzahr etdiyibarsind dnn. ox vaxt bu o qdr d gzarpmr.Byk mbariz sizin xsi hyatnzda nec tzahredir? Bu mbarizd qlby olan yegan midiniz ndir?Hm. bax. 1 Kor. 15:2.

rnb 29 aprel

nb gnnn Sahibi

Lk. 6:1-11 sann nb mslsi il bal fariseylrltoqquduu iki hadisni tsvir edir.

lk hadis haqqnda Lk. 6:1-5-d oxuyun . sa znn vagirdlrinin Qanuna v nby ml etmdiklri bardittihamlar nec qarlad?___________________________________________________________________________________

Tarladan kerkn agirdlr snbllri qrb, ovuclarnn iindtmizlyrk, yeyirdilr. Fariseylr bu faktdan agirdlri nbnipozmaqda ittiham etmk n faydalanmaa aldlar. sa buittihamlar rdd etdi, ac qald zaman mbd girib tqdimrklrini gtrb yeyn v z dylrin d vern padahDavudu fariseylrin yadna sald, halbuki o rklrdn yalnzkahinlrin yemsin icaz verilirdi. Bellikl sa, uzunqanunnaslq tarixi boyunca fariseylrin qanun stn qanunu,nn stn nnni nec qoyduqlarn, nbni, nzrdtutulduu kimi sevinc gn olmaqdan xarb, ar bir yk necevirdiklrini gstrdi.

Lk. 6:6-11-d ikinci hadis barsind oxuyun. nbhaqqnda hans drslr burada akar olur? __________________________________________________________________________________________________________

Sinoptik Mjdlrin hamsnda bu hadis nql olunsa da,yalnz Luka hmin adamn mhz sa linin quruduunu qeyd edir.Hkim Lukann lav etdiyi bu tfsilat kmk edir ki, bu fizikiatmazln insann normal hyat srmk qabiliyytin n qdrciddi tsir etdiyini anlayaq. Bu hadis iki cr mnasibt yol ad:birincisi, sa hmin adama fa vermk qrarna gldiyi tqdird,fariseylr Onu nbni pozmaqda ittiham ed bilcklrini

41

dnrdlr. kincisi, sa onlarn rklrini oxuyurdu v znnnb gnnn Sahibi olduunu, nbni yaradan Ks olduunu,bu ikst adam gnahla xstlnmi dnyann klliyindn azadetmk missiyasndan dnmycyini onlara gstrmy davamedirdi. Bellikl, O, nbni qorumaqla bal lahi mvqeyigstrdi: nb gn xeyirxah ilr grlmli v insanlarnhyatn xilas etmk lazmdr (Lk. 6:9-11).

Bu liderlrin gzlrinin Allahdan aldqlarn dndklri,lakin zlrindn qaynaqlanan qayda v normalar il necbalandn dnn. nnlrin v bri tlimlrin drinilahi hqiqtlrl bal gzlrimizi qapamasna yol verrk,eyni tly dmdiyimiz nec min ola bilrik?

Cm axam 30 aprel

nb: xsty fa vermlimi yaxud kz quyudanxarmalm?

sinoptik Mjddn yalnz Lukann mjdsind sann nbgn bu iki fa vermsi tsvir olunur (Lk. 13:10-16; 14:1-15). lkfa sinaqoq risind saya qar hiddt yaranmasna sbbolmudu; ikinci fa is fariseylri susmaa mcbur etdi. stnilnhalda sann dmnlri qanunu yanl rh edrk, bundan sannbni pozmaqda ittiham etmk n istifad etdilr.

Lk. 13:10-16 v 14:1-6-n oxuyun. Bu fikirlr MqddsKitab hqiqtlrini asanlqla thrif etmyin mmkn olduunadair hans vacib drslri verir?_____________________________________________________________________________________________________________________________________

Beli bklm qadnn fa almasna baxaq. O, fariseylrinikrahla baxdqlar cins mnsub idi; tam 18 il xst olmudu, bumddt kimins sbrini tktmk v hyatn mnasz olduuhissini gclndirmk n kifayt idi; nhayt, o, zn azadetmk iqtidarnda deyildi.

Budur, sa Msihin xsind ilahi ltf onun yanna glir. O,qadn grr, onu yanna arr, ona xstliyindn azad olacansylyir, llrini onun zrin qoyur v o, drhal diklir (Lk.13:13). On skkiz illik zablarn yerini qfildn gcl sevinc tutur

42

v o, Allah izztlndirmy balayr (ay 13). Lukann istifadetdiyi hr bir fel o qadnn dyrini v lyaqtini v mumiyytlddy vziyytdn asl olmayaraq nifrt mruz qalan hrksin dyrini v lyaqtini gstrmk n Allahn istifad etdiyiruhlandrma metodudur. kinci mcz haqqnda hekayd (Lk.14:1-6) sa hidropos xstliyindn ziyyt kn bir adama faverir. sann hr addmn diqqtl izlyn dini rhbrlrin etiraznqabaqcadan grdyn gr, onlara iki sualla mracit etdi: birin-cisi Qanunun mqsdi haqqnda (nb gn insanlara favermk qanuna gr dzgndr ya yox? (ay 3)) v ikincisi insann dyri haqqnda (Sizlrdn kimin olu yaxud kz

nb gn quyuya ds, onu drhal oradan dartbxarmaz? (ay 5)). Hqiqtd el bu cr idi, ona gr ki,Lukann yazdna gr, onlar Ona vermy cavab tapmadlar.Odur ki, sualn mahiyyti aydn idi. Isa onlarn riyakarlnifa etdi, bu n pis riyakarlq idi, nki mqddslik prdsiv Allah Qanununun ciddi pozulmas kimi qbul etdiklrieylrl bal saleh aqnlq prdsi arxasnda gizlnirdi. Nec d ehtiyatl olmalyq.

Cm 1 may

Glck tdqiqatlar n:

Allah z qayke lini bir anlq yer znn zrindnksydi, briyyt haldan db, mhv olard. nsann da bugn (nb gn) hyata keirmsi tlb olunan myynhdliklri var. Hyatn zruri tlbatlarn dmk lazmdr,xstlr qulluq etmk, ehtiyac olanlara yardm gstrmklazmdr. z yaxnn ykn nb gn azaltmayan ks tqsirkarsaylacaq. Allahn mqdds istiraht gn insan n tyin ol-unub v xeyirxah ilr onun tlblrin cavab verir. Rbbimizistmir ki, Onun yaratd varlqlar saatlarla ardan ziyyt ksin,halbuki baqa gnlrd olduu kimi, nb gn d bu arnynglldirmk olar Y. Uayt srlrin arzusu, sh. 207. nb qdr baqa he bir mr yhudilri trafdak baqaxalqlardan bel ox frqlndirmirdi. Allah istyirdi ki, nbnisaxlamaq yhudilrin Ona scd edn bir xalq kimi frqlndirici

43

niansi olsun. nb bu xalqn btprstlikdn ayrlmasnn vhqiqi Allahla ittifaqnn gstricisi olmal idi. Lakin nbnimqdds tutmaq n insanlar zlri mqdds olmaldrlar.Onlar iman vasitsil Msihin salehliyinin itiraks olmaldrlar,Y. Uayt, srlrin arzusu, sh. 283.

Mzakir n suallar:

1. Mgr Mqdds Kitabn sa v nb haqqnda buqdr aydn danmas heyrtamiz deyilmi? Buna rmndnyann hr yerind milyonlarla insan tkid edirlr ki, yed-dinci gn artq mcburi deyil, ya da artq onun el birhmiyyti yoxdur yaxud onu qorumaq qanunnaslabrabrdir. Bu, Allahn Klamlna sarslmaz sdaqt v itatinzruriliyini biz nec yrtmlidir?

2. nsanlar Allahn mqdds Qanunu kimi tmli birmsld aldadlblar? sa Mk. 13:22-d hans vacibxbrdarl verir?

3. eytann nbni mhv etmk n n qdr sylaldma baxn: o, srailin dini rhbrlrindn istifad edirdiki, nbni ar yk evirsin v sas mahiyytindn vmqsdindn mhrum etsin. nbni khnlmi, qanunnasv ya sadc yhudi nnsi kimi rdd etmk n eytanibadt evinin rhbrlrindn hmi istifad edib, indi d edir.nbni eytann gcl nifrt hdfin evirn sbb ndir?

4. nb gnnn Sahibi sadr (Lk. 6:5). Bu byanatmsihilr v onlarn nby mnasibti n n kimimahiyyt ksb edir?

Drs 6 2-8 may

sann xidmtindki qadnlar

nbAradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Lk. 1:39-55;

2:36-38; 7:11-17; 36-50; Rom. 10:17; Lk. 8:1-3; 18:1-8.

Yadda saxlanacaq ay: Siz hamnz Msih saya olan44

iman vasitsil Allahn oullarsnz. nki vftizd Mshlbirln hamnz Msihi geyinmisiniz. Artq Yhudi il Yunan,qul il azad, kii il qadn arasnda ayr sekilik yoxdur.nki hamnz Msih sada birsiniz (Qal. 3:26-28).

sann qadnlarn ehtiyaclarna n qdr diqqt yetirdiyi vqadnlarn Onun xidmtin clb olunmas bard Lukannmjdsind digr mjdlrdn daha ox qeyd olunur.

Bzi masir mdniyytlrd olduu kimi, sann dvrnd dqadnlar dyrsiz saylrd. Onlara hrmtsiz mnasibtbslyirdilr. sraild bzi kiilr Allaha kr edirdilr ki, qul,btprst v ya qadn olaraq doulmayblar. Yunan v Romacmiyytlrind qadnlara bzn daha da pis mnasibtgstrirdilr. Roma mdniyytind hr ey izin verilmsi hddi hdudu bilinmyn xlaqszla evrilmidi. ox vaxt qadn kiiyyalnz onun n qanuni vladlar dnyaya gtirmkdn tr lazmidi ki, mlkiyytini bu vlada miras qoya bilsin, znn gnahlistklri n is kiinin cariylri var idi.

Qadnlara bu cr mnasibtin fonunda, sa xo mjdnibyan etdi ki, qadnlar slind brahimin qzlardr (bax. Lk.13:16). Qadnlarn sada eyni cr Allah vladlar olduqlarnv Onun gznd kiilrl eyni dyr malik olduqlarneitmk o dvrn qadnlar n byk sevinc olmal idi.Dnyann btn lklrind masir qadnlar n mjdolduu kimi qalr: biz hammz, kiilr v qadnlar, Msih sadabirik.

Bazar 3 may

sann gliini salamlayan qadnlar

Yalnz Luka bu qadnlarn kainat tarixinin mczsingstrdiklri mnasibti tsvir edir: bu mcz is ondan ibart idiki, Allah Olu Atann xilasedici missiyasn hyata keirmk v zxalqnn Msih midlrini dorultmaq n insan bdnini qbuletmidi. Bu qadnlar n ba verdiyini taml il baa dmslrd, onlarn szlri v bu mczli hadisy mnasibtlri onlarninamn v Allahn ilri il bal heyrtini ks etdirirdi.

Lk. 1:39-45-d Elizavetin Mryml gr haqqnda ox-

45

uyun. Elizavetin szlri onun o zamanlar ba vern bykhadislri mhdud kild olsa da, baa dmsini nec ksetdirir?________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Elizavetin szlrindn sonra Mrym dil gldi (Lk. 1:46-55).Onun szlrini ox vaxt nm hesab edirlr; bu szlrd hdi tiqdn oxlu sitat var ki, bu da Mrymin yazlar diqqtlaradrdn v demli, sann anas olmaa layiq olduunutsdiqlyir. Mrymin nmsinin kknd tkc Yazlar deyil,onun Allahla drin mnasibtlri d dayanr. Onun qlbi Rbl,inam brahimin midi il birlir.

Lk. 2:36-38-i oxuyun. Mbddki qadn peymbr Xannahaqqndak hekayd hans vacib hqiqtlr rast glinir? __________________________________________________________________________________________________________

Uzun zamandr gzlniln mid sada sasl kild hyatakeir. Yal dul qadn bu mczni etiraf edir v o andan etibarnmbd gln hr ks Xilaskar haqqnda vz etmyi znnmtlq missiyasna evirir. O, xo mjdni tbli edn ilk qadnmjdi oldu.

traflarnda ba vern hadislri mahid edn buqadnlarn tccb v heyrtini tsvvr etmy aln. n-sanlara tbli etmy arldmz byk hqiqtlrtccb v heyrtimizi rklrimizd diri saxlamaq n ned bilrik? Bazar ertsi 4 may

Qadnlar v sann fa xidmti

Lk. 7:11-17-d Nain hrind ba tutan mcz haqqnda ox-uyun. Bu yoxsul, stlik d dul olan qadn baqa bir imtahanla z z glmidi yegan olu lmd. Onunla birlikd cnazninyannda oxlu qadnlar alayaraq gedir, hr ksin kdr vtssfn bununla ifad edirdilr. Yegan olunu itirmklbrabr tnha hyatn qeyri myyn glcyi bu dul qadnkdr v arsizlik girdabna qrq etmidi.

Cnazni dayan izdiham hrdn xmaq zr ikn hr

46

daxil olan baqa bir izdihamla qarlad. hrdn xanizdihamn banda cnazdki lm dayanrd; hr daxil olanizdihamn banda is Yaradann zmtind tzahr edn hyatdayanrd. Hr iki izdiham qarlaanda sa dul qadn qss vkdr iind grd. Rbb anan grnd ona yaz gldi vqadna dedi: Alama! gr alamamaq xahii hyatn Rbbisadan glmsydi, mnasz sslnrdi. nki alama sznnarxasnda onun gz yalarnn sbbini aradan qaldrmaqslahiyyti dayanrd: sa lini uzatd, cnazy toxundu v gncolana ayaa qalxma mr etdi. Cnazy toxunmaq murdarlqsaylrd (Say. 19:11-13), lakin sa n fqt hr hans birmrasimdn daha vacib idi. nsanlarn ehtiyaclarn dmkayinlri yerin yetirmkdn daha aktual idi.

Nain hri tkc byk bir mcznin ahidi olmad, hm dheyrtamiz bir mjd ald: sada kiilrin qlb ars il qadnlarnqlb sxntlar arasnda he bir frq yoxdur. Hm d Onun hzurulmn hakimiyytin meydan oxuyur v onu devirir. Lk. 8:41, 42, 49-56-n oxuyun. Yair nfuzlu bir adam sinaqoqrisi idi, sinaqoqun ii v xidmtin gr msuliyyt dayrd. Hrnb o, dua edck, Yazlar oxuyacaq v vz edck adamseirdi. O, tkc yksk vzifli v nfuzlu deyildi, hm d var dvlt v slahiyyt malik idi. O, z qzn ox sevirdi vvladnn fas n he trddd etmdn sann yannayolland.

Bu hekaylrd sa Msihin sznn qdrti lm ouluanasna, lm qz is atasna qaytard. Bu hadisnin onubilavasit grn insanlara, xsusil d valideynlr n qdralasmaz grn bilcyini dnn. Bu hadislr Allahnqdrtini biz ne ar? Onlar bizim bu qdrti anlamaqn n qdr mhdud tfkkr malik olduumuzu nectsdiqlyirlr (ax hazrki elm bunun nec ba ver bilcyihaqqnda n kiicik bel tsvvr malik deyil). n balcasis, cari vziyytimizdn asl olmayaraq bu qdrt v Allahnltfn etibar etmyi yrnmk n n etmliyik?

rnb axam 5 may

Minnt v inamla dolu qadnlar 47

Lk. 7:36-50-d sa qida qbulu n vacib ruhani hadisy e-virir, el o zaman da gnahkar qadnn lyaqtini ona geri qaytarr.Mhtrm vtndalardan olan farisey imon san nahara dvtetmidi. Dvt olunan hr ks z yerini tutdu v birdn hamnaba salan bir hadis ba verdi: hmin hrd yaayan g-nahkar bir qadn (ay 37) birbaa saya yaxnlad, iind bahaltirli ya olan a mrmr qab sndrd, Onun ayaqlarnn nndyilrk gz yalar il onlar islatmaa v tirli ya kmybalad.

Qadnn z minntdarln ifad etmsindn v sannonun bu imanl addmna mnasibtindn hans drsi gtrbilrik? ___________________________________________________________________________________________________

nsanlarn dncsind Mrym he bir midi qalmayan g-nahkar bir qadn idi, Msih is onun qlbinin yax chtlrinigrrd. Xilas plan briyyt qarsnda byk imkanlar yaratdv bu imkanlar Mrymd d hyata kemli idi. Rbbin ltfngr o, lahi tbitin itiraks oldu... sann dirilmsindn sonraOnun qbrin ilk gln Mrym oldu. Mhz Mrym Xilaskarndirildiyini byan etdi, Y. Uayt, srlr arzusu, sh. 568.

Lk. 8:43-45-d n bdbxt bir qadn Xilaskarn n ox diqqtgstrdiyi bir obyekt evrilir. Bu qadn bdnini v qlbinidarmadan edn saalmaz xstlikdn n qdr ziyytkmidi! Budur, 12 illik faci mddtind ilk df mid qlcmparlad o, sa haqqnda eitdi (Mk. 5:27).

O n eitmidi? oxmu, azm? Bilmirik. Lakin o bilirdi ki, sayoxsullarn qaysna qalr; O, cmiyytin rdd etdiyi insanlarqbul edir; O, czamllara toxunur; O, suyu raba evirib; hreydn vacibi is - O, midini itirmi insanlarn qaysna qalr, buqadn da onlardan biri idi. Lakin eitmk kifayt deyildi; eitmk in-amla nticlnmlidir (Rom. 10:17). Bu inam da bu qadn oyatdki, sadc Onun paltarnn tyin toxunsun. Bu hrkt inamdanirli glirdi, mqsdynl, fal idi v Msihi hdf almd. Yalnzbu cr inam Hyat Verndn xeyir dua ala bilr: mann snixilas etdi (Lk. 8:48).

nsanlara baxmaq v onlar mhakim etmk ox asandr,el deyilmi? Htta biz z tnqidimizi ox vaxt szl ifad

48

etmsk d, ryimizd onlar mhakim edirik ki, bu dashvdir. Baqalarn htta dncmizd bel mhakimetmmyi nec yrn bilrik, ax bilmirik ki, onlarn yerindolsaq, biz nec davranardq?

rnb 6 may

sann ardnca gedn bzi qadnlar

Lk. 10:38-42-ni oxuyun. Bu hadisdn zmz n hansvacib ruhani drslri gtr bilrik? (hm. Bax. Lk. 8:14)__________________________________________________________________________________________________________

Marta ev sahibsi kimi iin oxluundan ab qalmd (Lk.10:40) v qonaqlara n yax kild qulluq etmk n alrd.Mrym is Rbbin ayaqlar yannda oturub Onun szn qulaqasrd (ay 39). Marta saya ikayt etdi ki, iin btn arltkc onun zrin dr. sa Martan bu qdr qayya qrqolduuna gr mzmmt etms d, hyatda nyin n vacibolduunu myyn etmyin zruri olduunu gstrdi. sa ilnsiyyt agirdliyin n vacib trkib hisssidir; yemy sonra daqonaq etmk olar.

Msihin iind alqan, fal iilr ehtiyac var. Fal ruhaniid syli olan ox sayda martalar n geni bir faliyyt dairsivar. Lakin onlar hr eydn nc Mryml birlikd sannayaqlarnn yannda oturmaldrlar. Qoy onlarn sylri, zirkliyi venerjisi Msihin ltf il tqdis olunsun; onda hyat xeyir aparanmlubedilmz qvvy evrilck. Y. Uayt, srlr arzusu, sh.525.

Lk. 8:1-3; 23:55, 56; 24:1-12-ni oxuyun. Bu aylrdMsihin xidmtind qadnlarn rolu haqqnda n deyilir. __________________________________________________________________________________________________________

sa z xidmtini genilndirrk, hrlri v kndlrigzmy balad. O, Allahn Padahln vz edrk Mjdniyayrd (Lk. 8:1) v on iki agirdl birg insanlar yrdirdi. Lukasadan fa alm, yaxud da Onun vzindn tsirlnmi bziqadnlarn, elc d bzi varl qadnlarn sann bu geni

49

xidmtind Onun ardnca getdiklri bard inandrc hadtyazmdr. Lukann xatrlard qadnlardan bir nesi bunlar idi:(1) murdar ruhlardan azad edilmi bzi qadnlar, elc d McdliMrym; (2) Hirodun eikaas Xuzann arvad Yoxanna; (3)oanna; v (4) Ona xidmt edn bir ox baqa qadnlar (ay3).

sann hr bir insann urunda ldy baa ddymzzaman hr bir insann Allah qarsnda hqiqi brabrliyinidaha yax anlaya bilrik. Baqalarna mnasibtimizd buhqiqti n drcd yax ks etdiririk? Yni, baqalarnayuxardan aa, sizdn daha aa sviyyli insanlar kimibaxmaa vadar edn hr hans dncni v hissi neckkndn qoparb ata bilrsiniz?

Cm axam 7 may

Duada daimi, xeyirxah ilrd fdakar olanlar

Luka sann vacib ruhani drslr vermk n iki dul qadnmisal gtirdiyi iki hadisni tsvir edir.

lkind (Lk. 18:1-8) sa dalt n daltsiz bir hakim ztutmu yoxsul v bdbxt bir dul qadn haqqnda fqtl danr.O qadn daltsizlik v yalann qurban idi, amma yen d qa-nunun v daltin qvvsin inanrd. Lakin hakim Allahdan qorx-mur, insanlardan utanmrd v grnr bu dul qadna kmketmy tlsmirdi. Dullara qay Mqdds Kitabn tlbidir(x. 22:22-24; Mz. 68:6; Ye. 1:17), lakin bu hakim qanunaetinasz yanamaqdan zvq alrd. Hr ey rmn dul qadnnbir silah vard inadkarlq, o, z inadkarl il hakimin zhlsinitkd v dalt nail oldu.

Bu msl vacib drs verir: (1) hmi dua etmk v hevaxt ruhdan dmmk (Lk. 18:1); (2) dua bir ox eyi dyiir htta daltsiz hakimin ryini d; (3) inadkar iman qlb alanimandr. Hqiqi iman hr bir msihiy bdi bir mslht verir:htta n sonda Br Olu gldiyi zaman verilck vzi (ay 8)gzlmk lazm gls bel, he vaxt tslim olmayn. kinci hadisd (Lk. 21:1-4; Mk. 12:41-44) sa dini riyakarlqlar vqanunnas v dini rhbrlrin iddialarn ifa etdikdn drhal

50

sonra, onlarla dini tzad tkil edn birin iar etdi hqiqi dinintbitini aan yoxsul dul qadna.

sa dul qadnlarn evlrini yeyib dadan (Lk. 20:47) vMqdds Kitabn dul qadnlara v yoxsullara qay haqqndagstriin ml etmyn dini rhbrlrdn bir nesini tsvir etdi.Bu gn d bir ox insan yalnz mmin grnmk n verirlr, npisi d odur ki, onlar zlrinin hddi hdudu bilinmynsrvtlrindn verirlr. slind, n is vermkl, xsn zlri hebir eyi qurban vermi olmurlar. Bunun ksi olaraq, sa agirdlrindiqqtini hqiqi dinin nmunsi olan dul qadna ynltdi, nki o,sahib olduu hr eyi vermidi.

lk kateqoriya insanlarn niyyti zlrini nmayi etdirmkidi, dul qadn is fdakarlq v Allah izztlndirmk arzusuidar edirdi. Allahn onun btn mlkiyyti zrind hququolduunu etiraf etmsi v hr eyiyl Allaha xidmt etmkistmsi dul qadn o iki leptonunu qurban vermy oyadanqvv idi. Yaradann hr eyi grn gznn nnd nverdiyimiz deyil, niy verdiyimiz daha vacibdir; n qdrverdiyimiz deyil, qurbanmzn lsnn nec olmas vacib-dir. Baqalarnn xeyri v Allahn ii n n drcd fdakarlqgstrirsiniz?

Cm 8 may

Glck tdqiqatlar n:

armxda asl ikn z anasn xatrlayan; alayan qadnlaragrnn v dirilmi Xilaskar haqqnda sevincli mjdni ilk olaraqyaymalar n onlar z elisin evirn Ks bu gn d qadnnn yax Dostudur v btn hyat raitlrind ona kmk etmyhazrdr, Y. Uayt, Msihi evi, sh. 204.

Rbbin kiilr n olduu kimi, qadnlar n d ii var.Hazrki bhran zaman onlar Onun iind z yerlrini tuta bilrlr,Allah da onlar vasitsil faliyyt gstrck. gr qadnlar zvzif borclarnn frqin varsalar v Mqdds Ruhun tsirialtnda alsalar, bu dvr n zruri olan nfs hakimlik ldedcklr. Xilaskar bu fdakar qadnlar z nuru il iqlandracaq

51

v onlara kiilrin qvvsini stlyn qvv verck. Kiilrinaild ed bilmdiyi ii, insanlarn daxili dnyasnn drinliklrinvaran ii qadnlar hyata keirmy qadirdirlr. Onlar kiilrin yoltapmad rklr yol tapa bilrlr. Qadnlarn myi ox vacib-dir, Y. Uayt, Mjdilik, sh. 464, 465.

Mzakir n suallar:

1. Mjdlrin, elc d Lukann Mjdsinin n maraqlchtlrindn biri sann dirilmsi il bal hadislrdqadnlarn roluna mnasibtdir. Mtn mjdlrd qeyd ol-unur ki, qadnlar dirilmi Msihi ilk grnlr oldular v Onundirilii haqqnda baqalarna da dandlar. Mqdds Kitabmdafiilri bu faktdan sann fiziki diriliinin realln tsdiqetmk n istifad ed bildilr, nki bzi insanlar bunuinkar edir v ya bh altna salrlar. N n burada qadnnrolu bel vacibdir? Bax buna gr: gr bzilrinin iddia et-diyi kimi, sann dirilmsi mlliflrin uydurduu bir eyolsayd, onda bu mlliflr n n dirilmi Msihi ilkgrnlrin qadnlar olduunu qeyd edirlr ax cmiyytin buhisssi o zamanlar yksk qiymtlndirilmirdi? gr onlar buhekayni insanlar zlrin inandrmaq ndnmdlrs, onda n n kiilrdn deyil, qadnlardanistifad etmidilr? Bu fikri mzakir edin.

2. Qadnlarn lyaqtini he d hmi qbul etmyn bircmiyytd sa Allahn yaradlda qadnlar n nzrdtutduu statusu onlara qaytard: onlar Allahn vladlar,brahimin qzlardrlar v yeni Mjd srind kiilrlbrabrdirlr. Bununla bel, Allah qarsnda brabr olsalarda, kiilr v qadnlar frqlidirlr. Nec edk ki, hm kii vqadnn Allah qarsnda brabrliyini tsdiqlyk, hm donlarn arasndak frqi etiraf edk v nzr alaq? Bu frqlrimanllar cmiyytinin hyatnda zn nec gstrir?

Drs 7 9-15 may

sa, Mqdds Ruh v dua

52

Aradrmaq n Mqdds Kitab aylri: Lk. 2:25-32;Yh. 16:5-7; Lk. 23:46; Lk. 11:1-4; Mat. 7:21-23; Lk. 11:9-13.

Yadda saxlanacaq ay: Mn siz bunu deyirm: dilyin,siz verilck, axtarn, tapacaqsnz, qapn dyn v sizalacaq. nki hr dilyn alar, axtaran tapar, qap dynalar (Lk. 11:9, 10).

Sinoptik Mjdlrin mllifindn Luka sann MqddsRuha mnasibti bard daha ox danr. Matta Ruhu 12 df,Mark 6 df xatrladrsa, Lukann Mjdsind 17 xatrlatma,Hvarilrin ilri kitabnda is 57 xatrlatma grrk. sann anabtnin dmsindn (Lk. 1:35), mumdnya missiyasnntyinatna (Lk. 24:44-49) qdr yer zndki btn hyatboyunca, Luka Onunla Mqdds Ruh arasnda fal laq grr.Bu laqni etiraf etmk Xilaskarmzn xidmtini baa dmkn hddindn artq vacibdir. Hm d ki, Luka sann hyatndav missiyasnda duann hmiyytini gstrir. lahi tbitintamlna malik olan, Ata v Mqdds Ruhla brabr olan sa zinsan bdnind ikn bizim n dua il bal nmun qoyubgetdi.

gr sa duann zruriliyini drk edirs, onda bizim onadaha ox ehtiyacmz yoxdurmu?

Daimi dua v syli sayqlq olmadan, bizi laqeydlik v hqiqtyolundan dnmk thlksi gzlyir. Ltf taxtna gedn yoldadmn hmi biz mane olmaa alr. O, lindn gln hreyi edir ki, biz ciddi chdl duaya v inama laqeyd qalaq, ltf vsnaa qar durmaq n qvv almayaq, Y. Uayt, Allahaaparan yol, sh. 95.

Bazar 10 may

sa v Mqdds