luaÄn du giaØ sÖ ÑÒa - sachbaoluutru.viengiac.desachbaoluutru.viengiac.de/bodugialuan/bo du gia...

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINHTAÄP 105

LUAÄN DU GIAØ SÖ ÑÒA

SOÁ 1579( QUYEÅN 43 85)

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

SOÁ 1579

LUAÄN DU GIAØ SÖ ÑÒATaùc giaû: Boà taùt Di Laëc giaûng thuaät, Boà taùt Voâ Tröôùc ghi.Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam taïng Phaùp sö Huyeàn Trang.

QUYEÅN 43

Phaàn Baûn Ñòa: Ñòa Thöù 15: Ñòa Boà Taùt Ñoaïn 1: Trì Xöù Du Giaø: Phaåm 13: Tónh Löï

Theá naøo laø Tónh löï Ba-la-maät-ña cuûa Boà taùt? Tuïng neâu:

Töï taùnh, Heát thaûy, NanTaát caû moân, Thieän sóNhaát Thieát chuûng, Toaïi caàuHai ñôøi vui, Thanh tònh.Chín thöù töôùng nhö theáGoïi löôïc noùi Tónh löï.

Nghóa laø chín thöù töôùng Tónh löï, goïi laø Tónh löï Ba-la-maät-ña cuûa Boà taùt:

1. Tónh löï töï taùnh.2. Tónh löï heát thaûy.3. Tónh löï Nan haønh.4. Tónh löï taát caû moân.5. Tónh löï Thieän só.6. Tónh löï Nhaát Thieát chuûng.

4 BOÄ DU GIAØ 2

7. Tónh löï Toaïi caàu.8. Tónh löï ñôøi naày ñôøi khaùc vui.9. Tónh löï Thanh tònh.

Theá naøo laø Tónh löï Töï taùnh cuûa Boà taùt? Nghóa laø caùc Boà taùt ñoái vôùi Taïng Boà taùt, tröôùc heát laø nghe, suy xeùt,

vôùi nhöõng dieäu thieän theá gian xuaát theá gian hieän coù, taâm taùnh moät caûnh, taâm chính thöùc an truï, hoaëc nôi phaåm Xa ma tha, hoaëc nôi phaåm Tyø baùt xaù na, cuøng vaän haønh caû hai, chung nôi hai phaåm. Neân bieát töùc laø Tónh löï töï taùnh hieän coù cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø Tónh löï heát thaûy cuûa Boà taùt? Töùc Tónh löï naày löôïc coù hai thöù:

1. Tónh löï theá gian.2. Tónh löï xuaát theá gian.

Neân bieát hai thöù naày, theo choã öùng hôïp laïi coù ba thöù:Moät laø: Tónh löï Hieän phaùp laïc truï.Hai laø: Tónh löï coù theå daãn ñeán coâng ñöùc nôi ñaúng trì cuûa Boà taùt. Ba laø: Tónh löï taïo lôïi ích cho Höõu tình.Neáu caùc Boà taùt, vôùi Tónh löï hieän coù, xa lìa heát thaûy phaân bieät, coù

theå sinh khinh an nôi thaâm taâm, tòch tónh heát möïc, xa lìa kieâu maïn, döùt boû vò AÙi, tröø heát thaûy töôùng. Neân bieát ñoù goïi laø Tónh löï Hieän phaùp laïc truï cuûa Boà taùt.

Hoaëc caùc Boà taùt vôùi Tónh löï hieän coù, coù theå daãn ñeán, coù theå an truï nôi voâ soá ñaúng trì thuoäc chuûng taùnh cuûa möôøi löïc laø heát söùc thuø thaéng, khoâng theå nghó baøn, löôøng tính. Ñaúng trì nhö theá, taát caû haøng Thanh Vaên vaø Ñoäc giaùc ñeàu khoâng nhaän bieát veà teân goïi, huoáng hoà laø coù theå nhaäp. Hoaëc caùc Boà taùt, vôùi Tónh löï hieän coù, coù theå daãn ñeán, coù theå an truï nôi taát caû Nguyeän trí khoâng tranh, Voâ ngaïi giaûi, Bieán xöù, Thaéng xöù, Giaûi thoaùt cuûa Boà taùt, cuøng vôùi coâng ñöùc hieän coù cuûa caùc haøng Thanh Vaên. Neân bieát ñoù goïi laø Tónh löï coù theå daãn ñeán coâng ñöùc Ñaúng Trì cuûa Boà taùt.

Tónh löï taïo lôïi ích cho Höõu tình cuûa Boà taùt coù möôøi moät thöù, nhö tröôùc ñaõ noùi, neân bieát. Nghóa laø caùc Boà taùt nöông döïa nôi Tónh löï, ñoái vôùi caùc Höõu tình coù theå daãn ñeán nghóa lôïi, theo caùc coâng vieäc cuûa hoï, cuøng laøm keû trôï giuùp. Ñoái vôùi Höõu tình bò khoå, coù theå vì hoï maø döùt tröø khoå, coù theå neâu giaûng ñuùng nhö lyù. Ñoái vôùi ngöôøi coù aân thì luoân bieát aân bieát hueä, hieän tieàn baùo ñaùp. Nôi caùc söï sôï haõi, coù theå taïo söï cöùu giuùp, che chôû. ÔÛ nôi choán maát maùt tan hoaïi, coù theå côûi môû moïi saàu khoå. Ñoái vôùi haïng thieáu thoán, thì boá thí caùc vaät duïng taøi saûn. Nôi caùc ñaïi chuùng

SOÁ 1579 - LUAÄN DU GIAØ SÖ ÑÒA - Quyeån 43 5

thì kheùo coù theå giuùp ñôõ, daãn daét. Ñoái vôùi caùc Höõu tình kheùo thuaän theo taâm chuyeån. Nôi caùc baäc thaät coù ñöùc, Boà taùt neân taùn döông khieán hoan hæ. Ñoái vôùi keû coù loãi laàm thì coù theå ñieàu phuïc chính ñaùng, vì vaät hieän chung thuoäc veà sôï haõi. Taát caû nhö theá goïi chung laø Tónh löï heát thaûy cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø Tónh löï Nan haønh cuûa Boà taùt? Nghóa laø Tónh löï naày löôïc coù ba loaïi: Hoaëc caùc Boà taùt ñaõ coù theå an

truï nôi caùc Tónh löï ba daãn phaùt töø khoå kheùo thaønh thuïc heát möïc laø thuø thaéng, roäng lôùn, theo choã vui muoán cuûa mình, xaû boû choã vui toái thaéng nôi caùc Tónh löï, vì thöông xoùt Höõu tình , neân cuøng quaùn xeùt voâ löôïng söï vieäc lôïi ích cho Höõu tình, vì ñeå thaønh thuï caùc nghóa lôïi cho hoï, neân taâm yù xeùt choïn, sanh trôû laïi nôi coõi duïc. Neân bieát ñoù goïi laø Tónh löï nan haønh thöù nhaát cuûa Boà taùt.

Hoaëc caùc Boà taùt döïa nöông nôi Tónh löï, coù theå phaùt khôûi voâ löôïng voâ soá thöù loaïi ñaúng trì cuûa Boà taùt laø khoâng theå nghó baøn, vöôït quaù heát thaûy caûnh giôùi haønh trì cuûa haøng Nhò thöøa. Neân bieát ñoù goïi laø Tónh löï nan haønh thöù hai cuûa Boà taùt.

Hoaëc caùc Boà taùt döïa vaøo Tónh löï, neân mau choùng chöùng ñaéc ñaïo quaû chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng. Neân bieát ñoù goïi laø Tónh löï Nan haønh thöù ba cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø Tónh löï taát caû moân cuûa Boà taùt? Nghóa laø Tónh löï naày löôïc coù boán loaïi:

1. Tónh löï coù Taàm coù Töù.2. Tónh löï cuøng haønh vôùi Hyû.3. Tónh löï cuøng haønh vôùi Laïc.4. Tónh löï cuøng haønh vôùi Xaû.

Theá naøo laø Tónh löï Thieän só cuûa Boà taùt? Töùc Tónh löï naày löôïc coù naêm loaïi:

1. Tónh löï khoâng coù Vò AÙi.2. Tónh löï cuøng haønh vôùi Töø.3. Tónh löï cuøng haønh vôùi Bi.4. Tónh löï cuøng haønh vôùi Hyû.5. Tónh löï cuøng haønh vôùi Xaû.

Theá naøo laø Tónh löï Nhaát thieát chuûng cuûa Boà taùt? Nghóa laø Tónh löï naày löôïc coù saùu loaïi, baûy loaïi, goàm chung laø

möôøi ba loaïi.Noùi saùu thöù, töùc:

1. Tónh löï thieän.

6 BOÄ DU GIAØ 2

2. Tónh löï Bieán hoaù voâ kyù.3. Tónh löï cuûa phaåm Xa ma tha.4. Tónh löï cuûa phaåm Tyø baùt xaù na.5. Tónh löï tö duy ñuùng, kyõ veà töï lôïi lôïi tha.6. Tónh löï coù theå daãn ñeán uy löïc coâng ñöùc, uy löïc cuûa thaàn

thoâng.Noùi baûy loaïi laø:

1. Tónh löï duyeân nôi danh.2. Tónh löï duyeân nôi Nghóa.3. Tónh löï duyeân nôi töôùng chæ.4. Tónh löï duyeân nôi töôùng khôûi ñoäng.5. Tónh löï duyeân nôi töôùng Xaû.6. Tónh löï truï nôi duyeân phaùp laïc.7. Tónh löï coù theå taïo lôïi ích cho keû khaùc.

Möôøi ba thöù nhö vaäy goïi laø Tónh löï Nhaát thieát chuûng cuûa Boà taùt.Theá naøo laø Tónh löï Toaïi caàu cuûa Boà taùt? Nghóa laø Tónh löï naày löôïc coù taùm loaïi:1. Tónh löï ñoái vôùi voâ soá tai hoaï nhö caùc thöù thuoác ñoäc, caùc loaïi

söông tuyeát, möa ñaù, caùc thöù khí noùng ñoäc haïi... ñeàu coù theå döùt tröø, coù theå thaønh choã döïa cuûa chuù thuaät.

2. Tónh löï, ñoái vôùi caûnh giôùi cuøng traùi nghòch sanh ra caùc beänh coù theå döùt tröø.

3. Tónh löï, ñoái vôùi nhöõng tai hoaï nhö maát muøa, ñoùi khaùt, luùc hieän tieàn, coù theå höng khôûi, taïo ra möa lôùn cam loà.

4. Tónh löï, ñoái vôùi voâ soá nhaân, phi nhaân kia ñaõ taïo ra caùc thöù sôï haõi nôi nöôùc, ñaát lieàn, ñeàu coù theå cöùu vôùt chính ñaùng.

5. Tónh löï, ñoái vôùi caùc Höõu tình thieáu thoán veà thöùc aên uoáng, bò laïc vaøo choán ñoàng ruoäng hoang vaéng, coù theå boá thí caùc thöùc aên uoáng.

6, Tónh löï ñoái vôùi caùc Höõu tình khoâng coù taøi saûn, ñòa vò, caàn ñöôïc hoaù ñoä, coù theå boá thí voâ soá cuûa caûi, ngoâi vò.

7. Tónh löï, ñoái vôùi caùc Höõu tình phoùng daät trong möôøi phöông, ñeàu coù theå chính töùc khuyeân can, daãn daïy.

8. Tónh löï, ñoái vôùi caùc Höõu tình theo choã sinh khôûi caùc söï vieäc neân laøm, ñeàu coù theå chính thöùc taïo ra.

Theá naøo laø Tónh löï ñôøi naày ñôøi khaùc vui cuûa Boà taùt? Töùc Tónh löï naày löôïc coù chín thöù:1. Tónh löï bieán hieän thaàn thoâng ñieàu phuïc Höõu tình.2. Tónh löï bieán hieän “Kyù Thuyeát” ñieàu phuïc Höõu tình.


3. Tónh löï bieán hieän söï daïy, khuyeân ñieàu phuïc Höõu tình.4. Tónh löï ñoái vôùi keû taïo aùc, thò hieän coõi Aùc.5. Tónh löï ñoái vôùi keû maát bieän taøi, coù theå ban cho bieän taøi.6. Tónh löï ñoái vôùi keû maát nieäm, coù theå ban cho chaùnh nieäm.7. Tónh löï cheá taïo, kieán laäp Luaän khoâng ñieân ñaûo, taùn döông Ma

ñaùt lyù ca (Luaän) vi dieäu, coù theå khieán cho chaùnh phaùp truï laâu.8. Tónh löï, ñoái vôùi caùc xöù nghieäp coâng xaûo cuûa theá gian, coù theå

daãn ñeán nghóa lôïi, taïo lôïi ích cho Höõu tình. Caùc thöù veà saùch vôû, toaùn soá, ño löôøng, in aán... caùc vaät duïng nuoâi soáng vôùi ñuû thöù loaïi sai bieät, ñeàu coù theå theo ñaáy maø taïo ra.

9. Tónh löï, ñoái vôùi caùc Höõu tình sinh nôi coõi AÙc caàn ba hoaù ñoä, vì muoán hoï taïm thôøi döùt boû caùc khoå, neân phoùng haøo quang lôùn toaû chieáu tieáp xuùc.

Theá naøo laø Tónh löï thanh tònh cuûa Boà taùt? Töùc Tónh löï naày löôïc coù möôøi loaïi:1. Tónh löï thanh tònh do lìa caùc vò aùi khieán theá gian tònh.2. Tónh löï thanh tònh do xuaát theá gian khoâng coù nhieãm oâ.3. Tónh löï thanh tònh do Gia haïnh tònh.4. Tónh löï thanh tònh do ñaït ñöôïc caên baûn tònh.5. Tónh löï thanh tònh do caên baûn thaéng tieán tònh.6. Tónh löï thanh tònh do nhaäp, truï xuaát töï taïi tònh.7. Tónh löï thanh tònh do xaû Tónh löï roài trôû laïi chöùng nhaäp töï taïi

tònh.8. Tónh löï thanh tònh vôùi thaàn thoâng bieán hieän töï taïi tònh.9. Tónh löï thanh tònh do lìa taát caû kieán chaáp tònh.10. Tónh löï thanh tònh do taát caû phieàn naõo chöôùng, sôû tri chöôùng

ñeàu tònh.Tónh löï nhö vaäy laø voâ löôïng voâ bieân, coù theå chöùng ñaéc ñaïo quaû

ñaïi Boà ñeà cuûa Boà taùt. Boà taùt döïa vaøo ñaáy, laøm vieân maõn Tónh löï Ba-la-maät-ña, coù theå ñoái vôùi quaû vò chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng mau choùng ñaõ chöùng ñaéc, hieän chöùng ñaéc, seõ chöùng ñaéc.

Phaàn Baûn ñòa: Ñòa thöù 15: Ñòa Boà Taùt.Ñoaïn 1: Trì xöù du Giaø. Phaåm 14: Hueä

Theá naøo laø Hueä Ba-la-maät-ña cuûa Boà taùt? Tuïng neâu:

Töï taùnh, Heát thaûy, NanTaát caû moân, Thieän só

8 BOÄ DU GIAØ 2

Nhaát thieát chuûng, Toaïi caàuHai ñôøi vui, Thanh tònh.

Chín thöù töôùng nhö theá, laø löôïc noùi veà Hueä.Töùc chín thöù Töôùng Hueä goïi laø Hueä Ba la maät ña cuûa Boà taùt:

1. Hueä Töï taùnh.2. Hueä Heát thaûy.3. Hueä Nan haønh.4. Hueä Taát caû moân.5. Hueä Thieän só.6. Hueä Nhaát thieát chuûng.7. Hueä Toaïi caàu.8. Hueä Ñôøi naày ñôøi khaùc vui.9. Hueä Thanh tònh.

Theá naøo laø Hueä Töï taùnh cuûa Boà taùt? Nghóa laø coù theå ngoä nhaäp nôi taát caû ñoái töôïng nhaän thöùc. Ñaõ ngoä

nhaäp roài thì löïa choïn, phaân bieät caùc phaùp, duyeân khaép taát caû xöù naêm minh cuøng chuyeån.

1. Xöù Noäi minh.2. Xöù Nhaân minh.3. Xöù Y phöông minh.4. Xöù Thanh minh.5. Xöù Coâng nghieäp minh.

Neân bieát ñoù töùc laø Töï taùnh nôi taát caû Hueä cuûa Boà taùt.Theá naøo laø Hueä heát thaûy cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày löôïc coù hai thöù:

1. Hueä Theá gian.2. Hueä Xuaát theá gian.

Hai loaïi naày löôïc noùi laïi coù ba thöù:Moä laø: Hueä coù theå ôû nôi ñoái töôïng nhaän thöùc, theo söï nhaän bieát

thoâng ñaït chaân thaät.Hai laø: Hueä coù theå ñoái vôùi naêm xöù minh nhö ñaõ noùi cuøng trong ba

Tuï thieän xaûo quyeát ñònh.Ba laø: Hueä coù theå taïo nghóa lôïi cho taát caû Höõu tình. Neáu caùc Boà

taùt, nôi taùnh voâ ngaõ cuûa phaùp lìa nngoân thuyeát, hoaëc nôi chaân ñeá nhaèm ñaït giaùc ngoä, hoaëc nôi chaân ñeá luùc chính thöùc tænh giaùc, hoaëc nôi chaân ñeá tænh giaùc trôû veà sau, vôùi dieäu Hueä hieän coù tòch tónh toái thaéng, hieän tieàn saùng roõ, khoâng coù phaân bieät, lìa caùc hyù luaän, ñoái vôùi taát caû phaùp toû ngoä taùnh bình ñaúng, nhaäp nôi toång töông lôùn, thaáu ñaït taát caû bieân vöïc cuûa ñoái


töôïng nhaän thöùc, xa lìa hai bieân taêng ích vaø toån giaûm, thuaän nhaäp Trung ñaïo. Ñoù goïi laø Hueä coù theå ôû nôi ñoái töôïng nhaän thöùc theo choã giaùc ngoä thoâng ñaït chaân thaät. Hoaëc caùc Boà taùt nôi naêm xöù minh thieän xaûo quyeát ñònh, noùi roäng nhö nôi phaåm Chuûng Taùnh cuûa Löïc ôû tröôùc, neân bieát veà töôùng. Cuøng ôû trong ba Tuï, kheùo leùo quyeát ñònh. Nghóa laø ñoái vôùi phaùp tuï coù theå daãn ñeán nghóa lôïi, ñoái vôùi phaùp tuï coù theå daãn ñeán phi nghóa lôïi, ñoái vôùi phaùp tuï coù theå daãn ñeán phi nghóa lôïi phi phi nghóa lôïi, ñeàu nhaän bieát ñuùng nhö thaät. Nôi taùm xöù aáy vôùi dieäu Hueä hieän coù ñeàu kheùo leùo thaâu nhaän, coù theå mau choùng vieân maõn tö löông cuûa dieäu trí roäng lôùn voâ thöôïng, nhanh choùng chöùng ñaéc Chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng. Hueä coù theå taïo nghóa lôïi cho taát caû Höõu tình coù möôøi moät thöù, nhö tröôùc ñaõ neâu, neân bieát, töùc dieäu Hueä hieän coù nôi baäc kia. Ñoù goïi laø Hueä taïo lôïi ích cho Höõu tình.

Theá naøo laø Hueä Nan haønh cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày löôïc coù ba loaïi:Neáu caùc Boà taùt coù theå nhaän bieát phaùp thaâm dieäu vôùi Trí voâ ngaõ,

ñoù goïi laø Hueä Nan haønh thöù nhaát. Hoaëc caùc Boà taùt coù theå hieåu roõ veà Trí phöông tieän ñeå ñieàu phuïc

Höõu tình , ñoù goïi laø Hueä Nan haønh thöù hai.Hoaëc caùc Boà taùt nhaän bieát roõ veà taát caû caûnh giôùi cuûa ñoái töôïng

nhaän thöùc vôùi Trí khoâng chöôùng ngaïi, ñoù goïi laø Hueä Nan haønh thöù ba.Theá naøo laø Hueä Taát caû moân cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày löôïc coù boán loaïi:Nghóa laø Hueä ñoái vôùi Taïng Thanh vaên vaø Taïng Boà taùt, vôùi Hueä

thaéng dieäu do vaên, tö taïo thaønh, Boà taùt ôû trong aáy coù theå xeùt choïn choã neâu taïo taùc, neân tuyø chuyeån, cuøng choã khoâng neân taïo taùc, neân döøng döùt, thuoäc veà löïc xeùt choïn, cuøng voâ löôïng Hueä thuoäc löïc tu taäp ñòa Tam ma hí ña.

Theá naøo laø Hueä Thieän só cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày löôïc coù naêm loaïi:1. Hueä ñöôïc taäp thaønh do laéng nghe chaùnh phaùp.2. Hueä cuøng hieän haønh vôùi beân trong taùc yù ñuùng ñaén.3. Hueä cuøng hieän haønh vôùi phöông tieän haønh töï lôïi, lôïi tha.4. Hueä ôû trong phaùp truï, phaùp an laäp cuûa caùc phaùp khoâng ñieân ñaûo,

kheùo quyeát ñònh.5. Hueä xaû boû phieàn naõo.Laïi coù moân khaùc:1. Hueä vi teá: Ngoä nhaäp ñoái töôïng nhaän thöùc nhö Taùnh hieän coù.

10 BOÄ DU GIAØ 2

2. Hueä hoaøn bò: Ngoä nhaäp ñoái töôïng nhaän thöùc taän cuøng Taùnh hieän coù.

3. Hueä caâu sanh: Do tö löông cuûa Trí töø ñôùi tröôùc taäp thaønh.4. Hueä cuï giaùo: Laù caùc chuùng Boà taùt ñaõ nhaäp ñaïi ñòa coù theå ôû nôi

chö Phaät, laõnh hoäi nghóa phaùp, thoï trì ñaày ñuû.5. Hueä cuï chöùng: Töø choã thaâu nhaän cuûa ñòa Tònh yù laïc cho ñeán ñòa

cöùu caùnh.Theá naøo laø Hueä Nhaát thieát chuûng cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày coù saùu thöù, baûy thöù, toång coäng laø möôøi ba thöù:- Saùu thöù Hueä laø: Töùc boán Trí Khoå, Taäp, Dieät ñaïo nôi caùc ñeá cuøng

hai Trí laø Taän Trí, Voâ sanh trí nôi quaû vò cöùu caùnh. Ñoù goïi laø saùu Hueä.- Baûy thöù Hueä goàm:

1. Phaùp Trí.2. Loaïi Trí.3. Trí Theá Tuïc.4. Trí Thaàn Thoâng.5. Trí Töôùng.6. Trí cuûa möôøi Löïc tieàn haønh.7. Trí Chaùnh ñaïo lyù trong boán ñaïo lyù.

Theá naøo laø Hueä Toaïi caàu cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày löôïc coù taùm loaïi:1. Trí döïa nôi phaùp dò moân: ñoù laø Hueä nôi phaùp voâ ngaïi cuûa Boà

taùt.2. Trí döïa nôi phaùp töôùng: Ñoù laø Hueä nôi nghóa voâ ngaïi cuûa Boà

taùt.3. Trí döïa nôi phaùp giaûi thích Töø: Ñoù laø Hueä nôi giaûi thích Töø voâ

ngaïi cuûa Boà taùt.4. Trí döïa nôi caâu sai bieät cuûa phaåm loaïi phaùp: Ñoù laø Hueä nôi bieät

taøi voâ ngaïi cuûa Boà taùt.5. Hueä haøng phuïc taát caû Luaän nôi keû khaùc cuûa Boà taùt.6. Hueä thaønh laäp taát caû Töï Luaän cuûa Boà taùt.7. Hueä giaùo huaán ñuùng ñaén veà vieäc taïo döïng söï nghieäp, cuûa caûi

nôi gia ñình.8. Hueä kheùo laõnh hoäi voâ soá söï vieäc thuoäc vöông phaùp theá gian.Theá naøo laø Hueä ñôøi naøy ñôøi khaùc vui cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä nay löôïc coù chin thöù: Nghóa laø caùc Boà taùt, nôi xöù Noäi

minh vôùi Hueä coù theå kheùo thoâng saùng, kheùo an truï. Laø Hueä ñoái vôùi boán xöù Minh coøn laïi (Y phöông minh, Nhaân minh, Thanh minh, Theá coâng


nghieäp minh ) ñeàu coù theå kheùo thoâng saùng, khoâng an truï.Taát caû Boà taùt ñeàu duøng Hueä kheùo thoâng toû nôi naêm xöù Minh nhö

theá laøm choã nöông döïa, ñoái vôùi caùc Höõu tình khaùc ngu si, phoùng daät, khieáp nhöôïc caàn ñöôïc hoaù ñoä, khieán hoï sieâng tu chaùnh haïnh, Boà taùt duøng Hueä thò hieän söï chæ daïy, daãn daét, khen ngôïi, khuyeán khích, vui veû, an uûi.

Theá naøo laø Hueä thanh tònh cuûa Boà taùt? Neân bieát Hueä naày löôïc coù möôøi thöù:- Nôi nghóa chaân thaät coù hai thöù Hueä: Nghóa laø do ñaït taän cuøng

Taùnh hieän coù, cuøng nhö taùnh hieän coù choïn laáy nghóa chaân thaät.- Nôi nghóa löu chuyeån coù hai thöù Hueä: Nghóa laø choïn laáy nhaân

quaû ñuùng ñaén.- Nôi nghóa chaáp thoï coù hai thöù Hueä: Töùc nhaän bieát roõ ñuùng nhö

thaät veà ñieân ñaûo, khoâng ñieân ñaûo.- Nôi nghóa phöông tieän coù hai thöù Hueä: Nhö nhaän bieát roõ ñuùng

ñaén nhö thaät veà choã neân laøm, choã khoâng neân laøm.- Nôi nghóa cöùu caùnh, coù hai thöù Hueä:Laø nhaän bieát roõ ñuùng nhö

thaät veà thanh tònh vaø taïp nhieãm.Naêm nghóa Hueä tònh vôùi möôøi thöù sai bieät nhö vaäy, neân bieát ñoù goïi

laø Hueä thanh tònh toái thaéng cuûa Boà taùt.Nhö theá laø Boà taùt vôùi voâ löôïng dieäu Hueä, ñaõ heát söùc kheùo quyeát

ñònh, neân coù theå chöùng ñaéc quaû Ñaïi Boà ñeà cuûa mình. Boà taùt döïa vaøo ñaáy, coù theå laøm vieân maõn Hueä Ba la maät ña, mau choùng chöùng ñaéc quaû vò Chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng. Laïi nöõa, saùu thöù Ba la maät ña nhö vaäy, Ñöùc Theá Toân trong khaép caùc kinh ñaõ giaûng noùi roäng. Nay ôû ñaây, thaâu goàm taïi moät xöù, ñeå löôïc noùi, neân bieát. Nghóa laø Phaät thuyeát gieûng trong kinh veà Thí Ba la maät ña hieän coù, cho ñeán hueä Ba la maät ña, hoaëc neâu leân , hoaëc giaûi thích, moïi söï giaûi thích aáy ñeàu coù ôû ñaây. Hoaëc veà Thí töï taùnh noùi roäng cho ñeán hoaëc Thí Thanh tònh, höôùng nhaäp, thaâu nhaän, nhö choã öùng hôïp ñeàu neân nhaän bieát roõ. Nhö vaäy, veà choã coøn laïi, nhö ñaõ neâu giaûng veà Giôùi cho ñeán Hueä, höôùng nhaäp, thaâu nhaän, nhö choã öùng hôïp cuõng neân nhaän bieát roõ.

Laïi, caùc ñöùc Nhö Lai, luùc coøn laø Boà taùt, voâ löôïng baûn sanh töông öng vôùi khoå haïnh khoù haønh hieän coù trong choã haønh trì taát caû haïnh Boà taùt, neân bieát heát thaûy cuøng töông öng vôùi Thí, nöông döïa nôi Thí. Nhö noùi veà Thí, thì veà Giôùi, Nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Hueä, töông öng, nöông döïa nôi naêm thöù aáy, neân bieát cuõng nhö vaäy. Hoaëc chæ döïa nôi Thí, noùi roäng cho ñeán hoaëc chæ döïa nôi Hueä. Hoaëc cuøng döïa caû hai, hoaëc cuøng döïa caû

12 BOÄ DU GIAØ 2

ba, hoaëc cuøng döïa nôi boán, hoaëc cuøng döïa caû naêm thöù, hoaëc cuøng döïa nôi taát caû saùu Ba-la-maät-ña, ñeàu neân nhaän bieát roõ.

Saùu thöù Ba-la-maät-ña nhö theá, Boà taùt vì nhaèm chöùng ñaéc quaû Chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng, neân tinh taán tu taäp bieån phaùp baïch lôùn, goïi laø bieån phaùp baïch roäng lôùn, laø nhaân cuûa söï vieân maõn heát thaûy chuûng loaïi cuûa taát caû Höõu tình, goïi laø Ao, suoái baùu lôùn tuoân traøo nöôùc thí, töùc nhö choã tích taäp voâ tö löông phöôùc trí, khoâng coù quaû khaùc naøo coù theå töông xöùng, chæ tröø ñaïo quaû Chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng.

Phaàn Baûn ñòa: Ñòa thöù 15: Ñòa Boà taùt.Ñoaïn 1: Trì Xöù du Giaø. Phaåm 15: Nhieáp söï.

Theá naøo laø boán thöù Nhieáp söï cuûa Boà taùt? Tuïng neâu:

Töï taùnh, Heát thaûy, NanTaát caû moân, Thieän sóNhaát Thieát chuûng, Toaïi caàuHai ñôøi vui, Thanh tònh.

Chín thöù töôùng nhö theá. Laø löôïc noùi Nhieáp söï.Nghóa laø chín thöù Töôùng Nhieáp söï, goïi laø boán thöù Nhieáp söï cuûa

Boà taùt:1. Nhieáp söï töï taùnh.2. Nhieáp söï Heát thaûy3. Nhieáp söï Nan haønh.4. Nhieáp söï Taát caû moân.5. Nhieáp söï Thieän só.6. Nhieáp söï Nhaát Thieát chuûng.7. Nhieáp söï Toaïi caàu.8. Nhieáp söï ñôøi naày ñôøi khaùc vui.9. Nhieáp söï Thanh tònh.

Theá naøo laø AÙi ngöõ töï taùnh cuûa Boà taùt? Nghóa laø caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình luoân vui thích tuyeân

thuyeát lôøi vui veû hôïp yù, lôøi chaân thaät, lôøi ñuùng phaùp, thaâu daãn lôøi hôïp nghóa. Neân bieát ñoù goïi laø löôïc noùi veà töï taùnh nôi AÙi ngöõ cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø AÙi ngöõ Heát thaûy cuûa Boà taùt? Nghóa laø AÙi ngöõ naày löôïc coù ba thöù:1. AÙi ngöõ cuûa Boà taùt neâu ra ñeå an uûi. Do AÙi ngöõ naày neân Boà taùt

ñoái vôùi nôi caùc Höõu tình luoân xa lìa buoàn raàu, cau coù. tröôùc phaùt khôûi lôøi thieän, dung maïo thö thaùi, mæm cöôøi, duøng moïi lôøi vui veû, thuaän hôïp


ñeå vaán an.2. AÙi ngöõ cuûa Boà taùt neâu ra ñeå chuùc möøng. Do AÙi ngöõ naày neân

Boà taùt hoaëc thaáy Höõu tình kia vôùi vôï con, quyeán thuoäc, gia saûn doài daøo, ñaàm aám maø khoâng töï bieát. Nhö choã neân nhaän bieát, Boà taùt neâu baøy roõ ñeå chuùc möøng. Hoaëc bieát veà tín, giôùi, vaên, xaû, Hueä coù taêng tröôûng. Boà taùt cuõng laïi chuùc möøng.

3. AÙi ngöõ cuûa Boà taùt neâu ñaët ñeå taïo lôïi ích thuø thaéng: do AÙi ngöõ naày neân Boà taùt giaûng noùi veà caùc thöù ñöùc vieân maõn, giaùo phaùp töông öng, taïo lôïi ích an laïc cho heát thaûy Höõu tình, luoân hieän tieàn duøng lôøi noùi lôïi ích thuø thaéng ñeå taïo lôïi ích. Ñoù goïi laø choã sai bieät veà AÙi ngöõ heát thaûy cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø löôïc noùi veà AÙi ngöõ Heát thaûy cuûa Boà taùt nhö theá? Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù hai loaïi:

1. AÙi ngöõ thuaän theo pheùp taéc cuûa theá gian.2. AÙi ngöõ thuaän vôùi chaùnh phaùp giaùo hoaù.

Hoaëc laø AÙi ngöõ an uûi, hoaëc laø AÙi ngöõ chuùc möøng, neân bieát ñoù goïi laø Aùi ngöõ thuaän theo pheùp taéc cuûa theá gian.

Neáu laø AÙi ngöõ taïo lôïi ích thuø thaéng, neân bieát ñoù goïi laø Aùi ngöõ thuaän theo chaùnh phaùp giaùo hoaù.

Theá naøo laø AÙi ngöõ Nan haønh cuûa Boà taùt? Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù ba loaïi:Hoaëc caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc thöù baïn aùc, oaùn gia coù theå gieát haïi,

duøng taâm thieän tònh, taân khoâng ueá tröôïc, xeùt choïn maø noùi, hoaëc noùi lôøi an uûi, hoaëc noùi lôøi chuùc möøng, hoaëc noùi lôøi lôïi ích thuø thaéng, neân bieát ñoù goïi Aùi ngöõ nan haønh thöù nhaát cuûa Boà taùt.

Hoaëc caùc Boà taùt, ôû choã caùc Höõu tình ñoän aên, ngu toái baäc nhaát, taâm khoâng nghi hoaëc, xeùt choïn maø noùi voâ soá giaùo phaùp, nguyeän nhaän laáy söï meät nhoïc, kheùo thaâu giöõ ñuùng nhö lyù nhö phaùp. Neân bieát ñoù goïi laø AÙi ngöõ nan haønh thöù hai cuûa Boà taùt.

Hoaëc caùc Boà taùt, ôû choã caùc Höõu tình dua nònh, doái gaït ñoái vôùi caùc baäc toân tröôûng, Thaân giaùo sö, Quyõ phaïm sö, laø phöôùc ñieàn chaân thaät, hoaëc haønh theo haïnh taø, aùc, ñem taâm khoâng giaän traùch, taâm khoâng haän phieàn, xeùt choïn maø noùi: Hoaëc noùi lôøi an uûi, hoaëc noùi lôøi chuùc möøng, hoaëc noùi lôøi lôïi ích thuø thaéng, neân bieát ñoù goïi laø AÙi ngöõ nan haønh thöù ba cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø AÙi ngöõ taát caû moân cuûa Boà taùt? Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù boán loaïi:1. AÙi ngöõ nhaèm ñoaïn tröø caùc thöù ngaên che, höôùng tôùi coõi thieän: Laø

14 BOÄ DU GIAØ 2

noùi phaùp neân taïo taùc luùc tröôùc.2. AÙi ngöõ xa lìa caùc thöù ngaên che, taâm hoaø hôïp thieän: Laø noùi haønh

phaùp töông öng nhö boán Thaùnh ñeá taêng tieán.3. AÙi ngöõ ñoái vôùi haøng taïi gia, xuaát gia coù nhieàu phoùng daät: thì

khuyeân can, chæ daïy moät caùch thuaän hôïp, taïo phöông tieän khieán hoï lìa khoûi haønh phoùng daät, truï nôi haønh khoâng phoùng daät.

4. AÙi ngöõ ñoái vôùi keû ôû trong caùc phaùp coù nhieàu nghi hoaëc, vì khieán cho hoï nôi vò lai lìa moïi ngghi ngôø, neân vì hoï giaûng noùi chaùnh phaùp, luaän nghóa quyeát ñònh löïa choïn.

Theá naøo laø AÙi ngöõ Thieän só cuûa Boà taùt? Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù naêm loaïi:Nghóa laø caùc Boà taùt vì nhaèm hoùa ñoä chuùng sanh, neân coù theå thuyeát

giaûng caùc phaùp cuûa Nhö Lai vaø caùc Boà taùt: nhö phaùp coù nhaân duyeân, phaùp coù xuaát ly, phaùp coù choã döïa, phaùp coù quyeát ñoaùn duõng maõnh, phaùp coù thaàn bieán. Neáu phaùp neâu giaûng ñaït ñöôïc xöù coù nhaân, cheá laäp Hoïc xöù, vì theá phaùp aáy goïi laø coù nhaân duyeân. Hoaëc phaùp ñöôïc neâu giaûng, nôi choã thoï hoïc coù keû huyû phaïm, thì neâu baøy ñeå trôû laïi thanh tònh. Do ñoù phaùp aáy goïi laø phaùp xuaát ly. Hoaëc phaùp ñöôïc neâu giaûng thuoäc veà boán thöù nöông döïa, neân thieát laäp phaùp luaät chaùnh haønh khoâng ñieân ñaûo, vì theá phaùp naày goïi laø choã döïa.

Hoaëc phaùp ñöôïc thuyeát giaûng coù theå hieån baøy ñuùng ñaén veà haønh khoâng thoái hoaøn cuûa taát caû khoå, do ñaáy phaùp naày goïi laø coù quyeát ñoaùn duõng maõnh. Hoaëc phaùp ñöôïc giaûng noùi taïo ba thöù thaàn bieán, heát thaûy choã neâu baøy ñeàu khoâng hö doái, vì theá phaùp naày goïi laø coù thaàn bieán.

Theá naøo laø AÙi ngöõ Nhaát Thieát chuûng cuûa Boà taùt? Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù saùu thöù, baûy thöù, toång coäng laø möôøi

ba thöù: Noùi saùu thöù laø: 1. AÙi ngöõ ñoái vôùi phaùp neân nghe theo thì môû baøy khieán nghe.2. AÙi ngöõ ñoái vôùi phaùp neân haïn cheá thì ngaên chaän.3. AÙi ngöõ môû baøy chæ roõ veà caùc phaùp moân.4. AÙi ngöõ môû baøy chæ roõ veà phaùp töôùng thuaän hôïp.5. AÙi ngöõ môû baøy chæ roõ ngoân töø cuûa caùc phaùp ñöôïc giaûng daïy

khoâng ñieân ñaûo.6. AÙi ngöõ môû baøy chæ roõ veà phaåm loaïi sai bieät cuûa Phaùp cuù thuaän

hôïp.Noùi baûy thöù laø:1. AÙi ngöõ an uûi, khuyeán duï.


2. AÙi ngöõ chuùc möøng.3. AÙi ngöõ ñoái vôùi caùc Höõu tình khaùc, trong taát caû vaät duïng sinh

soáng cuøng heát thaûy vieäc laøm ñeàu thieáu mong muoán, Boà taùt taän tình giuùp ñôõ.

4. AÙi ngöõ an uûi voâ soá söï kinh haõi.5. AÙi ngöõ neâu baøy caùc phaùp thuoäc veà nhö lyù.6. AÙi ngöõ vì muoán khieán cho keû khaùc ra khoûi xöù baát thieän an truï

nôi xöù thieän, ñaït ñöôïc chaùnh kieán.7. AÙi ngöõ thænh caàu keû khaùc coù söùc maïnh taïo lôïi ích. Möôøi ba thöù

Aùi ngöõ nhö theá, neân bieát goïi laø AÙi ngöõ Nhaát Thieát chuûng cuûa Boà taùt.Theá naøo laø AÙi ngöõ toaïi caàu cuûa Boà taùt?Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù taùm loaïi:Nghóa laø caùc Boà taùt döïa nôi boán Tònh ngöõ, khôûi taùm Thaùnh ngöõ.

Ñoù goïi laø AÙi ngöõ Toaïi caàu cuûa Boà taùt.Boán Tònh ngöõ laø lìa voïng ngöõ, lìa noùi lôøi ly giaùn, thoâ aùc, theâu deät.Taùm Thaùnh ngöõ: Nghóa laø thaáy noùi thaáy, nghe noùi laø nghe, hieåu

noùi laø hieåu, bieát noùi laø bieát. Khoâng thaáy noùi laø khoâng thaáy, khoâng nghe noùi laø khoâng nghe, khoâng hieåu noùi laø khoâng hieåu, khoâng bieát noùi laø khoâng bieát.

Theá naøo laø AÙi ngöõ hai ñôøi vui cuûa Boà taùt?Neân bieát AÙi ngöõ naày löôïc coù chín loaïi:1. AÙi ngöõ thuyeát giaûng chaùnh phaùp ñoaïn tröø nhöõng naïn cuûa haøng

thaân thuoäc öu saàu.2. AÙi ngöõ giaûng noùi chaùnh phaùp ñoaïn tröø nhöõng naïn veà cuûa caûi,

ñòa vò khieán öu saàu.3. AÙi ngöõ neâu giaûng chaùnh phaùp ñoaïn tröø nhöõng naïn veà khoâng

beänh khieán buoàn saàu.4. AÙi ngöõ giaûng noùi chaùnh phaùp ñoaïn tröø caùc khoå do khoù khaên veà

Tònh giôùi.5. AÙi ngöõ neâu giaûng chaùnh phaùp ñoaïn tröø caùc khoå do khoù khaên veà

chaùnh kieán.6. AÙi ngöõ giaûng noùi chaùnh phaùp khen ngôïi veà Tònh giôùi vieân

maõn.7. AÙi ngöõ neâu giaûng chaùnh phaùp khen ngôïi veà chaùnh kieán vieân

maõn.8. AÙi ngöõ giaûng noùi chaùnh phaùp khen ngôïi veà pheùp taéc vieân maõn.9. AÙi ngöõ neâu giaûng chaùnh phaùp khen ngôïi veà chaùnh maïng vieân

maõn.

16 BOÄ DU GIAØ 2

Theá naøo laø AÙi ngöõ Thanh tònh cuûa Boà taùt?Neân bieát AÙi ngöõ naày coù hai möôi thöù: Nghóa laø hai möôi Töôùng

tuyeân thuyeát chaùnh phaùp, nhö nôi phaåm Chuûng taùnh cuûa löïc ñaõ noùi ôû tröôùc.

Theá naøo laø Lôïi Haønh cuûa Boà taùt?Nghóa laø lôïi haønh naày quaûng dieãn nhö AÙi ngöõ, neân bieát veà

Töôùng.Nhöng coù sai bieät: Töùc caùc Boà taùt do taát caû phaåm nôi AÙi ngöõ sai

bieät theo ñaáy maø noùi veà choã nghóa höôùng tôùi lôïi haønh, vì taïo lôïi ích cho Höõu tình neân goïi laø Lôïi Haønh.

Theá naøo laø Lôïi Haønh töï taùnh cuûa Boà taùt?Nghóa laø caùc Boà taùt do Aùi ngöõ kia, vì caùc Höõu tình thò hieän chaùnh

lyù theo choã öùng hôïp, nôi caùc vieäc hoïc, thuaän vôùi nghóa lôïi haønh phaùp tuyø phaùp haønh. Trong haønh nhö theá, an truï nôi taâm bi, taâm khoâng aùi nhieãm, khuyeân daãn, ñieàu phuïc, kieán laäp xöù an oån. Ñoù goïi laø löôïc noùi veà töï taùnh cuûa Lôïi Haønh.

Theá naøo laø Lôïi Haønh heát thaûy cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù hai loaïi:1. Lôïi Haønh ñoái vôùi caùc Höõu tình chöa thaønh thuïc, thì coù theå thaønh

thuïc.2. Lôïi Haønh ñoái vôùi caùc Höõu tình ñaõ thaønh thuïc thì khieán Giaûi

thoaùt. Töùc Lôïi Haønh naày laïi coù ba moân:Moät laø: Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi cuûa Hieän phaùp thì khuyeán khích, daãn

daét.Hai laø: Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi cuûa Haäu phaùp thì khuyeân, daãn.Ba laø: Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi cuûa Hieän phaùp, Haäu phaùp ñeàu khuyeân

daãn.- Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi cuûa Hieän phaùp khuyeân, daãn: Nghóa laø duøng

phaùp ñeå khuyeân, daãn chính ñaùng, chieâu taäp ñöùc nghieäp, giöõ gìn, laøm taêng tröôûng taøi saûn, ngoâi vò. Neân bieát ñoù goïi laø Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi laïc cuûa Hieän phaùp khuyeán khích, daãn daét. Do ñaáy coù theå khieán töø nôi keû khaùc ñaït ñöôïc tieáng khen roäng lôùn, cuøng hieän phaùp laïc, vì vaät duïng nuoâi soáng thaâu nhaän, an truï nôi laïc.

- Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi laïc cuûa Haäu phaùp khuyeân, daãn: Nghóa laø chính thöùc khuyeân, daãn Höõu tình töø boû cuûa caûi, ñòa vò, thanh tònh xuaát gia, thoï haønh khaát thöïc ñeà töï sinh soáng. Neân bieát ñoù goïi laø Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi laïc cuûa Haäu phaùp khuyeán khích, daãn daét. Do ñaáy coù theå khieán quyeát ñònh ñaït ñöôïc haäu phaùp an laïc.


- Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi laïc cuûa Hieän phaùp, Haäu phaùp khuyeân daãn: Töùc chaùnh thöùc khuyeân, daãn haøng taïi gia hoaëc haøng xuaát gia laàn löôït tu taäp höôùng tôùi lìa duïc. Neân bieát ñoù goïi laø Lôïi Haønh ñoái vôùi lôïi laïc cuûa Hieän phaùp Haäu phaùp khuyeán khích, daãn daét. Do ñaáy, neân coù theå khieán cho Höõu tình ôû trong Hieän phaùp ñaït ñöôïc thaân taâm khinh an, truï nôi an laïc. ÔÛ trong Haäu phaùp, hoaëc sanh nôi tònh thieân, hoaëc ôû nôi caûnh giôùi Nieát baøn voâ dö maø Baùt Nieát baøn.

Theá naøo laø Lôïi Haønh nan haønh cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù ba loaïi:Hoaëc caùc Boà taùt, tröôùc chöa haønh taïo nhaân cuûa thieän caên thuø thaéng,

nay ôû choã caùc Höõu tình coù theå haønh Lôïi haønh. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh nan haønh thöù nhaát. Vì sao? Vì caùc Höõu tình kia khoù khuyeán khích, daãn daét.

Hoaëc caùc Boà taùt ñoái vôùi nhöõng Höõu tình coù nhaân thieän, hieän tieàn chaáp tröôùc veà taøi saûn, ñòa vò roäng lôùn, aùc vaät duïng ñaày ñuû. Boà taùt ôû cho nhöõng Höõu tình aáy coù theå haønh Lôïi haønh. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh nan haønh thöù hai. Vì sao? Vì caùc Höõu tình aáy ôû nôi xöù phoùng daät tham ñaém buoâng lung.

Hoaëc caùc Boà taùt ñoái vôùi nhöõng ngoaïi ñaïo chaáp theo dò ñaïo haønh taø kieán taø haïnh, Boà taùt ôû choã caùc chuùng sanh aáy coù theå haønh Lôïi haønh. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh nan haønh thöù ba. Vì sao? Vì caùc Höõu tình kia, ñoái vôùi toâng chæ cuûa mình ngu si chaáp tröôùc, ñoái vôùi chaùnh phaùp luaät thì gheùt boû.

Theá naøo laø Lôïi Haønh taát caû moân cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù boán loaïi:Nghóa laø caùc Boà taùt, ñoái vôùi caùc Höõu tình khoâng tin, thì ôû nôi Tín

vieân maõn, aân caàn khuyeán khích, daãn daét, cho ñeán kieán laäp. Ñoái vôùi caùc Höõu tình phaïm giôùi, thì ôû nôi Giôùi vieân maõn aân caàn khuyeán khích, daãn daét, cho ñeán kieán laäp. Ñoái vôùi caùc Höõu tình aùc Hueä, thì ôû nôi Hueä vieân maõn aân caàn khuyeán khích, daãn daét, cho ñeán kieán laäp. Ñoái vôùi caùc Höõu tình tham lam keo kieät, thì Boà taùt ôû nôi xaû vieân maõn aân caàn khuyeán khích, daãn daét, cho ñeán kieán laäp.

Theá naøo laø Lôïi Haønh Thieän só cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù naêm loaïi:Nghóa laø caùc Boà taùt, nôi nghóa chaân thaät khuyeân, daãn Höõu tình.

Nôi thôøi ñieåm öng hôïp khuyeân daãn Höõu tình. Nôi choã coù theå thaâu daãn nghóa lôïi thaéng dieäu khuyeân daãn Höõu tình. Ñoái vôùi caùc Höõu tình neân dòu daøng khuyeân daãn. Ñoái vôùi caùc Höõu tình neân ñem taâm Töø khuyeân daãn.

Theá naøo laø Lôïi Haønh Nhaát Thieát chuûng cuûa Boà taùt?

18 BOÄ DU GIAØ 2

Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù saùu loaïi, baûy loaïi, toång coäng laø möôøi ba loaïi.

- Nhöõng gì laø saùu loaïi? Nghóa laø caù Boà taùt: Hoaëc caùc Höõu tình neân thaâu nhaän, thì chính thöùc thaâu nhaän, hoaëc caùc Höõu tình neân ñieàu phuïc, thì chính thöùc ñieàu phuïc. Hoaëc caùc Höõu tình taâm yù traùi boû Thaùnh giaùo thì khieán döùt tröø taâm yù giaän phieàn. Hoaëc caùc Höõu tình truï trong xöù, giôùi, thì khieán hoï nhaäp nôi Thaùnh giaùo. Hoaëc caùc Höõu tình ñaõ nhaäp Thaùnh giaùo, thì chính thöùc ôû nôi ba Thöøa khieán hoï thaønh thuïc. Hoaëc caùc Höõu tình ñaõ thaønh thuïc thì khieán hoï ñaït Giaûi thoaùt.

- Nhöõng gì laø baûy loaïi? Nghóa laø caùc Boà taùt, ñoái vôùi caùc Höõu tình ñöôïc hoaù ñoä ñaõ moät phaàn an xöù, thì nôi tö löông thieän khieán luoân giöõ gìn, nuoâi lôùn, thì hoaëc ñoái vôùi vieäc xa lìa, hoaëc ñoái vôùi taâm taùnh moät caûnh, hoaëc ñoái vôùi haønh laøm thanh tònh caùc chöôùng, hoaëc ñoái vôùi vieäc tu taäp taùc yù, ñeàu chaùnh thöùc an xöù. Hoaëc coù caùc Höõu tình thuoäc chuûng taùnh Nhö Lai, töùc ôû trong Thöøa toái thöôïng cuûa ñaïo quaû chaùnh ñaúng Boà ñeá voâ thöôïng, chính thöùc an xöù.

Theá naøo laø Lôïi Haønh Toaïi caàu cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù taùm loaïi: Nghóa laø caùc Boà taùt nhaän

thaáy caùc Höõu tình ôû nôi choán neân xaáu hoå, vì bò khoâng xaáu hoå troùi buoäc, thì Boà taùt taïo phöông tieän ñeå côûi môû khieán hoï lìa moïi troùi buoäc kia. Cuõng vaäy, ôû nôi choán neân hoå theïn, vì bò khoâng hoå theïn troùi buoäc, hoaëc bò hoân traàm troùi buoäc, hoaëc bò thuyø mieân troùi buoäc, hoaëc bò traïo cöû troùi buoäc, hoaëc bò oá taùc troùi buoäc, hoaëc bò Taät (Ganh gheùt) Xan (Keo kieät) troùi buoäc. Boà taùt ñeàu duøng phöông tieän ñeå côûi môû, khieán caùc Höõu tình lìa heát buoäc raøng.

Theá naøo goïi laø Lôïi Haønh ñôøi naày ñôøi khaùc vui cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù chín thöù:Nghóa laø chö Boà taùt ñoái vôùi nhöõng Höõu tình khaùc, döïa nôi Thaân

nghieäp thanh tònh, khuyeân khieán hoï xa lìa taát caû haønh saùt sanh, khuyeân khieán hoï xa lìa caùc haønh khoâng cho maø laáy, khuyeán khieán hoï xa lìa taát caû Toát -la-nhaõ, meâ leä da, cuøng do Maït-ñaø, phoùng daät, xöù röôïu.

Döïa nôi Ngöõ nghieäp thanh tònh, khuyeân khieán hoï xa lìa taát caû caùc haønh voïng ngöõ, xa lìa caùc haønh noùi lôøi ly giaùn, noùi lôøi thoâ aùc, noùi lôøi theâu deät.

Döïa nôi yù nghieäp thanh tònh, khuyeân khieán hoï xa lìa taát caû caùc thöù tham duïc saân haän taø kieán.

Theá naøo laø Lôïi Haønh Thanh tònh cuûa Boà taùt?Neân bieát Lôïi Haønh naày löôïc coù möôøi loaïi: Nghóa laø caùc Boà taùt, ñoái


vôùi nhöõng Höõu tình, döïa vaøo thanh tònh beân ngoìa coù naêm Lôïi Haønh, döïa vaøo thanh tònh beân trong coù naêm Lôïi Haønh.

Theá naøo laø caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, döïa vaøo thanh tònh beân ngoaøi coù naêm thöù Lôïi Haønh? Ñoù laø:

1. Lôïi Haønh khoâng toäi.2. Lôïi Haønh khoâng chuyeån.3. Lôïi Haønh laàn löôït.4. Lôïi Haønh bieán haønh.5. Lôïi Haønh nhö öùng.

Nghóa laø caùc Boà taùt ñoái vôùi nhöõng Höõu tình haønh taïp aùc, tröôùc ñaõ haønh aùc, haønh coù toäi, haønh taïp nhieãm, thì ôû trong caùc phaùp thieän coù theå chính thöùc an xöù. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh khoâng toäi cuûa Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình.

Laïi, caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình khoâng ôû nôi chaúng phaûi laø Giaûi thoaùt, chaúng phaûi laø ñònh thanh tònh, caàu ñaït giaûi thoaùt chaân thaät, caàu ñaït ñònh thanh tònh. Töùc ôû trong ñoù coù theå khuyeân daãn ñuùng ñaén. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh khoâng chuyeån cuûa Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình.

Laïi, caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình quan saùt kyõ, nhaän bieát haïng trí hueä keùm, thì vì hoï neâu giaûng phaùp caïn, tuyø chuyeån daïy trao khuyeân baûo ñieàu thoâ, gaàn. Nhaän bieát haïng trí hueä trung bình, thì hoï neâu giaûng phaùp trung bình, tuyø chuyeån daïy trao khuyeân baûo veà xöù trung bình. Nhaän bieát haïng trí hueä roäng, thì hoï vì neâu giaûng phaùp thaâm dieäu, tuyø chuyeån daïy trao khuyeân baûo ñieàu saâu kín, khieán hoï laàn löôït tu taäp phaåm thieän. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh laàn löôït cuûa Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình.

Laïi, caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, tröø boán hoï cho ñeán haøng trôøi Ngöôøi, tuyø theo naêng löïc maø haønh caùc haønh nghóa lôïi, caàu ñaït lôïi laïc, töùc ôû trong aáy theo loaïi maø khuyeân, daãn. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh Bieán haønh cuûa Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình.

Laïi, caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, hoaëc ôû nôi caùc phaåm phaùp thieän cuûa töï nghóa, theo coâng naêng sai bieät thöôïng trung haï, maø coù theå khuyeân, daãn. Cuøng do coâng naêng sai bieät cuûa phöông tieän maø coù theå khuyeân, daãn.theo choã öùng hôïp nôi caùc Höõu tình vaø phöông tieän maø khuyeân, daãn. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh nhö öùng cuûa Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình.

Theá naøo laø caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, döïa vaøo thanh tònh beân trong coù naêm thöù Lôïi Haønh?

Nghóa laø caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, khôûi yù laïc ñaïi bi roäng lôùn, hieän tieàn maø haønh Lôïi haønh.

20 BOÄ DU GIAØ 2

Laïi, caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình taïo taùc nghóa lôïi, tuy phaûi chòu nhieàu meät nhoïc khoå cöïc, nhöng taâm luoân sanh hoan hæ saâu xa, vì caùc Höõu tình maø haønh lôïi haønh.

Laïi, caùc Boà taùt tuy hieän an xöù, taøi saûn, ñòa vò vieân maõn, toái thaéng baäc nhaát nhöng töï khieâm toán nhö keû haàu haï, giuùp vieäc, cuõng nhö ngöôøi con hieáu, con cuûa chieân ñoà la, taâm nhuùn nhöôøng, lìa boû moïi thöù kieâu maïn, ngaõ chaáp, theo ñaáy, ñoái vôùi caùc Höõu tình maø haønh Lôïi haønh.

Laïi, caùc Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, taâm khoâng nhieãm aùi, khoâng coù hö doái, thöông xoùt chaân thaät maø haønh Lôïi haønh.

Laïi, caùc Boà taùt, ñoái vôùi aùc Höõu tình sinh khôûi Taâm töø bi roát raùo khoâng thoái chuyeån, theo ñaáy maø haønh Lôïi haønh.

Ñoù goïi laø Boà taùt ñoái vôùi caùc Höõu tình, döïa vaøo thanh tònh beân trong coù naêm thöù Lôïi Haønh. Nhö theá laø döïa vaøo söï thanh tònh trong ngoaøi, moãi thöù ñeàu coù naêm Lôïi Haønh, goàm chung laø möôøi Lôïi Haønh. Ñoù goïi laø Lôïi Haønh thanh tònh cuûa Boà taùt.

Theá naøo laø ñoàng söï cuûa Boà taùt?Nghóa laø caùc Boà taùt, hoaëc ôû nôi nghóa, hoaëc ôû nôi thieän caên, ñeàu

khuyeân keû khaùc thoï hoïc. Töùc ñoái vôùi nghóa aáy, ñoái vôùi Thieän caên aáy, hoaëc baèng hoaëc theâm, töï hieän thoï hoïc. Nhö theá laø Boà taùt cuøng vôùi keû khaùc haønh söï nhö nhau, neân goïi laø ñoàng söï. Caùc Höõu tình ñöôïc hoaù ñoä nhaän bieát Boà taùt naày ñaõ tu taäp ñoàng söï. Neân chính mình thoï hoïc thieän caên, quyeát ñònh kieân coá khoâng coù thoái chuyeån. Vì sao? Vì Höõu tình ñoù suy nghó: “Boà taùt khuyeân ta thoï hoïc, nhaát ñònh vì nhaèm taïo lôïi ích an laïc cho Ta. Do Boà taùt naày ñaõ trao cho daïy cho ta!” Töùc ôû trong aáy töï hieän haønh.

Khoâng coù tröôøng hôïp Höõu tình nhaän bieát khoâng coù lôïi ích an laïc maø töï hieän haønh, vì khoâng phaûi caùc Boà taùt ñoàng söï ñaõ khuyeán khích, daãn daét Höõu tình nhö theá. Keû khaùc coù theå caät vaán: OÂng töï mình ñoái vôùi phaåm thieän khoâng theå thoï hoïc. Vì sao ñem phaåm thieän aân caàn khuyeân daãn, daïy trao cho keû khaùc? OÂng neân theo keû khaùc aân caàn thöa nhaän caùc vieäc daïy trao khuyeân baûo.

Coù caùc Boà taùt laø ñoàng söï cuûa keû khaùc nhöng khoâng töï hieån baøy cuøng keû khaùc ñoàng söï.

Coù caùc Boà taùt khoâng phaûi laø ñoàng söï cuûa keû khaùc, nhöng töï hieån baøy cuøng keû khaùc ñoàng söï.

Coù caùc Boà taùt laø ñoàng söï cuûa keû khaùc, cuõng töï hieån baøy cuøng vôùi keû khaùc ñoàng söï.

Coù caùc Boà taùt khoâng phaûi laø ñoàng söï cuûa keû khaùc, cuõng khoâng töï


hieån baøy cuøng vôùi keû khaùc ñoàng söï.Tröôøng hôïp thöù nhaát: Nghóa laø coù Boà taùt cuøng vôùi coâng ñöùc uy löïc

cuûa caùc Boà taùt thaûy ñeàu bình ñaúng, ñoái vôùi ñaïo Boà taùt töï cho laø coâng ñöùc uy löïc ngang baèng vôùi thaày. Boà taùt aån giaáu phaàn töï thieän neân khoâng hieån baøy uy löïc coâng ñöùc cuûa chính mình.

Tröôøng hôïp thöù hai: Nghóa laø caùc Boà taùt thaáy coù Höõu tình tin hieåu thaáp keùm, ôû nôi choã thaâm dieäu taâm sinh sôï haõi, neân chính thöùc xeùt choïn, vì muoán taïo phöông tieän taïo hoaù ñoä caùc Höõu tình kia, neân töï hieän baøy thaân mình cuøng vôùi haïng ñoàng phaùp. Ñoù laø haïng thaáp keùm nhö loaøi Chieân-ñoà-la… Vì muoán taïo lôïi ích, muoán tröø tai hoïa, muoán ñieàu phuïc, hoaù ñoä, neân suy xeùt veà loaøi thaáp keùm kia, sanh trong chuùng ñoàng phaän aáy.

Tröôøng hôïp thöù ba: Laø caùc Boà taùt thaáy nhöõng Höõu tình ñöôïc hoaù ñoä thoï nhaän thieän caên vaãn coøn coù dao ñoäng. Vì khieán truï vöõng chaéc neân hieän cuøng vôùi ñoàng söï hoaëc baèng hoaëc hôn.

Tröôøng hôïp thöù tö: Töùc laø caùc Boà taùt töï haønh phoùng daät, döùt boû söï vieäc vì keû khaùc.

Nhö vaäy laø ñaõ noùi veà nhieàu thöù Thí, Giôùi, noùi roäng cho ñeán sau cuøng laø ñoàng söï. Trong aáy, caùc phaùp Ba-la-maät-ña hieän coù, coù theå thaønh töïu taát caû phaùp Phaät. Caùc phaùp nhieáp söù hieän coù, coù theå thaønh thuïc heát thaûy Höõu tình khaùc. Neân bieát ñoù laø löôïc noùi veà taùc nghieäp taïo taát caû phaùp thieän cuûa Boà taùt.

Laïi nhö tröôùc ñaõ noùi, veà nhieàu thöù Thí, Giôùi, noùi roäng cho ñeán sau cuøng laø ñoàng söï. Nhö theá laø coù raát nhieàu söï hoã trôï cho Boà ñeà phaàn, vôùi voâ löôïng phaùp thieän. Do ba nhaân duyeân neân bieát laø hieän haønh. Do hai nhaân duyeân neân bieát laø toái thaéng. Do ba nhaân duyeân neân bieát laø thanh tònh.

Nghóa laø do ba nhaân duyeân veà thaân ngöõ yù, neân bieát laø hieän haønh. Caùc phaùp thieän kia do roäng lôùn töùc khoâng coù taïp nhieãu, neân bieát laø toái thaéng, cuõng goïi laø voâ thöôïng, cuõng goïi laø khoâng chung. ÔÛ ñaây neân bieát do Höõu tình khoâng sai bieät, do söï vieäc khoâng sai bieät, do thôøi gian khoâng sai bieät, neân goïi laø roäng lôùn.

Höõu tình khoâng sai bieät: Nghóa laø caùc Boà taùt, nôi xöù sôû cuûa taát caû Höõu tình, khaép vì taát caû phaùp giôùi Höõu tình, tu taäp thieän caên nhö Thí... khoâng phaûi laø chuyeân veà mình.

Söï khoâng sai bieät: nghóa laø caùc Boà taùt, nôi taát caû thieän caên nhö cuøng Nhaát Thieát chuûng thí… tinh taán thoï hoïc.

Thôøi khoâng sai bieät: Nghóa laø caùc Boà taùt thöôøng khoâng giaùn ñoaïn,

22 BOÄ DU GIAØ 2

khoâng lìa gia haïnh, khoâng boû phaåm thieän, hoaëc ngaøy hoaëc ñeâm nôi hieän phaùp haäu phaùp, töùc do nhaân thi aáy cuøng vôùi thieän caên thöôøng haønh khoâng thay ñoåi. Neân bieát trong aáy do boán thöù töôùng neân thaønh khoâng taïp nhieãm. Nghóa laø caùc Boà taùt mang taâm hoan hyû tu caùc phaùp thieän. Do nhaân duyeân naày neân khoâng khoå khoâng öu, khoâng coù caùc bieán ñoåi, hoái tieác.

Laïi, caùc Boà taùt khoâng toån haïi keû khaùc, khoâng vöôùng maéc nôi kieán chaáp, khoâng haønh taïp aùc, tu haønh voâ löôïng thieän caên nhö Thí…

Laïi, caùc Boà taùt aån troïng khaép Theå, nôi voâ löôïng phaùp thieän nhö ôû ñaây, Thí Thieän só, Giôùi Thieän só hieän coù, noùi roäng cho ñeán ñoàng söï Thieän só, hoaëc tu taäp nhieàu, hoaëc kheùo thanh tònh, hoaëc hoaøn toaøn vieân maõn, töùc coù theå chieâu caûm quaû vò Nhö Lai, ñoái vôùi caùc loaøi Höõu tình khoâng chaân, hai chaân, boán chaân, nhieàu chaân, coù saéc khoâng saéc, coù töôûng khoâng töôûng, cuøng vôùi xöù phi töôûng phi phi töôûng, laø toái toân, toái thaéng. Ôû ñaây, Thí nhaát thieát chuûng, Giôùi nhaát thieát chuûng hieän coù, noùi roäng cho ñeán ñoàng söï nhaát thieát chuûng, hoaëc tu taäp nhieàu, hoaëc kheùo thanh tònh, hoaëc hoaøn toaøn vieân maõn, töùc coù theå chieâu caûm quaû vò Nhö Lai, ngoài nôi toaø Boà ñeà, taát caû caùc thöù ma oaùn ñeàu khoâng theå xuùc naõo, ñeàu khoâng khuynh ñoäng. ÔÛ ñaây, Thí ñôøi naày ñôøi khaùc vui, Giôùi ñôøi naày ñôøi khaùc vui hieän coù, noùi roäng cho ñeán ñoàng söï ñôøi naày ñôøi khaùc vui, hoaëc tu taäp nhieàu, hoaëc kheùo thanh tònh, hoaëc hoaøn toaøn vieân maõn, töùc coù theå chieâu caûm quaû vò Nhö Lai, vôùi caùc phaùp laïc cuûa Tónh löï, Giaûi thoaùt, Ñaúng trì ñaúng chí toái thaéng.

ÔÛ ñaây, Thí thanh tònh, Giôùi thanh tònh hieän coù, noùi roäng cho ñeán ñoàng söï thanh tònh, hoaëc tu taäp nhieàu, hoaëc kheùo thanh tònh, hoaëc hoaøn toaøn vieân maõn, töùc coù theå chieâu caûm quaû vò Nhö lai vôùi boán Nhaát Thieát chuûng thanh tònh, nghóa laø: ñoái töôïng nöông döïa tònh, ñoái töôïng duyeân tònh, Taâm tònh, Trí tònh. Cuõng chieâu caûm quaû vò Nhö Lai vôùi ba thöù Baát hoä, möôøi löïc, boán voâ sôû uyù, ba Nieäm truï, heát thaûy phaùp Phaät baát coäng voâ cuøng thanh tònh.

Nhö vaäy laø Boà taùt, vôùi phaùp thieän nhö Thí … , coù theå chieâu caûm quaû vò ñeán cöùu caùnh voâ thöôïng, neân bieát cuõng chieâu caûm quaû löu chuyeån trong sanh töû thuaän vôùi haïnh Boà taùt, ngoaøi ra coøn chieâu caûm voâ löôïng voâ bieân quaû khaû aùi, khoâng toäi.


LUAÄN DU GIAØ SÖ ÑÒA

QUYEÅN 44

Phaàn Baûn ñòa: Ñòa thöù 15: Ñòa Boà Taùt Ñoaïn 1: Trì xöù du Giaø:

Phaåm 16: Cuùng Döôøng Thaân Caän Voâ Thöôïng

Theá naøo laø thaân caän cuùng döôøng, tu taäp voâ löôïng cuûa Boà taùt?Tuïng neâu:

Cuùng Tam baûoThaân Thieän HöõuTu voâ löôïngLaø toái haäu.

Theá naøo laø Boà taùt, nôi truï xöù cuûa Nhö Lai, cuùng döôøng Nhö Lai?Neân bieát söï cuùng döôøng naày löôïc coù möôøi thöù:

1. Cuùng döôøng Thieát-lôïi-la (Xaù-lôïi)2. Cuùng döôøng Cheá-ña (Thaùp)3. Cuùng döôøng Hieän tieàn.4. Cuùng döôøng khoâng hieän tieàn.5. Cuùng döôøng töï taïo.6. Cuùng döôøng giaùo tha.7. Cuùng döôøng taøi kính.8. Cuùng döôøng roäng lôùn.9. Cuùng döôøng khoâng nhieãm.10. Cuùng döôøng Chaùnh haïnh.

Neáu caùc Boà taùt ñích thaân hieän cuùng döôøng Saéc thaân cuûa Nhö Lai, ñoù goïi laø cuùng döôøng Thieát lôïi la.

Hoaëc caùc Boà taùt, vì ñöùc Nhö Lai neân taïo ra taát caû hoaëc Thaùp mieáu, hoaëc trang thôø, hoaëc ñaøi, hoaëc thaùp cuõ, hoaëc thaùp môùi, baøy bieän caùc vaät ñeå cuùng döôøng. Ñoù goïi laø Cuùng döôøng hieän tieàn.

24 BOÄ DU GIAØ 2

Hoaëc caùc Boà taùt, ñoái vôùi thaân Nhö Lai, hoaëc ôû nôi Cheá-ña, ñích thaân chieâu ngöôõng, baøy bieän vaät cuùng döôøng hieän tieàn, phaùt khôûi yù laïc taêng thöôïng cuøng vôùi taâm, tònh tín cuøng hieän haønh vôùi taâm, suy nghó: Neáu phaùp taùnh cuûa moät Nhö Lai, töùc laø phaùp taùnh cuûa taát caû Nhö Lai trong ba ñôøi. Neáu phaùp taùnh nôi Thaùp mieáu cuûa moät Nhö Lai, töùc laø phaùp taùnh nôi thaùp mieáu cuûa Nhö Lai hieän coù trong heát thaûy voâ löôïng voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông. Vì theá, Ta nay cuùng döôøng Nhö Lai hieän taïi, töùc laø cuùng döôøng taát caû Nhö Lai nôi ba ñôøi. Cuùng döôøng Thaùp hieän taïi töùc laø cuùng döôøng hoaëc Thaùp mieáu, hoaëc trang thôø, hoaëc ñeàn ñaøi, hoaëc thaùp cuõ, hoaëc thaùp môùi trong voâ löôïng voâ bieân taát caû theá giôùi khaép möôøi phöông. Neân bieát goïi laø Boà taùt cuùng döôøng hieän tieàn, khoâng hieän tieàn taát caû Nhö Lai vaø Thaùp mieáu. Neáu caùc Boà taùt ôû nôi taát caû Nhö Lai cuøng Thaùp mieáu khoâng hieän tieàn, khôûi töôûng veà Nhö Lai, khaép taát caû vì Nhö Lai nôi ba ñôøi, taát caû thaùp mieáu cuûa Nhö Lai trong möôøi phöông, baøy bieän cuùng döôøng, neân bieát goïi laø Boà taùt chæ cuùng döôøng khoâng hieän tieàn ñoái vôùi Phaät cuøng Thaùp mieáu. Hoaëc caùc Boà taùt, sau khi Phaät nhaäp Nieát baøn, vì ñöùc Nhö Lai neân taïo laäp hình töôïng, hoaëc thaùp, hoaëc trang thôø, hoaëc ñeàn ñaøi, tuyø theo naêng löïc coù theå taïo döïng moät, hai, hoaëc nhieàu, cho ñeán traêm nghìn hay voâ soá. Nhö theá laø Boà taùt ôû nôi truù xöù cuûa Nhö Lai, thieát laäp söï cuùng döôøng khoâng hieän tieàn roäng lôùn, taát seõ ñaït ñöôïc voâ löôïng quaû ñaïi phöôùc ñöùc, thaâu nhaän voâ löôïng Phaïm phöôùc lôùn lao. Boà taùt do ñaáy neân coù theå ôû trong voâ löôïng kieáp, ñaïi kieáp khoâng bò ñoïa nôi coõi AÙc. Do nhaân duyeân aáy, neân ñieàu vieân maõn tö löông cuûa ñaïo quaû chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng. ÔÛ ñaây, Boà taùt chæ cuùng döôøng hieän tieàn Phaät vaø Thaùp, neân bieát laø ñaït ñöôïc quaû phöôùc roäng lôùn. Hoaëc chæ cuùng döôøng khoâng hieän tieàn Phaät cuøng Thaùp mieáu, neân bieát laø ñaït ñöôïc quaû phöôùc voâ cuøng roäng lôùn. Neáu cuøng cuùng döôøng hieän tieàn vaø khoâng hieän tieàn Phaät cuøng Thaùp mieáu, neân bieát quaû phöôùc ñaït ñöôïc laø toái ñaïi, laø khoâng coù gì hôn.

Hoaëc Boà taùt, ôû nôi truï xöù cuûa Nhö Lai hay nôi Thaùp mieáu, muoán thieát laäp söï cuùng döôøng, chính töï tay mình laøm, khoâng sai baûo, nhôø vaû keû khaùc nhö toâi tôù, baïn beø, ngöôøi thaân… , khoâng döïa vaøo nôi choán phoùng daät, bieáng treã ñeå taïo laäp söï cuùng döôøng. Ñoù goïi laø cuùng döôøng töï taïo cuûa Boà taùt.

Neáu caùc Boà taùt ôû nôi truï xöù cuûa Nhö-lai hoaëc nôi Thaùp mieáu, muoán thieát laäp söï cuùng döôøng, khoâng phaûi chæ töï mình laøm, maø cuõng khuyeân cha meï, vôï con, keû toâi tôù, baïn beø, thaân thuoäc… cuøng taïo laäp söï cuùng döôøng. Hoaëc khuyeân caùc thaønh phaàn khaùc nhö quoác vöông, vöông


töû, ñaïi thaàn, Tröôûng giaû, cö só, hoaëc Baø-la-moân, caùc Thöông chuû giaøu coù nôi nhöõng thoân xoùm, thaønh thò, cho ñeán taát caû nam nöõ lôùn nhoû, haïng ngheøo khoå, haïng chieâu Ñoà la, cuøng vôùi caùc baäc Thaân giaùo giaùo sö, Quyõ-phaïm-sö, vaø caùc chuùng ñeä töû, caùc baäc ñoàng phaïm haïnh, caùc vò xuaát gia, caùc chuùng ngoaïi ñaïo, khieán hoï ôû nôi truï xöù cuûa Nhö Lai hoaëc nôi thaùp mieáu, tuyø theo khaû naêng, taïo laäp caùc söï cuùng döôøng. Neân bieát ñoù goïi laø cuùng döôøng goàm caû töï, tha cuûa Boà taùt.

Neáu caùc Boà taùt hieän coù ít phaàn cuûa caûi vaät duïng coù theå cuùng döôøng, höng khôûi taâm bi maãn, neân suy xeùt ban cho caùc höõu tình ngheøo khoå, ít phöôùc, khoâng söùc, khieán hoï ôû nôi truï xöù cuûa Nhö-lai hoaëc nôi Thaùp mieáu thöïc hieän cuùng döôøng, nguyeän cho hoï nôi ñôøi vò lai ñöôïc nhaän nhieàu an laïc. Caùc Höõu tình kia coù ñöôïc nhöõng vaät naày, cuùng döôøng Nhö Lai vaø Thaùp mieáu. Boà taùt ôû ñaây töï mình khoâng cuùng döôøng. Neân bieát ñoù goïi laø cuùng döôøng giaùo tha cuûa Boà taùt.

ÔÛ ñaây, Boà taùt neáu chæ töï cuùng döôøng Phaät cuøng Thaùp mieáu, neân bieát laø ñaït ñöôïc quaû phöôùc roäng lôùn. Neáu chæ “giaùo tha”, neân bieát quaû phöôùc ñaït ñöôïc laø caøng lôùn roäng. Neáu coù theå töï mình cuùng döôøng cuøng chæ daïy keû khaùc cuùng döôøng, neân bieát quaû phöôùc ñaït ñöôïc laø voâ cuøng lôùn lao, laø voâ thöôïng. Neáu caùc Boà taùt ôû nôi truï xöù cuûa Nhö Lai hoaëc nôi Thaùp mieáu, duøng caùc vaät duïng nhö y phuïc, thöùc aên uoáng, ñoà naèm ngoài, thuoác chöõa beänh, thöa kính, leã baùi, chaáp tay, phuïng nghinh, laïi duøng ñuû loaïi höông xoâng, höông boät, höông xoa, voøng hoa, nhaïc hay, côø phöôùn loïng ñeøn, ca tuïng xöng taùn, naêm luaân quy maïng, nhieãu quanh theo phía beân phaûi, ñeå cuùng döôøng. Hoaëc laïi phuïng thí caùc thöù vaät baùu nhö Maït ni, chaân chaâu, löu ly, loa boái, bích ngoïc, san hoâ, xaø cöø, maõ naõo. Hoå phaùch, vaøng baïc… Hoaëc laïi phuïng thí caùc vaät duïng trang söùc nhö Maït ni, voøng nhaãn, xuyeán… cho ñeán cuùng thí caùc loaïi chuoâng baùu. Hoaëc baøy khaép caùc vaät baùu laï quy, hoaëc keát daûi tôø luïa baùu… ñeå cuùng döôøng. Ñoù goïi laø cuùng döôøng taøi kính cuûa Boà taùt cuûa Boà taùt nôi truï xöù cuûa Nhö Lai hoaëc nôi Thaùp mieáu.

Hoaëc caùc Boà taùt ôû nôi truï xöù cuûa Nhö-lai hay nôi Thaùp mieáu, trong thôøi gian daøi baøy bieän caùc vaät duïng cuùng döôøng nhö cuùng döôøng Taøi kính ñaõ noùi ôû treân. Hoaëc nhieàu vaät duïng cuùng döôøng. Hoaëc vaät duïng cuùng döôøng ñeàu thöôïng dieäu. Hoaëc hieän tieàn, hoaëc khoâng hieän tieàn. Hoaëc töï mình laøm, hoaëc chæ daïy ngöôøi khaùc thöïc hieän. Hoaëc taâm thuaàn tònh, thaéng giaûi maõnh lieät hieän tieàn cuùng döôøng. Töùc ñem nhöõng thieän caên ñaõ ñöôïc gieo troàng nhö theá, hoài höôùng ñeán ñaïo quaû chaùnh ñaúng Boà ñeà voâ thöôïng. Baûy loaïi cuùng döôøng nhö vaäy goïi laø cuùng döôøng roäng lôùn

26 BOÄ DU GIAØ 2

cuûa Boà taùt.Neáu caùc Boà taùt ôû nôi truï xöù cuûa Nhö-lai, hoaëc nôi Thaùp mieáu,

töï tay cuùng döôøng, khoâng mang taâm khinh maïn khieán keû khaùc cuùng döôøng, khoâng truï nôi söï phoùng daät, bieáng nhaùc, baát kính maø haønh cuùng döôøng, khoâng coù taâm taûn maïn, khoâng coù taâm taïp nhieãm maø haønh cuùng döôøng. Khoâng neân ôû tröôùc caùc vò quoác vöông, ñaïi thaàn, caùc baäc haøo quyù tin Phaät, vì taøi saûn vaø söï toân kính, traù baøy voâ soá söï vieäc hö giaû ñeå cuùng döôøng. Khoâng duøng caùc vaät baát tònh ñeå cuùng döôøng. Saùu thöù nhö vaäy goïi laø cuùng döôøng khoâng nhieãm caùc Boà taùt.

Laïi, caùc Boà taùt, vôùi caùc thöù cuùng döôøng nhö Taøi kính, roäng lôùn, khoâg nhieãm nhö theá, luùc cuùng döôøng Nhö-lai cuøng Thaùp mieáu, hoaëc töï söùc mình taäp hôïp cuûa caûi, vaät baùu, hoaëc theo choã caàu xin keû khaùc maø coù ñöôïc cuûa caûi, vaät baùu. Hoaëc coù ñöôïc nhieàu vaät duïng, taøi saûn vaät baùu töï taïi, coù theå thöïc hieän ñuû caùc loaïi cuùng döôøng nhö theá roài, ñaït ñöôïc caùc vaät duïng töï taïi. Boà taùt hoaù ra hoaù thaân, hoaëc moät vò, hoaëc hai vò, hoaëc laïi nhieàu vò, cho ñeán traêm ngaøn caâu chi vò. Taát caû caùc vò Boà taùt hoaù hieän naøy ñeàu ôû nôi truï xöù cuûa Nhö-lai cuøng nôi Thaùp mieáu, cung kính leã baùi. Laïi töø nôi moãi moãi vò Hoaù thaân nhö vaäy hoaù ra nhieàu tay, hoaëc traêm tay, ngaøn tay, hoaëc nhieàu hôn nöõa. Heát thaûy caùc tay aáy ñeàu mang voâ löôïng hoa höông thöôïng dieäu hôn caû Chö Thieân, cuøng voâ soá chaâu baùu khaû aùi thuø thaéng tung raûi leân truï xöù cuûa Nhö-lai vaø nôi Thaùp mieáu.

Laïi töø nôi taát caû caùc vò Hoaù thaân nhö theá hoaù ra voâ löôïng aâm thanh thöôïng dieäu, taùn thaùn coâng ñöùc roäng lôùn, saâu xa, chaâh thaät cuûa Nhö-lai. Laïi töø nôi taát caû caùc vò Hoaù thaân nhö vaäy, hoaù ra voâ löôïng caùc vaät duïng trang söùc nhö voøng ngoïc, xuyeán v.v... voâ soá caùc thöù vaät duïng cuùng döôøng nhö côø phöôùn loïng ñeøn … ñeå cuùng döôøng truï xöù cuûa Nhö -lai vaø nôi thaùp mieáu. Thöïc hieän caùc loaïi cuùng döôøng nhö vaäy roài, ñaït ñöôïc nhieàu vaät duïng töï taïi. Boà taùt thieát laäp söï cuùng döôøng ñeàu thuoäc töï taâm. Nhö vaäy laø Boà taùt laïi khoâng mang caàu Nhö-lai xuaát theá. Vì sao? Vì do Boà taùt naøy ñaõ chöùng nhaäp nôi ñòa khoâng thoái chuyeån, heát thaûy coõi Phaät ñi ñeán cuùng döôøng ñeàu khoâng bò trôû ngaïi.

Laïi, caùc Boà taùt hoaëc khoâng töï löïc tích taäp caùc thöù cuûa caûi, vaät baùu, cuõng khoâng töø nôi keû khaùc caàu xin ñeå coù ñöôïc cuûa caûi, vaät baùu, cuøng khoâng coù truï xöù cuûa Boà taùt ñaït ñöôïc cuûa caûi, vaät baùu vaø nhieàu vaät duïng töï taïi ñeå coù theå thieát laäp söï cuùng döôøng. Nhöng nôi chaâu Thieäm boä, hoaëc nôi boán chaâu lôùn, hoaëc ngaøn theá giôùi, hai ngaøn theá giôùi, hoaëc laïi ba ngaøn ñaïi thieân theá giôùi, cho ñeán voâ löôïng voâ soá caùc theá giôùi trong möôøi phöông vôùi taát caû vaät duïng cuùng döôøng phaåm haï trung thöôïng hieän


coù ñeå cuùng döôøng Nhö-lai. Boà taùt ñoái vôùi nhöõng thöù aáy, do taâm tònh tín cuøng hieän haønh vôùi Thaéng giaûi, neân tö duy ñuû khaép, tuyø hyû vôùi taát caû. Nhö theá laø Boà taùt ít duøng coâng söùc maø höng khôûi söï cuùng döôøng roäng lôùn voâ löôïng, thaâu nhaän tö löông Boà ñeà lôùn lao. Boà taùt ñoái vôùi ñieàu aáy, thöôøng xuyeân khôûi taâm chaân thieän, khôûi taâm hoan hyû, neân sieâng naêng tu hoïc.

Hoaëc caùc Boà taùt, vôùi töøng ít thôøi gian, töøng ít khoaûnh khaéc, cho ñeán thaáp nhaát nhö khoaûnh khaéc vaét söõa boø, ñoái khaép taát caû höõu tình nhoû beù thaáp keùm, tu taäp taâm töø bi hæ xaû cuøng hieän haønh, nôi taát caû haønh tu töôûng voâ thöôøng, töôûng khoâ, töôûng voâ ngaõ, ñoái vôùi Nieát baøn tu töôûng thaéng lôïi, ñoái vôùi Phaät phaùp taêng, Ba-la-maät-ña, tu taäp tuøy nieäm. Töøng ít thôøi gian, töøng ít thôøi gian, vôùi töøng khoaûnh khaéc, ñoái nôi taát caû phaùp phaùt sanh Nhaãn trí tin hieåu veà ít phaàn, veà choã thaáp keùm cuûa chuùng. Phaùp taùnh lìa ngoân töø, chaân nhö khôûi khoâng phaân bieät, taâm truï nôi voâ töôùng, huoáng chi ôû ñaây hoaëc vöôït quaù, hoaëc taêng theâm. Nhö vaäy laø Boà taùt giöõ gìn luaät nghi Thi la, ñoái vôùi Xa-ma-tha, Tyø-baùt-xaù-na, caùc phaàn phaùp Boà ñeà sieâng naêng tinh taán tu hoïc. Cuõng ñoái vôùi taát caû phaùp Ba la maät ña cuøng caùc nhieáp söï chaùnh caàn tu hoïc. ñoù goïi laø cuùng döôøng chaùnh haïnh cuûa Boà taùt nôi truï xöù cuûa Nhö-lai.

Cuùng döôøng nhö theá laø baäc nhaát, laø toái töôïng, toái thaéng, laø voâ thöôïng. Cuùng döôøng nhö vaäy laø hôn haún caùc thöù cuùng döôøng ñaõ noùi ôû tröôùc, gaáp haøng traêm ngaøn laàn, cho ñeán gaáp oâ-ba-ni-saùt-ñaøm laàn. Do möôøi töôùng aáy, neân bieát ñoù goïi laø cuùng döôøng goàm ñuû taát caû chuûng loaïi ñoái vôùi Nhö-lai. Nhö cuùng döôøng Phaät, thì cuùng döôøng hoaëcphaùp hoaëc taêng theo hoã öùng hôïp, neân bieát cuõng theá.

Boà taùt, luùc ôû nôi Tam baûo, do möôøi thöù töùông höng khôûi söï cuùng döôøng, neân duyeân vôùi ñöùc Nhö-lai phaùt khôûi saùu thöù yù laïc taêng thöôïng:

1. YÙ laïc taêng thöôïng veà ruoäng coâng ñöùc lôùn lao voâ thöôïng.2. YÙ laïc taêng thöôïng veà aân ñöùc lôùn lao voâ thöôïng.3. YÙ laïc taêng thöôïng veà baäc toân quyù trong taát caû caùc loaøi höõu tình

khoâng chaân, hai chaân, nhieàu chaân.4. YÙ laïc taêng thöôïng veà vieäc gioáng nhö hoa oâ-ñaøm vi dieäu heát söùc

khoù gaëp.5. YÙ laïc taêng thöôïng veà söï xuaát hieän ñoäc nhaát nôi tam thieân ñaïi

thieân theá giôùi.6. YÙ laïc taêng thöôïng veà heát thaûy coâng ñöùc theá gian xuaát theá gian

vôùi taát caû nghóa ñaàu vieân maõn.Do saùu thöù yù laïc taêng thöôïng aáy, neân ôû nôi truù xöù cuûa Nhö-lai,

28 BOÄ DU GIAØ 2

hoaëc ñoái vôùi truï xöù cuûa Phaät phaùp taêng, tö duy phaàn ít maø höng khôûi cuùng döôøng haõy coøn ñaït ñöôïc voâ löôïng coâng ñöùc lôùn, huoáng chi laø tö duy nhieàu. Laïi nöõa, Boà taùt thaønh töïu bao nhieâu töôùng, ñeå coù theå laøm thieän höõu. Do bao nhieâu thöù töôùng thaønh thieän höõu ñích thöïc? Thaønh töïu bao nhieâu töôùng khieán taùnh thieän höõu taïo neân choán nöông döïa, tin töôûng?

Laïi coù bao nhieâu loaïi thieän höõu nôi Boà taùt, ôû choã hoaù sanh laøm coâng vieäc cuûa thieän höõu?

Boà taùt coù bao nhieâu loaïi thieän höõu thaân caän. Do bao nhieâu thöù töôùng ôû nôi truï xöù cuûa thieän höõu laéng nghe chaùnh phaùp. Do bao nhieâu thöù xöù, ñoái vôùi truï xöù cuûa thieän höõu, luùc laéng nghe chaùnh phaùp, ñoái vôùi phaùp sö thuyeát giaûng khoâng taïo yù khaùc?

Neân bieát Boà taùt thaønh töïu taùm chi, neân coù theå laøm thieän höõu, caùc töôùng vieân maõn:

1. Truï nôi giôùi. ÔÛ trong luaät nghi giôùi cuûa caùc Boà taùt, heát söùc kheùo an truï, khoâng heà thieáu soùt, hao huït.

2. Ña vaên, thaønh töïu Giaùc hueä.3. Chöùng ñaéc ñaày ñuû, do tu taïo thaønh, tuyø moät thaéng thieän ñaït ñeán

Xa ma tha, Tyø baùt xaù na.4. Thöông xoùt. Beân trong goàm ñuû töø bi, coù theå xaû boû hieän phaùp laïc

truï cuûa chính mình, tinh taán khoâng bieáng treã, taïo lôïi ích cho keû khaùc.5. Voâ uùy. Luùc vì keû khaùc giaûng noùi chaùnh phaùp, giaùo hoùa, khoâng

do sôï haõi khieán queân maát nieäm, bieän taøi.6. Gaéng nhaãn. Ñoái vôùi caùc söï vieäc nhö khinh cheâ, cöôøi côït, noùi lôøi

thoâ bæ, hoáng traùi cuûa keû khaùc, hoaëc ngoân töø phi aùi, voâ soá haønh aùc khaùc thaûy ñeàu coù theå nhaãn.

7. Khoâng meät moûi. Söùc löïc doài daøo, coù theå xeùt choïn nhieàu. Luùc ôû taïi boán chuùng giaûng noùi chaùnh phaùp, ngoân ngöõ luoân löu loaùt, taâm khoâng chaùn meät.

8. Kheùo duøng lôøi. Lôøi noùi hoaøn toaøn vieân maõn, khoâng huyû hoaïi phaùp taùnh, bieän bieät roõ raøng.

Hoaëc caùc Boà taùt, goàm ñuû naêm thöù töôùng, töông öng vôùi caùc ñöùc neân coù theå laøm thieän höõu, moïi taïo taùc khoâng hö doái:

1. Ñoái vôùi keû khaùc, tröôùc heát nhaèm caàu taïo lôïi ích an laïc.2. Ñoái vôùi lôïi ích an laïc aáy nhaän bieát roõ nhö thaät, khoâng ñieân

ñaûo.3. Nôi phöông tieän thieän xaûo, thuyeát phaùp thích hôïp, theo caùc thöù

thoï nhaän, coù ñuû naêng löïc ñaå ñieàu phuïc söï vieäc.4. Taâm taïo lôïi ích khoâng chaùn meät.


5. Ñaày ñuû ñaïi bi bình ñaúng. Ñoái vôùi caùc höõu tình thuoäc ba phaåm keùm vöøa hôn taâm khoâng thieân leäch.

Hoaëc caùc Boà taùt thaønh töïu naêm töôùng, khieán cho taùnh thieän höõu taïo neân nôi choán nöông döïa, tin töôûnglaïi khieán cho keû khaùc ôû xa nghe ñöôïc sinh khôûi tin töôûng thanh tònh toät böïc, huoáng chi laø ôû gaàn, troâng thaáy.

1. Thaéng dieäu. Oai nghi vieân maõn, oai nghi tòch tónh, oai nghi ñaày ñuû, taát caû chi phaàn ñeàu khoâng loaïn ñoäng.

2. Ñoân haäu, nghieâm tuùc, ba nghieäp hieän haønh döùt moïi traïo cöû quaáy ñoäng.

3. Khoâng giaû doái. Khoâng löøu doái keû khaùc, neân suy xeùt giaû traù hieän thaønh oai nghi nghieâm chænh.

4. Khoâng ganh gheùt. Troïn khoâng ñoái vôùi keû khaùc thuyeát giaûng giaùo phaùp ñeå ñöôïc söï cung kính, lôïi döôõng, sanh taâm khoâng gaéng nhaãn. Nhöng thöôøng töï khuyeân gaéng thænh keû khaùc giaûng noùi phaùp. Laïi luoân khuyeán khích nhöõng keû khaùc ñoái vôùi tröôøng hôïp giaûng noùi phaùp kia, roäng thí lôïi döôõng, cung kính. khoâng coù taâm dua nònh, giaû doái. Laïi thöôøng ñoái vôùi moïi ngöôøi taâm luoân thuaàn tònh. Thaáy keû kia noùi phaùp cuøng coù ñöôïc cuûa caûi, söï cung kính thì sanh khôûi tuøy hyû saâu xa. Nhö töï mính ñaït ñöôïc lôïi döôõng, söï cung kính, taâm sanh hoan hyû, thì thaáy keû khaùc ñaït ñöôïc nhö vaäy, taâm sanh hoan hyû coøn vöôït quaù hôn tröôùc.

5. Kieäm öôùc. Raát ít ñeå daønh caùc vaät duïng, ñoà duøng. Theo choã coù ñöôïc lieàn xaû thí.

Thieän höõu nôi Boà taùt do naêm thöù töôùng, ôû nôi hoaù sanh laøm coâng vieäc cuûa thieän höõu:

1. Coù theå can ngaên.2. Coù theå khieán nhôù nghó.3. Coù theå chæ daïy trao truyeàn.4. Coù theå khuyeân baûo.5. Coù theå thuyeát phaùp.

Caùc tröôøng hôïp nhö vaäy ñaõ bieän giaûi roäng, neân bieát, nhö nôi ñòa thanh vaên phaàn noùi veà chæ daïy trao truyeàn khuyeân baûo, noùi roäng nhö nôi phaåm chuûng taùnh cuûa löïc ôû tröôùc.

Neân bieát Boà taùt do boán thöù töôùng môùi coù theå laøm thaân caän thieän höõu moät caùch vieân maõn:

1. Ñoái vôùi thieän höõu coù beänh khoâng beänh, tuøy luùc neân cuùng döôøng, haàu haï, luoân phaùt khôûi söï yeâu kính, tin töôûng thanh tònh.

2. Ñoái vôùi thieän höõu, theo luùc cung kính thaêm hoûi, leã baùi, chaáp tay

30 BOÄ DU GIAØ 2

ngheânh tieáp, aân caàn tu nghieäp hoøa kính maø cuùng döôøng.3. Ñoái vôùi thieän höõu tuøy thôøi cuùng döôøng ñuùng nhö phaùp caùc

thöù vaät duïng caàn thieát nhö y phuïc, thöùc aên uoáng, ngoaï cuï, thuoác chöõa beänh.

4. Ñoái vôùi thieän höõu, hoaëc chính thöùc nöông döïa nôi nghóa ñuùng nhö phaùp, hoaëc hôïp hoaëc lìa, theo ñaáy töï taïi chuyeån bieán, khoâng coù nghieâng ñoäng. Hieån phaùt ñuùng nhö thaät, taïo taâm phuïng giaùo, tuøy thôøi ñi ñeán choã thieän höõu, cung kính thöøa haønh, thænh hoûi, nghe nhaän.

Hoaëc caùc Boà taùt, luùc muoán nghe phaùp, taïo laäp naêm thöù töôûng, neân töø thieän höõu laéng nghe chaùnh phaùp:

1. Taïo töôûng quyù baùu. Nghóa laø khoù ñaït ñöôïc.2. Taïo töôûng veà maét. Coù theå ñaït ñöôïc dieäu hueä caâu sanh roäng lôùn,

laø nghóa cuûa taùnh nhaân.3. Taïo töôûng veà aùnh saùng. Ñaõ ñöôïc maét hueä caâu sanh lôùn roäng, nôi

taát caû chuûng loaïi ñeàu nhaän bieát nhö thaät, laø nghóa cuøng soi chieáu.4. Taïo töôûng veá quaû lôùn, vôùi coâng ñöùc thuø thaéng, coù theå ñaït ñöôïc

nieát baøn cuøng dieäu tích voâ thöôïng cuûa tam Boà ñeà. Laø nghóa cuûa taùnh nhaân. 5. Taïo töôûng khoâng toäi, voâ cuøng vöøa y vui veû. ÔÛ trong hieän phaùp chöa ñöôïc nieát baøn cuøng tam Boà ñeà, ñoái vôùi phaùp, löïa choïn ñuùng nhö thaät, haønh chæ quaùn ñaït an laïc lôùn, khoâng toäi. Laø nghóa cuûa Taùnh nhaân.

Hoaëc caùc Boà taùt, luùc muoán theo thieän höõu laéng nghe giaùo phaùp, ñoái vôùi phaùp sö thuyeát giaûng, do naêm thöù xöù, neân khoâng taïo yù khaùc, duøng taâm thuaàn tònh thuoäc veà tai ñeå laéng nghe phaùp:

1. Ñoái vôùi keû huûy hoaïi giôùi khoâng taïo yù khaùc. Nghóa laø khoâng taïo taâm cho ñaây laø phaù giôùi, khoâng truï nôi luaät nghi, ta nay khoâng neân theo keû aáy nghe phaùp.

2. Ñoái vôùi vieäc huûy hoaïi toäc hoï, khoâng taïo yù khaùc. Nghóa laø khoâng taïo taâm cho ñaây laø hoï thaáp keùm, ta nay khoâng neân theo keû aáy nghe phaùp.

3. Ñoái vôùi keû huûy hoaïi saéc khoâng taïo yù khaùc. Nghóa laø khoâng taïo taâm cho ñaây laø xaáu xí, thoâ laäu, ta nay khoâng neân theo keû aáy nghe phaùp.

4. Ñoái vôùi keû huûy hoaïi vaên khoâng taïo yù khaùc. Nghóa laø khoâng taïo taâm, cho ñaây ñoái vôùi ngoân töø khoâng kheùo trau chuoát, ta nay khoâng neân theo keû aáy nghe phaùp. Chæ döïa nôi nghóa, khoâng neân döïa nôi vaên.

5. Ñoái vôùi keû huûy hoaïi söï ñeïp ñeõ, khoâng taïo yù khaùc. Nghóa laø khoâng taïo taâm, cho ñaây laø lôøi noùi thoâ aùc, mang nhieàu giaän döõ, khoâng duøng lôøi ñeïp ñeõ ñeå neâu giaûng caùc phaùp, ta nay khoâng neân theo keû aáy


nghe phaùp.Nhö theá laø Boà taùt, khi muoán nghe phaùp, ôû nôi naêm xöù aáy, khoâng

neân taùc yù, chæ neân cung kính thaâu nhaän chaùnh phaùp. Ñoái vôùi phaùp sö thuyeát giaûng chöa töøng thaáy coù loãi laàm.

Neáu coù Boà taùt trí hueä keùm coûi, ñoái vôùi phaùp sö neâu giaûng taâm sanh giaän traùch, khoâng muoán theo vò aáy laéng nghe chaùnh phaùp. Neân bieát haønh ñoù laø khoâng caàn töï lôïi, thaéng hueä thoái thaát.

Theá naøo laø Boà taùt tu boán voâ löôïng Töø-Bi-Hyû-Xaõ?Nghóa laø caùc Boà taùt löôïc coù ba loaïi tu boán voâ löôïng:

1. Tu voâ löôïng duyeân vôùi höõu tình.2. Tu voâ löôïng duyeân vôùi phaùp.3. Tu voâ löôïng khoâng duyeân.

Neáu caùc Boà taùt ñoái vôùi taát caû höõu tình thuoäc ba tuï, an laäp laøm caùc loaïi khoå khoâng laïc, coù khoå coù laïc. Nôi loaïi ñaàu tieân muoán caàu laïc: Boà taùt phaùt khôûi yù laïc taêng thöôïng ban cho laïc, duyeân khaép möôøi phöông höõu tình an truï nôi thaéng giaûi khoâng dieân ñaûo, tu töø cuøng haønh vôùi taâm. Neân bieát ñoù goïi laø tu töø duyeân vôùi höõu tình.

Hoaëc caùc Boà taùt chæ truï nôi töôûng veà phaùp, vôùi yù laïc taêng thöôïng chaùnh quaùn chæ veà phaùp, giaû noùi laø höõu tình, tu töø cuøng haønh vôùi taâm. Neân bieát ñaáy goïi laø tu töø duyeân vôùi phaùp.

Hoaëc caùc Boà taùt, laïi ñoái vôùi caùc phaùp xa lìa phaân bieät, tu töø cuøng haønh vôùi taâm. Neân bieát ñaáy goïi laø tu töø khoâng duyeân.

Nhö tu töø duyeân vôùi höõu tình, duyeân vôùi phaùp vaø khoâng duyeân coù ba thöù sai bieät, thì Töø Bi, Hyû Xaû, neân bieát cuõng theá.

Neáu caùc Boà taùt ñoái vôùi höõu tình coù khoå, phaùt khôûi yù laïc taêng thöôïng döùt tröø khoå, duyeân khaép vôùi möôøi phöông höõu tình, tu bi cuøng haønh vôùi taâm. Ñoù goïi laø bi.

Hoaëc caùc Boà taùt, ñoái vôùi höõu tình coù khoå, phaùt khôûi yù laïc taêng thöôïng tuøy hyû, duyeân khaép vôùi möôøi phöông höõu tình, tu hyû cuøng haønh vôùi taâm. Ñoù goïi laø hyû.

Hoaëc caùc Boà taùt ñoái vôùi ba loaïi höõu tình khoâng khoå khoâng laïc, coù khoå, coù laïc nhö theá, tuøy theo thöù lôùp, phaùt khôûi yù laïc taêng thöôïng xa lìa caùc hoaëc si, saân, tham, duyeân khaép vôùi möôøi phöông höõu tình, tu xaû cuøng haønh vôùi taâm. Ñoù goïi laø xaû.

ÔÛ ñaây, Boà taùt tu voâ löôïng nhö töø … duyeân vôùi höõu tình, neân bieát veà töôùng cuøng chung vôùi ngoaïi ñaïo. Neáu duyeân vôùi phaùp, neân bieát veà töôùng laø cuøng chung vôùi hai thöøa, khoâng chung vôùi ngoaïi ñaïo. Neáu laø khoâng duyeân: neân bieát veà töôùng töùc khoâng chung vôùi taát caû Thanh vaên,

32 BOÄ DU GIAØ 2

ñoäc giaùc, cuøng caùc ngoaïi ñaïo.Laïi, ba thöù voâ löôïng cuûa caùc Boà taùt, neân bieát laø thuoäc veà yù laïc an

laïc, ñoù laø Töø, Bi, Hyû. Moät loaïi voâ löôïng neân bieát laø thuoäc veà yù laïc taïo lôïi ích, ñoù laø xaû. Nhö vaäy, taát caû voâ löôïng cuûa Boà taùt goïi laø “thöông xoùt”, do caùc Boà taùt thaønh töïu ñieàu aáy neân goïi laø thöông xoùt.

ÔÛ ñaây, Boà taùt ñoái vôùi caûnh giôùi höõu tình quaùn thaáy moät traêm möôøi thöù khoå, neân nôi caùc höõu tình tu bi voâ löôïng. Nhöõng gì laø moät traêm möôøi thöù khoå?

Nghóa laø coù moät thöù khoå döïa nôi khoå cuûa söï löu chuyeån khoâng sai bieät, taát caû höõu tình thaûy ñeàu rôi vaøo neûo khoå löu chuyeån.

Laïi coù hai thöù khoå:1. Khoå cuûa duïc laøm coäi goác. Nghóa laø söï vieäc ñaùng yeâu thích hoaëc

bieán ñoåi hoaëc bò hoaïi sinh ra khoå.2. Khoå sanh ra do dò thuïc cuûa si. Nghóa laø theå thoï nhaän taùc ñoäng

cuûa khoå maõnh lieät. Töùc nôi töï theå chaáp ngaõ, ngaõ sôû, do ngu si meâ muoäi neân sanh oaùn thaùn heát möïc. Vì nhaân duyeân naày neân phaûi nhaän laáy hai muõi teân thuoäc veà thoï: Laø muõi teân veà thoï cuûa thaân vaø muõi teân veà thoï cuûa taâm.

Laïi coù ba thöù khoå: Laø khoå khoå, haønh khoå vaø hoaïi khoå.Laïi coù boán thöù khoå: 1. Khoå vì bieät ly: Laø khoå sanh ra do AÙi bieät ly.2. Khoå do ñoaïn hoaïi: Laø khoå sanh do töø boû chuùng ñoàng phaän,

cheát.3. Khoå töông tuïc: Laø khoå sinh ra do töø ñaây veà sau luoân luoân töû

sanh laàn löôït tieáp noái.4. Khoå roát raùo: Laø khoå nôi naêm thuû uaån cuûa caùc loaøi höõu tình nhaát

ñònh cho laø khoâng coù phaùp Baùt Nieát baøn.Laïi coù naêm thöù khoå:

1. Khoå do tham duïc troùi buoäc.2. Khoå do saân haän troùi buoäc.3. Khoå do hoân traàm thuyø mieân troùi buoäc.4. Khoå do traïo cöû-oá taùc troùi buoäc.5. Khoå do Nghi troùi buoäc.

Laïi coù saùu thöù khoå:1. Khoå cuûa nhaân: Laø haønh taäp nhaân cuûa coõi aùc.2. Khoå cuûa quaû: Laø sanh nôi caùc coõi aùc.3. Khoå do caàu tìm cuûa caûi, ñòa vò.4. Khoå do doác söùc giöõ gìn.


5. Khoå do khoâng bieát chaùn ñuû.6. Khoå do bieán hoaïi.

Saùu thöù nhö theá goïi chung laø khoå.Laïi coù baûy thöù khoå: Laø sanh khoå, giaø khoå, beänh khoå, cheát khoå,

oaùn gheùt phaûi gaëp nhau khoå, yeâu thöông phaûi bieät ly, khoå. Mong caàu maø khoâng ñaït ñöôïc, khoå.

Laïi coù taùm thöù khoå:1. Khoå vì laïnh.2. Khoå vì noùng.3. Khoå vì ñoùi.4. Khoå vì khaùt.5. Khoå vì khoâng töï taïi.6. Khoå vì töï böùc naõo. Nghóa laø caùc loaïi ngoaïi ñaïo nhö khoâng

bieát hoå theïn.7. Khoå vì bò keû khaùc böùc naõo.8. Khoå do moät loaïi oai nghi truï trong nhieàu thôøi gian.

Laïi coù chín thöù khoå:1. Khoå do töï suy toån.2. Khoå do keû khaùc laøm suy toån.3. Khoå do thaân thuoäc laøm suy toån.4. Khoå do cuûa caûi, ñòa vò bò suy toån.5. Khoå do khoâng beänh bò suy toån.6. Khoå do Giôùi bò suy toån.7. Khoå do Kieán bò suy toån.8. Khoå nôi hieän phaùp.9. Khoå nôi haäu phaùp.

Laïi coù möôøi thöù khoå:1. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng veà aên.2. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng veà uoáng.3. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng veà ñi laïi.4. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng veà y phuïc.5. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng trang söùc.6. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng chöùa ñöïng.7. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng nhö höông xoâng, höông

xoa, voøng hoa… ñeå trang söùc.8. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng veà ca muùa kyõ nhaïc.9. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng veà aùnh saùng.10. Khoå do thieáu thoán caùc vaät duïng daønh cho nam nöõ haàu haï.

34 BOÄ DU GIAØ 2

Neân bieát laïi coù chín thöù khoå khaùc:1. Khoå taát caû.2. Khoå roäng lôùn.3. Khoå taát caû moân.4. Khoå do haønh taø.5. Khoå löu chuyeån.6. Khoå do khoâng theo duïc.7. Khoå do traùi, haïi.8. Khoå do theo ñuoåi.9. Khoå nhaát thieát chuûng.

Trong “Khoå taát caû” laïi coù hai loaïi:1. Khoå sanh do nhaân töø ñôøi tröôùc.2. Khoå sanh ra do duyeân hieän taïi.

Trong Khoå roäng lôùn laïi coù boán thöù:1. Khoå trong thôøi gian daøi.2. Khoå nôi baøng sanh.3. Khoå nôi coõi quyû.4. Khoå thuoäc veà coõi thieän.

- Trong khoå do haønh taø laïi coù naêm thöù:1. Khoå phaùt khôûi do ôû trong hieän phaùp xuùc phaïm keû khaùc, keû aáy

khoâng taïo lôïi ích.2. Khoå phaùt khôûi do thoï duïng thöùc aên, caûnh giôùi khoâng b

luaÄn du giaØ sÖ ÑÒa - sachbaoluutru.viengiac.desachbaoluutru.viengiac.de/bodugialuan/bo du gia...

Documents