loannes ab arnim

8/14/2019 Loannes Ab Arnim

http://slidepdf.com/reader/full/loannes-ab-arnim 1/196

lOANNES AB ARNIM

STOICORVM VETERVM

FRAGMENTA

VO L. 1

STVTGAHDIAE TN AEDIBVS B. G.TEVBNERI



STOICORVM VETERVM

FRAGMENTA

COLLEGIT

lOANNES AB ARNIM

VOLVMEN I

ZENO ET ZENONIS DISCIPVLI

EDITIO STEREOTYPA

EDITIONIS PRIMAE (MCMV)

STVTGARDIAE IN AEDIBVS B. G. TEVBNERI MCMLXIV



1121541

Alle Rechte, «nch die der Obenetrang, des aasingsweiieii Nachdruckei

and der fotomechanischen Wiedergabe, vorbehalten

© B. G. Teubner Verlagsgesellschaft mbH, Stuttgart 1964

Printed in Germany

Druck: Jolins Beltz, Weinheim a. d. B.



Praefatio.

Ghrysippi Stoici fragmenta coUigendi auctor milii exstitit Usener,

yir summe yenerandus, anno 1886; idemque qua via ac ratione ar-

duum opus aggredi oporteret, docuit. Deinde casu accidit, ut ab Or-

dine Philosophoruni Gottingensi praemium proraitteretur, siquis Zeuo-

nis, Cleanthis, Chrysippi Stoicorum principum et diseipulorum reliquias

ad res ethicas, politicas, divinas spectantes coUegisset. Ego vero, cum

Zenonis et Cleanthis reliquias a Wellmanno et Wachsmuthio ita vi-

derem coUectas, ut non multa iis adici possent, in Chrysippum, quem

neglectum iacere videbam, omncm laborem conferre perrexi, ut non

solumethica, politica, theologica,

sed omnia eius

fragmenta complec-terer. Postea demuni, cum haec Chrysippeorum collectio ad finem

aliquo modo perducta et ab Ordine Philosophorum Gottingensi praemio

ornata esset, ita opus amplificavi, ut noh solum Zenonem et Cleanthem,

sed etiam minores Stoicos, qui ante Panaetium fuerunt, comprehen-

derem. Atque in hac re summam quidem operam dedi, ne quid me

fugeret, sed non potui omnes auctores, quos Chrysippi causa perle-

geram, iterum pertractare. Itaque quae altero et tertio volumine pro-

ponuntur Chrysippi et discipulorum fragmenta, a me accurata aucto-

rum lectione coUecta sunt; Zenonis auteni et Cleanthis fragmentorum

collectio, quae primo volumine continetur, ex Wellmanni, Wachs-

muthii, Pearsoni (the fragments of Zeno and Cleanthes London 1891)

libris ita repetita est, ut eam ad mei operis rationem universam ac-

commodarem et quatenus possem, supplerem et corrigerem. Quod

hic profiteri aequum duxi, ut \iris illis doctis debitam gratiam re-

ferrem.

Itaque Chrysippeae quidem philosophiae accuratam atque plenam

imaginem, quatenus potui, hoc opere adumbravi, Zenoni autem et Cle-

anthi ea tantum adscripsi, quae in fontibus ipsis nomiuatim ad eos

referuntur. Ita enim res se habet: eam Stoicae doctrinae formam,

quae imperatorum Romanorum aetate fuit, uberrimis testimoniis

illustrare possumus eademque ex Chrysippi auctoritate tota pendet.

1*



IV PRAEFATTO

Zeno et Cleanthes quid docuerint, ita tautum enucleari potest, ut

quae nominatim ad eos referuntur, et cum hac Chrjsippea philosophia

et cum Posidonianis et cum Socraticis et Academicis Zenonis ante-

cessonbusdiligenter comparentur.

Huncigitur

laborem exantlare

neque volui neque potui, sed fundamenta tantum struere, unde illae

quaestiones proficiscerentur. Nam fi-agmentorum coUectiones ita in-

stitui oportet, ut ad ipsam quasi substantiam traditionis facilis aditus

paretur. Ea vero quae non nisi subtili disquisitione ex illa materia

extrahi possunt atque ea maxime quae sola coniectura quamvis pro-

babili nituntur, ab eiusmodi collectione procul habenda esse censeo.

Quae cum ita sint,fieri non potest, ut Zenonis aut Cleanthis philo-

sophiam ex sola fragmentorum lectione aliquis intellegat; potest fieri,

ut intellegat Chrysippum. Altero igituret tertio volumine hoc pri-

mum volumen illustrabitur.

Atque de ratione in illis a me inita plura mihi erunt praefanda,

cum de totius operis ratione pauca etiam monuero. Ordinemfrag-

mentorum ubique, etiam in minoribus philosophis ex doctrinae ratione

constitui, quae nisi ex altero et tertio volumine intellegi non potest.

Zenoni, Cleanthi, Chrysippo indices subieci, quibus ad singulos libros

fragraeuta librorum titulis insignita referuntur. Eam rationem secu-

tus sum, quia doctrinam philosophorum restituentibus maxime inser-

vire vohii. — Testimonia quae ad vitam, mores, stihim philosopho-

rura pertinerent, ubique placitis et fragmentis praemisi. Dicta

{ajtotp^-iy^axtt^ XQ£ias\ sicubi maior numeras exstabat, post fragmeuta

collocavi. — Adnotationem criticam ita conformavi, ut lectiones ex

virorum doctorum coniecturis profectas sive a me ipso novatas signi-

ficarem. Praeterea ex fontium editionibus criticis eas lectionis varie-

tates adscripsi, quae ad res in fragmentis tractatas aliquid facere vi-

derentur. In Diogenis Laertii textu recensendo copiis usus sum ab

Hennanno Diels et Edgaro Martini benigne mihi commodatis. Ubi

non suppetebat apparatus criticus ipse, quantum potui, elaboravi, ut

corruptelis textum purgarem.

Quae prirao volumine continentur Herilli, Dionysii Metathe-

nieni, Persaei, Sphaeri fragmenta, perpauca sunt neque sperari potest

plura investigatum iri. Nam brevis fuit eorum auctoritas; atque ta-

lium scriptorum siqui libris utuntur, nomina eorum, ut doctrinae

speciem captent, prae se ferre solent. Plura tenemus Aristonis Chii

fragmenta, quamquam libros ab ipso conscriptos praeter epistulas

fuisse nuUos Panaetius et Sosicrates dixerunt. Sed de Aristone Ceo

Peripatetico in eorum quae composui fragmentorum nullo cogitari

potest.Ea pai-tim ad doctrinam Chii pertinent, quae etiamsi nuUus



PRAKFAIIO V

eiuB liber exstitisset, ex ChryRippi libris illum impugnantibus cum

Stoicis tum adversariis Stoicorum nota esse poterant, partim facet^;

dicta sunt, item Chio, non Ceo tribuenda. Nam bfioiaiLdxayv collec-

tionom, quaStobaeus vel vetustioris

florilegiiauctor usus

est,ad

Chiuin pcrtinere, et ipse Stobaeus testatur et Laertii vita docet, iu

quH diulccticorum sophismata cum aranearum telis comparantur. Vi-

dentur autem multae AriBtonis Kcholae ab auditoribus litteris man-

datae esse, unde Scneca auiplam illam cnarrationem epiKt. i>-l(n. "JoOj

haurire potuit. Atque ex scholis et commentariis etiam similitu-

dines illae(6|iiot(6,uaTa)

ab aliis colligi potuerunt.

Iii altero et tertio volumine Chrysippi fragmeuta et doctrinae

testimonia cum iis testiiuoniis quae ad geueralem Stoicorum doctri-

uam pertinent, ita composui, ut eam doctrinae formani, quae impe-

ratorum aetatc fuit, quam plenissime repraesentarem. Atque typorum

genere tria locoruni geuera ita distinxi, ut rectis typis maioribus ipsa

Chrysippi fragmenta imprimenda curareni, i. e. locos, quibus ipsa Chry-

sippi verba scrvaiitur, obliquis typis eiusdem mensnrae, quae de pla-

citis Chrysippi, addito nomiue philosophi, proderentur aut certa ra-

tione ad ea refeiTi possent, minutis deuique typis, quae aliquo modo

ad coguoscendam Chrysippi doctrinam utilia viderentur. Atque moneo

lectores, ne ea omnia, quae hoc tertio locorum geuere complexus sum,

pro veris et propriis Chrysippi fragmentis a me vendi arbitrentur;

sed omuia oiusmodi esse puto, ut aliquam necessitudiuem cum Chry-

sippi doctriua habeaut. Nam quis neget, ubi de ipso Chrysippo fontes

iiihil produut, etiam ea ad uos pertinere, quae alii philosophi ex Chry-

sippi doctrina profecti eoque fundamento usi docuerunt. Itaque iis

materiam utilem volui commodare, qui ex ipsisfragmentis Chrysippi

et doctriuae testimouiis profecti, adhibitis etiam obscurioribus vesti-

giis,de eius philosophia quaerere vellent. Eorum autem placitorum,

quorum satis amplam testimoniorum copiam iam collectam haberem,

quotiens plura etiam inveniebam testimonia, ea quae nihil novi con-

tinerent ueque ulla re memorabilia viderentur consulto omisi. Quae

vero ad philosophiam Chrysippi accui'atius cognoscendam utilia smit,

ea volui quidem omnia complecti; siqua omisi, invitus feci. Sed fieri

non potuit, ut omnia unius placiti testimonia uno capite coniuncta

traderentur, quia foutium loci saepe ad res diversissimas pertinent;

quos discerpi et per siugula capita distribui vetabat seutentiarum in

ipso foute conexus, quem servari oportebat. Itaque quae de quoque

placito testimonia hoc opere contineautur, non nisi ex indicibus sub-

iectis iutellegi poterit.

Praeter fragmenta apud alios scriptores servata libri ipsius Chry-



VI PRAEFATIO

sippi, quamquaiu mutili, ad nos pervenerunt per papyros. 1. In Herc.

Vol. Coll. Alt. V 22-25 misera frustula exstant alterius de provi-

dentia libri. Septem colunmae sunt eius libri extremae, cum sub-

scriptione XQvaCxnovtisqX

nQOvoCag B,

editae

post Neapolitanos

a

Gerckio in Fleck. annal. suppl. XIV p. 710. Quas cum in illo capite

Vol. II quod est de providentia (p.322

sq.) omiserim, hic ea propo-

nere libet, quae aliquem fructum praebere possint. In col. I haec

fere agnoscuntur: iv T«(t x)d(j(/Aajfct« xaxti) Ixav' £Xccxok(ov9^rj0iv ot)]-

(lai yCvsd&ai {di'

aya&a \ yin)t,ova ovT(a, quae sententia etiam a Gellio

fr. 1170 (Vol. II p. 336) Chrysippo tribuitur. In col. II disputasse

videtur, omnia in mundo necessario fieri nXiiv tav XQa)\x^dv(x(o)v

v(p

'

rj}i(bvI

xal xGiv (a)Xl(ov i;((6t)i

(ov. In col. III nihil intelligi po-test. In col. IV de cognominibus lovis disputatur, ut apud auctorem

xeQl K66(iov cp. 7 et apud Dionem in Olympica: x)bv {^Ca 6)(oxriQa

aivai (xai) \ (piikiov) xal ^bvlov (xal) \ noXi{i(t) xal &lXG}g (jtoXXa\x&S

6vofia)0d^fi(yai.In col. V primum dicit, se iam finem huic librD im-

positurum esse: avxov xaxanavcov xov X6yov. Deinde capita quae-

dam disputationis enumerare incipit, quorum primum est: unam esse

naturam unumque mundum: dsl yaQ dLeiXrj(pevat nQaxov (lev oxl(eC

pap.) ovx ivdex(e)xaL (pv6LV aX(Xrjv) elvat xal aXXov(g x)66(iovg (xal)

oxi ovtog 6 x6(6(Log) xax(e6)xrj (T^)t ((p)v6ei ave(X)kixag anex(ov

7cccvx(a)xa (ov)xa. Cf. Vol. II n. 530 sq. In his verbis aveXXLX&g

significat „ita ut nihil deesset", scil. ex materia, quia mundus ix ndc6rjg

i^S ov6Cag factus est. Quod moneo propter Gerckium, qui aduotat:

avelhnag = avexXeCnxcog.— Ad deos sive daemones pertinere viden-

tur, quae in col. VI leguntur: (xav) (lev xad^' oXov dexxLxav ovxav

aQtxrlg^ ov xaxCag, xav d' evavaXr]jtx(og n(Qb)g avxri(v i)x(6)v\x(ov,

eav(11] xvx((o6l)v i]8r] exovteg. n(eQl) daL\(i6v(ov [Aat . . . . eL pap.]

^(v)6eG}g (xa&o X)ov xavza 8LeLXr](pivaL \ (n)Q06r]xev. Sequentia non

certa ratione suppleri possunt.— In col. VII haec leguntur: iav xa

o(i(o)ia (en)i\yivr]xaL (n)QovoCaL, (x)b \ ^(Lb)g nQovoCa^^L^ xa(vx)a \

(dL)axri6d-a(L) [(oxeL6&a pap.], Se(iy i(neX)d-eLv aQXO(iivovg a(n)b \

x&v

(xl))vx&v xal xav\ (pv6a(ov, xa^cc^neQ) i(va)Qx6(ievog (e)lna, Qrfd^t]6e\

Ta(t) di XL nsQL xovxcov\

xal iv xolg ^;uo/taV(otj. |

Tonov d'

avxov

xaxa — . Scil. rationem, qua Juppiter per providentiam mundum gu-

bernat, demonstrari oportet ex ea ratione, qua plantae a naturis, ani-

malia ab animis suis reguntur (a;ro xav ilwx&v xal xav (pv6eG)v).

Deinde habemus 2. XQV6Cnnov AoyLxcov Zrjxrj^iccxcov ^, editum a

Croenerto Herm. XXXVI 552sq.,

a me Vol. H p. 96sq., qui quamquam

nondum ita restitutusest,

ut totus conexus sententiarum perspici

possit, multa tamen insunt, quae optime intellegantur et de logica



PRAEFATIO Vn

Ghrysippi ratione nova nos edoceant. Hic liber dubitari nonpotesty

quin idem sit,de quo Valerius Maximus VIII 7, 10 (Vol. U n. 19 p. 10)

haec prodidit: ^Citerioris aetatis metas, sed non parvi tamen spatii

Chrjsippi vivacitas flexit: nam octogesimo anno coeptum undequadra-

gesimum Aoyixav exactissimae subtilitatis volumen reliquit.^' Patet

enim haec non referri posse ad omnia Chrysippi scripta logica, quae

trecenta et undecim fuisse catologus Laertianus testatur (Vol. IIp. 8, 2H

huius operis),sed certum aliquod significatur opus logicum, quod

undequadraginta fuit voluminum. Huius titulum non fuisse ôyi-

xSiv A& simpliciter, sed Aoyix&v ZrjtrjfLciTojv A@ nos docet auctor

catalogi Laertiani, qui, postquam cetera scripta logica per quattuor

locos disposita euumeravit, quintum locum addit: Aoyixov tdxov

ta t&v 7CQ0€iQr]fiivG>v tettaQov diutpoQav ixtbg '6vta xal xsql-

i%ovta Kyas} ^xoQad-qv xai oi 6(0(iatLxas ^rjtrleeLg ôyixag jccqI tcbv

xataXsyofiivav. Zi^trjfidtcov A@. Conspirat numerus librorum. Neque

ZrfT^^fiata hoc opus, quod ad solam logicam pertineret, inscriptum

fuit, cum etiam rjîxd et (pv6t,xd Chrysippi ^rjtijfiaTa exstarent, sed

ZriTijfiata koyixd. Illud koyixd in catalogo omitti poterat, cum ex

antecedentibus subintelligeretur. Itaque etiam titulus cum Valerio

Maximo conspirat. Namex

plenatituli forma:

Xoyvxd ^tjT^fiata^Va-

lerius ^rjtrjfiata, catalogus koyixd omisit. Accedit quod ea, quae

Valerius de illo Chrysippi opere prodit, ex iis demum intelligi pos-

sunt, quae catalogus Laertii docet. CoUectae erant in hoc opere mi-

nores quaestiunculae logicae, quae propter parvum ambitum separatis

voluminibus edi non poterant; eaeque ad omnes logicae partes perti-

nebant, unde factum est, ut tota collectio ad nullam e quattuor illis

partibus referri posset. Per se intelligitur non uno tempore, sed per

singula volumina hoc opus editum esse, quotiens quaestionum con-

scriptarum summa modici voluminis ambitum aequaret. Inde factum

est,ut undequadragesimum idemque ultimum volumen a sene philo-

sopho paulo ante obitum conficeretur. Atque ea re uti potuit auctor

Valerii, ut Chrysippi constantiam usque ad mortis limen in labore

perseverantis illustraret. Huius igitur operis primum volumen nunc

nobis restituit Croenerti industria.

Item ipsius Chrysippi liber vulgo creditur 3. Papyrus Letronnii

xsqI djcotpatLxav, denuo post Th. Bergkium a me editus Vol. U p. 52 sq.

Atque certum est hanc scriptionem ad Stoicam eamque Chrysippi

nEQi dxotpatLxav doctrinam aliquo modo pertinere. Sed ipsum Chry-

sippi librum tcsqI dnotpatixGiv nos tenere credi nou potest. Nihil

enim docetur, sed enuntiata negativa ex poetarum libris collecta ad

examinandum proponuntur utrum sint dnotpatixd necne. Itaque vi-



Vm PRAEFATIO

dentur haec vel in usum discipuli alicuius scripta esse, ut ille exer-

citationis gratia sententias poetarum examinaret, vel quod probabilius

videtur ab ipso discipulo scripta. Fortasse magister nihil nisi ipsos

poetarum locos discipulo tradidit iussitque eum ratione syllogistica

examinare, num essent d7to(pccTLX& a^Kb^cctcc. Atque partim sunt,

partim non sunt. Rem propositam ut recte perficeret, oportebat disci-

pulum et ea quae de axiomatis et ea quae de syllogismis Chrysippus

docuerat, cognita et perspecta habere. Sed ille valde indoctus fuisse

videtur. Nam omnia in suspenso reliquit, cum vai ov et propositio-

nibus minoribus (talg nQ06l'i]ilfS6i)et conclusionibus (tatg imtpoQcclg)

omnibus adpingeret, postmodo alterum ex illis vocabulis, sive vaC sive

o^, prout melius visum esset deleturus. Talis scriptio videretur a

magistro proficisci potuisse, qui discipulum proprio iudicio usum aut

vaC aut ov delere iuberet, nisi omnes fere illi syllogismi ita confor-

mati essent, ut nihil concludi posset, si propositio minor affirmaretur.

Hanc enim plerique formam habent: sl tb :cQG>tov tb dsvtsQov vccC'

ov' t6 dsvtsQov. vaC' ov. tb nQ&tov. Patet hac syllogismi forma

nihil concludi potuisse, nisi negata secunda propositione. Tum enim

xceta tbv dsvtSQOv XQVffiTtJCov avccjtodsixtov hic syllogismus evadit:

si t6 XQatov^ tb dsvtsQov akXa[lijv

ov tb dsvtSQov ovx aQa xo

TCQ&tov eaque ratione discipulus eas poetarum sententias agnoscere

poterat, quae non essent dzo(patixa di,iG)(iata. Affirmata autem altera

propositione patet nihil omnino concludi potuisse.— Pauci sunt syl-

logismi xatd tbv nQcotov XQv6Cnnov dvan68sixtov hac forma usi:

sl t6 nQcbtov t6 dsvtsQOV vaC' ov' t6 nQ&tov vaC' ov' tb dsvtsQov:

(1), 2, 12, 14, 15, 22. In his igitur scriptor id enuntiatum, quod

ei ad exarainandum erat propositum, krjyov posuit iv t& ffvvrjfi^svG)

i. e. inpropositione

maiore.Haec

forma erat exusu,

ubipropositio

rainor(fj nQOdlrjcpig) affirmari poterat. Negata enim nulla omnino

evadit conclusio. Miram vero accidit, quod iis tantum locis hac forma

usus est, quibus propositionem minorem negari oportebat. Itaque

cum tanta appareat in tota scriptione scriptoris inscitia, a Chrysippo

cei*te non profecta est, acutissimo logicae auctore. Atque cum tota

ratio vitiosasit,

dubitari potest, num singula, quae in papyro exstant,

errata corrigere liceat. — Quae cum ita sint, erunt fortasse qui om-

nino hunc libellum in Chrysippeorum syllogen a me recipiendum

fuisse negent. His vero non assentior. Insunt enim in hoc libello,

quamvis pauca pro amplitudine, vestigia Chrysippeae doctrinae. Ad

syllogisticam quidem doctrinam nihil lucramur, nisi quod Stoicorum

est,lemmatis condicionalibus plerumque uti; quae vero de axiomatis

Chrysippus docuit, aliquomodo illustrantur, Sed de ipsa doctrina



PRAEFATIO IX

disputare, non huius est loci. Hoc tantum mibi addendum est, cum

libellum ederem, locis quibusdam me erravisse. 1. Erravi quod p. 52

iu adn. Bergkii rationem, ovx p. 52,37 delentis, dubiam osse dixi.

Est enim verissima. 2. P. 53, 23 inserenda est haec «(MJtfZiy^tg, quae

per errorem omissa est: val oi &vt(xeitai d^iana xatcapauxbv r^'Ohi ijv

— —«Ttjiaa.

3. P. 50,3 secuiidum ov (ante E{fQt>xidi)s)

nnnc mihi videtur delendum esse,

Restat illa papyrus Ilerculanensis 1020, quam in Herma XXV

p.473 sq.,

ad Chrysippum rettuli. Atque quae in illa commentatione

dixi, etiam nunc probo. Probabile enim puto ipsius hunc esse librum

Chrysippi, e quo etiam Arius Didymus apud Stobaenm ecl. H 111, 18 W.

(Vol. III u. 548) hausisse videtur.

Fragmenta Chrysippi primus collegit fiaguetus anno 1822 iu

Annalibus Academiae Lovauiensis. Hic liber nullam fere utilitatem

mihi praebuit. Voluit euira Baguetus ea tantum fragmenta Chrysippi

coUigere, quae adscripto philosophi nomine leguntur; ego vero ab

Usenero monitus longe aliam rationem secutus sum, quam supra ex-

posui, ut etiam latentia Chrysippeae doctrinae vestigia eruerem. Ac-

cedit quod ille omuia fere fragmenta ad certos libros rettulit. Sed

constat ex rebus tractatis de sede fragmentorum Chrysippeorum ple-

rumque nihil concludi posse, cum philosophus in multis libris easdem

sententias repetere solitus sit. Cf. Vol. 11 n. 30. Etiam in textibus

constituendis neque diligens ueque acutus fiiit Baguetus. Coramen-

tarium quidem addidit ille satis verbosum, quo ipsa fragmenta quasi

obruuntur. Mihi magis ex usu visum est, ipsa fragmenta, secundum

doctrinae capita ordine quam maxirae perspicuo disposita, proponere.

Duorum operum Chrysippi, TceQi JiQOvoCag et tceqI (IftaQfidvrjSi

reliquias collegitAlfredus Gercke iu Fleckeis. Amial.

suppl.

14(1885)

p.601 sq. Quem optinie de illis fragmentis meruisse constat. Erant

tamen et in sententiis eligeudis (maxime quidem in Alexandri libro,

quem de fato scripsit) et in textibus constituendis, quae rectius ad-

ministari posse crederem.

De graTissimis philosophiae Chrysippeae fontihus.

Ut collectione testimoniorum, quam in altero et tertio volumine

proposui, ii qui in philosophiam Chrysippi inquirunt, recte uti pos-

sint, maxime opus est, ut de singulorum fontium indole recte iudi-

cent. Itaque, cum de omnibus auctoribus disputare longum sit,de

iis quidem, quibus longe maxima testimoniorum pars debetur, panca



X PKAEFATIO

mihi praefanda esse sentio, ut quo quaeque iure ad Chrysippum rettu-

lerim quaeve fides iis habendasit, intellegatur.

De Plutarcho.

Plutarchus cum duobus libris contra Stoicos conscriptis permulta

Chrysippi fragmenta ita attulerit ut non solum propria philosophi

verba sed etiam librorum titulos unde desumpta essentdescriberet,

multa et nomine philosophi et titulo libri omisso, duplex quaestio

oritur, altera num ipse Plutarchus tot Chrysippi libros versaverit,

altera, quae ex illa priore pendet, num ea quoque quae sine nomine

passim afieruntur ad eundem Chrysippum referenda sint. Ac primum

quidem per se vix credibile est, tot Chrysippi libros ab ipso Plu-

tarcho tanta diligentia et lectos esse et excerptos, ut discvepantias

quae inter locos diversorum librorum longe inter se remotos inter-

cederent, posset animadvertere. Nam quae difficillima fuit vel ipsis

Stoicis Chrysippeorum lectio, eam alius disciplinae alumno tanto me-

lius cessisse probabile uon est. Ut igitur nostratium philosophorum

doctrinas quidem norunt quicunque liberalibus artibus eruditi sunt,

libros quorundam, qui spinosa disserendi ratione utuntur, ne docti

quidem, ita Chrysippus ex eis auctoribus videtur fuisse qui a plurimis

eruditorum omnino non legerentur neque ab ipsis philosophis nisi

doctioribus. Huius rei documento sunt Ciceronis scripta philosophica,

quae nullam ipsorum Chrysippi librorum notitiam produnt, documento

sunt Senecae dialogi et epistulae, quibus cum assiduam recentiorum

philosophorum lectionem redoleant, nuUum vestigium inest studii dili-

gentioris in Chrysippo coUocati. Testis est Epictetus in Arriani Epi-

cteteis(I 4,6),

eos Stoicorum alumnosqui

multosChrysippi

libros

legissent eosque qui siue praeceptore Chrysippum legere animo vale-

rent, hac re exsultare solitos esse tamquam multum in sapienta pro-

fecissent. Atque in scholis quidem Stoicorum eadem aetate discipulos

explicandis Chrysippi verbis exercitatos esse, idem Epictetus saepius

testatur, sed quid hoc ad Plutarchum? At ne hos quidem Chrysippi

lectione studia inaugurasse arbitror, sed primum introductiones quas-

dam arcessivisse (Epictet. diss. II 16, 34: Eldaycoyccg ^nQai^d rivccg xui

XQVGlnnBia aviyvcav cf. ibid. 17,40: xav ^tccdag rdg eiGayayag xal

rdg (SvvrdÊig rdg XQv6tn7Cov (itrd rav ÂvrmdrQov Tcal l4QX£dr](iov

duXdôfiev) quales et tunc permultas exstitisse credibile est et nos

etiamnunc habemus Dioclis apud Diogenem et Arii Didymi apud Sto-

baeum exempla. Sed de his quidem alio loco fusius erit disputandum.

Plutarchum certe tam diu et tam diligenter Chrysippo operam de-

disse, credi non potest. Neque Galeni exemplo id tueri possis, quem



PliAEKATIO 3U

complura Chrysippi scripta ipsum legisse constat. Nam inde a 6a-

leni tempore tales libros, qualem „de Hippocratis et Platonis placitis''

ille condidit, quibus toti adyersariorum libri per singula enuntiata

impugnarentur, valde in more fuisse, etiam Alexandri de fato, Orige-

nis contra Celsum vel, si ad inferiora etiam tempora descendimus,

Cyrilli contra Julianum aliisque patrum ecclesiae libris monstratur.

At multo diligentiore et assidua magis lectione opus erat, ut talia

conderentur, qualis Plutarchi de repugnantiis Stoicorum libellus exstat.

Sed ipsam librorum Plutarcheorum formam examinemus, si forte inde

quaestio dirimi possit. Ac primum quidem de ordine et conexu sen-

tentiarum, postea de rebus a Plutarcho tractatis quaeremus. Quodsi

proprio Marte Plutarchus cum Stoicis confligeret, aut omnia, quae ex

Chrysippi libris excerpserat, certo quodam ordine digessisset aut siii-

gulas repugnantias nuUo ordine coacervare satis habuisset. Quae rero

per librum de repugnantiis regnat ratio ut partim in ordinem res

digerantur, partim inordinatae et inconexae relinquantur, eam a sani

scriptoris mente abhorrere iudicamus, qui quidem in tota libri con-

formatione a se ipse pendeat. Quae libri forma ut accuratius intel-

legeretur argumentum per capita esset enarrandum, sed exemplis

rem ostendere sufficiet. Quae igitur inde a cp. 31 usque ad 40 cri-

mina profemntur, exemplum praebent disputationis suo ordine apte

decurrentis: nam 6 tcsqI d-eav Xdyog his capitibus ita examinatur, ut

tres illae divinitatis qualitates, t6 evxoirjrixdv^ t6 cccp&aQtov, t6 fia-

XttQLOv deinceps tractentur. Antecedunt autem theologiam ethica

inde a cp. 1 1, quae tamen haud raro alienis interrumpuntur, ut cp. 23,

24 et cp. 28, 29. Nec non cp. 14, 16 quamquam ad ethica pertinent,

filuminterrumpunt;

his enim Plato et Aristoteles aChrysippi repre-

hensionibus defenduntur, quo vinculo res alioqui diversas scriptor

comprehendit. lam cum etiam cp. 24 et 29 eiusdem disputationis

vestigia appareant, quam alio libro longius se persecutum esse ipse

Plutarchus testatur 1040 D (a fihv ovv Qrjtiov vjcIq nxdtavog iv

&XXotg yeyQantai XQog avtbv), his autem omissis cetera r6v xeQl

&ya^Giv xai xax&v xal tccqI 0o(pCag xal xaxiag k6yov contineant, duos

fontes a Plutarcho adhibitos esse suspicamur. Neque enim ordinem,

quem ipse instituerat, aliena inserendo turbasse censendus est. Acce-

dit quod, cum altero libro, qui „de communibus notitiis" inscribitur,

eadem fere ethica et theologica Stoicorum placita ita impugnentur,

ut pleraque „repugnantiarum" capita cum aliquo „communium noti-

tiarum" capite simili comparari possint,— eorum quae additamenta

esse docui in altero libro nec vola nec vestigium exstat. lam ad

ipsas res a Plutarcho tractatas pergamus. Quo loco hoc statim mo-



Xn PRAEFATIO

iiendam est, tot refutatioDes placitorum Stoicorum, et acumine et

numero insignes, non videri ab ipso Plutarcho proprio Marte com-

positas esse. Num probabile est Plutarchum, hominem doctum et

assidua antiquorum lectione imbutum, quae a pristinis Stoicorum ad-

versariis contra illos disputata erant neglexisse? Utrum probabilius

est acutissimas Chrysippi et Antipatri refutationes easque maxime

quae ad verba magis illorum quam ad rem spectant, post couiphira

saecula inventa esse an ab ipsis illorum aequalibus et adversariis

acerrimis? In libro de comm. not. cp. 27 extr. post longiorem dispu-

tationem, quae ad Stoicain n€Ql TsXovg doctrinam pertinet, haec addit

Plutarchus: ccXXa tovxo ^sv d6iv ot %Qoq ÂvxMaxQOv otovxat Xeya-

0dâi,(lij

TTQogrijv

aiQ£6iv.Quid

igitur?

nescitue ipse Plutarcbus

quem philosophum impugnet? Famaue accepit, ad cuiusnam philosophi

doctrinam spectent argumeuta ab ipso excogitata? Patet, ui fallor,

hoc modo uon posse loqui nisi eum, qui argumenta ab aliis tradita

et accepta prodit.

Hinc ad aliam rem eamque gravissimam facilis transitus. Sci-

licet mirum est, quod praeter ipsum Chrysippum uuius fere Antipatri

doctrina compluribus locis spectatur. Nam exceptis primis „repugnan-

tiarum" capitibus ne Zeno quidem et Cleauthes respiciuntur, eorumqui post Autipatrum fuerunt uuUa omuino mentio occurrit. Quod

quale sit ut accuratius iutellegatur, facit locus imprimis memorabilis

de repugn. cp. 38, ubi Phitarchus verba Antipatri affert ex libro de

diis, quibus omues philosophos diis &(p%âQ6Cav tribuisse testatur.

Deiu Plutarchus haec verba iufert: ovdEig ovv i6ri rcov ndvrav 6

XQv6L7C:n;og xar' 'JvrCjtarQOV ovdeva yaQ ohrai jtXijv tov jcvQog

a(p%aQrov elvai rav &eG)v. Quibus verbis egregrium acumen inest,

si ab aequale Autipatri coutra Autipatrum et Chrysippura, nuUumfere si contra sectam Stoicorum dicta snnt. Nam Chrysippus carpi-

tur, quod ea, quae nemiui philosophorum placuisse ipsius discipulus

prodat, docuerit, Antipater carpjtur quod principem scholae suae auc-

torem ueglexerit.Tales igitur cavillationes cum personas, non rem

specteut, ab aequalibus profectas esse consentaneum est.

lam quod antea diximus, argumenta a Plutarcho prolata non po-

tuisse ex ipsius officina prodire, etiam siugulis exemplis probabimus.

Conferendum igitur „comm. notitiarum" cp. 35, quo de igne mundi

semine agitur (rb <S3ceQ(ianXeov elvai xal [lelôv rj

rb yevvcafievov i^

avrov) cum Philonis personati de incorr. mundi cp.19 p. 257, 7 sq.

Bem., ut intellegatur vetusto argumeuto Plutarchum uti;nam quae

hoc capite contineutur Peripatetico primi a. Chr. saeculi tribueuda

esse, demonstravi iu Wilamowitzii Quaestionum philologicarum tom. XI.



PRAEKATfO XDI

Conferenda porro ea, quae Cicero ia iertio de natura deorum (l e.

Clitomachus) ep. 2G—40 contra providentiam Stoicorum deorum dis-

putat cum iis quae utroque libro Plutarchus exhibet „comm. notitia-

rum" cp. 31—34 „repugnautiarum" cp. 30—37. Nam cum univeraa

pugnandi ratiu conspirat, tum siuguhv quaedam notari possunt, quaeeundem utriusque commentationis auctorem quasi digito monstrant.

Velut in utroque Plutarchi libro (de comm. not. cp. 33, de repngn.

cp. 31) cum in stultitia summa secundum Stoicos miseria sit, omnes

feiê homines stultos, inimo insanos esse a providentia alienum de-

monstratur. Ei yovv oi Q^sol aExaâXkîLtvot, ^Xdmeiv iîXoisviî^tti

oux Sv dihaivro diadêtvai x^^Qov i]vvv i%oyiev. Cf. Ciccronis

verba cp. 32,79: „Nam si stultitia immortalibus dicitis" et

cp. 28,71 „Quid enim potius hominibus dedissent, si iis nocere vo-

luissent?*^ — — Porro eonferatur Ciceronis cp, 30 de virtute non a

diis data et de lovis nominibus cum verbis Plutarehi de repugn. cp. 31

EtitSQ ovv t) ^tdiS ete. et comm. not. cp. 32 inde a verbis tl 6h &vai-

Q0V6L usque ad finem capitis.

Plures etiam inter utrumque scriptorem similitudines possim

ostendere; sed quae adhuc protulimus sufficiunt, ut ceteras quoque

argumentationes non ab ipso Plutarcho inventas esse probetur. „Re-

pugnantiarum" cp. 10 Plutarchus iudicium fert de duobus Chrysippi

libris, quibus ri^v Lvvri^tiav altero impugnaverat, altero defenderat;

ixelvo 8\ aXri^hs oti ôvlrj^tlg avîg 6vvtintlvTfj 6vvrj&tCa ivdt-

iOTtQog yiyovtv iavxov xal xo 6vvxayfia xov 6vvrdy[iaxog fialaxto-

xtQov. Quodsi ipsius Plutarchi hoc esse iudicium opinaris, cf. Cic.

Acad. priora II 27, 87 „ipsum sibi respondentem inferiorem fuisse" et

ibidem 24, 75.

Multaquoque apud

Alexandrum inveniuntur cum in

quaestioni-bus ceterisque scriptis minoribus tum in commentariis quae cum Plu-

tarcheis aliquatenus conspirent, ut quaest. I 14 oxi xad"' ovg fuivov

t6 xaXbv ayad-6v i6xLv^ ovdhv ol dêol rotg dvd^QaTioig 7taQixov6iv

dya&6v cum loco supra raemorato, quaest. I 4 de fato cura „repugn."

ep. 46 et multa quae enuraerare longum est. Cum vero Alexandrum

ex Plutarcho hausisse et per se et propter rationem similitudinis cogi-

tari nequeat, quae ad materiam magis quam ad formara argumenta-

tionum pertinet, immo probabile sit pleraque antiquiorum Peripateti-

corum et Academicorum libris Alexandrum debere, haec quoque

suspicionem nostrara confirmant. Unum etiam Galeni locum addere

libet de Hippocr. et Plat. plac. IV p.351 Mtt. En ipsa Galeni verba:

IJtQl 6h xov î) (pQovxL^tiv xfig XQog iavxbv ivavxioXoyiag avxbv(scil.

xbv XQv6i:t7tov) excov iri uvQia Xiytiv, fi xdxa av xal v6xtQov, ti



XIV PRAKFATIO

lucxQotiQtt;; ixLXafioCfirjv ^xoXrig, els fiCav a&QoC6ai(iL nQayâreCav

anavta^ naQakvnciv lakka fiovav tutv olxsCav tolg vvv jiQOKeiiievotg

(ivfjfU)V€v6Gi. Ni fallor id quod Galenus se postea facturumproraittit,

planeidera est

quodfeeit Plutarchus in libro de

repugnantiis, quemexceptis primis octo capitibus ad unum Chrysippum pertinere supra

monui. Neque facile adducor ut credam, hanc rem Galenum nuUo

praeter ipsum Chrysippum fonte adhibito tractaturum fuisse. Noverat

sine dubio cum verba illa chartae mandabat, fontem inexhaustum,

unde agros suos irrigari posse sperabat. Sed fontem iUum non puto

fuisse quem nos legimus librum Plutarchi, quippe qui de Stoicorum,

non de Chrysippi repugnantiis inscriptus sit et pauca tautum ex toto

doctrinae orbe coraprehendat ad moralera philosophiae partem plera-

que spectantia. At Galeno eiusmodi fons circuraspiciendus erat, qui

naturalem quoque philosophiae Chrysippeae partem impugnaret.

Ne id quidem neglegendum est quod tot loci Chrysippei iidem

in utroque libro afferuntur. Nam si omnium librorura thesaurura ad

manus habebat, cur ad eosdera seraper locos revolvitur? Pendebat

nimirura a delectu, quera auctor ille vetustus fecerat. Hae fere causae

sunt, cur Plutarchus non ex ipso Chrysippo sua orania hausisse, sed

cura verba Chrysippi tum refutationes apud aliura auctorem invenisse

videatur.

lam ut qualis ille fons fuerit indagetur, primum de tempore eius

videndum est. Atque ex eis quae de Antipatro supra disputaviraus

sequitur, ut de aequali illius cogitetur. Quod vero ad sectara aucto-

ris attinet, quin Acaderaicus fuerit dubitari non potest. Nam Acade-

raico Diaduraeno Plutarchus in „cora. notit." personam tribuit refuta-

toris, neque alius sectae patrono tribuere poterat, cum tota refutandi

ratio scepticam magis quam dogmaticara speciera praebeat. Seraper

enira mera adversariorum refutatione scriptor contentusest, nunquam

ad propriorura placitorura deraonstrationem progreditur. Neque rae-

liore exeraplo adumbrari potest, quid Sextus dicat slg akXotQCav vXrjv

iîâCveiv xal ixl 6vyxG)Qrj6Si tav iteQoCag doyfiatLô[ievG)v 7C0L£l6d-aL

tovg Idyovg (adv. math. IX1).

Hanc autem impugnandi rationcm

Cameadis et Clitomachi propriam fuisse Sextus testatur. Carneadera

autera Acaderaicorumlonge

nobilissimum

Antipatri

Stoici

aequalemfuisse constat, cuius disputationes litteris raandavit Clitoraachus (Diog.

Laert. IV 10). Hunc igitur a Plutarcho compilatura esse suspicor.

Cui suspicioni favent, quas cum Ciceronis de nat. deorura lib. III

Plutarcho similitudines intercedere dixi. Hunc enim Ciceronis librum

e Clitomacho potissimum haustum esse, comraunis opinio est. Nec

refragatur Peripateticus Philonis personati, immo raagnam arguraen-



PRAEFATIO XV

torum partem, mutatis yidelicet quae miuus apta viderentur, ex altera

schola in alteram transmigrasse arbitror.

lam de altera quaestione videamus, quam cohaerere cum illa

dixeram: quomodo iudicandum sit de tempore et auctore sententiarum

Stoicarum quae a Plutarcho sine nomine afferuntur. Si igitur vera

sunt quae ante disputavimus, valde est verisimile, pleraque omnia

Stoicorum placita quae apud Plutarchum exstant, ad antiquiorem

scholae aetatem esse referenda. Nam quamquam per se fieri potuit,

ut Plutarchus quae ex fonte illo hauserat, ex recentioribus fontibus

atque sua ipsius aequalium Stoicorum notitia amplificaret, multo tamen

probabilius est in omnibus eum a fonte illo pendere. Neqne rerum

ipsarum indoles atque natura huic opinioni refragatur. Ne Diogenis

quidem aut Antipatri multa videntur inesse, quamquam Antipater ali-

quoties spectatur, Panaetii, Hecatonis, Posidonii nullum vestigium

detegere potui. Itaque non multum a vero aberrabit, qui omnia

Plutarchi de Stoicorum placitis testimonia ad Chrysippeam

philosophiam rettulerit.

Atque eadem fere est eorum natura quae in aliis libris Plutarchus

Stoieorum placita profert. Ita quae in libro ytsQl rov i^<paivofiivov

nQoaa:iov etc. a Phamace Stoico de luna proferuntur, videntur Chry-

sippea esse. Nam quod Aetius Plac. II 25,5 Posidonium nominat

mixtae ex igne et aere lunae auctorem, hoc nequaquam illam opinionem

probat Posidonio antiquiorem non esse, cum praesertim ipse Aetius

addat: xai ol %kEt6xoL x&v UtalicCav. Quae vero apud Plutarchum

cp. 6 et 8 de partibus mundi in medium locum urgentibus disputan-

tur, Chrysippi esse aliunde constat. Item in libro qui inscribitur

^^egl Tov XQarov ilwxQov'''' quae Stoica insunt Chrysippum redolent,

cum ea quae cp. 9—12 argumenta proferuntur, longiorem praebeaut

eius argumenti explicationem, quod ex ipso Chrysippo (iv ta nQataxfbv <pv6ixav ^rjtrjfidtav) adfert idem Plutarchus de repugn. cp. 43.

Haec igitur de Plutarchi Stoicis praefaiida erant, quae quod ad pauca

moralis philosophiae capita maximam partem spectant valde dolen-

dum est.

Unum addam de fonte illo quem a Plutarcho adhibitum putamus.

Nam cum eademChrysippi fragmenta, quibus

in libro„de repugn."

Chrysippum secum pugnare ostenditur, in libro „de comm. not." usur-

pentur ut a sensu communi Stoicorum philosophiam abhorrere de-

monstretur, uno quidem eodemque fonte in utroque libro Plutarchum

usum esse suspicamur, hunc vero ita conformatum fuisse, ut eclogae

ex Chrysippi libris ante singulas refutationes separatim proponerentur.



XVm PRAEFATIO

librorum antiquiorura lectione pendeant, plura tamen quae cassa sint

veteris doctriuae memoria. Sed ne illa quidem quae ad priorum tem-

porum exemplaria effingit,iis comparanda sunt, si fidem spectes sin-

ceritatemque, quae

acerrimi illi Stoae adversarii,Plutarchus, Galenus,

Alexander nobis suppeditant. Illi enim et Chrysippum maxime im-

pugnaverunt et genuinam illius memoriam sive ipsis verbis aflferendis

sive placitis enarrandis propagaverunt, Seneca vero et iis auctoribus

se addixit, qui inde a Panaetio Stoicam austeritatem mitiorem reddere

et orationis ornamentis condire conabantur, et non tam illorum doc-

trinam enarrare quam ipse illorum copiis adiutus philosophari voluit.

Sunt tamen multa, quae sine excusatione proferre, cum suae aetatis

palato non conveniant,Seneca vereatur

atqueea

potissimumnos au-

cupati sumus. Facile enim plerumque intelligitur, cum aliena mutua-

tur, neque ei, qui ut Chrysippi vestigia detegat Senecampercurrit,

magnopere verendum est,ne Chrysippo adscribat, quae ipsius Senecae

sunt. Multo magis cavendum est, ne Posidoniana vel Hecatonea re-

cipiamus, quorum permulta fuerunt, qnae ad similitudinem veteris

rationis efficta essent. Hi enim philosophi, cum in paucis ethicorum

locis maximeque in eo qui de officiis est nova excolerent, Posidonius

etiam in psychologia, in astronomia, in meteorologia, longe plurima

tamen Stoae veteris placita defenderunt, partim veteres syllogismos

repetendo, partim similes eorum excudendo. Ea igitur, quae a mediae

Stoae auctoribus ex suae aetatis ingenio proprio Marte excogitata

sunt, facile plerumque a nobis vitari poterant, ea vero quae ad vete-

rum exempla haud pauca effinxerunt, ab iis quae ab ipsis tradita

acceperunt raro fit ut discerni possint. Itaque multa ex iis auctori-

bus, qui a Posidonio pendent, ex Seneca, ex Cleomede, ex Achillis

Isagoge in Chrysippeorum syllogen recepi, non quo iutegram illius

doctrinam prodant, sed quod capita a Chrysippo accepta suis inventis

Posidonium excoluisse persuasum habebam. Nam si eis reliquiis

Chrysippi vellemus contenti esse, quae vel nomine adscripto produn-

tur vel ex ipsius libris diligenter exscripta vel epitomata esse pro-

bari possunt, multa quae ad accuratiorem eius cognitionem usui esse

possunt, neglecta iacerent. Immo ea quoque recipienda sunt, quae

Chrysippea alienis permixta produnt, dummodo memoria teneamus,

dubiam esse fidem eorum et auctoritatem. Ac fortasse exsistent, qui

meis excerptis usi aliena quaeque a Chrysippeis secernere valeant,

Neque enim fieri potest, utis, qui tantae latitudinis provinciam solus

administret, in singulis ad exactissimam normam omnia absolvat.

Haec igitur de iis monita sunto, quae e Senecae, Cleomedis, Achillis

libris excerpsi.



PRAEFATIO XIX

De Philoue Alexandrino.

Diyersft ab his et tameu siniilia sunt Philonis Alexandrini Stoica,

quorum permagnum numerum recepi. Philo enim in ea re Senecae

similis est, quod ipse quoque a Posidonio et ceteris mediae Stoae

auctoribus nec non ab Antiocho pendet, ut, si hoc spectes, quae de

illo diximus, ad Philonem quoque pertineant. Cum vero ad sapieutis

et insipientis personas Philoneorum maxima pars spectet, quem locum

a yetere magis quam a media Stoa excultum esse constat, raro fit ut

dubitemus. Alia tamen eaque Philoneorum propria exsistit dif^cultas,

quod scriptor, nitorem et amplitudinem orationis singulari diligentia

captans, reformidat obsoleta et inusitata Stoicorum vocabula. Unde

fit ut in Philoueis ad rem niagis quam ad verba attendeudumsit,

quae plerumque a genuino squalore seusim deflectuutur. Hoc quo-

que monendum est, saepissime hunc auctorem in uuo eodemque enun-

tiato sua alieuis permiscere. Cum vcro tam manifesta sit Stoicorum

placitorum a propriis Philonis cogitatis discrepantia, ut quivis medio-

criter rei peritus facile ea discernat, ne monere quidem lectorem*)

in singulisnecessarium duximus.

De Cicerone.

Pergo ad Ciceronem cuius in philosophicis auctoritatem iu „Epi-

cureis" examiuavit Usener. lu hoc igitur maiore etiam cautioue opus

est, cum ad ipsam Posidouii et Pauaetii aetatem prope accedat ideo-

que a mediae quam vocant Stoae auctoribus totus fere in Stoicis

pendeat. Aliud etiam accedit quod difficultatem augeat. Nam cum

Academici aetatis Cicerouianae (Philouem dico et Autiochum) ipsi

quoque a Stoicis tam multa mutuati sint, ut ex horum libris Stoico-

rum placitorum coguitiouem Cicero haurire potuerit, fieri potest, ut

primum Cicero Academico libro usus esse videatur, deiude Academi-

cum illum mediae Stoae auctore usum esse ostendamus, huuc deni-

que Chrysippo aliquatenus usum esse appareat. Quo fit ut lubrica

via et saepe praerupta per tot medios gradus a Ciceroue ad ipsum

Chrysippum asceudatur. Neque enim facile discerni potest, quibus in

rebus a pristino exemplari primum mediae Stoae auctor, deiude Aca-

demicus, deiude ipse Cicero deflexerit. Exemplum praebet primus

1) Excerpseram olim haec Philonea ex editione Mangeyana; postquam nova

editio, a Leopoldo Cohn et Paulo Wendland curata prodiit, cum hac omnia ez-

cerpta contuli. Sed in eo peccavi, quod editionem ubique Wendlandianam dixi,

cuius primum et quartum volumen a Leop. Cohn, alterum et tertium a Wend-

landio editum est. Cuios erroris veniam peto ab eo viro docto, cuius laudi in-

vitu« obtrectavi.



XX PRAEPATIO

liber de legibus, qui cum ex Antiocho, Stoicorum in plurimis vin-

dice, maximam partem exscriptus sit (vide manifesta Antiochi vestigia

§§ 37. 38 impressa maximeque haec verba § 38 „his onmibus haec

quae dixi probantur" ad totam quae praecessit disputationem relata)

cum Stoicorum de lege et iure placitis accuratissime si rem ipsam

apectes conspirat. Inesse tamen in singulis maximeque in verbis quae

a Stoicis alienasint, probabile est. lam quonam Stoico auctore An-

tiochus usussit,

nemo tam audaxerit, qui ipso Antiochi libro desti-

tutus extricare conetur. Nam quod res cum Chrysippi de eisdem pla-

citis fragmentis conspirant, nihil fere probat. Potuit sane Antiochus,

ut saepe fecit, ipso Chrysippo uti, potuit eorum qui post illum fue-

runt librum aliquem arcessere. Sed utut haec res se habet, recte mefecisse arbitror quod in Chrysippeorum coUectionem pleraque huius

libri argumenta receperim. Nam quae paucis fortasse additamentis

aucta, in paucis etiam deflexa, maximam partem Chrysippi esse cer-

tissimumsit,

ea non par erat apud me desiderari. — De fontibus

Tusculanarum disputationum libri tertii et quarti in varias

opiniones viri docti discesserunt. De Chrysippo cogitatum est,de Posi-

donio, de Antiocho, de Philone. Neque huius lociest,

meam de tota

quaestione sententiam aperire. Sunt tamen in hac quaestione, quae

cum nostro opere tam arte cohaereant, ut fieri non possit, quin rem

paucis perstringamus. Ac primum quidem videamus de libro tertio.

Ubi Hirzelius magnam dedit operam, ut Posidonium a Cicerone non

adhibitum esse demonstraret. Cuius rei mihi quidem certavestigia

exstare videntur. Hirzelius vero totum librum, ut ceteros quoque,

uni Philoni tribuit. Quod quomodo vir ille doctus persuadere sibi

potuerit,

nonposset intelligi,

nisi omnino in ea esset

sententia,

sin-

gulos totos libros exsingulis fere auctoribus esse derivatos. Nam

si ex uno auctore totus liber descriptus esset, quomodo explicaretur,

quod tres quaestiones inter se diversae a Cicerone per hunc librum

ita permiscentur, ut quam quoque capite tractet, ipse interdum nescire

videatur? Primam dico, num in sapientem cadat aegritudo, alteram

de natura et causis perturbationum, tertiam de optima consolandi

ratione. Ac primum quidem ita quaestio instituitur, ut de sapiente

ab aegritudine remoto actum iri iure tuo exspectes. Hoc enim § 12ad disputandum proponitur, idemque §§ 14—21 Stoicis eisque, ut ego

quidem puto, Chrysippeis conclusiunculis disceptatur. Dein § 22

initio dicit: „Haec sic dicuntur a Stoicis conchidunturque contortius.

Sed latius aliquanto dicenda sunt et diffusius." Promittit igitur se

de eadem quaestione i. e. de sapiente ab aegritudine remoto latius

disputaturum esse. Sed nequaquam sequentia ad hoc promissum ac-



PEAEFATIO XXI

commodaia suni; immo sapientis plane yidetur obliviBci. Cf. § 23

verba extrema, quibus disputatio de natura et causis affectuum indu-

citur, non ut aegritudinem a sapiente alienam esse probetur, sed ut

„medendi facultas" reperiatur. Itaque secundam quam nos diximus

quaestionem incohare videtur, ut tertiae i. e. consolatoriae pro funda-

mento sit. Tamen ubi § 24, 25 de affectn generaliter deque singulis

speciebus definitiones edidit, Stoicas quidem, sed nec Chrysippeas nec

Posidonianas, in altera parte § 25 et in §§ 26. 27 primam rursus

quaestionem tractat.^) Apparet autem quae hic declamantur magis

quam disputantur cum definitionibus antecedentium paragraphorum

nullo sententiae vinculo coniuncta esse, ut cuiyis manifestum sit, haec

a Cicerone addita esse, quo fontem, qui de prima illa quaestione

nihil coutinebat, ad illam accommodaret. Quod magis etiam eo confir-

matur, quod inde a § 28 prima quaestio plane neglegitur neque latiora

illa, quae § 22 promiserat, usquam inveniuntur. Tandem § 80 dicit:

„Sed nescio quo pacto ab eo quod erat a te propositum aberravit

oratio. Tu enim de sapiente quaesieras etc." Nos quoque nescimus,

quod ipse Tullius vel nescit vel se nescire simulat, possunms tamen

suspicari, inde hunc longum errorem ortum esse, quod fontem nactus

est a re primitus proposita alienum. In iis vero quae intercedunt

(§ 28—79), altera et tertia quaestio ita inter se permiscentur, ut tum

illam tum hanc tractare videatur. Atque per se quidem valde pro-

babile est, utramque quaestionem in uno eodemque fonte tractatam

esse; nam Chrysippus quoque, priusquam medicinam perturbationibus

admoveret, de causis eorum et natura agendum esse putavit. Sed

oportebat altera absoluta alteram incohari, non, ut Cicerofacit,

utram-

quesimul tractari. Haec

igitur, quae apudCiceronem

regnat,utrius-

que quaestionis permixtio ex fontium diversorum usu videtur expli-

canda esse. Accedunt alia. Unde enim tu hoc factum putas, quod

adumbratis § 28 Epicuri et Cyrenaicorum de aegritudinis causa sen-

tentiis primum quidem de Cyrenaica sententia disputat (§29—

31),

dein his verbis: „sed est iisdem de rebus quod dici possit subtilius,

si prius Epicuri sententiam viderimus," ad Epicurum transit, cuius

sententiam § 32—51 impugiiat, § 52 denique ad Cyrenaicos reverti-

tur. Quodsi re vera non nisi explicata ante Epicuri sententia de

Cyrenaicis iudicium ferre poterat, cur non statim postquam sententiam

utramque breviter adumbravit, ad Epicurum properat? Itaque hic

1) III 25 Sed cetera alias, nunc aegritudinem, ei poasumus, depellamus.

Id enim sit propositum, quandoquidem cam ta videri tibi in sapientem cadere

dixisti, quod ego nuUo modo existimo e. q. s.



XXn PRAEFATIO

quoque duplicem fontem agnoscere mihi videor. Omnis denique

dubitatio toUetur, si disputationem quae de Cyrenaicis est dili-

gentius examinaveris. Nam cum § 52 verbis „omnia videri subita

maiora" concesserit, in necopinato multum inesse momenti ad augen-dam aegritudinem , § 5G contrarium sentit, cum de necopinatis dicat:

„non id efficiunt, ut ea quae accidunt maiora videantur; quia re-

centia sunt maiora videntur, non quia repentina." Haec igitur cum

adversis frontibus inter se pugnent, non possunt ad unum fontem

revocari. Unde fit, ut complures fontes Ciceroni praesto fuisse in-

tellegatur.

Sed missam faciamus nunc eam quae de fontibus est quaestionem

cum multo sit intricatior, quam ut hic absolvi queat. Accedamusad locum § 28, 29, qui utrum Posidonii sit an Chrysippi a multis

est dubitatum. Relata enim Cyrenaicorum sententia qui „non omni

malo aegritudinem effici censent, sed insperato et necopinato malo",

haec verba adduntur: „Est id quidem non mediocre adaegritu-

dinem augendam; videntur enim omnia repentina graviora. Ex hoc

et illa iure laudantur: Ego cum genui tum moriturum scivi etc.

Haec igitur praemeditatio futurorum malorum lenit eorum adventum,

quae venientia longe ante videris." Dein Thesei apud Euripidem in

eandem sententiam dicta Cicero in latinum convertit additque ab

Anaxagora magistro Euripidem hoc accepisse, quem dixisse ferant:

„Sciebam me genuisse mortalem." Cum hac igitur disputatione locus

confertur Galeni de Hippocr. et Plat. plac. p. 392 M. simillimus (Vol. HI

n. 482). Atque in eo cardo rei vertitur, Posidonione an Chrysippo

Galenus sua debeat. Hoc enim enucleato de Ciceronis quoque fonte

constaret. lam si verba Galeni in libris tradita totumque loci conexum

perpenderis, non poteris ea non ad Posidonium revocare, cum et in

antecedentibus Galenus dixerit Posidonii contra Chrysippum argumenta

se prolaturum esse, et ipsum illud vocabulum jtQoevdr](i£tv (quod apud

Ciceronem „praemeditandi" voce redditur) Posidonii esse testetur

{^ovXerai dh t6 XQosvdrjfielv gfifia tc5 no6H8avCG) etc), et in sequen-

tibus(p. 394) ita ad Chrysippum pergat (xat 6 XQv6Lnno(s (laQrvQst),

ut antecedentia diversi auctoris i. e. Posidonii fuisse appareat. Sed

dubitationes niotae sunt de verbis traditis aBakio, qui (Posid.

rell.

p. 204), ubi de 7tQoevdrj(islv vocabulo agitur, Chrysippi nomen pro

Posidonii rescribere iussit. Causas uon attulit vir doctus neque pos-

sunt afferri,nam verba illa ad Posidonii doctrinam non minus apta

sunt quam ad Chrysippi. Hoc quoque Bakianae coniecturae refragatur,

quod aliam verborum traditorum mutationem necessariam reddit; nam,

ubi in sequentibus ad Chrysippum oratio pergit, pro xccl 6 XQv6Lit:ios



PBAKFATIO XXni

cum Muellero scribendum esset 6 Xq. %a\. Neque duHbus hin muta-

tionibus res absoluta esset, sed p. 392, 13 ante verba xal tprfii grayis la-

cuDa statuenda esset. Vide igitur quanto ea ratio Bakiana praestet, qua

et p. 393,3 Posidonii nomen et p. 394, 9 verba: 7ud 6 XQvaiJtnog reti-

nentur, in uno donique locop. 302, 13 xai (prj6i di,6xi corruptelae Bedes

agnoscitur. Nam utut de ceteris praeiudicatum erit, hic semper haerebi-

mus. — Sed iam de re quoque agendum est. Cum igitur Chrysippus

novam de anima et de affectibus doctrinam proposuisset, id tamen ege-

rat, ut cum Zenone scholae principe se consentire probaret. Itaque

et generales affectus definitiones, quae a Zenone excusae erant, in suo

libro defendit, et hanc aegritudinis definitionem: 66ia iiQ66<paxog xa-

xov3taQov6ias^ ipsam quoque

Zenoneam(ut probant

Galeni verba

p. 391: 6 yovv oQog ovxog 6 Ti\g Xvnrjg^ a6x€Q ovv xal &XI01, noX-

kol xSiv na9Giv vn6 xe Zi^vatvog elQrj^^voi xal XQog xov XQv6Cnnov

yeyQafifisvoi) probaverat. Sed praeter veteres definitiones, quibus in

honorem Zenonis patrocinabatur, ipse suas excudere solebat, ad suam

doctrinam diligcntius expressas. Ipse igitur putavit, non omnis mali

opinionem esse aegritudinem, sed raagni malivel, quod idem

est,mali

quod angore dignum videretur (ig)' a xa&rjxn 6v6xikXa6âi). Haec

igitur definitionis forma et apud Didymum (Stob. II p. 90, 14 W.) et

apud Andronicum (Kreuttner p. 12, 1) et apud Ciceronem (Tusculan.

IV 7,14, nam de III 11,25 postea videbimus) occurrit. Chrysippeam

esse Posidonii apud Galenum refutationes probant. Cf. p. 392,1: xaC

xoL ovdh xb nQ66<paxov ^XQ^'^ iyx£l6&at xax^ xbv Sqov, elnBQ dXrjd^rj

xd XQv6Cnnov^ xaxd yaQ xfjv yvanrjv a^dxov (laXXov fisydXov xaxov

t} dwnofiovrjxov ?} dxaQXSQrjxov., xad^dnsg avxbg aiad-ev dvofidêiv, xr)v

Xvnrjv elQrj^d-aL eSsi doâv^ ov nQ66(paxov. Apparet avxov illud et

avxbg non nisi ad Chrysippum referri posse. Cf. etiam p. 369 et 370

maximeque haec Posidonii verba contra Chrysippum pugnantis: ei ydQ

xb (liyaôg xav (paivoîivav dya&av r]xaxav xlveI xb vofiCêLV xa^^-

xov xal xaxd d^Cav elvaL naQ^vrav avx&vrj naQayevofiivav ^rjdiva

X6yov nQo6Ce6%aL nsQl xov «AAcjg 8eiv vn'

avxav xLvrjd^rivaL.—

Apparet igitur simpliciorem illam definitionem (dd|a nQoatpaxog xa-

xov naQ0v6Cag) non esse propriam Chrysippi, ab ipso inventum, sed

Zenonis. Unde efficitur id agere Posidonium, iit Zenonis definitionem

a Chrysippi doctrina abhorrere comprobet. lUud enim^jr^xitfgjafoff",

quod definitioni additumsit, non esse ad Chrysippi placita accommo-

datum. Significari hoc additamento res, dum recentes sint, atfectum

movere, ubi inveteraverint vel nullum vel valde exiguum. Hoc autem

non posse expUcari ab eo, qui ipsam opinionem affectum putet: opi-

nionem enim ipso temporis decursu, nisi alia accedant, non mutari.



XXIV PRAEFATIO

Hic eorum exemplo usus est Posidonius, qui longa malorum praeme-

ditatione vim affectuum deminuunt. Neque enim id meditatione effi-

ciuntilli,

ut mala non iam mala videantur, sed ut propter longae

cogitationis

consuetudinem minore vi animumpercellant.

Hoc etiam

Chrysippum alio loco concessisse Posidonius ostendit, de causa vero

huius rei nihil certi protulisse (otl dh iv t^ XQOvaj (KddtTstai tce.

nd&rj^ x&v al d6^ai iiiv(06u tov xaxdv ti aitolg yeyovivac xal 6 Xqv-

(fiXTCos—

iittQtvQSl etc). lam igitur reputa, quaeso, utri philosopho

verba illa apud Galenump. 392, de quibus ambigimus, aptiora sint,

Chrysippo an Posidonio. Apparet ni fallor ^tfxijtftv et id-i6^6v (his

enim verbis illo loco Galenus utitur) non potuisse a Chrysippo causas

afferri, quibus affectus minuerentur. Consuetudo enim et exercitatio

valent ad perferendam melius miseriam, non valent ad mutandam

opinionem. Itaque nunc puto locum illum Posidonianum esse neque

quidquam mutandum, nisi quod p. 392,13 pro 6i6ti scribendum est

dtd Tfc. Atque iniuria in fragmentorum coUectionem Vol. III n. 482

illum locum me recepisse et in adnotatione Bakianae coniecturae me

adsensum esse fateor. lam ad Ciceronem redeamus, apud quem quae

Cyrenaicorum sententiae adduntur § 28 sq. propter Galenei loci simili-

tudinem ipsa quoque Posidonio tribuenda sunt. Nam quamquamHirzelio concedendum est, ex eorundem locorum poeticomm usu per

se non posse eiusdem fontis usum demonstrari, hic tamen plures loci

utrimque ita coniuncti inveniuntur, ut ad eandem rem spectent.—

Atque supra iam monui, mirum videri, quod de Cyrenaicorum sen-

tentia duobus locis agitur. lam patet inde hoc factum esse quod

Cicero locum e Posidonio arreptum loco haud idoneo inseruit.

lam in alium locum inquirendum est, ubi iterum Posidonius et

Chrysippus de possessione litigant, § 24, 25 affectuum definitiones.

Atque hoc quidem longiore disputatione non eget, sed per se in-

telligitur,errasse eos, qui definitiones illas ad Posidonium referrent;

adversis enim frontibus cum doctrina Posidoniana pugnant. Magis

videntur ad Chrysippi placitum accommodatae esse. Nam quod pro-

prium est earum, „magni" illud, (quod „boni" vel „mali" notionibus

additur) a Chrysippo usurpatum esse, nostra disputatio probabile red-

didit. Tamen exipso Chrysippo

haec nonpossunt

esse

descripta.Nam quod causara affectus in opinione esse eundemque boni aut mali

opinione citari statuitur, alienum est ab eius sententia, qui affectum

ipsum opinionem esse docuit. Ac ne forte tibi fingas ipsum Cice-

ronem indiligenter Graecum exemplum expressisse cf. Didymi defini-

tionem apud Stobaeum 117 p. 90, 14 Xvxrjv 8' alvai avavoXiiv tvxfis

dTCBtd^ij I6y^, altiov 8'

ai)tris t6 do^d^Biv nQ66(paxov xaxbv naQuvai^



riiA*:KATIO XXV

i<p* ^ xa^tlxti 6v6xikXB6^tti. Falso hic ,^()(5tf9>aro?'*, quod ad d^^nv

apad veteres auctores pertinebat, cam yoce ,,xr(xdv*' conianctuin est.

Sed .hoc leve. Gh^viuB est, quod opinio illa qualem ChryRippus aegri-

tudinem descripserat; causa affectus inducitur. Deprehendimus hic

Stoicum quendam recentiorem, qui inter Zenonem et ChryBippum

quaai medium ferire voluit, utriusque definitiones inter se coniungendo.

Idem igiturad CiceroniB fontem pertinet, qui ubub e«t ChrjBippo,

Bed non accurate eum expreBBit. Metus quidem et aegritudo opiniones

magni mali esse dicuntur; sed hoc e neglegentia magis CiceroniB, quam

ex diverBorum fontium usu esse explicandum videtur. Ea quoque re

a Chryflippo Tullianae definitiones diecrepant, quod ^«'(jdcygjaroff" illud

plane neglegitur; nam quod ad aegritudinis definitionem (,,opinio magni

mali praesentis'^ postea additur:,,et quidem recens opinio talis mali

ut in eo rectum videatur esse angi'',a fonte Tullii hoc additamentum

alienum esse certum est, siquidem in fonte afPectus non opiniones

esse, sed opinionibus citari dicebantur; qua re illud additumentum

excluditur. Nara opinio, quae causa fuit ipsius afi^ectus, ^recens" dici

non poterat. Cur autem Cicero ea addiderit, facile intelliges, si con-

tuleris § 62 sq., quibus haec definitionis pars pro fundamento est. Dla

enim, ut prima § 62 verba comprobant, cum antecedentibus nonco-

haerent, cum opinioni illi(scil.

ad officium pertinere, rem aegre ferre)

non efficiendae sed augendae perturbationis vis tribuatur. Confer

etiam § 28 haec verba: „Atque hoc quidem perspicuura est, tum aegri-

tudinem exsistere, cum quid ita visumsit,

ut raagnum quoddam ma-

lura adesse et urgere videatur." Haec enim ad illas definitiones vo-

luptatis et cupiditatis § 24, 25 accomodata sunt, et ex eodem fonte

petita esse videntur, additamenti illius nullum praebent vestigium.

Habemus igitur auctorem, qui iii magnitudine mali opinati plurimura

momenti posuit eiusderaque vestigia aliis quoque huius libri locis de-

prehendimus. Idera necopinata et subita raaiora videri putavit, quod

in his tempus deficeret de magnitudine recte iudicandi(cf. § 52 „qaod

quanta sint, quae accidunt, considerandi spatium non datur^'). Quod

vero vel praemeditatione vel simplici temporis decursu perturbatio

minuitur, hoc inde explicavit, quod cogitatione diutunia, sive aiitece-

dat sive insequatur, ad verum de magnitudine mali iudiciura horaines

perveniant. Cf. § 58, 59 ubi haec verba raaxime sunt raemorabilia:

„inteIlecto eo quod rem continet, malura quod opinatum sit raaximura,

nequaquam esse tantum, ut vitam beatam possit evertere.'' Patet

hanc doctrinara Posidonianae quara supra adumbraviraus esse contra-

riam. Is enira consuetudinem et exercitationera cuusas attulerat per-

turbationis praemeditatione mitigatae. Hic vero patronus exstitit



XXVI PRAEFATIO

Chrysippi, dam in ipsa opinionis mutatione causam inesse docet. Ea

vero quae § 55 dicuntur: „feriunt enim fortasse gravius; non id effi-

ciunt, ut ea quae accidant maiora videantur'' cum Posidonii doctrina

accurate concinunt, qui in magnitudine mali opinati, ut e Galeno

cognitum habemus, nihil momenti posuit, multum in consueto vel in-

sueto. Magnitudinis enim opinione non mutata homines paulatim

malis assuescere iudicavit. Sed verbis illis quae e § 58 supra ex-

scripsimus etiam notam impressam esse puto certi cuiusdam auctoris.

Nam cum idem sit sine dubio, cui Stoicas definitiones § 24, 25 Tul-

lius debet, tamen vitam beatam non omnibus malis carere, sed mino-

rum quorundam malorum participem esse docet. Is igitur fuit, qui

vitam beatam a beatissima distingueret. lam cum initio cap. 25 Anti-

ochus laudetur de re leviore quidem per se, sed cum antecedentibus

tam arte coniuncta, ut divelli nuUo modo queat, nec non in sequen-

tibus paragraphis eiusdem scriptoris vestigia cernantur(cf. § 61: „causa

aegritudinis ;est enim nulla alia nisi opinio et iudicium magni prae-

sentis atque urgentis mali"), Antiochum fuisse Ciceronis fontem pro

certo habeo. lam optirae explicatur, cur in magnitudine mali opinati

tantum momenti ponatur et ex compluribus Chrysippi definitionibus

eae deligantur quae „magni"notionem contineant. Antiochus enim

nequaquam is erat, qui, praeter vitium nuUa mala esse ratus, ita

aegritudinem posset sanare, ut mali opinionem maerentis animo totam

evelleret; immo parva esse, quae maxima visasint, haec est ad illius

placita aptissima consolandi ratio. —Neque ex his inteUectis ad

nostram Chrysippeorum coUectionem multum utilitatis redundat; tamen

fieri non poterat, quin in fontes Ubri tertii inquireremus, ut inteUege-

retur ab Antiocho Ciceronem ea accepisse, quae in hoc Ubro ad Chry-

sippi doctrinam proxime accedunt.

Pauciora sunt quae de libro quarto Tusculanarum disputa-

turus sim. Aegre fero quod iterum cum HirzeUo, cui permulta me

debere confiteor, Utigandum est. Neque enim persuasit mihi vir doc-

tissimus, ex uno fonte, quae hoc Ubro continentur, posse derivari.

Immo quod § 10 Pythagorae et Platonis de anima rationem se pro-

bare simulat, sequentibus vero capitibus definitiones profert Stoicorum,

ex Chrysippea philosophia arcessitas, quae cum iUa ratione aperte

pugnent, certissimum duco fontium diversitatis indicium. Neque dis-

putatio Ula, qua Peripateticorum mediocritates impugnantur (§ 38sq.),

eum decent philosophum, qui omnes aflfectus falsis opinionibus nasci

docuit. Immo hunc longe aUa decebat disputandi ratio, ut scUicet

opinionis mediocritatem non posse cogitari ostenderet: opinionem enim

aut veram esse aut falsam, absurde cogitari de opinione vel medio-



PBAEFATIO XXVII

criter vel niagnopere falsa. Atqui huius rationis, quae illum defini-

tionum auctorem unice decebat, nuUum exstat vestigium; immo a

Zenonis definitionibus solis proficiscitur, ut motus animi nimis conci-

tati semper modum excedere comprobet. Itaque definitiones et parti-

tiones §§ 11—33 suum habent et proprium fonteni, quod ipse Cicero

videtur significare, cum „vela et cursum" sequentis disputationis distin-

guit a ^scrupulosis cotibus^' antecedentium capitum. Neque hoc mihi

persuasit Hirzelius, quod librum quartum cum tertio tam arte con-

ionctum putat, ut idem utriusque fons fuisse censendus sit. Nam in

tertio libro multus est de „magnitudine" boni vel mali opinati, sine

qua perturbationem (aegritudinem) non posse cieri iudicat, a quarto

libro haec opinio aliena est. Definitiones igitur perturbationum, quae

in tertio et quarto libro proponuntur, non possunt esse eiusdem aucto-

ris. lam cum in quarto libro altera quidem pars, qua de Peripateti-

corum agitur mediocritatibus et de curatione perturbationum, paucis ex-

ceptis a Chrjsippo aliena sit, de fonte illius partis hic quaerere nolo,

de priore parte §§ 11—33 nonnuUa addenda sunt. Ac primum quidem

cum Hirzelio ea in re me consentire gaudeo, quod a Posidonio haec

capita abiudicavit. Eadem videlicet argumenta, quae tertii libri deti-

nitiones ad Posidonium revocari nonsinunt,

hic

quoquevalent. Nonne

igitur ipsum Chrysippum putandus est Tullius arcessivisse, cuius pla-

citis pleraeque sententiae congruae sunt? At sunt quae vehementer

hanc coniecturam dissuadeant. Nam et omnino TuUium a Chrjsippi

lectione alienum fuisse puto propter orationis squalorem et intricatam

sententiamm difficultatem, et inveniuntur in illis capitibus quae com-

plurium Stoicorum placita respecta esse ostendant. Cf. § 23 „nimium

operae consumitur a Stoicis, maxime a Chrysippo" et § 30 „quam

alii ipsam temperantiam dicunt esse, alii obtemperantem temperantiae

praeceptis." Accedit, quod ea, quae de morbis animi et aegrotationi-

bus §§ 23—32 disputantur, vix possunt ex uno scriptore excerpta

esse. Nam quae § 23 incohatur, mox ut minime necessaria omittitur

corporis et animi comparatio, eadem cp. 12 in. (§ 27) iterum, cp. 13 in

(§ 28) tertium quasi de novo instituitur. Alia enim ratione cp. 12,

alia cp. 13 aegrotationis notio explicatur. Itaque, quamquam insunt,

quae sine dubio Chrysippea sint, omuia ex solo Chrysippo a Tullio

excerpta esse non puto.

Quid igitur de tota disputatione iudicandum? Scio multis eam

placuisse coniecturam, qua e compendio triviali haec sumpta esse

suspicantur, cui magnopere favet Didymei et Laertiani compendii simi-

litudo, repugnat in explicandis „morbi et aegrotationis" notionibus

Bcriptoris ubertas. Talia enim a compendio aliena sunt. Mihi autem



XXVm PRAEFATIO

hoc maxime arridet, ut epitomam Stoicae perturbationum doctrinae

in ipsius Tullii usum confectam esBe sumam, quae ad Chrysippi ma-

iime placita se adplicuerit. Nam praeter cetera haec quoque verba

Chrysippi nos admonent (§ 33 in): „Habe8 ea, quae de perturbationi-

bus enucleate disputant Stoici: quae logica appellant, quia disserun-

tur subtilius." Atqui Chrysippi tres primi de perturbationibus .libri

hoc ipso nomine ra Xoyixd comprehendebantur et a consolatorio

(d'£QansvTix& vel'^d^ixw)

libro discernebantur. Valde igitur probabile

est eum, qui Ciceroni commentariolum paravit, e Chrysippi titulo

hanc locutionem transtulisse. — Ut igitur paucis comprehendam, quae

de hac Ciceronis disputatione iudico: non sine fructu est ad cognos-

cendam Chrysippi doctrinam, ita tamen ut a noviciis additamentis

cavendum sit.

Veniamus ad tertium librum „de finibus bonorum et ma-

lorum," quo Cicero Catonem inducit non solum eum locum qui de

finibus est, sed totam fere moralem Stoicorum doctrinam per capita

enarrantem. Nam quamquam concedendum est, deesse complures lo-

cos — e. gr. de perturbationibus non nisi in transcursu § 35 agitur— tamen si liber aliquis jcsqI rsXovg pro fonte habendus esset (quae

est Hirzelii opinio), quae de singulis officiis fusius disputantur vix

possent ad hunc librum referri. Ac mihi quidem TuUius ea Stoico-

rum moralia placita videtur complecti voluisse, quae e finis i. e. summi

boni constitutione penderent, in ipsa vero disputatione non satis quod

voluerat perfecisse, cum quaedam accuratius tractaret, quae cum illa

nullam fere haberent necessitudiuem, ut illa de coniunctione homi-

num, de amore, de Cynicorum ratione, de amicitia, de iure placita.

Hoc igitur optime explicatur, si fontem plura complexum esse poni-

mus, quam quae ad Ciceronis propositum pertinerent, ipsum vero

Ciceronem in delectu rerum errasse. Apparet autem eam fuisse illius

fontis indolem, ut certum quendam ordinem servaret, quem Cicero se-

cutuB est. Nam ex fonte ordinem sententiarum se transtulisse ipse

Cicero significat, quod Madvigius et Hirzelius animadverterunt. Id

vero per se non satis apparet, num fons ille philosophi liber fuerit

qui ipse in verum inquireret an doxographi qui aliorum scntentias in

compendium redigeret. Quod ex iis maxime locis diiudicandum est,

ubi

compluriumStoicorum

discrepantessententiae

respiciuntur,nec

non exiis, quibus unum quendam et certum auctorem exprimere vide-

tur. Ex prioris autem generis locis maxime memorabilis est § 68:

„Cynicorum autem rationem atque vitam alii cadere in sapientem di-

cunt, siquis eiusmodi forte casus inciderit, ut id faciendum sit: alii

nullo modo." Vide scriptorem scholae dissensum doxographorum



PRAEFATIO yiXlX

more notantem, ipsum iudicio abstinentem. Alter locus ezstat § 57,

ubi Chrjsippum et Diogenem bonam famam propter utilitatem, eoi

qui poBtea fuerint, cum Cameadem Bustinere non possent, propter se

ipsam praepositam et sumendam putavisse narratur Priori opinioni

additur apud Ciceronem: ^^quibus ego vehementer assentior," quaniassensionem num ex fonte transtulerit, ambigimus. Atqui attenden-

dum est,nullam eius causam proferri, posteriorem vero sententiani

aliquanto diligentius adumbrari et argumentis illustrari. Mirum quo-

que, quod statim priori Bententiae assensionis significatio adnectitur,

posterior refutatione caret. Probabile igitur ipsum hic Ciceronem

assensum suum significasse, fontem notare dissensioncm satis habuisse.

Item in tertio loco § 17 „In principiis autem naturalibus plerique

Stoici non putant esse voluptatem ponendam/' quae adnectitur assen-

sionis significatiO; eam a Cicerone profectam puto, cum causa assen-

sionis: ,^e si voluptatem natura posuisse in iis rebus videatur, quae

primae appetuntur, multa turpia sequantur," parum subtiliter adum-

brata sit. Ubi vero cum certorum philosophorum placitis aliunde

notis Ciceronis sententiae congruunt, tum Chrysippum, tum Diogenem,

tum Antipatrum sequuntur, ut auctor ille delectum fecisse ex anti-

quiorum placitis, non ipse sui ingenii viribus fretus in verum inquisi-

visse videatur. Cum his indiciis etiam illud concinit, quod referendi

magis quam disputandi forma multis locis conspicua est, quamquam

Catonem utpote Stoicum disputatione potius uti decebat. Unde fontis

auctorem item narravisse, non disputavisse probabile redditur. Quae

omnia, cum Madvigii et Hirzelii disputationibus hic liber satis illustra-

tussit,

breviter monere satis habeo. Puto igitur,ut tandem ad fineni

veniam, totam libri tertii conformationem non favere ei coniecturae,

quae clari cuiusdam

philosophilibro

excerptusesse creditur. Nam

si e. gr. ex Hecatone derivatus esset, aliquid saltem ex propriis Heca-

tonis placitis conspicuum esset, cuius generis nihil protulit Hii^zelius.

Cura vero de Chrysippo, de Diogene, de Antipatro, de Panaetio, de

Posidonio • non posse cogitari ipse Hirzelius ita ut nihil contra dici

possit demonstraverit, epitoma ex complurium philosophorum scriptis

conflata hic quoque TuUium usum esse persuasum habeo. Sed utut

haec res se habet — nam brevius quaestionem tractavimus quam ut

onmes dubitationes profligarentur — quod ad nostrum propositum

gravissimi momenti est, etiamsi de persona auctoris dubitetur, satis

intelligitur: doctrinam Chrysippi totius disputationis quasi fundamen-

tum esse, singula vero placita e Diogene quaedam et Antipatro ar-

cessita. His igitur omissis ea tantum, quae aliis testimoniis Chrysippea

esse constaret, in fragmentorum coUectionem erant recipienda.



XXX PRAKFATIO

lam de ceteris libris Tullianis pauca habeo quae addaui', nullius

enim a viris doctis ipse Chrysippus auctor habetur. Ac „de natura

deorum" librum alterum cum ex Posidonio, tum ex libro quodam

selectas principum Stoicorum sententias continente conflatum esse,

plane mihi persuasit Usener (Epicureorum praef. p. LXVIIsq,). Quae

vero priori „de divinatione" libro Posidonii insunt, eoruni ma-

gnam partem iam in Chrysippi libris exstitisse probabile est. Ita

enim Posidonius in hac doctrina videtur versatus esse, ut quae a pri-

oribus philosophis, a Chrysippo, a Diogene, ab Antipatro de divina-

tione cum disputata tum coUecta erant, coniuncta proderet magis

quam novis placitis augeret. Inde magnus Posidoniani operis libro-

rum numerusexplicatur,

inde

quae §

G expraefatione

sine dubio

Posidonii sumpta Tullius narrat, inde frequens antiquiorum apud Cice-

ronem memoria. Recepi autem in Chrysippeorum numerum locuni

quendam Origenis (contra Celsum IVp.

569 Delarue) propter simili-

tudinem loci Tulliani I 52, 120; non quo per se consensus ille Chry-

sippeam originem probaret, sed quod Origenem saepe ad ipsum Chry-

sippum in Stoicis se adplicuisse sciebam nec non ipsa res, quae ipsam

quasi summam doctrinae attingebat, Chrysippo digna videbatur.

I)e Diogene Laertio et Ario Didymo.

luter ceteros fontes, quibus Stoicae doctrinae notitia ad nos per-

venit, Laertii in Zenonis vita enarratio et Didymi apud Stobaeum eo

praecipuum sibi locum vindicant, quod altera totam moralem, altera

etiam logicam et physicam philosophiae partem complectuntur, Laer-

tius etiam frequenti Stoicorum auctorum librorumque memoria insignis

est. Cum vero ad generalem Stoicorum doctrinam cognoscendam

ambo utilissimi sint, ad quosnam auctores singula placita redeant,

difficillimum est diiudicatu in Didymo, qui perpaucis pro amplitudine

operis locis auctorum nomina addidit, neque multo facilius in Diogene,

quamvis scateat nominum copia. lam cum nostrum sit extricare,

quaenam ex tanta placitorum multitudine ad Chrysippum probabiliter

referantur, quaerendum est de utriusque fontis cum universa indole

ac natura, tum tempore et origine. Atque utrumque simul in iudi-

cium vocari ipsa res postulat, cum tanta sit et generis et singularum

rerum similitudo. Neque a ceterorum, qui hisce de rebus sententias

tulerunt, virorum doctorum opinionibus exordium capere libet; statim

ipsam rem aggrediamur. Diogenes igitur absoluta § 38 Zenonis disci-

pulorum enumeratione ad placitorum enarrationem pergit non ipsius

Zenonis, sed ut ipse dicit xoLvfj ndvtcav rav ZVcjlxwv. lam cum in

fine primi capitis ad ceteros praeter Zenonem Stoicos transitum fac-



PRAEFATIO XXXI

turuB his verbJB utatur: & di rivt; k\ avxCiV divivix^riâv^ taxt, tddi^

ea placita videtur tractare voluisse, quae omnium Stoicorum eBsent

communia. Praemittitur autem §§ 39—41 med. de partium pbiloBo-

pbiaenumero et ordine

disputatio, (}ua discrepantiae quoque singulo-rum auctonim diligenter notantur. Sed offendit verborum: 'O dh

KXeav^g—

d>g Zr^vfav 6 TuQOtvg locus, quae tam perverse coUo-

oata sunt, ut illud xov k6yov vix possit intellegi. Refertur videlicet

ad prima totius disputationis verba: xQm.(Qfi <pa6iv flvai xbv i(axu

<piXo6o(pluv Xoyov. Apparet igitur baec duo enuntiata post § 30 in-

serenda fuisse. Quae vero causa fuerit ordinis turbati, nonduni

tempus est quaerendi. Praeterea mirum est, eos qui permixtae par-

ticularum traditioni patrocinati erant, primos memorari, deinde per

ttkkoi ds eos qui certum quendam ordinem commendaverant, iis op-

poni. Neque euim credibile est, exstitisse philosopbos, qui ita omnia

permiscerent, ut nuUum partium ordinem servarent. Sed eo sensu

permistio illa videtur accipienda esse, quo Cbrysippus iv ta jieQl

X6yov XQÎ^^^S diiit: ov xad-' utcu^ atpexxiov s6xl t&v aXXav ta tijv

Xoyixijv dvaXafiûvovtL jtpcStT/v, dXXd xdxsCvmv fi£XttXr}nxs'ov xttxd xo

did^fisvovj idemque Zeno Tarsensis, Chrysippi discipulus, voluit cum

pbilosophiae ipsius, non tov xatd (piXo6o(piav Xoyov tres illas partes

esse autumaret. Sed etiamsi fuerunt, qui nuUo ordine uterentur, ii

post ceteros erant commemorandi.

Sequitur § 41 med.—48 breviuscula de logica parte expositio, in

partitione et gravissimarum notionum definitione subsistens. Plura

deinde a media § 46 de dialectica virtute eiusque speciebus deque

utilitate artis dialecticae disputantur. His absolutis sequuntur no-

tissima illa de Diocle

Magnete,quibus

generali capitumexpositioni

specialem de logica tractatum se addere eumque ex Dioclis sxidQOfif}

tav (piXo66(p(ov se exscribere ipse Laertius testatur. Quae igitur e

Diocle exscripta esse ipsius Laertii testimonio constat, nunc missa

faciamus, hoc unum videamus, quem ad finem Dioclis verba pertineant.

Neque difficile est intellectu § 82 extr. verbis iv 'P6da Dioclea finiri,

quae vero § 83 continentur, non iam Dioclis esse, sed eiusdem fontis,

unde capita logica antea Laertius excerpserat. Nam verba: Tva(la-

Xi6ta xQutvv(o6i, dittXsxtixbv (i6vov slvui tbv 6o(p6v etc. proxime ac-

cedunt ad illam de dialectica virtute et utilitate artis dialecticae dispu-

tationem, cui capitum auctor tantum raomenti tribuit, ut solam fere

pluribus adumbraret, quaque ad ceterarum partium enarrationem tran-

situm sibi videtur paravisse. Itaque § 83 Laertium omisso Diocle ad

priorem fontem redire iudico.

Quod explicari non potest, nisi eam quoque, quae § 84 orditur



XXXIV PRAEFATIO

corum videtur commmiis faisse, cum et apud Aetium occurrat (I 16, 1

ubi lemma excidit) et apud Didymum (fr.19 Diels) et apud Philonem

(de mundi opificio p. 58.Miiller). Quin etiam ad Peripateticos trans-

migravit (Didymi fr. 5 Diels). Non igitur nisi casu fieri potuit, ut

ad unum ApoUodorum praeter ceteros gravioresque auctores relegare-

mur. Atque frequentes sunt huius generis loci, quibus qui nominan-

tur placitorum neque soli sunt neque potissimi auctores. Quales

etiam § 138 exstant mundi definitiones,laudato uno Posidonio iv

tfj

(i£tso3QoXoytxfj 6tOLXELG)6£L^ cum ad verbum conspirent Chrysippi de-

finitiones a Didymo servatae(fr.

31 Diels). Atque hoc quidem loco

cum definitiones ad Posidonium relatae verbis „rj ms q)rj6LIloeeida}-

vtog" alii definitioni adnectantur, si ceteris fontibus destituti essemus,

Posidonii eas proprias fuisse profecto arbitraremur. Non multum pro-

ficimus verbis § 135, ubi ad definitionem superficiei (tij? inLcpavsLag)

additur: tavti^v ds 6 IIoesLdavLog iv tQCtcp xeqI ^steaQOv xal xat'

ijtCvoLav xal xad'^ v7c60ta6Lv dnoXsLnsi, quamquam mirum est hanc

propriam Posidonii atque a communi Stoicorum opinione discrepantem

sententiam referri (cum praesertim merae definitiones et antecedant

et sequantur) non referri generalem i. e. Chrysippeam doctrinam. Quod

facile explicari potest, si Posidonii locum ex alio fonte insertum esse

putamus.

Tandem ad locum pervenio maxime memorabilem quemque praeter

ceteros meae sententiae favere arbitror § 138 extr. et 139. Docetur

mundum providentia et ratione gubemari (xad^d <prj6L XQv6Lxnog iv

totg tcsqI JtQovoCag xal IIo^sLdavLog iv tQL6xaLdsxdtG) nsQl d^scov —et — possumus addere — omnes omnium Stoicorum libri) quod quo-

modo fiat accuratius

exponitur.Comparatio igitur

Stoicorum more

instituitur inter mundum et hominem, qui quasi parvus mundus est.

In homine enim anima per totum corpus viget,ita tamen ut ad di-

versas corporis partes diverso et integritatiset intentionis gradu per-

tineat: dt' rav ybkv yccQ cag s^Lg xsxcaQrjxsv, cag dLcc t&v 66t&v xai t&v

vsvQOV Sl' av ds ag vovg, ag dLcc tov ijys^ovLxov. Intercidit igitur

sive Laertii sive librariorum culpa medius ille intentionis gradus, quem

naturam nominabant et ipsum quoque in quibusdam humani corporis

partibus, ut in crinibus et unguibus,inesse Stoici

putabant.lam

eosdem gradus in deo quoque esse totum mundum permeante scriptor

ostendere instituit. Incipit igitur,inverso priore ordine, a princi-

pali quae dicitur parte: ovta drjxal tbv oXov x66(iov, ^&ov ovta xal

s^iil^vxov xal XoyLx6v^ sx^tv rjysiiovLxbv (ihv tbv alQ^SQa f o{v) xal

TCQcbtov d-sbv Xsyov6Lv, {tbv avtbv ds) al^Q^rjtLxag a67CSQ xsx^QV^^vaL

dLcc tav ivccsql

xal Slcc tav ^coav ccxdvtatv xai {(pv6LXG>gdtd tatv)



PRAE*'ATIO XXXV

<pvrS>v' di& dh tilg yfjg a^lig xa»' iîv. Cf. Vol. II n. G34. Addidi

ancis inclusa quae explendae sententiae causa necessaria duxi. Sed

haec nihil fere ad rem. Non solam addidi quaedam, sed etiam omisi,

quo loco crucis signum adpinxi. Omisi amplum laudationum acer-

vum, qui ubi in libris editionibusque legitur planum et simplicem

sententiae decursum miro modo perturbat. Quod cum ex iis qni

diligenter Laertium legerint, neminem fugisse putem, pluribus pro-

bare supersedeo. Non tam certum habeo, de explicanda re idem

sensisse omnes, quod ipse sentio. Ipsam yidelicet compilatoris manum

deprehendisse mihi yideor; qui cum laudationes scriptorum margini

adscriptas scribae tradidisset, ille alieno loco eas inseruit, unde ac-

cidit utpro

bv xaljtQ&tov

dâbvItyovffiv, quod

adipsum

aethera

primitus referebatur, 8 illud in textum reciperetur, quod nunc ad

tb xad-aQatSQOv tov alQ-SQog referri videtur. Atqui upparet non

potuisse Stoicorum universorura (X^yov6i) de primo deo opinionem

cum singulari illa Chrysippi locutione (t6 xad-agcoteQov tov aidîQog)

copulari, sed cum iis fuisse coniungendam, quae de universis Stoicis

antea relata erant. Neque ad sequentem infinitivum xexoQrjxBvai

subiectum esse potest t6 xa&aQatsQov tov aldîQog, cum in sola

principali parte mundi, ubi nulli crassiori materiae permixtus

exstat, pura sit aetheris substantia. Ergo non purissima aetheris pars,

sed ipse aether omnia permanat,— Hic igitur locus luculentissime

probat, quam non arta necessitudo inter ipsam placitorum enarra-

tionem atque scriptorum librorumque laudationes intercedat neque

fieri potuisse, quod nonnullos viros doctos opinari video, ut tale com-

pendium ex ipsis philosophorum libris consarcinaretur. Atque nostro

iure quod in hoc loco manifestum est, ad totam Laertianae enarratio-

nis originera referemus.

lam huic loco addam alium § 156, 157 cui ipsi quoque multum

tribuo:

§ 156 ôxel dh avtotg tijv

(i6v <pv6iv tlvai jcvQ tsxvixdv, 6dc5

âdCôv slg ysvs6iv^ o:csq s6tl

nvsvfia nvQosLdhg xal tsxvosidsg'

t^v dh ilrvxriv (<pv6Lv) al6d^rjtixijv.

tavrrjv ds slvav tb 6v(itpvsg rjfitv

xpsviia' dib xal 6Cl>[ia slvai xa\

lista ^dvutov iTCifiivstV (p&aQtriv

8s slvai' tr^v ds tav oXcov atp&aQ-

Tov, ^ff t^^QV ^^*'"* T«S ^v ôtg îboig.

luxta posui, quae apud Laertium deinceps posita sunt, quo faci-

§ 157 Zr'iv(ov dh 6 Kitisvg xal

'AvtCnatQog sv tolg tcsqI li^vxfig

xal Uo^scdaviog xvsviia sv&SQ[i,ov

slvac f^v i/vxrlv tovtoj yaQ iifiag

slvai iii3Cv6ovg xal vnb tovtov

xivsl6d-at. KXsdv^rjg fihv ovv nd6ag

STCidiafisvsiv (isxQc tfjg ix7tvQG)6SGig,

XQv6mxog ds tag t&v 6o(paiv /*d-

VOiV.



PRAEFATIO XXXVII

aetatis indole probatur. Notum est, ex fragmentis Posidonii multa

spectare ad superiorum temporum Stoicos, ad Zenonem, Chrjsippum,

Aristonem, Antipatrum; atque videtnr plerumque Posidonius in libris

suis a diiudicandis priorum philosophorum litibuB exordium cepisse,

quippe qui non tam nova placita inyeniendo, quam pristina prudenter

deligendo atque nova ratione in unum coniungendo laudem mereret.

Eclecticus ille fuit non solum in alienis, sed etiam in Stoicis. Hanc

igitur aetatem, quae quasi summam e superiorum saeculorum cogita-

tionibus efficere sibi videbatur, apprime decet doxographica diligentia.

Itaque quod de Academia contendit Usener, scil. non potuisse scho-

lam sententiarum apparatu carere e dogmaticorum libris selectarum,

hoc ad ipsam Stoam transferre non dubito. Non poterat profecto

Posidonius cum discipulis eclectice philosophari, nisi manibus tene-

bant gravissimas gravissimorum Stoicorum sententias, ex ipsonim

libris congestas. Atque auctorum nomina quae in Didymi excerptis

et in Laertianis apparent, hanc ipsam aetatem quasi commonstrant.

Nam quamquam Antipater Tyrius nominatur, Posidonio ille quidem

aliquanto minor natu, frequentissimum tamen per totam Laertii enar-

rationem Posidonii nomeneminet,

ut facile intellegatur,Chrysippum

et Posidonium auctori sumraos fuisse Stoicoram. Indices igitur ta-

lium eclogarum exili compeudio Laertius vel auctor eius inseruit,

interdum argumenta quoque sententiarum et discrepantias philosopho-

rum ex eodem libro enotavit.

Adhuc physicae tantum parti operam dedimus, iam ceterae quo-

que partes sunt examinandae. Itaque paucis moneo, quas de § 39—41

supra movimus dubitationes, eadem coniectura posse solvi, qua in

physicis usi sumus. Nam perversa eorum, quae de Cleanthe et Ze-none Tarsensi narrantur, coUocatio vix alia ratione poterit explicari,

quam diversorum excerptorum coniunctione. Quod vero ad logica

Dioclea attinet, facile intellegitur, eas quae in hac parte occurrunt

scriptorum laudationes bene se habere et vacare iis offensionibus, quas

in physica parte deteximus, praeter eas quae § 54 proferimtur de norma

iudicii auctorum dissensiones. Hoc vmo enim loco ridiculum illud

<pa6l— xad^d

tprjai invenitur. Puto igitur verba inde a xad^d q)r]6t usque

ad t&v xad^dXov pro scholio Laertii esse habenda in Dioclis contex-

tum inculcato. Nam per totum Dioclis tractatum constanter pro illo

xada legimus d}g. Neque ullo loco praeter hunc apud Dioclem Boethi

dissensiones notantur, quarum in physica parte frequens memoria est.

Accedit quod verba, quibus altera Chrysippi formula inducitur, dia-

(psgdfievog «Qog avtdv, eorum similia sunt, quae § 138 exstant: 6

[livToi XQv6innog diatpoQareQov ndXiv etc. et verba quibus Boethi



XXXVITI PRAEFATIO

singulare de norma iudicii placitum sententiae communi adnectitur:

6 [ihv yccQ Boi^dôg eandem compilatoris manum produnt, quae § 149

scripsit: 6 fihv yccQ Ilavttitiog etc. Hunc autem in forma locutionis

consensum eo graviorem esse arbitror, quo longius in ceteris Dioclis

ratio a morali et physica parte distat.^) Quae cum exemplum prae-

beat probae et sanae scriptorum laudandorum consuetudinis, eo magis

perspicua fit ceterarum partium in hac quidem re pravitas.

lam ad partem moralem pergamus, cui ultimus disputationis locus

ea de causa reservandus erat, quod propter artam necessitudinem, quae

huic parti cum epitoma Didymi intercedit, hanc una cum illa trac-

tari oportebat. Primum igitur quaeramus, numilla, quam in ceteris

observavimus, auctores appellandi ratio ad hanc quoque partem perti-

neat. Neque multos locos tractare oportebit, si quidem suppetunt,

quae omni dubitatione exempta sint. Inquiramus igitur in § 102,

cuius initio enumerantur bona, mala, indifferentia. Indifferentium

porro duo genera distinguuntur. Ab altera parte stant^ca?^, vyteta,

rjdov^^ xccXXog etc. ab altera d^dvatog, v60og, novog^ al^xog. Huic enu-

merationi statim auctores adnectuntur {xaO^d tptjaiv 'Exdtcav iv i^ddfic)

xsqI tiXovgxal

l^jiolXodcDQog

ivtfj yj&ix^

xal

XQv6Lytnog),

deinde

sequuntur haec verba: î} yccQ elvai tavta dyaQ-d, dXX' adidcpoQtt Xttt'

sldog jtQoriyîva et duo huius placiti argumenta. Duae in hisce res

animadvertendae sunt, altera quod verba:(irj yccQ elvtti etc. nec non

duae illae, quae subsequuntur, argumentationes cum mentione scripto-

rum ita cohaerent, ut ex eodem utique fonte derivanda sint; altera

quod verba /a^ yccQ slvttt etc. praecedenti enumerationi non bene ad-

nectuntur, utpote quae ad vitam, voluptatem, pulchritudinem etc.

referenda sint, non ad mortem, dolorem, infirmitatem, quae res ex-

tremo loco enumeratae erant. Quod cum per se compilatoris negle-

gentiam satis videatur comprobare, accedunt alia, quibus suspicio nostra

magis etiam confirmetur. Nam quae hic de rebus productis vel prae-

positis disputantur, ordinem sententiarum perturbant, cum § 105 de-

mum quid sit XQorjyîvov quid dnonQoriyybivov definiatur. Neque id

leve ducendum est, quod quae extrema § 103 nunc legitur iuvandi

nocendique finitio, ubi legitur quo referatur non habet. Cum vero

indifferentia hoc modo scriptor finiverit: ovditsQa dh otfa (iijts g}^sXbI

(iT^ts ^Xdjttsi, ad primam iUam indifferentium enumerationem iuvandi

nocendique finitiones primitus pertinuisse patet, unde efficitur, inde a

xad-d (pri0LV Êxdtav usque ad ttl^xQov slvttt dyad^dv omnia ex altero

1) Praeterea § 55 post verba xal a&iia S' ictlvr) (pcovi] malim abesse quod

additur xcctcc rovg 2ra>L7iove, quia sequitur: mg tpTêiv kgxiSrinog— xal dto-

yivrig xai kvxLnatQog xai XQvamnog.



PRAEFATIO XXXIX

fonte illata esse, quo Laertius compendii exilitatem aniplificare stude-

bat. — Alterum addo locum, ubi laudationura copia aptum sententia-

nim progressum turbavit § SOsqq. Agitnr de yirtnte, cuius § 89

med. hic finis

proditur:dta^saig

bôXoyovfiivrj.

Definitioni statim

adduntur gravissima de virtute placita sciL propter se ipsam esse

expetendam beatamque vitam secum afferre. Sequitur causa,

cur non omnes homines ad virtutem perveniant. Dein ad

definiendam virtutis notionem scriptor relabitur: &QStri di xoirj fiiv

Tig xoivag navtl rsi.si(06ig (ijdi Tig av^Qwnfp Idicog tov Xdyov ts-

lsCca6ig). Nam sic fere lacuna, quae post TsXsCa)6ig in libris exstat

videtur explenda esse. Sed plura etiam exciderunt aut corrupta sunt

sequentia verba, cum ne sic quidem oratio bene procedat. Sequitur

porro distinctio inter ^scagrifiaTixag et d^scjQijtovg virtutes quae ex

Hecatone (iv tco XQato) xsqI uQSt&v) pluribus illustratur, dein duo

placita: vxaQXf^v slvai ti)v aQSt^v xal rijv Tcaxiav et dtdaxTiJv slvaL

tijv dQSf^, dein diversae de numero virtutum opiniones. Huncigi-

tur sententiarum ordinem ineptum esse per se patet. Nam duo illa

de virtute placita (scil. v:taQxt^v slvai et didaxtriv) ea quae de nu-

mero et speciebus virtutis disputantur inteiTumpunt. Puto igitur in

priore fonte post ea quae de tsXsia^sc dicuntur statim subsecuta esse

haec (§ 92 med.): t&v ds aQstav tag (lev jtQatag etc, quae vero

interposita sunt ex compluribus alterius fontis pannis consuta esse. —Breviter tantum moneo quae in § 111 ad Chrysippeam de affectibus

doctrinam pertinent (doxst dh avtotg—xaX td aXka) ea de causa pro

additamento esse habenda, quod de notione affectus iam in antecedente

paragrapho rem absolverat; postquam quattuor affectuum genera enu-

merata sunt {t&v 8\ naâv ta dvoTdrG) slvat yivrj TirraQa^ Xvxrjv,

q)6ôv, imd^vnCav, ridov^v), eorum statim definitiones sequi oporte-

bat. — Unum etiam locum tractare nobis liceat § 125sq. de mutua

virtutum coniunctione. Notissiraum igitur Stoicorum placitum Tag

aQSTag dvTaxoXovd^stv dXlT]kuig xal rbv (iCav sxovTa nd6ag sxsiv lon-

giore argumentatione illustratur: mediae vero argumentationi trium

nomina auctorum inseruntur. Quae argumentatio cum non summatim,

sed explicate a Laertio prodatur contineatque notiones a communi

Stoicorum usualienas,

dubitatiosubnascitur,

num re vera et

Chry-sippus et Apollodorus et Hecato hac ipsa conclusione usi sint. Quam

opinionem funditus tollere in animo est. Nam Hecatoni quidem tra-

dita conclusionis forma aptissima est, cum a Panaetiana theoreticae

et practicae virtutis distinctione proficiscatur, Chrysippo non item.

Neque formula illa qua tota disputatio terminatur: xs(paXaiov69âL

exd6Tr]v Tav dQSTav xsqC ti tdiov xstpdXaiov ad Chrysippeam senten-



XL PRAEFATIO

tiam (xoiag slvai tag &QSTcig) exacta est. Habesigitur exemplum,

quanta in talibus apud Laertium cautio adhibenda sit. Nam ubi ad

placitum argumentis illustratum complura auctorum nomina adduntur^

non illa argumenta, sed ipsum tantum placitum ad omnes referen-

dum est.

lam quoniam moralem partem eodem modo quo physicam a

Laertio auctam et amplificatam esse perspeximus, de compendio

illo, quem priorem fontem nominavimus, videndum est. Nam cum

hoc quasi fandamentum sit totius enarrationis, cardo rei in eo verti-

tur,ut de natura eius atque origine, quatenus fieri potest, ad liqui-

dum res perducatur. Ex iis enim, quae nuUo nomine adscripto apud

Laertium leguntur, quam multa ad Chrysippum referri possint, nobis

gravissima est quaestio. Benevolentia igitur fortunae accidit, ut si-

millimum huius compendium a Stobaeo in eclogis II cp. 7,5 serva-

retur; tertii denique eiusdem generis compendii apud Sextum usus

apparet.^) Nam quae Sextus affert ita comparata sunt, ut quamvis

summa cum Didymeis Laertianisque similitudo conspicua sit,tamen

neque e Didymo neque e Laertii fonte a Sexto derivari potuerint.

Ea autem, ut accuratius describam, inter haec tria ethicorum com-

pendia ratio intercedit, ut cum mira quadam in rebus ipsis affinitate

varietas quaedam in minutiis et maxime in verbis coniuncta sit. Confer

igitur,ut exemplis utar, Sextum adv. math. XI 46 de generibus bono-

rum cum Laertii § 95 et Stobaei p. 70 1. 8—20 Wachsmuth (Vol. III

n. 96. 97. 97 a),et Sextum adv. math. XI 59 de indifferentibus cum

Laertii § 104 et Stobaei p. 79 (Vol. III n. 118. 119. 122). Nam totos

locos hic exscribere non opus est. Cf etiam Sextum adv. math. XI

22—27 cum Stobaei p.

69,17—70,7

W. et Laertii § 94 (Vol. III

n. 74. 77.76). — Cum vero accuratius rem examinaveris, patebit tibi

non ad totas enarrationes,sed ad priorem tantum utriusque partem

hanc similitudinem pertinere i. e. ad Laertii §§ 85—116 et Stobaei

p. 57—93. Nam reliqua eatenus quidem consentiunt, quod utrimque

de sapiente et insipiente agitur, interioris vero inter utrumque scrip-

torem necessitudinis nuUa hic sunt vestigia. Quod qua ratione ex-

plioandum sit, postea videbimus, nunc ad priorem partem animum ad-

vertamus. Atque ordo quidem primo obtutu videtur diversissimusesse. Sed totum discrimen in eo positum est, quod Laertius a primo

appetitu') et fine bonorum, Didymus a virtutibus initium capit. Si

igitur, quae de fine bonorum p. 75—78 Didymus disputat, in primum

1) Atque etiam Cicero in TuBculanarum lib. IV doctrinam afFectuum, mor-

bomm, aegrotationum e tali compendio sumpsisBe videtur.

2) Ut etiam Hierocles in ea quae nuper reperta est ^^(x^ avoix^imaei.



PKAKFATIO XLI

locum trantiposita ense finxeriH, cetcrae parteu plane eodem ordine se

excipiunt. Nam Didymi p. 58—65 (de virtutibus) rcHpondeut LaSrtii

§§ 89 med,— 93, Didymi p. 68—74 (de bonis) La«rtii §§ 94—101.

lam,

omissa

quam transpositam

finximus de finibus disputatione, ad

p.79—85 Didymi pergimus (de indifferentibus et de aestimatione)

quibus respondent La8rtii § 102—107. Porro apud utrumque de

officio agitur Did. p. 85—86, LaSrt. § 107 extr.— 110 in. Sequitur

apud Didymum (interpositis p. 86, 87 quae apud Laertium desunt de

appetitu eiusque speciebus) de affectibus doctrina p. 88—93, quae

apud Laertium §§ 110 med.—114 tractatur. Terminantur haec apud

utrumque morborura atque infirmitatum animi explicatione. Apparet

igitur uno capite eicepto, quod a Laertio melius coUocatur, eundemab utroque ordinem servari. lam vero, quod ad res et verba attinet,

tum hic tum ille plura praebet, quae omnia singillatim pertractare nolo.

Ad nos enim ea vel maxime quaestio pertinet, quoraodo talis similitudo,

qualem modo depinximus, possit explicari. Atque vix alia ratio po-

terit excogitari, quam ut sumamus, exstitisse aliquando compendium

moralis Stoicorum philosophiae, quod cum scholarum usui destinatum

esset, iterum iterumque pro aetatis cuiusque usu reformaretur; ea

igitur quae communia sunt Didymi et Laertii (quorum quaedam apud

Tullium redeunt in tertio de finibus; cf. inprimis § 53, 55, 56) ad

pristinum illum librum pertinere, quae vero discrepant vel in altero

tantum fonte inveniuntur, posteriori aetati deberi. Eum autem librum,

qui quamvis mutatus totius disciplinae fundamenta per complura sae-

cula praebuit, magna profecto auctoritate floruisse intelligitur.laui

cum Didymi apud Stobaeum in subscriptione totius enarrationis haec

verba exstent: Tavra (ihv inl tooovtov. IIsqI yccQ ndvtav t&v

naqado^GJv doy(idt6iv kv :tokXotg (ilv xai aXkoig 6 XQv6i:i3tog

disUx^rj- xal yuQ iv ta UeQl doyfidtav xai iv tfi 'TnoyQatpi]

toi) Xoyov 'Eyio d' ojcooa jCQovd-snrjv etc. — quamvis haec verba

obscuriora videantur neque satis appareat, cur hos Chrysippi libros

Didymus uominet, probabile tamen videtur, eum iu fonte suo eorum

mentionem invenisse. Quodsi titulus ille: 'TnoyQatpri tov Xdyov (cf.

Laertii Chrysippeorum librorum indicem Vol, II p. 8, 30, in quo pri-

mum locum inter morales libros obtinet) aptissimus est tali libro,

qualem Laertianae et Didymeae enarrationis in parte priore funda-

mentum fuisse suspicati sumus, proclivis est coniectura: hunc fuisse

ipsum Chrysippi librum. Nam de altero libro: nsQi doy^idtcjv,,

siquid video, non poterit cogitari, cum illud compendium ex partitio-

nibus definitionibusque totum fere constitisse, atque ipsa placita non

nisi per hanc formam adumbrasse videatur. Atque mirum profecto



XLII PRAEFATIO

esset, si eiusmodi liber qui a gravissimo scholae auctore profectus,

tironibus tamen destinatus erat, a successoribus scholae plane negleo-

tus esset, mirum quoque si ab interpolationibus abstinuissent. Ita

factum est ut Diogenis, Antipatri, Panaetii, Hecatonis apud Didy-

mum vestigia agnoscantur, ita porro quod a Schuchhardtio et Kreutt-

nero demonstratum est, ut in definitionum coUectionibus, virtutum

maxime et affectuum, quas Didymus prodit, permixfi inveniantur di-

versorum auctorum fetus,

Plane alia est posterioris particulae apud utrumque indoles. Nam

Didymi alteram partem ex pluribus libris excerptam esse cum eo

probatur quod eaedem res compluribus locis repetuntur, tum eo quod

nuUo fere ordine neque continuo sententiarum filo singula placita

deinceps coUocantur. Ad ipsos vero philosophorum libros compilato-

rem accessisse duo sunt quae fidem faciant. Ac primum quidem nul-

lus apparet rerum e gravitate delectus, sed omissis saepe gravioribus

placitis leviora multis verbis illustrantur. Accedit quod nonnuUa

capita sermone utuntur a compendii exilitate longe remoto, ut scrip-

torem magis quam magistrum audire tibi videaris. Neque exempla

proferre opus est rei per se cuivis attente legenti manifestae. lam

cum ad ipsos libros philosophorum compilatorem accessisse contendo,

non id dico ipsa ubique philosophorum verba integra nobis servata

esse, sed mediam quandam teneri viam, ut, omissis multis vel bre-

viatis nec non ex recta orationis forma in obliquam translatis, multa

tamen ut in ipsis libris scripta erant reddantur. Quali etiam physica

Didymi excerpta ratione utuntur. Hanc occasionem nactus dubita-

tionem profligabo quae diu et me et alios ni fallor vexavit. Nara

moralia Stoicorum quae e

Didymo

servavit Stobaeus, ab eiusdem auc-

toris physicis excerptis mirum quantum discrepant, siquidem in phy-

sicis doctissimam deprendimus singulorum auctorum librorumque me-

moriam, in moralibus nuUam fere librorum, scriptorum perraram.

Itaque eiusdem libri particulas tam diversa ratione compositas fuisse

credibile non est. Coniectura autem, qua ad Didymum haec quoque

referuntur, videtur certissiraa esse. Puto igiturStobaeum non totam

et integram Didymi enarrationem descripsisse, Neque enim facile

adducor, ut Didymum, quem ex eclogis physicis probumet doctum

scriptorem cognitum habeo, credam in morali parte tam neglegenter

versatum esse, ut gravissima quaeque huius loci placita vel omnino

omitteret vel in transcursu breviter perstringeret, cum alia quae

multo minoris momenti essent infinita fere verborum copia illustraret.

Quodsi non plenum et illibatum Didymi opus tenemus, probabile

est etiam auctorum nomina a Stobaeo demum omissa esse, quae m



XLIV PRAEFATIO

De A€tio.

Sponte hinc ad Aetii yicinam operam oratio nostra yagatur. At-

que Stoica quae insunt iam ex Vetustis quae vocant Placitis ab Aetio

translata esse, Dielsius probavit, neque video quid contra dici possit.

Idem a Posidoniana schola Theophrasteam placitorum congeriem cum

reformatam tum noviciorum philosophorum memoria amplificatam

esse probabile reddidit. lam cum eclogarum quoque collectiones ad

eandem aetatem atque scholam redire veri similesit, utpote quae us-

que ad Posidonium et pauUo infra descendere soleant (quod et Didymi

epitomae physicae fragmenta et Laertii laudationes arguunt) alterum

genus ex altero pendere suspicamur. Neque enim Placitorum condi-

torem tot librorum lectioni ipsum vacasse sed prompto magis et com-

modo selectorum capitum thesauro usum esse credibile est. Atque

valde huic nostrae suspicioni suffragatur, quod obscuriorum quoque

Stoicorum velut Sphaeri aliquoties in Placitis sententiae referuntur.

Quis enim Sphaerum ab ipso Placitorum conditore lectum esse sibi

persuadebit? Ac quamquam in ea Placitorum forma quam noslegi-

mus, vetusta multo exiliorem, longe plurimi loci ad generalem Stoi-

corum doctrinam spectant, tamen quae interdum notantur singulorum

dissensiones fidem faciunt in Vetustis Placitis frequentiorem fuisse

singulorum memoriam. Eclogis igitur primum Placitorum conditorem

usum esse suspicor.

lam quaerendum est,unde vel maxime opera nostra in Chrysippo

posita pendet, qua ratione in generali Stoicorum doctrina referenda

ille usus sit. Nam cum omnia quae ad universos Stoicos ab Aetio

referuntur,non credibile sit

omnium communia fuisse, ambigimus quidde hac generali doctrina iudicandum sit. Cum vero plerosque et gra-

vissimos scriptorem intellexisse consentaneum sit, quos potissimum

gravissimos iudicaverit, dubitari potest. Hoc tamen constat tres tan-

tum Stoicos exstitisse, qui tanta auctoritate florerent, ut quae ipsi

docuissent ad Stoicos simpliciter referri possent, Zenonem, Chrysip-

pum, Posidonium. Itaque iterum Posidonius existit Chrysippi nostri

aemulus et haec quaestio evadit, ex Chrysippone magis an ex Posi-

donio generalis Stoicorum doctrina in Placitis expressa sit. Atquesi is fuisset Placitorum conditor qui in compendii alicuius usu sub-

sisteret, ad limpidiores fontes non accederet, credi posset, ad Posidonii

exemplar generalem doctrinam conformatam esse. Ea enim aetate

fuit, qua Posidonius maxima auctoritate floreret. Cum vero, ut modo

ostendimus, penitiore doctrina imbutus fuerit (eclogarum enim the-

sauro ususest) non possum mihi persuadere ut generalem doctrinam



PRAEFATIO XLV

ex uno suctore, sive Zenone sive Ghrjsippo sive Posidonio, ceteris om-

nibus dissentientibus, expressam esse credam, sed ut generalis doctrina

statueretur consensum puto desideratum esse saltem duorum ex tribus

illis Stoae principibus. Hinc efficitur posse quidem in hac generali doc-

trina latere quae Chrysippi non sint, sed Zenonis placita a Posidonio

redintegrata (saepe enim, ut aliunde constat, sectae auctori contra Chrj-

sippura Posidonius auxiliumtulit), plerumque tamen Chrysippea quo-

que esse quae Stoicis simpliciter tribuantur. Confer igitur quae apud

Laertium de sideribus Posidoniana referuntur: nusquam fere cum

Aetio accurate congruere reperies. Itaque in collectione hanc mihi

legem imposui, ut Aetiana omnia reciperem, ita tamen ut in incer-

torum numero collocarem, nisi alia testimonia suppetebant, quae Chry-

sippeam originem vindicarent.

lam ad ea tempora eosque auctores accedamus qui non iam ipsi

Stoae, vivae etiam et vigenti, aequales fuerunt, sed abolitae vel semi-

raortuae aliquam memoriara propagaverunt, dum placita eius vel ex

vetustioribus fontibus cognita referunt vel in suura usum convertunt.

Quorum duo sunt genera, alterura scriptorura Christianorura tertii

raaxirae et quarti saeculi, alterum Neoplatonicorura, a quibus Aristo-

telici quoque serioris aetatis toti pendent. Atque eos quidem aucto-

res quos abundare Stoicorum placitorum memoria cognitum habebam,

accurate tractavi, in aliis quae indices editionum suppeditabant, con-

gerere satis habui.

Ex Aristotelicis serioris aetatis constat longe utilissimum esse

Simpliciura,cuius in

CategoriasAristotelis coraraentarius

diligentera me excussus largam Chrysippo nostro attulit fragmentorum messem.

Quae Simplicius ex prioribus Categoriarum coraraentatoribus pleraque

descripsisse videtur. Illaenira, qua ipse fuit aetate, nuUos fere Stoi-

corum libros reliquos fuisse ipse Simplicius testatur.

Proclus quoque et Syrianus et Olyrapiodorus Neoplatonici quae

produnt, ad paucos fere moralis doctrinae locos spectant {5xi ^6vov rb

xakbv dyad-6v, oxi al ocQexal avxaxoXovd-ovffiv dkX^^katg etc), qui tam

saepe ab his auctoribus tractantur, ut specimina proferre satis fuerit.

Quod vero ad Christianos attinet scriptores, qui altero p. Chr.

saeculo fuerunt fidei defensores in vulgaribus omnes fere subsistunt,

nisi quod Tertullianus in uno „de aniraa" libro doctiora quaedam

per Sorauum accepta tradit, ex ipso, ni fallor, Chrysippo derivata.

Ex tertii vero .saecnli latinis ecclesiae scriptoribus Lactantius fre-

quenti Stoicorum memoria insignis est, ex Varronis nirairura et



XLVI PRAEFATIO

Ciceronis scriptis philosophicis agros suos iriigaas. Quin etiam to-

tum „de opificio" librum ita ex Stoico quodam exemplari expressit,

ut pleraque describere potuerim, nisi rerum levitas dissuasisset. Sed

haec omnia fere sordent prae eorum splendore, quae graeci eiusdem

saeculi patres, quos doctos appellare consuevimus, libris suis Stoico-

rum placita inseruerunt. Clemens enim Alexandrinus et Origenes,

cum id agerent ut fidem Cbristianam in philosophiae formam redi-

gerent et doctorum suae aetatis gentilium usui accommodarent et

quasi sapientiam conderent Christianam, non potuerunt fere in eius

scholae gyros non incurrere, cuius permulta placita ad Christianam

doctrinam proxime accedere viderentur.

Atque Clemens quidem quae Stoica profert, ad unum auctorem revo-

cari non possunt. Multa enim compendia et introductiones, quod genus

supra tractavimus, redolent, alia ex definitionum Stoicarum thesauria

desumpta sunt, alia ex amplioribus moralis doetrinae libris fluxerunt.

Atque omnino tam multiplici veterum auctorum lectione fuit imbutus, ut

Stoica quoque a multis auctoribus accepisse censendus sit. Qua autem

ratione in libris suis condendis Clemens versatussit, luculentissime

docet octavus Stromateon liber. Hunc enim neque editum ab ipso

Clemente neque perfectura, sed post mortem eius,ut videtur, ab ami-

cis edito operi adnexum, excerpta quaedam ex Graecorum philosopho-

rum libris continere, nondum in ordinem disputationis continuae

coniuncta in programmate Rostochiensi demonstrare studui. Quae

vero extremo loco de causarum differentiis proferuntur, meram ex-

hibent Stoicorum doctrinam, quod cuivis perito primo obtutu mani-

festum est.

Plus etiam utilitatis in nostrumopus

ex

Origene

redundavit.

Nam apud Clementem quidem ipsius Chrysippi vestigia nusquam de-

texi, multa apud Origenem. Hic enim vulgaribus, qualia compendiis

et placitorum thesauris tradebantur, fere abstinet; quaecunque exhibet

Stoica ipsorum philosophorum lectionem manifesto produnt. Quodsi

Origenem ad ipsos fontes accedendi praeclaro quodam studio insignem

fuisse constat, ad Chrysippum eum devenire necesse erat, siquidem

illius aetate una fere Chrysippi auctoritas in Stoicis valebat. Neque

tamen is est Origenes, qui veterum auctorum nomina iactando inanemdoctrinae speciem captet. Itaque paucis admodum locis Chrysippi

nomen protulit, multo pluribus libros eius usurpasse censendus est.

Quodsi doctrinae eius nimiam laudem me tribuere aliquis opina-

tur, conferat velim quae Vol. II n. 957, 964, 988, 989, 990, 996 ex

libris „contra Celsum", ex libro tertio „de principiis", ex libro „de

oratione", ex „commentariis in Genesin" excerpsimus; intelleget Chry-



XLVm PRAEFATIO

Tov koyixov Svdsxa xal tQiax60ia. Libri autem enumerati apud Laer-

tium non transcendunt numerum trecentorum et unius, etiamsi in

prima parte verba xal rav tov g)ilocs6(pov Gxsufidrav pro tituli ves-

tigio accipias eaque quae pseudepigrapha notantur comprehendas. Sed

quamquam primae speciei decem fere tituli exciderunt, tamen quale

fuerit eius argumentum facile intelligitur ex moralium primae partis

comparatione. Quae cum hunc indicem in fronte gerat: 'Hd^txov r6-

7C0V rov %£qI rijv dtaQd^Qcotfiv rSiV riQ^ixav ivvotav, valde est muti-

latae nostrae similis. &s6£Lg enim ipsa quoque continet et OQOvg et

TCid-avd (Vol.II p. 8, 30sq.).

Hac igitur similitudine ducti possumus

suspicari, primam logicorum particulam sic fuisse inscriptam: Aoyi-

xov r6nov (rov tisqI rijv dLdQd^QCodLV r&v Xoyixav ivvoi&vy. Quat-

tuor autem illis speciebus appendix adnectitur, de qua egi huius prae-

fationis p. VII.

lam quod ad ordinem attinet, quo quattuor illae logicorum species

se excipiunt, non longa opus est disputatione, ut intellegatur, tertiam

quae nunc est partem secundo loco ponendam fuisse propter rerum

tractatarum naturam. Continet enim rbv :i€qI rav 6rifiaiv6vrav (vel

^sqI q)avfjg) r6nov, cum et altera et quarta species ad rbv jisqI rav

6rifiaLvo(isvav (vel tcsql TCQayfidrav) pertineant. Atque eodem iure,

quo alteri,etiam quartae, quae est de syllogistica ratione, inscribi

potuit: XoyLxov r6nov rov xsqI rd XQdyfiara. Quaerimus igitur, quo-

modo fieri potuerit, ut ordo partium ita perverteretur. Atqui patet

neque eum, qui ipse huius ordinis auctor fuerat, tantopere a vero

aberrare potuisse, neque eum, qui catalogum ab alio confectum descri-

beret. Multo magis in eum hic error cadit, qui ex librorum collec-

tione secundum totius doctrinae rationem digesta, titulos in indicem

conferret. Exstitit igitur editio quaedam Chrysippi librorum ab ipsis

philosophis in usum discipulorum comparata. Utrum vero ab ipso

Chrysippo haec editio comparata fuerit,an a recentiore quodam scholae

assecla, non potest diiudicari nisi ex ipsa logicae Chrysippi doctrinae

pervestigatione, quam ab hoc loco alienam ducimus.



Conspectus capitnm.

PraefatioI

Para I. Zeno Citieas i

1. De ZenoniB Yita, moribus scriptis n. 1—44 3

2. Zenonis fragmenta et placita n. 46. 40 15

A. Logica n. 47—61 16

De ratione cognitionis {tpavTaaia, aHad-riaie, nQiti^Qiov) n. 62—73 16

Rhetorica n. 74—84, 21

B. Phyaica 24

I. De principiis.— De materia et spiritu.

— De causa. — De

corporibus.— De incorporeis.

— De tempore.— De inani

n. 85—96 24

II. De mundo. — Unum esse. — Genitum et interiturum. — Unoloco manere. — Ex 4 elementis. — 'ExnvQ<aat.g et naliYye-

vsaia. — Mundus animal sapiens n. 97—114 27

III. De caelo et caelestibua n. 116—122 33

IV. TeiTestria. — De animalibus et homine. — De ortu anima-

lium. — De materia corporis et mentis. — De semine. — Desomno. — De morbis n. 123—133 36

V. De anima humana. — Anima est spiritus.— Anima est cor-

poralis.— Anima eat &va9^vnlaaig.

— De partibus animae.— Manet poBt mortem, sed non aetema est. — De princi-

pali.— De voce. — De sensibus n. 134—161 37

VI. Theologia.— Esse deos. — Summus deus (aether).

— Unua

deus et tamen multi. — ^vaig, itqovoia. — Mavxixi^. — El-lucQfiivri "• 152—177 41

C. Ethica n. 178 46

I. De fine bonorum n. 179—189 45

n. De bonis et malis n. 190 47

in. De indiflFerentibuB n. 191—196 47

IV. De prima conciliatione n. 197—198 48

V. De virtute n. 199—204 49

VI. De aflfectibus n. 205—216 60

Vn. De sapiente et inaipiente n. 216—229 52

Vni. De mediis officiis n. 230—232 66

IX. Vitae agendae praecepta n. 233—271 66

X. De Cratete, de Homero, de Hesiodo n. 272—276 62

3. Zenonis apophtliegmata n. 277—332 63

Appendix: Fragmenta Zenonis ad singulos libros relata 71

Pars II. Zenonis Discipuli 73

1. Aristo Chins 75

Vita n. 333—360 76

Placita n. 361-408 79

Stoicoriim vetarum fragm. I. 4



C0NSPECTU8 CAPITUM.

Pagina

1 a. ApoUophanes n. 404—408 90

2. Herillus Carthaginiensls n. 409—421 91

3. Dionysius Heracleota 6 Msrad-ifievog n. 422—434 98

4. Persaeus Citieus n. 436—462 96

5. Cleanthes Assius108

Vita et mores n. 463—480 10«

Scripta n. 481 106

Placita n. 482 108

A. Logica et Rhetorica 108

Utilitas logicae n. 483 108

De visis n. 484 ! 108

IIsqI ariiiccivovTtov n. 485—487 109

IIeqI arifiaivofihcov n. 488—490 109

De rhetorica n. 491—492 110

B. Physica et Theologica 110

Physicae fundamenta n. 493—504 110

De mundo et meteoris n. 505—514 118

De animalibus n. 515—517 116

De anima hominis n. 518—526 116

De fato n. 527 118

De natura deorum n. 528—547 119

De providentia et divinatione n. 648—651 124

C. Ethica 125

De fine bonorum n. 552—556 126

De bono et honesto n. 557—568 126

De indifferentibus n. 559—562 127De virtute n. 563—669 128

De affectibus n. 670—576 129

De consolatione n. 676—677 180

De officiis n. 678—586 180

De civitate n. 587—588 182

Varia n. 589—591 182

Spuria n. 692—696 138

Cleanthis apophthegmata n. 597—619 184

Appendix: Fragmenta Cleanthis ad singulos libros relata 187

6a.Sphaerus

n. 620—630 139

6. Tivkq x&v o^x***®''^*^*'**'^toiix&v n. 631 142



PARSI

ZENO CITIEUS



1. De Zenonis vita, moribus, scriptis

testimonia.

1 Diog. Laert. VII 1. Zilvav Mvaciov ^ ^rjfiiov, Kirisvg dxb

KvitQov, 3CoXi6iiatog 'ElXrjVLXov, ôivtxag knoCxovg iaxrjxdrog.

Tov TQaxrjXov ixl ^dteQa vsvsvxag ^v, &g (prjCi Tc(i6êog 6 5

'Adi^valog iv tc5 neQl fiiav xal jinokXavLog diq)rj6iv

6 TvQtog

OTt Uixvbg ^v, vxofi-^xrjg, iieldyxQGjg— 8^£v rtg avtbv elxev

AlyvxtCav xkrjfiatCda, xad^d (prjOi XQv6LXnog iv nQatci IIuqol-

fiLG)v—

naxvxvrjfidg ts xal dnayijg xal dedêvrig' dLb xaC q)i]6i

neQ6alog iv vnofiviqtiaOL 6v^notLxolg td nXsi6ta avtbv Sstnvu lo

naQaLtSL6Q-aL. sxccLQe di, (pa6C, 6vxoLg x^fOQOLg xal '^hoxataLg.

^Lrjxov6e di, xad-dnsQ nQosCQrjtuL^ KQdtrjtog' slta xal Z!tCknc3vog

dxov6aC (pa6LV avtov xal SsvoxQdtovg str^ dixa, ojg TLfioxQdtrjg iv

ta /JCcavL' dkXd xal IloXifiavog. 'Exdtav di g)i^6i xal 'AnokXavLog

6 TvQLog iv nQcxjtGJ nsQL Zr]vajvog^ jj^^T^tfTiy^jiatfaftfVov avTov, tC n^dt- 15

tav aQL6ta ^L<a6staL., dnoxQCva6%âL tbv ^s6v, sl 6vyxQGJtCt,OLto totg

vsxQotg' odsv ^vvivta td t&v dQxccCojv dvayLVGj6xeLv. ta yovv K^d-

trjtL nuQiâXe tovtov tbv tQdnov. noQ(pvQuv i^nenoQsvfiivog dnb

tfjg OoLvCxrjg n^bg ta IleLQaLet ivavdyrjêv. dveXd^cjv ds sig tdg Ad^rj-

vag ijdrj tQLaxovtovtrjg ixdd-L6s nuQd tLva ^L^XLoncaXrjv. uvayLvdj- so

6xovxog S\ ixsCvov t6 devteQov tav Sevo^pavtog dno^vrjfiovsviidtGJV,

'{l6d'SLg invd-sto nov SLUtQCÔLev oC tOLovtoL uvdQeg. evxuLQcag dh

2 nuQLOvtog KQdtrjtog 6 fiL^XLoncjXi^g deCûg avtov q)rj6L' ^tovtc) nuQu-

xoXovd7j6ov.^'' ivtev&ev ^xove tov K^dtrjtog^ ukXGjg (ihv eijtovog nQog

<pLXo6o(pCuv, aWrlficjvdh

ojg n^bg trjv KvvLxrjv uvaL6xvvtCav.od-ev 25

KQutrjg §ovX6(ievog uvtbv xul tovto &eQuaev6UL 8C8gj6l;|rvT(»ai/ (pu-

xrfjg 8lu tov KeQUfieLxov (piQeLv. inei dh eidev avtbv aidov(ievov xul

naQuxaXvntovta^ nai6ag tfj âxtrjQicc xutdyw6L f^v jjVTpav (pevyov-

8 nvaaaiiyo P.|| 8ri(iuiov PF. 9 simayiie BPD. 16 ^^^ffTrjpiaôftivov

PFD. 18 oiv F. 18 naQi§aXXs B. 24 aXXo B. 26 xovtov BD, rovt///

P; airoi}—tovto F. 28 Tre^txaXvTrrovra DF.



4 ZENO CITIEUS.

rog ds avrov xal t^g (paxfjg xara r&v axeXibv Q£ov6i^g, (prjolv6 Kqoc-

rtjg' „Tt (pevyEig, q)oivixC6iov; ovd\v Selvov ninovd-ag.'''' Eog iihv ovv

rLvog ^xove rov Kgdrrjrog' [orE xal ri)v IIoXtrEiav axfrov yQaipavrog,

rivhg iXEyov naCt,ovrEg Enl rfig rov xvvog ovQag avr-^v yEyQatpdvai.5 ysyQacpE dh JtQog rfi

UoXirECa xal rddE' (sequitur librorum catalogus)]

reXEvralov 8e djCE6rrj xal r&v nQOEiQrjfisvav i^xovffEv scog irav st-

xo6iv' Xva xal (pa6iv a^drbv eIjcelv „vvv siJJcXdrjxa, ors VEvavdyrjxa.^^

OL dh inl rov K^drrjrog rot5T'avT6v eItieIv' aXXov dh dtarQCôvra hv

ralg 'Ad^^vaLg dxov6aL ri^v vavayCav xal sItcelv „€v ys tcolsIrj rvxrj

10 3CQ06EXavvov6a -fjiiag (pLXoôtpCtf.''''svlol Sh dLad-iiisvov 'Ad^rjvi^^L

rd^

(poQrCa ovrco rQanfivaL JCQog (pLXo6o(pCav.

y4vaxdfi3cr(ov drj kv r^ noLxCXr} 6roa r^ xal nsL^LavaxrCo) xaXov-

(livTfl,dnb dh rfjg yQa(pflg rfjg IloXvyvd^rov xoLxCXr}, dLidsro rovg X6-

yovg, ôvXdfiEvog xal rb xgjqCov djcsQC^rarov jcoLf}6aL.inl yaQ r&v

15 rQLaxovra rcbv noXLX&v nQbg rovg ^LXCovg rsrQaxodCovg dvyQrjvro iv

avr(p. XQo6Ê6av dfi Xoljcov dxovovrsg aifrov xai dta tovto I^rcolxol

ixXri%^ri6av xal ol dn'

avrofj bfioCcog (sCQdrsQov ZrjvavscoL xaXoiifiEvoL^

xad-d (pr}6Lxal 'EscCxovQog iv i:tL6roXalg : )

0^ xal rbv X6yov

ixl TcXstov r}v^r}6av.

so 3 'ErCfiov di} ovv 'Ad^r^vaioL 6(p6dQa rbv Zrlvcava ovrog d)g xal

rcbv rsL%Giv avra rdg xXslg 7caQaxarad-e6d-aLxal Jjpv^ra 6rE(fdvco rL^f}-

6aL xal xaXxf} sIx6vl. rovro dh xal rovg noXCrag avrov noLf}6ai,

x66fiov r}yovîvovg rf}v rdvdQbg sCxova. dvrsnoLovvro 8'

avrov xal

ot iv ULdcbvL KLrLSig. djcsdixsro 8' avrbv xal 'AvrCyovog xal stnorE

25 'A9'r}vat,E r}Xoi^ r}Xovsv avrov jcoXXd rs naQSxdXsL dg)Lxi6d-aL ag avrbv.

6 dh rovro fihv jcaQr}rr}6aro., nsQâlov 8h eva rcbv yvo^QC^cav d7ci6rsLXsv,

og ^v z/r}fjLr}rQCov ^hv vl6g., KLrisvg 8h rb yivog, xal i]Xfia^s xard

rf}v rQLaxo6rf}v xal sxaro6rf}v 'OXvii7CLd8a, il8r} yiQovrog '6vrog Zr^vco-

vog (secuntur epistulae Antigoni invitantis et Zenonis se excusantis).

30 djci^rsLXs 8h UsQâlov xal 0LXG)vC8r}v rbv @r}âLov, av d^qôriQcav

'EnCxovQog [ivr}fiovsvEL dtg 6vv6vrcav 'AvrLy6v(p kv rf} JCQbg 'AQL6r6-

ôvXov rbv dSsXcpbv imeroXr} (sequitur populi Atheniensium in Zeno-

nis honorem decretum).

^6l 8h 'AvrCyovog 6 KaQv^rvog ovx dQvsl6d-aL a-brbv slvaL KirLia'

35 TwvyaQ sCg rf}v kni6xsvf}v

rovXovrQcovog 6v(iâXXofi,ivc3v

sig &v xal

dvayQa(p6(isvog iv rt} 6rr}Xr} ^Zi^vojvog tov qptAotfd^Jov" ijltco^fxal rb

KLrLSvg 7CQo6rEd-f}vai.

noLr}6ag 8i 7Cors xotXov i7cCQ-r}yitt rf} Xr}xvd-G) TCSQLiq^SQS v6(iL6(ia.,

5 inclusi, ut ipsius vitae conexum restituerem. 8 Tawr' P ante corr.,

ut videtur. 10 dk om. BDF. 12 Si} PB, di D. 13 Si£tl»sro PDP.

2H Ti uvSqos B. 24 S' om. P. 36 xai xl B.



VITA. 6

XvtJiv iroCfiriv r&v avayxccCcav Xv'

ixoi KQcirrjg 6 di.dci6XttXog. tpaal

d'

cevxbv vTchQ xCha rdkavxa ixovra iXêlv ilg r^v 'EkXada xal ravra

daveC^siv vavrix&g.

"Hodîe dh

&Qridia

xal(liXi

xal

dXiyovevadovg

olvagCov

ixivi.

xaidaQCoig tc ixQ^''^ 6jittvC<og^ ana^ ^ 8Cg nov naidi^xuQCc) rivC, Xva 6

jtti) doxoCri (iiôyvvrjg slvai, ^rjv xs TleQâCGi xrjv tt-inijvoixCttv

ôxet*

Tutl ttvxov ttvXrjXQCSiov si6ttyay6vxog nQog ccdxdv, 6ntt6ttg nQOg xbv

neQ6atov avrb dn^^yayev. ^v tf, (ptt6Cv, ev6vfin£QC<poQog^ &g noXXdxig

*AvxCyovov xbv §a6LXia int,xa)(itt6aiaixoi xaX nQbg l4Qi6roxXitt xbv

xi&ttQ^Sbv SifittttvrSi iXd-slv inl x&(iov^ slrtt (livxoi •bnodvvcu. lo

4 'EîxXive di, <prj6C^xttl xb noXv6r}(i&deg, Sag in

'

&xqov xtt^Cfê-

tfâi xov ^ttd-Qov, xeQdttCvovxa rb yovv ereQov (liQog rrjg ivoxXijêoog.

oi> (i'^ o^dl (lera nXei6v(ov dtJor} rQt&v neQiencixei. ivCoxe dh xal

XaXxbv ei6inQttxxe tovg neQu6xa(iivovg* xb did^vaL/ii)

ivo-

jjAfrv, xa^d (prj6L KXedvd^r^g iv x& neQl x^^^^^' nXeL^vtov xe neQL- is

6xdvxcDv ttvx6v, deC^ttg iv x^ 6xott xttx'

cixQov xb ^vXlvov neQLtpeQeg

rov fia}(iov icpr}' ^rovrd noxe iv (ii603 ixeLXO, dLcc dh xb i(inodCêLV

iSCa iri&r)' xal{>(ielg

ovv ix rov (i,i6ov fitt6rd6avreg ttvrovg ^xxov

iKilv ivoxX'i^6exe.''^

zfr)(ioxdQovg dh xov Ad^rixog cc6naô(iivov ttvxbv xttl <pd6xovrog to

XiyeLV xal yQdtpeiv av avjj(>£tav exr} n^bg 'AvrCyovov, ag ixeCvov

ndvxtt nttQiôvxog^ dxov6ag oi)xir'

avra 6wdLirQLil)e. AiyeruL 8\ xal

(ura rijv reXevrrjv rov Zijva)vog elnetv rbv 'AvrCyovov^ olov eirjdîa-

XQOV dxoXaXexGig. Sdêv xal dLoc @Qd6(ovog nQe6êvxov naQcc x&v

'Ad-rjvaCav ^rj6ev avx^ rijv iv KeQa(ieLxa ratprlv. eQorrjdêlg Si^ dLcc a

xC dâvîdêL ai)x6v „ort, icpri^noXXcbv xal (leydXav avx(p SLdo(iiv(ov

bn'

i(iov ovdenanoxe ixavvad-r] ovdh xaneLvbg G)(p9rj.^^

^Hv dh xal î^xrjXLxbg xal neQl ndvrov dxQLôXoyov(ievog, odêv

Xttl 6 Tl(lg3v iv roig UCXXoLg <pri6\v ovrco(fr. VIII). iniîeXag de xal

nQog OCXcava rbv diaXexxLxbv dLexQCvero xal 6vve6x6Xaêv avrat' odêv so

xal Qâvîa^&rivaL vnb Zrjvavog rov veariQov ovx ^rrov ALod(OQOv

Tov dLda6xdXov avrov. ^6av 8h ne^l ttirtbv xal yv(ivoQvnttQOL xLveg^

&g <pr]6L xttl 6 Tl(icov' (fr. XX). avrbv dh 6rvyv6v re elvai xal nL-

xq6v' xal rb nQ66G)nov 6vve6na6(iivov rjv' eireXrlg re 6<p66Qa xal

ficcQ^ttQLxrjg ix6(ievog (iLXQoXoyCag, nQo^xrKLaxL oixovo(iCttg.

el di riva ss

1 ?toi(iov BP. 4 Si tprioiv PF Pal. 261. 5 verba iv' lx°i—

Sig nov

om. B. 6 verba naiSia%aQim— evv re scripta a B* 8 sic^^yaytv F.

11 iisxaijvai B (^ etrj

in raa.), qpafftD.

B13 iviovg libri, ivioxi Wachsmuth.

14 lactmam significavi ante t6 SiSovat, (^maxs SsSiotaey suppl. Cobet.

16 §0(iov B. 18 ovv BPF, fUi> D Pal. 261. 19 ^voxitjffcrat B. 25 k9ijvri9iv

BPFD.



6 ZENO CITffiUS.

iytixoTCtoi^ nsQU6TaXfievG}g xal ovx adrjv, aXXa no^Qcad^fv (secuntur

multa apophthegmata).

5 UvvduTQLtps ds xal ^LoâQO), xad-d (pr}0iv 'iTtJtdfiotog^ ^taQ^cixal

Ta dLalsxTLxa iêx6vr]0sv. i^drj dh %Qox6nxav si0i^si xal TtQog Tloki-

h iLdva 'bn^ arvfpCag^ &6ts q)a0L XsysLV sxslvov ôv Xav%-dvsLg^ ra Zi^-

vojv, talg xrjTfaCaLg 7taQsi6Qe(ov d-vQaLg xal td d6yâta xXsntov Oolvl-

xix&g fistafiq)LSVvvg'' xal TCQog tbv dsLâvta dh avtd dLaXsxtLxbv iv

rc3 d^SQiôvtL X6y(p sntd ^LaXsxtLxdg idsag^ nvQ^s6âL n66ag sienQdttstai

(iLgd-ov. dxov6avta ds sxat6v^ dLaxocCag ai)tG) dovvaL. to6ovtov i^6xsi

10 îXoiiddÊLav. (pa6l dl xal tovg'H6i6dov 6tCxovg(istayQd(psLvovt(o'

xstvog (tsv navdQL6tog bg sv sln6vtL nCd-i^tai^

s6d-Xbg d' av xdxslvog bg avtbg ndvta vor]6si.

XQsCttova yaQ slvaL tbv dxov6aL xaXag dvvdfisvov tb Xsy6(isvov xal

XQrj^d-ai avtai tov 8l' avtov tb n&v 6vvvor]6avtog' t^ fisv yaQ slvai

15 n6vov tb 6vvsLvaL, toj d' sv nsL6%êvtL nQ06slvaL xaX tijv nQ&l^LV.

'EQc^trj&slg ds (pr]6L dLa tC av^trjQbg hv svt(p n6t(p SLaxsltai^

i(pYl' „xal ol &SQfioL nLXQol bvtsg ^qsxîisvol yXvxaCvovtai.^' tpri^l

Sh xal 'Exdtov iv ta dsvtSQC) tcbv Xqsl&v dvCs^d-aL avtbv iv talg

toLavtaig xoLvavCaLg (secuntur duo apophthegmata).

20 ^Hv ds xaQtSQLX(htatog xal XLt6tatog, dnvQG) tQO(pfj XQd^l^-^vogxal

tQC^covi Xsnt&^ S)6ts Xsys6dâL in' avtov'

tbv d'ovt'aQ ;f£tiu.c)v XQv6sLg, ovx bfi^Qog dnsCQCOv,

ov q)Xb^ rjsXCoLO dafid^staL, oi) v66og alv^,

or>x SQotig dr](iov ivaQLîiLog., dXX' o y' dtSLQijg

25 dfi(pl dLda6xaXCri tetatai vvxtag ts xal ^(laQ.

6 OL ye firjv xg)(ilxoI iXdvdâvov inaivovvteg avtbv dLa t&v6xci)(i(id-

tcav. Lva xalOlX^(ic3v (pi^6LV ovtcog

ivdQd(iatL OLXo66(poLg'

eig ccQtog^ '6ii)ov C^xdg^, inLnielv vdoQ.

(pLXo6o(pCav xaLvfjv yaQ ox)tog (pLXoôcpel,

30 nsLvf}v dLdd6xsL xal (lad^tdg Xa(i^dvsL'

ol Ss no6eCdCnnov. i^dr} ds xal sig naQOL(iCav 6x^8bv ixG)Qrj6sv. iXi-

ysto yovv in' ax)tov' „Toi) (pLXo66g)ov Zr]VG)vog iyxQats6tSQog.''^ dXXd

xal no6sCdLnnog Msta(pSQO(iivoLg' ,,G)6t' iv r](isQaLgdexa etvai doxelv

Zrjvcovog iyxQate6teQov.^'' tG) yaQ '6vtL ndvtag vneQe^dXXeto t«5 te

35 eldeL tovtcp xal tf] 6e(iv6tr]tL xal dr] vr] ACa xal (iaxaQi6tr]tL. 'Oxtb yaQ

nQbg tolg ivevr]xovta ^Lovg itr] xati6tQeêv^ dvo6og xal'byLr]g 8LateXi6ag.

1 ini-x.6moi PD, iniexontoi B, inia%mnTOi B*F|| o-Sjj aXXr^v B. 5 Xccv-

d'ttvrig B. 6 naQsiaQaioiv B. 10 (piXofiv&iav B. 14 xf^pTjffÔâi pro xai

XQfjad-ai B.II

t6 (pro tc3) BF. 17 ol bvrs B. 19 xotvwviaig om. in P,

add. P^ 24 oixi qo rig P, ovx SQorig B, oixSQatig F, ov^ atg tlg D. 28 tlg

uQtov BPFD. 30 niveiv B. 36 naaaQiotriti BPF, fiaxpo^tOTjjTi D.



vrrA. 7

IIsQdtttog di q>fi6tv iv tttlg îxttlg ^xoXttlg dvo xal ifidoiiijxoirta iriiv

tiXsvti\6ai avtdvy iXêlv dl ll^tjvali dvo xal itxo6i it&v 6 6' Âxok-

ktovidg tpri^LV ttipr)yil6a6âi t^g 6xoli\g avtbv itri dvolv diovta iîjxovta.

'EteXevtad'^ ovtag'

ixtfls tfjjo^fiff

ttxiavnQ06intai6t

xal tbv

dttxtvkov xeQii^îs' Xtti6ttg dl tijv yfiv tfj x^^^Qh tpv^^ ^® ^* ffle »

Nidfirig' ^ÊQxo(ittL'tC

(i' ttvetgi^*^ xal jtttQaxQ^fitt iteXsvtri^sv^ icjconvC-

^ttg iccvtdv. j4&rivtttoi dl sâ^ttv ttinbv iv ta KsQtt(ui,xdixal in)-

(pC6(itt6i totg XQOSiQrjfiivoig itC(iri6aVf tijv &QStiiv ttxnip JCQ06(iaQtv-

Qovvtsg (secuntur Antipatri, Zenodoti, Athenaei, Laertii epigrammata).

Ori6l d^ ^rjîtjtQiog 6 Mdyvrjg iv totg '0(Kovv(ioig tbv TttttiQa lo

ecdtoi) Mvtt6ittv nokkdxig &ts €(i3toQov 'A^vttls nttQayCvs6^ttv xal

jtokktt t&v UtoxQtttix&v fiifikCav &xo(piQSiv iti natdl 8vTt tra Zi^vcavt'

o^sv xal iv t^ natQCdt 6vyxsxQ0ti)6&at. xai ovtiog ikd-dvta slg 'Aîfi-

vag KQtttrjtt xaQaâkstv. doxst di, <pri6C^xal tb tikog avtbg bQC6ttt^

t&v xkav(0(iiva)v jtsQl tag Scno<pd6stg. &(ivvs d£, qpatf^,xal xdnxaQtv, u

xttd-dnsQ IjoxQdtrig tbv xvvtt.

7. 8 Diog. Laert, VU 10. ido^s di (loi xttl tbilfi^(pt6(uc

tb nsQl

cedtov tav 'A^vttCav vnoyQdrlfai xal ixsi ads'

'En' 'A^^svCdov dQxovtog, inl tijg 'Axa(iavtC8og ni(intrjg nQvta-

vsCttg^ Mat(iaxtr)QiG)vog dsxdtfj v6tiQa^ tQCtri xal slxo6t^ tijg nQvta- tu

vsCag^ ixxkr]6Ca xvQCa, ttbv nQoidQoav ins^r)ipt6sv'7nn(ov KQatt6totikovg

Svnstatcav xat ot 6V(inQ6sdQ0t, &Qd6a)v ®Qd6covog 'Avaxatsvg slnsv

'Enstdii Ztjvoiv Mva6eov Ktttsvg etrj nokkd xatd <ptko6o(pCav iv

tfindkst ysv6(ievog ev te totg kotnotg dv^Q dyad-bg cov 8tetike6e xal

tovg elg 6v6ta6tv avta t&v vicav noQevo(iivovg, naQaxak&v in'

aQe- k

Ti)v xcd 6a)(pQ06vvi^v ^ naQd)Q(ia nQbg td îktt6ta^ naQd8ety(ia tbv

l'dtov ^Cov ixdêlg dna6tv^ dx6kov%-ov '6vta totg k6yotg olg dtekiyeto,

tv%ri t^ dytt^ ded6x^tti td drjfiînatve6ttt (ikv Zrjvoava Mva6iov

Ktttia xcd 6te(pttvS)6ttt XQ'^^^ 6te(pdvq) xatd tbv v6(iov aQetijg evexa

xcd 6ocpQ06vvrjg, olxodo(iil6at dh avT» xat td(pov int tov KeQtt(ietxov so

dri(Lo6C(f. trig 8% noti^6eoag tov 6te(pdvov xttl tr^g olxo8o(iiig tov td-

(pov x«tpoTov^<yat Tov 8ii(iov ^8rj tovg int(iekri6o(iivovg nivte av8Qag

i% 'Ad^rjvaCav. iyyQdût 81 t6 tjf^^t^îtt tbv yQa(i(iatitt tov 8il(iov

iv 6ti]ktttg 8vo xttl iêtvttt ttvto) d-etvttt ti)v (lev iv'Axtt8r}(iCci:, tijv

dh iv AvxeC(p. t6 8

'

dvdka)(ia t6 elg tdg 6tT/ikag ytv6(tevov (i€QC6at ss

t6v inl tilg 8totxi^6eog, onog anavteg t8o6tv 8Tt 6 8i}(iog 6 t&v

'Ad^vttCov tovg dyttd-ovg xal ôvtag ti(i^ xat tek€vtij6avtttg.

6 nlâece B, nXiaaq Pal. 261, «ii{|«s D. 18 i1A6vtu9 B. 16 xAv—dnotpdeHs corrupta, t&v ^&Xlmvy nX. n. x. &no(pdveii.e CobetuB. 21 xfdtiji

xb xtUm B, x(fttxiexoxiXsiog P, tnnoo xpar?]; 6 xeXime D. 22 kvaxXitvg BD.

26 nafttdtiyiucxa D. 28 x^ om. LD Pal. 261. 29 iventv BPFD. 36 li&0iv B.



8 ZENO CITIEUS.

inl ds rr]v olxodofirjv xsxeiQotovr^rai, ©Qcceav ÂvaycaiBvg^ Oiko-

xA^g nsigaievg, 0atdQog 'Ava<pXv6xiog ^Msdcav A%aQvsvg^ MCxvd-og

UvîaXrjtrsvg, îcav Ilaiavisvg.

9 Themistius Or. XXIII 295 D. Hard. ta ds ati(pl Zrjvcavog ccqC-

5 dr^M ts idti xai ad6(isva vtco nokX&v on avtovij IJcoxQcctovg ano-

XoyCa ix OoivCxrjg sig trjv IJoixCXijv fjyaysv.

10 Strabo XIII p. 614. sx ds tr}g Ilitdvrfg iatlv 'AQXsaCXaog 6 ix

T^g 'Axadrj^Cag, Zrjvavog tov KitiSC3g avGxolaaftjg xaQoc nolsficavi.

11 Numenius Eusebii praep. evang. XIV 5, 11(p.

729b). IloXifio-

10 vog dh iyivovto yvaQiôi 'AQXsaCXaog xai Zr]vcjv. Z^vcsva

fihv ovv fiifivrjfiai slnav ^svoxQatsi, slta dl noXificavi (poitrj0ai, av-

dîg dh %aQk KQatrjti xvvCaai' vvvi dh avta XskoyCed-G} bti xai ZtCX-

nc3v6g ts [istiax^ ^«^ ^^^ X^yav t&v 'HQaxXsitsCav. insi yccQ 6vfi-

(poit&vtsg utaQSc IloXificovi itpiXotifi^d^rjeav icXXr^Xoig, 6v(inaQiXaôv

16 slg T^v JtQog aXk^^Xovg fidxrjv 6 fisv 'HQaxXsitov xai UtCXnajvaccfia

xai KQdtrjta^ av vno (isv EtCXncavog iyivsto (laxt^t^^g^ vnb dh 'Hqu-

xXsCxov wbatriQ^g^ xvvixbg 8\ vnb K^dtrjtog. 6 8s 'AQxseCXaog etc.

12 ibid. 6,9 (p.732

b). Siaatdvtsg 8' ovv sig tb <pavsQbv sâXXov

dXXifiXovg o^x ol 8^60, dXX'

6 'AQxsdCXaog tbv Zrivcova. 6 yccQ Zrjvav stxB

20 î^ xixfi (idxri (fs(Jivbv xai âQv xai Kr}(pi6o8d>Qov xov Q^^xoQog oix

d(isivov (isenim Aristotelem impugnaturus Platoni maledixit)

6 (livxoi Zrjvcov xai aifx^g^ insi8rj xov MQxs6iXdov fisd^Csxo, sl (isv

(ir}8hnXdxfovi inoXi(iSi, i(piXo66(psi 8r^nov i(Loi xQixfj nXsCaxov a|tajg,

evsxd ys xfjg slQ^vrjg xavxrjg. 6 8'

ovx dyvoav (liv t6cog xd 'AQXSdi-

25 Xdov, xd (iivxoi HXdxcavog dyvo&v, djg i^ mv avxa dvxiyQa^sv

iXiyx^xai^ bxi inoCr)6sv ivavxCa xavx6g, (irjxsbv

'^Ssi nX^^xxcov, bv

xs oi)x

ixQfiv dxi(L6xaxa

xai

aX6xi6xa neQiv^Qixdjg.,

xai xavxa noXv

xdxiovrj nQ06fixe xvvC— nXr^v dii8eLî ye (lij (ieyaXo(pQo6vvri dno6x6-

(levog xov ^QXE6iXdov. i]X0i yccQ dyvoCgc xcov ixsCvovrj

8isi [x&v

30 UxcoCx&v] ^^noXi(jioio (liya 6x6(ia nsvxs8avoio^' (K 8) dnsxQiâxo dXXri

sig nXdxava. dXXd [xai] nsQi (isv xav Zrjvcovi sig nXdtava xaX&g

ts xai ai8rj(i6vo3g [oi)8a(iG)g] vscotSQi6%-ivtcov siQr]6staC (lOi avd^Cg note

— — tbv 8'

ovv Z>r]vcova 6 'AQXs6CXaog dvtCtsxvov xai dîovixov

vndQxovta dêcoQ&v tovg naQ' kxsCvov dno(pSQOîvovg X6yovg xa^î^QSi

35 xai oi)8\v coxvsi. tb 8h 86y(ia xovxo ai)xov nQcotov svQO(iivov,

xaitb xai tb bvoîa ^Xincov s^dSoxifiovv iv talg 'Ad^rjvaig, trjv xata-

1 y.h%siQor6vr\vtai P. 2 îXoyiXfis IIsiQaievs om. B.||MiXoiv P, iiiXXtov F.

3 2vnaXXrit£vg BP.||

TIoiaviBvg BP, naiavisvg D. 24 6 S' scripsi, d S'

vulgo. 26 fortasse: ins%HQriasv (^slgy.28 TtQoafjxs scripsi, nqoaiîtsi. vulgo. ||

(lij scripsi, [irjv vulgo. 30 rcbv Sx(a'Cv.&v seclusi. 31 %al seclusi. 32 ov-

dafiwg seclusi.



VITA. 9

Xrjxrixijv qâvtccttittv, ntt6^ firjxttv^ ^XQ^''^^ i»'avTifv. o d*ev tm

tt6^£vsat(Qa 6v, ii6v%CttV &ycov ov dvvttfitvog etfdox£t6^ttiy 'AQxs6i-

Xttov (ihv tttpCsto^ noXXk av tlnttv ixov (dXX* a6x ijêXt, tdxa dl

fittXXov tcXXcog), nQog dh tbv ovxert iv i&6i,v 6vttt IlXtttfovtt i6xia-

(juxxetxal T^ dxb ttfiaii^g nofineCttv na6av outteôQvfiei Xdyav^ itg %

oik'&v tov nXdtcovog dfivvofiivov, vnsQdixetv te cevtov &XXa ovdevl

[liXov ette iieXi^êiev ÂQxe6iXdcp^ ccvtdg ye xeQdavelv êto dnotQe-

ilfdiievog d(p* ittvtov tbv j4Qxe6CXaov.

13 Cicero Acad. Post. 1 34. lam Pdemonem audiverarU adsidue

Zeno et Arcesilas. Sed Zeno cum ArcesHam antevret a^taie valdeque lo

subtiliter dissereret et peracute moveretur, corrigere conatus est disdplinam.

Cicero de finibuB IV 3. ut non esset causa Zenoni, cum Pole-

monem audisset, cm db eo ipso et a superioribus dissideret.

14 Quintilianus Instit. orat. XII 7,9. cum et Socrati coUatum sit

ad victum et Zenon, Cleanthes, Chrysippus mercedes a discipulis oo i6

ceptaverint.

16 Seneca ad Helviam cp. 12,4. Unum fuisse Homero servum, tres

Platoni, nullum Zenoni, a quo coepit Stoicorum rigida ac virilis sapientia,

satis constat.

16 Seneca de Benef. IV 39, 1. Qu<ire ergo, inquit, Zeno vester, cum jo

guingentos dena/rios cuidam mutuos promisisset et ipse Ulum parum ido-

neum comperisset, amicis suaderUihus ne daret, persevera/oit credere, quia

promiserat?

17 Themistius orat. XXI 252 B. Hard. n6te dcprjxttg rc5 deia-

vev6fiiv^, xad-dnsQ Zrjvov 6 Kituvg. n

18 Sopater phlyacographus apud Athen. IV 160 e

Tcal

(i^v <piXo6ocpelv (piXoXoyetv t^dxrjxocag

'()(idg inifieX&g xuQteQStv d-' ttlQovuivovg^

trjv nelQttv vfitv XijilfOfittLt&v doyfidtcov,

nQatov xanvCâv elt' idv dntcofiivcov 3o

tdco ti,v'v(icbv 6v6nd6avttt tb 6xiXog^

ZrivavLxdi nQttd'il6e9'* oitog xvqCco

in' iâycoy^, f^v (pQ6vr}6iv dyvo&v.

19 Aelianus Var. Hist. IX 33. MeiQaxiov 'EQetQixbv nQo6e<poC-

tri6e Zr^vcovi nXeCovog xQ<^vov, e6t' ig dvdQag d<pCxeto. v6teQov ovv ib

ig trjv 'EQetQCav inavr]X%ê., xa\ avtbv 6 natiiQ f^Qeto 6, rt apa (iddôi

6o<pbv iv tfi to6avtri SiatQi^ri tox> jjpdvov. 6 dl 8eCE,eiv etpr)xal ovx

ig (laxQttV edQtt6e tovto. jjaZf^rijvai/rog yaQ avrc3 tov natQog xal

tiXog nXrjydg ivteCvavtog, 6 8^ tijv if^vxCav dyaycov xai iyxttQ-

2 fbSoTifitt&ai BcripBi, aSi%ela9ai vulgo. 6 loycav scripai, Xiyoav vulgo.

11 partiretur Bentiey. Cf. ad fam. XV 21,4 cuMte mooebcUur,



10 ZENO CITIEUS.

TSQiJ6ag rovto stpr] fiB(iad^xsvtti,, fpBQSiv OQyijv ncctsQmv xai(lii aya-

VttHtStV.

20 Diogenes Laert. VII 22. 'PodCov 8i tuvog xttXov xal nXov6lov^

alXcag dh [irjdev, jCQoffxBVfisvov a^T«5, fi,r} fiovX6(isvog avB%s6%-tti^ nQ&-5 tov fisv sjtl ta xsxovLfiBva t&v â^Qcav ixtt&i^Bv avtdv, iva fiolvv(i

ttjv xkttvldtt^ insita slg tbv t&v n:tG)XG>v t6nov^ a6ts 6vvavatQCfis69âi

tolg Qdxs6iv ttx)t&v' xal tiXog ttnilXd^sv 6 vsavl6xog.

21 Timon Phliasius Sill. fr. XX W.

'otpQaaBVB6ttt(ov 6vvttysv vi<fog, oi nsQl navtcov

10 ntG)x6tatoi t'

^tfav xai xov(p6tatoL ^QOtoi a6t&v.

Diogenes Laert. VII 16 ^6av nsQi tt^bthv(scil. Zenonem) xai

yvfivoQQvnaQOi tLvsg, &g (prj6L xai 6 TC(ig)v ^^tpQtt — «vdprav"

22 Timon Phliasius SiU. fr. Vm W.

Kai cpoLVL66av idov XLxv6yQavv 6xlsq& ivi tiitpca

15 ndvtcov i}iBCQov6av' 6 ^'sqqel yvQya^bg avtfjg

(iLXQog lcov vovv 6' slxsv iXd66ova XLvdaijôLO.

Diog. Laert. VII 15 de Zenone: ^v xal ^rjttjtLxbg xai nsQi ndv-

tov dxQLôXoyov(iBvog' od-sv xai 6 TificDv iv tolg UCXXoLg tprjîv ovtG)'

„xat—

xtvdaâto".

20 23 Athenaeus XIII 603d. 'AvtLy6vov 8s toij â6LXiG)g iQafisvog

^v l4Qi6toxXilg 6 XLd-aQG)d6g, nsQi o^ 'AvtCyovog 6 KaQv6tLog iv ta

Zi^vcDvog ^Cg) yQatpsL ovtcog' ,,'AvtLyovog 6 fia6LXsi)g insxana^B ror

ZrjvovL. xtti nots xtti (isd'' rifiiQttv iXd^hv bx tivog n6tov xtti dva-

nr\8il\6ag nQog tbv Zrjvcava snBL6sv avtbv 6vyxG)(id6aL avta n^bg

25 'AQL6toxXitt tbv XLd-ttQG)d6v, ov 6(p68Qa ^Qa 6 â^LXsvg.''

24 Ind. Stoic. Herc. col. IX nQbg) (ihv ydQ ixslvov, iag n^bg \

L60V ts xtti

ofioLOV, av\ta(pLXovBLxCav ridsiav j

xai xBxaQL6(iivr]v

vnoI XBt6&aL, tbv {d ^) dvdQa d-av

j (id^SLV xai tL((ia)v xad^'

v\ nsQôXrjv.

Ad Arcesilai et Zenonis lites hoc frgm. refert Comparetti, ad Anti-

30 gonum regem, propter verha i'6ov ts xtti ofiotov, rectius Biicheler. Antir

gonus videtur loqui de Zenone.

25 Ind. Stoic. Herc. col. VIII. ^noL^q^^SLv {y)dQ ddoXE{6xovv)ta

nuL dCa xai t{ovg dntt)ytG)y\tttgini tijv d"VQttv' 8La\noQG)v d'Bnov

6B-9^^, (i6\XLg

dv cpr}6L xaAxto^pv |

Aaxa xata6trl6ttL' xai| yaQ ovTca

35 xaxdv o^dx s\6E6d-ttL vôv^d-Ets^L^v tovg\

nttQax{aQdxta)g.''''Kai 6

Z{4)\vG)v nQog tovg lî{vovg) \ dno{^Xi)âg' .,^tC Xi{ystE^ itpr). . . etc.

6 HStio(i(iiva BPL. 10 &atwv libri plerique, &vSq&v Wachsm.

32 noi7]asiv exempli causa posui. 34 j;a^x«f. pap. Chria, cuius hoc frag-

mentum tenemus, aliunde non nota est. Antigoni legatus videtur per iocum loqui

de munere in aula Antigoni in Zenonem conferendo. 36 jtaQaxccgdKrag sup-

plevi, recordatus adhortationis Cynicae: nagaxaQaôv tb voniaîa.



VITA. 1 1

26 Plutarchus de Stoic. repugn. cp. 4 p. 1034a. Z^vcav xal KXt-

dv^g ovx iiîXriûv 'Ad^cctoi ytvi6âi^ (1"^ ddôtft rag avx&v xaxQC~

dag adixelv 5xt fihv el xaX&g ovrot, XQveixxog ovx 6if^&g ixoCi]6£v

iyygaqxlg sig ti)v noXixeCav, TtaQeC^dâ.

27 Plutarchus de Stoic. repugn. cp. 2 p. 1033 b. ixil toCwv 5

jroAila ^lv i)g iv 6XCyoig avx^ Zt^vavi^ xoXka d\ KXedv^st, xXet6xa

6\ XQv6Cnnfp yeygafifiiva xvyxdvei xeQl xoXixeCag xaX xov &Q%e6âi

xal &Qxeiv xal dixdêiv xal ^rjxoQSveiv iv dh xolg fiCoig ovdevbg E6xtv

eifQetv ov 6XQaxrjyCav^ ov voftod-eoCav^ ov xdQodov eig ^vXijv, ov

6vtnjyoQCav ixl dtxa6x&v^ ov 6xQaxeCav vxIq xaxQCSog^ ov XQe6fieCav^ f

ovx ixCdo6iv dXX^ ixl îvrig &6xeQ xtvbg Xcoxov yev^dfievot ^xoXr^g

xbv xdvxa ^Cov ov ^Qaxvv dXXd xatifnjxi^ yevdfievov dti^yayov iv X6-

yotg xal fii^XCoig xal xeQtxdxoig' ovx adrjXov oxi xolg v<p' exiQtov

yQa(po(iivotg xai Xeyofiivoig [laXXov ^ xotg ixp' avxav bfioXoyoviiivag

€^rj6av. p. 1033 e. xCg ovv âXXov iv xa 6xoXa6xLX<p fiCca xovxfp xaxe- w

yrjQa6ev rj XQv6txxog xal KXedv^g xal ^toyivrjg xal Zi^vojv xai

'AvxCxaxQog^ oX ye xai xdg a^bx&v xaxiXtxov xaxQC6ag, ovdlv iyxa-

Xovvxeg dXX'

oxag xad^'

ii^vxiav iv xm 'SltdeCo) xai ixi Za^xfjQog 6xoXd-

ôvxeg xai' g)tXoXoyovvxeg dtdye)6tv;

28 Dio Chrysost. or. XLVII § 2 (V. II p. 81, 2 Am.) djg iya xqo-«o

xeQOV (lev id-avfiaôv xav q)tXo66g)(ov xovg xaxaXtx6vxag (ilv xdg av-

xav xaxQCdag ovdevbg dvayxdôvxog, xaQ'

iiXXoig dl ^^v eXo(iivovg^

xal Tttvra dxo(patvo(iivovg aixovg ort det xijv xaxQCda xtfiav xal xeQi

xXeC6xov xotet6ât xai ort XQdxxetv xd xotvd xai xoXtxeve6ât x&

dv^QG)X(p xaxd <pv6tv iexiv. Xiya d\ xbv Z^^vava, xbv XQv6txxov^ >»

Tov KXedvd^rjv^ av ovdeig otxot ifjtetvexavxa Xey6vx(ov.

Cf. Seneca detranq.

an.1,10

promptus (^mpositussequor Zenona,

Cleanthm, Chrysippum, quorum tamen nemo ad rempublicam accessU,

nemo non misit. Cf. n. 271.

29 Arrianus Epict. dissert. III 21, 19 (6 d-ebg) ZcaxQdxet 6vveôv-w

Xevev xrjv iXeyxxixrjv jjwpav exetv^ d)g dtoyivet xijv â6tXtxriv xai

ixtxXrjxxtxr]v, Cag Zrjvavt xijv dtda6xaXixrjv xai doyfucxtxrjv.

30 Ind. Stoic. Herc. col. I d-ev (t)^^ xeQi xrjv (^-

Xrjv) dtaîêcog av{xov ^rix)ri6ag 6rj(ielov ovx dv exeQ6v xtg Xdfiot fiiX-

xiov ri xdg XQl6etg dg elxîy) neQt xaX^v xai ai6xQS)v^ 6(jtoC<og d'»'

dyad-G)v xai xcxx&v 8ta6xe^dêvo{g tjxeviyxrj x{ov)xotg. 'Ax{o})X6-

ScoQo{g) (ilv yaQ 6 (Êxt)xovQet{og) iv dv6i ^{vfiXCotg etc.

Ad Zenonem haec referri probabUe est. De moribus eius ex vitae

cum placitis mordlibus comparatione iudicium ferendum esse dicUur.

ApoUodori mentio eo spedare videtur, qu4)d is simili ratione de Epicuro 40

scripserU.



12 ZENO CITIEUS.

31 Ind. Stoic. Herc. col. III. -fiEvog i7ttyQa<p(^v nsQl) |

tov rfjg

oixeiccg alQ^saecag) \ xaid-^rjyeôvog {(rsQa T£, iv) |rovtoig xara rb

xket6{rov) I

rov fivfiXiov xarayevdlêvog, d)g JCQoefivtiKpafiev)^ idCcf,

yeyQacpev \ (ola) ôvXerai xal 8i6ri\6navC(ag eavrbv didovg \ (6 Zif^vâv

6 eig rag 6vii,ne\(jQi(poQag) diar^fjv

rov 6(6\{(iarog a6d)ivei,av^ cog

iv — etc.

Stoicus aliquis, qui de Zenone sectae suae audore scripserat, repê-

henditm. Ad ultimum enuntiatum cf. Diog. Laert. VII 1 (huius volu-

minis p. 3, 10).

10 32 Ind. Stoic. Herc. col. VI. rolg 6vxoLg |xal rovg rj

. ea6fioi>g\

(7CQ)d(og (x)al nQod-v}i(og j €(peQev. {x)al ravra yaQ \ ^v eig (rb)v

vfivov aî\a xaraxcoQCêLV xa(l 3tQ06\d-)etvaL S(rj)fio6Cav r(a(priv \ r^rjv

% . . etc.

32 a Athenaeus IX 370 C. xal ov naQccdoôv ei xarct rrlg XQccnfirig

15 rivlg G)^vvov, bTtore xal Zijvcov 6 Kirievg 6rrjg Uroag xrC6roQ ^Lfiov-

(levog rbv xara rfjg xvvbg oqxov ^csxQcirovg xal avrbg cofiwe r^v

xdjiTtaQLV, G)g"E(i3ted6g g)rj6Lv iv ^7to(ivrj(iovev(ia6Lv^ cf. Diog. L. VH 32

a(iwE df, (pa6C, xal xdnnaQLV xad^ditEQ UooxQdrrjg rbv xvva.

33 Galenus de differentia pulsuum III 1 Vol. VIE p. 642 K.

50 dQe6xovraL yaQ ohroL jtdvrEg ol IlvEvîarLxol xaXov(ievoL (scil. medici)

rotg dnb rf]g Uroag 86y(ia6LV. &6r' ijtel XQ^6L7CJtog ax)rovg st-

d-L6ev d(i(pi6^r}reLV 7teQi r&v xard rrjv (pLXo6o(pCav 6vo(idr(ov, oifS*

ax^rol 7teQl rav xard rriv larQLxijv ravra 7toLelv 6xvov6l. xal Z^^vav

dh 6 KLriei)g ht 7tQ6reQov ir6X(ir]6e xaLvoro(ietv re xal vTteQâCvetv

»6 rb rwv 'EXXrivmv ed-og iv rolg 6v6(ia6Lv.

34 Cicero de fin. III 5. Quamquam ex omnihus phihsophis Stoici

plurima(scil.

verha)novaverunt,

Zenoque,

eorum princeps, non tam

rerum inventor fuit quam verborum novorum.

III 15. Si enim Zenoni licuit, cum rem aliqu^m invenisset inu-

30sitatam, inauditum qnoque ei rei nomen imponere, c/m non liceat Catoni?

35 Cicero Tusc, disp. V 34. Zeno Citieus, advena quidam et

ignobilis verhorum opifecc, insinuasse se in antiquam philosophiam videtur.

2 litterae xa expunctae videbantur Comparettio ; post -og, spatio inter-

iecto;

sed itsgcc necessarium videtur. 4 6 Z^vtuv scripsi, . . . t . <bv pap. ;

sed Utterae t non vidit Comp. nisi „una chiara traccia"; neque ^sdtQav, quodvoluit, sententiae aptum est neque participium in -av locum habet. 5 Sstjtva

a Zenone vitata commemorat Laertius. 6 fort. : wg iv av[ntoti.Koig inofivifi-

(laaiv iatoQslv IIsQaalov. 10 r}Xiaa(wvg Biicheler; fortasse scribendum: slxaa-

(lovg i. e. cavillationes. 11 AQC pap. 12 laudationem Zenonis a Stoico

aliquo conscriptam non sine dicacitate vfivov appellari vidit Biicheler.|1 Sr}(ioaiav

tacftiv Zenoni intercedente Antigono decretam esse ab Atheniensibus narrat Diog.

La8rt. VII 15. Hoc quoque laudator ille Zenonis iactaverat. 17 'EintoSog cod.,

corr. Miiller.



VITA. 18

36 Luciaims Macrob. 19. Z-^vmv Sh 6 rfjg 6ra)txi\g tpiXo6otfiag

&QXVy^S 6xTC) xal ivevilxovTU (scil. ^^rj^tv Brfj)^Zv tpa6iv el6iQx6î{-

vov elg Ti)v ixxXri6lav xal nQ06nral6avra &va<pîyâ6âi „t^ ê /Jofig";

xalvno6rQiâvra

oCxaSe xalaxo6x6êvov rgotpilg reX£vr^6ai

riivfiCov.

36a Philoderaus Ttegl ribv tptXoôtpoav col. IV Neap. (— 3 Oxf.) •

{^QXOv-

rog Kked^QX^'^ 'A^vrj)6t xal{i-

n'

av TOVTov(y)«(y)()aqpd)ff ri

. .

avTov evevc . . lyx

6 yfyovoTa x{al dv'

ert}) iv (rfji ne- lo

QUXov6rj ta ne{Q)l 'Avrtfp&virog

inL6rol^. deC^^^êrai r{o)iv(yv fie-

/3t)a)x(oj)ff6 Zi^vGiv {axQi^g i{yyi6-

T)a tSv q xal a ir&v. l4{nb

10 KXeaQxov yd(()) in\'A^Q)ev{el- i&

drjv^ iq>' oi) 2Jxei{Qoq)ooL(ov)L {x)ara{re-

reXe{vrr]i)xev x . . .Z)rlv(ov an

i6rlv i{v)v{ia xal) {r)Qidx{ovra.

xalfirjv

i vo6e

Argutnentum etiam post ea quae Th. Gomperz disputavit (Sitzungs- eo

ber. d. Wien. Akad. Bd. 146. 1903 „Zur Chronologie des Stoikers

Zenon") ohscu/rum. Mihi videtur contra aliquem disputari, qui in epis-

tula (qua etiam de Antiplwnte qua^dam continehantw) Zenonem Cleardio

archonte sexagirUa duos annos natum fuisse dixerat. Hoc falsum esse

inde concludehatur, quod sequeretu/r Zenonem centesimum primum annum k

agentem obiisse.

361) Pausanias

129,15 (indescriptione

Academiae)

xelrai dh xal

Zrlvtov ivravdâ 6 Mva6eov xal XQv6innog 6 UoXevg.

37 Strabo XVI p. 757. ix Tvqov de 'AvrCnarQog xal ynxQov

nQO r}(i&v 'AnoXXaviog 6 tov nCvaxa ixêlg rwv dnb Zr^vcavog g)iXo- 30

66g)G)v xal rav îfiXCcav.

38 Diogenes Laert. VII 36. Mad^rjral dh Zrjvavog noXXol (liv,

evdoôv de IleQâlog ^rjfirjrQlov Kirievg— —

'AQC6rG)v MiXriddovg Xlog^ 6 rrjv ddia(poQlav el^rjyq^dîevog.

"UQiXXog KaQxrjS^VLog., 6 rijv inL6rT^(irjv riXog eindiV 35

îovv6iog 6 (leradîfievog eig rijv ijdovrjv' dtd yuQ 6<podQdv dtpQâX-

(iCav Sxvrj6ev irL Xiyetv rbv n6vov ddLdtpoQOV ovrog rjv 'Hqu-

xXeari^g.

KXedv&rjg OavCov "A^^Log^ 6 diadeldfjievog rijv 6xoXr'jv' ov xtd

Ssq. fort. tl{vcci) tciythv iv&dSs, (l|)»pt(ovTo rixe Si])..34 Miluditis \iV.



14 ZENO CITIEUS.

ttg)a)ftoiov Toig dxXrjQoxilQOig deArotg, aC (i6Xig iihv yQdqôvtcciy

diari]Q0v6L dl xa yQatpivta.

2](patQog Bo67COQiav6g' Snjxovtfe d'6 UqjatQog xal Kksdvd-ovg fietoi

f^v Ztjvmvog tslevtnlv.

—^tfav

8h

Zrlvovog (iad"r}tai

xalotdf,

t xaQ-d q)7j6Lv 'lanoôtog' îXavLdrjg &rjfiatog^ KdkXi.nnog KoqCv-

«d-tog, no6eiS(6viog ^leâvdQSiig^ 'A%-r^v68(OQog Iôkevg^ Z/i/jvav

Iî8(oviog.

39 Ind. Stoic. Herc. col. X 2. Kkedv{^rig Q)aLvCov \ "A66Log^ 6

xal t{^v) 6{%)oXiiv I naQaka^diV jLovv6L\og &eo(pdv(t)ov, xa^d^^dnsQ \

10 AvtCyovog iyQatljev, 'HQa\xks(btr]g, 6 Meta&E(ie\vog' ÂqC^xcov MlX-

tLd8o(v) I Xiog, 6 trjv d8La(poQCa(v) \tekog dno(privd(ievog., \ (i)v 81

totg aXXoLg dxo\{Xovd-e)tv oi6(tevog rco | (xa&ri)yritfj

(lacuna, quae inter hanc et seguentem columnam hiat, hauMa viden-

tur nomina Persaei, Herilli, fortasse etiam Sphaeri).

16 col. XI 2. Zijvcav ZL8a(vLog 6 xal) \ Xey6(ievog v\ug xal

XQrj^înnog av) \

tbv sv (ta nsQL tov 8LaXs) \ Xrj&6t(og j

ntSLv

(hic intercidisse videntur Philonides Thebanus, Callippus Corinthius,

Posidonius Alexandrinus).

col. Xn. Ad-riv^SciiQog (ZbAtug, . .

j'Exatutog 2jnLv&(dQov d) j

nt-

80 8(ii(xev).

40 Origenes c. Celsum III 54 Vol. I p. 250,3 Ko.(p. 483 Del.).

i)xal

rj(ieLg (ieXXo(Lev iyxaXetv (pLXo66(poLg 0Lx6tQLâg sn'

dQStrjv nQO-

TQeil)a(ievoLg, nv%ây6Q(f (ilv tbv Zd(ioX^LV, ZrjvavL 8e tbv nsQOalov^

40a Plutarchus vita Cleom. 2. 'O 8s LfpatQog sv totg nQcatoLg

26 iyey6veL tav Zrjv&vog tov KLtLdog ((.ad^rjt&v.

41 Diogenes Laert. VII 4. FeyQa^pe 81 (6 Zr^voav) nQog t^ HoXl-

teCcf.xal td8e'

neQl tov xtttd (pv6Lv ^Cov (181) (183)

neQl 6Q(irlg ») ne^l dv&Qoonov tpvêog 179

80 meQl nud^&v 211

neQl TTov xa&rjxovtog (230)

neQl v6(iov

neQl trlg 'EXXrjVLXfig nuLSeCag

neQL bilfecag

36 nsQl tov oXov 97. 102. 117. 119

nsQL 6rj(ieCciiv

Hvd-ayoQLxd

Kad-oXLxd

3 Zq)aiQog BoanoQiccv^g ante K).sdv9ris habent libri. 6 Atbenodorum

ante Pbilonidem babet D.



IG ZENO CITIETTS.

46 Diogenes Laert. VII 40. aXkoi dh TCQatov (ihv tb Xoyixbv

tccttov0L' dsvtsqov de tb (pvCixov xal tQitov tbri^îY,6v. cav ictt

Ziqvcov iv r«3 xsqI X6yov.

Cf.IIn.

41—44.

& A. Logica.

47 Cicero de finibus IV 9. De quibus (scil.de ratione disserendi)

etsi a Chrysippo maxime est elaboratum, tamen a Zenone minus multo

quam db antiquis.

48 Arrianus Epict. diss. I 17. 10, 11. ta Xoyixa. . .

tav ^Xkav10 istX diaxQLtixa xal i7iL6xe7CtLxa xal ag av tLg SLJtoi ^stQrjtLxa xal

6tatLxd' tCg XiysL tavta'^ ^6vog XQv6LJtnog xal ZrjvGiv xal KXadvd-rig;

'^vtLgdîvrjg 8' ov XiysL;

49 Stobaeus Ecl. II 2. 12 p. 22, 12 W. Zr]V(ov tdg t&v dLaXsxtL-

xav ti^vag SLxa^s totg dLxaCoig fiitQOLg ov jcvqov ovS'aXXo tL tiov

15 (iTiovdaCcov (istQov6Lv dXX' axvQa xal x6nQLa.

50 Plutarchus de Stoic. repugn. cp. 8 p. 1034 f. 'iXvs 8s(scil.

Zeno) 6oq)C0fiata xal trjv dLaXsxtLxijv ag tovto noLslv dvvaiiivr^v

ixiXsvs TcaQaXaî^dvsLv tovg (lad^rjtdg.

51 Arrianus Epict. diss. IV 8,12. d^scoQrjfiata tov (pLXo66(pov . . .

20 a Zt^vov XiysL^ yvavaL td tov X6yov 6tOL%SLa^ tcolov tL sxaetov av-

t&v s6tL xal %cbg aQôttstaL JCQog aXXrjXa xal o6a tovtoLg dx6Xovd^d

i6tL.

De ratione cognitioiiis

{(pavra(X(a, «IVrâis, HQitriQiov),

S5 62 Cicero Acad. Pr. II 66. Sapientis autem hanc censet Arcesilas

vim esse maximam, Zenoni adsentiens, cavere ne capiatur, ne fallatur

videre.

63 Cicero Acad. post. I 42. Errorem autem et temeritatem et igno-

rantiam et opinationem et suspidonem et uno nomine omnia, quae

80 essent aliena firmae et constantis adsensionis, a virtute sapieniiaque

removehat64 Cicero pro Mur. § 61. .tapientem nihil opinari, nuUius rei pae-

nitere, nulla in re faUi, sententiam mutare numquam.— Acad. pr. II 113.

14 Tccg t&v SLceX£y,xiii&v rixvag: Megaricorum intellegit libros dialecticos.||

SfxaioLg AS dnecioig B; %vdaioLg Wachsm. dubit. 17 Igxl S' avrov— xoct Av-

6sig Diog. La6rt. in catalogo librorum huius vol. n. 41. 25 Cf. I n. 347

(Aristo) 461 (Persaeus) 626 (Sphaerus). 32 Cf. 11 n. 548 sq.



A. LOOICA. 17

sapientem nthU opinari . . . horum neutrum ante Zenonem magno opere

defensum est. — Lactantias Inst. III 4. ergo si neque sciri quidquam

potest, ut Socrates docuit, nec opinari oportet, ut Zeno, tota phUosophia

suhlata est.—

Augustinus

contra Acad. II 11. cum ab eodem Zenone

accepissent nihU esse turpitis quam opinari. »

Cf. Stobaeus Ecl. II 7. llm, p. 112,1 W.(iridlv d^vxolanfidvHv

dadêvCog, dXXa (i&XXov d6g>aXa>g xal ^BfiaCag, dib xal ^r^dh do^d^siv

xov 6o<p6v ... p. 113, 5. ovdl (leravoetv d'

v3iokafifidvov6t rbv vovv

ijljovra . . . ovdh (israfidXkeO&ai 61 xar'

ovdiva rQoxov oidh (lerurC-

d-e^&ai ovdh 6g>dXX€6d-ai.—

Diogenes Laert. VII 121. iti rsfiij

do- lo

^d66Lv rbv 60(p6v.

65 Cicero Acad. post. I 40. Plurim,a etiam in Ula tertia phUoso-

phiae parte mu,tavit (scU. Zeno). In qua primum de sensibus ipsis quae-

dam dixit nova, quos iunctos esse censuit e quadam qu£Lsi impuLsione

oblata extrinsecus, quam ille (pavra^Cav, nos visum appellemus licet. is

60 Numenius apud. Euseb. praep. evang. XIV 6, 13. to 8e 86y(uc

rovro avrov TtQcorov evQOfiivov (scil. Zifvcjvog), xavrb xal rb ovo(ut

fiXincov iv8oxi(iovv iv ralg '/i&ijvaig, rrjv xarakrjjcrix^^v (pavra-

6Cttv, Tcd^rj (irjxavfj ixQ^^ô in^ avrriv (scil. Arcesilausj.

67 Galenus de optima doctrina 1 Vol. I p. 41 K. Stoicorum to

vocabula xarakrinr6v., xardXrjtlftg^ xaraXrinrixii (pavra^Ca^ dxardXrinrog^

dxaraXrjtlfCa vituperat, ut parum Attica.

68 Sextus adv. math. VII 236. orav Xiy^ 6 Zrjvav ipavraoCuv

etvai rvn(o6iv ivijwxfi,

dxov6riov etc.

ibid. 230. avrbg ovv(scil. Chrysippus) ri^v rvno)6iv elQfiadîu a

vnb rov Zi^vavog vnev6ei dvrl rr}g ereQoicboeag.

69 Cicero Acad.pr. II 18. cum enim ita negaret quidquam esse

quod comprehendi posset — — si iU/ud esset, sicut Zeno definiret, tale

visum (= <pavra6La) impressum effictumque ex eo, unde

esset, quale esse non posset ex eo unde non esset (id nos a Ze- zo

none definitum rectissime didmus)hoc cum infirmat tollitque

Philo etc.

ibid. 77. quaesivit de Zenone fortasse (scU. ArcesUas), quid ftUu-

rum esset, si nec percipere quicquam posset sapiens nec opinari sapientis

esset.

Ille, credo,nihil

opinaturum, quoniamesset

quod per-35

cipi posset. Quid ergo id esset? Visum, credo. Qmle igitur visum?

Tum illum ita definisse: ex eo quod esset, sicut esset, impressum

et signatum et effictum. Post requisitum, etiamne, si eiusmodi esset

29 effictumque unus cod. Paris. Davisii, eifectumque ceteri. 35 opina-

turum Ascensius, opinatur libri. 38 effectum lil»'i, corr. ManutiuB.||etiamne

si Davisius, etiam nisi libri.||

eiusdem modi Davisius.

b*



A. LOOICA. 19

61 Cicero Acad. post. I 40. Zeno ad haec quae visa 8UHt et quasi

accepta sensibus assensionem adiungU aninwrum: quam esse vuU in

nobis positam et voluntariam.

62 Cicero Acad. post. I 41. Quod autem erat setisu eomprehen-

sum, id ipsum sensum ajypdlahat. 5

(i.e. riiv 61 di

'

aied^xriQCov xuxdXiî(/iv at6&rj6iv ixdXH) cf. Diog.

Laert. VII 52. at6»r]6ig 6h kiytxtti xali]

61,' avr&v xaxtxkrplfig.

63 Sextus adv, Math. VIII ^hh. 'EnCxovQoq di tcuv al6d^xbv

iXsê îfiaiov elvat., 6 dh Z!x(oixbs Zrlvtov diaiQi6ei ixQîto.

Cicero de nat. deor. I 70. u/rgehat ArcesHas Zenonem, cum ipse 10

falsa omnia diceret quae sensihus viderentur; Zeno autem nonnulla visa

esse falsa, non omnia. — Cicero Acad. post. I 41. visis non omnihus

adjungehat fidem.

64 Chrysippus apud Sext. adv. math. VII 373. (disputans contra

Cleanthem qui (pavxaeCav esse dixerat xvnto6iv xux'

si6oxilv xal iôxtjv) 16

dXX' eC TovTo, ccvaiQslxai ^hv /itvi^/ii^ ^r]6avQi,6}ibg ov6a (pavxa-

6iu)v. Memoriae definitionem, qua utitur, ad Zenonem probabiliter

referri, vidit Pearson p. 67.

66 Stobaeus Ecl. I p. 136,21 W. Zijvavog <^xal xibv &n' avxovy.

T« ivvorjfiaxd <pa6i (ii^xexivd alvai

firjxs noid, G)6avsi di xiva xai 20

ci6avsi Tcottt<pttvxd6(ittXtt ilfvxflg'

taijxtt 8\ vnb x&v ttQXttCav Cdiag

3CQo6ttyoQSvs6d-tti. xCbv yuQ xttXtt xtt ivvoii](iaxtt vxoxinxdvxav slvtti

xdg Cdittg^ oiov dvd-QGtTCav^ ljcjcciv, xotvdtSQOv sCnstv ndvxav xav âav

xtti xav dXXcov bn66eiv Xiyov6iv Idiag slvai. xavxag dh oC Hxaixol

(piX66o(poC (ptt6iv ttwndQxxovg slvtti.,xtti xdv (isv ivvorjîdxav (isxixsiv 25

rjiiagy x&v Ss nxco^sav^ dg di) nQo6r]yoQCttg xttXov6i^ xvyxdvsiv.

Aet. Plac. I10,

5.ol dnb Zrjvavog IJxaixoi ivvorjfittxtt ijfiixsQa

tdg CSittg S(ptt6av.— Diog. Laert. VII 61. iwor](itt 8i i6xi

(pdvxtt6(itt

dittvoCttg^ ovxs xi bv ovxs noL6v, a6ttvsi Si xi bv xtti a6ttvsi not6vy

oiov yCvsxtti ttvttxvnafia innov xal(li] naQ^vxog. 30

66 Cicero Acad.pr. 11 144. Negat enim vos Zeno — scire quic-

quam. Quo modo? inquies; nos enim defendimus etiam insipientem

multa comprehendere. At scire negatis quemquam rem uUam nisi sa-

pientem. Et hoc quidem Zeno gestu confwiehat. Natn, cum extensis

digitis adversam manum ostenderat, „visum" inquiehat „huiusmodi est." 35

Deirule, cum paullum digitos contraxerat, „adsensus huiusmodi." Tutn

2 assensionem «=avyxaTccdêaiv. .3 in nobis positam

=^qp' rjfiiv slvat.

19 xal— avTOv add. Diels. 21 mg av sinoi et priore loco eCnr} FD, corr.

Jacobs. 23 elits FP, corr. Meineke. 24 TavTu FP, corr. Meineke. 26 tu

vitccQxovTa suppl. Pearson post Tvyxdvstv. ultimura euuntiatum non intellego.

36 contraxerat rod. CavUibr., contexerat A conxerat B.



20 ZENO crriEus.

oum plane compresserat pugnumque fecerat, comprehensionem illam esse

dicebat: qua ex similitudine etiam nomen ei rei, quod antea non fuerat,

naxdXriipiv imposuit. Cum autem laevam manum admoverat et illum

pugnum arte vehementerqus compresserat sdentiam talem esse dicebat,

5 cuius compotem nisi sapientem esse neminem.

67 Sextus adv. math. VII 151. dd|av slvai ri)v ccad-svfi xal ipsvdrl

<Svyxatdd'E6iv.

68 Cicero Acad. post. 141. si ita erat comprehensum, ut convdli

ratione non posset, scientiam, sin aliter, inscientiam nominabat (Zeno).

10 Stobaeus Ecl. II p. 73, 19 W. elvai tijv iTtietrj^rjv xatdkrplJiv

d6(paXfi xai dfiitdntotov hno Xdyov.— ib. p. 111,20. ti^v ayvoiav

^Btantcatixriv slvaL 6vyxatd&s0iv xal d^d^svfi. — Sextus adv. math.

VII 151. ijfL6ti](i7]v stvaL tijv d6(paXfi xal ^sâiav xal d^stddstov

{)nb Xoyov xatdXrjipLV.—

Diogeues Laert. VII 47. avtii]v ts tijv ini-

15 6tiîirjv (pa6lv r}xatdXrjtlfLV d6(paXfi^ ^ £|tv iv (pavta6L&v nQ06di^SL

dfistdntcijtov inb X6yov.

69 Cicero Acad. I 42. inter scientiam et inscientiam comprehen-

sionem collocabat, eamque neque in rectis neque in pravis num^rabat.

Sextus adv. math. VII 151.inL^ti^^rjv

xalddâv

xaltrjv

iv^s-

20 d-0QL(xtovtcav tstayfiivrjv xatdXrjilfLv . . . xatdXr^^Lv dh trjv ^sta^v tov-

tcov. ib. 153 6 l4Qxs6LXaog . . . dsLXVvg otL oi}8iv i6tL fista^v inL6tri-

firjgxal dd^rjg XQLttjQLOV ri xatdXrjilJLg. Cf. 11 n. 90.

70 Anonymi variae collectiones matbematicae in Hultschiana He-

ronis geometricorum et stereometricorum editione p. 275. TavQov Uido-

85 vCov h6tLV -bnd^trrjiia Big UoXLteCav UXdtcavog iv co i6tL tavta' g)qC-

6ato 6 nXdtcav tijv yscofistQLav . . . 'AQL^totiXrjg d' . . . Zilvav 8h s^lv

iv nQ06di^sL (pavta6Lcbv dfistdntcatov vnb X6yov.

71 Diogenes Laert. VH 23. Ueys dh ^rjdev slvaL ti^g oii]6sc3g

dXXotQiatSQOv nQbg xatdXrjijtLV tav inL6tr]fiG)v.

80 72 Schol. ad Dionys. Thracis Gramm. ap. Bekk. Anecd. p. 663, 16.

&g drjXoL xal 6 Z^^vcov Xiycov „t£%v>? i6tlv si,Lg bdonoLrjtLXtl^ tov-

ti6tL di' bdov xal ^sd-6dov noLOv6d tL.

Valde similem definitionem Cleanthi tribuunt Olympiodor. in Plat.

Gorg. p. 53,54. Quintil. Instit. or. II 17,41. Atque iniuria eam Ze-

7 Ad Zenonem hanc definitionem rettulit Pearson p. 68, quia Zenonis

sententias enarraas dicit Cic. Acad. post. I 41 : ex qua (scii. inscientia) existeret

etiam opinio, quae esset imbecilla et cum falso incognitoque communis. Cf.

Tusc. IV 15 opinationem autem . . . volunt esse imbecillam assensionem. Sed

in loco Sexti duae miscentur notiones diversae. Cf. Stob. Ecl. 11 p. 112,2 W.

16t) i^Lv

—XoYOv. Cf. Herillum I n. 411. 27 constat hanc esse i'3ii6xrnt,r\g

definitionem, non geometriae. Cf. n. 68. 411. 28 ol-êtag D, noii]6£cog BPL.



KHETOBICA. 21

noni tribui inde condudas, quod eodem hco aUeram iUam notisaimam

Olympiodorus Zenoni tribuit.

73 Olympiodorus in Plat. Gorg. pp. 53, 54 (ed. Jahn nov. ann.

philol. supplement. XIV 1848 p. 239, 240). Zijvav di tprjatv Srt

rexvr} i6x\ 6v6rrj(ia ix xccxak^^stov 6vyyeyu^va6(i,iv(ov xq6s xi xiXog 6

«<5;jpi;<yTovx&v iv t«5 î^.

— Lucianus Paras. c. 4. xixvrj i6xiv^ i>s

iya dtafivrifioveva) 6o(pov xivog &xov6ag., 6v6xr]iia ix xaxakilifeav 6vy-

yeyv(iva6(iiva)v nQ6g xt xilog evxQV^tov xav iv x€) ^Cg).— Schol. ad.

Ar. Nub. 317. ovtco yag 6Qi^6(ied-a x-^v xixvrjv olov 6v6xrj(uc ix xaxa-

Xi^tlfeav iyyeyv(ivtt6(iivci)v xal xaifpelfjg.

— Sextus adv. math. II 10. lo

xa6a xotvvv xi^vrj 6v6xr}(id i6xtv ix xaxakijifeav 6vyyeyv(tva6(jtivc}v

xal inl xiXog eijXQrj6xov xa ^Ccp Xtt(ifittv6vxc)v ti)v avafpoQav. —id.

Pyrrh. EI 188, 241, 251, Math! I 75, VH 109, 373, 182. Schol. Dio-

nys. Thrac. p. 649,31, ib. p. 721,25. ol Skoatxol ovxag bQtôvxttt xrjv

xixvr]v' xixvrj i6xl 6v6xr)(ia jisqI ijtvx^^v yev6(ievov ix xaxaXrjilfeav is

iyyeyv(iva6(iivG)v x. x. A.

Quintil. n 17, 41. iUe ab omnihus fere prohaius finis artem constare

ex perceptionihus consentimtibus et coexercitatis ad finem utUem vitxie. —Cicero ap. Diomed. II p. 421 K. a/rs est perceptionum exercitarum con-

strudio ad unum exitum uiUem vitae pertinentium. — Acad. pr. II 22. 20

ars vero quae potest esse nisi quae non ex una aut duîs sed ex mul-

tis animi perceptionihus constat. — de fin. III 18. artes . . . consteni ex

cognitionihus et contineant quiddam in se ratione constitutum et via. —de nat. deor. 11 148. ex quihus (perceptis) collatis inter se et comparafis

artes quoque effidmus partim ad u>sum vitae . . . necessarias. »

Cf. II n. 93—97.

Rhetorica.

74 Eustath. in II. Z 506, p. 1158,37. rieQogxovovg xrJQvxag "Oîrj-

Qog xttvxttvd-a einav xbv xaxa Zi^vcova xfig (paviig oqov TtQovniâXev

eitt6vxa' „9x0vtj i6xtv dijQ nejtXrjyîivog.''^ 30

Cf. Diog. Laert. VQ 55. i6xt Sh gxovrj dijQ xenXrjyîivog.

75 Sextus adv. math. II 7. sv&ev yovv xal Zilvav 6 Ktxievg

iQoxrjdêlg otcj dtacpiQet dtaXexxtxrj QrixoQtxfig 6v6xQi-âg xifv x^^Q^ ^«*

xdXtv i^tt7tXd)6ttg etpr] ^tovto)" xttxd (ihv xijv 6v6XQ0(priv xb 6XQoyyv-

Xov xttl fiQttxv xfjg dtttXexxtxfig xdxxcovidia)(itt,

dtd dh xfjg iâstXcoêag 35

xal ixxd6eag xav daxxvXav xb xXaxv x^g ^rjxoQtxfjg dvvd(ieag ttivtx-

x6(ievog.

Cicero de fin. II 17. Zerionis est, inquam, hoc Stoici: oninem vim



RU£TOmCA. 23

78 Plutarchus de Stoic. rep, 8, 1p. 1034e. XQog xbv tin6vxa

(ir)di dCxr^v dixdtf^dg jcqIv dfupotv yivôv axovtftjg

dvriXeyev 6 Zijvmv, toiovt^ rivl I6ya) x(><<^f(<vog' ih' &xideiiev 6

XQ6r£Qog Binav, ovx &xov6riov rov devriQov Xiyovrog' niQag yoQixsi rb ^firovfisvov eCr' o-dx anidetêv' 5fU)iov yuQ hg el nr^dh i

vni^xov6e xXrj^tlg ^ tmaxov6ag ireQiri6ev' ijroi d' ixideiêv ^ ovx

inideiêv ovx dxov6riov &Qa rov devriQov Xiyovxog. Schol. ad Lucian.

de calumnia cp. 8.

79 Quintilianus Inst. Or. IV 2. 117. hic expressa (verba) et ut

wU Zeno sensu tinda esse debebunt. lo

80 Plutarchus vita Phoc. 5. «bg yaQ 6 Zijvcov sXeyev^ 3n det

rbv (pt,X66oq)ov elg vovv dnofidnrovra nQ0(piQe6ât r^v Xi^tv etc. (Zen.

apophth. 304).

81 Diogenes Laert. VII 18. etpa^xe dh rovg (liv r&v dôXoCxav

X6yovg xa\ dnrjQrt6(iivovg 6(ioCovg elvat ra dQyvQCo} tc5 'AXeâvdQCvc)' 15

evo<p^dX(Lovg (i\v xal neQtyeyQUfifiivovg, xad-d xai xb v6(Lt6fia, ovdev

dh Sid ravra êXriovag. xovg Sh xovvavxCov dcpa(ioCov xolg 'Axxtxolg

xexQadQdx(iotg eCxi} xexo(i(iivoig xal 6oXoCx(og, xaîXxetv (livxot noX-

Xdxig xdg xexaXXtyQa^priptivag Xiietg.

82 Zonarae Lex. s. v. 6oXotxCt,etv col. 1662. 6oXotxlêtv oi) (i6vov so

xb xaxd qxavijv xal X6yov jjoptxfvftfOât, dXXd xal int ivdv(idx(ov oxav

xtg jrcoptxwg iv6tdv6xrjxat ^ dxdxxmg i6^Cx^ ri dx66(iG)g neQtnarfi^ ag

(prj6t Zi^G)v.—

Cyrilli Lex. ap. Cramer. anecd. Paris. IV p. 190.

6oXotxt6(i6g' 0T« rtg drixvag dtaXiyeraf 6oXotxCt,etv ox) (i6vov xb

xaxd Xi^tv xal (pcovriv Idtoaxevetv, dXXd xal inl ôQr}(i,dx(ov, oxav xtg 25

X(OQtxG>g ivdidvxatrj drdxroog i6&Cet

») dx66(i(x)g neQtnaret, &g (pri6t

Zrjvoov6

Ktxtevg.83 Anonymi xixvrj ap. Spengel Rhet. Gr. I 434, 23. Z^varv dh

ovxc)(pri^C' 6ti^yr}6Cg

i6rt xav ivtfj

vnodîêt nQayîdrcov exê6tg etg

rb vniQ xov Xiyovrog nQ66conov Qiov6a. so

84 Anonymi xixvri ap. Spengel Rhet. Gr. I 447,11. cog dl Z^ôv

naQddetyîd 86xt yevo(iivov nQdy(t,axog dno(ivrj(i6vev6ig elg b(ioCco6tv

xov vvv t,rixov(iivov.

Maximus Planudes ap. Walz. Rhet. Gr. V 396. eandem definitionem

Zenoni tribuit. u

2 de versu cf. Bergk PoSt. Lyr. II 4 p. 93. —pendet Zeno ab Antisthene

qui docuerat oti oiy. lervv Scvtiliyeiv. 10 de narrandi arte Quint. loquitur,

sed confer apophthegma 304. 16 kXt^cevSQsUo Koehler mus. rhen. 39, 297;

cclsâvd(}ivai B, aXeâvSQrivca P. 17 §fXrimvav B.|| &<ponoiov BP.

18 tErQdxitoig BP.|| xexo|Uft^vovff D, Bywater Joum. of Phil. XVII 76.



24 ZENO crriEUS.

B. Fhysica.

I. Deprincipiis.

— De materia etspiritu.

— De causa. — De

corporibus quaeque iis accidant. — De incorporeis. — De teni-

pore.— De inani.

6 85 Diogenes Laert. VII 134. doxst 8' avtots kqx,ccs stvaL tav

oX(ov dvo, tb 7C0C0VV xal tb nddxov. t6 (lev ovv •xaîov Elvat ti]v

&noiov oi>6iav trjv vXrjV tb 8s noiovv tbv iv avtfj X6yov tbv d^sov.

tovtov yccQ aiSiov bvta 8ta nd6rjs avT^g dr)(iL0VQystv sxa6ta. ti&rjî

ds tb doyfia tovto Zrjvcav 6 Kvtisvs sv rc5 nsQi ov6ias. — Aetius

10 I 3, 25 (DDG p. 289). Zt^vcjv Mva6sov Kitisi)S dQ%as {ilv tbv d^sbv

xal f^v vXrjv^ cav 6 (isv S6ti tov noislv aitios, rjds tov nd^^Siv^

6T0i%sia 8\ ts66aQa.— Achilles Tat. p. 124E. Z^vcav 6 Kitisvs dQ^ds

slvai Xsysi tcbv oAcov d^sbv xal vXrjv, d^sbv (isv tb noiovv, vkrjv 8h

tb noiovfisvov, d(p

'

rav td ts66aQa 6toi%sla ysyovsvai.

15 Philo. de Provid. I 22. Zeno Mnaseae fUius aerem deum materiam

et dementa quatuor.— Theodoret. Gr. cur. aff. IV 12. Ztjvov ds 6

Kitisvs, 6 Mva6sov, 6 KQatrjtos qôitrjtrjs, 6 r-^g Utcaixrjs aQâs ai-

Qe'6sci)s,tbv d^sbv xal tr^v vXrjv dQ^ds sq)r]6sv sivai.

86 Chalcidius in Tim. c. 290. Plerique tamen silvam separant ab

20 essentia, ut Zeno et Chrysi]^pus. Silvam quippe dicunt esse id quod

mbest his omnibus quae habent qualitates, essentiam vero primam rerum

omnium silvam vel antiquissimum fundamentum ea/rum, suapte natura

sine vultu et informe: ut puta aes, aurum, ferrum, et caetera huius

modi silva est eorum, quae ex iisdem fahrefiunt, non tamen essentia.

25 At vero

quodtam his

quamceteris ut sint causa

est, ipsumesse snJh

stantiam.

87 Stobaeus Ecl. I 11. 5a, p. 132, 26 W. (Arii Didymi fr. 20 Diels).

Zrjvatvos' ov6Cav 8s stvai trjv tav 'ovtcnv ndvtcDV nQihtrjv vXrjv, Tau-

trjv 8s na6av di8iov xal ovts nXsica yiyvofisvrjv ovts sXdttca' td 8\

30(iSQri tavtris ovx dsl ta^btd 8ia(isvsiv dXXd îaiQst^dâi xal evyxet^dâi.

8id tavtris 8s 8ia&slv tbv tov navtbs k6yov, bv sviOi slfiaQîsvrjV

xaXov6iv, 0i6vnsQ xal ivtfj yovfi t6 6nsQ(ia.

—Epiphan. Haeres. I b,

DDG p. 588. (pd6xsL ovv xai ovtos {Zrjvav) trjv vXrjv 6vyxQovovXttkav tG) d^SG) i6a tats dXXais alQS6s6iv. sCfiaQfisvr^v ts stvai xai

35 ysvs6iv f'! ^ff Ttt ndvta 8ioixsttai xaX nd^xsi.—

Diogenes Laert.VII 150.

15 aerem) de hoc errore cf. Diels DG p. 2, qui in graeco exemplari MQtt

pro dqxds scriptum fuisse putat.— Ad hoc fragmentum et sequentia cf. 11

n. 300—328. 20 Cf. II n. 316. 28 bvx(av C, %Qmtaiv F.



PUYSICA L 25

o\)6Cttv 6i tpu6i tS>v HvTajv ttnavxfov xi^ XQaTrjv vXijv itg . . . Zrjvav

. . . xttlelTut dh dix&g ov6ltt tb xal ^Xri ^ tb Tcbv ndvTmv xttl17t&v

ixl (leQovg. 17 ^lv ovv t&v ZXtov o^b xXiiav oiks iXttTTav yCviTai,'

ri

dh T&v ixl(liQOvg

xttl xXeicav xttl iXaTTav.

Cf. Chalcid. in Tim. c. 294. Staici deum scUicet hoc csse quod i

sUva sit vd etiam qualitaiem insepardbilem deum silvae, eundemque per

sHvam meare, vdut semen per membra genitalia.

88 Chalcidius in Tim. c. 292. Deinde Zeno hanc ipsam esscntiam

finitam esse dicit u/namque eam communem omnium quae sunt esse sub-

stantiam, dividuam quoque et usque quaque mutahUem: partes quippe 10

eius verti, sed non interire, ita ut de existentilms consumantur in nihi-

lum. Sed ut innumerabilium diversarum, etiam cerearum figurarum,

sic neque formam neque figuram nec uUam omnino qualitateni propriam

fore censet fundamenti rerum omnium sUvae, coniunctam tamen esse

semper et inseparabiliter cohaerere alicui qualitati. Cumque tam sine u

ortu sit quam sine interitu, quia neque de non existente subsistit neque

coitsumetur in nihUum, non deesse ei spiritum ac vigorem ex oMemitatc,

qui moveat eam rationabiliter totam interdum, nonnumqu^m pro portione,

quac cau^a sit tam crebrae tamqu£ vehementis universae rei conversionis ;

spiritum porro motivum illum fore non naturam, sed animam et quidem 20

rationabilem, qu^e vivificans sensilem mundum exomaverit eum ad hanc,

qua nunc ifdustratur, vcnustatem. Quem quidem beatum animal d deum

adpdlard.

89 Stobaeus Eel. I p. 138, 14 W. (Ar. Did. fr. 18 p. 457, DieU).

ttLTiov 3' b Zrjvcav q^rjelv elvtti di' o' ov dl aixiov 6v(ifi(firjx6g' xat 25

t6 (ihv tttxLov 6a>(ia., ov dh aLtiov xaxrjyoQrj^jLa' advvaxov d' elvtti xb

(ihv aixLov xttQElvttL, ov di i6xLv aXxLov (i^ vxdQxetv. to 8h Xey6-

(isvov xoLttvxrjv ix^L dvva(iLV' ttXxL6v i6XL di' b yiyvEXttC Tt, olov dia

xijv (pQ6vr}6LV yivBXttL xb tpQovstv xal Sloc x-^v tl;vxriv yCvsxai xb ^fiv

xal dLcc xrjv 6G)<pQ06vvrjv yivsxaL xb 6o(pQovslv. ddvvaxov yccQ slvaL 30

6coq)Qo6vvrjg xsQi XLvaolJtfiyg (lij 6G)<pQovstv r} V^X^S fti^ S^v ^ g>QO-

v^6scog (irj cpQovsiv.

Cf. n n. 336 (Chrysippus) 340. 341.

90 Cicero Acad. Post. I 39. Biscrepabat diam ab iisdem (scU.

Zeno a Peripatdicis d Academicis), quod nuUo modo arbitrabatur quid- »6

qiiam effici posse ab ea (natura), qua^ expers esset corporis— — twc

vero aut quod efficeret dliquid aui quod efficerdur, posse esse non

corpus.

4 verba xorl jtXeUov xal iXtttrcov om. BP (add. mg.) L. 9 Ad libnim

TtfQl oiolag aut ntQl rov oXov hoc fragmentum videtnr referendum esse.

'66 Cf. II n. 363. 387 {nuv yaQ tb Sffwv ^ xal noiovv adi(iM iaxi).



26'

ZENO crriEus,

91 Aetius I 15, 6 (DDG p. 313). ZijVcjv 6 STmxbg xa XQfonccta

XQG>tovg slvai 6xTfiâtL6iiovg tfig vXrjg.— Galen. hist. philos. 27 (DDG

p. 616, 2). Zi^vcav dh 6 Utotxbg ta;|r(>(»f(ara i7cCxQ<o6iv t^g vXrjg

xmsXaêv.

B 92 Galenus comment. in Hippocr. de humoribus I (XVI 32K.).

Zi^vwv ts 6 KitLS-bg hg tScg jtOLdtrjtag ovto) xal tdg oi)6Cag Sl'

8Xov

xsQdvvv6d-at ivo^L^sv.— id. de nat. facult. 12. sl d' &6:tsQ tag noi-

otrjtag xal tdg oxjeCag du* oAcov xsQdvw6âi, XQV vofii^sLv^ ag v6tSQ0V

dxscp7]vato Zrjvcov 6 KitLSvg.

10 93 Stobaeus Ecl. I 8. 40e p. 104, 7 W. (Arii Didymi fr. 26 Diels).

Z^^vcav s<pr]6s XQ^vov slvaL XLv^^scog dLd6tr]fiaj tovto dl xal (istQov

xal XQLti^QLOv tdxovg ts xal ^Qadvtrjtog ojtog sxsl <^sxa6tay. xatd

tovtov Ss yCyvsdd-aL td yLvdfisva xal td TtsQaLvdfisva ccjtavta xal td

'ovta slvaL. — Simplicius ad Cat. 80 a 4. tcov dh UtooLxcbv Zr\v(ov (ihv

15 jtd6r]g djtX&g XLvrJ6sc3g dLd6TT^(ia tbv XQOVOV slvat.

94 Themistius in Phys. 40b Speng. II 284, 10. (tb xsvbv) xsxo)-

ql6(ibvov xal dd-Qoov slvaL xaQ-' avrd, :tSQi£x^v tbv o^dQavdv^ cog jtQd-

tsQov (ihv aiovto ta>v dQxaCcav tLvsg, fistd ds tavta ot tcsqI Zi^vcava

tbv KLtLsa.

20 95 Aetius I 18, 5 et 20, 1 (DDG p. 316b 11, 317b 31). Zr]v(ov

xal ol djt^ avtov ivtbg (isv tov x66(iov (ir]dsv slvat xsvov, s^ca d'

avtov dstSLQov. dLag)SQSLv ds xsvov, tonov, x^Q^v' xal tb (isv xsvbv

slvaL iQr](iCav 6cofiatog, tbv ds tonov tb i7tsx6(isvov vnb 6G}(iatog^

tr]v ds xoâv t6 ix (iSQOvg i7tsx6(isvov , a6nsQ inl tr]g tov olvov

35 TtL&dxtrrjg.— Theodoret IV 14, ivtbg (isv tov Ttavtbg (ir]dsv slvai

xsvov^ ixtbg 8\ aijtov nd(i7toXv ts xal aTtsiQov.

Cf. Diog. Laert. VII 140. s^cod^sv ds avtov %sqlxsxv(ilsvovstvaL

t6 xsvbv aTtSLQOv onsQ d6cb(iatov stvaf d6G}(iatov ds t6 ol6v ts

xatixs^dâL VTtb 6G)(idtc3V ov xatsx6(Jlsvov' iv ds tc5 x66(ico (ir]dsv st-

30 vai xsv6v.

96 Philoponus in Aristot. Phys. p. 613, 23.(li] xats6JtdQd-aL (ihv

iv tolg 6G)(ia6LV (scil. xsv6v), dXX'

dvaL ^vvsxrj, s^co ds tov ovQavov

stvat xsv6v tL xad"'

avto, a67tSQ (idXL6ta xalr]t&v TtoXX&v sxsl cpav-

ta6Ca, dnsLQ6v tL vo(iCôv6a stvaL xsvbv s^co tov ovQavov. xal ot

35 IIvQ-ay^QSLOL dh ovtcog sXsyov, d>g r^dr] SLTts. <pa6l dh xal toi^g stSQl

Zr]vova tbv KLtisa ovtco 8oi,di,SLV.

3 xa TQTJnatcc A, to: TQLimccta B. Cf. 11 n. 419. 6 ag scripsi, 8? vulgo.

Cf. II n. 463 sq. 12 iyiaata suppl. Wachsmuth; OTtag ^xî tb inivooviisvov

Posidonius, cum repetit definitionem, apud Arium 1. 1. 13 aTtavTav Diels,

a%aQtL^B0&ai Usener. — Cf II p. 509 sq. (Chrys.) 28 6cao}(iatov di: sententia

postulat Ksvbv Sh. — Cf 11 n. 503—605. 536—643. 29 xatsxo[iivov LD.

33 Cf n n. 622—524.



PUY8ICA n. 27

Physica n.

De niiindo. — llnnm esse. — Oenitum et interiturum. — Uno

loco manere. — Ex 4 elenientiH. — 'Eit^ncvffviati

et naXiYyBVB(j(a,— Mundus animal sapien^.

97 Diogenes Laert. VII 143. 5rt vs elg i6xiv (6 x66(iog) Z^vatvi

(prj6lv ivx§i xbqI xov okov. — Aetius 111,2 (DDG p. 327b8)

Ztf^vfov Bva slvtti xbv xdofiov. Theodoret. graec. aff. cur. IV 15.

Cf. U n. 6308q.

98 Aristocles (&iib xov|' neQl q)iXo6o(piag) apud Eusebium praep.

evang. XV p. 816 d. {IleQl xr\g xav Zxaitx&v (pikoaotpCag on<og xs 6 lo

Z-^vav xbv neQl uqx&v axedCdov kdyov). Sxoix^tov slvaC tpa6i xav

Hvxov xb nvQ, xad-(XJt£Q 'HQdxksLxog^ xovxov 8'

aQxag vXrjv xal dêdv^

i)g nXdxcDV. dXX'

ovxog &ft,(pci) 6d)fiaxd (pri6iv slvai,

xal xb noiovv

xal xb :td6xov, ixsCvov xb jcq&xov tcoiovv atxiov d6(6(taxov elvat, Xi-

yovxog. ensLxa 8\ xal xaxd xtvag £[(iaQnivovg ûpdvovff ixnv- it

Qov6âi xbv 6v^navxa x66(iov, elx* avQîg ndXiv 8iaxo6Êl-

6dâi. xb(livxoL tcq&xov xvq

stvaL

xaânsQsCxl

63tiQ(JLa,

x&v

andvtcov ejjov xovg X6yovg xal xdg aixCag xav y£yov6xc3v xal xcav

yiyvo(iivGJv xal x&v i6o(iivo}v' xijv dh xovxcov inmXox^v xal dxoXcw-

dîav eC(iaQ(iivriv xal ijtL^xi^îT^v xal dXr^dêLav xal v6(iov elvaL x&v m

6vxav ddiddQa^xov XLva xal atpvxxov. xavxij dh xdvxa 8lol-

xet^dâL xd xaxd xbv x66(lov vniQev^ xad-dneQ iv evvoîaxdx-Q

XLvl noXLxeCa;.

99 Stobaeus Ecl. I 19,4 p. 166,4 W. (Arii Didymi fr. phys. 23

Diels). Zrjvayvog. x&v 8' iv xa x66(L(a ndvxcov xav xax

*

C8Cav eîv ss

6vve6x<oxav xd(liQrj xijv tpoQav exeiv eig xb xov oX(yv (ii6ov^ 6(ioCag

8h xal axrcov xov x66(iov 8L6neQ dQd^&g Xiye6d-aL ndvxa xd^îiQr} xov

x66(iov inl xb (ii6ov xov x66(tov xijv (poQav exeLV^ (idXL6xa 8h xd

fidQog exovxa. xwdxbv 8' alxLOV elvaL xal xfjg xov x66(iov (lovi^g iv

dneCQa xeva xal xr}g yfig naQanXr}6Cag iv xa x66(ia, neQl xb xovxov m

xivxQov xad-L^Qvîivrjg i6oxQax&g. ov ndvxag 8h 6a(ia ^dQog exeLV,

dXX'

dâQfj elvaL diâ xai nvQ'

xeCve^&ca 8h xai xavxd nag ini xb

xrjg oXrjg 6(paCQag xov x66(iov (ii6ov^ xijv 8h 6v6xa6Lv n^bg xijv neQL-

(piQeLav avxov noLEt6âL' (pv6eL yaQ dv(O(p0Lxa xavx' elvai dtd xb(irj-

8evbg (lexixeLv ^dQovg. naQanXrj6Cag 8h xovxoig ov8'

avx6v (pa6L xbv k

x66(iov ^dQog BxeLV 8Ld xb x^v ZXrjv avxov 6v6xa6Lv ix xe x&v fidQog

13 ovtoe] scil. Zeno. 26 r&v del. Usener. 32 yivta&uL libri, corr.

Diels; xtvtiad-uL Meineke. 34 &vm(pvzcc F, corr. Canter. — Cf. II n. 549 sq.



28 ZENO CITIEUS.

i%6vTC3v tfTotjjfiov Hvai xal ix xmv ccâQav. t^v d*oAi^v y^v xa^'

iavtriv ^sv ixîv aQtdxsL âQog^ vcaQa ds f^v dîoiv dia tb ri)v (liHT^v

iXBiv xôQav, TiQog de t6 î6ov slvat trjv tpoQav totg tOLOvtoig 0cofia6LV,

inl tov tonov tovtov îvsLV.

5 100 Schol. Hes. Theog. 134 Gaisf. Gr. Poet. Min. II 482. 6Zt?'-

v&v (prj0L tovg TLtavag dLa navtbg «ip^tfât ta etoLxsta tov x66ôv.

KoLOv yccQ Xiysi tiJv TCoioti^ta xata tQonrjv l4LokLxrjv tov n TCQog tb

X, KQstov dh tb §a6LlLxbv xal r}ys}iovix6v ,, 'T%SQLOva ds trjv cLva

xCvrj6LV djtb tov vxsQavG) livaL. insl Ss <pv6LV sxsl ndvta td xovtpa

10 dq)Li(isva aCntSLV dva), tb toLOvtov (liQog ^ldnstov ixdks6s.

101 Aetius I 14,6 (DDG p. 313b 1). Zr^vGiv stpaexs tb nvQ xkt'

sv^stav XLVstddâL. — idem I 12,4 (de Stoicorum placito). xal t6 (ilsv

TtSQCysLov (p&g xaT'

svd^stav, t6 d'

aC&iQLOv nsQLCpSQ&g XLVsttai.

102 Stobaeus Ecl. I 17, 3 p. 152, 19 W. (Arii Didymi fr. 38 Diels).

15 Zr]vc3va ds ovtag dnocpaCvsad-aL dLa^Qr^drjV toLavtrjv Ss 6sr]6sL stvat

iv TCSQL^da tr]v tov oXov dLax66(ir]6LV ix Tijg ovoCag^ OTav ix JcvQbg

tQOJCrj slg vScoQ Sl' diQog yivrjtaL, t6 (livxl vtpCdtaGd-aL xal y^v

0vvC6ta6d-aL, [xal] ix tov XoLnov ds t6 [isv dLafiivsLV vdaQ, sx ds

tov dt^Lôfiivov diQa yCvsc&aL^ ix tLvbg ds tov diQog nvQ i^dntsad-aLy

20 trjv dh [fit|tv] xQd6Lv yCvs6d-aL ttJ slg dkkriXa t&v 0toLXiCci)v fistaôky,

0a)(iatog olov Sl'

oAov Ttv6s stiQOv dLSQXoîivov.

Diog. Laert. VII 135, 136. sv ts slvai d^sbv xal vovv xal sI^luq-

nivrjv xal ^Ca nokXatg ts stiQaLg 6vo(ia6CaLg JCQOôvofid^sad-aL. xat^

dQxdg (isv ovv xad-'

avtbv bvta tQinsiv trjv 7td6av ov6Cav Sl'

diQog

25 sCg vSoQ' xal &6nsQ ivtfj yovfj t6 6niQ(La nsQcixstaL^ ovtca xal tov-

tov 6nsQiiatLxbv X6yov bvta tov x66(iov, toL6vSs vnoXsCns^d-aL iv ta

vyQGty svsQybv aht^xoLOvvta

ti]v vkrivJCQbg

trjv

tcov s^r}gyivs6LV'

slta dnoysvvav jCQ&tov td ti66aQa 6t0Lxsta tcvq, vdrap, diâ^ yriv.

XiysL Ss nsQL avTav Zi]V(ov iv tm jcsqI tov bXov. — idem VII 142.

30 yCvs6%-aL Ss tbv x66(iov btav ix TCVQbg i]ov6la tQanf] Sl' diQog slg

vyQ^trjta^ slta t6 naxv(LSQsg avtov 6v6tdv dnotsks6%f] yr]^ t6 Ss

Xs7Cto(isQsg iâsQa&fj, xal tovt' inl nXiov Xsntvv&sv nvQ dnoysvvr]6r]'

slta xatd (it^tv ix tovtc3V (pvtd ts xal ^raa xal td dXka yivrj. nsQi

6 Non omnia elementa, sed dtio tantum quae levia sunt, ignem et aSrem,Zeno videtur Titanas dici voluisse. 17 vcpioxaxai FP, corr. Canter. 18 xat

del. Heeren. 19 iv. xivbg libri, XETCXvvofiivov Diels.|| i^ditxsiv libri, corr.

Diels, 20 niîv seclusi, (it^Lv <xai)> xg&eiv Diels.|| fivtaOâi

—iisxaôXjj vix

sana; nam KQ&ais non potest fierix^fj sig aXXr]Xa iisxaôXjj.

Fortasse: iniyive-

e&aL. 23 noXXdg xs kxsQag 6voyiaaiag B, TtoXXatg ixsqaig 6voâaiaig (om. ts) P.

24 TtQixsLv B. 25 ovrco 6s BP. 26 vnoXmia&ai BD. 31 vyQOv PL.

32 iâQaL(o&fj BL, iâsQco&^ P, sed sq in litura trium litterarum P*. 33 xal

(ante Jc5a) om. BP.



PHY8ICA II. 29

d^ ovv ri\g ysvi^siog xal Ti\g g>9oQ&g roi) xdîiov (piâl Zi^voav iihv

iv t^ xcqI oXov^ x.t.X.

Probus ad Verg. p. 10,33 K. ex his (quaiuor demenlia) omnia

esse

posted effigiataStoici traduni Zenon Citieus et

ChrysippusSolnetts

et CleantJies Assius. Cf. I n. 496 II n. 579 sq. s

103 Valerius Probus in Virg. Ecl. VI 31, p. 21, 14 Keil. sunt qui

stngulis elementis principia adsignaverunt . . . Thaies Milesius magister

eius (scil. Ana>ximenis) aquam. Uanc quidem Thaletis opinionem ab

Hesiodo putatU manare qui dixerit: ^tov /a^v nQati^ta xaog yivet'^

avtaQ sjceita. Nam Zenon Citieus sic interpretaiur , aquam xôs op- to

peUatum Satb tovjjcfffO-ai. Qu^mquam eandem opinionem ab Homero

possumus ifUdlegere, quod ait ^xeavdv ts ^s&v yivB6iv xal iirjtiQU

Tqd^vv. „eadem originatio est apud Achill. Tat. Isag.in Arat. phaen.

3, 125 e. Petav." Wachsm. — Comut. c. 17. iati dl x"Off (t^v tb xqo

tfis ducxoafi^^^sag yevdfievov vyQOv, axb r^g x^^^^^S ovtag d>vo(ia6(iivov. 15

Cf. n n. 437. 564.

104 Schol. Apoll. Rhod. I 498. xal Zifvrav dh tb naQ'

'HdLodci

xdog vd(OQ elvaC <prj6iv^ ov 6wit,dvovtog tXvv yive6âi, ^g nrjyvv-

nimjg ii yrj 6teQe(ivL0vtai,. tqCtov 6h"EQ(ota yeyovivai xa^''H6Codov.,

Xva tb nvQ naQa^tiq^ji' TCVQcadi^TSQOv yuQ ndôg "EQcog. so

106 Schol. Hes. Theog. 117. Zi^vrav dh 6 UTOLxbg ix tov •byQov

Tiiv 'b3Co6Tdd-(i7}v yfjv yeyevfi6%âC (prj6LV^ tqCtov d\ "EQoaTa yeyovivaL^

od-ev 6 inay6(ievog dd-eTeiTaL 6TCxog.— Cf. Diog. Laert. VII 137.

'bno6Td9-(irjv d\ ndvTcav t^v yriv, (li^rjvdndvTcav ov6av.

106 [Philo] neQl d(p%aQ6Cag x66(iov, cc. 23, 24, p. 264,3 Bem. ss

p. 35, 13 Cum. &e6(pQa6Tog (livTOL gyrj^l Tovg yive6Lv xal (pôQav

Tov x66(iov xatrjyoQOvvTug vnb TeTTdQcov onaTrjd^vaL t&v (ieyC6T(ov,

yfig dvco(iaXCag, 9-aXdTTrjg dvaxcoQ^6eGig^ exd6Tov t&v tov oXov (leQ&v

dtaAvtfecog, x^Q^^^'^ (pôQ&g xard yivri t,KKov. xaTa6xevdt,eLV de t6

(likv nQcoTOv ovTcag' „£i (lii yeviêcog aQxrjv iXaêv r] y^, (liQog vna- 30

ve6TG)g ovShv dv 6TL abTf^g ecoQ&TO , xâfiaAd 8'

^d?^ Td 6Qri ndvr'

iyeyivTjTo, xal ol ye(oXo(poL ndvTeg Cônedoc TfjnedLddL' totovtcav yaQ

xad^'

exa6tov ivLavtbv '6(l^qc3v ii, dldCov (peQ0(t.ivc3v elxbg ^v tav Sl-

r}Q(iivo3v nQbg vtlôg td (ihv ^^''(^dQQoig dneQQfix^âL^ td d' vnovo6trj-

6avta xsxciXa6%aL, ndvtads did ndvtov

i]dr]XeXecdvdâL' wvl de 35

6vvex£Lg dvco(iaXCaL xal na(in6XXa)v 6qg)v at n^bg aCîQLOv viltog vneQ-

ôXal (irjvv(iaT' i6Tl tov ti^v y^v (iridtdLov elvaL' ndXaL ydp, ag

1 T^c om. BP, qui ts xal habent. 9 HeBiod. Theog. 116. 12 II. S201. 802. 17 Heaiod. Theog. 116. 117. 120.— versus 118. 119 Zenonem aut

ignorasse aut damnaese suo iure conclusit Krische. 29 xaraoxcvdj;» libri,

corr. Uaener.



30 ZENO crriEUS.

s(pYjvîv aTCSiQG) Z()ovoj talg inoii^QCais a%o TtSQdtav inl TtsQara ita6*

Kavy Xsa(p6Qog iysyivrjto. nitpvKS yccQ ri vdatog <pv0i,gxal fidXi6ta

d(p' vil>rjXotdt(ov xataQdttovGa td ^lv i^(o&SLV t^ /3ta, td dl ta 6vv-

sxst t&v tpsxddGJv xoXdntovGa xoikaCvsiv vnsQydt,s6d-aC ts f^v tfxAiy-

6 Qdysav xul XLd-cads6tdtr]V dQvxtrJQCov o^dx iXattov.'^ „xal jtti^v f) ys

d^dka66a,''^ (pa0Cv, ^.,^drj ^siisCcatai'

fidQtVQsg d'

al vr^Ccav svSoxLiicita-

taL 'P6dog ts xal /JriXog' avrai yaQ tb fisv itaXaLov rj(pavL6(iivaL xatd

tfjg QâXdttrjg ids8vxs6av i7CLxXvt,6(isvaL^ XQ^^^ ^'

^^tSQOv iXattov-

(livrjg 'qQifia xat' 6XCyov dvCGiovâL dLSCpdvrjeav, dyg aC nsQL ai^tcbv

10 dvayQa(pSL0aL firjvvov6LV LStoQCai' trjv ds ^fjXov xal 'Avdcpriv g3v6-

(ia6av 8l'

dacpotiQcav bvo^dtov nL6tov(isvoL tb Xsyofisvov, «Jtftdi) ydQ

dva(pavsL6a Sr]Xog iyivsto^ ddrjXovfiivr] xal dqiavrjg ov6a ro ndXai.

TtQog ds tovtOLg fisydXav TCsXayav (isydXovg x6Xjtovg xal â^slg dva-

IrjQavd-ivtag rjTtSLQ&^d-aL xal y£ysvfj6&aL r^g naQaxsLfiivrig x^DQag

15 (lOLQav ov XvxQav 6jtSLQO(iivovgxal (pvtsvo(iivovg, oig 6r}(iSL*

dtta

trig TtaXaiag ivanoXsXstcpd-aL QâXatt^b^sog ilfri^pLddgts xal x6yxccg xal

o6a 6(iOL6tQo:ta ^Qog alyLaXovg s^Ccod^sv d3to^Qdtts6âL. dto xai TICv-

dciQog iitl tfig /IriXov (pr]6C'

Xulq', g) d-£od(idta, XLnaQonXoxdôv

90 n.aCds66L Aatoijg L(isQoi6tatov SQVog

n6vtov d^vyatSQ^ jjôvog svQsCag dxCvrjtov tiQag' dv ts ^Qotol

zfuXov xlxXi^6xov6lv, (idxaQsg d'

iv 'OXv(inG) trjXicpavtov xvaviag

Xd-ovbg d6tQov.

Q^vyatiQa yaQ n6vtov f^v /dfjXov si'Qr}xstb Xsx^sv aivLtt6(isvog. sl

n 8fi (iSLOvtaL ri ^dXatra^ (iSLG)d"ii]6staL (jlsv i} yf]^ (laxQatg d' ivLavt&v

jtSQL6doLg xai slg dnav sxdtsQov 6t0LxsL0v dvaXad^ri^sraL ., daitavri^r]-

6sraL 8e xal 6

6v(inag dfiQ

ix tox) xat'

dXCyov iXattov(LSvog^ dnoxQi-dîq6staL dh td ndvta slg (iCav ov6Cav tf]v nvQ6g.^'

nQbg ds tfiv rov tQCtov x.scpaXaCov xata6xsvfiv jj()wvTafc X6y(p

30 toi&8s' ^^(pd-sCQStaL ndvtG)g ixstvo, oi) ndvta td(liQrj cpd-aQtd i6tL,

tov ds x66(iov ndvta td(liQr} (p%-aQtd i6tL, cpdâQtbg dQa 6 ii66(iog

êrtV." d'

vnsQsQ-iîsQ-a vvv inL6xsntiov. nolov (liQog tfjg yijff,

Lv' dnb tavrrjg aQ^coîsdâ, (islôv rj sXatrov, o-i)3J()(5va) dLaXv6staL;

XCdâv ol xQataLbtatOL uq' ov ^v8g)6l xai 6rlnovtaL; xatd tffv s^sog

Z6 d^d-ivsLav (17 8' s6tL nvsv(iatLxbg t6vog^ 8s6(jLbg ovx aQQi]xtog^ dXXd

(i6vov 8v68LdXvtog) d-Qvnt6(isvoL xai Qiovtsg sCg Xsntfjv tb nQ&tov

avaXvovtaL xovlv, sid-'

v6rsQov ânavrjd-ivrsg iâvaXovvraL. rC 8i;

SL(if} nQbg dvi(iG)v QLnCôito tb v8g)q , dxCvrjtov iad-sv ovx vcp

'

rfiv-

2 av addidit Buecheler. 10 &vuYQa(priv libri, corr. Tumeb. 15 criusTa

Ttt libri, corr. Bernays. 37 iâvaXovvtai Bem., iâvuXvovTui libri.



PHY8ICA n. 81

Xiceg vexQovtai; nBTafieillei yovv iud dvsadiaxaxov yCyvexat oia iwx^

i(p^jQrjÊvov ^diov. aX ye /ii)v diQog <pd-OQal navxCxtp dfjjlat'

vo6etv

yuQ xaX (fd-Cvetv xccl xq6xov xiv'

dno^viJ6x€iv ni(pvxsv. inel xC &v

xig, fiii 6xoxai6(ievog 6vo(idx(ov evnQemCagdXXd

xdkrjôvg,eCnot Xoi-

fiov elvat nX^v dtQog ^dvaxov xh oixslov ndôg dvaêovxog inl <f>%0Q& s

ndvxfov 06a tl>vxfig (lefioCQaxai; xC XQ"^ (laxQrjyoQetv neQl nvQ6g; dxQO-

ipf^6av yuQ avrCxa e^tvwxai ;|ô^dt/, jy (pa6iv ol noirjxaC^ yeyovbg i^

iccvxov. dtb 6xr}QLnx6(ievov 6Qd-ovxai xaxd x-^v xrig dva(pêC6r^g vXrig

vofirlv, iâvaX(o&eC6rjg 6'

d(pavCêrai. xb naQanXr^6tov (livxot xal xovg

106 a xaxd xiivÎvStxiiv dQdxovrdg (pa6t nd^xetv. dvi^novxag yuQ inl xd lo

(iiyt6xa xav âav iXi(pavxag neQl v&xa xal vrjdvv ana6av etXet6ât^

(pXi^tt d'ijv dv xv%ri dteX6vxag i(inCvetv xov at(iaxog, dnXT^6x(og int-

6n(0(iivovg ^taCco nvev(iaxt xal 6vvx6v<p ôC^co. ytixQt (lev ovv xtvog

iâvaXov(iivovg ixeCvovg dvxixetv vn'

d^rixavCag dva6xtQX(bvxag xal

T§ nQovo(UcCa rr^v nXevQav xvnxovxag ag xa&tôîivovg xav dQax6v- i5

rov, elx' del xevoviiivov xov âxtxov nrjddv (lev (irjxixt dvva6d-ai^

XQadatvo(iivovg d'

e6xdvat, (itxQbv 6'

v6xeQov xal x&v exeXav iâ-

6d-evr)6dvxa)v xara6et6îvxag vnb Xt(pat(iCag dnoinjxeiv ne66vxag dh

xovg alxCovg xov dâvdxov 6vvanoXXvvat XQ6na xoiade' (irjxix' exov-

xeg XQocpi^v ol dQaxovxeg., bv neQti%ê6av de6(ibv inixetQov6tv ixXvetv m

dnaXXayiiv ^Sr] no&ovvxeg, vnb d^ xov fiaQOvg xav iXe^pdvxav d^Xt^^-

(levot nieôvvxat xal noXv (laXXov inetddv xvxXl (SxiQtcpov (Jovy xal

Xtd-adeg xb ida(pog' iXv6n(o(ievot yaQ xal ndvxa notovvxeg elg 8td-

Xv6tv {mb xrjg xov nti6avrog fiCag neSrjdîvxeg, iavxovg noXvxQ6nog

ivattiy;|ravotff

xal dn^Qotg yv(ivd6avxeg ilâ6dêvov6t xal xad-dneQ ot 25

xaxaXev6d-ivxeg ») xeCxovg atcpvCdtov inevexîvxog nQoxaxaXrjtpîvxeg,

ovd' 060V dvaxvrlfat 8vvd(ievot nvty^ xeXevxG)6tv. el di) x&v (leQtov

exa6xov xov x66(iov cpÔQav vno(iivet, SrjXov^xt xal 6 iJâvx&v na-

yelg x66(iog iccpdûQXog ovx ItfTat." xbv Sh xixaQxov xal Xotnbv X6-

yov dxQt^coxiov mSi (pa6tv. „«Z 6 x66(iog dtStog ^v, ^v dv xal xd 30

âa dtSttt xal noXv ye (laXXov xb xcov dv^Qancov yivog 060) xal XGtv

ttXXoav cc(ietvov.dXXd xal dil^Cyovov (pavf(Vttt xotg fiovXo(iivoig iêv-

vttv xd (pvcecsg. elxbg ydQ, (taXXov S'

dvayxalov dvd-Q(onotg 6vwndQ-

^ttt xdg xixvag G)g av i6r]Xixttg,f ov (i6vov ort Xoytxfi (pv6et xb i(i(ii-

ôSov oixelov, dXXd xttl oxt ^rjv &vev xovrcov ovx e6xtv' i'Sa)(iev ovv ss

xovg exd6rcov XQbvovg dXoyrfiavxeg xav intxQayq)Sov(Jtevc3v d-eolg (tv-

^wv * ei(iri dtSiog ttvd^Qoanog^ ovS' &XXo xt ôov, co6x' ovS' at

2 Si^lov libri, corr. Bernays. 9ro/tij'»» UBener, ftovtj» libri. 22 dv add.

Diels. 25 YViivmaavxss libri, corr. Tumeb. haec argumeuta Zcnoni tribuit

Zeller, sed cf. Diels DG p. lOesq. et mea Quellenstudien zu Philo p. 41 sq.

Stoioorum veterom trtLgm. I. 6



32 ZENO CmEUR.

dsdEyîvai tavra x^Qai^ yri xal vdoQ xal arJQ. i^ av tb cpdâgtbv

slvai rbv x66ôv drilov itfTtv."

107 Stobaeus Ecl. I 20,1 e p. 171,2 W. (Arii Didymi £r. phys. 36

Diels). ZrivovLxai Kkedvd-eL xal

XQvGCnnai aQeOxsi tr^v ov6iav (leta-

5 fidXXeiv olov elg CTtsQâ rb tcvq^ xal ndXiv ix tovtov toiavrrjv aTCore-

Xet6%âi ri^v dLax66^rj6LV oXa 7iQ6reQOv •^v.— Eusebius praep. evang.

XV 18,3. ccQiexeL yaQ rotg 2JrG)LXolg (pLXo66(poLg rr^v oXrjv ov^Cav

eCg nvQ ^sta^dXXeLV olov eCg ffniQâ^ xal TcdXiv ix tovtov avtrjv

dnotekeL6%aL t^v dLax66in^6Lv^ oXa tb nQ6reQov ^v. xal tovto tb

io d6yit,a tav aTcb trig aiQiêog oi :tQatoL jcai 7tQe6^vtatoL 3tQo6r]xavto

Zijvav te xai KXedvd^g xai XQv6Ln7Cog.

Arnob. ad nat. II 9. qui ignem minatur mundo et venerit cum

tempus arsurum, non Panaetio, Chrysippo, Zenoni (credit)?

Cf. I n. 512 (Cleanthes) II n. 596 sq.

15 108 Philargyrius ad Verg. Georg. II 336. Zenon ex hoc mundo

quamvis aliqua intereant, tamen ipsum perpetuo manere, quia inhaereant

ei elementa, e quihus generantur materiae: ut dixit crescere quidem, sed

ad interitum non pervenire, manmtihus elementis a quibus revalescat.

109 Tatianus adv. Graec. c. 5. tbv Ziqvcova dLu tfjg ixycvQd)6s(Dg

20 a7CO(paLv6êvov dvC^ta^dâc TcdXcv tovg avtovg ejci toig avtotg, Xiyoa

dh "Avvtov xai MiXrjtov ini ta xatrjyoQetv, Bov6lqlv dh ini ta

êvoxtovetv xai 'HQaxlia Tcdkcv ini ta dd^kstv^ TcaQactrjtiov.

Cf. Nemesius de nat. hom. c. 38. s6s6%âL yaQ TcdXLv UcoxQdtrj

xai nXdtcova xai sxa6tov tav dv^QCOTCcav 6i)v tolg avtotg xai (pCXocg

25 xai TCoXCtacg xai td avtd neC6e6%aL xai totg avrotg 6vvtevê6d-aL xai

td avtd iLetaxeLQiel6%aL xai na6av n6XLV xai x(bfir]v xai dy^bv bnoCcos

dnoxa%C6ta6d'aL. Cf. II n. 623—631.

110 Sextus adv. math. IX 107. dvvdêL de tbv avtbv tc5Zr^'-

vovL X6yov eîêto (scil. Plato). xai yaQ o^tog tb nav xdXXL6tov

30 slvaC (pri6Lv xatd (pv6iv dneLQya6îvov SQyov xai xatd tbv elxbta

Xoyov t,ôv e}iil)vxov, voeQ6v te xai XoyLx6v.

111 Sextus adv. math. IX 104. xai ndXLV 6 Zrlvcav q>rj6iv „[ft]

tb XoyLxbv tov,tti) XoyLxov XQettt6v i6tLV' ovdev di ys x66[iov XQStt-

tov i6tLv' XoyLxbv ccQa 6 x66[iog.^''xai aâvtag ini tov vosqov xal

35

ifiij^vxCag fistixovtog. „t6 yaQ vosQbvtov

iiri vosqov

xai

<t6>s^l^v-

Xov tov(lij sfiilfvxov XQsittbv i6tLV' ovdsv di ys x66[iov xQstttov

vosQbg aQa xai S[iipvx6g i6tLV 6 x66(iog."

17 „elementa" hic sunt qui graece CTrfpftocnxoi Xoyoi vocantur. 30 re-

quiro r&v xcctoi tpvaiv. Cf. 11 n. 633—644. 35 rb add. Bk. 37 Hoc Zeno-

nis argumentum qua ratione impugnaverit Alexinus quoque modo defensum

sit a recentioribus Stoicis narrat Sextus ibid. § 108—110.



PHT8ICA m. 88

Cicero de nat. deor. II 21. Quod ratione tUitur, id mdius est quam

id, quod ratione non utitur. NihU atUem mundo mdius: raHone igitur

mundus utUur. Cf. ib. III 22, 23.

112 Cicero de nat. deor. II 22.

Idemquesimilitudine

,ut

saepesolet, rationem cor^dusit hoc modo: „si ex oliva modulate canentes tibiae 5

nascerentur, num duhitares, quin inessd in oliva iibidnii quaedam

scientia? quid? si platani fidiculas ferrent numerose sonantes, idem

scUicd censeres in platanis inesse musicam. Cur igitur mundus non

animar^ sapiensque judicdv/r, cum ex se procred animantes atque

sapientes?" 10

113 Sextus adv. math. IX 110. Zi^cdv 61 6 KLtisvs^ &no Sevo-

g>avrog tyjv dqioQîiv Xafitbv^ ovra)6l 6vv£Q(or&' t6 XQolSfievov ^xiQfia

koyixov xal avrb Xoyix6v iariv 6 dh xdoôg XQoUrai 6niQ[t,a Xoyi-

xov Xoyixhv ccq

'

i6rlv 6 x66(iog. c5 OvveLOdyerai, xali^rovrov vjtuQ^tg.

Cicero de nat. deor. II 22. NihU quod animi quodque rationis est is

expers, id generare ex se potest anim,antem compotemque rationis. Mun-

dus autem generat animanies compotesque rationis. Animaris est igitur

mundus composque rationis.

114 Cicero de nat. deor. II 22. Idemque (Zeno) hoc modo: „Nul-

lius sensu carentis pars aliqua potest esse sentiens. Mundi autem partes 10

sentientes sunt: non igitur card sensu mundus."

Cf. Sextus adv. math. IX 85. dXla xali^ rdg Xoyixdg nEQLi%ov6a

g>v6£Lg ndvrcag i6rl XoyLxrl' ov yccQ ol6v rs t6 dkov rov lUQOvg %Bt-

Qov slvaL.

Physicam. »

De caelo et de caelestibus.

116 Achilles Tat. Isag.in Arat. 5 p. 129 e. Z^/^vfov 6 KLrLSvg

ovrag avrbv d)QL6aro' „oiQav6g i6rLV aidîQog rb s6xarov' ii, ov xal

iv c5 i6tL ndvta iiupav&g' nsQiixsL yuQ jidvta xXijv aitov' ox)6sv

yuQ iavtb nsQLi%SL^ dkk'

stiQov iotl nsQLSxtLx6v.''' so

116 Aetius II 11, 4 (DDG p. 340b6). Z^voav jivqlvov sIvul rbv

oi>Qav6v.117 Diogenes Laert. VII 153. 154. d^tQUJt^v 61 l|a^tv vstpav

naQutQLôîvcav r) Qiiyvvfiivoav vnb nvsvfiatog, dyg Z^^vcav iv ta

nsQl tov oAov ^QOvtriv 6h tbv tovtav tl>6g)ov ix nuQurQLtlfsag rju

7 item Baiter. 14 in explicatione a recentiore Stoico adiecta haec ita

variantur: 6 Si ys K66(we «SQiixH antQiuctinois (Bk., ani(ffucros libri) Xoyuvs

ioYix&v l^cocov Xoyixbg &Qa iatlv 6 xoa^toi.



34 ZENO cmEUs.

Q-^^smg' xeQccvvbv Sh «|a^tv 6(po8Qav fista JcoXXijg ^Cag 7cCnxov6av

knl yfig vsfp&v JtaQatQiô(isv<ov ») Qi]yvvfi4v<ov.

Cf. Chrys. II n. 703 sq.

118Schol. Hes.

Theog. 139,Gaisf. Gr. Poet. Min. II

484. KvxXco-5 jcag. Ziqvoav dh ndktv (pvGixataQcog tdg lyxvxkCovg (poQag SLQr}6d-ai

<pTfj6L'dib xal td 6v6(iata tovtav i^sd^sto BQdvtrjv ts xal UtSQdzrjv

"AQyrjv dh istsiSrj (pa6L tbv uQyfjta xsQavvdv naidag ds g)r}6LV avtoifg

tov OvQavov insLdrj Tcdvra tavta td Tcdd^Y] jcsqX tbv ovQavdv sl6L.

119 Diogenes Laert. VII 145 sq. ixXsCnsLV ds tbv fisv f/Atov

10 ijCLJtQo6dôv6rjg avt(p 6sXr]vrjg xatd tb XQbg rifidg ^SQog, ag Zrjvfov

avayQatpSL iv toi nsQL oXov. cpaCvstaL ydQ vnsQxo^svrj tatg 6vv6-

doLg xal anoxQV7Ctov6a avtbv xal ndkLv naQaXXdttov6a. yv<0QC^staL dh

tovto dLa Xsxdvrjg vdcoQ ixov6r]g. trjv ds 6sXr]vi]v i^7tCntov6av slg

t6 trjg yfig 6xCa6fia. od^sv xal tatg nav6sX^voLg ixXsCnsLV ii6vaLg,

15 xaCnsQ xatd dcdiistQov l6tafisvrjv xatd (ifjva tarjXC^,

otL xatd Xoôv

ag JCQbg tbv r]XLOv XLVovfisvrj naQaXXdttsL ta nXdtsLtJ fioQSLOtsQa t)

votLcotsQa yLvofisvrj. otav (isvtOL tb nXdtog avtfig xatd tbv rjXLaxbv

xal tbv did ^s6(ov ysvrjtaL, slta dLa(istQrl6r] tbv ^Xlov, t6ts ixXsCnsL.

Cf Cic. de nat. deor. 11 103. — De sole, luna, astris cf II p. 650

20 —691.

120 Stobaeus Ecl. I 25, 3 p. 213, 15 W. (Arii Didymi fr. phys. 33

Diels). Zrjvav tbv r^XLov q)r}6Lxal trjv 6sX^vrjv xal tav aXXcav d6tQ(ov

s'xa6tov slvaL vosqov xal ^q6vl(iov, nvQLVOv K^Shy nvQog tsiVLXOv.

8vo ydQ ysvrj nvQog, tb (isv atsxvov xal (ista^dXXov sCg savtb tijv

?5 tQotpijv, t6 de ts%VLx6v.f av^rjtLx6v ts xal trjQr]tLx6v, oiov iv totg (pv-

totg i6tL xal âioLgj b di] (pv6Lg i6tl xal i^vxt]' toLovtov di] nvQbg

stvac ti]v t&v d6tQGJv ov6Cav tbv d' i]Xtov xal ti]v 6sXr]vr]v dvo (po-

Qdg (psQS69aLy ti]v (isv vnb tov x66(iov dn'

dvatoXr]g in'

dvatoXijv,

ti]v 8'

ivavtCav roj x66(ic) ^cidLov ix ^GtSCov ybstaâCvovtag. tdg 8'

30 ixXsCipSLg tovtav yCyvs6dâL 8La(p6Qcog, r]XCov (ihv nsQl tdg 6vv68ovg,

6sXrlvr]g 8h nsQ) tdg nav6sXrjvovg' yCyvs6d-aL 8' in' d(i(potsQ6}v tdg

ixXsCijJSLg xal (isCtpvg xal iXdttovg.

ibid. I 26, 1p. 219, 12 W. (Arii fr. 34 D). Zrjvoav ti]v 6sXr]vrjv

s(pr]6sv d6tQov vosQov xal cpQ6vL(iov, nvQLvov 8h nvQog tsxvLxov.

3r. 121Etymol.

Gud. s. v.

rjXiog

xaX vnb tavnoir]ta)v 'qiXLog, nagd

1 §iag xai BL. '2 Qriyvvfiivcov vtco nvsviiatog L. 11 Ttsgl rov B

rasura post tcsqI P. 12 vnoiiQvictovacc B. 14 nccvasXrivrig B.|| ft^va (pro

ILOvaig) BP, corr. P^ ilovov L, ôvaig D. 15 verbarjXiip

—votiootiQu yivo-

desunt in B. 16 ôQsia /// t^Qa P. 18 xal rbv (liaov (om. dicc) P.|| yivsxai

B, idem fuit in P ante ras. 23 Sh add. Diels.|| nvQ mg libri, corr. Heeren.

30 SiacpdQovg libri, corr. Usener.



PHT8ICA IV. 85

Ti)v Ska (mfl. SXav) SXi>og xal i^Xiog. Itfri y&g xarA Zi^vmvu rbv

£rG)(xbv Svafiiia vobqov (ma. Svafifiav xbv) ix xov âXa66ijg (jkva-

dvfiiafiaxoi^y.

Cf. Etymol. Miûm a. v. i^Xiog ^ xaQa xb aXg &X6g SXiog

xal ijXiog' dvifia6âi yaQ (pa6iv ol (pv6txol xbv ^Xiov x^g âXd66i]g 6

t6 vdcoQ' ix yciQ xrig dâXde^rjg avifi&xai xi^v vyQdxrixa' oêv xal Uo-

6£iSd(ov^ naQ&. xb xi^v x66iv dvaxi^nsiv x<pddei l^yovv xdi

rjXiO).

122 Seneca Nat. Quaest. VII 19, 1. Zmon noster in iUa sententia

est: congmere iudicat stellas, et radios inter se committere: hac sodetate

iMminis existere imaginem stdlae longioris. lo

Physica IV.

Terrestria.

De aniinalibus et homine. — De ortu animaliuni. — Be materia

corporis et mentis. — De semine. — De somno. — De morbis.

123 Varro rerum rustic. lib. II1,

3. sive enim aliquod fuit prin-«

cipium generandi animalium, ui putavit Thales MUesius et Zeno Citieus,

sive contra principium horum exstitit ntdlum, ut credidit Pythagoras

Samitis et Aristotdes Stagirites.

Cf. II n. 738 sq.

124 Censorinus de die nat. IV 10. Zenon Citieus, Stoicae sectae to

conditor, prindpium humano generi ex novo mundo constitutum putavif,

primosque homines ex solo, adminiculo divini ignis id est dei provi-

dentia, genitos.126 Galenus adv. Julianum 5 Vol. XVIU A p. 269. to (livxoi

ye xrjv xov 6(Ofiaxog rnitbv (pv6LV ^xoi ys i^ dsQog xal TCVQog xal vda- 25

xog xal yflg ^ i^ vyQov xal ^rjQov xal dsQôv xal ilfvxQov 6vfiîxQ(og

dXXi^Xoig xsxQafiivcav yeyovivai 6ia7C£(p(bvr]xai iiiv.,dXX

'

ovx aig xo6ov-

Tov, o6ov al &€66aXov xotvoxrjxsg, sl ys xal IlXdxav xal Zrlvcav,

l4Qt6xoxiX7jg xs xal &s6(pQa6xog, Eijdrjfi6g xs xal KXsdvd^rjg xal

XQv6Lnnog—

b(ioXoyov6iv d^q)'

avtdg. so

126 Varro de lingua lat. V 59. sive, ui Zenon Citieus, anima-lium semen ignis is, qui anima ac mens.

127 Rufus Ephes. de part. hom. p.44 ed. Clinch. d^sQâdCav di

xal stvsvfia Zrfvatv xb avxb slvaC (prjîv.

Cf. Stein Psychol. d. Stoa. Ip. 58 n. 81. S6

8 &vad-viii.dâTog necessario additur. 7 IJoasiidav scripsi, TloasiS&v vulg.

8 Cf. recentiorum Stoicorum inde a Chrysippo de cometis sententiam II n. H92.



36 ZENO CnTEUS.

128 Eusebius praep. eyang. XV 20, 1 (Ar. Did. £r. phys. 39 Diels

p. 470). ro 8} gjtSQâ tprjdlv 6 Zi^vav sIvccl, o (isd^LrjGtv avd^QCJjiog,

TtvEVfia (lad'' vyQov, ipvx^fls l^^Qos xal an6o%a6iia xal tov 67tSQiiatog

Tov t&v nQoydvcov xsQadfia xal ^tyfia t&v r^g ifvxfjg fiSQ&v 0vvsXrj-

6 Xvd^dg' s%ov yocQ tovg X6yovg rro oAra tovg ai>tovg rovro, orav d<ps&^

slg tijv fiii]tQav, 6vXX7}q)9'Sv V3t' aXXov Ttvsvâtog^ iiSQOvg ipvxrig tfjg

rov d"^Xsog, xal 6v[iq)vsg ysv6[isvov XQvq^d-sv ts g)vsi, xlvov[isvov xal

avaQQLnL^6[isvov vn' ixsCvov, JtQo6Xafi^dvov dsl [sig^ ro vyQOv xal

a-d^^fLSvov s^ avtov. — Theodoret. gr. aff. cur. V 25. Zii^vcov d^ 6

10 KLtLS^bg 6 trj^ds tfjg alQs6S(og r}yrj6d[isvog totdds xsqI ^vjjijS ô^d^SLV

to^bg olxsLovg sSCda^s tpoLtrjtdg' tbv yaQ toL dvd-Qantvov dôQ^v, vyQbv

'6vta xal [istsxovta Jtvsvfiatog, tfjg il)vxf}g scpri^sv slvaL [isQog ts xal

djt667ta6(ia xal tov tav jtQoy^vcov 67tiQ[iatog xsQa6(id ts xal[ilyfia

i^ dndvtcov t&vtfjg ifvxfjg [ioqCchv ^vvad^QOL^d-sv.

— Plutarchus de

15 cohib. ira 15p.

462f. xaCtot xad-dnsQ 6 Zijvcav sXsys tb 6nsQ[La 6v[i-

[iLy[ia xal xsQa6[ia t&v tfjg ipvxfig dvvdîscav vndQXBLV d7CS6na6[isvov,

ovt03 x.t.X. — Aetius plac. V 4, 1 (DDGr p. 417). Zrjvov (ro 6niQ[ia)

6G)[ia' i^vxfig yaQ slvai dn667Ca6[ia.— Eadem Galen. hist. phil. 108

(DDGp.

640)

Galen.

oqollatQ. 94

(XIXp.

370 K.) 67tSQ[ia i6tlv dv-

20 %-QG)7tov, [isd-Crj6Lv dvQ^QCOTtog [isd'

'

'byQOv, tpvxfis [liQovg dQ7tay(ia

xal 6v[i,(iLy[ia tov t&v 7tQoy6v(ov yivovg, ol6v ts a^htb r]v xal ai^tb

6v[i[iLx^sv aTtsxQCd-rj.—

Diogenes Laert. VII 158. dvd-Q<o7tov ds 67tiQ[ia,

b[isd-Cr]6LV

6 avd-QcoTtog [isd-

'

hyQofj , 6vyxCQva6d-aL {Xiyov6Lv) tolg

tfjg "^vxfis (iiQ£6i xatd (iLy(Lbv tov tcov 7tQoy6vcov X6yov.— Cf. 11

25 n. 741—747.

129 Aetius plac. V 5, 2 (DDG p.418). Z^vcov {tds ^XsCag) vXrjv

[ihv vyQav TtQots^dâL, olovsl d7tb tfjg 6vyyv[iva6Cag WQ&tag,oi)

(ifiv

67tiQ(ia7ts7ttLx6v. — Galen. hist. phil. 109 (DDG p. 640) Diogenes

Laert. VII 159. ro ds f^g d-rjXsCag (67tiQ[ia) dyovov a^tocpaCvovtai.

30 130 Cicero de divin. 11 119. contrdhi autem animum Zeno et

quasi labi putat atque concidere et <îd} ipsum esse dormire.

Cf. II n. 766sq.

131 Galenus methodi med. II 5 Vol. X p. 111 K. ort ts ydQ tfjg

vo6(o8ovg dv6xQa6Cag sldrj TtoXXd xal ott xa%^'

sxa6tovrj d-SQa7tsCa

35 dLdtpoQog ot^x 'iTtTtoxQdtrjv [i6vov ^ aXXovg 7ta[i7t6XXovg latQoiog, dXXd

4 6vvsXr\lv%-6xog CFG; fortasse 6vvsXr\lv&6t(ov. 6 ivdQOvg scripsi, iiigog

vulgo. 7 KSQaad-iv ts q)vsi coni. Diels, KQvcpcc inia%vtt,Usener. 8 sig del.

Diels. 21 KO.l avto] fortasse: dqp' ov tb. 23 avyKQivcead-ai B. 24 tov . . .

ngoydvov Xoyov P, tov nQoyovov Xoyov B. 28 an^Qficc nsnti%6v GA, aniQfuc

nannixov B, ansQiucvtLTii^v C. Unde scribendum: 6nsQ(iati%-qv.31 id add.

Schuetz.



PHYblCA V. 87

xul llkttxava xal /4Qi6roriXriv xal SeorpQaarov xttl Zijvavu xtd

Xqv6lxxov Sxavrdg re rovg iXXoyCfwvg q>iXo66(povg xaQtx^fitvot

(idQrvQttg' ori rs xoaQlg rov rijv <pv6vv evQedîjvai rov 6(bfittrog dxQt-

fi^g ovx ol6vr

*

i6rlv o^£ JteQl vo^rjfuircov ditttpoQ&g i^BVQtlv vbdlvovrB Ittfidrmv evxoQ^6aL 3tQo6T^x6vrfog, ajittvrttg JcdXiv roxtg vvv el- 6

Qtjiiivovg fioi q)i,Xo66<povg te xal larQovg ov nQo6rdrrovtttg

ttXX'

anodeixvvvrag nttQiôvrtti.

Gi.ll n. 771 sq.

132 Galenus adv. lulianum 4 Vol. XVIII A p. 257. «vrat fihv

ovv ttl ^rJ6£ig rov XttfiXQordrov tfoqpttfrov, Zrjvavi xal }4Qi6roriXet, lo

xttl nXdravi rovg (ledôdixovg IttrQOvg £n£6^tti <pd6xovrog. ^fi£lg d'

ttiîg dvtt(ivil60(i£v avrdv, iog £Xtt6rog rovrC3V rcbv tptXo66<poav, a(itt

xoXXolg rotg (i£r

'

avrdv, £vxQa6iav (l\v iiy^lrai r^v vy£lav £lvai ^£q-

(lov xtti tlwxQov Xttl vyQOv xttl ^rjQOv' votftjjiiara Sh ylyv£6^tti rd yovv

xttrd diaitav vX£Q^dXXovtog ixd6tov t&v £iQr}(iiv(ov rj iXXînovrog' is

elvai 8\ xai ^fv/Aovg iv ra 6Gi(iari ro^bg (ihv iyQovg xai î^QOvg xara

8vva(iiv, ivCovg Se &£Q(iovg rj tpvxQovg^ dvaXoyilovtag <(rofg> votf?)-

(ia6Lv. ovtG) nXdtav a(itt totg vn'

avtG) na6LV^ ovtoig 'AQL6totiXrig

d(ia tolg ix tov II^Qindtov., ovtco Zrjvcjv xai XQv6innog a(itt tolg

ttXXoLg Utatxotg iyivaffxov. — Cf. II n. 771. lo

133 Censorinus de die nat. XVII 2. qua/re qui annos triginta

saeculum putarunt multum videntm errasse. hoc enim tempus genean

vocari Heraditus auMor est, quia orbis aetatis in eo sit spatio. orbem

autem vocai aetatis dum natura ab sementi humana ad sementim rever-

titv/r. hoc quidem geneas tempus dlii aliter definierunt. Herodicus an- n

nos quinqu£ et viginti scrihit, Zenon triginta.

Physica V.

De anima humana. — Anima est spiritus.— Anima est corpo-

ralis. — Anima est dva^{iCa(Tiq,— De partibus animae. —

Manet post mortem, sed non aetema est. — De principali.—

so

De voce. — De sensibus.

134 Cicero Acad. post. I 39. (Zeno) statuebat ignem esse ipsamnaturam quae quoique gigneret [etj mentem atque sensus. — de finibus

IV 12. cum auitem quaereretur res admodum difficilis,num quinta

quaedam natma videretu/r esse, ex qua ratio et irUeUegentia oriretur, in u

12 aix6v BcripBi, air&v ed. 17 to?j addidi. 18 aiTS> scripBi, airoi}

ed. 23 Heraclit. frg. 87. 88 Byw., B 19 p. 48 Diels. 33 quoique (vd cui-

que) Madvig, quidque Ubri.||

et del. idem.



38 ZENO cmEUS.

quo etiam de animis cuius generis essent qvMereretur, Zeno id dixit esse

ignem.— Tusc. disp. I 19. Zenoni Stoico animu^ ignis videtu/r.

136 Diogenes Laert. 157. Zi^vov 8\ 6 Kixievs . . . Ttvsvficc av-

^SQfiov

slvai

f^vtffvx^^v.

xovttpyicQ rj^cts elvaL iiinvdovg xal i)no

5 xovxov xivslGâv.

136 Galenus Hist. Phil. 24 Diels, p. 613, 12. x^v 81 ovtiiav ccb-

xrjg (scil. xrig ^vxfjg) ol ^hv aCaâxov B<pa6av^ hg IlXdxav, ot Sh

6(0(ifxxa XLVstv^ d)g Z^^vav xal ol J| avxov. Tcvsviia yccQ slvai xav-

xT^v V7csv6ri6av xal ovxoi.

10 137 Tertullianus de anima c. 5. denique Zeno „consitum spiri-

tum" definiens animam hoc modo instruit, „quo" inquit „digresso ani-

mal emoritur, corpus est: consito autem spiritu digresso animal emo-ritivr: ergo consitus spiritus corpus est: consitus auiem spiritus anima

cst: ergo corpus est anima." — Macrob. in Somn. Sc. I 14, 19. Zenon

15 (dixit animam) concretum corpori spiritum.

Cf. Chrysippum ap. Nemes. de nat. hom. c. 2, p. 33. 6 d-dvaxdg

i6XL xcaQL6fibg ^v^jjijsdnb 6G)(iaxog' o^dSsv 8s d6d)(iaxov djtb 6d}iiaxog

XaQL^sxaL' ovds yaQ sfpdnxsxaL 6G)(Laxog d6d)âxov' i]8\ ^vx^ xal

iipdjtxsxaL xal jjo()t§£Tat xov 6c)fiaxog. 6S)(ia ccQa ij ^l^vx^-

20 138 Chalcidius in Tim. c. 220. Spvritum quippe animam esse

Zenon quaerit hadenus: quo recedente a corpore moritu/r animal, hoc

certe anima est. naturali porro spiritu recedente moritwr animal: natu-

ralis igitur spiritus anima est.

139 Longinus ap. Euseh. praep. evang. XV 21,3. Zr^vcavL (ihv

35 yocQ xal KXsdvd^SL vs^s6r^6sLi XLg dv dLxalcag ovxg) 6(p6SQa v^ql6xl-

xag tcsqX ai^xfig (scil. ^v%^s) SLaksx^sl6L xal xavxbvd(i<pci}

xov 6xs-

Qsov 6G)(iaxog slvai xrjv tffvx^^v dvadn)fiCa6Lv (pi]6a6L.— Theodoret.

gr.aff. cur. V 27

(p.129 Rae). SciKpca yaQ (Zrjvcov xal KXsdvd^rjg)

xov 6XSQS0V 6d)fiaxog slvaL xr}v ^vx^^v dva%-viiCa6LV.

30 140 Galenus de plac. Hippocr. et Plat. H 8 (V 283 K., p. 248

ed. lu. Mueller). sl Si ys sjtOLXO (^Loyivrjg 6 Ba^vX(bvLog) KXsdvdsL

xal XQv6Cx7tG) xal ZrjvovL XQi(ps6%âL (t,hv i^ al(iaxog (pri6avxL xrjv

tl^vx^v,oi)6Cav S

'

avxfjg "bjcdQXBLV xb avsv(ia etc.

8 amficcta mvslv A, a&iicc evyyiivovv B, corpus sinml secum movens N, for-

tasse 01 Sh<^ffc&jua,

Sia tby eaiiatcc mvtlv. 11 H. Gromperz Tertullianea

(Vindob. 1896) p. 62 ita hunc syllogismum restituit: „Quo digresso animal emo-

ritur, anima est: consito autem spiritu digresso animal emoritur: ergo consitus

spiritus anima est. Consitus autem spiritus corpus est: ergo corpus est anima.^*

Cf. n. 138. Mihi etiam formam syllogismi apud Tertullianum traditam defendi

posse persuasum est. Nam verba „consitum spiritum definiens animam" funda-

mentum indicant, cui Zeno hunc syllogismum superstruxit. 26 ai(iaTog coni.

Stein Psychol. d. Stoa I p. 107; sed de sanguine non dixisset: tov ateQtov.



40 ZENO crriEus.

ajtoloyCa^ xixQ&ad^cci oXijv di'

oXov tov GdofidTos q^daxovTi tijv tlfvxriv

xai TYjv sôdov a^dtrjs avsv q^&OQccs tov 6vyxQC(iciTos fiijnoiovvri.

146 Epiphanius adv. haeres. III 2, 9 (DDG p. 592,21). Zt^Vov 6

KiTuvs ^ 2JTG)Lxbs i(pfi fiij dslv dsols oCxodofislv tsQa, dXV i%nv to

5 dêlov hv fi6vG) Tc5vca, (i&XXov dh dêbv rjysted-ai, rov vovv. s6tl yccQ

a&ccvccTos.— id. 26. sXsye dh xal

fiSTcc jjra^ttfjiAOvtov 6G>(iaTos

* * *

xal BxdXei ti)v rl^vxrjv tcoXvxqoviov nvevfia, o^fti)v

dl cccpdâQTOv dt'

oAov sXeyev avtijv slvai. hxdanavccTai yccQ vnb tov JtoXXov ;u(>dvov

sis To dcpavBS^ &s (fri<ii.

10 Augustinus contra Acad. III 17, 38. quamohrem cum Zeno sua

quadam de mundo et maxime de anima, propter quam vera philosophia

vigilat, sententia delectaretu/r, dicens eam esse mortalem, nec quid-

quam esse praeter hunc sensihilem mundum, nihilque in eo agi nisi

corpore; nam et deum ipsum ignem putahat etc.

16 147 Lactantius inst. div. VII7, 20. Esse inferos Zenon Stoicus

docuit et sedes piorum ah impiis esse discretas: et illos quidem quieias

et ddedahiles incolere regiones, hos vero luere poenas in tenehrosis locis

atque in caeni voraginibus horrendis.

Cf. Tertull. de anima c. 54. quos quidem miror quod prudentes

30 animas circa terram prosternant, cum illas a sapientihus multo superio-

ribus erudiri adfirment. uhi erit scholae regio in tanta distardia diver-

soriorum? qua ratione discipulae ad magistros conventabunt,tanto dis-

crimine invicem absentes? quid autem illis postremae eruditionis usu^

ac frudus iam iam conflagratione perituris? reliquas animas ad inferos

25 deiciunt.

148 Galenus de Hipp. et Plat. plac. 11 5 (V p.241 K, p. 201 ed

lu.

Mueller).

6

d-avfia^6(iEvos

vjtb t&v ZTmx&vX6yos

6

ZijvGivos. . . Exsi yccQ ads.

,^cpG}vr}did cpdQvyyos ;uc3()£r.

st ds r^v dnb tov

syxscpdXov xf^Qf>v6a, ovx dv did tpaQvyyos ixG>Qsi. od^sv ds X6yos,

30 xal (pav^ sxBtd-sv x^Qî^' Xoyos ds djtb diavoCas X^Q^h ^^^'

ovx iv

t^ iyxEcpdXca sGtlvr]

dtavota."

149 Schol. ad Plat. Alcib. Ip. 121 E. 8\s entd etav'] t6te ydQ

6 TsXsios sv ijfilv dnocpaCvsTaL Xoyos-, los ^Qi^TOTBXrjs xal Zi]vg)v

xal 'JXxfiaCav 6 Ilvd-ayoQSLos (pa6Lv.— Jambl. de anima ap. Stob.

35 Ecl. I 48, 8 p. 317, 21 W. ndXLv toCvvv nsQi tov vov xai na^cbv TStv

xqsltt6v(ov dvvdfieov Trjs ^v^jjijffol fiev UTCDLXoi Xsyov0L firj svd^s

ifKpvsedâL tbv X6yov, v6tsqov ds 0vvad-QoC^s6d-aL dnb tav al6&7]6sav

6 xQOvov tiva Siaiiivsiv vel Bimilia excidisBe vidit Diels. 19 prudentes

scripsi, imprudentes vulgo. 30 Xoyog et tpav^ locos inter se mutare non opusest. — Cf. Galen. ibid. p. 204. 205; (huius operis 11 n. 894).



PHY»1CA VI. 41

xal <puvtaai&v neQl dexariaauQcc srr].— Cf. Aetius IV 11,4 (DDG

p. 400). 6 dl l6yog xad^'

bv 7CQo6ayoQev6iie»a loyixol ix r&v xqo-

Xiêcav aviixXrjQOvtJ&ai Xiyexai xaxa xijv XQaxtjp ifidoy,dda.

Cf. etiamDiog. Babyl. frg.

17(Vol.

Illp. 212).

160 Aetius IV 21,4 p. 411 Diels. t6 8\ tptav&ev {)xb roO Zi^- »

vavog eiQrjiiivov, o xaltpcavriv xaXov6iv^ i6xi, xveviux. diaxetvov dxb

xov iiyeiiovixov iiixQi (paQvyyog xal yXdnxrjg xul x&v olxeCmv dQydvav.

161 Galenus de Hipp. et Plat. plac. II 5 (V p. 247 K., p. 208

ed. Iv. Mueller). xal xovxo ôvXexul ye Z-^vmv xal XQv6ixxog afuc

x^ 6<pexiQ(p XOQ& xavxL, diadido6d-at xi^v ix xov XQo6xe66vxog eâêv lo

iyyevofiivrjv xa(ioqCo) xCvr]6iv elg xijv dQX^ "^^9 ^X^S'> tv

'

al6^xuixb ^c3ov.

Physica VI.

Theologia.

EKse deos. — Siimmus deus (aether).— Uuu8 deus et tamen 15

niulti. — Ovaiq, jtQovoia. — MavvixT^. — EiiiaQfiivri.

162 Sextus adv. math. IX 133. Zr]vav dh xul xotovxov i^QG>xa

Xdyov „Tovff d-eovg evX6ytog dv xtg xtfuprj. xovg dh(li] bvxag ovx

dv xig evXoyag xtfiar]' el6iv aQa dêoC^'

Cf Diogen. Babyl. fr. 32 (Vol. III p. 216) Zenonem ab adver- »

sariis defendentis.

153 Hippolytus Philosoph. 21, 1 (DDG p. 571). X^v6txxog xal

Zrjvav^ OL vxiêvxo xal avxol uQxijV iiev dêbv x&v xdvxav, 6&(ia

'6vxa xb xad-aQG)xaxov,, dtd xdvxcav 61 dM^xftv xi]v XQ6votav ccdxov. —Galen. Hist. Philos. 16 (DDG p. 608). IlXdxatv fihv ovv xal ZijvG>v »

6 ^TTotxog xeQL xr]g ov6Cag xov 9-eov dteXrjXvd^^xeg ovx bfioCag xsqI

xttvxr]g dtevoT^d^rjâv, aXX'

6 (ihv IlXdxav êbv d6d>(iaxov, Zrjvav dh

6a(ia, XSQL <T^g> (lOQqyijg (ir]Shv elQr]x6xeg.

164 Cicero de nat. deor. I 36. hic idem(scil. Zeno) alio loco

aethera deum didt — Tertullian. adv. Marcion. I 13. deos pronuntia- so

veruvU ... ut Zeno aerem et aetherem. — Minuc. Fel. 19, 10. aethera

interdiu omnium esse principium.— Cicero Acad. pr. TL 126. Zenoni

et rdiquis fere Stoicis aether videtur summus deus, mente praeditus, qua

omnia regantwr.

11 iyytvo{iivriv MA, iyyivo^vr\v L. 26 oi}% 6(ioims B, oi *69fiov A.

28 nifil di it09g>f]s A, itfQl iioQtpije ik B, coiT. Diele.



42 ZENO CITIEUS.

155 TertuUianiis ad nat. II 4. ecce enim Zeno qtioqiie maierinm

nnindialem a deo separat et eum per illam tamquam mel pter favos

transisse didt. — idem adv. Hermog. 44. Stoici enim volunt deum sic

per materiam decucurrisse quom^do mel per favos.

5 156 Tertullianus de praes. cup. 7. et ubi materia cum deo ex-

aequatu/r, Zenonis disciplina est.

167 Aetius I7, 23 (DDG p. 303, 11). Ztlvav 6 ZrcoLxbg vovv

x66fiov %vQivov (scil.êov

ccjcscpi^varo).

Augustinus adv. Acad. III 17, 38. nam et deum ipsum ignem pu-

10 tavit (Zeno).

168 Themistius de an. IIp. 64, 25 ed. Speng. XKxa ds xal tols

ano Zi^vcDvos Ovpufpavos rj S6â, dia Tccc^rjs ovoCas TtscpoLtrjxsvai tbv

d^sbv tid-sîvois xai jtov ybsv slvai vovv^ xov dsil^vxi^v,

nov 8s (pv6iv^

jtov 8s ei,vv.

15 159 Tatianus ad Graec. c. 3p.

143 C. xal 6 d^sbs anodsix%^ri6s-

tai xaxav xat'

avtbv(scil. Zy^vcava) TCoirjtijs,

ivaficcQaLS ts xai 6x(o-

Xrj^Lxai aQQrjtovQyols xatayLv6^svos.

Cf. Clemens Alex. Protrept. p. 58 Pott. ovds(jcfiv tovs anb tf^s Uto&s

7taQsXsv6oiLaL dta xd6ris vXrjs xal Slcctfls atLôtdtrjs tb dslov Sl^-

20 xsLV Xsyovtas' o'i xatat^xvvovOLv dtsxv&s trjv (pLXo6ocpCav. — Sextus

Pyrrh. hyotyp. III 218. UtcoLXol S\ Tivsvfia dLTJxov xal dLcc t&v si-

dsx^Giv.

160 Lactantius de vera sap. c, 9. Zmo rerum naturae disposi-

torem atque a/rtificem universitatis Xoyov praedicat, quem et fatum et

25 necessitatem rerum et deum et animum lovis nuncupat.—

id. Inst, div.

rV 9. — TertuU. Apol. 21. Apud vestros quoque sapientes X6yov, id est

sermonem atque rationem, constat artificem videri universitatis. Huncenim Zeno determinat

'

factitatorem, qui cuncta in dispositione forma-

verit, eundem et fatum vocari et deum et animum lovis et necessitatem

30 omnium rerum. — Minua Fel. 19, 10. rationem deum vocat Zeno.

161 Cicero de nat. deor. I 36. rationem quandam per omnem

naturam rerum pertinentem vi divina esse affectam putat.

Cf. Epiphan. adv. Haeres. IH 36 (DDG p. 592). sXsys Ss ndvta

SliIxSLV tb d-SLOV.

35 162 Cicero de nat. deor. I 36. Zeno natwralem legem divinamesse censet eamque vim dbtinere recta imperantem prohibentemque con-

traria. — Lactant. inst. div. I 5. Item Zeno (deum nuncupat) divinam

naturalemque legem.— Minuc. Fel. Octav. 19, 10. Zeno naturalem

legem atqu£ divinam . . . omnium esse principium.

8 x6a(iov A, corr. Krische. 31 onmem Glogaviensis, omnium ABHV.

32 vi Manutim, ut ABVH.



PHY8ICA VI. 43

Cf. Diogenes Laert. VII 88. 6 rd/xo^ A xoiv^g^ ZaxiQ l6x\v 6

6Q^bg X^yog^ dia xdvrmv iQxîitvoq^ 6 avxbi hv ro3 dit^ xa^rîiidvi

tovta) tijg x&v 6vt(ov dt,oi,xrJ6ea}g5vTt.

Schol. Lucan. II9.

hoc secundum Staicos dicU, qui adfxrmant mun-dum prudentia ac lege firtnaiwn, ipsumque deum esse sibi legem. 5

163 Diogenes Laert. VII 148. ov6iav dl d^sov Zijvcov fiiv <prj6i,

tbv oXov x66fiov xttl tbv o-dQavdv.

164 Lactantius de ira Dei c. 11. Antisthenes . . . unum esse na-

twralem Deum dixit, quamvis gentes et urbes suos habea/nt populares.

Eadem fere Zeno cum suis Stoicis. lo

PhilodemuB xsqI ev6E^. p. 84 Qomp. ndvtsg ovv ot &nb Zi^vai-

vog, bI xal ScTceXsmov tb daifidviov . . . eva êbv Xiyov6tv elvai.

166 Cicero de nat. deor. I 36. idetn (Zeno) astris hoc idem (i. e.

vim divinam) tribuit, tum annis, mensibus, annorumque muiationibus.

166 Cicero de nat. deor. II 63. Alia quoque ex ratione et quidem n

physica ma^na fluxit multitudo deorum, qui induii specie humana fahur

las poetis suppeditaverunt, hominum auteni vitam superstitione omni

referserunt. Atque hic locus a Zenone traîaius, post a Cleanthe ct

Chrysippo pluribus verbis explicatus est.

167 Cicero de nat. deor. I 36. Cum vero Hesiodi Theogoniam so

interpretaMir ,toUit omnino usitatas perceptasque cognitiones deorum;

neque enim lovem neque lunonem neque Vestam neque quemquam, qui

ita appeUetur, in deorum habet numero, sed rebus inanimis atque muiis

per qua/ndam significationem, haec docet tribwta nomina.

168 Philodemus nsQl €i>68ÊLag cp. 8 (DDG 542b). T17V 25

l4<PQo)dsit7]v, (8)vvafiiv ov6av 6vva(x)ttxrjv olx€(C)a)g tarv (1£Q&(v)

nQb{g a)XXr]Xaxcd ix . . . . ojv

ti}vd' dva . . . . v

rj

. . ov xccl xv . . .

...1; XEQlodoV

169 Minucius Felix Octav. 19, 10. Idem (Zeno) interpretando

Ivmnem aera, lovem cadum, Neptunum mare, ignem esse Vulcanum, m

et ceteros simUiter vulgi deos dementa esse monstrando, puMicum arguit

gra/viter et revincit errorem.

170 Philodemus xeqI ev6e^. col. 8. t{pi))g8\ dQôvg (Xdyôvg

xal 6xovdaiag 8tad-i6Eig îo6xovQovg.

1 onsg BPLD. 2 &v\ iv BPLD.|| iie B iit, t in lit. P». 6 »v6iav P,

corr. P'. 16 inducti ABHV. 20 Theogoniam id est originem deorum

ABHV, 23 appelletur ABEP, appellatur H. 26 locum ad Zenonem proba-

biliter rettulit Diels 1. 1.;Venerem ipee induxi.

|| awaxxixijv dedi, avvaitxixrjv

vulgo. 27 fortasse: xal ixxixrjv. 28 tr]v S' &vaxoXriv fjXiov xal %v(xXri<Siv) rj

ntffloiov Diels. 33 ad Zenonem hoc frustulum esse referendum ex loco queminter Philodemi fragmenta obtinet suspicatus est Diele Dox. p. 642. 543.



44 ZENO CITIEUS.

171 Cicero de iiat. deor. II 57. Zem igitur naturam ita definit,

xd eam dicat ignem esse artifidosum ad gignendum progredientem via.

Censet enim artis maxime proprium esse crea/re et gignere, quodque in

operihus nostrarum artium man/us effixnat, id multo artifiîosius naturam

5 efficere, id est, ut dixi, ignem artificiosum, magistrum artium reliqua-

rum. — Acad. post. I 39. Zeno statuehat ignem esse ipsam naturam.

— de nat. deor. III 27. naturae o/rtificiose ambulantis, ui ait Zeno. —TertuU. ad. nat. 11 2. cuius (ignis) instar vult esse naturam Zeno.

Diogenes Laert. VII 156. trjv [ihv (pvdLV elvai jcvq tExvLxbv dde)

10 âditfiv sis yevs6Lv.

172 Cicero de nat. deor. II 58. AtqUfC hac quidem ratione omnis

natura a/rtificiosa est, quod Jiahet quasi viam quandam et sectam, quam

sequatur. Ipsius vero mundi, qui omnia complexu suo coercet et con-

tinet, natwra non artifiîosa solum, sed plane artifex ab eodem Zenone

15 didtur, consultrix et provida utilitatum opportunitatumqus omnium. At-

que ut ceterae natu/rae suis seminihus quaeque gignuntur, augesGunt, con-

tinentwr, sic natura mundi omnis motus hahet voluntarios conatu^sque et

adpetitiones, quas OQ^ds Graeci vocant, et his consentaneas adiones sic

adhihet, ut nosmet ipsi,qui

animis movemur et sensibus. Talis igitwr

20 mens mundi cum sit oh eamque causam vel prudentia vel providentia

appellari recte possit (Graece enim jtQovoia dicitur), haec potissimum

providet et in his maxime est occupata, primum ut mundu^ quam ap-

tissimus sit ad permanendum, deinde ut nulla re egeat, maxume autem

ui in eo eximia pulchritudo sit atque omnis ornatus.

25 173 Cicero de divin. I 6. Sed cum Stoici omnia fere iUa (scil.

divinationis genera) defenderent, quod et Zeno in suis commentoriis

quasi semina quaedam spo/rsisset etc.

174 Diogenes Laert. VII 140. xatf(.i)v

xal fiavttXYjv v<ps6tdvai

xa6dv (pa6LV^ si xal TCQOvoLav sIvul' xal avtijv zal tsxvrjv dnotpaC-

30 vovdL did tLvas ix^ddSLS, &s <prj6L ZtJvov.

175 Diogenes Laert. VII 149. xa&' sl(iaQ[isvr}vds <pa6L td icdvta

yLyvs6d-aL XQvdLnnos . . . xal no6sLdcavLos . . • xat Z^vcov— —

{s6tL

ds stiiaQiisvri aitCa tcbv 'ovtcav siQOfisvrj rj Xoyos xad-'

bv 6 x66(ios

dLS^dystaL).

«5 176 Aetius I 27,5 (DDG p. 322b 9). Zrjvoov 6 Utmxbs iv t&

%sqI (pi&^SGiS (triv sl(iaQ{isvrjv) dvvaîLV XLvrjtLxriv tfis vXris xatd

tavtd xal 6<yavro3ff, r]vtLva iii] dLatpSQSLV jtQOVOLav xal (pv6Lv xaXslv.

— Theodoret. Gb-aec. AfF. Cur. VI 14 p.153 Ra. 7^v(ov 81 6 KLtLsvs

29 <pael x&eav (hoc ord.) BP.||

tl B, riPLD. 30 inpdong P, corr. P'.

33 ovTwv D, v6(i(ov BPL.II tlQojfiivri P ante ras.



C. ETHICA. 45

dvvaîv xixXtjxs x^v £lfiaQ(iivr)v xivr}tix^v Tljg Hlije' t^ dh tcitiiv

xal XQdvoLav xal <pv6vv covdfiaoev.

Cf. II n. 976.

177Epiphanius

adv. haeres.

lU 2,9

(III 36) Dieb» p. 592. tagdi aitiag tCbv XQay(idt(ov Jtfj îv i<p

'

fjjurv, nf] d^ ovx iq>

*

ijfitv^tout- 5

i6ti td (ilv t&v nQayîdtav i<p

'

ri\t,lv^tu dh ovx i<p

'

inilv.

C. Ethica.

178Diogenes

Laert. VII 84. t6 dh"iiîxbv udQog tilg <pLi.oooq)Cag

diaiQovaiv etg te tbv nsQl 6Q(ir\g xal stg tbv nsQl dya^&v xal xaxiav

tdnov xal elg tbv nsQl nad^tjav xal nsQl aQetflg xal nsQl tikovg neQi 10

t£T^^s nQihtrjg d^Cag xal tav nQdêav xal ntQl tiov xa^x6vt(OV nQo-

tQonSiv tE xal dnotQon&v [xal] ovta 6' vnodiaiQov6iv ot nsQl Xqv-

6tnnov X. t. X. 6 (liv yccQ KLtievg Zi^vcov xal 6 KXedvd^g ag dv aQ-

XaidteQoi d(peXi6teQov neQl tCbv nQayfidtov diiXaôv.

I. De flne

bonorum. is

(Vol. m p. 3Bq.)

Explicatur finis bonorum n. 179—184. — Nihil malum nisi quod

turpe n. 185. — Virtutem propter se ipsam expeti n. 186. —Virtutem sufficere ad yitam beatam n. 187—189.

179 Diogenes Laert. VII 87. 8i6neQ nQ&tog 6 Zijvaiv iv tcJso

neQl dv^QGtnov (pvê&g tiXog elne t6 6(ioXoyov(iivcag t^ (pv6ei

^fiv, ^neQ e6tl xat^ dQeti^v t,fiv' 'dyei yuQ nQog tavtr^v ri(iag ii (pv6i,g.

— Stobaeus Ecl. 11 p. 75, 11 W. t6 dh tiXog 6 (lev Zrlvcav ovtag

dniSaxs „t6 6(ioXoyovfiiva)g ^^v"•

tovto S'

e6tv xad^'

eva X6yov xal

6v(jvq>(ovov t/fiv, &>g t&v (iaxo(iiv(og ^covtcav xaxoSav(U)v6vvt6)v. 25

Cic. de fin. IV 14. hunc ipsum Zenonis aiunt esse finemy deda-

rcmiem iHud, quod a te didum est, (^venienter naturae vivere. — ibid.

III 21. suinmum . . . honum, quod cum positum sit in eo, quod 6(ioXoyvav

Stoici, nos a/ppdlemus convenientiam, etc. — Lactant. inst. div. III 7.

Zenonis

(summum homvm)

cum natu/ra congruenter vivere. — id. III 8. 30

(mdiamus igitm Zenonem; nam is interdum virtutem somniat. Sum-

mum, vnquit, est bormm cum naima consentanee vivere.

Philo quod omnis probus liber Vol. II p. 470; 27 Mang. nQog

tiXog at6vov ov Zrjvdtvsvov (idXXov r^ nvd^^XQrj^tov d(pCôvtav t6 dxo-

Xovdôg T^ (pv6ev ^fjv.

4 dubiae fidei testimonium. 10 x6%tav B'. 12 %ul om. BPL.



46 ZENO CITIEUS.

180 Clemens Alex. Strom. II 21 p.496 P. ctdXiv d' av Zîov

filv 6 Utatxbg tdXog fiyEltaL t6 xcct'

ccQstiiv ^rjv.

181 Cicero Acad. Pr. II 131. Honeste autem vivere, quod ducatur

a conciliatione naturae, Zeno statuit finem esse honorum, qui inventor

6 et princeps Stoicorum fuit.

182 Arrianus Epict. diss. I 20, 14. xaLtoi avtbg ^hv 6 jtQorjyov-

(lEvog Xoyog t&v (pt,Xo06cpG)v XCav idtlv dXCyog. eI d-sXEig yvavai,

dvdyvcad-i td Z^^vavog, xal 8^£f tC ydg exh âxQov eIxeIv oti tiXog

E6ti t6 ETCEOdâL dÊolg^ ov6Ca S^ dyadôv XQ^^^^S oCa dst tpavtadL&v^

10 XsyE „T/^ ovv i6ti dÊog xal ti (pavta^Ca^ xal tC i6tL (pv6ig rjinl î-

Qovgxal tC idtL

cpvGig r}

tavoXav'"; ^dij îaxQov.

183 Plutarchus de comm. not. 23,1 p. 1069 f. ovxl xal Zijvcav

tovtoig (scil. Peripateticis) i^xoXovd-rjGEv vxotid-Efiivoig 6toLXEla tfig

EvdaiôvCag tijv cpv6LV xal t6 xatd (pv6Lv;

16 184 Stobaeus Ecl. II p. 77,20 W. tijv dh EvdaifiovCav 6 Zr^vav

ci)QC6ato tbv tQOTCov tovtov EvdaLôvCa d' i6tiv EVQOLa ^Cov.—

Sextus adv. math. XI 30. svdaLôvCa di i^tLV-, cag ol t£ tveqI tbv

Zif\vcava xal KXEavd^rjv xal Xqv6l7C7Cov dni8o6av^ EVQOLa ^Cov.— Cf.

Cleanth. n. 554. Diogenes Laert. VII 88. M. Aurel. II 5 V 9 X 6.

20 186 Cicero Tusc. disp.II 29. Nihil est, inquit (Zeno), molum,

nisi quod turpe atque vitiosutn est ... Numquam quidquam, inquit

(scil. doleas necne interest), ad heate quidem vivendum, quod est in una

virtute positum, sed est tamen reidendum. Cu/r? Asperum est, cofUra

natwram, difficile perpessu, triste, durum. — ib. V 27. si Steicus

25 Zeno diceret qui, nisi quod turpe esset, nihil mcdum duceret. — Cf.

ib. n 15.

186 Augustinus contra Acad. III7,

16. clamat Zenon et tota

iUa porticus tumultuatu/r hominem natum ad nihil esse aliud quam ho-

nestatem; ipsam suo splendore ad se animos ducere, nullo prorsus com-

80 modo extrinsecus posito et quasi lenocinante mercede; volu/ptatemque illam

Epicuri solis inter se pecoribus esse communem; in quorum societatem

et hominem et sapientem trudere nefas esse.

187 Diogenes Laert. VII 127. avtaQxrj tE slvaL avtriv (scil. t^v

dQEfiiv^ JCQog Ei)SaLiioviav, xad-d (pr}6L Zrjvov.

85 Cic. de fin. V 79. a Zenone hoc magnifice tamquam ex oracuh

editur: „virtus ad hene vivendum se ipsa contenta est."— Cf Acad.

pr. II 134. 135 Paradox. 11. Augusi de trin. XIII 5, 8. diximus ihi

quosque posuisse heatam vitam, qu^d eos maxime ddectavit . . . ut virtus

Zenonem.

188 Cicero Acad. Post. I 35. Zeno igitur vmllo modo is e>'at,



c. ETmcA. 47

qui, ut Uieophrastus, nervos virtutis inciderei, sed corUra, qfii ommOf

quae ad heatam vitam pertinerent, in una virtute poneret nec quidquom

aliud nunieraret in bonis idque appellaret fumestum, quod esset simplex

quoddamet solum et unum bonum. — Cf. ibid. 7. sive enim Zenanem

sequare, magnum est efficere, ut quis intelligat, quid sit Ulud verum H &

simplex honum, quod non possit ab honestate seiungi.

189 Cicero de fin. IV 47. errare Zenonem, qui nuUa in re niai

in virtuie [aut vitio] propensionem nc minimi quidem momenti ad sum-

mum honum adipiscendum esse diceret, et, cum ad beatam vitam nul-

lum momentum eae res haberent, ad appetitionetn tamen rerum esse in lo

iis momerUa diceret. — ib. IV 60. Zeno autetn quod suam, quod pro-

priam spede^n haheat cur appetendum sit, id solum bonum appeUat,

heatam autem vitam eum solam, qua£ cum virtute degatwr.— ib. IV 48.

Quid autem minus consentaneum est, quam quod aiurU, cognito summo

hono reverti se ad naturam, ut ex ea petcmt agendi principium, id est is

officii?

II. De bonis et malis.

(Vol. III p. 17.)

190 Stobaeus Ecl. Up. 57, 18 W. tccvt' slvaC

<pr]<Siv6 Z^vav

o6a ovsCaq ^STSxet, t&v (y'ovTCJV tu ^sv ayad^d, rd dl xaxd, tcc 61 to

ddid(poQa. dya^d ^uv rd TOiavTa' (pQ67>r}6iv, 6G}<pQ06vvrjv., dtxaio6v-

V7]v, dvdQEtav xal ndv o i6Tiv dQSTr} ») (istsxov dQSTfis' xaxd 61 Td

Toiaina' dq)Q06vvr]v^ dxoka^Cav., ddixCav., dsiXCav^ xal ndv o i6Ti xaxCa

^ [iSTixov xaxCag' ddidcpoQa ds tu ToiavTa' lariv Q-dvaTOV^ 66^av

d6o^Cav, novov '^6ovijv, nkovTov nsvCav, v66ov vyCsiav, xal td tov- n

toig otioia.

in. De indifferentibus.

(Vol. m p. 28.)

De notione indifferentis n. 191. — UQorjyfisva et dacoiCQorjyfiiva

n. 192—194. — De singulis indifferentibus n. 195—196. 30

191 Cicero Acad. post. I 36. Cetera autem, etsi nec bona nec

mala essent, tamen alia secundum natu/ram dicebat (Zeno), alia natwrae

esse contraria. His ipsis alia interiecta et media numerabat. Quae

autem secundum naturam essent, ea sumenda et quadam aestimatione

1 incideret Baiter, inciderit libri. 2 quae Manutius, quaeque lHtri.

8 aut vitio secltisit Davisiua. 10 eae rcs haberent scripfii, ea res haberet

lihri.II

tamen Davisius, autem lihri. 11 quod propriam secludH Baiter.

Stoicorum veterom fr»gni. I. 7



48 ZENO CITIEUS.

dignanda dicebat, contraqu£ contraria; neutra autem in mediis rdin-

quebat, in quibus ponebat nihil omnino esse momenti.

192 Stobaeus Ecl. IIp. 84,21 W. rrav 8' a^Cav kxovxav xa (ihv

iXEiv TCoXXijv a|tav, xa de ^QaxElav. bôCog dh xal x&v ccTca^Cav

5 ^;udvT(Dv a (lev ^xeiv noXX^^v ana^Cav, a d^ ^QaxElav. xa (lev ovv

xoXXijv E%ovxa a^Cav JtQorjyfisva XEy£6d-at, xa dh TtoXXijv ana^Cav ano-

TCQorjyîeva .f Zi^vtovog xavxag xag dvoîadCag dÊiidvov XQcaxov xolg

TCQaynaCi. scQorjyfiEvov d' Elvai XEyov0LV, b adidtpoQov <ôv)> ixXsyd-

fiEdâ xaxd TCQorjyovfiEvov Xoyov. xbv ds ofWLov X6yov inl rc5 dno-

10 TCQorjyiiEvo) slvai xal xd naQadECyîaxa xaxd xijv dvaXoyCav xavxd.

o^dW 8h x&v dyad-G)v Elvai TCQOi^yiievov did xb x^v (lEyC^xrjv d^Cav

avxd E%Eiv. xb dh :cQoriy(i£vov, xijv dEvxEQav x^Q^"^ ^^^ d^Cav eôv^

6vvEyyCÊLV 7C(og xfixav dyad^&v (pvOEL' oxjSe ydQ iv avXri '^^'^ JCqo-

rjyfiEvov elvai xbv âîXia^ dXXd xovg [iex

'

avxbv XExayîivovg. tcqo-

15 rjyîiva Sh XiyEOd-aL ov xg) TCQog stjdaLiiovCav xtvd ^vîfidXXEddâL 6vveq-

yELV XE TCQbg avxrjv, dXXdx(p dvayxaiov ELvaL xovxcov xrjv ixXoy^v

7C0LEL6&aL naQd xd dnoTCQorjyîva.— Plut. de Sto. Rep. 30, 1.

193 Cicero Acad. Post. I 37. (de Zenone) Sed quae essent su-

menda ex iis alia pluris esse aestimanda, alia minoris. Quae pluris,

30 ea praeposita appellahat, reieda autem, quae minoris.

194 Cicero de finibus III 52. Sed non alienum est, quo fadUus

vis verhi intellegatur ,rationem huius [verhij fadendi Zenonis expo-

nere. Ut enim, inquit, nemo didt in regia regem ipsum quasi produc-

tum esse ad dignitatem (id est enim TCQorjyîivov) ,sed eos, qui in cUi-

25 quo honore sunt, quorum ordo proxime accedit, ut secundm sit, ad

regium principatum, sic in vita non ea, quae primo loco sunt, sed ea

quae secundum locum ohtinent, TCQorjyiiiva, id est producta, nominentwr.196 Gellius Noct. Att. IX 5,5. Zeno censuit voluptatem esse in-

differens, id est neutrum, nequ£ bonum neque malum, quod ipse graeco

90 vocahulo ddid^poQov appellavit.

196 Senec. Epist. 82, 7. Zenon noster hac collectione utitwr: „Nul-

lum malum gloriosum esse; mors autem gUmosa est; mors ergo non est

malum."

lY. De prima conciliatione.

85 (Vol. ni p. 43.)

197 Porphyrius de Abstin. III 19. olxELaÊcag nd6rjg xal dXXo-

XQL(x)0EG)g dQxri xb aiod^dvEOQâL. xrjv 6h oIxeCoOlv dQX^v xC&EvxaL di-

2 esse secludit Ernestius. 22 verbi om. A. 24 idem enim est libri,

corr. Madvig. 26 sint libri, corr. Victorius. 26 primorie libri, unde priore

Klotz.



C. ETHICA. 49

xmodviffjg ol ixb Z^^vcavog. Verba olxtiAaeag— aUtf^dvtt^tu quam-

quam Porphyrii sunt, non Zenonis, adscripsi, quia ex senteniia Sioi-

corura Porphyrius loqui videtur. — Cf. Plut. de Stoic. repugn. cp. 12

p. 1038c. ^ yccQ olxsi(o6ig aC6^<Jig ioixi rovolxiCov xal

ivrUrplfigelvat. 6

198 Cicero de finibus IV 45. Mihi atUem aequius vidâhtr Ze-

nonem cum Polemone disceptantem, a quo quae essent principia naturae

acceperat, a communibus initiis progredicntcm videre, ubi primum in-

sisteret, et unde causa controversiae nascereiur, non stantem cum iis, qui

ne dicerent quidem sua summa hona esse a natura profeda, uti isdem lo

argtmentis, quibu^ Uli uterentur, isdemque sententiis.

V. De virtnte.

(Vol. m p. 48.)

199 Cicero Acad. Post. I 38. Ckimque superiores non omnem vir-

tutem in ratione esse dicerent, sed quasdam virtutes natwra aut more %%

perfedas, hic (scil. Zeno) omnes in ratione ponebat; cumque iUi ea

genera virtutum, quae supra dixi, seiungi posse arhitrarentur, hic nee

id ullo modo fieri posse disserebat, nec virtutis usum modo, ut superiores,

sed ipsum habitum per se esse praeclarum, nec tamen virtutem cuiquam

adesse, quin ea semper uteretur. lo

200 Plutarchus de Stoic. rep. 7p.

1034c. aQsxccg 6 Zi^viav &ao-

keCnsi jtkeCovag xaroc dtagjopag, aaneQ 6 nXdxG)v., olov g)Q6vrj6iv &v-

dQeCav 6a)<pQ06vvrjv dixato6vvriv^ d)g dx(OQC6tovg (lev ovâg^ exiQag 8%

xal 8ta(peQov6ag dXki^kGiv. ndXtv dh bQt^dfievog avx&v cxatfri^v, xijv

^\v dvdQeCav <prj6i (pq6vi^6lvelvai iv

(Jjnoêvexiotg' xijv

8e u

(pQ6vi]6tv ivy iveQyrjxiotg' xrjv dh dtxaio6vvr]v <pQ6vr]6tv iv dxoveiir]-

xiotg' 6ag ^Cav ov6av dêx^v^ xalg dh JtQog xd TCQayâra 6xi6e6i xaxd

xdg iveQyeCag 8ta<piQetv 8oxov6av. — Diogenes Laert. VII 161. dê-

xdg xe o^xe noXkdg eiîjyev (scil. Aristo) cag 6 Zr^vav. Cf. VII 126.

201 Plutarchus de virt. mor. 2 p. 441 a. iotxe 8h xal Zrjvovio

eig tovx6 xog v7io<piQe6&at 6 Kixtevg, bQtôêvog xijv q)Q6vrj6iv iv

fihv dnoveftrjxioig 8txato6vvrjv,, iv 8^ aiQexiotg 6a<pQ06vvr]Vy iv 8'vno-

fievexiotg dv8QeCav. dnoXoyovêvoi 8

'

d^tov6tv iv xovxoig xijv ixi-

^xrlfirjv <pQ6vrj6tv vno xov Zip/covog d)voiJtd6dât.

202 PlutarchuB de virt. mor. c. 3p.

441 c. xotv&g 8h daavxeg sa

10 ad Pyrrhonem et Aristonem referenda. 26 lacunam manifestam sup-

plevi, secutus Hirzelium; sed nomen virtutis, quae est qxj^vriaii iv ivsQyririoti

(quae certe non eat acacpQoavvri cf. 201) non potoi supplere. Cf. Cleanth. fr. 668.

82 diuiQetiois libri, corr. Wy.



50 7.EN0 crriEUS.

oiroL (scil. Menedemus, Aristo, Zeno, Chrysippus) f^v ccqsx^v tov

•^ysfiovixov tfjg T/'v;u'^g8idd-E6iv nva xcd dvvaîv ysyEvrj^svriv vno

Xdyov^ fiaXkov 8\ Xdyov ov6av avtijv bôXoyovfisvov xal ^sâtov xaX

a^stdntatov vnotC^svtai' xal vo^CtpvGiv ovx slvai tb Jtad^rjtixbv xal

5 aXoyov 8ia<pOQa tivi xal (pv6si ifvxfig tov Xoyixov diaxsxQi^svov,,

dXXd tb avtb r^g M>v%Yig }isQog, bSrj

xaXov6i didvoiav xal rjysôvixdv^

SidXov tQsndfisvov xal fistafidXXov ev ts tolg 7cdd-s0i xal talg xttT&

sîv rjdiddsîv fistaôXatg^ xaxCav ts yCvsdd-ai xal aQstrjv, xal firfdhv

sxsLv dXoyov iv savta' XsysGdâL dh dXoyov^ otav tc5 TiXsovdôvtL trjg

10 bQ^fjg l^x^^Q^ ysvo\isv(iOxal XQatr]6avtL TCQog rt t&v dtojtcav naQd

tbv alQovvta Xoyov sxq^sQrjraL' xal yaQ tb ndd-og slvai Xoyov novrj-

Qbv xai dxoXaGtov^ ix cpavXrjg xal dLrjâQtrj^svrjg xQL6scog (ScpodQOTrjta

xal Qcbfirjv nQo^Xaôvta.

203 Stobaeus Ecl. II7,

1p. 38, 15 W. ol ds xaTa Zrjvava tov

16 I^TCiLxbv TQonLxag' ^&og k6TiJirjyii ^Cov, dcp' ^g al xard [iSQog nQd-

i,SLg QS0V6L.

204 Diogenes Laert. VII 173. xaTa Zi^vcova xaTaXrjjtTov slvai

t6 fjôg il sldovg.— Aetius IV 9,17 (DDG p. 398). ol Utc3lxol tov

6o(pbv al^d^rj^SL xaraXrjXTbv dctb tov sldovg TSXfir^QLcaS&g.

20 VI. De aflfectibus.

(Vol. m p. 92.)

205 Diogenes Laert. VII 110. s6tl ds avTO t6 nd&og xard Zr]-

vcovarj dXoyog xal icaQd cpv6Lv il^vxflg xCvrj6Lg., rj oQfiij nXsovdt,ov6tt.

Cicero Tusc. disp. IV 11. est igitur Zenonis haec definitio ut per-

26 turhatio sit, qaod nddôg ille dicit, aversa a recta ratione contra na-

turam animi commotio. Quidam hrevius, pertwrhationem esse appetitum

vehementiorem. — ib. 47. definitio perturhationis , qua recte Zenonem

usum puto; ita enim definit, ut perturhatio sit aversa a ratione contra

naturam animi commotio, vel hrevius, ut perturhatio sit appetitus vehe-

30 mentior, vehementior autem intellegatur is, qui procul ahsit a natwrae

constantia. — Cicero de off. I § 136. perturhationes, id est, motus

animi nimios rationi non ohtemperantes.

Stobaeus Ecl. II 7,2 p. 44, 4.]

ndv nd%ôg bQfii] JcXsovdt,ov6a.—

ib. 7, 10 p. 88,8. TtdOôg d' slvaC (pa6iv bQfiijv nXsovdi,ov6av xal ansL&ri

35 Tc5 aiQovvTL X6y(p ri xCvr}6LV i^vxrlg (dXoyovy naQa (pv6LV.— Plut. in

fragm. utr. anim. an corp. libid. et aegrit. c. 7 Andron. nsQL Tca^&v c. 1.

206 Stobaeus Ecl. II 7, 1 p. 39, 5 W. Sg d' 6 ZTaLxbg ioQCâTo

ZrjvciV ndd-og i6Tlv oQfii] 7iX£ovdôv6a. ov XsysL ^TCScpvxvta TcXsovd-

19 KttxaXriictiv.ov Diels. 35 aXoyov add. Waclismuth.



C. ETHICA. 61

f«v", &XX' ijdr} iv nkeovtt6^^ ov<Ju' oi yuQ dwtt(iti^ fi&lXov d* iveg-

yiCu. toglaaxo dh xixiCvag' ^xdôg iaxl nxoia Mn)%fii^^ &xb xf^s xdv

nxfjv&v (poQSi; xb fvxLvtjxov xov xa&tjxixov nuQHxdâg.— Cf. ib. II

7, 10 p. 88, 11. dib xaX naOav nxolav xdtôg ilvai <^7caly ndXiv (^x&vy

nddôg nxoCav. »

207 Cicero Acad. Post. I 38. cumque perturbationeni animi illi

ex homine non tollerent sed ea contraherent in angustumqtie de-

ducerent, hic(scil. Zeno) omnibus his quasi morhis voluit carere sa-

pientem; cumque ms perturhatione^ antiqui naturales esse dicerent d

raiionis expeties aliaque in parte animi cupiditaiem, cUia rcUionem coUo- lo

carent, ne his quidem adsentiehatur. nam et perturbationes voluntarias

esse putahat opinionisque iudicio stiscipi et omnium perturhaiionum

matretn esse arhitrahatur immoderatam qu^ndam intemperantiam.—

Cf. III n. 447. (ubi Zenonis nomen occurrit.)

208 Themistius de An. 90 b Spengel II 197, 24. xal ov xux&g n

ol unb Zrlvavog xd ndd^ r^g uvd-QonCvrjg pvxfig xov X6yov diu6XQo-

<pug ilvui xid-sfiivot xul X6yov XQC^SLg rjfiuQxrjîvug.

209 Galenus de Hippocr. et Plat. plac. VI (V 429 K., p. 405 eA

lu. Miiller). ZtJvov ov xug XQC6sLg uvxug uXXu xug inLyLyvofisvug uvxutg

6v6xoXttg xui dLuxv6iLg indQ6iLg xi xal [xdg^ nx(o6iLg xf^g ^vxf^g iv6- jo

pg«v ilvuv xu nu»r}.— ib. IV 3 (V 377 K. p. 348 ed. lu. Mttller).

xul yuQ Zt^vovL xuxd yi xovxo — xul noXXolg uXXoLg ^dxixuL xav

Zrolxc}!', OL ov rug xQC6iLg wdxug xfig tlfvxfiguXXu [xul] xug inl xuv-

xuLg uXbyovg 6v6xoXttg xul xuniLva6iLg xul dr%iLg indQ6iLg xi xal

dLttxv6iLg vnoXafi^dvov6LV ilvui xu xfig ^vxf^g ndd-rj. ss

210 Galenus de Hippocr. et Plat. plac. HI 5 (V p. 332 K., p. 299

lu. Miiller). xul firjxixL nttQ

'

i^fiwv ixiQuv inL^rjxitv dnodiL^LV vntQxov xovg (p6ôvg xul xug Xvnag xal ndv^

'

o6u xoLufycu ndd^rj xuxu

x^v xuqSluv 6vvL6Xtt6^ttL. ttXXtt xovxo (liv xttl nttQ

'

ttvxav bôXo-

yovîvov XttfifidviXttLxav Uxatxcav ov ii6vov yuQ XQvOLnnog dXXcc 30

xttl KXidvd-rig xai Zr]vciv ixoCâg avxb xLd-itt6LV.

211 Diogenes Laert. VII 110. xa>v ntt&av xd ttvaxdxa {xad^d

(pr}6LV . . . Zrjvav iv xa mQi nttd-av) ilvttL yivr^ xixxuQtt., Xvnr^v^

<p6fiov, inL&v^Cttv^ rjdovrlv.— Stob. Ecl. II 7, 10 p. 88, 14. nQ&xu 6

'

ilvuL T» yiviL xuvxu xtt xi66ttQtt., inL9^v(iittv., gjo/3ov, Xvnrjv., i^doi'>/V. .15

212 Cicero Tusc. disp. III 74,75. Satis dictum esse arhitror a^^ri-

2 noia FP, corr. Wachsm. cf. Chryaipp. fr. eth. 476 Vol. III p. 127, 80.

4 Kul add. Heeren.j|

n&v add. Meineke. G perturbatioues Walker. 7 eas

Walktr. 10 <in^ alia Lambin. 20 diaxvaeig lu. Muller, j;vfffiff Marcianua,

Xvasig ceteri.|| tag del. Miiller. 28 xal del. Comarius. 24 deiêtg libri,

tfT/§f«s Comarius. 31 aira libri, corr. Miiller.



C. ETUICA. 53

tog v4<ovg ocvdQl yivvuUp xa\ 60^^. xal IsxvQov d \ Sri Tr)v exifidX-

Xov6av l^xvv xeQixtxoirjtai, (hjttr^tog S)v xal ixatayavi^tog. xaQ'b

xttl oike ivayxdtftai vn6 tivog oike ivayxdtei tivuy oike xmlrietai

oijtex(D>lv£t,

o^tefivdêtai

vjid

tivogoik*

avtbg fiidî tivaôijts

de6n6liei oijte 8e67[6êtui^ oike xaxoxoiel ttva oih' avtbg xaxoxout- %

tai, o{rr£ xaxotg neQinlxtei "^ôi^t

'

BXXov noiet xaxotg xeQt,xCxteiv\

oike iâxatatai oijte iâxata dXXov^ oijte diaêvdetai oine dyvoet

oijte Xavd-dvei iavt6v, oijte xad^^Xov ifevdog vxoXanfidvei,' evdaifnov

di i6tiv (idXi6ta xal evtvxrig xal (laxdQtog xal bXfitog xal ev6eîig

xal êotpiXiig xal dii(0(iati,x6g^ fia6iXix6g te xal 6tQatrjyixbg xai xo- 10

Xitixbg xttl olxovoiiLxbg xcd;i;(>f;/iaTttfTixdg. tovg 8h g>avXovg axavta

tovtoig ivavtCa Ixîv.

217 Athenaeus IV 158 B. Ztaixbv di d6yfia i6tlv' bti xdvta

te ev xoiri6ei 6 60(pbg xal (paxfiv (pQOvCftag dQtv6er dib xal TC(i(ov

6 0Xid6i,og etpr) (fr.22 Wachsm.) [xal] 1$

^,ZrjVG)veL6v ye (paxf^v eêiv bg fii^ (pQovC(i(og (leîd^xev^

d)g oi>x aXX(os dvvaiiivrjg iilfi^d^flvai (paxrlg el(i^ xatd tijv Zrivcoveiov

v(pr^yri6iv bg e(pri

^êlg 8\ (paxfiv i(ifiaXXe 8va)8ixatov xoQidvvov^^.

218 Philo xeQi tov xdvta 6xov8alov iXevdêQov elvai Vol. II so

p. 45 Mang. d^LOv tb ZrjvmveLov ixL(p(ovfi6ai otl d-attov av d6xbv

âxtC6ttLg xXrjQT^ xvev(iatog r\ ^Ld6aL0 tbv 6xov8atov bvtLvovv dxovttt

8Qa6ttC tL t&v dôvXr^cov dvivSotog yaQ xal drl66ritog ilrvxrj, ijv

dQ^bg X6yog 86y(itt6L xayCoLg ivevQ&ê.

219 Plutarchus de aud. poet. 12 p. 33d. xal 6 Zrjvoov ixavoQ- n

ôv(ievog tb tov Eo(poxXiovg (Nauck fr. trag. p. 253)

b6tLg 8h XQbg ttjQavvov iîxoQevetaL,

xeCvov *6tl 8ovXog, xav iXevdêQog (uiXî

(ietiyQa(pev

ovx 66tL 8ovXog, »)v iXevdêQog (i6Xr}, so

To iXevd-iQG) vvv 6vvewpaCv(ov tbv d8ea xccl (ieyaX6^Qova xai dta-

xeCvcDtov.

220 Cicero de finibus V 84. Pcmpertas si mdl/um est, mendicus

esse heatm rwmo potesf, quamvis sit sapiens. At Zeno eum non beatum

moclo, sed etiam divitem dicere cmsus est.

— idem pro Murena § 61. ss

solos sapientes esse, si mendidssimi, divites.

221 Cicero pro Mur. § 61. solos sapientes esse, si distortissimi,

4 oi libri (ante dtait.),corr. Meineke. 6 xax&g libri, cozi. Gkisford.

o^'— iteQtJtintfiv 8uppl. Meineke. 13 ndvxa tc Eaibel, re ndvra libri.

19 hunc qnoque versum Timoni tribuit WachBmuth.



54 7.EN0 C1TIEU8.

formosos.— de fin. III 75. rede etiam piilcher appdlahitur: animi

enim lineamenta sunt pulchriora quam corporis.

232 Diogenes Laert. VII 33. ndkiv ivrf} noXixila 7caQi6xKVxa

xoXixdg xal tpCXovg xal olxsLOvg xal EXevd^sQovg xovg 6xov6aCovg

5 (i6vov.

223 Clemens Alex. Strom. V 14, 95 p.703 P. Z^vav xe 6 Uxai-

xdff, jiaQa nXdxavog Aa/Scov, 6 dh aTib xfjg âQâQov (pLXo6ocp(ag^ xovg

dyadôvg ndvxag dkXrikGiV eivaL (pCXovg XeyeL.

223 a Plutarchus vita Arati 18. v6xeQov 6e XeyexaL ^xoXdâv

10 (scil. Persaeus) XQog xbv elnovxa ôvov avxa doxetv ^xQaxrjybv elvai

xbv 6otp6v „aAAa vri dêovg, q)dvaL^ xovxo (idXL6xa xdfioC Ttoxe xav

Zijvavog ^Qe6xe Soyfidxcav etc." Cf. n. 443.

224 Diogenes Laert. VII 120. dQe6xeL xe avxolg i6a riyel6dâi xd

d(jLaQX7](iaxa, xad-d (prj6L. . . ZVjvav.

— Sextus adv. raath. VII 422.

15 xdvxevdêv OQiicofievoLol yteQl xbv Zrjvava idC8a6xov oxl t6a 86x1 xd

dyLaQxriiiaxa.

Cicero pro Mur. § 61. omnia peccata esse paria.— Lactantius

Inst. div. III 23. Zenonis paria peccata qtiis prohat?

Cf. Cic. Paradox. m. Hor. Sat. I

3,

120sq.

30 225 Cicero pro Mur. § 61. omne delictum scelus esse ncfarium,

nec minus delinquere eum, qui gallum gallinaceum, cum opus non fuerit,

quam etim, qui patrem su/focaverit.

226 Cassius scepticus ap. Diog. Laert. VII 32. i^^Qovg xal noXe-

(iCovg xal dovXovg xal dXXoxQCovg XeyeLV avxbv (Z^^vmva) dXXriXav

25 elvaL ndvxag xovg (lij 6novdaCovg^ xaX yovelg xexvav xal ddeXtpovg

ddeXcp&v (xaiy olxeCovg olxeCcov.

227 Cicero pro Mur. § 61. rtos autem, qui sapientes non sumus,

fugitivos, exules, hostes, insanos denique esse dicunt.

228 Philo quod omnis probus liber Vol. II p. 453, 26 Mang.

30 6 de Zijvov ei xaC XLg dXXog vn' dQexrig d^êlg veavLX(oxeQov dno-

8eCxvv6L neQL xov(irj

elvaL xotg tpavXoLg l6rjyoQCav n^bg d6xeCovg.

(pT]6L ydQ' „ovx oi(i(oêxaL 6 (pavXog, idv dvxLXeyrj rw 6novdaCc)', ovx

aQ'

i6xlv l6rjyoQCa xa (pavXco nQbg 6novSaLov.^^

229 Seneca Epist. 83, 9. Vult nos ab ehrietate deterrere Zenon,

86 vir maximus, huius sectae fortissimae ac sanctissimae conditor, audi ergo,

quomodo coUigat virum honum non futurum ehrium. „Ehrio secretum

sermonem nemo committit: viro autem hono committit: ergo vir horms

ehrius non erit."

23 itoXsfiixovs BPL. 26 xal add. Hiibner. 28 occurrit in enumeratione

„praeceptoi"um et sententiarum Zenonis".



C. ETlllCA. 65

Philo do Plantatione Noe IIp.

356 Mang., § 176 Wendlaiid. tl

x^ î^vovxi ovx &v ris ivkdyag X6yov dxd^îtov naQaxardôiro^

^T^ dh aoq>di XttQaxaTarC^£vrat,y^ ovx &Qtt îe^vei 6 iantoe»

yill. De mediis offlciis.

(Vol. UIp. 184.) ,

230 Diogenes Laert. VII 107. 108. sri dh xtt^xdv <pa6iv elvai

b «Qa%^hv EvXoy6v \re] l6%ev anoXoyi6(i6v' olov rb dx6Xovôv ivrfi

ô^, ojtiQ xa\ inl ra tpvra xaX ^&a dittreCvsv. 6Qa6^tti yccQ xdjtl

rovrov xad-rjxovra. xar(ovofid6dâi dh oikag -bTtb «Qdtrov Zi^VGivoq

rb xa^xov, dnb rov xard rivag i}X£iv ri^g nQo6ovo(itt6ittg elXrjfifiivrjg. lo

— Cf. ib. 25. (pa6l dh xal TtQCorov xad^^xov avo^ttxivttv xttl X6yov

X€qI ttvrov nexoirjxivtti.

Stobaeus Ecl. II 7. 8 p. 85, 13 W. bQtXerttL dh rb xa^xov ro

dx^Xovdôv iv ^cjry,o JtQaxd-hv e^Xoyov dnoXoyCav ix^t' JtaQa rb xad^-

xov 8h t6 ivttvrCag. rovro dittreCvev xttl slg xa aXoya r&v âavy 15

ivcQyel ydQ n xdxetva dxoXovd-cjg rfiiavr&v (pv6ei' ixl <^(Shy rav

Xoyix&v ôjcov ovrog dno8C8ortti' rb dx6Xov9ov iv fiCa.

Cicero de fin. III 58. est atttem officium qmd ita fadum est ut

eius facti prohahilis ratio reddi possit.

231 Cicero Acad. Post. I 37. Atque ut haec non tam rebus quam so

vocahdis commutaverat (sdl. Zeno de honis et praepositis) sic inter

rede factum atque peccatum officium et contra officium media locahat

quaedam', recte fada sola in honis adionihus ponens, prave, id est pec-

cata, in malis; officia autem [dj servata pradermissaqu^ media putahat.

232 Cicero de finibus IV 56. Postea tuus ille Poenulus(sds

enim as

Citieos, dientes tuos, e Phoenida profedos), homo igitwr acutus, causam

non ohtinens repugnante natura verha versare coepit d primum rebus

iis, qum nos honas dicimus, concessit, ut hdberentwr aestimahHes d ad

naturam accomodatae, faterique coepit sapienti, hoc est summe heaio,

commodius tamen esse, si ea quoque hdbeat, qime hona non audet ap- so

pellare, naiurae accommodata esse concedit, negatque Platonem, si sapiens

non sit, eadem esse in causa, qua tyrannum Dionysium; huic mori op-

timum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere;

peccata autem partim esse tolerahilia, pa/rtim nullo modo, propterea quod

alia peccata plures, alia pauciores quasi numeros offidi praeterirent; ss

7 TtQoax&iv BPL, nQa%iîv D Pal. 261.||

tc seclusi. 10 «p6s 6vvâg B

16 d( add. Wachsm. ScripBit Zeno librum Trepl xov xa^tjxot^ro;, vide librorum

catalogum 41. 24 et del. Lambin. 26 citiua libri.||

Phoenicia Manutius,

poenica B poetica ceteri. 28 aestimabiles 0. Heine, aptae habiles Ubri.



56 ZiSNO CITIEUS.

iam insipientes alios ita esse, ut nvMo modo ad sapientiam possent |>cr-

venire, alios qui possent, si id egissent, sapientiam consegui.

IX. Titae agendae praecepta.

(Vol. m p. 172.)

6 Varia praecepta n. 233—246. — De puerorum amore n. 247—249. —

Cynica n. 250—257. — De rationali excessu n. 258. —noXiXBia n. 259—271.

233 Galenus de cogn. animi morbis Vol. V p. 13 Kiihn, ovtfa

yovv xa\ Zt^vcov iJ|^v ndvra nQdttSLV rjâg d^qâXmg, d}g aTCokoyriô-

10 fidvovg dXCyov vdtSQOV Ttatdaycoyotg' avoâ^s ydg ovtag ixetvog 6

dvijQ tovg :toXXovg tcbv dvd-QaTtcav, stoi(iovg bvtag tolg niXag initi-

fiav xav ^rjdslg ai>tovg TCaQaxaXfj.

234 Plutarchus de prof. in virt. 12p.

82f. oQa dij xal t6 tov

Ztjvcavog bnolov i6tiv. rj^Cov yaQ dnb t&v ovsCqcov sxa6tov ahtov

li 6vvai69-dvs6d-ai nQox6:ttovtog ,si ^1^9' ridd^svov al^xQa tivi savtbv

^^ts tL nQ06is(isvov r) TtQdttovta tatv dsiv&v xal dtojtcov oq^ xatd

tovg VTtvovgi, dXX'

olov iv ^vdâ yaXrjvrjg dxXv6tov xatacpavst dia-

XdiinsL tfjg ^v^fijs t6 <pavta6tLxbv xal na%^tLxbv diaxsxvfiivov imb

tov Xoyov.

80 235 Proclus ad Hesiod. Op. et D. 291 (fortasse ex Plutarcho).

Z-^vcov 6 UtcoLxbg svrjXXatts tovg 6tL%ovg Xsytav

xsLvog (isv navdQi6tog og sv slnovtL TtCd^rjtaL'

i6d-Xbg d' av xdxslvog bg avtqt ndvta vorj^ri,

tfisvTCSLd-sCa td jtQcatsia dLdovg, tfi (pQovi^6SL dh td dsvtSQsia.

—25 Diogenes Laert. VII 25, 26. tovg xs 'H6L6dov 6xCxovg [istayQaipsLv

ovtco (seq. versus). XQsCxxova yaQ stvai xbv dxov6aL xaX&g dvvdfisvov

xb Xsy6iisvov xaX xQfi6dâL adxa xov Sl'

avxov xb Jtav ^vvvoi^âvxog.

Tw ^sv yaQ slvat (jl6vov t6 6vvsLvaL, tG) d' st) nsL6%îvtL 7tQ06SLvaL xai

tijv nQcc^Lv.— Themistius Or. VIII 108 C. i(iol dh xal ZijVcjv 6 Ki-

30 tLsvg XCav dQs6tbg xrjv svnsC^siav dno(prjvd(isvog xfjg dy^LvoCag dQS-

xrjv slvaL â6LXLXcatiQav xal tijv td^LV trjv 'H6l68ov (istad-slg x.x.X.

— id. Or. XIII 171 D Hard. 6Qd-&g yaQ vnsXd(iâvs Z^^vcov 6 KLXLSvg

â6LXLXcotiQavslvaL

tfjg dy%LVoCag xrjv

svnsCd^SLav.

236 Maximus Floril. c. 6 (Mai scriptor. vet. nov. coll. vol. II

35 p. XXVII adn.1).

6 (isv yscoQybg dcp

'

cov dv Kspvtojvy noXvv xai xa-

Xbv d-iXrj xKQnbv Xa^slv., G)cpiXL(iov savtbv ixsCvoLg naQi%staL xal

16 optativos requh*o: opwTj et mox &iaXcifinoi. 27xeûp^ff-S-aj. (pro xal

XQ.) B. 28 t6 (ihv B'. 35 (prrr&v addidi, quia arboribus homiues opponun-tur. .3G &tXy scripsi, &iXoi. vulgo; ad sententiam aptius esset: iXni^Tg vel i^y.



C. ETHICA. 57

itttvxu TQoxov ^xiîXtttui xal êQOXiVH' xolv dl n^Xlov Hv^Qtoxoi

(Jcv&Qbinoig} totg atpelCôig xeq)vxa6t xccQilta^tti xal xsqI tovg toi-

ovtovs (idXi6ta 6n:ovddinv. xal &avfia6rbv ovdiv. xal yap xal t&v

fiiQ&vTov

ad)fiatogixtivcDV

imfuXovfiiâ ftuXXov^ uxbq dnpeXifidniQuiavtoig XQog tijv bnr^Qi6luv vofiijôfiiv elvcu. 5&£v bfmlag^ v<p* Hyv i

iv Xtt6xeiv d^tovfiev, cxpeXifiovg uvtotg iQyoig., dXXafiri totg X6yoig

ilvut 6et. ovdh yuQ riiXaCa t^ d-iQuxevovti avxi\v ixaydXXetcu,, &XX*

ix(piQov6u xoXXovg ts xul xaXovg xuQXovg ixit6iv ittvti^g ixifieXet6ûi

fiaXXov.

237 Stobaeus Flor. 14,4 (Vol. I p. 469 Hense)= Anton. MeUss. lo

I 52. ^^^yx^ 6avt6v, o6ttg et^ pf^ XQbg xdQtv

&xov\ d<puiQov dh xoXdxav xuQQrj6iuv.

238 Stobaeus Floril. IV 10(> (Vol. Ip.

245 Hense). Zijvtov di

^W y^ôtov exd6tov fihv totg xuQuyyiXfitt6iv iag det ^f^v fii] XQooixetv,

iag ovx eld^tav, tbv 61 XttQu xdvtov exuivov ^ttVfidêtv, iag ix6fUvov n

xQi6ecag.

239 Athenaeus VI 233B. C. Zi^Vojv 6h 6 dxb tf^g Zto&g xdvttt

t&XXtt ^(pttivetuty xXrjv tov vofiifiag avtotg (scil. auro et argento) xui

xuX&g x9V<f^^'' vofiCaag d6id(poQa, trjv fiev aiQe6tv avtiov xul <pvy^

dxetXGiv, \yiv xQ^l^tv 61 tav itrSv xttl dxeQCttav XQOfjyovfiivcig xoi- ao

et6d-ai XQo6rd66(ov' oxtog d6erl xal ddâvfiu6tov XQbg tdXXu tr^v 6td-

ê6tv tfig ^vxfig exovteg oi dv^Qcoxot^ o6ufiijte xuXd i6tt firjte

al6xQd, totg fihv xutd (pv6iv ojg ixl xoXv 3j()wvTat, t&v 6' svttvtiGtv

fitj6hv oX(og 6e6oLx6teg X6ya} xalfii] (poâ tovtcav dxixfovtat.

240 Stobaeus FlorQ. VI 20 (Vol. I p.'285 Hense). 6 Zrivav rittato n

tovg 7cXeC6tovg Xiycov „i56v dxb tav novcov tdg ijôvdg (piQetv, dxb

t(bv ^ttyetQeCcov Xafi^dvov6tv.^^

241 Clemens Alex. Strom. H 20 125 P. p. 494, S. p. 178. xaXag

6 ZrjvGiv ixl tav 'Iv6g)v iXeyev eva 'Iv6bv xuQoxtdifievov iîXetv

<(avy I6stvrj xd6ag tdg xeQt x6vov dxo6eiêtg fiaOêtv. 30

242 Athenaeus XUI 565 D. 6 6h 6o(pbg ixetvog ZrjvGiv, ag

(prj6tv ^vtiyovog 6 KaQv6tiog, XQOfiavtevofievog vfi&v, ag tb elx6g,

xeQt rov fiCov xal r^g XQ06xotr]rov ixtrr}6ev6eag, e(pri wg oi XttQu-

xov6ttvteg uvrov rav Xoyav xatfiij 6vvivteg e6ovtai qvxuqoI xul

2 &vd'(fmnoie addendnm esse apparet. 11 fi^ Gesner, xal nt) libri.

14 kndatovg Gesner, unde vulg. || ^r^dy/utatv libri, corr. Wachsm. et Buecheler.

16 ixofisvov Md.: ix^îtvoi ATr., ixoniviov Wachsm. 18 tpaivsxai addidi,

quia enuntiatum verbo carebat. 19 aiQtaiv Kaibel, icQXV^'A. 20 nfQirxibv

libri, corr. Casaubonus.|| TrgoriyoQtvfiivcig A, corr. Casaub. 27 lafi§dv<tvaiv

corr. A, lu^pdvovxag ceteri. 30 uv add. Cobet.||

ad Antisthenis Herculem

maiorem vel Cyrum dubit. refert Pearsou p. 216.



58 ZENO crriEus.

avelevd^sQOL' xad^dxBQ oi t^g ÂQi6tlmtov naQevex^BvreS' alQeêcag

a6(OTOL xal d^Qaffets.

Cf. Cicero de nat. deor. III 77. si verum est qmd Aristo Chim

dicere solebat, nocere audienlihus philosophos iis, qui hene dicta male

5 irderpretarentwr : posse enim asotos ex Aristippi, acerhos e Zenonis sdwla

exire. (Aristonis fr. n. 348)

243 Musonius neQl xovQag ap. Stob. Floril. 6,24 (Vol. Ip.

289

Hense). ev yocQ eTQrjTai, e(p% tb tov Zriviovog oti tovtov evexa xaQ-

teov, ov xal xo^rjteov, tov xata g)v6iv, Xvafiij fiaQovfievdg tig 'bno

10 tYig xdfifjg (17^6

'

ivoxôviievog ^ ycQbg [irjdeîiav iveQyeiav.

244 Origenes c. Celsum VII 63 p. 739. exxXivov6i tb fioixeveiv

ol ta tov Kitiecog Zyjvavog (piko6oq)ovvteg . . . dta tb xoivcjvixdv

xal <^yaQy TCaQa (pv6iv elvai t^ XoyLxa ^coo) vod-eveLV ti]v vnb t&v

vofiav eteQ(p 3fQoxtttaXr]q)d-el6av yvvatxa xal (pdêCQBLv tbv aXlov dv-

15 &QG)7tOV olxOV.

245 Diogenes Laert. VII 22. delv te eXeye tovg veovg Jid6ri

xo6}iL6trjtL xQV^^f'^'' ^v 7toQei(xxal 6xr]^cctL xal JceQLôX^. 6vvexeg te

3tQoe(peQeto tovg ijti tov Kanavecog EvQiJtCdov 6tCxovg (Suppl. v. 861sq.)

otL

îog [ihv ^v avTW,20 i]XL6ta d

'

oA/3e) yavQog ^v, (pQovrjîa de

ovdev tL fietôv elx^v r) Jtevrjg dv^Q.

246 Clemens Alex. Paedag. III 11, 74 p. 296 P. vxoyQd(peLv 6

KLtLevg eoLxe Zr]VG)v eCxdva veavCov xal ovtcag avtbv dvdQiavtovQyet'

e6tG}, (prj6Cy xadâQbv ro TtQd^coTCov, ocpQvg [irj xadêLîevrj^

2^ [ir}d' 6ii[ia dva3te:jtta[ievov [irjdh SLaxexXa6[ievov.) [lij vTttiog

6 tQdxrjXog, [irjd' dvLBfieva td tov 6(0[iatog [leXrj^ dXXd [ra]

[letecoQtt ivtovoLg o/tota" oQd-bg vovg otQbg tbv Xoyov, 6|v-

trjg xal xatoxoxil tav OQd^&g elQrjîevcov., xal ^XTJiicctL^îol

xal xLvr]6eLg (irjdhv evdLSov6aL totg dxoXd6toLg eXnCdog. ai-

30 Siog [ihv exavdêCtco xal dQQevcanCa' dne6tco de xal 6 dnb

t&v [ivQonmXCav xal xQ^ôxoeCov xal iQLoncoXCcov dXvg xal

b dnb t&v aXXcov BQya^trjQCcov, evd^tt xal itaLQLX&g xexo6[irj-

(levoL, c36JteQ inl teyovg xttdêt,6[ievoL^ dLi^[i£Qevov6LV.

247 Athenaeus XIII 563 E (Stoicos Myrtilus adloquitur). i^rjXca-

35 xoteg tbv dQxrjybv vî&v T^g 6o(pCttg Zr]v(ova tbv OoCvLxa, bg ovde-

X(ojtote yvvttLxl ixQT^6ttto, TtttidLXotg 8'

deC, cog !dvtCyovog 6 KttQv6tLog

1 TtccQs^svsx&hrsg Kaibel. 13 interpunxi ante xai et yccg addidi.

17 xal (pro iv) BPLD.||

tc5 pio xccl BL. 21 o«rot B, o^ti. PLD. 25 dia-

TtsxXaOiisvov Cobet, ccvctTcsKXccaiiivov cod. 26 m seclusit Wachsm. 27 6p*d-

vov cod.,

corr. Wachsm. 30. 32 nonne inl bis scribendum pro cctio?

33 "xfxooftTjfteVai—

xcc&sônsvcct cod., corr. Cobet.



C. ETHICA. 50

l6tOQ(l iv T0 jTcpl tov fiCov at>ro{>' ^QvkiltB yag on ,^d«f iiyjt&v

66)fic(Tav ulla r^s Mfvxiis ig&v^^ oXtivig tUxQi 6xt(o x«l iixo6i itdv

dslv Xeyovtsg avvBXfiv xovg igoi^vovg.

248Diogenes

Laert. VII 129. xaliQa6^rJ6£69ai dl tbv 6o(phv

t&v vdav tov i(iq)aiv6vt(ov dia roO itdovg tijv ngbg aQif^ ivtpvtav^ »

&g (ptjtii Zr^vmv iv tfi xoXireia.

249 SextuB Pyrrh. hypotyp. III 200. xal tC 9av(uc6t6v, oxov

ys xal ol {Jtto ti\g xvvixilg <piXo6o<pCag xal ol xiqI tbv KitUa Zi^-

v(ova xal Kkedv^v xal Xqv6ixxov ddidôQov rovro(i.

e. iiQQivo-

(ii^Cav) elvaC (pa^tv^ lo

260 Seitus Pyrrh. hypotyp. III 245. oiov yovv 6 ttlQ£6uiQxr}g

ttvtcbv Zijvcav iv talg dtatQifitttg (pr)6i xbqI xuCdov dyooyfjg dlXtt

te ofioia xal tdda' ^^dittfiriQCêiv ^rjdhv (ittXXov (ir^di ^66ov Xttidvxd ^

fti^ncudixd (irjdh d^^^Xett f} ixQQevtt' ov ydQ natdixolg dXla ^ (irj

Xtti-

dixotg ovdi d-rjXeCttig r) &qq£6iv, dkXd ta\)td nQenei te xaX nQenovxa ii

itfrtv." — id. adv. math. XI 190. xttl(lijv neQl [ihv naCdov dyayrig

iv xtttg ditttQifitttg 6 ttlQ£6idQxr}g Z^^vav toiavtd tiva die^£i6i,v (se-

quuntur eadem verha, sed aXXa naidixotg pro naidtxotg dlXtt).

251 Sextus adv. math. XI 190. xttl ndkiv (6 Zi^voi/) „dia(t,e(irj-

Qtxag tbv iQa(i£vov; ovx eyoye. n6r£Qov ovx in£^v(irj6ttg ttinbv dta- to

(irjQiâi; xai (idXa. dkX^ ini%^v(irj6ag nttQtt6x£tv 6oi ttxnbv[r\] itpo-

^'^9'rjg x£X£v6ai; (id ^C. dXX' ixeX£v6ag; xal (idXa. £lt' ovx "bnrjQi-

tr)6e 601] ov ydQ.'^

252 Plutarchus quaest. conviv. III 6, 1p.

653 e. ag iyoy^ vij

tbv xvvtt xal rovg Z^vavog dv ifiovX6(irjv, £(pri^ dia(ir]Qi6(iovg iv k

6v(ino6CG> tivl xcd naiditt (iccXXov rj ^novdijg to6ttvtr]g ixoîivqt 6vy-

yQd(i(iati^rf;

TZoAtrfta,xatat^rdxd-aL.

253 Epiphanius adv. Haeres. III 36 (DDG p. 592). Zrjvav 6 Ki-

tuvg, 6 2Jr(ol'xbg itprj.... rovg dl r£X£vravrag âoig naQufidXXîv

XQVvai rj nvQC. xai rotg naidtxotg ;fp^tf0ât dxaXvtag. so

254 Theophilus ad Autol. III 5 p. 119 C. rC 6oi idol^£ rd Zrj-

vavog rjrd /Jioyivovg xai KXfttvôvg,^ 6n66a n£Qiixov6tv al fiCfiXoi

avrav 8tdd6xov6ai dvd^QanoÔQiag , nariQug (liv vnb Idtav tixvav

£'tl>£6dat xai ^t^Qa6x£6ât xat, £'t rtg ov fiovXoiro rj (liQog rt rijg

(iv6£Q&g rQoq)fig dnoQQCtlf£t£v, avrbv xar£6^C£6&at tbv (lij (paybvra; S5

Cf. Diogenes Laert. VII 121. y£v6£6ât re xai dv^Qantvav 6aQ-

xav xard n£Qt6ra6tv.— ib. 188 (Chrysippus). iv de rc5 y' n£Qi dt-

1 9'pviffTa» A, corr. Mu8. 2 oi titxQi Meineke. 20 ^jri^vfiijffcfs Bekker

dubit., ^Trf^vfifjffag cod. 21 ^ seclusi, interpolatum, postquam pro int^vniêag

scriptum est iiis9viir}aas. 23 vTtriQiTâovai aoi CHR. 26 xovg scripsi, to*

vulg. II iia^tQiayMvg libri, corr. Wyt.



,60 ZENO CITIEUS.

Xttiov xarcc rovg xiXCovg dtixovg xal rovg anoâv6vrag xartGÛiv

xBkevcov, — Sext. Pyrrh. EI 207, 247 sq. adv. math. XI 192—194. —

Chrys. fr. mor. n. 747 (Vol. III p. 186).

265 Sextus Pyrrh. hypotyp. III 206. r6 re altSxQovQyetv^ knaQa-

5 rov ov JtaQ'

i^fttv,6 Z^^vav ovx ajcodoxLfidÊv.

256 Sextus Pyrrh. hypotyp. III 246. 7C6qIdl rrjg eig rovg yovetg

6(fi6rr}rog 6 avrbg dviqQ (Z-^vmv) tprjîv eig rd TteQl ri^v 'Ioxd6rrjv

xal rbv OidCnoda^ ori ovx ^v deivbv rQiêiv rriv iLrjreQa' xal el (lev

diSdêvovdav ereQ6v rt fieQog rov daârog rQiâg ratg x^Q^^v aqêXei,

10 ovdlv ai^xQov ei de ereQa (iSQrj rQiâg evcpQaivev, ddvvofievrjv

nav6ag^ xal natdag ex rfig firjrQbg yevvaiovg knoiriêv^ al6xQ6v.—

Sextus adv. math. XI 191. xai ye b fiev Z^vav, rd neQL rrjg 'Ioxd6rrjg

xal Oldinodog dêlg i6roQOVfi,eva, (pri6lvotL ovx r]v devvbv rQttpai r^v

(irjreQa. xai^ ei (i^v d6d-evov6av rb 6G>[ia ratg xeQ6L rQiil>ag Gnpikei^

li ovdev al6xQ6v el 8e ireQ^ (leQeL rQiijâg icp' a evQev dSvvcaiievrjv

7tav6ag xal naldag ex rfig (irjrQbg yevvaiovg noLri6ag ri ^v al6xQ6v;

—Pyrrh. hypotyp. III 205. dXkd xal 6 KLrLevg Zi^vciv q>rj6L (iri

dro-

nov etvat rb (i6qlov rfig (LrjrQbg rea eavrov (lOQie) rQttjjaL^ xad-dxeQ

ovde alko tt (leQog rov 6cl)(iarog avrrjg rfj ;u«t(»t rQtipaL cpavXov av

80 einoL r^g elvaL.

267 Diogenes Laert. VII 33. xal i^d^fjrL dh r^ air^ xsXevei

XQ^^dâL HvdQag xal yvvaixag xal (irjdev (ioqlov dnoxexQvcpd-aL.

268 Seneca Epist. 104, 21. quod si convivere etiam Graecis juvat,

cum Socrate, cum Zenone versare: alter te docebit mori, si necesse erit:

25 alter, antequam necesse erit.

269 Diogenes Laert. VII 32. evLOL (levroL (inter quos Cassius

scepticus) iv noXXotg xarrjyoQovvregtov

Zfjvovog^ nQ&rov (ihv rrjv

hyxvxXLOv TCaLdeiav dxQr]6rov dnocpaiveLV Xiyovra iv dQXV '^'JS^^-

XLreiag.

30 260 Plutarchus de Stoic. repugn. cp. 8 p. 1034f. rovrov de rbv

X6yov iQGirfj6ag (scil. Zeno), dvriyQaxlfe (ihv JtQbg rfjv IlXdrcovog

IIoXLreiav etc.

Antecedit Zenonis fr. n. 78.

261 Plutarchus vita Lycurg. 31. ravtrjv (Lycurgi rem publicam)

3&x«t nXdrcov eXaê ri]g noXLreiag i)n6d-e6Lv xal ziLoyivrjg xal

Zfivav xal ndvreg o6ol rt neQL rovrcov inLxeLQrjâvreg elnetv inat-

vovvtaL., yQ(':ii(ittraxai X6yovg dnoXLnovreg (lovov.

262 Plutarchus de Alex. virt. I 6 p.329 a. xal (lijv fi

noXv âv-

15 t^cpgaivsv scribendum esse (pro i(p'm svqsv) ostendit locus Pyrrh.

III 246, sed kiQm utQSi verum esse patet, non IrsQa fiiprj.16 ri ^v corruptum;

fortasse rovt' ^v.



0. ETRIOA. 61

(uclofiivrjxoXitsUc roH xijv I^xmx&v utQtSiv XttTafiaXofiivov Zi^tavog

sls ^v xovto 6vvteCvei. xetpdXttiov^ iva/ti^

xaxa xdXeig iirjdh xaxu dy-

(lovg oix&(iev, idioig ixatfxoi dtcopttf/icvot dixttioig^ iXXa xdvxttg iv-

d^gaxovg ijy(0(ied-tt dr](i6tagxul

xoXCtttg, elgdh

^Cog ^xttl

x66(iog,

&6JteQ ayiXrjg 6vtfv6(iov v6(iC3 xoi,v& 6vvxQeg>o(iivrjg. xovxo Zijvav i

(ihv iyQarlfev a6xeQ 6vaQ ^ eCdmXov evvo(iCag ipiXo66<pov xal xoXixeCag

ivaxvita)6tt(ievog: id. de Stoic. rep. cp. 2, 1p.

1033 b. ixel xoCvxw xoXXoi

(ikv 6}g iv X6yoig avxa Zijvavi . , . yeyQa(i,(iiva xvy%dvei, xeQl xoXi-

xelag xal xov aQxe6âi xal ScQxeiv xal dixdêiv xal ^rjxoQeveiv.—

Johannes Chrjsost. Hom. I in Matth. 4. ov yuQ xtt^dxeQ IlXdxcov 6 lo

xijv xaxayiXa6xov ixeCvrjv xoXixsCav 6vvd-elg xal Zif^von» xal et xig

exeQog xoXneCav eyQaêv ^ v6(t,ovg 6vvid^xev.

263 Athenaeus XIII 561 C. Ilovxiavbg dh Zrlvava itprixbv Kixiia

vxoXa(t^dveiv xbv "EQoxa d-ebv slvai <piXCag xal iXevê^Cag^ ixi 8%

xal b(iovoCag xaQa6xeva6xix6v âXXov 8^ oi6ev6g. 8ib xal iv r^ is

xoXLxeCa etpri „xbv "EQOxa d-ebv elvai, 6vveQybv vxdQXOVxa XQbg

xi^v xf^g x6Xeo}g 6G)trjQCav.^— Plutarchus vit. Lycurg. 31. ov

(liiv

xovt6 ye xa AvxovQya xetpdXaiov ^v t6te^ xXeC^tav iiyov(iivriv

dxoXixetv ttjv xoXlv.^ dXX'

&6xeQ ivbg dvSQbg /Straxal x6Xe(og oXrjg

vo(tCt^G)v ev8ai(iovCav dx'

aQetrig iyyCve6âL xal b(LovoCag trig XQog m

avti^v^ XQbg tovto 6vvitaê xal 6vv^Q(io6ev^ ojtG}^ iXevQ-iQiOL xal av-

tdQxeig yev6(ievoL xal 6G)q)QOvovvteg ixl xXel^tov jjpdvov 8LateXG)6L.

tavtrjv xal UXdtav eXaê tr^g UoXLteCag vx69-e6Lv xal dLoyivrjg xal

Zr^vav x.t.X.

264 Clemens Alex. Strom. V 12, 76p.

691 P. XiyeL 81 xal Zr^- n

vojv, 6 T^s IJtmxfig xtC6trjg alQiêmg., iv tC trig xoXLteCag ^L^XCa

(i-ê vaovg 8elv xoLelv (irfce dydX(iata' (irf8lv yuQ elvaL tcov dêav

a^LOv xata6xeva6(ia, xai yQdq^SLV ov 8i8LSV avtatg Xiê6L td8e' leQd

te olxo8o(ieLv ov8lv SerjêL' leQbv yaQ (li}xoXXov alîov xal

ayLov ov8hv XQV voîCêLV ov8hv 8h xoXXov d^Lov xai ayLov io

oixo86(iav cQyov xai §avav6av.— Plutarchus de Stoic. rep.

cp. 6, 1 p.1034b. etL 86y(ia Z/^vavog i6tLV' leQa êav fi^ olxo8o-

(telv leQbv yaQ (lijxoXXov a|tov xai ayLOv ovx i6TLV olxo86(iav d'

eQyov xai âvav6av ov8iv iotL xoXXov cc^lov.— Theodoretus Gr.

A£F. Cur. III 74 p. 89, 7 Ra. tavta 6vvoQav xai Zr^vav 6 KLtLSvg ss

iv t& tf{g IIoXLteCag dxayoQeveL ^L^XCa xai vaovg olxo8o(Letv xai

dydX(Luta textaCveLV ov8hv yuQ elvai tovtav <prj6iv &eav a^tov

16 (fiXiag xal 6(tovoias, ixL dh xccl ilsvêQlag optime coniecit Kaibel, quia

statim Bequitur p. 661 d cpiXia re xal 6ii6voia yew&rai, Si' &v ^ xaU.latTi iltv-

^tfflu toig Tttvta (uriovocv ovvuv^taL.



,62 ZENO CITIEUS.

xaTa6xsvaa(ia.—

Epiphanius adv. haeres. III 36. Zr]V(ov 6 Kirisifg

6 £rG)txbg Siprj fiijdslv d^sotg olxoSofislv IsQci.

266 Origenes c. Celsum I 5 Vol. Ip. 59, 3 Ko.

(p.324

Del.).

:iQo6&TJ6ofisv dh xal ijfistg oxl xal 6 Zi^vtov 6 Kitisvg iv rf] TIo-

5 kixsia <prj0iv' ^Îsqccxs olxodo^stv ovdsv dsr]6si' Csqov yaQ oi)dhv

XQr) voîi^siv ovdh nokXov aîov xal ayiov olxoddficov xs SQyov xal

ftavav6a}v.''

266 Stobaeus Flaril. 43, 88 Mein. Zijvov scprjdstv xag noksig

xo6iistv ovx ava^rjâ6LV dXka xaig xav olxorjvxatv ccQsxatg.

10 267 Cassius scepticus ap. Diog. Laert. VII 33. xai xaxa xovg

8iaxo6iovg <^6xi%ovgy ^rjd^' Isqcc (irjxs St,xa6xr]QLa (i^xs yv^va6t,a sv

xatg n6Xs6iv oixo8o(ist6%âL (scil. 8oy(iaxit,SLV xov Z-^vova).

268 Diogenes Laert. VII 33. nsQi xs vo(ii6(iaxog ovxag yQacpsiv

.i.,v6(LL6(ia8

'

ovx'

alXayflg svsxsv 0LS6%âL 8slv xaxa6xsvd^siv ovx'

caio-

16 8r}(iiag svsxsv.'"''

269 Diogenes Laert. VII 131. ccqs^xsl 8s avxotg xai xoLvdg slvaL

xdg yvvatxag 8stv naQd xotg ffoqpotg, S)6xs xbv ivxv%6vxa xrjsvxv-

X0v6ri XQ^6%aL.f xad-d <pr]6L Zrjvav iv xfi TtoXLXsic^.—

ib. 33. xol-

vdg xs xdg yvvatxag 8oy(iaxi^siv , bîoicag IIXdxovL, sv xf] TtokLxsia.

20 270 Diogenes Laert. VII 121. xai ya(ir]6SLv., mg 6 Zrlvav (pr]6iv

iv xf] jioXLXsia^ (xbv 6o(p6v) xai naL8onoLr]6s6%aL.

271 Seneca de Otio cp. 3,2 Gertz. Zenon ait: accedet ad rem-

pMicam (sapiens), nisi si quid impedierit.— id. de Tranq. An. I 7.

Promptus compositus sequor Zenona, Cleanthem, Chrysippum; quorum

25 tamen nemo ad retnpublicam accessit, at nemo non misit.

Cf. Chrysipp. fr. 697 Vol. III p. 175, 3.

X. De Cratete. — De Homero. — De Hesiodo.

272 Diogenes Laert. VI 91. Zrjvcov 8' av 6 KLXLSvg iv xatg

XQsiaLg xal x(h8L0v avxbv(scil. Cratetem) qpijcft

noxs 7tQ06Qdi()aL xa

30 XQiâVL dvSJCL6XQS7CX0VVXa.

273 Stobaeus Floril. 95, 21 Mein. Zrjvcov s(prj KQdxrjxa dvayi-

yv(x)6xsLv

iv6xvxsi(p xad-rjîsvov

xbv'AQL6xoxsXovg tiqoxqstcxlxov

.,

ov

syQail>s TtQog &s(ii6G)va xbv KvnQicov â6Llsa Xsyav, oxl ov8svi nksico

dya%d i)7cdQ%SL XQbg xb (pLko6o(pf]6aLy nkovx6v xs ydQ JtXst6xov avxbv

5 patet ipsa Zenonis verba accuratissime a Clemente referri, breviari eun-

dem locum ab Origene. 11 arixovs add. Menag. ||

inl BPLD. 17 o»? P,

corr. P^. 25 at S(îpsi, et A. 28 av scripBi, av&' vulgo. 30 &vini-

r^sntovvTct libri, corr. Bossius. 31 referendum ad Kqccttitos &noiivriiiov£vfi,aTu.



C. ETHICA. A8

^XHv^ &6t£ daitttvav dg rat)ra, iti dh ddlav {>x&qxh,v ccfyt&. &vuyi-

yvG)6xovtog dl avrov tbv 6xvtia etprj itQ06ixîv ufiu Quxtovta. xul

tbv KQatrjta elyittv ,îya /*ot doxG), cS OiXC6xe, yQuitxw XQbg 6l nQO-

tQB7Ctt,x6v xXsCo) yuQ 6q&601

vnuQxovxa «Qbgtb

tpiXo6o<pi\6€U&v

iyQutlfSv l4Qi6totikrjg"

»

274 Dio Prus. LIII 4. yiyQUfpe di xal Zi^cnv 6 q>iX66o<pog

elg t£ t-^v 'Ihdda xal tijv 'Odv66Hav^ xal xsqI tov MuQyltov di'

doxsl yuQ xai tovto ro xoirjfuc vnb 'OfiijQov ysyovivui, vsatiQov xul

unonsLQafiivov tijg uvtov (pv6S(og XQog xotr]6iv. 6 dh Z^/jvav ovdhv

t&v [tov\ 'O^rJQOv ilîysi^ uîa dirjyoiiiisvog xal 6tdu6xmv 5r( tu ^hv lo

xut^ d6âv^ tu d^ xattt &Xr'i%^siav yiyQuqtsv, oxcag fti^ <pttlvrjtai avtbg

uvta fittx^fisvog ev ti6i doxov6iv ivavtCag siQr}6&ai. 6 dl loyog ov-

tog lAvt(,6îvovg k6xl TCQOtSQOv, ort ta fihv ddS?A ^" ^h alri&sCa sIqi]-

r«t r^ xoirjty' aXX

'

6 (ihv ovx i^stQyaûto «urdv, 6 dh xad'

sxa6tov

t&v ixi (liQOvg i6^la6sv. m

275 Strabo Ip. 41. xsQi dh t&v ÊQSfiâv xoXla (ihv sCQrjtaij

xid-avatatOL d' sloiv ot vofiCôvtsg xovg "AQaâg Xiys6d-ui. Zyvavd'6 rifiixsQog xui yQatpst ovxag' ^ÂWCojittg &' lx6(irjv Xtti SidovCovg

"j^Qa^dg r£." ti^v (isv ovv yQatpriv ovx avdyxri xivstv XttXuittv ov6ttv etc.

Versus est 6 84. eadem Strabo refert VII p. 299. si ni} Zr\vavL so

ro (pLXo66(pa %Q06sxxiov yQdtpovxL' (sequitur vs. ut supra) et XVI

p. 784. ttXXd iiaXXov nsQi rwv 'EQS(iâv rj ^^r]6Lg,, shs xovg TQa-

yXodvxag vnovorjxiov Xiys6%^ttL— — stxs xovg "AQUâg' 6 (ihv ovv

Z^^vav 6 rj(iixsQog (isxttyQd(psL ovxag ^^xal ULdovCovg "AQU^dg rf."

276 Diogenes Laert. VIII 48. uXXu îjv xai xbv ovQuvbv XQa- n

xov(scil. Pythagoram) 6vo(id6uL x66(iov xui x^v yr\v 6XQoyyvXr]V ag

dh &s6(pQa6xog IIuQitsvCdriv ag dh Zi^vav 'H6Codov.

3. Zenonis apophtliegmata.

277 Plutarchus de capienda ex inim. utilitate 2 p. 87 a. Zr^vav ds\

r^g vuvxXrjQLttg ttvxa 6vvtQL^sC6r}g, nvd^^îsvog slxsv^ sv ys, a rvî?, mxoLSlg stg tbv xQCfiavtt 6vvsXttvvov6tt ijti&g.

— id. de tranq. An. 6

7 videtur spectare ifQo^Xrnuiroiv 'OfiriQix&v libros, in catalogo Lagrtiano

(n. 41) allatos. 10 tov del. Wilam.|1 tpiysi. Emper. , Xiyn libri.

|| afuit.la-

cobs, &XXa libri. 14 & dh U, oUk PHBM. 27 Cf. Theog. 126—128. ruTa

ii TOi ng&TOv iihv iyslvaro laov iavtfj, oigavbv &arsQ6tv9\ iva îv nsQl nuvra

naXvnroi^ 0(Pq' etV] lucxttQsaai 9sols Sdos iatpaXks alsi.

Stoicorum veternm fragro. 1 tt



64 ZENO CITIEUS.

p.467 c. Ztjvcovi r«3 KlxuI ftia vavg TceQiriv q)0Qtrjy6g' 7tv9^6(i£vog di-

rccvtrjv avt6(poQtov ajtoXmX^vai 6vyxXv6d'£l6av, ev ys^ dnev^ a tvx%

Ttoutg, slg tbv tQificova xal tr}v 6toav 6vvsXavvov0arjfiag.

— id. de

Exilio 11 p. 603 d. eadem narrat, sed in dicto Zenonis xal ^Cov <piX6-

5 60(pov pro xal trjv 6toccv. — Diogenes Laert. VII 5. aXXoL dl dia-

tQlôvta iv tatg l^&ilvaig axov6ai triv vavayiav xai slnstv „«v ye

TtOLElfj tvx^J 7tQ06eXavvov6a 'fjiiag cfiXo6ocpC(f.''''

— Senec. de tranq.

An. 14, 2. Nuntiato naufmgio Zeno noster, quum omnia sua audiret

suhmersa, „Iuhet" inquit „me fotiuna expeditius philosophari."

10 278 Diogenes Laert. VII 24.îytft d' l^noXXavLog 6 TvQLog eX-

xovtog avtbv KQcitrjtog tov CfiatCov dnb EtCXncavog elnetv „w Kqix-

trjg, Xa^ri (pLXo66<pcov ketXv inLde^Log rjdLcc ta)v atcov neC6ag ovv

eXxe tovtcov. el de|tt£ /3taS|?)

ô êv 6G)iia naQa 6ol i6taL, ride

ilfvxrj naQcc 2^tCXncovL.^^

15 279 Diogenes Laert. VII 25, xal nQog tbv deCiâvta 8e avta

dLaXextLxbv iv tc5 dêQCôvtL X6yco entd dLaXextLxdg ideag nv9e6dâi,

n66ag ei6nQdttetaL (iL6dôv' dxov6avta de exat6v, dcaxo^Cag uvt(p

dovvaL.

280 Plutarchus de prof. in virt. c. 6p. 78 e. 6 de Zi^vcov

6q&v20 tbv &e6(pQa6tov inl ta noXXovg exeLv fiad^rjtdg dâvfia^^êvov , „6

sxeCvov ^hv X^Q^Sy ^9>V^ êCtav, ovfibg de 6v^(pcov6teQog.^^— idem

neQl tov eavtbv enaLvetv dvenL(pd^6vcog c. 17. p. 545 f. ovtco ydQ 6

Zrjvcov nQbg tb nXfiôg tCov ®eo(pQd6tov (lad^rjtav „6 ixeCvovX^Q^^S^

eq)rj^ êCôov, 6 ifibg de 6v^(pcov6t€Qog.'^

25 281 Gnomologion Monac. 196 (Gnomol. Vatic. ed. Stemb. 295).

ZtivGov 6 (pLX66o(pog.^ Xey6vtcov ttvav otL naQadoâ Xiyei, elnev „aAA'

ov naQavofia.^^ Cf. Cleanth. n. 619.282 Chrysippus ap. Galen. de Hipp. et Plat. plac. m5 (V p. 322 K.,

p. 288 lu. Mueller). o te Zrjveov n^bg tovg iniXa^fiavofiivovg .,

otL

30 ndvta td ^rjtovêva eCg tb 6t6â (pBQei, e(pfj6£v ,,,dXX

'

ov ndvta xata-

nCvetaL.'"''

283 Diogenes Laert. VII 24. eQcotri%êLg ncog exei n^bg XoLdoQCav

^xad-dneQ, elnev, £i nQe6êvtrig dvanbxQLtog dno6tiXXoito.^'

284 Diogenes Laijrt. VII 24. iv 6v^no6Cco xataxeCêvog 6Ly^^

35 trjv aitCav rjQcotrld-rj. ecprj ovv tcp iyxaXiâvtL dnayyelXaL nQog tbv

(ia6LXia, otL naQfjv tLg 6Lconav enL6tdfievog. rj6av 6e ot iQC3ti^6avteg

nuQd IltoXefiaCov nQidêLg dcpLxb^JLevoL xal §ovX6fievoL fiadêiv, tC et-

13 tovxtov BPL, xovtov D. 17 noeccg P (scil. dQaxyMS), 7c6aag B.

27 Praestaret longe hic quoque quod in fragmento Cleanthis legitur: jtocQaXoyce.

s30 cptQtiv libri, cpsQsi lu. Mueller. 33 nQsa^vrig P, nQsa^vr B.



APOPHTEQMATA. 65

ttoiev jtiQl adroO xgbg tbv fiagUia.— Stob. Floril. 33, 10 (Vol. I

p.680 Hense). Zijvojv, y/vrtydvov jCQâ^Hg '/il^vaê xinifavtog^

xkriêlg vit' avi&v 6vv Sikkoig <pil.o66tpoig ixl dtCxvov, xaxiCvov xaQi

xotov 6xtv66vxo)v ixi,6eCxw6&ai ii}v avrAv eîv^ avtbg i6Cya.t&v

dh xgi^êav gijTOvvTan/ tC axayyeCk(06i xegl avtov XQOg 'AvtCyovoVy »

„Tot)T

'

avTO," £<pi^, „8 ^Xixete.'^ 6v6XQati6tatov yuQ xdvtav 6 X6yog.

— Plutarchus de garrul. 4p. 504 a. 'J^vr}6i 6i tig i6ti&v xQi6fieig

fia6iXixovg iqjiXotnnjd-rj 6xov6dtov6iv avtolg 6wayayetv tlg tavtb

tovg <piXo66q)ov$' xQtoiiivav 6\ twv dXXav xoivoXoyCa xal tdg 6vfi'

§oXdg dxo6t66vta}v^ tov 61 Zi^vavog ii^vxCav dyovtog, (piXo<pQovr]6d- lo

lievot xal XQoxiovxeg oC îvoi „««()l 6ov 61 tC XQ^ Xiyeiv^ e(pa6av,

dt Zilvav^ t^ /JatftA^r;" xdxelvog^ „&XXo ^r^îv., elxev^ ^ OTt XQeO^v-

trjg ietlv iv 'A^vatg xaQu xoxov 6t(ox&v ^vvdfievog^^ (Theodor. Me-

toch. p. 334, Eiessling. adfert Pearson).

285 Athenaeus II 55 F. 6tb xal Zr^voiv 6 Ktttevg, 6xXr)Qbg S)v ii

xal xdw d^v(Jitxbg XQog tovg yv(OQC(iovgy ixl xXelov tov otvov 6xd6ag

i^dvg iyCveto xal ûCXtxog' XQbg tovg xvvd-avoîivovg ovv tov Tpd-

xov f^v 6ta(poQdv eXeye tb avtb tolg dîQiiotg xdoxttv xal yuQ ixeC-

vovg xqIv 6ta^Qaxfivat xtXQOxdxovg elvat, xottOd-ivxag 61 yXvxetg xal

XQ06rive6tdtovg. — Galenus de anim. mor. 3 (Vol. IV p. 777 K.), m

xal Zi^vcav^ ag (pa6tv, eXeyev OTt, xa^dxeQ ot xtxQol îQfiot ^Qex6-

[levot ta vdaTi yXvxeig yCvovxat ,ovtoj xal avxbv vx

'

otvov 6tatC-

ê6ât. — Eustathius ad Hom. Od.(p

293 p. 1910, 42. Zr^vav ovv,

(pa6Cv, 6 Ktttevg^ ^xXrjQog aXXag av XQog tovg 6vvi^9etg, o(iag el

xXelov oXvov 6xd6ete^ ii6vg iyCveto xal (leCXtxog, Xiyav tavt6v Tt 86

Toig îQfiotg ;raOx£tv, ot xtxQ6teQ0t ovteg xqIv 6ta^Qaxrivaiy nott-

6d-ivteg yXvxalg yCvovtat xal XQo6rjvi6teQot.—

Diogenes Laert. VH 26.

iQaxrjd-elg 6td xC av6xrjQbg S)V iv x(p x6x(p 6taxtlxat i(prj ,^l ol

d-iQ^Lot xtxQol bvxeg §Qex6(ievoi yXvxaCvovtat.^^

286 Diogenes Laert. VII 17. iQaxtxag 6e 6taxeC(ievog XQefiavC- so

dov, xaQaxa^tôvxav avxov xe xal KXedvd-ovg, dvi6xrj. d-av(idlôvxog

61 xov KXedvdôvg e(pri „xat xav iaxQav dxova xav dya&av^ XQd-

xt6xov elvat (pdQfiaxov XQbg xd (pXeyfiaCvovxa i^tfvxtav."

287 Musonius xeQt xQo(pfig ap. Stob. Floril. 17, 42 (Vol. Ip.

506

Hense). Zrjvav 6h 6 Ktxtevg ov6l vo6av aexo 6elv xQo^pijv xqo6- m(piQe6ât xQV(peQaxiQav^ dXX

'

ixel 6 dêQaxevav laxQbg ixiXevev av-

xbv (payelv veoxxbv xeQtateQag, ovx dva6x6êvog.^ „05 Mdvrjv,^^ e(pr},

„ft£ êQdxeve.'"'' ^$tov ydQ olfiat ftfjd^v fiaXaxateQov iv t§ êQoneCa:

yCve6^(u avT^? ^ t&i/ 6ovXav xtvX vo6ovvxu

89 oi 6vxe B. 30 i(funt%ite P*



66 ZENO CITIEU8.

288 Diogenes Laert. VII 28, 29. stslsvrcc d^ ovtos. ixtrjg

0%okfig amaiv 7tQ06entcci6£ xal tbv SdxtvXov neQiaQQT^ê. naCeag 8\

t^v y^v tfi 3J«pt, (p^Gv t6 ix tfig Nid^Tjg,

SQXOâi, ti \i,

'

aveig;

i xal xaQaxQfjiia itsXevtrjdsv , djtoTiviâg iavtdv. — Stobaeus Floril.

VII 44 (Vol. I p. 321 Hense). Zi^Vcjv, ag i^dr] ysQtov cov ntaC6ag

xati7t£6£Vy „«()3jo/u.at," sljca, „T4 (is aveig;^^ xal elêXd-av iavtbv i^^-

yayev.— Lucianus Macrob. 19. Zfjvav di . . . ov (pa6iv elêQxoêvov

elg f^v ixxkrj6Cav xal 7tQ067CtaC6avta dva<p&iyâ6dâi, „Tt fi£ /3o^ff;"

10 xal v7to6tQiipavta olxade xal djto6x6fievov tQocpfjg teXevtfjâi tbv ^Cov.

289 Aelianus Var. Hist. IX 2Q. Zrjvova tbv Ktttia di'

aldovg

ayav xal 67tovdfjg rjyev 'AvtCyovog 6 fia6ilevg. xaC note ovv vnsQ-

nXrj6d-elg olvov inexafiaee ta Zfjvojvi,, xal cpiXav avtbv xal neQi^dk-

Aov dte eôivog av, fj^Cov tt avtbv nQo^tdât^ o^vvg xai veavuv6^£-

15 vog 6vv OQxa), ^rj dtvxri6eiv tf^g altfjêcag. 6 de Xiyei avta ,,noQ£v-

^•elg ffifôv" 6£^vag a(ia xal (i£yalo<pQ6vag trjv }ii&rjv iXiyâg xal

cp£i6d(i£vog avtov, (ir]not£ dia^Qayf} vnb nXrj6(iovflg.

290 Athenaeus VIH 345 C. Zrjvav d' 6 Kvtuvg 6 tfjg Utoag

xtC6tr]g, nQog tbv oiifocpdyov,to

6vvit,ri inl nX^Cova xq6vov, xad^d20 cprj6iv 'AvtCyovog 6 KaQv6tLog iv tcj Zfivcovog ^Ca (p.

119 Wil.), (i£-

ydkov tivbg xatd tvx^^v Ix^vog naQat^dîvtog., aXXov 8' ovd£vbg

naQ£6x£va6(iivov , ka^cov oXov 6 Zf\vcov dnb tov nCvaxog oiog ^v

xat£6%'i£vv. tov d' iyi^Xiâvtog avta' tC ovv, icprj, rovg 6v^G)vrdg

601 0L£L nd^xBLV, £i 6v (liav rifiiQav (irj d£dvvr]6aL iv£yx£LV bôcpa-

26 yCav\ Diog. Laert. VII 19 eadem minus eleganter narrat.

291 Athenaeus V 186 D. b §£ Zfjvcov, in£i rLg tcov naQ6vtcov

oilfocpdycov dni6vQ£v afia ra naQat^&rlvaL t6 indvco tov ix^vog, 6tQi-

âg xal avtbg tbv Ix^vv dni6vQ£v inLXiyav' (Eur. Bacch. 1129)

'IvG3 d\ tdnl ^dr£Q'

ii,£LQyd^£ro.

30 De Bione eadem narrantur Athen. VIII p. 344 a.

292 Diogenes Laert. VH 17. dvolv d' vnavax£L(iivoLV iv n6rcj,

xal Toi) vn'

avrbv rbv vcp

'

eavrbv 6XL(iaXiôvrog ra nodi, avtbg ix£l-

vov Tc yovatL. inL6tQacpivtog di ,,ri ovv oI'£l rbv 'bnoxdra 6ov

nd^x^LV vnb 6ov'^' Suidas s. v. 6xL(iaXi6a.

35 293 Diogenes Laert. VH 16, 17. oiov inl rov xaXXanLô(iivov

norlicprj. dx^tiov yaQ Tt oxvrjQag avrov vn£Qâivovrog ,,8Lxaiag^

€ln£V, ixpoQa rbv nriX6v' ov yaQ e6rLV iv avTco xatontQi6a6d-aL.^^

2 TtXiâccg B, nX^^âg D. 17 verbaftij

nors— nXr}a(iovr)g inepta sunt; nam

ea re parcit regi philosophus, quod ebrii promisso non abutitur. 31 vnsQuvoc-

Ksifiivoiv libri, corr. Menag. 32 vn' avtbv L, v<p' avtbv BP, vns^ avtbv D.



67

294 Stobaeui Floril. 16, 12 (Vol. I p. 479 Hen«e). Zijvav XQbg

Toi>g anoXoyovîvovg vx^q x^g a\)tibv iaayxCccg xal Xiyovxag ix xol-

Xov xov TtsQidvxog dvaXC6xeiv iXByev „1)nov xal xolg (layiCQoig 6vy-

yva6i6&Sy iav aXfivQa Xiyaî asnoirjxivai xa (iâ, Bxi xXfifôg aXAv

avxotg vn^Qxev;^^ »

295 Diogenes Laert. VII 18. «Qbg di xbv (ptXdxaiSOf o{hr£ xovg

dida6xdXovg £<pr) <pQivag ixHv, &e\ diaxQCfiovxag iv xatdaQCoig^ oikt

ixsCvovg.

296 Diogenes Laei-t. VII 17. &tg 6\ Kvvixdg xig, ov <pi^6ag iXaiov

ixsiv ivxf} Xrjxvd-a^ xqo6i^xt}6sv avx6vy ovx

itprjda6siv. dxsX&dvxa 10

(livtoi ixiXsvs 6xiâ6âi bx6xsQog slr} dvaidi6xsQog.

297 Origenes contra Cels. VIII 35p. 768. Zr^vav dh XQbg xbv

slx6vxa ^^dxoXoC^rjv, idvfii^

6s Ttftcjprjtfofiat" îya d«, slxsv, idvfirj

6s (pCXov xTijtfcaftat."

298 Diogenes Laert. VII 23 dovXov ixl xXoxfj, tpa^Cvy sfia6xC- 1»

yov xov d' slxovxog ,^sifiaQx6 ôl xA^ât" itpi^ „xal dap^vat".

299 Plutarchus de virt. mor. 4 p. 443 a. xatTOt xcd Zr^vava

(pa6iv slg d-ittXQOv dvi6vxa xidâQadovvxog 'AfLOLîag XQog xovg \ui-

^xdg ^,[afisv, slxslv,oxag

xaxafidQ-a^sv

oiav svxsQa xal

vsvQa

xal

^vXa xal 66xd X6yov xal dQi9(iov (i£xa6x6vta xal xd^sag i(ifiiXsiav »0

xal (paviiv dq)Crj6iv.^'Eadem de an. procreat. in Timaeo p. 1029 f.

300 Stobaeus FlorU. 36, 26 (Vol. I p. 696 Hense). Zrjvav xav

(lad^jxav 6<pa6X£v xovg [uv (pLXoX6yovg ^lvaL, xovg de XoyocpCXovg.

301 Diogenes Laert. VII 37. KXsdv&rjg^ bv xal d(pa(ioCov xalg

6xXrjQ0XTJQ0Lg diXxoLg^ a'C (i6XLg (isv yQdg)Ovxai, SLaxrjQov6L di xd yQa- n

(pivxa. Suid. s. v. diXxog. Cf. Cleanthis apophthegma n. 464.

302 Diogenes Laert. VII 18. 'AQC6xavog dh xov (lad-rjxov xoXXd

dLttX£yo(iivov ovx £v(pvag^ ivLtt 8\ xat XQOX£xS)g xal ^Qa6iag „adv-

vaxov, £Cx£iv (scil. Zenonem), £l (i^ 6£ b xaxrjQ (isd^vav kyivvri6£v}''

Z9-£v avxbv xal XdXov dx£xdX£L, ^QttxvX6yog av. — Cf. Plut. de educ. jo

puer. 3 p. 2a, ubi simile dictum Diogeni tribuitur.

303 Diogenes Laert. VII 23. Jlow6Cov 8\ rov M£xa&£(iivov

£ix6vxog avx(p^ did xC ttvxbv (i6vov ov SloqôI, £(prj „ov yaQ 601

«ttfTfVCO."

304 Stobaeus Floril. 36, 23 (Vol. I p. 696 Hense). xav rig h«5

jixtt8ri(i,C(fv£avC6xav X£Ql ixLxr}d£v(idxav dL£Xiy£XO d(pQ6vag' 6 dh

Zi^vav „idv (i'^ xi^v yXa66av, icprj, £Cg vovv dxo^Qilttg dLaXiyr], xoXv

xX£Ca £XL xttl iv xolg X6yoLg xXri(jL(i£Xri6£Lg.^^— Plutarchus vita Phoc.

11 ixilsvas BL. 16 effuxpto P, ij(uc<fto B.|| /tot fyrj P. 18 Cf. Plut.

Arat. c. 17,2 &dovxog 'AÔLîms iv t^ ^sdxfm. 28 malim: xul (pro oi) si-

tpv&g. 30 XdXov, Xa in ras. B. 36 dtpQSvag A' Meineke, &q)Q6vov ASM.



68 2EN0 CITIEUS.

c. 5. Zijvc3V sXeyev ori dei xbv (piX6Goq>ov slg vovv anoânxovxa

3CQO(psQa0d-ai x^v Xs^LV.— Cf. Saidas s. v. '^QiOxoxsXrjs: xbv xdXafiov

ocTCo^Qsxfov slg vovv.

306 Diogenes Laert. VII 19. JtQbg ds xbv <pd6xovxa ag xa 7toXX&

6 avxa Âvxidd-svrig ovx aQSGxoi, XQsiav lôtpoxXsovg nQosvsyxd^svog,

i^Q(oxrj6sv si xiva xal xaXd s%siv avxat doxsl. xov d'

ovx slSivav

<pr]6avxog ,^slx' ovx at(?;uw7j, sg)r]^sl ^sv xl xaxbv rjv slQrj^svov vjc'

HvxiGd-svovg, xovx'

ixXsyd^svog xal ^vrjôvsvav, si di xt xaXdv^ ovd'

iTiiâXXdfisvog xaxixsiv^''

10 306 Diogenes Laert. VII 20. Xiyovxog di xivog ax)x& tcsqI UoXi-

licavog, 03gdXXa

TCQodîfisvog dXXa Xiysc^ cxvQ^QOjndâg scprj ,,n66ov

ydQ (jdvy rjydnag xd dtddftfva;"

307 Diogenes Laert. VII 21. xal nQostpiQsto xd xov KatpiaCov'

og iniâXo(iivov xivbg x&v âd^rixav (isydXa (pv6dv, naxdâg slnsv^

15 hg oifx iv xa (isydXc) xb sv xslyisvov slr]^dXX

'

sv xa sv xb (liya.

Cf. Athenaeus XIV 629 A. ov xaxag dh xal KacpiaCag 6 avX^-

rijg, iniâXXofiivov xcvbg xav (lad^rjxav avXslv (liya xal xovxo (isXe-

TWVTog, naxdâg slnsv ovx iv xa (isydXa xb sv xsCfisvov stvai., dXXd

iv xa sv xb fiiya.

20 308 Diogenes Laert. VII 20. xolg sv Xsyofiivoig ovxscprj

dstv

xaxaXsCnsG&ai xbnov., coGnsQ xolg dyadôig xsxvCxaig., slg xb d-sdGaG&ac

xovvavxCov ds xbv dxovovxa ovx(o nQog xoig Xsyofiivocg yCvsed-ac,

&6XS11"^ Xafi^dvsLv iQovov slg xrjv snLGrjfisCcoGLV.

priorem partem huius dicti corruptam esse, mihi persuasum est;

S5 fortasse: Torff iXsyxopbivotg.

309 Diogenes Laert. VII 22.firj xdg (pavdg xal xdg Xii,SLg dsiv

dnofivrjfiovsvsLv.) dXXd nsQi xijv dtddsGLV xfjg XQsCag xbv vovv doxo-

XsL6d-at, fiij G}6nsQ sTpri^Cv Ttvar)

6xsva6Cav dvaXaft^dvovxag.

310 Stobaeus Floril. 36, 19 (Vol. Ip.

694 Hense). Zj^vcjv n^bg

30 Tov nXsC(o XaXsiv d-iXovxar]

dxovsLv „v£aW(?x£," slnsv, „i^ (pv6Lg r]fiiv

yXaxxav fisv fiCav., dvo ds axa naQi^xsv, Xva 8LnXa6Cova Sv Xiyofisv

dxovcofisv.''''—

Diogenes Laert. VII 23. n^bg xb ^XvaQovv fistQdxtov

„dtd TovTo, sins., dvo d)xa sxofisv, 6x6fia 8s «v, iva nXsCa fihv

dxovGjfisv, rjxxova ds Xiyafisv.''''— cf Plutarchus de garrul. 1, p. 502c.

85 XG}tp6xr]g yaQ avdâCQSx^g s6xtv(scil. i] d6Lyr]6Ca) dv&Qcancov, oifiaL,

5 TtQoasvsyxdîevos B. 7 nivtoi B. 8 ovx B. 11 Xiyttg B. 12 av

addidi; significat Zeno philosophi doctrinam non esse mercem, de qua litigare

liceat ei qui pecuniam dederit, sed omnem pecuniam pretio superare. rjydna

BPL. 13 Kcc<pL6iov PL, Kacprjaiov B. 14 inL§aXXoiiivov PD. 21 rsxviratg

add. B*. 26 initio excidit:<:^ra>v

de iiaQayy£Xii.droi}vy \el<^rcbv Sh itaQatviatcovy,

quod propter viojv, quod antecedit, facile potuit omitti.1|

&hv om. BPL.

28 uijniaiv B. 33^;ja)ft£v

B.



APOPHl'liUMATA. 69

fi,£(i(ponip(ov ottfiiccv (ilv yXCtrtav^ dvo d

'

ana bxowilv.— id. de au-

diendo 3p.

39 b. xul yccQ tov 'Enafieiiiavdttv 6 2jxiv^ccQog ixatvAv

itfyri ftiytexXEiova yiv(o6xovti, fn^£ iXdttova tpdêyyofiiva) QadCcog iv-

xv%ilv itSQqj. xal f^v (pv6iv i)(i&v ixix6t(p Xiyov6i dvo (jklv cata

dovvat, (iCav 6\ yX&ttav^ iag iXdttova Xiyeiv ^ axoveiv 6(peCXovti. t

311 Diogenes Laert. VII 21. veavi6xov xoXXa XaXovvtog i(pf}

„Ta artd 6ov elg triv yXCittav <yvvf({^viyx«v."

312 Stobaeus Floril. 57, 12. Zijvav 6 Ztayixbg (piX66o(pog 6p<3v

tiva t&v yvciQLiiav vno tov dyQiov X£Qi6X(0(i£vov £lx£v' ^îdv /ii)6v

xovtov dxoXi^Tig., ovtog 6l dnoXi6£i.^'' lo

313 Plutarchus de vit. pud. 13p.

534 a. ro xov Ziji/tovos, 8 dnav-

ttjâg xivl v£avC6x<p t&v 6vvrld^c3v naQd t6 t^lôg 'fl^vxij fiadCtovti xal

3tvd^6(i£vog oxL (psvyei tpiXov dîovvta (laQtvQElv avtci td ^fvd^* „Tt

Xiy£ig., (pri6iv, dîXt£Q£; 6h (ilv ix£tvog dyvafiovav xal ddix&v ov

6idi£v ov6'

al6xvv£tai'

6v 6* ix£lvov vn^Q t&v dixaioov ov â^^Blg i6

v^TotfT^vat;"

314 Diogenes Laert. VII 19. (i£LQaxiov dh n£Qi£Qy6t£Qov naQa

tr}v' ijXixiav iQat&vtog î^trjfid Tt, nQ06r]yay£ nQog xdtontQOv xal

ixiX£v6£v i(i^Xii>aL. in£Lt'

'^Q(otr}6£v £l Soxel avta dQ(i6ttovta ^lvaL

oi(;£L toiavtri toiavta ^rjtrjîata. >o

315 Diogenes Laert. VII 21. veavi^xov di tivog d-Qa6vt£Qov dta-

X£yo(iivov „ovx av £inoL(iL., e^prj., (i£LQdxLOv, d iniQX£tai (iol.^^

316 Diogenes Laert. VII 21. nQog tbv xaXbv £ln6vta otL ov do-

X£L a^vta iQa6&T^6£6dâL 6 6o(p6g ôvdeV, %i;, v(ic)v d^XL<ht£Qov £6£6dâL

tav xaA(5v." >5

317 Diogenes Laert. VII 22. ndvtav iXey^v dnQ£ni6t£Qov elvaL

tbvtixpov,

xal(idXL6ta

inl t&v viav.

318 Diogenes Laert. VII 23. nQbg tbv x£XQL6(iivov ta(ifJQC),

,,tig i6tLv, irpr],6 yvvuLxbg Sôv;" cf. Xen. Conv. II 3.

319 Stobaeus Ecl. E 31, 81 p. 215, 13 W. = Exc. e MS. Flor. so

lohan. Damasc. p. II c. 13, 81. Zrlvav iQatrj&îg ., nag &v rtg viog

iXdxL6ta c((iaQtdvoL „£l nQb 6(pâX(JLav £XOl, icpr), ovg (idXL6ta tL(ia

xai aitf%vv£Tat".

320 Diogenes Laert. VII 23. t&v yv<aQi(iaiv tivbg naLdaQLOv

(i£(ic3Xa)ni6(iivov d^£a6d(i£vog, nQbg avt6v „6(>& tfov, £(pr]y tov frv/iov ss

td Tx*'^."

321 Diogenes Laertius VII 23. eXey^ di(scil.

6 Z?jvcov) (irjdhv

elvai tfig olrl6£a)g dXXorQLd)t£QOv nQbg xatdXrjil^LV t&v inL6Tr}(ia)v.

9 &YQiov scripsi, &yqov vulg.; cf. Schol. ad Ar. Nab. 848 &Y(fiovg ixdXovv

fovg naiSiQaaxdg. 19 dg(i6tT0v BPF. 20 toiavTTi xoiavta scripai, rotavrr]

PD, rotavra BF. 32Ixî L. 38 olâews D, nonôem BPL.



70 ZENO CITIEUS.

322 Gnomologion Monacense 198. 6 avtbg (Zi^vav) stpr} rijv

(ihv 0Qa6Lv ccjcb tov asQog Xa^^dvaiv t6 (pag, rrjv dhtl^vx^fjv

anb t&v

fiad^Tj^tov.

323 Stobaeus Floril. 98, 68 Mein. Zi]vav eXsysv ovdevbg i^fiag

5 ovtG) Jtev£6d-at Sg x(><^vov. ^qaxvg yaQ ovtcog 6 ^log^ iids tsxvr)

âxQT]^ xal [laXXov ij tag t^g ^vxfig v66ovg Id6a6%-ai dvvayLSvri.—

Diogenes Laert. VII 23. ^rjdsvog ts rjâg ovtcag slvai hvdsslg cbg

Xq6vov.

324 Gnomologion Monac. 197. 6 avtbg {Zr^vcov) iQotrjd^slg tC

10 s0tL (plkog „aylAos, (^stpri)^ olog iyd).'''—

Diogenes Laert. VII 23. iQa-

trjd-sig tlg S6tt (piXog', dllog.^ S(pr}, lyd).

325 Diogenes Laert. VII 26. tb sv yCvs^&aL fisv naQa fiLXQdv,

ovfiriv (iLXQOv slvaL.

326 Maximus serm. 26 (Boissonade Anecd. Gr. Vol. Ip. 450).

li Zr]V(ovog' Zrid-L,a> avd-QOJts^ (irj (i6vov Xva (pdyrig xal xCr}g, dXl' tva

t6 5?jv ^Qbg t6 si) ^rlv xataxQrj<3rj.

Idem Apostol. VIII 34n, Arsen. XXVII 53.

327 Diogenes Laert. VII 20. dslv dss(pr] t6v(p dittXsy6fisvov,

&(57CSQ tovg VTtoHQLtdg., tr^v (isv (pcavriv xal trjv dvvaîLV (isydlrjv sxslV

20 t6 [isvtoL 6t6iia [ir]SlsXxslv o noLsiv tovg noXXd fisv XaXovvtag^

ddvvata ds.

328 Diogenes Laert. VII 20. sl7c6vtog ds tLvog ott (iLXQa avtS

doxsi Ttt XoydQLa tcbv (pLXo66(p(av ^,XsysLg, sItcs, tdXrjd-fj. dsi fisvtoc

xal tdg 6vXXa^dg avtcbv^ si dvvat6v, ^QaxsCag slvaL.'"''

25 329 Diogenes Laert. VII 2Q. sXsys ts xQsittov slvaL toig jco6lv

dXL0d^stvr] tfi yX(ottr].

Cetera huius dictitestimonia, quod

etiam Socratitribuitur,

com-

posuit Wachsrauthius in Sauppii Satura philologa p. 29 (Pearson).

330 Diogenes Laert. VII 23. t6 xdXXog slnstrjg q^cavrjg avdôg

30 slvttL' ol 81 tov xdXXovg tr]v (pcavrjv.

Haec quoque corrupta esse constat. 6Gi(pQo0vvr]g pro (pc3vf]g scripse-

rimt Cobetus et Wilamowitzius, collato Diog. Laert. VII 130 &Qa dv-

ôg dQStf]g. Potest etiam, ni fallor, priore loco Q(bfLr]g scribi, altero

(pavr]v retineri. Ita origo corruptelae esset apertior.

3.5 331 Diogenes Laert. VII 21. sXsys ds xai tav (pLXo66(pcov tovg

7cXsC6tovg td [isv ocoXXd d66q)ovg stvac, td ds (iLXQa xai tvxrjQa dfia&sig.

10^cpri

addidi. — Arist. Eth. Nic. IX 4 p. 1166 a 31 ?<fri yag 6 cpiXog aXXog

airos. Cic. Laelius § 80 verus amicus . . . est tamquam alter idem (Pearson).

11 ?9rj om. BPL. 18 xova) B, post tov littera erasa in P, rbv vd> L. -

21 TtoLsTv— aSvvata Si vix sunt ipsius Zenonis, sed explicantis; dSvvata cor-

ruptum; fortasse XAYNAAE. 35 eocpcov B, cpiXo add. mg. 36 aocpovg L;

scribendum videtur: xd [ihv fiSYaXa aocpovg.



APPENDIX. 71

332 [Theodor. Metoch.p. 812 Kiessling. xal 6 ftlv Z^vav SXiytv

„Âd«, xcc(fijX^£v^ ovdlv JtQos ifih xaddAov," xcqI t&v ivtttvû XQccyâ-

xatv %aX xov ^Cov <pLXo6o<pS}v.^

Appendix.

Fragmenta Zenonis ad singulos libros relata. •

I. IliQl 'Avd^Qanov Ov6£C3g==n. XIV(ind.).

II.

yi3fo^vr}(iovev(ittTa KQttxrjxog'Hd-ixd

(ind.)fr. 1 n. 273 p. 62, 32.

III. /dlttTQLâl

fr. 1 n. 250 p. 59, 11. i*

IV. "EXbyXov 6vo (ind.).

V. TIsqI xfis 'EXXrjvixflg Uttidsiag (ind.).

VI. Elg 'H61680V ©soyovLttv

fr. 1



,72 APPENDIX.

XV. nsQl 0i>6iag

fr. 1 n. 85 p. 24, 5.

XVI. nsQlVilfsag (ind.).

XVII. n£Ql naâv (ind.)

6 fr. 1 n. 211 p. 51, 32.

XVIII. IIsqI JJoirjtixrlg 'JxQ0C(6SG)g (ind.).

XIX. IIoXirsLa (ind.)

fr. 1 n. 222p. 54, 3

fr. 2 n. 248 p. 59, 4

10 fr. 3 n. 252 p. 59, 24

fr. 4 n. 259 p. 60, 26

fr. 5 n. 260 p. 60, 30

fr. 6 n. 261 p. 60, 34

fr. 7 n. 262 p. 60, 38

18 fr. 8 n. 263 p. 61, 13

fr. 9 n. 264p. 61, 25

fr. 10 n. 265 p. 62, 3

fr. 11 n. 266p. 62, 8

fr. 12 n. 267 p. 62, 10

20 fr. 13 n. 268 p. 62, 13

fr. 14 n. 269 p. 62, 16

fr. 15 n. 270 p. 62, 20.

XX. nQO^Xrjîdtcov 'OnrjQLxav s' (ind.)

fr. 1 n. 274 p. 63, 6

25 fr. 2 n. 275 p. 63, 16.

XXI. IIvdâyoQixd (ind.).

XXII.IIsqI Z!rj(istc3v (ind.).

XXm. Tdxvri (ind.).

XXIV. nsQL Ovasag

80 fr. 1 n. 176p. 44, 35.

XXV. IIsQL toi) xata 0v6lv Blov (ind.).

XXVI. XQslat

fr. 1 n. 272 p. 63, 29.



PARS II

ZENONIS DISCIPULl



1. Aristo Chius.

333 Diogenes Laert. VII 160. l^pttfrojv 6 Xtog 6 ^dlavdôg,

inLxaXovfievog Eeiqi^v (secuntur placita). ovxag d% tpiXo6o(p&v xal iv

Kvvo6dQy£i Siaksy6fi£vog t6xv6Bv aiQBXL6xiig axov6ai. Mikxiddrig ovv

xal zlCrpiXog 'j4Qi6xav€LOL nQo6rjyoQsvovxo. r^vdi xig jcsi6xixbg xal 5

6x^0) xsnoLrjfiivog' 8^«v 6 Tlilov (prj6l JtSQl avxov'(fr.

61 W.)

xaC xLg !4Ql6xc3vog ysvsi^v ano alfivXov eXxcov.

xuQaâXav dl IIoXi^cjvL, <pr}6i /iLoxXfig 6 Mdyvrjg, (uxid^sxOj Zrjvo)-

vog d^QC36xCa (laxQa 7tSQL7CS66vxog' (secuntur narratiunculae de Aristo-

nis cum Persaeo et cum Arcesilao litibus n. 346. 347) BL§XCa dl 10

a-dxov (piQSxaL xdds'

IjQOXQsnxLxav/3'.

xsQi x&v Zilvavog doy(idxcjv'

dLdXoyoL'

6xoXc)v g'* 1»

xsQi 6o(pCag dLuxQLâv §'*

iQaxLxai SiaxQLâC'

vnofivrjfjLaxa vxIq xsvodo^Cag'

vxofivrjfidxav xs''

d7CO(ivr](iovsv(Ldx(ov y'' MXQSL&V La''

XQog xovg QtjxoQag'

jtQOg xdg ^Xs^Cvov dvxLyQatpdg'

TCQog xovg dLaXsxxLxovg y''

TCQog KXsdv&rjV ixL^xoXav d'. (Distinxi epistulas a libro icq. KX.) k

UavaCxLog ds xai £G)6LXQdxr]g (i6vag avxov xdg ijCL6xoXdg (pa6L, xd

dh dXXa xov UsQLJcaxrjXLXov *AQC6xcivog. xovxov X6yog (paXaxQOv <ivxa

iyxav&fivaL vno r}XCov xai ads xsXsvxr}6aL.

5 Jsi(pilog B, JutpiXog P, corr. P' 7 yfvf^v Meineke, yivvris libri.||

««6 ai(ivXov P(aiexf P')L, anofiivXov (incertum v an v in fine) B. 27 verba:

ra Sh &XXcc tov nsQiTtarritiKov 'AgiaTavog, si omnino a Panaetio vel Sosicrate

profecta siut, certe non referenda sunt ad catalogum qui antecedit. Qui cum

Bcholas, diatribas, hjpomnemata, apomnemoneumata, chrias contineat, valde

accommodatus est ei philosopho, qui scribendo fere absiineret. Nam baec omnia



76 ARISTO CHIUS.

Cf. prooem, 16. xal ol (£hv avr&v(scil.

rov q)iXo06^(ov) xatiXi-

xov VTCOfivi^fitttcc, ol d' olcjg ov GvvsyQatpav, coOtcbq xatd nvag Ua-

XQcctrjg, Utilncov, ^CXinnog^ Mevidrniog, IIv^Qav— — xatd ttvag

IIv&ayoQag^ l4Qt6t(ov 6 Xlog nXiiv ixi^toXatv hXCyav.

5 334 Themistius or. 21 p. 255 Hard. ixtpavivtog dh iv(piXo6o(pC(f

xal ixXd^âvtog tov dXri^-ovg^ dvaiiicotl Ttdvtsg aTCoXavovGiv ol 6vX-

XaP6(i£voL Tov SQyov. did tovto ri6ndt,eto 'AQC6tc3v KXedv&rjv xal

t&v biiLXrjT&v ixoLV(hv6L.

336 Ind. Stoic. Herc. col. XXXIH 4.(n;s)QC ye [liiv | 'AQC6t(a-

10 v{pg to)v XCovI %aQa(i . . . etc.

col. XXXIV. tflg tQay(p8{Cag r}) (lihv dv)\dQC!)VLtLg t-^g yQa((prig)' |

T«5 vm dh aQ(io6(tb)v |

'iv (i6v{p)v xa(l) To(t)ov|Td Tt Xe(j%-)ev oi)

(i{6vo)v I r^(o(g) vcp

'

(ri)iiG)V8 . . . etc.

Nolui omittere, quae ad Aristonem aliquo modo pertinere certum

15 est; sed sententia parum perspidtur. Temptavi: (%Qhg 8e t6 noXXa%Sig

^vva^&aL ilrjyeL6&ai xdv d6d(p£La (lerd) T-^g tQayad^Cag a)fi(a 6vv)-

djjcj/^ tig Trjg yQa(q)f}g). Agitwr fortasse de loco lihri ohscuro et tragica

didione fucato. Qui liher aut Aristonis fuit aut de Aristone conscriptus.

Supplementa

in textu

posita

sunt Buecheleri.

20 336 Ind. Stoic. Herc, col, XXXV, 6vvevinveL iiet{a) \

tav X6yc3v

(livog I

Tt xa(l d-v)(i6v, co67teQ \ (pr]6lv6

(jt)oLr}tr}g trj(v) 'Ad-rjvav, a6d-'

exa61

Tov xad-(d)jteQ . . .(iv) \ (lidâLg | (letejtL . . . etc.

Aristonis admirdbilem dicendi vim describi certum est.

337 Aelianus Var. Hist, IH 33, ZdtvQog 6 avXi^trjg 'AQC^tco-

2h vog tov (pLXo66(pov otoXXdxLg riXQoato xal xrjXovfievog ix tav Xeyo-

[iivc3v iniXeyev' (E 215)

el fi-fj iycj td8£ t6i,a (paeLva iv nvQL dêCrjv,

tovg avXovg aivLtt6(ievog xal tQ6nov tLvd tijv tixvrjv ix(pavXC^c3v

naQaôXri tfj nQog (pLXo6o(pCav.

30 338 Strabo I p. 15 (de Eratosthene), ,.,iyivovto ydQ, q)rj6Lv, ag

ov8inote, xatd tovtov tbv xaLQov v(p

'

eva neQLôXov xal (iCav jt^Xtv

ol xat' 'AQC6tc3va xal 'AQxe6CXaov dvd-r]6avteg (pLXoOocpoL.^^— —

6 8e 'AQxe6CXaov xal 'AQC6tc3va t&v xad-' avrbv dvd-r]6dvtc3v xoqv-

(paCovg tCd-r]6LV. iv avtalg yaQ talg dno(pd6e6L tavtaig Ixavi^v

ab aliis probabile est litteris mandata esse. Quod fortasse ad dialogos quoque

referri potest. Scilicet colloquia fuerunt ab ipso Aristone cum discipulis habita.

Protreptici, de Zenonis placitis liber, cum Alexino et dialecticis i./ugna Stoico

tantum Aristoni conveniunt. 7 Stoicus Aristo certe intelligitur ;in sequenti-

bus Themistius etiam Peripateticum commemorat: jiQiGxav 6 iv. Avxsiov.

8 xal— ix.oivmvst scil. non prohibuit, ne iidem adulescentuli et se audirent et

Cleanthem. 12 TQNOC . A€ pap. ||

APMOC , , H pap, 21 t^v Mriv&v e,

gr. K 482 zm S' întvsvas îvog yiavxcojtij kd-r^vri.



VTTA. 77

&6îvtittv ifKpaivei tijg iavrov yvd>(ir]gy t;xov Zrjvojvog xov Kixiiejg

yvejQtfiog ytvdêvog yi^tlvrjdi xciv (ilv ixdvov dtadtlâiiivav ovdevbg

(lifivrjxai.^ xovg 6'

ixeCvo) duve%îvxag xal &v dtadoxij ovde(Ua 6a^-

T«t, xovxovg av&ii6aC q>t)ai xaxa xov xaiQOv ixetvov.

330 Diogenes Laert. VII 182. ovxog (bcU. Chrysippus) dveidiadêlg t

{m6 xivog ott ovxl nuQa '^QCaxavi (lexa noXl&v ajoXaôi' „ff xolg

noXXolg, elne^ 7tQo6elxov.) ovx av i<ptXoa6(pr}aa.^

340 Diogenes Laeii;. VII 18. jiQCaxuivog 61 xov (ladi^xov xoXXA

StaXeyo(iivov ovx evtpvcbg, evia di xal TCQonexcbg xal d^Qaffiog ,,(idv-

vaxov^ elnelv (xbv Zrjvova)^ el(ir^

6e 6 naxiiQ (ledâv iyivvtjaev.^'' lo

Sfrfv avxbv xal XdXov dnexdXet^ fiQaxvX6yog av.

341 Athenaeus VII 281 c. xal xav Uxolxav di rtves 6vve<pri-

rl>avxo xavxr)g xijg rjdovilg' 'EQaxoadîvrjg yovv 6 KvQt^vatog (la^x-^g

yev6(ievog 'AQCaxcovog xov Xtov, bg ^v slg xov dnb t^g Zxo&g^

iv xa i7rtyQtt(po(iivc} 'AQCaxcavt JtttQeiKpttCvet xbv 6t8d6xttXov iag v6xe- is

Qov 6Q(i^6ttvxttinl XQvcprjv, Xiycov ade'

,,i^6r]6i noxe xai xovxov

necpaQttXtt xbv xrig r]8ovi]g xal dQexr]g (ie66xotxov diOQvxxovxa xal dva-

<ptttv6(ievov TCttQtt xf] i^dovjj."

342 Athenaeus VI 251 b. TC(iav 6 OXtd6tog iv xa xQCxa xav

6tXXav(fr.

64 W.) 'AQCaxavd cpr]6t xbv Xtov, Ziqvavog 61 tov «o

Kixiiag yvaQt(iov, x6XttXtt yevi6ât IleQâCov xov <piXo66<poVy ott ^v

ixaiQog- 'Avxty6vov xov fitt6tXiag.

343 Diogenes Laert. IV 33. xal xi]g 6tttXexxtxrlg elx^xo (6 ^Qxe-

6CXttog) xttl xav 'EQexQtxav iqnxexo X6yav' oêv xttl iXiyexo in' ttv-

Tov 'bn' 'AQC6xavog' m

nQ66ê nXdxav^ '6ntêv IJvQQav, (ii66og ^t66aQog.

344 Sextushypotyp.

I 234.(de

Arcesilaolocutus)

evêv xal xbv

'AQC6xava slnetv neQl avxov'

nQ66d-e nxdxav, '6ntdêv IIvQQav, (ii66og ^t66aQog,

6ttt xb nQo6XQii6d-ttt xf] 6iaXexxtxi] xf]xaxa xbv /Jt66aQov^ elvat 6\ so

ttVxtxQvg nXttxavtx6v.

345 Diogenes Laert. IV 40. (6 'AQxe6CXttog) <ptXo(ieiQdxi6g xe r]v

xttl xaxa<peQ^g' od^sv ol nsQl 'AQt6xavtt xbv Xtov Uxatxol inexdXovv

avxa, cp%-OQittxav viav xai xtvttt6oX6yov xal' %Qa6vv dnoxaXovvxeg.

xal yttQ xttl ^r](ir]XQCov xov nXev6avxog elg KvQ-^vrjv int nXiov iQa- 85

69-i]vttt Xiyexat xal KXeoxdQovg xov MvQXeavov' i<p' a xal nQbg xovg

3 Scil. Cleauthem nominare debuit, secundum Strabonem.|| dtsvix^^vxas:

eodem vocabulo utitur Diog. LaSrt. de Aristoue, Herillo, Dionysio. U desidero:

xal (pro oi>x) tvtpv&g. 11 XdXov, Xa in ras. B. 14 Yix opus est dicere men-

tionem Aristonis ab Eratosthene factam valde honorificam fuisse. 26 II. Z 181

Ttqoa^s Xtav, 6in&£v dh dQdxeav, (lioari dh ^{iîô.



78 ARISTO CHIUS.

xa^dâvrag elxsv^ avtbs ^£v îkeiv avot|at, ixstvov dl SlccxoXvslv.

Tovrov ds i]QC3V xal ^rjfioxaQrjg 6 Adxrixog xai Tlv&oxkrlg 6 rov Bov-

ysXov•

ovg xarakaôov vn'

dvsi,i,xaxiag naQaicoQSlv s(prj. dta ravra

d'^ ovv sdaxvdv rs avrbv ol jtQosiQrjfisvoL xai iicidxcanrov d)g <pl-

6 Xo%Xov xai (fiX^doiôv. ^dXieta ds snsti&svto avta xaQa 'IsQa>vv[ic)

ta IIsQLTcatrjtLxa, bnots 6vvdyoL tovg cpiXovg ig f^v 'AXxvoviag rov

'AvrLydvov vlov rjfiiQav, slg jjv Ixavd XQW^^^ dxidrsLXsv 6 'Avriyo-

vog jtQbg dn6Xav0LV. svd-a xal TiaQairov^svog sxddrors rdg iTCLXvXi-

xsiovg iîjyâsLg JtQbg AQidrjXov TCQorsivovtd rt d'scoQriâ xai d^Lovvru

10 slg avtb XiysLv sItcsv ^,dXX' avtb tovto yLdXLGta cpLXo6o<piag ISlov^

tb xaLQOv sxd6t6)v izi6ta0d-aL.^^

346 Diogenes Laert. VII 162. dvcstsivsto 8s (6 AQi6tav) TCQog

AQXSOiXaov, ots d-sa6d^svog tavQov tSQatadrj ^r]tQav sôvta „olôi,

tqpij,didotai 'AQxs6LXd(p iTCLXsiQrjfia

xatd rfig ivaQysiag.^'

15 ^Qbg ds rbv (pd(isvov 'Axadvjâlxbv ovSsv xaraXa^L^dvsLV ^âQ*

ovds rbv nXr]0iov 6ov xad^rjfisvov 6^)«?;" sinsv dQvr]6aîvov dl'

„Ttff 6' ixrvq)Xci}6sv, icprj, rig dcpsiXsro Xa(inddog avydg;^'

347 Diogenes Laert. VII 162. fidXL6ra dh nQ06sLxs (scil. Aristo)

llrc3LXGi doyfiarL ra rbv 6ocpbv d86â6tov slvaL. nQog o UsQâlog

20 ivavtLovfisvog dLdvfiov d8sX(pcbv tbv stSQOv inoirj6sv avtoi naQaxata-

d-T^xriv dovvaL, snsLta tbv stsQov dnoXa^slv xai ovtcig dnoQov(isvop

dLrjXsyÊv.

348 Cicero de nat. deor. III 77. si verum est, quod Aristo Chius

dicere solebat, nocere audientihus philosophos iis, qui hene dicta male

25 interpretarentwr; posse enim asotos ex Aristippi, acerhos e Zenonis schola

exire.

349Diogenes

Laert. II 79.(6 'AQi6tLnnog) toitg

taviyxvxXiav

naLdsvfidtcav (ista6x6vtag^ (pLXo6o(piag 8\ dnoXsLcp&ivrag bfioiovg eXsysv

slvaL rb d' ofioLov xai 'AQi^rov tbv yaQ '0dv66ia xata^dvta

30 slg q.8ov rovg fihv vsxQovg ndvrag 6xs8bv ioQaxivaL xai 6vvrsrvxrj-

xfcVat, rrjv 61 â6iXL66av avrijv (irits&sdedâL.

350 Stobaeus Florilegium 4, 109 Vol. I p. 246 Hense (4, 110

Mein.). 'Ex tav lAQi^ravog 'OfioiafuHraiv. AQi6ra)v 6 Xlog rovg

nsQi rd iyxvxXLU (lad-^âta novov(iivovg, d(isXovvtag ds cpLXo6ocpiag,

36 sXsysv bfioiovg sIvul rolg (ivrj^rrJQ^L rrjg nrjvsX^nrjg^ o'C dnorvyxd-

vovtsg ixsivrjg nsQi tdg d^SQanaivag iyivovto.

Cf. Diog. Laert. 11 79. Plut. de lib. educ. p.7 d. Gnomol. Vatic. 166.

Crameri Anecd. Paris. IV 411, 15 (Hense).

13 ots] ivcc 6L, oTi in litora P^. 14 kQ-KiaiXai B. 16 k-Ka8rui,i%hv

BP.II \L7]8ev BPL. 17 xis 8i as B.

|| itixpXcoas B. 19 8oâat6v BPL.

23 esset Madvig. Cf. simile dictum Zeuonis n. 242.



PLAcrrA. 79

idem 4, 110. 6 avtbg rovg noXXoi)g elHuf^ r^ Aaigxxi^ 3tfrt; xibv

Xttxa xbv dygbv inifieXovîvog ndvxav^ 6Xi,yaQa}g elxev iuxnov' xut

ydQ xovxovg x&v xxrjfidxav nXel6xriv inifiiXeiav noioviiivovg negiOQ&v

tijv Vvx^v eavx&v nXi^Qtj na&ibv dyQCav ov6av. (Od. o> 249).

P 1 a c i t a. »

351 Diogenea Laert. VII 160. ^kgCaxav 6 Xlog—

xiXog i<pr)6ev

elvai xb ddiaq)6Qag exovta ^^v n^bg xu [lexa^v dQexi^g xal xaxCagj

firjdl fjvxivovv kv avxolg naQaXXay^v dnoXeCnovxa^ dXX' inC^rjg inl

ndvxav exovxa' elvat, ydg ofioiov xbv 6oq)bv xa dya&a vnoxgix^^ bg

&v xe @eQ6Ctov &v te '/4yafiinvovog nQ66anov dvaXd^rj, ixdteQov lo

i)noxQCvetai nQ06rjx6vtag. t6v te (pv6ixbv t6nov xal tbv Xoyixbv

dvtJQet, Xiyav tbv /i^v elvai vnlQ rKi&g^ tbv 6'

ovSlv nQbg rjfjucg^ (i6-

vov d\ tbv ri^Lxbv elvai nQbg 'fiticlg.iotxivai dh toifg ducXexttxovg

X6yovg totg dQaxvCoig., a xaCtoi doxovvta texvix6v Ti ifKpaCvetv, &XQr}6td

i6tiv. dQetdg te o{)te noXXdg ei6riyev, ag 6 Z^vav^ ovte (iCav noX- u

Xotg 6v6(ia6L xaXovfiivrjv ., ag ot MeyaQLxoC, dXXd xaxd xb Jtpdg xC

nag ixeLv.

352 Stobaeus ecl. 11 8, 13 W. jiQC6tavog' 'AQC6tav eq)rjtwv

f^rjtovfiivav nuQa tolg <piXo66<poLg td (lev elvaL n^bg 'f}(idg^td dh

(irj-

dlv nQbg ^/tas,td 6

'

vn^Q rj(i&g. nQbg 'fj(iag (ilv td i)dtxa, (lij nQbg to

'fi(iagdh td dLaXextLxd

(/ti^ y&Q 6v(ifidXXe6d-ai n^bg inav6Q%a6Lv ^Cov)'

vn\Q 'f)(JLdgdh td q)v6Lxd' ddvvata yuQ iyv&6âL xal ovdh nuQixeLV

XQeCav.

353 EuBebius praep. evang. XV 62, 7(p. 854

c).ravra (iXv ovv

6 ZaxQttxrig' (letd di avtbv ol neQl 'AQC6tLnnov tbv KvQrjvalov, ineLd'' n

v6teQOV ol neQl 'AQC6tava tbv Xlov inexeCQrj6av XiyeLv ag SioL

(i6va td 'fi&Lxd q>LXo60(peLV' elvaL yaQ di^ ravra (t\v dvvatd xal a<pi-

XL(ia' to-vg (livtoL ne^l tfjg q)v6eag X6yovg nav tovvavtCov(i-^te

xata-

Xrjnto-vg elvaL(t^^t'.,

ei xal 6(pêlev., '6(peXog exeLV tL. (irjdlv ydQ ^,utv

e6e6d-aL nXiov^ dXX'

ovd'

el (ieteaQ6teQ0L tov UeQîag dQdî^vteg (frg. so

trag. adesp. 131 N)

'vniQ te n6vtov x^^f'

*

^^^(> ^^ nXeLada

a^vtotg totg ii(L(ia6L xatCdoL(i,ev tbv ndvta x66(iov xal f^v tav 8vra)v

<pv6LV ^tLg dr^noti i6tLV. ov yuQ drj(5ta ye tovto <pQOVL{iatiQox>g rj

dLxaLotiQovg tJ dvdQCLOtiQOvg t) 6a<pQove6tiQovg 'fi(iag Itffffât, xai S6

(lijvovdh l^xvQOvg ^ xaXovg rj nXov6Covg, av x^Q^S o^vx ol6v te ev-

7 tt pro ra BPLD. 10 ixaxiQmv B. 14 &x(fntra B\ corr. B» cf. n. 391.

22 oHre libri, corr. Meineke. 32 ad Euripidis Andromedam rettulit Meineke.

Htoioorum v«Uruiii fragm. I. 9



80 ARI8T0 CHIUS.

daLôvetv. o&ev dg&ag elne UcaxQdrrjg ort tav '6vxGiv r& (ilv 'bn^Q

rili&g Blri^xa ds ovdlv ngbg rjfi&g. etvai yaQ xa (pv0ixa ^lv vtcIq

r}{ias,ta dl iista xov d-dvatov ovSev TCQog ^âg, ôva dl nQog rifiag

td dvd-QG)JtLva. xavxrj Sh xal xaiQSLV avtbv elndvta trj '/dvaâyoQov

6 xal ÂQxeXdov (pvGioXoyCa tpritEtv

oxti ol iv fieyaQoiGL xax6v t'

dyad-ov te tetvxtai.

Kal aXlcog dh elvai tovg (pvOixovg X6yovg ov xakenovg o^bdh ddvvd-

tovg (i6vov, dXXd xal ddeêig xal tolg v6(ioig 'bnevavxlovg. toitg fihv

yaQ dîovv ^rjd' elvai dêovg tb na^dnav^ tovg dh tb dnevQov ^ t6

10 6v?)

t6 £v, xal ndvta âXXov r) tovg voiiLôêvovg' fi^v T'av diaq)(o-

vlav na[in6Xlriv ovGav tovg (lev yaQ dneLQov dno(palveLV t6 n&v^

tovg 8h neneQa0(ievov, xal tovg (ihv dîovv dnavta XLveldâL^ tovg

de xad-dna^ (irjdev.

364 Diogenes Laert. VI 103. dQe6xeL ovv avtolg (scil. tolg Kv-

16 vLXoig) tbv XoyLxbv xal tbv (pv(fLxbv tbnov neQiaiQeiv., e(iq)eQa>g Aql-

6tG)VL ta Xtoj, (Lovcp 8e nQ06exeLv tari%-LXG).

365 Cicero Acad. Pr. II 123. Liber igitur a tali irrisione So-

crates, liber Aristo Chius, qui nihil istorum(scil. physiixyrum) scnri

putat posse.20 366 Sextus adv. math. VII 12. xal 'AqC6x(ov dh 6 Xiog ov

(i6vov, ag (pa6L, naQrixeixo t^v te (pv6Lxriv xal koyixijv %êc3QCav d^d

t6 dv(0(peXeg xal nQbg xaxov tolg (pLXo6o(pov6LV vndQêLV^ dXXd xal

tov rjd-LXOv t6novg tLvdg 6v(ineQLeyQa(pev, xa^dneQ t6v te naQaLvetL-

xbv xal tbv vnoêtLxbv tbnov xovxovg yaQ elg xCt&ag dv xal nai-

25 daycjyovg nCnxeLV^ aQxeiv dh n^bg t6 (laxaQCcog îavaL tbv olxHovvta

(isv nQbg dQetr^v Xoyov, dnaXXotQLOvvta dh xaxCag^ xatatQe^^fovta bh

tav fi£Ta|v TovTOf, neQl d ol noXXol ntorjêvteg xaxodaL(iovov6LV.

367 Seneca epist. 89, 13. Ariston Chius non tantum superva-

cuas esse dixit naturalem et rationalem(scil. partem philosophiae) sed

30 etiam contrarias. moralem quoque, quam solam rdiquerat, drcumcidit.

nam eum locum, qui monitiones continet, sustulit et paedagogi esse dixit,

non philosophi, tamquam quicquam aliud sit sapiens quam generis hu-

mani paedagogus.

367 a Lactant. div. instit. VII 7. Ad virtutem capessendam nasd

35 homines, Ariston disseruit.

368 Seneca epist. 94, 1. Eam partem philosophiae, quae datpropria

cuique personae praecepta nec in universum componit hominem, sed ma-

rito suadet, quomodo se gerat adversus uxorem, patri quomodo educet

liberos, domino qu^tnodo servos regat, quidam solam receperunt.

25 cc(fKtla9oci libri.



PLACrTA. 81

Sed Ariston Stoicus (e) corUrario hanc partem levem exisHmat et

quae non descendat in pedus usque. ad illam habetUem praecepta plu-

rimum ait proficere ipsa decreta philosophiae constUutianemque summi

boni, quam qui bene inteUexit ac didicU, quid in quaque re faciendumaU, sibi ipse praecepU. i

359 Seueca epist. 94,5. Qui hanc partem (scU. eam quae dat

propria cuique personae praecepta) videri volunt supervacuam, hoc aiunt:

Si quid oculis oppositum moratur aciem, removendum est. illo quidem

obiecto operam perdidit, qui praecipit: „sic ambiUabis, iUo manum por-

riges." Eodem modo uhi aliqua res chcaecat animum et ad of/iciorum lo

dispiciendum ordinem impedit, nihU agit, qui praecipit: „sic vives cum

paire, sic cum uxore." nihil enim proficient praecepta, quamdiu menti,

error obfusus est; si ille discutitur, adparebit, quid cuique debeatur

officio; alioquin doces illum, quid sano fadendum sit, non efficis sanum.

Pauperi ut agat divitem monstras: hoc quomodo manente paupertate u

fieri potest? ostendis esurienti, quid tamquam satur faciat: fixam potius

medullis famem detrahe. Idem tibi de omnibus vitiis dico: ipsa remo-

venda sunt, non praecipiendum, quod fieri iUis manentibus non potest.

nisi opiniones falsas, quibus laboramus, expuleris, nec avarus, quomodo

pecunia utendum sU, exaudiet, nec timidus, quomodo periculosa con- to

temnat. efficias oportet, vit sciat pecuniam nec bonum nec malum esse;

ostendas Uli miserrimos divites; efficias ut, quicquid publice expavimus,

sciat non esse tam timendum quam fama circumfert, nec dolere [quem-

qu^mj nec mori. saepe in morte, quam pati lex est, magnum esse so-

latium, quod ad neminem redit; in dolore pro remedio fuiuram obsti- a

nationem animi, qui levius sibi facitf quicquid contumaciter passus est.

optimamdoloris esse

naturam, quodnon

potestnec

quiextenditur

magnusesse nec qui est m,agnus extendi. omnia fortiter excipienda, quae nobis

mtmdi necessitas imperat. His decretis cum Ulum in conspectum suae

condicionis adduxeris et cognoverit beatam esse vitam non quae secun- so

dum voluptaiem est, sed secundum naturam, cum virtutem unicum bonum

hominis adamaverit, tu/rpitudinem solum malum fugerit, rdiqua omnia,

divUicLS, honores, bonam vaietudinem, vires, imperia scierU esse mediam

partem, nec bonis adnumerandam nec mMis: monitorem non desiderabU

ad singula, qui dicat: „sic incede, sic coena. hoc viro, hoc feminae, whoc marito, hoc cadibi convenit." ista enim qui diligerUissime monent,

ipsi facere non possunt. haec paedagogus puero, haec avia nepoti prae-

cipU, et irascendum non esse magister iracundissitnus disputat. si lu-

dum litterarium intraveris, scies ista, quae ingenti supercUio phUosophi

iactant in puerili esse praescripto.

23 quemquam dtlevi. 28 Cf. Rpicuri fr. 446 Us.



82 ARI8T0 CHIU8.

Utrum deinde manifesta an dubia praecipies? non desiderant

manifesta monitorem. praecipienti duhia non creditur. supervacuum est

ergo praecipere. id adeo sic disce: si id mones, quod ohscurum est et

ambiguum, prohationibus adiuvandum erit. si prohatarus es, Ula per quae

iprohas, plus valent satisque per se sunt. „Sic amico utere, sic cive, sic

socio." Quare? „quia iustum est." Omnia ista mihi de iustitia locus

tradit. Ulic invenio aequitatem per se expetendam; nec metu nos ad

illam cogi nec mCrcede conduci; non esse iustum, cui quicquam in hac

virtute placet praeter ipsam. hoc cum persuasi mihi et perbibi, quid

10 ista praecepta proficiunt, quMe eruditum docent? praecepta dare scienti

supervacuum est, nescienti parum. audire enim debet non tantum, quid

sihi praecipiatur, sed etiam quare. Utrum, inquam, veras opiniones ha-

benti de honis malisque sunt necessaria an non habenti? qui non habet,

nihil a te adiuvabitur. aures eius contraria monitionibus tuis fama

15 possedit. qui hahet exactum iudidum de fugiendis petendisque, scit, quid

sihi faciendum sit, etiam te tacente. tota ergo pars ista philosophiae

submoveri potest.

Ihio sunt, propter quae ddinquimus: aut inest animo pravis opinio-

nihus malitia contracta, aut etiamsi non est falsis occupatus, ad falsa

soproclivis est et cito specie qu^ non oportet trahente corrumpitur. itaque

dehemus aut percurare mentem aegram et vitiis liberare, aut vacantem

quidem, sed ad peiora pronam praeoccupare. utrumque decreta philo-

sophiae faciunt. ergo tale praecipiendi genus nil agit.

Praeterea si praecepta singulis damus, incomprehensibUe &pus est.

26 alia enim dare debemus feneranti, alia colenti agrum, alia negotianti,

alia regum amidtias sequenti, olia pares, alia inferiores amaturo. In

matrimonio praecipias, quomodo vivat cum uxore aliquis, qu^m virginem

duxit, quomodo cum ea, quae alicuius ante matrimonium experta est,

quemadmodum cum hcuplete, quemadmodum cum indotata. an non

sQ putas aliquid esse disoriminis inter sterilem et fecundam, inter provec-

ticyrem et puetlam, inter matrem et novercam? Omnes species complecti

non possumus; atqui singulae propria exiguni. leges autem philosophiae

breves sunt et omnia adligant. Adice nunc, quod sapientiae praecepta

finita debent esse et certa; si qua finiri non possunt, extra sapientiam

35 sunt. sapientia rerum terminos novit. ergo ista praeceptiva pars sub-

movenda est, quia quod pauds promittit, praestare omnibus non potest,

sapientia autem omnes tenet.

Inter insaniam publicam et hanc, quae medicis traditur, nihil

interest, nisi quod haec morbo laborat, illa opinionibus falsis; altera

40 causas furoris traxit ex valitudine, altera animi mala valitudo est. si

quis furioso praecepta det, quomodo hgui debeat, quomodo procedere,



PLACITA. 88

quomodo in puhlico se gerere, quomodo m prinatc, erit ^mo, quem mo-

ndnt, insanior; hilis nigra curanda est et ipsa furoris causa removenda.

idem in hoc alio animi furore faciendum est. ipse discuti debet; alio-

quin abibunt in vanum monentium verha. Haec ab Aristone di-

cuntur. I

360 Clemena Alex. Stromat: 11p.

179 Sylb., Vol. Ip.

497 Pott.

xl dij 601 'AQiOxoiVtt xaxaXiy01(11 ; xiXog ovxog slvai x-^v ttdia<poQCav

iiprj'xb di ttditttpoQov ocTtXS^g ddidfpoQov dxolaCxei.

361 Sextus adv. matli. XI 63.jiti^

slvtti dl XQorjyfidvov ddidg>o-

Qov Ti)v vyeCttv xtti xav xo xttx' ttvxijv naQajiXriOiov £(pr)6ev 'AqCoxcov lo

6 Xtog. l6ov ydQ i6xi xb nQorjyfiivov avxi]v Xsyeiv ddid<poQov xa

dytt^bv dîovv, xttl 6%s8bv dvdfittxi (i6vov dLtttpsQov. xtt^dXov yuQ

xd (isxtt^v dQSxfig xttl xaxCag ddtd<poQa (lii sxsiv (ir}ds(iCav naQaXXtt-

yrjv, (irjdlxivd (i\v slvtti <pv6si, nQorjyîivtt., xvvd 6h dnojtQorjyîivtt,

dXXd naQtt xdg dLtttpdgovg x&v xttiQdv nsQi6xd6SLg (ir^xsxd Xsy6(isvtt u

nQO^X^^'' ^dvxag yCvse^ttL nQorjyîsva, (i^xs xd Xsy6(i,svtt dnonQofix^tti

xttx'

dvdyxrjv vnaQxsLV dnonQor)y(isva. idv yovv diri xovg (ikv vyiaC-

vovxttg inrjQSxSLV tc5 xvQdvvcj xal dta tovto dvttLQslo&tti, xovg dh

vo6ovvxttg dnoXvo(iivovg T^g vnr]Qs6Cttg 6vvttnoXvs6&ttL xal T^g dvai-

Qi6s(og^ sXoLX'

ttv (jlccXXov6 6o(pbg xb vo6slv xuxd xovxov xbv xaLQbv m

^ [oTt] t6 vyiMLvsLV. xttl xttvxri ovxsrj vysCa nQorjy(iivov i6xl ndv-

x(og ovzstj v66og dnonQorjy(iivov. a6nsQ ovv iv xttlg 6vo(ittXoyQtt-

(pCttigttXXox

'

dXXa nQoxdxxo(isv 6xoLxsla, nQbg xdg 8Ltt(p6Qovg nsQL6xtt-

6SLg dQXL^6(isvoL^ xal xb (ihv diXxa oxs xb xov ^Ccavog bvo(ia yQd(po(isv^

xb dh laxa oxs xb xov "Icavog, xb dh <a ot« t6 tov '^QCavog, ovxfi ss

tpvOSL ixiQcav nuQd xd sxsQa yQd(L(iaxa nQOXQLVoîivcov ,xav 8h xttL-

Qctyv TOVTOnoLsiv

dvayxttt/6vxcav.,

ovxa xdvxolg (JLSxaî) dQSxr]g

xal

xtcxCag nQdy(itt6Lv ov (pv6LX^ xig yCvsxai, sxiQcov naQ'

sxsqu nQ6xQL6ig,

xaxd nsQC6xa6LV 6h (laXXov.

362 Cicero Acad.Pr.11130. Aristonem, qui cum Zenonis fuisset so

auditor, re prohavit ea, quae ille verhis, nihil esse honum nisi virtuiem,

nec malum nisi quod virtuti esset contrarium; in mediis ea momevUa,

quae Zeno voluit, nuUa esse censuit. huic summum honum est, in his

rebus neutram in partem moveri, quae ddia(poQCa ah ipso dicitur.

TuBC. disp. V 27. Aristo Chius — qui nisi quod turpe esset, S6

nihU malum diceret.

363 Cicero de finibua II 35. Nam Pyrrho, Aristo, EriUus iam

diu abiecti.

ibid. V 23. lam explosae eiedaeque sententia^ Pyrrhonis, Aristo-

8 unX&g ddidepoifov] cf. Zenonis tt. n. 191. 21 Sti seclusi.



84 ARiSTO cmus.

nis, Erilli, quod in hunc orhem, quem drcumscripsimus, itwidere non

possunt, adhibendae omnino non fuerunt

Cicero Tuscul. disput. V 85. Hae sunt sententiae, quae stahilifatis

aliquid habeant; nam Aristonis, Pyrrhonis, Erilli nonnullorumque

f, aliorum evanuerunt.

Cicero de officiis I 6. quoniam Aristonis, Pyrrhonis, Erilli iam

pridem explosa sententia est; qui tamen haherent ius suum disputandi

de officio, si rerum aliquem dilectum rdiquissent, ut ad officii inven-

tionem aditus esset.

10 364 Cicero de fin. II 43. Quae (sdl. prima natu/rae) quod Ari-

stoni et Pyrrhoni otnnino visa sunt pro nihilo, ut inter optime valere

et gravissime aegrotare nihil prorsus dicerent interesse, recte iam pridem

contra eos desitum est disputari. Dum enim in una virtute sic omnia

esse voluerunt, ut eam rerum selectione exspoliarent nec ei quicquam aut

15 unde oreretur darent, aut uM niteretur, virtutem ipsam, quam amplexa-

hantur, sustulerunt.

Cf. m 11 et 12.

IV 47. ut Aristonis esset explosa sententia dicentis nihil differre

aliud ah alio, nec esse res ullas praeter virtutes et vitia, inter quas20 quicquam omnino interesset.

V 23. ii — qui in rehus iis, in quihus nihil aut honestum aui

turpe sit, negant esse ullam causam, cur aliud alii anteponatur, nec

inter eas res quicquam omnino putant interesse.

365 Cicero de finibus III 15,50. Ddnceps explicatur differentia

23 rerum: quam si non ullam esse diceremus, confunderetur omnis vita, ut

ah Aristone, neque ullum sapientiae munus aut opus inveniretur, cum

inter res eas, quae ad vitam degendam pertinerent, nihil omnino inter-

esset neque ullum delectum adhiheri oporteret.

366 Cicero de finibus V 73. Multa dida sunt ah antiquis de

80 contemnendis ac despidendis rehus humanis; hoc unum Aristo tenuit:

praeter vitia atque virtutes negavit rem esse ullam aut fugiendam aut

expetendam.

367 Cicero de legibus I 38. sive etiam Aristonis diffidlem at-

que arduxim, sed iam tamen fractam et convictam sectam secuti sunt,

86 ut virtutihus exceptis atque vitiis cetera in summa aequalitate ponerent.

— 55. si,ut Chius Aristo dixit solum honum esse, qu^d honestum

esset, malumque, quod turpe, ceteras res omnis plane paris ac ne mini-

mum quidem, utrum adessent an ahessent, interesse etc.

10 quod Madvig, cuiu libri. 21 uihil quod non aut lihri, quod non del.

Lamhin.



PLACITA. 86

868 Cicero de finibuB IV 79. Bogea enim Aristonem, bonane ei

videantttr haec: vacuilas doloris, divitiae, valeiudo; neget. Qtiid? quae

contraria sunt his, malane? Nihilo magis.— Admirantes quaeramus

—quonam

modo vitamagere possimus,

si nihU interesse nostrapute-

mus, valecrtnus aegrine simus, vacemus an cruciemur ddore, frigus, i

famem propulsare possimus necne possimus. „Vives, inquit Aristo,

magnifice atque praedare, qitod erit cumque visum, ages, numquam an-

gere, numquam cupies, numquam timebis."

369 Cicero de finibus IV 43. Itaque mihi videntur omnes quidem

iUi errasse, qui finem bonorum esse dixerunt honeste vivere, sed alius lo

alio tnagis, Pyrrho scilicet maxime — deinde Aristo, qui nihU relin-

quere (scU. quod praeter virtutem appetendum esset) non est ausus, intro-

duxit autem, quibus commotus sapiens appeteret aliquid, quodcumque in

mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret. Is hoc melior

quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedU, deterior quam ceteri, is

quod penitus a natura recessU.

370 Clemens Alex. Stromat. U 20 p. 195 Sylb., Vol. Ip.

486

Pott. oO-fv, C3g eXeyev !dQl6xGiv^ nQog okov tb reTQaxoQSov, r}Sovriv

Xvjtrjv (fofiov i7Ci^v[LCav^ nokXiig 8el xfig atfxiffffojffocal (idxrjS-

371 Plutarchus de exilio 5 p. 600e. olov iaxivi^ vvv 6oi naQ- «o

ov6a fiexdaxaîq ix r^g vofiiôfievrjg naxQCSog. q)v6ei yaQ ovx ecxt

jcaxQCg, &0TceQ oid' olxog ovd' dyQog ov8h jaXiielov^ ag 'AqC^xchv

iXeyev, oi)d'

laxQetov dXld yCyvexai, (i&XXov 6' dvoîdêxai xal xakel-

xai xovxav exa6xov del XQog xbv oCxovvxa xa\ xQd)(iBvov.

372 Seneca epist. 115, 8. Tunc intellegere nobis licebit,--quam con- k

temnenda miremur, simUlimi pueris, quibus omne ludicrum in pretio est;

parentibus quippe nec minus fratribus praeferunt parvo aere empta mo-

nUia. quid ergo inter nos et iUos interest, ut Ariston aU, nisi quod

nos circa tabulas ct statuas insanimus, carius inepti? illos reperti in

litore calculi leves et aliquid habentes varietatis delectant, nos ingentium «o

maculae columnarum etc.

373 Plutarchus de Stoic. repugn. 8p. 1034d. XQv6iJt7Cog 'AqC-

6X(ovi (ihv iyxaXav oxi (iidg dQexfig 6xe6eig ekeye xdg dXXag eivai.

374 Galenus de Hipp. et Plat. decr. VII 2 (208. 591 M.). vo(i,C6ag

yovv 6 'AqC6x(ov (iCav elvai xfig if^^xVS Svva(iiv^ rj Xoyt^6(ie9â, xalss

ri)v dQexiiv xrjg il^vxfjged-exo (iCav, ini6xr](iriv dya^&v xal xaxav. oxicv

fihv ovv alQel6âC xederj xdyad-d xal tpevyetv xd xaxa, xrjv ixi6xij-

(irjv xi^vde xaXel 6c3<pQ06vvi]v' oxav dh nQoxxeiv (lev xdya&d, (irj XQax-

13 quodcunque in Manutius, quod cuique in libri. Cf. ineXfvetig illaa,

contra quas disputat Chrysippus Vol. U n. 973 (p.



86 ARISTO CfflUS.

TSLV dh ta xaxK^ (pq6v7j6lv' avSQStav Se orav ra iisv âg^^, ra dh

(pevyr}. oxav 8\ xh xaxa ai,iav iitd0xa) vs^r}, dixaio^vvrjv. ivl dl

kdycj yiv(o6xov6a (ilv tj fpv%ri %GiQig xov xqccxxsiv tayad^d xs xal xaxa

60(pia xs s6xL xal ijtLdti^firj, ^tQog dh tag XQa^SLs d(pLxvov^svr] tdg

6 xatd xbv ^LOV 6v6(iata tcXslco Xa(ifidvsi td TCQOSLQrjîsva, (pQ^vrjcCg ts

xttl 6G)(pQ06vvr] xal 8Lxaio0vvrj xal dvdQsia xalov(isvr]. toLavxrj (idv

tig 7} !4Qi6X(ovog d6i,a nsQl xav xf^g lifvirig dQSx&v.

376 Plutarchus de virtute morali 2 p. 440 f. iipt^Tcov d'6 XIog

xfj fjihv ov6i(f (liav xai avxbg dQSxijv snoCsL xal vyiscav d)v6(La^s' xa

10 ds JiQog xi nag dLa(p6Q0vg xai xXsCovag, ag sl XLg id-sXoL xr}v bQa6iv

il(iSivIsvx&v (ihv dvxLXa(iâvo(isvriv Xsvxod^sav xaXslv, (isXdv(ov 8h

(iskavd^sav ^ xl xolovxov sxsqov. xai yaQ ri dQSxi} uioLrjXsa (ihv ini-

6xojtov6a xai(iri jtoLrjxsa xsxXrjtaL (pQ6vrj6Lg.) ijtL^vîCav dh xo6(iov6a

xai t6 (istQLOv xai tb svxaLQOv iv ridovalg 6QCôv6a 6G)(pQ06vvr]^ xol-

15 VG)vr](ia6L dh xai 6v(jLôXaioLg 6(iLXov6a tolg XQbg stSQOvg dixaL06vvrj'

xadâTCSQ t6 (La%aiQLov sv (isv i6tLv, aXXots d' aXXo dLULQsl^ xai t6

nvQ ivsQysl TCSQL vXag 8La(p6Qovg (ilo, (pv6sL xqg)(isvov.

376 Clemens Al. Strom. I p. 376 Pott. El yovv 6xojtoL(isv^ (iCa

xatd dvva(iiv i6XLVr} dQsxr]' xavxrjv 8h 6v(i^s^r]xsv xovxoig (isv xolg

»0 iitQdy(ia6LV iyysvo(isvr]v Xsys6dâL (pQ6vri6LV' iv xovxoLg 8h 6(0(pQ06v-

vrjV sv xovxoLg 8h dv8Qsiav t) 8LxaL06vvr]v. toutov (pa(ihv xbv

XQ6otov (iL&g xai T^g avxfig 8Qax(irlg xdt (ihv vavxXriQG) Sod^si^rjg Xsys-

6dâL vavXov XGt 8h xsXcovrj xsXog' xai svoCxlov (ihv xa 6xa%-(Lov%(p'

(iL6d-bv 8h XG) 8L8a6xdXG)' xai ta 7tLnQd6xovtL dQQaâva. 'Exd6trj 8h

25—

dQSxrj—

6vv(ovv(i(og xaXov(isvrj (i6vov xov xad"'

savxijv dnoxsXs6(ia-

x6g S6XLV aixCa' xaxd 6vy%Qri6LV 8h xovx(ov yCyvsxaL xb sv8aL(i6vog

t/i]V (li] yttQ 8i] sv8aL(iovG)(isv XQbgxd

6v6(iaxa,

bxav xbvoQd-bv ^Cov

sv8aL(iovCav XsyG)(isv xai sv8aC(iova xbv xsxo6(Lr](isvov xi]v ipv%i]v

svaQSxcag.

30 377 Porphyrius de animae facultatibus apud Stobaeum ecl. I

p. 347,21 W. xdg xr]g ilfv%rig 8vvd(iSLg vTCoyQaâL 7tQ6xsixaL' xai 7tQ6-

xsq6v ys snsi,sXd-G)v xf] 16xoql(x xf]xs naQd xolg naXaiolg xai xf] v6xs-

Qov ijtLXQLd-sC6f] TtaQa xolg 8L8a6xdXoLg, 'AqC6xg)v dvxLXr]nxLxi]v 8v-

va(jLLV xfjg i>v%fig d-s(isvog xavxrjv ^LaLQsl slg 8vo, xb (isv xl (iSQog

85 (pd6x(ov (isxd XLVog x&v al6^r]tr]QiG)v cag td xoXXd XLVSld&aL^ b ai6d^-Tixbv xaXsL, dQ%i]v xai nrjyijv vndQ%ov tav xatd (LSQog al^d-rj^sov,

t6 8s dsi xad-' savtb xai %oQig 6Qydvov, 6 ini (ihv tov dX6yov ovx

€l}vo(id6d-aL (r) ydQ bXog ovx slvttL iv avtolg r] tsXsog d^d^svhg xai

33 nihil mutandtim est. 37 &X6ycov Heeren, &XXa)v FP. 38 mvondo^cci

Heeren, avofiaatai, FP.



PLACITA. g7

Scfivdgbv &yav), iv dh tols Xoyixolgy iv olg tfi) (uiXusra <^> fuivotg

fpalvixaiy vovv XQoaayoQBve^dâi.

878 Cicero de nat deor. I 37. cuius (scil. Zenonis) discipuli

Aristonis non minus magno in errore sentenfiast, qui neque formamdei intellegi posse censeat neque in deis sensum esse diccU dubitetque »

omnino, deus anitnans necne sit.

379 Jamblichus de anima apud Stobaenm ecl. II 382, 18 W. xegl

tfjs xoivoavCag t^g XQog Tovg êovg tj&v iwx&v ydyove rig diapupitsî^-

iriytftff,xSiv fihv Xeydvxcov ddvvaxov iilyw6âi êovg xatg xaxe%ofiivai,g

ifvxatg iv x^ 6d)^XLy xav 6% diaxeivoyiivtav ^Cav elvai xoiv^^v lo

xokixelav xav xaâQ&v t{fvx&v JiQog xovg êovg xal el Zxi

lidXiOxa iv xolg OuiiaOi diaxQiôvtfiVo'£

dh (idvoig daC(io6iv fj

xai ^potfiv vxoxiîaOiv avr-^v elg xoiviiv 6wov6Cav' (oovy &XX01, (ilv

ol êXxCoveg^ XQiv6(ievoi xaxd nXdxcava xa^dQOei xal dvayayfj xal

xeXeiaOei t^g ^XVS^ aXXoi dl ol x^CQoveg, xolg ivavxCoig xovxav dia- is

6xeXX6(ievoL' xaxd dl xovg £x(olxovg x^ xoivavCa xal xa xaXtp

tp T^ff q)v6eag i^r}Qxr](iiva' xaxd dh xovg JleQiJcaxijXLXovg xfi xaxd

<pv6iv xe 6v(i(iexQCg: xal xf] v%\q xijv dvd^QajtCvtjv (pv6LV voeQo. âfi

3iQOXL(ia(ievoL' xaxd dh "HqlXXov ijtLOrrl^Lrj' xaxd dh ÂQC6xava

ddLatpoQCa' xaxd de ^ri(i6xQLxov ev6xij(io6vvri' xaxd dh xovg aXXovgfo

(liQeLXLvl rov xaXov'

r} xfj doxXrjOLa xad-"IeQavv(iov' r) aXXoLg xloI

XQ^TtoLg dLayayrlg xb alQsrbv exovxeg, dtp

'

av ol xaxd (liQog <pvovxaL

^LOL dneLQOL neQl xrjv yiveOLV dLaLQov(ievoL etc.

380 Plutarchus vita Demosthenis 30 (de morte Demosthenis). t6

dl (pdQ(iaxov ^QCoxav (ilv ix xov xaXd(iov Xaêiv (prjOLv avx6v, ag k

eLQrjxaL.

381 Plutarchus vita Demosthenis 10. !4QC6xav d' 6 Xlog xal

&eo(pQd6xov xLvd 86i,av loxoQrjxe xeQL xav Qr]x6Qav. iQarrid-ivra yaQ,

67tol6g rLg avr<p (paCveraL Qr]raQ 6zdrjîooîvrjg, elnelv „a|t05 t^j

^rdAfcag", bnoiog de ^rj(iddrjg' „v;r£(> Tt}v ;rdAtv". 'O d' avtbg (pLX66o- m

(pog FloXvevxxov ioxoQei xbv IkprjTrLov., eva rav r6re xoXLrevo(iivav

ji&r]vri6LV ., dTto(paCve6d-aL, (liyLOrov (uv elvaL QijroQa ^rj(io6dîvrjVy

dvvareyrarov de eineiv OaxCava' xXeiorov yuQ iv ^Qaxvxdrri XiêL

vovv ixtpiQeLv.

382 Plutarchus oTfc (idXL6ra roig r}ye(i66L dei rbvq)LX66o(pov

dLu- ss

Xiye6&aL 1 p. 776c. xal 'AQC6rav (ihv 6 Xiog ixl tm tcu^l dia-

17]

add. Heeren. 2 vovv cpaivstai (hoc. ord.) libri, transpos. Heeren.

12 poBt SiarQi§ovaiv clausula in P. 13 airrjv FP, avrug Wachsm.|| post

evvovaiav clausula in F; novam binc eclogam constituit Wachsm. tav ego

supplevi. 15 ivavrlae FP, corr. Wachsm. 22 Ix^^^S ^^ sanum

(Wachsm.).



88 ARISTO CHIUS.

X6y€0&cci totg ôvlofiEvocg vnb r&v 6o(pL(3tG>v xccx&g axovcov ^^SxpsXBv^

sItis,xal tcc &rjQCtt Xoyov 6vviivai javtjtLX&v JCQog a()£rrjV."

383 Stobaeus Florileg. 13,40 Vol. I p. 462 Hense (13, 22 Mein.).

Êx tav 'AQC6tc3vog 'Oôi&iidrcov. "OfioLov arlJivd-Cov t6 dQifiv xal

6 X6yov na^QrjOCav iicx6i(faL.

384 Stobaeus Florileg. 13,57 Vol. I p. 465 Hense (13,39 Mein.).

'Ex tG)v !dQL6tG)vog 'OôLcoiidtov. Oriaavtog tLvog ^^XCav fioL ixL-

6xG)JttsLg^' £(pr] 5,xai yccQ tolg dnXrjvLxolg td ^hv dQifida xal mxQa

dxpsXnia, td ds yXvxia /3Aa/3£()a."

10 385 Plutarcbus de recta ratione audiendi 8p.

42 b. ovxs yaQ

âXavsCov^ (prj6lv6 ^QC6tGxv, ovts X6yov ^rj xaâCQovtog '6(psX6g

h6tiV.

386 Stobaeus Florileg. 79,44 Mein. 'Ex tav ^QL6tG)vog'0ôLG)-

fidtav. 01 aQtL ix (pLXodocpLag.^ ndvtag sXsyxovtsg xal dno tcbv yo-

16 vicov dQXOfisvoL .) nd6%ov6Lv otvsq xal ol vscovrjtoL xvvsg, ot ov ^6vov

toi)g aXXovg vXaxtov6LV., dXXd xal tovg svdov.

387 Stobaeus ecl. H p. 215,20 W. 'Ex t&v 'AQL6tG)vog 'OfioLo-

fidtcov. Tb xvîvov, cpa6C, dsi 67CsCqslv ^Xa6(prj(iovvtag, ovtgj yaQ

xaXbv cpvsedâL' xal tovg viovg XQrj TtaLdsvsiv im^xcoTCtovtag, ovtG)

20 ydQ ;|r()7j(ji/iots6ovtaL.

388 Seneca epist. 36, 3. Ariston aiebat malle (sey adulescentem

tristem quam hilarem et amabilem turhae. vinum enim honum fieri,

quod recens durum et asperum visum est; non pati aetatem, quod in

dolio placuit.

25 389 Plutarchus de tuenda sanitate praecepta 20p.

133 c. dXsL-

yctG)v ds (pavdg xal TtaidotQLâv X6yovg, sxd6tots Xsy6vtG)v cog tb

xaQcc dslnvov cpiXoXoyslv trjv tQocprjv diacpd^sCQSi xal âQvvsi trjv

xscpaXrjv.) tots q)o(irjtiov.,otav tbv 'Ivdbv dvulvsLV

tj diaXiys^d-aL xsqI

tov KvQiSvovtog sv dsCjcvG) piiXXafisv.— — dv d' rifidg fiij

aXXo ti

30 ^rjtsiv rj (piXo6o(pslv ?) dvayiyv(b6xsiv TCaQd dslnvov SG)6i tmv iv ta

xaXa xal d^cpsXCfiG) tb STcayooybv vcp'

rjdovrlg xal yXvxv ÔQiov ^x^v-

tG)v^ xsXsv6o}isv avtovg ^rj ivoxXslv., dXX'

d%i6vtag iv tG) ^v6t& tavta

xal tatg 7caXaC6tQaig dcaXiys^d-aL totg dd^Xrjtatg, ovg tG)v î^XCcov

i^sX6vxsg dsl SirnisQsvsiv iv 6x(x)iiâ6i xal ^cjfioXoxCatg id^Côvtsg^ csg

35 6 xofii^bg 'AQC6tG)v sXsys,, totg iv yvfiva6i(p xCo6iv byiOLog XcxaQOvg

nsnoLrixa6i xai Xid-Cvovg.

390 Plutarchus Amatorius 21 p. 766 f. otwv '^ôg dyvbv xal

5 Ti}v Tta^QrjGiccv concinnius Max. 31 p. 620 Combef. 14 ol uqxi iv. (piXo-

coqjiag i. e. adulescentes cum ex schola philosophi domum redieruut. 29 for-

tasse/ATjd*.



PLACITA. 89

xdiJniov iv &Qa xctl xdgiTi (ioQ(pi^g diatpavlg yivrjrai^ xaâxiQ 6q9iov

incddriiia deixvvoi nodbg exxpvtav, ijg *^QC6xav iktyiv.

891 Stobaeus ecl. IIp. 24,8 W. *AQC6x(ovog. 14qC6x(ov tovg 16-

yovg

x&v diakexxixdv ftxa^tv xolg x&vaQaxvCav

v<pd6ii,u6t,v oi)dlv

fihv %Qri6C(ioig., kCav 6h xexvixotg (fiv6iy. %

392 Stobaeus ecl. IIp. 22,22 W. 'Ex x&v *AQC6x(ovog '0(ioi(o-

(tdxav ot iv dtaXexxixf} fiadvvovxsg ioCxa6i xaQxCvovg fia6(Ofiivoig^

01 di*

dlCyov xQ6(piuov nsQl jcoXld 66xa d^xokovvxai.

393 Stobaeus ecl. IIp. 23, 15 W. ^QC^xcovog. 'AqC6x(ov iUytv

ioixivai xriv diakexxix^v xa iv xalg bdolg xrjk&' XQbg ovdhv yuQ oi>d*

lo

ixelvov j;p^'(Jt/iovbvxa xaxafidXXeiv xovg âdCôvxag.

394 Stobaeus ecl. II 24,12 W. 'Ex xdv AQi^xovog 'Ofioiafid-

xtov. b iXXiôQog bXo6xeQi6x£Qog (ihv Xrj^pd-elg xadâCQii., slg dh xdvtf

6fiiXQd xQLtpd-dg nvCyei' ovxo xali}

xaxd (piXo6o(pCav XenxoXoyCa.

395 Stobaeus Florileg. 20,69 (Vol I p, 554 Hense). AqC6x(o-u

vog' r^v xaxoXoyCav r) bQyrj (paCvsxai dnoysvva)6a' (o6xsi} (irfxrjQ

ovx

d6xsCa.

396 Stobaeus ecl. IIp. 218,7 W. 'Ex xCjv l4QC6x(ovog '0(ioi(o-

(idrov. Kv^SQvrlrrjg (ihv ovrs iv (isydXco nXoCco ovrs iv (iiXQa vav-

natfft, ol dh ansiQoi iv d(icpolv' ovrcog b (ihv nsnat6sv(iivog xal iv 20

nXovrcp xal iv nsvCcc ov raQdrrsrat^ b d' dnaCdsvrog iv d(i(potv.

397 Stobaeus Florileg. 94, 15 Mein. 'Ex rtbv 'AQC6r(ovog'0(Lot(o-

(idrcov. cog rbv avrbv olvov nCvovrsg ol (ihv naQOivov6tv, ol dh nQav-

vovrai, ovrco xal nXovrov

398 Plutarchus vita Catonis 18. nXovrov yuQ d(paCQS6tv oi noX- n

Xol vo(iCôv6l riiv X(oXv6iv avrov rrig inidsC^scog., ini8sCxvv6âi 6h

rolg nsQtrrotg, ov rotg dvayxaCoig. dri xal (idXi6rd (pa6i rbv (piX6-

6o(pov 'AQL^rcova dâvfid^stv^ ort rovg rd nsQLrrd xsxrr](iivovg (iSX-

Xov ^yovvruL (laxaQiovg ^ rovg rav dvayxaCcov xal;u()T^tft|Lia3V

^vno-

Qovvrag.so

399 Stobaeus Florileg. 119, 18Mein. 'Ex x&v 'AQC6xcovog'0(ioLco-

(idrav. noXXol 6o(pol yrjQaLol (pLXoâ)ov6L. xal ydQ ot dxffh y^îavrsg

(PlXo^coov6lv, lv' ix^Qiipc}6L rd rixva, xal ovroL btlfh dQsrrjg in^fioXoi

ysv6(isvoL icpCsvruL avrijv ixd^Qiipai.

400 StobaeusFlorileg. 67,

16(Mein.).

*Ex rcbv

'AQC6rcovog'a

UnaQrLar&v v6(iog rdrrsL î^/ita? rijv (ihv nQ(orr}v dya(iCov^ ri)v dsv-

riQav bilfi,ya(iCov, rijv rQLrrjv xai (isyC6ri^v xaxoya(iCov.

401 Plutarchus de curiositate 4 p. 516 f. xaCroi xal x&v dviîojv

6jjpTjert/iotg Usener, ;|r()T]fftfiovp

libri.|| tsxvixols oiai scripsi, rixvtxovg libri.

Cf. vitam Aristonis La&rtianam n. 361. 16 mg %i(%vay Buecheler. 17 &oxita

Hbri.



90 APOLLOPHANES.

fidhdra Sv^xbquIvoijlsv^ 65 ^pttfrwv (prj^Cv, o0oi rccg JtSQiôXag &vcc-

6riXkov6Lv rjfiav.6 dh xolvjCQccy^cav ox) rcc iftaTta rav nskag ox)dh

rovg xir&vag^ &kXa rovg roCôvg dxafi(pLSvvv0i^ rag d^vQag avaxsrdv-

vv6i etc.

6 402 Plutarchus TtoXirLxa JiaQayyiXiiara 10 p. 804 e. o^rs y&Q

3CVQ (prjdLV 6 '^QCtfrcov xaTCvbv noLSlv ovrs 86i,av cpd^dvov, rjv svd"vg

ixXdîln} xal raxscDg, dXXd r&v xard (ilxqov avâvofisvav xal exoXaCcog

dXXov dXXax^Q^sv syCLXa(ipdvs6d-aL.

403 Plutarchus aqua an ignis utilior 12 p. 958 d. Tcal/tii^v

dXC-

10 yov xq6vov xttl pCov rotg dvd^QConoig dsdo(isvov 6 (isv l4QC0ro3v cprjGlv

OTt 6 vjcvog oiov rsXthvrjg ro r](iL6v dtpaLQsl rovrov' iyco d' etc.

la. ApoUophanes.

404 Diogenes Laert. VII 140. (pri^l d\ jcsqI rov xsvov Xq^^-

6L%7Cog (i\v sv rra tcsqX xsvov xai iv r^ XQG^rri r&v (pv6LXG)V rsxvStv

15 xal 'A^coXXocpdvrig iv rf} (pv6Lxf] (placitum vide Chrys. II n. 543).

405 TertuUianus de anima 14. Dividitur autem in partes (scH.

anima) nunc in duas a Platone etiam in octo penes Chrysippum,

etiam in novem penes Apolloplianem.

406 Diogenes Laert. VII 92. 6 (isv yaQ !4noXXo(pdvrig (iCav

20 XiysL (scil. aQsrrjv), rrjv cpQovrj^Lv.

407 Fragmenta Herculanensia ed. Scott p.271 (Pap. 19—698

Scriptor incertus xsqI al6d-r]6sc3g col. 15) — — ;u()dvotg, ri]V d' at-

^&ri^^LV rd xad^' sva x{ql)vsIv | tJ (ivrjîrjg (isd-i^sLV. (6 d') \

l4:coXXo-

tpdvrjg, vTcb rov\

TCLdâvov ditccrrjd^sCg,ro

| (isv xal(ivr](ir]v av\ratg

2b JCSQLdjcrsLV xarrj^di^d^r], ro d' dvaXoyCag \ (isrixsLV JCQo6{s)diâ\rg,

OTcag xal rov (ir]xi\r' bvrog dxoda dLaC6\d-r]6LV avr(alg, &)6xsq Xva\

6a6G)(isv svdQysLav \dXXag diov ijCL^dXXsLV \ ivaQysCag.

408 Athenaeus VII 281 d. xal 'JicoXXocpdvrjg 81 {yv6QL(iog

8' r]v xal ovrog rov 'AQC^rcivog) iv ra l4QC6ravL, xal avrbg ovrag

30 ijCLyQdtlâg ro 6vyyQa(i(ia, i(i(pavC^SL rr]v rov 8L8a6xdXov g}LXr]8ovCav.

2 quae de curioso dicuntur, Plutarchi sunt, non Aristonis. 23 xal pro 7)

exspectaveris. 27 fortasse: ixpdXXnv.



H£RILLUti CAKTHAOIMIEN8I8. 91

2. Herillus Carthaginiensis.

409 Diogenes Laert. VII 165. "HQiXkog dl 6 Kuqxv^^^^^^S (*«-

cuntur placita). Itftt di tcc /3t/3Ata avrot) 6Xiy6anx<x /*^v, dvvdîicag

dl ^t6rtt xul niQisxovrcc ttVTt.^îjaiig XQog Zijvavu.

Xiyittti dh OTfc nttidbg bvtog avtov ^Qua^-qdttv Ixavot, ovg ixo- »

TQifai fiovXdfiivog 6 Zilvav i)j/ayxatf£ Jvpatfdat "HqiXXov, ol dk dxi-

XQttXOVtO.

ta dh fiifiXCa i6tl tdds'

XiQl d6xil6i(og'

xiQl nad^&v it

niQl vaoXtlilfsmg'

voiio&strjg'

(ittuvtix6g'

dvtKfiQOV

diddaxuXog' it

ditt6xivdôiV

svd-vvav

'EQ(irig-

M^diLtt'

didXoyoL'' 90

dî6iGiv Yi&ixav.

410 Ind. Stoic. Herc. col. XXXVI. C^QiXXo{g) d\ a{g) (pri{6iv

'

!4) \ xoXX{civ)Log, {ini6rj) | ii6ta{t)o{g . . .

411 Diogenes Laert. VII 165. "HQiXXog di 6 KttQxrid6viog tiXog

ilxi tijv ixL6ti^(irjv^ oxiQ i6tl ^^v dii xdvttt dvatpiQovta XQog tb k

fut

'

i3iL6tr](irig ^r}v xal (irj tf} dyvoia dLaPifiXr](jLivov. ilvai dl ti^v

ixL6ti}(irjv i%LV iv (pavttt6La)v XQo6diîL dwx6xtGJtov vnb X6yov.

xoth di iXiyi (Lrjdhv slvttL tiXog^ dXXd xatd tdg nsQL6td6iLg xal td

jCQdy(Latu dXXdtti6âL ttvt6, cjg xal tbv avtbv jjaAxov r} l^Xi^dvdQov

yLv6(iivov dvdQLdvta rj UcaxQdtovg. dLtttpiQiLV dh tiXog xal vxotiXCda' so

t7}g (ihv yttQ xal tovg (li} 6oq>ovg tfTojra^fOât, tov dh (i6vov tbv

6o(p6v. ttt 8h îtai,v dQitY}g xal xaxlag dSLdtpOQu ilvuL.

412 Cicero de finibus IV 40. Introdim enim virtus nuUo modo

potest, nisi omnia, quae leget quaeque rei(net, unam referenfur ad sum-

mam. Nam si omnino <ea> nos neglegemus, in Aristonea vitia inc»- s»

demus et peccata ohliviscemurque, qwie virtuti ipsi privLcipia dederimus;

2 xaX%riS6viOi PL. 8 «4*0« xa §i.piia (hoc ord.) PL. 19 iildtu B.

27 nQOe ds^tav vTt&Tttmtov BL.|| Xoyav B'PL. 80 %al pro ^ B, ^ in liiur^

P'. 36 ea add. baiter.



92 HERILLUS CARTHAGINIEN8IS.

sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referenius,

non multum ah Erilli levitate aherraJnmus. Duarum enim vitarum

ndbis erunt instituta capienda. Facit enim ille duo seiuncta ultima

honorwn, quae ut essent vera, coniungi dehuerunt; nunc ita separantur,

6 ut diiuncta sint, quo nihil potest esse perversius.

4:13 Cicero Acad. Pr. U 129. Omitto illa, qum rdida iam viden-

tur, Erillum, qui in cognitione et scientia summum honum ponit; qui

cum Zenonis auditor esset, vides quantum ab eo dissenserit et quam

non multum a Platone.

10 414 Cicero de fin. II 43. Erillus autem ad sdentiam omnia

revocans unum quoddam honum vidit, sed nec (yptimum, nec quo vita

guhernari possit. Itaque hic ipse iam pridem est reiectus; post enim

Chrysippum non sane est disputatum.

Cicero de oratore III 62. fuerunt etiam alia genera philosophorum,

15 qui se omnes fere Socraticos esse dicebant, Eretricorum, Erilliorum,

Megaricorum, Pyrrhoneorum. sed ea horum vi et disputationihus sunt

iam diu fracta et exstinda.

415 Cicero de finibus III 9,31. Sed sunt tamen perabsurdi d ii

qui cum scientia vivere ultimum honorum, et qui nullam rerum diffe-

20 rentiam esse dixerunt atque ita sapientem beatum fore, nihil aliud dlii

ullo momento anteponentem (Herillus et Aristo).

416 Cicero de finibus IV 36. aut ipsius animi, ut fecit Erillus,

cognitionem amplexarentur, adionem rdinquerent.

417 Cicero de finibus V 23. et Erillus, si ita sensit, nihil esse

25 honum prader scientiam, omnem consilii capiendi causam inventionem-

que officii sustulit.

ibid.

V73. hoc

uno captus Erillus sdentiam summum honumesse defendit nec rem ullam aliam per se expetendam.

418 Cicero de officiis I 6. quoniam Aristonis, Pyrrhonis, Erilli

30 iam pridem explosa sententia est; qui tamen haherent ius suum dispu-

tandi de officio, si rerum aliquem diledum reliquissent ,ut ad officii

inventionem aditus esset.

419 Clemens Alex. Stromat. II p. 179 Sylb., Vol. I p. 497 Pott.

^ xa 'HqCXXov £ls ê6ov naQdyoiiLi', xo xax' in:i6x7]^rjv ^fjv xsXog

35 eivai XL^r]0iv "HQilXog-

420 Jamblichus de anima apud Stobaeum ecl. II 382,18 W. (xav

daiôvav) aXkoi ^lv ol ^skxiovsg, XQivoêvoi xaxa HXdxcova xaQ-dQOei

y.ai dvayayfi xal xsXsiaxSsi XTJg V^X''??? dXXoi 8b ot %ElQoveg., xolg ivav-

xiOig xovxcov dia6xeXX6êvoi' xaxd de xovg ^Jxcolxovg xfixoivavCcc

37 Cf. Aristo n. 379.



DI0NYSIU8 HERACLBOTA. 08

xal rdi xaX^ x^ tfls q>v6sa)g iiriQxrjfidv^'— — xccxa dh "HqiXXov

421 LactaniiuB instit. diy. III 7. Herilli aummum bonum est

scientia,Zenonis cum natura

congruerUer vivere, quorundamStoico-

rum viriutem sequi. i

3. Dionysias Heracleota

qui Yocatur 6 MeraîfiBvoq,

422Diogenes

Laert. VII 166. Jiovv6iog di 6

MtraQ-diievogxiXog elxs xi^v iidovriv dia n£Qi6xa6iv 6q)d-aXfiCag' aXyil6ag yitQ im-

ndvcag axvtjOtv tinelv xbv novov adid(poQov. ^v dh nalg (itv @to- lo

qxKVXOv, ndXtag 61 'HQaxXtiag. ^xov6t di^ xa^d (pyj6i îoxXijg, nQU)-

xov filv 'HQaxXtidov xov noXixov^ entixa ÂXtîvov xal Mtvtdi^ftov,

xtXtvxatov 6h Zrjvoivog. xal xax'

aQxdg filv qîXoyQdfifiaxog S>v nav-

xodanotg intxtiQti noLijfiaOiv, intixa Sh xal "AQaxov dntSixtxo^ ^rjXav

avxov. dno6xdg dh xov Zrjvovog nQog xovg KvQrjvalxovg dntXQdnrj »

xal tig xt xd xayiaixvntla ti6rjti, xal xdXXa dnaQaxaXvnxmg ijdvnd^ti.

fiiovg dh nQbg xd dydo^^xovxa d6ixia xaxi6xQtpt. Bi^Xia 6h avxov

<piQ£xai xd6t'

ntQl dna^tiag /3' (n. 434)"

ntQl d^xrl^tag /3'*«o

ntQl riôvfjg 6''

ntQi nXovxov xal ^«(^t^ôs x«i xtîoQiag'

ntQl dvd-Qanaiv xQV^^fog'

nsQl tvxvxiag'

ntQl dQxaiav âîXiav S5

ntQl xav inaivov(iivG)V'

ntQl fiaQâQix&v idâv.

423 Diogenes Laert. VII 23 (de Zenone). z/iowoiov 6h xov Mtxa-

d^tfiivov tlndvxog avrco, dta xi avxbv (idvov ov xaxoQdôt, e<prj „ov

ydQ 601 ni6xtva.''^ <J0

424 Vita Arati: r^v 6h inl nxoXt(iaCov xov OiXa6iX<pov xal

i6x6Xa6t îovv6i(p xa 'HQaxXtdjxjj etc.

425 Diogenes Laert. V 92. exi xal diovvOiog 6 Mtxa&ifitvog

{r\ Univd^ttQog, ag ivioC) yQdâg xbv HaQêvonatov hniyQaê Eo<po-

xXiovg. 6 6h(scil.

Heraclides Ponticus) nL6xev6ag etg xl x&v I6iav 35

22 Duo libri videntur xtQl nXovxov et nsQi ^difitog *al tifjuoQlag. 32 Cl.

D. 422, 14 xal "iifatov dntSixtxo ir^Xutv uvxov.



94 DIONYSIUS HERACLEOTA.

^vyyQa^^dtav ixQr]to (iccQTVQtoig Sg Zogôxleovg. ai6d-6(i8vog d*6

/liovv6iog i^n^vvoev ccvta tb yeyovdg' tov d' aQvovîEvov ral djti-

Ctovmog iTtstStsLXev idslv tifv TtaQa6tiii8a' xal sixs Tldyxalov. ov-

tog d *

tjv iQ(6(ievog ^lowgCov. hg 8' stv dnidtcbv eksys xatd ti^v

6 tv%riv kv8i%sCdâL ovtcag ixsiv, ndkLv dvtsxs6tSLlsv 6 ^LOvvCLog 5rt

„xai tavta sitQiJGsig'

A. riQcav TtCd-rjxog ovx dXiGxstaL %dyr\.

B. 'AkiexstaL (liv' (istd XQ^vov d' dXioxstaL.'''

Kal XQog tovTOLg ^^HQaxksCdrjg yQd(iyuita ovx iniatataL.^'' 6 8'Tj6xvvd'r].

10 426 Ind. Stoic. Herc. col. XXIX. {A)Lo(v)y6{Log) \ toCv{vv 6

Mstad-ifisvog . . .

col. XXX. sig) (liaov usydXri t^ | (fcovfj,xal (idhad^

'

ots\

6l(o-

navtag Idot tovg\dXlovg xal SLoxvovv\tag. Tbv avtbv ds tQ6\nov

(i^ navo(iivcav \

xal taQaxîvov etc.

16 Videtur depingi Dionysius acerrimis dolorilMS crudatus et fortasse

db amicns, ut se interficiant , magna voce postulans vel alias voces cum

philosophia Zenonis pugnantes edens. Cf. etiam Persaei dictum de Dio-

nysio n. 446.

427 Ind. Stoic. Herc. col. XXXII.(tbv)

n6vov(psvxtb(v

\

etv)aLy>o f^v d' 'fjdovîv I 6xo)nbv xai tiXog. 'Eyi\(v)sto 8'ovv xal nolv\{y)Qd-

(pog, nQoayaycav \ 6xe8bv sig tdg hxtca\ ((iv)QLd{8a)g. 'E86xsl te

\

(noX)XoLg ovr'

d6toxog \ {ovt'

d8vv)atog sivaL\ {xatd t)rjv X(e'§)tv

xalI

toLg 6VVL . . etc.

428 Athenaeus X 437 e. 'Avtiyovog 8' 6 KaQv6tLog iv tm nsQl

85 tov ALOvv6iov îov tov 'HQaxXsGitov tov inLxXrjdîvtog Metad-s(iivov

(pri6l (p.126 Wil.) tbv Alovv6lov tolg oixitaLg 6vvsoQtdôvta iv t^

tav Xoav eoQtfj xal (irj 8vvd(isvov 8Ld yrjQag ;u(>^<yât rj naQStkrj-

(pe6av staCQC(, vno6tQi-âvta sinslv n^bg tovg 6vv8eLnvovvtag {(p 152)

ov 8vva(iaL tavv6aL, Xafiita 8e xal dXXbg.

30 429 Ind. Stoic. Herc. col. XXXEI. {tovg) (pCXo{v)g d6n{a)6d(is\-

vog xa^l) xa^d^slg) iavtbv\sig trjv (idx{t)Qav its\Xsvtrj6sv.

Mors narratur Bionysii Metathemeni.

430 Athenaeus VII 281 d. nsQl 8\ Alovv6Cov tov 'HQaxXsatov

tC 8sL xal XiysLv; bg dvtLXQvg dno8vg tbv r^g dQStfjg ;utT«va dv^Lvd

35 (utrj(icpLd6ato xal Mstad-i(ievog xaXov(ievog sxaLQS, xaitoL yrjQaLbg

dxo6tdg tcav tfig Utodg Xbyov xal inl tbv 'EnixovQOv (letanrj^rjâg'

nsQl ov ovx dxaQitcjg 6 TCîav s(pr]' (fr.59 W.)

rivCx

'

ixQfjv 8vvsLV, vvv aQxstaL ri8vvs6âL'

coQrj iQ&v, aQrj 8\ ya(iSLV, &Qrj 8h nsnav6dâL.

9 ovS' 'âxvv&r} vulgo. 20 Intelligitur sine dubio Dionysiua Heracleota.

39 Tfccvea&ai AC.



DIOKY8IU8 HERACLEOTA. 95

Lucianus Bis aocus. 20. 21 : iiixQi îkp t9lg v66ov ffAvttcv (&^fAij-

0ctv rt ttvxhv xovg x£qI xfig xaQtiQiug Xdyovg, ixel dh fjX}nj6B xul

iv66ri6B xttl 6 7c6vog uXri&ietBQOv avtov xadtx^ro, Idiov tb 6S>fuc tb

iccvtov SivtKpiXo6oôvv tfj £toa tucl t&vttvtCtt doyfiaxCôv, aiVr^ fi&X-

Xovrj tovxoig kxC6xBv6B etc. %

431 Cicero de finibus V 94. Nc^ Heradeotes iUe DionytmB

flagitiose descivisse videiur a Stoicis propter oculorum dolorem. Quasi

vero hoc didicisset a Zenone, non dolere, cum doleret! lUud audierat

nec tamen didicerat, maium iUud non esse, quia turpe non esset, et esae

ferendum viro. i«

432 Cicero Tuscul. disput. II 60. — homo sane levis, Heradeotes

Dionysius, cum a Zenone fortis esse didicisset, a dolore dedodus est.

Nam cum ex renihus laboraret, ipso in eiulaiu damitabat falsa esse

illa, quae antea de dolore ipse sensisset. Quem cum Cleanthes condisci-

pulus rogaret, quctenam ratio eum de sentcntia deduxissd, respondit: u

„Quia si, cum tantum operae philosophiae dedissem, dolorem tamen ferre

non possem, satis essd argumenti malum esse dolorem. Plurimos autem

annos in phUosophia consumpsi nec ferre possum; malum ed igitur

dolor."

433 Cicero Acad. Pr. II 71. Bionysius iUe Heradeotes utrum m

comprehendissd quod multos annos tenuissd Zenoniqu^ magistro

credidissd, honestum quod essd, id honum solum esse, an quod postea

defensitavissd, honesti inane nomen esse, voluptatem esse summum bonum.

434 Cicero Tuscul. disp. III 18. Itaque non inscite Heracleoies

Dionysius ad ea disputat, qum apud Homerum AchUles queritur hoc, n

ut opinor modo(J 646)

Corque

meumpenitus

tu/rgescit tristihis iris,

Cum decore atque omni me orba4ium laude recordor.

19. Num m^nus adfecta rede est, cum in tumore est, aut num cUiud

quodpiam membrum tumidum ac turgidum non vitiose se habd? Sic so

igitur infkttus d tumens animus in vitio ed. Sapientis autem animus

semper vacat vUio, numquam turgescit, numquam tumd; at ircUus ani-

mus eius modi est; numquam igitur sapiens irasdtur. Nam si irasd-

tur, diam concupiscit; proprium est enim irati cupere, a quo

laesus videatur, ei quam maxumum dolorem inurere; qui autem »id concupierit, eum necesse est, si id consecutus sit, magno opere laetari,

ex quo fit,tU cUieno mcUo gaudeat; quod quoniam non cadU in sapi-

30 aliud quodpiam Tumebus, aliquod quippiam libri. 35 Ira: cf. Vol. III

n. 897 (p. 96, 37) 6^/1] iaztv ini&vfiia zinaffiag toi> ^dtxTjx^vai donovvros.

37 Vol. UI n. 401 (p. 98, 3) imxai^sxaKiu ih ijdovij iifi xotg x&v niXas irvx^

(UCCIV.

Stoicorum veterum fragm. I. 10



96 PERSAEUS C1TIEU8.

entem, ne ut i/rascatur quidem cadit. Sin antem caderet in sapientem

aegritudo, caderet etiam iracundia, qua quoniam vacat, aegritudine etiam

vacdbit. 20. Etenim si sapiens in aegritudinem incidere posset, posset

etiam in misericordiam, posset in invidentiam. 21. Nam qui dolet re-

5 hus alicuius adversis, idem alicuius etiam secundis dolet, ut Theo-

phrastus interitum deplorans Callisthenis, sodalis sui, rebus Alexandri

prosperis angitur, itaque dicit Callisthenem incidisse in hominem summa

potentia summaquC fortuna, sed ignarum, quem ad modum rebus secun-

dis uti conveniret. Atqui quem ad modum misericordia aegritudo

10 est ex alterius rehus adversis, sic invidentia aegritudo est ex

alterius rehus secundis. In quem igitur cadit misereri, in eundem

etiam invidere; non cadit autem invidere in sapientem; ergo ne mise-

reri quidem. Quodsi aegre ferre sapiens soleret, misereri etiam soleret.

Ahest ergo a sapiente aegritudo.

15 (Hoc fragmentum e libris nEQi uTcadÊtag sumptum videtur)

4. Persaeus Citieus.

435 Diogenes Laert. VII 36. Mccd-rjrai dh Zrjvavog noXXol [idvj

evdoôi 66 n£Q0aiog zJrj^rjTQCov KiriEvg^ bv ol ^hv yvaQiôv «0-

Tov, ol de olxsrrjv ava t&v eig î^XioyQatpLav jtsfinoÊvav avra naQ^

20 'Avnyovov, ox) xal rQO(psvg rjv rov naidbg ^^Xxvovscag.

diccTCsiQav dr] Tcors ôvXrj&slg Xa^slv avrov 6 ÂvrCyovog ijtOirjGEv

avrc5 nXadrag dyysXd^rjvai, ag stri rct. xoQiU avrov TCQog rav noXs-

^Cav dcpriQrjnsva.xal axvd^QCOTtaGavrog „'0(>ag, Etprj,

ort ovk E6riv 6

TcXovrog ddidtpoQov.''''

86 î^XCa d' avrov (pEQsrai rdds'

nsQi âdiXsCag'

noXirsCa Aaxcovixr] n. 454. 455.

nsQi yd(iov

nsQl das^sCag'

30 ®vs6rrjg'

nsQl iQthrcov

nQOtQsnrixoC'

10 misericordia : cf. Vol. III n. 414 (p. 100,43) ohrog dh Xvnr] in' dXXoTQioig

xa/tots n. 416 (p. 101,21) Ueog Sh Xvitr] in aXXoxQloig v.aiiolg. 11 invidentia:

cf. Yol. III n. 412 (p. 99,38) n. 413 (p. 100,3) n. 414(p. 100,16) n. 416 (p. 101,21)

(f)&6vog 8h Xvrni in' ccXXotQioig &'yad'otg.22 &yy£Xrjvai BPF.



PEH8AEU8. 97

dlttTQlfi&V'

XQet.c!)vd''

anofivriôviviiccttt'

XQOS Tovg Ilkttxtovog v6ôvq 5'.

436 SuidaH b. v. TleQSatog^' Kixuvgj <piX66oipos I/tatxds' ine- 1

xXi^dij dl xal âQdêog. 'fjvdh tnl x€iv xqovov Âvxiydvov xov Fo-

vaxa vtov ^Jrjfir/XQCov, (jLa^rjti)sxat d^Qenzbg Zi^vuvos tov (piXo66g>ov.

*l6xoQCav.

437 Ind. Stoic. Herc. col. XII 3. /iaA(t)tfta yi,\v \ovv t&v luc^-

t&iv) \

vnb xov Zij(v)ojvo5 iQ\yaxa{t)o 6 neQ6{al)oSt dXku\ {d)ii lo

x{al) 6vvefiiov' xal {xid)Qanxat, d'

v«'

auTov, | (65 Xiyex)ai nQos

ivCcov I {dovXos S)v) olxoytvrjs \ ^Loyivrjs

438 Gelliu8 Noct. Att. II 18, 8. sed et Theophrasti Peripatetici

servus Pompylus et Zenonis Stoici servus, qui Persaeus vocatus est

phHosophi non incelebres vixerunt. is

439 Diogenes Laert. VII 6. aneSixexo 8'

avxhv(scil. Zi^vava)

tuu *AvxCyovos xal el noxe Ad-i^vaê ^xot, ^xovev avxov nokkd xe

naQexdXet dtpixioâi as avT6v. 6 dh xovxo fihv naQTjxtiOaxo, IIeQ-

6aiov 81 eva xiav yvcaQCâv dni^xeUeVy bs ^v î^firjxQLov êv vldg,

Kixievs 8e xo yivog^ xal iîxfiaê xaxd xi}v xQLaxo6tr}v xal exato6Ti]v m

*OAvfi;nada, fjd?y ytQOVTOS ovxos Zijvavos.— 9. dnioxeiXe 8h IleQ-

6alov xal 0iXavL8rjv xbv Grjfiatov, av dfitpoxiQOv 'EnCxovQOs {ivrj-

Hovevet wg ovvovxgjv Avxiy6vci iv xfi nQOs ^ql6t6ôvXov xbv d8eX-

<pbv iniOxoXij.— 13. 6vv xe IleQâCq) x^v avxr^v oCxCav &xeL' xal

avxov avXiiXQC8Lov el6ayay6vxos n^bs avx6vy 6nd6as nQOS xbv IleQ- n

6aL0v avxb dnijyayev.

Aelian. Var. Hist. IH 17. iya 8h noXLxeCav (paCrjvdv xal xb

IleQOaCov^ el ye ÂvxCyovov inaC8ev6e.

440 Vita Arati: 6xoXd6as 8h 6 "Aquxos IleQOaCci xa cpLXo66<pc)

^&r}VYj6L xal 6VV6X&03V avxG) els Maxe8ovCav êTane[i<pdîvxL vn'

Avxl- so

y6vov xai naQeXdâv els xbv 'Avxiy6vov xai OCXas ydfiov etc.

441 Ind. Stoic. Herc. col. XIH. aL)xLo{v iy)ivexo xovxov\

xal

xb xoJ^t^^^^vat Zr]\vG)vos ovxog exL noX\Xo{v 6)vv iÂ)vTLy6vG) xal\

{a)fia neQ{L)nXavaa&aL, xb{v) \ avXLx6v, ov xbv (pLX6{6)o | cpov yQijfiivov

(iCov I {i)^ ov xal {xav dv)d^Qa\nav av{xav xai x&v)\

n6Xeav..

3&

Ad Persaeum haec spectant.

col. XIV. 'Av^xCyovov dno8{rj)firl\{6)avxos avxov| xaC{ne)Q

*AQL6x{o)(pav\xa naQaLxovfiivov \ Ovyyvaiirjv etc.

8 letoQlav PariB. A, igxo(fia edit. pr. 12 ri9^(faitrai et quae seciintur

Buppl. Buecheler. 33 uxdpccto iivra y' ?r>j :ioXiu.

10»



,98 ZENONIS DISCIPULl.

Haec qnoque ad Persaeum aliqm modo referri certum est, sed sen-

tentia non intelligitur.

442 Pausanias II 8,4 (de Arato Sicyonio). K6Qt,vd-ov dh exov-

rog 'Avtiyovov xal g)Q0VQag Muxsdovav ivov6rjs^ tovg Maxedovag %&& alcpvtdCfp trig iTCLd^saeag xateTtXrj^s, xal aXXovg ts XQatr^âg ^d%ri

dietp^sLQS xtti neQ6atov stcXtfj cpQOVQa tstayêvov, bg naQa Zilvova

thv Mva6eov xata fid&ri0Lv 60(pCag i(poCtrj6ev.

Idem VII 8,3. '^Qcctog xal 2Jixvg)vlol (pQovQav ix tov Âxqoxo-

qCvôv ilriXa6av xal dnexteLvav IleQâlov vnh Âvtiyovov taiêvta

10 inltfj g)Q0VQa.

443 Plutarchus vita Arati 18. 'JXXd yaQ 'AvtCyovog fiiv—

xtrj-

6d[iEvog tbv 'AxQoxdQLvdôv i(pvXatte fietd tStv aXXav, oig i7cC6teve

^dXL6t(tf xal neQ6aL0v inL6trl6ag ocQxovta tbv (pLX66o(pov.

23. t&v 8e 'AvtLy6vov 6tQatrjya)v 'AQêXaov fisv d<pfixev— —

li nsQ6aLog de r^g dxQag dXL6xofJLevrjg sig KsyxQsdg dLeêne6ev. v6te-

Qov df XsystttL 6xoXdt,(av nQog tbv slnovta fi6vov aurw doxslv 6tQa-

trjybv elvttL tbv 6o(p6v „aAXa vrj dêovg, cpdvaL, tovto fidXL^ta xdfioC

note t&v Zr^vcovog ^Qe6xe Soyfidtav' vvv dh (ista^dXXo(iaL vovêtrj-

dêlg vnb tov 2^lxv(ovCov veavC^xov.^''

to xravTra fiev neQl neQ6aCov nXsCoveg L6toQov6LV.

444 Polyaenus VI 5. "AQatog ixQdtrj6ev

'

AxqoxoqCv^ôv (pQovQav

^XOvtog, i)v iyxate6trj6ev 'AvtCyovog (pvXaxa tdâg in avtov HeQ-

6aLov tbv (piX66o(pov xal 'AQxiXaov tbv 6tQatr]y6v. IleQâtog

8e 6 (pLX66o(pog tfjg axQag dXL6xo(iivrig eCg KeyxQsdg dLUCpvycav ixetêv

S5 nQog 'AvtCyovov Grxexo.

446 Ind. Stoic. Herc. col. XV. tav{t)a{L)g d\i,v\{y6^)evog tovg

&Qaxag \ {ii,i^)aXev. IIXeL^vcav \ d' ineL6eX%^6vtcov xal\

navtax6%evavxGi

I neQL6{x)dvt(ov n{o)XXd \ XQavfiata Xa^hv . . . .

\ qi^. e . iavxbv

xal {xbv) I ^Cov iis{X)eLnsv. {eXe)\lav di x{i)v{eg 6t)L t(^s x^)\q^^

30 inl nX{oCov | n{Q)bg iv . . .

narratur Persaeum in expugnatione Acrocorinthi ocddisse.

446 Ind. Stoic. Herc. col. XXXI. vno)(iivc}v dxoTievv xal\ fieta-

xCd-e^d^ttL. z/to xaC\

noxe IleQâCov nQ6g xL\vag ein^vxog, djg inv\-

d-ex' inl xi^v ii8oviiv \

avtbv(scil. Dionysium) /t«ra/3£(/3Aijx6) | vat,

•6 dtOTt riôv{Xexo \ dxov6a{L) nQ6xe{Qov v)\nb tr}g dxQ6t{rjtog) \ avt6v,

xax{d xb Xey6)\(ievo{v.,xav ddvvciv dnoâvelv etc.

13 cf. Dio Chrysost. LXXIII § 2 (V. II 189, 20) IleQaccios Sh tcccqcc 'Avxiyovov

tbv 'Atcqohoqlv&ov (scil. nocQiXapsv). 28 Sii^ 1 9^(1)«*' Comp. StsxQvaccro Bueche-

ler. 30 Fortasse: inl nXoiov ixTtsaav jtQbg 'Avziyovov îê»'. cf. u. 444.

35 icyiovaoci scripsi, ccTiovaas legit Comparetti.



PER8AEU8. 99

447 Epiphanius adv. haerea. III 38 (DG p. 592,34). ntgautogta avta Z^vavt, idoyfidttae.

448 Philodemus de pietaie 9 (DG p. 544b 28). niQ6a{log dl)

d^k6g i<Sxi.v {(k<pavi)l(o{y) t6 (d)atf*dvto(v) ^ fnydi(v vjr)i(» av-

xov yiVGXtxoyVy Btav iv rc3 IIeqI ^s&vfti^ {iaiC)âva Xiy^ tpaCvecâi t

xit. ntffl (roO) ta tffifpovta xal C3<pekovv{t)a &eovg vevofiC6{â)i. xul

xetei(iil6^{at) nQSn{o)v vnb {JlQo^dixov yeyQa(i(iiva, /*(<)»«di tavxa

xov{g e-OQ^dvxag ^ XQotpag r\ {6)xixag ^ xag dlXag xixvag {iag Ayf^-

(irixQa {x)al î{6w6ov) xal tov(s etc.

Cicero de nat. deor. I 38. At Persaeus, eiusdem Zenonis audi- lo

tor, eos (^dicity esse hahHos deos, a quibus magna uHlitas ad vitae cuL-

tum esset inventa, ipsasque res utiles et sakUares deorum esse vocdbulis

nuncupaias, ui ne hoc guidem diceret, iUa inventa esse deorum, sed ipsa

divina. quo quid ahsurdius quam aut res sordidas atqtte deformis deo-

rum honore adficere aut homines iam morte ddetos reponere in deos, n

quorum omnis cultus esset fuiurus in luctu.

Cf. Minuc. Fel. 21,3.

449 Themistius or. 32 p. 358 Hard. yiXaxa—

cxpXi note //vrt-

ydvco neQ6atog 6 Kitievg. Âvttydva) yccQta âOiXel 6vvdi,\itato

IleQOalog 6 tov Z^vavog italQOs. dxovav dh avtov OvvexoiS îoy- lo

xovfiivov te xtd ^QvXXovvtog dâfid td xo^^d di)tavta tfig IloixiXrjg

V€aviev(iata, oti 6 6oq)bg vnb tfig tvxfjg drixxrix6g i6xi xal

idovXoaxog xal dxiQaiog xal daad"tig^ x&6av ixexstQrjêv eQytp

iXiyâi t^v tovtov dXaôveiav. «oieltai dij tivag ^xeiv i(in6Q0vg

dab KvxQov te xal OoivLxrjg, ct XQ^ Xiyeiv inl tov IleQâCov xqo- n

exdLddâg. xaneita dvrjQata nvvâv6(i€vog JCQ&tov (ilv steQl tav

vecbv xttl tov vavttxov xal t&v iv KvXQca 6tQati(otd)vxal

o6a d?)

fia6LXixd iQa)trl(iata.,exeita dtQi(ia dij

xatioDV tat X6yto xal oxag ex^L

xai ta neQ6aL(xi td oCxol td iv KLtLCJ. a>s 61 xov IleQâCov dxov-

6avxeg ot e^noQoi ovxol 6xvd-QcaTcd6avxeg ev&vg xatifiaXov tdg xetpa- so

Xdg xal dfiXoL ^6av ov XQV^^^ dxoxQLVov(ievoL,, dni(^QeL teij &Qa6v-

trig axa6a xov avdpdg, xal ineLdii iyxeL(iivov te xal ixXLxaQovvtog

dnexQCvavxo (i6XLg oi i(inoQOL dfi&ev i^riv8Qajio8C69aL (liv oi tr^v

yvvalxa elg "Agyog fiaSCôvOav 6vv talg aijQULg vnb df^ tLvav Xri6t&v

AlyvxtCav, dne^tpdx^cct d^ tbv dyajctjtbv veavCexov^ xal td XQW^''"^ »dl e^QeLV xal td dvdQajcoda' tovvtevêv d\ (pQovdog (ikv t& IleQâCcp

b Zi^vfijv, cpQOvdog 61 6 KXedvdiîg' i^Xeyê 61i^ (pv6Lg td XoyaQLtty

11 dicit om. ABHV. De Prodico cf. Diels Fragm. der Voraokr. p. 640.

Persaei ns(fl &e&v liber deest in librorom indice Lafirtiano n. 485. 34 for-

tasse tig icyQOvi. || avâitf corniptum.



100 ZENONIS DISCIPULI.

5x1 rco 6vtL XoyaQia ^v xevoc xal &6d'SV7j xal ov fiuQTVQOvfieva {)7cb

rav eQycov.

450 Diogenes Laert. VII 120. uQeexei, re avrols laa riyeladât

ra aiiaQri/jâTa^ xad-d (prj0i JCQvGiTrnog xal IleQâlog xa\ ZTqvcov.

5 461 AthenaeuB XIII 607 a. xaCroi neQOaCov rov Kirieag iv

rolg 2Jv(i7fOTLXoig 'T7io(iv'îia6iv ôibvrog xal Xeyovrog neQl atpQo-

6i6Ccov aQ(io6rbv elvai ev rco olVco (iveCav jtotet6&ai' xai yaQ JTQbg

ravra rniag orav vnokCcoêv int^QeTcetg elvat. xal „ivravd-a Toi>s

(lev rjfieQcogre xal (leTQicog avrotg xQ(*>(îvovg iitatvetv 8et, ro-bg 8}

10 d-rjQicod&g xal dnXifi^Tcog il^syetv.''^xal „£i Stakexrtxol ^vveldôvreg

eig norov TCeQl 6vXXoyi6(t,cbv diaXeyotvro, dXXoTQicog av avrovg vno-

Xd&ot rtg Tcotetv rov naQdvrog xat()ov" xal „6 xaXbg xdya^bg dviiQ

(ied^v6dêCrj&v' ot de ôvXofievot 6co(pQovtxol elvat 6(p6dQa fiixQt rivbg

dtaTrjQ0v6tv iv rotg Tcdrotg rb rotovrov' eid-'

orav naQaQV^ rb oivd-

15 (>(.ov, riiV 7ca6av d^xfjîo^vvrjv entdeCxvvvrat. 8 xal XQG)r}v iyivero

ini rcbv i| 'AQxadCag dêcoQ&v TCQbg 'AvrCyovov 7caQayevo(ievcov. ixel-

vot [rf] yaQ rjQC6TCov 6(p6dQa 6xv^QC07tG)g xai ev6xtifJt6voog, ojg Sovro,

ovx OTt i}(icbvrtva nQO^^XtTCovreg^ dXX

'

ovde dXXi^Xovg. ag de 6 n6-

Tog nQoiâtvevxai

el6r}Xdêv aXXare

dxQodfiaxaxai al 0£TTaAal ai-

20 Tttt OQXT^^TQCdeg^ xad^dneQ avratg e&og i^rCv, iv raig dta^(o6rQatg

yvfivai coqxovvto.) ovx ert xareixov avxovg ol avdQeg,, dXXd ix rav

xXivav dvcoQficov xai i^6cov d)g d'avfia6T6v ti dîafia ê^hfievot' xai

fiaxdQtov rbv (ia6tXia dnexdXovv^ oti eê6Ttv axtra rovrcov dnoXavetv^

xai ereQa rovrotg naQanXrj6ia ndvv noXXd r&v (poQTtx&v inoCovv.

25 rcbv (ptXo66(pG)v ds rtg 6vfinCvcov rifitv^ ei6eXdôv6r]g avXrjTQCdog xai

ov6r}g evQvxcoQCag naQ' avrm., ôvXofiivrjg T^g natdC6xi^g naQaxad-C6at

ovx inirQetlfev, dXXd ^xXr^Qbv avrbv el6rjyev. el%'

'

v6reQov ncoXov-

fiivrjg T^g avXrjTQCdog^f xa^dneQ id-og i6riv iv rotg n^rotg yCyve^&at^

ev re ra dyoQdêtv ndvv veavtxbg ^v xai ra ncoXovvrt^ aXXo) rtvi

80 -dâTTov nQ06dîvTt, r}fi(pt6^r]ret xai ovxi(prj

avrbv nenQaxivaf xai

riXog eig nvyfidg rjXd-ev 6 6xXriQbg ixetvog q)tX66o(pog xai iv dQX^

oitd'

dv naQaxad-C6at intrQincov t^ avXijT()^dt."

firjnore avT6g i6rtv 6 UeQâiog 6 neQi T^g avXrjTQCdog dtanvx-

rev6ag' cprjîv yaQ 'AvrCyovog 6 KaQv6rtog iv ra neî Zrjvcovog yQa-

ih (pcov G)de' ^Ztjvcov 6 Ktrtevg UeQeaCov naQa n6rov avXrjTQCdtov nQva-

fidvov xai dtoxvovvrog ei6ayayeiv n^bg avrbv dtd rb ri^v avrijv olxeiv

oixCav, 6vvat6%6fi,evog el6eCXxv6e rijv natdC6xr}v xai 6vyxarsxXei6e r£

neQ6aCco.''^

14 naqccQvy scripsi, nuQaSvf AE. 17 re del. Mub. 29 veariffxos ^»

A, corr. Coraes. 30 nqocîvTog A, corr. Cas. 37 slaBtXxvas Kaibel, avv-

tiXxvae A.



PER8AEU8. 101

452 Athenaeus IV 162b (Cynulcus cynicus oum alios libros pro-

bare dicitur, tum:) IleQtfaiov ts rot) xalov <pilo66<pov aviixoti-

uoi>g diaXdyovg^ 6vvtBîvtag ix t&v £tiXjc<ovog xal Ztjvoavog

ijtofivrKiovEvndtav, iv olg t^rer, ^jtoag av ^^ xataxoiiiij&&6iv ol

6v(i3i6tai, [xal] n&g talg imxv6B6i XQV^"^^^^ nrivCxa re si6axtiov i

rovg aQalovg xai tag iiQaiag eCg tb 6v(i3i66i,ov xal 3f6te avtovg xqo6-

dixtiov cijQattôfiivovg xal n6tB naQttXBîxtiov d}g vaeQOQ&vtagy xcd

xtQl XQ06oilfr}fidT(ov xal tcsqI &Qtoiv xal tcsqI t&v uXXav^ Z6a re

7CSQUQy6tBQov 7(eqI tpLkrjftdtav elQrjxev 6 6co<pQovix6g (piX66o<pogy hg

jt£Ql raOra ri^v Sidvoiav &d 6tQi(p(ov, xi6t£vêig^ ag qyq6iv "EQfiin- w

xog., {)3t' 'Avtiy6vov tbv 'AxQoxdQiv&ov^ xcodâvi^^fievog iîjteêv xoX

avtil\g r^s KoQivôv^ xata6tQatr}yrj&elg vnb tov Sixvaviov 'A^dtov^

6 nQ6teQov iv totg diaX6yoig XQog Zi^vava dLafiiXldofievog ag 6

60(pbg xdvtag av elrj xal 6tQatrjybg dya9-6g, (i6vov tovto did

t&v SQyav diafiefiaia6d(ievog^ 6 xaXbg tov Zrfvaifog oixetievg. xaQi- 15

ivtag yaQ e(priBiav 6 BoQvo&evitrjg, 9ea6d(ievog ainov x^^^^^v *^-

xdvo, ig>

'

'fjg ineyiyQanto „neQ6alov Zrjvavog liCtnd" jtenXavfi^dâi

tbv imyQchpavta' detv yaQ ovtag exeiv ^ÛeQâtov Z^vavog oixetuc.'*

^v yccQ ovtag oixitrjg yeyovag tov Zr^vavog^ ag Nixiag 6 Nixaevg

C6tOQet ivtfj JteQi rwv (piXoOo^pav l6tOQia xal £atiav 6 'AXeâv- 20

dQSvg iv tatg îadoxatg. dvo 8e 6vyyQd(i(ia6i tov TleQOaiov dnrjv-

f^xaîev trjg 6o(pf,g tavtrjg 3tQay(iateiag, totovtov sxov6l tb ini-

yQa(i(ia ,^Zv(i3tOTLxav ^LaXoyavJ'''

453 Diogenes Laert. VII 1. xal d^&ev^g (scil. ^v 6 Zi^vov).

8ib xai(priOL IleQâtog iv i)JC0(ivrj(ia6L 6v(iJtoTLXotg td xXet6ta n

avtbv detjtva naQaLTtt6&aL.

454 Athenaeus IV 140e. jteQL 6h t&v ijcatxXav

IleQâtog

iv

Tfj AaxavLxfi JcoXLTeia ovTa6l yQd(peL' „xai ev^vg Toi)g (ihv evjt6-

Qovg ^rj(iLot elg ijtdixXa' tavTa Si i6TLV (leTa detnvov TQayrj(iaTa'

Totg 8'

djc6Q0Lg ijCLTdTTSL xdXa(iov r} 6TL^d8a ^ (pvXXa 8d(pvrig (piQBLV^ so

ojcag exaOL Td ijcdixXa xdjCTSLv (letd Setavov yivetac yaQ ScX(pita

iXaicj) i^Qa(iiva. t6 8' oXov a6JC£Q jcoXitev(id rt rovro 8^ 6vvi6ta-

taL (iLXQOV. xai yuQ ZvtLva 8et JCQatov xatax£t6&aL ^ 8£vt£Qov ^

ijci Tov 6XL(iJto8iov xaO-^tfO-at, JtdvTa TOLairta jt0L0v6LV £ig ijtdLxXa.^^

ra ofiota l6T0Q£t xai ^L06xovQi8rig. u455 Athenaeus IV 140 b. dXXd (i^v ov8' dQ&ayoQi^xoL Xiyovtai,

5 xal dcl. Eaibel. 9 a<o(pQoviii6g scripsi, SatpQoviaxov libri. 14 î6vov

vix Banum, fortasse: ov ji»}vvel oi iikv oiv. 16 6 xtrtevff A, corr. Kaibel.

18 olxtTiaia A. 23 Deest hic liber in indice librorum LaSrtiano o. 435.

27 itfQasvg A, corr. Cas. 32 toôv A, corr. Mub. 34 mutila haec dicit

Eaibel.



102 ZENONIS DISCIPULI.

&g (prj6tv6 IIols^cov, ol yaXad-rjvol xolQOi ,

ccXX'

6Qd-QayoQi6xoL, ijid

XQbg xhv '6q^qov jtinQ(x6xovtai, ag neQ6aiog t6toQEi iv t^ Aa-

xcavLX^ TtoXitBCci, xal ^to6xovQCdr}g iv/3' noXitECag xaX ^j4Qi6to-

xXfig iv tm JCQOtsQa) xal ovrog ti]g Aaxavcav noXtteCag.

6 466 Dio Chrysostomus or. LIII § 4 (Vol. IIp. 101 Arn.). yi-

yQatpe dh xal Zrjvcov 6 cpiXdôcpog sl'g ts t^v ^lXidda xal tijv 'Oîitf-

6BLav — — didd6x<ov oti td (lav xata dd|av, ta 61 xata, dXridsLav

ysyQacpev (scil. "0^r}Qog\ OTtcog^firj (paCvi^taL avtbg avtci (iax6(ievog

— —. etL Sl xal IleQOalog 6 tov Z^^vavog xatd trjv avtrjv vn6-

10 dê6LV yayQatpe xal dXXoL jcXeCovg.

457 Diogenes Laert. II 61. xal t&v entd de(scil.

Aeschinis So-

cratici dialogorum) tovg nXet6tovg IleQâlog <pri6L IladLfp&vtog elvaL

tov 'EQetQLXOv^ eCg tovg Al^xCvov 6s xatatdâL.

458 Diogenes Laert. VII 28. UeQâlog 6s (pr}6LViv tatg rjd^L-

16 xalg 6xoXalg 6vo xal £/3dofirj'xovTa itav tsXsvtri6aL avt6v(scil.

tbv

Zriv(ova\ iXd-etv 6s 'Ad-ijvaê 6vo xal eLxo6L itcbv.

459 Bio apud Diog. Laert. IV 46. 47 (Antigono regi, apud quem

Philonidem et Persaeum sibi obtrectare comperit, narrato humili ge-

nere suoscribit:)

tavtd i6zL td xat'

i(is.a6ts nav6d6d^C36av IleQ-

io 6aL6g ts xal OLXcavC^rjg L6toQovvtsg avtd' 6x67ieL 6s(is i^ i(iavtov.

460 Diogenes Laert. II 143. (de Menedemo) (i6v<p6€ IleQâCco

6La%Qv6LOV elxs 7c6Xe(iov' i66xeL ydQ 'AvtLyovov ôvXo(isvov trjv 6rj(io-

xgatCav dnoxata6tfi6aL tolg 'EQetQLev6L x^()tv Meve6i^(iov^ xc3Xv6aL.

dto xaC Ttote xaQa n6tov 6 Mevi6rj(iog sXsy<âg avtbv toig X6yoLg td

25 te aXXa e(prixal 6^' „OLX66o(pog (ihv [roi] toLovtog^ dvrjQ 6€ xal tav

ovtcov xal ta>v yevrj6o(iBVG)v xdxL6tog.''^

461Diogenes

Laert. VII 162.(idXL6ta

6hjtQOêixs (scil.

6

'AqC-

6tc3v) 6tcolXG) 66y(iatL t^ tbv 6o(pbv d66i,a6tov elvaL. itQbg o UeQ-

6aLog ivavtLov(ievog 6l6v(ic3V dêX^p&v tbv etSQOv ijtoCrjêv avta

30 naQuxatad-rpcrjv 6ovvaL, eneLta tbv eteQov djtoXa^stv xal ovrcjg dno-

Qov(ievov îrjXeyêv.

462 Suidas s. v. 'EQ(iay6Qag 'A(i,q}LJtoXCtr}g, q)LX66o(pog, (lad^rj-

trjg neQ6aCov. ^LaXoyoL avtov' Ml6oxvcovr} neQl dtvxrj(idt<ov.

"Exxvtov €6tL 6h d)o6xonCa. IleQL 6o(pL6teCag nQbg tovg AxadrjîaVxovg.

15 ^'9'ixal axoXai: ne hic quidem liber in indice LaSrtiano n. 436 memo-

ratur. 28 io^ccatbv BPL.



CLUANTUES. lOS

5. Cleanthis Assii fragmonta et apophtliegmata.

Yita et mores.

468 Diogenes Laert. VII 168. KJiedvf^rig âvtov "Aoîog. <A>-

xoq TtQ&xov fyf xvxxriSi &S ^rj^fiv *Avxi6îvris iv dt,ado%ats. &<ptx6-

H6V0S 91 eis 'Ad^vas xi66aQas Bxav dQaxfidSi xadâ <pa6C xives^ ^((^ *

Zijvovt xaQafiaXcav i(piXo66<pr}6£ yivvai^xaxa xal inl x&v avx&v £(ieive

Soyfidxmv. diefioildrj d^ ixl <piXoxov(^^ og ye, xivrjs cav &yav^ &Q(ir]6e

fii,6d-o(poQetv xal vvxxaQ (i^v iv xots x^^xois IjvxXet, (led'* rjfiiQav d^

iv xots X6yois iyv(i,vdêxo' Sdêv xal OQedvxXi^s ixki^di]. qpatfi dh

ccvxbv xcd els dt,xa6x^Qiov dx^^vai^ X6yovs dcS6ovxa x6êv is xo6ov- lo

xov evexxrjs cSv dta^^, exeixa dxocpvyetv x6v xe xrjXovQOV (idQxvQU

xaQa^x^vxa^ xaQ* bv ^vrJlft, xal xi)v dl(pLx6xo}hv ^ ô^Q^ ^ xd &l<pixa

exetxev. dxodeâ(iivovs Sh avxhv xovs 'AQeoxayixas ilfrj<pC6a6âi dixa

(Lvds do^vai.^ Zilvojva dh x(oX.v6ai Xaêtv. <pa6l dh xal l4vxCyovov

avxa XQi^x^kCas dovvai. iiyovîev^v xe xav itprjPojv inC rtva îav is

vx* dvi(iov xaQayv(iva)dilvai xal ^^Jd^vat dxCxa>va' i<p' & xq6xg) xi(ir]-

dî^vai vnb 'A^rjvaCov^ xad-dqpijtft .drjî^^XQLOs 6 Mdyvrjg iv xots *0(ia)-

vv{iois- i9av[id6d-r] ovv di] xal did x6de. (pa6l d\ xal 'AvxCyovovavxov xvî6âL bvxa dxQoaxrjv^ did xC dvxXet' xbv d' eCxetv ^^dvxlA

yaQ (i,6vov;xC S' ovxl 6xdxx(0\ xC d' ovx aQdo} xal xdvxa xotG) cpiXo- »

6o<pCas evexa;^ xal yccQ 6 Z^vmv aixbv 6vveyv(ivaêv els tovxo xal

ixikevev dôXbv tpeQeiv dxocpoQ&s- ^f^t xoxe dd^Qoi^d-hv xb xiQ(ia

ix6(ii6ev eis (ii6ov xav yva)QC(iov xaC g)rj6L' ,^KXedvdir]s (ihv xal &X-

Xov KXedvd-r]v dvvaix'

dv XQicpeLV, ei ôvXolxo'

ol S\l^fovrfff

oêv

TQa(pY]6ovxaL xaQ' exiQcav ixL^r]xov6L xd ixixijdeia^ xaCxeQ dveL(i,iva)S k

<pLXo60(povvxes.''^ odêv dr] xal devxeQos 'HQaxXrls 6 KXedvdif]s ixaXetxo.

^v di] xovLxbs (liv, d(pv6Lxos Sh xal fiQadvg vxeQâXX6vxa)S' 6ib xal

TCfiav xeQl avxov (pr]6iv ovxos' (fr.24 W.)

xCs S'

oxJxos xxCXos cos ixixoXetxaL 6xCxccs dvSQ&v^

(toXvxijs ixiov (pCXog "y^tftftog, oX(ios axoX(ios. «o

xal 6xoxx6(ievos vxb x&v 6v(i(i,a^r]xov rjvi^xexo xal 6vos dxovov

XQo6eSixexo, Xiyov avxbs (i6vos Svva6âL â6xdêLV rb Zt^vovos (pOQ-

xCov (secuntur apophthegmata).— 174 xovx6v (pa6LV elg 66xQaxa

xal ôov o(ioxXdxas yQd(peLV axeQ 9]xove xaQa xov Zi^vcovog, dxoQCa

X€Q(idxov o6xe ovTf]6a6âL jja()T(,'a. xolovxos S\ ov i^C6xv6e^ xoXX&v sb

7 5g ys BPL. 9 (pQeuvrrie P. 16 xqoxoxoj B, xpoxcardS L. 26 xgi-

tpavrai B, idem aut T(fi(povrai P ante corr., xqicpovzai L. 27 î (pro d^) BL.

29 3s P.II

iniTfoXilxai BL. 30 6'AfiocBPL. 31 iivHisxo PL. 34 ôvt»

&n ttiitov Z. LD. 36 di) BPD.



104 CLEANTHES.

xal aXXav 6vt(ov d^Lokdycav Zi^vcjvog âd-rjTav^ avrbg diaSii,a6dâi

rrjv tfjjoA^v.

464 Plutarchus de audiendo 18 p. 47 e. &6xeq 6 KXedvd-if}g

xal 6 SevoxQdtrjg ^QadvteQOL doxovvtsg dvai t&v 6v6%oXa6tG)v ovx

5 djtsdidQa^xov ix tov fiavd-dvsiv ovd'

dnixa^vov^ dXXd tpd-dvovtsg alg

iavTovg eTtaitfiv, dyyeCoig te ^Qaxv6t6(ioig xal 7Civaxi6i xaXxalg dnsL-

xdtflvteg^ ag ^6Xig ^lv naQadex6[ievoL xovg X6yovg^ d6(paXag d\ xal

êâiGjg triQovvteg.

466 Plutarchus de vitando aere alieno 7 p. 830 d. o6ov tb (pQ6-

io vrjfia tdvdQ6g, dnb tov fivXov xal rijg fidxtQag jtettov6r} ^ffipt xal

dXov6ri yQacpeiv neQi d-ecbv xai 6eXr}vrjg xal &6tQ(ov xal riXLov.

466 Seneca epist. 44,3. Cleanthes aquam traxit et rigando horto

locavit manus. — epist. 6,6. Zenonem Cleanthes non expressisset, si

tantummodo audisset; vitae eius interfuit, secreta perspeocit, observavit

15 illum, an ex formula sua viveret.

467 Quintilianus Instit. orat. XII 7,9. cum et Socrati collatum

sit ad vidum et Zenon, Cleanthes, Chrysippus mercedes a discipulis

acceptaverint.

468 Ind. Stoic. Herc, col. XIX. „ovx ix6fiL6ag, ecprj,tb nQc6- \

so taxîv^^ xal 7CQ06(){(ioLa) | dLe{X)ix^rj xaltfj

xat6\ itiv^ ecog naQi6{xev

avtbv) I (piQeLv xaX tb o(Aov, elt') \dnodovg ixiXe(y6ev tolg) \ yovev6L

exjtifnrpai. (ÔI^ ^^^ tLvcg tovtov (ovx) \bvta nXov6Lo{v) dig {(pL\-

X)dQyvQov i}iifi(p{ov)\to. .

Philosophus, qui mercedem a disdpulo exigit, Cleanthes est.

n 469 Stobaeus FlorU. XYII 28 (Vol. I p. 496 Hense). JiXiavov

ex trjg 6v(LfiLxtov l6tOQCag' XQv6LJt3tog 6 UoXei^g inoLelto tbv ^Cov

ix Ttdvv dXCycDV^ KXedvd^rjg de xal dnb iXatt6vcov.470 Plutarchus de adul. et amico 11 p. 55 c. xal Bdtcovt trjv

^xoXrjv dnelnev 'AQxe^CXaog, ot£ n^bg KXedvd^rjv 6tCxov inoCrjêv

30 ivxcon,(p8C(f., neC6avtog 8e tbv KXedvd-rjv xal fietaîeXofiivov dLrjXXdyrj.

471 Ind. Stoic. Herc. col XXII. {avtbv naQaLtel6%-aL^ &6tetfj

6xoXf} ndXLv e)\nLtQineLv xQ'fi{^^)oî'' \ {<SL)aXe%{a6d-)aLdl {n)Qbg \ {'^q)-

xe6CXav xal {(pdvaL .,.,nQS)\to)v (liQog evr][i{€Q)Ca{g tov\t') elvaL, 6xo-

netv {tL)v(x {td \ xa)^'

avtov.^' xal 6vv{r])xov \ (ra) de 'AQxe6CXa trj{v

35 . .I

. . .)v vnodetâL. Kal (i{r)d ) l)v d(iq)OtiQovg {(trjdl) \ nsQl tb{v)

Eco6Cê{o)v no\ XvnQa{y(i)oveLv. ^Hv dh . . . etc.

Agitur de Batone comico (Plut. de adul. et am. 11); qui cum

Cleanthi in comoedia mdledixisset, Arcesilaus schola ei interdixit, ipso

autem Cleanthe intercedente, cum contumeliam excusavisset, rursus ad-

misit. Similis est causa Sosithei (Diog. Laert. VII 173).

10 scil. Cleanthis. 34 . . at' pap. ||fortaBse: <svv£nt6vxL.



VITA. 106

472 Ind. Stoic. Herc. col. XXIV. xtd dicc t{o^t)o ytXiCo6iv\ 6^t-

X&v.(<b)ff

di xi^ iiQrjxag avrjyyiXr)'

„T0VT*

^v

6 KXsdv^g^ (ug x£qI Tccg anovdag

ixtt6T(p ILIXQOV tt7ttt{Q)x6(l£VOg^ •

jrAarOvat dl xbv X6yov

o^dixoT*

iîXfov

^ ov {dv)vd(ievog''^

ixel nttQttT{vy)xtt \

vovt'

eldev ttVT6vy {ei)7tav ti Jtgbg t6 xq&t{o)v

teI ('6'/)v, ovfi .... etc. lo

Haec quoqne ad ArcesUanum refero, nialum carmen in Cleanthem

facttitn ulciscentem.

475J Ind. Stoic. Herc. col. XX. . . qoit tov 6(io\{ei)dij

(itt{xe6&tti T()d)jrov, | (et^QrjTaL iiQ)y x<f{l) Zi^\{v)<ovi TieQl t&v {tol\-

ov^rav xttl yi{yQajtTttL \ (il)v Xttl Zi^v(ov{i^ tt6)\Tela d' ev(prjpi{ovvTog) |

it

3rp6ff Tovff n{Qo)yev{e6\Ti)Qovg t3(v (piX)o66\{<p)G)V xal Tt . . .X<^(>(tf |

{a)(iivc)v

Cleanthi videtur opprobrio verti, quod in scholis vd lihris anti-

quis phUosophis maledixerit; neque enim Zenonis magistri exemplo hoc

defendi. »

474 Diogenes Laert. VII 176. xal TeXexna (6 KXedvd^g) T6v6e

tbv TQonov. dLodrjêv ttVTct t6 ovXov djtttyoQevodvxGiv dh Tav iaTQ&v,

Svo rjfisQag dniexexo tQocpfjg. xca Jtcog eOxe xaX&g., &6Te Tovg laTQOvg

tti)T€) xdvTtt Ttt 6vv^^ri 6vyx(OQeiV tov 8h(lij dvaOxi^dâi, dXX^ eC-

n6vTtt ^dt] ttVTK) jtQoadonoLfi^d^ttL xal Tag Xomdg dno6x6(ievov TeXev- «5

T^tfat TavTa Zi^vovt, xaâ (pa6L xLveg^ [6ydoijxovTa] iTi^ §i(o6ttVTtt

xttl dxov6avTaZ^^vcovog hri

ivveaxttldextt.

476 Lucianus Macrob. 19. KXedv^r^g 81 6 Zi^vavog (la&rjTrig

xttl diddoxog iwia xal evevrjxovTa ovTog yeyovcog eTr] (pv(itt eOxev

inl Tov jj«Aovj, xal dnoxaQTeQ&v, ineXôvTov a^Tc5 naQ^ exaCQGJV io

Tivav yQa(iiidxov nQo6eveyxd(i,evog XQOcprjv xal n^dâg neQL ov ri^Covv

ot (pCXoi, dno6x6{ievog avd-ig TQo^pfjg iîXLne xbv fiCov.

476 Ind. Stoic. Herc. col. XXVI, (inel )tfav, hvxev d'

ttv\{T)o (i{LXQb)v nQb xf}g xe\Xevx{fi)g i^dvd-r^îtt ye\v6(ievov ne^l xb

XetXog, I xolg CaxQo{ig i86xeL xa)\x6riêg elvâL) . . Sl . . . . \fiovv x6 »»

4 mg ne(f\ scripBi, utansQsi pap. 10 hinc agnoscitur ArcesilauB qui contra

theses auditonim disputare eolebat. 14 MNA fON pap. 21 tovtov

BD. 23 Scnâxf P. 24 ndvrag BPD, ndvra L.||

t&v B. 26 nQOodotno-

Qtlaûi PLD, nQooSo/noiela&ai B.|| ivaaxoiifvov BP. 26 TavTa Zi^viovi. BD,

Ta-bru ZriviaViij P, corr. a P', Tavra Zi^vtov L. numerum om. BP.

27 Zi^vavog om. BD



106 CLEANTHES.

X'

atf;u(iy|!iOv v7C0(pi) \ qslv, îovv^piG) sItce xat) | qov stvai T7)(v ôji^v

ixta) Xsiv ^vvrj&eîg d' ovv xal) | yvcoQifiov^s | {^£)qI t&v

X — col. XXVn. ^rjretv, (iijnot' ovx a||iov axttov, qîXoâov j

d' rj tansiv6v. xai tavt' s£\xgjv xal (leivag fvdat| (fiwv) etc.

5 De Cleanthis morbo extremo cf. Luc. Macrob. 19. Diog. Laert.

VII 176. Ad col. XXVII adnotat Buecheler: „mandat Cleanthes ut

successorem quaerant non vitae cupidum sectantemque humilia, sed suis

tuorihus dignum." mihi videtur Cleanthes de se ipso loqui, e. gr.

dsdoixivai 8'

stprito imî&vai ^rjtetv etc.

10 477 Ind. Stoic. Herc col. XXVIII 8. akyi]6ag) \

6' ov fiiXQ^bv

tov ^Cov) I aTcqXXdyiyi *'^'

«pzovtog 'J) |d6ovog.

col, XXIX. [ysyovivai KXe) \ dvd-rjv i%'

dQxov(tog) \ l4Qi0toq)dvovg

xa(l) I tfjv Gxokriv dia{xara)\6xelv in' etrj {t)Qidx{ov)\ta xal {dvo).

Col. XXVIII. quae posui, recte a Comparettio suppleta esse puto;

15 cetera huius columnae, quia incertiora sunt, exscrihere nolui.

Col. XXIX. Arist(yphanes archon fuit 331/0; dvo in fine scriptum

esse, Gomperzius prohavit.

478 Galenus oti al jtoiotr^teg dcf(o(iatoi 2 Vol. XIX p.467 K.

ov(pr]fiL

delv ev xal ravrhv elvai voîCêiv rb sôv ra ixofiiva' ovrs

20 yccQ KXedv&rjg r^v q)V(ia, inel 6v[iê^rjx£i rovr'

avrc) xard rb voorjfia^

ovT£ XQv6in7tog sn dÊnCxovQog GrQayyovQia, insidr] ex tovtov tov

ndd-ovg avtolg 6vvi^r) xata0tQiipai tbv ^Cov. ovxovv ov8s jtXrjyri

tov diQog d^Q i6tiv etc.

479 Strabo XIII p. 610. ivrevd^sv(scil.

ex Asso) ^v KXsdv-

86 d-rjg.,6 ZrcoCxbg (piX66o(pog^ 6 diadeldîevog rrjv Zr^vavog rov Kinicog

^xoXrjv^ xaraXiXav 8s XQv6C7C7t(p ra UoXsl.

480 Cicero Acad. Pr. II 73. Quis hunc philosophum (scil. Demo-critum) non anteponit Cleanthi, Chrysippo, reliquis inferioris aetatis?

qui mihi cum illo collati quintae classis videntur.

30 Scripta.

481 Diogenes Laert. VII 174. Bi^XCa 8s xdXXidta xataXiXoiXsv,

a iati td8e'

xsqIxq6vov

JteQi rrjg [rov] Zrjvcovog (pv6ioXoyCag 8vo

35 tav 'HQUxXsCtov i^rjyrl^sig ti66aQa

nsQi ai6d'Tq6sG)g

tisqI tixvrjg

19 ixov scripsi, ^xfiv ed. 20 xara rb scripsi, nav' avto ed. 22 spec-

tant haec vocib defiuitionem Stoicam, 34 rov om. BPLD.



8CRIPTA. 107

itQbg ^rjfidxQirov

JtQog 'AQiOraQxov (n. 500)

XQog "HqiXXov

jibqI dQfifjgdiio

iQXaioXoyitt l

xsqI d^s&v(n. 543)

n€Ql yiydvroav

xsqI {)(ievttiov

xfQl rov xoiTjrov (n. 52(). 535. 549. 592)

iciQl rov xtt&ilxovrog rQia i^

X€qI evfiovkiag

jtsQl ;ua()tTOs? (n. 578—580)jeQOTQSJtrixog (n. 567?)

«eQl aQer&v

TteQl eixpvtag u

jteQl roQyCnnov

ncQl (pdôveQiag

neQL eQ(orog

neQl iXevd-eQCag

iQtorixri rexvrj ^neQL rifi^g

neQi do^rjg

noXirixdg

neQl ôvXrjg

neQl vofioyv

neQl rov dixdêiv

neQL dyayfjg

neQl rov X6yov rQCa

neQl riXovg

neQl xaX&v „

neQi nQdlêoag

neQl ini6rrlfirjg

neQl â6iXeCag

neQl (fiXCag

neQl 6v(ino6Cov ..

neQl rov orirj avrrj aQer^ [xal] dvdQog xal yvvaixdg

neQl rov rbv 6o(pbv 6o<pi6rev€iv

neQl xQ^t&v

diarQLâv dvo

3 rifUiXov B. 8 vfitvaiov BPLD. 81 «rpafcwy LD. 36 nal om. BPD.



108 CLEANTHES.

jtsQl iidovfig (n.558. 530. 552)

tibqI IdCav

TCSQl t&V C(3i6qGJV

7C€qI SiccksxTixfig

5tisqI tQdnav

tcsqI xati^yoQrjfitttiov

Tavta avta ta î^XCa.

Flacita.

10 482 Diogenes Laert. yO. 41. 6 8h KXsdvd-rjg f| fisQr) q)i]6C (sciL

tov xara (piXo6o(pCav Xdyov^ SLuXsxtixov, QtjtoQLxov^ rjiiîxov, noXiti-

xdv, (pv6ix6v^ d-soXoyix6v.

A. Fragmenta logica et rhetorica.

Utilitas Logicae.

15 483 AiTianus Epict. Diss. I 17,11. ixsivo ajtaQxsl otc t&v aX-

XcDv s6tl diaxQvtLxa xal snL6xs7itixa xaC, ag av rtg sixoL, fistQrjtLxa

xal 6taTLxd (scil. td XoyLxa). tCg XsysL tavta', }i6vog XQv6iJt3Cog xal

Zrjvcov xal KXsdvd^rjg; l^vtL^d-svrjg d' oi) Xsysc,

De Tisis.

80 484 Sextus adv. math. VII 228. cpavtaeia ovv i6tl xat'

avtovg

tvitG}6Lg iv ^vxfi- tcsqI ^g sv&vg xal dLs6Trj6av' KXi^dj^d^rjg îsv yaQ

ilxov6s tr^v tvnG)6LV xatd si6oxr]v ts xal iôxi]v, ct6nsQ xal (trivy

dvd t&v SaxTvXCcov yiyvoiisvriv tov xrjQov tv7Cca6Lv. — ib. 372. sl

yaQ tv7CC36Cg i6tLV iv ifvxri r] g)avta6ia, ^toc xat'

i^ôxrjvxal si6oxriv

86 tV3ta)6ig i6tLV, a)g oi jcsqI tbv KXsdvd^rjv vofiiôv^Lv,, rjxatd xlfLX^^v

stsQoio}6Lv yivstaL x. t. X. — ib. VIII 400. KXsdvdôvg ^sv xvQio^g

dxovovtog trjv îstd sl6oxf]g xalf'|o;i;ijg voov^svrjv (tV7tG)6Lv).

— id.

Pyrrh. hypotyp. 11 70. iTcsl ovvri xpvxrj

xal t6 rjysôvLxbv Jtvsvfid

idtLVr] Xsnto^sQs6tSQ6v tL jtvsvâtog., ag (pa6Lv, ov dvvr]6staC tLg

so tvi7tc36Lv imvosLv iv avta ovts xat'

si6oxriv xal iôxr]v, ag inl t&v

6g}Qayidav OQafisv^ ovts [xatd] trjv tsQatoXoyov^svi]v stSQOLcotLX^v.

5 xQOTt&v B 10 sex partes philosophiae snbdiviBione ortae ex tribus,

qaas plerique Stoici statuerunt; neque igitur ab usitata partitione recedit.

22 TTjv addi oportet. 30 xara delevi.|| lT£po«ortx»fv: Chrysippi doctrinam

spectat (Vol. II n. 56).



LOOICA. 109

(Vol. II p. 48 sq.)

485 Varro de lingua lat. V 9. quod si summum gradum non

attigero, tamen sectmdum praeteribo, quod non solum ad Aristophanissed etiam ad (Jleanthis lucubravi. i

Secundus gradus explanatur § 7. qm grammatica escendit anti-

qtM, quae ostendit quemadmodum quodque poeta finxerit verbum, confinxe-

rit, dedinarit.

486 Philodem. de musica col. 28,1 p.79 Kemke: d ^(i) ro «)aQ&

KX€cii/{d)€i U\y€i,v (Tax)<^ ^€kil6ov6{i)v^ og q>r]6iv {a\(ieivo{vd) r€ lo

elvai xa Jtoirjnxtt \

xal (i{ov6)iXtt «ttQadeiyfucTa \ xaC, rov {X6y)ov rov

rfig <piXo6o\(pCttg ixttva{g) (ilv i^tty{y)iX\X€t,v dvvttuivov ru ^*(f)a

xtiiI a(v)^((>)<6(«tva), î) ixov{r)og 6\

\ilfeiXov tdiv d-eiav (i£y€&&v \

Xi^€ig oixeiag^ ra (iirQ{a) xal\

rafiiXrj

xttl rovg Qv&fiovg \ i)g (uc-

Xi6rtt jtQ06ixv€t6Q^tti I XQbg r^v aX^^d-eiav r^g rav\

dêiav d'{€)(OQittg.n

Nomen Cleanthis etiam p. 57, 3 Kemke agnoscitur, sed sententia

nuUa.

487 Seneca Epist. 108, 10. Nam, ut dicehat Cleanthes, quemad-

modum spiritus noster dariorem sonum reddit, cum iUum tvha, per

longi canaiis angustias tractum, patentiore novissimo exitu effudit; sic 20

setmis nostros dariores ca/rminis arta necessitas efficit.

IIbqI JHruiaivoiiivoiv»

(Vol. II p. 48.)

488 Clemens Alex. Strom. VIII 9, 26 p. 930 P. Xexra yccQ ra

xarrjyoQi^nttrtt xaXov6i KXedvd-rjg xal 'AQxidrniog. ss

489 Arrianus Epict. Diss. II 19, 1—4. 6 xvQuvoiv Xoyog ano

roiovrcov nvcbv d(poQ\Libv rjQar^6dât (paivertti' xoivfjg yaQ ov6rjg (id-

Xrjg roig rQi6i rovroig TtQog ccXXrjXa^ ra [toJ „;rdv JtttQaXrjXv&bg dXrjd-hg

dvayxalov elvai,^'' xai ra „dvvaTc5 ddvvarov (l^ axoJlov'9'ffv," xai tc5

„[j:ti^]dvvaTov elvai o^t

'

€6riv dXrj&hg ovr'

€6rai"

6vvidav r^v 80

(ucxrjv ravrrjv 6 îddoQog r^ rav xcQcorav dvotvJtid-avorrjrt 6vv€XQrl-

6aro nQbg 7taQd6ra6tv rov ^^(irjdev ^lvai dvvarbv b ovr'

€6riv dXrj&lg

oijr'

£<JTat." XoLTTOv 6 (liv rig Tavra rrjQr^êi T(5v dvotv ori „€6ri

ri ri dvvttrdv^ 8 ovr' €6riv dXrj&ig ovT^ltfTat" xal ^dvvara ddvva-rov ovx dxoXovd-it'''' „ov itav 6l naQ^X-qXvd^bg dXrjd^hg dvayxtttdv ^tfTf" S6

xttd^djt€Q ol 3t€Ql KX€ttvdî^v (piQ€6^tti 80XOV61V., otg knl itoXv 6vinjy6-

26 ite(fl xavriyoffTitidxav Bcripsit Cleanthes; cf. ind. Lagrt. n. 481.||

Arche*

demi fr. 8 Vol. LII p. 262. 28 tb del. Upt. 30iii}

del. Upt.; etiam in S a

rec. corr. deletum est. 36 cf. ibid. 9 xal KXsdvd-rig S' lila yiyQutpiv «tpi xov-

xov(scil. ikqI xov %V(fisvovxoe). Cf. Vol. 11 u. 283 (ChryBippuB).



110 CLEANTHES.

Qrj6sv ÂvxCnaxQog. ot 8% xaXXa dvo, ori ^dvvardv x'

i0xlv o ovx*

icfxiv aXrjd-hg ovx' soxai'''^ xal „3rar TtaQSkrjXv&bg alr]dÊg avayxatov

^tfTiv"

„dvraTc5 8' ddvvaxov dxoXovdêt.''' xd xqCu 8' ixelva xr}Qri0aL

diirixavov.) 8id xo xotvijv slvat avx&v ^dxrjv.

5 Cic. de Fato 7,14. omnia enitn vera in praeteritis necessaria

sunt, ut Chrysippo placet, dissentienti a magistro Cleanthe, quia sunt

immutahilia nec in falsum e vero praeterita possunt convertere.

490 Olympiodorus in Plat. Gorg. p. 53 (ed.Jahn nov. ann. philol.

suppl. XIV p. 239, 240). KXedvd^rjg xoCvvv Xeyei,oxi xexvr} i<5xlv £|ts

10 6do5 Tidvxa dvvov6a.

Quintil. Inst; Or. II 17,41. rham sive, ut Cleanthes voluit, ars est

potestas viam, id est ordinem efficiens. — Cf. Zeno n. 72 sq.

De Bhetorica.

491 Quintilianus Inst. Or. II 15,34—35. huic eius suhstantiae

15 maxime conveniet finitio „rhetoricen esse hene dicendi scientiam." nam

et orationis omnes virtutes semeL compleditur ,et protinus etiam mores

oratoris, cum hene dicere non possit nisi honus. idem valet Chrysippi

finis ille ductus a Cleanthe „scientia recte dicendi."

492 Cicero de finibus IV 7. Quamqmm scripsit artem rhetoricam

20 Cleanthes — sed sic ut siquis ohmutescere concupierit, nihil aliud

legere deheat.

B. Fragmenta physica et theologica.

Fhysicae Fundanienta.

(Voi. n p. 111.)

85 493 Diogenes Laert. VII 134. 8oxet 8'

avxotg aQxdg elvai xcbv

oXcav dvo, t6 noiovv xal xb ndexov. xb ii\v ovv nd6%ov elvat Ti)v

anoLov ovtftav, rrjv vXrjv, xb 8e noiovv xbv iv avtf} Xdyov^ xbv dêdv.

rovtov yaQ dtîov '6vra 8id nddrjg avT^g 8rj(itovQyetv exa6ra. rCd"ti6t

8e t6 86yiLa xovxo . . . KXedvd^tjg ev tc5 neQt rav dr6}i(ov.

w 494 Syrianus ad Ar. Metaph. (Aristot. Berol. Vol. V) 892b 14—23.

d)g aQa rd ei8r] naQa rotg dêCoig rovrotg dv8Qd6tv ovre n^bg ri^v

%Q^6tv rfig rcbv dvo^drcov 6vvr]êCag naQrjyero, d)g XQv6tnnog xal

12 viam . . . ordinem A, via . . . ordine B. 14 substantiae <^Cleanthis^

Kiderlin ann. philol. vol. 131 p. 123, ut Cleanthis fuerit definitio „iTtiafîiri zoii

evXiyeiv.^'^ Chrysippi „iTtiarij(iT] tov dg&wg i^yftv." 29 liber nsgl x&v &x6-

(i(ov deest in indice Laertiano n. 481, nisi idem est, qui nQbs JrnidxQiTov voca-

tur. 31 Socratem dicit Platonem Parmeuidem Pythagoreos. De re cf. Vol. 11

p. 123 n. 300—305.



PHY8ICA. 111

UQxidiiôg xtd ol nXnovi xG>v Zxmx<bv ^xiQov î/j&tj6av . . . ov fii/v

ovd' iwoi^fiaxtt liai yiaff' avxolg at iddat, ijg KXidv^rjs v6xiQov

{iQrjxev.

496 HermiaeIrris. Gent. Phil.

14 (DDG p. 654). iXX' 6 KUav-d^tjg

ajtb xov (pQiaxog indQug xi]v xitpaXiiv xaxayeXa 6ov xov doyfta- i

tog xal avxbg ttvt,(ia xdg dXrjdêlg apâff, dêbv xal vXtjv. xul xijv fiiv

yijv nexttfidXXeiv eig vdtaQ^ xb 61 vd(OQ eig diQu^ xbv d% dtQa (J&vfoy

(piQe6&ai^ xb 61 nvQ eig xdjceQiyeitt îôpfrv, x^v 6h tlrvx^v 6i' oXov

xov x66(iov 6njxeiv^ ^g fiiQog fiexixovxttg tjfidg i(iilfvxov6&tti.

496 ProbuB ad Verg. Ecl. 6,31 p.10 Keil. Omnetn igitur hanc lo

rerum naturae formam tenui primum et inani mole dispersam refert

(scU. VergUius) in quattiior elementa concretam et ex his omnia esse

postea effigiata. (^lta} Stoici tradunt Zenon Citiaeus et Speusippus

(leg. Chrysippus) Soleus et Cleanthes Thasitis (leg. Assius).

497 Stobaeus Ecl. I 17, 3 p. 153, 7 W. (Arii Did. fr. 38 Diels). ,6

KXedvd^g 6^ ovxa ncag (pr]6iv' exq)Xoyi6&ivxog xov navxbg 6vvLêiv

t6 iii6ov ttoxov XQ&xov, elxtt (xttxdy xd ix6(ieva dno6îwv6^tti, 6i.*

5Xov. xov 6h Tcavxbg i^vyQuvd-ivxog^ xb e^xaxov xov TCVQog^ dvxixv-

xrl6ttvxog ttvxa xov (ii6ov^ xQine6^tti ndXiv (noielvy elg xovvavxiov,

el^' ovxG) XQe3CO(iivov ava&iv <pr]6iv ttvê6d-ut xui c(Qxe6&ui 6Lttxo6(ielv to

t6 bXov xal xocuvxrjv xeqCo6ov ttUl xttl 6cttx66(ir]6i,v noiov(iivov xbv

ivxf]

xav bXav ov6ia xovov (i^ 7Cttve6%ûi. &6neQ yuQ ivog xivog

xd (liQr] ndvxu (pvexac ix 6neQ(idxGiv iv xolg xudî]xov6L XQOvocg, ovxa

Xttl xov bXov xd(iiQi]^

gjv xal xu âu xal xd (pvxd bvxa xvyxdvei,

iv xolg Xttd7]Xov6L XQ^voLg (pvexttL. xal a6neQ xivhg XoyoL xav (leQav n

elg 6niQ(itt 6vvL6vxeg (liywvxaL xal uvîg 6LuxQivovxuL yivo(iivciv

xav (leQav, ovxag «1 ev6g xe nuvxu yive6&uL xal ix ndvxcov[elg]

?v

6vyxQCve6d-ttL, 66a xul6v(i(p(i)V(ag 6Leîov6T^g xfjg neQL66ov.

498 Aetius I 14,5 (DDG p. 312b). KXedv»r]g (i6vog xStv Zxcai-

xdv xb nvQ dne^prjvttxo xavoeLîg. so

499 Eusebius praep. evang. XV 15, 7(Ar. Did. fr. 29 Diels p. 465).

7 iuxtt§aXtlv vulgo, corr. Diels.||

«Svoj add. Diels, di nvQ mavult Pearson,

quod ad tpiQsadâi non accommodatum est. Fortasse plura exciderunt: xov Sh

diQU (sig n^Q' xal t6 îhv tcvq avcay (piQsadâi, xov Sk &iQa slg xa itSQiytia xa-

Qtlv. 13 <Îta^ add. Keil. 17 xara addidi; subiectum esse t6 it&v probantV. Si' oXov. 19 noislv addidi; ignis non ipse nunc convertitur in contrarium,

sed mediam partem globi, quae adhuc paulatim in aquam vertebatur, rursus

contrariam mutationem subire cogit. 20 xQsnoyiivov FP, XQsnoitsvov Canter;

illud praefrro, quia non ignem converti, sed aquosam globi partem constat.{|

&V(a9sv scripsi, avo} vulgo; iguis in altiHsima tantum caeli parte rclictus nunc

ad inferiores regiones paulatim descendens crescit et omnia format attûe dis-

ponit. 21 xoaavxriv FP, corr. Meineke, 21. 22 xov— xovov FP, corr. Mei-

neke. 22 requiro: xivoi (Imovy. 26 ysvoyiiv(av Meiueke. 27 sli del. Dieli.

Stoicoram veterom fragm. I. 11



112 CLEANTHE8.

fjyîiovixbv dh rov xodôv Kksciv&ei (isv iJQE6£ rbv ijXlov elvai 8ia xh

(LByiOxov x&v a6XQG)v vjiaQXBiv xal nXetaxa av^^dXXB^&aL JCQbg xijv

x(av oAcjv dLoCxrjdiv, iifiSQavxal svLavxbv noLOvvxa xal rdg akXag aQug.

Ps. Censorin. I 4 p. 75, 14 Jahn. et constat quidem (mundus) quat-

5 tuxyr elementis terra aqua igne aere. cuius principalem solem quidam

putant, ut Cleanthes. — Diogenes Laert. VII 1S9. Aetius U 4, 16 (DDG

p. 332b). KXBavd^rig 6 Uxaixbg iv riXCa) iq^rjGBv bIvul xb riyBfiovLxbv

xov x66(iov.— Cicero Acad. pr. II 126. Cleanthes, qui quasi maiorum

est gentium Stoicus, Zenonis auditor, solem dominari et rerum potiri putat.

10 600 Plutarchus de facie in orbe lunae c. 6,3

p. 923 a. 'jQCaxaQ-

%ov Sbxo 8blv KXBdvd-rjg xbv UdîLOv ddB^BCag 7CQo6xaXBl0Q-aL xoifg

"EXXrjvag, ag xivovvxa xov x66(iov xijv s6xCav, oxl (xa} (paLv6fiBva

0G)t,BLV avijQ insiQaxo^ (lbvelv xbv ovQavbv v:toxLd-B(iBvog, i^BXCxxB6d-aL

dh xaxd Xoôv xvxXov xrjv yrjv^ afia xai tcbql xbv avxrjg diova dt-

16 vovfidvrjv.

601 Aetius II 20,4 (DDG p. 340b). KXsdvd^rjg uva^fia voBQbv

xb kx d-aXdxxrjg xbv rjXcov.

Cicero de nat. deor. III 37. Quid enim? non eisdem vohis placet

omnem ignem pastus indigere nec permanere ullo modo posse. nisi ali-

20 tur: ali autem solem, lunam, reliqua astra aquis, alia duldbus, alia

marinis? eamque causam Cleanthes adfert cur se sol referat nec longius

progrediatur solstitiali orhi itemque hrumali, ne longius discedat a cibo.

— Macrobius Sat. I 23, 2. ideo enim, sicut et Posidonius et Cleanthes

affirmant, solis meatus a plaga, quae usta dicitur, non recedit, quia sub

n ipsa currit Oceanus, qui terram amhit et dividit.

Aetius n 23,5 (DDG p. 353a).

Ol Uxatxoi xaxd xb dLd6xrj(uic

xflg VTtoxBLfievrjg xQO^prjg dLBQXssd-aL xbv ^Xiov axeavbgds iaxLV

r)

y^, ^g xi^v dva9^(iCa6LV EJtLVB(iBxaL.

602 Clemens Alex. Strom. V 8,48 p.674 P. ovx dviyv(o6av 8*

so ovxoL KXEdvd^Tjv xbv (pLX66oq>ov^ bg avxLXQvg TtXfjxxQOv xbv rjAtov xaXBl'

iv yaQ xatg dvaxoXalg, bqbC8(>)v xdg avydg^ oiov 7tXr]66(ov xbv x66(iov

ELg xr^v EvaQ(i6vLov noQBiav \xb cp&g^ ayBt.

Cf. Plut. de Pyth. orac. c. 16 fin. v6xeqov (isvxol nXfjxxQov dv-

E%^xav xa d^Ba xQv6oiJv, inL6xi^6avxBg^ d)g bolxe^ Uxvd-Cva Xiyovxt

35 nsQl xfig XvQag.,

IJv dQ(L6t,Bxav

Zrjvbg BVBL8ijg l47t6XX(ov, nd6av dQxijv xal xiXog

6vXXa^(ov' exet'8h Xa(i3tQbv nXf^xxQOv i^XCov (pdog.

12 Tcc add. Pearson; librum Cleanthis nqbg kQlexttQ%ov habet index LaSr-

tianuB n. 481. 32 t6qpcoff seclusi; uam mundns est, qui agitur slg rrjv ivuQ-

(i6viov noî-iav.



PHY8ICA. 118

503 Coniutus cp. 32 (de ApoUine i. e. de Sole locatiu). ^tov6i-

itbg dh xal m^ttQiaxiig XttQsiailxtat, x^ xQoveiv ivttQ^LovCfoq n&v fiiQog

rov xdîiov xal 6vv^dbv avtbv ntt6i xolg \&kXoig\ fiiQB6i noielv, firj-

defiiag avx&v ixfteXeiag iv xotg ov6i ^BfOQOVfLivrig^ &Xka xal rî/ tCtv

XQ6vav nQog aXXrlXovs 6vfipstQCttv in*

iixQov i}g iv ^v&iiotg trjQovv- s

xog ttvtoif Xttl tug tS)v ôMot^ (fovttg^ 6ig av rovg tCbv HXXcav 6b}(idtav

i>6(povg, IdCa <[dta> ro irjQttCveo&ai xQV^^C^f^S vn' (âôv^ tbv iiQtt

&nodid6vtog xal daifiovCojg '^Qfio^&ai, nQog tag axoag noiovvtog.

604 Cicero de nat. deor. II 40. atgue ea (sidera) quidem tota

6886 igriea duot-um sensuum testimonio confirmari Cleanihes putat, tadus lo

et oculorum. nam solis et candor illustrior est quam tdlius ignis, quippe

qui immenso mundo tam longe lateque coUuceat, et is eius tactus est,

non ut tepefaciat solum, sed etiatn saepe comburat. quorum ncutrum

faceret, nisi esset igrteus. „ergo", inquit „cum sol igneus sit Oceanique

alatur humoribus, quia nuihis ignis sine pastu aliquo posset permanere, a

necesse est aut ei similis sit igni, quem adhihemus ad usum atque vic-

tum, aut ei, qui corporibus animarUium continetur. — 41. atqui hic

noster ignis, quem usus vitae requirit, confector est et consumptor om-

nium idemque, quocumque invasit, curuia disturhat ac dissipat. contra

iUe corporeus vitalis et salutaris omnia conservat, alit, auget, sustinet so

sensuque adficit." negat ergo esse duhium, homm ignium sd utri sitni-

lis sii, cum is quoque efficiat, ut omnia floreant et in suo quaeque ge-

nere pubescant. quare cum solis ignis simUis eorum ignium sit, qui

sunt in corporibus animantium, solem quoque animantem esse oportet,

et quidem rdiqua astra, guae oriantur in ardore caelesti, qui aether vel «s

caelum nominatur.

]>e mundo et de meteoris.

(Vol. n p. 167 et p. 196.)

606 Geminus elem. astron. Petav. Uranolog. p. 53. vnb ttjv dia-

xexavfiivrjv âvrjv tivhg tav aQXttCcav ccnefpilvavto^ av i6zi xai KXe- so

dv&r]g 6 £tc)ixbg tpLX66oq)og, vnoxexv^d-tti fiettt^v tStv tQonixav tbv

dxettv6v.

506 Stobaeus Ecl. I 26,1 i p. 219,14 W. (Arii Did. fr. 34 Diels).

KXedvdTjg nvQoeidri trjv ceXrlvtjv, niXoeid^ dl ta ^xrjiittti.

607 Aetias II 16, 1 (DDG p.345 a

16). ^^'vttây^Qttg JijfioxQiTo^ ss

8 evvmdbv Osann, cvvodov libri.|| alkois secluai. 6 ws ai tovg scripsi,

o}v uitbs libii. 7 8ia addidi.||

vn' aitov scripsi, vnb libri. 11 Bolia et

candor Klotz, solis calor et candor libri. 16 possit codd., corr. C. F. W. MueUer.

17 atqui cod. Behdig., atque ceteri. 26 atque item Orelliua. 34 nriloHSfi

libri, corr. Hceren.

11*



114 CLEANTHES.

KXedvdris djtb uvarokav ijil dvdfiag q}eQs6&cci zdvxas tovs doTSQas.

— Galen. liist. phil. 58 (DDG p. 625, 9).14. xal J. xal KXedcv^tjs

aTfb uvaxokibv eis dv6pids (piQ66&at rovff d^reQag vofiiôv6iv.

608 Aetius II 14,2 (DDG p.343). oi tihv aUoL <^Zt(oixol} fcpui-

fi Qixovs avxovs^ KXsdvd^rjs Sh xavoeidels (seil. xovg d6xbQus).— Ga-

lenus hist. phil. 56 a (DDG p. 624, 22). Kkedv&rjs xcnvoeidets (xovs

d^TEQus).— Achilles Tat. p. 13Hc. Kkedvd-rjs uvxoi)s {sc.xovs d6xi-

Qus) xavoeiSes e%eiv 6xwd <pr}6L.— Theodoretus Gr. aff. cur. IV 20.

(p. 105, 15 Ra.) xavoeLdeis 6} Kkedvd^rjs 6 UxaLxog.

10 609 Philo de provid. II 48(p.

79 Aucher). Age interim pona-

fnus inter nos unive)'sutn ingenitum ac sempiternum, iuxta illud quod

suggerit sermo celeberrimorum philosophantium ,sicut conscribunt Par-

menides, Empedocles, Zeno, Cleanthes aliique divi homines ac velut

vcTus quidam proprieque sacer coetus. Atqui ex ingenita materia quid

ib miramur si pars aliqua generetur aut corrumpatur, partim per provi-

dentiam dei, partim 6b rerum ordinem? Namque et ceterorum artificum

unus quisque materiem generare haud solet, sed quam sibi sumit, eam

figurat formatque et artis ordinem ei imponit.— —

Quare iu^ta huius-

modihypothesin

deus materiam

primamnon generavit sempiterne, sed

20 materia ad usum sumpta, per eam cadum et terram atque species ani-

malium plantarumque et omnia fecit . Quod nihilominus nulla-

ienus impedit esse providentiam, etsi una cum materia mundus ingenitus

supponatur.— 49. Quomodo? Quia non solum creare et edere materiam

proprium est providentiae, verum etiam conservare moderariqus, quod

i& est factum.

510 Plutarchus de comm. not. 31 p. 1075 d. exL toivvv iTtaya-

vLôiievog 6 KXedvd^rjs xfi ixjtvQcb6eL Xiyet xrjv êX^^vrjv xal xd XoLnd

ocdXQU xbv ViXlov eôôi(o6eiv ndvxu tavxa xul (lexuûXetv eis eavxov.

dXX'

oxL ^^xaiy ol d^xsQes^ d-eol ovxes, JCqos xi]v iavxav (pÔQuv 6vv-

30 eQyov6L XG) ijXic), ^vvsQyovvxig xl jcqos xijv ixjtvQC36iv. jioXvs av

<ôvvy el'7j yiXfog tjûs JteQL 6coxrjQiug uvxots JtQ06evxe6&UL xal ffOT'^-

Qus dv^Qanav voîêiv, ols xaxd (pv6ip e6xl xb 6itsv8eiv ijtl x^v

uvx&v (p&oQdv xul dvaLQe6Lv.

611 Philo de Incorr. Mundi cp. 18(p.

28 Cumont, p. 505 Maug.).

35 fjLexa^dXXsLV 8h r) els (pXoyu r/ eis avyrjv dvayxaiov (scil. xbv x66[iov

ixjtvQ(x)&ivru\ eis ^hv (pXoya^ (bg aexo KXedvd^r^St ^^? ^'

avy^v^ d>s 6

XQV6LJtJC0S.

512 Stobaeus Ecl. 1 20, le p. 171,2 W. (Arii Didymi fr. 36 Diela).

28 iô(iot.uiCui libri, corr. Zeller. 2i> xal addidi. 30 avviQyuvvris podt

avvtQyovai offendit; fortasse i^X/a> nal ngue rrjv iKitvQaGtv. 31 ovv addidi;

Bunt verba Plutarchi Cleanthis sententiam refellentis.



PHY8ICA. 115

Zi^vcavi xal KXeav^n xal XQvaixx^ &Qi6xn x^v o\>6Cav itttafiaXXHv

olov iig 6xiQfia xb xvq^ xal xdXiv ix rotkov rotatkijv &xoxiXil6ât

T^v diax($tf/ti}tf(v,oXa xq6xbqov ^v.

513 Cicero de nat. deor. II 24. quod quidem Cleanthes his etiam

argumentis docet, quanta vis insit caloris in omni corpore: negat enim s

esse ullum cibum tam gravem, quin is nocte et die concoquatur; cuius

etiam in reliquiis inest calor iis, quas natura respuerit. (Fortassc etiani

quae aiiteceduDt verba ibid. § 23 ex Cleanthe expressa suut a Posi-

donio:) Sic enim res se hahet, ut omnia, qme alantur et quae crescant

contineant in se vim caloris, sine qua neque ali possent ncc crescere. lo

Nam omne, quod est calidum et igneum, cietur et agitur motu suo;

quod autem alitur et crescit, motu quodam utitur certo et aeqiiabili; qui

quam diu remanet in nobis, tam diu sensus et vita remanet; refrigerato

autem et extincto calore occidimus ipsi et extir^guimur (secuntur verba

supra exscripta). i&

614 Cornutus cp. 31. 'HQaxXi\g d* ierlv 6 iv rotg ZXoig x6vog,

xud'' bvri tpvOig loxvga xul XQuraid i6riv^ dvixrjrog xal dxfQiyivrjros

ov6a^ lisxaSorixbg l6xvog xal rotg xaxu îQog xul dXxiig vxuQxav.

(deindede Alcumenae et

Amphitryonisfilio

disputat,cuius facta a

recentioribus cuni dei factis permixta sint, a6r£ dvodidxQLru ysyo- so

vivai ru rov ^tov idiu dxb rav xsqI rov yjQaog u^roQovfiivcov) rdû

6* dv ^ A£ovT^ xul xb qoxuXov ix r^g xuXuiug êoXoyCug ixl rovxov

Htrevrjvsyfiivu str].— —

Ov^ôXov d' dv ixdrsQov slrj Qto^r^g xul

ytvvuuhi^xog' 6 ,u£v yuQ Xiav rb dXxi^xurov xav &r]QCa)v i6xL\ xb

dl q6xuXov xb xuQreQcorurov x&v ZxXav. xul xoi^6xrig S' uv 6 êbg si

xaQ£L6dyoixo xurd re to xuvxuxov 3il'xv£t69aL xal xuru xb ivxov6v

XI ix^^v Jtcct x^v xav êX&v (poQdv. — — olxtCcog 8h xuQido6uv av-

vbv KfpoL rfi "H^Yi 6vvoLXovvru^ hg bXo6x(Qi6x£Qov uv xb (6Cm,a ri}

x^v SLdvoLuv bvra. 63g ydQ <^<prj6LV6 EvQLxCdrjgy

viav Tt Sq&v |W£V £VT0V(6Tf()at 7.iQ^gt «o

ilfvxuL 6'

d(i£Lvovg rav y£QULriQcov xoXv.

i)Xovoa 8h xul r^v xuQ"0^(pdXri XarQ£Cav ixeCva xi9uvG)r£Qov elvui

XQo6t}X£LV., i^(puLv6vrG)v xdXLv Slu rovrov rav xuXaiav orL xal rovg

loxvQordrovg vxordxrsLV SeC iavrovg xa X6ya xu\ xu vxb xovxov

XQo6xaxr6fi,£va xoL£tv^ £l xai &r]Xvx£Q6v xl xuxu tj)v &£(dqluv xul ti^v ss

Xoyix^v 6xi-^Lv XQ06xCxx£i., xrig diKpr^gy rjv ovx dx6xag av S6âL£v

16 T6vog scribitur necessario, Xdyos libri. 18 Mxrjvog— oiaa verba a

Langio iuiuria proscripta. 28 av rb (âama t)^ scripsi, aitbv libri. 29 (priciv

6 EiQinidTis Bupplevi; frg. eat BellerophontiB Eur. 298 N. 32 itid-avmTiffov V*,

7ct'&'ai<ci)r^(iai' vulgo. 36 genit. Tf]g d^Kp^g rectc se habet; opponitur ad tovtov

(scil.to%) Xdyuv).

— Totum fere caput adscripsi, quia omnia ex Cleanthe sumpta



1 16 CLEANTHES.

'OfiifuXrjv JiQOGi^yoQsvxsvai. Toitg dh dadsxa ccd^Xovg ivSixtrcci (ihv

dvayayetv ovx dXXoTQLcog inl rbv &s6v, &g xal KXsdvd-tjg inoCri6ev

oi) det dh doxslv navxaxov xb svQS6Cloyov nQSG^fvsLV.

Be animalibiis.

5 516 Plutarchus %6xsQa xav ^ciav (pQovL^cixsQu cp. 11p. 967 e.

6 lihv ovv Klsdv&i^g sXsys^ xaCnsQ ov (pdGxmv ^sxixsiv X6yov xd ^(oa,

xoLavxij d^scoQCgi naQaxvxslv (ivQ^rixag iXdstv inl {ivQfiriXLdv sxiQav

uvQfity/ca vsxQOv (piQovxag' dvL6vxag ovv ixxfig (ivQfirjXLag sxiQovg

oiov ivxvyxdvsLv avxoig xal ndXLv xaxiQxsGdâL' xal xovxo dlg ^ XQlg

10 ysvi(3&aL' xiXog 8s xovg y,sv xdx(od-sv dvsvsyxslv S>6nsQ XvxQa xov

vsxQov 6x(aXi]xa, xovg S'

ixstvov dQafiivovg, djcodovrag dh rbv vsxqov

oLxs0d-aL.— Aelianus Nat. An. VI 50. KXsdv&i^v xbv '!d66Lov xaxrj-

vdyxa6s xai dxovxa siâL xal djco6X7]vaL xotg ^(poig xov xai ixstva

XoyL6(iov /i?) dLaîaQxdvsLV, dvxLXiyovxa l^xvQ&g xal xaxd xQaxog,

15 i6xoQCa xoLccvxij., (fa6Cv. ixvxsv 6 KXsdvd^rjg xad-Vj(isvog xal (livxoi

xal 6xoXrjv dycov (laxQOxiQuv dXXag' ovxovv (ivQ(ii]xsg TtaQa xotg no6iv

rfiav avxa noXXoC' 6 dh uqu OQa s^ dxQanov XLvog sxiQug vsxQbv

(ivQ(irjxu (ivQ(ir]xag uXXovg xo(iLi,ovxug slg oixov sxiQcov xal savxotg

ov 6vvxQ6(pc3v, xal inC ys xd> ;u£Â£t xfjg (iVQîr^xLug s6XG)xag avxa

20 vEXQa^ xal dvL6vxug xdxad^sv sxiQOvg xal 6vv6vrag rotg h,ivoLg dg

inC xivL, sixa xuxL6vrug xovg uvrovg^ xul nXsovdxLg rovro' xul rsXsv-

xcbvxug 6x(oXr]xu, olovsl Xvxqu^ xo(iC6ul' xovg 8h ixstvov (ihv Xu(istv,

nQoi6%ÛL dh ovnsQ ovv in^yovxo vsxq6v' xul ixsCvovg vnodiâ6dâL

u6(vivcag., cag vlbv xo(iLô(iivovg 7] ddsXq)6v.

85 616 Clem. Alex. Strom. VII 6,33 p. 849 P. dib xui KXsdv^r^g

(p)]6lv uvd-'

uX&v uvxovg (scil. xovg vg) sxslv xt)v ^vpjv, lvu(li] 6unf]

xu XQiu. Cf. Vol. II p. 206.

617 Stobaeus Floril. 4,90 Vol. 1 p. 240 Hense. KXsdv%r]g s(pi]

xovg dnuLdsvxovg (i6vr] xf] (lOQCpfixav ^r^QCcov dLU(piQSLv.

ao Idem Stob. Ecl. 11 31,64 p.' 212,22 W.

De auinia honiinis.

618 Tertullianus de An. c. 5. vuU et Cleanthes non solum corpo-

ris lineamentis, sed et animae notis similitudinem parentibus in filios

respondere de speculo, scilicet morum et ingeniorum et adfectuum: cor-

i^poris autem similitudineni et dissimilitudinem capere: et animam ita-

esse probabile est, cuius de tensione {tovos) doctrina Herculis fabula illustratur.

Nam iure me t6vos pro X6yos scripsisse in capitis initio, tota oratio clamat.

35 ante „et" intei"punxit Pearson, sublata interpunctione post „animam".



PHT8ICA. 117

que corpus, simHitudini vd dissimilitudini obnoxiam. item eorporaUum

et incorporalium passiones inter se non communicare. porro d animani

compati cor^wri, cui laeso idibus, vulneribus,*ulceribm conddlescit, et

corpus animae, cui adflictae cura, angore, amore coaegrescit, per detri-

mentnm socii vif/oris, cuius pudorem ct pavorem rubore atque paUorc %

testetur. igitur anima corpus ex corporalium passionum communicationc.

Nemesius de nat. hom. p. 32. 6 KUdv^g xoidvde jtXixtL ovXko-

yi6(i6v' ov (idvov^ (pvjOiv^ Ofiotot xotg yovevOt yivofieâ xaxa tu aibfiu

kXIu xul xaxa xi}v il>vi^v xolg ndd-eOi, xolg i^&BOi, xatg diaîotai.

6(0(ittxog dl xb o^toiov xal xb avd/toiov, o^x^ ^^ ttOoficcxov^ 6a}(ia &Qa lo

ij M^vx^ ... ixi dk KXtdv^rjg tprioCv ovd\v tt6u>iittxov 6v(ixd6xii

6(0(1^X1, ovd^ tt6a)(idxG) 6&(ia^ dXXa 6&(itt 6d>(iaxi' 6v(ixd6xei dl i] il>vxi)

Tc36<a(i(ixi

V060VVXI Xttl X£(ivo(iiv^' Xttl xb 6a(itt x^ ^lfvxf}' ui6xvvo(iivrig

yovv iQv&gbv yCvextti xttl <poôv(iivrjg (bxQ6v 6&(ia <?pa ri ifvxrj.

Tertullianus de An. c 25. unde oro te similitudine animae quo- is

que parentibtis dc ingeniis respondemus secundum Cleanthis testimonium,

si non ex animae semine educimur? Cf. Panaetium ap. Cic. Tusc. I 79.

519 Eusebius praep. evang. XV 20,2 (Ar. Did. fr. 39 Diels). niQi

6\ ^x^S KXBdv^rig (i\v xu Z^^vtavog d6y(iata nuQttxiî(uvog XQog

6vyxQi6iv xrjv XQog xovg uXXovg (pvoixovg (pv/Oiv^ oxl Zijvav xi^v ^vxr}V w

XiyEL tti69rjxixrjv ttvtt^v(iitt6iv, xa^dneQ 'HQdxXnxog. ôvX6(i,svog yccQ

i(i(pttvi6ai^ OTL uCiln)xui uvttd^(LL(b(ievttL voeQul uel yivovxui, eixu6tv

ttvxug xolg xoxuîotg Xiyav oiixog „jroTaaottft xol6iv uvxolOivi(ifittC-

V0V6LV exeQtt xttl eteQa iidttxttijiL^Qel.^''

Xttl ^îpvxttl de unb xav vyQcbv

uvud^(iLC)vxttL.^^ dvttd^v(iitt6LV (ilv ovv 6(ioCG)g ra 'HQttxXeixe) xrjv a

ilfvxriv uxo(pttiveL Zi^vav ul^d^rjxixrjv de ttvxijv etvuL diu xovto XiyeL

etc. — Cf. Zeno n. 141.

620 Longinus ap. Euseb. praep. evang. XV 21,3. Zi^vovt (lev

yccQ xui KXedvêt vf(ie6il6eiE rig uv dixuicag ovro) 6(p68Qa v(iQL6rL-

xibg JteQL uvr^g (scil. lifvxrjg) dtttXexêl^L xul ravrbv d^(pc) roD 6re- ao

Qeov 6(t)(ucrog elvttL rrjv ipvxrjv ttvu9v(iiu6iv (pr}6tt6L.— Theodoret.

gr.aff. cur. V 27

p. 130,2 Ra. u^Kpa yuQ {Z^vav xttl KXedv^r^g)

Tov OxeQeov 6(b(JLttxog elvttL rrjv 4>vxr}v uvud^v(iiu6LV.

521 Galenus de Hippocr. et Plat. plac. II 8 (V p.283 K., p. 248

ed. lu. Mueller). ei 8i ye enoLro (scil. dLoyivr^g 6 Bu^vXd)viog) KXe- 85

1 obnoxiam Hicls, obnoxium lihri. 4 coaegrescit Latiniua, cobaerescit

lihri. 5 Bocii libri, scilicet Ursinus. 6 communicatione scripsi, commuta-

tione libri. 21 ai'a9riaiv i] ccvaQ^vîiaaiv libri, corr. Wellmann. 22 ixsffat

ati cxsiêctat Diels, iure ni fallor. 24 Heracliti Ir. 42 Byw.; dc verbis thvxal

—ava9vni6i)VTat cf. Zeno fr. 141 adn. 31 atitaroi coni. Stcia Psychol. d.

Stoa I p. 107, quod propter otfQtov probabile non est.



118 CLEANTHES.

dvdêi xccl XQv6Cnji^ xal Zijimvi xQi(p£6âi ii\v ii, aiâtog (prJ6KVTi

fqv tl>vxtlv,ov6iav 6

'

a^r^g vnccQXELv xh nvsvfia etc.

622 Diogenes Laert. VII 157. Kledvd-rjg (lev ovv nd6ag inidia-

fieveiv (scil. xag tl^vxag) tiexQt t^S exTCVQcyêag, XQv6iiticog dl ricg

5 T«v 6o(p(ov aovov.

523 Aetius IV 5, 11 (DDG p. 392b 1). UvâyoQag, MvalaydQag,

nXdxcov^ SevoxQdxrjg^ KXedvd^tjg &vQa&6v ei6xQCve6%âi xov vovv.

qui hoc de Cleanthe dixit, philosophum mcde intdlexisse videtur.

524 Scholiasta ad. Nic. Ther. 447, p. 36, 12 Keil, XQavtrjQeg Xi-

10 yovxat ol v6xeQov dvaâCvovxeg ddovxeg staQccxb xQaCveiv xa\ dno-

nktiQovvxijv i]kixCav.

veaxeQov yaQ^dr] ri^Siv

yevoîvcov(pvovxai

01 ddovxeg ovxoi. KXedvd^rjg de 6(O(pQ0VL6xfiQag avxovg xalel. vvv

djtXag tovg ddovxag. 6(0(pQ0VL6xfiQeg de did xb dâ ta dviivac ai-

tovg xal tb 6G)(pQov tov vov kafifidveiv rjfi&g.

16 525 Seneca Epist. 113,18. inter Cleanthem et discipulum eius

Chnjsippum non convenit quid sit ambulatio: Cleanthes ait spiritum

esse a prindpali usque in pedes permissum; Chrysippus ipsum principale.

526 Apollonius soph. lex. Homer. p.114 ed Bekk. s. v. (laXv (x 305)

KXedv^rjg de 6 (piXoôcpog dXXrjyoQixag (pr]6i drjXov6dâL tbv Adyor,

20 di 'ov (icoXvovtai al bQfial xal tdTtdd^rj.

De Fato.

(Cf. n. 551. Vol. n p. 264.)

527 Epictet. Man. c. 53.

ayov dijii ',

« Zev^ xal 6v y' rj jtexQcouivrj^

S5 o;rot Ttod"' vîlv eiîl diatexayîivog,

€jg iponaC y' doxvog' rjv di ye (irjdîXco

xttxbg yevofievog, ovdhv ^tiov ei{}0(iai.

Vs. 1 affert Arrian. Epict. diss. II 23, 42 IH 22, 95 IV 4, 34.

Vs. 1. 2 idem IV 1, 131. Seneca Epist. 107, 10. et sic adloquamur lovem

30 cuius gubernaculo moles ista dirigitur, quemadmodum Cleanthes noster

versibus disertissimis adloquitur; quos mihi in nostrum sermonem mu-

4 To-s n^XQ'- ^'5? P> ''^^S f^^JJP* (o^- '^^s)BL. 5 ftdvcov BP. 11 fortasse:

tsliafiiQcov. 20 îailvovToci scripsi, ^coXvvovraL vulgo. 24 y' neque in Disser-

tationum codice Saibantino neque in Enchiridii codicibus a prima manu scrip-

tum est, sed aut evi]

aut av ttal17; ys habent correctores et apogr. codicis S,

habet Vettius Valens Anthol. astrol. VI 8 (in cod. Hamburg. „Math. Gr. III 40"

saec. XVII f. 116v). 26 ys om. Vettiue. 27 xaxos ytv6\iBvos avtb tovto

nsigofiai Vettiua (De loco Vettii me certiorem fecit Usener, qui lectionem eiua

in vs 4 praeferendam putat).



PHY8I(?A. 110

tarc permittitur Cireronis (iiaertiMimi riri exemph. tii plnmerini, honi

constdes; si displiaterint, scies me in hoc secutum Ciceronis cxemplum.

duc, parens celsique dominator pdli,

quocumque placuit; ntdla jMrendi mora est.

ndsnm imjriger. fnc nolle, comitabor gemens, i

malusque paiiar, quod jmfi Hcuif hono.

ducunt volentem fata, nolentem trahunt.

Be Natnra Deornm.

(Vol. Ifi». 299.)

628 Cicero de nat. deor.II

13

—16. Cleanthes quidem noster

lo

quattuor de causisdixit^

in animis hominnm informatas deortim esse

notiones. primam posuit eam, de qua modo dixi, quae orta esset ex

jtraesensione rerum futuramm; alteram, quam ceperimus ex mngnitu-

dine commodortim, quae percipiuntur caeli temjyeratione, fecunditate ter-

rarum. aliarnwqne commoditatnm complurinm copia; 14. tertiam quae i5

terreret animos fnlminihus, tempestatibus, nimhis, nivibus, grnr^dinibus,

vastitate, pestilentia, terrae motihns et saepe fremitihus, lajndeisque im-

hribus et guttis imhrium quasi cruentis, tum lahibus ant repentinis ter-

rarum hiatihus, tum praeter naturam Iwminnm pecudumque portentis,

tum facilms visis caMestibus, tum steUis iis, qnas Graeci cometas, nostri jo

cincinnatas vocant . . . tum sole geminato . . . quihus exterriti Jiomines

vim qnandam esse caelestem et divinam snspicati sunt. 15. qnnrtam

caiisam esse, eamque vd niaximam, aequabilitatem motus conversionum-

(^quey êli, solis, lunae, siderumque omnium distindionetn, varietatem,

jmlchritudinem, ordinem, quarum rerum aspedus ipse rntis indicaret n

non esse ea fortuita. — Cic. de nat. deor. III 16. nam Cleanthes, ut

dicehas, quMtuor modis formatas in animis hominum putat deorum esse

notiones. unus is modus est . . . qui est susceptus ex pro£sensione rerum

futurarum. aUer ex perturbationibus tempestaium et rdiquis m<îbus.

tertius ex commoditate rerum qnas percipimus et copia. quartns ex asô- so

rum ordine cadiqnc constantia.

529 Sextus adv. math. IX 88. o-dh KUdvQ^rjg ovTcag 6xnni)pa)tK'

fl(pv6ig tpvatcjg iati XQHttGrv^ liri

iivrtg agidtrj qpvrftg*

fiilfvx^

tl>vxfjgi6ti XQfCttav, fit}

(iv tig ccQCarri tlfvxij'xal fl âov tolvvv

XQflttov iati ^caov^ firj&v ti XQatiatov âov. ov yaQ fig axfiQOV ss

ixxinteiv nifpvxe tic toucvta. a67t£Q ovv o<5t«i^ tpv6ig idvvato ix*

18 labibuB Gulielmius, lapidibus libri. 28 conTersionninque Vahlen, eon-

yersionem co<l. 86 oi^dh libri, corr. Bekker.



120 CLEANTHES.

a.XBiQOv av^t69aL xccxa t6 XQslttov ovd"'r) V^v^J?, ovdh tb tôv.

(89) aXla n^v laov âov xQsltxov iativ, dyg XTinos xBXavrig^ eC tvxoi^

xal tavQog bvov xal Xiav tavQov Ttdvtav dh (SxeSov tav ijiiysLcov

âayv xai 6(OfiatLxf} xal ijfvxtxfi dLad^tesL TtQoixeL te xal XQati6tBvsL

5 6 av%^Q(onog. toivvv XQdti0xov avsir} ^(pov xal (Iql6xov. (90) xaC-

(xoCy ov Tcdvv XL 6 avd^Qanog XQatiGtov elvat dvvatai ^tpov, olov

ev&icag oxl dLa xaxiag noQevexaL xbv ndvta xQ^vov^ ei de ^^ ye^ tbv

nXetfStov (xal yccQ ei %oxe neQLyivoixo aQetrig., dilfh xal JCQbg xatg tov

fiiov dvGâlg 7ceQLyLyvetaL\ (TCixrjQov t'

i^tl xal d6&evhg xal (ivqlcov

10 dedfievov ôi]d^r}^dxo}v, xa^dneQ tQO(pfig xal 6xe7ca6iidtG)v xal r^g &X-

Xt^g tov 6cm,atog innieXeiag^ tilxqov tLvog tvQdvvov tQonov i(pe<3xa-

xog "fj^tvxal tbv TCQbg riîQav 8a0^bv dnatxovvxog .,

xal el î} TiaQ-

ixoifiev cSdxe Xovecv ax)xb xal dXeC(peLv xal neQL^dXXeLV xal xQi(piiv^

v66ovg xal d-dvaxov diceiXovvxog. a6xe ov xiXecov âov 6 dv&QCjjtog^

15 dxeXhg dh xal tcoXv xex(OQL0îvov xov teXeCov. (91) tb dh tiXeLov

xal aQL6tov XQeittov îhvccv vndQxoi dvd^Q(ozov xal 3cd6aig talg aQe-

talg 0vn7ce7cXrjQCi)fiivov xal jcavtbg xaxov dvenCSextov tovto 8h ov

8ioC0£L d-eov. €0tLv aQu d-eog.— cf. Cic. de ndt. deor. 11 33—36.

530 Cicero de nat. deor. I 37. Cleanthes autem, qui Zenonem

20 audwit una cum eo, qiiem proxime nominavi (scil. Aristone), tum ip-

sum mundum deum dicit esse,

tum totius naturae menti atque animo tribuit Iwc nomen,

tum ultimum et altissimum atque undique circumfusum et extre-

mum omnia cingentem atque complexum ardorem, qui CLether nominetur,

96 certissimum deum iudicat;

idemque quasi delirans in iis lihris, quos scripsit contra vo-

luptatem,tum fingit formam quandam et speciem deorum,

tum divinitatem omnem trihuit astris,

»0 tum nihil ratione censet divinius.

531 Philodemus tcbqI evds^. c. 9 (DDG p. 544). Xoyov r)yovn<^£vov

t&vy iv (tyo) xd(?<(|itcj).

Cicero de nat. deor. I 37. tum nihil ratione censet esse divinius.

Philodemi frustulum ad Cleanthem probabiliter refertur, cum

35 propter locum, quem inter fragmenta obtinet (p. 75 Gomp.) tum propter

Ciceronis similitudinem; qui hunc locum libris xatd trlg ri8ovf}g tribuit.

532 Aetius I 7, 17 (DDG p. 302b 15). JLoyivrig xal KXedv^rjg

xal Olvo7tC8r}g (tbv d^sbv) trjv tov xo^nov ilfvxr}v.

1 oiSh necesBario Bcribitur, oire libri. 5 xai<^TOi)> Wachsm.;xal libri;

dXXa Bk.



.J22 CLEANTHKS.

ôvvoi^ o0tt ^G)si te xal (qtcei d-vtjr^ ijil yaTttV

Tc5 6s xad^v^vil6G) xal 6bv XQatog ailv SceCaa.

6oldii) n&s ods x66(ios, iXt666fiBvog tcsqI yatav,

xsCdstai, (]xsv ay^g, xal ixcav "bjtb ttslo XQatsltai'

» totov sxsig vTCosQybv avixtjtoig "bnb %SQ6lv

KfKptlxr}, xvQ6svta, asi^coovta xsQavv6v'

tov yaQ v%bytXtjyfjg <pv6S(og xdvt' SQya (tslsltaiy'

^ 6v xatsvd-vvsig xoivbv Idyov^ bg Sia ndvtav

(poitS, fiLyvvfisvog [isydXoig fiixQotg ts fpds66i'

10cp

6v t66og ysyaag vnatog â6iXsvg dia navi6g.

ox)8s tL yCyvstai SQyov inl xôvi 6ov 8C%a^ datfiov,

ovT£ xat^

aid-eQiov d^siov noXov ovt' ivl ;rdrTO),

yrXfjv bn66a Qiôv6i xaxol 6<pstiQai6iv dvoCaig'

dXXd 6v xal td nsQi66d inC6ta6ai ccQtia &stvai^

15 xal xo6fistv tdxo6fia xa) ov cpCXa 60i (pCXa i6tCv.

G)8s yuQ sig 'iv ndvta 6vviJQfioxag i6&Xd xaxot6iVy

raty^' sva yCyv£6d^ca ndvrajv X6yov aVev i6vxa.,

ov (psvyovtsg ia6iv 0601 d-vrjt&v xaxoC si6i^

Sv6fioQoi,oi t

'

dyad^&v fisvdsl

xzfiîv noîovtsgM ovT'

i6oQ&6i d^sov xoivbv v6fiov, ovts xXvov6iv,

(pxsv neid^^fisvoi 6vv vc) fiCov i6^Xbv exoiev.

(ivtoi d'

avd^'

bQiio)6iv ccvoi xaxbv dXXog in'

/UAo,

01 fihv vneQ d6i,rjg anovd^v dv6eQi6tov exovteg.,

ol d'

inl xeQdo6vvag tetQafifiivoi ovdevlx66fi(p,

26 dXXoi d'

sig avs6iv xal 6G)fiMtog rjdia ^Qya.

<^dXXd xaxolg inixvQ6avy,, in'

aXXots d'

dXXa (piQovtai

6nsvdovteg fidXa ndfinav ivavxCa ravde yevi6d-at.

dXXd Zev ndvSoQe, xeXaivecpig^ dQyixiQavve,

dvd-Qconovg (jêv^ qvov dneiQ06vvrjg dnb XvyQfjg^

80r)v 6v, ndteQ^ 6xida6ov

tlfvxrjg dno, dbg de xvQf}6ai

cantu, qui sonis aliquid imitatur; eo refertur t« v. 6. 2 cciSo) F, Kfiaa)

vulgo. 3 Sh F, corr. Scaliger. 4 Goto F, corr. Ursinus. 5 ivi xfQ<fiv

Brunck. 7 ^gya ^xhXHtaiy scripsi, '^Qr,ycc F, unde Ursinus scripsit iQQiYccaiv;

sed Ttdvra substantivum desiderat. Cum de fulmine loquitur Cleanthes, de toto

igni divino cogitat. 8 X6yov xoivbv F, corr. Ursinus. 9 iisydXav fii.yiQotei F,

corr. Brunck. 10. m av t6eog scrips), wg roaeog F; damnat versum liPearson,

ante eum lacunam statuit Wachsm. 12 ivl Brunck, inl F. 14 nsQiead <(t'>

Sauppe. 15 TaxofffUK Sauppe, xa anoena F. 16 anavxa Brunck. 17 X6-

ycov F, corr. UrsinuB.||

iovxav F, corr. -Brunck. 21 0? F, corr. Ursinus.

22 avoi Wachsm. (ut oppositum sit verbis evv vm v. 25), dvsv F.||

xaxov F,

corr. Sauppe. ||dlXa F, corr. Sauppe. 2(5 <^&XXa xaxoiff inixvQCavy exempli

causa lacunam supplevi. |{ tfiQovxsg F, corr. Meineke. 28 dQxiif.iQavvf F,

corr. Meineke. 29 ft«v add. Scaliger, slQveeai maluit Petersen.



PHYSICA. 123

yvmfirjg^ t/ ni6vvog 6v Aixijg fiiTecnuvta xvPfQV&g^

6g>(f

*

ttv rtfitjîvxeg d(ieifi(Ofiia^fiae

rififj^

{>fivoi>vtig tA 6a igytt dirivtxig^ itg ixioixi

dt^Tov i6vr \ ixtl o^r& (iQororg yigag IxkXo ti juf{{;ov,

oHne êolg^ i\xoivbv del vdfiov iv

dixfi vfivetv. s

638 Epiphauins adv. Haeres. lU 2, 9(III 37) DDG

p. 592, 3(>.

KXedv^rjg rb iya^bv Xid xuXbv liyei elvai rug ridovdg, xal &v^qoi-

xov ixdlei fidvrjv ti)v ^^v;|;tji/,xal roitg dêovg fivarixa ^x^ftara eXeyev

elvai xal xXi^6etg Cegdg, xai dadovx*>v etpaOxev flvai rbv f/Atov, xal

xbv x66fiov ftvtfr^^Qiov xal rovg xaroxovg rav êiav releardg ektye. lo

539 Philodemus neQl fv6f(i. cp. 13 (DDG p.547

b).iv dh tw

dft>Ti(pcj) (scil. jieQl %ea)V XQv6inxog) t« r{f) eig 'OQtpia (xal

M)ov6atov dva<pe{Q6fi)f{v)a xal {r)d naQ'

(0)fiiJQ^ xai 'H6i6d(a)) xai

EvQi(x)idij xal notrjralg dkloig, (<b)g xa(l) KXedvd^rjg, (n:)eiQdru(t

6vv)oixsiov(v) ratg d^âig avra(v). is

540 Macrobius Sat. I 17,8. Cleanthes (ApoUinem) ag dn* &llav

xui &kXiov ronav rdg dvuroXdg notovfitvov, quod ab aliis atque aliis

locorum declinaiionibus faciat ortus.

541 Macrobius Sat. I 17,36. Cleanthes Lycium ApoUinem appel-

latum notat quod, veluii lupi pecora rapiunt, ila ipse quoque humorem io

eripit radiis.

542 Macrobius Sat. I 17,31. Joîug cognominatur, ut ait Oeno-

pides, ort ixnoQtverat rbv >lo|6v xvxXov dnb SvOftav in' dvuroXitg

xtvovfievog, id est quod oUiquum circulum ab occastt ad orietUem per-

git: aui, ut Cleanthes scribit, inetdr} xad^' eXixag xivetrat, Xoûi yuQ n

el6t xul uvrut, quod flectuosum iter pergit.

Cf. Achilles Tat.

Isag.

169 A. 6 âdtaxbg xai Xoîag vn6 rti/ov

xaXelrat, inetdi) ijXtog rdg bdovg iv uxna noQeverat Xol^6g. iv d\ ra

ilXitp6 'An6XXciv., og xaXelxut Aoîug vnb r&v notrjt&v, elvui nt6rsve-

rut. — Cornutus c. 32: Xo^ctv dh xai neQt6xeXav ^vrav rav XQri6fi.(bv 30

ovg didG)6t, Aoîug (ov6fiu6rut' ^ dnb rfjg Xo^^rrjrog ri^g noQfiug tjv

noteirut dtd toO âdtaxov xvxXov.

543 Photius s. v.Xi^xcct. KXedv&rjg di <pr]6tv dnovevffifj6dût r^

'An^XXavt rdg Xe^xug, ilîdQatg dl bfioiug yiveoût, xui uvrbv dh rbv

!An6XXG) nuQ^ iviotg AeoxrivoQtov intxaXet6&ut. — Eadem Suidas 8. v. ss

Xi^xut.—

Harpocration s. v. in libro neî ê&v haec tradita esse

testatur. — Causam cognominis accuratius explicat Comutus c. 32.

2 &n.ti§mîd-a F. 4 o^Tf Cudworth, ovrot F.||

uXlots F, corr. Brunck.

10 fivoTi^giov Diels in adn., fivaTug vulgo. || TtXittTue A. Jahn, TfXttcce vulgo.

Cf. Dio PruB. XII § 34. Plut. de tranq. an. 20 p. 477 c d. 12 Cf. Vol. II p. 816

n. 1078.



124 CLEANTHES.

xal X66xt]v6qiov d*

avrbv ( lixoHava) nQoarjydQsvâv dta tb tag

tjfiBQag tatg Xe^xaig xal r&> 6(iiXetv aXXr^koig dvvixiOâi tovg avd^Qca-

3roT'5, tag ds vvxtag xad"' iavzovg avanaveoâi. — Cf. Plut. de Ei

apud Delphos cp. 2.

.5 544 Schol. in Hom. II. F (34. KXedv^rig dl iv Ai^^cp ovta

tLfiaOdâi ;u()vtfijr Â(pQo8Ltr]v.

645 [Athenaeus XIII 572 f. TcdQvrjg dh 'J<pQo8Cnqg lsqov i<tti

naQa li^vdrjvotg, &g (prjî IldiKpLXog' xatexoîvrig yuQ tr^g jrdXecjg

dovXeCa tovg <pQ0VQ0vg tovg iv avtfi TCots O^vtfavrag, ag L^toQst KXa-

10 dv&tjg iv tolg Mvd^LXotg, xal fiE9v6d'ivtag itaiQag TcXsCovag nQoeXa-

^siv cav fiCav, xataxoLfirjdîvtag avtovg IdovOav^ dvsXoiiivriv tdg xXslg

xal t6 tsixog v7tsQfid6av, dndyyBtXav toig Â^vSr^votg. tovg d'

avtCxa

(iB&

'

onXcov dcpixofiivovg, dvsXstv (ilv tovg (pvXaxag^ XQatriâvtag 8b

t&v tSLXGiv xal ysvofiivovg iyxQatsig tf}g iXsvd^sQCag jjo;(>ttfT»j()ta t^

15 itOQvrj djcodLdovtag 'AipQodLtrjg IIoQvrjg vabv ldQv0a0&aL.^

[A Cleanthe Stoico haec aliena sunt. Nsdvd-rjg scripsit pro KXs-

dv&rjg^ Cyzicenurti intellegens, Mueller Frg. Hist. Grr. II p.5. 9. 11.

Eiim secuti sunt Kaibelius in editione Athenaî et ZeUer.J

646 Macrobius Sat. I

18,

14. unde Cleanthes ita cognominatum

20 scribit (Dionysum) dnb tov dLavv6aL, quia cotidiano impetu ab orierUe

ad occasum diem noctemque faciendo caeli conficit cursum.

547 Plutarchus de Is. et Osir, 66 p. 377d. 0BQ6Bq)6vriv 8b (pr]6C

7C0V KXsdvd-rjg tb dLa tav xaQTC&v tpsQ^fisvov xal <povsv6fiBvov

Tcvsviia.

85 De Providentia et Divinatione.

(Vol. II p. 322 ct 342.)

548 Philo de provid. II 74 p. 94 Aucher: Numerus autem plane-

tarum prodest universo; verum hominum est otio praeditorum dinumc-

rare singulorum utilitatem. Haec autem nota sunt non solum ratione,

30 verum etiam sensu, ita movente providentia, quae, ut dicU Chrysippus

et Cleanthes, nihil praetermisit pertinentium ad certiorern utilioremque

dispensationem. quod si aliter melius esset dispiensari res m\mdi, eo

modo sumpsisset compositioneni, qua tenus nihil occurreret ad impedien-

dum dmm-

.•55 549 Schol. in Hom. Od. a 52 (Cramer Anecd. Oxon. IH 416).

6Xo6tpQOvog] KXsdv&rjg 8a6vvsL' tov tcsqltav oAov tpQOVovvtog.

—Eustath. in Hom. p. 1389,55. tbv "MXavra . . . ol fihv dXXr^yoQOv^LV

3 Cornutum fuisse Cleanthis inin-imis Btudiosum tcstatur Pcrs. Sat. 5, 03

(Pearson).



MORALIA. 125

eig ri)v uxdfiurov xttl axoxlurov XQ^votuv^ ri)t/nuvxtov ulrucv^ xal

oXo6fp(fOva Tuv roiovrov "ArXuvxu vooOtftv, iag rov vnhg oltov (pQo-

vovvra ijyovv r&v oX(ov <pQovri.6rix6v. dib xai ft KXiuv^g^ as fpcuiiv^

idtt6vvB t6 o* ri\g aQXov6r]g. — Comutas c. 2G. 6Xo6(p(fova d

*

«ijtoi/

{"ylrXuvrtt) £(p^(T&a( duc t6 nt^l r&v SXcjv (pQovrtXeiv xul ii(fovoil6ât s

rf^g ndvxciv ttvrov rdv ntg&v 6art]QCttg.

650 Cicoro de divin. I G. Sed cum Stdci omnia fern iUa defen-

dererU, quod et Zeno in suis commentariis quasi semina quaedam spar-

sisset et ea Cleanthes patdo uheriora fecisset etc.

551 ChalcidiuB in Tim. c. 144. cx quo fieri ut, quae secundum lu

fcUum sunt, etiam ex providentia sint, eodemque modo quae secundum

providentiam, ex fato, lU Chrysippus putat. alii vero quae quidem ex

providentiac auctoritate, fatalit^r quoque provenire, nec tamen quae fnta-

lUer, ex providentia, ut Cleanthes.

C. Fragmenta moralia »

De Fine Bonoruin.

(Vol. mp. 3aq.)

552 Stobaeus Ecl. II 7, Ga, p. 70,1). KXeuvd-ijg ... ovrag ini-

daxi' riXog itfti t6 ofioXoyovnivag rtj <pv6u J»^v.— Cf. Diog. Laert.

VII 87, 6 Zi^vav—

riXog ilae t6 onoXoyovfiivag rtj (pv6£t J;^v ojii^ «o

i6rl xur' ttQsrijv {;^v ieyei yuQ yiQog ravri]v ijiiag i) q)v6ig' 6(ioiag

dh xttl KXeuv^tjg iv tcj xeQt rjdovrlg.— Clemens Alex. Strom. II

21, 129 p. 497 P. KXeKV&r^g 6h(scil. riXog rjyelrui,)

t6 6iioXoyovfii-

vag rij ipv6ei îjv* iv ra evXoyiOrelv., o iv rT] rav Xttra (pv6iv ixXoyfj

xBl6&ut dteXd^âvBv. ss

553 Cicero de fiu. II 69. pudebit te Ulius tabulae, quam Cleanthes

sane commode verhis depingere solehat. iubehat eos, qui audiebant, sc-

cum ipsos cogitare pictam in tabula Voluptatem, pulcherrimo vestitu ct

omatu regali in solio sedentem; praesto esse Virtutes ut ancillulas, quae

nihU aliud agerent, nullum snum officium ducerent, nisi ut ] oluptati s»i

ministrarent et eam tantum ad aurem admonerent, si modo id picturn

intellegi posset, ut caveret, ne quid faceretimprudens, quod offenderet

ani-

mos hominum, aut quicquam, e quo oreretur aliquis dolor. „nos quidem

Virtutes sic natae sumu^, ut tibi serviremus; aliud negotii nihU habemus."

Cf. Aug. de civit. dei V 20. soient phUosophi, qui finem boni hu- 35

mani in ipsa virtute constUuunt, ad ingerendum pudorem quibusdam

7 illa] 8cil. divinationis geuera. 24 verba iv ro}— dttXduâvtp nibil ad

Cleanthem pertinent. Cf. Diog. Babjrl. fr. 44—46 Vol. III p. 219.



120 CLEANTHES.

philosophis, qui virtutes quidetn prohant, sed eas vduptatis ayrporalis

fine metiuntur et illam per se ipsam putant adpetendam, istas propter

ipsam, tabulam quandam verbis pingere, ubi voluptas in sella regali

quasi delicata quaedam regina considat, eique virtutes famulae suMcian-

5 tur, ohse.nmntes eius nutum, ut faciant quod illa imperaverit; quae pru-

dentiae itibeat, ut vigilanter inquirat, quo modo voluptas regnet et salva

sit; iustitiae iubeat, ut praêstet beneficia, quae potest, ad comparandas

amicitias corporalibus commodis necessarias, <êty nulli faciat iniuriam,

ne o/fensis legibus voluptas vivere secura non possit; fortitudini iubeat,

10 iit si dohr corpori acciderit, qui non compellat in mortem, teneat domi-

nam suam, id est voluptaiem, fortiter in animi cogitatione, ut per pristi-

narum deliciarum suarum recordationem mitiget praesentis doloris acu-

leos; temperantiae iuheat, ut tantum capiat alimentorum et si qua de-

ledant, ne per immoderationem noxium aliquid valetudinem turbet et

15 voluptas, quam etiam in corporis sanitate Epicuni maximam ponunf,

graviter offendatur. ita virtutes cum tota suae gloria dignitatis tanquam

imperiosae cuidam et inhonestae mulierculae servient voluptati; nihil

hac pictura dicunt esse ignominiosius et deformius d quod minu>s ferre

bonorumpossit

aspedus; et verum dicunt.

20 664 Stobaeus Ecl. II7, 6e, p. 77,21 W. svdaifiovca d' idviv 6v-

Qoia ^LOv. xexQiîtaL ds xal Kksdvd^rjg ttp oqg} tovtg} iv rolg iavxoi}

6vyyQdfifia0L xui 6 XQv0LJt:iog xai ol aTcb tovr<ov ndvtsg, tijv avdaL-

\iovCav elvaL keyovtsg ov^ iteQav tov evdaCôvog ^Cov, xaCtoL ye le-

yovteg triv (lev evdaLôvCav 6)cojc6v exxslo&aL^ teXog 8'

etvaL t6 tvxetv

25Tijff evdaLfiovCagy OTceQ tavtbv elvai ta evdaiôvelv.

— Sextus adv.

math. XI 30. evdaniovCa de ietLV^ fog oljieQi tbv KXedvd^riv^ s^qolu

fiCov.

666 Diogenes La6rt. VII 89. <pv0Lv de XQv0L7C7iog fi^v eâxovei,

[j dxoXov&og det îjv, trjv te xoivtjv xai WCag trjv dvd^QOJtLvrjv' 6 8s

30 Kkedvd"i^g Tr/v xolvtiv ôvtjv exde%etaL (pvCLv^ y dxoXovd-elv del^ ov-

xttL 8h xai ti^v iiti êQovg.

666 Stobaeus Floril. 6, 66 Vol. I p. 304 Hense, 6, 37 Mein. Kke-

dvd^rjg ekeyev, el telog i6tivrj rjSov^, JCQog xaxov tolg dvd^QcoTroLg

Ti)v ^QdvriffLV 8e860d'aL.

,jDe Bono et Honesto.

667 Clemens Alex. Protrept. VI 72 p. 61 P. KXedv^rjg 8h 6

'jêeevg, 6 djtb trig 2^toag (pLX60o(pog, bg ov êoyovCav JCOLrjtLxi^Vy

8 et Uiserui. 20 nihil in hoc loco ad Cleauthem referri potest praeter

ipsam definitiouem beatitudinid. 31 ad ea, quae porro secuntur ap. Diog.

Cleanthis nomen non pertinere certum est. 34 diSoaOâi libri, corr. Meineke.



MORALIA. t27

^toXoyiuv dh ttXrjdivijv ivdeixwrui^ ovx ixsxQiiifaxo toC ^toif ar/pt

dnTceff elx^v (pQov&v

xScya^bv iQax&i (i* olov Idt'; Uxovs dij"

xtxuyfiivov^ dixaiov^ o6iov, tvatfiis,

XQUTovv ittvxov^ 2()r/(7i/iov, xaXdv^ diov^ l

av6xriQ6v^ uvîxaaxov^ uUl avfupiQov^

Ktpofiov^ &Xv3iov, Xv6ixeXigy dvadvvov^

atpilttiov, evdQ£6xoVy d6<pakig^ (plXov^

ivxi-iAov, <êvxdQi6xovy, 6(ioXoyov(i£vov,

evxXeis^ &xvq)ov, imiisXig, jCQaoVj 6<podQuv<, i«

XQOvilofievov^ a}ie}ixxov, uiel diufiivov.

Idera Strom. V 14, 110 p. 715 P. KXedv&ovg xe tov 2^xalxov ev

Xivt noitjfiaxt :teQl xov dêov xuvxa yeyQutporog axove' {secuniur ideni

vcrsus, so4 omiiiuntnr in codice verha d^fpaXig^ îXov^ evxi(Lov^ ut 6ô-

Xoyovfievov sequatur illud evdQe6xov). Hunc locum exscribit Euseb. n

praep. evang. XIII 13p. C79, versus G, 7 eadem forma praebet, qua

locus Protreptici, unde colligitur ipsum Clementem Strom. V eandem

versuum formam exhibuisse quam in Protreptico, verba d6<paXhg— iv-

Tiuov omisisse librarium.

668 Clemens Alex. Strom. II 22, 131 p. 499 P. dib xal KXedv- to

&r]g iv xa devxiQa xeQi rjdovijg xbv âxQdxrjv <prj6l xaQ* exa6xa

didd^xeiv^ d)g 6 avxbg 6ixtti6g xe xal evdtti(iav dv^Q^ xul xa siQaxa

SieX6vxL xb Sixaiov dnb xov 6v(i<piQovxos xaxttQa6&aL, ag d6eîg xi

nQtty(i.a 8edQax6xi' d6eêtg yaQ xa '6vxi ol tb 6v(i<piQov dnb xov 8i-

XttCov xov xttxd v6(iov x<*>Qitovxeg. n

Cf. Cicero de oif. III 11. itdgue accepimus Socratem exsecrari so-

litumeos, qui primum

haec natura cohaei-entia

opinionedistraxissent.

cui quidem ita sunt Stoici assensi, ut et quidquid honestum esset, id

utile esse censerent, nec utile quicquam, quod non honestum. — id. de

leg. I 33. recte Socrates exsecrari eum solebat, qui primus utUitatem a m

iure seiunxisset : id enim guerebatur caput esse exitiorum omnium.

De Indiiferentibus.

(Vol. m p. 28.)

669 Clemens Alex. Strom. V 3, 17 p. 655 P. xai r) KXedv»ovgdh tov Hxaixov q)iXo66<pov noirixLxii adi nag xd o(iOLtt yQd<pei st

(i-^ TfQbg 86^ttv OQtt, i&iXav 6o<pbg cdilfa yevi6d-tti,

(irjdh <poôv TioXXCbv dxQLXOv xttl dvttLdia fidiiv

1 errat Clemeua, cuni ad deum refert, quae de honeBto dicuntur. 9 ev-

ItiQLaxov supplevi. 31 a iure C. F. W. Mueller, naturae libri. 37 §d^v

Meineke, doâv cod., quod neque potuit mutata significatione repeti (vs. 1) ne-

Stoiconnn vetemm (ragm. I. 1}



128 CLEANTHES.

oi) yaQ TcXiid-os ixî ovvsxiiv xqC6iv^ oijrs dixaiav

ovx£ xakr^v,^ dkCyoig dh nag'

dvdQaCi xovt6 xev evgoig.

660 Clemens Alex. Strom. V 14, 110 p. 715 P. 6 61 avxbg {KXs-

dvd^rig) xatd ro 6i(07cd>iievov tijv t&v JtokXiov dta^dlXcav eC6a)loXa-

6 XQCav imtpSQei'

dveXevd-eQog nag o6tig elg ddâv ^Xsnei,

d>g di) naQ'

ixeCvrjg tev^dêvog xalov tivog.

idem Protrept. VI 72 p. 6 1 P. hos versus adiungit versibus de bono

fr. 557, a quibus alieni sunt.

10 661 Mantiss. proverb. (in paroemiogr. Gr. vol. IIp. 757) cent. I 85.

xaxibg dxoveiv XQSiGQov 7] keyeiv xaxGig.

KXedv&ovg. — „Inter eeclesiasticorum scriptorum sententias hic tri-

raeter laudatur ab Antonio Meliss. I 53 et a Maximo 10, vid. Gregor.

Nazianz. carm. p.157 d." (Wachsm. Comm. II

p. 8).

15 662 Plutarehus de Aud. Poet. c. 12 p. 33c. odêv ovd' ul nuQa-

dL0Qdâ6eig (pavXag ixoveiv., alg xul KXedvd^yjg exQ^6ato xal 'AvtiQdê-

vrjg'6 îv x.t.L ... 6 de KXedv&ijg nsQl tov nkovtov (Eur. EI. 428)

(pCkoig te dovvai 6afid t'

elg v66ovg Tce6hv

Sa7cdvai6i 6a6aL^

•>o êtayQdtpcov ovtco*

7t6Qvatg xe dovvai awfta x'

elg v66ovg 7ce6ov

dajcdvaig ejcttQlipai..

Dio Chrysost. or. VII § 103 (Vol. I p. 208, 9 Am.). iasl xal ait-

tolg tovtotg totg exe6iv(scil.

Eur. EI. 428) dvteCQtjxe tav ndw tptko-

?5 66(p(ov ttg, ov ovdstg, iôi doxetv^ (paCri dv note (pikovtxovvta tov-

totg te dvxetQtixivat xal xolg vnb 2Joq)oxkiovg elg xbv nkovxov

elQTjîvoig^ ixeCvotg (lev in'

dkCyov, toig dh tov £o(poxkiovg inl nkiov,

ovfii]v, a6neQ vvv f)[ietg,

dtd âxQcav, dte ov naQaxQ^fia xatd nok-

ktiv iôv6iav 6ts^t(ov, dkk'

iv fiCfikotg yQdqxov.

30 I)e Virtute.

(Vol. III p. 48.)

663 Plutarchus de Sto. Rep. cp. 7p. 1034 d. 6 dh KXedv»r}g

iv vnofivijfia6t (pv6txolg elncov ort ^^kijyii nvQbg6

f6vog e6tC,

xdv Ixavbg kvtfj ifvxf} yivrjtat n^bg tb intteketv rd int^dkkovta^

35 l6xvg xakeltat xal XQdtog^^'' int(piQet xaxd ki^tv, „17d

'

t6xvg avxrj

xal xb XQdtog, otav êv iv totg tpavet6tv i[i(ievetiotg iyyivrjtai^ iyxQd-

que cum ScvaiSia coniungi, quia avaiSeia non nisi in factis dictisve conspici-

tur. 36 iv scripsi, iitl vulgo. || tpuvdaiv Hirzel, iTticpaviciv libri. Cf. Ze-

nonis fr. n. 200.



MORALIA. 129

tsid iauv Sxav S* iv totg vxofitvetioig,^ dvdQiCa' X€qI titg iiUcg il

dixaioavvT]' nsQl xag alQi6ii,g xal ixxXi^sig 6aj<pQo6vvr].'*

Cf. StobaeuB Ecl. II 7, 5b4, p. 62,24 W. xal biioCag &6xbq Ul%vg

Tot> tfcofUKiro? t6vogi6tlv

txavbgiv

VBVQoig,ôvtm xaX

^ t^g ^Zflff

Usxog t6vog i6tlv Ixavbg iv t<p xqCvbw xaX XQatteiv ^ f(ij.6

664 ThemiBtius Or. U 27 G. ei dh avq>rJ6£ti tig xoXaxtCav tlvai

t^ IlvÛp jtaQafidXXew tbv fia6iXia, XQv6ixxog nhv vfitv xaX Kle-

dv&fjg ov ^vyxoQ-^êi, xaX ZXov eôg (piXo6otpCag [^] 6 ix tfig xoi-

xtXrjg x^Q^Si oC (pd6xovxeg elvai xi^v avx-^v dQexiiv otaX dXi^dêtav dv-

SQbg xaX êov. i«

Cf. Proclus in Plat. Tim. 11 106 f. oC dh dxbxfig Zxo&g xaX t^v

«i&ri^v dQef^v elvai ê&v xaX dvd^QonKov eiQifpta6tv.

— Cic. de leg.

I 25. iam vero virtus eadem in homine ac deo est neque alio uUo in-

genio praeterea.

566 Diogenes Laert. VII 92. xXetovag (elvat dQetkg ^ tittaQag) ti

ol xeQX KXedvd^v xaX XQv6txxov xaX ÂvxCxaxQov.

666 Stobaeus ecl. 11 65, 7 W, dQexf^g 81 xaX xaxtag ovdlv etvai

fiexa^v. xdvxag yaQ dvd^Qaxovg dtpoQfjtdg iêtv ix (pvêag XQbg dQe-

tijv^xaX oloveX tbv tav fm,taiifieC(ov X6yov exetv, xatd KXedv^v

ddêv dteXelg ^lv Qvxag elvat (pavXovg, xeXeiajdîvxag 81 6xov8aCovg. to

667 Diogenes Laert. VII 91. SiSaxxilv xe elvat avxi^v {Xiya 8h

Ti^v dQexijv) xai XQv6txxog iv x& xqgjxg) xbqX xiXovg (pri^X xaX KXe-

dvdîjg, xaX no6et8aviog iv xolg XQOXQexxtxolg.

665 Diogenes Laert. VII 127. xaXftiî' ri^v dQexipf XQv6txxog

fihv dxo§Xr]tilv^ KXedvd^g 8h dvax^pXrjtov, 6 (i^v dxofiXrjtiiv 8tdfiid-rjv u

xcd fieXayxoXtav, 6 8h dvax6^Xr]tov 8td êâCovg xaxaXrlilfetg.

669 Diogenes Laert. VII 128. dî^xet 8h avtotg xaX 8id xavtbg

XQf]6ât tfj dQet^, 6jg ol xe^X KXedvdfjv (pa6Cv. dvccx6^Xritog ydQ

i6tf xaX xdvtote t^ ^X^ XQV'^^'' o^^^fl teXeCif 6 6xov8atog.

De Affectibus. 30

(Vol. ni p. 92.)

670 Galenus de Hipp. et Plat. plac. V 6 (Vol. V p.476 K., p.456

lu. Mueller.). f^v (ihv ovv xov KXedvdôvg yvafiriv vxIq xov xadirjxt-

xov t^g ^vjjijg ix tcbv8e (paCve6ât (prj6t t&v ixav.

Aoyt6(i6g. tC xox'

i^d"'

6 fiovXet, d^vfii; tovx6 (lot (pQd6ov. 36

0vyi,6g. Kpyi y\ ^ Xoyt6(ii^ xav o fiovXo(iat xotevv.

8 ^ aeclusi. 19 tbv Zeller, xb libri.|| ijiiiaiipeiaitov libri, corr. Wachsm.

22 Cf. ni n. 228. 26 (isXavxvXiav B.|| xaxaXiîi\pi,s B\ xaxaXijêie B».

36 3 L, S,xi AB, oxs M. 36 atc y', w scripsi, ^yw libri; ?;j(i>H. Stephanus,

Ix^tv Wyttenb.

«•



MOKALIA. 131

qui captivos suos, tU commodius veneatU, pascU muUum,

ut aU CleatUhes, a beneficio distat negotiaiio.— cf. ib. II 31,2. nm

enim in vicem aiiquid sibi reddi voluU (qui beneficium dai), aui non

fuU bene/icium,

sednegotiaHo.

579 Seneca de Benef. VI 10,2. beneficium voluntas nuda nom

efficU: sed quod beneficium non esset, si optimae ac plenissimae volun-

tati fortuna defuisset, id aeque beneficium non est, nisi fortunam volun-

tas antecessU; non enim profuisse te mihi oportet, ut ob hoc tibi obliger,

sed ex destinato profuisse. Cleanthes exemplo eiusmodi utUur: „ad quae-

rendum," inquU, „et accersendum ex Academia Platonem duos pueros lo

misi; aUer totam porticum perscrutaius est, aiia quoque loca, in quibus

ilium inveniri posse sperabat, percucurrU, et domum non minus lassus

quam irrUus redU: aiter apud proximum circuiatorem resedU, et, dum

va^gus atque erro vemaculis congregatur et ludU, transeuntem Platonem,

quem non quaesierat, invenU. iHum, inquU, laudabimus puerum, qui, i»

quantum in se erat, quod iussus est fecU: hunc fdicUer incrtem casti-

gaibimus."

680 Seneca de Benef. V 14, 1. Cleanthes vehementius agU: „licet,**

inquU, ^benefi^um non sU, quod accepU, ipse tamen ingratus est, quia

non fuit redditurus, etiam si accepisset. sic latro est, etiam antequam «o

manus inquinet: quia ad occidendum iam armatus est et hahet spoliandi

aique interficiendi voluntatem. exercetwr et aperUut opere nequUia, non

incipU. sa^rUegi dant poenas, quamvis nemo usque ad deos manus

porrigai."

Ex libro tcsqI xocQirog.«»

681 Stobaeus Floril. 28, 17 Vol. Ip. 621 Hense (28, 14 Mein.).

KXedv^g etptj xhv dnvvovta ^xoi siogxetv rj ixioQxelv, xaQ-

'

ov 6^w6i%q6vov. iav (ilv yuQ ovxag dfivvri &g intxekedav xa xaxa xbv oqxov^

evoQxetv, iav 8h nQ6d-e6tv l^jjov fi-^ inixeketv^ inioQxetv.

682 Seneca Epist. 94, 4. Cleanthes utUem quidem iudicat et hanc m

partem (scU. philosophiae, qrne dat propria cuique personas praecepta,

nec in universum componit hominem, sed marito suadet quomodo se

gerat adversus uxorem, patri quomodo educet liberos, domino quomodo

servos regat), sed imbecHiam nisi ah universo fluit, nisi decreta ipsa

phUosophiae et capita cognovU.»*

12 inTenire N*G, unde poBse^se) Gertz. 13 rediit R6P. 14 error

plerique codices, erroneus Guelferbyt. 23 Post ,.incipit" in omnibuB libris

secuntur verba: „ip8um quod accepit, beneficium non erat, sed Tocabatur*',

quae del. Feldmann, alio transpoBuit Gertz. 29 eioffnetv] Cf. Yol. II p. 68, 27

(ChryB. fr. log. n. 197).



132 CLEANTHES.

583 Stobaeus Floril. 6,4 Vol. 1p.

281 Hense (6,20 Mein.)

3c6d-ev not'

ccQa yivBtai iioixcov ysvog]

ix xQLîavtog dvdQog iv a(pQo8i6ioig.

584 Theophilus ad Autol. III 5 p. 119c. xC 6ol edo^s ta Zi^vra-

5 vog rixa /lioyivovg xal KXsdv&ovg^ bn66a nsQiixov6iv al ^l^Xoi

avxav didd6xov6ai dv^QanoôQiag^ naxiQag fi^v vjcb l8Cav xixvav

£ilj£69-ai xal î^QCi6XE6%âL xaC^ st xig ov ôvXoixo t) (liQog xl r^g fiv-

6aQag xQOCprig djto^QLil/ELSv^ avxbv xaxs^d-Cs^QâL xbv ^rj tpay6vta\

585 Sextus Pyrrh. hypot. III 199. 200. naQ' tj^tv (liv al^xQov^

10 (laXXov ds xal TtaQavoîov vsv6(ii6tai xb xfjg d^QSvo(ii^Cag, naQd Fsq-

(lavotg di^ C3g (pa6Cv, ovx ai6xQ6v— — xal xC dâvfia6x6v^ 8xov ys

xal ot dnb xi]g xvvixfig <piXo6o(pCag xal oC tvsqI xbv KiXiia Zrjvava

xal KXsdv&rjv xal XQv6innov ddidcpoQOv xovxo sivai cpadCv;

586 Stobaeus Floril. 42,2 (Vol. I p.760 Hense)

15 xaxovQy6tsQov ovdsv diaôXfig s6tL nca'

Xdd^Qa yaQ dnax7]6a6a xbv nsnsL6(iivov

(ii6og dvanXdxtSL nQog tbv ovdsv altLOV.

De Civitate.

587 Stobaeus Ecl. II 7,111, p. 103,12 W. Ixavag Ss xai KXs-

20 dv%^rig nsQL tb 6nov8alov slvaL xrjv n6XLv Xoyov riQcoxr}6sxolovxov.

n6XLg (isv <(£t^ s6xlv olxrjxrJQLOv xaxa6xsva6(jLa, sCg o xaxacpsvyovxag

s6xL dCxr]v dovvaL xal Xa^stv, ovx d6tslov dfj n6Xig i6tCv; dXXd (ifjv

toiovt6v s6tivr} n6Xig olxrjtrlQiov d6xslov dQ' s6Xiv

rj n6Xig.

588 Seneca de Tranq. An. I 7. promptus (X)mpositus sequor Ze-

85 nona, Cleanthem, Chrysippum, quorum tamen nemo a4rem

puhlicamaccessit, at nemo non misit.

Varia.

589 Diogenes Laert. VII 14. ivCoxs 8s xal ;|raAx6v sl6inQatts

tovg nsQil6ta(iivovg (6 Zrjvov) to did6vaL (i^ ivoxXslv,

ZQxad^d (pri6L KXsdvd^rjg iv tS) nsQl ^jjaAxov.

590 Philodemus nsQi (piXo66(pciv Vol. Hercul. VIII col. 13, 18.

x{ai KX)sdvd-r}g iv {t5i)i nsQi ^t^^^Xrj^g (&)g Jioyivovg ai>-

xfi{g) (ivr}((iovsv)sixai inaiv{si) xai {(iLXQbv) v6xs(q)ov iv a-bxiai

2 fortasse: TtoQ^tv (^Si}Ttox' &qu. 4 n. 584 = Zeno fr. n. 264. 21 sl

add. Heeren. 26 at scripsi, et A. Cf. Zeno fr. n. 271. 28 iviovs vulgo,

corr. Wachsm. 29 lacunam significavi, <^mats dsSLdtagy suppl. Cobetus.

33 avtiie scil. t/^j noXLtsiag. Librum Cieanthis puto adhiberi tbv Ttsgl <^3ti><wj-

ftTjff.Cf. ind. La6rt. n. 481.



MORALIA. 138

xov)t{m xada)3t(«p it)iQ{<o)&' ivCmv {i)xê6t{v) [1. ixê6iv] {*oi)-

i{tt)cu.

591 Athenaeus XI 467 d. KXedv^rjs dh 6 <ptX66o<pog iv tc3

xegl (letaXrjiffsag &xb tStv xctta6xeva6<ivta)v <pri6lv 6vofia6^vat

tijv te SriQtxketov xvXixa xal t-^v detvtdda. — ib. 47 Ib. KX(dv^g%6* iv tm xsqI fteraAijVct»? 6vyyQdii(iati <prj6i ,,td toCvw evQ^futta

xal 66a totavta^ iti xatdXotnd i6tt, olov &r)QtxXetogj jJetvtdg, *J<pt-

xgattg: tavta ydff XQOteQov 6wt6t6Qet tovg evQ6vtag^ <paivetat S*

itt xal vvv. el dl (i^ xotet rothro, (letafiefiX-^bg &v etrj (itxQbv toi^-

vo(uc. dXXd^ xa^dneQ elQi^taL^ ovx e6tiv xt6tev6at tdi tv%6vti.'* lo

Spuria.

592 Certamen Homer. et Hesiod. p. 4, 18 ed. Nietzsch(in

act.

societ. philol. Lips. tom. I fasc. 1). 'EXXdvtxog (ihv yaQ xal KXedv-

%yig Matova Xiyov6t {natiQa '0(iriQov).

Cf. Procl. vit. Hom. ap. Gaisford. Hephaestion p. 516: ol (ihv ovv is

£(ivQvalov avrov dxo<patv6(ievot Malovog (ihv natQbg Xiyov6tv elvai.

— ib. p. 517. MaCova yuQ <pa6t (scil. 'EXXdvtxog xal /4a^6xrjg xaX

0£Qexvdi^g) zbv '0(irlQov natiQa.

593 [Porphyrius vit. Pythag. 1,2. KXedvd^g iv rc ai(L7Ct<p tav

(ivd-ixciv UvQov., ix TvQov tfjg UvQCag (scil. Mnesarchum, patrem jo

Pythagorae). 6ttodeCag de xataXaôv6rig xovg 2Ja(iCovg nQ06nXev6avxa

xbv MvT^6aQxov xax'

i(ixoQCav (lexd 6Cxov xfi vi^6g) dnod6(ievov xt(ir]-

^vai noXtxeCa. IIv&ay^QOv d'

ix naCdav eCg na6av (id^6tv 6vxog

ev<pvovg^ xbv MvT^6aQ%ov dnayayelv avtbv eig Tvqov, ixet Ss xotg

XaXdaCotg 6v6xdvxa (Lexa6%etv xovxcov inl nXeiov notilât, inaveX- n

^6vxa 8'

elg xijv 'IcavCav ivxevêv xbv IIvây^Qav nQ&xov (ihv OsQe-

xvdri rc5 EvQCa bîtXfjât, devxsQOv d"EQ(iodd(Lavxi xa KQea<pvXeia

iv 2Jd(ia i^drj yrjQd6xovxt. Xiyet 6'

6 KXedvd^rjg dXXovg elvat 6t xbv

naxiQa avxov TvQQrjvbv dxo<paivOvxat x&v xrjv Afi(Lvov inotxr^6dv-

rov, ivxevd-ev dh xaxd XQaîv elg 2!d(Lov iX^6vxa xaxa(Lelvat xal so

d6xbv yevi6d-at. xXiovxog 8\ xov Mvrj6dQ%ov eig ri)v 'IxaXiav 6v(l-

xXev6avxa xbv IIvây^Qav viov '6vxa xojuid^ 6<p6dQa ov6av evdai-

(Lova xal x6d-'

v6xeQov elg aix-^v dnonXev6ai. xaxaXiyet d'

avxov

xal dSeX<poi)g dvo, E^vo6xov xal TvQQrjvbv nQe6fivxiQovg.— Clemens

6 Hesych. s. JstvuiSse affert Kaibel. 7 xocrdXoixd iart Bcripsi, xal r^

Xouta icxt cod. 8 avvKSxdqei, Casaubon., avvLHxoQelv cod. 10 xm xv%6vxt

scil. 6v6yMxi. 14 Biovtt libri, corr. Stoiz et Welcker. Num hoc quoque fragm.

Neanthi tribuendum est? 19 KX$dv%r\i libri hic et v. 28, Ntdv9rii Menagiua

recte ez loco Clementis. 20 Tvqov Holstenius, nvpôv libri. 24 Tv<(ov

HolsteniuB, nvQQav libri. 29 TvQ<ir\v6v Holsteniua, nvQqtvov libri. 84 £{-

voôv Diog. LaSrt. VIH 2.



134 CLEANTHES.

Alex. Strom. I p. 129 S. ag Ss Nsciv^rjg Zvgiog fj TvQtog (fuit Py-

thagoras).— Theodoret. Graec. afiF. cur. I 24 p. 11, 13Ba. 6 dl Ne-

civd^rjg Tvqlov (IIvd-aydQav) 6vo[ik^£i.^

594 [Pseudo-Plut. de Fluviorum nominibus V. 3. jcaQccxsitai, d'

6 [«^Tfo] t6 Kavxddiov ^Qog' ixaXslto dh tb utQdtSQOv BoQiov xoCtri Sl'

aitiav toLavtrjv. BoQsag Sl'

SQGttLx^^v inLd-viiiav Xtdvrjv ccQndeag^

ti^ 'AQXtox)Qov ^vyatSQa, xatr^vsyxsv slg tLva Adôv, Nnpdvtrfv xa-

Xoviisvov, xal sysvvrj6sv ix trig XQosLQi^fiivrig v[bv"TQnaxa, tbv 6La-

ds^dfisvov 'HvLOxov tiiv fia6iXsCav. iistavofided-rj 31 tb 8Qog xoCtri

10 BoQsov. jCQoarjyoQSv^rj dh Kavxa6og Slcc nsQC6ta6LV toLavtrjv. fistd

t^v yLyavtofiaxCav KQdvog^ sxxXCvcav tdg JLbg djcsLldg, scpvysv sig

triv dxQGjQSLav BoQiov xoCtrjg, xal sig xqox66slIov [istaiioQq^cad^slg

(sXmQ-sv 6 ds IlQOfirjd-svgy sva tav iyxG>QCcav noLfiiva, Kavxa6ov,

dvata^fbv, xal xaxavorjâg avtov tijv didd^s^LV tav 6itXdyxvcov, sItcsv

16 ov fiaxQccv slvaL tovg xoXsfiCovg. 6 dl Zsvg inLcpavslg tbv (ihv na-

tsQa d^6ag jcXsxta iQCa xatstaQtdQ(o6s'

tb d' '6Qog sig tLfirjv tov

noifiivog Kavxa6ov (istovo(xd6ag, JCQ06idT^6sv avttp tbv IlQOfirjd-ia xal

r}vdyxa6sv avtbv vjtb 67cXayxvo(pdyov dstov â6avC^s6&aL, otL TcaQi^-

v6(irj6sv sig td 6JcXdyxva, cag i6toQSL KXsdv^rjg iv y' -O-fOftajrâg.]

80 695 [Pseudo-Plut. de Fluv. V. 4. ysvvdtaL S'

iv avt& (Cau-

caso) ôtdvrj IlQoîijd-SLog xaXov(iivrj, rjv M^dsia 6vXXiyov6a xal

XsiotQLôv6a TCQbg dvtLTcad^sCag tov natQbg ixQîâto, xa^cag i6tOQsl

6 ai}t6g (scil. Cleanthes).]

596 [Pseudo-Plut. de Fluv. XVII 4. ysvvataL d' iv avtat (Tay-

25 geto) ôtdvrj xaXov(iivr} XaQL6Ca rjv <(al]> yvvatxsg suQog dQxo(iivov

tolg xQaxTJXoLg nsQLdntov6L xal vnb t&v dvdQav 6v^naî6tSQ0v dya-

navtaf xa&agl6toQSL KXsdvd^rjg

iv ansQ\ 6()wv.]

Cleanthis apophthegmata.

597 Diogenes Laert. VII 169. cfa6\ dh xa\ 'AvtCyovov avtov

80 nv\ti6%âL 8vTa dxQoatiqv, dLa tC dvtXst; tbv d'

slnslv ,,dvtXG) yaQ

(i6vov; tC d'; ovx\ 6xdnto; tC d'; ovx ccQdaj; xa\ ndvta noLcb cpLXo-

60(pCag svsxa.^' xal yaQ 6 Zr^voav avtbv 6vvsyv(iva^sv sig tovto, xal

ixiXsvsv dôXbv (piQSLv dno(poQ&g.— Plut. de vitand. aere alieno 7,5

p.830 c. KXsdvd-rjv ds 6 §a6LXsvg 'AvtCyovog rjQcata,

d^dXQ'^''^^'^

86 d-sa6d(isvog iv tatg 'Ad-^vaLg „dXstg stL, KXiavd^sg"; „aAS, (prj^Cv,&

(ia6LXsv, o noLG) svsxa tov Zrjvovog (iri dno6tfivaL (irjdh (pLXo6o(pCag.^^

598 Diogenes Laert. VII 171. nQoxQCvov 8s tbv savtov ^Cov

13 IXad^sv— 'n.Q0^ri9evs suppl. Wyt. 14 (ivaTafiebv Wyt., &vccnavci)v libri.

26 nal libri, fort. Tva. 36 Zijvtovos ft^ scripsi, tijv tiovog ih libri.



MORAUA. 135

tov t6}V xXovaCav, iXiyiVy iv ^ afpatQiôvoiv ixitvoi t^v oxXriQav

xal axoQXov avtbs i(fydî6âi^ axaxtcav.

599 Diogenes Laert. VII 170. xal 6X(oxt6iuvos vxb t&v 6v^na-

fhfit&v ^vi^xitOy xal bvog dxovtov XQo6i8ixito^ kiyav avtbg ^dvog

dvvaoâi fiaotdîiv tb Zi^vavog (pOQtiov. »

600 Diogenes Laert. VII 171. xai xoti dvndi^diiivog i}g ifiiXdg

„dia TOVTO, ilxiv, dXiya diiaQtdva}^

601 Diogenes Laert. VII 174. 6viidi6avtog avtd ttvog iig tb

y^Qag ^^xdya., itpr), dxiivai fiovXofiaf otav di xavta%6îv ifiavtbv

vyiaivovta XiQivo& xal yQdtpovta xal dvayiVG)6xovta, xdXiv iiivco^^ lo

602 Diogenes Laert. VII 171. xoXXdxig 8h xal iavta ixixXrittiV

itv dxov6ag y/(>ttfTCJv „T^vt, ifpri^ inixXrjttngi^'' xal bg yiXd6ag ypiQi-

tf/JvT^, (pT^6C^ xoXidg îv ixovtt, vovv difti^."

603 Diogenes Laert. VII 173. 2J(o6tîov tov xotrjrov iv dîdtQq)

itxdvtog XQog avrbv xaQbvta^ i>

ovg ri KXidv&ovg fKOQta fiorjXatil^

iliitviv ixl tavtov ^xînatog. i(p

*

^ dya6îvtig ol dxQoataC^ tbv n^v

ixQ6trj6aVy tbv dh Saîîov ilîfiaXov. fiitayLvc36xotna dl avtbv ixl

Tf; XotdoQi^c XQoe^xato.) eixcov atoxov ilvat^ tbv ,u£v ^t6vv6ov xal

tbv 'HQaxXia (pXvaQovnivovg vxb t&v xotrjtav (lij 6Qyi^£69ttt^ ccvtbv w8h ixl

tfi tvxov6ri ^Xa6(priî(f 8v6xiQaivitv.

604 Stobaeus FloriL 7,54 Vol. Ip. 325 Hense. KXidv^rjg vxb

yXattrjg eXxovg avt^ yevofiivov f^v tQotprjv ovx idvvato xaQaxifixitv

ag 8h q&ov i6xi xal 6 iatQbg axyca tQotpriv XQ06ifiyayiv „<Tv difii^

i(prj, fiovXit ijdrj t6 xXiov trjg 6dov xatavv6avta dva6tQi(pitv îlta is

xdXtv i^ vxttQxfig tijv avtijv SQXi^&at"'; xal i^flXdêv tov îov.

606 Diogenes Laert. VII 171. iix6vtog 8i ttvog l4QXi6iXaov |*ij

xotitv td diovta „xav6at, €(pr]^xal

fii) ipiyi. il yaQ xal X6yqit6

xadfjxov dvatQilj toig yovv (Qyotg avtb Ttdft." xai 6 ÂQXi6iXaog

„ov xoAaxfvouat", (pri6i. XQog bv 6 KXidv^g „va^, i(pr],6h xoXa- so

xivco, (pdfiivog aXXa fihv Xiyitv^ hiQa dh xotitv.*^

606 Diogenes Laert. VII 173. eXiyi dh xal tovg ix tov XiQt-

xdtov ofiot6v T( xd^xitv tatg XvQatg^ a'£ xaXag (pîyidfuvat avtav

ovx dxovov6t.

607 Cicero Tusc.disp.

II 60. e

quibtis (scU. philosophis)

homo ss

sane levis, Heradleotes Dionysius, cum a Zenone fortis esse didicisset, a

2 rrjv axaqnov B, £xap7rov in litura a P'; airthg om. LD. 4 i\vtL%exo

PL. 10 &noyiyvmaxovxa B. 16 a>ff 17 KUdv9ov B. 17 xbv^ x6 B, t* fortasBe

P ante lituram, x& L. — Cf. similes narratiunculas n. 470—472. 24 itQoai^-

vty%iv Cobetus. 26 &Qxiaât libri, corr. Geaner. Cf n. 474—476. 80 val

PL, xal BD; fortasse: <^) xaJ.|1 itfrqttt P.



136 CLEANTHES.

dolore dedodus est. nam cum ex renibus lahoraret, ipso in eitdatu da-

mitabat falsa esse illa, qua>e antea de dolore ipse sensisset. guem mmCleanthes condiscipulus rogaret, quaenam ratio eum de sententia de-

duxisset, respondit: „quia si, cum tantum operae phihsophiae dedissem,

6 dolorem tamen ferre non possem, satis esset argumenti mal/um esse do-

loreni. plu/rimos awtem annos in philosophia consumpsi nec ferre pos-

sum: malum est igitur dolw." tum Cleanthem, cum pede terram per-

cussisset, versum ex Epigonis ferunt dixisse:

Audisne haec, Amphiarae, std) terram ahdite?

10 Zenonem significdbat a quo illum degenerare dolebat.

608 Stobaeus Ploril. 82, 9 Mein. = Ecl. II2, 16. KXedv»r}g iQa-

ta^svog dia tC naqa toig icQxaioig ox> xoXX&v (pLXo6o<pi]6dvt<ov o^cog

jtXeCovg dLsXa(itlfav ^ vvv „0Tt, stns, tdts [isv sQyov 'êxslto^ vvv dh

Adyoff."

16 609 Diogenes Laert. VII 172.fisLQaxLtp

stots dLaXsydfisvog sniS-

-O^fiTO,si al6%^dvstai' tov d' sjtLvsvdavtog „dta rt ovv, slnsv, sya ovx

ai^^dvofiaL otL aiÔâvft;"

610 Diogenes Laert. VII 172. iQo^svov tLv6g, tl vnotCd-sed-aL

Sstt(p vla „t6 r^ff ^HXdxtQag, etprj^ 6iya 6lya Xeyctbv

l';|rvog." (Eurip.

20 Orest. 140.)

611 Musonius ap. Stob. Ecl. H 31,125 p. 243,1 Wachsm.i)

o^

tOLOvtog xatg ixstvog 6 Adxcav^ og KXsdv&rjV tov g)Lk66o<pov rjQco-

trjGsv, SL dyad-bv 6 7t6vog ictCv, ovtca yccQ ixetvog <paCvetaL <pv6eL

ycecpvxcag xaX&g xal ted-QUfiiievog ev:jtQbg aQst^v, co6ts syyiov etvaL

25 vofiCêLV tbv Ttovov trjg tdyadôv (pv6sa)g rj tfjg tov xaxov' og ys ag

bôXoyovfievov tovfirj

xaxbv vndQ%eLv avt6v, ei dyad^bv tvy^dveL cov

iTtvvd^dveto. odêv xal 6

KXedvd^rjg dya6d'elg

tov jtaLdbg etjtsv

aQastQbg avtov „atfiaTog sig dyadôlo, cpCXov tixog^ oV dyoQSvsLg (Hom.

Od. 8 611)."—

Diogenes Laert. VH 172. Adxcovog tLvog sin6vtog,

30 OTt 6 n6vog dya%-6v^ dLaxvdsCg q)r]6LV ,âi(iatog etg dyad-olo, cpCXov

TfJCOg."

612 Stobaeus Ecl. II 31, 63 Wachsm. KXsdvd^rjg, itaCQov dxLsvaL

îXXovtog xal iQcat&vtog, Jt&g av ^XL6ta ccfiaQtdvoL, stjtsv^ „«? tcuq'

sxa6ta G)v TtQdtt^Lg doxoCrjg i^h JtaQslvaL.^'— Cf. Zeuo apoph. 42 Maxim.

85 Gnom. 5 p. 189, 1 R.

8 Scil. Sophoclis (fr. adesp. 2 p. 661 Nanck). 13 nXsiovg (^ncaislay

Usener, jtXslovg <^&qst0 Meineke melius. 18 iQoniivov B.||

inoTld-saai (om.

Sst) BP, inoTl&sad-cci (om. Sst) L. 19 t6 in Tfjs BPLD.||

XEv%bv BD.

24 KaXbs L, corr. Pflugk. || kyyvov L, corr. Emperius. 26ij Pflngk, wai L.

||

8g ys Pflugk, mOTs L. 26 sl Halm, ^ L. 32 iTigov L, corr. Boissonade.

34 TtqdTTois Usener.|| iîk Cobetus, fis libri. Similia Epicurus discipulis fertur

dixisse Usen. fr. 211: sic fac omnia, tamquam spectet Epicurus.



APPKNDIX. 137

613 Diogenes Laiirt. VII 172. (priel dl 6'ExaT(ov iv talg xQHati^

iVfidQfpov (liiQccxlov elndvrog „«/ 6 lig trjv yaaTtQtt xvnxtov yaaxQCêt^

xttl 6 elg xovg (irjQovg xvxxav(iriQt^H^^'' itprj „tfv ft^v xovg dtu^riQi6-

ftovg e%s^ (iHQttxtov.ttl

d* uvaXoyoi fpoaval rd dvdXoya oi xdvxmg6riyMlvov6t nQaynttXtt^^ i

614 PlutarchuB Alc. 6. 'O (thv ovv KXeavd^rjg iXeye xbv iQa-

(levov v(p

'

ittvxov (tkv ix x&v axav xQttxel6^tti , xotg d'

&vxeQa6xttlg

xokXdg Xttfidg nttQ4%eiv d^Cxxovg ittvxa^ xrjv ytt^xiQtt Xiyav xal xa

ttldottt xttl xbv Xai[i6v.

616 Stobaeus Floril. 33,8 (Vol. I p.679 Hense). 6t(oxcbvxog xov lo

KXedvôvg^ ineC rtg etprj „t^ 6tyag\ xtd(lijv ^dv xotg q)CXotg 6(tiXetv^^

,,i7dv, Iqpij, dXX'

060) rjStov, xo6c5de (laXXov avxov xotg (pCXotg xaQtt-

Xa}Qr)xiov.^^

616 Diogenes Laert. VII 174. JiQog dh xbv (lovrlQrixal iavx^

XaXovvTtt „ou (pavXca.) e^pi^^ dvd^Qcojiq) XuXetg.'* ii

617 Stobaeus FloriL 95, 28 Mein. KXedvdrjg^ iQoxaîevog n&g

&v xtg etri %Xov6tog^ elnev „el x&v ixtd^(itaiv etri ytivrjg.^^

618 Diogenes Laert. VII 173. Xiyexat di, (pd6xovxog avxov xaxd

Zrjvcava xttxaXrjJtxbv elvat xb rjdôg J| eidovg, veavC6xovg xtvdg evxQtt-

xiXovg dyayetv ZQog ttvxbv xCvttiSov i^xXrjQayayrjîivov kv dyQa, xal w

d^tovv dno(pttCve6dât neQt xov ^ôvg' xbv 8\ dtanoQov(tevov xeXev6ttt

dntivttt xbv av^Qanov. ag 8e d%tav ixetvog enxaQev ^êxa, elnev^

«vtdv," 6 KXedv^rig ,^(iaXttx6g ftfTtr." Cf. Zeno n. 204 et Dio Prus.

or. XXXIII § 53, 54, qui de Chrysippo Tarsi (xav yuQ iv^dSe deivav

xtvtt Xiyov6t etc.)eadem narrat. Cf. Vol. II n. 10 a. 25

619 Arrianus Epict. diss. IV 1, 173. jcttQddoâ (lev t6ag (ptt6tv

ol (ptX66o(poi, xa^dxeQ xtti 6 KXedv%r^g eXeyev^ ov(ir^v xuQaXoya.

Cf. Zeno n. 281.

Appendix.

Fragmenta Cleanthis ad singulos libros relata. m

1. 'AQ%atoXoyCtt (ind.).

2. dtttXQt^&v 8vo(ind.).

3. 'EQaxtxri xi%vr} (ind.).Cf. n. 585.

4. 'HQttxXeCxov i^rjyr^êtg xi66aQtt (ind.).Cf. n. 519.

6 verba al d'— 7tQdy\Laxtt secludit Cobetus. *al ffpa/fiorra P, in B rasurs

ante 119.



138 APPENDK.

5. IIsqI 'y^ycayfjg (ind.).

6. n£Ql ^l6»il6£(os (ind.).Cf. n. 484.

7. mQl 'Aqbt&v (ind.).Cf. n. 564—569.

8. JIbqX ^z6(ic3V n. 493. {ortsaae = TtQog JrjiidxQitov (ind.).

5 9. JIsqI BaaiXstag (ind.),

10. IIsQi Bovkfjg (ind.).

11. IIsqI riydvroov (ind.).

12. n€Ql roQyCxnov (ind.).

13. IliQl îaleztixijg (ind.).Cf. n. 488.

10 U. HsqI ^6^t}g (ind.).Cf. n. 559. 560.

15. IIsQi 'EXsvd-sQâg (ind.).

16. IIsqI 'Eni6ti^(ir]g (ind.).Cf. n. 590 adn.

17. IIsqI "EQG3tog (ind.).

18. IIsqI EvôvXlag (ind.).

16 19. UsQi Evtpvtag (ind.).

20. nsQl 'Hdovfig (ind.)n. 530. 552. 558.

21. nsQi @SG)v(ind.)

n. 543.

22. HsqI 'IStG)v(ind.).

23. IIsQi KaX&v(ind.).

M 24. IIsqI Kati^yoQtjfidtcjv (ind.)n. 488.

25. IIsqI MstaXi]^sog n. 591.

26. IIsQi N6(iGtv (ind.).

27. nsQiVQfifig (ind.).

28. nsQi HQdisGyg (ind.).

25 29. IIsqI UtilXrjg n. 590. Titulus dubiae fidei, qui uno tan-

tum eoque mutilo Philodemi loco cum aliqua probabilitate suppletur.

30.IIsqI £v(i7Co6Cov (ind.).

31. nsQi TsXovg (ind.).Cf. n. 552—556.

32. nsQi Tsxvfjg (ind.).Cf. n. 490.

80 33. IIsQi Tfjg ZrivG}Vog (pv6LoXoyCag Svo (ind.).

34. nsQi TL(ifjg (ind.).

35. IIsQi Tov ^Lxd^sLV (ind,).

36. IIsQi Tofj Ka%-T^xovtog (ind.).

37. IIsQi Tov KvQLSvovtog (ind.)n. 489.

»5 38. IIsQi Tov A6yov tQCa (ind.).

39. nsQL To\) "OtL 'H Ax)tii 'AQStii 'AvSQog Kai FvvaLX^g

(ind.).

40. UsQi Tov HoLTjtov (ind.).Cf, n. 526. 535, 549. 592.

41. HsqI Tov Tbv Zotpov ZotpL^tsiisLv (ind.).

42. UsQi Tq67Cgiv (ind.).

43. UsQi Tav 'Ax6q(ov (ind.).



8PHAERU8. 139

44. 77«(»1 'TfisvttCov (ind.).

45. IJeQl 0ikiag (ind.).

46. 77«pl OôvsQCag (ind.).

47.

n£QlXaXxov n. 589.

48. IUqI XdQtxog (ind.)n. 578—580. »

49. 77£()l X()£(t&v (ind.).

50. 77« pi Xpdvov (ind.).

51. noXttixdg (ind.) n. 587—588.

52. 77p6g !^(>t<JTa(>jrov (ind.) n. 500.

53. TlQbg ^tjfioxQirov (ind.).Fortasse = JJeQl }4x6(iav n. 493. le

54. JlQog^HQiXXov (ind.).

55. TJQoxQsnxLx^g (ind.). Cf. n. 507.

56. Tiivii 'P^xoQixri n. 491. 492.

57. 'Txofivrjfiaxa Ov6ixd n. 563.

5a.Sphaerus.

»

620 Diogenes Laert. VII 177. Tovxov(scil. xov KXedvôvg)

—ilxovse (i£xd Zrlvava xal £(palQog 6 Bo6noQiav6g, bg xqoxoic^v Ixavijv

aiQtxoLr]6d(ievog X6ya)v slg liXB^dvdQeiav dxiêL JtQog JJxolefialov xbv

OLXojtdxoQu (secuntur duo narratiunculae cf. n. 625). BtfikCa dh yi-

yQatps xdSs' m

ntQl x66(iov Svo'

3t€Ql 6X0t%ECGiV'

<^TCSQiy 6jcsQ(iaxog n. 626.

TtSQl xvxvs'

tcsqI iXaxC6xav' tt

XQbg xdg dx6iiovg xal xd stdaka'

xsqI al6d7ixr]QC<ov n. 627.

jtSQl 'JjQaxXsLxov xivxs'

6LaXQL^&V'

nsQl xfig ii^txfig8taxais<og' «a

nsQl xaOrpcovxog'

xsqX bQ(ifig'

nsQl jtaQâv 8vo'

nsQl (ia6tXsCag'

18 iv I6ya BD, Idyca iiv eras.) P, X6y<av L.|| (t^fypf B

(»j B*) P

82 axoi%Hav BPLI). 2.> ntif\ inserui. 88itttT(ftfiav

add. BD.



140 SPHAERUS.

tcsqI AaxQvtXYiq noXireCag n. G20

n£Qi Avxovgyov xal UaxQntovs TQia'

TCSQi v6[iov

nsQi }iavtixrig'

5 diakoyovg SQcotixovg'

mQi tG)V 'EQStQiaxav (piXo66<p(av

nsQl ofioCav

:tsQi oQGjv (n. 628).

nsQi s^sag'

10 TCSQi tav avtiXsyoiisvav tQta'

:iSQi X6yov'

^jcsqI TtXovtov

nsQi 86i,rig'

TCSQi âvdtov

15 tsxvrjg diakaxtixilg 8vo'

TCSQi xatrjyoQrj^dtcoV

TCSQi dlKpiôXiSiV

STCiCtoXdg.

621 Diogenes Laert. VII 185. UtoXsâiov ts TCQog KXsdvd^rjv

20 i:ci6tSiXavtog rjavtbv sXd-slv

r) TCSfnlâi tivd^ UcpalQog îsv aTCriX&s,

XQV6i7C7COg ds TCSQiSids.

622 Plutarchus vita Cleomenis 2. Xsystai ds xai X6ycov (piXo-

66(p(ov tbv KXso^svri fistadxslv sti y,siQdxiov ovra, U(paCQOv tov

BoQv6d^svCtov 7caQaâX6vtog slg tijv AaxsdaC^LOva xal tcsqI tovg viovg

25 xal tovg sfpriôvg ovx d^sXag diatQtôvtog. 'O 8s 2Jq)alQog iv tolg

7CQG)toig iysy6vsi t&v Zy^vcovog tov Kttisag fiad^rjtCav,xal tov KXso-

(isvovg

soLXStfjg (pv6s(og

tb

dvdQadsg dyanriâC

ts xal

0tQo6sxxav6aLtijv cpiXotL^Cav. — 6 ds Utcjfxbg Xoyog s%si ti XQbg tdg (isydXag (pv-

6SLg xal o^sCag sm6(paXsg xal naQdôXov, âd^sl dh xal TCQdo) xsQav-

30 vvîsvog ijd^si (idXL6ta sig tb olxstov dyad^bv imdCdc36iv.

623 Plutarchus vita Cleomenis 11.(6 KXsofisvrjg) ijcl trjv scaL-

dsCav tcbv vscav itQdjcrj xal t^v Xsyo(iivrjv dycjy^v, '^gtd nXsl6ta

7caQC3v 6 2J(paiQog avta 6vyxad^C6trj, tafv tbv 7CQ06r]xovta tav ts

yv(iva6Ca)v xal tav 6v66itCc}v x66(iov dvaXa(iâv6vtcov xal 6v6tsXXo-

si (iivG)v bXCycov (uv vn' dvdyxrig, sxov6C(og dh tav 7cXsC6tcov slg xiiv

svtsXfi xal AaxcDVixrjv ixsCvr^v dCaitav.

624 Athenaeus VIII 354e. ovx dxaQttoig ds xal 2J<palQov, tbv

6v6xoXd6avta (isv Xqv6Cjc7CG) TcaQa KXsdvdsi, (istd7CS(intovds ysvo-

3 v6(iovg B. 20 ccTtoatsiXavTog BLD, ijciarBiXccvrog, sed t et i in litura

P. *21 vTti-Qttdi:BPD. 37 ax<xQiaT(os A, corr. Caa.



SFHAEBUS. 141

fuvov ilg *Al€idvdQSiav vxb rov ^diXdcag IltoXiiutCov, xrjQlvav xot\

iv t6 diCnvG} jittQttXi%n,6&v dgviôjv^ ixxiivavta tag xilgag ixi6xi^-

vtti, vxb tov fittdtXiag^ iig it>ivd£i 6vyxttttttiî(iivov. tbv d'

tv6t6x<og

ixoxQCva6^tti itxdvttt ov tovta 6vYXtttCî6^tti. oti ii6lv &QViig^ dlX'

OTt iiJXoydv i6xL xttvxag 'dQvng ilvui, dttttpiQitv d\ t^v xaxaXijXXtxfjv »

<pccvxa6Cav xov ivXdyov' tijv /tiv yuQ ddidifiv6xov elvtti, tb d* iiiXo-

yov (xttvy axiag dxoâivnv.

626 Diogenes Laert. VII 177. iig 'Aki^dvdQnav dxtjn (6 Ztpttl-

Qog) XQbg UtoXi^ttlov tbv OiXoxdtoQa. X6yov de xoti yivofiCvov

XiQl Tov do^d6iiv tbv 60(pbv Xttl tov 2Jg)ttiQov ilx6vtog cbg ov do- lo

|atf£t, ôvX6(iivog 6 fitt6iXivg iXiyâi avxbv xrjQivag Qbag ixiXiv6i

XttQttxed^vat,'xov di

lApaiQov dxaxrj&ivxog dvep6ri6iv6

§tt6iXivg i>iv-dil 6vyxaxaxeîl6âL ttvxbv (pttvxtt6ia, XQbg bv 6 ZkpalQog ev6x6x<og

dxexQLvaxo^ eixav ovxag 6vyxttxaxe&el6dâi, ovx oxi ^6av el6iv,, dXX'

oxL e^Xoy6v i6xL ^6ag ttvxdg elvaL' dLatpeQeiv dh x^v xataXrjXtixrjv is

<pavta6ittv tov evX6yov.

XQbg Sh Mvr]6i6tQttxov xaxriyoQOvvxa avxov oxl 'IlxoXefittlov ov

(pr]6L fia6LXia elvaL' ,,to(ovtoi/ 8e '6vxa xbv IlxoXefitttov xal fia6LXia

etvttL.^^

626 Diogenes Laert. VII 159. xal atp' oXav 8\ xav 6a{idxav io

avx6 <pa6L xaxa(piQe6âL (scil.xb 6xiQ(ia) ol xeQl xbv 2J<patQov,

xdvxav yovv yevvrjXLxbv elvaL xav xov 6a(iaxog (leQav. xb dh xrjg

Q^Xeiag dyovov dxo<paCvovxaL' &xov6v xe yaQ elvaL xal dXiyov xai

Odax&Seg,, ojg 6 Z(pttlQ6g (prj^LV.

627 Aetius VI 15,1 (DG p. 405b 26). ^(palQog 6 2katxbg n

bQttxbv elvttL t6 6x6tog. ix yaQ xr)g bQd6eag XQoxel6âC xlvu tlg

avxb avyrjv.

628 Cicero Tusc. disp. IV 53. Fortitudo est igitur „adfedio

animi legi summae in perpetiendis rehus ohtemperans'^ vd „conservatio

stabUis iudicii in eis rehus, qua£ formidohsae videntur, subeundis et so

repeHendis"' vel „scientia rerum formidolosarum contrariarumque aut

omnino neghgendarum, conservans earum rerum staibile iudicium" vd

hrevius, ut Chrysippus— nam superiores definitiones erant Sphaeri,

hominis in primis hene definientis, ut putant Stoici; sunt enim omnino

4 &no%(}Lvaa9'ai Kaibel, &notf)rivaa%'ai A. 7 %av add. Wilam. — ^Qvif^tg

in hanc narratiunculam errore videntur irrepBisse &vxl x&v qo&v cf. n. 625.

8 &nfiQ6 B(tj B*) P. 11 iXty^s BD. 18

^rjffi âeiXia slvai L, qpTjfftv slvat

§aailCa tlvai BP, cpaai âaiXCa tlvai oi* elvat fqptjD. 21 q>aalv avr^ BP.

22 ysvvrixix&v B. 23 yag erasum in P, om. L. — librum Sphaeri itsQi aniQ-

(laxog habet LaSrtius in indice librorum n. 620. 26 Eandem doctrinam isdem

verbis Afitius Stoicis universis tribuit. 81 aut] et 0. Heine. 34 Fortaaae

ad librum ns()l xibv oqov referendum. — Cf Vol. III n. 286 (Chrys.).



142 SPHAERUS.

omnis fere similes, sed declarant communis notiones alia magis

alia etc.

629 Plutarchus vita Lycurgi 5. xo6ovtovs 8i tpri^t xaxa6ta^ri-

vai toi^s ysQovras y^QiOtotEXrjs-, OTt tQiccxovva t&v XQatoav (lEtci Av-

5 '/.ovQyov ysvo^svcav dvo trjv jtQa^Lv eyxatsXinov unodsiXidâvtEs-

'O 8a ScpatQos i^ ^QXV? 9>V^'' todovtovs ysva6d'aL tovs tfjs yvafirjs

^sta6%6vtas.

630 Athenaeus IV 141c. EtpalQos S' iv tQCto) Aaxavixfis

TtoXitsCas yQacpSL' ^^q)SQ0V6i de xai snaLxXa avtols ol cpLdCtai' xal

10 tav fisv dyQSvo(iiv(ov vcp

'

ai»T«v svCots ol noXXoC^ ov (lijv dXX*

ol ye

nXov6LOt xal aQtov xal av dv<^/;> S)Qa ix tav dyQ&v, o6ov sls av-

triv tTjV 6vvov6Lav, vofiCôvtss xal tb nXsCova tav Ixavav naQaOxsv-

d^siv nsQLttbv slvaL^ (lij (liXXovtd ys 7tQ06(piQS6&aL.''''

6. Tlvbq rwr aQ)(âiOTiq(ovSruiCxujv.

16 631 Diocles Magnes apud Diog. Laert. VII 54. dXXoL 8i tLvss

t&v dQxaLotiQOv UtcoCx&v tbv dQ&bv X6yov XQLtrJQLOV dnoXsC-

nov6LV, as 6 no6sLd(avLos iv ta tcsqI xQLtrjQCov q)r]6C.

6 Ex libro ni-Ql rfjg Aayi(ovixi]g jcoXitdccg haec Bumpta sunt. 10 nonne

Bcribendum: ^jtaffrort? 11jj

add. Kaibel. 12 to CaB., tu A. 15 Ad

quos philosophos haec verba referantur, nescimus. Disputavit de ea quaestione

Hirzelius.



PA

3507

S7A71903a

v.l

Arnijn, Hans Friedrich Augustvon

Stoicorum veteruafragmenta

PLEASE DO NOT REMOVE

CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET

UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY

loannes ab arnim

Documents