Regionale kennis:Be SMART

Luc Soete UNU-MERIT, Universiteit Maastricht

Vier stellingen

Economische groei en werkgelegenheid in een welvarende, grensregio als Zuid-Oost Nederland is slechts duurzaam mits continue investeringen in technologische verniewing, innovatie en meer algemeen kennis zowel binnen, als buiten de grenzen van de eigen regio.

Technologische vernieuwing en innovatie doorkruist het hele spectrum van industriële en diensten activiteiten in allerlei verschillende vormen en soorten: van incrementele industriële innovatie tot creatieve destructieve innovatie; in extreme gevallen organisatorische innovatie zonder onderzoek.

Vanuit regionaal perspectief is het van groot belang zich wat kennis betreft “smart” te specialiseren. Daarbij is de uitdaging voor het regionaal technologie en innovatiebeleid dubbel: keuzes maken in het uitbouwen/versterken van min of meer unieke kennisniches; terzelfdertijd oog hebben voor nieuwe kansrijke lokale kennisniches.

De “lifetec” kenniscluster is een goed voorbeeld van smart specialisatie van Zuid-Oost Nederland.

1. Kennis en innovatie

Welvaart hangt samen met economische productie en deze vindt plaats door inzet van arbeid en kapitaal, gebundeld met behulp van bestaande kennis. Het inzetten van meer arbeid en kapitaal lijdt uiteindelijk tot verminderde meeropbrengsten (activering arbeidsmarkt, kapitaalmarkt).

Vanuit regionaal perspectief zijn ook (groot-)stedelijke agglomeratie effecten met het aantrekken van arbeid en kapitaal van buiten de regio uiteindelijk niet duurzaam. Op termijn leiden zij ook tot verminderde meeropbrengsten (congestie), niet tot duurzame regionale groei (vgl. Eindhoven met Maastricht).

Bestaande indicatoren wijzen op het feit dat de private investeringen in kennis in Nederland relatief laag liggen vergeleken met andere landen en ook vergeleken met de politieke ambities.

Vanuit regionaal perspectief scoort Zuid-Oost Nederland (Noord-Brabant/Limburg) wel als ‘innovation leading’ regio: samen met de omliggende regio’s (ELAt) vormt ZON de meest centraal gelegen kennisregio van Europa.

Innovatie index 2007 in EU

AU

IL

SKELLT

PT

LU

ATIEFRNLBE

UKUS

DEJP

CH

DK

HU

CYESMT

EEIT

CZSI

IS

CA

HR PL

LVRO

BG

SE

FI

NO

TR

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

0.60

0.70

0.80

-4.0 -3.0 -2.0 -1.0 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0

Average grow th rate of SII (2003-2007)

2007 S

um

mary

Innov

atio

n In

dex

Sw eden Innovation leaders Innovation follow ersModerate innovators Catching-up countries Turkey

Dotted lines show EU performance.

2. ZON binnen een heterogene Europese omgeving Europese landschap is verre van homogeen: landen als Zweden, Zwitserland,

Finland, Denemarken, zelfs Duitsland hebben een betere Innovatie score dan de VS. Groot verschil tussen verschillende innovatie componenten: private vs publieke

kennisinvesteringen; aanwezigheid van high-tech sectoren, onderzoekslaboratoria van (vroegere) Europese MNO, academische ziekenhuizen, publieke kenniscentra en iniversiteiten, etc.

Regionale kennisclusters gebaseerd op sterke specialisatie bestaan doorheen heel Europa, vergelijkbaar met de VS met zijn sterke concentratie aan zowel de Oost- als Westkust.

De vele Europese initiatieven zoals de ERA, de European Higher Education Area, de ERC, de JTI (Artemisia, ENIAC), het EIT zijn illustraties van de sterk gefragmenteerde aard van het onderzoeks- en innovatiebeleid in Europa met ongecoördineerde nationale, soms regionale beleidsprioriteiten, overlappingen en gebrek aan kritische massa.

Daar bovenop een veelal “gesloten” nationaal en/of regionaal wetenschap, technologie en innovatie beleid.

O&O intensiteit

1.382.24

0.76

2.000.34

0.41

0.31

0.57

1.00

0.03

0.061.82

2.61

1.67

3.00

0.00

1.00

2.00

3.00

Limburg Zuid-OostNederland

Overig NL "Barcelonanorm"

Bedrijfsleven OverheidssectorUniversiteiten Publiek

Regionale innovatie

3. SMART regionale specialisatie

Regionale SMART specialisatie vindt plaats binnen een Europese context: gebruik makend van de mogelijkheden tot particularisatie, benchmarking en evaluatie op Europees niveau

Transformatie van regionale kennis SWOT in regionale SMART specialisatie: wat is niche uniek aan bestaande regionale kennis:

4. Lifetec als SMART specialisatie voor Zuid-Oost Nederland +ELAt Koppeling tussen lokale kennisclusters en een lokale gesofisticeerde vraag:

ingredienten: wereld onderzoeksexpertise op het gebied van nano-electronica, embedded systrems, medische apparatuur, academische ziekenhuizen en een vergrijzende bevolking met hoog inkomen .

Concrete uitwerking binnen de lifetec kenniscluster: Gemeenschappelijk gebruik van appartuur en opschaling naar hogere kwaliteit Transparant maken van becshikbare kennisiinfrastructuur van competenties:

platform meetings, databases, Strategische analyse van de verschillende kennis gaps in de verschillende

business chains. Maken van keuzes tbv convergentie en samenwerking in business en onderzoek.

Activering van “lifetec” kennis met betrekking tot start-ups van ondernemers in de academische wereld; mogelijkheden van post-doctorale opleidingen (integrale master opleiding life sciences, MBA in life sciences)

Euregio “lifetec” gebied: Leuven Bio, Lifetech Aachen, Bioliège

Lifetec sciences

TTR NL TTR BE TTR DE Total

Added value (mln euro)

1270 550 940 2760

Jobs 18900 7200 16400 42.500

Dedicated Biotech life science

Universiteit

Research Campus

Euregionale clustering in Life science

Kenniscentra en centers of excellence

Pure innovatieve bedrijven

Mixed innovatieve bedrijven

KUleuven

U HasseltU Luik

Imec

TTR België

TTR Duitsland

TTR Nederland

KUL

BIOMED

UZ Leuven

Thromb-X

Pharma Neuro Boost

Silicos

Helvoet Pharma

Tosoh Bioscience

Spronken Orthopedie

Netwerken*

RWTH Aachen

Dräger Medical

Grünenthal

Trommsdorff

U Maastricht

TU Eindhoven

AZ Maastricht

Philips Medical Systems

MedtronicPamgene

Notox

Occam

Blue Medical

Supra Polix

Technomed Life Science Platform

Flanders’Bio

BioWin

BioLiège

Bundesverband der Pharmazeutischen Industrie e.v. (BPI)

Bioriver Life Science Cluster

Tri-nationale MaasRijn triangle cluster

LifeTec Aachen-Jülich

Spectaris

Aachener Kompetenzzentrum Medizintechnik AKM

LifeTec Network

Human Health

Life Sciences Limburg (LIOF)

Healthcare & Technology Knowledge Network

IMEC

U Hasselt

VIB

Kath. FH NRW

MeTNet NRW

Forschungszentrum Jülich (IME)

UK Aachen

Pharma Aldenhoven

Akzo Nobel/ Organon

Pie Medical

DSM

OncoMethylome Sciences

RNA-TEC

OrtecMedinvest

Centocor

Terumo Europe

Kingfisher Healthcare

Activ Care transcon GmbH

Abiomed Europe GmbH

DASGIP AG

*Alma-grid: LSMT samenwerkingsproject Luik, Hasselt, Maastricht, Aken

*Heartbeat: INTERREG III initiatief MaasRijn triangle

IDT

ELBION

Vinitex

Mubio

Parmacell

ARESA

Source: Policy Research Corporation, Hochschule Niederrhein, Etil

Lifetec cluster maturiteit

Cluster indicators Score

Cluster size (critical mass)

Government involvement

Research community

Financial institutions

Platforms for collaboration

Linkages, networks & interactions

Environment conditions

Educated workforce

Knowledge workers

Levels of innovation

Scores cluster maturity Life Tech

Low Medium High

Degrees of maturity

Sources: Accenture Analysis and Report Buck Consultants 2007

Cluster formation

Time

Start-upphase

Growthphase

Maturityphase

Life Tech cluster maturity

The Life Tech cluster flywheel drivers need fairly equal impulses to generate speed, no explicit kick start activity to be recognized

Life Tech

© 2007 Accenture. All rights reserved.

Conclusies

Complexiteit van innovatiebeleid: weinig economisch houvast. Marktfalen biedt weinig aanknopingspunten om te achterhalen hoe een indicator zich verhoudt tot efficiënt beleid:

Regionale beleid biedt vanuit dit perspectief veel meer concrete aanknopingspunten: SWOT omzetten in SMART specialisatie

Leren uit eigen ervaring en de successen en fouten van andere Europese regio’s: Belang focus en massa ook in het hoger onderwijs en industrieel onderzoek? Aanwakkeren van spin-outs naast starters? Regionale dimensies ook belangrijk vanuit breder maatschappelijk perspectief:

voorbeeld Brainport Eindhoven: “innovation is in the air”? Belang grensoverschrijdend buitenland:

Complementariteit met beleid van de buren; Gezamenlijk optrekken Europa (JTI, EIT, etc.) Quid met betrekking tot rest van de wereld (India, Saoedi-Arabië)?

European Innovation Scoreboard 2007 – Current performanceThe data used in this report is the most recent available from the sources shown in Annex C as on 18 October 2007.For the EU the average value shown is that of the EU27, except, due to missing data for EU27 respectively EU25, EU25 for indicators 1.3, 3.5, 5.2 and 5.3 and EU15 for indicator 3.4. For the indicators based on CIS-4 data, EU averages are not available from Eurostat. The EU averages for indicators 2.4, 3.1, 3.2, 3.3, 3.6, 4.3 and 4.4 are weighted estimates based on CIS-4 country data available from Eurostat. The EU averages for these CIS indicators are thus not official Eurostat estimates.

EU BE BG CZ DK DE EE IE EL ES FR IT CY LV LT LU HU MT NL

1.1 S&E graduates 12.9 10.9 8.6 8.2 14.7 9.7 12.1 24.5 10.1 11.8 22.5 9.7 3.6 9.8 18.9 1.8 5.1 3.4 8.6

1.2 Population w ith tertiary education 23.0 31.8 21.9 13.5 34.7 23.8 33.3 30.8 21.5 29.9 25.5 12.9 30.5 21.1 26.8 24.0 17.7 12.0 29.5

1.3 Broadband penetration rate 14.8 20.7 -- 8.4 29.6 15.3 16.6 8.8 2.7 13.2 18.0 13.1 6.6 6.8 8.4 17.4 7.5 12.8 29.0

1.4 Participation in life-long learning 9.6 7.5 1.3 5.6 29.2 7.5 6.5 7.5 1.9 10.4 7.5 6.1 7.1 6.9 4.9 8.2 3.8 5.5 15.6

1.5 Youth education attainment level 77.8 82.4 80.5 91.8 77.4 71.6 82.0 85.4 81.0 61.6 82.1 75.5 83.7 81.0 88.2 69.3 82.9 50.4 74.7

2.1 Public R&D expenditures 0.65 0.55 0.38 0.50 0.76 0.76 0.50 0.43 0.43 0.51 0.79 0.56 0.28 0.34 0.61 0.21 0.50 0.19 0.76

2.2 Business R&D expenditures 1.17 1.24 0.11 0.92 1.67 1.76 0.42 0.82 0.18 0.61 1.32 0.55 0.09 0.23 0.16 1.34 0.41 0.42 1.02

2.3 Share of medium-high/high-tech R&D 85.2 79.5 85.8 85.4 84.7 92.3 -- 85.0 81.0 77.0 86.8 87.8 -- -- -- -- 90.9 71.4 87.9

2.4 Enterprises receiving public funding for innovation 9.0 11.7 0.8 6.1 7.8 9.2 0.3 27.8 10.4 9.0 6.6 14.0 16.3 -- 3.6 39.3 5.7 3.5 12.9

3.1 SMEs innovating in-house 21.6 31.4 -- 24.0 28.5 32.0 29.5 37.3 27.0 18.4 19.7 18.9 24.0 -- 14.6 33.1 9.3 -- 18.6

3.2 Innovative SMEs co-operating w ith others 9.1 16.6 3.1 12.9 20.8 8.6 16.0 15.6 8.4 5.7 11.5 4.3 16.5 6.1 14.8 14.8 6.6 5.3 12.3

3.3 Innovation expenditures 2.15 1.96 0.73 2.15 2.40 2.93 1.59 1.68 3.08 0.94 2.23 1.81 2.92 -- 1.57 1.62 1.16 1.08 1.25

3.4 Early-stage venture capital 0.053 0.012 -- 0.000 0.015 0.011 -- 0.015 0.002 0.027 0.030 0.002 -- 0.000 -- -- 0.005 -- 0.012

3.5 ICT expenditures 6.4 6.3 9.9 6.6 6.5 6.2 9.8 5.2 4.9 5.5 6.0 5.3 -- 9.6 7.8 6.8 8.1 8.5 7.6

3.6 SMEs using organizational innovation 34.0 38.1 11.0 35.0 57.1 53.2 39.2 49.6 39.6 27.6 35.9 32.2 42.8 -- 23.6 58.4 19.1 29.3 26.2

4.1 Employment in high-tech services 3.26 3.95 2.63 3.00 4.22 3.48 2.77 3.87 1.95 2.68 3.70 2.97 1.94 2.34 2.15 3.32 3.37 2.50 4.08

4.2 Exports of high technology products 16.7 6.6 3.3 12.7 12.8 13.6 8.1 28.9 5.7 4.7 17.8 6.4 21.4 4.2 4.7 40.6 20.2 54.6 18.3

4.3 Sales of new -to-market products 7.3 4.8 8.5 7.7 5.2 7.5 4.4 5.6 4.8 3.8 6.2 6.3 1.9 3.5 4.4 6.4 4.2 13.6 4.0

4.4 Sales of new -to-firm products 6.2 8.2 4.1 7.8 5.8 10.0 7.6 4.5 6.2 10.0 5.6 5.6 3.7 1.6 5.3 9.1 2.5 8.7 4.3

4.5 Employment in medium-high/high-tech manufacturing 6.63 6.60 4.81 10.33 5.80 10.75 3.49 5.65 2.23 4.53 6.33 7.37 0.98 1.58 2.42 1.38 8.41 6.08 3.25

5.1 EPO patents per million population 128.0 144.5 4.3 15.9 235.8 311.7 15.5 77.3 11.2 30.6 149.1 87.3 16.4 5.9 5.8 200.5 18.9 8.8 244.3

5.2 USPTO patents per million population 52.2 55.7 0.0 3.2 64.0 129.8 0.0 42.4 1.4 6.5 52.4 30.8 0.3 0.9 0.5 97.7 3.5 3.8 84.2

5.3 Triad patents per million population 20.8 20.0 0.3 1.1 25.3 53.8 1.4 11.4 0.3 2.7 25.1 8.3 0.0 1.2 0.1 47.2 1.8 3.9 47.4

5.4 Community trademarks per million population 108.2 103.7 8.4 33.1 191.5 164.6 42.5 164.2 34.4 143.0 83.9 105.2 187.3 13.6 20.9 902.0 20.5 157.5 172.3

5.5 Community industrial designs per million population 109.4 103.8 1.9 51.6 240.5 202.7 19.4 58.0 3.1 103.7 98.6 179.4 55.9 19.2 4.4 95.4 11.3 19.7 138.8

Onderliggende innovatie gegevens