26Organiseer je praktijk‘Overzicht voorkomt ruis in mijn hoofd’

Palliatieve zorgSamen anticiperen bij terminale patiënt

TerugblikRechter corrigeert ACM en stelt LHV in gelijk

LEDENBLAD VAN DE LANDELIJKE HUISARTSEN VERENIGING NR 1, JAARGANG 7, FEBRUARI 2016

De stelling Patiënten gebaat

bij triage

Vijf vragenOver de nieuwe

klachtenwet

Mijn werk en ik‘Frustratie, je kunt er

ook iets mee doen’

WAT KAN IEDEREEN VAN DE HUISARTS VERWACHTEN?

AANBOD HUISARTSENZORG

BOek ‘Financieel cOnsult vOOr de (startende) huisarts’ nu BeschikBaar

telefoon: (0318) 544 044 - www.sibbing.nl

PraktijkvestiGinG

Financiële PlanninG

assurantiën

(startende) huisarts’ aar

(startende) huisarts’ (startende) huisarts’ aar

(startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’ (startende) huisarts’

Speciaal voor u als (startende) huisarts heeft Sibbing & Wateler een praktijk- gericht boek geschreven, dat op heldere wijze ingaat op belangrijke financiële, contractuele en fiscale zaken. Bestel nu uw gratis exemplaar van het boek via www.sibbing.nl. Of stuur een e-mail naar pr@sibbing.nl met uw naam, adres, postcode, woonplaats, einddatum opleiding en huidige werksituatie, o.v.v. boek ‘Financieel consult’.

Handgemaakte dokterstassen van plantaardig gelooid leer.

Bezoek de webshop of kom de collectie bekijken in Maarssen (alleen op afspraak).

DOKTERSTASSEN.NL

Abel Tasmanlaan 53603 GC Maarssen

0346-832104

dokter-multicentive 140618.indd 1 18-06-14 13:48

De bouwadviesgroep deelt graag haar kennis over (ver)bouw en inrichting van huisartsenpraktijken met u. Bijvoorbeeld met onze publicaties. Zo hebben we recent het Handboek Bouw Gezondheidscentra uitgebracht en een gratis digitaal naslagwerk met de bouwnormen gepubliceerd. Een compleet overzicht vindt u op onze site. En ook voor onafhankelijk advies op maat kunt u natuurlijk altijd bij ons terecht.

T 030 28 23 746 E bouwadvies@lhv.nl www.lhv.nl/bouwadvies

(Ver)bouwplannen? Raadpleeg de publicaties van de bouwadviesgroep-LHV!

DEC-Advertenties-Bouwadvies-88x123mm.indd 1 09-12-15 15:28dokter-vd schoot 160118.indd 1 18-01-16 16:39

A DV ER T EN T I E S

LHV DE DOKTER – FEBRAURI 2015

FO

TO

: S

IMO

NE

MIC

HE

LL

E

Wat mogen patiënten van een huisarts verwachten? Waar begint de huisartsenzorg en meer nog: waar houdt het op? Wat hoort wel en juist niet bij het basisaanbod van uw vak?

Over deze vraag boog zich de werkgroep die het Aanbod Huisartsge-neeskundige zorg onder de loep nam. De laatste keer gebeurde dat in 2009. Sinds die tijd is er het nodige veranderd. Sommige taken ver-dwenen uit het basisaanbod, bijvoorbeeld de verloskundige zorg. En er kwam een fl ink aantal taken bij. Denk aan het samenwerken met de gemeente en wijkteam, als gevolg van de decentralisaties. Het aanbod is veel meer dan een verzameling codes. Het geeft aan wat patiënten, maar ook zorgverzekeraars in ieder geval van u mogen verwachten, de ondergrens als het ware.Maar hoe zit het met de bovengrens? Die bepaalt u tot op zekere hoogte zelf. Tijdens mijn werkbezoeken zie ik dat veel huisartsen met vaak grenzeloze toewijding hun vak uitoefenen. Uit die grote betrokken-heid ontstaan nieuwe initiatieven en verbeteringen in de zorg voor patiënten. Zo was ik op werkbezoek in Utrecht Overvecht, bij een patiënten. Zo was ik op werkbezoek in Utrecht Overvecht, bij een praktijk waar veel patiënten met veel ‘sores’ tegelijk zitten. Frustre-praktijk waar veel patiënten met veel ‘sores’ tegelijk zitten. Frustre-rend voor de huisartsen, want waar zoek je de oplossing? Het had ook rend voor de huisartsen, want waar zoek je de oplossing? Het had ook invloed op hun eigen gezondheid, het werk voelde zwaar. Om die on-invloed op hun eigen gezondheid, het werk voelde zwaar. Om die on-macht tegen te gaan ontwikkelden ze onder meer een serious game macht tegen te gaan ontwikkelden ze onder meer een serious game waarmee ze kunnen oefenen in gesprekstechnieken met complexe waarmee ze kunnen oefenen in gesprekstechnieken met complexe patiënten. Of neem de PaTz-groepen, waarover u in dit nummer meer patiënten. Of neem de PaTz-groepen, waarover u in dit nummer meer kunt lezen. Vijf jaar geleden ontstaan als initiatief van een huisarts kunt lezen. Vijf jaar geleden ontstaan als initiatief van een huisarts die vond dat de zorg voor terminale patiënten beter en anders kon.die vond dat de zorg voor terminale patiënten beter en anders kon.

Het zou zonde zijn als waardevolle initiatieven slechts een tijdelijk ka-Het zou zonde zijn als waardevolle initiatieven slechts een tijdelijk ka-rakter hebben, omdat structureel budget ontbreekt. Ook de maximale rakter hebben, omdat structureel budget ontbreekt. Ook de maximale omvang van de normpraktijk bepaalt hoeveel tijd en ruimte u heeft omvang van de normpraktijk bepaalt hoeveel tijd en ruimte u heeft voor uw complexe en kwetsbare patiënten en voor zaken als substitutie voor uw complexe en kwetsbare patiënten en voor zaken als substitutie en samenwerken met de gemeente. De LHV blijft zich dan ook hard maken voor meer tijd per pa-De LHV blijft zich dan ook hard maken voor meer tijd per pa-tiënt en voor een kleinere normpraktijk. Voor structureel bud-tiënt en voor een kleinere normpraktijk. Voor structureel bud-get voor bijvoorbeeld de inzet van de praktijkondersteuner of get voor bijvoorbeeld de inzet van de praktijkondersteuner of samenwerking rondom ouderen. Wij helpen u ook graag de samenwerking rondom ouderen. Wij helpen u ook graag de grenzen te verkennen. En dan bedoel ik zowel de grens van grenzen te verkennen. En dan bedoel ik zowel de grens van

‘en nu is het echt genoeg’, als het faciliteren van innovatie en verbeter-‘en nu is het echt genoeg’, als het faciliteren van innovatie en verbeter-zin. In de begrenzing kent men immers de meester.

ELLA KALSBEEKVoorzitter LHV

Grenzen stellen

Waar begint de huisartsenzorg en

meer nog, waar houdt het op?

COLUMN 3

4

INHOUD

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016MEDEDINGING 27TEK ST: CORIEN L A MBREGTSE

De LHV heeft zich volgens de rechter niet schuldig gemaakt aan overtreding van de Mededingingswet. De boete van 5,9 miljoen die de ACM had opgelegd, is van de baan. Daarnaast speelde een tweede boete van de ACM voor een zegelverbreking. Al in 2014 maakte stelde de rechter de LHV in het gelijk en werd deze boete ongedaan gemaakt. Maar driemaal is scheepsrecht: de ACM heeft in deze procedure eerder ook persoonlijke boetes gegeven aan twee functionarissen van de LHV en schrapte die al uit zichzelf voordat de rechter er aan te pas kwam.

komen. De ACM vond dat de LHV daarvoor verantwoordelijk was en legde een boete op. De LHV heeft daartegen bezwaar aan-getekend, waarna de vereniging naar de rechter stapte. Die stelde in 2014 de LHV in het gelijk.

▪▪ Enorme schadeDe schade van dit alles was groot. Niet al-leen voor de LHV zelf, die in vijf jaar tijd 1 miljoen euro spendeerde aan juridische procedures en advocatenkosten, maar ook vanuit het oogpunt van patiëntenzorg.

de boete van 7,7 naar 5,9 miljoen euro en trok ze de persoonlijke boetes voor twee LHV-functionarissen in.Los hiervan heeft een geldboete gespeeld wegens verbreking van de verzegeling van een deur in het LHV-pand. Dat speelde in de nacht van 10 op 11 april 2010, dus in de dagen dat het onderzoek op het LHV-kan-toor nog volop liep. Een bewaker die laat in de avond een rondgang door het gebouw maakte, heeft de verzegelde deur openge-gooid. Ondanks duidelijke waarschuwin-gen op de deur dat niemand daaraan mocht

' Medewerkers werden in kamers geroepen om te worden gehoord'

LHV IN GELIJK GESTELDRECHTER CORRIGEERT ACM Op 10 april 2010 viel de ACM

(toen nog NMa) meer dan der-tig man sterk de LHV-burelen binnen. Die dag zal niemand

bij de LHV vergeten. “Ze gingen te werk alsof er een drugskartel werd opgerold”, herinnert directeur Lodi Hennink zich. “Er werd een kopie gedraaid van alle ICT-bestanden van de vereniging, kasten wer-den opengetrokken, de inhoud van ordners werd pagina voor pagina bekeken en mede-werkers werden in kamers geroepen om te worden gehoord. Het heeft dagen geduurd voordat de laatste ACM-ambtenaar van de verdieping weg was.”

▪▪ Drie zakenOp die dag in 2010 speelden twee verden-kingen. De LHV zou de toetreding van nieuwe artsen belemmeren en het moei-lijk maken voor patiënten om over te stap-pen naar een andere huisarts. De LHV heeft dat bestreden. Met succes, zo blijkt nu. De rechter oordeelt dat de LHV onschuldig is en zo komt er een eind aan vijf jaar juri-disch touwtrekken. De verdenking van het belemmeren van het overstappen van pa-tiënten liet ACM weliswaar al snel vallen, maar in de andere verdenking beet ze zich vast. Ook al oordeelde de onafhankelijke commissie – ingesteld door de ACM zelf - die de zaak in 2012 onderzocht dat er geen sprake is geweest van overtreding van de Mededingingswet. Die commissie gaf het advies de boete in te trekken, maar de ACM volhardde in haar besluit. Wel verlaagde ze

I VERMEENDE BELEMMERING WISSELEN VAN HUISARTS

VerdenkingDe LHV zou een beleid voeren dat erop is gericht om het wisselen van huisarts te bemoeilijken.

VervolgVanaf het allereerste begin is voor de ACM duidelijk geworden dat de verdenking diametraal tegenover de feiten staat. Onder andere in samenspraak met de NPCF is

het de LHV veel aan gelegen om wisselen van huisarts zo makkelijk mogelijk te laten zijn. Al spoedig is de ACM tot het oordeel gekomen dat zij er naast zat en heeft zij de verdenking laten vallen.

III ZEGELVERBREKING

In de nacht van 10 op 11 april 2010 verbreekt een bewaker de verzegeling van de kamer waar de ACM bezig is met onderzoek.

MaatregelDe LHV krijgt een boete van 52.000 euro opgelegd.

Verweer LHV De LHV maakt bezwaar bij de ACM omdat zij van oordeel is dat niet de vereniging de wet heeft overtreden, maar de bewaker die in dienst is van een extern bedrijf.

Uitkomst rechtbankIn juni 2012 verlaagt de rechter de boete naar 23.000 euro omdat hij oordeelt dat de

LHV medeverantwoordelijk is geweest voor het gedrag van de bewaker. De LHV gaat hiertegen in hoger beroep bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven.

Uitkomst rechtbank hoger beroepIn juni 2014 wordt de LHV gezuiverd van alle blaam. De boete wordt door de rechter in zijn geheel geschrapt.

II VERMEENDE BELEMMERING TOETREDING TOT DE MARKT

VerdenkingDe LHV zou de toetreding van nieuwe huis-artsen belemmeren.

MaatregelACM legt de LHV een boete op van 7,7 miljoen euro. Twee LHV-functionarissen krijgen separaat ieder een persoonlijke boete.

Verweer LHVDe LHV tekent bij de ACM bezwaar aan tegen de boete (Nota bene: er is hier sprake van bestuursrecht, niet strafrecht. Daarom is er eerst een bezwaarprocedure, alvorens de rechter aan zet is). Een externe ona� an-kelijke adviescommissie oordeelt in maart 2012 dat de LHV de Mededingingswet niet heeft overtreden en adviseert de boete ongedaan te maken.

Besluit ACM in tweede aanlegDe ACM legt dit advies naast zich neer. Zij schrapt wel de twee persoonlijke boetes en verlaagt de boete voor de LHV van 7,7 naar 5,9 miljoen euro. De LHV gaat in beroep bij de rechter.

Uitkomst rechtbankOp 17 december 2015 doet de Rechtbank van Rotterdam uitspraak: de LHV heeft de Mededingingswet niet overtreden. De boete wordt geschrapt.

DRIE KEER GELIJK GEKREGEN16

Luc Bonneux: Ouderdom is geen ziekte 28 Drie keer gelijk

van de rechter 6 Samen anticiperen bij palliatieve zorg

14MEER OVERZICHT

MINDER RUIS

26Organiseer je praktijk

‘Overzicht voorkomt

ruis in mijn hoofd’

Palliatieve zorg

Samen anticiperen

bij terminale patiënt

Terugblik

Rechter corrigeert ACM

en stelt LHV in gelijk

LEDENBLAD VAN DE LANDELIJKE HUISARTSEN VERENIGING

NR 1, JAARGANG 7, FEBRUARI 2016

De stelling

Patiënten gebaat

bij triage

Vijf vragen

Over de nieuwe

klachtenwet

Mijn werk en ik

‘Frustratie, je kunt er

ook iets mee doen’

WAT KAN IEDEREEN

VAN DE HUISARTS

VERWACHTEN?

AANBOD HUISARTSENZORG

DD1601_01_Cover.indd 1

03-02-16 09:09

IN DIT NUMMER 5

QUICKSCAN VAN...

06 BinnenkijkenInge Brouwer weet de knusheid van haar vorige pand te bewaren.

12 Kritisch gesprekLuc Bonneux vindt dat we ouderdom teveel als een ziekte behandelen.

24 Mijn werk & ikToosje Valkenburg over haar drijfveren en bijdrage aan Het Roer Moet Om.

29 Vijf vragenWelke verplichtingen brengt de nieuwe Klachtenwet met zich mee?

32 De stellingTriage is noodzakelijk voor betere patiëntenzorg.

37 Nieuws

42 ColumnEen nieuwe columnist! Rutger Verhoeff over slimme pleisters.

DE DOKTER 01-2016

 “Met de tips in het artikel ‘Organiseer jezelf, organiseer je praktijk’ kan

ik wel wat. Als huisarts in opleiding word je nog een beetje uit de drukte gehou-den, maar als vaste waarnemer sta je er middenin. Een rustmoment plannen blijft moeilijk. Als ik hapsnap achter het stuur in mijn auto m’n boterham opeet, denk ik: niet goed bezig… Gelukkig kan ik me na het werk goed opladen met tennissen en hardlopen. En ’s zomers elke dag op de fi ets naar de praktijk, van Soest naar Zeist. LHV-bestuurder Carin Littooij is mijn opleider geweest. Extra leuk dus om een artikel aan te treff en waarin Carin spreekt over het aanbod huisartsgeneeskundige zorg. Waar ben je als huisarts precies ver-antwoordelijk voor? En goed om er in dit nummer nog eens aan herinnerd te worden waarom we eigenlijk triageren.”

Femke van Gennip, waarnemend huisarts [36]

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

8CoverartikelAanbod huisarts-geneeskundige zorg opnieuw vastgesteld

BE

EL

D:

NO

UT

ST

EE

NK

AM

P

6 BINNENKIJKENT EK S T: B ER B ER B I J M A // B EEL D: S I M O N E M I CH EL L E

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

Het was fl ink zoeken om in de Arnhemse wijk Rijkerswoerd een geschikte praktijkruimte te vin-

den. De wijk bestaat vrijwel uitsluitend uit woonhuizen, vertelt huisarts Inge Brou-wer. De praktijk die zij vorig jaar overnam, zat ook in een voormalige woning, met de wachtkamer boven en de assistentes in wat vroeger de keuken was. “Ik zocht als begin-nend praktijkhouder een ruimte waar ik mee vooruit kan en die ook mogelijkheden biedt voor een duo-praktijk.”Die ruimte vond ze uiteindelijk in een voormalig gebouw van de plaatselijke thuiszorgstichting, waar voorheen onder meer het consultatiebureau was gevestigd.De verbouwing ging snel, in slechts een paar maanden. “Een hectische tijd, want ik was tegelijk bezig met de overname van de praktijk. Ik was blij dat ik voor de ver-bouwing hulp had van Jos Eras, een archi-tect uit de pool van Bouwadviesgroep-LHV.” Die heeft naar eigen zeggen de ruimtes ‘met de schoenlepel ingemeten’, omdat diverse kamers niet heel groot waren. Brouwer: “Door veel wit en ronde vormen te gebruiken en een goed lichtplan, oogt

het nu behoorlijk ruim.” In oktober 2015 trok ze in het pand.Voor de huisartsenpraktijk werd de rech-tervleugel van het gebouw verbouwd. De linkervleugel werd vooralsnog minder ingrijpend aangepast. Daar zijn de prikpost en de logopedist gevestigd en is een ‘uit-loopkamer’ voor de praktijk. “We werken nu met twee huisartsen, met mijn waarne-mer als beoogd duo-collega”, vertelt Brou-wer. “Voor een derde huisarts zou ook nog wel ruimte zijn, maar een groot gezond-heidscentrum gaat het niet worden. Daar heb ik bewust voor gekozen; kleinschalig-heid heeft ook z’n voordelen.”“De knusheid die ons vorige pand had, heb-ben we denk ik wel weten te bewaren. Daar zorgt onder meer de binnentuin voor en het ‘Welkom’ dat mensen bij binnenkomst zien. Dat is voor mij een belangrijk motto. Ondanks de steeds strakkere en dwin-gender organisatie van de zorg wil ik wel de toegankelijkheid en laagdrempeligheid behouden.”

‘Kleinschaligheid heeft ook z’n voordelen’

INGE BROUWER, HUISARTS IN ARNHEM

Bij huisartsenpraktijk Brouwer in Arnhem

werken naast praktijkhouder Inge Brouwer

(tweede van links op de foto) een waarnemer

(beoogd duo-collega), twee assistentes,

een POH-GGZ en een POH voor diabetes en

CVRM.

7

De bank in de wachtkamer is het

pronkstuk van de praktijk.

Patiënten zien bij binnenkomst

‘Welkom’ in neon letters.

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 20168 AANBOD HUISARTSGENEESKUNDIGE ZORGTEK ST: CORIEN L A MBREGTSE // BEELD: SIMONE MICHELLE

LHV PUBLICEERT AANBOD HUISARTSGENEESKUNDIGE ZORG 2015

Huisartsen zijn er voor alles en iedereen. Toch zijn er grenzen aan wat huisartsen kunnen bieden. De LHV heeft daarom eind vorig jaar het Aanbod huisartsgeneeskundige zorg opnieuw vastgesteld. Een document waarin precies staat wat het basisaanbod is waar elke huisarts verantwoordelijkheid voor draagt, en daarnaast wat het mogelijke aanvullend en bijzonder aanbod zijn. Een document dat elke huisarts in ieder geval één keer moet lezen.

bijvoorbeeld de normpraktijk omlaag zou moeten. Maar dat is een apart traject. Die uitkomsten zullen later dit jaar volgen.”Littooij vond het zelf verrassend om te zien wat het aanbod huisartsgeneeskun-dige zorg allemaal omvat. “Als je dat alle-maal op een rij ziet staan, denk je wel: dat is echt topsport. Je hebt als huisarts een grote verantwoordelijkheid. Je moet vaak onder tijdsdruk en op hoog niveau presteren.”Ten opzichte van 2009 is er volgens haar veel veranderd. “Dat heeft te maken met de substitutie van de tweede naar de eerste lijn en ook met de grote decentralisaties op het gebied van de Wet langdurige zorg, de Wmo en de Jeugdzorg. Een groot deel van de diabeteszorg bijvoorbeeld is door de huisarts overgenomen. En de huisarts heeft ook veel meer kwetsbare ouderen in zijn praktijk gekregen. Mensen worden ouder en oudere mensen blijven langer thuis wonen. Ook moet hij meer samenwerken met bijvoorbeeld de gemeente, om ervoor te zorgen dat die kwetsbare mensen de zorg krijgen die ze nodig hebben.”

▪▪ Kern van het vakHet basisaanbod is het aanbod dat van elke huisarts overal in het land mag worden verwacht. Littooij: “De verzekeraars con-tracteren huisartsen in ieder geval voor dit basisaanbod. Het is goed dat we ons dat realiseren. Met dit document geven wij de inhoud en de grenzen daarvan aan. Dat

ALLES WAARVOOR DE HUISARTS VERANTWOORDELIJK IS(EN NIET MEER)

bod dat elke huisarts moet leveren en wat kan hij daarnaast aan aanvullend of bijzon-der aanbod bieden? We hebben de laatste jaren als huisartsen heel veel op ons bord gekregen, maar om te kunnen beoordelen hoe hoog de werklast is, moeten we eerst weten wat er precies op dat bord ligt. Dat hebben we nu vastgesteld. Wij geven hier-mee duidelijkheid over wat iedereen van de huisarts kan verwachten en wat onze grenzen zijn. De volgende stap is dat we gaan kijken hoe hoog de werkdruk is en of

In 2004 en 2009 is het al eens zwart op wit vastgelegd, in 2015 was het hoog tijd om er weer eens naar te kijken: het aan-bod huisartsgeneeskundige zorg. LHV-

bestuurder Carin Littooij, zelf huisarts in Driebergen, leidde een werkgroep die het complete aanbod met alle ICPC-tabellen, standaarden en cijfers heeft doorgelicht en geactualiseerd. En ze is blij met het re-sultaat.“Elke huisarts heeft het druk. Maar waar-mee eigenlijk precies? Wat is het basisaan-

9

Kernwaardenhuisartsenzorg

De kernwaarden van de huisartsgeneeskundige zorg zijn generalistisch, persoonsgericht en continu. De zorg wordt gegeven in de buurt van de patiënt en van wieg tot graf. Zo staat het ook in de Toekomstvisie 2022. Uit onderzoek blijkt dat patiënten de zorg van hun huisarts heel belangrijk vinden. De huisarts is voor hen de belangrijkste infor-matiebron bij vragen over hun gezondheid. Uit het grote imago-onderzoek van de LHV, eind 2015, bleek dat patiënten de huisarts erg waarderen. Het rapportcijfer dat ze hun huisarts geven, is gemiddeld een 7,9. In het vorige nummer van De Dokter (nummer 8, jaar-gang 6) is dit onderzoek uitgebreid besproken; zie www.lhv.nl.

10

kan in het contact met de zorgverzekeraar en andere partijen belangrijk zijn. Niet als schild of afweer, maar wel om duidelijk te maken: dit is het aanbod waarvoor ik ver-antwoordelijkheid draag.”Het basisaanbod hangt volgens Littooij nauw samen met de kern van het vak. “We kunnen het aanbod opdelen in codes, maar het geheel is natuurlijk veel meer dan de optelsom daarvan. Het mooie van ons vak is dat de patiënt met elke klacht bij ons terecht kan. De basisvraag in elk consult

is: waarom komt deze persoon met deze klacht nu bij mij. En elk onderdeel van de vraag is daarbij belangrijk.”“Wij inventariseren de klachten en aandoe-ningen, verhelderen de vraag die de pati-ent stelt, we verwijzen de patiënt door en begeleiden hem bij de behandeling. Geen arts die zo breed kijkt als de huisarts. Wij zien nooit alleen een verstuikte enkel of buikpijn, maar altijd meneer of mevrouw Jansen die een verstuikte enkel of buik-pijn heeft. Wij kennen de achtergrond van

die patiënt, weten wat er speelt en kijken samen met de patiënt hoe een klacht het best kan worden behandeld.” Daarnaast kunnen huisartsen aanvullende of bijzondere zorg aanbieden. “Het aanvul-lende aanbod is vaak populatiespecifiek. Diabeteszorg en ouderenzorg bijvoorbeeld. Daar stelt een huisarts bijvoorbeeld een praktijkondersteuner voor aan. Voor het bijzondere aanbod heeft een huisarts een speciale opleiding en speciale apparatuur nodig. Dat aanbod kan ook aan andere huisartspraktijken worden aangeboden. Neem vasectomie, sterilisatie van man-nen. Die behandeling hoeft echt niet elke huisarts te kunnen geven, maar het is wel prettig als er een huisarts in de buurt is die het kan en waarnaar je patiënten kunt ver-wijzen.”

▪▪ SamenwerkenDe belangrijkste taak van de huisarts ligt in het medisch domein, maar daarnaast heeft de huisarts ook een taak in het sociaal-maatschappelijk domein. Ook dat wordt in het Aanbod huisartsgeneeskundige zorg onderkend. Littooij: “Die tweede taak is sinds de decentralisaties van 2015 belang-rijker geworden. De huisarts moet nu veel meer samenwerken met de gemeente en dus met het wijk- of dorpsteam. Als een pa-tiënt bijvoorbeeld beginnende cognitieve problemen heeft, is het belangrijk om die patiënt structuur te bieden. Mogelijk wil je de patiënt verwijzen naar de dagopvang, maar die dagopvang valt nu onder de Wmo. Dat vergt dus overleg met de gemeente. Even bellen met het wijkteam.” De maatschappelijke betrokkenheid kan zich ook uiten in het aanvullend aanbod. Gelet op de populatie van een praktijk, kan de huisarts een aanvullend programma bieden dat verder gaat dan de basiszorg. Hij houdt wellicht praktijk in een jonge wijk of juist in een vergrijsde wijk of een ach-

Verschillen tussen 2015 en 2009

Het aanbod van 2015 kent meer aanvullingen dan dat er geschrapt is. Wat in vergelijking met 2009 bijvoorbeeld niet meer in het aanbod zit, is het on-

derzoek van pasgeborenen en de begeleiding van zwangeren. De huisarts kan dat nog wel doen, maar dan als onderdeel van het bijzonder aanbod. Over de vergoeding moeten aparte afspraken worden gemaakt met de zorgverzeke-raar. Daarnaast zijn er vele aanvullingen, waaronder de volgende significante:

Het basisaanbod is uitgebreid met de diagnostiek en behandeling van klachten die voorheen onder het aanvullend of specialistisch aanbod vielen. Onder basiszorg vallen nu dus ook kwaliteitsprogramma’s die gericht zijn op samenwerking en ketenzorg. Nieuw is ook de standaard SOLK: somatisch onvoldoende verklaarde licha-melijke klachten. SOLK-patiënten vragen veel inzet van huisarts en patiënt: veel gesprekken, toeleiding naar de juiste zorgverlener en goede begelei-ding. Daar is nu dus een ICPC-code voor ingesteld.

Het aanvullend aanbod is uitgebreid met populatiegerichte zorg. Dat kan gaan om populatie in achterstandsgebieden. Maar ook om ouderen, patiën-ten met psychische problemen of psychosociale klachten.

Het bijzonder aanbod is onder meer uitgebreid met het gebruik van de spleetlamp voor oogheelkundig onderzoek en met echografie. Het maken van een ECG is aanvullend aanbod, maar de interpretatie ervan is bijzonder aanbod.

‘Wij kennen de achtergrond van die patiënt, weten wat er speelt en kijken samen met de patiënt hoe een klacht

het best kan worden behandeld’

AANBOD HUISARTSGENEESKUNDIGE ZORG 11LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

terstandswijk. Daar kan aanvullende zorg nodig zijn. Dit moet dus ook apart worden besproken met de zorgverzekeraar en an-dere betrokken partijen.

▪▪ ProcesDe LHV-werkgroep is niet over één nacht ijs gegaan bij het vaststellen van het aan-bod. “We zijn al in september 2014 gestart met het doorlichten van het aanbod van 2009. We hebben het document ook aan-gevuld met begeleidende tekst, zodat het niet alleen maar tabellen zijn en het mak-kelijker leest”, aldus Littooij. Het document is tweemaal door een klankbordgroep be-sproken. In deze klankbordgroep zaten huisartsen met een verschillende achter-

Basisaanbod, bijzonder of aanvullend aanbod?

Het Aanbod huisartsgeneeskundige zorg bestaat uit een basisaanbod, aan-vullend aanbod en bijzonder aanbod. Sa-mengevat is het onderscheid als volgt:

Het basisaanbod wordt door iedere huisartsenpraktijk geboden. Het basisaanbod gaat altijd vóór het aan-vullend en bijzonder aanbod. Dit deel van de huisartsgeneeskundige zorg wordt automatisch door verzekeraars gecontracteerd.

Het aanvullend aanbod bestaat uit omschreven activiteiten (aparte verrichtingen) of speciale activitei-ten voor bepaalde groepen patiën-ten. Aanvullend aanbod kan iedere huisartsenpraktijk zonder meer bieden, maar het is niet verplicht. Denk bijvoorbeeld aan 24-uurs bloeddrukmeting. Dit aanbod wordt in samenspraak met de verzekeraar gecontracteerd.

Het bijzonder aanbod raakt de grens van de huisartsgeneeskunde en vergt extra scholing, deskundig-heidsbevordering en een aangepaste praktijkvoering. Een voorbeeld is echografie. Dit aanbod vraagt even-eens specifieke afspraken met de zorgverzekeraar.

grond. Vorige zomer is het aanbod ook in een LHV-themabijeenkomst besproken. Uiteindelijk is het document in de LHV-ledenraad besproken en vastgesteld in de Ledenraad van december 2015.Littooij: “Met dit document scheppen we duidelijkheid over ons aanbod. Niet alleen voor onszelf, maar ook richting patiënten, andere hulpverleners, overheid, zorgver-zekeraars en andere belanghebbenden. Op basis van dit aanbod maken we duidelijk waar we 24/7 voor staan en op aanspreek-baar zijn. Het maakt ook helder waar de grenzen liggen van het huisartsgeneeskun-dige handelen. Juist daardoor kunnen wij ons optimaal voor patiënten blijven inzet-ten.”

Het document Aanbod Huisarts-geneeskundige zorg is te vinden op de website van de LHV, onder het tab-blad Uw beroep en vervolgens onder het kopje Aanbod. Zie: www.lhv.nl/uw-beroep/aanbod-huisartsenzorg.

Maar waarom en door wie zijn die middelen voorgeschreven?“Tsja, door vriendelijke artsen die het beste met de patiënt voor hebben, maar ook wat paternalistisch zijn in hun beslissingen. De Nederlandse geneeskunde is sowieso nogal paternalistisch. Artsen denken het best te weten wat een patiënt nodig heeft. Daar-bij volgen ze heus de richtlijnen, maar die komen tot stand met hulp van belangheb-bende partijen. Laten we niet naïef zijn: de medische faculteiten eten uit de hand van de farmaceutische industrie om geld voor onderzoek bij elkaar te krijgen.”

Maar kan het kwaad dat mensen die medicatie krijgen?“Als ik oudere mensen vraag of ze al die medicijnen zelf wel willen, zeggen ze vaak: nee, dat hoeft voor mij niet. Mensen willen niet zozeer voorkomen dat ze doodgaan,

Vindt u dat ouderdom als een soort van ziekte wordt behandeld? “Ik zie dat veel ouderen heel veel medi-cijnen krijgen om allerlei narigheid te voorkomen, een hartstilstand of een be-roerte bijvoorbeeld. Ze krijgen bloed-drukremmers, antistollingsmiddelen, cho-lesterolremmers en vervolgens ook weer maagzuurremmers om complicaties door het gebruik van die geneesmiddelen te voorkomen. En dat terwijl we zelden weten of de medicijnen echt helpen op hogere leeftijd.”

Dat is niet onderzocht?“Medicatie wordt gestart op middelbare leeftijd. Er is niet onderzocht wat er ge-beurt als we de medicatie staken op hogere leeftijd: wat de schade is en wat de baten zijn. Voor dergelijk onderzoek is geen be-langstelling.”

Luc Bonneux, verpleeghuisarts in Roosendaal en vaste columnist van Medisch

Contact, verzet zich tegen het geloof in medicatie zonder

evidence. Hij vindt dat ouderen te veel geneesmiddelen

krijgen voorgeschreven waar ze vanwege alle bijwerkingen

niet gelukkiger van worden. Bonneux spreekt op de LHV

Huisartsbeurs, op 2 april. Zijn pleidooi: behandel ouderdom

niet als een ziekte.

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016T EK S T: CO R I EN L A M B R E G T S E // B EEL D: M A R C B LO M M A ER T

SPREKER OP DE HUISARTSBEURS

12 KRITISCH GESPREK

ze willen een fijn leven in de tijd die hen nog gegeven wordt. Een voorbeeld: cho-lesterolremmers voorkomen dat mensen een hartstilstand krijgen, maar hebben als bijwerking spierverval. Dat spierverval is een probleem, omdat je er minder mobiel van wordt. En een hartstilstand, dat is nu juist een dood die veel mensen zich wen-sen. In overleg met de patiënt en de familie schrap ik vaak medicatie die overbodig is. Wat overblijft, zijn medicijnen waar men-sen één op één plezier van hebben, zoals pijnstillers of antidepressiva, hoewel het effect van die laatste middelen qua evidence ook twijfelachtig is.”

En wat als een patiënt per se door wil gaan met alle medicatie?“Dan probeer ik hem uit te leggen wat een behandeling inhoudt, maar de uiteindelij-ke keuze laat ik aan de patiënt over. Als de

LUC BONNEUX, VERPLEEGHUISARTS ROOSENDAAL

‘ Ouderdom is geen ziekte’

patiënt dat wil, zal ik alles doen wat moge-lijk is, zolang het niet direct schadelijk is.”

Vanaf welke leeftijd begint dit allemaal te spelen? “Ik heb het over kwetsbare oudere mensen. Tot hun 75ste zijn veel mensen nog best gezond, daarna komen er langzamerhand steeds meer problemen. Vanaf die leeftijd zouden we moeten streven naar eenvoudi-ge medicatielijstjes met een paar middelen waar mensen plezier van hebben. Maar bij pillen die louter bedoeld zijn om dingen uit te stellen, zoals beroertes en hartinfarcten, moeten we ons afvragen of dat uitstel de moeite waard is. We zijn gewoon niet ge-maakt om eeuwig te leven. Jawel, de levens-verwachting stijgt, maar dat gaat slechts langzaam: één extra jaar per decennium. Ik zie mensen nog lang niet allemaal 100 jaar of ouder worden. Onze hersens hou-

den het gewoon niet zo lang vol. En tegen hersenveroudering is nog geen medicijn uitgevonden.” Vinden uw patiënten u niet wat pessimistisch?“Negen van de tien patiënten die ik aantref, gaan heel wijs met hun levenseinde om. Ze aanvaarden dat ze dood gaan, maar in de tijd daarvoor willen ze nog goede dagen hebben. Als ik mensen vraag of ze honderd willen worden, zeggen ze doorgaans nee. Maar als iemand hier per se wil blijven, ook al werkt het lichaam niet meer mee, dan respecteer ik die wens.”

Wat is uw advies aan huisartsen? “Het is belangrijk dat huisartsen met oude, kwetsbare patiënten bespreken hoe zij wil-len leven, welke behandeling zij nog wil-len. Het punt is wel dat zo’n gesprek tijd kost. Voor een kort consult reken ikzelf een half uur, voor een huisarts is dat vaak niet te doen. Daarom is het belangrijk dat huis-artsen, verpleeghuisartsen en specialisten ouderengeneeskunde meer samenwerken. Het zal noodzakelijk worden met de verou-deringsgolf die op ons afkomt.”

Luc Bonneux (1954, Duitsland) studeerde

geneeskunde in Antwerpen. In 1979 begon hij

zijn loopbaan als huisarts, na een jaar vertrok

hij naar Congo als tropenarts. In 1987 kwam

hij terug en studeerde epidemiologie. In 1998

promoveerde hij aan de Erasmus Universiteit

Rotterdam op het gebruik van wiskundige

modellen in verouderingsziekten. Daarna werkte

hij bij verschillende onderzoeksinstituten. Sinds

2012 is hij verpleeghuisarts voor de Stichting

Groenhuysen (Roosendaal en omstreken). Hij

schreef verschillende boeken, waaronder En ze

leefden nog lang en gezond en Hoe gezondheid

een industrie werd (2011).

13

14 ORGANISEER JE PRAKTIJK LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016TEK ST: SANDER PETER S // BEELD: SIMONE MICHELLE

15

Bart Timmers is 55 en huisarts in het Achterhoekse ’s-Heerenberg. Toen hij in 1992 huisarts werd, bestond de

werkdag uit spreekuur, visites, de post be-kijken en soms een vergadering. “De herin-nering is ongetwijfeld gekleurd, maar toch: als huisarts werkte je keihard, maar het vak was overzichtelijk. Vandaag de dag werkt de huisarts nog steeds heel hard, maar er is ontzettend veel bijgekomen. Het grootste verschil? De stroom informatie die op de praktijk afkomt. Steeds meer partijen wil-len iets van ons: zorgverzekeraars, gemeen-ten, maatschappelijk werk, allerlei para-medische disciplines, maar ook de patiënt is mondiger. Daarnaast hebben huisartsen tegenwoordig veelal ondersteunend per-soneel in dienst of ze werken samen met collega’s onder één dak. Ook dat brengt veel afstemming met zich mee.”

▪▪ HectiekTimmers is naar eigen zeggen “nog jong genoeg om na te denken over manieren om het werk op een prettige manier vol te hou-den”. En dus besloot hij om – in eerste in-stantie voor zichzelf – een aantal handvat-ten te formuleren die hem daarbij konden helpen. En bij collega’s bespeurde hij steeds vaker dezelfde zorg over de gegroeide hec-

tiek binnen de huisartsenpraktijk. “Veel collega’s vinden het vak minder prettig vanwege alle randzaken. Waar we vroeger alles zelf deden, met één assistente, en dus de praktijk noodgedwongen ‘ongeveer’, dan bedoel ik ‘op hoofdlijnen', manageden, is door de samenwerking taakdifferentiatie ontstaan. Alle taken zijn nu vast omschre-ven, de huisarts moet ook veel meer verant-woorden. Kortom: de druk op de huisarts is groter.”

▪▪ AapjesDe handvatten die Timmers formuleerde, vormen nu de basis van de workshop ‘or-ganiseer je praktijk’ die hij namens de LHV Academie aanbiedt. “Het zijn vooral handigheidjes. Druk blijft druk, maar je kunt wel zorgen voor een leeg hoofd. Zon-der schreeuwende aapjes in je hoofd. Hoe? Door bijvoorbeeld complexe taken als pro-jecten te zien, bestaande uit meerdere ac-ties. Daarmee geef je aan dat zo’n taak niet meteen afgerond hoeft te worden.” Ook een strakke dagindeling helpt. “Ik doe het zelf al jaren: vaste blokken, waar ik nauwelijks van afwijk. Een blok spreekuur, een blok vi-sites, een blok mail verwerken – en de mail-box opschonen! – en zo voort. Dat overzicht voorkomt dat ik ruis in mijn hoofd heb, als

ik patiënten spreek. De informatieprikkels moeten verwerkt worden in je brein.” Hoewel het vooral gaat om een andere ma-nier van denken over je werk, is een be-langrijk aandachtspunt van de workshop ‘ict-handigheidjes’. Timmers: “Technologie kan het werk van de huisarts zoveel mak-kelijker maken. E-mail is bijvoorbeeld geen last, maar een slagvaardig wapen. Er wor-den ook zoveel handige apps ontwikkeld. Ja, het kost even wat inspanning om je er in te verdiepen, maar het is de investering meer dan waard. E-health of health 2.0 is geen doel, maar een middel. Het gemak dient de mens.”

▪▪ ControleSinds een jaar of twee verzorgt Timmers workshops voor de LHV-Academie, met Marcel van den Berg en Fokke Kooistra van Organiseer Je Praktijk. “De training duurt maar vier uur, dus we moeten er met re-delijk grote stappen doorheen. Zeker ook omdat we de deelnemers zoveel mogelijk willen laten oefenen.” Eerlijk is eerlijk: bij de aanwezige huisartsen voelt Timmers wel eens een zekere weerstand. “Manage-mentvaardigheden, ict-hulpmiddelen: het zijn geen zaken waarvoor de gemiddelde huisarts warmloopt. Maar ik pareer die weerstand door te zeggen: deze zaken die in andere sectoren hun waarde hebben be-wezen, helpen jullie om meer tijd en aan-dacht te hebben voor de aspecten van het vak waarom je er ooit voor gekozen hebt. En stiekem denk ik ook dat de huisartsen er ooit in zeker zin van kunnen genieten. Die ervaring heb ik in elk geval wel gehad, toen ik besefte dat het effect had. Toen ik meer controle voelde. Meer rust en focus.”

Organiseer jezelf, organiseer je praktijk

Geen huisarts heeft het vak gekozen vanwege de administratieve verplichtingen. Toch nemen die steeds meer tijd in beslag. Alle reden om deze taken zo snel en effectief mogelijk uit te voeren. De workshop ‘Organiseer je praktijk’ helpt hierbij. “Ik heb nu meer rust in mijn hoofd tijdens het spreekuur.”

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 201616

leuker kan maken. En daarmee word je – daar geloof ik heilig in – een betere en pret-tigere huisarts voor de patiënt.”

▪▪ ScholingEen half jaar geleden meldde Rianne Hop (34) zich aan voor de workshop van Bart Timmers. Net als Nanda Flos is Hop huis-arts in loondienst, bij een praktijk in Dode-waard. Omdat ze binnen die praktijk echter meer en meer management- en organisa-tietaken kreeg, besloot ze zich bij te laten scholen. “Tijdens de opleiding genees-kunde komt dat aspect niet of nauwelijks

aan de orde. Ja, er komt iemand van een ac-countantskantoor iets vertellen, maar dat is het. De rest word je geacht in de praktijk onder de knie te krijgen.”Rianne Hop hoort wel eens dat collega’s die voor zichzelf beginnen, enorm opzien tegen de overname van een praktijk, juist vanwege de bureaucratische rompslomp die het met zich meebrengt. Zelf heeft naar eigen zeggen “bepaald geen hekel” aan organiseren en structureren. “Maar na-tuurlijk ben ik huisarts geworden omdat ik graag patiënten help. En dus geniet ik ervan om mijzelf en mijn collega’s een

Nanda Flos (39) is negen jaar actief als huis-arts. Ze is praktijkhouder in loondienst, in een gezondheidscentrum in het centrum van Venlo. Medio 2015 voelde ze dat ze actie moest ondernemen. “Ik had behoefte aan ondersteuning. Hulp om meer grip te krijgen op de bergen werk die ik moet verzetten. Ook omdat onze praktijk in een overgangssituatie zit, op weg naar verzelf-standiging. Samen met alle veranderin-gen in wet- en regelgeving, en de eisen die vanuit zorgverzekeraars, ziekenhuizen, lo-kale partijen, gemeente op ons afkwamen, zorgde dat ervoor dat ik het overzicht soms bijna kwijt was.”

▪▪ KapstokFlos ging op zoek naar cursussen en trai-ningen en kwam uiteindelijk terecht bij de workshop ‘Organiseer je praktijk’. Dat was in november 2015. “Belangrijkste les die ik geleerd heb – eigenlijk iets dat ik allang wist: houd het klein. Formuleer overzich-telijke stapjes. Begin in het hier en nu. Wil niet te veel en te snel.” Nu, drie maanden later, bespeurt Flos de eerste veranderin-gen. “Het moet een gewoonte worden, dit soort dingen. Dat kost tijd. Het lukt me op de meeste dagen om me aan mijn strakke dagschema te houden, maar soms gaat het

nog mis. Maar dan weet ik wél waar het aan ligt. Dat inzicht groeit.”Flos heeft bepaalde zaken bewust gepar-keerd. Zoals de implementatie van Ever-note en andere praktische gadgets. “Ook daar moet ik niet te veel willen. Ik heb er nu geen ruimte voor. Maar ik onthoud het voor later. Ooit gaat het me zeker van pas komen.” Dat organiseren niet leuk is, dat idee is Flos inmiddels ook kwijt. “Oké, het zal nooit mijn passie worden, maar ik heb geleerd dat een goede structuur een kap-stok is. Die je kunt inrichten zoals je het zelf wil. En dat het je werk écht een stuk

‘ Overzicht voorkomt dat ik ruis in mijn hoofd heb, als ik patiënten spreek’

ORGANISEER JE PRAKTIJK17

1

2

3

456

7

89

10

Gebruik je hoofd om óver dingen te denken, niet om áán dingen te denken. Schrijf alles direct op, maak gebruik van lijstjes.

Begin de dag met een dagelijks checklistje – wat staat er vandaag op de agenda? Welke 2 of 3 grote acties moeten gebeuren vandaag? Zijn er dingen waar je geen zin in hebt? Doe deze als eerste! En: welke acties vragen extra aandacht en energie?

Met bepaalde programma’s kun je dezelfde zin-snedes in je HIS met behulp van een zelfgekozen afk orting ineens voluit typen.

Deel je dag op in duidelijke blokken en plan daar-bij administratieve “overlooptijd” in.

Kijk maar 2x per dag naar je mail, en sluit die tus-sendoor af.

Benut de techniek: apps en programma’s als Ever-note maken papier overbodig en verkleinen de kans op chaos/rotzooi.

Online informatie die je tegenkomt hoef je niet meteen te lezen; sla het op met behulp van Poc-ket.

Leer snellezen (er is echt veel tijd te besparen door je leessnelheid te verhogen!).

Gebruik een wachtwoordmanager zoals 1Pass-word of Lastpass.

Als organiseren je niet altijd lukt: vergeef jezelf, je bent maar een mens!

10 PRAKTISCHE TIPS

handje te helpen om het werk makkelijker en overzichtelijker te maken.”

▪▪ Snel en doelmatigDe workshop ‘Organiseer je praktijk’ is voor Hop het startpunt van waaruit ze zich wil ontwikkelen op de andere gebieden van het huisartsenvak. “Het is een laagdrempe-lige, praktische training. De meeste tips die je meekrijgt, zijn reminders. Dat je denkt: oh ja, dat heb ik wel eens gehoord of gelezen. Je wordt er nog eens op geattendeerd en het vormt misschien net het duwtje om iets in de praktijk te gaan brengen.”

Een aantal handige adviezen heeft Hop in-middels toegepast. Zo waren de ouderwetse ordners met NHG-protocollen de huisart-sen en de overige praktijkmedewerkers al langer een doorn in het oog. “Ik heb er samen met een collega voor gezorgd dat die nu zijn overgetypt, geüniformeerd en dat ze door iedereen op allerlei soorten appara-ten te raadplegen zijn. Dat is echt een grote vooruitgang.” Ook de aandacht tijdens de cursus voor ict-hulpmiddelen kan op Hops goedkeuring rekenen. “De programma’s en apps die Bart Timmers ons heeft aan-geraden, daar ga ik me zeker in verdiepen.

Ik ben begin dertig en dus van de ‘digitale generatie’. Ik weet dat die dingen – mits slim en gedoseerd gebruikt – het werk echt makkelijker kunnen maken. En dat is pre-cies waarvoor ik deze workshop ben gaan volgen. De maatschappij is snel en doelma-tig, ook de huisarts moet daarin mee.”

De eerstvolgende workshop ‘Organiseer je praktijk’ van de LHV Academie vindt plaats op 22 maart in Utrecht. Kijk voor meer data en locaties op www.lhv.nl/lhv-academie.

“Ik ben als het ware als dokter

opgegroeid met triage, dan is

het wennen om in praktijken te

komen waar dat niet gebeurt.

Ik vind triage belangrijk voor

de veiligheid en de logistiek.

Patiënt en huisarts profi teren

ervan. Goede triage staat of

valt met de kwaliteit van de

assistentes. Want patiënten

moeten zich vertrouwd en

gehoord voelen. En ook als

er geen consultafspraak uit

voortvloeit, moet het contact

prettig verlopen. Assistentes

moeten de urgentie goed kun-

nen inschatten en de kwaliteit

van hun adviezen moet zoda-

nig zijn dat zowel de patiënt als

de huisarts er vertrouwen in

heeft. Ik ben opgeleid in een

praktijk waar alle contacten

die niet tot een consult leidden

gesuperviseerd en geaccor-

deerd werden door de huis-

artsen. Dan weet je als huisarts

precies wat er geadviseerd is.

Dan zie je bijvoorbeeld dat een

patiënt met diarree toch maar

moet komen omdat je net een

slechte nierfunctie bij hem

vastgesteld hebt.

Voor een waarnemer kan

triage ook een nadeel zijn,

want je krijgt een intensiever

spreekuur met patiënten met

klachten waar je over moet

nadenken en puzzelen. Als je

tijdelijk verantwoordelijk bent

voor een hele praktijkpopu-

latie kan het soms prettig zijn

om een mix te hebben met ook

wat eenvoudigere klachten. In

mijn toekomstige praktijk zou

ik zeker streven naar een vorm

van triage. Maar patiënten

moeten zich wel welkom voe-

len! En als je je zorgen maakt

over je verkoudheid mag je

van mij best op het spreekuur

komen.”

DE STELLING:TRIAGE IS NOODZAKELIJK VOOR BETERE PATIËNTENZORGHuisartsen krijgen een prachtcijfer van hun patiënten, zo bleek uit het grootschalige onderzoek dat de LHV in 2015 hield. Sommige patiënten, zo kwam ook naar voren, zijn minder tevreden over de triage. Ze ervaren het als hinderlijk dat ze ‘langs de kritische vragen van de assistente moeten’. Zijn patiënten gebaat bij triage? Hoe leg je dat uit? Hoe ga je om met weerstand? En wat betekent triage voor de praktijkvoering? Drie huisartsen, drie meningen.

ESTHER VAN OSSELEN, waarnemend huisarts

‘Voor een waarnemer kan triage ook een nadeel zijn, want je krijgt een intensiever spreekuur’

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 201618 DE STELLINGT EK S T: EL S VA N T H I EL // B EEL D: N O U T S T EEN K A M P

“De laatste jaren slibden

onze spreekuren dicht. Toch

was de toegenomen drukte

niet de enige reden waarom

we met triage zijn begon-

nen. In het dorp waar wij

werken, bellen mensen niet

zo gemakkelijk de dokter.

En er is altijd een groep die

niet aandringt op spoed,

ook als dat eigenlijk nodig

is. Daardoor bleven mensen

soms doorlopen met po-

tentieel levensbedreigende

klachten. Die patiënten halen

we er nu uit. Dat vertel ik

ook als ik commentaar van

patiënten krijg. Triage is niet

om mensen af te houden, leg

ik dan uit, maar juist om ze op

tijd te kunnen helpen. En dat

is geen smoesje! Aanvankelijk

was er wel weerstand, som-

migen vonden triage zelfs

belachelijk. Nu beginnen

patiënten en assistenten

eraan te wennen. Gemiddeld

twee, drie keer per week

komt het voor dat patiënten

niet willen zeggen waarvoor

ze komen. Dan hoeven ze het

niet te vertellen.

‘Drie dagen geleden was het

veel erger, dokter’, zeggen

patiënten die getriageerd zijn

soms. Als wij die mensen eer-

der gezien hadden, zouden

we toch geneigd zijn geweest

om iets te doen. Zo zijn dok-

ters nu eenmaal. Een gunstig

bijverschijnsel van triage:

door de dingen verantwoord

even op z’n beloop te laten,

zijn er geen onnodige medi-

cijnen uitgeschreven of be-

handelingen uitgevoerd.”

“Enerzijds vind ik triage

ideaal en noodzakelijk voor

de werkbaarheid; anderzijds

zou ik willen dat iedereen zo

laagdrempelig mogelijk bij

de dokter terechtkan. Want

voor sommige patiënten

is triage echt een hobbel.

Gevoelsmatig wringt dat soms

een beetje bij mij. Dat neemt

niet weg dat triage bij ons al

jarenlang ver doorgevoerd

is, anders kunnen we het qua

zorgverlening niet behappen.

Als we patiënten uitleggen

waarom triage noodzakelijk

is, benadrukken we altijd hun

eigen belang. We willen weten,

zeggen we dan, of uw klacht

meer aandacht nodig heeft,

of het nodig is dat u dezelfde

dag nog komt en wie de juiste

zorgverlener voor u is. Als een

patiënt pijn in de arm heeft,

vind ik het toch prettig als de

assistente een paar dingen

navraagt om te kijken of het

niet cardiaal is. Als mensen

niets willen prijsgeven, gaan

we akkoord, maar dan moeten

ze wel zeggen of één afspraak

voldoende is of dat ze meer

tijd nodig hebben. Sommige

patiënten kiezen bewust voor

een afspraak via onze website.

In het begin waren we bang

dat mensen zich ongebreideld

zouden aanmelden. Maar ik

heb nog geen onterecht inge-

pland consult meegemaakt!”

‘ Triage is niet om mensen af te houden, maar juist om ze op tijd te helpen. En dat is geen smoesje!’

‘ Als we patiënten uitleggen waarom triage noodzakelijk is, benadrukken we altijd hun eigen belang’

ERIK FRANSSEN, praktijkhouder in Gendt

MARJOLEIN DE JONG, praktijkhouder in Waspik

19

“Bestuurlijk actief zijn heb ik van huis uit meegekregen. Op de middelbare school was ik bijvoorbeeld klas-

senvertegenwoordiger, in mijn studenten-tijd deed ik bestuurswerk en later was ik voorzitter van de LOVAH (Landelijke Or-ganisatie Van Aspirant Huisartsen, red.). Mijn moeder heeft altijd in besturen van vrijwilligersorganisaties gezeten, tot op de dag van vandaag. Thuis heb ik geleerd dat je verantwoordelijkheid kunt – moet – nemen als je vindt dat dingen niet goed gaan. Achterover leunen was geen optie. Dat verantwoordelijkheidsgevoel zit me wel eens in de weg. Ik vind het niet mak-kelijk om dingen te laten gaan, dat is mijn valkuil. Ik kan het inmiddels wel beter: pri-oriteiten stellen, keuzes maken, focussen op wat je écht belangrijk vindt. Dus als de sportclub van een van mijn kinderen me meer wil inschakelen, zeg ik nee, ook al vind ik het leuk en denk ik dat het er wel bij kan. Beter dan vroeger kan ik dingen ook aan anderen overlaten. Mijn manier is echt niet de enige. Iets duurt misschien langer of gaat anders dan ik het zou doen, maar ik zie er ook de meerwaarde van in. Waar ik

‘Ik ben erg van de positiviteit’

Samen met anderen stond Toosje Valkenburg (48)

afgelopen zomer in de frontlinie van Het Roer Moet

Om (HRMO). De huisarts uit De Bilt is tevens medisch directeur en bestuurder van

het academisch hospice Demeter en opleider. Een ‘enorme bemoeial’, die de grote lijnen ziet, maar ook

veel plezier beleeft aan het begeleiden van haar

patiënten.

wél geïrriteerd van kan raken is als iemand het niet goed doet die voor de klus wordt ingehuurd. Dan denk ik: verdorie, je wordt er-voor betaald.

 ▪ Enorme plonsMet Het Roer Moet Om kwam ik bij toeval in aanraking. Een be-vriende collega vroeg of ik meeging naar een vergadering van huis-artsen in Haarlem. Op ons gezondheidscentrum hadden wij ons al geruime tijd geërgerd aan de contractering met zorgverzekeraars, dus ik was nieuwsgierig. Als iets op je pad komt, kun je kiezen: wel of niet doen. Dit was een onderwerp dat zo dicht bij me ligt, dat ik ja zei. Ik voel me enorm betrokken bij het huisartsenvak en ik ben een bemoeial, denk ik. Daarbij ben ik erg van de positiviteit. Niet alleen maar mopperen

20

mijn werk&ikmijn werk&ik

‘ Een gevoel van frustratie kun je van je afzetten, maar je kunt er ook iets mee dóén’

en je bij de feiten neerleggen! Een gevoel van frustratie kun je van je afzetten, maar je kunt er ook iets mee dóén. Je moet in ieder geval iets proberen.De discussie van die bijeenkomst leverde meteen een zinvol mani-fest op, met een tekst die ik zó zou zeggen als je me ‘s nachts wak-ker maakt. We hadden niet de illusie dat we er een steen mee in de vijver zouden gooien, maar het manifest kreeg direct een eigen dy-namiek. Een week nadat het online was gezet, was het al door hon-derden, later zelfs duizenden, huisartsen ondertekend. Dat was geen steentje, maar een enorme plons!

 ▪ HandschoenDaarmee hadden we een groot mandaat gekregen. Dat leidde tot het Nationaal Debat en dat weer tot het besluit om met alle betrok-kenen naar oplossingen te zoeken. HRMO was aanjager en luis in de pels en wij zorgden er vooral voor dat partijen niet in hun oude patronen vervielen. We vormden een lijmmiddel en dat werd door alle partijen gewaardeerd. Af en toe was het confronterend, want we moesten als beroeps-groep ook naar onszelf kijken. We hebben veel complimentjes en leuke reacties van collega’s gekregen, maar ze moesten soms wel even slikken omdat we de bal ook bij henzelf teruglegden. Als de zorgverzekeraar je zes indicatoren voor chronische zorg oplegt en je zorggroep twintig, dan dragen die net zo goed bij aan de bureau-cratie. Die handschoen is overal opgepakt. Wat dat betreft gaat het mani-fest ook over ons zelfbewustzijn als beroepsgroep, over onze rol als leidende professional in de zorg. Het streven om meer zelf de lead te hebben, af en toe nee te zeggen en met alternatieven te komen als er iets onmogelijks van ons wordt gevraagd.

 ▪ HelikopterblikNa afl oop van deze actie is me meer dan eens gevraagd: hoe lang blijf je nog huisarts? Wordt het niet te saai voor je? Maar ik heb geen enkele aanvechting om dit vak te verlaten. Daar vind ik het veel te mooi voor. Ik hecht totaal niet aan status en macht en ik lig – hoe blij ik ook ben dat het gelukt is – niet wakker van een ma-nifest. Dat kan ik wél doen van mijn patiënten, zorgen om hen of over mijn eigen functioneren; wakker liggen van thema’s die echt over de inhoud gaan. Mensen vinden mij soms best een bitch, denk ik, omdat ik uit-gesproken, duidelijk en daadkrachtig kan zijn, leiderschap kan tonen. Dat ben ik op dat moment misschien ook wel. Ik vind het

hartstikke leuk om óver de dingen heen te kijken, met een helikopterblik het grotere geheel te overzien, erover na te denken en ik heb daar ideeën over die voor mij van-zelfsprekend zijn, maar voor anderen mis-schien helemaal niet.Tegelijkertijd beleef ik nog iedere dag veel plezier aan het coachen en begeleiden van patiënten en de aios. In dat individu-ele contact speel ik echt niet de reddende engel, die het allemaal weet. Daar kan ik heel geduldig in zijn.”

T EK S T: EL S W I E G A N T // B EEL D: S H U T T ER S TO CK

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016 PERSOONLIJK VERHAAL 21

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 201622 PALLIATIEVE THUISZORGTEK ST: BERBER BIJM A

FOT

O:

BA

RT

VA

N D

IEK

EN

Goede samenwerking met de wijkverpleging bij de be-geleiding van een terminale patiënt is niet meer vanzelf-sprekend. Thuiszorg is steeds meer versnipperd en een

overdracht aan de huisartsenpost ontbreekt vaak. In PaTz-groepen werken huisartsen met wijkverpleeg-

kundigen en consulenten samen aan de verbetering van palliatieve thuiszorg. ‘Door samen te anticiperen, kun je

meer en voel je je veel meer bekwaam.’

Samen anticiperenbij palliatieve zorg Thuis bij een terminale patiënt

tijdens een dienst voor de huis-artsenpost. De patiënt lijdt aan meerdere ziektes, heeft pijn en wil

naar het ziekenhuis. Van afspraken met de eigen huisarts – laat staan een zorgplan – is niets bekend. Het lijkt je als dienstdoend huisarts geen goede zaak deze patiënt in te sturen, maar ze wil per se. Wat te doen? “Uiteindelijk heb ik haar toch maar inge-stuurd”, vertelt huisarts Mirjam Meijer uit Nijmegen, die het voorbeeld aandraagt. “Een week later overleed ze.”Geen bevredigende gang van zaken rond een sterfbed, maar wel iets dat bij diensten op de huisartsenpost vaker voorkomt. De laatste jaren gaat het anders, stelt Meijer te-vreden vast. Ze maakt deel uit van een PaTz-groep in Nijmegen, een overlegorgaan voor palliatieve zorg. De groep bestaat uit vijf huisartsen, vijf wijkverpleegkundigen en een consulent palliatieve zorg. Ze zien el-

23

van mogelijke scenario’s. Samen leg je in een zorgplan vast wat er in bepaalde situa-ties moet gebeuren. Samen met de patiënt heb je zo meer regie over de eindfase en zorg je ook dat de dienstdoende huisarts op de huisartsenpost zich toegerust voelt.”

▪▪ Beter vol te houdenIn Rotterdam was er al voor de oprichting van de PaTz-groepen een overleggroep over palliatieve zorg, vertelt Corine Baar, die sinds 2005 bij dat overleg betrokken is. Inmiddels zijn er zestien PaTz-groepen in de regio Rotterdam. De bedoeling is dat daar dit jaar nog eens zes bijkomen. Voor haar inspanningen op het gebied van palli-atieve zorg krijgt Baar deze maand de Emiel van der Doesspeld uitgereikt, een jaarlijkse onderscheiding van de Huisartsenkring district Rotterdam voor mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt of veelbelo-vend zijn voor de huisartsengeneeskunde

veel beter kennen, waardoor je elkaar ook buiten de vergaderingen om makkelijker vindt. Het overleg met hen is volstrekt ge-lijkwaardig. Zij hebben vaak meer tijd om met een patiënt door te brengen en horen soms andere dingen dan de huisarts.”Een groot voordeel van de PaTz-groep is dat je samen kunt anticiperen, in plaats van wachten op een crisissituatie. Meijer: “De deskundige die meedraait heeft veel meer terminale patiënten gezien en weet meer

kaar eens in de twee maanden en bespre-ken dan patiënten met een levensverwach-ting van minder dan een jaar.De groep waarvan Meijer deel uitmaakt, bestaat nu zo’n 2,5 jaar. “Ik was kringbe-stuurder binnen de LHV en zat al in een netwerk voor palliatieve zorg toen de vraag kwam of we een PaTz-groep wilden oprich-ten. Omdat ik vond dat ik als bestuurder toch ook een voorbeeldfunctie had, zijn we daarmee aan de slag gegaan.”

▪▪ Alles bespreekbaarHet doel van de PaTz-groepen is drieledig: betere samenwerking met de wijkverple-ging, betere overdracht naar de huisart-senpost en verbetering van de kwaliteit en de veiligheid van de palliatieve zorg zelf. Alle drie zijn hard nodig, merkte Meijer in de praktijk. “Ik heb nog de tijd meege-maakt dat ik met één wijkverpleegkundige samenwerkte, maar inmiddels werken in onze wijk wel vijf thuiszorgorganisaties.” Drie daarvan, de organisaties waarmee de huisartsen het meeste samenwerken en die de meeste expertise hebben in palliatieve zorg, draaien mee in de PaTz-groep. Daar-naast schuift een kaderhuisarts palliatieve zorg of een specialist ouderengeneeskunde aan, die ook consulent palliatieve zorg is bij het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).“Het is fijn om complexe situaties met elkaar te kunnen bespreken en over een zorgplan te overleggen”, vindt Meijer. “De PaTz-groep is eigenlijk een heel plezierige en veilige vorm van intervisie. Alles is be-spreekbaar, van medisch-technische kwes-ties tot de vraag: hoe breng ik dat? Zo heb ik een keer de casus ingebracht van een mevrouw met een hersentumor die steeds meer epileptische aanvallen kreeg en ei-genlijk geen enkele vorm van behandeling wilde. Hoe ga je dat gesprek aan? Of hoe ga je het gesprek aan met iemand die juist steeds maar door wil behandelen, terwijl je daar als huisarts eigenlijk niet meer de meerwaarde van inziet? Door dat te be-spreken in de PaTz-groep, voel je je meer bekwaam en meer gesteund. Bovendien leer je de mensen van de wijkverpleging

Mirjam Meijer,

huisarts in Nijmegen:

"Het is fijn om

complexe situaties te

kunnen bespreken."

‘Alles is bespreekbaar, van medisch-technische kwesties tot de vraag: hoe breng ik dat?’

24

in de regio. “Sommige dingen komen op je weg. Zo ben ik gaandeweg meer betrok-ken geraakt bij palliatieve zorg", verklaart ze. "Zorg in de eindfase kost je heel veel tijd en energie. Je loopt af en toe over het scherpst van de snede, het ontregelt je. Als je het goed weet te regelen, is het beter vol te houden.”In Rotterdam is het netwerk van de PaTz-groepen de afgelopen jaren flink gepro-fessionaliseerd. Ze werken tijdens verga-deringen met een webportal waarachter kerngegevens van patiënten en hun ziekte staan, zoals diagnose en prognose, maar ook ‘Samen keuzes maken’ en ‘Samen voor-uit organiseren’. Adviezen en afspraken worden daarin meteen genoteerd. Vanuit de Rotterdamse PaTz-groepen wordt hard gewerkt om de overdracht van en naar ziekenhuizen beter te regelen, bijvoorbeeld

met het oog op patiënten die op vrijdag-middag naar huis worden gestuurd. Terwijl in de PaTz-groepen over individuele pati-enten en zorgplannen wordt gesproken, vindt op ook afstemming plaats tussen de betrokken organisaties. Afspraken die daar worden gemaakt, vergemakkelijken het maken van afspraken in de PaTz-groepen. En andersom: “Als wij vanuit de gezamen-lijke PaTz-groepen tien voorbeelden kun-nen aandragen van inadequaat ontslag uit

het ziekenhuis, zet dat meer zoden aan de dijk dan de klacht van één huisarts.”

▪▪ Minder tobberigBaar heeft de kwaliteit van de palliatieve zorg in haar regio de afgelopen jaren zien verbeteren. “Anticiperen in plaats van pa-niekvoetbal is de kracht van de PaTz-groe-pen”, zegt ook zij. In haar PaTz-groep draai-en een specialist ouderengeneeskunde en een verpleegkundig consulent mee. Bei-den hebben de kaderopleiding palliatieve zorg. “We hebben regelmatig verdiepende onderwerpen aan de orde, zoals wilsbe-kwaamheid of het gebruik van morfine. Je leert van elkaar, in een veilige omgeving. Je bent beter toegerust en voorbereid op de zorg die nodig is. De zorg voor terminale patiënten wordt minder tobberig.”Ze geeft een praktijkvoorbeeld van een pa-

Bart Schweitzer, huisarts in Diemen-Zuid, introduceerde de PaTz-groepen in Ne-

derland. In 2011 werd de eerste groep op-gericht, in de wijk waar Schweitzer werkt. Hij promoveerde in 2012 op de kwaliteit van palliatieve zorg buiten kantooruren en stuitte tijdens zijn onderzoek op overleg-groepen rond palliatieve zorg in Engeland, die daar een groot succes zijn. ‘Tegelijk constateerde ik in de praktijk dat wijkver-pleegkundigen en huisartsen te weinig ge-bruik maken van elkaars expertise, en dat de overdracht naar de huisartsenposten gebrekkig is.’ Schweitzer maakte zelf op de huisartsenpost mee dat hij een patiënt met een maagcarcinoom in het ziekenhuis liet opnemen en zich daarmee de woede van de eigen huisarts op de hals haalde. ‘Die bleek een zorgplan voor deze patiënt te hebben, maar dat was op de huisartsenpost niet bekend.’Wijkverpleegkundigen zijn ‘zo mogelijk nog enthousiaster’ dan huisartsen die in een PaTz-groep meedraaien, merkt Schweitzer, projectleider bij de Stichting

PaTz. ‘Zij krijgen hun plek in de wijk terug en kunnen goed inhoudelijk met huisartsen van gedachten wisselen.’Ook voor jonge huisartsen zijn de groepen waardevol. ‘Je hebt in je opleiding mis-schien drie of vijf palliatieve patiënten gezien en wordt dan in het diepe gegooid. In de PaTz-groep wordt je emotioneel gesteund en kun je in een veilige omgeving omgeving leren. Bovendien, heel praktisch: je hebt allerlei mobiele nummers, zodat je te allen tijde een deskundige kunt raadple-gen.’De Stichting PaTz is blij met de doorbraak in de regio Rotterdam. Vergoeding van de huisartsen in die regio voor deelname aan overleg volgens de PaTz-methodiek is een erkenning van de kwaliteit en bijdrage aan de samenwerking in de eerstelijn. Schweit-zer: ‘Het gaat voor de verzekeraar niet om enorme bedragen en voor ons is het een principekwestie. Dit zijn besprekingen met een overduidelijke meerwaarde. Het is terecht als die betaald worden.’Nog dit voorjaar wordt de honderdste

Meer weten?Op www.patz.nu staat veel praktische informatie voor PaTz-groepen en voor huisartsen die overwegen een PaTz-groep op te richten.Meer informatie over de Rotterdamse werkwijze staat op www.netwerkpallia-tievezorg.nl/rotterdam. Door te klikken op Hulpverleners/PalliatieveThuiszorg/PaTzPortal komt u bij een voorlichtings-filmpje over het webportal.

‘ Anticiperen in plaats van paniekvoetbal is de kracht van de PaTz-groepen’

Binnenkort honderdste PaTz-groepPaTz-groep opgericht, verwacht Schweit-zer. ‘Na vijf jaar pionieren maken we nu een professionaliseringsslag. We komen bijvoorbeeld met tools voor het identifi-ceren van patiënten voor de bespreeklijst, we weten steeds beter hoe we moeten samenwerken binnen de PaTz-groep en we hebben inmiddels een uitgebreide en heel praktische website.’

PALLIATIEVE THUISZORG 25LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

tiënt met een hoofd-halstumor. De deskun-digen in de PaTz-groep wezen op het risico van een doorbloeding. “Je kunt dan heel praktisch zorgen dat bijvoorbeeld hand-doeken en Midazolam voorhanden zijn. Op het moment dat het gebeurt, kun je daar-door je aandacht besteden aan méér dan

het puur technische.”De behoefte aan meer dan medische zorg komt überhaupt regelmatig ter tafel in de PaTz-groepen. Zowel in Nijmegen als in Rotterdam is zit daarom daarom een gees-telijke verzorger bij de PaTz-groep aan tafel. Baar: “Soms heb je iemand nodig die niet gelijk medisch-technisch kijkt.”

▪▪ VergoedingDe meeste zorgverzekeraars vergoeden het werk van de huisartsen in de PaTz-groepen op dit moment nog niet. De deskundigen binnen de PaTz-groepen, veelal gedeta-cheerd vanuit het IKNL, worden wel be-taald. Voor de Rotterdamse PaTz-groepen is vorige maand overeenstemming bereikt over een vergoeding van Zilveren Kruis/Achmea voor deelnemende huisartsen. Mogelijk gaat die vergoeding ook voor Am-

‘Je leert van elkaar, in een veilige omgeving. Je bent beter toegerust en voorbereid op de zorg die nodig is’

sterdamse huisartsen gelden. De regeling geldt in eerste instantie voor twee jaar.Zowel Mirjam Meijer als Corine Baar vin-den het hoog tijd dat zorgverzekeraars het werk van de PaTz-groepen op waarde schat-ten. “Dat zou de drempel voor nieuwe PaTz-groepen zeker verlagen, en daarmee de kwaliteit van de palliatieve zorg verhogen”, zegt Meijer. Baar: “Er zijn sterke aanwij-zingen dat ons overleg de zorgverzekeraar tienduizenden euro per patiënt bespaart. Denk alleen al aan de kosten van een mo-gelijk onnodige opname, of het voorko-men van acute crises omdat je daarop beter bent voorbereid. We krijgen als huisartsen steeds complexere problematiek naar ons toe. Het zou goed zijn als verzekeraars in hun vergoedingssysteem erkennen dat sa-menwerking daardoor van groot belang is.”

De Rotterdamse

huisarts Corine

Baar ontvangt deze

maand de Emiel van

der Doesspeld voor

haar bijdrage aan

palliatieve zorgFOT

O:

HA

NS

STA

KE

LBE

EK

26 MEDEDINGING LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016TEK ST: CORIEN L A MBREGTSE

De LHV heeft zich volgens de rechter niet schuldig gemaakt aan overtreding van de Mededingingswet. De boete van 5,9 miljoen die de ACM had opgelegd, is van de baan. Daarnaast speelde een tweede boete van de ACM voor een zegelverbreking. Al in 2014 maakte stelde de rechter de LHV in het gelijk en werd deze boete ongedaan gemaakt. Maar driemaal is scheepsrecht: de ACM heeft in deze procedure eerder ook persoonlijke boetes gegeven aan twee functionarissen van de LHV en schrapte die al uit zichzelf voordat de rechter er aan te pas kwam.

LHV IN GELIJK GESTELDRECHTER CORRIGEERT ACM Op 10 april 2010 viel de ACM

(toen nog NMa) meer dan der-tig man sterk de LHV-burelen binnen. Die dag zal niemand

bij de LHV vergeten. “Ze gingen te werk alsof er een drugskartel werd opgerold”, herinnert directeur Lodi Hennink zich. “Er werd een kopie gedraaid van alle ICT-bestanden van de vereniging, kasten wer-den opengetrokken, de inhoud van ordners werd pagina voor pagina bekeken en mede-werkers werden in kamers geroepen om te worden gehoord. Het heeft dagen geduurd voordat de laatste ACM-ambtenaar van de verdieping weg was.”

▪▪ Drie zakenOp die dag in 2010 speelden twee verden-kingen. De LHV zou de toetreding van nieuwe artsen belemmeren en het moei-lijk maken voor patiënten om over te stap-pen naar een andere huisarts. De LHV heeft dat bestreden. Met succes, zo blijkt nu. De rechter oordeelt dat de LHV onschuldig is en zo komt er een eind aan vijf jaar juri-disch touwtrekken. De verdenking van het belemmeren van het overstappen van pa-tiënten liet ACM weliswaar al snel vallen, maar in de andere verdenking beet ze zich vast. Ook al oordeelde de onafhankelijke commissie – ingesteld door de ACM zelf –die de zaak in 2012 onderzocht dat er geen sprake is geweest van overtreding van de Mededingingswet. Die commissie gaf het advies de boete in te trekken, maar de ACM volhardde in haar besluit. Wel verlaagde ze

26

27

komen. De ACM vond dat de LHV daarvoor verantwoordelijk was en legde een boete op. De LHV heeft daartegen bezwaar aan-getekend, waarna de vereniging naar de rechter stapte. Die stelde in 2014 de LHV in het gelijk.

▪▪ Enorme schadeDe schade van dit alles was groot. Niet al-leen voor de LHV zelf, die in vijf jaar tijd 1 miljoen euro spendeerde aan juridische procedures en advocatenkosten, maar ook vanuit het oogpunt van patiëntenzorg.

de boete van 7,7 naar 5,9 miljoen euro en trok ze de persoonlijke boetes voor twee LHV-functionarissen in.Los hiervan heeft een geldboete gespeeld wegens verbreking van de verzegeling van een deur in het LHV-pand. Dat speelde in de nacht van 10 op 11 april 2010, dus in de dagen dat het onderzoek op het LHV-kan-toor nog volop liep. Een bewaker die laat in de avond een rondgang door het gebouw maakte, heeft de verzegelde deur openge-gooid. Ondanks duidelijke waarschuwin-gen op de deur dat niemand daaraan mocht

‘ Medewerkers werden in kamers geroepen om te worden gehoord’

I VERMEENDE BELEMMERING WISSELEN VAN HUISARTS

VerdenkingDe LHV zou een beleid voeren dat erop is gericht om het wisselen van huisarts te bemoeilijken.

VervolgVanaf het allereerste begin is voor de ACM duidelijk geworden dat de verdenking diametraal tegenover de feiten staat. Onder andere in samenspraak met de NPCF is

het de LHV veel aan gelegen om wisselen van huisarts zo makkelijk mogelijk te laten zijn. Al spoedig is de ACM tot het oordeel gekomen dat zij er naast zat en heeft zij de verdenking laten vallen.

III ZEGELVERBREKING

In de nacht van 10 op 11 april 2010 verbreekt een bewaker de verzegeling van de kamer waar de ACM bezig is met onderzoek.

MaatregelDe LHV krijgt een boete van 52.000 euro opgelegd.

Verweer LHV De LHV maakt bezwaar bij de ACM omdat zij van oordeel is dat niet de vereniging de wet heeft overtreden, maar de bewaker die in dienst is van een extern bedrijf.

Uitkomst rechtbankIn juni 2012 verlaagt de rechter de boete naar 23.000 euro omdat hij oordeelt dat de

LHV medeverantwoordelijk is geweest voor het gedrag van de bewaker. De LHV gaat hiertegen in hoger beroep bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven.

Uitkomst rechtbank hoger beroepIn juni 2014 wordt de LHV gezuiverd van alle blaam. De boete wordt door de rechter in zijn geheel geschrapt.

II VERMEENDE BELEMMERING TOETREDING TOT DE MARKT

VerdenkingDe LHV zou de toetreding van nieuwe huis-artsen belemmeren.

MaatregelACM legt de LHV een boete op van 7,7 miljoen euro. Twee LHV-functionarissen krijgen separaat ieder een persoonlijke boete.

Verweer LHVDe LHV tekent bij de ACM bezwaar aan tegen de boete (Nota bene: er is hier sprake van bestuursrecht, niet strafrecht. Daarom is er eerst een bezwaarprocedure, alvorens de rechter aan zet is). Een externe ona� an-kelijke adviescommissie oordeelt in maart 2012 dat de LHV de Mededingingswet niet heeft overtreden en adviseert de boete ongedaan te maken.

Besluit ACM in tweede aanlegDe ACM legt dit advies naast zich neer. Zij schrapt wel de twee persoonlijke boetes en verlaagt de boete voor de LHV van 7,7 naar 5,9 miljoen euro. De LHV gaat in beroep bij de rechter.

Uitkomst rechtbankOp 17 december 2015 doet de Rechtbank van Rotterdam uitspraak: de LHV heeft de Mededingingswet niet overtreden. De boete wordt geschrapt.

DRIE KEER GELIJK GEKREGEN

28

Volgens Rick Schenau, LHV-bestuurslid en kringbestuurder Twente, ontstond er een angstcultuur waardoor huisartsen niet meer durfden samen te werken en er nau-welijks vernieuwingen op gang kwamen. “Kringbestuurders stapten op uit angst voor invallen van ACM en mogelijke per-soonlijke boetes. Allerlei samenwerkings-verbanden werden opgeheven. Wij had-den in Oost-Nederland bijvoorbeeld een samenwerkingsverband om de huisarts-bezetting in de regio te bevorderen. Het is moeilijk om vacatures op het platteland vervuld te krijgen. Maar daar zijn we mee opgehouden, uit angst dat ACM daarin een vorm van marktverdeling zou zien. En zo zijn er talloze voorbeelden te noemen van projecten die zijn gestopt of nooit van de grond zijn gekomen.”Hennink herkent dat: “De opstelling van de ACM heeft averechts uitgepakt. Er ont-stond een verkramping door angst voor de toezichthouder omdat die had laten zien niet terug te deinzen voor miljoenenboe-

tes. Dat speelde ook bij andere eerstelijns-hulpverleners en elders in de zorg. Velen durfden niet meer vrijuit samenwerkings-afspraken te maken. Het effect van de ACM-boetes is daardoor indirect zeer scha-delijk geweest voor de patiënt.”

▪▪ Koersverandering Na de zomer van 2015 begon ACM van koers te veranderen. LHV-voorzitter Ella Kalsbeek kreeg van ACM-voorzitter Chris Fonteijn te horen dat de toezichthouder een document ging publiceren met een toelichting op de wijze waarop zij haar toe-zicht uitvoert. “De strekking ervan was dat ACM het toezicht verzachtte. Als huisart-sen, patiëntenverenigingen en zorgverze-keraars gezamenlijk tot afspraken komen, beschouwt ACM dat als een zaak die zij niet hoeft te onderzoeken. Pas als er een klacht over binnenkomt, gaat zij ernaar kijken. Als er een probleem is met de Mededin-gingswet krijgen de betrokken partijen een waarschuwing en kunnen ze maatregelen nemen. In dat stadium wordt er niet met-een een boete opgelegd, maar krijgen par-tijen de gelegenheid zichzelf te corrigeren.” Die toelichting gaf volgens Kalsbeek al veel lucht.

▪▪ NormalisatieAlle zaken samen hebben veel tijd, geld en energie gekost. “Niemand is hier wijzer van geworden. De LHV niet, de ACM niet, de zorgverleners niet en de patiënt niet”, zegt Hennink. “We gaan overigens nog on-derzoeken of de juridische kosten op ACM verhaald kunnen worden, maar door het gewijzigde beleid en de constructieve op-stelling van de ACM anno 2016 is het geluk-kig vooral tijd voor normalisatie. Na bijna zes jaar stagnatie kunnen we weer vooruit.”Schenau: “Wij zijn blij dat we als huisart-sen zonder verkramping met patiëntenor-ganisaties en verzekeraars om tafel kunnen gaan zitten om afspraken te maken over de invulling van de patiëntenzorg in onze regio. Dat is echt in ieders belang. Mooi dat ACM dat nu toestaat en de dreiging van plotselinge invallen en boetes uit de lucht is, maar we moeten wel kijken of dit een duurzame oplossing is. Als het een soort van ‘gedoogsituatie’ is, blijft het kwetsbaar.”Kalsbeek heeft er vertrouwen in dat huis-artsen met een gerust hart initiatieven van de grond kunnen tillen. “Ik vind het zeer verheugend dat we deze moeilijke periode achter ons kunnen laten. Laten we de nieu-we kansen benutten.”

NIEUW TOEZICHTBELEID ACMEERSTELIJNSZORGVERLENERSIn 2010 is de ACM met veel overmacht binnengevallen op zes locaties van de LHV. Dat zou anno 2016 niet meer gebeuren omdat de toezichthouder haar beleid heeft bijgesteld. In september 2015 publiceerde ACM nieuwe ‘Uitgangspunten toezicht op zorgaanbieders in de eerste lijn’. Kern is dat de ACM in beginsel eerst in gesprek gaat om te kijken of er sprake is van ongeoorloofd gedrag bij eerstelijnszorgverleners. Als zij die conclusie trekt, krijgen de betrokkenen de gelegenheid om hun gedrag te corrigeren, zonder dat er een boete wordt opgelegd. Alleen in het uiterste geval en in laatste instantie zal er worden gegrepen naar het instrument van de boete. Meer informatie hierover vindt u op www.lhv.nl/mededinging.

TOEZEGGINGSBESLUIT BESTUURDERS EN MEDEWERKERS LHVLos van de kwesties uit dit artikel, heeft er een andere gespeeld. In 2012 heeft de ACM een zogenaamd toezeggings-besluit genomen met daarin dwingende maatregelen die uitsluitend de be-stuurders en medewerkers van de LHV betroffen. Op 17 december 2015 heeft de ACM het Toezeggingsbesluit ingetrok-ken. Zie voor meer informatie www.lhv.nl/mededinging.

‘ Het effect van de ACM-boetes is indirect zeer schadelijk geweest voor de patiënt’

2. Ontslag wegens disfunctioneren melden bij IGZ

3. Geweld in een zorgrelatie melden bij IGZ

4. Informatieplicht aan patiënten over incidenten

5. Recht op keuze-informatie voor patiënten

6. Een procedure invoeren voor het veilig melden van incidenten

(VIM per 1 juli 2016).

De regelgeving in de Wkkgz moet verder uitgewerkt worden,

zodat duidelijk is op welke manier u aan de eisen kunt voldoen en

op welke wijze de nieuwe wet van toepassing is op waarnemers.

4 Wat regelt de LHV voor u?De LHV spant zich in om voor u een eerlijke en heldere

klachtenprocedure te realiseren, zodat klachten snel en laag-

drempelig kunnen worden afgehandeld. Samen met InEen en

andere brancheorganisaties in de zorg, patiënten- en consu-

mentenverenigingen en beroepsaansprakelijkheidsverzekeraars

werken we aan een programma van eisen waaraan de geschil-

leninstantie moet voldoen. Om voor alle huisartsenpraktijken,

gezondheidscentra, zorggroepen en huisartsenposten te zorgen

voor een klachtenfunctionaris, is het plan een landelijke pool van

klachtenfunctionarissen op te zetten. Daarnaast ontwikkelen we

een klachtenregeling voor alle huisartsenvoorzieningen die aan

de eisen van de Wkkgz voldoet. Het NHG heeft een VIM-proce-

dure voor huisartsenpraktijken ontwikkeld, zie www.nhg.org/

thema/patientveiligheid.

3 En het onderdeel klachtrecht?Als huisarts hoeft u pas vanaf 1 januari 2017 te voldoen aan

de eisen vanuit het klachtrecht. Het brengt drie verplichtingen

met zich mee: u moet een klachtenfunctionaris aanstellen, be-

schikken over een klachtenregeling (lees: klachtenrichtlijn) en u

moet zijn aangesloten bij een geschilleninstantie.

LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

5VRAGENWAT BETEKENT DE NIEUWE KLACHTENWET VOOR U?De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is sinds 2016 van kracht. De nieuwe wet verandert met name de aanpak van klachten over zorgaanbieders, waaronder huisartsen. De huidige klachtenregeling blijft in 2016 nog bestaan, andere onderdelen van de wet vragen op korte termijn aandacht. Wat verandert er voor u en per wanneer? En wat kunt u van de LHV verwachten?

5 Hoe blijft u goed op de hoogte?Via het LHV-webdossier Klachtenwet (Wkkgz) informeren

we u over de laatste ontwikkelingen en leest u gedetailleerd wat

de verplichtingen voor u inhouden. Via de digitale nieuwsbrief

van de LHV wijzen we u op de stappen die u moet nemen om te

kunnen voldoen aan alle wettelijke eisen. ▪

1 Wat houdt de Wkkgz in?De nieuwe klachtenwet zorgt volgens

minister Schippers voor een goede, snelle en

laagdrempelige a� andeling van klachten en

geschillen. Leren van klachten en incidenten op

de werkvloer, en openheid daarover, vormt de

basisgedachte achter de Wkkgz. Klachta� an-

deling moet meer gericht zijn op bemiddeling:

een klachtenfunctionaris wordt daarom voor

alle zorgaanbieders verplicht. De wet bestaat

uit twee onderdelen: kwaliteit en klachtrecht.

2 Welke verplichtingen vraagt het onderdeel

kwaliteit nu al van u?In 2016 moet u al aan de volgende wettelijke

eisen voldoen:

1. Antecedenten van nieuwe medewerkers

nagaan (vergewisplicht)

WWW.LHV.NL/KLACHTENWET

VIJF VRAGEN 29T EK S T: L H V

LHV VRAAGT DRINGEND AANDACHT VOOR ZORG AAN ASIELZOEKERS

Patiënten die versneld doorstromen naar een gemeente kennen in de meeste gevallen de Nederlandse taal

niet en weten ook niet hoe de zorg in Ne-derland is georganiseerd. Om hen de juiste zorg te kunnen bieden, is het gebruik van de tolkentelefoon essentieel.

▪▪ Vergoeding tolkentelefoonOp dit moment wordt de tolkentelefoon voor deze patiënten niet vergoed. Dat ter-wijl deze wel wordt vergoed in het AZC of in de crisis noodopvang. De LHV dringt bij het ministerie van VWS al geruime tijd aan op vergoeding.

Huisartsen verlenen op dit moment zorg aan asielzoekers op drie plekken. In de crisis noodopvang, in de AZC’s en in gemeen-ten, zodra asielzoekers met een status hier naar doorstromen. Met name bij de zorg voor asielzoekers die nu versneld door-stromen zit een aantal bottlenecks. De LHV heeft een spoed-overleg belegd met de overheid, gemeenten en het COA over deze situatie.

▪▪ Geen zorgverzekeringEen tweede aandachtspunt is dat de nieuwe inwoners van gemeenten nog geen zorg-verzekering hebben. Dat betekent dat huis-artsen en andere zorgverleners wél zorg moeten verlenen, zeker daar waar het gaat om spoedzorg, maar deze niet kunnen de-clareren. Hierdoor is het ook nagenoeg on-mogelijk deze mensen te verwijzen of me-dicijnen voor te schrijven. Het risico is dus reëel dat deze mensen op dit moment niet de zorg krijgen die ze verdienen.De LHV verwacht dat er op korte termijn een (tussen)oplossing komt voor de ont-stane situatie. Via onze website houden we u op de hoogte van de ontwikkelingen, zie www.lhv.nl.

Welke afspraken zijn gemaakt in

vervolg op de landelijke huisart-

senactie Het Roer Moet om? En

hoe staat het met maatregelen

die soelaas bieden aan de admi-

nistratieve overbelasting? De

laatste stand van zaken leest u

op de website www.hetroer-

gaatom.nl.

De website biedt u eenduidige

informatie over wat er is afge-

sproken en wat dat betekent

voor uw dagelijkse praktijk.

De website is een gezamenlijk

initiatief van alle betrokken par-

tijen: de vereniging van huisart-

senorganisaties, InEen, de Lan-

delijke Huisartsen Vereniging

(LHV), de Vereniging van Prak-

tijkhoudende Huisartsen (VP-

Huisartsen), Zorgverzekeraars

Nederland (ZN), de Nederlandse

Zorgautoriteit (NZa) en het mi-

nisterie van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport (VWS).

Op de hoogte blijven

U kunt uw e-mailadres achterla-

ten op de website. U krijgt dan

bericht als nieuwe informatie

wordt toegevoegd.

WWW.HETROERGAATOM.NL

WEBSITE HET ROER GAAT OM

30 NIEUWS LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

De registratieplicht is niet in het be-lang van het kind. Artsen waarschu-wen er al langer voor dat een meld-

plicht/registratieplicht onder andere het grote risico meebrengt dat ouders artsen gaan mijden. Registratie zal de signalering en hulp belemmeren en de nu al bestaande ondersignalering versterken.Verschillende artsenorganisaties hebben zich verenigd in de strijd tegen kindermishandeling. Zij werkten in goed overleg met VWS en de Task-force kindermis-handeling en sek-sueel misbruik aan het oplossen van knelpunten in de aanpak van kindermishan-deling. Zo werd onder andere ge-keken naar moge-lijkheden om zonder meldplicht/registratie-plicht de informatie-uit-wisseling in de keten te verbe-teren. De artsenorganisaties vinden het onbegrijpelijk en zeer kwalijk dat die inzet nu terzijde is geschoven.

▪▪ Preventieve hulpverlening in gevaarRegistratieplicht heeft ook een averechts effect op het actieplan van de artsencoali-tie. Dit zet juist in op laagdrempeligheid in signaleren en aanpakken van (vermoedens van) kindermishandeling en laagdrempe-ligheid in de samenwerking met de ver-trouwensartsen van Veilig Thuis. Door een

registratieplicht verzwaar je de meldcode zodanig, dat de laagdrempeligheid ervan in het gedrang komt.Ook wordt vroegsignalering van (dreigen-de) kindermishandeling in het actieplan gestimuleerd. De voorgestelde registratie-plicht bij het niet kunnen uitsluiten van kindermishandeling maakt deze preven-

tieve hulpverlening problematisch. Zeker gezien de zeer brede

definitie van kinder-mishandeling die

wij in Nederland hanteren kan

de registra-tieplicht er toe leiden dat zorgelij-ke opvoed-situaties in grote aantal-

len aan Veilig Thuis worden

voorgelegd en geregistreerd. Dit

is onwenselijk en zal de aanpak van ernstige ge-

vallen in gevaar brengen.Tenslotte stimuleert het actieplan het laag-drempelig advies vragen aan de vertrou-wensartsen van Veilig Thuis. De praktijk heeft namelijk geleerd dat het verhogen van het aantal adviesvragen leidt tot een stijging van het aantal terechte meldingen bij Veilig Thuis. Het verplicht stellen van registratie, verhoogt echter juist de drem-pel om in een vroeg stadium advies te vra-gen en hulp te verlenen.

Verkapte meldplicht kindermishandeling onaanvaardbaarArtsenorganisaties, waaronder de LHV, zijn verbijsterd dat staatssecretaris Van Rijn een registratieplicht wil invoeren bij de aanpak van kindermishan-deling en niets doet met de kritiek van artsenorganisaties. Deze verkapte meldplicht zal een averechts effect hebben, omdat het kind geheel uit beeld kan raken

8 mrt 2016

Praktijkstart, Utrecht

10 mrt 2016

Grip op leidinggeven

Hoofddorp

10 mrt 2016

Omgaan met (social) media

Utrecht

15 mrt 2016

Werken rondom de dood

Utrecht

15 mrt 2016

Praktijkmanagement

voor aios, Zeist

15 mrt 2016

Basiskennis boekhouden

Utrecht

17 mrt 2016

Overtuigen en beïnvloeden

Utrecht

17 mrt 2016

Essentieel onderhandelen

Rotterdam

22 mrt 2016

Van huisarts naar bestuurder

Utrecht

22 mrt 2016

Zelfverzekerd werken tussen wet

en praktijk, Utrecht

Ga voor de volledige lijst naar:

www.lhv.nl, zie LHV Academie

Agenda

NIEUWS 31

OP BEZOEK BIJ… MINI-SYMPOSIUM ALUMNI-INTERVISIEGROEP EN WAGRO GRONINGEN

zich behalve met ‘productiewerk’

ook bezighouden met bijvoorbeeld

kwaliteitsverbetering in de praktijk en

deelname aan Hagro-vergaderingen.

Bij de tweede stelling, de huisarts moet

generalist blijven, waren de meningen

verdeeld. Generalist zijn is de kracht

van het huisartsenvak. Tegelijkertijd is

een verdieping of specialisatie in een

favoriet onderwerp heel interessant en

vergroot het vaak het plezier in je werk.”

Is de opzet van de avond gelukt?“Dat denk ik wel. We zijn van plan over bij-

voorbeeld twee jaar weer een symposium over

‘toekomst’ te organiseren. Wat nu nog gaat

gebeuren, is dan geweest. Het is interessant om

te kijken welke ontwikkelingen invloed hebben

gehad op de toekomst van toen.”

De toekomst ben je zelf?Wagro- en Alumni-intervisiegroeplid

Mayke Reimert: “Met deze titel voor ons

symposium wilden we jonge huisartsen er

vooral bewust van maken dat je invloed

hebt op de toekomst van jezelf als persoon

en als zorgverlener. Dat deden we met een

plenaire lezing over de toekomstvisie van

een groep jonge zorgverleners op zorg in

het algemeen, een workshop over plezier in

je werk en een Lagerhuisdebat over je rol als

(waarnemend) huisarts op zorgkwaliteit.”

Hoe zorg je voor plezier in je werk?“Zorg wordt deels beïnvloedt door allerlei

externe factoren. Deze zijn vaak sturend en

‘dwingen’ je een bepaalde kant op te gaan.

Het is de kunst om daar constructief mee

om te gaan en je vak leuk te blijven vinden.

De workshop gaf een formule voor zelfre-

flectie met een eigen regie over externe en

persoonlijke omstandigheden.”

Sloot het Lagerhuisdebat daar-op aan?“Ja, met twee stellingen. Over de eerste,

‘de waarnemer moet emanciperen’, was

iedereen het eens. Waarnemers moeten

Marieke de Kleuver, Vivian van Vliet en Mayke Reimert organiseerden samen het mini-symposium

Met ingang van 1 januari 2016 is een aantal cao-tarieven voor de hidha gewijzigd. Zo zijn er kleine stijgingen in de ANW-vergoe-ding, persoonlijke kosten en bijdrage voor ziektekosten.

ENKELE TARIEVEN CAO HIDHA GEWIJZIGD

De ANW-vergoeding voor werkgevers is gestegen van € 69,32 naar € 70,96. De

dienstenvergoeding voor hidha’s is evenredig hiermee gestegen van € 54,71 naar € 55,85.Het maximum budget voor persoon-

lijke kosten bedraagt € 4.227,20 per 1 januari 2016 (dit was €4.201,99 in 2015). Een werknemer heeft per jaar recht op een vast bedrag, ongeacht de omvang van het dienstverband, van € 2.240,35 (dit was € 2.226,99 in 2015). Naar rato van het dienst-

verband kan aanspraak gemaakt worden op een variabel bedrag van maximaal € 1.986,86 (dit was € 1.975,01 in 2015).De werkgeversbijdrage ziektekos-tenverzekering bedraagt per 1 janu-ari 2016 € 16,91 (was € 16,81 in 2015).Voor de indexering wordt met een referteperiode van oktober tot ok-tober gerekend. Het consumenten-prijsindexcijfer (CPI) over de periode oktober 2014 tot oktober 2015 is 0,6 procent (bron: CBS)De volledige tekst van de Cao Hidha vindt u binnenkort op www.lhv.nl.

32 NIEUWS LHV DE DOKTER – FEBRUARI 2016

Zondag 4 augustus 1946, kwam een onbekend aantal huisartsen bij el-kaar in het Parkhotel in Amsterdam.

Doel van de bijeenkomst is de officiële op-richting van de Landelijke Huisartsen Ver-

eniging. De 64-jarige huisarts Stefan Stur-kop werd benoemd tot voorzitter.Het schilderij van Sturkop sierde jarenlang vergaderzalen en voorzitterskamers van de LHV. Het doek werd geschilderd door Jan Sluyters, destijds een patiënt van Sturkop. Sluyters heeft meer leden van het gezin Sturkop op doek gezet. Met de overhandi-ging aan de kleindochter van oud-voorzit-ter Sturkop komt het doek te hangen naast een portret van zijn vrouw, ook geschilderd door Jan Sluyters (voor de oplettende kij-ker: op de foto achterin de woonkamer).In augustus zal de LHV uitgebreider stil-staan bij het zeventig jarig bestaan van de vereniging.

LHV BESTAAT 70 JAARPortret eerste LHV-voorzitter terug bij familieLHV-bestuurslid Bram Stegeman overhandigde onlangs het schilderij van Stefan Sturkop aan zijn kleindoch-ter, mevrouw Willing. De LHV liet het schilderij ter ere van het zeventig jarig bestaan van de vereniging restaureren, om het vervolgens terug te kunnen geven aan de familie.

De Dokter is het ledenblad van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en verschijnt 8 keer per jaar. De LHV is de beroepsorganisatie voor alle huisartsen in Nederland.

Zevende jaargang, nr 1, februari 2016

EindredactieNathalie Pol

RedactieraadHeleen van Bloemendaal, Jelly Hogendorp, Margriet Niehof, Lennart Rijkers, Margreet Schuurmans

Tekst & BeeldBerber Bijma, Marc Blommaert, Simone de Blouw, Bart van Dieken, Corien Lambregtse, Sander Peters, Ed van Rijswijk, Hans Stakelbeek, Nout Steenkamp, Els van Thiel, Rutger Verhoeff, Els Wiegant.

Art direction en vormgevingCurve Mags and More, Haarlem

DrukwerkSenefelder Misset, DoetinchemOplage13.000 exemplaren

Lidmaatschap LHVAls LHV-lid ontvangt u automatisch De Dokter. Het LHV-lidmaatschap kunt u schriftelijk of per e-mail beëindigen, uiterlijk één maand voor het einde van het kalenderjaar. Op www.lhv.nl vindt u hierover meer informatie.

AdreswijzigingGraag doorgeven via ledenadministratie@lhv.nl

AdvertentieverkoopBureau Van Vliet, ZandvoortSharon de Vries, T. (023) 571 47 45

Contact redactiePostbus 20056, 3502 LB UtrechtT. (030) 282 37 23E. dedokter@lhv.nl www.lhv.nl/dedokter

Overname van teksten is toegestaan onder bronvermelding en met toestemming van de redactie. De Dokter is gedrukt op Hello Fat Matt, FSC-gecertificeerd papier. ISSN 2211-5765

Colofon

NIEUWS 33

FO

TO

: E

D V

AN

RIJ

SW

IJK

 “Weet je voor wie dat enorme uit-komst zou zijn?’ vraag ik in de ochtend aan een collega terwijl ik

hem een artikel op nu.nl laat zien. Hij kijkt mij aan en weet wie ik bedoel.

Diezelfde middag rijd ik het erf op van de heer Paulissen. Het is niet de eerste keer. De afge-lopen weken kom ik er elke week. Elke week omzeil ik met mijn dokterstas voor me uit vier honden die als haaien op bloed op me af komen. En elke week tref ik hem te midden van vijf katten weer op dezelfde bank aan. Vlassig grijs baardje, een mond met vier tan-den, wit T-shirt met brandgaten, trainings-broek en blote voeten. Meneer Paulissen is achtenzestig jaar, alleenstaand en naast alle dieren is hij in het bezit van hartfalen, COPD en diabetes. Ik bezoek hem wegens een wond op zijn linker heup.

‘Het is er niet beter op geworden, dokter,’ zegt de heer Paulissen terwijl hij een sigaret uit-drukt op de tafel voor hem en zijn trainings-broek laat zakken.Ik loop naar hem toe en bestudeer de wond.‘Ik zie dat u zich niet heeft gehouden aan mijn advies.’‘Hoe bedoelt u?’ vraagt de heer Paulissen.De wondpleister die ik heb voorgeschreven hangt twee centimeter onder de wond. Ik pro-

beer er maar een positieve draai aan te geven.‘U bent het in ieder geval niet vergeten deze keer. Misschien moeten we het toch maar eens hebben over thuiszo…’‘Nee, dat wil ik niet,’ zegt hij met verheven stem. ‘En ik heb u al verteld dat ik niet op een andere zij ga liggen. Anders slaap ik gewoon niet.’Enigszins gefrustreerd plak ik een nieuwe wondpleister op de goede plaats en spreek met hem af dat ik hem de volgende week weer zie.

Terug op de praktijk trakteer ik mijn kleding op een douche van deodorant. Als ik op de computer de visitegegevens invoer klik ik nog even het artikel van vanochtend aan.‘Slimme pleister’ in de maak die genezing wond bijhoudt – Ik vraag mezelf af of dat voldoende is voor de heer Paulissen. Doe ook maar zoiets slims voor zijn hartfalen, COPD en diabetes.

Bloed

‘ Enigszins gefrustreerd plak ik een nieuwe wondpleister op de goede plaats’

Rutger Verhoeff

is waarnemend

huisarts in diverse

praktijken in

Utrecht en auteur

van het boek ‘Wat

denkt u dokter?’

34 WISSELCOLUMN

Wat als je door werk en privé...

...handen tekort komt?

Interpolis is er niet alleen bij arbeids-ongeschiktheid, maar helpt je ook om arbeidsgeschikt te blijven. Stel zelf de juiste diagnose en bekijk de case op interpolis.nl/aov/medici

5130120_Opm Adv 210x285mm_FC_De dokter.indd 1 23-10-15 11:44

INNOVATIEPLEINNaast sprekers als André Kuipers, Luc Bonneux en Victor Lamme biedt de beurs ook een ruim aanbod aan LHV-pleinen. Laat u inspireren op het innovatieplein, stel uw vraag op het ondernemersplein of kom buurten bij De Dokter.

PERSOONLIJK GESPREK MET LHV-BESTUURSLIDReserveer een consult bij een bestuurslid naar keuze. Om kennis te maken, uw praktijkervaringen uit te wisselen, ideeën te delen, of wat u verder maar wenst. Met wie boekt u een afspraak?

Al ruim 2000 huisartsen en praktijkmedewerkers hebben zich aangemeld voor de tiende editie van de geaccrediteerde LHV Huisartsbeurs. Verzeker uzelf van een gevarieerd programma met

lezingen en workshops op zaterdag 2 april en schrijf u snel in, bijvoorbeeld voor een van de onderstaande onderdelen. Deelname is gratis voor u en uw praktijkmedewerkers.

SKILLS LABHechttechnieken, ECG lezen... u oefent het allemaal in het Skills Lab. Veel skills zijn ook toegankelijk voor praktijkondersteuners en doktersassistenten, bijvoorbeeld MRSA-diagnostiek. Tip ook uw medewerkers!

ASIELZOEKERS, MIJ EEN ZORG? (NIEUW)Laat u bijpraten over de vluchtelingenproblematiek en hoe u zich als huisarts kunt voorbereiden op de versnelde doorstroom van deze doelgroep en discussieer mee in het Lagerhuisdebat.

GA NAAR WWW.HUISARTSBEURS.NL/REGISTREREN

HUISARTSBEURS 2016

ZIEN WE U OP 2 APRIL?

Ook op 2 april Debat: Het Roer

Moet Om