6. STARS

Stars are massive, luminous sphere of hot gas cloud, held together by gravity, main element is Hydrogen.Properties of Stars

1. generate energy by itself

2. Have an evolution to build a massive element such as Helium , Lithium and Beryllium The nearest star to Solar system  is   Alpha Centauri

Star-forming region in Orion’s Belt

newly-formed star clusters

Cloud Collapse - occurs deep in cloud

“Pillars of Creation”

Visible light - Hubble Space Telescope (HST)

Near Infrared light - ESO Very Large Telescope (VLT)

“EGGS” (Evaporating Gaseous Globules)

Dense regions forming new stars - surrounding gas & dust “eaten into” by strong stellar winds, UV photons & ionization fronts

QuickTime™ and aSorenson Video decompressorare needed to see this picture.

IR (infrared) sees deeper than visible light & detects thermal emission of warm dust

Dark clouds & deeply embedded young stars with gas outflows and Herbig-Haro (HH) objects

Some young disks & jets revealed

“proplyds” (protoplanetary disks) seen in star-forming regions

6.1 Stars EvolutionThe formation of a star

begins with gravitational instability within the nebula.

When the hot cloud has approximately reached the stable condition of hydrostatic equilibrium, a Protostar.

• Low mass stars , not much light , use less fuel , have a long life and end up not a bomb.

• Massive stars that are very light and fuel consumption rate is very high. Will have a short life span. And ending with a violent explosion called a supernova.

Mass of protostar (M) comcompare

with Mass of the Sun (M๏)

Star Evolution

M ≥ 25 M๏ Blue giant starFinal : Black Hole

9M๏ ≤ M ≤ 25M๏ Blue giant starRed giant star Final : Neutron Star

0.08M๏ ≤ M ≤ 9M๏ Star like The SunFinal : white Dwarf

M < 0.08M๏ Brown Dwarf

Conclusion :

Super massive Stars

Blue giant star

Supernova

Black hole + Nebula

Massive Stars

Red Giant Star

Supernova

Neutron Star + Nebula

Small star

Red giant star

white Dwarf +planetary nebula

6.2 Birth and evolution of the Sun

ดวงอาทิตย์�เกิดจากิกิารย์�บรวมต�วของเนบวลาด�วย์แรงโน�มถ่�วง กิารย์�บต�วจะทิ�าให้�ความด�นเพิ่#มข$%น และอ�ณห้ภู(มสู(งข$%นด�วย์ และเกิดกิารย์�บต�วต�อไปจนอย์(�ในสูภูาพิ่สูมด�ล และเกิดปฏิกิรย์าเทิอร�โมนวเคล-ย์ร�ทิ-#แกิ�นและเป.นแห้ล�งพิ่ล�งงาน

ปฏิกิรย์าเทิอร�โมนวเคล-ย์ร�เกิดจากิกิารห้ลอมรวมกิ�นโปรตอนไปเป.น นวเคล-ย์สูของธาต�ฮี-เล-ย์ม และกิารห้าย์ไปของมวลของโปรตอนกิลาย์เป.นแห้ล�งพิ่ล�งงานของดวงอาทิตย์�

ดวงอาทิตย์�เป.นดาวฤกิษ์�สู-เห้ล3อง (สูเปกิตร�ม G2)และน�บไปอ-กิประมาณ 5,000 ล�านป4เม3#อดวงอาทิตย์�ม-อาย์� 10,000 ล�านป4

ดวงอาทิตย์�จะกิลาย์เป.น ดาวย์�กิษ์�แดง ซึ่$#งม-ขนาดให้ญ่�ข$%นเป.น 100 เทิ�าในป7จจ�บ�น และไม�เกิดปฏิกิรย์าเทิอร�โมนวเคล-ย์ร� ไม�ม-กิารห้ลอมฮี-เล-ย์ม อ�ณห้ภู(มภูาย์ในต�#าลง แรงด�นลดลง จะทิ�าให้� ดาวย์�กิษ์�แดงเกิดกิารย์�บต�วเป.นดาวแคระขาว ทิ-#ม-ขนาดเพิ่-ย์ง 1 ใน 100 ของดวงอาทิตย์�ในป7จจ�บ�น และเกิดเนบวลาดาวเคราะห้�

6.3 Brightness and MagnitudeBrightness ห้ร3อ ความสู�องสูว�าง เป.น

พิ่ล�งงานทิ-#ปลดปล�อย์ออกิมาในเวลา 1 วนาทิ-ต�อห้น�วย์พิ่3%นทิ-#

เน3#องจากิตามน�ษ์ย์�ม-ข-ดจ�ากิ�ด จ$งม-กิารกิ�าห้นดค�าเปร-ย์บเทิ-ย์บความสูว�าง เร-ย์กิว�า อ�นด�บความสูว�าง ห้ร3อแมกินจ(ด(Magnitude) ห้ร3อ โชตมาตร ซึ่$#งกิ�าห้นดว�าดาวทิ-#ร บห้ร-#ทิ-#สู�ดทิ-#ตาเปล�ามองเห้9นได� ม-โชตมาตร เป.น 6ดาวทิ-#สูว�างทิ-#สู�ดทิ-#ตาเปล�ามองเห้9นได� ม-โชตมาตร เป.น 1

ดาวทิ-#ม-ค�าโชตมาตรต�างกิ�น 1 จะม-แสูงสูว�างต�างกิ�น 2.512 เทิ�า ถ่�า ดาวทิ-#ม-ค�าโชตมาตรต�างกิ�น 5 จะสูว�างต�างกิ�น (2.512)5 ห้ร3อ 100 เทิ�า

ต�วอย์�างโชตมาตรของดวงดาวบนทิ�องฟ้;าดวงอาทิตย์� -26.7ดาวศุ�กิร�เม3#อสูว�างทิ-#สู�ด -4.5ดาวเสูาร�เม3#อสูว�างทิ-#สู�ด -0.5ดาวเบทิเทิลจ�สู 0.45ดาวเสูาร�เม3#อรบห้ร-#ทิ-#สู�ด 1.2

โดยค่�าโชติมาติรน้ อยจะสว่�างมากกว่�า ดาว่ที่��ม�ค่�าโชติมาติรมาก

Apparent magnitude (โชตมาตรปรากิฏิ) describes the relative brightness of objects as they appears in sky from the Earth. Absolute magnitude (ค�าโชตมาตรสู�มบ(รณ�) the apparent magnitude it would have if it were at a distance of 10 parsecs (32.6 light-years) from Earth.

6.4 Color and Temperature

Color of the star related to surface temperature (อ�ณห้ภู(มผิว), is divided in 7 Spectral type.

And related to lifetime of stars. (อาย์�ไขของดาวฤกิษ์�) that the youngest stars is Blue , the oldest stars is Red.

ชน้ด

ส� อ�ณหภู�มผิว่ เค่ลว่น้

ติ!ว่อย�างดาว่ว่ฤกษ์$ ชน้ดสเปกติร!ม

O น้&'าเงน้

ส�งกว่�า 30,000

เซติา ใน้ก.น้ายพราน้

O 9.5

B น้&'าเงน้แกมขาว่

30,000-10,000

อะเค่อร$น้าร$ ใน้ กระด�กง�เร-อ

B3

A ขาว่ 10,000-7,500

หางหงส$ ใน้ ดาว่หงส$

A2

F ขาว่แกมเหล-อง

7,500-6,000

โปรซออน้ ใน้ส�น้!ขเล.ก

F5

G เหล-อง

6,000-4,900

ดว่งอาที่ติย$ G2

K ส ม 4,900-3,500

ดว่งแก ว่ ใน้ ค่น้เล�'ยงส!ติว่$

K1.5

M แดง 3,500-2,00

ปารชาติ ใน้แมงป/อง

M1.5

6.5 Determination of Distance

พิ่าร�ลแลกิซึ่� (Parallax) เป.นกิารว�ดระย์ะห้�างของโลกิกิ�บดาวฤกิษ์� ใช�ห้ล�กิกิารของสูามเห้ล-#ย์มคล�าย์ โดย์กิารสู�งเกิตดาวฤกิษ์�เปล-#ย์นต�าแห้น�งไป เม3#อเทิ-ย์บกิ�บต�าแห้น�งดาวฤกิษ์�อ�างอง ระย์ะเวลาทิ-#ทิ�ากิารว�ดจะห้�างกิ�น 6 เด3อน กิ9จะมองเห้9นดาวฤกิษ์�ทิ-#ต�องกิารว�ด ปรากิฏิต�าแห้น�งเปล-#ย์นไปเป.นม�มเล9กิๆ และอย์(�ห้�างกิ�นเป.นระย์ะทิางประมาณ 2 เทิ�าของระย์ะทิางเฉล-#ย์ระห้ว�างโลกิกิ�บดวงอาทิตย์�

• ระย์ะทิางทิ-#ทิ�าให้�ม�มพิ่าร�ลแลกิซึ่�ม-ค�า 1 อาร�ควนาทิ- (1/3600 องศุา) เทิ�ากิ�บ 1 พิ่าร�เซึ่กิ

• “Parsec” ย์�อมาจากิ Parallax Angle of 1 Arc Second คดเป.นระย์ะทิางเทิ�ากิ�บ 206,265 AU ห้ร3อ 3.26 ป4แสูง

• ระย์ะทิาง 1 ป4แสูง ห้มาย์ถ่$งระย์ะทิางทิ-#แสูงเดนทิางนาน 1 ป4 คดเป.นระย์ะทิางเทิ�ากิ�บ 9.5 ล�านล�านกิโลเมตร

ภูาพิ่ทิ-# 1 ดาวทิ-#อย์(�ใกิล�ม-ม�มพิ่าร�ลแล9กิซึ่�ให้ญ่�กิว�าดาวอย์(�ไกิล

• สู(ตร กิารห้าระย์ะทิางด�วย์ม�มพิ่าร�ลแลกิซึ่� 

r = 1/p 

r = ระย์ะทิางถ่$งดวงดาว (distance) ห้น�วย์เป.นพิ่าร�เซึ่กิ (pc) p = ม�มพิ่าร�ลแล9กิซึ่� (parallax angle) ห้น�วย์เป.นอาร�ควนาทิ-

ห้ร3อ ฟ้Aลปดา  โดย์ทิ-# 1 องศุา = 60 อาร�คนาทิ-(ลปดา)

1 อาร�คนาทิ- = 60 อาร�ควนาทิ-(ฟ้Aลปดา)

ต�วอย์�างทิ-# 1 : ดาวห้�วใจสูงห้� (Regulus) ในกิล��มดาวสูงโต ม-ม�มพิ่าร�ลแลกิซึ่� 0.04 อาร�ควนาทิ- ม-ระย์ะทิางห้�างจากิโลกิเทิ�าไร   r = 1/p

= 1/(0.04) อาร�ควนาทิ-  = 25 พิ่าร�เซึ่ค = 25 x 3.26 = 81.5 ป4แสูง = 25 x 206,265 = ……………. AU

6.6 Nebulaเนบวลา เป.นแกิBสูห้ร3อฝุ่�Dนทิ-#ปรากิฏิอย์(�ใน

ช�องว�างระห้ว�างดาวฤกิษ์� ซึ่$#งจะมองเห้9นเป.นฝุ่;าฟ้� ;งขาวจางๆ

ต�นกิ�าเนดของเนบวลา ค3อ สูสูารด�%งเดมห้ล�งจากิกิารกิ�าเนดไฮีโดรเจนและฮี-เล-ย์ม ห้ร3ออาจเป.นซึ่ากิทิ-#เห้ล3อจากิกิารระบดของดาวฤกิษ์�

ภูาย์ในเนบวลาม-ดาวฤกิษ์�เกิดให้ม�จ�านวนมากิ ซึ่$#งเนบวลาม- 2 ชนด ค3อ เนบวลาสูว�างและเนบวลาม3ด

เนบวลาต�าง ๆ ทิ-#น�าสูนใจม-ด�งน-%

1. เน้บิว่ลาสว่�างใหญ่� (Great Nebula)

• เป.นเนบวลาประเภูทิเร3อง ม-ช3#อตามระบบของเมสูสูแอร�ว�า M42 อย์(�ในกิล��มดาวนาย์พิ่ราน บรเวณดาบของนาย์พิ่ราน เป.นเนบวลาขนาดให้ญ่� ม-เสู�นผิ�านศุ(นย์�กิลางมากิกิว�า 20,000 เทิ�าของระบบสู�รย์ะ อย์(�ห้�างจากิโลกิประมาณ 1,500 ป4แสูง เม3#อมองจากิกิล�องโทิรทิรรศุน�จะเห้9นเป.นกิล��มแกิBสูเร3องแสูงสูวย์งาม และในค3นเด3อนม3ดทิ-#ทิ�องฟ้;าแจ�มใสูสูามารถ่มองเห้9นด�วย์ตาเปล�าม-ล�กิษ์ณะเป.นป�ย์ฝุ่;า

2. เน้บิว่ลาร�ปห!ว่ม า • เป.นเนบวลาม3ดอย์(�ในกิล��มดาวนาย์พิ่รานใกิล�

กิ�บดาวไถ่ดวงใต� มองไม�เห้9นด�วย์ตาเปล�า อย์(�ห้�างจากิโลกิ 1500 ป4แสูง

• เป.นแกิBสู และฝุ่�Dนทิ-#บ�งและด(ดกิล3นแสูงดาวฤกิษ์�ทิ-#อย์(�เบ3%องห้ล�ง สู�ญ่ล�กิษ์ณ�ของเนบวลาร(ปห้�วม�าค3อ IC 434

3. เน้บิว่ลาป� • เป.นซึ่ากิทิ-#เห้ล3อจากิกิารระเบดของซึ่(เปอร�โนวาทิ-#

สู�งเกิตเห้9นในป4 ค.ศุ. 1054 โดย์น�กิดาราศุาสูตร�จ-น อย์(�ในกิล��มดาวว�ว

• ต�อมาในป4 1758 Charles Messier ได�ค�นพิ่บเนบวลาน-%ในขณะทิ-#เขาค�นห้าดาวห้าง แต�สู#งทิ-#เขาพิ่บม�นไม�คล�าย์กิ�บดาวห้างเพิ่ราะม�นไม�เคล3#อนทิ-# เขากิ9เลย์ได�สูร�างแคตาล9อกิว�ตถ่�ทิ�องฟ้;าข$%นมา และใสู�เลขประจาเนบวลาน-%เป.น M 1

4. เน้บิว่ลาดอกก�หลาบิ • เป.นเนบวลาสูว�างประเภูทิเร3องแสูง อย์(�ใน

กิล��มดาว ม�าม-เขา (Monoceros) ห้�างจากิโลกิ 3000 ป4แสูง

• ม-ช3#อในระบบเดรเย์อร�เป.น NGC 2237

5. เน้บิว่ลา 3 แฉก (Trifid Nebula)

• เป.นเนบวลาสูว�างประเภูทิสูะทิ�อนแสูง และ เร3องแสูง อย์(�ในกิล��มดาว คนย์งธน( ห้�างจากิโลกิ 2000 ป4แสูง สู�วนทิ-#เร3องแสูงค3อสู�วนทิ-#ม-สู-แดง สู�วนทิ-#เป.นสู-น�าเงนค3อ ค3อสู�วนทิ-#สูะทิ�อนแสูง

The Pleiades กระจ�กดาว่ล�กไก�

6.7 Stellar system

1. Binary star systems: two stars are gravitationally bounded and they orbit each other ex. Sirius , Procyon2. Triple star systems : Alpha Centauri A,B,C3.  Star cluster ex. The Pleiades , Great Globular Cluster in Hercules M13.

6.8 Mass of the Stars

• Mass is the matter of the Star• Tiny Star have low

gravitational force, low pressure of hot gas, useless fuel.• Measuring the mass of distant

stars is Newton’s version of Kepler’s Third Law of orbital motion because motion period and distant relate to Mass.