นายคม งอนส าโรง โรงเรยนโชคชยสามคค อ าเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา

ส านกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 2 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เรอง : ประจไฟฟา

เอกสารประกอบการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาฟสกส รหสวชา ว43204 ชนมธยมศกษาปท 6 จดท าขนเพอใชเปน สอประกอบการเรยนการสอน โดยเนนผเรยนเปนส าคญ ซงนกเรยนจะได ศกษาดวยตนเองและเกดการเรยนรดวยตนเองอยางแทจรง เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชาฟสกส ชอหนวยไฟฟาสถต เลมท 1 เรอง ประจไฟฟาน ประกอบดวยเนอหาดงน

1. ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าและฉนวน 2. ประจไฟฟาและแรงระหวางประจไฟฟา 3. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระ

ผจดท าหวงวา เอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมนคงเปนประโยชนกบนกเรยน ครผสอนและผสนใจใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยเนนผเรยนเปนส าคญ นอกจากนยงเปนแหลงเรยนรใหแกนกเรยนไดศกษาคนควาและการเรยนรดวยตนเอง คม งอนส าโรง

ค าน า

เรอง หนา ค าน า ก ค าชแจงในการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอน 1 แบบทดสอบกอนเรยน 2 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 4 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 5 เอกสารประกอบการเรยนการสอน 6 ตอนท 1 ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าและฉนวน 6 แบบฝกหดตอนท1 8 เฉลยแบบฝกหดตอนท 1 9 ตอนท 2 ประจไฟฟาและแรงระหวางประจไฟฟา 10 ตารางบนทกผลและสรปผลการทดลอง 11 ตวอยางบนทกผลและสรปผลการทดลอง 12 แบบฝกหดตอนท 2 15 เฉลยแบบฝกหดตอนท 2 16 ตอนท 3 การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระ 17 แบบฝกหดตอนท 3 19 เฉลยแบบฝกหดตอนท 3 20 แบบทดสอบหลงเรยน 21 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 23 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 24 บรรณานกรม 25

สารบญ

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

1. เอกสารประกอบการเรยนการสอน “ไฟฟาสถต” เลมท1 เรองประจไฟฟา ใชเวลาในการเรยนร 2 ชวโมง 2. นกเรยนรบเอกสาร/อปกรณจากคร มดงน 2.1 เอกสารประกอบการเรยนการสอน “ไฟฟาสถต” เลมท1 เรอง ประจไฟฟา 2.2 นกเรยนรบอปกรณการทดลอง

2.2.1. แผนพวซ จ านวน 2 แผน/กลม 2.2.2 แผนเปอรสเปกซ จ านวน 2 แผน/กลม 2.2.3. ผาสกหลาด จ านวน 1 แผน/กลม 2.2.4 ขาตง จ านวน 2 อน/กลม 2.2.5. เสนดาย ยาว 20 เซนตเมตร จ านวน 2 เสน/กลม 2.2.6. กระดาษชนเลก ๆ จ านวน 1 ชน/กลม

ค าชแจงในการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอน เรอง ประจไฟฟา

3. บทบาทของนกเรยนมดงน 3.1. เมอนกเรยนไดรบเอกสารประกอบการเรยนการสอนแลว ใหนกเรยน ศกษาอยางรอบคอบโดยละเอยดและปฏบตตามอยางเครงครดและ ทนเวลา ในแตละขนตอน 3.2. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เรอง ประจไฟฟา เมอท าเสรจแลว ใหตรวจค าตอบจากเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน พรอมกบบนทกคะแนน ผลการสอบกอนเรยน

3.3. ใหนกเรยนอานจดประสงคการเรยนรในแตละตอนใหเขาใจ 3.4. ใหนกเรยนศกษาเรยนรจากเอกสารประกอบการเรยนการสอนในแตละ ตอน หากมขอสงสยในการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอนใหถาม ครผสอนไดทนท 3.5. นกเรยนท ากจกรรมเปนกลมยอย ตองชวยเหลอเกอกลซงกนและกน 3.6. นกเรยนภายในกลมตองแลกเปลยนเรยนรกน เพอลงไปสขอสรป หากมขอสงสยสามารถปรกษาครได 3.7. ใหนกเรยนท าแบบฝกหด เรอง ประจไฟฟา ในแตละตอน เมอเสรจ แลว ใหเปดดเฉลยแบบฝกหด

3.8. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เรอง ประจไฟฟา เมอท าเสรจแลว ใหตรวจค าตอบจากเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน พรอมกบบนทกคะแนน

ผลการสอบหลงเรยน 3.9. การศกษาเอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมน จะไมบรรลผลส าเรจ

ถานกเรยนขาดความซอสตยในการปฏบตกจกรรมการเรยนร 3.10. หากนกเรยนตอบไมตรงตามค าตอบทเฉลยไว ไมตองเสยใจใหยอน กลบไปศกษาอกครงเพอความเขาใจจนไดค าตอบทถกตอง

.

เรอง : ประจไฟฟา

ค าชแจง : ใหนกเรยนกาเครองหมาย ( ) ลงในการดาษค าตอบ

1. ตวการทท าใหวตถมอ านาจไฟฟา คออะไร ก. ประจบวก ข. ประจลบ ค. ประจไฟฟา ง. ไฟฟาสถต 2. วตถทเปนสอไฟฟาเมอน ามาถกนแลวไมเกด ประจไฟฟา จะสรปไดอยางไร ก. วตถนนไมน าไฟฟา ข. วตถนนไมมประจไฟฟา ค. ประจไฟฟาบนวตถไหลไปทอนหมด ง. ถกทกขอ 3. ในวนทอากาศแหงๆ เมอใชหวๆ ผม แลวน าหว มาใกลเสนผม พบวาเสนผมจะตงขน แตเมอ น าหวออกเสนผมกลบเรยบเหมอนเดม เปน เพราะอะไร ก. ความรอนทเกดจากการหวผมดงดดเสนผม ข. เกดประจไฟฟาตางชนดกนบนเสนผมและ หวดงดดกน ค. เกดประจไฟฟาชนดเดยวกนบนเสนผมและ หวดงดดกน ง. เกดการเหนยวน าประจเกดขนบนหวท

หวผม

4. สมมตวา A และ B เปนวตถตางชนดกนโดย A มบญชสงทท าใหเกดไฟฟาสถต หมายเลข 4 และB มบญชสงทท าใหเกดไฟฟาสถต หมายเลข 9 เมอน า A และ B มาถกนขอใดกลาวถกตอง ก. A มประจไฟฟาลบ ข. A มประจไฟฟาบวก ค. B มประจไฟฟาบวก ง. A และ B มประจไฟฟาเปนกลาง 5. ขอใดกลาวถกตอง ก. ประจไฟฟาเหมอนกนเมอวางอยใกลกนจะ ออกแรงผลกกน ข. ประจไฟฟาเหมอนกนเมอวางอยใกลกนจะ ออกแรงดดกน ค. อะตอมของธาตทกชนดมประจไฟฟาเปน กลาง ง. ขอ ก และ ค ถก 6. การทวตถใดๆ ทมประจไฟฟาสามารถดดวตถทเปนกลางไดเนองจากวธการใด ก. การเหนยวน า ข. การขดสกน ค. การแตะกน

ง. ถกทกขอ

แบบทดสอบกอนเรยน

7. จากรป ประจบนทรงกลม A,B,C และ D ตามล าดบคอขอใด ก. ลบ กลาง กลาง และ บวก ข. กลาง กลาง กลาง และลบ ค. ลบ กลาง กลาง และกลาง ง. กลาง กลาง กลาง และ กลาง

8. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาสามารถท าไดกวธ ก. 2 วธ ข. 3 วธ ค. 4 วธ ง. 5 วธ

9. ขอใดกลาวไดถกตอง ก. ประจไฟฟาอสระทตวน าไดรบ จะ เปน ประจไฟฟาชนดเตรงขามกบ ชนดของ ประจไฟฟาบนตวน าทน ามาสมผส ข. การเหนยวน าไฟฟาท าใหวตถตวน าทเปน

กลางทางไฟฟามประจไฟฟาอสระชนดตรงขามกบประจไฟฟาบนวตถทใชเหนยวน า

ค. การเหนยวน าไฟฟาจะตองมการตอสายดนเสมอ

ง. ขอ ข, ค ถก 10. โลหะทรงกระบอกยาวปลายมนเปนกลางทางไฟฟาตงอยบนฐานทเปนฉนวน ถาน าประจบวกขนาดเทากนมาใกลปลายทงสองขางเทากน โดยระยะจากปลายเทาๆ กนตามล าดบ การกระจายของวตถสวน A ,B และ C ของทรงกระบอกจะเปนอยางไร

ก. A และ C เปนลบ แต B เปนกลาง ข. A และ C เปนกลาง แต B เปนบวก ค. A และ C เปนบวก แต B เปนลบ ง. A และ C เปนลบ แต B เปนบวก

อยายอมแพ

สตอไปนะครบ

รายวชา ฟสกส รหสวชา ว 43204 คะแนนทได

ชอหนวย : ไฟฟาสถต

ชอเรอง : ประจไฟฟา

ชอ............................................................ชน..................เลขท...................

ค าชแจง : จงกาเครองหมาย ( ) ลงในกระดาษค าตอบทเหนวาถกตองทสด (ขอละ 1 คะแนน)

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 อยาเปดดเฉลยกอนนะครบ

รายวชา ฟสกส รหสวชา ว 43204 คะแนนทได

ชอหนวย : ไฟฟาสถต

ชอเรอง : ประจไฟฟา

ขอ ค าตอบทถกตอง คะแนนทได

ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน

1 ค

2 ค

3 ข

4 ข

5 ง

6 ก

7 ค

8 ข

9 ง

10 ง

คะแนนรวม

เอกสารประกอบการเรยนการสอน

รายวชา ฟสกส รหสวชา ว 43204 เลมท 1

ชอหนวย : ไฟฟาสถต เวลาเรยน

ชอเรอง : ประจไฟฟา 2 ชวโมง

ผลการเรยนรทคาดหวง : มทกษะในการสบคนขอมล ส ารวจ ตรวจสอบ ทดลอง สรปและวเคราะห อธบายเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าไฟฟา ฉนวนไฟฟา ประจไฟฟา แรงระหวางประจไฟฟาและหลกการเกดประจไฟฟาอสระบนวตถทเปนกลางทางไฟฟาได

ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าและฉนวน

จดประสงคการเรยนร : นกเรยนสามารถบอกเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาต ของไฟฟา ตวน าไฟฟาและฉนวนไฟฟาได

ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าและฉนวน

1. ปรากฎการณทางธรรมชาตของไฟฟา ในปจจบนนกเรยนคงเคยเหน ฟาแลบ ฟาผาและฟารอง โดยเฉพาะในชวงฤดฝน โดยมนษยโบราณเชอวาเกดจากอ านาจของเทพเจา สวนคนไทยคดวาเปนรามสรขวางขวาน ตอมาเมอมนษยมความรทางวทยาศาสตรมากขนท าใหทราบวาการเกดฟาแลบ ฟาผา ซงเกดจากการถายโอนประจไฟฟาของบรรยากาศ ดงภาพท1

ตอนท 1

เนอหา

ภาพท1 : แสดงการเกดฟาแลบ ทมา : www.oknation.net/blog/print.php?id=468752

ในฤดหนาวซงมอากาศแหงแลง เมอหวผมแลวน าหวมาใกลกบกระดาษชนเลกๆ พบวา หวสามารถดดกระดาษได แตถาน าหวมาใกลกบเสนผม พบวาเสนผมถกหวดดใหตงขนได ในภมภาคทมอากาศหนาวเยนจะเกดเหตการณท านองนขนบอยครงเพราะแมแตการเดนแทรกผานเขาไปในแถวเสอขนสตวทแขวนอยเรยงราย จะพบวามประกายไฟเกดขนระหวางเสอทเราสวมใสกบเสอขนสตวทแขวนอย ปรากฏการณเชนน กยงมนกปราชญชาวกรกชอ ทาลส

[

ภาพท2 แสดงภาพของนกปราชญชอทาลส ทมา : สสวท, 2548 : 2

ไดสงเกตมากอนแลวตงแตประมาณ 60 ปกอนพทธศกราช โดยพบวาเมอน าแทงอ าพนมาถกบผาขนสตว แทงอ าพนสามารถดดของเบาๆ เชน กระดาษ ขนนก ได แสดงวามแรงกระท าตอกระดาษหรอขนนกซงนกเรยนจะไดศกษาตอไป

2. ตวน าไฟฟาและฉนวนไฟฟา ตวน าไฟฟา คอวตถทยอมใหประจไฟฟาเคลอนทไปไดสะดวกตลอดเนอวตถโดยงาย เชน โลหะตาง ๆ เปนตน

สวนฉนวนไฟฟา คอวตถทไมยอมใหประจไฟฟาเคลอนทผานไปได เชน ยาง แกว เปนตน

...ความพยายามอยทไหนความส าเรจอยทนน...

เรอง : ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าและฉนวน ค าสง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

********************************************************* 1. ปรากฎการณฟาแลบหรอฟาผา มสาเหตเกดจากอะไร ตอบ .............................................................................................................. ...................................................................................................................... 2. ถานกเรยนน าหวไปหวผม หวสามารถดดสงเบาๆ ไดหรอไม เพราะเหตใด

ตอบ............................................................................................................ ...................................................................................................................

3. ทาลส ไดท าการทดลองอยางไรเกยวกบไฟฟาสถต และไดผลอยางไร ตอบ ............................................................................................................. .................................................................................................................... 4. ท าไมถาอากาศเยนและแหง จงเกดไฟฟาสถตไดดกวาอากาศชน ตอบ ........................................................................................................... .................................................................................................................... 5. ตวน าไฟฟา หมายถง .................................................................................... ..................................................................................................................... ฉนวนไฟฟา หมายถง.................................................................................... ......................................................................................................................

แบบฝกหดตอนท1

เรอง : ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ตวน าและฉนวน

ค าสง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน *********************************************************

1. ปรากฎการณฟาแลบหรอฟาผา มสาเหตเกดจากอะไร ตอบ เกดจากการถายโอนประจไฟฟาของบรรยากาศ

2. ถานกเรยนน าหวไปหวผม หวสามารถดดสงเบาๆ ไดหรอไม เพราะอะไร ตอบ ได เพราะหวเมอถกบเสนผมแลวจะมประจไฟฟาเกดขน 3. ทาลส ไดท าการทดลองอยางไรเกยวกบไฟฟาสถต และไดผลอยางไร ตอบ เมอน าแทงอ าพนมาถกบผาขนสตว แทงอ าพนสามารถดดของเบาๆ เชน กระดาษ ขนนก ได แสดงวามแรงกระท าตอกระดาษหรอขนนก 4. ท าไมถาอากาศเยนและแหง จงเกดไฟฟาสถตไดดกวาอากาศชน ตอบ เพราะอากาศเยนและแหง จะเกดไฟฟาสถตไดดกวาอากาศชน 5. ตวน าไฟฟา หมายถง ตอบ วตถทยอมใหประจไฟฟาเคลอนทไปไดสะดวกตลอดเนอวตถโดยงาย เชน โลหะตาง ๆ เปนตนหรออาจกลาวไดวาตวน าไฟฟา หมายถงวตถทยอมไหกระแสไฟฟาไหลผานได ฉนวนไฟฟา หมายถง วตถทไมยอมใหประจไฟฟาเคลอนทผานไปได เชน ยาง แกว เปนตน หรออาจกลาวไดวาฉนวนไฟฟาหมายถงวตถท ไมยอมใหกระแสไฟฟาไหลผานได

เฉลยแบบฝกหดตอนท 1

ท าไดหมดเลยใชไหมครบ..

ประจไฟฟาและแรงระหวางประจไฟฟา ค าสง : ใหนกเรยนท ากจกรรมการทดลองตอไปน จดประสงคการเรยนร : นกเรยนสามารถบอกเกยวกบชนดของประจไฟฟาและ แรงระหวางประจไฟฟาได วสดอปกรณ 1. แผนพวซ จ านวน 2 แผน/กลม 2. แผนเปอรสเปกซ จ านวน 2 แผน/กลม 3. ผาสกหลาด จ านวน 1 แผน/กลม 4. ขาตง จ านวน 2 อน/กลม 5. เสนดาย ยาว 20 เซนตเมตร จ านวน 2 เสน/กลม 6. กระดาษชนเลก ๆ จ านวน 1 ชน/กลม วธการทดลอง 1. น าเสนดายผกตดกบแผนพวซและแผนเปอรสเปกซ กบขาตง โดยจดใหอยนง 2. ใหน าแผนพวซเขาใกลกระดาษ สงเกตและบนทกผล 3. ใหน าแผนพวซถกบผาสกหลาด แลวน าไปเขาใกลกระดาษ สงเกตและบนทกผล

4. น าผาสกหลาดถกบแผนพวซทงสองแผน แลวน าเขาใกลกน สงเกตและบนทกผลในตารางบนทกผลการทดลอง

ตอนท 2

ทดลองแลวอยาลมบนทกผล ดวยนะคะ

ตารางบนทกผลการทดลอง

กจกรรมทท า ชนดของแรงทพบ

น าแผนพวซเขาใกลกระดาษ

น าผาสกหลาดถกบแผนพวซ แลวน าไปเขาใกลกระดาษ

น าผาสกหลาดถกบแผนพวซทงสองแผนแลวน าเขาใกลกน

ผาสกหลาดถกบแผนเปอรสเปกซทงสองแผน แลวน าเขาใกลกน

น าผาสกหลาดถกบแผนพวซและแผนเปอรสเปกซ แลวน าแผนพวซ และแผนเปอรสเปกซ เขาใกลกน

สรปผลการทดลอง ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

ตวอยางบนทกผลการทดลอง

กจกรรมทท า ชนดของแรงทพบ

น าแผนพวซเขาใกลกระดาษ ไมเกดแรงดด ไมเกด แรงผลก

น าผาสกหลาดถกบแผนพวซ แลวน าไปเขาใกลกระดาษ

แรงดด

น าผาสกหลาดถกบแผนพวซทงสองแผนแลวน าเขาใกลกน

แรงผลก

ผาสกหลาดถกบแผนเปอรสเปกซทงสองแผน แลวน าเขาใกลกน

แรงผลก

น าผาสกหลาดถกบแผนพวซและแผนเปอรสเปกซ แลวน าแผนพวซ และแผนเปอรสเปกซ เขาใกลกน

แรงดด

ตวอยางสรปผลการทดลอง 1. แรงระหวางประจไฟฟาม 2 ชนดคอแรงดดและแรงผลก 2. เมอน าผาสกหลาดถกบแผนพวซ หรอ แผนเปอรสเปกซ จะเกดประจไฟฟา เกดขนบนแผนพวซและแผนเปอรสเปกซ และเปนประจไฟฟาตางชนดกน 3. แรงระหวางประจไฟฟาชนดเดยวกนเปนแรงผลก และแรงระหวางประจ ไฟฟาตางชนดกนเปนแรงดด

ประจไฟฟาและแรงระหวางประจไฟฟา

นกวทยาศาสตรหลายทานไดท าการทดลองแลวเสนอแนะเปนกฎเกยวกบ

ประจไฟฟา ไวดงน 1. ประจไฟฟา (Electric charge) ม 2 ชนด คอ

- ประจไฟฟาบวก (Positive charge) หรอเรยกสนๆ วา ประจบวก (+)

- ประจไฟฟาลบ (Negative charge) หรอเรยกสนๆ วา ประจลบ (--)

2. แรงกระท าทเกดขนระหวางประจไฟฟา แบงได 2 ประเภทคอ - แรงดดกน เปนแรงกระท าระหวางประจไฟฟาตางชนดกน - แรงผลกกน เปนแรงกระท าระหวางประจไฟฟาชนดเดยวกน -

ภาพแสดงทศของแรงทกระท าตออนภาคทมประจไฟฟา

แรงผลกกน

แรงดดกน

แรงผลกกน

เนอหา

3. บญชสงทท าใหเกดไฟฟาสถต นกเรยนทราบแลววาผลทปรากฏจาการน าวตถตางชนดทเปนคท

เหมาะสมมาท าการถกน แลวเกดประจไฟฟาบนผวของวตถแตละคนน กลาวคอ ประจไฟฟาทเกดขนบนผวของวตถค ๆ หนง จะเปนประจไฟฟาตางชนดกนเสมอ จงไดจดท าบญชของวตถทท าใหเกดไฟฟาสถตโดยการน ามาถกน โดยเรยงล าดบไวดงน

เลขล าดบ ชนดของวตถ เลขท ชนดของวตถ

1 ขนสตว 11 แกวผวขรขระ

2 ขนแกะหรอผาสกหลาด 12 ผวหนง

3 ไม 13 โลหะตาง ๆ

4 เชลแลค 14 ยางอนเดย

5 ยางสน 15 อ าพน

6 ครง 16 ก ามะถน

7 แกวผวเกลยง 17 อโบไนต

8 ผาฝายหรอส าล 18 ยาง

9 กระดาษ 19 ผาแพร

10 ผาแพร 20 เซลลลอยด

เมอน าวตถคใดคหนงดงปรากฏในบญชมาถกน วตถทมเลขล าดบนอยกวาจะเกดประจไฟฟาบวก สวนวตถทมเลขล าดบมากกวาจะเกดประจไฟฟาลบ ตวอยาง เชน ถาน าผาขนสตว มเลขล าดบ 1 ถกบยางสน มเลขล าดบ 5 ปรากฏวาผาขนสตวจะมประจไฟฟาบวกเกดขนบนผว สวนยางสนจะมประจไฟฟาลบเกดขนบนผวเชนกน

เรอง : ประจไฟฟาและแรงระหวางประจไฟฟา ค าสง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

********************************************************* 1. ถาน าผาสกหลาดถกบแผนพวซ แลวน าแผนพวซไปเขาใกลกระดาษชนเลก ๆ แลวจะเกดอะไร ตอบ................................................................................................................... 2. ถาน าผาสกหลาดถกบแผนเปอรสเปกซ จ านวน 2 แผน เมอน าแผนเปอรสเปกซ ทง 2 แผนเขามาใกลกนจะเกดอะไรขน ตอบ.............................................................................................................. ..... 3. ประจไฟฟา มกชนด อะไรบาง ตอบ.................................................................................................................... 4. ประจไฟฟาชนดเดยวกนจะออกแรง ตอบ...................................................................... ............................................. ประจไฟฟาตางชนดกนจะออกแรง ตอบ........................................................................ .......................................... 5. ถาน าผาแพร มเลขล าดบ 10 ถกบยางสน มเลขล าดบ 5 หลงการถผาแพร จะเกดประจไฟฟา............................... .และยางสนจะเกดประจไฟฟา...................

แบบฝกหดตอนท 2

เรอง : ประจไฟฟาและแรงระหวางประจไฟฟา ค าสง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

********************************************************* 1. ถาน าผาสกหลาดถกบแผนพวซ แลวน าแผนพวซไปเขาใกลกระดาษชนเลก ๆ แลวจะเกดอะไร ตอบ แผนพวซสามารถดดกระดาษชนเลก ๆ ได 2. ถาน าผาสกหลาดถกบแผนเปอรสเปกซ จ านวน 2 แผน เมอน าแผนเปอรสเปกซ ทง 2 แผนเขามาใกลกนจะเกดอะไรขน ตอบ จะผลกกน (เคลอนทออกจากกน) 3. ประจไฟฟา มกชนด อะไรบาง ตอบ ม 2 ชนด คอ ประจไฟฟาบวก และประจไฟฟาลบ 4. ประจไฟฟาชนดเดยวกนจะออกแรง ผลกกน ประจไฟฟาตางชนดกนจะออกแรง ดดกน 5. ถาน าผาแพร มเลขล าดบ 10 ถกบยางสน มเลขล าดบ 5 หลงการถผาแพร จะเกดประจไฟฟา ลบ และยางสนจะเกดประจไฟฟา บวก

เฉลยแบบฝกหดตอนท 2

พวกเราสๆ...

การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระ

จดประสงคการเรยนร : นกเรยนสามารถบอก อธบาย วธการท าใหวตถบนตวน าเกดประจไฟฟาอสระ

การท า การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระ การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระสามารถท าได 3 วธคอ

1. การน าวตถอนมาถตวน า เมอนกเรยนมความประสงคจะใหตวน าเกดประจไฟฟาอสระชนดใด ใหน าวตถตวน าอนทเหมาะสม ซงแสดงไวในบญชสงทท าใหเกดไฟฟาสถต ซงนกเรยนไดศกษามาแลวในตอนท 2 แตขอควรระวงคอตวน าทเราตองการใหเกดประจไฟฟาจะตองมดามจบเปนฉนวนไฟฟาหรอวางอยบนฉนวนไฟฟา 2. การสมผส เปนการน าวตถตวน าอนทมประจไฟฟาอสระอยแลวมาสมผสกบตวน าทเราตองการ จะใหเกดประจไฟฟาอสระจะท าใหเกดการถายเทประจไฟฟาระหวางตวน าทงสอง ในทสดตวน าทงสองตางกมประจไฟฟาอสระ อนเกดจากการถายเทประจไฟฟา ซงเปนผลมาจากการเคลอนทของอเลกตรอนนนเองดงภาพ

ภาพท3 แสดงการท าใหวตถเกดประจโดยการแตะ

ทมา : คมภฟสกส, ม.ป.ป. : 117 จากภาพน าวตถ A มประจไฟฟาบวก น ามาสมผสกบวตถ B ซงเปนกลาง

ทางไฟฟาโดยทงคนนวางบนฉนวน จะท าใหประจไฟฟาลบ (อเลกตรอน) จาก วตถ B บางสวนกจะเคลอนทมาทวตถ A เมอน าวตถ A ออกจะสงผลใหวตถ B เกดประจไฟฟาบวก

ตอนท 3

เนอหา

การท าใหเกดไฟฟาอสระบนตวน าโดยการสมผส สามารถสรปไดดงน 1. ประจไฟฟาอสระทตวน าไดรบ จะเปนประจไฟฟาชนดเดยวกบชนดของประจไฟฟาบนตวน าทน ามาสมผสเสมอ 2. เมอสมผสแลว ตวน าทงสองตางกมศกยไฟฟาเทากน 3. ประจไฟฟาสอสระทตวน าทงสองม ภายหลงสมผสกนแลวนน จะมจ านวนเทากนหรอไมเทากนกได ทงนขนอยกบความจไฟฟาของตวน า ทงสอง 4. ประจไฟฟารวมทงหมดในตวน าทงสองภายหลงทสมผสแลว จะมจ านวนเทากบประจไฟฟาทงหมดกอนการสมผสกน

3. การเหนยวน าไฟฟา กเปนอกวธหนงทท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระบนผววตถได พจารณาภาพ เปนการท าใหวตถ B ซงเปนกลางทางไฟฟาใหเกดประจไฟฟาขนโดยการเหนยวน า ซงมล าดบขนตอนดงน คอน าวตถ B ซงเปนกลางทาง ไฟฟา แลวน าวตถ A ซงมประจไฟฟาบวกมาลอ ท าใหประจไฟฟาลบจากวตถ B เคลอนทเขาใกล จากนนกตอสายดนท าใหประจไฟฟาลบขนมาหาประจไฟฟาบวก ท าใหบรเวณดงกลาวเปนกลางทางไฟฟา สวนประจไฟฟาลบของวตถ B ถกประจไฟฟาบวกของวตถ A ดงเอาไว จากนนกน าสายดนออก มผลท าใหวตถ B มประจไฟฟาลบเกดขน

ภาพท4 แสดงการท าใหวตถอสระมประจไฟฟาโดยการเหนยวน า ทมา : คมภรฟสกส, ม.ป.ป. : 617

เรอง : การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระ ค าสง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน *********************************************************** 1. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระท าไดกวธ อะไรบาง ตอบ.................................................................................................................. ......................................................................................................................... 2. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระโดยการสมผส ประจไฟฟาทเกดขน จะเปนอยางไร ตอบ.................................................................................................................. ......................................................................................................................... 3. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระวธการใดทไดประจชนดตรงกนขามกบ ชนดของประจไฟฟาบนตวน าทน ามาทดสอบ ตอบ.................................................................................................................. ......................................................................................................................... 4. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระวธการใดทตองตอสายดน ตอบ.................................................................................................................. ......................................................................................................................... 5. จงบอกขนตอนการท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระโดยวธเหนยวน า ตอบ.................................................................................................................. .........................................................................................................................

แบบฝกหดตอนท 3

เรอง : การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระ ค าสง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน *********************************************************** 1. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระท าไดกวธ อะไรบาง ตอบ ม 3 วธคอ การถ การสมผส การเหนยวน า 2. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระโดยการสมผส ประจไฟฟาทเกดขน จะเปนอยางไร ตอบ เปนชนดเดยวกนกบประจไฟฟาบนตวน าทน ามาสมผส 3. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระวธการใดทไดประจชนดตรงกนขามกบ ชนดของประจไฟฟาบนตวน าทน ามาทดสอบ ตอบ การเหนยวน า 4. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระวธการใดทตองตอสายดน ตอบ การเหนยวน า 5. จงบอกขนตอนการท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาอสระโดยวธเหนยวน า ตอบ น าวตถทเปนกลางทางไฟฟาวางบนฉนวน แลวน าวตถทม

ประจไฟฟามาลอ แลวตอสายดน น าสายดนออก สดทายใหน าตว ลอออก การท าแบบนจะท าใหวตถทเปนตวลอไมสญเสยประจ ไฟฟา และประจไฟฟาทเกดขนเปนชนดตรงขามกบประจไฟฟาท น ามาลอเสมอ

เฉลยแบบฝกหดตอนท 3

ค าชแจง : ใหนกเรยนกาเครองหมาย ( ) ลงในกระดาษค าตอบ ******************************************** **************

1. วตถทเปนสอไฟฟาเมอน ามาถกนแลวไมเกดประจไฟฟา จะสรปไดอยางไร ก. วตถนนไมน าไฟฟา ข. วตถนนไมมประจไฟฟา ค. ประจไฟฟาบนวตถไหลไป ทอนหมด ง. ถกทกขอ 2. ตวการทท าใหวตถมอ านาจไฟฟา คออะไร ก. ประจบวก ข. ประจไฟฟา ค. ประจลบ ง. ไฟฟาสถต 3. ในวนทอากาศแหงๆ เมอใชหวๆ ผม แลวน าหวมาใกลเสนผม พบวาเสนผมจะตงขน แตเมอน าหวออกเสนผมกลบเรยบเหมอนเดม เปนเพราะอะไร

ก. ความรอนทเกดจากการหวผมดงดดเสนผม ข. เกดประจไฟฟาชนดเดยวกนบนเสนผมและหวดงดดกน ค. เกดประจไฟฟาตางชนดกนบนเสนผมและหวดงดดกน ง. เกดการเหนยวน าประจเกดขนบนหวทหวผม

4. สมมตวา A และ B เปนวตถตางชนดกนโดย A มบญชสงทท าใหเกดไฟฟาสถต หมายเลข 4 และ B มบญชสงทท าใหเกดไฟฟาสถต หมายเลข 9 เมอน า A และ B มาถกนขอใดกลาวถกตอง ก. A มประจไฟฟาบวก ข. A มประจไฟฟาลบ ค. B มประจไฟฟาบวก ง. A และ B มประจไฟฟาเปนกลาง

แบบทดสอบหลงเรยน

5. ขอใดกลาวถกตอง ก. ประจไฟฟาเหมอนกนเมอวางอยใกลกนจะออกแรงผลกกน ข. ประจไฟฟาเหมอนกนเมอวางอยใกลกนจะออกแรงดดกน ค. อะตอมของธาตทกชนดมประจไฟฟาเปนกลาง ง. ขอ ก และ ค ถก 6. การทวตถใดๆ ทมประจไฟฟาสามารถดดวตถ ทเปนกลางไดเนองจากวธการใด ก. การเหนยวน า ข. การขดสกน ค. การแตะกน ง. ถกทกขอ 7. จากรป ประจบนทรงกลม A,B,C และ D ตามล าดบคอขอใด

ก. ลบ กลาง กลาง และ บวก ข. กลาง กลาง กลาง และลบ ค. กลาง กลาง กลาง และ กลาง ง. ลบ กลาง กลาง และกลาง

8. การท าใหวตถตวน าเกดประจไฟฟาสามารถท าไดกวธ ก. 5 วธ ข. 4 วธ ค. 3 วธ ง. 2 วธ

9. ขอใดกลาวไดถกตอง ก. ประจไฟฟาอสระทตวน าไดรบ จะเปนประจไฟฟาชนดเตรงขามกบ ชนดของประจไฟฟาบนตวน าทน ามาสมผส ข. การเหนยวน าไฟฟาท าใหวตถ ตวน าทเปนกลางทางไฟฟามประจ ไฟฟาอสระชนดตรงขามกบประจไฟฟา บนวตถทใชเหนยวน า ค. การเหนยวน าไฟฟาจะตองมการตอสายดนเสมอ ง. ขอ ข,ค ถก

10. โลหะทรงกระบอกยาวปลายมนเปนกลางทางไฟฟาตงอยบนฐานทเปนฉนวน ถาน าประจบวกขนาดเทากนมาใกลปลายทงสองขางเทากน โดยระยะจากปลายเทาๆ กนตามล าดบ การกระจายของวตถสวน A ,B และ C ของทรงกระบอกจะเปนอยางไร

ก. A และ C เปนลบ แต B เปนกลาง ข. A และ C เปนลบ แต B เปนบวก ค. A และ C เปนกลาง แต B เปนบวก ง. A และ C เปนบวก แต B เปนลบ

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน เลม 1 รายวชา ฟสกส รหสวชา ว 43204 คะแนนทได

ชอหนวย : ไฟฟาสถต

ชอเรอง : ประจไฟฟา

ชอ............................................................ชน......เลขท...........

ค าชแจง : จงกาเครองหมาย ( ) ลงในกระดาษค าตอบทเหนวา

ถกตองทสด (ขอละ 1 คะแนน)

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ใหนกเรยนพยายามนะครบ

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เลม 1 รายวชา ฟสกส รหสวชา ว 43204 คะแนนทได

ชอหนวย : ไฟฟาสถต

ชอเรอง : ประจไฟฟา

ขอ ค าตอบทถกตอง คะแนนทได

ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน

1 ค

2 ข

3 ค

4 ก

5 ง

6 ก

7 ง

8 ค

9 ง

10 ข

คะแนนรวม

วาว...ท าไดหมดเลย

บรรณานกรม

ชวง ทมทตชงคและคณะ. ฟสกสไฟฟาสถต ฟาและแมเหลก 1-2. กรงเทพฯ : เทพพทกษการพมพ, ม.ป.ป. ชต ชาตงาม. คมอเตรยมสอบฟสกส ม.5 เลม 4. กรงเทพฯ : ภมบณฑต, ม.ป.ป. นรนดร สวรตน. คมภรฟสกส ม.4-5-6. กรงเทพฯ: พ.ศ.พฒนา, 2549 สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, กระทรวงศกษาธการ.คมอครสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมฟสกส เลม3. กรงเทพ :ครสภาลาดพราว, 2548 ______. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมฟสกส เลม3. กรงเทพ : ห.จ.ก.อดมศกษา, 2548