les 3 ecologie vogelsoorten in verschillende ecosystemen 2 ......les 3 ecologie 1.terugblik opgaven...
TRANSCRIPT
Les 3 Ecologie
1.Terugblik opgaven les 2: Habitat en niche
vogelsoorten in verschillende ecosystemen
2.Beheer cultuurlandschap heide en N- (stikstof)
kringloop
3.Koolstofkringloop (Met aandacht voor boek: Het
Periodiek Systeem van auteur: Primo Levi)
4.Organismen in water en ecologische relaties met
aandacht voor stabiliteit van ondiepe meren:
Kantelsysteem van Marten Scheffer. Aandacht voor
kringloop fosfaten.
5. Voedselketens in zeeën rondom Antarctica
Vogelbevolking heideveld 10 ha
Boomleeuwerik: 1Habitat: droge met gras en heide begroeide terreinen, weinig bomen.Niche: Voedsel: insecten op bodem, ze worden met poten opgekrabd.
Boompieper: 2Habitat: idem als bij boompieper met meer verspreid voorkomende bomenNiche:Voedsel: insecten tussen gras, heide en kruiden.
Nachtzwaluw: 1Habitat: uitgestrekte droge terreinen met gras en heide, weinig bomen.Niche:Voedsel: ‘s nachts vliegende grotere insecten (vlinders en kevers)
Braamsluiper: 2Habitat: lage verspreid voorkomende struikachtige vegetaties.NicheVoedsel: insecten in struiken.
Geelgors: 1Habitat: bosranden en open plaatsen in bossen, langs wegranden.NicheVoedsel: Plantaardig: onkruid- en graszaden; kleine dieren op bodem
Roodborsttapuit: 2Habitat: hoge kruiden en niet al te dichte struikvegetaties.Niche:Speurt vanaf zitplaats naar insecten op bodem
Vogelbevolking heideveld 10 ha
Vogelbevolking 12-jarig
dennenbos 10 ha
Roodborsttapuit
Boomleeuwerik
Boompieper
Nachtzwaluw
Geelgors: 2
Braamsluiper: 1
Kuifmees: 2
Fitis: 10
Roodborst: 6
Merel: 1
Vogelbevolking 50-jarig
dennenbos 10 ha
Geelgors
Braamsluiper
Fitis
Kuifmees: 4
Roodborst: 3
Merel: 1
Zwarte mees: 5
Koolmees: 4
Pimpelmees: 1
Glanskopmees: 1
Goudhaantje 6
Houtduif: 3
Vink: 4
Vlaamse gaai: 1
Gekraagde roodstaart: 1
Tjiftjaf: 1
Heide: cultuurlandschap
Heidebeheer door branden
Heidelandbouwsysteem
Struikheide
http://www.floravannederland.nl/planten/Struikhei
Heidebeheer
Instorting heidelandbouwsysteem
Einde 19e eeuw; begin 20e eeuw
Te veel plaggen
Gebruik mergel
Guano aanvoer vanuit Peru
Goedkopere wol uit Australië
Katoen uit Amerika
Uitvinding kunstmest
1 en 2 Ammonificatie3 en 4 nitrificatie (aëroob)
Veenvorming
Stikstofbacteriën in wortelknolletjes (Vlinderbloemigen)
Vlinderbloemige planten ( tuinboon, erwt, lupine, luzerne, brem, robinia, rode klaver etc.) leven in mutualistische symbiose met stikstofbacteriën in hun wortelknolletjes.
De stikstofbacteriën (rhizobium sp.) zijn in staat om stikstof uit de lucht in de bodem om te zetten in NH4+ (ammonium) ionen,die als N- bron dienen voor de plant.
De bacterie krijgt hier ín ruil suiker voor van de plant.
Vlinderbloemigen kunnen groeien op zeer N-arme bodems
Familie Vlinderbloemigen
Twee bloemkroonbladen zijn vergroeid tot een ‘kiel’, opzij daarnaast staan twee losse bloemkroonbladen, de ‘zwaarden’ en naar boven een groot kroonblad, de ‘vlag’. Binnen de kiel zijn vruchtbeginsel en meeldraden aanvankelijk opgesloten
(vb: Witte honingklaver, Brem).
http://www.floravannederland.nl/planten/brem/
Koolstofkringloop
Organismen in water en ecologische relaties
Ziekteverwekkers voor de mens: virussen(buikgriep) e.a. ,
bacteriën (cholera, typhus,
dysenterie,ziekte van Weil) etc.
Bacterën zijn van zeer groot belang voor de zuivering van (afval)water
Schoon drinkwater en riolering zijn voor de volksgezondheid van uitermate
groot belang
Flora: Fytoplankton ( algen) en hogere waterplanten (water- en
oeverplanten)
Fytoplankton wordt onderverdeeld in: 1. Cyanobacteriën of blauwalgen
2. Groenalgen
3. Sieralgen
4. Kiezelalgen
5. Overige algengroepen
Blauwalgen
• Ze hebben geen celkern: bacteriën
• In staat tot koolstofassimilatie: hoge zuurstofproductie
• Groeien goed in eutrofe omstandigheden (plaag)
• Sommige soorten maken gifstoffen
• Driehoeksmosselen zijn van groot belang bij de
bestrijding (waterfilteraars)
• Sommige soorten leven in symbiose
Symbiose grote kroosvaren (Azolla filiculoides) met blauwalg
De blauwalgen zijn in staat
om atmosferische stikstof
vast te leggen Indien er
voldoende fosforzouten ter
beschikking staan (eutrofe
situatie) dan kan de grote
kroosvaren zich zeer snel
uitbreiden.
Deze planten worden als
groenbemesters gebruikt in
rijstvelden
Lichtkleuren geabsorbeerd bij fotosynthese
Groenalgen
Plankton is de verzamelnaam voor alles wat
vrij in het water zwevend leeft.
Het fytoplankton is het plantaardige deel
hiervan. Het gaat vooral om ééncellige algen.
De algen in de oceanen produceren
70% van de zuurstof in de atmosfeer.
Zonder die plantjes zouden wij dus niet
kunnen leven! Bovendien staan ze aan de
basis van elke voedselpiramide in water.
Symbiose groenalg met zoetwaterpoliep
De groene zoetwaterpoliep, familie van de kwallen, zeeanemonen en koralen wordt 1 tot 2 cm groot.
Het dier vangt vooral watervlooien met zijn netelcellen, die op de tentakels gelegen zijn.
Zoetwaterpoliepen leven in mutualistische symbiose met groenalgen.
Ze zijn hermafrodiet en kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten.
Ongeslachtelijke voortplanting zoetwaterpoliep
Groene waterpoliepen kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten door knopvorming.
Sieralgen
Kiezelwieren
Oogwieren
Water- en oeverplanten
Klein kroos (drijvende waterplant)
http://www.floravannederland.nl/planten/klein_kroos
• Kroos komt tot ontwikkeling indien er
veel voedingsstoffen ter beschikking
staan
• Beschaduwing ondergedoken
waterplanten
• Afsterving ondergedoken
waterplanten (afname biomassa)
• Reductie diffusie zuurstof
• Water wordt zuurstofloos (bacteriën
gebruiken nog aanwezige zuurstof)
• Nog maar weinig in water levende
dieren
Water- en oeverplanten
Ondergedoken waterplanten
• Komen voor in voedselarme situaties
• Belangrijke zuurstof producenten
• Staan aan basis voedselketens
• Schuilplaats voor waterdieren
• Belangrijk als waterzuiveraars
Doorgroeid fonteinkruid (Potamogeton perfoliatus)
Watervlo: consument 1e orde
Watervlooien
Voedsel:
de darminhoud bestaat uit groene algen.
Voedselweb in ondiep meer
Schematische weergave gevolgen eutrofiëring
Effect voedingsstoffen op troebelheid water
Een grafisch model van het effect van voedingsstoffen op de evenwichtstoestand in ondiepe meren.
voedingsstoffen troebel water ( met waterplanten minder troebel dan zonder waterplanten).
Boven bepaalde troebelheid kunnen waterplanten niet meer groeien omdat er niet genoeg licht is
Reactie van ondiep meer op toename en afname van meststoffen
• Eenmaal troebel geworden zal een ondiep meer bij de afname van meststoffen nauwelijks helderder worden.
• Visverwijdering kan leiden tot een permanent herstel
Fosfor aanwezig in erfelijk materiaal (DNA en RNA) en belangrijk voor de energiehuishouding (ATP) en opbouw celmembraan (fosfolipiden)
Fosfaten worden aangetroffen in ertsen uit Marokko en China
Fosforkringloop
Phytoplankton in zee bij Antarctica
Krill Antarctica: consument 1e orde
Voedselketen Antarctica
Voedselweb zee rondom Antarctica